129
Frederick Forsyth - Çakal 1 MART sabahları saatin altı buçuğunda Paris soğuk olur, hele bir adam kurşuna dizilmek üzcrcysc bu soğuk daha bir yakıcıdır sanki 11 Mart 1963 sabahı, o saatte, Đvry kalesinin ana avlusunda, buz tutmuş toprağa gömülü kazığa sırtını veren Fransız Hava Kuvvetlerinden bir yarbay, elleri arkadan bağlanırken inanmazlığın yavaş yavaş silindiği gözlerle yirmi metre ötesinde duran ceza mangasına bakıyordu. Gerilimin hafiften azaldığını gösteren ayak hışırtıları duyuldu, bu arada da bez parçası Yarbay Jean- Marie Bastien-Thiry'nin gözüne bağlanıp gün ışığını ondan bir daha görmemek üzere gizledi. Askerler tüfeklerini omuzlarken, mekanizmaların sesine acınacak bir şekilde katılan papazın mırıltısı işitiliyordu. Duvarların ötesinde, şehrin merkezine doğru giden daha küçük bir taşıtın yolunu kestiği Berliet marka kamyon gürültüyle korna çaldı. Dağılmadan önce kornanın yankısı mangaya komuta eden subayın «Nişan al!» emrini boğdu. Tüfek sesleri, ürken bir güvercin sürüsünü dağıtması dışında, uyanmakta olan şehirde en ufak bir kıpırtı yaratmadı. Bir kaç saniye sonraki tek patlama da —subayın ölüm mahkûmunun beynine sıktığı kurşun— duvarların ötesinde yeni artmaya başlayan taşıt gürültülerinde yitti. Fransa Devlet Başkanını vurmaya kalkan Gizli Ordu (O.A.S.) ya bağlı katillerin bacındaki bu subayın ölümünün, Devlet Başkanına yönelen bütün yeni girişimleri önlemesi gerekirdi. Oysa, kaderin garip bir cilvesiyle, bu ölüm bir başlangıç oldu. Bu işleyişi anlamak için, sözkonusu mart sabahı, Paris dışındaki askeri cezaevi avlusunda yalnızca iplerin ayakta tuttuğu bu cansız gövdenin neden kurşunlarla delik deşik edildiğini açıklamak gerekir... Güneş sonunda, sarayın duvarı ardında kaybolmuştu, gölgeler avluda uzuyor, rahatlatıcı bir serinlik getiriyordu. Bu kavurucu yaz günü, akşamın saat yedisinde bile ısı yirmi beş dereceydi. Sıcaktan boğulan şehrin bir ucundan öbürüne, somurtuk kanlarıyla şamatacı çocuklarını arabalara ya da trenlere dolduran Parisliler haftasonu tatilini geçirmek üzere yola çıkmaya hazırlanıyorlardı. Paris yakınında bekleyen birkaç 8 adamın, Devlet Başkanı Charles de Gaulle'ün ölmesi gerektiğine karar verdiği 22 Ağustos 1962 günüydü bu. Şehir halkının boğucu sıcaktan kaçıp doğaya, ırmaklarla denizlerin kıyılarına sığınmaya hazırlandığı sıra, Elysee Sarayının görkemli cephesinin ardında Bakanlar Kurulu toplantısı devam ediyordu. Sabırsızlıkla beklenen gölgenin sonunda kapladığı şeref, avlusunun kurşunî çakıllarında, birbiri ardına dizilmiş on altı siyah DS (*), avlunun dörtte üçünü dolduran, bir ya-rımay meydana getiriyordu. Gölgenin ilk eriştiği batıya bakan duvarın dibine sığınmış bulunan şoförler, havadan sudan konuşuyorlardı. Tartışmaların alışılmamış uzunluğuna sövmeye başlamışlardı ki, yedi buçuğa doğru, görevinin gerektirdiği sırmalarla madalyaları kuşanmış bir hademe, altı basamağın tepesinde, camlı kapıda göründü ve muhafızlara işaret etti. Şoförler hemen izmaritleri atıp ayaklarının ucuyla ezdiler. Güvenlik örgütü görevlileri ve muhafızlar avlu kapısının yanındaki kulübelerinde kaskatı kesildiler, kalın çelik parmaklıklı kapılar açıldı. Đlk bakan grubu kapıların ardında belirdiğinde, şoförler çoktan arabalarının direksiyonuna geçmişlerdi. Hademe kapıları açtı, bakanlar gülümseyip birbirlerine iyi haftasonu tatilleri dileyerek basamakları indiler. D.S.'ler sırayla basamakların dibinde duruyor, hademe eğilerek kapıyı açıyor, bakan arka koltuğa yerleşiyor ve yol boyu muhafızların selâmladığı araba avluyu geçip Faubourg Saint - Honore'ye sapıyordu. On dakika sonra avluda iki siyah DS kalmıştı. Onlar da, yavaş yavaş merdivenin dibine yaklaştılar. Đlkinin ön çamurluğunun üzerinde Devlet Başkanlığı forsu dalgalanıyordu. Sürücüsü, Satory'deki Ulusal Jandarma Birlikleri Kampından gelen polis şoförü Francis (*) Citroen otomobillerinin en lüks modeli 9 Marroux'ydu. Sağlam sinirleri, reflekslerindeki çabukluk ve işinde usta oluşu De Gaulle'ün özel şöförlüğüno atanmasını sağlamıştı. Arkadaki ikinci DS de, yine Satory'den bir jandarma tarafından kullanılıyordu. Saat yedi kırk beşte camlı kapıların ardında yeni bir grup göründü, avludakiler gene değiştirdiler duruşlarını. Her zamanki gibi koyu gri bir kruvaze elbise giymiş, yine koyu renk bir kravat takmış olan Charles de Gaulle camın ardında belirdi. Geçerliliği pek kalmamış denebilecek bir kibarlıkla yana çekilip Madam De Gaulle'e yol verdi, ardından koluna girip basamakları inmesine yardım etti. Madam De Gaulle ilk arabanın sol kapısından arkaya bindi. General de sağdan geçip yanına yerleşti. O sıralar Fransız Ordusu Zırhlı Birlikler Kurmay Başkanı olan damatları Albay Alain de Boissieu, iki kapının da iyice kapanıp kapanmadığına baktı ve Mar-roux'nun yanına oturdu. Başkan ve karısıyla birlikte merdiveni inen memur topluluğundan iki kişi de arkadaki arabaya geçtiler. Cezayir asıllı, güçlü özel muhafız Henri Djouder şoförün yanına oturdu, sol koltuğunun altına yerleştirdiği ağır tabancasını biraz gevşetti ve arkasına yaslandı. O andan sonra bakışı, durmadan öndeki arabayı değil, hızla iki yanından gelip geçen kaldırımlarla yol kavşaklarını gözleyecekti. Avluda kalacak olan güvenlik

Frederick Forsyth - Cakal

  • Upload
    baybay

  • View
    395

  • Download
    39

Embed Size (px)

DESCRIPTION

rederick Forsyth - Cakal

Citation preview

  • Frederick Forsyth - akal

    1

    MART sabahlar saatin alt buuunda Paris souk olur, hele bir adam kuruna dizilmek zcrcysc bu souk daha bir yakcdr sanki 11 Mart 1963 sabah, o saatte, vry kalesinin ana avlusunda, buz tutmu topraa gml kaza srtn veren Fransz Hava Kuvvetlerinden bir yarbay, elleri arkadan balanrken inanmazln yava yava silindii gzlerle yirmi metre tesinde duran ceza mangasna bakyordu. Gerilimin hafiften azaldn gsteren ayak hrtlar duyuldu, bu arada da bez paras Yarbay Jean- Marie Bastien-Thiry'nin gzne balanp gn n ondan bir daha grmemek zere gizledi. Askerler tfeklerini omuzlarken, mekanizmalarn sesine acnacak bir ekilde katlan papazn mrlts iitiliyordu. Duvarlarn tesinde, ehrin merkezine doru giden daha kk bir tatn yolunu kestii Berliet marka kamyon grltyle korna ald. Dalmadan nce kornann yanks mangaya komuta eden subayn Nian al! emrini bodu. Tfek sesleri, rken bir gvercin srsn datmas dnda, uyanmakta olan ehirde en ufak bir kprt yaratmad. Bir ka saniye sonraki tek patlama da subayn lm mahkmunun beynine skt kurun duvarlarn tesinde yeni artmaya balayan tat grltlerinde yitti. Fransa Devlet Bakann vurmaya kalkan Gizli Ordu (O.A.S.) ya bal katillerin bacndaki bu subayn lmnn, Devlet Bakanna ynelen btn yeni giriimleri nlemesi gerekirdi. Oysa, kaderin garip bir cilvesiyle, bu lm bir balang oldu. Bu ileyii anlamak iin, szkonusu mart sabah, Paris dndaki askeri cezaevi avlusunda yalnzca iplerin ayakta tuttuu bu cansz gvdenin neden kurunlarla delik deik edildiini aklamak gerekir... Gne sonunda, sarayn duvar ardnda kaybolmutu, glgeler avluda uzuyor, rahatlatc bir serinlik getiriyordu. Bu kavurucu yaz gn, akamn saat yedisinde bile s yirmi be dereceydi. Scaktan boulan ehrin bir ucundan brne, somurtuk kanlaryla amatac ocuklarn arabalara ya da trenlere dolduran Parisliler haftasonu tatilini geirmek zere yola kmaya hazrlanyorlard. Paris yaknnda bekleyen birka 8 adamn, Devlet Bakan Charles de Gaulle'n lmesi gerektiine karar verdii 22 Austos 1962 gnyd bu. ehir halknn boucu scaktan kap doaya, rmaklarla denizlerin kylarna snmaya hazrland sra, Elysee Saraynn grkemli cephesinin ardnda Bakanlar Kurulu toplants devam ediyordu. Sabrszlkla beklenen glgenin sonunda kaplad eref, avlusunun kurun akllarnda, birbiri ardna dizilmi on alt siyah DS (*), avlunun drtte n dolduran, bir ya-rmay meydana getiriyordu. Glgenin ilk eritii batya bakan duvarn dibine snm bulunan ofrler, havadan sudan konuuyorlard. Tartmalarn allmam uzunluuna svmeye balamlard ki, yedi buua doru, grevinin gerektirdii srmalarla madalyalar kuanm bir hademe, alt basaman tepesinde, caml kapda grnd ve muhafzlara iaret etti. ofrler hemen izmaritleri atp ayaklarnn ucuyla ezdiler. Gvenlik rgt grevlileri ve muhafzlar avlu kapsnn yanndaki kulbelerinde kaskat kesildiler, kaln elik parmaklkl kaplar ald. lk bakan grubu kaplarn ardnda belirdiinde, ofrler oktan arabalarnn direksiyonuna gemilerdi. Hademe kaplar at, bakanlar glmseyip birbirlerine iyi haftasonu tatilleri dileyerek basamaklar indiler. D.S.'ler srayla basamaklarn dibinde duruyor, hademe eilerek kapy ayor, bakan arka koltua yerleiyor ve yol boyu muhafzlarn selmlad araba avluyu geip Faubourg Saint - Honore'ye sapyordu. On dakika sonra avluda iki siyah DS kalmt. Onlar da, yava yava merdivenin dibine yaklatlar. lkinin n amurluunun zerinde Devlet Bakanl forsu dalgalanyordu. Srcs, Satory'deki Ulusal Jandarma Birlikleri Kampndan gelen polis ofr Francis (*) Citroen otomobillerinin en lks modeli 9 Marroux'ydu. Salam sinirleri, reflekslerindeki abukluk ve iinde usta oluu De Gaulle'n zel frlno atanmasn salamt. Arkadaki ikinci DS de, yine Satory'den bir jandarma tarafndan kullanlyordu. Saat yedi krk bete caml kaplarn ardnda yeni bir grup grnd, avludakiler gene deitirdiler durularn. Her zamanki gibi koyu gri bir kruvaze elbise giymi, yine koyu renk bir kravat takm olan Charles de Gaulle camn ardnda belirdi. Geerlilii pek kalmam denebilecek bir kibarlkla yana ekilip Madam De Gaulle'e yol verdi, ardndan koluna girip basamaklar inmesine yardm etti. Madam De Gaulle ilk arabann sol kapsndan arkaya bindi. General de sadan geip yanna yerleti. O sralar Fransz Ordusu Zrhl Birlikler Kurmay Bakan olan damatlar Albay Alain de Boissieu, iki kapnn da iyice kapanp kapanmadna bakt ve Mar-roux'nun yanna oturdu. Bakan ve karsyla birlikte merdiveni inen memur topluluundan iki kii de arkadaki arabaya getiler. Cezayir asll, gl zel muhafz Henri Djouder ofrn yanna oturdu, sol koltuunun altna yerletirdii ar tabancasn biraz gevetti ve arkasna yasland. O andan sonra bak, durmadan ndeki arabay deil, hzla iki yanndan gelip geen kaldrmlarla yol kavaklarn gzleyecekti. Avluda kalacak olan gvenlik

  • rgt grevlilerinden birine son olarak bir eyler syleyen ikinci kii de, tek bana arabann arkasna oturdu. Bakann gvenlik rgt efi Komiser Jean Ducret'ydi bu. Batdaki duvarn dibinde bekleyen beyaz miferli iki motosikletli motrleri altrp, ar ar ilerlemeye koyuldular. Avlu kapsna varmadan nce birbirlerinden metre arayla durdular, omuzia- 10 rnn stnden geriye bir gz attlar. nce Marroux harekete geti, arabay demir kapya doru evirip iki motosikletlinin ardnda durdu. kinci araba da ayn hareketi tekrarlad. Saat sekize on vard. Yeniden elik parmaklkl kap ald, kk kafile esas durutaki memurlarn nnden geip Saint-Hono-re'ye kt. Kafile, yolun sonuna vardnda Marigny Caddesine sapt. Kestane aalarnn altnda, kk motosikletinin selesinde oturan beyaz miferli bir gen, kafilenin yirmi metre kadar uzaklamasn bekledikten sonra ardndan hareket etti. Austos aynda bir haftasonu iin trafik olaand. Bakann hareketi de nceden bildirilmemiti. Sadece canavar ddkleri, grevli trafik polislerine kafilenin yaklatn haber veriyordu. Polisler, deli gibi ddk alp teki tatlar durduruyorlard. yice glgelik caddede kafile hzland. Clemenceau alanna kt ve III. Aleksandre kprsne doru yoluna devam etti. Resm arabalarn ardna taklan kk motosiklet, glk ekmeden onlar izliyordu. Kprden sonra, Marroux, General-Gallieni Caddesinde, daha sonra da nvalides bulvarnda motosikletlileri izledi. Bu noktaya vardnda, kk motosikletli renmek istediini renmi. Bakanlk kafilesinin Paris' ten kmak iin izleyecei yolu anlamt. nvalides bul-varyla Varenne sokann kesitii yerde yavalad; en yakn kahveye ynelmek zere dnd. Kahvede, tezgha yaklaan motosikletli bir telefon jetonu ald, dipteki kulbeye gireli ve bir numara evirdi. Bakann o akam lmesi gerektiine karar veren adam, Meudon'daki bir kahvede bekliyordu. Hava ordusu subaylarndan, Hava Bakanlnda grevli, evli ve ocuk babas otuz be yandaki Yarbay Jean-Marie 11 Bastien-Thiry'di bu. Grnte rejime sadk olan bu adam, Cezayir'i milliyeti Cezayirlilere brakmakla hem lkesine, hem de kendisini iktidara getiren adamlara ihanet etmi sayd Charles de Gaulle'e byk bir kin besliyordu. O ada, ayn gr paylaan bir ka bin kiiydiler. Ama, ancak bir avu gz dnk General de Ga-ulle' ldrmeye ve bu frsattan yararlanp hkmetini devirmeye and imi bulunan Gizli Ordu'da grevliydi. Telefonla arand bildirildiinde, birasn yudum-luyordu ufak ufak. Barmen telefonu ona geirdi, sonra gidip tezghn br ucundaki televizyonun sesini kst. Bastien-Thiry birka saniye sreyle dinledi: ok iyi, teekkr ederim, diye mrldand ve telefonu kapad. Bira parasn pein demiti. Bardan kt, kaldrmn zerinde durdu, koltuunun altndaki gazeteyi zenle iki kere at ve yeniden kvrd. Yolun br yannda, gen bir kadn, birinci kattaki dairesinin dantel perdesini brakt ve odann iinde bekleyen on iki kiiye dnd. 2 numaral yol, dedi. Mesleklerinde daha yeni olan be gen, elleriyle oynamay brakp ayaa frladlar. Daha tecrbeli olan teki yedisi, onlar gibi sinirlendiklerini gstermiyorlard. lerinde Bastien-Thiry' nin yardmcs, taral bir soylu aileden gelme, ar sac Temen Alain Bougrenet de La Tocnaye vard. O da otuz be yanda, evli ve iki ocuk babasyd. etenin en tehlikeli kiisi, geni omuzlu, drt ke eneli, Cezayir'de bir zamanlar ziraat mhendisi olarak alm, O.A.S. nin gz dnklerinden otuz dokuz yandaki Georges VVatin'di. ki yl iinde, O.A.S. 12 nin en korkulu katillerinden biri olarak kendini gstermiti. Bacandaki eski bir yara yznden ona Topal diyorlard. Gen kadn haberi verir vermez, on iki adam servis merdiveninden aa koup, hepsi alnm ya da kiralanm alt arabann bekledii yan yola ktlar. Saat sekize be vard. Bastien-Thiry, suikast iin uygun grlen yerleri bizzat inceleyip hangi alardan ate edilebileceini, tatlarn muhtemel uzaklklar ve hzlaryla bunlar durdurmak iin gerekli ate gcn hesaplamakla uramt gnlerce. nceledii yer de Petit Clamart'n ana kavana giden dmdz ve uzun bir yoldu: Liberation Caddesi. Yaplan plana gre, usta nianclar iine alan ilk grubun Bakann arabacna kavaa varmadan aa yukar iki yz metre nce ate amas gerekiyordu. Yolun kysnda duran bir kamyonetin ardna gizlenip, ok geni adan kendilerine doru gelen arabalara ate aacak ve bylece isabet ettirme olanaklarn byk lde arttrm olacaklard. Bastien-Thiry'nin hesaplarna gre, yz elli merminin en bataki arabay kamyonetin yanna varmadan bulmas gerekiyordu. Bakann DS'i hareketsiz braklnca, ikinci bir O.A.S. grubu yan yollarn birinden frlayp refakat arabasn ok yakndan tarayacakt. Birka saniye Bakanlk arabasndakileri yok etmeye yetecek, sonra iki grup kamalarn salamak iin baka bir yolda bekletilen arabaya koacakt. On nc adam olan Batien-Thiry de gzclk yapacakt. Saat sekizi be gee btn gruplar harekete

  • hazrd. Paris'e doru, tuzan kurulduu yerin yz metre uza-ndaki bir otobs duranda Bastien-Thiry elinde ga- 13 zetesiyle bekliyordu. Gazetesini sallayarak, kamyonetin yannda mevzilenmi bulunan birinci grubun efi Serge Bernier'ye iaret verecekti. Emir hemen, Berni-er'nin ayaklarnn dibinde otlara yzkoyun uzanm yatan nianclara iletilecekti. Bougrenet de La Tocnaye refakat arabasnn yolunu kesmekle grevli tat kullanacak, Topal Watin de makinelisiyle yannda olacakt. Petit-Clamart yolu boyunca emniyet tetikleri alrken, Paris'in merkezindeki trafik skklndan sonunda kurtulan General de Gaulle'n kafilesi, d mahallelerin daha bo olan caddelerine ulayordu. Ancak o zaman kafile hzland ve bu hz saatta doksan kilometreyi buldu. Kafile Petit-Clamart'dan kilometre nce, Gabriel - Peri caddesinde, yolun onarld iki yz metrelik bir yerde yavalamak ve hzn yirmi kilometreye indirmek zorunda kald. Bastien-Thiry ilk hatasn burada yap. Karargh Meudon'un dndayd, anayolun iki kilometrelik bir blmn iki yanl incelemiti. Be haftadr onarm almalar yapld halde, bunu far-ketmemjti. Eri br yol, moloz ynlar ve iki yan dolduran aralar, o gn Gabriel - Pe>i caddesini tuzak kurmak iin ei bulunmaz bir yer haline sokuyordu. Francis Marroux, btn engelleri atktan sonra saatna bir gz att, ardndaki yal General'in fkeli sabrszln hissedip gaza bast. ki motosikletli arabann yanlarndan geip gitmesini beklediler ve kafilenin arkasnda yer aldlar. De Gaulle ilerisinde nclerin bulunmasndan holanmaz, her frsatta bundan kurtulmann yolunu arard. Kafile bu dzende, Petit-Clamart'daki Divisin-Leclerc caddesine girdi. Saat sekizi on yedi geiyordu. 14 Bin be yz metre ilerde, Bastien-Thiry ikinci hatasnn sonucunu grecekti. Ancak bu hatalar lm hcresine atldnda polislerden renebilecekti. Atein alaca ana karar vermek zere dnrken bir takvime bakm, 22 Austos gn alacakaranln sekizi otuz be gee ktn renmiti. Bu da, De Gaulle her zamankinden ge bile kalsa ona yeterince zaman brakyor gibiydi. Aslnda doruydu dnd Ancak bakt 1961 ylnn takvimiydi. 1962 ylnn 22 Austosunda alacakaranlk sekizi on gee kyordu. Bu yirmi be dakikalk fark Tarih'in akn deitirecekti. Sekizi on sekiz gee Bastien-Thiry, Liberation caddesinden saatta yz on kilometre hzla kendisine doru gelen kafileyi seti. Hemen gazetesini sallamaya koyuldu. Bernier yz metre kadar tede, yolun br kysnda, otobs durann yanndaki belli belirsiz karaltya fkeyle bakyordu. Belii birine hitap etmeden: Yarbay gazetesini sallad, dedi yksek sesle. Bu szckler azndan kmt ki, Bakanlk arabasnn bask burnunun son hzla otobs durana vardn farkediverdi. Ate! diye bard ayaklarnn dibinde yatan adamlara. Kafile yanlarna vardnda, gr alanlarn saatta yz on kilometrelik bir hzla aan hedefe ate etmeye koyuldular. Arabada on iki kurun izinin bulunmas nianclarn ustaln gsterir. Kurunlarn ou DS.'in arkasna sapland. Arabada patlamayan lstikler bulunduu halde kurunlarn yard iki lstik ylesine indi ki bu hzla ilerleyen araba yolundan sapt ve kaymaya ba- 15 lad. Francis Marroux, ite o sra Bakan'n hayatn kurtard. Yabanclar Lejyonunun eski askeri ve usta nianc Varga lstikleri paralarken, dierleri arjrlerini uzaklaan arabann arkasna boaltyorlard. Bir sr mermi arabann sa kaplamasn deldi, bir kurun arka cam patlatp Bakan'n burnunun birka santim tesinden geti. nde oturan Albay de Boissieu dnp kaynpederiyle kaynvaldesine: Eilin! diye haykrd. Madam De Gaulle ban kocasnn dizlerine yatrd. General, souk bir sesle: Gene ne var? diye sordu ve arka camdan bakmak zere geriye dnd. Marroux elleri arasnda titreyen direksiyona sk sk yapt, arabann kayd ynde direksiyonu hafife evirdi, ayan da yava yava gazdan ekmeye balad. Ksa sren bu dengesizliin ardndan Citroen ileri, ikinci O A.S. grubunun bekledii yan yola, Liberation caddesinin Bois caddesiyje kesitii yere doru frlad. Marroux'nun ardndaki refakat arabas bir tek kurun bile yememi ve yoluna devam etmiti. Yaklaan otomobillerin hz, Bois caddesinde, motr ileyen bir arabann direksiyonunda bekleyen Bougrenet de La Tocnaye'in ak bir ey yapmasn gerektiriyordu: Ya ikinci arabann yolunu kesecek, dolaysyla da arpmann etkisiyle ezilip intihar edecek, ya da yarm saniye ge hareket edecekti. La Tocnaye ikinci yolu seti. Bakan'n kafilesine paralel olarak gitmek iin yan yoldan anayola ktnda, kendini Bakan'n DS'inin deil, iinde Djouder'le Komiser Ducret'nin bulunduu arabann yannda buldu. Sa kapdan beline kadar frlayan Watin, makinelisini, krk camndan De Gaulle'n upuzun glgesinin seildii arabann arkasna boaltt. 16 General fkeyle:

  • Bu salaklar niye ate etmiyorlar? diye sordu. Djouder en fazla metre uzaklktaki O.A.S. nin katillerine nian almaya alyor, ama ofr grn engelliyordu. Ducret ofre haykrarak Bakan'n arabasnn ardndan ayrlmamasn syledi, iki saniye sonra da O.A.S. iler olduklar yerde kalmlard. La Toc-naye'in arabasna arpp devrilmekten klpay kurtulan bir motosikletliyle teki arkada yan yoldan frladlar, yol deitirip hzlandlar. Kafile eksiksiz olarak hzla kavaa vard, kava geti ve Villacoublay ynnde yoluna devam etti. Tuzan kurulduu yerde, birbirlerine atmakla zaman harcamayan O.A.S. nin adamlar, harektta kullandklar arabalar brakp kamalar iin bekleyen otomobile atladlar ve gitgide artan karanlkta kayboldular. Ducret, vericisiyle Villacoublay'i aram ve olup bitenleri ksaca anlatmt. Kafile on dakika sonra Villacoublay'e vardnda, General de Gulle bir helikopterin kendisini bekledii piste kadar gitmekte diretti. Araba durur durmaz, bir sr subay ve memur evresini ald, kaplar ap hl olayn etkisinden kurtulamayan Madam de Gaulle'n inmesine yardm ettiler. General de, ceketinin yakalarndaki cam krklarn silkeleyip br kapdan kt. evresindeki subaylarn heyecanl sorularna kulak asmadan, arabann evresini dolanp karsnn koluna girdi. Gelin ekerim, Boisserie'ye gidiyoruz, dedikten sonra orada bulunan havaclara dnerek O.A.S. hakkndaki grn ltfen aklad: Bu herifler domuz gibi ate ediyorlar. Sonra karsnn helikoptere binmesine yardm et- akal 17/2 ti ve yanna oturdu. Djouder de yerine geti ve havalandlar. Uu pistinde, Francis Marroux, sapsar bir yzle DS'inin direksiyonunda oturuyordu. Sadaki iki lstik sonunda iyice inmi ve araba maden jantlarn zerine oturmutu. Ducret onu ksaca kutlad ve eilip arabay inceledi. Zorlu bir soruturma kendisini bekliyordu. Btn dnyadaki gazeteciler, bu cinayet giriimiyle ilgili grler ilerj srp kesin bir upucuna Taslamadklarndan stunlarnda kiisel grlere yer verirlerken, gizli servisler ve Jandarma Kuvvetlerinin desteindeki Ulusal Gvenlik Kuruluu akl almaz bir soruturma ayordu. Bu harekt Fransz polisinin kaytlarnda eine raslanmayan, olaanst boyutlarda bir insan avna dnecekti. Harekt, dosyalarda, ifreli adyla akal Olay diye yer alr. Talih polise ilk kez 3 Eyll gn yardm etti. Polisin almasnda sk sk rasland gibi, basit bir kimlik kontrol srasndayd. Raris-Marsilya yolu zerinde. Valence kasabas yaknlarnda, bir polis barikat, iinde drt kiinin bulunduu bir arabay evirdi. Kimlik kontrol iin, daha nce yzlerce yolcu durdurulmutu. Ama bu kez, arabadakilerden. birinin zerinde kimlik yoktu. Kimlik czdann yitirdiini sylyordu. Bu adam ve arabadaki teki kii, sorguya ekilmek zere Valence'a gtrld. Valence'da, teki kiinin drdnc adamla ilgilerinin bulunmad, yolda oto-stop yaparken grp onu arabalarna aldklar ortaya kt. kii salverildi. Drdncnn parmak izleri alnd ve soruturma gerekesiyle Paris'e gnderildi. Cevap, on iki saat sonra Valence polisinin eline ulat. Parmak izleri, 18 yirmi iki yanda ve asker polise aranan Yabanclar Lejyonundan kama birine aitti. Ama verdii ad geree uyuyordu: Pierre-Denis Magade. Magade Lyon'daki, Emniyet Mdrl Cinayet Masas Tara Blmne gnderildi. Bir koridorda sorgusunu beklerken, muhafzlarndan biri aka olsun diye kendisine sordu: Eeee, Petit-Clamart'dan ne haber? Magade, kaderine boyun emi gibi omuz silkti. Peki, dedi, nedir renmek istediiniz? Bir sr akn polis ve kt stne kt dolduran stenograflarn nnde, Magade her eyi aklad. Sekiz saat sreyle konutu. Konumasnn sonunda Petit-Clamart suikastna katlanlarn hepsinin adndan baka, komplonun hazrlanmasnda ve gereken ara - gerecin salanmasnda ikinci derecede rol oynayan dokuz kiiyi de aklamt. Toplam yirmi iki kii ediyordu. Bu kez, insan av ok daha byk boyutlarda balad. Polisler kimi aradklarn biliyorlard artk. 14 Eyll gn, krk sekiz yanda, evli ve iki ocuk babas Binba Robert Niaud tutukland. Komplonun hazrlk dneminde grev alan balca kiilerden biri olduundan pheleniliyordu. efinin adn vermeden Robert Niaud hcresinde kendini ast. Ama Bastien-Thiry de iki gn sonra tutuklanacakt. Bougrenet de La Tocnaye 5 Eyllde, Magade'm konumaya balamasndan ancak krk sekiz saat kadar sonra ele gemiti. Bastien-Thiry'le birlikte, sadece kisi hayatta olan ba sorumlu yakalanmt. Geri kalan i ok basitti: Btn tekiler de sonbahar ve k aylarnda teker teker tutuklandlar. Sonunda aramadan bir tek kii kurtuldu ve imdiye kadar da yakalanamad. Georges Watin kamay 19 baard. Cezayir asll Franjzlar arasndan kan teki O.A.S. liderlerinin ouyla birlikte, ispanya'da yaad sanlyor.

  • Soruturma, Bastien-Thiry, Bougrenet de La Toc-naye ve teki liderler hakkndaki dosyann tamamlanmas aralkta sonuland, dva 1963 Ocak aynda balad. Durumalar devam ederken O.A.S., De Gaulle hkmetine kar youn bir saldrya gemek zere g topluyordu. Fransz Gizli Servisleri inatla kendilerini koruyorlard. Gler yzl Paris hayatnn incecik bir kltr ve uygarlk cilasnn ardnda, amz tarihinin en amansz yeralt savalarndan biri srp gidiyordu. Fransz Gizli Servisleri, D Belgeleme ve Kar-Casusluk Servisi adyla anlr. Bu adn ksaltlm S.D.E.C.E. dir. almalar hem Fransa dndaki casusluk hem-de iteki kar-casusluk almalarn iine alr. Aslnda da frsat ktka, her servis dierinin grevine karr.:. 1 numaral servis haberlemeyle grevlidir ve R harfleriyle anlan blmlere ayrlr. Bu blmlerden R1, Haberalma ve Analiz; R2, Dou Avrupa; R3, Bat Avrupa; R4, Afrika; R5, Orta Dou; R6~ Uzak Dou; R7, Amerika ve Bat Yar Kresi blmleridir. 2 numaral servis kar-casusluk rgtdr. nc ve drdnc blmler birletirilmi olup komnistlerin almalaryla ilgilenirler. Altnc Maliye, Yedinci de Ynetme blmleridir. Be numaral blmn ad Eylemdir. Bu blm, O.A.S. ye kar srdrlen savan ncsyd; Leylklar Kaps yaknndaki Mortiler bulvarnda sade grnl bir dizi binada bulunan genel merkezden, Eylem Blm'nn etin ceviz grevlilerinin tm mcadeleye girdiler. ou Korsikal olan bu adamlar, James 20 Bond'un birer kopyasydlar. Kendilerini gcn doruuna ulatran youn idmanlardan sonra, Satory kampnn ayr bir blmnde eitim gryor, bilinen btn yok etme yollarn reniyorlard. Tanabilir silhlar kullanmada, kavgada, karate ve judoda uzman kesiliyorlard. Telsizcilik, baltalama ve sabotaj, ikenceye bavurarak ya da bavurmadan sorguya ekme, yangn karma ve adam ldrme kurslar gryorlard. Bazlar sadece Franszca biliyorlard, birka dil konuanlar dnyann herhangi bir bakentinde rahata i grebilme olanaklarna sahip bulunuyorlard. Grevleri bandayken gerektiinde adam ldrme yetkisini de alan bu kiiler, kendilerine verilen yetkiyi sk sk kullanrlard. O.A.S. nin eylemleri gitgide iddetini arttrdndan, S.D.E.C.E. Genel Mdr General Eugene Guilba-ud, sonunda adamlarn durdurmaktan vazgeip onlan O.A.S.nin zerine salmaya karar verdi. lerinden bazlar Gizli Ordu saflarna szp en st kademeye kadar ykselmeyi baardlar. Verdikleri bilgiler O.A.S.nin bir ok adamnn tutuklanmasn salad. Halk ynlar bunlar goril adyla anmaya balad Bastien - Thiry ve suortaklarnn dvas devam ederken, O.A.S. nin almalar da gitgide younlayordu. Bu almalar yneten, Petit-Clamart komplosunu perde arkasndan hazrlayan kii .Albay Antoine Argoud'ydu. Teknik niversite (*) yi bitirmi olan Argoud, zeki ve dinamik bir adamd. kinci Dnya Savanda, zgr Fransz Kuvvetlerine temen olarak katlm, albayla ykselmi ve Cezayir'de bir s- (*) Polytechniquo adyla anlan ve zel bir stats olan askeri okul, bir ok nl devlet adam ve kumandan yetitirmitir. 21 vari alaynn bana atanmt. Ufak tefek ve sinirli olan Argoud; parlak ama acmasz bir askerdi. 1961 Nisannda, Cezayir ayaklanmasnn elebalarndan saylyor, bir yl sonra da Fransa iine yaylan O.A.S. nin harekt blm bakanln yapyordu. Psikolojik savan uzman saylan Argoud, De Ga-ulle'clere kar savan her alanda, hem baltalama, hem diplomasi, hem de d ilikiler alannda verilmesi gerektiini anlamt. Ulusal Direni Hareketi adyla anlan O.A.S. siyasal blmnn bandaki eski Dileri Bakan Georges Bidault'nun, btn Bat Avrupa gazete ve televizyonlarna demeler vererek O.A.S. nin De Gaulle'e neden muhalefet ettiini saygl bir dille aklayaca kampanyaya giriti. S.D.E.C.E. bu tasary aralk aynda haber ald. Raporlar, bir ok ayrntnn yan sra, Argoud'nun BBC ile de balant kurduunu ve Londra'da Bidault ile yaplacak bir grme saladn belirtiyordu 15 Ocak 1966 da, anlald gibi, sahte pasaportla yolculuk eden Bidault Londra'ya geldi ve televizyona deme verdi. Bu konuma, televizyonun 4 mart gnl programnda yer alacakt. stelik ngiliz yetkililerinin byk protestolaryla karlanmt. S.D.E.C.E'nin Lon-dra'daki adam Paris'teki stlerine, Bidault'nun 18 ocaa kadar Londra'ya geleceini bildirdi ok ksa sre nce De Gaulle ngiltere'nin Ortak Pazar'a alnmasn engellediinden, ngiliz yetkililerinin aslnda bunu destekledikleri sonucuna varld. Bidault LondraJdan ayrlp Mnih'e geti ve orada, 16 Unertlstrasse adresinde kiralanan bir dairede Argoud'yla yine grt. Argoud imdi, kendisini O.A. S.nin en tehlikeli ajan haline getiren parlak zeksndan faydalanyordu. Bidault iin, radyo istasyonlar ve en byk gazetelerin temsilcileriyle br dizi gr- 22 ne salad. Bu grmelerin her birinde, yal politikac O.A.S.'nin almalarn ustaca perdelemeyi baard. Aroud'nun hazrlad ve Bidault'nun da sunduu propoganda harektnn baarya ulamas, Fransz Hkmetini, Paris'le byk Fransz ehirlerine yaylan baltalama hareketleri ve bomba koyma olaylar kadar

  • rktyordu. Bunun zerine, 14 ubat gn. General de Gaulle' ldrme amacn gden bir baka komplo ortaya karld. Devlet Bakannn ertesi gn Asker Okul'da bir konferans vermesi gerekiyordu. Komu binann damna tneyen bir katilin, ieri girerken onu srtndan bir kurunla vurmas kararlatrlmt. Sonradan, bu komployu hazrlamakla sulanan u kiiler adaletin karsna karld: Jean Bichon adl bir kii, Topu Yzbas Robert Poinard, Askeri Okul ingilizce retmenlerinden Paule Rousselet de Lif-fiac. Bakan vuracak kiinin Georges Watin olmas gerekiyordu. Ama Topal bir kere daha ele geirilemedi. Poinard'n dairesinde bir drbnl tfek bulundu ve suorta tutukland. Sonradan, duruma srasnda, Watin'i tfeiyle birlikte binaya sokmann yollarn ararken, Asker Okul rencisi Marius Tho ile iliki kurduklar, Tho'nun doru polise gittii akland. General de Gaulle, nceden kararlatrld gibi, ayn 15. gn trende hazr bulundu ama zrhl bir arabayla gelmeyi kabul etti, verdii bu dnden holanmad. Komplo inanlmaz bir acemiliin izini tayordu ama De Gaulle' sinirlendirdi. Ertesi gn ileri Bakan Freyi artyor, masasna yumruu indirip unlar sylyordu: Bu cinayet hikyeleri fazla uzad. Dierlerinin cesaretini krmak iin, balca O.A.S. 23 yneticilerine rnek olacak cezalar verilmesi kararlatrld. ileri Bakan, Asker Mahkemede devam eden dvalarn sonucundan kukulanmyordu; sank sandalyesinde oturan Bastien-Thiry General de Ga-ulle'n lmn neden gerekli grdn aklamakta byk glkler ekiyordu. Ama bu yldrma yntemleri de para etmedi. 22 ubat gn, S.D.E.C.E. 2 numaral Servisinin efinden (kar casusluk/i gvenlik) ileri Bakanna gnderilen bir raporun sureti Eylem Blm efinin de masasna geldi. Bu rapor yleydi: Ykc hareketlerin balca yneticilerinden brinin, Fransz ordusu emekli Albaylarndan Antoine Argoud'nun izini bulmay baardk. Kendisi Almanya'ya snm bulunuyor, oradaki haberalma servislerimizin verdii bilgiye gre de uaha bir sre kalmay ngryor... Durum tarafnzdan bilindii iin, Argoud'y karmak belki de mmkn olabilir. Resm kar casusluk rgtmzn ilgili Alman Gvenlik Kurulularn-den istedikleri geri evrildiinden ve bu kurulular ajanlarmzn Argoud'nun ve dier O.A.S. sorumlularnn pelerine dmesini beklediinden, Argoud'nun karlmasn amalayan byle bir harektn azam abukluk ve dikkatle yaplmas, en ufak haberin sz-dmlmamas gerekmektedir. Bu grev Eylem Blmne verildi. 25 ubat gn akama doru, O.A.S. liderleriyle Roma'da yapt bir grmeden dnen Argoud Mnih'e varyordu. Doru Unertlstrasse'ye gidecek yerde, taksiye binip kendisini Eden-Wolff Hotel'e gtrmesini ofre syledi. Burada, herhalde yaplacak bir 24 toplant iin oda ayrtmt. Ama Argoud bu toplantda hi bulunamad. Otelin giriinde yanna iki adam yaklat, ona tertemiz bir Almancayla hitap ettiler. Adamlar Alman polisinden sanan Argoud, pasaportunu karmak iin elini cebine att. elik gibi eller iki koluna yapt, ayaklan yerden kesildi ve darda bekleyen bir boyahane kamyonetine tklverdi. Yumruklaryla kendini korumaya kalktnda bu abas, bir yn Franszca kfrle karland. Nasrl bir elin kenar burnuna indi, karnna bir yumruk gmld, tam kulann altndaki sinir merkezine bir parmak yklendi ve Argoud hemen kendinden geti. Yirmi drt saat sonra Paris'te, 36 quai des Orfev-res adresindeki Cinayet Masasnn telefonu alyordu. Bouk bir ses nbeti assubaya, O.A.S. adna telefon ettiini ve iyice sarlp sarmalanan Antoine Argoud'nun Emniyet Mdrlnn arkasnda duran bir kamyonette olduunu syledi. Bir ka dakika sonra kamyonetin kaps gmbrtyle ald, Argoud, akn bakl polislerin meydana getirdii halkann ortasna doru sendeleyerek ilerledi. Btn bir gn karlmayan bezin iyice rahatsz ettii gzleri, gn na bir trl alamyordu. Ayakta durabilmesi iin ona yardm etmek gerekti. Burnunun kanamas sonucu, yzn kurumu kan kaplyor ve tka azn berelemi bulunuyordu. Biri: Albay Argoud siz misiniz? diye sordu. Evet, cevabn verdi adam. Eylem Blm nceki gece gizlice onu snrdan geirmiti, ad vermeden polise telefon edip Emniyet Mdrl park yerinde bekleyen bir emanet bulunduunu bildirmeleri de kendilerine zg mizah anlaynn bir belirtisiydi sadece. Ama Eylem Blm olayn yarataca tepkileri 25 hesaba katmamt: Argoud'nun karlmas O.A.S. saflarnda moral bozukluu yaratrken, karanlkta i gren yardmcs, az tannan ama en az efi kadar zeki olan Yarbay Marc Chazanet'nin De Gaulle' ldrmeye ynelen almalarn bana gemesini salad. 4 Mart gn Asker Mahkeme kararn verdi. Dier iki suortayla biriikte, Jean-M-arie Bastien-Thiry lme mahkm olmutu. Firarda olan ve aralarnda Topal Watin'in de bulunduu kii, gyaben ayn cezaya

  • arptrld. General de Gaulle 8 Mart gn, saat boyunca, azn amadan sank avukatlarnn cezay balamas dileklerini dinledi. ki lm cezasn mebbede evirdi, ama Bastien-Thiry'ninkine dokunmad. Avukat o akam alnan karar hava albayna aklad: nfaz gn 11 Mart olarak kararlatrld, dedi, mvekkiline. Albayn hl inanmaz gibi kendisine gldn grnce bard: Kuruna dizileceksiniz! Bastien-Thiry glmeye devam etti ve ban sallad. Anlamyorsunuz, dedi avukatna. Bir tek Fransz askeri, tfeini benim zerime evirmez. Yanlyordu. Cezann infaz edildii haberi Europa I radyosunun saat sekiz haber blteninde verildi. Bat Avrupa lkelerinde radyo dinleyenlerin ou tarafndan duyuldu. Avusturya'daki kk bir otelin odasnda, bu haber birtakm yorum ve hareketlere yol at. Bu yorum ve hareketler, General de Gaulle' hayatnn hi bir dneminde olmad kadar lme yaklatrd. Oda, yeni O.A.S. harekt bakan Yarbay Marc Chazanet'nin odasyd. 26 MARC CHAZANET transistorlu radyosunu kapad ve pek el srmedii kahvalt tepsisini masann zerinde brakarak yerinden kalkt. Pencereye doru yrd, ncekinin izmaritinden yeni bir sigara yakt, geciken ilkbaharn hl alt edemedii karlarla kapl grntde bakn gezdirdi. Alaklar. Bu sz au dolu hafif bir sesle mrldand, sonra yine alak sesle, Fransa Devlet Bakannn, hkmetinin ve Eylem Blmnn kendisinde uyandrd duygular bir dizi kfrle belirtti. Chazanet'nin, kendinden nceki efle pek az ortak yan vard. Uzun boylu ve zayf, nefretle bzlm l suratl bu adam, duygularn genellikle ltinlerde pek grlmeyen bir soukluun ardnda gizliyordu. nsan parlak geleceklere ynelten Teknik niversitenin kaplar onun iin almamt. Bir kunduracnn oluydu, daha yetime anda Almanlar Fransa'y igal edince, bir balk kayna atlayp ingiltere'ye ge- 27 mi ve er olarak zgr Fransz Kuvvetlerine katlmt. nce Kuzey Afrika'da General Koenig'n komutasnda, daha sonra da Normandiya ormanlarnda General Leclerc'le birlikte katld amansz savalarda nce avu, sonra baavulua ykseldi. Paris arpmalar srasnda baaryla sonulandrlan bir grev, grd eitim ve evresi yznden eriemi-yecei subayla ykselmesini salad. Sava sonras Fransa'snda, sivil hayata dnmek ya da orduda kalmak arasnda bir seim yapabilirdi. Ama sivil hayat ne verebilirdi ona? Babasnn rettii kunduraclktan baka bir ey bilmiyordu, ayrca Mukavemet hareketi gibi lkesinin ii snf da, ona gre komnistlerin etkisindeydi. Orduda kald, elde edebilmek iin kan kustuu rtbelere, byk okullardan kan yeni kuak genlerinin rahat snflarda kolayca eritiini gren alaydan yetime subayn ac deneyini yava yava tatt. Ksa sre sonra da, yrei kan alayarak, gerek rtbe ve gerek imtiyaz ynnden onlar tarafndan geildiini grd. Bir tek kar yol kalyordu onun iin: Genler kla avlularnda talim yaparken arpmaktan geri durmayan etin cevizlerin arasna, smrgelerdeki alaylardan birine katlmak. Ve smrgelerde grevli parat birliklerine atanmay baard. Bir yl gemeden, kendisiyle ayn dili konuan ve kendisi gibi dnen adamlarn bulunduu in-Hin-di'ndeki bir bln komutanlna getirildi. Gen bir kunduracnn ykselmesini yine sava, hep sava salayabilirdi sadece. in-Hindi savann sonunda binba olmutu, Fransa topraklarnda geirdii tedirginlik ve yoksunluk dolu bir yln ardndan Cezayir'e gnderildi. 28 in-Hindi'ndeki seferi kuvvetin geri ekilmesi ve Paris'te geirdii bir yl, gizli zntsn tek ve ayn trden sayd politikaclarla komnistlere kar byk bir kine dntrmt. Fransa, ancak bir asker tarafndan ynetildiinde kurban olduu hainlerle asalaklarn elinden kurtulabilirdi. Ancak ordu bu iki felketten uzak durabilirdi. mrn savata geirmi, adamlarnn ldn grm, canl yakalanmak talihsizliine urayan kiilerin korkun bir ekilde ikence gren llerini ba-zan elleriyle gmmek zorunda kalm subaylarn ou gibi Chazanet de askerlere tapyor, yeryzndeki insanlarn z, kentsoylularn evlerinde rahata yaayabilmeleri iin hayatlarn veren kiiler sayyordu onlar." eltik tarlalaryla balta girmemi ormanlarda geirdii sekiz yllk savalardan sonra doduu lkenin sivillerinden ounun askerlere bo verdiini renmek, hayat nemi olan bilgileri almak iin tutuklulara ikence yapmak gibi basit sulardan tr orduyu knayan solcu aydnlarn bildirilerini okumak Chazanet'de bir sr tepki uyandrm bunlar yoksul bir aileden gelmenin burukluuna eklenince onu banazln doruuna srklemiti. Cezayir'de geirdii iki yllk amansz ve zorlu mcadeleler, inanlarn dorulamaya yarad sadece. Ayaklananlar, balangta sand gibi, kolay boyun edirilecek kiiler deildi. Kendisiyle adamlarnn vurduu fellhlarn, yerle bir ettikleri kylerin says ne olursa olsun, ayaklanma ksa srede btn lkeye yayld.

  • Gerekli olan, tabii, Fransa'nn denizar blgeye yardmn arttrmasyd. Cezayir Fransa'yd, milyon Fransz'n, yaad Fransa'nn bir blgesiydi. 29 Normandiya, Brtanya ya da Alpes-Maritimes blgeleri iin nasl savalrsa Cezayir iin de yle savalacakt. Yarbayla ykseldiinde, Marc Chazanet ssz i blgelerden ayrlp byk ehirlere, nce B-ne'a, sonra Constantine'e geldi. blgelerdeyken, dzensiz ama sava birlikler olan Ulusal Kurtulu Ordusu askerlerine kar savamt. Ama daha iten pazarlkl ve acmasz ehir ge-rfllsyla, kahvelere, byk dkknlara ve ocuk bahelerine atlan bombalar araclyla srdrlen savala karlatnda, iini kavuran nefret nceki asilere kar beslediiyle kyaslanamaz oldu. Sivil Franszlar arasna bomba koyan bu ayak takmndan Cons-tantine ehrini temizlemek iin ald tedbirler, Kasap diye anlmasna yol at. 1958 Hazirannda, General de Gaulle, Babakan olarak iktidara dnyordu. Yozlam ve gten dm IV. Cumhuriyeti kesinlikle deviriyor, V. Cumhuriyeti kuruyordu. Generallerin azndan kar kmaz De Gaulle' Babakanla, sonra da 1959 Ocanda Elysee Sarayna (*) getiren Cezayir Franszlarmdr sqz Bakan tarafndan tekrarlandnda, Chazanet duygulanp alamak iin odasna ekildi. De Gaulle Cezayir'e geldiinde, ziyareti Chazanet'ye Tanr Ze-us'un Olimpos dandan inmesi gibi gelmiti. Yeni bir politikann uygulanmasna balandndan emindi. Komnistler grevlerinden atlacak, Jean-Paul Sartre hain iln edilip kuruna dizilecek, sendikalar tepelenecek, Fransa sonunda Cezayir'deki akrabalarn ve Fransz uygarlnn snrlarn koruyan ordusunu yrekten desteklemeye karar verecekti. (*) 18. Yyl balarnda yaplan imdi Fransz Cumhurbakannn oturduu saray. 30 Chazanet gnein doudan doduuna ne kadar eminse, bu geliimden de yle emindi. De Gaulle Fransa'y kendi grne gre canlandrmak iin tedbirler almaya baladnda, Chazanet bir yerlerde bir yanllk olduunu dnd. htiyara harekete geme frsatn vermek gerekiyordu. Sonra Bin Bella (*) ve Ulusal Kurtulu Cephesiyle (F.L.N.) n grmeler yapldnn ilk sylentileri yaylmaya balad. Chazanet bu sylentilere inanmad. ini herkesten iyi bilen ihtiyarn bir taktiiydi yine bu. De Gaulle'n, yeniden canlandraca Fransa'yla ilgili grnde Cezayir'e yer olmad tartlmaz delillerle nne serildiinde Chazanet'nin dnyas dald. nan, umut, kesinlik, gven, hi bir ey kalmamt Chazanet'ye, sadece nefret, kurulu dzene, politikaclara, Cezayirlilere, sendikalara, gazetecilere, yabanclara duyulan nefret; ama her eyden ok ve hepsinin stnde O ADAM a duyulan nefret. Kendisini izlemek istemeyen birka ahman dnda, Chazanet btn bln 1961 nisanndaki asker ayaklanmaya srkledi. Bu ayaklanma baarszlkla sonuland. Akllara durgunluk veren ustaca bir tedbirle, De Gaulle ayaklanmay kabuunda bodu. Ulusal Kurtulu Cephesiyle grmelerin balamasndan birka hafta nce, askerlere binlerce transistorlu radyo datlm, ama subaylar buna pek dikkat etmemilerdi. Radyo asker birlikler iin zararsz bir rahatlama unsuru saylyordu, bir sr subay ve assubay bu giriimi onaylamt. Hava araclyle Fransa'dan gelen pop mzik, s- ('*) Cezayir Kurtulu Sava nderlerinden 3 caktan, sineklerden ve can skntsndan, bunalan askerler iin ho bir elenceydi. Ama De Gaulle'n sesi ayn lde zararsz deildi. Sonunda ordunun ball szkonusu edildiinde, Cezayir'e dalm on binlerce asker haberleri dinlemek iin radyolarn atlar. Haber blteninin sonunda Chazanet'nin 1940 Hazirannda dinledii sesin eini duydular. Aa yukar da ayn mesaj: Ballnz gstermek iin seeceiniz iki yol var. Ben Fransa'ym, lke kaderine yn verecek aracm. Beni izleyin. Bana boyun ein. Bir ka tabur komutan ertesi sabah uyandklarnda, birliklerinde hazr olan topu topu bir avu subayla karlatlar, Assubaylarnn ou onlar terketmiti. Chazanet dierlerinden talihli kt. Subay, assu-bay ve erlerinden yz yirmisi onunla kaldlar. Nedeni de, in Hindi'nde ve Cezayir dalarnda arpanlarn yzdesinin fazla olduu bir birlie komuta etmesiydi. Dier bakaldranlara fikir birliine varp, Ely-see Sarayndaki Hain'i devirmeye andien Gizli Orduyu (O.A.S.) kurdular. Zafer kazanm Ulusal Kurtulu Cephesiyle hkmete bal Fransz Ordusu arasnda, ykc eylemlere giriecek zaman kalmyordu pek. Son yedi hafta iinde toprak sahibi Franszlar, mr boyu harcanan abann rn olan iftliklerini yok pahasna devreder ve savan kasp kavurduu ky blgesinden kaarken, Gizli Ordu arkalarnda braktklar eyler zerinde son ve korkun bir intikam hareketine giriti. Bu i de bittiinde, adlar De GauMe'c yetkililer tarafndan bilinen, eflerin, yabanc lkelere snmaktan baka areleri kalmamt. 1961 knda Chazanet, yurt dndaki .A.S.'nin harekt dairesinde Argoud'nun yardmcs oldu. Argo- 32

  • ud, o sra O.A.S. tarafndan Fransa'ya yneltilen saldrnn hizmetine sezgisini, yeteneini ve yaratcln koydu. Chazanet de rgtleyici yeteneinden, iki yzllnden, kurnaz saduyusundan faydaland. O.A.S. de grev alanlarn ou iki ayr toplumsal kattan geliyordu. Gizli Ordu ounlukla aristokrasi ve byk toprak sahipleri tarafndan ynetilip desteklenmekteydi. Bunlar aile geleneklerine bal olarak, btnyle ar sacydlar. Ama Gizli Ordu'nun byk ounluu ii snfndan gelmeydi. Kimi Watin gibi, st snf temsilcilerinden ok daha fazla yerli dman olan Cezayir'li zanaatlard, kimi de orduda geirdikleri uzun yllar sonucu banazlam askerler. Chazanet bu son kesimdendi. Mantkl dnen kafas, kendini belli bir noktaya yneltebilirle yeteneiyle O.A.S. nin ynetici kadrosuna girebilen ender kiilerdendi. 11 Mart sabah, Charles de Gaulle'e kar yeni bir suikast plan yapmaya karar verdiinde, zellikle bu yeteneklerinden faydaland. Petit-Clamart ve Asker Okul baarszlklar iin gln ok arttracakt. Adam ldrtmek iin katil bulmak byk bir sorun deildi kukusuz; ama kimsenin phelenmiye-cei birini semek, Bakan'n kiilii evresinde i ie gemi emberleri andran koruyucu ebekeyi amay salayacak bir plan hazrlamak gerekiyordu. Durum, Petit-Clamart'dan bu yana ok deimiti. Eylem Blmnn O.A.S. saflarna szmas rktc denecek kadar artmt. Ksa sre nce Argoud'nun karl, Eylem Blmnn kesin tedbirlere bavurmaktan ekinmediini ortaya koyuyordu. Alman Hkmetiyle bir ihtilf karma ihtimali bile geriletmemi-ti Eylem'cileri. Argoud'nun sorgusu on be gndr devam edi- akal 33/3 yordu, btn O.A.S. efleri de kamak zorunda kalmlard. Bidault birden reklm ve tehircilik eilimini yitirivermiti; dehete den dier rgt yeleri de spanya'ya. Amerika'ya, Belika'ya kamlard. Sahte pasaportlara, uzak lkeler iin satlan biletlere byk bir saldr olmutu. Bu bozgun Gizli Ordu'dakilerin moraline de byk bir darbe indirmiti. O gne kadar yardm etmeye, aranan kiileri evlerinde saklamaya, paket ya da silh tamaya, haber getirip gtrmeye, hatta bilgi vermeye hazr olan Fransa'daki taraftarlar, belli belirsiz zr dileyip telefonlarn kapyorlard. Petit-Clamart baarszl ve tutuklularn sorgusundan sonra, Fransa'daki ebeke datlmt. ten bilgi alan polis btn pheli evlere baskn vermi, birbiri ardndan silh ve ara - gt-e depolarn kefetmiti. De Gaulle' yok etme amacn gden iki komplo daha meydana karlm, daha ikinci kere toplanan suikastlar ok sayda polisin ortalkta be-liriverdiini grmlerdi. Gizli Ordu'nun siyasal kanad lf kalabalna dalm, Fransa'da yeniden demokrasiyi kurmann gereklilii zerinde belirsiz fikirler ortaya atarken Chaza-net,-yatann zerine koyduu ykl evrak antasn-daki raporlarda gsterilen kara gerekle kar karyayd. Paraszlk eken, ulusal ve uluslararas dzeyde desteklerini, yelerini ve prestijini yitiren O.A.S. gizli servislerle polisin devaml saldrlar karsnda yklyordu. Uzun uzun dndkten sonra bir sonuca varan Chazanet: Kimsenin tanmad bir adam... diye mrldand. Harekete gemeye hazr katillerin listesini gzden geirdi. Her birinin, Emniyet Mdrlnde ncil kadar kaln dosyas vard. Yoksa neden o, Chaza- 34 net, Avusturya Alplerindeki kk bir otelde saklan-snd? zm yolu leye doru aklna geldi. nce bunu kafasndan atmaya alt, ama bu yol zorla kendini kabul ettiriyordu. Byle bir adam bulunabilse... byle bir adam varolsa... Yava yava, epey zorlanarak, bu adamn evresinde baka bir pln hazrland, sonra akla gelebilecek btn engelleri, btn itirazlar inceledi. Gvenlik kurulularnn ortaya kard glkler dahil, plan hepsini bastryor gibiydi. le yemeinden hemen nce, Marc Chazahet pardessn giydi ve aa indi. Dar kar kmaz, buz tutmu yolu silip spren bir kasrga onu kavrad. Her yann bir rperti kaplad, ama ok stlm bir odada st ste iilen sigaralarn verdii baars abucak kayboldu. Sola sapp Adlerstrasse'deki postaneye yneldi, bir dizi ksa telgraf ekerek sahte adlarla Almanya'nn gneyine, Avusturya'ya, talya'ya ve spanya'ya dalm bulunan arkadalarna, birka hafta srecek bir i yolculuuna ktn ve yerinde bu-lunamyacan bildirdi. O, trenine binerken, B.O.A.C. nin 4B Kornet ua Londra havaalannn 40 numaral uu pistine konuyordu. Uak Beyrut'tan geliyordu. Hole dalan yolcular arasnda, uzun boylu, sarn bir ngiliz de vard. Orta Dou gneinde yanm yzyle, iki ay boyunca Lbnan'n turistlere sunduu tartlmaz zevklerin tadn karmann, yklce bir parann bir Beyrut bankasndan svire'deki baka bir bankaya nakledilmesiyle daha da byk bir zevke varmann sonucu, kendini ok rahat ve zinde hissediyordu. 35 Epey ardnda, Msr'n kumlu topraklarnda, akn olduu kadar da fkeli Msr polisinin oktan gmd, ense kklerine yedikleri birer kurunla can veren fze uzman iki Alman bilgininin lleri yatyordu. ki bilginin lm Bakan Nasr'n El Cumhuriyet roketinin gerekletirilmesini yllarca geciktiriyor, New Yorklu milyoner

  • bir yahudi parasnn yerinde harcandn dnyordu. Gmr kolayca geen ngiliz, kiralk bir otomobile atlayp Mayfair' deki dairesinin yolunu tuttu. Chazanet'nin aratrmas ay kadar srd. Bu aratrmann sonucu, devaml elinin altndaki evrak antasnda tuttuu plstik klfl ince dosyaya syordu. Haziran ortasna doru Avusturya'ya dnd ve Viyana'da, Bruckneralle'deki kk bir aile pansiyonu oian Kleist pansiyonunda oda tuttu. Merkez postanesinden, biri Kuzey talya'daki Bolzano ehrine, dieri de Roma'ya, iki ksa telgraf ekti. Her biri en yakn iki yardmcsn hemen Viyana'ya, kendisiyle bulumaya aryordu. ki adam yirmi drt saat iinde geldi. Rene Montclair Bolzano'da bir araba kiralamt. Andre Casson Roma'dan uakla gelmiti. kisi de sahte ad ve sahte kimliklerle yolculuk ediyorlard. talya ve Avusturya'daki S.D.E.C.E. ajanlar, bunlar aranan pheliler listesinin hemen bana koymulard ve snr kaplaryla havaalanlarndaki her trl muhbirin kendileriyle ibirlii yapmasn salamak iin byk paralar harcyorlard. Saat on birdeki bulumaya Andre Casson, yedi dakika nce geldi. Taksi ofrne, kendisini Bruckne-ralle'nin kesine brakmasn syledi, hzl admlarla pansiyona girmeden bir ieki dkknnn vitrinin- 36 de kravatn dzeltip dakikalarca oyaland. Chazanet, her zamanki gibi, sahte bir adla pansiyonda oda tutmutu. Yalnz en yakn arkadalarnn bildii yirmi addan biriyle. arlan iki adam da, nceki gn, Schul-tze imzal telgraflar almlard. Bu da Chazanet'nin, yirmi gnlk bir donem iin kullanaca ifreli add. Her Schultze Bitte? (') dedi Casson gen otel ktibine. Adam defterine bakt. 64 numaral oda. Sizi bekliyor muydu efendim? Evet. diyen Casson hemen merdivene yneldi. Birinci kata vardnda koridora girdi ve 64 numaral oday aramaya koyuldu. Biraz daha ilerde, sada buldu oday. Kapy vurmak iin elini kaldrrken, bileinin havada yakalandn hissetti. Ban evirdi, uzamaya balayan sakallarn karartt eneyle kaba saba yz grd. Yabancnn, kesintisiz bir knt meydana getiren kaln siyah kalarn altndaki gzleri, onu meraksz baklarla szyordu. Drt metre kadar gerideki bir girintinin nnden geerken adam peine taklm, ypranm ince halya ramen Casson en ufak ses duymamt. Dev yapl adam, verecei cevapla ilgili deilmi gibi, ama bileini de brakmadan sordu: Ne istiyordunuz? Drt ay nce, Argoud'nun Eden-Wolff Otelinden ne kadar abuk karldn hatrlayan Casson midesinin kasldn hissetti. Sonra ardndaki adamn Polonya asll biri, Chazanet'nin in-Hindi'nde komuta ettii taburda grevli bir Yabanclar Lejyonu askeri olduunu hatrlad. Chazanet'nin baz zel grevler iin Viktor Kovvalski'ye bavurduu aklna geldi. (*) Bay Schultze ltfen 37 Albay Chazanet'yle randevum var Viktor. dedi tatllkla. Kendi adyla efininkini duyunca, Viktor'un kalar daha da bir bzld. Ben Andre Casson'um. Kovvalski, hi etkilenmemi gibi, sol kolunu Cas-son'un omuzu zerinden uzatt ve 64 numaral kapy vurdu. Evet, dedi ierden gelen bir ses. Kovvalski azn kapnn tahtasna dayayp homurdand: Bir ziyaretiniz var. Kap hafife araland. Chazanet aralktan dar bir gz att, sonra kapy ardna kadar at. Sevgili Andre, gerekten ok zr dilerim. Bayla Kovvalski'ye bir iaret yapt. Tamam onbam, zlemitik. Sonunda sa elini kurtaran Casson ieri girdi. Chazanet, kapnn eiinden Kovvalski'ye bir ka ey syledi, sonra kapy kapad. Polonyal, girintide pusuya yatmak zere geri dnd. Chazanet Casson'un elini skt ve onu, nnde iki koituun bulunduu gaz sobasnn yanna gtrd. Haziran aynn ortasna gelindii halde hafif bir yamurun iseledii darda hava serindi; iki adam da Kuzey Afrika'nn scak gneine alkndlar. Bu nedenle soba grl grl yanyordu. Casson pardess-n kard ve koltuklarn birine yerleti. Genellikle byle tedbirler almazsn Marc. dedi. Kendim iin almadm, karln verdi Chazanet. Herhangi bir ey olursa kendimi koruyabilirim. Ama yine de, elimdeki ktlardan kurtulmak iin bana birka dakika gerekli. (Pencerenin dibindeki masayla 38 zerindeki evrak antasn ve yannda duran kaln bir dosyay gsterdi.) Victor'u, aslnda bu nedenle getirdim. Ne olursa olsun, ktlar yok etmem iin gerekli atm saniyeyi bana salyacaktr. Ktlar bu kadar nemli mi?

  • Belki. (Chazanet'nin sesinde bir honutluk belirtisi seziliyordu). Ama biz Rene'yi bekleyelim. Saat on biri eyrek gee gelmesini syledim, ayn anda ieri girmemeniz iin. Viktor arabilirdi. evresinde tanmad ok insan oldu mu sinirleniyor. Chazanet, sol koltuunun altnda koca bir Colt tabanca tayan Viktor sinirlendiinde neler olabileceini dnd, yzne ender grlen glmsemelerinden biri yayld. Tam o sra kap vuruldu. Chazanet kapya dour yrd ve sordu: Ne var? Bu kez, gergin bir sesle Rene Montclair cevap verdi: Marc, rica ederim... Chazanet kapy at. Montclair, ardndaki devin varlyla iyice ufalm, duruyordu. Victor sa koluyla onu sarp kollarn gvdesine yaptrarak hareketsiz brakmt. Tamam Victor diye mrldand Chazanet Ko-vvalski'ye. Kendini serbest hissetmenin rahatlyla, Montclair odaya girdi ve sobann yanndaki koltuundan glmseyen Casson'a zoraki srtt. Kap yeniden kapand ve Chazanet Montclair'den de kendisini balamasn diledi. Montclair ona doru yrd, el sktlar. Parde-ssn karmt, srtnda kt dikilmi koyu gri bir elbise vard. Eski subaylarn ou gibi Chazanet ve o, sivil giysiler iinde hep biimsiz dururlard. 39 Konuklar odadaki iki koltua yerleince, Chaza-net de alma masas olarak kullanda masann ardndaki dik arkalkl iskemleye oturdu. Baucu masasndan bir ie Fransz konya kard, soran baklarla havaya kaldrd. Konuklar balarn salladlar. Chazanet bardaa bolca konyak doldurdu, birini Montclair'e, dierini de Casson'a uzatt. ki yolcu ilerini stmak iin ykl birer yudum aldlar. Ufak tefek ve tknaz Rene Montclair, Chazanet gibi muvazzaf subayd. Ama Chazanet'nin tersine, hi sava bir birlie komuta etmemiti. Meslek hayatnn byk blm idar ilerde gemi, son on yl da Yabanclar Lejyonunun muhasebeciliini yapmt. 1963 ilkbaharnda, O.A.S. nin muhasebecisi olmutu. Andre Casson aralarndaki tek sivildi. Ufak tefek ve kl krk yaran bu adam, hl Cezayir'de banka mdrl yapt gnlerdeki gibi giyinmeye ,devam ediyordu. O.A.S.'yle siyasal rgt arasndaki balanty salamakla grevliydi. Chazanet gibi, bu iki adam da, nedenleri ayr ayr olmakla birlikte, eit bir bamszlk iindeydiler. Montclair'in on dokuz yandaki olu Cezayir'de askerliini yaparken, yl nce asilerin eline dmt. Yabanclar Lejyonunun bir devriyesi ocuun lsn, ele geirdii bir kyde bulmu ve oraya gmmt. Montclair daha sonra, lnn ne halde bulunduunu renmiti. Bir daha da unutmayacakt. Andre Casson'un durumu daha karkt Cezayir' de domu, btn hayatn ii, evi ve ailesi arasnda geirmiti. alt bankann merkezi Paris'teydi: Cezayir'in bamszla kavumas onu isiz brakmya-cakt. Baarszla urayan asker ayaklanmadan hemen sonra De Gaulle'n izledii yeni politikaya ve be 40 parasz hi grmedikleri bir lkeye kaan Cezayirli kk'iftlik sahipleriyle tccarlarn sefaletine fkelenip, bir O.A.S. komandosunun alt bankadan otuz milyon frank almasna yardm etmiti. Bu suor-taklna tank olan gen bir kasadar da durumu polise bildirmiti Casson'un bankacl burada bitti. Karsyla ocuklarn Perpignan'daki kaynpederine brakp O.A.S.'ye katld. imdi Fransa'da yaayan birka bin O.A.S. taraftarn yakndan tand iin, rgte deerli hizmetleri dokunuyordu. Masasnda oturan Marc Chazanet iki konuunu szd. kisi de merakla, ama soru sormadan ona bakyorlard. Marc Chazanet, dzenli, bir ekilde, ayrntlara inerek Fransz gizli servislerinin bir ka aydr giritii saldr karsnda O.A.S. nin urad yenilgi ve baarszlklar sralamaya koyuldu. Konuklar somurtuk yzlerle bardaklarna dikmilerdi gzlerini Gerekle yzyze gelmek gerek. Drt ay iinde ar darbe yedik. Asker Okul'daki baarszlk, sonu vermeyen bir dizi giriimin sonuncusudur. Ayrntlara girmenin gerei yok, hepsini siz de benim kadar biliyorsunuz... Antone Argoud'nun karlmas bizi en iyi eflerimizin birinden yoksun brakt. Dvaya gsterdii balla ramen, bir takm illarn kullanlmasn da iine alan ada sorgu yntemleriyle Argoud'nun konumas mmkndr. Dolaysiyle imdi tm.rgtn gvenlii tehlikededir. Aa yukar sfrdan balamamz zorunlu gibi. Bu nedenle Mnih'teki kararghmzda deil, kk bir otelin odasndayz. Bir yl nce, iimiz ok daha kolayd. Binlerce cokun gnllye arda bulunabilirdik. Jean Bastien-Thiry' nin ldrlmesi ileri kolatrmyor. Onlara bir takm sonular alacamza sz verdik ve hi bir ey yapa- 41 madik. Sz deil, bir Lakm sonular beklemek taraftarlarmzn hakkdr. Peki, anlald. Sz nereye getirmek istiyorsunuz? diyerek onun szn kesti Montclair. . C'nazanet'yi dinleyen iki adam, hakl olduunu biliyorlard. Montclair, Cezayir bankalarnn yamalanmas sonucu ele geen parann sadece rgt masraflarn karlamakta kullanldn, imdiye kadar dvalarna, para koyan sac sanayicilerin- istekleri kulak arkas etmeye baladklarn herkesten iyi

  • biliyordu. Bir sredir, istekleri g gizlenen bir kmsemeyle karlanyordu. Casson, Fransa'daki gizli ebekelerle balant kurmasnn gitgide gletiini, O.A.S. ilerin oturduu evlere polisin baskn yaptn Argoud'nun yakalanmasndan sonra pek ok taraftarn O.A.S.'yi desteklemekten vazgetiini biliyordu. Bastien-Thiry'nin kuruna dizilmesi b ii hzlandrmaktan baka eye yaramyacakt. Durum Chaza-net'nin zetledii gibiydi, ama gerei duymak insann yine de hi houna gitmiyordu. Chazanet, sanki sz hi kesilmemi gibi, devam etti: yle bir noktaya vardk ki, Fransa'y kurtarmak iin kendimize setiimiz ve gerekletirmeden sonras iin yaptmz btn tasarlarn kanlmaz ekilde baarszla urayacan bildiimiz ama, yani De Gaulle'n ldrlmesi, geleneksel yollardan eriilmesi imknsz bir hale geldi. Fransz Gestapo'-sunun bir ka gnden fazla gznden kamyacak baka tasarlar iin, yeni yeni gen yurtseverleri atee atmaya ekiniyorum baylar. Ksacas, ok muhbir, ok hain, ok kaak var ortalkta. Bu durumdan, faydalanan gizli polis rgtmze ylesine baaryla szd ki, st kademede alman kararlarcjan bile haberi oluyor. 42 Btn katillerimizin ve suikast baarya ulatrabilecek btn adaylarn polise tanndn kabul etmemiz gerektiinden, balca hedefimiz olan De Gaulle'-n ortadan kaldrlmasn gerekletirmek iin tek yol kaiyor: Bir yabancyla anlamak. Montclair'le Casson'un soran baklar zerine dikildi. Nasl bir yabanc? diye sordu Casson sonunda. e balarken bir yabancya bavurmak gerekiyor, dedi Chazanet. O.A.S. ya da siyasal rgtle ilgisi bulunmayan, Fransz polisinin tanmad bir adama. Sahte bir pasaportla gezecek, iini bitirip Fransa halk De Gaulle'c kpekleri temizlemek iin ayaklandnda rahata ortadan kaybolup lkesine dnebilecek biri. nemli olan, farkedilmeden ve phe uyandrmadan Fransa'ya girebilmesi. Bunu da, imdilik hi birimiz yapamayz. ki konuu, dncelere dalp gitmiti. Chazanet' nin plan kafalarnda biimleniyor, konumuyorlard. Sonunda Montclair slk ald. Yani meslei adam ldrmek olan biri, bir kiralk katil. Tamam, dedi Chazanet. Bir yabancnn bu tr bir ii kara gzlerimiz, yurtseverlik ya da zevk iin yapacan beklememek gerekir. Gerek bir kiralk katile para denir, hem ok para denir, dedi Montc-lair'e doru bir gz atarak. iyi ama byle adam nereden bulmal? diye sordu Casson. Chazanet elini kaldrd. Batan balayalm, baylar. Tabii, gzden geirilmesi gereken bir yn-ayrnt var. ncelikle renmek istediim, bu konuda benimle ayn grte olup olmadnzdr. 43 Montclair'le Casson baktlar, sonra ikisi de Chazanet'ye dnp balarn ar ar salladlar. yi. (Chazanet hafife arkaya kaykld.) zerinde durulmas gereken ilk nokta: Btn bu tasarda barol oynayan gvenlik. Oysa, bir srr ne kadar az kii paylarsa, bunun sr olarak kalmas olanaklar o kadar byktr... Mutlak bir gizlilik, planmn temeli bu. O.A.S. saflarna szm bulunan hainler var, bunu biliyoruz, siyasal rgtte alan politikaclarn hepsi gvenilir kiiler deil, dolaysyla bunu ne kadar az kii renirse o kadar iyidir. Sen Rene ve sen Andre dvaya ballnz gibi aznzn sklna da gvendiim iin ikinizi buraya ardm. Ayrca Rene kim olursa olsun, bir kiralk katilin isteklerini karlamak iin rgt muhasebecisi olarak seninle yakn ibirlii kurmak planmn gereklemesi ynnden zorunlu. Sana da, Andre, gerekten emin, dvaya ballklar snanm ve gerektiinde tutacamz kiralk katile yardm edebilecek bir avu adamn toplanmas iin ihtiyacm var. Bu plann ayrntlarnn aramzda kalmamas iin hi bir neden grmyorum. Dolaysyla da tasarnn btn sorumluluunu zerine alacak l bir komite kurmamz, tasarnn hazrlanmasn, gerekletirilmesini ve para ynnden desteklenmesini zerimize almamz teklif ediyorum. Yeni bir sessizlik oldu. Montclair sonunda sormaya cesaret edebildi: Btn O.A.S. ynetim kuruluyla siyasal rgt tasarnn dnda brakmamz m istiyorsunuz? Hi holarna gitmiyecek bu. Haberleri olmayacak, hi olmazsa tasar gerekleene kadar, karln verdi Chazanet, Srrn, kesinlikle duyulmamas gerektiini unutmayn. Belki de i bittikten sonra itiraz edenler kacaktr, ama 44 o kadar. Tasar baarya ularsa iktidara geleceiz, o zaman da kimse tartmaya girmiyecektir. Diktatr yok etmek iin uygulanan teknik de teorik bir tartma konusu olur gider. Ksacas, size akladm artlarla bana katlmay kabul ediyor musunuz?

  • Montclair ve Gasson, yeniden Chazanet'ye dnp ba sallamadan nce baktlar. ay ncesinde kalan Argoud'nun karlmasndan bu yana onunla ilk kez karlayorlard. Argoud hareketin bana getiinde, Chazanet farkettirmeden arka plana ekilmiti. imdi rgt yann ortaya koyuyordu. Chazanet srayla iki adama bakt, soluk ald, sonra glmsedi. Mkemmel, dedi. imdi ayrntlara bakalm. Radyoda Bastien-Thiry'nin kuruna dizildiini rendiim gnden bu yana bize gereken adam.aramaya koyuldum. Byle birini bulmak dnyann en g iiydi. Bu tr adamlar reklm yapmazlar. Aratrmalarmn sonucu u oldu. Chazanet, masasnn zerinde duran dosyay kaldrd. Montclair ve Casson baktlar, kalarn kaldrdlar ve ses karmadlar. Chazanet yeniden lfa girdi: Bence yaplacak en iyi ey sizin de bu dosyalar incelemeniz olacak, sonra ilerinden birinin seilmesine geebiliriz. Ben adaym, listedeki birincinin teklifimizi kabul etmeyeceini de dnerek, kendime gre sraladm. Her dosyadan bir tane var, srayla bakacaksnz. Sonra dosyalardan birini Montclair'e, birini Cas-son'a uzatt, ncy amadan elinde tuttu. inde yazl olanlar ezbere biliyordu. Okunacak fazla bir ey de yoktu. Her dosya bez- 45 dirici bir ksalktayd. nce Casson elindeki dosyay bitirdi, Chazanet'ye bakp yzn buruturdu. Bu kadar m? Byle kiilerle ilgili ayrntlar renmek ok g, cevabn verdi Chazanet. Bir de una bak. Casson'a elinde tuttuu dosyay uzatt. Az sonra, elindekini bitiren Montlair de dosyasn Chazanet'ye uzatt. Chazanet de ona Casson'un okuduunu verdi. ki adam yeniden okumaya koyuldular. Bu kez dosyay ilk bitiren Montlair oldu. Ban kaldrp omuz silkti. Eh, bilgi ynnden epey zayf, ama bunun gibi elli kiinin bulunabilmesi gerekir. Sokaklar kiralk katillerle dolu, yle y... Casson szn kesti. Dur bir dakika, dur da nce una bir gz at. Son sayfay evirdi, son paragraf abucak okudu. Bitirdiinde dosyay kapad ve gzlerini Chazanet'ye dikti. O.A.S. efi hangisini dierlerinden stn tuttuunu hi gstermedi. Casson'un bitirdii dosyay alp Montclair'e geirdi. Casson'a da ncy verdi. Drt dakika sonra, iki adam birlikte dosyalarn bitirdiler. Chazanet dosyalar toplad ve masann zerine koydu. Sonra yerinden kalkt, iskemlesini ald, sobann yanna getirdi, tersine evirip ata biner gibi oturdu. Kollarn iskemlenin arkalna dayayarak iki arkadan inceledi. Bunun, piyasada ok az bulunan bir ey olduunu size sylemitim. Byle iler yapan bakalar da olmal, ama iyi bir gizli servisin kaytlar inceleneme-dike bu tr kiileri bulup karmak ok g olur. Hem, en iyilerinin izine herhalde hi bir yerde rasla-namaz. Siz, kiinin durumunu incelediniz. Onlar- 46 dan sz ederken, birine Alman, dierine Gney Afrikal, ncsne de ngiliz diyelim. Andre? Casson omuz silkti. *Bence, tartmann gerei yok. Yaptklar iler doruysa, ngiliz ak farkla nde geliyor. Rene? Ben de ayn grteyim. Alman artk bu tr iler iin yal. Hayatta kalm Nazi'leri izleyen srail ajanlarna kar grd bir ka hizmet dnda, hi bir siyas tecrbesi yok. stelik, bu ileri kabul ederken birtakm kiisel nedenleri bulunabilir, dolaysyla da kiralk katil olarak i grmedii kabul edilmelidir. Gney Afrikal belki Lumumba gibi zenci politikaclar temizlemekte faydalyd, ama Fransa Devlet Bakann vurmak bambaka bir i. stelik ngiliz ana dili gibi Franszca konuuyor. Chazanet ar ar ban sallad. Byk bir tartma olmayacan sanyordum. Ben seimimi hemen yapmtm. Bu ngiiizden emin misiniz? diye sordu Casson. Btn bu ileri yapm jr gerekten? Beni de artt, dedjr Chazanet. Dolaysyla da durumu biraz daha derinine inceledim. Ortada hi bir kesin delil yok. Tersi zaten kt bir belirti olurdu. s-tenmyen yabanclar listesine getii anlamna gelirdi. Aslnda, sylentiler dnda onu sulayan hi bir ey yok. Resm adan bakldnda, tertemiz. ngilizler izini bulsalar bile, kesin hi bir ey bilmiyorlar. nterpol dosyalarnda ad yok. Resm bir soruturma alsa, ngilizlerin bu adamn adn S.D.E.C.E. ye bildirmeleri ok uzak ihtimal. ngilizlerle Franszlarn bu iki gizli servisinin birbirlerinden nefret ettiklerini bilirsiniz. Geen ocak aynda ingilizler, Georges Bi-dault'nun Londra'da bulunduunu bile bildirmediler. 47 Hayr, bu tr bir i iin ngiliz her ynyle stn, yalnz birtek... Nedir o? diye sordu hemen Montclair. ok ak. Ucuz deil. Mal durumumuz ne lemde Rene?

  • Montclair omuz silkti. Parlak deil. Bir yandan, masraflar biraz azald. Argoud olayndan beri, siyasal rgtn btn kahramanlar nc snf otellere sinmi durumdalar. En lks otellere ve televizyon konumalarna duyduklar eilimi yitirmi gibiler. Buna karlk, gelen para da yok denecek kadar az. Belirttiiniz gibi, eyleme gemek gerek. Yoksa, paraszlktan batp gideceiz. Ak, temiz hava ve iyi su bizimki gibi bir hareketi desteklemeye yetmiyor. Chazanet somurtuk bir yzle onu onaylad. Biliyordum. Para bulmak gerek. Ama para aramaya balamadan nce, ne kadara ihtiyacmz olduunu anlamamz belki daha iyi... Ksacas, dedi Casson arkadann szn keserek, bu ngilizle iliki kurup artlarn sormalyz. Anlatk deil mi? diye steledi Chazanet. Dier ikisi balarn sallamakla yetindiler. imdi saat bir. Adamla balant kurup buraya gelmesini isteyecek olan Londra'daki temsilcimizi aramalym. Bu akam Viyana uana binmeyi kabul ederse, akam yemeinden sonra kendisiyle burada buluabiliriz. Oradaki adamm beni arar aramaz durumu anlarz. kinize de, kendiliimden, koridorun sonundaki yanyana olan iki oday ayrttm. Ayrlp savunmadan yoksun kalacamza, birlikte Viktor tarafndan korunmamz daha iyidir. Ne olaca bilinmez. Yerlerinden kalktlar. Sonra Chazanet Viktor'u ard, aa inip 65 ve 66 numaral odalarn .anahtar- 48 larn almasn istedi. Viktor selm verip kt. Chazanet, Montclair'le Casson'a dnd: Gidip merkez postanesinden telefon etmem gerekiyor, dedi. Viktor'u da yanma alacam. Benim yokluumda ayn odada bulunun. Dndmde, nce , ardndan iki kere kapya vuracam. nceki yllarda, De Gaulle'n politikasn knadklarn belirtmek iin baz ofrlerin kornayla aldklar Cezayir Franszlarndr szlerinin bilinen ifreli iaretiydi bu. Unutmadan soraym, silhl msnz? ki adam balarn salladlar. Chazanet bir ekmeceden, kendisi iin saklad 9 milimetrelik ar bir MAB kard. arjrn inceledi, yuvasna soktu, namluya bir kurun srd. Sonra tabancay Montcla-ir'e uzatt. Bu tabancay biliyor musun? Montclair bayla evetledi. Olduka iyidir, dedi cebine indirirken. Anahtarlarla dnen Viktor, adam Montclair'in odasna kadar gtrd. Geri dndnde Chazanet pardessn ilikliyordu. Hadi gel onbam. imiz var. O akam, alacakaranlk geceye dnrken, Londra'dan gelen B.E.A. nn Vanguard ua Viyana' nn Schvvechat hava alanna iniyordu. Arkalarda ve Lumbozun yanndaki koltuuna rahata yerlemi bulunan sarn ngiliz, gitgide alalan uan altndan hzla geip giden klar seyrediyordu. Son dakikada, hafife aydnlanan imenler, uu pistinin ik yanndaki numaral panolar ve klar kayboldu, yerlerini kara ve parlak imentonun eriti ald, sonunda te- akai 49/4 kerlekler yere dedi. Baarl bir initeki dzenlilii seviyordu. Dzeni severdi. Piccadilly'deki Fransz Turizm Brosunda grevli gen Fransz onu kukulu bir bakla szd. lende gelen telefondan beri, kendini olduka sinirli hissediyordu. Bir yl kadar nce, Paris'te tatilini geirirken O.A.S. nin emrine girmeyi teklif etmiti. O gnden beri de kendisine, sadece Londra'daki alma masasnn ardnda oturmas sylenmiti. Telefon ya da mektupla verilecek talimat gerek adna yollanacak, ama Sevgili Pierre szleriyle balayacak ve hemen yerine getirilecekti. O gnden bu 15 Hazirana kadar hi ses kmamt. Telefon memuresi Viyana'dan ihbarl arandn sylemi, Fransa'da ayn ad tayan ehirle kartrmamas iin de Avusturya demiti. Meraklanp cevap vermi ve bir sesin Sevgili Pierre dediini duymutu. ifreli adn hatrlamas iin epey zaman gemesi gerekmiti. le yemeinden sonra, bann ardn bahane ederek iten km, South Audley Street yaknndaki bir apartmana gitmi ve kapy aan ngiliz'e bir mesaj vermiti. Adam, saat iinde Viyana'ya gidecek uaa binmesi gerektiini rendiinde hi bir aknlk belirtisi gstermemiti. Sakin sakin bir anta hazrlam, birlikte taksiye atlayp Heathrow hava alannn yolunu tutmulard. Fransz yol parasn nakit olarak demeyi unuttuunu yanna da sadece pasaportuyla ek defterini aldn syleyince, ngiliz, hi bir yorumda bulunmadan iki kiilik gidi-dn biletinin parasn vermiti. O andan sonra da, aa yukar hi konumam-lard. ngiliz Viyana'da nereye gittiklerini, kiminle ve niin buluacaklarn sormamt bile. Bylesi daha 50

  • iyiydi, nk Fransz'n da bu konuda bir ey bildii yoktu. Ald talimat Londra hava alanndan telefon etmek ve B.E.A. uayla geleceini bildirmek gerektiiydi sadece. Uaktayken, Schwechat'a inildiinde danma brosuna uramas rica edildi. Btn bunlar sinirlerini bozmutu, yannda oturan ngilizin soukkanll onu sakinletirecek yerde, kukularn daha da arttrd. Byk holdeki danma brosunda, nefis Avusturyal memureye adn verdi, kadn ardndaki evrak dolabn kartrd ve ona kk bir kart uzatt. Kartn zerinde sadece unlar yazlyd: 614403 aranacak ve Schultze istenecek. Dnd ve holn dibindeki bir dizi telefon kulbesine doru yrd. ngiliz omuzuna vurup zerinde Wachsel yazl kulbeyi gsterdi. Size bozukluk gerek, dedi mkemmel bir Fran-szcayla. Avusturyallar bile bu denli cmert deildirler. Fransz kzard, ngiliz duvar boyunca uzanan kapitone bir kanepenin ucuna iliip sigarasn yakarken para deitirebilecei yere doru yrd. Bavurduu adam bir dakika sonra bir ka Avusturya paras ve bir avu bozuklukla dnd geldi. Hemen bo bir telefon kulbesine giren Fransz kartta yazl numaray evirdi. Telefonun br ucundan Herr Schultze, kesin ve ak bir sesle ne yapmas gerektiini bildirdi. Verilen bu mes"aj sadece birka saniye srd ve konuma kesildi. Gen Fransz kanepenin yanna dnd, sarn adam ban ona doru kaldrd. Gidiyor muyuz? diye sordu. Gidiyoruz. Dnp yryen Fransz, zerinde telefon numa- 51 rasnn yazl olduu kart tortop edip yere att. ngiliz bunu yerden ald, at ve akmann alevine tuttu. Kat bir an parlad, sonra kl oldu. ngiliz klleri, zarif set pabucunun topuuyla ezdi. Hi konumadan dar kp bir taksi ardlar. Ik iinde yzen ehrin merkezi, youn trafik yznden ksmen felce uramt. Taksinin Kleist Pansiyonuna varmas iin krk dakika gemesi gerekti. Burada ayrlyoruz. Sizi buraya kadar getirmek, ama sonra taksiyle dnmek emrini aldm. Doru 64 numaral odaya kacaksnz, sizi bekliyorlar. ngiliz ban sallad ve arabadan indi. ofr, soran baklarn Fransza evirdi. Devam edin, dedi Fransz ve taksi yeniden hareket etti. ngiliz bakn, zerinde gotik harflerle sokak adnn yazl olduu tabelya evirdi, sonra kapnn zerinde byk harflerle yazl Kleist Pansiyonu adn szd. Ardndan, izmaritini atp ieri girdi. Tezghtaki memurun arkas dnkt, ama kapnn hafif-gcrts dikkatini ekti. ngiliz, ona ynelmeden doru merdivenA yrd. Adam arkasndan seslenmek zereydi ki ziyareti geri dnd, kaytsz bir ba iaretiyle ktibi selmlad ve: Guten Abend, dedi. Guten Abend, Mein Herr, cevabn verdi ktip elinde olmakszn. Ama sarn merdivende kaybolmutu bile. Grnrde hi telsz, basamaklar ikier ikier kt. Birinci kat sahanlnda durdu ve. koridora bir gz att. Dipteki kapnn zerindeki 68 saysn seti. Kendisine doru drt kap sayd. 64 numara aa yukar alt metre tesindeydi. Koridorun solunda, rengi atm krmz bir kadife 52 perde bir eit girintiyi gizliyordu. Yerin birka santim zerinde kalan perdenin altndan, siyah bir pabucun ucu kmt hafife. ngiliz, geri dnp aa indi. Bu kez ktip, merdivene bakarak onu bekliyordu. 64 numaral oday balar msnz bana, dedi ngiliz. Ktip onu bir an szd, sonra istediini yapt. Kk telefon santralna dnp telefonu at ve ngilize uzatt. Goriliniz on be saniyeye kadar deliinden kmazsa geri dnyorum, dedi sarn adam. Sonra telefonu kapayp yeniden merdiveni kt. Sahanla varrken 64 numarann kapsnn aldn ve eikte Albay Chazanet'nin grndn farketti. Albay koridorun br ucundan ngiliz'i inceledi, sonra hafife seslendi. Viktor. (Dev yapl Polonyal girintiden frlad ve srayla iki adama bakt). Tamam. Kendisini bekliyordum, dedi Chazanet. Polonyal fkeden kpkrmz oldu. ngiliz yrd. Chazenet onu odasna soktu. Bu oda i bulma kurumunun brolarna dnmt. zeri ktlarla kapl bir masann iki yanndaki dik arkalkl iskemlelerde Montclair'le Cason oturuyordu. Masann ardnda nc bir iskemle daha vard. Chazanet'nin yardmclar kendisini merakla incelerken, ngiliz evresine baknd, bir koltuk ekti ve masaya doru dndrp oturdu. Chazanet, Viktor'la konumasn bitirince, gzlerini konuundan ayrmadan masann ardna geti, ar ar bir sigara yakt. lk bakta ngiliz, insar.da iyi bir izlenim uyandryordu. Aa yukar bir seksen boyunda, otuz yala- 53

  • rnda, ince ve salam yaplyd. Hi bir zellii olmayan, ama dzgn ve gnete yanm bir yz vard, elleri koltuun iki yanna sakin sakin dayanmt. Chazanet'nin zerinde ok soukkanl bir insan izlenimi brakyordu. Ama Chazanet'y asl artan gzleriydi. Kaamaksz bir itenlikle insann yzne bakan, ak gzler. Dikkat edildiinde, bu gzlerin renkli blmnde allmam bir yan sezMiyordu. Bulank ve soluk gzlerin rengi griydi. Ama gzbebekleri o kadar kkt ki, gzler bym gibi geliyordu insana. Bu gzlerin her trl anlamdan yoksun olduunu anlamas iin saniyeler gerekti Chazanet'ye. Bu, anlamdan yoksun bak onda byk bir tedirginlik uyandrd. Kesin bir takm sistemlere gre geliimini tamamlam btn kiiler gibi, nceden kestirilemeyen ve denetlenemeyen eylere kar igdsel bir nefret duyuyordu. Kim olduunuzu biliyoruz, diye sze balad birden. Kendimi tantaym: Albay Marc Chazanet. Biliyorum, dedi ngiliz. O.A.S. nin harekt blm bakansnz. Siz ayn rgtn muhasebecisi Binba Rene Montclair'siniz, siz de rgtn Fransa-da i gren kolunun reisi Andre Casson. Her birine hitap ederken srayla adamn yzne bakt, sonra bir sigara ald. imdiden ok ey biliyor gibisiniz, dedi Casson. ngiliz arkaya doru yasland ve bir duman bulutu fledi. Baylar, ak konualm. Ben sizin kim olduunuzu biliyorum, siz de beni tanyorsunuz. Hepimizin ii allmam eyler. Sizin peinizde adam var, oysa ben izlenmeden gezip dolaabiliyorum. Ben para iin i gryorum, siz bir dva uruna alyorsu- 54 nuz. Ksa kesmek gerekirse, hepimiz profesyoneliz. Dolaysyla kurnazln gerei yok. Hakkmda bilgi edindiniz. Bu tr bir soruturmaya girildiinde, ilgili kiinin haber almamas mmkn deildir. Tabii, ben de sizi neden bu kadar ilgilendirdiimi renmek istiyordum. Benimle ilgilenen rgtn ne olduunu renince British Museum arivlerindeki Franszca gazeteleri iki gn sreyle kartrmak btn bilmek istediklerimi renmeme yetti. Dolaysyla, bugn leden sonra adamnzn ziyareti beni artmad. Tamam. Kim olduunuzu ve kimi temsil ettiinizi biliyorum. imdi benden ne istiyorsunuz? Uzun sren bir sessizlik oldu. Casson ve Montc-lair baklaryla Chazanet'ye bir eyler danmak istiyorlard ama, albayla katilin gzleri birbirinden ayrlmyordu. Birincinin kukular imdiden yok olmutu. htiya duyduu, gerekten byle bir adamd. O andan sonra, Montclair ve Casson evredeki dekorun paralarndan baka ey deillerdi. Hakkmzda bilgi edindiinize gre, rgtmzn hedefleri hakknda size bilgi vermekle vakit geirmeyeceini. Hakl olarak, 'dva uruna' szn ettiniz. Bize gre Fransa, u sra lkemize leke sren ve erefini ayaklar altna alan bir diktatr tarafndan ynetilmektedir. Ancak bu diktatr lrse kurduu rejim devrilebilir, Fransa Franszlara iade edilebilir. Taraftarlarmz alt kere onu ldrmeyi denediler, baaramadlar. Biz de, bu ii grdrmek iin meslekten birine bavurmay dndk. Ancak, paramz dkp samak niyetlisi deiliz. renmek istediimiz ilk ey, byle bir iin yaplp yaplamyacadr. ngilizin gri gzlerinde bir parlt ksaca yanp snd. Chazanet son sorusunun cevabn almt bile. Yeryznde hi kimse, bir katilin att kur- 55 undan kendini koruyamaz. De Gaulle herhangi birinden daha kolay vurulabilir. Tabii ki onu ldrmek mmkndr. G olan,' bu ii yapann kendini kurtar-masdr. Dva uruna lm gze alm bir gz dnkten iyisi bulunamaz tabii bu tr ilerde. Anladm kadaryla, diye ekledi hafif bir alayclkla, byle bir adam bulabilmeyi baaramamsnz. Pont-de-Seine ve Petit-Clamart suikastlar baarszla uradysa, bunlar sonulandrmak iin kimse hayatn vermeye hazr deildi demektir. -
  • Bir kiralk katil kullanma karar verirsek... diye sze balad Chazanet. Baka areniz yok, diyen ngiliz onun szn kesti sakin sakin. Neden? Srf yurduna olan ballndan tr hayatn verebilecek adamlar var hl. Evet. Watin ve Curutchet hl hayatta, karln verdi sarn. El altnda baka Degueldre ve Bastien-Thiry'lerin bulunduu da kukusuz. Ama beni buraya getirttiinize gre, adam vuracak kiilerden yana skntda bulunduunuz anlalyor. Bugn rgtnze Fransz Gizli Servislerinden o kadar ok ajan szm ki, byle bir komployu baarya ulatrma ihtimaliniz yok. Dolaysyla size dardan biri gerek. zm gereken son sorun: Kim? Kaa? imdi baylar, sanrm mal inceleyecek bol bol zamannz oldu, deil mi? Chazanet yan gzle Montclair'e bakt ve kan kaldrd. Montclair ban sallad. Casson onu izledi. ngiliz kaytszca bolua bakyordu. De Gaulle' ldrmeye hazr msnz? diye sordu Chazanet sonunda. Bouk bir sesle konumutu, ama sorusu yanklanp odann iini doldurmu gibiydi. ngiliz baklarn yeniden ona yneltti; gzleri yine her trl an-iamdan yoksundu. 57 Evet, ama bu i ok pahalya mal olacak. Kaa? diye sordu Montclalr. Kabul edin ki, byle bir ii insan hayatnda bir kere yapar. Kurtulma imknlar son derece zayftr. Dolaysyla da, bu ii yapacak kiinin hayatnn sonuna, kadar geinebilecek ve intikam almak isteyenlerden kendini koruyabilecek kadar para almas gerekir. Fransa'y ele geirdiimizde, dedr Casson, para ynnden... Pein, dedi ngiliz szn keserek. Yars nce, yars i baarldktan sonra. Ne kadar? diye sordu Chazanet. Yarmmilyon. Chazanet Montclair'e bir gz att o yzn buruturdu. ok fazla, yarmmilyon yeni frank... Yarm milyon dolar, dedi ngiliz. Yarmmilyon dolar! diye bard Montclair iskemlesinden frlayarak. Deli misiniz? Hayr, dedi ngiliz sakin sakin, bu ii yapacaklarn en iyisiyim. Dolaysyla da en pahals. Herhalde daha akla yakn artlar bulmamz mmkndr, dedi Casson alayc bir sesle. Evet, dedi ngiliz heyecansz, "daha ucuz kiiler bulabilirsiniz. Ama pein denen yzde elliyi ceplerine atp kaybolacaklarn, ya da sonradan bu ie girimemek iin bir takm nedenler bulacaklarn greceksiniz. En iyisi kullanld m, fiyat da denir. Fiyat da yarm milyon dolardr. Fransa'y-ele geirmeyi dndnze gre, lkenize fazla deer bimiyorsunuz gibime geliyor. Bir an ses karmayan Chazanet, yedii darbeyle sarsldn ortaya koydu. 58 Tam isabet, dedi. Yalnz, btn sorun elimizde nakit yarm milyon dolar bulunmamas. Tahmin etmitim. in yaplmasn istiyorsanz, bir yerden bu paray bulmalsnz. Benim bu ie ihtiyacm yok, bilmenizi isterim. Son anlamam yllar boyu rahat yaamam salayacak kadar para getirdi. Ama kesinlikle bu ilemlerden elimi eteimi ekecek kadar para alabileceimi dnmek houma gidiyor. Dolaysyla, bu fiyata olaanst tehlikeleri gze almaya hazrm. Burada hazr bulunan dostlarnz daha fazlasn istiyorlar; Fransa'nn kendisini istiyorlar. Ama, bu i iin gze almalar gereken tehlike onlar zyor. zr dilerim. Bu fiyat size gre yksekse, ok kt sonular veren her zamanki yollara bavurun. Sigarasn klle bastrp yerinden doruldu. Chazanet de onunla ayn zamanda ayaa kalkt. Oturun. Paray bulacaz. Yerlerine oturdular. Peki, dedi ingiliz. Ama birtakm artlarm daha var. Sizi dinliyorum. Bir yabancya ihtiya duymanzn nedeni, Fransz yetkililerinin faydaland rgtten dar devaml haber szmasdr. Bu grmeden ka kii haberli? Bir yabancyla, dolaysyla benimle anlatnz kimler biliyor? Sadece bu odada grdnz kii. Bu fikir Bastien-Thiry'nin kuruna dizilmesinden sonra aklma geldi. Btn giriimleri ve soruturmay ben yaptm. Baka kimsenin haberi yok. yi, zellikle de bu tutumu deitirmemek gerek, dedi ngiliz. Bu ile ilgili btn belgeler, btn ktlar yok edilmeli. ubat aynda Argoud'nun bana 59 gelenler gz nnde tutulursa, iinizden biri tutukland m kendimi her trl bortan syrlm sayarm. Dolaysyla gvenliinizi salamak ve anlama sonulanana kadar korunmanz salama almak zorundasnz. Kabul, dedi Chazanet biraz sabrszlanarak. Baka? Plan yalnz ben hazrlayp uygulayacam. Ayrntlarn kimseye, sizlere bile sylemeyeceim. Ksacas, ortadan kaybolacam. Bir daha benden sz edildiini duymayacaksnz. Londra'daki telefon numaramla

  • adresimi biliyorsunuz, ama harekete gemeye hazr olunca oturduum daireyi brakacam. Naslsa, ancak ok acele grlmesi gereken bir durum olunca beni evimden arayacaksnz. Geri kalan ilemler iin en ufak bir balant kurulmayacak. svire'deki bankamn adn size brakacam. 250.000 dolarlk ilk taksitin yatrldn bankam bana bildirince, kendimi de tam anlamyla hazr hicsettiimde, harekete geeceim. Kimden gelirse gelsin, ne bask ne de talimat kabul ederim ve sadece kendi yarglarma gre davranrm. Kabul m? Kabul. Ama Fransa'deki ajanlarmz bilgi ynnden size deerli yardmlarda bulunabilirler. Bazlar ok nemli grevlerde. ngiliz bir an dnd. Peki. Hazr olduunuzda, bana postayla bir telefon numaras gnderin. Fransa'nn neresinde olursam olaym, kolayca arayabilmem iin tercihan Paris'te olsun. Bulunduum yeri kimseye sylemiyece-im, bu numaray sadece Bakann evresinde alnan son gvenlik tedbirlerini renmek iin isleyeceim. Ama telefonda karma kacak adam Fransa'da ne yaptm bilmemeli. Kendisine sadece, sizin hesabnza bir i grdm ve yardmna ihiyacm olduu- 60 nu syleyin. Ne kadar az ey bilirse o kadar iyidir. Bana bilgi verecek bir kademe olsun sadece, yeter. Bunlara da evet diyor musunuz? Tamam. Yardmcsz, snacak bir yere ihtiya duymadan, tek banza i grmek istiyorsunuz. Siz bilirsiniz. Sahte kimlikleri ne yapacaksnz? Elimizin altnda ok usta iki kalpazan var. Gerekli sahte kimlikleri kendim salarm. Teekkrler. Casson araya girdi : Fransa'da, elimin altnda, Alman igali srasndaki Mukavemet, hareketini andran bir ebeke var. Size faydal olursa btn ebekeyi emrinize verebilirim. Hayr, teekkrler. Hi ortaya kmamak tek gven kaynam. Elimin altndaki en iyi silh. Diyelim ki bir aksilik oldu, kamak zorunda kaldnz... Siz yol amazsanz, aksilik olmaz. rgtnzle balant kurmadan, beni buraya getiren nedenlerle rgte tannmadan i greceim; nk rgtnzde ajan ve muhbirden geilmiyor. Casson patlamak zereydi. Montclair, dnceli dnceli pencereden dar bakyordu. Chazanet, masann br ucundan dalgn dalgn ingilizi szyordu. Sakin ol Andre, tek bana i grmek istiyor. Diledii gibi yapsn. Onun alma usul de bu. Kendi adamlarmz gibi pohpohlanmaya, martlmaya ihtiya duyan birine bu kadar paray vermiyoruz naslsa. Bilmek istediim, diye mrldand Montclair, bu kadar paray ksa zamanda nasl toplayabileceimiz? 61 Bir ka banka soydurmak iin rgtnzden faydalann, teklifinde bulundu ngiliz kaytszlkla. Her neyse, bu bizim meselemiz, dedi Chaza-net. Konuumuz ngiltere'ye dnmeden, tartacamz baka sorunlar var m? Pein olarak 250.000 dolar alp kaybolmayacanza kim ve ne engel olabilir? diye sordu Casson. Bu ilerden elimi eteimi ekmek istediimi sizlere sylemitim baylar. Peimde eski paratlerden bir orduyla dolamaktan holanmam. Canm kurtarmak iin elime geen paray ve fazlasn harcamak zorunda kalrm. in bitmesini bekleyip parann br yarsn demememize engel nedir? diye steledi Casson. Ayn neden, dedi ngiliz sakin sakin. Byle bir durumla karlarsam kendi hesabma almaya balarm. Hedefim de nz olursunuz, baylar. Ama ii bu kadar ileri gtreceimizi sanmyorum, deil mi? Tamam. Her eyi konutuysak konuumuzu daha uzun bir sre tutmamzn gerei yok, dedi Chaza-net. Bir ey daha, adnz. Tannmak istemiyorsanz size ifreli bir ad gerek. Bu konuda bir fikriniz var m? ngiliz bfr ap dnd. Avdan sz ettiimize gre akala ne dersiniz? diye sordu. inize gelir mi? Chazanet ban sallad. Mkemmel. ok da houma gitti. ngilizi kapya kadar geirdi, kapy at. Viktor girintiden kt ve yaklat. lk kez Chazanet glmsedi ve elini katile uzatt. Mmkn olur olmaz, anlatmz gibi sizinle balant kuracaz. O gne kadar ana hatlaryla pla- 62 nnz yapabilirsiniz, vakit kaybetmemek iin. Peki. yi geceler Bay akal. Polonyal, konuun, geldii gibi dikkati ekmeden gidiini izledi. ngiliz geceyi havaalanndaki otelde geirdi ve ertesi sabah Londra'ya hareket eden ilk uaa bindi. Kleist Pansiyonunda Chazanet, dokuzla on iki arasnda geen saatlik sre boyunca, epey sarslan Montclair ve Casson'un bir yn gecikmi sorusuna ve itirazlarna gs germek zorunda kald. Beyzbin dolar, diye tekrarlyordu Montclair durmadan. Bu beyzbin dolar nereden bulacaz?

  • Belki de akal'n teklifini dnmek ve syledii gibi, bir ka bankay soydurmak gerekecek, karln verdi Chazanet. Bu herif houma gitmiyor, dedi Casson. Tek bana, yardmcsz alyor. Byle adamlar tehlikelidir. zerlerinde hi bir denetim salanamaz. Chazanet tartmaya son verdi : Dinleyin, bir pln yaptk, anlamaya vardk ve bu g ii para karl yapacak adam aradk. Bu tr adamlar hakknda bildiklerim, byle bir ii ancak onun baarabileceinden emin olmam salyor. in bizlere den blmn yaptk. Brakalm, o da kendine deni yapsn. 63 3 1963 YILININ haziran aynn ikinci yarsyla btn temmuz ay boyunca Fransa, ei grlmedik lde silhl saldr olaylaryla karlat. (Bu tr olaylarn bylesine bollat da bir daha grlmedi.) Bu soygun dalgasnn ayrntlar imdi resmen biliniyor. lkenin bir ucundan brne, aa yukar her gn, bankalar makineli tfekli, namlusu eelenmi tfekli ve tabancal haydutlar tarafndan soyuluyordu. Ayn dnemde kuyumcu dkknlarna yaplan ani basknlar ylesine yaygnlamt ki, polisler akna dnmlerdi ve kan revan iindeki kuyumcularn ifadesini bitirmeden ou kere ayn yerde baka bir kuyumcu dkknnn soyulduu haberini alyorlar ve oraya arlyorlard. Haydutlara kar kmaya alan iki banka memuru, temmuz aynn sonuna varmadan iki ayr ehirde vuruldu. Kriz ylesine yaygnlat ki toplum polisi yardma arld ve makineli tfeklerle donatld. Banka mterileri mavi niformal, silh 64 belinde iki muhafzla ieri girme alkanln edindiler. Bankaclarla kuyumcularn yetkililere devaml bavurmalar gece devriyelerinin arttrlmasna yol at, ama bundan da bir sonu alnamad. nk haydutlar, geceleri byk bir gizlilikle i gren profesyonel soyguncular deil, en ufak belirtide atee hazr ve gpegndz baskn veren kiilerdi. haydut, temmuz sonlarna doru, eitli soygunlar srasnda yaral olarak ele geirildi. Bunlardan biri O.A.S. ye girmekle genel anari havasna katlma frsatn bulan kk bir hayduttu, dier ikisi de ksa srede O.A.S. yesi olduklarn kabul eden smrge birliklerinden kama iki asker. Ama epey ileri gtrlen sorgular boyunca, hi birine, neden bu soygun dalgasnn birden lkeye kverdii syletileme-di. Sadece, kimliini bilmedikleri byk reisin emriyle... bankas ya da... kuyumcusunu soyduklarn aklamakla yetindiler. Polis sonunda, haydutlarn bu soygunlarn amacn bilmedikleri sonucuna varmak zorunda kald. Her birine, elde edilecek parann bjr blmnn verilecei vadedilmi, onlar da aldklar emirlere uymakla yetinmilerdi. Fransz yetkilileri bu soygun salgnnn kaynanda O.A.S. nin yatt ve herhangi bir nedenle, rgtn ok ksa srede paraya ihtiyac olduu sonucuna vardlar. Ama yetkililer bu nedeni, ancak austosun ilk yarsnda ve ok deiik bir biimde rendiler. Haziran aynn son haftasnda, S.D.E.C.E. efi General Guilbaud'nun masasna bir rapor geliyordu, bu rapor, devaml Roma'da bulunan bir temsilci tarafndan yollanmt. Raporda, bata gelen O.A.S. sorumlusu Marc Chazanet, Rene Montclair ve Andre Casson'un Via Condotti yaknndaki bir otelin son katna yerletik- akal 65/5 leri bildiriliyordu. Rapor, bu kadar lks bir mahallede bulunan otelin ok yksek fiyatlarna ramen, adamn kat tek balarna tuttuklarn ve hemen altndakini de zel muhafzlarna ayrdklarn belirtiyordu. Muhafzlar, gece gndz nbet tutan ve aa yukar hi dar kmayan en azlsndan sekiz eski Lejyon askeriydi. nceleri bir toplant dolaysyla bir araya geldikleri sanlmt, ama gnler geince S.D.E.C.E. sadece Antoine Argoud'nun akbetine uramamak iin bu tedbirleri aldklar sonucuna vard. Geen ubat aynda Almanya'nn toprak btnl Argoud'nun karlmas dolaysyla saldrya uradndan, Fransz Dileri Bakanlyla Alman Dileri Bakanl arasnda hkm sren gerginlie ramen, Guilbaud yine de Eylem Blmndeki adamlarnn baardklar iten memnun olmakta haklyd. Bu giriimin O.A.S. liderlerini iyice uzaklaacak kadar rktmesi bile honutluk vericiydi. O.A.S. liderinin korunmak iin aldklar tedbirlerin gerek anlam ancak alt hafts sonra ve epey ge olduunda, tm aklyla ortaya kt. Londra'ya dnen akal, hazirann ikinci yarsyla temmuzun ilk yarsn, dzenli olarak sraya konmu birtakm ileri grmekle geirdi. Bu arada da, Charles de Gaulle tarafndan ya da onun hakknda yazlm aa yukar btn kitaplar okudu. De Gaulle'le ilgili kitaplarn listesini kardktan sonra eitli kitaplara bavurup Praed Street, Paddington adresinde sahte bir ada bu kitaplardan ellerinde bulunanlar yollamalarn salad. Sonra hepsini zenle, teker teker inceledi, nemli blmlerin altn izdi, baz eyleri bir not defterine geirdi, o sra Elysee Saraynda 66 oturan kiinin doumundan bakanlkta geirdii son yllara kadar ayrntl bir portresini ikard.

  • zellikle BIAIN AZI dikkatini ekti. 1932 ylnda, gen bir svari subayyken yazd bu kitapta Charles de Gaulle hayata, lkesine ve bu lkenin kaderine kar benimsedii kiisel tutumu btn derin-ligiyle ortaya koyuyordu. Ama akal, okuduu kitaplardan ldrmek istedii adam hakknda aa yukar kesin bir fikir edindiyse de, en nemli sorunun zmn bulamamt. Anlama artlarn ne zaman, nerede ve nasl yerine getirmeli?: Bu sorunun cevabn hl bilmiyordu. Sonunda, British Museum'un okuma odasnda, FIGARO gazetesinin koleksiyonlarn teker teker elden geirmeye koyuldu. zm yolu akal tarafndan bulundu. 1962 ylnda yazlm ve 1945 ylna kadar giden bir makalenin kafasnda belli belirsiz oluturduu fikirden hareket ederek aa yukar kesin bir sonuca vard: O yl iinde belli bir gn, koullar ne olursa olsun, hastalk ve kt hava artlarna aldrmayp kiisel gvenliini hi dikkate almavan De Gaulle halkn arasna girecekti. O andan sonra, akal, asl plan hazrlamaya koyuldu. Plann son ayrntlarn da halletmesi iin odasnda srtst yatp gzlerini tavana dikerek birbiri ardndan filtreli sigaralar tttrmesi ve saatlarca dnmesi gerekti. Benimseyebilecei bir plan bulana, kesin kararn verdii ne zaman ve neredeye eklenen nasl! kestirene kadar en az on iki tasardan vazgeti. akal, 1963 ylnda General de Gaulle'n bat dnyasnn en iyi korunan devlet adamlarndan biri olduunun bilincindeydi. Sonradan da ispatland gibi onu ortadan kaldrmak Amerika Birleik Devletleri 67 Bakann ldrmekten ok daha gt. akal'n bilmedii, Bakan Kennedy'nin hayatn korumak iin alnan tedbirleri yerinde incelemek zere Amerikallardan izin salayan Fransz gvenlik uzmanlarnn, Amerikan Gizli Servislerinin bavurduklar yntemleri kmseyerek lkelerine dndkleriydi. Bu kmseme, 1963 kasmnda John Kennedy Dallas'ta bir yar-deli amatr tarafndan ldrlp, ayn yl yeryznn en tehlikeli siyas katilinin btn kiisel dikkatini zerinde toplad Charles de Gaulle sonradan rahat inzivaya ekilince doruland. Adam ldrmekle kazan salayan akal, iine ne ihtiras ne de heyecan katyordu. Yoksa herhangi bir yabanc lke polisinin zindanlarnda, yllar nce ikence srasnda lp gitmi olurdu kukusuz. Yalnz sa kalmakla yetinmemi, her yeni grevi eit bir dzenlilikle hazrlanmas, uygulanmas ve deerlendirilmesi gereken bir i olarak grdnden, kimliini de aa yukar gizli tutabilmeyi baarmt. De Gaulle' vurmak iin isteyip kabul ettirdii para (1938 ylnda ya-hudi milyonerlerden bir grubun, Adolf Hitler'i ldrmesi iin hava albay A.E. Clouston'a teklif ettikleri birmilyon sterlinden sonra, bir siyas cinayet iin teklif edilen en yksek para) hayatnn sonuna kadar refah ve gvenlik iinde yaamas demekti. Kukusuz, O.A.S., De Gaulle'n ldrlmesinden yararlanp ar sa iktidara getirecek bir hkmet darbesine kalkacak, bunu belki de baaracakt. Byle bir durumda soruturmay Bakan'n katilini bulana kadar srdrecekleri uzak ihtimaldi. Yine de plannn her ayrntsn, yapaca iin youn ve uzun, uluslararas boyutlarda aratrmalara yol aabileceini dnerek hazrlamt. Bu nedenle, olayla ilgili Fransz gizli polisinin dosyas bile eksiktir. 68 Kopenhag in Kestrup havaalanndan gelen S.A.S. ua uu pistinin sonuna kadar gitti. Londra hava alannn terminal binasna yanamak iin dnd, bir ka metre daha yol aldktan sonra hareketsiz kald Motrlerin homurtusu yava yava kesildi. Az sonra merdiven uaa dayannca, yolcular son bir ba iaretiyle merdiven bandaki gler yzl hostesi selmlayp inmeye koyuldular. Tam karya gelen terastaki sarn adam, kara gzlklerini alnna itti ve drbnn gzlerine gtrd. O sabah zerinde inceleme yap t, merdiven boyunca sralanm altnc yolcu diziiydi bu. Ama scak bir gnein stt ve yolcular karlamaya kp uaklarn gelip gidiiyle ilgili kalabaln doldurduu terasta, kimse yabancnn yaptn farketmemiti. Sekizinci yolcu uaktan kp dorulurken, sarn adam hafite dikildi ve yeni geleni basamaklar boyunca izledi. Danimarka'dan gelen yolcu, dik yakal ve ok sade gri elbiseli bir papazd. Kr salaryla krk yalarnda gibiydi, ama ok gen bir yz vard. Uzun boylu ve geni omuzlu, gl grnl bir adamd. Aa yukar, tepesindeki terastan kendisini gzleyen adamn yapsndayd. Yolcular pasaportlarn damgalatp gmre gemek iin ieri girerlerken, akal drbnn muhafazasna yerletirdi, kapad ve ana hole varmak zere caml kaplara doru yrd. Bir eyrek sonra, Danimarkal papaz, elinde kk bir yol antas ve bir bavulla gmrkten kyordu. Kendisini bekleyen yok gibiydi, ilk ziyaretini para deitirmek iin Barclays Bank'n tezghna yapt. Alt hafta sonra sorguya ekildiinde Danimarka polisine anlattklarna baklrsa, tezghta hemen yan banda duran ve srasn beklerken kara gzlklerinin 69 ardndan farkettirmeden Danimarkalnn yz izgilerini inceleyen sarn ngiliz dikkatini ekmemiti. Yolcular Cromwell Road'a gtrmek zere bekleyen B.E.A. otobsne binmek zere dar ktnda, ngiliz, elinde evrak antasyla bir ka metre gerisindeydi. Londra'ya ayn otobsle gittikleri anlalyordu.

  • Var yerinde Danimarkal, otobse bal yk taycdan bavullarn indirilmesini bir ka dakika bekledi, sonra da zerinde Taksi yazs bulunan ve okla gsterilmi ka doru yrd. Bu sre iinde, akal otobsn evresini dolanyor ve arabasn brakt zel oto-park yerine doru yryordu. stiFak spor arabasnn koltuuna evrak antasn brakt, direksiyon bana yerleti; sandaki, hareket ederek kemerin altnda uzun bir sra olup bekleyen taksileri rahata grebilecei, terminal binasnn solundaki duvarn dibinde durdu. Danimarkal sradaki nc taksiye bindi ve araba Knightbridge'e doru Cromwell Road'a sapt. Spor araba da hemen ardndan hareket etti. Taksi, papaz Half Moon Street'teki kk bir otelin nnde brakt, spor araba da yoluna devam edip Curzon Street'in ucunda durdu. akal evrak antasn bagaja kilitledi, Shepherd Market'teki gazeteciden EVENING STANDART'n len basksn ald. Be" dakika sonra otelin holndeydi. Danimarkalnn aa inmesi ve anahtarn ktibeye uzatmas iin yirmi dakika daha beklenmesi gerekti. Kadn anahtar engele ast ve anahtar orada bir sre salland. Holdeki koltuklarn birinde oturan ve bir dostunu bekledii anlalan adam, tam Danimarkal lokantaya girerken gazetesini indirdi ve anahtarn 47 numaray tadn grd. Ktibe mterilerden birine tiyatro bileti bulmak iin arkadaki odaya getiinde, kara gzlkl adam merdi- 70 vene yneldi ve kimsenin dikkatini ekmeden evik admlarla yukar frlad. Be santim eninde bir esnek mika paras, 47 numarann olduka sert kilidinin hakkndan gelemedi. Ama minik bir ressam bann da yardmyla, sonunda hafif bir tkrt karp ald. Papaz sadece len yemei iin aa indiinden, pasaportunu baucu masasnda brakmt. Otuz saniye sonra, travellers ek defterine bile dokunmadan dardayd. En ufak bir hrszlk belirtisi bulamazlarsa, yetkililerin Danimarkaly pasaportunu baka yerde kaybettiine inandracaklarn umuyordu. Gerekten de byle oldu. Danimarkal daha kahvesini bitirmeden, ngiliz kp gitmiti. Epey sonra, akama doru, odasn iyiden iyiye arayan papaz pasaportunun kaybolduunu otel mdrne bildirdi. Mdrde oday arad, baka hi bir eyinin kaybolmadna gre pasaportunu otele gelirken kaybetmi olduunu, dolaysyla da polisi armasnn gereksizliini akn papaza kabul ettirene kadar btn kurnazlndan yararland. Pek kavgac olmayan, yabanc bir lkede bulunmaktan da rahatszlk duyan Danimarkal, sonunda olaylarla ilgili bu gr kabul etti. Ertesi gn pasaportunun kaybolduunu Danimarka bakonsolosluuna bildirmekle yetindi, rahata dolamasn ve Londra'da iki hafta kaldktan sonra Danimarka'ya dnmesini salayan geici ktlar ald ve olay unuttu. Kendisine yolculukla ilgili belgeleri veren konsolosluk memuru, zel deftere papaz Per Jensen de Sankt Kjeldskirk'in pasaportunu kaybettiini yazd ve bir daha da bunu dnmedi. Gnlerden 14 temmuzdu. ki gn sonra, New York'tan gelen bir Amerikal renci de ayn tatsz olayn kurban oldu. Londra Havaalanndaki Oceanic Building'e New York uandan inerek girmi ve ilk yolculuk-ekini paraya evirmek 71 zere American-Express'in giesinde pasaportunu karmt. Paray aldktan sonra ceketinin i cebine yerletirdi, pasaportu da fermuarl bir antaya koyup kk deri yol antasna att. Bir hamal armaya alrken antasn yere brakmt. saniye gemeden anta