11

Giriş Dersinin İçeriğiGiriş Dersinin İçeriği

• Bilim, bilimsel yaklaşım ve sosyal Bilim, bilimsel yaklaşım ve sosyal bilim olarak İktisat Bilimi bilim olarak İktisat Bilimi

• İktisat biliminde temel kavramlarİktisat biliminde temel kavramlar

• İktisat biliminin konusu ve kapsamıİktisat biliminin konusu ve kapsamı

• İktisat biliminin dallarıİktisat biliminin dalları

22

İktisat=Ekonomiİktisat=Ekonomi

İktisat;İktisat;Arapça kökenliArapça kökenli““kasıtlı, bilinçli, ılımlı haraket”kasıtlı, bilinçli, ılımlı haraket”Günlük dilde Türkçeye “tutumluluk” Günlük dilde Türkçeye “tutumluluk”

olarak geçmişolarak geçmişEkonomi;Ekonomi; eski Yunanca kökenli eski Yunanca kökenli (oikonomos/oikos-nomos)(oikonomos/oikos-nomos)Aristonun öğrencisi Critobule “ev ve Aristonun öğrencisi Critobule “ev ve

çiftlik idaresi” anlamında kullanmışçiftlik idaresi” anlamında kullanmış

33

İktisat Biliminin Amacıİktisat Biliminin Amacı

• Bilimin Amacı:Bilimin Amacı: Gerçek hayatta gözlemlenen Gerçek hayatta gözlemlenen olayları ve davranışları açıklamaktır.olayları ve davranışları açıklamaktır.

• İktisat Biliminin Amacı:İktisat Biliminin Amacı: İktisadi olaylar İktisadi olaylar arasındaki neden- sonuç ilişkilerini arasındaki neden- sonuç ilişkilerini araştırmak ve bu ilişkileri bilimsel kurallara araştırmak ve bu ilişkileri bilimsel kurallara bağlamaya çalışmaktır. İktisadi gerçeği bağlamaya çalışmaktır. İktisadi gerçeği bulmak; iktisadi gerçek olaylar arasındaki bulmak; iktisadi gerçek olaylar arasındaki değişmez ilişkileri ortaya koymaktır.değişmez ilişkileri ortaya koymaktır.

44

İKTİSAT BİLİMİNİN YÖNTEMİİKTİSAT BİLİMİNİN YÖNTEMİ

Bilimsel Yöntem: Bilimsel Yöntem:

• Gerçek hayatta gözlemlenen olayları ve Gerçek hayatta gözlemlenen olayları ve davranışları açıklamak için takip edilecek yol ve davranışları açıklamak için takip edilecek yol ve uygulanacakuygulanacak kurallardırkurallardır..

Bilimsel yöntem 3 aşamadan oluşur:Bilimsel yöntem 3 aşamadan oluşur:

• Sorunun TanımlanmasıSorunun Tanımlanması

• Model OluşturulmasıModel Oluşturulması

• Modelin TestiModelin Testi

55

İKTİSAT BİLİMİ DE BİLİMSEL YÖNTEMİ İZLER.İKTİSAT BİLİMİ DE BİLİMSEL YÖNTEMİ İZLER.

1.AŞAMASORUNUN TANIMLANMASI AŞAMASI

(Bir malın talebinde meydana gelen değişimlerin nedeni nedir?)

2.AŞAMAMODEL OLUŞTURMA AŞAMASI

(Talep değişimine neden olabilecek faktörler akıl yürütme yoluyla bulunmaya çalışılır, MODEL oluşturulur. Modelin, istenen olayın nasıl

ortaya çıktığına ilişkin sonucuna da HİPOTEZ denir.

3.AŞAMAMODELİN TEST AŞAMASI

(Hipotez testleri yapılır. Testlerden geçen modeller kabul, geçmeyenler ise reddedilir.

66

MODEL VE İKTİSADİ MODEL NEDİR?MODEL VE İKTİSADİ MODEL NEDİR?

• Model;Model; Günlük hayatta karşılaştığımız ve Günlük hayatta karşılaştığımız ve yaşadığımız olayların basitleştirilmiş halidir.yaşadığımız olayların basitleştirilmiş halidir.

• İktisadi Model;İktisadi Model; iktisadi olayları ve iktisadi olayları ve davranışları basitleştirmeyi amaçlayan, bir davranışları basitleştirmeyi amaçlayan, bir çok basitleştirici varsayımın kullanıldığı ve çok basitleştirici varsayımın kullanıldığı ve böylece iktisadi olayların ve davranışların böylece iktisadi olayların ve davranışların basitleştirildiği bir soyutlamadır.basitleştirildiği bir soyutlamadır.

77

BİR İKTİSADİ MODEL ÖRNEĞİBİR İKTİSADİ MODEL ÖRNEĞİAx ( X Malının Arzı)

Fx: X Malının Fiyatı Fd: Diğer Mal Fiyatları M: Maliyetler R: Rakip Firmaların Pazar Payı D: Döviz Kurları P: Psikolojik Faktörler

Ax = f ( Fx, Fd, M, R, D,P )

BAĞIMLI DEĞİŞKEN

BAĞIMSIZ DEĞİŞKENLER

ARZ MODELİ

Ax = f (Fx)Hipotez Testi Sonrası

EN İYİ MODEL

88

İKTİSADİ MODELİN TEMEL AMAÇLARIİKTİSADİ MODELİN TEMEL AMAÇLARI

• Öngörü (Tahmin):Öngörü (Tahmin): Bir iktisadi modeldeki veri Bir iktisadi modeldeki veri (Bağımsız) değişkenlerdeki değişmenin, (Bağımsız) değişkenlerdeki değişmenin, modeldeki bağımlı değişken üzerindeki modeldeki bağımlı değişken üzerindeki etkisinin saptanması.etkisinin saptanması.

• Çözümleme (Analiz):Çözümleme (Analiz): Tüketici, üretici veya Tüketici, üretici veya devlet gibi iktisadi birimlerin davranışlarının devlet gibi iktisadi birimlerin davranışlarının çözümlemesi.çözümlemesi.

99

İKTİSAT BİLİMİNDE KULLANILAN İKTİSAT BİLİMİNDE KULLANILAN BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİBİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ

• TÜMDENGELİM YÖNTEMİ TÜMDENGELİM YÖNTEMİ

• TÜMEVARIM YÖNTEMİTÜMEVARIM YÖNTEMİ

• SENTEZCİ YÖNTEMSENTEZCİ YÖNTEM

1010

• TÜMDENGELİM:TÜMDENGELİM: Deney ve araştırmaya Deney ve araştırmaya başvurmadan, akıl yürütme yolu ve insanların başvurmadan, akıl yürütme yolu ve insanların rasyonel hareket ettikleri varsayımı ile rasyonel hareket ettikleri varsayımı ile gerçeklere ulaşıp; yasaları, ilkeleri, kuralları gerçeklere ulaşıp; yasaları, ilkeleri, kuralları ortaya koymaktır. ortaya koymaktır.

• TÜMEVARIM: TÜMEVARIM: Gözlemlenen olaylardan, temel Gözlemlenen olaylardan, temel etkenler dikkate alınıp ihmal edilemeyecek bir etkenler dikkate alınıp ihmal edilemeyecek bir takım neden-sonuç ilişkileri ortaya koymaktır.takım neden-sonuç ilişkileri ortaya koymaktır.

• SENTEZCİ YÖNTEM:SENTEZCİ YÖNTEM:Tümden gelim ve tüme varım Tümden gelim ve tüme varım yöntemlerinin her ikisinden birden yararlanılır. yöntemlerinin her ikisinden birden yararlanılır. Önce olaylar gözlenir, gözlem sonuçlarına genel Önce olaylar gözlenir, gözlem sonuçlarına genel ilke niteliğindeki varsayımlar eklenir. Sonra da ilke niteliğindeki varsayımlar eklenir. Sonra da bunlardan mantığa dayalı sonuçlar çıkartılır.bunlardan mantığa dayalı sonuçlar çıkartılır.

1111

TÜMDENGELİM YÖNTEMİNDE ÇALIŞMA TÜMDENGELİM YÖNTEMİNDE ÇALIŞMA AŞAMALARIAŞAMALARI

YASA, İLKE VEYA KURALIN SAPTANMASI

VARSAYIMLARIN BELİRLENMESİ

MANTIKSAL AKIL YÜRÜTME

TEORİNİN TEST EDİLEREK,KABUL VEYA REDDEDİLMESİ

1212

TÜMEVARIM YÖNTEMİNDE ÇALIŞMA TÜMEVARIM YÖNTEMİNDE ÇALIŞMA AŞAMALARIAŞAMALARI

GÖZLEM

YASA, İLKE VEYA KURALIN SAPTANMASI

MANTIKSAL AKIL YÜRÜTME

1313

İktisadi Modelde üç unsur yer alır:İktisadi Modelde üç unsur yer alır:

• VerilerVeriler

• VarsayımlarVarsayımlar

• DeğişkenlerDeğişkenler

SENTEZCİ YÖNTEMDEN YARARLANMAK İÇİN SENTEZCİ YÖNTEMDEN YARARLANMAK İÇİN İKTİSADİ MODEL KURULURİKTİSADİ MODEL KURULUR

1414

VERİLERVERİLER

• Veriler; olayların gözlemlenmesiyle Veriler; olayların gözlemlenmesiyle elde edilmiş olan gerçeğe ilişkin elde edilmiş olan gerçeğe ilişkin bilgilerdir. Verilerin ele alınan dönem bilgilerdir. Verilerin ele alınan dönem için değişmeyeceği ve üzerlerine etki için değişmeyeceği ve üzerlerine etki yapılamayacağı varsayılır.yapılamayacağı varsayılır.

1515

VARSAYIMLARVARSAYIMLAR

• Varsayımlar, doğruluğu a priori Varsayımlar, doğruluğu a priori olarak kabul edilen genel ilkelerdir.olarak kabul edilen genel ilkelerdir.

• a prioria priori :tecrübe ve algıdan bağımsız :tecrübe ve algıdan bağımsız olarak elde edilen bilgiolarak elde edilen bilgi

1616

DEĞİŞKENLERDEĞİŞKENLER

• Birbirinden etkilenen iktisadi olaylar, Birbirinden etkilenen iktisadi olaylar, iktisadi değişkenlerdir.iktisadi değişkenlerdir.

• Etkileyen olaya otonom (bağımsız) Etkileyen olaya otonom (bağımsız) değişken, etkilenen olaya da bağımlı değişken, etkilenen olaya da bağımlı (uyarılmış) değişken denir.(uyarılmış) değişken denir.

• Otonom değişkenin uyarılmış Otonom değişkenin uyarılmış değişkeni etkileme derecesine değişkeni etkileme derecesine parametre denir.parametre denir.

1717

DEĞİŞKENLERDEĞİŞKENLER

• İktisadi bir olayı etkileyen otonom İktisadi bir olayı etkileyen otonom değişken yine bir iktisadi olaysa, buna değişken yine bir iktisadi olaysa, buna endojen (içsel) değişken denir. Örneğin, endojen (içsel) değişken denir. Örneğin, gelirin tasarrufu etkilemesi.gelirin tasarrufu etkilemesi.

• Eğer bağımsız değişken iktisat dışı bir Eğer bağımsız değişken iktisat dışı bir olaysa, bu değişkene ekzojen (dışsal) olaysa, bu değişkene ekzojen (dışsal) değişken denir. Örneğin, hava değişken denir. Örneğin, hava şartlarının tarım ürünü fiyatlarını şartlarının tarım ürünü fiyatlarını etkilemesi.etkilemesi.

1818

İKTİSADİ ANALİZDE YARARLANILAN İKTİSADİ ANALİZDE YARARLANILAN TEKNİKLERTEKNİKLER

• İktisadi varsayımların ve modellerin İktisadi varsayımların ve modellerin fonksiyonel ilişki şeklinde ifadesi: fonksiyonel ilişki şeklinde ifadesi: Neden-Sonuç ilişkileri fonksiyonel ifade Neden-Sonuç ilişkileri fonksiyonel ifade ile açıklanır.ile açıklanır.

NEDENLER

SONUÇ

Fx: X Malının FiyatıFd: Diğer mal fiyatlarıG : GelirZ : Zevk ve tercihler

Tx ( X Malının Talebi)

FONKSİYONEL İFADE

Tx = f (Fx)

1919

MODELİN (Fonksiyonel İfadenin) MODELİN (Fonksiyonel İfadenin) FARKLI ANLATIM YOLLARIFARKLI ANLATIM YOLLARI

• 1- Sözel Anlatım1- Sözel Anlatım

Talep Miktarı Malın Fiyatının bir FonksiyonudurTalep Miktarı Malın Fiyatının bir Fonksiyonudur

• 2- Geometrik Anlatım2- Geometrik Anlatım

FxFx

TxTx

Qx Qx

• 3- Matematiksel Anlatım Tx = f(Fx)

2020

İktisadı Anlamak için Temel İktisadı Anlamak için Temel KavramlarKavramlar

• İhtiyaçİhtiyaç

• KaynakKaynak

• KıtlıkKıtlık

• Seçim (tercih) Seçim (tercih)

• FaydaFayda

• MalMal

• DeğerDeğer

• Alternatif (Fırsat) MaliyetiAlternatif (Fırsat) Maliyeti

2121

İhtiyaç;İhtiyaç;

• ihtiyaçlar sayıca sonsuzdur.ihtiyaçlar sayıca sonsuzdur.

• ihtiyaçlar tatmin edilince doyuma ihtiyaçlar tatmin edilince doyuma ulaşır.ulaşır.

• ihtiyaçların şiddet dereceleri farklıdır.ihtiyaçların şiddet dereceleri farklıdır.

• ihtiyaçlar rakiptir.ihtiyaçlar rakiptir.

• ihtiyaçlar birbirlerini tamamlar.ihtiyaçlar birbirlerini tamamlar.

• İhtiyaçlar zamanla alışkanlık halini İhtiyaçlar zamanla alışkanlık halini alabilir.alabilir.

2222

Mal;Mal;

• İhtiyaçları karşılayan araçlara mal denir.İhtiyaçları karşılayan araçlara mal denir.

Tüketim mallarıTüketim mallarıÜretim-sermaye mallarıÜretim-sermaye mallarıDayanıksız-dayanıklı mallarDayanıksız-dayanıklı mallarKıt-ekonomik mallar-serbest mallarKıt-ekonomik mallar-serbest mallarZaruri mallar-lüks mallarZaruri mallar-lüks mallarİkame malları-tamamlayıcı mallarİkame malları-tamamlayıcı mallarMaddi olmayan mallar-hizmetlerMaddi olmayan mallar-hizmetler

2323

Fayda;Fayda;

• Malların ve hizmetlerin insan Malların ve hizmetlerin insan ihtiyaçlarını karşılama özelliğidir.ihtiyaçlarını karşılama özelliğidir.

• İnsan ihtiyaçlarını karşılayan bütün İnsan ihtiyaçlarını karşılayan bütün mallar faydalıdır.mallar faydalıdır.

• Faydayı açıklarken iktisat bilimi, lâ Faydayı açıklarken iktisat bilimi, lâ ahlakîdir.ahlakîdir.

2424

Değer (kıymet)Değer (kıymet)

• Bir malı elde etmek için karşılığında Bir malı elde etmek için karşılığında bedel ödeniyorsa bu mal değerlidir.bedel ödeniyorsa bu mal değerlidir.

• Değer=fayda+nedretDeğer=fayda+nedret• İktisada göre değer göreli (izafi-İktisada göre değer göreli (izafi-

relatif) bir kavramdır…relatif) bir kavramdır…

““güzelliğin on para etmez şu bendeki güzelliğin on para etmez şu bendeki aşk olmasa…” aşk olmasa…” Aşık VeyselAşık Veysel

2525

Tercih;Tercih;

• Kaynaklar kıttır, ama kıt kaynakların alternatif Kaynaklar kıttır, ama kıt kaynakların alternatif kullanım alanları vardır.kullanım alanları vardır.

• İhtiyaçlar da alternatif kaynaklarla karşılanabilir…İhtiyaçlar da alternatif kaynaklarla karşılanabilir…

• Bu nedenle tercih yapılır..Bu nedenle tercih yapılır..• Hangi ihtiyacın karşılanacağına ve hangi kaynağın Hangi ihtiyacın karşılanacağına ve hangi kaynağın

kullanılacağına karar verilir.kullanılacağına karar verilir.• Kıt kaynakların alternatif kullanım alanları Kıt kaynakların alternatif kullanım alanları

arasında bir öncelik sıralaması yapılır.arasında bir öncelik sıralaması yapılır.• Bu tercihlerin sonucu iktisadidir ve malların nisbi Bu tercihlerin sonucu iktisadidir ve malların nisbi

değerini etkiler.değerini etkiler.

2626

Alternatif Maliyet,Alternatif Maliyet,

• Alternatifler arasında tercih yapmak, Alternatifler arasında tercih yapmak, seçilmeyen alternatiflerden mahrum seçilmeyen alternatiflerden mahrum kalmak demektir.kalmak demektir.

• Bir ihtiyacın tatmini diğer Bir ihtiyacın tatmini diğer alternatiflerin tatmini pahasına alternatiflerin tatmini pahasına gerçekleştirilir.gerçekleştirilir.

• Kaçırılan fırsatlara alternatif maliyeti Kaçırılan fırsatlara alternatif maliyeti adı verilir.adı verilir.

2727

Ekonomik Karar BirimleriEkonomik Karar Birimleri

• Hane halkıHane halkı

• FirmaFirma

• HükümetHükümet

2828

İktisat (Ekonomi) Bilimiİktisat (Ekonomi) Bilimi

• İnsan ihtiyaçlarını ve bunların İnsan ihtiyaçlarını ve bunların tatminine yönelik çabaları inceler,tatminine yönelik çabaları inceler,

• Kıt kaynaklarla, sonsuz ihtiyaçlar Kıt kaynaklarla, sonsuz ihtiyaçlar arasındaki dengesizlikten doğan arasındaki dengesizlikten doğan insan faaliyetlerini inceler,insan faaliyetlerini inceler,

• kıt kaynaklar ve sınırsız ihtiyaçlar kıt kaynaklar ve sınırsız ihtiyaçlar dengesizliğinde; ne , nasıl ve kimin dengesizliğinde; ne , nasıl ve kimin için üretilecek sorusunun cevabını için üretilecek sorusunun cevabını arar.arar.

2929

İKTİSADİ SORUNİKTİSADİ SORUN

B İR E Y S E L F IR S . M A L Y . TO P L U M A S A L F IR S . M A L Y

F IR S A T M A L İY E T

S E Ç İM Y A P M A K

K A Y N A K L A R IN K ITL IĞ I İH TİY A Ç L A R IN S O N S U Z L U Ğ U

İK TİS A D İ S O R U N

3030

İktisatta üç temel sorun:İktisatta üç temel sorun:

• Hangi mal ve hizmetler ne miktarda Hangi mal ve hizmetler ne miktarda üretilmelidir?üretilmelidir?

• Mal ve hizmetler hangi yöntemlerle Mal ve hizmetler hangi yöntemlerle üretilmelidir?üretilmelidir?

• Mallar toplum üyeleri arasında nasıl Mallar toplum üyeleri arasında nasıl dağıtılmalıdır?dağıtılmalıdır?

3131

İktisadi Sistemlerİktisadi Sistemler

• KapitalizmKapitalizm

• SosyalizmSosyalizm

• Karma EkonomiKarma Ekonomi

3232

İktisadi Sistemler Arasındaki Fark İktisadi Sistemler Arasındaki Fark Nereden Doğar?Nereden Doğar?

• Farklılık sorulara cevap verip vermemek Farklılık sorulara cevap verip vermemek veya seçim yapıp yapmamak veya seçim yapıp yapmamak serbestliğinden kaynaklanmaz.serbestliğinden kaynaklanmaz.

• Soruların cevaplanması veya seçim Soruların cevaplanması veya seçim yapılması her iktisadi sistem için yapılması her iktisadi sistem için zorunludur.zorunludur.

• İktisadi sistemler arasındaki fark İktisadi sistemler arasındaki fark soruların nasıl cevaplanmaya çalışıldığı soruların nasıl cevaplanmaya çalışıldığı yani çözümüne yönelik yaklaşımdır. yani çözümüne yönelik yaklaşımdır. Yöntem farklılığı vardır.Yöntem farklılığı vardır.

3333

İKTİSAT;İKTİSAT;• Boyut–Kapsam YönündenBoyut–Kapsam Yönünden Mikro İktisatMikro İktisat

Makro İktisatMakro İktisat

• Amaç-Yöntem YönündenAmaç-Yöntem Yönünden Pozitif İktisatPozitif İktisat

Normatif İktisatNormatif İktisat

• Değişken Sayısı YönündenDeğişken Sayısı Yönünden Kısmi Denge AnaliziKısmi Denge Analizi

Genel Denge AnaliziGenel Denge Analizi

• Zaman YönündenZaman Yönünden Statik AnalizStatik Analiz

Dinamik AnalizDinamik Analiz

Karşılaştırmalı Statik AnalizKarşılaştırmalı Statik Analiz

• İktisadi Olayların Sektörlere Göre İncelenmesiİktisadi Olayların Sektörlere Göre İncelenmesi Uygulamalı İktisat- işletme ekonomisi-uluslararası İktisat- para Uygulamalı İktisat- işletme ekonomisi-uluslararası İktisat- para ekonomisiekonomisi

3434

Üretim Üretim

• Üretim KavramıÜretim Kavramı

• Üretim Sırasında Yaratılan Fayda Üretim Sırasında Yaratılan Fayda ÇeşitlerÇeşitler

• Maddi Fayda (şekil faydası)Maddi Fayda (şekil faydası)

• Yer FaydasıYer Faydası

• Zaman FaydasıZaman Faydası

• Hizmet FaydasıHizmet Faydası

• Mülkiyet FaydasıMülkiyet Faydası

3535

Üretim FaktörleriÜretim Faktörleri

• Tabiat (Toprak)Tabiat (Toprak)

• EmekEmek

• SermayeSermaye

• Girişimci(Müteşebbis)Girişimci(Müteşebbis)

3636

TabiatTabiat

• Tabiat sınırlı, ancak devamlıdır….Tabiat sınırlı, ancak devamlıdır….

• Tabiat taşınamaz..Tabiat taşınamaz..

• Toprak sadece tarım alanı anlamına Toprak sadece tarım alanı anlamına gelmez; iklim şartları, dağlar, gelmez; iklim şartları, dağlar, ormanlar, ırmaklar, denizler, tarihi ormanlar, ırmaklar, denizler, tarihi kalıntılar…kalıntılar…

• Doğal kaynak-doğal faktör-ilk yatırımDoğal kaynak-doğal faktör-ilk yatırım

3737

EmekEmek

İnsanın,İnsanın,

• gelir sağlamak amacıyla,gelir sağlamak amacıyla,

• hür iradesiyle,hür iradesiyle,

• bilinçli,bilinçli,

• başkalarına tabi olarak harcamış başkalarına tabi olarak harcamış olduğu olduğu

her türlü çabadır. her türlü çabadır.

3838

• emek ücret adı altında gelir kazanır.emek ücret adı altında gelir kazanır.

• ülke nüfusunun tamamı emek değildir.ülke nüfusunun tamamı emek değildir.

• çalışabilecek nitelikte olanlar potansiyel çalışabilecek nitelikte olanlar potansiyel emektir; işgücü...emektir; işgücü...

• işgücü çalıştığı zaman emek niteliğini işgücü çalıştığı zaman emek niteliğini kazanır.kazanır.

• vasıflı emek-vasıfsız emekvasıflı emek-vasıfsız emek

• objektif emek/bedeni emek-sübjektif objektif emek/bedeni emek-sübjektif emek/fikri emekemek/fikri emek

3939

Sermaye (Kapital)Sermaye (Kapital)

• Sermaye…baş mayaSermaye…baş maya

• Emeğin verimliliğini artıran ve Emeğin verimliliğini artıran ve önceden üretilmiş olan üretim önceden üretilmiş olan üretim araçlarıdır. araçlarıdır.

• Sermaye malıSermaye malı

• Nakdi sermayeNakdi sermaye

• Sermayenin üretimden aldığı pay …Sermayenin üretimden aldığı pay …faizfaiz

4040

Girişimci (Müteşebbis)Girişimci (Müteşebbis)

• Üretim faktörlerini sağlayan,Üretim faktörlerini sağlayan,

• organize eden, organize eden,

• riski göze alan, riski göze alan,

• ve iktisadi hayata yenilikleri ve iktisadi hayata yenilikleri uygulayanuygulayan

kişidir.kişidir.

4141

TeknolojiTeknoloji

• Aynı miktar faktör kullanarak daha Aynı miktar faktör kullanarak daha fazla üretimfazla üretim

• Aynı miktar üretimi daha az faktörle Aynı miktar üretimi daha az faktörle üretmeküretmek

• Teknik bilgi ekonominin üretim Teknik bilgi ekonominin üretim gücünü belirler.gücünü belirler.

4242

İktisadı anlamak için….. diğer İktisadı anlamak için….. diğer kavramlar;kavramlar;

• tüketimtüketim• yatırımyatırım• tasarruftasarruf• gelirgelir• büyümebüyüme• bölüşümbölüşüm• taleptalep• arzarz• fiyatfiyat• piyasapiyasa

4343

TüketimTüketim

• İnsan ihtiyaçlarının giderilmesi İnsan ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla mal ve hizmetlerin amacıyla mal ve hizmetlerin kullanılmasıkullanılması

• Dayanıklı-dayanıksız tüketim mallarıDayanıklı-dayanıksız tüketim malları

• Nihai-ara tüketimNihai-ara tüketim

• Ekonomik faaliyetlerin son basamağı-Ekonomik faaliyetlerin son basamağı-temel amaçtemel amaç

4444

TasarrufTasarruf

• Tüketimden feragat etmeTüketimden feragat etme

• Gelirin tüketilmeyen kısmıGelirin tüketilmeyen kısmı

• Tasarruflar faydalı yatırımlara Tasarruflar faydalı yatırımlara yönelirse ekonomik büyüme yönelirse ekonomik büyüme sağlanır..kalkınmasağlanır..kalkınma

4545

YatırımYatırım

• Bir ferdin veya ülkenin sermaye Bir ferdin veya ülkenin sermaye mallarında ve techizat stokunda mallarında ve techizat stokunda meydana gelen net artıştır.meydana gelen net artıştır.

• Kurulan yeni fabrikaKurulan yeni fabrika

• Yeni yolYeni yol

• KöprüKöprü

• Yatırım yeni üretim kapasitesi yaratır.Yatırım yeni üretim kapasitesi yaratır.

4646

GelirGelir

• Üretim faktörlerinin üretime katkıları Üretim faktörlerinin üretime katkıları ölçüsünde üretilen şeyden aldıkları ölçüsünde üretilen şeyden aldıkları pay..pay..

• Ferdin belli bir dönem içinde, dönem Ferdin belli bir dönem içinde, dönem başı ve dönem sonu serveti başı ve dönem sonu serveti değişmemek koşulu ile tüketebileceği değişmemek koşulu ile tüketebileceği mal ve hizmet toplamı..mal ve hizmet toplamı..

• Gelir/servetGelir/servet

4747

BüyümeBüyüme

• Ekonomide üretilen mal ve hizmet Ekonomide üretilen mal ve hizmet miktarındaki artışmiktarındaki artış

• Üretim olanakları eğrisiÜretim olanakları eğrisi

• Ülke üretim kapasitesiÜlke üretim kapasitesi

4848

BölüşümBölüşüm

• Üretime katılan faktörlerin üretimden Üretime katılan faktörlerin üretimden aldığı pay…aldığı pay…

• Fonksiyonel bölüşüm/gelir dağılımıFonksiyonel bölüşüm/gelir dağılımı

• Kişisel bölüşüm/gelir dağılımı KBDGKişisel bölüşüm/gelir dağılımı KBDG