Griechischer Lehrgang II

Günther Zuntz

Griechischer Lehrgang

II

Exercitia

Vokabular

VANDENHOECK & RUPRECHT IN GÖTTINGEN

Studienhefte zur Altertumswissenschaft

Herausgegeben von Bruno Snell und Hartmut Erbse

Heft 15/11

Bayerisch· Staatsbibliothek

MOncheo

C1P-Kurztitelaufnähme der Deutschen Bibliothek

Zuntz, Günther: Griechischer Lehrgang / Günther Zuntz. - Göttingen:

Vandenhoeck und Ruprecht (Studienhefte zur Altertumswissenschaft; H. 15)

ISBN 3-525-25320-6

NE: GT II. Exercitia, Vokabular. - 1983.

© Vandenhoeck & Ruprecht in Göttingen 1983 - Printed in Germany - Ohne ausdrückliche Genehmigung des Verlages ist es nicht gestattet, das Buch oder Teile dar

aus auf foto- oder akustomechanischem Wege zu vervielfältigen. Herstellung: Breklumer Druckerei Manfred Siegel, Breklum

Inhalt

ι

Vorwort 5

Verzeichnis der Abkürzungen 15

Übersicht über den grammatischen Stoff der einzelnen Lektionen

und der zugehörigen Appendix Grammatica 16

Lektionen 25

Anthologion 245

Fasti Graeci 277

Personenregister 294

II

Exercitia 8

Vokabular 131

Wortregister 247

III

Übersicht über den grammatischen Stoff der einzelnen Lektionen

und der zugehörigen Appendix Grammatica 7

Appendix Grammatica 15

Summa Grammatica 271

Sachregister: Laut- und Formenlehre-Syntax-Metrik 312

EXERCITIA

V O R B E M E R K U N G

Die hier folgenden Übungen haben den einzigen Zweck, das in den griechischen Lektionen Gebotene dem Lernenden einzuprägen. In den ΔΙΑΛΟΓΟΙ und ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ geschieht dies durch reichliche Sprechübungen; die jeweils auf diese folgenden Abschnitte bieten Übungen mehr traditioneller Art, die mündlich oder schriftlich bearbeitet werden können - am besten wohl beides, nach Wahl. Alles hier Gebotene ist als Anregung gemeint und nicht als erschöpfendes Pensum.

Dies gilt besonders von den Sprechübungen. Abschnitt Ι. ΔΙΑΛΟΓΟΙ soll das Einprägen von Zitaten aus den betreffenden Lektionen in Frage und Antwort fördern, während in II. ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ grammatische Einzelheiten durch vielfache Variationen über einfache Zitate eingeübt weiden. Das Gebotene wird, hoffe ich, hinreichen, um Lehrende und Lernende zum Erfinden weiterer Varianten anzuregen; in I. durch Fragen nach anderen Zitaten, in II. durch Zufügen z.B. vom Plural zum Singular, vom Passiv zum Aktiv, vom Optativ zum Indikativ, vom Aorist zum Imperfekt u.dgl. - auch wo kein >usw.<, >etc.< oder κτλ. ausdrücklich dazu auffordert. Im Text der ersten Lektion (L.3 A4-6 ; B3; C4-7 u.a.) sowie in den Exercitia zu L.3 sind Beispiele für solche einfachen Variationen gegeben. Bei mündlichen Übungen sollte grundsätzlich in ganzen Sätzen gefragt und geantwortet werden; wenn aber bei schriftlichen Aufgaben in gleichbleibenden Sätzen nur einzelne Wörter variiert werden, würde ich, um Monotonie zu vermeiden, zum Gebrauch von Gänsefüßchen raten.

Die unter III. zur Übersetzung ins Griechische gebotenen Sätze sind gegenüber den in den entsprechenden griechischen Lektionen gelesenen Sätzen nur leicht variiert oder gar reine Rückübersetzungen. Hat man die griechischen Lektionen aufmerksam gelesen, so werden diese (Rück-)Ubersetzungen keine Schwierigkeiten bieten; sie dürften dazu dienen, die entsprechenden griechischen Abschnitte zu verdeutlichen. >Lösungsheft< sind eben die griechischen Lektionen.

Zeichen und Abkürzungen

Wörter in eckigen Klammern [] werden nicht übersetzt.

Wörter in spitzen Klammern ( ) sollen übersetzt werden.

Wörter in runden Klammern () dienen der Erklärung.

In den Sprechübungen zeigt :: Sprecherwechsel an.

Ein Fragezeichen zeigt an, wo in der Sprechübung eine Form eingesetzt werden soll.

κτλ. (και τά λειπόμενα = etc.) zeigt an, daß die betreffende Übung besonders geeignet ist, eigene Varianten zu bilden.

8 EXERCITIA L. 1-3

VORÜBUNG Der Text im Lektionenband sagt, was zu tun und zu lernen ist, ehe die erste Lektion in

Angriff genommen werden kann; mit Hilfe der Ap(pendix) Gr(ammatica) sollte es nicht schwer sein; aber Übung ist erforderlich.

Vergewissere dich, daß du beim lauten und leisen Lesen und beim Schreiben die griechische Schrift genauso beherrschst wie die deutsche. Das gleiche gilt auch für das griechische Alphabet. Lerne es auswendig! Du brauchst es für das Verständnis sprachlicher Einzelheiten, wie auch, wenn du Wörter im Lexikon nachschlagen willst. Und entscheide dich beim Schreiben für eine einfache und deutliche Form griechischer Buchstaben.

Erkennst du das Prinzip für das Setzen der Akzente in den Beispielen IIB? Jedenfalls kopiere auch diesen Abschnitt.

LEKTION 1 Lautes Lesen, Schreiben und Anwendung der ApGr auf die Beispiele in der griech.

Lektion sollen zur Beherrschung des Systems der griechischen Laute verhelfen. Stelle dir selbst Fragen wie: Was sind Gutturale? Liquidae? Langdiphthonge? Was bedeutet ein Trema? Was ist ein Digamma? Wo findet sich Iota subscriptum?

Lies die Leseübungen laut und fließend. Schreibe sie fehlerlos ab, und zwar mit Akzenten und Spiritus.

LEKTION 2 Mit derselben Methode wie vorher mache dir die Prinzipien der griechischen Akzent

setzung zu eigen. Welche Akzente gibt es? Kann ein langes Wort einen Akzent auf seiner ersten Silbe haben? Oder auf welcher? Welchen Akzent? Unter welcher Bedingung? Kann ein Zirkumflex auf der vorletzten Silbe stehen? Oder ein Akut? Unter welcher Bedingung? Oder ein Gravis?

Auf welchen Silben kann ein Spiritus zugleich mit einem Akzent stehen? Wie schreibt man sie dann?

Kopiere noch einmal Abschnitt ΙΑ der VORÜBUNG und füge die nötigen Lesezeichen hinzu.

Leseübung: wie in L. 1.

LEKTION 3

N.B. Bevor du mit den Exercitien beginnst, wiederhole erst die betreffende griechische Lektion mitsamt ihrem grammatischen Gehalt und lerne die Vokabeln!

Ι. ΔΙΑΛΟΓΟΣ

Für einen Dialog lassen sich z.B. Fragen wie in A4-6, B3, C4-7, D4u. 5 usw. verwen

den; dazu etwa auch folgende:

1. Ποϋ έστιν ό φιλόσοφος; :: ό φιλόσοφος έν Κορίνθωι (= Κορίνθφ) εστίν.

EXERCITIA L. 4 9

2. Ποΐ ήλθεν ό φιλόσοφος; :: ό φιλόσοφος εις Κ- . . . 3. Πόθεν ήκει ό φιλόσοφος; :: ό φιλόσοφος έκ Κ- . . . 4. Πού έστιν ό υιός (ό φιλόσοφος, ό Χρύσιππος); :: ό υιός . . .

(Ποϊ . . . , πόθεν . . . ) . 5. Τίς οίνος χρηστός έστιν; :: (Κ4). 6. Τί έστιν άνθρωπος; :: (Κ5). 7. Τίς έστιν ό τοϋ φιλοσόφου λόγος; :: (Κ4; Κ5).

II.

ί. Sprich alle Kasus, auf Griechisch, von >ein guter Mann< (Singular) und schreibe sie ins Heft.

2. Ebenso von >der Mikrokosmos< (>kleines Universum<).

3. Übersetze ins Griechische (mündlich und schriftlich): a) Es regnet (2 verschiedene Wiedergaben), b) (Der) Gott sendet Regen (wörtl.: Gott regnet), c) Du sprichst gut, Chrysippos. d) Was sagt der Philosoph? e) Eines guten Mannes Rede ist gut. f) Der gute Wein ist alt. g) Was sagst du [zu] dem Esel? h) Ich höre die Rede (das Wort) eines weisen Mannes, i) Höre die Erzählung des Philosophen!

4. Übersetze ins Deutsche, mündlich und schriftlich, aus der griechischen Lektion: A6; D5; D6; E5; F2.5; G2.5; H3; K5.

N.B. Jedes Mal, wenn du ein Exercitium geschrieben hast, lege das Heft weg und vergewissere dich, daß du es - ohne ins Heft zu gucken - mündlich hersagen kannst!

LEKTION 4

Ι. ΔΙΑΛΟΓΟΙ

1. Α ρ α δοϋλοί εΐσιν οί "Ελληνες; :: Ουχί; οΰκ . . . 2. Αρα δουλεύεις θυμώι (= θυμώ); :: . . . 3. Ό δε φιλόσοφος, άρα δουλεύει θυμώι (θυμώ); :: . . . 4. Αρ ' άκούεις τοϋ φιλοσόφου; :: Ναί· . . . 5. Αρ ' άκούετε τών φιλοσόφων; :: . . . 6. Αρα φιλόμυθος ό φιλόσοφος; :: Ναί· φιλόμυθός πως ό . . . 7. Αρα φιλόσοφος ό φιλόμυθος; :: . . . 8. Αρα καλός τοΰ φιλοσόφου ό μύθος; :: . . . 9. Αρα φόνος φόνον λύει; :: Ουχί- ού λύει . . .

10. Αρα μανθάνεις το άριστον; :: . . . 11. Το δ ' άριστον έστι τί; :: . . . (τών σοφών οί λόγοι) . . .

II. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ

Α. 1. Ό χρηστός λόγος. 2. Ό λόγος χρηστός. 3. Ό λόγος ό χρηστός.

4. Χρηστός ό λόγος.

Β. 1. Ό παλαιός οίνος. 2. Ό οίνος παλαιός. 3. Παλαιός οίνος. 4. Παλαιός ό οίνος. 5. Ό παλαιός οίνος χρηστός. 6. Παλαιός ό οίνος χρηστός. 7. Χρηστός ό οίνος ό παλαιός.

10 EXERCITIA L. 5

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus (Sing, und Plur.) von >Der gute Sklave<.

2. Sprich und schreibe alle Formen von παιδεύω, Präsens Indikativ und Imperativ (2. Person).

3. Übersetze ins Griechische: a) Die meisten [Menschen] [sind] schlecht, b) Was sagen die Philosophen? c) Ihr sprecht gut, (ihr) Philosophen! d) Der Mensch ist eine Welt im kleinen (kleine Welt), e) Sprich nicht [leere] Worte! f) Wir jagen Winde, g) »Warum löset ihr das Füllen ab?« (Lk. 19,33). h) Die Worte guter Menschen sind gut. i) Von Rossen auf Esel, k) Von Eseln auf Rosse. 1) Seid nicht Sklaven der (>den<) Barbaren! m) Sei nicht Sklave deiner Sklaven!

4. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: A3; C2; D l ; E2; F1.5; G3.4; 11.3.

LEKTION 5


1. Τί έστιν άνθρωπος; :: Ό άνθρωπος . . . 2. Αρ ' εστί Πυθαγόρου βιβλία; :: . . . 3. Αρα φόνωι (= φόνω) φόνον λύσομεν; :: . . . 4. Αρα δουλεύσετε τοις βαρβάροις; :: . . . 5. Αρα χρή λέγειν τά κακά; :: Ουχί, άλλα χρή . . . 6. Πού σοι τά ρόδα; :: . . .


1. Αρ' έστι σοι παιδίον; :: ουχί· ούκ .. 2. Αρ ' έχεις τέκνον; :: . . . 7. Τά ρόδα άρα τοϋ τέκνου εστίν; :: ναί· τά . . . 4. Αρα μύθον λέγεις τώι τέκνωι (= τώ τέκνω); :: . . . 5. Αρα λέξεις τά καλά; :: ναί· λέ- . . . 6. Τί λέξει ό φιλόσοφος; :: ό φιλόσοφος . . . 7.-12. Setze die Singulare in 1-6 in den Plural.

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von >Die schöne Rose<.

2. Sprich und schreibe die Infinitive Präs. Akt. von a) λύω. b) διδάσκω, c) μανθάνω. d) θεραπεύω.

3. Sprich und schreibe alle (bislang bekannten) Formen des Futur Akt. von θεραπεύω.

4. Übersetze ins Griechische: a) (Die) Menschen sind politische Wesen, b) Die Bücher sind zehn Obolen wert, c) Du gibst vor, gerecht (gut) zu sein, aber in Wahrheit bist du schlecht (im Wort, . . . in der Tat), d) Man muß lernen, was gut ist (das Gute lernen).

EXERCITIA L. 6 11

e) Man darf nicht sagen, was schlecht ist (das Schlechte sagen), f) Phoebus wird dich befreien (lösen), g) Ihr werdet den Barbaren nicht [als Sklaven] dienen, h) Was wird er sagen? i) Die Kinder werden das Beste (Neutr.Plur.) sagen, k) Die Taten (Werke) schlechter Menschen sind schlecht. 1) Im Vergleich zu den anderen Lebewesen lebt der Mensch wie ein Gott.

5. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: IA4; B4; E l ; F2; I IA3; B2; C2.4.5.

LEKTION 6


Α. 1. Τί έλεγε Βίας ό σοφός; :: Βίας έλεγεν, δτι 1 . . . ?. Τί π ρ ά τ κ ι ό δ''καιος; :: Ό δίκαιος . . . 3. Τί λέγει μώρος; :: . . . 4. Τί χρή λέγειν; :: χρή . . . 5. Α ρ α χρή λέγειν ολίγα έν πολλοίς; :: Ού χρή . . .

6. 'Αλλά πώς χρή λέγειν; :: χρή λέγειν . . .

Β. 1. Τί χρή μανθάνειν; :: Χρή . . .

2. Τί χρή διδάσκειν; :: . . . 3. Ποΰ έδίδασκεν ό Ίησοϋς; :: Ό . . . 4. Ποϋ έδίδασκον οί 'Απόστολοι; :: Οί Ά π - . . . 5. Τί χρή έλπίζειν; :: Χρή . . . 6. Τί ελπίζεις; :: . . . 7. Τί ελπίζετε; :: ... 8. Τί ήλπίζετε; :: . . . Außerdem lassen sich verwenden z.B. H l - 3 .

IL ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ

Α. 1. Α ρ ' έδούλευες θυμώι (= θυμώ); :: Ουκ έδουλ-2. Α ρ ' έδουλεύετε θυμώι (= θυμώ); :: Ουκ έδουλ-3. Α ρ ' ήκουες δ ελεγον; :: ναί· . . . 4. Α ρ ' ήκούετε ά έλεγον; :: ναί· . . . 5. Α ρ ' ήκούετε ά έλέγομεν; :: ναί- . . . 6. Αρ ' ήκουεν ά έλέγομεν; :: ναί· . . .

7. Α ρ α χρή δουλεύειν θυμώι (= θυμώ); :: . . .

Β. κωλύω - έκώλυον : ακούω - ήκουον.

έλπίς (Hoffnung), ελπίζω, ήλπιζον, όνομα (nomen, Name), ονομάζω, ωνόμαζον, οίκτος (Mitleid), οικτίρω, ώικτιρον (= ωκτιρον), οίμοι, οίμώζω, ώιμωζον (= ωμ- ), οίκος, οΐκίζω, — ?

III.

1. Bestimme folgende Formen 2 und gib jeweils die 1. Person Präsens Indikativ an (also die Form, die man im Wörterbuch nachschlagen muß):

12 EXERCITIA L. 7

έλεγον (2) έμανθάνετε έφερε(ν) έδίδασκον (2) έθεράπευον (2) έχαιρε έπείθο-μεν ήθελες έπράττετε έκώλυον (2) ήλπίζομεν ήκουε(ν) ήκες,ύε(ν) ώικτίρετε (= ώκτίρετε).

2. Sprich und schreibe alle Kasus von τό λογικόν ζώιον (= ζώον).

3. Sprich und schreibe alle Formen des Imperfekts von: a) κωλύω, b) λέγω. c) ακούω.

4. Übersetze ins Griechische: a) Sag nicht Weniges in Vielem, sondern Vieles in Wenigem! b) Toren sagen Törichtes, c) Die Menschen sind vernunftbegabte Lebewesen (vgl. L. 5A). d) Durch Morde werdet ihr Morde nicht aus der Welt schaffen (lösen) (vgl. L.4H). e) Wir werden dich hindern, Schlechtes zu tun. f) Wir hinderten dich nicht, das Rechte (Schöne) zu tun. g) Wir sind nicht Sklaven (mit Verb übersetzen) der Barbaren, h) Der gerechte Mann handelt gerecht (das Gerechte: Neutr. PI.), i) Ich hörte das Beste (Neutr.PI.), k) Wir erwarteten (hofften) alles (Neutr. PL).

5. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: A5; B2 ;C3 ; E l ; G l ; 12; K; L.

1 δτι daß (auch: weil); steht oft als Einleitung eines Satzes in indirekter Rede (und sogar bei direkter Rede). 2 (2) oder (3) usw. bedeutet, daß zwei, drei usw. Antworten möglich sind.

LEKTION 7


1. Τίς με θεραπεύσει; :: ό . . . 2. Τίς σε θεραπεύσει; :: οί . . . 3. Τίς έστι διδάσκαλος τοϋ βίου; :: ό . . . 4. Τίς έστι διδάσκαλος τοϋ βίου; :: οί . . . 5. Τί έστιν ελευθέρου έργον; :: . . . 6. Αρ ' έστιν ελευθέρου έργον τό εύ λέγειν; :: ουκ . . . 7. Τίς έθυεν ανθρώπους; :: οί . . . 8. Τίς ουκ έθυεν ανθρώπους; :: . . .

II. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΝ

Α. 1. Τίς θεραπεύει τους θεούς; :: ό σοφός θερ-2. Τίς θεραπεύει τους θεούς; :: οί . . . 3. Τίς θεραπεύσει τους θεούς; :: οί . . . 4. Τίς έθεράπευε τον θεόν; :: ό . . . 5. Τίς έθεράπευε τον θεόν; :: οί . . . 6. Α ρ α θεραπεύσεις τόν θεόν;

1. Α ρ α πιστεύεις ? ? 2. Α ρ α πιστεύεις (Plur.) 3. Α ρ α πιστεύσετε (Plur.) 4. Α ρ ' έπίστευες (Plur.)

ναί, θερ- . . .

ναί, πι- . . . ναί, πι- . . . (ουχί· οϋ . . .)

EXERCITIA L. 8 13

C. 1. Αρ' άκούεις τοϋ θε- ; :: ...

2. Άρ' άκούετε τοϋ θε- ; :: ...

3. Αρ' άκούετε τών θε- ; :: ...

4. Αρ' ήκουες τών θε- ; :: ...

5. Αρ' ήκούετε τών θε- ; :: ...

6. Αρ' ήκουον τοϋ θε- ; :: ...

7. Τίς ακούει τοϋ θε- ; :: ό σοφός ...

III.

1. Schreibe nebeneinander, in jeweils einer Kolumne, Präs. Ind. und Imperfekt von: a) μανθάνω. b) διδάσκω, c) ελπίζω.

2. Sprich und schreibe alle Kasus von ό κοινός εχθρός.

3. Übersetze ins Griechische: a) Du willst lernen? Wir werden dich nicht abhalten, b) Wir befehlen dir zu kommen, c) Der Philosoph ist ein Lehrer für das Leben (des Lebens), d) Die klugen Ärzte behandelten die guten Sklaven, e) Wir werden immer den Göttern dienen. f) Ich lehrte das Kind das Beste, g) Wir lehrten die Kinder das Beste, h) Gleich und gleich gesellt sich gern (vgl. IIΒ1).

4. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: B 2 ; C 3 ; D ; F 1 . 2 . 3 ; H 2 .

LEKTION 8


1. Τί έστι μέγιστον άνθρώποις αγαθόν; :: (A4) 2. Τίς έστιν αρχή φιλίας; :: (Β1) 3. Τίς έστιν αρχή έχθρας; :: . . . 4. Τίς έλεγεν; :: 'Ισοκράτης έλεγεν ώς . . . 5. Α ρ ' ήλθετε εις 'Αθήνας; :: . . . 6. Α ρ ' έμένετε έν τήι οΐκίάι (= τη οίκίά); :: . . . 7. Ποϋ έστι θεών βωμός; :: (Ε2) 8. Τίς έστι πολιτειών αρίστη; :: (G2) 9. Πώς έχεις; :: . . .

10. Διά τί κακώς έχεις; :: . . . 11. Τίς έλεγεν τό έν χώράι (= χώρα) και σκιαι (= σκιςι) θανάτου; ::

II. ΜΕΛΕΤΗΜΑ 1

Α. 1. Αροί καλή έστιν ή χώρα; :: ναί· ή χ- . . . 2. Αρ ' ήλθες εις τήν χώραν; :: ναί· . . . 3. Α ρ α μένετε έν τήι χώράι (= τη χώρςι); :: ναί· . . .

4. Α ρ ' ήλθες έκ τής χώρας; :: ουχί- ουκ . . .

Β. 1.-4. für ή χώρα setze ή οικία.

C. 1.-4. für ή χώρα setze ή αγορά.

14 EXERCITIA L. 9

D. 1.-4. für ή χώρα setze αί οίκίαι.

Ε. 1.-4. für ή χώρα setze αί 'Αθήναι.

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von τελεία φιλία (Singular).

2. Sprich und schreibe alle Kasus von αί άρισται πολιτεϊαι (Plural).

3. Sprich und schreibe die griechischen Adjektive mit den folgenden Bedeutungen (Nom.Sing.masc, neutr., fem.; dazu die Adverbform): a) ähnlich, b) häßlich, c) gerecht.

4. Übersetze ins Griechische: a) Tadel schafft (macht; oder: ist Beginn von) Feindschaft, b) Im Unglück erkannte ich den Freund, c) Wer ist der Feind? d) Sagt mir: Was ist die vollkommene

"Freundschaft? e) Warum sprichst du Schlimmes über Protagoras? f) Auf den Marktplätzen stehen Altäre der Götter (Die Marktplätze haben), g) Ein Tag lehrt den andren.

5. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: A 6 ; B 2 ; C 1 ; D2; F; G1.2; J1.3.

1 Exercitium.

LEKTION 9

1. ΔΙΑΛΟΓΟΙ

1. Πώς μετέχομεν αθανασίας; :: 'Ισοκράτης λέγει, ώς (δτι) . . . 2. Πόθεν έχομεν έμπειρίαν; :: 'Αριστοτέλης λέγει, ώς (δτι) . . . 3. Τίς έστιν ή τής ψυχής αρετή; :: (D2) 4. Τί έστι μέγιστον τών έκτος αγαθών; :: (C3) 5. Αρα μία αρετή έστιν ή πολλαί; :: (D3) 6. Αρα τών αρετών μία ή φιλία εστίν; :: (C1) 7. Αρ ' έν τήι σχολήι (= τη σχολή) ή ευδαιμονία εστίν; :: . . . 8. Αρα καλή έστιν ήδε ή ήμερα; :: . . .

II. 'ΑΛΛΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α. 1. Α ρ ' αρετή τίς έστιν ή φιλία; :: . . . 2. Εί μή αρετή έστι, τί έστιν ή φιλία; :: 'Αριστοτέλης λέγει ώς . . . 3. Αρα πιστεύεις άρετήι (= αρετή); :: . . . 4. Αρα πιστεύομεν ταϊς άρεταϊς; :: . . .

5. Τίς έλεγε παμπόλλας είναι τάς άρετάς; :: . . .

Β. 1. Λέγε μοι στίχον* Εϋριπίδου . . . Καϊ άλλον . . . 2. Λέγε μοι στίχον* Αισχύλου . . .

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) ή ψυχή ή δικαία, b) ή καλή ήμερα, c) ήδε ή πολιτεία.

EXERCITIA L. 10 15

2. Übersetze ins Griechische: a) Wir sind durch Tüchtigkeiten (Tugenden) stark, b) (Die) Tüchtigkeit ist [das] höchste Gut. c) (Die) Ehre und (die) Tüchtigkeit sind [die] höchsten Güter (die größten der Güter), d) Die Weisheit dieses Philosophen ist sehr groß, e) Was ist der Mensch? Ein Schatten (ist er) , f) Wir freuen uns über göttliche Aussprüche, g) In diesen Tagen ist das Schlechte (Neutr. PI.) stark, h) Gott ist die Seele der Welt.

3. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: A 2 ; B 3 ; C 1 ; F 2 ; G 3 ; H ; I 4 .

* ό στίχος Verr.

LEKTION 10


1. Τίς ήν τραγωιδιών (τραγωδιών) ποιητής; :: . . . 2. Τίς ήν κωμωιδιών (κωμωδιών) ποιητής; :: . . . 3. Τίνες ήσαν κωμωιδιών ποιηταί; :: . . . 4. Τίνες ήσαν τραγωιδιών ποιηταί; : : . . . 5. Τίς διδάσκει ποιητήν; :: . . . 6. Τί τρέφει τον τεχνίτην; :: . . . 7. Τίς άρχει ναυτών; :: . . . 8. Τί φέρει νεανίαις τιμήν; :: . . . 9. Τίς ήν Εύριπίδου πατήρ; :: . . .

10. Τίς ήν Εύριπίδου διδάσκαλος; :: . . .

II. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α. 1. Ακουε τοϋ φιλοσόφου, ώ νεανία. 2. Άκούετε τοϋ φιλοσόφου, ώ ? 3. Άκούετε τών ? ώ ? 4. Ακουε τοϋ ? ώ φιλόσοφε. 5. Ακουε τών ? ώ φιλόσοφε. 6. Άκούετε τών ? ώ φιλ- ?

Β. Ähnliche Variationen und Einsetzungs-Übungen können angestellt werden mit Sätzen wie den folgenden: 1. Καλώς λέγεις, ώ μαθητά. 2. Καλώς έλεγες, ώ χρηστέ. 3. Καλώς έλεγες, ώ χρηστέ μαθητά. 4. Καλώς έλεγετε, ώ μαθηταί.

C. Setze folgende Sätze der griechischen Lektion in den Plural bzw. Singular: AI 2 ; C 1 ; D 1 - 3 ; F ; K 2 .

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus (griechisch) von: a) Der gerechte Gesetzgeber, b) Die beste Weisheit (Sing.), c) Der weise Pythago-ras (Sing.), d) Das gerechte Gebet.

16 EXERCITIA L. 11

2. Bestimme folgende Formen: a) χρηστή, χρηστήι, χρηστή, χρηστέ, b) χρηστά, χρησταί, χρησταίς. c) ελεύθερον, ελευθέρων, ελεύθεροι, έλευθέροις, έλευθέρωι, έλευθέρω. d) έλεύθεραι, έλευθέράι, έλευθέραις. e) ελευθέρα, ελεύθερα, ελευθέρα.

3. Übersetze ins Griechische: a) Euripides war ein Tragödiendichter, b) Euripides war [der] Sohn des Mnesarchi-des. c) Aristophanes und Menander waren Komödiendichter, d) Die Steuermänner werden befehlen, was für die Seefahrer nützlich ist (das für die Seefahrer Nützliche), e) Klugheit und Tüchtigkeit brachten diesen Männern Ehre, f) Anaxagoras und Prodikos, die Philosophen, waren Lehrer des Euripides. g) Der Gott wird die Gebete von ungerechten Menschen nicht erhören (hören).

4. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: B2; D3; H.

LEKTION 11


1. Τίς έστι τής αληθείας κριτής; :: (ό λόγος ...) 2. Τίς είχε τής θαλάττης τήν αρχήν; :: . . . 3. Τίς εστί σοι άγκυρα τής τύχης; :: . . . 4. Τίς θύει ταίς Μούσαις; :: . . . 5. Πού άιδουσιν αί Μοΰσαι; :: . . . 6. Τί έστι φιλοσοφία; :: . . . 7. Αρα διαφέρει επιστήμης δόξα; :: . . . 8. Αρ ' έστι δόξης τιμιώτερόν τι; :: . . . 9. Τί έστι πάντων τιμιώτατον; :: . . .

10. Τίς ήν πάντων ανθρώπων σοφώτατος; :: . . . 11. Τίς ήν πάντων ανθρώπων δικαιότατος; :: . . . 12. Αρ ' άναγκαϊαι αί νέαι φιλίαι; :: Αί μέν . . .


Α. 1. Αρα έτερον επιστήμης δόξα; :: . . . 2. Αρα έτερον δόξης επιστήμη; :: . . . 3. Αρα τιμιώτερόν επιστήμης δόξα; :: . . . 4. Αρα τιμιώτερόν δόξης επιστήμη; :: . . . 5. Αρα δεϊ διώκειν δόξαν καϊ άρετήν; :: . . . 6. Αρα διαφέρει αληθείας ορθή δόξα; :: . . . 7. Αρα τήι δόξηι τήι τών πολλών πιστεύεις; :: . . . 8. Αρα τήι άληθείάι τήι τών καλών πιστεύειν δεϊ :: 9. Αρα δεϊ λέγειν τήν άλήθειαν άεί; :: . . .

10. Τί άσφάλειαν παρέχει; :: Δύο άγκυραι . . .

Β. Μή μακρά λέγε. Vervollständige: 1. Ό σοφιστ- μακρά έλεγεν. 2. Σϋ τοϋ σοφιστ- μακρότ- έλεγ-3. Τίς έλεγε μακρότατα; :: . . .

EXERCITIA L. 12 17

C. Ό δ ε ό άνθρωπος σοφός έστιν. Vervollständige: 1. Τοϋδε τοϋ άνθρωπου έγώ σοφ- ειμί. 2. Τοϋδε τοϋ άνθρωπου σΰ σοφ- έλεγες. 3. Πάντων άνΐτρώπων Σωκράτης σοφ- ήν. 4. Πάντων ανθρώπων Σωκράτης σοφ- έλεγεν.

III.

1. Schreibe alle Kasus (griechisch) von: a) Die richtige Meinung, b) Die größte Wahrheit (Singular).

2. Schreibe Komparativ und Superlativ (Nom. Sing.; drei Geschlechter) der griechischen Adjektive: a) gerecht, b) weise, c) jung, d) lang.

3. Übersetze ins Griechische: a) Die Winde sind Herren des Meeres, b) Wir dienen der Wahrheit, c) Die Dichter sind Propheten der Musen, d) Nichts ist stärker als das Recht (Neutr. Plur.). e) Wer ist weiser als diese Philosophen?

4. Erinnere dich an die Akzentregeln bei Enklitika und setze dementsprechend die richtigen Akzente: a) άνθρωπος τις. b) λόγος τις. c) θεός τις. d) άνθρωπος έστιν. e) λόγος έστιν. f) θεός έστιν. g) δούλος τε. h) θεού τε. i) δούλος έστιν. k) θεού έστιν.

5. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: I A 3 ; E 2 ; F l - 4 ; II Bl.

LEKTION 12


1. Τί πράττει ό δίκαιος; :: . . . 2. Τί έστιν έργον ελευθέρου; λέγε τόν στίχον· :: *Τό χρηστά . . . 3. Τί λέγει Ηρόδοτος περί τής Αιγύπτου; :: Ηρόδοτος . . . 4. Τί είπεν Ευκλείδης ό μαθηματικός προς Πτολεμαϊον; :: . . . 5. Τί φέρει ή Λιβύη; λέγε τον στίχον· :: *Άεϊ φέρει . . .

II. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΝ

1. Τό δώρον καλόν έστιν.

2. ? παρθένος έστιν.

3. ? Νείλος έστιν. 4. ? νήσος έστιν.

5. ? καρπός έστιν. 6. ? οδός έστιν. 7. ? κυπάρισσος έστιν. 8. ? χώρα ? έστιν.

9. ? φόδα ? }

10. ? Δήλος ? ?

18

11. ί Κόρινθος 12. ? Αθήναι 13. ? νεανίαι 14. 1 έργον

15. ί βιβλία 16. } σοφία 17. ? πλάτανοι 18. 5 νόσος

1. Übersetze: a) Οί φίλοι κακοί, b) κακοί οί φίλοι, c) φίλοι οί κακοί, d) οί κακοί φίλοι.

2. Schreibe alle Kasus von: a) ή ιερά νόσος, b) ή υψηλή κυπάρισσος.

3. Welche Gruppen von Substantiven sind oft Feminina?

4. Übersetze ins Griechische: a) Der Ungerechte handelt ungerecht (tut Ungerechtes), b) Schöne Mädchen sind etwas Schönes, c) (Die) langen Krankheiten sind lästig, d) Auf dem Marktplatz stand (war) eine schöne Platane.

5. Schreibe eine möglichst adäquate deutsche Übersetzung des Abschnitts II in der griechischen Lektion. Nach einiger Zeit übersetze deine Wiedergabe zurück ins Griechische und vergleiche dein Ergebnis mit dem Original. Es gibt keine bessere Übung als solches >Retrovertieren<; du solltest täglich deine früheren Übersetzungen dafür benutzen. Wären es auch nur 3-4 Zeilen täglich: du wirst bald den Nutzen spüren.

LEKTION 13


Τί λέγουσιν οί Πλατωνικοί περί τής τύχης; :: οί Πλ. λέγουσιν ώς . . . (D1) Τί δ ' έστιν ή τύχη κατά τους Στωικούς; :: . . . Τίς λέγει άθάνατον είναι ψυχήν πάσαν; :: . . . Πού ήν ό 'Ιησούς τεσσαράκοντα ημέρας; :: . . .

Τίς άποθνήισκει νέος; λέγε τον στίχον. :: * Ό ν οί θεοί . . . Τίς έστιν ή αρίστη πολιτεία; :: . . . (12) Τίς τούτ' έλεγεν; :: . . .

Τίς έφη τό 'Οδός άνω κάτω μία και α υ τ ή ; : : . . . Τίς.ήν Ηράκλειτος; :: . . .

Αρα πιστεύεις οίς λέγω; :: . . . Αρα πιστεύετε οίς Πλάτων λέγει; :: . . .


1. Vertausche Singular und Plural in der griechischen Lektion: B1 .2 ;C;D3;E2.3 .

? }

? ? ? ? ?

EXERCITIA L. 13

>

?

? ? ? ? ?

A. 1. 2. 3. 4.

B. 1. 2. 3.

C. 1. 2.

D. 1. 2.

EXERCITIA L. 14 19

2. Untersuche sorgfältig die folgenden Relativkonstruktionen: a) Ή πολιτεία έν ήι οί νόμοι δεσπόζουσιν αρίστη εστίν (eleganter ist das Original in der griechischen Lektion 12; möglich wäre auch: 'Εν ήι οί νόμοι δεσπόζουσι πολι-τείάι, αρίστη εστίν). b) Ακούω δν λέγεις λόγον. c) Αρα πιστεύεις τοϊς λόγοις ους λέγω;

Αρα πιστεύεις τοίς λόγοις οϊς λέγω; Αρα πιστεύεις οίς λέγω λόγοις;

d) Πιστεύω οίς λέγεις (man sagt kaum je: Πιστεύω τούτοις ά λέγεις). e) ΤΗκε συν ήι έχεις στρατιά! (>was du an Streitkräften hast<; συν τήι στρατιά; ην

έχεις wäre schwerfällig). f) Ή κώμη (Dorf), ήν είσήλθον, μικρά ήν;

ήν είσήλθον κώμην, μικρά ήν; εις ήν ήλθον κώμην, μικρά ήν. (Drei mögliche Varianten; aber ή κώμη εις ήν ήλθον, ^ κ ρ ά ήν würde, da schwerfällig, kaum gebraucht werden.)

III.

1. Dekliniere auf griechisch: a) Der unsterbliche Ruhm (Singular), b) Die verborgene (unklare) Ursache (Sing. und PL).

2. Übersetze ins Griechische: a) Der Fremde, der sagte, b) Der Fremde, zu dem ich sprach, c) Der Fremde, den ich erwähnte (sagte), d) Der Fremde, dem ich zuhörte, e) Die Freundschaften, die wir bewahren, f) Die Freundschaften, auf die wir vertrauen (denen wir . . . ) . Du kannst selbst noch unzählige weitere Beispiele für das Obige ausdenken; ebenso für das Folgende.

3. Übersetze ins Griechische: a) Der Prophet selbst, b) Dieselben Propheten, c) Die Werke selbst, d) Durch dieselben Werke; usw.

4. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: B l ; C ; D l - 3 ; H l - 3 ; I l ; K l . 2 ; N .

LEKTION 14


Α. 1. Αρα πιστεύεις τήι Τύχηι; :: . . . 2. Αρα πιστεύεις μοι; :: ού πιστ- . . . 3. Διά τί ού πιστεύεις μοι; :: Ού π- , δτι . . . σπεύδεις . . . (Β9) 4. Αρ ' έπιστεύσατε τώι διδασκάλωι; :: Ναί· . . . 5. Διά τί έπιστεύσατε τώι διδασκάλωι; :: Έπιστευ- . . .

Β. 1. Τί ήκουσε Παύλος; :: . . . 2. Τί έλεγεν ή φωνή; :: Ή φωνή . . . 3. Τίς έπίστευσεν Ίωάννηι; :: . . . 4. Τίς ουκ έπίστευσεν Ίωάννηι; :: Οί Φαρισαϊοι (ύμεϊς, ημείς) . . .

20 EXERCITIA L. 15

C. 1. Αρα φάιδιόν έστι τό κελεΰσαι; :: . . . 2. Αρα φάιδιόν έστι τό ποιεϊν; :: . . . 3. Λέγε μοι στίχον περί τοϋ ποιεϊν και κελεΰσαι. :: . . . 4. Λέγε άλλον στίχον περί Χρυσίππου καί τής Στοάς. :: . . .

Π. ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α. 1. Τί ήκουσας, ώ Παϋλε; :: Φωνήν (φωνής) . . . 2. Τί ήκουσας, ώ μαθητά; :: Ουδέν ήκ- , ώ . . .

3. Τί ήκούσατε, ώ μαθηταί; :: Ουδέν ? . . . , ώ . . .

Β. 1. Ακουσον μου, ώ μαθητά :: Ακούω .. ., ώ . . . 2. Ακούσατε μου, ώ ? :: Άκ- . . . , ώ . . . 3. Ακούσατε ημών, ώ ? :: Άκ- . . . , ώ . . .

C. 1. Αρ' ήκουσας ά είπον; :: . . . 2. Αρ' ήκούσατε ά είπον; :: . . . 3. Αρ' ήκούσατε ά εϊπομεν; :: . . .

D. 1. Αρα πιστεύεις μοι; :: . . . 2. Αρα έπιστεύετε οίς έλεγον; :: . . . etc.; in Singular und Plural, Präsens, Imperfekt und Aorist.

III.

1. a) Schreibe nebeneinander das ganze Imperfekt und den Aorist Indikativ von: a) θεραπεύω, b) ακούω.

b) Ebenso die Indikative Präsens und Aorist von: a) θύω. b) πιστεύω, c) ακούω.

c) Ebenso zweite Person Singular und Plural, Imperativ, jeweils Präsens und Aorist, von: a) κωλύω, b) κελεύω.

2. Übersetze ins Griechische: a) (Das) Vergnügen ist vergänglich, (die) Tüchtigkeit unvergänglich (sterblich - unsterblich), b) Wir vertrauten den Propheten nicht, c) Hast du die Lästerung gehört? Ja, ich habe sie gehört, d) Fremdlinge, befreit mich von meinen (den) Ketten! e) Arzt, hilf dir selber! f) Wenn ihr gut sein wollt, glaubet erst, daß ihr schlecht seid, g) Wenn ihr die Wahrheit gesagt hättet, hätten wir euch geglaubt.

3. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: AI; G l ; I; K.

LEKTION 15


1. Τί έλεγε Λυσιστράτη; :: . . . 2. Τί έλεγεν 'Ηράκλειτος περί πολυμαθίας; :: 'Ηράκλειτος . . . 3. Τί έλεγεν Αναξαγόρας περί τοϋ νού; :: . . . 4. Πότε εστί καλός πλους; :: . . . 5. Τίς έγαψε τοϋ Ευξείνου Πόντου Περίπλουν; :: . . .

EXERCITIA L. 16 21

6. Τίς ήν Άρριανός; :: . . . 7. Τίς ήν 'Επίκτητος; :: . . . 8. Τίς παρέχει άνθρώποις τήν καθ' ήμέραν τροφήν; :: . . .

II. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΤΙΝΑ

Α. 1. Πού τόν νουν έχεις; :: Προσέχω . . . (D4) 2. Πού τόν νουν έχετε; :: . . . 3. Τί έν νώι έχετε ποιεϊν; :: . . . (e.g. Η4) 4. Τί έν νώι έχεις ποιεϊν; :: . . .

Β. Vertausche (soweit möglich) Singular und Plural in: A; C; D; H4 der griechischen Lektion.

III.

1. Schreibe alle Kasus - nur Singular - von: a) ό καλός πλους, b) 'Ερμής πομπαϊος. c) ή βάρβαρος γή. d) Α θ η ν ά , ή ημετέρα θεός.

2. Übersetze ins Griechische: a) Achtet auf meine Worte! b) Wer sagt, Vernunft und Seele seien dasselbe? (vgl. F2) c) Laßt ihn sagen (Imper.), was er vorhat! d) Laßt die Philosophen die jungen Leute unterrichten (Imper.)! e) Nach Anaxagoras ist Gott die welterschaffende Vernunft.

3. Schreibe die vier Imperative von 1) Präsens und 2) Aorist von: a) κωλύω, b) ακούω.

4. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: B1 .2 ;D4 ;E ;F1-3 ;H3 ;M1.2 .

LEKTION 16


Α. 1. Τίς έστιν 'Ερμής; :: 'Ερμής . . . 2. Τίς έδωκεν 'Ερμή ι τήν χρυσήν ράβδον; :: Απόλλων . . . 3. Αρα σιδηρού Ισχυρότερος έστιν ό χρυσός; :: Ουχί· άλλα . . . 4. Αρα τό χρυσούν γένος τό πρώτον ήν; :: Ναί· οί γάρ θεοί . . . 5. Τίς λέγει; :: Ησίοδος ... 6. Λέγε Ησιόδου τά έπη. :: *Χρύσεον μεν . . . 7. Τί ήν τό δεύτερον γένος ανθρώπων; :: Τό άργυρούν . . . 8. Τί ήν τό τρίτον γένος ανθρώπων; :: . . .

9. Τί έστι τό νϋν γένος ανθρώπων; :: . . .

Β. Κατά δε τόν "Ομηρον 1. Ποία εστί τοϋ Ταρτάρου ή πύλη; :: Ή τοϋ . . . 2. Ποϊός δ' έστιν ό οδός; :: . . .

C. 1. Τί λέγει Αισχύλος περί τής όδοΰ τής εις Άιδου; :: Αισχύλος λέγει . . . 2. Τί δε λέγει περί τής αληθείας; :: . . . 3. Τί δέ λέγει Ευριπίδης περί τοϋ αυτού; :: 'Ευριπίδης λέγει ώς . . .

22 EXERCITIA L. 17

4. Λέγε μοι Εύριπίδου τον στίχον. :: *Άπλοϋς . . . Geeignet auch z.B. D; F3; G l ; Η; etc.

IL ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

1. Αρ ' εύνους εστίν ό φίλος; :: Ναί· . . . 2. Αρ ' εύνους εστίν ή παρθένος; :: Ναί· . . . 3. Αρα πιστεύεις τώι φίλωι τώι εύν- ; :: . . . 4. Αρα πιστεύεις τοις φίλοις τοϊς εύν- ; :: . . . 5. Αρα πιστεύεις ταϊς παρθένοις ταϊς εϋν- ; :: . . . 6. Αρα πιστεύεις τήι παρθ- τήι εύν- ; :: . . . etc.; brauchbar für Permutationen auch z.B. AI; E l .5 ; F l ; H5.6.

III.

1. Sprich und schreibe griechisch alle Kasus von: a) Die einfache Wahrheit, b) Der silberne Stab, c) Die unsinnige Feindschaft.

2. Übersetze: a) Der Geist [als] einziges der seienden [Dinge] ist rein und einfach, b) Alle einfachen [Körper] haben [eine] einfache Bewegung, c) Der Magier macht aus dem bronzenen [Ding] ein goldenes (macht das Bronzene golden), d) Wer ist so unsinnig, daß er nicht den Frieden liebt?

3. Übersetze Abschnitt G der griechischen Lektion in angemessenes Deutsch.

LEKTION 17


Merke: τίνα; PI. τίνας; Akk. zu τίς; (wen?, welchen, welche?); PI. τίνες; Nom. PI. (wer?, welche?). 1. Τίς λέλυκε τήν είρήνην; :: Φίλιππος . . . 2. Τίς λέλυκε τάς σπονδάς; :: Οί πολέμιοι . . . 4. Τίνα ηϋρηκας διδάσκαλον τού βίου; :: . . . 5. Τίνας ηύρήκατε ? τοϋ βίου; :: Τους . . . 6. Αρα γέγραφε βιβλία ό Πυθαγόρας; :: . . . etc.; verwende auch z.B. I B ; F ; Η; IIA; B6.7; C1.2 . . . ; Gl .4 .


Α. 1. Τί ηΰρηκας; :: (ή άληθεία, τό βιβλίον) 2. Τί ηύρήκατε; :: (ή άληθεία, τό βιβλίον) 3. Τί σοι δέδωκεν δδε ό άνθρωπος; :: (δώρον) 4. Τί δέδωκας τώι φίλωι; :: . . . 5. Τί δεδώκατε τοϊς φίλοις; :: . . . 6. Τί δεδώκασι τοις φίλοις; :: . . .

Β. 1. Τί χαλεπόν έστιν; :: (II AI oder 2) 2. Τί χρή (δεϊ) ποιεϊν; :: . . . 3. Τίνα χρή λέγειν; :: . . . (z.B. IIΒ3)

EXERCITIA L. 18 23

4. Τί χρή λέγειν; :: . . . (ΙΙΒ2) 5. Τί έθέλεις ποιεϊν; :: . . . (IIC2) 6. Τί έθέλετε ποιεϊν; :: . . .

C. 1. Τί με χρή ποιεϊν; : : Γεωργεϊν . . . 2. Τί ημάς χρή ποιεϊν; :: Γεωργεϊν . . .

(3. . . . σε . . . ; 4. . . . αυτόν . . . ; 5. . . . υμάς . . . ; 6. . . . αυτούς . . . ) .

D. 1. Τί με χρή λέγειν; :: Τήν άλήθειαν . . . 2. Τί σε χρή λέγειν; :: Τήν άλήθειαν . . .

(3. . . . αυτόν . . . ; etc.).

Ε. Τίς ει; : : Τηλέμαχος είμι. 1. Τίς είναι λέγει; :: Τηλέμαχ- . . .

2. Τίνα αυτόν είναι λέγετε; :: Τηλέμαχ- . . .

F. Τίνες ούτοι; :: Πέρσαι είσίν. 1. Τίνες είναι λέγουσιν; :: Πέρσ- . . . 2. Τίνας είναι αυτούς λέγετε; :: Πέρσ- . . .

III.

1. Sprich und schreibe alle Indikativformen und den Infinitiv des Perfekts von:

a) κωλύω, b) θεραπεύω.

2. Übersetze ins Griechische: a) Die Feinde haben dir Geschenke gegeben, b) Hat Philipp den Vertrag gebrochen (gelöst) ? c) Wir haben zu Land und zu Wasser gesiegt, d) Singt keine Ruhmeslieder auf Euch selbst! (vgl. IE3) e) Wir haben Athena geopfert (Perf.). f) Du hast dem Lehrer zehn Minen gegeben (Perf.).

3. Übersetze ins Griechische: a) Du mußt die Wahrheit sagen, b) Halte mich nicht ab, die Wahrheit zu sagen (hindere mich nicht), c) Wir befehlen Euch, die Wahrheit zu sagen, d) Wir hoffen, nach Athen zu kommen, e) Wir hoffen, daß Anaxagoras nach Athen kommen wird, f) Wir verdienen (sind würdig) zu herrschen, g) Wir halten ihn [für] würdig zu herrschen, h) Es steht dir frei (ist dir erlaubt), mein Freund zu sein.

4. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: IB1; D2; E2.3; Η ; IIA1.2; F l ; G l - 4 .

LEKTION 18


1. Πού έδίδασκεν ό 'Ιησούς; :: . . . 2. Προ τοϋ νεώ τί εστίν; :: . . . 3. Τίς ήν Μενέλεω αδελφός; :: . . . 4. Τί ζώιον δειλόν έστιν; :: . . . 5. Τίς έστι λαγώ δειλότερος; :: . . . 6. Πώς δεϊ καταλύσαι τον βίον; :: . . . 7. Τίς έστιν αρχή φιλοσοφίας; :: (τό θαυμάζειν) 8. Α ρ ' έστιν άλλη αρχή φιλοσοφίας κατά Πλάτωνα; ::

24 EXERCITIA L. 18

II. ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ

Α. 1. Τίς έστιν αίτιος τούτου τοϋ φόνου; :: Ούτος έστιν . . . 2. Τίνες είσίν αϊτ- τούτων τών φόνων; :: Ούτοί είσιν . . . 3. Τίς συνέγραψε τούτον τόν διάλογον; :: Πλάτων . . . 4. Τίς συνέγραψε τούτους τους διάλογους; :: Πλάτων . . .

Β. 1. Τί περιέχει αύτη ή βίβλος; :: αύτη . . . (G7) 2. Τί περιέχουσιν αύται αί βίβλοι; :: . . . (G6) 3. Τί ένεστιν έν ταύτηι τήι βίβλωι; :: ή Εύρ . . . (G7) 4. Τί ένεστιν έν ταύταις ταϊς βίβλοις; :: αί Εύρ . . . (G6) 5. Τίς συνέγραψεν τήν βίβλον ταύτην; :: . . . 6. Τίς συνέγραψεν τάς βίβλους ταύτας; :: . . . 7. Τίς έστιν ή τιμή ταύτης τής βίβλου; :: . . . (L. 5 ID) 8. Τίς έστιν ή τιμή τούτων τών βίβλων; :: . . .

C. Setze in Β τό βιβλίον an Stelle von ή βίβλος und vertausche die Stellung der Pronomina und Substantive.

D. 1. Ούτος ό νεανίας καλός έστιν. 2. ? ή παρθένος ? έστιν. 3. ? τό παιδίον ? έστιν. 4. Τούτον τόν θεόν θεραπεύομεν. 5. ? τήν νόσον θεραπεύομεν. 6. ? τό παιδίον θεραπεύομεν. 7. Τούτου τοϋ νεανίου διδάσκαλος είμι. 8. ? ? παιδίου διδάσκαλος είμι. 9. ? ? σοφίας διδάσκαλος είμι.

10. Τούτωι τώι παιδίωι δώρον δέδωκα. 11. ? ? παρθένωι δώρον δέδωκα. 12. ? ? νεανίάι δώρον δέδωκα.

Ε. Setze Dl-12 in den Plural.

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) Ούτος ό λεώς. b) αύτη ή θεραπεία.

2. Übersetze ins Griechische: a) Wir sind an diesen Morden nicht schuld, b) Was enthalten diese Bücher? (Benütze zwei verschiedene Substantiva.) c) Wir bringen diese Gaben diesen Göttern dar, aber andere [Gaben] anderen [Göttern], d) Gott sei dir wohlgesonnen, e) Ich bin nicht aus dieser Welt, f) Es gibt keinen anderen Ursprung der Philosophie als das Staunen.

3. Übersetze ins Deutsche, aus der griechischen Lektion: B1;C4;F3.5; 12; K.

EXERCITIA L. 19 25

LEKTION 19


1. Κατά τους Στωικούς, τίνα μόνα αγαθά έστιν; :: Κατά . . . Τίνα δε κακά; :: Μόναι αί . . . Τί δε λέγουσι περί τών μεταξύ τούτων; :: Τά μεταξύ . . .

2. Τί έφη Πρωταγόρας περί τής αρετής; :: . . . (A3) Σύ δε πώς νομίζεις; άρα διδακτόν ή αρετή; :: . . .

3. Αρα δουλευτέον τήι τύχηι; :: . . . 4. Εί τους θεούς ίλεως εϊναί σοι βούλει, τί ποιητέον; :: . . . (Η3) 5. Πώς παιδευτέον εστί τους αγαθούς; :: . . . 6. Προς τί ώτα έχομεν; :: . . .


Α. Θεραπευτέος μοι ό θεός. - Θεραπευτέον μοι τον θεόν. Forme nach dem gleichen Schema um: 1. Θεραπευτέοι ήμϊν οί θεοί. 2. Λυτέος ύμϊν ούτος ό νόμος. 3. Λυτέοι ύμϊν ούτοι οί νόμοι. - . . . 4. Ή 'Ελένη τής αιτίας άπολυτέα. 5. Λόγωι παιδευτέοι είσίν οί αγαθοί. - . . . (II II) 6. Ούτοι οί νόμοι ύμϊν λυτέοι είσίν. - ...

7. Τών νέων οί άριστοι παιδευτέοι είσίν έν γεωμετρίαι.

Β. Θεραπευτέον μοι τόν θεόν. - Θεραπευτέος μοι ό θεός. Forme nach dem gleichen Schema um: 1. Θεραπευτέον μοι τους θεούς. - . . . 2. Τους τυράννους ήμϊν καταλυτέον (εστίν). 3. Έπιστολήν μοι γραπτέον (εστίν). - . . . 4. Έπιστολάς μοι γραπτέον (εστίν).

III.

1. Wie lauten die Verbaiadjektive von folgenden Verben und was bedeuten sie: a) θύω. b) καταλύω, c) κωλύω, d) θεραπεύω, e) πράττω, f) ακούω, g) ποιώ.

2. Übersetze ins Griechische: a) Man muß dem Gott dienen (Verbal-Adjektiv; zwei Konstruktionen), b) Die jungen Männer müssen erzogen werden (ebenso), c) Du mußt den Sklaven freilassen (lösen) (ebenso), d) Der Sklave kann von dir freigelassen werden, e) Die Stimme ist für mich hörbar, f) Ich muß auf diese Stimme hören (Verbal-Adj.; zwei Konstr.).

3. Schau dir die griechischen Sätze noch einmal an und versichere dich, daß in den Lektionen 1 bis 19 alles von dir gut beherrscht wird.

26 EXERCITIA L. 20

LEKTION 20


1. Λέγε μοι παροιμίαν περί γλαυκός. :: . . . (... κοράκων, . . . μύρμηκος, . . . τεττίγων).

2. Τί λέγουσιν περί τών μυρμήκων τών 'Ινδικών; :: . . . 3. Τί θυτέον Διονύσωι; :: . . . 4. Τίς ήν φύλαξ τών νόμων έπί Δράκοντος; :: . . . 5. Ό δ' Άχιλλεύς, τί λέγει προς τους κήρυκας; :: . . . 6. Τίς έστι τών θεών ό κήρυξ; :: . . . 7. Αρα χολήν έχει ό μύρμηξ; :: . . . 8. Αρα πιστευτέον κόλακι; :: . . . 9. Αρα προσέχεις τώι κήρυκι; :: . . .

10. Αρα ό φίλος αυτός τώι κόλακι; :: . . . 11. Ποϊός έστιν ό βίος ό τού κόλακος; :: . . .


Setze das in Klammern angegebene Wort im richtigen Kasus ein. 1. Κόραξ . . . φίλος, (κόραξ) 2. Αίξ . . . φίλη. (αίξ) 3. Λέγε μοι παροιμίαν περϊ . . . (κόραξ) 4. . . . θυτέον Διονύσωι. (αίξ) 5. Ένεστι καί . . . χολή. (μύρμηξ) 6. Μή πίστευε . . . (κόλαξ) 7. Ακουε . . . (ό κήρυξ) 8.-14.: Setze 1-7 in den Plural.

III.

1. Rezitiere wieder und wieder die Kasusendungen der athematischen (Dritten) Deklination.

2. Sprich und schreibe griechisch alle Kasus von: a) Der beste Wächter, b) Die liebe Ziege.

3. Übersetze ins Griechische: a) In Athen gibt es (sind) viele Eulen, b) Von schlechten Raben schlechte Eier, c) Zikaden sind Zikaden freund, d) Ziegen sind Ziegen freund, e) Hermes war der Sendbote der Götter, f) (Dem) Dionysos ist eine Ziege zu opfern (mindestens 2 Möglichkeiten), g) Die Schmeichler leben am besten von allen.

4. Übersetze Abschnitt G und I der griechischen Lektion in möglichst adäquates Deutsch.

EXERCITIA L. 21 27

LEKTION 21


Α. 1. Πώς δεϊ έξελαύνειν τόν οίνον; : : . . . 2. Πώς δεϊ έξελαύνειν τήν σάλπιγγα; :: . . .

3. 'Εν μάχαις τί σημαίνει ή σάλπιγξ; : : . . . 4. Τίς ηύρε τήν φάλαγγα τήν Μακεδονικήν; :: . . .

Β. 1. Πώς γιγνώσκεις λέοντα; :: 'Εξ . . .

2. Τίς έπεμψε Θηβαίοις τήν Σφίγγα; : : Ή ρ α . . . 3. Τίς έλυσε τό αίνιγμα τό τής Σφιγγός; :: . . . 4. Τίς άπέκτεινε τήν Σφίγγα; :: Ή Σφίγξ . . .

C. 1. 'Εν τήι έρημίάι πόσους άρτους είχον οί μαθηταί; 2. Τί έλεγον οί μαθηταί περί τών επτά άρτων; :: . . . 3. Τί έλεγεν ό Ίησοΰς περί τών παιδιών; :: . . . 4. Τί έλεγεν ό 'Ιησούς προς Πιλάτον; : : . . . Geeignet auch: C l ; El.2.


Α. 1. Αρα ή λευκή θρίξ φρονεϊν ποιεί; : : . . .

2. Αρα αί ? ? φρονεϊν ποιοϋσιν; :: . . . 3. Αρα έν τήι τριχί ή σοφία; :: . . . 4. Αρα έν ταϊς? ή σοφία; :: . . .

5. Αρα τριχός άξιον έστιν δ έκλεψας; : : Ούκ έκλεψα

Β. 1. Οία ή μήτηρ, τοιούτο τό τέκνον.

2. Οία ή μήτηρ, ? ή κόρη. 3. ? τό δένδρον, ? ό καρπός. 4. ? ό διδάσκαλος, ? ό μαθητής.

C. 1. Οίον ζητώ φίλον, τοιούτον ηΰρηκα. 2. ? ζητώ δώρον, ? ηΰρηκα. 3. ? ζητώ παρθένον, ? ηΰρηκα.

D. 1. Τοιούτον στέργω φίλον οίον ηΰρηκα. 2. ? πιστεύω ? οίον ηΰρηκα. 3. ? έδει μοι ? οίον ηΰρηκα. 4.-6. Für φίλον in D l - 3 setze παρθένον. 7.-9. Für φίλον in D l - 3 setze παιδίον.

Ε. 1.-16. Setze alle Singulare in B-D in den Plural.

F. 1. Ούκ έχομεν τοσούτους άρτους δσους (δσων) δεϊ. 2. Ούκ έχομεν τοσ-3. Ούκ έχομεν τοι-4. Ούκ έχομεν τοσ-5. Ούκ έχομεν

6. Ούκ έχομεν 7. Ούκ έχομεν τοσ-8. Ούκ έχομεν τοι-

αίγας ? ? δεϊ. ναόν (νεών) ? ? δεϊ. οίκίαν ? ? δεϊ. οίκίαν οϊαν δεϊ.

οικίας δσας (δσων) δεϊ. δένδρα ? ? δεϊ.

δένδρα ? ? δεϊ.

28 EXERCITIA L. 22

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) ή λευκή θρίξ. b) τοιαύτη φάλαγξ.

2. Übersetze ins Griechische: a) Vertreibet [den Schall der] Trompeten mit Trompeten! b) Ex ungue leonem. c) Sphinxe tragen ihre Beute [in] den Klauen, d) Weisheit ist nicht in (den) weißen Haaren.

3. Übersetze folgende Abschnitte der griechischen Lektion ins Deutsche: B3;E1.4;F;G.

LEKTION 22


Α. 1. Τί λέγει ή Λυσιστράτη περί εαυτής; :; * . . . (ΑΙ)

2. Τίς έστι γυναικί σύμμαχος; :: . . . 3. Αρ' έστι τιμιώτερόν τι γυναικός αγαθής; :: . . . 4. Τί κόσμον φέρει γυναικί; λέγε Σοφοκλέους στίχον. :: * . . .

Β. 1. Περί βουλής τί λέγει ή παροιμία; πότε βουλεύειν χρή; :: Ή παροιμία . . . 3. Πότε δειπνούσιν οί Θηβαίοι; :: . . . 4. Οί Λίβυες πώς άριθμοϋσι τόν χρόνον; :: . . .

C. 1. Τίς ήν Πέλοπος (Θυέστου, . . . Αγαμέμνονος) πατήρ; 2. Τίς ήν Ταντάλου (Πέλοπος, . . . Θυέστου) υίός; 3. Τίς έβασίλευσεν Αιθιόπων (Αίθίοψιν); 4. Τίς έβασίλευσεν Αράβων (Αραψιν);

D. 1. Αρα χαίρωμεν; :: Ναί- . . . 2. Αρ' άιδωμεν; :: Ναί· . . . 3. Τί άιδωμεν; :: . . . καλήν μελωιδίαν (έγκώμιον εις . . . ) . . . 4. Αρα νύν διαλύσωμεν τόν λόγον; :: Ναί· νύν . . . 5. Αρ' ήξεις παρ' έμέ αύριον; :: "Ηξω, έάν . . .


Α. 1. Κατά τήν παροιμίαν, άρα πιστεύει Αραβι Αραψ; :: Ουχί· . . . 2. Κατά τήν παροιμίαν, άρα πιστεύουσιν ? ? ; :: Ουχί· . . . 3. Τίς νενίκηκε τους Αραβας τούτους τους αρχαίους; :: Ουδείς . . . 4. Αρ' ήν βασιλεύς τοϊς Αρ- τουτ- ; :: . . .

Β. Stelle die entsprechenden Konjunktive neben die folgenden Indikative: 1. κωλύομεν. 2. έκωλύσαμεν. 3. κωλύω. 4. έκώλυσα. 5. έπαυσας. 6. έπαύσατε. 7. παύεις. 8. παύετε. 9. πιστεύει. 10. πιστεύουσιν. 11. έπίστευσε. 12. έπίστευσαν.

13. γράφεις. 14. έγραψαν. 15. γράφετε. 16. έγραψα.

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) ή μέση νύξ. b) ή φρόνιμος γυνή.

EXERCITIA L. 23 29

2. Übersetze ins Griechische: a) Frauen [sind] Frauen verbündet (Verbündete), b) Diebe kommen bei Nacht (die Nacht ist [die Zeit] der Diebe), c) Mitternachts herrscht Windstille (die M. sind windstill), d) Ein Äthiopier traut keinem Äthiopier, e) Die Äthiopier kamen nach Troja als Verbündete des (dem) Priamos. f) Araber trauen Arabern nicht.

3. Schreibe nebeneinander (und lerne!) den Indikativ und den Konjunktiv, Praesens und Aorist, von: a) κωλύω, b) λέγω.

4. Übersetze ins Griechische: a) Laßt uns singen! b) Laßt uns die Wahrheit sagen! (Praes. und Aor.). c) Was sollen wir sagen? d) Was soll ich sagen? e) Höre nicht (auf) ihn (Praes. und Aor.). f) Höret nicht auf sie (Femin.; ebenso), g) Sage nicht, daß (ώς, δτι) du treu bist!

5. Übersetze in möglichst angemessenes Deutsch aus der griechischen Lektion: I B ; E ; F ; I I A ; Β; IIIB2.3.

LEKTION 23


Α. 1. Τί λέγει Ευριπίδης περί τών δαιμόνων; :: *Ούόένα . . . 2. Τί λέγει Δημόκριτος περί ψυχής; :: . . . 3. Τί λέγει Διοτίμα περί έρωτος; :: . . . 4. Τίς έστιν ήγεμών πολέμου; :: . . . (C3) 5. Τίς έστι σού ό ήγεμών; :: . . . 6. Διά τί δεϊ κολάζειν τους κακούς; :: . . . (HCl) 7. Κατά τον Άπόστολον, τί ζητοϋσιν οί "Ελληνες; :: . . . 8. Πότε κακώς έχει ιατρός; :: . . .

Β. 1. Λέγε στίχους Εύριπίδου περί Ελλήνων καί βαρβάρων. :: * Βαρβάρων . . . 2. Καί άλλον περί πατρίδος. :: * Πατρίς γάρ . . . 3. Καί Σοφοκλέους στίχον περί καλού πλου. :: *Άεϊ καλός . . .


Α. 1. Αρα πράξεις πάνθ' δσα άν κελεύω; :: Ναί· . . . 2. Αρα πράξετε πάνθ' δσα άν κελεύωμεν; :: . . . 3. Αρα πράξουσι πάνθ' δσα άν κελεύηι; :: . . . 4. Αρα πράξει πάνθ' δσα άν κελεύωσιν; :: . . .

Β. 1. Αρα πιστεύεις οίς άν λέγω; :: Ναί· . . . 2.-4.: wie Α2-4.

C. 1. Πότε έξομεν φίλους; :: 'Εάν . . . (IIΗ2) 2. Πότε έξω φίλους; :: 'Εάν . . . 3. Πότε έξεις φίλους; :: Έ ά ν . . . etc.

D. 1. Α ρ ' ές καιρόν ήκω όπως Πρωταγόρου ακούω; :: Ναί· ές . . . 2. Αρ ' ές καιρόν ήκει όπως Πρωταγόρου ?; :: Ναί· ές . . .

3. Α ρ ' ές καιρόν ήκομεν όπως Πρωταγόρου ?; :: Ναί· ές . . .

Ε. Ταύτα γέγραφα, 'ίνα πιστεύητε

30 EXERCITIA L. 24

1. Αρα γέγραφας ταύτα, ίνα οί "Ελληνες πιστ- ? :: Ναί· . . . 2. Αρα γέγραφας ταύτα, ίνα ό Έλλην ? :: Ναί- . . . 3. Αρα γέγραφας ταύτα, 'ίνα ημείς ? :: Ναί· . . . 4. Αρα γέγραφε ταύτα, 'ίνα ύμεϊς ? :: Ναί· . . .

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) ό αγαθός δαίμων, b) ή δικαία φρήν.

2. Übersetze ins Griechische: a) Seelen sind Wohnstätten von Dämonen, b) Wir haben die Götter [zu] Führern, c) Warum traust du den Führern nicht? d) Griechen sind von Natur Freunde von Griechen (Dat.). e) Was sollen wir sagen? f) Ich weiß (habe) nicht, was ich sagen soll, g) Ich muß tun, was immer du befiehlst, h) Laßt uns die Schlechten bestrafen, damit sie besser werden (seien), i) Wenn du Geld hast, wirst du Freunde haben, k) Wo immer es niemand schlecht geht, [da] geht es den Ärzten schlecht.

3. Übersetze die folgenden Zitate aus der griechischen Lektion ins Deutsche: IA5; Bl; D2; E2; IIB3; C2; F; G l ; H3; 13; L.

LEKTION 24


Α. 1. Τίνα θεόν θεραπεύουσιν οί σώφρονες; :: Οί σώφρονες . . . 2. Κατά τόν Πλάτωνα τίς έστι θεός άνθρώποις σώφροσι; :: . . . 3. Τίς, κατά Πλάτωνα, μόνος ευδαίμων εστίν; :: . . . (IC2.3) 4. Αρ' ού καί πολλοί άδικοι άνθρωποι εύδαίμονές είσιν; :: . . . 5. Τίς έστι μακάριος; :: * . . . (IIIC3) 6. Τί δοκεϊ ό θεός λέγειν περί τής ανθρωπινής σοφίας; :: . . . (IVD3) Verwende auch ΙΒ1; IIB; IIIA8.10; C l ; IVA1.5, usw.


Vertausche - soweit sinnvoll - Singular und Plural in der griechischen Lektion: IA2; Bl; C2.3.4; D; IIA4.5.6; IIIA1.2.10; Bl-4.6.7; C3.

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a)o σώφρων νεανίας. b) ή κρείττων στρατιά. ΰ)τίςτιμή. d)aAAoTi. ε)καλός τις. f) είς θεός. g) μία γυνή.

2. Übersetze ins Griechische: a) Sagt, was ihr sagen wollt! b) Der Ungerechte ist unglücklich, denn die Rechtschaffenen und Guten allein sind glücklich, c) Wer seid ihr? d) Wer, sagst du, daß ich sei? (Wen sagst du . . . ; mit Acl). e) Es ist empörend (>furchtbar<), daß die Schlechteren über die Besseren herrschen, f) All dies (Neutr. PI.) werden wir irgendwelchen anderen hinterlassen, g) Eine Schwalbe macht keinen Frühling, h) Glaube keinem! i) Ich sage, daß es nichts Schlimmeres gibt, als eine schlechte Frau (Acl). k) Menschliche Weisheit ist wenig oder nichts wert.

EXERCITIA L. 25 31

3. Übersetze folgende Abschnitte der griechischen Lektion ins Deutsche und anschließend zurück ins Griechische: IB; C4; D ; IIA6; I I IC1; IVA5; D l - 2 .

LEKTION 25


1. Τίνες είσίν ναυτών σωτήρες; :: . . . (1 A3) 2. Τίσι θύωμεν; : : . . . 3. Τίνα στοιχεία 'Εμπεδοκλής λέγει είναι; :: . . . 4. Διά τί φρονιμώτατον τών ζώιων άνθρωπος, κατ' Άναξαγόραν; :: . . . (ID1) 5. Τίς έστι φήτορος αρετή; :: . . . ό. Α ρ σ πιστεύεις τοϊς ρήτ,ορσιν; :: . . . 7. Τίνα είχον οί 'Ρωμαίοι δικτάτορα; :: . . . (IG) 8. Α ρ α μάρτυσι δούλοις πιστεύετε; :: . . . 9. Τίς σου (σοι) μάρτυς; :: . . .

10. Τίς άνδρί παρείη; :: . . . 11. Τίσιν άεί συνεϊναι έθέλεις; :: . . . (IIΒ3) 12. Καί τίσι μηδέποτε συνεϊναι έθέλεις; :: . . .

II. ΜΕΛΕΤΉΜΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ

Α. 1. Αρα πιστεύεις τώι σωτήρι; :: Ναί- πιστεύω τώι . . . 2. Αρα πιστεύετε τοίς ?; :: Ναί· ? ? . . .

3./4. φήτωρ. 5./6. δικτάτωρ. 7./8. μάρτυς. 9. Τί έχεις έν χειρί; :: Ό ζητώ έχω έν . . .

10. Τί έχετε έν ?; :: Ό ζητούμεν έχομεν έν . . .

Β. 1. Αρα σοί έστι παρθένος καλή; :: Είθε μοι εϊη π.κ. 2. Α ρ ' ύ μ ϊ ν είσι ? ?; :: Είθε ? ? ?. ?. 3. Αρα πλούσιος ει; : : Είθε πλούσιος ? (II ΑΙ) 4. Α ρ α πλούσιοι έστε: : : Είθε ? ? 5. Α ρ α θέλεις είναι δικτάτωρ; :: Μή . . . 6. Αρα θέλετε είναι ?; :: Μή . . . 7. Αρα θέλεις τοίς κακοϊς συνεϊναι; :: Μή . . . (IIΒ4)

8. Αρα θέλετε τοϊς κακοϊς συνεϊναι; :: Μή . . .

C. 1. Τίνι θέλεις συνεϊναι; :: . . . (ΠΒ3)

2. Τίνι θέλετε συνεϊναι; :: . . . 3. Δυσδαίμων ειμί :: Ευδαίμων εϊης. 4. ? έσμεν :: ? ?. 5. Α ρ ' ώρα έστι λέγειν; :: . . . (HCl) 6. Τίς παρείη άνδρί; : : . . . (ΙΙΒ2)

III.

1. Sprich laut und schreibe alle Kasus von: a)o δεινός ρήτωρ. b) ό θείος σωτήρ. c) μάρτυς άμείνων. d) ή δεξιά χείρ (Formen d. att. Prosa).

32 EXERCITIA L. 26

2. Übersetze ins Griechische: a) Seid Retter, ihr Götter! b) Schlage nicht die Luft! (vgl. IC1) c) Hört (Aor.) meinen Zeugen! d) Gäbe es doch schöne Mädchen für uns! (Wären . . .) e) Wären wir (doch) reich! f) Sokrates sagte, daß (ώς) (der) Gott sein Zeuge sei. g) Es wäre schön (καλόν), wenn ich einen guten Sohn hätte (wenn mir . . . wäre), h) Wir sind Bauern; wie könnten wir da [wohl] reich sein?

3. a) Übersetze folgende Abschnitte aus Teil I der griechischen Lektion ins Deutsche: D1;I;K2.

b) Übersetze aus Teil II folgende Abschnitte ins Deutsche und anschließend zurück ins Griechische: A 1 - 6 ; C ; D 1 ; E .

LEKTION 26


1. Έ κ τίνος δεϊ κρίνειν σοφόν ή χρηστόν άνδρα; :: . . . (ΙΒ4) Λέγε Φιλήμονος τους στίχους :: * Έ κ τών . . .

2. Πώς Αθηναίων ή βουλή δοκιμάζουσι τους άρχοντας; :: Έρωτώσιν αυτούς· . . . (IC)

3. Τίς έστι μάλλον φιλότεκνος, ό πατήρ ή ή μήτηρ; :: Κατ' Εύριπίδην . . . Λέγετε τόν στίχον :: * Άεί . . .

4. Αρα χαλεπόν πατρί θυγάτηρ; :: Ουχί· πατρί γάρ ουδέν . . . 5. Κατά Πλάτωνα, τί μητρός τε καί πατρός τιμιώτερόν; :: . . . 6. Διά τί οί πένητες, ούδ' ει θέλοιεν, θύσαι ούκ άν έχοιεν; :: . . . (IID1) 7. Διά τί άνευ πλούτου ούδ' άν εις ανθρώπων θύσειεν; :: . . . (IIΒ2)

II. ΜΕΛΕΤΗΜΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΝ

Α. 1. Ή θυγάτηρ ακούει τής μητρός. 2. Αί ? ? τής μητρός. 3. Αί ? ? τών ?.

Β. 1. Αρα ή θυγάτηρ ήδίστη τήι μητρί; :: ούχ οΰτως, αλλά . . . (ΙΕ3) 2. Αρα αί ? ? τήι μητρί; :: ούχ οΰτως, αλλά . . . 3. Αρα αί ? ? ταϊς ?; :: ούχ οΰτως, αλλά . . .

4. Αρα ό ύός ήδιστος τώι πατρί; :: ούχ οΰτως, άλλα . . . (ΙΕ2)

C. 1. Αρα λέγοις άν, ει θεός έθέλοι; :: . . . (IIΑ6)

2. Αρα λέγοιτε άν, εί θεός έθέλοι; :: . . . 3. Αρα λέγοιτε άν, εί θεοί ?; :: . . . 4. Αρα λέγοιεν άν, εί θεοί ?; :: . . .

1. Αρα πιστεύσειας άν, εί λέξαιμί τι; :: . . . 2. Αρα πιστεύσαις άν, εί λέξαιμί τι; :: . . . 3. Αρα πιστεύσαις άν, εί λέξαιμέν τι; :: . . . 4. Αρα πιστεύσαι άν, εί λέξαιμέν τι; :: . . . 5. Αρα πιστεύσειεν άν, εί λέξαιμέν τι; :: . . . 6. Αρα πιστεύσειεν άν, εί λέξειάς τι; :: . . . 7. Αρα πιστεύσαιεν άν, εί λέξειάς τι; :: . . .

EXERCITIA L. 27 33

8. Αρα πιστεύσειαν άν, εί λέξαιμέν τι; :: . . . 9. Αρα πιστεύσαιτε άν, εί λέξαιμέν τι; :: . . .

Ε. Untersuche sorgfältig die folgenden Beispiele, übersetze sie ins Deutsche und anschließend wieder ins Griechische: 1. Εί πλούσιοι είσιν, τοϊς θεοϊς θύουσιν. (einfache Aussage) 2. 'Εάν πλούσιοι ώσιν, τοίς θεοϊς θύσουσιν. (Zukunft) 3. Εί πλούσιοι είεν (εϊησαν), τοϊς θεοϊς θύοιεν άν. (Potential) 4. Ei πλούσιοι ήσαν, τοίς θεοίς έθυον άν. (Irreal) 5. 'Εάν πλούσιοι ώσιν, τοις θεοϊς θύουσιν. (Iterativsatz - wenn immer, so oft)

III.

1. Lerne, sage laut her und schreibe alle Kasus von: a) άνήρ ευδαίμων, b) ό σοφός πατήρ, c) αΰτη ή θυγάτηρ.

2. Übersetze ins Griechische (für >mit< benutze sowohl μετά mit Genetiv als auch σύν mit Dativ): a) Sowohl Männer als auch Frauen, b) Mit Frauen und Männern, c) Mit Mutter und Tochter, d) Mit Müttern und Töchtern, e) Denkt (μέμνησθε mit Gen.) an Vater und Mutter! f) Rettet Väter und Mütter!

3. Übersetze ins Griechische: a) Menschen (Männer) retten Menschen, b) Man darf nicht Vater und Mutter schlagen! c) Mütter lieben Kinder mehr (sind kinderlieber) als Väter, d) Dies (Neutr. PI.) ist [Sache] der Männer, e) Bringt einem guten Mann Lob dar!

4. Lerne, sage laut her und schreibe alle Formen von: a) Optativ Präs. von έχω. b) Optativ Aor. von θύω.

5. Bestimme folgende Formen: λέγωμεν λέγοιμεν λέξειν λέξαι έλέξαμεν λέξωμεν λέξαιμέν λέξομεν θύ-σειας θύσαι θϋσαι παιδεϋσαι παιδεύσαι

6. Übersetze ins Griechische: a) Ihr dürft(et) jetzt (wohl) sprechen, b) Es könnte jemand sagen: »Was ist Wahrheit?«

7. a) Was sollen wir sagen? b) Was könnten sie (wohl) sagen?

8. a) Wenn es dir gut geht, bist du unerträglich, b) Wenn es dir gut ginge, dürftest du (wohl) unerträglich sein, c) So oft (wenn immer) es dir gut geht, bist du unerträglich.

9. Übersetze folgende Abschnitte aus der griechischen Lektion ins Deutsche: I B 4 ; C ; HD; E; F; G.

LEKTION 27


1. Τίς πεπαίδευκε τήν 'Ελλάδα; :: . . . (Α2) 2. Τίς τόν παϊδα άγει εις διδασκάλου; :: . . . 3. Τίς παιδί ήδέως σύνεστιν, τίς δ' άνδρί; :: . . . 4. Τίνι παίς ήδέως σύνεστιν, τίνι δ' άνήρ; :: . . . 5. Τίς, κατά τήν Όρφικήν θεολογίαν, ήν ή πρώτη τριάς; ::

34 EXERCITIA L. 28

6. Τίς ήν ή αγία τριάς τών Χριστιανών; :: . . . 7. Τίς διδάσκει ποιητήν, κάν άμουσος ήι τό πρίν; :: . . .

Λέγε Εύριπίδου τόν στίχον : : * . . . 8. Πώς οί άδικοι θηρεύουσιν τήν τυραννίδα; :: . . . 9. Πόσον έφη Αρίστιππος διαφέρειν βασιλείαν τυραννίδος; :: . . .

10. Τί λέγει Πλάτων τιμιώτερόν είναι μητρός τε καί πατρός; :: . . .

II. ΜΕΛΕΤΗΜΑ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΝ

1. Α ρ ' έχετε οίνον; :: Ναί, έχομεν οϊνον. Anstelle von οίνος setze ein: a) παις, μάχαιρα, τυραννίς, χάρις, έρως, πατρίς, έρις, έλπίς. b) den Plural von: παις, πους, μάχαιρα, έρως, έλπίς, έρις.

2. Τίνι χρή χάριν έχειν; :: Θεώι χρή χάριν έχειν. Anstelle von θεός setze ein: a) πατήρ, μήτηρ, πατρίς, 'Ελλάς, "Ελλην. b) den Plural davon (außer bei Ελλάς).

III.

1. Lerne, sprich laut und schreibe alle Kasus von: a) ή νέα παίς. b) ό μακρός πους. c) ή αγαθή έλπίς. d) ή κακή έρις.

2. Übersetze ins Griechische: a) Homer hat Griechenland erzogen, b) Die Pythagoreer sagten, daß die Zehn vollkommen sei. (Gib drei verschiedene Übersetzungsmöglichkeiten für den Nebensatz .) c) Medea sagte, daß Liebe ein großes Übel für Sterbliche sei. (Ebenso) d) Es gab keine Hoffnung auf Rettung für uns. e) Der Heerführer sagte, daß es für uns keine Hoffnung auf Rettung gäbe. (Ebenso wie bei b und c.) f) Der Mensch lebt (hat Leben) in Hoffnungen.

3. Übersetze folgende Abschnitte aus der griechischen Lektion ins Deutsche: E ; F ; G .

LEKTION 28


1. Ίσότης φιλότης· τί λέγει ή παροιμία αΰτη; :: 2. Τί λέγει Αριστοτέλης τήν φιλότητα είναι; :: . . . 3. Τί δ' εστίν ή αρετή κατά τόν αυτόν; :: . . .

4. Αρ' έστιν ανδρός πένητος φίλος; :: . . . 5. Τίνι άρα ούκ έστι φίλος; :: Τοίς . . . 6. Τίνα τρισκακοδαίμονα ή Κωμωιδία λέγει; :: . . . 7. Τίνι Περικλής συνήν; :: . . . 8. Πώς έχεις; :: . . . 9. Τί πράσσεις; :: ...

EXERCITIA L. 29 35


Α. Ούκ είχον τί λέξω - ούκ είχον τί λέξαιμί. Forme nach dem gleichen Schema um: 1. Φόβος μ' είχε μή τι βουλεύσηις κακόν. 2. Ουδέν έλεγον, ϊν' αισχρά μή λέξω. 3. Έκόλαζόν σε, ίνα άμείνων ήις.

Έκόλαζον αυτόν, ίνα άμείνων ?. Έκόλαζόν υμάς, ίνα ? ?. Έκόλαζον αυτούς, ίνα ? ?.

4. Εις καιρόν ήκες όπως Πρωταγόρου άκούσηις.

Β. Forme nach gleichem Schema um:

1. Αριστοτέλης έλεγεν ώς μεσότης τίς έστιν ή αρετή. 2. Πρώτα έδίδασκεν ώς μία ορνίθων πόλις εστίν. 3. Λάχης έλεγεν δτι έν τώι γυμνασίωι πεπαίδευκεν τόν υίόν. 4. Δημοσθένης έλεγεν ότι Φίλιππος τάς σπονδας λέλυκεν. 5. Πλάτων έλεγεν ώς οί αγαθοί λόγωι παιδευτέοι είσίν. 6. Πλάτων έλεγεν ώς λόγωι παιδευτέον εστίν τους αγαθούς.

III.

1. Lerne, sprich und schreibe alle Kasus von: a) καλός όρνις, ^ φ ι λ ό τ η ς πιστή, c) ό διδάσκαλος ό πεπαιδευκώς ημάς. α)ή γυνή ή ηύρηκυϊα σωτηρίαν ήμϊν.

2. Übersetze ins Griechische: a) Aristoteles sagt, daß (zwei Konstruktionen) Tugend (Vortrefflichkeit) in der Mitte liege (ein Mittleres sei) zwischen (von) zwei Lastern (Schlechtigkeiten), b) Wir sind den Gebern (Partiz.) der guten Dinge dankbar, c) Wir hören, daß die Griechen kommen (zwei Konstruktionen), d) Wir hörten, daß die Griechen kamen (drei Konstruktionen).

3. Übersetze folgende Abschnitte aus der griechischen Lektion ins Deutsche: IA; B 2 ; D 3 ; E ; IIC5.6.

LEKTION 29


1. Πόσα δράματα έγραψε Σοφοκλής; :: . . . 2. Τίνος ήν μαθητής έν τοϊς δράμασιν; :: . . . 3. Ποίον τό Θήτα τό γράμμα εστίν; :: . . . 4. Τί διδάσκει ό γραμματικός; :: . . . 5. Τί, κατ' Έπίκτητον, ταράσσει τους ανθρώπους; :: . 6. Τί λέγει Σοφοκλής τον άνθρωπον είναι; :: . . . (ΙΕ3) 7. Τί λέγει Αριστοτέλης περί φ ί λ ο υ ; : : . . . 8. Αρα δεϊ λέγειν τά τοϊς ώσιν τερπνά; :: . . . 9. Τί άνδρί φίλον εστίν; :: . . . (ΙΙΒ1)

36 EXERCITIA L. 30


Α. Α ρ α φεύγεις τήν πατρίδα; : : (Ού) φεύγω . . . In der Frage setze ein: έφευγες, φεύγετε, έφεύγετε, έφύγετε, φεύγει, έφυγε, έφυ-

γον, έφυγες.

Β. Α ρ ' ηύρες τον δακτύλιον δν άπέβαλες; :: Ναί, ηύρον . . . setze ein: ηύρε . . . άπέβαλε, ηύρον . . . , ηύρετε . . .

C. Τί είπεν ό παίς τώι πατρί; :: τήν άλήθειαν εϊπεν. Für είπεν ό παίς setze ein: λέξει, είπες, είπετε, εϊποι άν, εϊπω, είπον, εϊποιεν άν, εϊπωμεν.

D. Ποϊ ήλθεν; :: εις Α θ ή ν α ς (Άθήναζε) ήλθεν. setze ein: ήλθες, ήλθον, ήλθετε, έλθω, έλθωμεν, έλθοι άν, έλθοις άν.

Ε. Α ρ α μανθάνεις καπό τών έχθρων σοφόν; :: Ναί, . . . setze ein: έμαθες, έμαθον, μανθάνει τις, μάθω, μάθοις άν, μάθοι άν τις, μάθοι-μεν άν, έμαθεν άν, έμάθετε.

III.

1. Lerne, schreibe und sprich alle Kasus von: a) χαλεπόν πράγμα, b) τό λαμπρόν φώς.

2. Übersetze ins Griechische: a) Verursacht uns keine Ungelegenheiten! b) (Das) die Buchstaben zu lehren ist mein Beruf, c) Der Wind bläst, wo er will.

3. Wiederhole und schreibe alle dir bekannten Formen des starken Aorists: a) έφυγον (l.Sing.). b) ήλθον (3. Plur.).

4. übersetze ins Griechische: a) Die Alkmeoniden (Άλκμεωνίδαι) wurden aus Athen verbannt, b) Themistok-les (-κλής) floh zu den Persern, c) Wohin sollen wir fliehen? (Konj.Aor.). d) Das Lehren [ist] leicht, das Lernen schwer, e) Hört zu und erfahrt die Wahrheit über diese Angelegenheit, f) Ein gewisser junger Mann fand den Ring, den ich verloren hatte (Aor.).

5. Übersetze folgende Abschnitte aus der griechischen Lektion ins Deutsche: I D 5 ; I ; HE; I.

LEKTION 30


Α. 1. Έ κ τίνος (τού) γιγνώσκομεν λέοντα; :: . . . (ΙΒ1) 2. Α ρ ' άν ποτέ φύγοι λέων; : : . . .

3. Τίνι δμοιοί είσιν οί άνθρωποι; :: Κατ' Έπίκτητον, . . . (ΙΒ3)

Β. 1. Λέγε παροιμίαν περί γερόντων. :: . . .

2. Λέγε παροιμίαν περί ελεφάντων. :: . . . 3. Καί άλλην παροιμίαν περί ελεφάντων. :: . . . 4. Τί λέγει ή παροιμία αΰτη; :: . . .

C. 1. Λέγε στίχον Εύριπίδου περί 'Ελλήνων καί βαρβάρων. :: ; :"Ελληνες . . .

EXERCITIA L.30 37

2. Λέγε στίχον Θεόγνιδος περί ανδρών φευγόντων. :: ::" Ούκ έστιν . . . 3. Λέγε μονόστιχον περί τοϋ γραμμάτων απείρου. :: . . . 4. Πόσους έχεις οδόντας; :: . . .

D. Weiterhin ließen sich Dialogfragen gewinnen etwa aus den folgenden Sätzen in der griechischen Lektion: 1. Mit τίς nach IA5; D l ; IIA3; B4. 2. Mit τί nach IIGl und 2. 3. Mit τίνος nach I I G l . 4. Mit τίνι nach IB3; IIE5. 5. Mit τίνων nach I A4; IIG6. 6. Mit τίσι nach IB3. 7. Mit πού nach ID2. 8. Mit πώς nach IE3. 9. Mit άρα nach IIA4; F2; G3 und 4.


Α. 1. Τίνι καλόν έστι μανθάνειν σοφά; :: . . . (Ι A3) 2. Τίνα καλόν έστι μανθάνειν σοφά; :: . . . 3. Τίσι καλόν έστι μανθάνειν σοφά; :: . . . 4. Τίνας καλόν έστι μανΐ>άνειν σοφά; :: . . .

Β. 1. Αρα εκών άμαρτάνεις; :: Ουχί· άλλα . . . (IIG4-5) 2. Αρα έκούσα άμαρτάνεις; :: Ουχί· άλλα . . .

C. Setze ein, nach αυτός παρών λέγω:

1. αύτώι ? πιστεύω. 2. αυτού ? ακούω. 3. ? ? θαυμάζω. 4.-6.: Setze 1-3 in den Plural. 7.-12.: Setze in 1-6 Feminina für Maskulina.

D. 1. Setze Singular an die Stelle von Plural in der griechischen Lektion: IA4;E3; IIA2; El , etc.

2. Setze Plural an die Stelle von Singular in: IC1-3; IIA2.3.6; D l - 3 ; E3 etc.

III.

1. Schreibe und sprich alle Kasus von: a) γέρων Αθηναίος, b) ό ανόητος γίγας, c) ό λευκός οδούς.

2. Übersetze ins Griechische: a) Ο Menschen, ihr seid gleich wie Löwen, b) Wir verteidigen (bewachen) den Reichtum mit Zähnen und Krallen, c) Wir bringen dir einen Elephantenzahn als Geschenk.

3. Benutze L.30ID2 als Modell, um herauszufinden, wieviel Möglichkeiten es gibt, die Wendung »Es gab eine Schlacht zwischen Göttern und Giganten« wiederzugeben und schreibe sie nieder.

4. Schreibe und sprich alle Kasus von: a) ό φήτωρ, λέγων (Sing.), b) ή γυνή, λέγουσα (Plur.). c) δ παρών φίλος (Plur.). d) τό τέκνον τό μανθάνον (Plur.). e) ή ψυχή, αθάνατος ούσα (Sing.).

38 EXERCITIA L. 31

5. Bestimme folgende Formen: άγοντες άκοντες άκούοντες άκούουσιν (2) άκουσιν ήκουσιν έκοϋσιν άγου-σιν άκούσαις (2)

6. Übersetze ins Griechische: a) Ich glaube dir nicht, weil du Unglaubhaftes sagst (Partiz.). b) Ich bin meiner (der) Freundin treu, sowohl wenn (Partiz.) sie da ist, als auch wenn sie abwesend ist.

7. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: IA5; E2.3; IIA2.4; B l -3 ; C; D; Gl-2 .

LEKTION 31


1. Τί λέγει Πλάτων περί τής ψυχής; :: . . . (IC2) 2. Τί δε περί τοϋ καλώς πράττειν; :: . . . (IIC2) 3. Λέγε παροιμίαν περί σκορπιού. :: . . . (IG) 4. Λέγετε Ησιόδου στίχον. :: . . . (Π Α6) 5. Τί δε έλεγε Θαλής περί θεού; :: . . . (ΙΒ2)


Α. 1. Αρα πιστεύεις παντί άνδρί; :: Ού π.π.ά. 2. Αρα πιστεύετε π- ? άνδράσιν; :: Ού π . π . ά . 3. Αρα πιστός έστι π- ? άνήρ; :: Ούκ έστι π . π . ά . 4. Αρα πιστοί είσι π-? άνδρες; :: Ουκ είσι π . π . ά . 5.-8.: setze in 1-4 γυνή anstelle von άνήρ.

Β. 1. Α ρ ' αίτιος φόνου μόνος ό φονεύσας; :: Αίτιος μεν . . . 2. Αρα μόνου τοϋ φον- ? ή αιτία; :: Ού μόνου τοϋ φ., άλλα καί . . . 3. Αρα χάριν έχεις τώι φον- ?; :: . . . 4. Αρα θαυμάζεις τόν φον- ?; :: . . . 5.-17.: In 1-4 setze Feminina anstelle von Maskulina und Plural für Singular.

C. 1. Χαίρω ευ λέγουσα. 2. Θαυμάζω σε εύ ? 3. Χάριν έχω σοι εύ ? 4. Παρήν σου εΰ ? 5.-17.: In 1-4 setze Maskuline für Feminina und Plural für Singular.

D. 1. Ώ μιαρέ, πατέρα όντα τύπτεις με; 2. Ώ μιαρέ, υίός ων τύπτεις με; 3. Ώ μιαρέ, μητέρα ? τύπτεις αυτήν; 4. Ώ μιαρέ, τοϋ πατρός παρόντος τήν μητέρα τύπτεις; 5. Ώ μιαρέ, τής μητρός ? τόν πατέρα τύπτεις;

III.

1. Sprich laut und schreibe alle Kasus von: a) πάς άνήρ und ό άνήρ όπαιδεύσας. b) πάσα γυνή undήγυvήήπαιδεύσασα. c) τό έργον πάν und τό παιδίον πιστεύσαν.

EXERCITIA L. 32 39

2. Identifiziere in der griechischen Lektion 31 drei sprichwortartige Zitate, lerne sie auswendig und schreibe sie dann nieder.

3. Übersetze ins Griechische: a) Die Gesetze fordern, daß sowohl der Mörder (part. Aor.) als auch der Anstifter eines Mordes (Part. Aor.) schuldig sein soll (ist) (vgl. IIA1 und3). b) Wir sind den Tyrannenmördern (Partizip) dankbar, c) Wer recht handelt (das Gute tut, Partizip), dem geht es gut. d) Wir machen gegen unseren Willen Fehler, e) Wir freuen uns, dich zu hören (Partiz. Mask.). f) Wir sind gekommen mit der Absicht (Partizip), euch zu hören.

4. übersetze ins Griechische: a) Wenn du sprichst (Partizip), sprichst du gut. b) Wenn du sprichst (Partizip), hören wir zu. c) Wenn du sprichst (Partizip), hasse ich dich (μισώ), d) Nachdem wir zugehört hatten (Part. Aor.), sprachen wir (Imperf.). e) Du hast uns, die wir Kinder sind (Part.), geschlagen, f) Wir, die wir Kinder sind, werden die Wahrheit sagen, g) Während die Jungen anwesend v/aren, lernten sie viele ( und ) gute [Dinge], h) Während die Jungen anwesend waren, kamen die Heerführer, i) Der Heerführer sprach zu den Jungen, die anwesend waren (Part.), k) Du begehst gegen deinen Willen einen Fehler, Tochter! 1) Ihr verfehlt euch gegen euren Willen, ihr Männer!

5. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: IC1-3 ; F; IIC1.2; D l - 3 ; E l - 4 ; IIIB1-3; D.

LEKTION 32


1. Τί, κατ' Αριστοτέλη, τό κάλλος εστίν; :: . . . (IG) 2. Τί, κατά Πλάτωνα, έστιν ή αρετή; :: . . . 3. Τί έστιν έρως; : : . . . 4. Τί κρείττόν έστιν, ό λόγος ή τά π ά θ η ; :: . . . 5. Τί λέγει Ηράκλειτος περί ήθους; :: . . . 6. Τίνι διαφέρουσι τών Ελλήνων τά έθνη; :: . . . 7. Τί λέγει ό Απόστολος περί ομιλιών κακών; :: . . . 8. Αρα κρείττονες οί μαθόντες ή οί μή μαθόντες; :: . . . 9. Ποί κατέφυγον οί Ήρακλείδαι; :: . . . (IIB)

10. Τίς παρείχεν άσυλίαν τοϊς καταφυγοϋσιν; :: . . . 11. Μενάνδρου στίχον λέγε μοι περί τοϋ μανθάνειν. :: * Γράμματα . . . 12. Τί έλεγεν ή παιδίσκη έμβλέψασα τώι Πέτρωι; :: Ή παιδ. . . . 13. Τί έλεγε Ζευς προς Ά θ η ν ά ν ; λέγε τόν στίχον. :: . . .


Α. 1. Α ρ ' εί Σύρος τό γένος; :: Ούκ είμι Σ.τ.γ., άλλα . . . 2. Α ρ ' εί Σύρος γένει; :: Ούκ . . . 3. Αρα γένους γένος διαφέρει; :: Ναί· γ.γ.δ.

Β. 1. Τίς ποιητής έγραψεν έπη άριστα; :: Όμηρος . . . 2. Τίνος ποιητού έστι τά έπη τά άριστα; :: . . . 3. Τίς έστιν δ πρώτος έπων ποιητής; :: . . .

40 EXERCITIA L. 33

4. Τίς έγραψεν έν έπεσι περί Τροίας; :: . . .

C. 1. Τίς έστιν ή εύρούσα σωτηρίαν ήμϊν; :: Λυσιστράτη έ.ή . . .

2. Τίνα θαυμάζομεν; :: θαυμάζομεν Λυσ. τήν . . . 3. Τίνι χάριν έχομεν; :: Χάριν έ. Λυσ. τ. σωτ. . . . 4. Τίνος εστίν ή δόξα; :: Ή δόξα εστί Λυσ. τής . . . 5. Τίς έστιν ό εύρων σωτηρίαν ήμϊν; :: Μιλτιάδης εστίν ό . . . etc. etc. Variationen etwa wie hier C 2 - 4 oder auch oben L.28. Für Plural lassen sich e.g. στρατιώται und γυναίκες einsetzen.

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) ποίον έπος. b) τό έθνος τό βάρβαρον.

2. Lies - wie immer - die griechischen Texte dieser Lektion laut, besonders die Verse, und lerne einige davon auswendig.

3. Übersetze ins Griechische: a) (Diejenigen,) die Sklaven der Leidenschaften sind (den L. dienen, Partizip), sind nicht frei, b) Wie könnte derjenige frei sein, der den Leidenschaften dient? (Partizip; IH3). c) Die Geschlechter der Sterblichen sind nicht treu (zuverlässig), d) Sowohl im Betragen (Charakter) als auch im Körper[-bau] unterschied sich der Barbar vom Griechen.

4. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) ό μάγος ό έλθών. b) ή γυνή ή έλθοϋσα.

5. Versuche verschiedene Möglichkeiten, die Texte II AI—3 und Bl der griechischen Lektion auf Deutsch wiederzugeben und schreibe alle auf, die dir angemessen scheinen.

6. Übersetze ins Griechische: a) Wir haben die Sterne gesehen, b) Als ich in das Haus gekommen war (Partizip), sah ich zwei kleine Kinder, c) Als er das Haus betreten hatte (ebenso), sah ihn Maria, d) Als sie das Haus betraten (als sie das Haus betreten hatten; Partizip), war Maria außerordentlich erfreut (freute sich - έχάρη - eine große Freude).

LEKTION 33


Α. 1. Τίνος υίός ήν Σωκράτης; :: Σωκράτης . . . 2. Τίνος πατήρ ήν Σωφρόνισκος; :: Σωφρόνισκος . . . 3. Τίς συνήν Σωκράτει; : : . . . 4. Τί έλεγεν Αντιφών προς Σωκράτη; : : . . .

Β. 1. Αρ ' ένεστι τώι γήράι κακά; τί λέγει Ευριπίδης; :: . . . 2. Τίνα ένεστι τώι γήράι κακά; :: ύπό τοϋ γήρ. άσθ- έσμεν.

3. Τί δε ό Αίσχύλος; τί λέγει περί τού γήρως; λέγε τόν στίχον. :: . . .

C. 1. Λέγε δή καί Σοφοκλέους στίχον· περί αληθείας. :: . . . (IID)

2. Καί άλλον, περί ψεύδους. :: . . . 3. Τί έλεγον οί Στωικοί περί αρετής; :: Οί Στωικοί έλεγον . . . (IIΗ) 4. Τί έλεγεν Αριστοτέλης περί ευδαιμονίας; :: . . .

EXERCITIA L. 34 41

D. 1. Καί περί Περικλέους. Ποίου γένους ήν Περικλής; :: 2. Τίς ήν τοϋ Περικλέους πατήρ; :: . . . 3. Τίς ήν τοϋ Περικλέους μήτηρ; :: . . . 4. Τίς ήν στρατηγός συν Περικλεϊ; :: . . .


Α. 1. Οί Αθηναίοι τους 2. Οί Αθηναίοι τον 3. Οί Αθηναίοι έλεγον ώς ό

4. Οί Αθηναίο ι έλεγον ώς οί

Β. 1. Τίνι σύνεστιν ό ευγενής ;

2. Τίνι σύνεισιν οί ? ;

C. 1. Α ρ ' ευτυχής ό ευγενής;:: .

2 Α ρ ' ? οί 3. Α ρ ' ? ή 4. Α ρ ' ? αί 5. Α ρ ' ? τό 6. Α ρ ' ? τά

ευγενείς ευτυχείς έλεγον.

παρθένος >

τέκνον 5

έλεγον. εϊη. είεν.

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) ό ευγενής στρατηγός, b) τό δυστυχές γήρας (Singular), c) ή αληθής ιστορία.

2. Übersetze ins Griechische: a) Piaton war ein Schüler des (hörte den) Sokrates. b) Wir nennen die Adligen (Wohlgebornen) >glücklich<. c) Sophokles und Euripides waren jünger als Themi-stokles. d) Die Adligen sollen mit [den] Adligen Zusammensein (es ist notwendig, daß die . . . ) . e) Ihr sprecht eine Lüge, [die] dem Wahren ähnlich [ist].

3. Übersetze die folgenden Abschnitte der griechischen Lektion ins Deutsche: IA3.4; B3.4; IIB1.2; H.

LEKTION 34


1. Κατά τόν Έπίκτητον, τίς έστιν ό αληθώς δούλος; :: . . . 2. Κατά τόν Έπίκτητον, τίνες είσίν οί αληθώς ελεύθεροι; :: 3. Κατά τόν Πλάτωνα, τίς έστιν ή καλλίστη Μούσα; :: . . . 4. Τί ζητούσιν οί φιλόσοφοι; :: . . . 5. Τί είπεν Ιησούς προς Πιλάτον; :: . . .


1. Φέρειν σε δει τήν τύχην, έπεί ού βεβούλευσαι καλώς. 2. Φέρειν με δεϊ τήν τύχην, έπεί ού ? καλώς. 3. Φέρειν αυτόν δεϊ τήν τύχην, έπεί ού ? καλώς.

42 EXERCITIA L. 35

4. Φέρειν αύτάς δεϊ τήν τύχην, έπεί ού ? καλώς. 5. Φέρειν υμάς δεϊ τήν τύχην, έπεί ού ? καλώς.

6. Φέρειν αυτούς δει τήν τύχην, έπεί ού ? καλώς.

Β. Variationen über Themen wie die folgenden: 1. Α ρ ' ελεύθεροι έσμεν; :: Εί πεπαίδ- (Ι A4)

(εστίν, έστέ, εί . . . ) . 2. Α ρ α λέλουται τό παιδίον; :: Ναί· τό π. . . .

(τά παιδία- λέλουσαι, λέλουσθε . . . ) . 3. Αρα δεσμών λέλυται ό δούλος; :: Ναι- ό δ. . . .

(λέλυσαι . . . , λέλυσθε . . . ) ; oder Antwort: ουχί- ού . . . , oder auch: είθε λελυμ-

4. Αρα χαριστήρια θύσεις τοίς θεοϊς; :: έάν έκ δεσμών λελυμ- . . . (θύσει, θύσετε, θύσουσι . . . ) .

III.

1. Sprich und schreibe: a) Perfekt Passiv, Indikativ, Imperativ und Infinitiv von παιδεύω, b) Alle Kasus von ό παις ό λελουμένος.

2. Übersetze ins Griechische: a) Wenn ihr in euren Seelen ungefesselt (gelöst) seid, seid ihr frei, auch wenn ihr Sklaven seid, b) Die Tyrannenherrschaft des Megakles ist beseitigt (gelöst), c) Es ist für einen Mann nützlich (es nützt), sich richtig (gut, schön) bedacht (entschieden) zu haben (vgl. griech. Lektion II A3), d) Da der Vertrag gebrochen (worden) ist (Partizip), herrscht (ist) Krieg, e) Du bist gut gebildet (erzogen), [daher] suche keinen Lehrer, f) Deine Schüler sind gut gebildet, g) Wir gedenken [unseres] abwesenden Freundes.

LEKTION 35


Α. 1. Λέγε μοι παροιμίαν περί ιχθύων καί 'Ελλησπόντου. :: . . . (ΙΒ) 2. Τί θέλει λέγειν (= σημαίνει) αύτη ή παροιμία; :: . . . 3. Αρ ' έστιν άλλη παροιμία λέγουσα τό αυτό; :: . . . (L.20A) 4. Τί δέ λέγει ή παροιμία περί έλέφαντος καί μυός; :: . . . (ΙΕ1) 5. Πώς δμοιός έστι συΐ ό τύραννος; :: . . . (ΙFl)

Β. Ähnlich lassen sich verwenden: IA5; D l ; IIAI—2; D; Ε etc.


Α. 1. Αφωνος ό ιχθύς. 2. Αφωνοι οί ? 3. Άφωνότερος εί ? 4. Άφωνότεροί έστε ?

Β. 1. Τών θεών ή ισχύς μεγίστη. 2. Γιγνώσκω τών θ . τήν Ι- τήν μ- .

EXERCITIA L. 36 43

3. Πιστεύω τών θ. τήι ί- τήι μ- .

C. 1. Γλυκύς ό καρπός. 2. Έ σ θ ί ω τόν κ- τον γλ- . 3. Έ σ θ ί ω τους κ- τους γλ- . 4. Έ σ θ ί ω τού κ- τοϋ γλ- . 5. Έ σ θ ί ω τών κ- τών γλ- . 6. Χαίρω τώι κ- τώι γλ- .

D. 1. Γλυκεία ή μήτηρ. 2. Φιλώ τήν μ- τήν γλ- . 3. Δώρον δέδωκα τήι μ- τήι γλ- . 4. Δώρα δεδώκαμεν ταϊς μ- ταϊς γλ- .

5. Δώρον έχω παρά τής μ- τής γλ- .

Ε. Ähnlich lassen sich variieren: ό βραχύς βίος, ή ηδονή ή βραχεία, τό γλυκύ τέκνον.

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) ό βραχύς βίος. b) ή ταχεία Έρινύς. c) τό βαρύ σώμα.

2. Übersetze ins Griechische: a) Ihr seid stumm wie Fische, b) Ich werde kurz sagen, was (Plur.) du befiehlst (κελεύω). c)Isokrates, der Redner, sagte, daß der Erziehung (die) Wurzel bitter, [ihre] (die) Frucht aber süß sei. d) Ein Fisch hat keine Stimme (dem Fisch ist keine . . . ) .

3. Schreibe eine sorgfältige deutsche Übersetzung der folgenden Stücke in der griechischen Lektion: I G ; I I E ; H .

LEKTION 36


Α. 1. Τί, κατ' Έπίκτητον, έστι τό παιδεύεσθαι; :: Τό παιδ-2. Πώς, κατ' Αριστοτέλη, γιγνόμεθα δίκαιοι; : : Γιγν-3. Πώς, κατ' Αριστοτέλη, γιγνόμεθα σώφρονες; :: . . .

4. Πόθεν γνωρίζεται ανδρός χαρακτήρ; :: * Ά ν δ ρ ο ς . . .

Β. 1. Αρα πολιτεύσεται ό σοφός; :: . . .

2. Τίς έλεγε μή πολιτεύσεσθαι τόν σοφόν; :: . . . 3. Αρα πολιτεύσεται ό Στωικός; :: Ναί· ό Στωικός . . . 4. Σύ δέ, άρα πολιτευσηι; :: . . .

C. 1. Ίχθϋν τίνα ήδέως έσθίοις άν; :: "Ηδομαι . . . 2. Σύ δέ, άρα ήδηι ίχθύϊ; :: . . . 3. Αρα λέλουσαι; :: Ναί· λέλ-4. Ποί έρχηι λουσόμενος; :: Έ ρ χ -

D. 1. Λέγε Θεόγνιδος στίχους ελεγειακούς. :: * Έ ν μεν . . . 2. Λέγε 'Ησιόδου στίχον περί τού φυλάσσεσθαι. : : * Μέτρα . . . 3. Λέγε Εύριπίδου στίχον περί τοϋ φυλάσσεσθαι. :: * Π α ϊ ς . . .

44 EXERCITIA L. 37


Α. 1. Λέγω, εί βούλομαι. 2. Λέγεις, εί ? 3. Λέγει, εί ?

Β. 1. Λέξω, έάν βούλωμαι. 2. Λέξεις, έάν ? 3. Λέξει, έάν ? etc.

C. 1. Αρα πολιτεύσηι; :: Ού πολιτ-2. Αρα πολιτεύσεται; :: Ού πολιτ-3. Αρα πολιτεύσεσθε; :: Ού πολιτ- . . .

D. 1. Αρ ' έσται μοι σωτηρία; :: Έ σ τ α ι σοι σωτηρία, έάν εΰχηι τοϊς θεοϊς. 2. Αρ ' έσται σοι σωτηρία; :: "Εσται ? σωτηρία, έάν ? τοίς θεοίς. 3. Αρ'έσται ήμϊν σωτηρία; :: "Εσται ? σωτηρία, έάν ? τοϊς θεοϊς.

(αύτώι, ύμϊν, αύτοίς, αύταίς . . .)

III.

1. Sprich laut und schreibe alle bislang gelernten Formen von: a) γίγνομαι (Präsens), b) άκούσομαι (Futur). (Von den jeweiligen Partizipien nur Nominativ und Genetiv Singular.)

2. Übersetze ins Griechische: a) Wohin läßt du dich treiben (tragen), Mann? b) Wirst du nicht aufhören zu kämpfen? c) (Der) Gott ist imstande, uns zu retten, wenn er will, d) >Tragend< und >ge-tragen< sind verschieden voneinander, e) Höret, was ich sagen will, f) Sprecht, wenn ihr wollt! g) Sprichst du die Wahrheit oder lügst du? h) Bete zu den Göttern! i) Diejenigen, die Verstand haben (Part.), werden sich nicht mit Politik befassen.

3. Versuche, eine möglichst angemessene Übersetzung zu schreiben von folgenden Zitaten in der griechischen Lektion: C; E ; F ; H 4 ; P .

LEKTION 37


Α. 1. Τί έλεγεν Αριστοτέλης είναι τήν πόλιν; :: Ά ρ . έλεγεν, (ώς) . . . 2. Τί έλεγεν Αριστοτέλης είναι τήν πολιτείαν; :: Ά ρ . έλεγεν, (ώς) . . . 3. Πόσα, κατ' Αριστοτέλη, μέρη πόλεως έστιν; :: Κατ' Ά ρ . . . . 4. Τά ποία ταύτα; :: . . .

Β. 1. Τί έλεγεν Αριστοτέλης περί τοϋ άνθρωπου; :: Ά ρ . . . . 2. Τί έλεγεν Αριστοτέλης περί γενέσεως; :: . . . 3. Τί έλεγεν Αριστοτέλης περί παιδείας; :: . . .

C. 1. Ή Κωμωιδία πώς προσαγορεύει τάς Α θ ή ν α ς ; :: . . . 2. Τίς, κατ' Εύριπίδην, μάντις άριστος έστιν; :: . . . 3. Λέγετε τον στίχον τόν Εύριπίδειον. :: . . .

EXERCITIA L. 38 45


»ή μετά δικαιοσύνης 1. Τί θαυμάζομεν; :: Τήν μετά δικαιοσύνης 2. Τί θαυμάζομεν; :: Τάς μετά δικαιοσύνης 3. Ποϊαι πράξεις θαυμάζονται; :: Αί μετά δικ. 4. Ποίαις ? τερπόμεθα; :: Ταίς μετά δικ. 5. Ποίάι ? τέρπηι; :: Τήι μετά δικ. 6. Ποίας ? μεγίστη δόξα εστίν; : : Τής μετά δικ. ? 7. Ποίων ? μεγίστη δόξα εστίν;: : Τών μετά δικ

πράξις αρετή έστιν«. ? θαυμάζομεν.

θαυμάζομεν. θαυμάζονται.

?

?

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) ή μεγάλη πόλις. b) μάντις άψευδής.

2. Übersetze ins Griechische: a) Alle Städte haben Gesetze (allen Städten sind . . . ) . b) Wer sagte, der Mensch sei von Natur aus ein politisches Lebewesen? (Beantworte die Frage auf Griechisch.) c) In Athen gäbe es keinen >Altar des unbekannten Gottes«, sondern Altäre unbekannter Götter, d) Ich traue dir nicht, Seher!

3. Schreibe eine sorgfältige Übersetzung der folgenden Stücke in der griechischen Lektion: A; B ; H 3 ; I 2 ; L4; M.

LEKTION 38


Α. 1. Τίς ήν Κύρος; :: . . . 2. Α ρ ' έσέβοντο Κύρον οί αρχόμενοι; :: . . . 3. Τίς ήν Άνάχαρσις; :: . . .

4. Τί έθαύμαζεν Άνάχαρσις, έκκλησίάι παραγενόμενος; :: . . .

Β. 1. Τί γίγνεται κακής ά π ' αρχής; λέγε τρίμετρον Εύριπίδειον. :: 2. Α ρ ' άν γένοιτο χρηστός υίός έκ κακού πατρός; :: . . .

3. Λέγε τό τρίμετρον τό Εύριπίδειον :: "Ούκ άν γένοιτο . . .

C. 1. Τί λέγει ό Πλάτων περί πάντων τών γιγνομένων; :: . . . (ID)

2. Αρα ταύτόν έστι τό γενέσθαι καί τό είναι; :: . . . Geeignet auch z.B. ΙΒ la + und l b + ; C2; H l - 4 ; 12; K.


Α. Α ρ α έμάχου προς Πέρσας; :: Ναί (ουχί) . . .

(έμάχετο . . . , έμάχεσθε . . . )

Β. Α ρ ' έτρέπεσθε προς φυγήν; :: . . .

(έτρέπου . . . , έτρέπετο . . . )

C. Α ρ ' άν γίγνοιο σύμμαχος ήμϊν; :: . . . (γίγνοιτο . . . , γίγνοισθε . . . )

46 EXERCITIA L. 39

D. Αρ ' έγένου σύμμαχος τοίς Πέρσαις; :: . . .

(έγένεσθε . . . , έγένετο . . . , έγένεντο . . . : ή Βαβυλών, οί Φοίνικες)

Ε. Α ρ ' άν γίγνοιό μοι ήγεμών τής όδοϋ; :: . . .

(γίγνοισθε . . . , γίγνοιντο . . .)

F. Α ρ ' άν πλούσιος γένοιο; :: "Εγωγε ούκ άν, εί βουλοίμην, πλούσιος γενοίμην. (Σύ δέ, άρ' άν . . . , Ό γεωργός . . . , Οί άλιής . . . ; Εκείνος, εκείνη, ύμείς, εκείνοι δέ, . . .)

III.

1. Schreibe alle Formen von: a) Imper. Präs. Pass. von παιδεύω, b) Präs. Optativ und Imperfekt von γίγνο-μαι. c) Zweite Pers. Sing, und PI. Aor. von γίγνομαι (alle Modi).

2. Übersetze ins Griechische: a) Denkt daran (erinnert euch), daß ihr Menschen seid! b) Wenn du wolltest, könntest du (wohl) maßvoll werden (Potentialis). c) Wenn wir doch alle reich würden!

3. Bestimme folgende Formen: γιγνοίμεθα γενοίμεθα έβούλοντο βουλεύεσθαι γενέσθαι λελύσθαι έπαιδεύ-εσθε κωλύηι κεκώλυσαι

4. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: IB1;D1;F1.8;G2;I3; IIA.B.

LEKTION 39

Ι. ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

Α. 1. Τί λέγει Ηράκλειτος περί πολέμου; :: . . . 2. Τί λέγει Ησίοδος περί τών βασιλέων; :: . . . 3. Τί λέγει 'Ισοκράτης περί βασιλέως; :: . . . 4. Τί λέγει ό παρά Ξενοφώντι Κύρος περί βασιλέως καί νομέως; :: Für Sprechübungen geeignet auch z.B. IB1-3; D ; IIB; C.

B. Verssprechen (wie immer), hier IE; F; G4; H D .


Α. 1. Πολλά άνδρί βασιλεϊ μέλει. 2. Πολλά ? ? πράττει. 3. Πολλά ? ? πράττειν δει. 4. Πολλά έστι τά έργα άνδρ-? βασ-? 5.-8.: Setze Plural für die Singulare in 1-4.

B. 1. Θαλήν οί ίερής οί έν Αίγύπτωι έπαίδευσαν. 2. Θαλής τους ? τους έν Αίγύπτωι έθαύμαζεν. 3. Θαλής τοίς ? τοίς έν Αίγύπτωι συνήν. 4. Θαλής τών ? τών έν Αίγύπτωι τήν σοφίαν έθαύμαζεν. 5.-8.: Setze Singular für die Plurale in 1-4.

C. 1. Τίς έστι θεών βασιλεύς; :: . . .

EXERCITIA L. 40 47

2. Τίνος άγγελοι είσιν οί κήρυκες; :: . . . 3. Διά τίνα ένίκησαν οί Σελινούντιοι; :: . . . 4. Τίνι ηΰχοντο οί Σελινούντιοι; :: . . .

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) Ζευς βασιλεύς, b) ό πένης άλιεύς.

2. Übersetze ins Griechische: a) Die Könige müssen menschenliebend sein, b) Der Priester muß menschenliebend sein, c) Die Priester müssen menschenliebend sein, d) Die Priester müssen gerecht sein, e) Der König muß gerecht sein, f) Das Werk guter Könige ist sehr ähnlich dem guter Hirten, g) Hast du Weisheit von einem Priester in Ägypten gelernt?

3. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: I B 1 - 4 ; G 4 ; I I B ; C .

LEKTION 40


Α. 1. Τίς ήν Αντ ιφών; :: . . . 2. Τίς ήν Έπιμενίδης; :: . . . (μάντις). 3. Τίς ήν Κύρος; :: . . . 4. Α ρ ' εύ έπεπαίδευτο ό Κύρος; :: . . . 5. Σύ δέ, άρ ' εύ έπεπαίδευσο; :: . . .

6. Ύμεϊς δέ, άρ ' εύ ? ; : : . . .

Β. 1. Τί έγραψεν Πιλάτος; :: . . . 2. Τί ήν γεγραμμένον έν τώι τίτλωι; :: . . . 3. Τί έλεγον οί 'Ιουδαίοι; : : . . . 4. Τί είπεν ό Πιλάτος; :: . . .


Α. 1. Αρα δεϊ λούσασθαι; :: . . . 2. Α ρ α λούσεσθε αύριον; :: . . . 3. Αρα χθες έλούσασθε; :: Ναί- . . . 4. Διά τί έλούσασθε; :: Έλούσ- ϊνα καθαροί . . . 5. Α ρ ' έλέλουσθε εις τήν έορτήν; :: . . . 6. Τό δέ παιδίον άρα έλέλουτο; :: Ναί· . . . 7. Τίς έλελούκει τό παιδίον; :: Ή μήτηρ . . . 8. Α ρ ' έλελούκης τον άδελφόν τόν μικρόν; :: Ναί· . . .

Β. 1. Αρ ' ούκ έλούσατο έξ ού έγένετο; :: Πάνυ μεν ούν· πολλάκις έλούσατο. 2. Α ρ ' ούκ ? έξ ού έγένου; :: Πάνυ μεν ούν· πολλάκις ? 3. Αρ ' ούκ ? έξ ού έγένεσθε; :: Πάνυ μεν ούν· πολλάκις ?

4. Α ρ ' ούκ ? έξ ού έγένοντο; :: Πάνυ μέν ο ύ ν πολλάκις ?

C. 1. Πότε δει βουλεύσασθαι; :: Νυκτός . . . 2. Τίς άριστ' άν βουλεύσαιτο; :: . . .

48 EXERCITIA L. 41

3. Περί τίνος βουλεύσασθαι βούληι (βούλει); :: . . . etc., etc.

D. 1. Αρ ' έβουλεύσω μετά τών φίλων; :: . . .

2. Αρ ' έβουλεύσασθε μετά τών φίλων; :: . . .

(βουλεύσηι, βουλεύσαιο άν, έβεβούλευσο, etc.)

Ε. 1. Αρα παύση ι μαχόμενος; :: . . .

2. Α ρ ' έπέπαυσο έρών; :: Ουδέποτε . . . 3. Πέπαυσο . . . , etc., etc.

F. 1. Ol μέν Αθηναίοι Μαραθώνι έμάχοντο, οί δέ Λακεδαιιιόνιοι έβουλεύσαντο. 2. 'Ημείς μέν Μαραθώνι ?, ύμεϊς δέ ? 3. Έ γ ώ μέν Μαραθώνι ?, σύ δέ ? 4. Σύ μέν Μαραθώνι ?, έγώ δέ ? 5. Ύμεϊς μέν Μαραθώνι ?, ημείς δέ ?

III.

1. Sprich und schreibe folgende Formen: a) Das ganze Plusquamperfekt von παιδεύω, Aktiv und Passiv, b) Medium Aor. von βουλεύομαι: 1) alle ersten Pers.Sing. (ohne Imp.), Infinitiv, Nom. Sing. Part, (drei Geschlechter); 2) alle zweiten Pers.Sing. (ohne Inf.), Gen.Sing.Part.; 3) alle dritten Pers.Pl. (ohne Inf.), Akk. PI. Part.

2. Übersetze ins Griechische: a) Warum ist der Vertrag ungültig (gelöst)? b) Ich habe (von mir wurden) die Gaben (das Heilige - Neutr.PI.) geopfert, c) Was habt ihr über den Krieg beschlossen (Perf.)? d) Was habt ihr mit euren Freunden erwogen (Aor.)? e) Laßt uns (über) die Sache erwägen (Aor.). f) Wie könntest du etwas erwägen (Opt. Aor.), während du betrunken bist (Partiz.)? g) Wer (PI.) schlecht überlegt hat (Part. Perf.) wird niemals den Staat gut verwalten, h) Laßt uns aufhören zu kämpfen! i) Der Vertrag war ungültig bis zu den Pythischen [Spielen], k) Philipp hatte den Vertrag außer Kraft gesetzt. 1) Wascht euch [und] werdet rein! m) Wir hatten das Kind für das Fest gewaschen.

3. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: A5.6;C; IIC1-3; D; G.

LEKTION 41


Α. 1. Λέγε μοι 'Ομήρου στίχον περί 'Οδυσσέως. :: 2. Καί άλλον περί τών ηρώων τών έν Τροίάι. : 3. Πού Διονύσια άγουσιν Αθηναίοι; :: . . . 4. Πού ήν Αθηνάς τό χρυσοϋν άγαλμα; :: . . . 5. Τίς έποίησε Αθηνάς τό χρυσοϋν άγαλμα; :: 6. Τί είχεν έπί τής χειρός; :: . . . 7. Πόσων πήχεων ήν ή Νίκη; :: . . . 8. Τί έστι πήχυς; :: . . .

Β. 1. Πόσας ναύς έπεμψεν εις Ελλάδα ό Ξέρξης;

EXERCITIA L. 41 49

2. Τίς ήν Αρτεμισία; :: . . . 3. Τί δ' έστιν Αλικαρνασσός; :: . . . 4. Φαίαξ ό Αθηναίος, πόσαις ναυσίν έπλευσεν εις Ίταλίαν; :: Geeignet auch z.B. IIDl und 2; III AI und 2; C.

IL ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ ΔΥΟ

Α. 1. Αρ' έχεις γραϋν θεράπαιναν; :: Ναί, έχω . . . 2. Αρα καλή έστιν ή γρ- ή θερα- ; :: Ουχί· ούκ έστι κ. - . 3. Αρα πιστεύεις τήι γρ- τήι θερ- ; :: Ναί· πιστεύω τήι γρ- τήι . . . 4. Τί έστι τό έργον τής γρ- τής θερ- ; :: Τούμόν δεϊπνόν έστι τό . . . 5.-8.: Setze 1-4 in den Plural. 9.-16.: Setze ή ναΰς und 17.-24. Setze δ βούς an die Stelle von ή γραϋς (ή) θεράπαι-να.

Β. 1. Συμβουλεύσω σοι, έάν συμβουλεύηι μοι.

2. Συμβουλεύσεις μοι, έάν ? ? 3. Συμβουλεύσει σοι, έάν ? ? 4.-6.: Setze 1-3 in den Plural.

III. ΑΛΛΟ ΜΕΛΕΤΗΜΑ

Stelle die entsprechenden Formen des Imperfekts, Aorists und Perfekts, wie angezeigt1, neben die folgenden Formen des Präsens:

Imperfekt Aorist Perfekt 1. συμβουλεύετε ,, ,, Α.

Β.

2. συμβουλεύονται 3. συμβουλεύεσθε 4. συμβουλεύωμεν 5. συμβουλεύοιτε 6. συμβουλεύοισθε

1. εμβάλλει 2. εκπέμπω 3. εκπέμπε 4. εκπέμπονται 5. έκπέμποιο

1. καταδύουσιν 2. καταδύεται 3. αποφεύγεις 4. άποφεύγομεν

IV. 1. Sprich und schreibe alle Kasus von:

a) ό λευκός πήχυς. b) βοϋς ιερά. c) ναύς μεγίστη, d) ή εύνους γραύς. e) τό άστυ τό κάλλιστον.

2. Übersetze ins Griechische: a) Ich wundere mich über (Akk.) die Gesandten vom Großkönig, b) Für junge Frauen sind alte [Ehe-]Männer [etwas] Beschämendes, c) Die Höhe der Mauer betrug (war) zwanzig Ellen (Gen.). d) Hunde scheinen Hunden sehr schön zu sein,

50 EXERCITIA L. 42

Kühe Kühen, e) Ich habe zwei alte Frauen [als] Dienerinnen, f) Niemand könnte alten Frauen etwas Neues sagen (Opt.). g) Gib deinen (den) Freunden den besten Rat! h) Wir haben den Heerführer um Rat gebeten.

3. Übersetze folgende Zitate aus der griechischen Lektion ins Deutsche: IB1.4; C2; D4; IIA4.5.6; HIB; C.

1 Versuche also nicht, die Formen zu bilden, die mit einem Minuszeichen (-) markiert sind.

LEKTION 42


1. Τίνος ποιήματα κάλλιστα έστιν; :: Τά . . . 2. Τί έλεγε Γοργίας περί ρητορικής; :: Γοργίας τήν . . . 3. Τί έλεγε Παύλος περί τού εαυτού κηρύγματος; : : . . . 4. Τί έστιν ήρως; :: οί ήρ- . . . 5. Λέγε Ίκετίδων στίχους τινάς Εύριπίδου. :: . . . 6. Λέγε στίχον Άνακρεόντειον. :: *Φέρ' ύδωρ . . . 7. Λέγε παροιμίαν περί κυνός καί φρέατος. :: . . .

Geeignet auch z.B. Ι A3 (τίνος . . . ) , F3 (πώς . . . ) , 12.3 ( τ ί . . . ) und H C l (πόθεν . . . ) , C2

( τ ί . . . ) .


Α. 1. Α ρ ' αγαθόν ό πολύς χρυσός; :: . . . 2. Αρα χαίρετε τώι π- χρ- ; :: . . . 3. Αρ ' έστιν άμεινόν τι τού π- χρ- ; : : . . . 4. Αρα πέμψει ό βασιλεύς π- χρ- ; :: . . . 5.-8.: Setze (τό) χρυσίον anstelle von (ό) χρυσός.

Β. 1. Αρ ' έστιν ευδαίμων ό βασιλεύς ό μέγας; :: . . . 2. Αρα φιλεϊς τόν βασ- τόν με- ; :: . . . 3. Αρα πιστεύεις τώι βασ- τώι με- ; :: . . . 4. Αρ ' έστι κρείσσων τις τού βασ- τού με- ; :: . . . 5.-8.: Setze Plurale anstelle aller Singulare.

C. 1. Αρα μεγάλη εστί τού βασιλέως ή δύναμις; : : . . . 2. Αρα φιλεϊς τού βασιλέως τήν δυν- τήν μεγ- ; :: . . . 3. Αρα πιστεύεις τοϋ βασιλέως τήι δυν- τήι μεγ- ; : : . . . 4. Αρα μέμνησθε τοϋ βασιλέως τής δυν- τής μεγ- ; :: . . . 5.-8.: Für ή δύναμις setze τό δώρον und 9.-12. ό πλούτος.

D. 1. Αρα μεγάλη ή Αρτεμις Έφεσίων; :: Ναί· μεγ- . . . 2. Αρα φιλεϊς Έφεσίων τήν Αρτ- τήν μεγ- ; : : . . . 3. Αρα μέμνησαι Έφεσίων τής Άρτ- της μεγ- ; : : . . . 4. Αρα πιστεύεις Έφεσίων τήι Άρτ- τήι μεγ- ; : : . . . 5.-8.: Für ή Αρτεμις setze ή πόλις und 9.-12. τό άστυ.

EXERCITIA L. 43 51

III.

1. Sprich und schreibe alle Kasus von: a) ή καλή Σ α π φ ώ (Sing.), b) πολλή αιδώς (Sing.), c) πολύ ΰδωρ (auch PI.), d) ό μέγας ήρως.

2. Übersetze ins Griechische: a) Gorgias nannte die Rhetorik die Kunst der Überredung (Macher der . . . ) . b) Wir alle sind-Sklaven (ein Wort) der Überredung(-sgöttin). c) Man könnte den Heros einen Halbgott nennen, d) Zeus befahl, die zu töten, welche (Partizip) nicht teilhatten an Recht und Ehrfurcht, e) Es regnete stark (Zeus regnete mit vielen Wassern), f) Groß ist Zeus im Himmel, g) Die alten Frauen warfen sich (fielen) der Königin zu Füßen (Knien).

3. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: I B ; D 1 . 2 ; G 2 ; I 2 ; IIB3; C l .

LEKTION 43


Α. 1. Τής Παρόδου τής Αντιγόνης λέγετε μοι τήν αρχήν. :: . . . 2. Πού λέγεται Θαλής παιδευθήναι; :: Θαλής . . . 3. Πώς λέγεται τών ανθρώπων τό γένος παιδευθήναι; :: Ύπό τής . . . 4. Ύπό τίνος λέγεται Ανδρομέδα σωθήναι; :: Ανδρομέδα . . . 5. Τίνι γυνή εδόθη ή Ανδρομέδα; :: . . .

Β. 1. Τίνος οί νόμοι πρώτοι άνεγράφησαν; :: . . . (C) 2. Τίνος έστιν ό λυθείς έκ πολεμίων; :: . . . 3. Τίς κελεύει τών λυσαμένων είναι τους λυθέντας; :: Ό . . . 4. Τίς απεστάλη προς Μαρίαν εις Ναζαρέθ; :: . . .

C. 1. Τί λέγεται περί τών βατράχων τών έν Κυρήνηι; :: Οί β. . . . 2. Τί δέ περί τών έν Σερίφωι; :: . . . 3. Αρα πιστευθήσοιιαι λέγων τούτο; :: Ού . . . 4. Διά τί ού πιστευθήσομαι; :: Τής ιστορίας τό . . .


Α. Άρριανός παρ' Έπικτήτωι έπαιδεύθη 1. "Εγωγε π α ρ ' Έπικτήτωι ? 2. Εκείνοι π α ρ ' Έπικτήτωι ? 3. Ύμεϊς π α ρ ' Έπικτήτωι ? 4. Ήμεϊς παρ ' Έπικτήτωι ? 5. Καί σύ π α ρ ' Έπικτήτωι ?

Β. Αγγελος είμι καί άπεστάλην προς σέ. 1. Άγγελοι έσμεν καί ? προς σέ. 2. Αγγελοι είσι καί ? προς σέ. 3. Αγγελος έστι καί ? προς σέ. 4. Α ρ ' άγγελοι έστε καί ? προς με; 5. Α ρ ' άγγελος εί καί ? προς μέ;

52 EXERCITIA L. 43

C. Τί με δεϊ ποιεϊν ίνα σωθώ; 1. Τί σε δεϊ ποιεϊν ίνα ? 2. Τί ημάς δεϊ ποιεϊν ίνα ? κτλ. ( = καί τά λοιπά: usw.)

D. Οί δεσμοί λυθεϊεν άν 1. ή γυνή ? άν 2. αί γυναίκες ? άν 3. ό δούλος ? άν κτλ.

Ε. Ό δούλος χαίρει λυθείς έκ δεσμών. 1. 'Ανδρομέδα χαίρει ? έκ δεσμών. 2. οί δούλοι ? ? έκ δεσμών.

3. αί γυναίκες ? ? έκ δεσμών κτλ.

F. Αΰτη ή ιστορία ού πιστευθήσεται.

1. ούτος δ δούλος ού ? 2. ? οί δούλοι ού ? 3. ? αί γυναίκες ού ? 4. Ύμεϊς οί λέγοντες ού ? κτλ.

III.

1. Lerne den normalen Aorist Passiv und das Futur Passiv, das von diesem Aorist abgeleitet ist.

2. Sprich und schreibe alle möglichen 2. Pers. PI.-Formen des Aor. Pass. von παιδεύω.

3. Übersetze ins Griechische: a) Deine Paradoxe werden nicht geglaubt werden, b) Diejenigen, die losgekauft worden sind (Part.), gehören denen (Gen.), die [sie] losgekauft haben (Part.), c) Wenn wir doch aus den Fesseln gelöst würden! (Aor.) d) ( Die) Menschen wurden von der Notwendigkeit erzogen, e) Boten wurden nach Athen geschickt (στέλλω).

4. Übersetze rasch die folgenden Formen (mit a) μέλλω und b) Fut.Pass.): a) Du wirst nicht erzogen werden, b) Ihr werdet nicht erzogen werden, c) Wir werden nicht erzogen werden, d) Sie werden nicht erzogen werden.

5. Ebenso: a) Du scheinst mir von den Feinden geschickt worden zu sein, b) Ihr scheint mir von den Feinden . . . c) Ihr scheint uns von den Feinden . . . d) Sie scheinen uns von den Feinden . . . e)-h) Setze das Hauptverb (scheinen) von a)-d) in den Aorist.

6. -Wärst du doch von den Fesseln befreit!« Übersetze diesen Satz ins Griechische und denke dir Variationen dazu aus wie unter Punkt 5. Sprich - wie sonst auch - die Verse in der Lektion laut und lerne sie auswendig!

7. Bedenke die >Tempora< in den Texten der griechischen Lektion. Erwäge z.B., ob die Aoriste in A2; C; Μ durch Imperfekte ersetzt werden könnten; bzw. welchen Effekt das haben würde. Dagegen: was zeigt das Imperfekt in L1 an? Und warum die Aoriste in 11-4.

8. Versuche, folgende Texte der griechischen Lektion in möglichst angemessenem Deutsch wiederzugeben: A 5 ; C ; F 3 ; G 2 ; K ; M 2 ; N ; 0 .

EXERCITIA L. 44 53

LEKTION 44

In dieser Lektion wurde nichts Neues zur Grammatik vorgelegt. Benutze die Gelegenheit, dir

das N o r m a l v e r b u m auf -ω völlig anzueignen. Prüfe dich: beherrschst du das System seiner Formen? Wenn ja, können die folgenden Übungen zur Befestigung nützlich werden.

I.

1. Sprich und schreibe die Stammformen von: a) κωλύω, b) λούω. c) παιδεύω.

2. Bestimme die folgenden Formen und - soweit möglich - gib sie auf deutsch wieder: έλούσαμεν κωλύσοι λελυμένοις κωλυθέντων (2)* παιδευθείεν παιδευθείσιν

3. Schreibe von παιδεύω alle 2. Pers. Sing, sowie die Infinitive und den Gen. Sing. Partiz. des: a) Aorist Aktiv, b) Aorist Medium, c) Aorist Passiv, d) Perfekt Aktiv. e) Perfekt Passiv, f) Futur Aktiv, g) Futur Medium, h) Futur Passiv.

4. Bestimme die folgenden Formen und - soweit möglich - gib sie auf deutsch wieder: άπόλυσον άπολύσαι άπολύσαι άπόλυσαι άπολύεσθαι άπολύσασθαι άπο-λύσεσθαι άπολυθήναι

5. Übersetze ins Griechische: a) Warum verbringst du Zeit hier? b) Warum verbringt ihr Zeit hier? c) Warum verbrachtet ihr Zeit hier? (Imperfekt) d) Warum verbrachtest du Zeit dort? (Imperfekt) e) Verbringe keine Zeit dort! (Imp.Präs.) f) Verbringt keine Zeit dort! (Imp.Präs.) g) Die Jungen werden verdorben, h) Der Junge wird verdorben. i) Der Junge wurde verdorben (Imperfekt) k) Laß dich nicht verderben (werde nicht verdorben). 1) Laßt euch nicht von Sokrates verderben!

6. Übersetze weiterhin ins Griechische: a) Kaufe deinen (den) Freund los! (Aor.) b) Kauft eure (die) Freunde los! (Aor.) c) Ich wollte (είθε), du würdest deinen Freund loskaufen! (Aor.) d) Wenn ich nur (είθε) von meinem Freund losgekauft würde! (Aor.) e) Wenn wir nur (είθε) von unseren Freunden losgekauft würden! (Aor.) f) Bete(Imp. Präs.), daß (δπως) du zurückgekauft werden mögest! (Aor.) g) Wir beten, daß wir zurückgekauft werden mögen. (Aor.) h) Ich bin gekommen (ήκω), um (δπως) dich loszukaufen. (Aor.) i) Wir sind gekommen, um (ώς) euch loszukaufen (Partiz.).

II.

Außerdem wäre höchst nützlich,

1. den Text der griechischen Lektion möglichst adäquat auf Deutsch wiederzugeben und

2. diese Wiedergabe - früher oder später - ins Griechische zurückzuübersetzen und diese Rückübersetzung dann mit dem Original zu vergleichen.

* (2) - auch (3), (4) - bedeutet, daß zwei - oder mehr - Lösungen legitim sind.

54 EXERCITIA L. 45

LEKTION 45


Α. 1. Τίς πάντων σοφώτατος είναι έλέγετο; :: . . . 2. Λέγε τόν στίχον :: . . . 3. Αρα χρή κακώς λέγειν τον φίλον; :: . . . 4. Τί περί τούτου έλεγε Πίττακος; :: . . .

Β. 1. Ή δέ ευδαιμονία τί έστι κατ' Αριστοτέλη καί ποίον; :: . . . (G5) 2. Τί λέγει ό Θεόφραστος περί έρωτος; τίνος υπερβολήν αυτόν λέγει; :: . . . 3. Ποίαν έχει πρόσοδον; :: . . .

4. Ποίαν δέ τήν άπόλυσιν; :: . . .

Geeignet auch z.B. D4; 12.3.6; L4; usw.

Verse: I 1 ; N 1 ; 0 4 ; P3; usw.


Α. 1. Αρα καλή έστιν ή ήμερα; :: . . . (καλλίστη) 2. Αρα δικαία εστίν ή κρίσις; :: . . . 3. Αρα μέγα αγαθόν έστι τό μικρόν κακόν; :: . . .

4. Αρα σμικρά νόσος εστίν ή πενία; :: . . .

Β. 1. Πώς έχεις; :: . . .

2. Πώς έχετε; :: . . . 3. Πώς πράττεις; :: . . . 4. Πώς πράττετε; :: . . .

C. 1. Αρα εκών άμαρτάνεις; :: Ουχί· άλλα . . . 2. Αρα έκούσα άμαρτάνεις; :: Ουχί· άλλα . . . 3. Αρα ? άμαρτάνετε; :: Ουχί· άλλα . . . 4. Αρα ? άμαρτάνει τό παιδίον; :: Ουχί· άλλα . . . 5. Αρα ? άμαρτάνει τά παιδία; :: Ουχί- άλλα . . . 6. Αρα ? άμαρτάνει ό παϊς; :: Ουχί· άλλα . . . etc.

D. 1. Αρα άφωνος έστιν ό ιχθύς; :: "Εστι· σύ δ' ιχθύος άφων- εί. 2. Αρα καλός έστιν ό ιχθύς; :: "Εστι· σύ δ' ιχθύος ? εί. 3. Αρα κακός έστιν ό ιχθύς; :: "Εστι· σύ δ' ιχθύος ? εί. 4. Αρα μέγας έστιν ό ιχθύς; :: Έστι · σύ δ' ιχθύος ? εί. 5. Αρα φίλος έστιν ό ιχθύς; :: Έστι· σύ δ' ιχθύος ? εί. 6. Αρα ηδύς έστιν ό ιχθύς; :: "Εστι- σύ δ ' ιχθύος ? εί. 7.-12. Setze 1-6 in den Plural.

III.

1. Sprich und schreibe Komparativ und Superlativ von: a) δίκαιος, b) άδικος, c) ηδεία, d) ταχύ. e) ευγενών, f) δυσδαίμοσιν. g) αγαθούς.

2. Sprich und schreibe den Positiv zu: a) σωφρονεστάτη. b) εύγενεστέρωι. c) έχθίονι d) θάττον. e) μείζονι. f) αϊσχιστοι. g) άριστα.

3. Übersetze ins Griechische: a) Ein kleines Übel, ein großes Gut. b) Mir geht's schlecht, c) Schmähe nicht

EXERCITIA L. 46 55

(sprich nicht übel) [deine] Feinde, d) Ist Tugend lehrbar? e) Wir bezeichnen Glückseligkeit [als das] Ziel, f) Eile mit Weile, g) »Klein im Kleinen, groß im Großen will ich sein.« (Pindar) h) Du sagst Lügen, [die dem] Wahren (Plur.) ähnlich [sind].

4. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: B7 .9 ;D4 ;G5;H1 .4 .5 ; I4 u.a.

LEKTION 46


1. Α ρ α πιστεύεις μοι; :: . . . (AI) 2. Περί τίνος λέγ^αι τό Λυτός έφα; :: . . . (L. 13 Μ) 3. Τί έστι φίλος κατ' Άριστοτέλην (Αριστοτέλη); :: . . . 4. Α ρ α διαφέρει δ νους τής ψυχής κατά Δημόκριτον; :: . . . 5. Τίς έλυσε σε έκ δεσμών; :: . . . (C1) 6. Α ρ α φιλείς τόν πατέρα σου; :: Ναί, . . . (4 Möglichkeiten) 7. Τί λέγει Φωκυλίδης περί Αερίων; :: . . . 9. Τίς έστι μάντις άριστος; :: . . .

10. Τίς άν είη τών Μουσών ή καλλίστη; :: . . . (Μ3)

11. Λέγε μοι, τίς εί τε καί τού; :: . . .

Verwende auch die vielen Fragen in der Lektion; zu Sätzen mit Demonstrativpronomina lassen sich Fragesätze mit entsprechenden Fragepronomina bilden, etc.


Es wird empfohlen, die Μελετήματα der Lektion 13 zu wiederholen.

Α. Έ γ ώ σοι πιστεύω, σύ δ' έμοί ού πιστεύεις.

Setze ein:

'Ημείς ύμϊν ?, ? ? ού }

Ούτος σοι ?, > ? ού }

Έγώ αύτώι ?, ? ? ού }

Ούτος έκείνωι?, } ? ού }

Όδε έκείνοις ?, } ? ού }

Β. Übersetze mündlich (so viele Versionen wie möglich): 1. Ich liebe (στέργω) meinen Freund

deinen Freund seinen Freund den Freund von jenem den Freund von diesem unseren Freund euren Freund seine Freunde den Freund seines Vaters den Freund meines Vaters

2. Setze statt >ich liebe« ein: >er liebt« (στέργει).

56 EXERCITIA L. 47

III.

1. Unterscheide: a) αυτός, ούτος, αύτη, αΰτη, αυτή. b) τούτο, ταύτό, ταύτα, c) άττα, άττα. d)

τού, τού;, του, δτου.

2. Übersetze ins Griechische: a) Jeder (einzelne) ist sich selbst am liebsten, b) Arzt, heile dich selbst! c) Die einen sind unglücklich, die anderen glücklich. d) Zwei Männer kamen (ήλθον) nach Korinth. Der (eine) hieß Paul, der (andere) Philipp (όνομα ήν . . . ) . Philipp war Fischer, der andere (von beiden) war Bauer. Dieser war reicher als jener. Philipp also (ούν) hatte (dem Philipp war) nicht so viel Geld (χρήματα, Neutr. Plur.) wie Paul. Wer von beiden dürfte wohl glücklicher sein? Keiner von beiden war unglücklich. Sie liebten einander. e) Warum bist du, der du so alt bist (Partizipialkonstruktion), [noch] so dumm? f) Wenn es den Göttern so lieb ist, soll es so sein.

3. Übersetze aus der griechischen Lektion: A3; B6; E3.5; F3.5; G2.3; 12; K3; L H ; M6; N6.7; Q1.2.

LEKTION 47


Α. 1. Τί έλεγε Σωκράτης περί τών ένθάδε καί τών έκεϊ; :: "Ελεγεν ώς . . . (Β 7) 2. Πού έπορεύετο ό Φαιδρός; :: . . . 3. Πόθεν ήκεν ό Φαιδρός; :: . . .

4. Αρα ράιδιόν έστι λέγειν, πότε χειμών έσται; :: . . . (D4)

Β. 1. Τί έλεγεν ό κατήγορος περί Σωκράτους; :: . . . (Gl)

2. Αρα χρή σωμάτων έπιμελεϊσθαι; πώς έλεγεν Σωκράτης; :: . . . 3. Λέγετε μοι στίχον Αισχύλου περί τοϋ σιγάν. :: . . . 4. Λέγετε μοι στίχον Εύριπίδου περί φροντίδων. :: . . . (F2) 5. Λέγετε μοι "Ηρας έπος προς Δία. :: . . . 6. Λέγετε μοι στίχον περί οργής καί μανίας. :: . . . (Ε2)

C. 1. Λέγετε παροιμίαν περί έαρος καί χελιδόνος. :: . . . 2. Αρα χρή ένα πολλάς έργάζεσθαι τέχνας; :: Ού . . . 3. Πώς άν τις κάλλιστα έργάζοιτο; :: Κάλλιστ' άν τις . . . 4. Αρα δύναται τις δυοίν κυρίοις δουλεύειν; :: . . .

D. 1. Αρα βέλτιον άν τις ίδοι ένί όμματι ή δυοίν; :: . . . 2. Τί έλεγεν Αριστοτέλης είναι φίλον; :: Άριστ. . . . 3. Τί έλεγεν " Ιων ό Χίος περί τού παντός; :: . . .

4. Πώς δέ κατά τους Πυθαγορείους τό πάν ώρισται; :: Κατά . . .

Ε. 1. Λέγε μοι τών τεττάρων στοιχείων τά ονόματα. :: Τά . . .

2. Τί έλεγε Δικαίαρχος τήν ψυχήν είναι; :: Δικ. . . . 3. Τίνες είσίν αί τέτταρες πολιτεϊαι; : : Αί . . . 4. Πόσους έχεις οδόντας; :: . . .

EXERCITIA L. 47 57


Α. 1. Πού έστιν ό φίλος; :: Ό φίλος . . . 2. Ποϊ ήλθεν ό φίλος; :: Ό φίλος . . . 3. Πόθεν ήκει ό φίλος; :: Ό φίλος . . . 4. Πότε ήξει ό φίλος; :: Ό φίλος . . . 5. Πώς ήξει ό φίλος; :: Ό φίλος . . . (ίππος) 6. Πήι ήξει ό φίλος; :: Ό φίλος . . . (ταχύς) 7. Πηνίκα ήξει ό φίλος; :: Ό φίλος . . . (μεσημβρία)

Β. 1.-7. In Al-7 mache die Frage abhängig von πυνθάνομαι (ich frage) und die Antwort abhängig von λέγω σοι, ώς . . .

C. 1.-7. In Al-7 mache die Frage abhängig von έπύθετο (Aor. er fragte) und die Antwort abhängig von έλέγομεν ούν, ώς . . .

D. Χαίρει δτι ό φίλος πάρεστιν. 1. Χαίρει δτε ό φίλος πάρεστιν. 2. Χαίρει όταν ό φίλος ? 3. έχαιρε δτι ό φίλος ? 4. έχαιρε δτε ό φίλος ? 5. έχαιρε οπόταν 6 φίλος ?

Ε. 1. Πόσα εστί δις δύο; :: Δις . . . 2. Πόσα εστί άπαξ δύο; :: . . . 3. Πόσα έστι είς και δύο; :: . . .

F. 1. Πόσωι πλείω έστι τά δύο τού ενός; :: . . . 2. Πόσωι πλείω εστί τά τρία τοϋ ενός; :: . . . 3. Πόσωι πλείω εστί τά τρία τοίν δυοίν; :: . . . 4. Πόσωι πλείω εστί τά τέτταρα τοίν δυοίν; :: . . . usw.

Das gleiche kann mit έλάσσω (statt πλείω) geübt werden.

III.

1. Aus der Tabelle in der Appendix Grammatica Nr. 3, lerne die erste Kolumne der Pro-nominal-Adverbia (πού, ποϊ, πόθεν, πότε, usw.) mit ihren Bedeutungen, und mache dir völlig klar, wie die übrigen gebildet sind, und was sie bedeuten. Danach

2. Übersetze ins Griechische (zurück): a) Wo in aller Welt (>der Erde«) bist du, Liebster? b) Gott weiß wohl, c) Von hier nach dort muß man reisen, d) Wo immer ich hinkomme, werden die Jungen auf mich hören, wie hier, e) Mutter, wohin in aller Welt ist der Vater fortgegangen? Wann wird er wieder kommen ? - Niemals, niemals wird er kommen, f) Wer in aller Welt ist dies? Jetzt ist uns von irgendwoher ein Retter gekommen, g) Wir alle sind wahnsinnig, wenn immer wir zornig sind, h) Wie unterscheidet sich ein Tyrannenleben von einem privaten? i) Ich möchte mich etwa folgendermaßen ausdrücken (sprechen).

3. Lerne die Zahlen 1-4 mit ihren Kasus. Dann dekliniere, mündlich oder schriftlich, auf Griechisch: a) Eine Schwalbe, b) Kein Schrecken, c) Drei Frauen, d) Die vier Elemente.

4. Übersetze ins Griechische: a) Das All ist Eins, b) Aristoteles sagte, ein Freund sei eine Seele in zwei Körpern, c) 3 x 3 = 9. d) Der vierte Tisch, e) 4 x 2 = 8.

58 EXERCITIA L. 48

LEKTION 48


Α. 1. Τί λέγει ή παροιμία περί τού καλού; :: Δίς καί . . . 2. Πόσον χρόνον άλουτος περιπατείς; :: . . . 3. Έ κ πόσου άλουτος περιπατείς; : : . . . 4. Πότε χορεύσουσιν αί γυναίκες; :: . . . (Α2)

5. Πόσον χρόνον χορεύσουσιν; :: . . . 6. Τί θήσει νικητήριον ό δεσπότης; :: . . .

Β. 1. Πόσους μαθητάς έχειν έφη ό Στρατόνικος; :: . . . 2. Τώι όντι δέ πόσους είχεν; :: . . .

3. Τίνες ήσαν οί άλλοι, δέκα όντες; :: . . .

C. 1. Πόσους ό Πλάτων λέγει τρόπους πολιτειών; :: . . . 2. Πόσους δέ της ψυχής; :: . . . 3. Πόσον χωρίον γίγνεται άπό της διπλασίας γραμμής; :: Ά π ό . . .

4. Πόσον χωρίον γίγνεται άπό τής τριπλάσιας γραμμής; : : Ά π ό . . .

D. 1. Λέγε Εύριπίδου στίχον περί τής αληθείας :: * Απλούς . . . 2. Ό δ' Αισχύλος πώς είπε περί τοϋ αυτού; :: * Ά π λ α . . . (L.32IE) 3. Γρίφον ύμϊν λέξω. Τί έστι τό έχον έν έαυτώι πάντα; :: . . . (Fl)

4. Μετά τό είναι αγαθόν, τί έστι δεύτερον αγαθόν; :: . . .

Ε. 1. Πόσα δράματα έγραψε Σοφοκλής; :: . . . Etc.; etwa nach H l und 3; I I ; Kl .


Α. 1. Τρείς τρίς πόσοι είσίν; :: Τρεις . . . 2. Δίς τέτταρες πόσοι είσίν; :: Δίς . . . 3. Πεντάκις δύο πόσοι είσίν; :: . . . κτλ.

Β. 1. Τεττάρων τετράκις πόσα εστίν; :: Τεττάρων . . . 2. Δυοίν δεκάκις πόσα εστίν; : : Δυοίν . . . 3. Δέκα έξάκις πόσα εστίν; :: Δέκα . . . κτλ.

C. 1. Πόσα εστίν διπλάσια τοίν δυοίν; : : . . . 2. Πόσα εστίν τριπλάσια τών τριών; : : . . .

3. Πόσα εστίν δεκαπλάσια τών δώδεκα; :: . . . κτλ.

D. 1. Πόσα εστί τέτταρα καί έξ; :: Τέτταρα . . .

2. Πόσα εστί πεντεκαίδεκα καί εϊκοσιν; :: . . . 3. Πόσοι είσί δίς δισχίλιοι καί πεντήκοντα; :: . . . 4. Πόσοι είσί δίς έξήκοντα καί πέντε; :: . . .

5. Πόσοι είσί τρίς έξακισχίλιοι καί πεντακόσιοι; :: . . . κτλ.

Ε. 1. Μετά τόν πρώτον, τίς έστι πρώτος; :: Μετά . . . 2. Μετά τόν δεύτερον, τίς έστι πρώτος; :: Μετά . . . 3. Μετά τόν τρίτον, τίς έστι δεύτερος; :: Μετά . . .

4. Μετά τόν τρίτον, τίς έστι τέταρτος; :: . . .

F. Έ ν βιβλίον τεττάρων όβολών έστιν.

1. Πόσου έσται τά δύο βιβλία; :: Τά . . . 2. Πόσου έσται τά τρία βιβλία; :: Τά . . . 3. Πόσου έσται τά τέτταρα βιβλία; :: Τά . . . κτλ.

EXERCITIA L. 49 59

III.

1. Die meisten Zahlen kanntest du schon. Jetzt mußt du a) dir über das Zahlensystem klar werden: welche Arten von Zahlwörtern gibt es? Wie werden sie gebildet? b) die Lücken deiner Kenntnis ausfüllen. Benutze dafür Ap. Gram. Präge dir die entscheidenden Zahlwörter ein; nämlich von allen drei Hauptarten: die Einer 1-9 - die Zehner 10-90 - die Hunderter 100-900. Was heißt 1000? 2000? - Was heißt 10000? 20000? Das ist das Minimum, das man beherrschen muß. Übung tat das weitere:

2. Übersetze ins Deutsche, gleichzeitig gib etwaige griechische Alternativen an: a) Τρία καί τριάκοντα τέκνα, b) Γυναίκες έξακόσιαι καί τέτταρες καί δέκα. c) Τρισμύριοι (καί) δισχίλιοι (καί) πεντακόσιοι στρατιώται.

3. Übersetze ins Griechische, mit Angabe von Alternativen: a; 77. b) 616. c) 3999.

4. Übersetze ins Deutsche: a) Ό πρώτος καί μυριοστός άγγελος. Ό) Τήν πεντηκοσιήν ήμέραν. c) Τού πεν-τακοσιοστοϋ δευτέρου βιβλίου.

5. Übersetze ins Griechische: a) Am elften Tage, b) Von (unter: Gen.) den Sklaven den 17. c) Im 999. Jahr, d) (Die) 8 ist zweimal 4. e) (Die) 8 ist das Doppelte (Zweifache) von (der) 4.

6. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: AI.2; B ;D3 ; G; K2.

LEKTION 49


Α. 1. Τί λέγει Αριστοτέλης περί τής φύσεως; :: . . . 2. Τί έλεγε Χίλων περί θυμού; :: . . . 3. Τί έλεγε Σόλων περί ομιλίας; :: . . .

4. Τί έλεγε Πρωταγόρας περί τοϋ κολάζειν; :: . . . (II Η)

Β. 1. Λέγε παροιμίαν τινά . . . καί άλλην .. :: . . . 2. Λέγε στίχον Εύριπίδειον . . . καί άλλον .. :: . . . 3. Λέγε Μενάνδρου στίχον :: . . .

C. 1. Αρ' άρχέτω άνήρ γυναικός; :: . . . 2. Αρα τυραννείτω άνήρ γυναικός; :: . . . 2. Αρ' έξεστιν άτυχείν; :: . . . κτλ.

D. 1. Αρ' άν εύτυχοίη άνήρ πονηρός; :: Ουχί- άνήρ γάρ . . . 2. Αρα φθονείς τοίς εύτυχοϋσιν; :: . . . 3. Αρα δεϊ άμελεϊν τού σώματος; :: . . . 4. Αρ' ήμέλησε τού σώματος ό Σωκράτης; :: . . .

60 EXERCITIA L. 49


Α. 1. Αρα λαλείς ά φρονείς; :: Ναί- λαλώ ά φρονώ.

C.

D.

Ε.

F.

2. Αρα λαλεί ά ?; :: Ναίλαλ-3. Αρα λαλείτε α ?; :: Ναί? 4. Αρ'έλάλεις ά ?; :: Ναίέλάλ-5. Αρ ' έλαλεϊτε ά ?; :: Ναί·? 6. Αρα λαλήσετε ά ?; :: Ναίλαλ-

1. Αρα ποιήσεις δ άν αιτώ; 2. Αρα -ετε δ άν αίτώμεν; 3. Αρα -ει δ άν αίτώσιν 4. Αρα -ουσιν δ άν αίτήτε;

1. Αρ ' άν ποιοίης δ αιτήσω; 2. Α ρ ' άν ποιοίτε δ αίτήσομεν; 3. Αρ ' άν ποιοϊεν δ αιτήσεις;

1. Αρ' άν ποιήσαις δ αιτώ; 2. Αρ' άν ποιήσαιτε δ αιτώ; 3. Α ρ ' άν ποιήσειαν δ αίτοϋμεν; 4. Αρ ' άν ποιήσειεν δ ήιτούμεν;

5. Αρ ' άν ποιήσαι δ ήιτουν;

Φιλώ τόν έμόν φίλον 1. Αρα φιλείς τόν σον φίλον; 2. Αρα ? τόν έαυτοϋ φίλον; 3. Αρα ? τους φίλους υμών; 4. Αρα ? τους φίλους εαυτών;

α ά ά ά ά

κτλ.

κτλ.

Ναί· ποιήσω δ άν αίτήις.

Ναί-Ναί-Ναί·

Ναί· Ναί-Ναί·

δ άν δ άν δ άν

. . . κτλ.

:: Ούκ άν ποιήσ-





Ναί· φιλ- . . . Ναί· φιλ- . . .

ο αϊτό ? δ ? δ ήιτ-δ ήιτ- κτλ.

κτλ.

Ebenso setze in die verschiedenen Personen, Numeri und Tempora: 1. έφίλουν τήν φιλούσαν με. 2. έμίσησα τόν μισήσαντά με, usw.

III.

1. Lerne, sprich und schreibe die kontrahierten Formen des Präsens und Imperfekt Aktiv von αίτέω (vom Partizip nur Nomin.Sing, und Plur.).

2. Zitiere die Stammformen (Aktiv) von a) φιλέω. b) κρατέω. c) αίτέω. d) άτυχέω.

3. Bestimme die folgenden Formen: φρονοϋσιν (2) φθονεί φθόνει έφρόνει βοηθήσετε έβοήθουν (2) ώμίλει

4. Übersetze ins Griechische: a) Gott und die Natur tun nichts ohne Absicht, b) Habe nicht Umgang mit schlechten [Menschen]! c) Laßt uns nicht Unsinn reden, d) Sprich wie du denkst, e) Möchtest du wohl tun, was ich sagte?

5. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: I A 2 ; H 1 ; 13; I IB3 ;E ;K .

EXERCITIA L. 50 61

LEKTION 50

Lerne den Homer-Vers »So rede ich (will ich reden), du aber wirf es in deinen Sinn (d.h. beherzige es)« auf Griechisch.


Α. 1. Τί έστι μείζον κακόν, τό άδικεϊν ή τό άδικεϊσθαι; :: Κατά Πλάτωνα . . . 2. Έ ν τίνι, κατ' Αριστοτέλη, ή ευδαιμονία εστίν; :: . . . 3. Τίνος δείται ό θεός; :: . . . 4. Τίνος δεϊται ό σοφός; :: . . .

Β. 1. Λέγε μοι απόφθεγμα Θαλού. :: Θαλής έφη· . . . 2. Λέγε μοι απόφθεγμα Πυί>αγόρου. :: Πυθ. . . . 3. Λέγε παροιμίαν περί όρχήσεως. :: . . . 4. Λέγε στίχον Εύριπίδειον. :: * Ό μηδέν . . . 5. Καί άλλον. :: ::"Ζεύς μοι . . .


Α. 1. Α ρ α χρήματα (περί) πλείονος ποιήι ή φίλους; :: . . . 2. Α ρ α χρήματα (περί) πλείονος ποιεϊσθε ή φίλους; :: . . . 3. Ό σοφός δέ, άρα χρήματα (περί) πλείονος ? ή φίλους; :: . . . 4. Οί δέ σοφοί, άρα χρήματα (περί) πλείονος ? ή φίλους; :: . . .

Β. 1. Αρα θορυβήσετε, έάν λόγους ποιώμαι; :: Ού . . . 2. Ό δέ δήμος, άρα ? , έάν λόγους ποιώμαι; :: Ού . . . 3. Ό δέ δήμος, άρα ? , έάν λόγους ? ό Σωκράτης; :: Ναί· ό .. 4. Οί δέ Αθηναίοι, άρα ? , έάν λόγους ? ό Σωκράτης; :: Ναι- ό .. 5. Οί δέ Αθηναίοι , άρα ? , έάν λόγους ? οί σοφοί; :: . . .

C. 1. Τί (περί) πλείστου άν ποιοίο; 2. Τί (περί) πλείστου άν ποιοϊσθε; 3. Ή δέ μήτηρ, τί (π.) πλείστου άν ?; 4. Αί δέ μητέρες, τί (π.) πλείστου άν ?; 5.-8.: Setze Optativ Aoristi für Optativ Präsentis in C l - 4 .

D. 'Ηρώδης έφοβεϊτο άκουσας περί Ίησοϋ. 1. Σύ δέ, άρα έφοβ- άκουσας περί Ιησού; 2. Ύμεϊς δέ, άρα ? ? περί Ίησοϋ; 3. Ό δέ ιερεύς, άρα ? ? περί Ίησοϋ; 4. Οί δέ Φαρισαίοι, άρα ? ? περί Ίησοϋ; 5.-8.: Setze Aorist für die Imperfekta in D l - 4 .

Ό ρ ά ν κάμηλον όρχ- π. πλ. άν ποι-Ό ρ ά ν καμήλους ? π. πλ. άν ποι-Ό ρ ά ν ? ? π. πλ. άν ποι-Ό ρ ά ν ? ? π. πλ. άν ποι-

Ούχί· ούκ . . . Ουχί· ούκ . . . Ναί· . . . Ναί· . . .

III.

1. Lerne, sprich und schreibe alle Formen des Präsens Passiv (mit Imperfekt) von ποιέω.

2. Sage die Haupttempora auf von: a) φιλέω. b) ποιέω. c) κινέω. d) άγνοέω. e) άδικέω. f) έλεέω.

3. Bestimme die folgenden Formen: φοβήι φοβοϊσθε φοβηθεϊσιν φοβούσι ποιεϊσθε πεποιήσθαι ποιήσασθαι έφιλοϋ φιλού φίλου

62 EXERCITIA L. 51

4. Übersetze ins Griechische: a) Ich fürchte den nicht, der (Partizip) mich beneidet, b) Du fürchtest diejenigen nicht, die (Part.) uns beneiden, c) Er fürchtet diejenigen (Fem.) nicht, die (Part.) ihn beneiden, d) Wir fürchten den nicht, der (Part.) uns beneidete (Aor.). e) Ihr fürchtetet (Imperfekt) nicht diejenigen (Fem.), die euch beneideten (Aor. Part.), f) Sie fürchten sie nicht, die sie beneidet.

5. Übersetze ins Griechische: a) Seid eher beneidet als bemitleidet! b) Wir schätzen Geld nicht höher als Freunde, c) Ich werde in meiner (»der«) gewohnten Weise sprechen (»die Wörter machen«), d) Sind diejenigen, die lieben (Part.), Freunde derer, die geliebt werden (Part.)? e) Die, welche ich liebe (Part.), liebt mich nicht wieder, f) Wenn wir niemandem Unrecht tun, werden wir niemanden fürchten.

6. Übersetze folgende Stücke aus der griechischen Lektion ins Deutsche: IB1.2; F l -3 ; G3.5; K1.2; IIA1.2; D.

Nota bene: Vergiß nicht, alle Verse oder Sprichwörter, die dich beeindrucken, auswendig zu lernen - je mehr, desto besser!

LEKTION 51


Α. 1. Τίνα χρή τιμάν; πώς λέγει ή παροιμία; :: . . . (ΙΒ3) 2. Περί δέ τών αμήχανων τί λέγει ή παροιμία; :: . . . (ID6) 3. Τί δέ περί τών αδυνάτων :: . . . 4. Καί άλλη περί αδυνάτων καί δικτύου; :: . . .

Β. 1. Τί έλεγε Θεμιστοκλής περί τού Μιλτιάδου τροπαίου; :: Θεμ. . . . 2. Τί έλεγε ό Απόστολος περί γυναικών έν εκκλησία; :: Ό Άπόστ. . . . 3. Τί έποίησεν ό δημαγωγός; :: Ό δημ. . . .

4. Πώς έξηπάτα τόν δήμον; :: . . .

C. 1. Λέγε στίχον Επιχάρμου. :: . . . 2. Λέγε στίχον Εύριπίδου. :: . . . 3. Λέγε στίχον Αισχύλου. :: . . .


Α. 1. Τί δρςις, έάν τίς σε τύψη; :: 2. Ύμεϊς δέ, τί ?, έάν τίς υμάς τύψη; :: 3. Ό δέ δειλός, τί ?, έάν τίς αυτόν τύψη; :

4. Οί δέ δειλοί, τί ?, έάν τίς αυτούς τύψη;

Β. 1. Αρα τολμςις τύπτειν τόν πατέρα; :: . . .

2. Αρα τολμάτε τύπτειν τόν πατέρα; :: . . . 3. Αρα τολμώσι τύπτειν τόν πατέρα; :: . . . 4. Αρα τολμωης άν τύπτειν τον πατέρα; :: . . . 5. Αρα έτόλμας τύπτειν τόν πατέρα; :: . . . 6. Αρα τολμήσεις τύπτειν τόν πατέρα; :: . . .

Τί δρώ; τύπτομαι. Τί . . . Τί . . . Τί . . .

EXERCITIA L. 52 63

7. Αρα έτόλμησας τύπτειν τον πατέρα; :: . . . 8. Αρα τολμήσειας άν τύπτειν τον πατέρα; :: . . . κτλ.

III.

1. Vergewissere dich, daß du dir über dir normale Bildung der Verben auf -άω im klaren bist a) im kontrahierten Präsens und Imperfekt

(α und irgendein E-laut > ?) (α und irgendein O-laut > ?) (α und irgendein Iota > ?) gib je einige Beispiele;

b) in den übrigen Tempora (τιμάω, τιμήσω; δράω, δράσω).

2. a) Lerne, schreibe und sprich das Präsens und Imperfekt Aktiv von γελάω. b) Dasselbe mit den Haupttempora (Stammformen) von νικάω, εξαπατάω und

δράω.

3. Bestimme die folgenden Formen: άγαπώεν άπαντήσασιν απήντησαν άπηντήκασιν βοώσιν γελώντων (2) δρά-σαι δράσασαι έρωτήσων ήβώεν τετελευτήκασιν τετελευτηκόσιν νενικηκέ-ναι νικώσιν (3) δράσας δράν τιμών (2)

4. Übersetze: a) Wir ehren den König, b) Ihr ehrt unsern König, c) Sie ehren die Könige, d) Wenn du doch deinen König ehrtest! (Optativ) e) Ich ehrte (Impf.) den Propheten, f) Sie ehrte (Impf.) die Propheten, g) Werdet ihr eure Lehrer ehren? h) Ehrtest (Aor.) du deinen Lehrer?

5. Übersetze ins Griechische: a) »Was tust du?« - »Ich schlage meinen Vater.« - »Das darf man nicht tun« (χρή). b) Lacht nicht über uns! c) Wenn wir das täten, würdet ihr laut schreien, daß wir Unrecht tun. d) Wir sind [damit] zufrieden, e) Tut, was ihr wollt! f) Diejenigen, die (Partizip) Schreckliches tun, leiden auch Schreckliches, g) Die Demagogen betrogen (Imperfekt und Aorist) das Volk, h) Wir haben die Athener betrogen (Perfekt).

6. Übersetze die folgenden Abschnitte der griechischen Lektion ins Deutsche: IC2.3; El.3.4; F1.2; H6; IIA1-3; B; D3-5 .

LEKTION 52


Α. 1. Αρα πολέμωι τάς άρετάς κτώμεθα; :: Αφρονες . . . 2. Αρα έπαινον ήδοναίς κτώμεθα; :: * Ουδείς . . . 3. Πώς δή έπαινον κτάσθε; :: Ταίς άρεταϊς . . . 4. Α ρ ' έτιμάτο ύπό τών εταίρων ό Σωκράτης; :: Ναί· ό . . . 5. Α ρ ' ήγαπάτο ύπό τών εταίρων ό Σωκράτης; :: Ναί· ό . . . 6. Τί λέγει 'Ιπποκράτης περί τού ίάσθαι; :: . . .

64 EXERCITIA L. 52

7. Τί λέγει Δημόκριτος περί τέρψεως; :: . . . 8. Τί λέγει Αριστοτέλης περί στάσεως; :: . . . 9. Τί λέγει Μένανδρος περί τού πώς δεϊ Τύχης άνοιαν φέρειν; :: . . .


Α. 1. Αρ ' αίτιοι τό γήρας; :: Ούκ αίτ- τό γ. 2. Α ρ ' αίτιάσθε τό γήρας; :: Ούκ αίτ- τό γ. 3. Αρ ' ήιτιώ τό γήρας; :: Ούκ ήιτ- τό γ. 4. Α ρ ' ήιτιάσθε τό γήρας; :: Ούκ ήιτ- τό γ. 5. Αρ ' έλεγεν, ώς αίτιώιτο ύπό τού φίλου; :: Ούκ έλεγεν, ώς . . . 6. Αρ' έλεγες, ώς ? ύπό τού φίλου; :: Ούκ έλεγον, ώς . . . 7. Αρ ' έλέγετε, ώς ? ύπό τών φίλων; :: Ούκ έλέγομεν, . . . κτλ.

Β. 1. Αρ ' ήπατήθης ύπό τού φίλου; :: . . . 2. Α ρ ' ήπατήθητε ύπό τών φίλων; :: . . . 3. Α ρ ' έλεγες, ώς . . . 4. Αρ ' έλέγετε, ώς . . . κτλ.

C. 1. Αρα τεθέασαι τάς Α θ ή ν α ς ; :: . . . 2. Αρα τεθέασθε τάς Α θ ή ν α ς ; :: . . . κτλ.

D. 1. Αρ ' έθεάσω τήν Άκρόπολιν; :: . . . 2. Αρα θεασώμεθα τήν Άκρόπολιν; :: . . .

3. Αρ ' έλεγεν, ώς θεάσαιτο τήν Άκρόπολιν; :: Ναί· . . . κτλ.

Ε. 1. Αρ 'ήττάσθε ύπ 'έρωτος; : : . . .

2. Α ρ ' ήττήθητε ύπ ' έρωτος; :: . . . 3. Α ρ ' ήττησθε ύπ ' έρωτος; :: . . . 4. Α ρ ' ήττηθήσεσθε ύπ ' έρωτος; :: . . . 5. Αρ ' έλεγεν, ώς ? ύπ' έρωτος; :: . . . 6. Αρ ' έλεγες, ώς ? ύπ' έρωτος; :: . . . κτλ.

III.

1. Schreibe und lerne die Haupttempora von: a) αίτιάομαι. b) θεάομαι. c) ίάομαι 1 . d) πειράομαι. e) μηχανάομαι 2.

2. Schreibe und lerne alle Formen des Präsens und Imperfekts von πειράομαι.

3. Bestimme und übersetze die folgenden Formen: θεασαμένη έθεώντο θεαθείσιν ίάθημεν ίώντο ίάσασθαι ίαθήναι ήιτιάθη αίτιάσαιτο πειρώμεθα (2) έπειρώ πειρώ (3) γελάι (3) γέλα

4. Übersetze ins Griechische: a) Warum werdet ihr verlacht? Wir werden wegen unseres (»des«) Alters verlacht, b) Setze die Frage in a) in 1.) die 3. Person Singular, 2.) die 2. Person Singular und 3.) die 2.Sing.Imperfekt. Verändere die Antworten entsprechend.

5. Übersetze ins Griechische: a) (Die) Menschen irren, b) (Die) Menschen irrten (Aor. u. Impf.), c) (Die) Menschen sind im Irrtum (Perfekt), d) Du bist im Irrtum.

6. Übersetze ins Griechische: a) Klaget nicht das Alter an! b) Die äußerlichen Güter sind nicht die Ursachen des Glückes, c) Laßt uns den Himmel betrachten! d) Er hat Geld auf ungerechte Weise

EXERCITIA L. 53 65

erworben, e) Der junge [Mann] ist vertrauensvoll (gutgläubig), weil er noch nicht oft (>viel<) betrogen worden ist.

7. Übersetze aus der griechischen Lektion die Abschnitte IB; F; Η ; Ι; Ν und IIA; D ; Ε

ins Deutsche und wenigstens ein paar zurück ins Griechische.

1 Ohne Perfekt, da nicht klassisch; aber ίαμαι Markus 5,29. 2 Aor. Pass. nicht klassisch.

LEKTION 53


Α. 1. Λέγετε στίχους έκ τών Αισχύλου Περσών. :: . . . 2. Λέγε στίχον Μενάνδρου περί νεκρού πολυτελούς. :: . . . 3. Τί δέ λέγει Μένανδρος περί τών έρώντων; :: . . . 4. Νύν λέγε στίχους Εύριπίδου. :: ":'Τοίς πράγμασιν . . . 5. Καί άλλους . . . : : Άφρονες . . .

6. Καί στίχον Σοφοκλέους . . . :: *Ζηλώ . . .

Β. 1. Τίς στεφανούται Όλυμπίασιν; :: . . .

2. Αρ' έστι ζήν εύδαιμόνως, έκπληρούντα πάσας επιθυμίας; 3. Α ρ ' άεί εΰτυχοϋσιν οί φρόνιμοι; :: . . . 4. Τί έφη Αριστοτέλης άκουσας δτι ύπό τίνος λοιδοροίτο; :: 5. Πόσοι βουλευταί έκληροϋντο Άθήνησιν; :: . . . (ΙΚ) 6. Πόσοι βουλευταί έκληροϋντο έξ έκαστης φυλής; : : . . . 7. Τί λέγει Αριστοτέλης περί τού κληρούν τους άρχοντας; : :

(III)


Α. 1. Αρα κακού άξιοίς σεαυτόν; :: Ούκ . 2. Α ρ α κακού άξιοϋτε ? ; :: Ούκ . 3. Αρα κακού ήξίου ? ; :: Ούκ . 4. Α ρ α κακού αξιώσεις ? ; :: Ούκ . 5. Αρα κακού ήξίωσεν ? ; :: Ούκ . . . κτλ.

Β. 1. Αρα λέγεις, ώς κακοΰ ήξίωσας σεαυτόν 2. Α ρ ' έλεγες, ώς κακού ? ? 3. Αρ'έλέγετε, ώς κακού ? ? ; : : . . . κ τ λ .

C. 1. Α ρ ' έμαστίγους τήν δούλην; :: . . . 2. Α ρ ' έλεγεν, ώς ? την δούλην; :: . . . κτλ.

D. Έφοβούμην μή ζημιοίμην 1. Α ρ ' έφοβού μή ? ; :: Ναί· . . . 2. Α ρ ' έφοβείτο μή ? ; :: Ναί· . . . κτλ

Ε. 1. Α ρ α καρποί τήν γήν τήν πατρώιαν; :: 2. Α ρ α καρποϋσθε τήν γήν τήν πατρώιαν; :: Είθε 3. Α ρ α έκαρπώσω τήν γήν τήν πατρώιαν; :: Είθε 4. Α ρ α καρπώοηι τήν γήν τήν πατρώιαν; : : Είθε

Είθε καρποίμην τήν γήν τήν π. ? την γήν τήν π. ? τήν γήν τήν π. ? τήν γήν τήν π .

66 EXERCITIA L. 53

III.

1. Vergewissere dich, daß du die Bildung der Verbformen auf -όω beherrschst a) in dem (kontrahierten) Präsens sowie Imperfekt

ο + kurzer Vokal > ? ο + langer Vokal > ? ο + ου > ? ο vor Iota > ? gib jeweils Beispiele;

b) in den übrigen Tempora: (ο > ω: Beispiel ?).

2. Lerne und sprich: a) Das Präsens Aktiv und Medium-Passiv (sowie Imperfekt) von z.B. όρθόω. b) Das Futur Aktiv (Indikativ und Infinitiv) von z.B. μαστιγόω. c) Die Haupttempora von δουλόω, άξιόω, στεφανόω, καρπούμαι (kein Passiv).

3. Zerlege die folgenden Formen grammatisch: ζήλωι ζηλώ (2) ζηλοϋν (2) δούλου (2) δουλοϋ έδουλοϋ έδούλου δούλοι δούλοι (4) δούλους έδούλους ορθών (2) ώρθουν (2) ζημιοϊντο έζημιοϋν-το ώμοιώσθαι δμοιοϋσθαι όμοιωθήναι ζημιώσιν ζημιωθείσιν ζημιούσιν (2)

4. Übersetze: a) Ihr befreit das Vaterland, b) Damit (ίνα) ihr das Vaterland befreit, c) Wenn ihr doch das Vaterland befreitet! (Opt. Präs.) d) Wir befreiten das Vaterland. (Imperfekt und Aorist)

5. Übersetze: a) Ich halte mich für großer Dinge würdig1, b) Du hältst dich für großer Dinge würdig, c) Wir halten uns für großer Dinge würdig, d) Ihr hieltet euch für großer Dinge würdig.

6. Übersetze: a) Λέγει ώς στεφανοϋσι αυτόν, b) Λέγει ώς έστεφάνουν αυτόν, c) "Ελεγεν ώς έστεφάνουν αυτόν, d) "Ελεγεν ώς στεφανοίεν αυτόν.

7. Übersetze: a) Wessen Ruhm wir bewundern, dessen Taten laßt uns nachahmen, b) Unser General ist erfolgreich gewesen (Perfekt), c) Erwarte von verliebten Menschen keinen Verstand! d) Wir werden den Steuermann nicht durchs Los ernennen, e) Wir beten, daß wir Erfolg haben mögen (Infinitiv Futur), f) Laßt uns nicht die Schwächeren (Kleineren) knechten (Medium)!

8. Übersetze aus der griechischen Lektion ins Deutsche und (manches davon) wieder zurück ins Griechische: IC ; D l ; E; G l ; H ; IIA; B.

1 Drei Wörter im Griechischen für sieben auf deutsch.

EXERCITIA L. 54 67

LEKTION 54


Α. 1. Αρα τό ζήν περί πλείστου ποιητέον; :: . . . 2. Πώς ζήις; :: . . . 3. Τί έστι τό ζήν (κατά Μένανδρον); : : *Τούτ' . . .

Β. 1. Τί έλεγε Περικλής περί τής Αθηναίων πολιτείας; :: . . . 2. Τί έλεγε Σωκράτης περί τής αρίστης πόλεως; :: . . . 3. Τί λέγει Αριστοτέλης περί τών απαίδευτων; :: . . .

C. 1. Έ π ί τί χρηστέον εστί ρητορικήι; :: . . . 2. Διά τί παίδες όντες τάς τών ποιητών γνώμας έκμανθάνομεν; 3. Λέγε παροιμίαν περί όνου καί φοπάλου. :: . . .

D. 1. Τί λέγει Αριστοτέλης περί πείνης τε καί δίψης; :: . . . 2. Τίνος πεινώσιν οί φιλότιμοι; : : . . . 3. Τί λέγει Φιλήμων περί Ζήνωνος τού Στωικού; :: . . .


:: Ουχί· άλλα ... :: Ουχί· άλλα ... :: Ουχί- άλλα ...

Ναί· ελεώ σε τής . . . Ναί- ελεώ αυτόν . . . Ναί· ελεώ υμάς . . . Ναί· ελεώ αυτούς . . .

Α. 1. Αρα ζήις 'ίνα έσθίηις 2. Αρα ζήτε ίνα ? 3. Α ρ ' έζων ίνα έσθίοιεν;

Β. 1. Αρ ' ελεείς με τής τύχης ήι χρώμαι; 2. Αρ' ελεείς αυτόν τής τύχης ήι ? 3. Αρ'ελεείς ημάς τής τύχης ήι ? 4. Αρ ' ελεείς αυτούς τής τύχης ήι? Statt des Präsens χρώμαι etc. setze das Imperfekt, auch Aorist und Perfekt.

C. 1. Πώς κέχρησαι τήι τύχηι; :: πολλήι εύτυχίάι κέχρ- . 2. Πώς έχρήσω τήι τύχηι; : : πολλήι εύτυχίάι ? 3. Πώς έχρώ τήι τύχηι; :: πολλήι εύτυχίάι ? 4. Πώς άν χρώιο τήι τύχηι; :: είθε πολλήι εύτυχίάι ? 5. Πώς άν χρώισθε τήι τύχηι; :: είθε πολλήι εύτυχίάι ?

III. 1. Wiederhole die einfachen Kontraktionsregeln für das Präsens (und Imperfekt) von ζώ,

χρώμαι und die wenigen anderen η-Stämme. Was ergibt sich, a) wenn kein O-Laut beteiligt ist? b) wenn ein O-Laut beteiligt ist? c) wenn ein Iota beteiligt ist?

2. Konjugiere (ohne ins Buch zu sehen): a) den Indikativ Präsens von ζώ; b) den Indikativ Präsens von χρώμαι; c) den Optativ Präsens von ζώ; d) den Optativ Präsens von χρώμαι; e) den Imperativ Präsens von ζώ und χρώμαι; f) das Imperfekt von ζώ und χρώμαι.

3. Bestimme: χρώ ζώσι(ν) (3) χρώιμεθα χρώμεθα (2) έζων έχρώμεθα κέχρησθε ζώντων (3) χρησαμένηι χρήσθαι χρήσθων ζώ (3) ζήι (2) χρήι (2)

4. Übersetze ins Griechische: a) Lebe nicht, um zu essen, sondern iß, um zu leben! b) [Wie] eine Leiche gehe ich umher unter (in) den Lebendigen, c) Welche politische Ordnung habt (gebraucht) ihr? d) Falls ich lüge, mache (auch Plural) mit mir, was dir (euch) gefällt, e) Lyki-

68 EXERCITIA L. 55

nos ist mein Freund (Ich >brauche< Lykinos . . . ) . f) Wir erwarben (Imperfekt) ein Vermögen (Dinge), um es zu gebrauchen, g) Wir haben Mitleid mit eurem Los. h) Wir lernen das Hungern von Zenon dem Stoiker.

5. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion die Abschnitte: I A 3 ; E ; H ; H D ; F; ΠΙΑ; Β; IVC; Ε.

LEKTION 55


Α. 1. Λέγε μοι ποίάι οίκίάι χρή ι; :: Οίκίάι . . .

2. Καί πώς ζήις; :: . . . 3. Λέγε στίχον Κράτητος τοϋ Θηβαίου. :: . . . 4. Καί άλλον. :: . . .

Β. 1. Τί έστι φιλόσοφος κατ' Έπίκτητον; :: . . . (IF) 2. Λέγε στίχον Αγάθωνος. :: . . . 3. Τί έδεϊτο Σωκράτης Ί π π ί ο υ ; :: . . . (ίάσθαι).

C. 1. Λέγε απόφθεγμα 'Ηρακλείτου. :: . . . 2. Λέγε απόφθεγμα Άναξαγόρου. :: . . . 3. Λέγε απόφθεγμα Σιμωνίδου. :: . . .

D. Λέγε σκόλιον Άττικόν. :: -Σύν μοι . . .

Π.

Wiederhole folgende ΜΕΛΕΤΗΜΑΤΑ: L . 4 9 B ; C ; E ; L . 5 0 A ; C ; L.51B; L . 5 2 A ; D ; L . 5 3 A ; D ; E ; L.54A;B.

III.

1. Wiederhole alle Typen der Verba Vocalia (L. 49-54).

2. Bestimme (auch jeweils die Bedeutung): κατορθούντι ποιηταϊς ποιήσαις απάντων απαντών άξιων άξιων αξίου (2) ήξίου δεώμεθα άγαπώμεθα (2) δόξαι (3) κρεμώσιν (3) νενικηκόαν τιμωμένας τετιμημέναις τιμηθεϊσιν τιμηθώσιν έπετίμα επιτίμα έπιτιμάι (2) τιμάις τιμαίς ζήσαι ζώσαι

3. Übersetze: a) Irren ist menschlich (alle Menschen irren), b) Diejenigen, die lieben (Partizip), werden geliebt werden, c) Alles fließt, d) Nie bereute ich, daß ich schwieg, oft, diß ich schwatzte.

4. Übersetze aus der griechischen Lektion ins Deutsche und - wenigstens teilweise - zurück ins Griechische: IA; C; D; F l - 3 ; Kl und 5; HC; D.

EXERCITIA L. 56 69

LEKTION 56


Α. 1. Λέγε παροιμίαν περί τοϋ σπεύδειν. :: . . . 2. Λέγε στίχον περί τοϋ γυμνάζειν. :: . . . 3. Λέγε στίχον Εύριπίδου περί τού έλπίζειν. :: . . . (ΠΑ) 4. Τί έλεγε Σόλων περί τών ποιητών καί αοιδών; :: . . . 5. Τί έλεγε Μακάρια περί τοϋ εαυτής θανάτου; :: . . .

Β. 1. Λέγε δόγμα τι Στωικόν. :: Οί Στωικοί έλεγον ... (ΙΙΗ) 2. Τίς λέγεται πλάσαι ανθρώπους; :: . . . 3. Τίνα τεθαύμακας έπ' επών ποιήσει; :: . . . 4. Τίνα τεθαυμάκατε επί μελών ποιήσει; :: . . . 5. Διά τί ήρξαντο φιλοσοφείν οί άνθρωποι; :: . . .

6. Τίς μάλιστα έθαυμάσθη έπί αγαλμάτων ποιήσει; :: . . .

Ο 1. Τίς έκτισε Κυρήνην; :: ... 2. Πόθεν ήλθεν ό Βάττος; :: . . . 3. Τίνα έχρήσατο ό Βάττος; :: . . . 4. Ή δέ Πυθία τί έχρησε Βάττωι; :: . . .

D. 1. Τί έλεγεν Αριστοτέλης περί τών Λακώνων; διά τί ηρχον πολλών; :: 2. Τί έγραψε Παϋλος προς Τιμόθεο ν; :: . . . 3. Τί ένενόμιστο ίδιον παρά Λυκίοις; :: Ηρόδοτος λέγει, ώς ... 4. Ύπό τίνος έκτίσθησαν αί Συρακοϋσαι; :: . . .


Α. νομίζει, νομιεί, ένόμισεν, νενόμικεν. 1. ελπίζει, ? ? ? 2. κτίζει, ? ? ? 3. οίκίζει, ? ? ?

Β. ψεύδετε, ψεύσετε, έψεύσατε, έψεύκατε. 1. πείθετε, ? ? ? 2. γυμνάζετε, ? ? ?

3. θαυμάζετε, ? ? ?

Ο ψεύδηι, ψεύσηι, έψεύσω, έψευσαι. 1. άγωνίζηι, ? ? ? 2. βιάζηι, ? ? ?

D. ψεύδεσθε, ψευσθήσεσθε, έψεύσθητε, έψευσθε. 1. άναγκάζεσθε, ? ? ? 2. νομίζεσθε, ? ? ?

Ε. 1. Αρα γυμνάζεις τούτους τους παίδας; :: Ναί· . . . 2. Αρα έγύμναζες τούτους τους παίδας; :: Ναί- . . . 3. Αρα γυμνάσετε τούτους τους παίδας; :: Ναί· .. . 4. Αρα έγύμνασας τούτους τους παίδας; :: Ναί· . . .

5. Αρα γεγύμνακε τούτους τους παίδας; :: Ναί· .. . κτλ.

F. 1. Αρ' έλεγεν ώς γυμνάζοι τους παϊδας; :: Ναί· . . . 2. Αρ' έλέγετε ώς ? τους παϊδας; :: Ναί· .. . 3. Αρ' έλεγεν ώς γυμνάσαιμι τους παίδας; :: Ναί· ... κτλ.

70 EXERCITIA L. 56

G. 1. Αρα γεγύμνασθε προς τους κινδύνους; :: Ναί· . . . 2. Αρα γεγυμνασμένοι είσί προς τους κινδύνους; :: Ναί· . . .

3. Αρα έγεγύμνασο προς κινδύνους; :: Ναί· . . .

Η. 1. Αρα πέπεισαι οίς έλεγον; :: Ναί· . . . 2. Αρα πεπεισμένοι είσίν οϊς έλεγον; :: Ναί· . . .

3. Αρα έπέπεισο οίς έλεγον; :: Ναί· . . . κτλ.

Ι. 1. Αρ ' οίκιείς πόλιν μεγάλην; :: Ναί· . . . 2. Α ρ ' οίκιεΐ πόλιν μεγάλην; :: Ναί· . . .

3. Αρ ' ώικίσατε πόλιν μεγάλην; :: Ναί· . . . κτλ.

Κ. Setze in 11-3 Formen von κτίζω statt οίκίζω.

L. 1. Αρα μέγαν αγώνα άγωνιήι; :: Ναί· . . . 2. Αρα μέγαν αγώνα ήγωνίσασθε; :: Ναί· . . . 3. Αρα μέγαν αγώνα ήγώνισαι; :: Ναί· . . .

4. Αρα μέγαν αγώνα ήγώνισο; :: Ναί· . . . κτλ.

Μ. 1. Έ ά ν μή πείθηι ημάς, άρα βιάσεται; :: Ναί· έάν . . .

2. Έ ά ν μή πείθηις ημάς, άρα ? ; :: Ναί· έάν . . . 3. Έ ά ν μή πείθητε ημάς, άρα ? ; :: Ναί· έάν . . . 4. Ό τ ε ούκ έπείθετε αυτούς, άρα ? ; :: Ναί· δτε . . .

5. "Οτε ούκ έπεισας αυτούς, άρα ? ; :: Ναί- δτε . . . κτλ.

Ν. 1. Αρα δεινά άν ποιοίην, εί μή πειθοίμην σοι; :: Ναί· . . . 2. Αρα δεινά άν ποιοίεν, εί μή πείθοιντο αύτώι; : : Ναί· . . . 3. Άρα δεινά άν ποιήσαιμεν, εί μή πεισθείημεν αύτώι; :: Ναί· . . . κτλ.

Ο. 1. Αρα νενόμισθε πανούργοι είναι; :: Ουχί· ού . . . 2. Αρα ένενόμισο πανούργος είναι; :: Ουχί- ού . . . 3. Αρα ένομίσθησαν πανούργοι είναι; :: Ουχί- ού . . .

4. Αρα ένομίζου πανούγρος είναι; :: Ουχί· ού . . . κτλ.

Ρ. 1. Αρα γεγύμνασαι ώς άγωνιούμενος; :: Ναί·

2. Αρα γεγύμνασθε ώς ? ; : : Ναί· 3. Αρα έγυμνάσθης ώς ? ; : : Ναί-4. Αρα γυμνάζηι ώς ? ; : : Ναί· 5. Αρα έγυμνάζου ώς ? ; : : Ναί· 6. Αρα έγεγύμνασο ώς ? ; : : Ναί· . . . κτλ.

Q. 1. Αρ ' έψεύσθης ελπίδος καλής; :: Ναί- . . .

2. Αρ' έψεύσθητε ελπίδος καλής; :: Ναί· . . . κτλ.

R. 1. Αρα κεχάρισαι τώι δήμωι; :: Ναί· . . . 2. Αρα κεχαρισμένοι τώι δήμωι είσίν; :: Ναί- . . . 3. Αρα έκεχάρισθε τώι δήμωι; :: Ναί· . . . κτλ.

III.

1. a) Was sind VerbaMuta? b) Was meinen wir mit Dentalstämmen? c) Warum werden ελπίζω und πλάσσω (πλάττω) als Dentalstämme bezeichnet?

2. a) Wie lautet das Futur Aktiv von πείθω? Nach welcher Regel? b) Wie lautet das Perfekt Aktiv von πείθω? Nach welcher Regel? c) Wie lautet der Aorist Passiv von πείθω? Nach welcher Regel? d) Wie lautet das Perfekt Passiv von πείθω? Nach welcher Regel?

3. Nenne die Haupttempora von:

EXERCITIA L. 57 71

a) ψεύδω. b) πλάσσω, c) ονομάζω, d) κτίζω.

4. a) Sprich und schreibe alle 2. Pers.-Sing.-Formen (nur Aktiv) von σπεύδω (Präs. mit Imperf. und Aorist), b) Sprich und schreibe alle 3. Pers.-Plur.-Formen von ψεύδομαι (Präs. u. Imperf.; Futur-Medium, Aorist-Medium und Aorist Passiv).

5. Bestimme: σπεύδουσιν σπεύσουσιν σπεύσασιν πείσαι πεισθήναι πεισθήσηι πεισά-σαις πάσαις πεπεικυίαι φείσεσθε φείσασθε φείδου παιδιού κτισθώσι άγωνισαμένοις θαυμασθεϊσα πλάττωνται πλάσηι (2) πάσηι

6. Übersetze: a) Du hast mich überzeugt, daß die Götter existieren (= sind), b) Es ist besser, die Richter zu überzeugen (Aor.), als nur den Anschein zu geben, überredet zu haben, c) Wenn wir euch nicht überzeugen (können), werden wir euch zwingen, das Rechte zu tun. d) Wir werden dich schonen, e) Er sagt (sagte), daß ich lüge (log), f) Bist du voll Bewunderung (Perfekt) für Perikles? g) (Die) Weise(n) [Männer] können (werden) zu nichts gezwungen weiden, h) Du wirst uns nicht zwingen zu tun, was uns nicht (richtig) erscheint; aber überzeuge uns!

7. Welche Rege! gilt für die Futurbildung der Verben auf -ίζω?

8. Sprich und schreibe vom Perfekt von αγωνίζομαι a) den ganzen Indikativ und das Plusquamperfekt, b) die 1. Pers. Sing, und Plur. des Konjunktivs und Optativs, c) die 2. Pers. Sing, und Plur. des Imperativs, d) den Infinitiv.

9. Bestimme: γεγυμνασμένων κεχάρισθε έκτισμένονήι πεπλασμέναήν πέπεισο έπέπεισο ένενόμιστο ψεύσασθε έψεύσθαι τεθαύμασθε ψεύσεσθε

10. Versuche, die folgenden Texte der griechischen Lektion möglichst adäquat auf Deutsch wiederzugeben: I E ; I I H .

LEKTION 57


Τί λέγει Αριστοτέλης περί αρχόντων καί αρχομένων; :: . . . Τί λέγει Αριστοτέλης περί τοϋ άρξαι καί άρχθήναι; :: . . . Τί λέγει Θουκυδίδης περί Περικλέους; :: . . .

Πόσαι τριήρεις ύπήρχον Κερκυραίοις; :: . . . Τίνι έπολέμησαν Κερκυραίοι; :: . . . Τίς ξυμμάχους Κερκυραίους έδέξατο; :: . . . Πότε οί Πελοποννήσιοι έσέβαλον ές τήν Άττικήν; :: . . .

Τίνι ηύχετο υπέρ τής πόλεως ό Θεόγνις; :: . . . (Ι Η)

Λέγε τους στίχους :: * . . . Καθ' Ήσίοδον τί δεϊ φυλάσσεσθαι; :: . . . Πώς δεχόμεθα φαύλων επαίνους; :: . . .

Αρα χαλεπόν παραινείν τοίς κακώς πεπραγόσιν; :: . . . Τί άν εϊη σωφροσύνη; :: . . . (II) Λέγε στίχον περί τών φίλων ανδρός κακώς πράττοντος :: . . .

Α. 1. 2. 3.

Β. 1. 2. 3. 4.

C. 1. 2. 3. 4.

D. 1. 2. 3.

72 EXERCITIA L. 57

4. Καί άλλον, περί ανδρός εύ πράττοντος :: . . .

5. Πώς άπέθανον Ετεοκλής καί Πολυνείκης; : : Σοφοκλής λέγει

6. Τίς έστιν αληθώς ελεύθερος; :: Επίκτητος . . .


Α.

Β.

C.

D.

D.

Η.

Κ.

L.

Μ.

Ν.

εχω, •»

ουκ εχομαι.

ούκ ?

ούκ ?

ούκ ?

φυλάσσω, φυλάξω, έφύλαξα, πεφύλαχα, πεφύλαγμαι, έφυλάχθην.

ωσαύτως (ebenso):

πράσσω, διώκω.

άρχω, άρξω, ήρξα, - 1 , ήργμαι, ήρχθην. ωσαύτως·

στίζω 1, τινάσσω1, ταράσσω 1.

φεύγω, φεύξομαι, ? ?

δέχομαι, δέξομαι, έδεξάμην, ? , έδέχθην. ωσαύτως·

άρχομαι ? ? ?

1. Α ρ ' έ χ η ι ή έχεις;

2. Αρ' έχεσθε ή ?

3. Αρ' είχες ή ?

4. Αρ ' εϊχετε ή ?

1. άρχομαι ίνα άρξω ύστερον,

2. άρχηι ίνα ? ύστερον, κτλ.

1. Αρ' εύ έπραξας έν Αίγύπτωι; : : . . .

2. Αρ ' εύ έπράξατε έν Αίγύπτωι; :: . . .

3. Α ρ ' εύ πέπραγας έν Αίγύπτωι; : : . . .

4. Αρ ' εύ έπεπράγεις έν Αίγύπτωι; :: . . .

5. Αρ ' εύ πράξεις έν Αίγύπτωι; :: . . . (ελπίζω)

6. Αρ' εύ πράξετε έν Αίγύπτωι; :: . . . κτλ.

1. Αρα ποιείς δ τέταξαι δράν; :: Ναί·

2. Αρα ποιεί δ ? δ ρ ά ν ; : : Ναί-

3. Αρα ποιείτε δ ? δράν; :: Ναί· . . . κτλ.

1. Αρ ' έποίησας δ έτέταξο δράν; : : Ναί·

2. Αρ ' έποίησεν δ ? δράν; : : Ναί· . . . κτλ.

1. Αρα ποιητέον μοι δ προσέταξας; :: . . .

2. Αρα ποιητέον σοι δ προσέταξεν; : : . . . κτλ.

1. Ώ μαθητά, άρα τετάραξαι; :: . . .

2. Αρ ' ό μαθητής

3. Αρα οί μαθηταί

4. Ώ μαθηταί, άρα ? ; : : . . . κτλ.

1. Αρ ' άπήλλαξαι πάσης ταραχής; :: . . .

2. Α ρ ' άπήλλακται πάσης ταραχής; :: . . . κτλ.

1. Αρα πεφύλαξαι τό προστεταγμένον; :: . . .

2. Αρα πεφύλακται τό προστεταγμένον; :: . . . κτλ.

1. Αρ ' έπεφύλαξο τά προστεταγμένα; :: . . .

2. Αρ' έπεφύλακτο τά προστεταγμένα; : : . . . κτλ.

1. Αρ ' έξεπλάγης τήν δύναμιν τών πολεμίων; : : . . . κτλ.

EXERCITIA L. 57 73

III.

1. a) Woran zeigt sich, daß die Stämme von φυλάσσω, πράσσω und ταράσσω auf κ, γ oder χ enden? Wie nennt man diese Gruppe von Konsonanten?

b) Wie lautet das Futur von άγω und δέχομαι? Welche Regel zeigt sich dabei? c) Wie lautet demnach die 1. Pers. Sing. Indikativ des Futurs und des Aorists, Aktiv

und Passiv von διώκω, ταράσσω, άρχω? d) Wie lautet das Futur von στίζω? Warum hat dieses Verb ein ζ im Präsens?

2. Bestimme und gib die Bedeutung an von άρξαι δέξαισθε έξειν κηρυχθέντι ταραχθείσιν ταραχθώσιν ταραχθείεν άρξησθε άρξασθαι άρξεσθαι είχον έσχον φύλαξιν φυλάξειν φυλάξαι (2) φύλαξαι

3. Sprich und schreibe: a) Alle 3. Pers. Plur. von δέχομαι: Präsens, Imperf., Futur und Aorist (Medium und Passiv, wo verschieden), b) Alle 2. Pers. Plur. von ταράσσω: Präsens Imperf. Futur und Aorist, Aktiv.

4. Übersetze: a) Wer vorher regiert worden ist (Partizip), wird später regieren, b) Ich wurde vor den König geführt (zu dem König), c) Wir müssen gemäß den Gesetzen abstimmen, d) Ich erwarte von dir, daß du alles für mich tun wirst, e) Wenn wir das Gesetz fürchten, werden wir nicht unter dem Gesetz leiden.

5. Wie verändert sich ein Guttural vor μ und vor τ?

6. Lerne das Perfekt und Plusquamperfekt Passiv der Gutturalstämme. Danach sprich und schreibe: a) Alle 1. Pers. Sing. Perf. Pass. von ταράσσω, b) Alle 2. Pers. Plur. Perf. Pass. von άρχω. c) Alle 3. Pers. Plur. Perf. Pass. von άλλάσσω. d) Perfekt Pass. von τάσσω: Infinitiv und Partizip Nom. Sing, und Dat. Plur. (Alle drei Genera.) e) Das ganze Plusquamperfekt Passiv von στίζω.

7. Bestimme: ήρξο έστικται έστικτο τεταράγμεθα έτεταράγμεθα έταρασσόμεθα τετά-ραχθε

8. Übersetze: a) Wir halten es für das Beste, zu tun, was immer uns zu tun befohlen wird (vgl. IIB). b) Auch wenn jemand in einer hohen Position ist, darf er nicht glauben, er sei ein Tyrann (vgl. IIIA). c) Seid ihr in Unruhe? in Furcht? in Leid? Und wie werdet ihr frei werden? d) Bist du frei von aller Leidenschaft (πάθος oder ταραχή)?

9. Versuche eine möglichst adäquate deutsche Wiedergabe von folgenden Texten der griechischen Lektion: IC5; IIE; IIIA5; D; E.

1 Perfekt Aktiv kaum belegt und nicht klassisch.

74 EXERCITIA L. 58

LEKTION 58


Α. 1. Τί τρέφει τον τεχνίτην; :: Ή . . . 2. Τί γέγραπται έπί τοίχου 1 οικίας έν Τώμηι; :: * Πολλοί . . . 3. Τί ήν γεγραμμένον έπί τοϋ 'Ιησού σταυρού; :: Ή ν . . .

4. Τί έλεγε Πιλάτος περί τής επιγραφής; :: Πιλάτος . . .

Β. 1. Τίνα γραφήν Μέλητος έγράψατο Σωκράτη; :: Ώ ς . . .

2. Τίς μετεπέμψατο Πέτρον έξ Ίόππης; :: Κορνήλιος . . . 3. Τί δ' είπεν δ Πέτρος είσελθών προς Κορνήλιον; :: Πέτρος 4. Τί γράφει ό Απόστολος περί γυναικός μανθανούσης; :: . . . 5. Αρ ' επέτρεψε γυναικί διδάσκειν; :: Ό Απόστολος . . .

C. 1. Ά ρ ' έτρέψαντο τους Κορινθίους οί Κερκυραίοι; :: Ναί· . . . 2. Τί δ' εποίησαν οί Κορίνθιοι; :: Οί . . . κτλ.

D. 1. Λέγε Αίσχύλου στίχον περί τοϋ σιγάν. :: * Πάλαι . . . 2. Πού άπέθανεν Αισχύλος; :: . . . 3. Πού τέθαπται; :: . . .

4. Ποϋ δ' Ευριπίδης ετάφη; :: ... Ε. 1. Διά τί άπέθανεν Αντιγόνη; :: . . .

2. Τίς άνέθρεψεν " Ιωνα; :: . . . 3. Ύπό τίνος έτράφη Άχιλλεύς; :: . . . κτλ.

F. 1. Τί λέγει 'Ηράκλειτος περί τοϋ θεού τού έν Δελφοϊς; :: . . . 2. Αρα δει κεκρύφθαι τό καλόν; :: . . . κτλ.


Α. Γράφω, γράψω, έγραψα, γεγραφα, γέγραμμαι, έγράφην. ωσαύτως:

1. πέμπω. 2. βλέπω2. 3. τρέπω. 4. βλάπτω. 5. κλέπτω. 6. θ ά π τ ω 2 .

Β. Ό φίλος (ό) βλάπτων με εχθρού ού διαφέρει.

1. ? ? ? ? με ζητώ. 2. ? ? ? ? με ήδ' έστιν ή οικία. 3. ? ? ? ? με ούκέτι πιστεύω. 4. ? ? ? ? με έν Άσίάι διέτριψεν. 5. ? ? ? ? με μισώ. Bedenke, wann das Partizip einen Artikel verlangt.

C. Für βλάπτων setze βλάψας und Plural für Singular, auch γυνή für φίλος.

D. Αντιγόνη, θάψασα τον άδελφόν, βέβηκεν. 1. ? τήν ? τόν άδελφόν, θαυμάζω (ζηλώ). 2. ? ? ? τόν άδελφόν, χάριν έχομεν. 3. ? ? ? τόν άδελφόν, δδε ό τάφος εστίν.

4. ? ? τον άδελφόν, οί φύλακες έκάθευδον.

Ε. Ετεοκλής τεθαμμένος άναπέπαυται.

1. ? ? έάτε πεπαΰσθαι. 2. ? ? μεμνήμεθα. 3. ? ? ή πόλις έν είρήνηι εστίν. 4. ? ? θυσίας θύωμεν.

EXERCITIA L. 58 75

F. 1, Α ρ α πέμπωμέν τίνα είς Ίόππην; :: Ναί· . . . 2. Α ρ α πέμψετε τίνα είς Ίόππην; :: Ναί· . . . 3. Αρα πεπόμφατέ τίνα είς Ίόππην; :: Ναί· . . . κτλ.

G. 1. Α ρ α μεταπεμπώμεθα Πέτρον έξ Ίόππης; :: Ναί· . . .

2. Α ρ α μεταπέμψεσθε Πέτρον έξ Ίόππης; :: Ναί· . . . κτλ.

Η. 1. Τίς έτρεψε τους πολεμίους; :: Οί Αθηναίοι . . . 2. Τίς τρέψει τους πολεμίους; :: Οί Αθηναίοι . . . 3. Α ρ ' έτρέψατε τους πολεμίους; :: Ναί· . . . κτλ.

Ι. 1. Α ρ α τραπώμεθα προς φυγήν; :: Ναί- . . . 2. Α ρ α τρέψεσθε προς φυγήν; :: Ουχί- ού . . . 3. Αρ ' έτράπεσθε προς φυγήν; :: Ουχί· ούκ . . . 4. Α ρ ' έτρέψασθε τους πολεμίους; :: Ναί· . . .

5. Α ρ ' έτρέφθησαν οί πολέμιοι; :: Ναί- . . . κτλ.

Κ. Ποϊ τράπωμαι; 1. Άρ ' έσκεψαι πότερον δοκεί φεύγειν; :: Έσκε- . . . , άλλα ποί τραπ-; 2. Α ρ ' έσκέψασθε πότερον δοκεί φεύγειν; :: Έσκε- . . . 3. Α ρ ' έσκεφθε πότερον δοκεί φεύγειν; :: Έσκ . . . 4. Α ρ α σκέψηι πότερον δοκεί φεύγειν; :: Σκε- . . . κτλ.

L. Χειμών έστι. 1. Χειμών έστιν άρ' έγκεκάλυψαι ίκανώς; :: Ναί· έγκεκ- . . . 2. Χειμών έστιν· άρ ' έγκεκάλυφθε ίκανώς; :: Ναι- έγκεκ- . . . 3. Χειμών έστι· άρ' έγκεκάλυπται ίκανώς ό παϊς; :: Ναί· ό παίς . . . 4. Χειμών έστιν- άρ' ? ίκανώς οί παίδες; :: Ναί· . . . 5. Χειμών ήν· άρ' ένεκεκάλυπτο ίκανώς ό παις; :: Ναί· ό παίς . . . 6. Χειμών ή ν άρ' ένεκεκάλυψο ίκανώς; :: Ναί· . . . 7. Χειμώνος όντος άρ' έγκαλύπτηι;:: Ναί· χειμώνος όντος . . . 8. Χειμώνος όντος άρ' ένεκαλύψω; :: Ναί- χειμώνος όντος . . . κτλ.

Μ. Ή Α ρ κ α δ ί α κατέστραπται. 1. Αρα κατέστραπται ή Α ρ κ α δ ί α ; :: Ναί· ή Αρκαδία . . . 2. Τίς κατεστρέψατο τήν Ά ρ κ α δ ί α ν ; :: Οί Μαντινείς . . . 3. Α ρ α καταστρεπτέα ήν ή Α ρ κ α δ ί α ; :: Ουχί· ή . . . 4. Α ρ α καταστρεψώμεθα τήν Άρκαδίαν; :: Ναί· κατά- . . . κτλ.

III.

1. a) Welche Laute werden Labiale genannt? b) Für jeden der drei Labiale nenne ein Verb, dessen Stamm auf ihn auslautet. c) Zeige und begründe, daß βλάπτω und θάπτω Labial- und nicht Dentalstämme

haben. d) Was ergibt ein Labial mit folgendem -s? e) Bilde entsprechend den Aor. Akt. von γράφω, βλέπω, κλέπτω, βλάπτω

(1. Pers. Sing.).

2. a) Wie lautet das Perfekt Akt. von γράφω? Welche Regel zeigt sich dabei? b) Wie lautet das Perfekt Akt. von πέμπω und κλέπτω? Zwei weitere untergeordnete

Regeln werden durch diese Formen illustriert. Wie lauten diese? c) Bilde entsprechend das Perfekt Akt. (1. Pers. Sing.) von τρίβω, τρέπω, βλάπτω,

συγγράφω.

76 EXERCITIA L. 58

d) Wie lautet die regelmäßige attische Form des Aor. Pass. von τρίβω und τρέπω? Welche Charakteristika werden dabei deutlich?

e) Bilde entsprechend die 1. Pers. Sing, des Aor. Pass. von γράφω, κλέπτω, βλάπτω und - anders - πέμπω.

3. Bestimme die folgenden Formen: έβλάβημεν βλαβέντες βλάβης βλαβήις βλαβήσεσθαι βλάψετε βλάψατε κλαπήι κλοπήι θάψηι (3) πεπομφότας έτρέποντο έτράποντο έτρέψαντο τρέψαντες θρέψαντες τρέπουσι (2) τρέψουσι (2) θρέψουσι (2) τροπήι τρα-πήι

4. Bestimme: έθαπτε έθαψε ετάφη. Warum die verschiedenen t-Laute?

5. Übersetze: a) Meletos klagte Sokrates als Verderber (>verderbend<) der Jugend (>die Jungen«) an. b) Sendet [jemanden] nach Athen und laßt Miltiades kommen! c) Das Gold wurde aus dem Heiligtum gestohlen, d) Wir haben (Perfekt) Gesandte nach Syra-kus geschickt, e) Gestern hat sich die Sonne zum Winter gewendet, f) Die Naxier schlugen die Messenier in die Flucht, g) Wir werden nicht Schaden leiden (geschädigt werden), wenn wir antworten, h) Der Mann muß von uns begraben werden (Verbaladj.).

6. a) Wozu wird ein Labial vor μ? Gib ein Beispiel, b) Wozu wird ein Labial vorT? Gib ein Beispiel, c) Wozu wird ein Labial vor θ? Gib ein Beispiel.

7. Sprich und schreibe von βλάπτω und πέμπω a) den ganzen Indikativ des Perfekt und Plusquamperfekt Passiv, b) den Infinitiv und das Partizip im Nom. Sing, des Perf. Pass., c) die 2. Person Sing, im Konjunktiv, Optativ und Imperativ des Perf. Passiv.

8. Lerne, sprich und schreibe die Haupttempora von a) κλέπτω, b) κρύπτω, c) γράφω, d) τρέπω, e) τρέφω, f) στρέφω.

9. Bestimme: κεκάλυψο έκεκάλυψο έκρύφθη έκέκρυπτο τέτραφθε τετράμμεθα έτέ-τραφθε καταστραφείσαις κατεστραμμέναις καταστρέψαις τετροφυίαις (2) τεθαμμέναις έτέθαπτο τέτροφε (2) έτέτραφθε έσκέμμεθα (2)

10. Übersetze ins Griechische: a) Alle verborgenen Dinge (Neutr. Plur.) sind nun enthüllt [worden], b) Die Macht der Rhetorik wurde Sokrates durch Gorgias enthüllt (Aor.). c) Die Kinder des Herakles (»Herakliden«) wurden von Iolaos, [dem] alten [Mann], erzogen (Aor.). d) Wir werden diese Aufgabe nicht in Angriff nehmen, wenn ihr sie nicht genügend erörtert habt (Aor. Vgl. IIH4).

11. Vesuche, folgende Abschnitte aus der griechischen Lektion in möglichst adäquates Deutsch zu übertragen: IF; 14; IIA1.7; Hl.9.10; HIB; C; D.

1 Ό τοίχος, ού (Haus-)Mauer. 2 Kein Perfekt Aktiv.

EXERCITIA L. 60 77

LEKTION 59 Wiederhole alle Verba Muta. Ersinne dazu selbst Übungen, wie sie dir nützlich scheinen.

LEKTION 60


Α. 1. Τίνας άπέστειλεν ό Ιησούς; :: 'Ιησούς . . . 2. Τίνι ονόματι έκ τούτου καλούνται οί δώδεκα; :: Οί . . . 3. Τί ποιεϊν (ίνα τί ποιώσιν) απεστάλησαν; :: . . . 4. Τίς ήν Σίμων ό επικαλούμενος Πέτρος; :: . . . 5. Τίς μετεπέμπετο τον Πέτρον; :: . . . 6. Πόθεν μετεπέμφθη; :: . . .

Β. 1. Τί έλεγεν ό Απόστολος περί ομιλιών κακών; :: . . . 2. Τί έλεγεν ό δούλος, δν Ζήνων έπί κλοπής έμαστίγου; :: . . . 3. Τί έλεγε Ζήνων προς ταϋτα; :: . . .

C. 1. Λέγε παροιμίαν περί τοϋ δέρειν :: Κύνα . . . 2. Καί άλλην . . . :: *Ό μή . . . 3. Λέγε παροιμίαν περί τού βάλλειν καί βαλείν- :: **Hv . . . 4. Λέγε στίχον Εύριπίδου έκ τής Ιφιγένειας. :: . . .

D. 1. Τί έπηγγέλλοντο διδάσκειν οί σοφισταί; :: Άρετήν . . . 2. Τίς έπηγγέλλετο διδάσκειν τά πολιτικά; :: . . . 3. Τίς πράττει τά πολιτικά; :: . . .

Ε. 1. Πότερον ράιόν έστι ποιεϊν τι ή διαφθείραι; :: . . . 2. Αρα σοφοί έσμεν είς τό νουθετεϊν άλλους; :: Πάντες . . . 3. Αρα γιγνώσκομεν αυτοί σφαλέντες; :: Ού . . . 4. Λέγε Εύριπίδου είς τούτο στίχους. :: . . .

F. 1. Τίς έκάθηρεν τάς Α θ ή ν α ς ; :: Έπιμενίδης . . . 2. Τίς ήν Έπιμενίδης; :: . . . 3. Πώς οί ποιμένες τήν άγέλην καθαίρουσιν; :: . . . (IIF) 4. Πώς καθαιρεί τήν εαυτού διάνοιαν ό σοφός; :: . . . 5. Πώς δει θύειν κατά Θεόφραστον; :: . . .


Α. 1. Αρ ' άπέστειλας άγγελον; :: Ναί· . . . 2. Αρ ' άποστείλωμεν άγγελον; :: Ναί· . . . 3. Αρ ' άποστελεί άγγελον; :: Ναί· . . . 4. Αρ ' άπέσταλκας άγγελον; :: Ναί· . . . κτλ.

Β. 1. Αρ ' αποστείλω τον άγγελοϋντα, ώς πάρεισιν οί πολέμιοι; :: Ναί· . . . 2. Α ρ ' άν άποστέλλοι τις τόν άγγελοϋντα, ώς πάρεισιν οί πολέμιοι; :: Ναί· . . .

3. Αρ ' άν άποστείλαις τόν άγγελοϋντα, ώς πάρεισιν οί πολέμιοι; :: . . . κτλ.

C. 1. Αγγειλον ώς πάρεισιν οί πολέμιοι: :: Ναί· άγγ- . . . 2. Αρ ' άγγελείτε ώς πάρεισιν οί πολέμιοι; :: Ναί· . . . 3. Αρ ' ήγγειλας ώς ? οί πολέμιοι; :: Ναί· . . .

78 EXERCITIA L. 60

4. Α ρ ' ήγγελκας ώς ? οί πολέμιοι; :: Ναί· . . . κτλ.

D. 1. Αρα καθαίρωμεν τόν φονεύσαντα; :: Ναί· . . .

2. Αρ ' έκάθαιρες τόν φονεύσαντα; :: Ναί· . . . 3. Αρ ' έκάθηρας τόν φονεύσαντα; :: Ναί· . . . 4. Αρα καθαρείς τον φονεύσαντα; :: Ναί· . . . 5. Αρα καθαίροις άν τον φονεύσαντα; :: Ναί· . . . 6. Αρα καθήραις άν τόν φονεύσαντα; :: Ναί- . . . κτλ.

Ε. 1. Αρα κεκάθαρται ό φονεύσας; :: Ναί- . . . 2. Αρα ? οί φονεύσαντες; :: Ναί· . . . 3. Αρα κεκάθαρσαι φόνου; :: Ουχί· ού . . . 4. Αρα κεκάθαρθε φόνου; :: Ουχί· ού . . . 5. Αρ ' έκεκάθαρσο φόνου; :: Ουχί- ού . . . κτλ.

F. 1. Αρ ' απεστάλη ό Απόστολος; :: Ναί· ό . . . 2. Αρ' ? οί Απόστολοι; :: Ναί· . . . 3. Α ρ ' άποσταλήσεται ό Αγγελος; :: Ναί- . . . κτλ.

G. 1. Α ρ α δοκεί σοι άρασθαι πόλεμον; : : Ναί· . . . 2. Αρα πόλεμον αϊρεσθε; :: Ναί· . . .

3. Αρα πόλεμον άρείσθε; :: Ναί· . . . κτλ.

Η. 1. Α ρ ' άν αίροισθε πόλεμον; :: Ναί· . . .

2. Αρ ' άν άροιο πόλεμον; :: Ναί- . . . 3. Ά ρ ' ήρθη πόλεμος; :: . . . 4. Άρ' ήρται πόλεμος; :: . . . κτλ.

III.

1. a) Warum hat άγγέλλω Doppel-λ im Präs., aber einfaches λ in den anderen Tempora? b) Warum hat φθείρω -ει- im Präs., aber -ε- in den anderen Tempora? c) Warum hat δέρω im Präs. die Nebenform δείρω?

2. Wie lautet das Futur von άγγέλλω, φθείρω, δέρω? Welche Regel ergibt sich dabei?

3. Wie lautet der Aorist von άγγέλλω, φθείρω, καθαιρώ? Welche Regel ergibt sich dabei?

4. a) Nenne alle aktiven Aoristformen der 2. Pers. Sing, von καθαιρώ.

b) Nenne alle medialen Futurformen der 2. Pers. Plur von επαγγέλλομαι.

5. Bestimme die folgenden Formen: άγγειλον άγγελον ήγγελον άγγέλλων αγγέλων άγγελών ήγγειλαν έπηγγεί-λω άγγείλω έπαγγελείται άγγελθέντα έπιστείλαντα έπέστειλαν έκαθαί-ροντο έκαθήραντο καθήραι καθήραι κάθηραι ήραν άραι

6. Übersetze: a) Ich könnte wohl (Opt. Präs.) deine Worte deinen Freunden berichten, wenn du mich retten wolltest (Opt. Aor.). b) Zorn hat viele Häuser zu Fall gebracht (Aor.). c) Man darf sich über Krieg und Frieden nicht irren, d) Die Sophisten haben mich zu Fall gebracht.

7. Bilde von αίρω a)die 1. Pers. Sing. Indikativ und den Infinitiv des Futur Aktiv, b)die2. Pers. Sing, aller Aoristformen Akt. (auch Infinitiv und Partizip Nom.), c) die 2. Pers. Plur. aller medialen Aoristformen (auch Infinitiv und Partizip Nom.), d) die 1. Pers. Sing.

EXERCITIA L. 61 79

aller passiven Aoristformen (auch Infinitiv und Partizip Nom.), e)die 1. Pers. Plur. aller Perfekt Aktivformen (auch Infinitiv und Partizip Nom.).

8. Nenne den ganzen Indikativ und den Infinitiv des Perfekt, sowie das Plusquamperfekt Passiv von: a) άγγέλλω. b) αποστέλλω, c) καθαιρώ, d) αίρω.

9. Bestimme: φθαρήναι έφθάρθαι έφθαρθε (2) έκεκάθαρθε (2) έσταλσαι έσταλσο φθαρήσεσθε άπήρκαμεν άπήρκεμεν φθαρήσεται ήράμεθα άρούμεθα

10. Nenne die Haupttempora von: a) στέλλω, b) άγγέλλω. c) αίρω. d) δέρω. e) καθαιρώ.

11. Übersetze ins Griechische: a) Wir haben unsere Programme verkündet (Perfekt) (Ι E3). b) Bist du so verdorben (Perfekt), daß du überzeugt bist, daß alle Menschen schlecht sind? c) Wir haben die Waffen (»Speere«) gegen unseren Willen erhoben.

12. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: IC1 .2 ;E1 .2 .5 ;F3; I IB;E4;G4.

LEKTION 61


Α. 1. Τής παρόδου τής Αντιγόνης λέγετε τήν αρχήν. 2. Λέγε Μενάνδρου στίχον. :: *Οίκοι . . . 3. Λέγε Αγάθωνος τρίμετρα. :: *ΕΙ μέν . . . (IIC4) 4. Καί Μενέλεω στίχον έκ τής Εύριπίδου 'Ελένης. :: *κτεϊν' . . . (IID1)

5. Καί άλλον τοϋ αυτού δράματος. :: * Τύμβου . . .

Β. Κατ' Αριστοτέλη,

1. Πόσος φαίνεται ό ήλιος; :: . . . 2. Πόσος δέ έπεπίστευτο είναι; :: . . . 3. Τί έστιν ή σοφιστική; :: . . . 4. Τί έφη Δημόκριτος περί τών φαινομένων; :: . . . 5. Τί δ' έφη αυτός ό Αριστοτέλης περί τών φαινομένων; :: . . . 6. Τί δέ περί τής τών άστρων κινήσεως; :: . . .

C. 1. Τί έλεγε Φιλόλαος περί τοϋ κόσμου; :: Φιλόλαος . . . 2. Πότε έγένετο ό κόσμος; :: Ό κόσμος, κατά Φ. . . . 3. Καί πόσον χρόνον διαμένει; :: Κατά Φ. . . . κτλ.


Α. Τώι παιδί νέμω τούτο τό δώρον 1. Τίνι νέμεις τούτο τό δώρον; :: Τώι παιδί . . . 2. Τίνι νείμω τούτο τό δώρον; :: Τώι παιδί νεϊμον . . . 3. Τίνι ένειμας τούτο τό δώρον; :: Τώι παιδί . . .

4. Τίνι νέμεις τούτο τό δώρον; :: Τώι παιδί . . . κτλ.

Β. Τήι μητρί άμύνω 1. Αρ' άμύνεις τήι μητρί; :: Ναί· . . .

80 EXERCITIA L. 61

2. Αρ ' ήμυνες τήι μητρί; :: Ναί· . . . 3. Αρ ' άμυνεϊς τήι μητρί; :: Ναί· . . . 4. Α ρ ' ήμύνατε ταίς ? ; : : Ναί· . . . 5. Αρ ' άμύνωμεν ταίς ? ; :: Ναί- . . .

C. Τους εχθρούς αμύνομαι 1. Α ρ ' άμύνηι τους εχθρούς; :: Ναί- άμ. . . . 2. Α ρ ' άμυνήι τους εχθρούς; :: Ναί· άμ. . . . 3. Αρ ' άμυνεϊσθε τους εχθρούς; :: Ναί· άμ. . . . 4. Α ρ ' ήμύνω τους εχθρούς; :: Ναί· ήμ. . . . κτλ.

D. 1. Α ρ ' άπέκτονάς τίνα; :: Ούτινα άπ-2. Αρ ' άπεκτόνατέ τίνα; :: Ούτινα ?

3. Α ρ ' άπεκτόνει τίνα; :: Ούτινα ? κτλ.

Ε. 1. Αρα φόνωι μεμίανται ή γη; :: . . . 2. Αρα φόνωι μεμίανσαι; :: . . . 3. Αρα φόνωι μεμίανθε; :: . . .

F. 1. Τίς φόνου καθαιρεί τήν γήν; :: Έπιμενίδης . . . 2. Τίς φόνου καθαρει τήν γήν; :: Έπιμενίδης . . . 3. Τίς φόνου έκάθηρε τήν γήν; :: Έπιμενίδης . . .

G. 1. Αρ ' έμμενείς οίς άν δικάσω; :: Ναί· έμμ. . . . 2. Αρ ' έμμενεϊτε οίς άν δικάσωμεν; :: Ναί· . . . 3. Α ρ ' ενέμεινε οίς έδίκασα; :: Ναί· . . . κτλ.

III.

1. a) Warum hat das Futur φανώ das Präsens φαίνω? b) Warum hat der Aorist έμεινα das Präsens μένω? c) Warum hat das Präsens φαίνω den Aorist έφηνα? d) Warum hat das Präsens άμύνω den Aorist ήμυνα?

2. a) Wie lautet das Futur von νέμω? b) Wie lautet das Futur von αμύνομαι? c) Wie lautet der Aorist von αμύνομαι? d) Wie lautet das Perfekt Akt. von φαίνω?

Bestimme: μενεί έφηνας πέφηνας άμύνω (3) άμυνώ ήμύνω ένεμόμεθα νεμεϊσθε νεί-μαισθε μένε μείναι μείνασαι

4. Nenne von φαίνω alle 2. Pers. Sing, des a) Aorists Aktiv, b) starken Passivaorists.

5. Übersetze: a) Die Fackel wird dir alles zeigen! b) Der Blitz ist nicht, sondern scheint [zu sein], c) Du hast dich als schlechter als dein Vater erwiesen (bist erschienen). d) Teilt eure Leiden, denn dadurch (so) werden sie gelinder (schwächer) sein (vgl. L. 61 IE2). e) Wie wehrtet ihr die Athener ab? f) Steht fest gegen (erwartet) den Feind! g) Wir haben den Vertrag gehalten (>sind darin geblieben«), h) Wer den Eid nicht gehalten hat, soll zwanzig Talente demjenigen zahlen, der ihn gehalten hat (Par-tizipia).

6. Welche Besonderheiten des Perfekts (und des Plusquamperfekts) Passiv der n-Stämme sind zu merken hinsichtlich der Endungen, die a) mit -μ, b) mit -σ, c) mit zwei Konsonanten beginnen?

Warum?

EXERCITIA L. 62 81

Lerne das Perfekt Passiv von φαίνω und μιαίνω.

7. Bestimme: μιανθήναι μιάναι μεμιάνθαι έπέφανσο έφάνη πέφανται ήμύναντο άπεκ-τόναμεν άπεκτείναμεν έκτεινα έκτονα έκτανον

8. Übersetze ins Griechische: -, a) Antiphon schrieb einen Brief (sagend), daß er den Sklaven getötet hätte, b) Du hast keine Aussicht, Geld zu bekommen (nehmen), wenn du diesen Mann umbringst (Part.) (vgl. L.61 IIE2). c) Wer gerecht getötet hat (Part. Aor.), soll entsühnt (gereinigt) werden (Imper. Aor.). d) Ein Führer zur Rettung ist uns erschienen, e) Weise Männer sind von den Athenern getötet worden (Perfekt).

9. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: IB6; Dl.4.5; E2; H l - 3 ; Κ; IIE1.2; K.

LEKTION 62

Gelegenheit zur Befestigung der Verba Muta und Liquida. Nutze sie! Ersinne deine eige

nen Übungen!

LEKTION 63


Α. 1. Πόθεν ανάγκη πάν τό γιγνόμενον γίγνεσθαι; :: Έ ξ αρχής . . . 2. Πόθεν δέ γίγνεται ή αρχή; :: Ούκ έξ . . . 3. Διά τί ούκ έκ του αρχή γίγνεται; :: Εί έκ . . . 4. Τί έλεγε Πρωταγόρας περί τού είναι; :: . . .

5. Τί έλεγε Χρύσιππος τήν είμαρμένην είναι; :: . . .

Β. 1. Κατά δ' Έπίκτητον, τίς έστιν ελεύθερος; :: . . .

2. Αρα δή πάν ποιήσει ό ελεύθερος; :: Ού . . . 3. Τί ού ποιήσει ό αληθώς ελεύθερος; :: Τά κακά . . . 4. Διά τί ού ποιήσει τά κακά; :: . . . (άπόνοια)

C. 1. Πότε ξυλεύεται πάς άνήρ; :: "Δρυός . . . 2. Τί έπίπρασκεν ό Κυμαϊος; :: . . . 3. Αρα καλόν ήν τό μέλι δ έπίπρασκεν ό Κυμαίος; :: . . . 4. Τί έλεγεν ό Κυμαίος περί τοϋ μέλιτος τούτου; :: . . .

D. Στίχους λέγωμεν ποιητών. 1. Λέγε στίχον Σοφοκλέους περί τών Διός κύβων. :: *Άεί . . . 2. Λέγε στίχον τής Σοφοκλέους 'Ηλέκτρας. :: *Πεσούμεθ' . . . 3. Καί Εύριπίδου περί τής χθονός τής άπαντα τικτούσης. :: ' Ά π α ν τ α . . .

4. Καί άλλους, περί τών σφαλμάτων τών τεκόντων. :: *Τά τών . . .

Ε. 1. Λέγε τών Εύριπίδου Βακχών τήν αρχήν. :: : : 'Ήκω . . .

2. Τίς έστιν ό λέγων τους στίχους τούτους; :: . . . 3. Τίς έτεκεν Έτεοκλήα καί Πολυνείκη; :: . . . 4. Λέγετε Πολυνείκους τους στίχους. :: "Πατήρ μέν . . .

82 EXERCITIA L. 63


Α. 1. Αρα τό έστι καί τό γίγνεται τό νύν παρόν σημαίνει; :: Ναί· τό . . . 2. Αρα τό ήν καί τό έγίγνετο τό πότε γεγονός σημαίνει; :: Ναί· τό . . . 3. Αρα τό έσται καί τό γενησεται τό μέλλον σημαίνει; :: Ναί· τό . . . 4. Τί δέ τό έγένετο σημαίνει; :: Καί τό . . .

5. Τί δέ τό έγεγόνει σημαίνει; :: Καί τό . . . κτλ.

Β. 1. Αρ ' έγένου ελεύθερος; :: Ούκ έγ- . . . 2. Αρ ' έγένεσθε ελεύθεροι; :: Ούκ έγ- . . . 3. Αρ ' έγενήθη ελεύθερος; :: Ούκ έγ- . . . κτλ.

C. 1. Αρα γενήσηι ελευθέρα; :: Είθε γεν-1 . . . 2. Αρα γενήσεσθε έλεύθεραι; :: Είθε . . . 3. Αρα γενηθήσονται έλεύθεραι; :: Είθε . . . κτλ.

D. 1. Αρα γέγονας πλούσιος; :: . . . 2. Αρα γεγόνατε πλούσιοι; :: . . . 3. Αρ ' έγεγόνει πλούσιος; :: . . . κτλ.

Ε. Έπεπτώκεσαν τών Αθηναίων αί οίκίάι. 1. Αρα πέπτωκεν ή οίκία σου; :: . . . 2. Αρα πεσεϊται ή οίκία σου; :: . . . 3. Άρα πεσούνται αί ? ? ; : : . . . 4. Άρ' έπεσον αί ? ? ; : : . . . κτλ.

F. 1. Τίς έπεσεν είς τό φρέαρ; :: Ό γέρων . . . 2. Αρ ' έπεσες είς τό φρέαρ; :: . . . 3. Άρα πεσήι είς τό φρέαρ; :: . . . 4. Άρα πέπτωκας εις τό φρέαρ; :: . . . κτλ.

G. 1. Άρα φοβήι μή πίπτηις είς φρέαρ; :: . . . 2. Άρα φοβήι μή πέσηις είς φρέαρ; :: . . .

3. Άρα φοβείσθε μή ? είς φρέαρ; :: . . . κτλ.

Η. 1. Άρ ' έπιπτον πολλοί έν τήι μάχηι; :: Ναί· . . . 2. Άρ ' έλέγετο ώς πολλοί έν τήι μάχηι ? ; :: Ναί· . . .

3. Άρ' έλέγετο ώς "Εκτωρ έν τήι μάχηι ? ; :: Ναί· . . . κτλ.

Ι. 1. Τίς τίκτει ποτέ Διόνυσον; :: Σεμέλη . . .

2. Τίς έτεκε Πολυνείκη; :: Ίοκάστη . . . 3. Τίς, κατά τον Προφήτην, τέξεται Ίησούν; :: Ή παρθένος . . . 4. Άρα τέτοκεν ή παρθένος; :: . . . κτλ.

III.

1. Überlege, a) was bedeutet der Begriff »unregelmäßiges Verb« ? b) welche formale Besonderheit weisen die Verben γίγνομαι, πίπτω und τίκτω im Präsens auf?

2. Lerne die Stammformen dieser drei Verben.

3. Bedenke, wo sich bei diesen Verben »Ablaut« und andere formale Besonderheiten zeigen. Kannst du für jede Form von πίπτω eine Erklärung geben?

4. Bestimme: γίγνοιτο γένοιτο γένηται γενησεται γεγενηται γεγονότες πεσήι πέσηι γε-γονόσι γεγόνασιν γενηθώσιν τετοκυίαι τίκτουσιν (2) τέξεσθε τέκοιεν τίκ-τοιεν πεπτωκόσιν πεσείν πεσείσθαι πεπτώκασιν

EXERCITIA L. 64 83

5. Nenne und schreibe a) alle Infinitive von γίγνομαι, b) alle Partizipien (Nom. Plur., alle 3 Geschlechter) von πίπτω.

6. Übersetze ins Griechische: a) Der Anfang ist nicht aus irgend etwas anderem entstanden (geworden), b) Die Götter strafen die Fehler der Eltern an den Kindern (wenden die F. gegen, auf die K.). c) Unsere Stadt hat niemals einen solchen Fall getan (Fall . . . gefallen), d) Wenn alle so wären (sein wollten) wie Sokrates, wäre unsere Stadt nicht so tief (e. solchen Fall) gestürzt, e) Die Freien werden von niemandem gehindert, f) Chry-sipp nannte das Gesetz (die Vernunft) der Welt »Schicksal«. g) Wache [über] deinen Sohn, daß er nicht in den Brunnen fällt und du [dann] sagst: »Gott hat [es so] gewollt«.

7. Übersetze in möglichst deutliches Deutsch aus der griechischen Lektion: IA; B ; C ; K ; I I C ; D 3 .

1 Aorist!

LEKTION 64


Α. Λέγετε μοι ποιητικά τίνα. 1. Τί έλεγε Σόλων περί εαυτού; :: Σόλων . . . 2. Τί έλεγε Σοφοκλής περί τής Αττικής; :: *Τό τήσδε . . . 3. Τί έποίησε Κριτίας είς Ανακρέοντα τον ποιητήν; :: . . . 4. Τί έποίησε Θεόγνις είς εαυτόν; :: . . .

Β. 1. Τίνι (κατά Πλάτωνα) ή ψυχή δοκεί διαλέγεσθαι; :: . . . 2. Πώς δοκεί διαλέγεσθαι εαυτή ι; :: Δοκεί . . . 3. Τί έπηγγέλλοντο οί σοφισταί; :: Οί . . . 4. Τίς έφασκεν ό Μενεκράτης είναι; :: Ό . . .

C. 1. Λέγε Σοφοκλέους στίχον περί τοϋ δράν και πάσχειν. :: . . . 2. Τί λέγει ή κωμωιδία περί πάθους καί συμπαθείας; :: . . . 3. Τί λέγει ή κωμωιδία περί γήρως; :: . . . 4. Τί λέγει ό Μένανδρος περί πάθους; :: * Ουδέν . . .

D. 1. Τίς ευρίσκει; :: Ό ζητών ευρίσκει. 2. Τίς ηύρεν άνθρώποις σωτηρίαν; :: . . . 3. Ύπό τίνος άπέθανεν "Εκτωρ; :: . . . 4. Ύ π ό τίνος άπέθανεν Ιησούς; :: . . .

Ε. 1. Τί λέγεται κέρδος; :: Κέρδος . . . (IIG3) 2. Άρ ' έκόντες τής αληθείας στερίσκονται οί άνθρωποι; :: . . . 3. Ά ρ ' έάλωκεν ή Αίγινα ύπό τών Αθηναίων; :: . . .

F. 1. Λέγε στίχον Μενάνδρου περί νέου αποθανόντος. :: . . . 2. Λέγε στίχον Σοφοκλέους περί τού καλώς ζήν. :: . . . 3. Λέγε στίχους Εύριπίδου περί τοϋ ζήν καί θανείν. : : . . .

G. 1. Τί έλεγεν ιερεύς προς Αντισθένη περί τών μεμυημένων; :: . . . 2. Τί δ ' είπεν Αντισθένης προς τόν ιερέα τόν μυοϋντα αυτόν; :: 3. Τί είπεν σχολαστικός άπαντήσας φίλωι; :: . . .

84 EXERCITIA L. 64

4. Τί δ' είπεν ό φίλος; :: . . .

5. Τί δέ προς ταύτα ό σχολαστικός; :: . . .


Α. 1. Άρ ' ήβάσκεις; :: . . .

2. Ά ρ ' ήβάτε; : : . . .

3. Άρ ' ήβήσετε είς άεί; :: . . .

4. Τίς άεί ήβάι; :: Οί θεοί άεί . . . κτλ.

Β. 1. Άρα γηράσκεις; :: . . . 2. Άρα γηράσετε; :: . . . 3. Άρ ' έγήρασας; :: . . . κτλ.

C. 1. Τίς έφασκε θεός είναι; : : Μενεκράτης . . .

2. Τίς περιήλθε φάσκων θεός είναι; :: . . . Μενεκράτης . . .

3. Άρ ' άλλοι έφασκον αυτόν θεόν είναι; : : 'Ολίγοι . . .

4. Τίνες ήσαν οί ού φάσκοντες αυτόν θεόν είναι; : : Οί πλείστοι ούκ

D. 1. Άρα φής αρετής διδάσκαλος είναι; :: . . .

2. Άρα φήσεις αρετής διδάσκαλος είναι; :: . . .

3. Άρ ' έφάσκετε αρετής ? είναι; :: . . .

4. Τίς έφασκεν αρετής ? είναι; :: . . . κτλ.

Ε. 1. Πώς έπασχες έξ ημών; :: Εύ έπ- . . . 2. Τί πεισόμεθα ύπό σού; :: Ύ π ' εμού ουδέν . . . 3. Τί έπάθετε ύπό τοϋ ρήτορος; :: Ουδέν . . . κτλ.

F. 1. Τίς ευρίσκει; :: Ό ζητών ευρίσκει.

2. Τίνες εύρίσκουσιν; : : Οί . . .

3. Τίνες εύρήσουσιν; :: Οί . . . κτλ.

G. 1. Διά τί ηϋρισκες; :: Ηϋρισκον δτι έζήτουν.

2. Διά τί ηΰρετε; :: . . .

3. Διά τί ηΰρηκας; :: . . . κτλ.

Η. 1. Άρ ' εύρίσκηι άμαρτάνων; :: Ούχ εύρ. . . .

2. Αρ ' εύρεθήσηι άμαρτάνων; :: Ούχ . . .

3. Άρ ' ηύρέθης άμαρτάνων; :: Ούχ . . .

4. Άρ ' ηΰρησθε ? ; :: Ούχ . . . κτλ.

Ι. 1. Άρ ' άποστερίσκετε αυτόν τής πατρίδος; :: Ούκ . . .

2. Άρ' άπεστερίσκετε αυτόν τής πατρίδος; :: Ούκ . . .

3. Άρ' άπεστερήσατε αυτόν τής πατρίδος; :: Ούκ . . . κτλ.

Κ. Dasselbe: Passiv.

L. 1. Άρα δικαίως άν άποστεροίτο της πατρίδος; : : . . . 2. Άρα δικαίως άν άποστεροίμην τής πατρίδος; :: . . . 3. Άρα δικαίως άν στερηθείης της πατρίδος; : : . . . κτλ.

Μ. 1. Ά ρ ' ού δικαίως άποθανείται; :: Ουχί δικ. . . . 2. Ά ρ ' ού δικαίως άποθανείσθε; :: Ουχί δικ. . . .

3. Άρ ' ού δικαίως άν άποθνήισκοις; :: Ουχί δικ. . . . κτλ.

Ν. 1. Άρ ' αναλίσκεις πολλά χρήματα; :: Ναί· . . .

2. Ά ρ ' άνήλισκε πολλά χρήματα; :: Ναί- . . .

3. Ά ρ ' αναλώσετε πολλά χρήματα; :: Ναί· . . .

4. Ά ρ ' άνήλωσας πολλά χρήματα; :: Ναί- . . .

EXERCITIA L. 64 85

5. Ά ρ ' άνηλώθη πολλά χρήματα; :: Ναί· . . . κτλ.

Ο. 1. Ά ρ ' αίρω υμάς άδικοΰντας; :: Ούχ . . .

2. Ά ρ ' άλίσκηι άδικων; :: Ούχ . . . 3. Άρ ' έάλωτε ? ; : : Ούχ . . . 4. Ά ρ ' έάλωκεν ? ; : : Ούχ . . . 5. Ά ρ ' έάλω ή πόλις; :: Ούχ . . . 6. Ά ρ ' άλώσεται ή πόλις; :: Ούχ . . . κτλ.

III.

1. Nenne und schreibe die Stammformen von γηράσκω und ήβάσκω (ήβάω). Was ist die Besonderheit dieser Präsentia?

2. Nenne und schreibe die Stammformen von πάσχω. Wie lautet die Wurzel dieses Verbs? Erkläre die Präsensform, sowie Perfekt und Futur.

3. Besrimme: πείσομαι (2) πεσήι πείσηι (2) παθείν πεϊσαι πάσαι πεπόνθαμεν πεπτώκα-μεν γηράσηι (2) ήβήσειν ήβήσαι φάσκε έφασκε έπασχε

4. Übersetze: a) Unsere Stadt hat niemals [zuvor] solch [ein Unglück] erlitten, b) Bevor ich alt werde, will ich meinen Vater rächen, c) Er erklärt, daß er nicht ungerecht gegen dich gehandelt habe, d) Wer Schlechtes (Neutr. Plur.) getan hat (Partizip), wird leiden, e) Wer Freundlichkeit (»auf gute Weise«) erfahren hat (Part.), wird anderen Gutes (»auf gute Weise«) tun. f) Ich habe Gutes erlebt, denn ich bin ein Tyrann gewesen.

5. Übersetze Abschnitt I D2 der griechischen Lektion in deutliches Deutsch.

6. Sprich und schreibe die Stammformen von a) ευρίσκω, b) άποθνήισκω. c) αναλίσκω, d) άλίσκομαι. e) άποστερίσκω. Welche formalen Eigentümlichkeiten haben diese Verben?

7. Bestimme die folgenden Formen: ηύρέθη εύρεθήναι εύρεθήσεσθαι ηύρες ηΰρισκες εύρεϊν έάλωκεν (Bedeutung?) άναλωθήσεται (Bedeutung?) άποθανείν άποθανείσθαι άποθάνηι άποθανήι τεθνήκασιν τεθνηκόσιν άποθνήισκουσιν (2) άποθανούσιν άπο-θανοϋνται

8. Übersetze ins Griechische: a) Ich habe gesucht und alles, was wir brauchen, gefunden, b) Welche suchen (Partizip), finden, c) Ihr seid beim Begehen großer Fehler ertappt worden. d) Ich werde nicht beim Tun (Part.) von unfrommen Taten ergriffen werden. e) Wenn wir sterben müssen, werden wir ruhmvoll sterben, f) Wir werden unser Geld für was immer wir wollen ausgeben, g) Wenn du mehr verdienst als ausgegeben worden ist (Part.), wird es Gewinn sein, h) Ihr sollt unter der Bedingung frei sein, daß ihr nie mehr Krieg führen werdet, i) Admetos wird der besten Frau beraubt, k) Meine Stadt ist von den Feinden eingenommen worden. (Aorist und Perfekt)

9. Übersetze ins Griechische: a) Ich werde [meines] Reichtums beraubt (Aor.). b) Du bist [deines] Reichtums beraubt (Perf.). c) Er wird [seines] Reichtums beraubt werden, d) Wir werden [unseres] Reichtums beraubt, e) Sie wurden [ihres] Reichtums beraubt (Imperf.). f)

86 EXERCITIA L. 65

Diese Frau ist gestorben (Aor.). g) Diese Frau ist tot (Perf.). h) Diese Frauen starben, i) Diese Frauen werden sterben, k) Diese Frauen sind tot. 1) Ihr werdet von den Feinden getötet werden, m) Sie sind von den Feinden getötet worden (Aor.).

10. Versuche, die Anekdoten (III Β und C der griechischen Lektion) in angemessenem und elegantem Deutsch wiederzugeben.

LEKTION 65


Α. 1. Τί έλεγε Φίλιππος ό Απόστολος προς τον εύνούχον; :: Φιλ. έλεγεν ... 2. Τί έπυνθάνετο ό κώνωψ τού ταύρου; :: Ό .. . 3. Τί προς ταύτα έφη ό ταύρος; Ό ... 4. Τί λέγει Όμηρος περί 'Οδυσσέως; :: "Ομηρος . . .

Β. 1. Τί έγέγραπτο έν τώι ίερώι τώι έν Δελφοϊς; :: Έν ... 2. Άρα φάιδιον τό εαυτόν γνώναι; :: Ουχί- άλλα .. . 3. Τί έλεγε Δημόκριτος έλθών είς Αθήνας; :: Δημόκριτος . . . 4. Τί έλεγον οί φίλοι, δτε άνέγνωστο Ισοκράτους ό λόγος; :: "Οτε ...

C. 1. Τίς, κατ' Αίσχύλον, ελεύθερος έστιν; :: Κατ' . . . 2. Λέγε τόν στίχον. :: ... 3. Έκ ποίου δράματος έστιν ό στίχος ούτος; :: . . . 4. Έν δέ τώι Οίδίποδι, τί λέγει Ίοκάστη προς Οίδίπουν; :: . . .

D. 1. Τί, κατ' Εύριπίδην, διδάσκει σοφόν; :: . . . (Π Α5) 2. Λέγε τόν στίχον. :: ... 3. Τίς έδίδαξε τόν Αγαμέμνονα τήν τραγωιδίαν; :: ... 4. Ύπό τίνος έδιδάχθησαν οί Πέρσαι τό δράμα; :: ...

Ε. 1. Άρα πάντα τά ζώια, κατ' Αριστοτέλη, δύναται άναμιμνήσκεσθαι; :: . 2. Τί ζώιον, κατ' Αριστοτέλη, μόνον δύναται άναμιμνήσκεσθαι; :: ... 3. Τί, κατά Πλάτωνα, έστι μάθησις; :: Κατά Πλάτ. ... 4. Τί άρα, κατά Πλάτωνα, τό μανθάνειν εστίν; :: Τό μανθάνειν . . .

5. Πότε δή ανάγκη μεμαθηκέναι ημάς ά νύν άναμιμνησκόμεθα; :: ...

F. 1. Τίς ήρως ήν άτρωτος; :: ... 2. Άρα τρωθήσεται ό άτρωτος; :: ... 3. Τίς δ' έτρωσε Αχιλλέα; :: Απόλλων ... 4. Ποϋ δ' έτρώθη Βρασίδας ό βασιλεύς; :: ...


Α. 1. Άρα γιγνώσκεις σαυτόν όστις εί; :: . .. 2. Άρα γιγνώσκετε ? ? ? ; : : . . . 3. Άρ' έγνως τήν άλήθειαν; :: ... 4. Άρα γνώσεσθε τήν άλήθειαν; :: ... 5. Άρ' έγνωκας σαυτόν όστις εί; :: . .. κτλ.

Β. 1. Σωκράτους τί κατέγνωσαν οί δικασταί; :: Οί δικασταί . . .

EXERCITIA L. 65 87

2. Τί άρα κατεγνώσθη Σωκράτους; :: Σωκρ. . . . 3. Τί κατέγνωσται Σωκράτους; :: . . . κτλ.

C. 1. Άναμίμνησκέ με τών φίλων. :: Άναμν- . . . 2. Ά ρ ' ύπεμνήσατέ με τών φίλων; :: . . . 3. Ά ρ ' ύπομνήσετέ με τών φίλων; :: . . . 4. Ά ρ ' έμνήσθητε τών φίλων; :: . . . 5. Ά ρ α μνησθήσηι τών φίλων; :: . . . 6. Ά ρ α μέμνησαι τών φίλων; :: . . . κτλ.

D. 1. Ά ρ α μέλλεις άποδιδράσκειν έκ της μάχης; :: Ού . . . 4. Ά ρ ' άποδεδράκατε έκ τής μάχης :: . . . 5. Ά ρ ' άπέδρα σε ό δούλος; :: Ναί· . . . 6. Ά ρ ' άποδράσονται υμάς οί δούλοι; :: Ουχί· ούκ . . . κτλ.

Ε. 1. Τίς έν μάχηι τιτρώσκεται; :: Οί δειλοί . . . 2. Ά ρ α πολλοί έν τήι μάχηι τρωθήσονται; :: Ναί· έν . . .

3. Τίς ούν έν τήι μάχηι έ ίρώθη; :: Τών φίλων πολλοί . . . κτλ.

F. 1. Τίς διδάσκει τραγωιδίαν; :: Ό τραγωιδοδιδάσκαλος . . .

2. Τίς έδίδαξε κωμωιδίας; :: Μένανδρος . . . 3. Ύ π ό τίνος έδιδάχθη ό Οιδίπους; :: Ό . . . 4. Ά ρ α διδάξεις τους νέους; :: . . . 5. Τί διδαχθήσεσθε ύπό τών διδασκάλων; :: Πολλά . . . κτλ.

III.

1. Sprich und schreibe die Stammformen von a) γιγνώσκω. b) αναγιγνώσκω, c) συγγιγνώσκω. d) τιτρώσκω. e) ύπο-μιμνήσκω. f) μιμνήσκομαι. g) άποδιδράσκω. h) διδάσκω. Welche formalen Eigenschaften haben diese Verben alle gemeinsam? Was ist Besonderes bei διδάσκω?

2. Bestimme: γιγνώσκοι γίγνοιτο γιγνώσκεσθαι γνώσεσθαι γνωσθήναι γνωσθεϊσαι έγνωκέναι συνεγίγνοντο συνεγίγνωσκον έτρωσας τρώσας τρωθέντας τιτρώσκοντας άποδράντας άπεδίδρασκες άποδράσεσθαι άνεμίμνησκες άναμνήσων άναμνησθέντας έμέμνησο δεδίδαξαι διδάξαι (2) διδάσκου διδαχή

3. Übersetze ins Griechische: a) Wer (auch immer) versteht, verzeiht, b) Ich bin zum Tode verurteilt, c) Isokra-tes' Rede ist verlesen worden, und die Zuhörer sind fortgegangen, d) Der General stürzte verwundet, e) Der König gedachte Athens, f) Wirst du mich an das Gesetz erinnern? g) Wir lassen unsere Söhne Rhetorik lernen, h) Aischylos starb, nachdem er viele schöne Tragödien aufgeführt (gelehrt) hatte (Partiz.).

4. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: IA2; C; G; IIB1; D2.3; H3.4; IIIA; B.

88 EXERCITIA L. 66

LEKTION 66


Α. 1. Τίνα καί πρόβατον δήξεται; :: Τόν . . .

2. Τί φοβείται ό δηχθεις ύπό όφεως; :: Ό . . .

3. Άρ' έστιν είς άπειρον τομή; :: Δημόκριτος . . .

4. Τί λέγεται άτομον; :: . . .

Β. 1. Τί λέγουσιν οί κάμνοντες, δταν κάμνωσιν; : : Οί . . .

2. Άρα κέκμηκας, βαδίσας πολλήν όδόν; :: . . .

3. Τί έλεγεν Αριστοτέλης δίκην είναι; :: Ή δίκη, κατ' Ά ρ . . . .

4. Τί άν λέγοι γέρων "Ελλην προς νεανίαν; : : . . . (ΗΙ)

C. 1. Τίς τέμνει καί κάει τους κάμνοντας; :: . . .

2. Τί έποίουν οί Πελοποννήσιοι δτε ενέβαλον είς τήν Άττικήν; ::

3. Πόσας ημέρας έγένοντο έν τήι Άττικήι; : : . . .

4. Τίνα τότε έν αίτίάι είχον Αθηναίοι; :: . . .

D. 1, Τίνα έφθασαν Αθηναίοι έκτειχίζοντες Πύλον; :: . . .

2. Τίς έφθη Νικίαν άφικόμενος είς Σικελίαν; : : Γύλιππος . . .

3. Τί λέγει τό Εύαγγέλιον περί τού κρίνειν; : : Τό . . .

4. Τί, κατά Πλάτωνα, κριτήριον άριστον έστιν; : : . . . (Κ)

Ε. 1, Πόσον οίνου άν πίοι τις; :: Τοσούτο . . .

2. Πότε οίνον πίνειν δεϊ; :: *Πίνε . . .

3. Τίς βασιλεύς πλείστα πιείν λέγεται; : : . . .

4. Άρ' Αλεξάνδρου τοϋ βασιλέως πλέον πέπωκας; : : . . .

II. ΜΕΛΕΤΉΜΑΤΑ

Α. 1. Τίνα καί πρόβατον δάκνει; :: . . .

2. Τίνα καί πρόβατον δήξεται; :: . . .

3. Άρ' έδήχθης ύπό προβάτου; :: . . .

4. Τίς δέδηκται ύπό προβάτου; :: . . . κτλ.

Β. 1. Τίς τεμεϊ τήν χώραν υμών; :: Οί πολέμιοι . . .

2. Άρα τεμείς τον κάμνοντα, ώ ιατρέ; :: Ναί· . . .

3. Ά ρ ' έτεμες αυτόν έπ' άγαθώι; : : Ναί· . . .

4. Τίς τέτμηκε τών Αθηναίων τήν χώραν; : : Οί . . . κτλ.

C. 1. Άρα φθήσηι τόν φίλον άφικόμενος; :: Ναί· . . .

2. Άρα φθήσεσθε τους φίλους ?; :: Ναί- . . .

3. Άρ' έφθης τόν φίλον ?; :: Ναί· . . .

4. Άρ ' έφθάσατε τους φίλους ?; :: Ναί· . . . κτλ.

D. 1. Άρα δεϊ κάμνειν εύεργετοϋντα τους φίλους; :: Ού δεϊ . . .

2. Άρα καμήι ευεργετών τους φίλους; :: Ού . . .

3. Άρα έκάμετε ? τους φίλους; :: Ού . . .

4. Άρα κεκμήκατε ? τους φίλους; :: Ού . . . κτλ.

Ε. 1. Άρα πίνεις οίνον γλυκύν; :: . . . 2. Άρα πίηι οίνον γλυκύν; :: . . .

3. Άρα πίεσθε οίνον γλυκύν; :: . . . κτλ.

F. 1. Άρ ' άφίξεται ό βασιλεύς; :: Ναί· . . . 2. Άρ ' άφίξηι καιρώι; :: Ναί· . . .

EXERCITIA L. 67 89

3. Ά ρ ' άφίκου καιρώι; :: Ναί· . . . 4. Ά ρ ' άφίχθε καιρώι; :: Ναί· . . . κτλ.

III.

1. Sprich und schreibe die Stammformen von a) κάμνω, b) τέμνω, c) φθάνω, d) πίνω. e) κρίνω, f) άφικνέομαι. Welche formalen Besonderheiten haben alle gemeinsam? Welche formalen Besonderheiten hat άφικνέομαι? Welche formalen Besonderheiten haben die andern?

2. Bestimme: κάμνοι κάμοι κάμοί καμήι κάμηι κεκμηκόσιν κεκμήκασιν τεμείν (2) τε-μοΰσιν (3) φθάσαι (2) φθήναι έφθακέναι κρϊναι κριθήναι πίεσθε πίετε πίνετε (2) άφίχθε άφίκεσθε άφίξεσθε

3. a) Übersetze: ό στρατιώτης έκαμε μαχόμενος. b) Setze diesen Satz ins Präsens - Futur - Perfekt, jeweils Singular und Plural.

4. a) Übersetze: Έ φ θ η ς με λέγων τούτο. b) Setze diesen Satz ins Perfekt - Präsens - Futur, jeweils Singular und Plural.

5. Übersetze ins Griechische: a) Die Ärzte schneiden und brennen die Kranken, b) Verwüstet Attika nicht! c) Die Atome können nicht gespalten werden, d) Die Athener kamen vor den Syra-kusanern in Epipolae an. e) Gylipp wird schneller als ihr sein, f) Wir haben mehr Wein als der Kyklop getrunken, g) Dieses Problem ist gelöst (beurteilt).

6. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: B ; F 1 . 2 ; K ; N ; P.

LEKTION 67


Α. 1. Τίς άμαρτάνει πλείστα; άπόκριναι κατ' Εύριπίδην. :: * Ό . . . 2. Τί λέγει Μένανδρος περί τού άμαρτόντος; :: . . . 3. Τίνος εστί μηδέν άμαρτάνειν; :: * Μηδέν . . .

4. Άρα διαφέρει τά κατά λογισμόν ή θυμώι άμαρτηθέντα; :: Αριστοτέλης

Β. 1. Τίς, κατά Χίλωνα τον σοφόν, άμαρτήσεται; :: Ό . . .

2. Κατά Ξενοφώντα, τίνι δεϊ πείθεσθαι; :: . . . 3. "Ην μή πείθηι τώι εύ λέγοντι, τί γενησεται; :: . . . 4. Αρ ' αγαθόν τι άπαντήσεται άπό τού έν άρχήι ήμαρτημένου; :: . . .

C. 1. Άρ ' έστιν αίσθάνεσθαι τά μέλλοντα; :: Ούκ έστιν, άλλ' . . . 2. Τίς μανθάνει ά π ' εχθρών; :: . . . 3. Παρά τίνος μαθήσηι α γ α θ ά ; :: . . . 4. Τί λέγει ή Κωμωιδία περί τοϋ μαθείν γράμματα; :: . . . 5. Κατά Πλάτωνα, τί τυγχάνει ή μάθησις ούσα; :: . . .

D. 1. Τί λέγει Μένανδρος περί τόλμης δικαίας; :: *Τόλμηι . . . 2. Πόθεν αρχήν, κατ' Έπίκουρον, έλαβεν ή φιλία; :: . . . 3. Τίνα αρχήν εϊληφεν ό κόσμος; :: Κατά Παρμενίδην . . . 4. Παίδων παιδιάν περί χαλκής μυίας λέγωμεν πάντες; :: . . .

90 EXERCITIA L. 67

Ε. 1. Άρα λανθάνομεν τον θεόν ποιοϋντες πονηρά; :: * Ουδείς . . . 2. Τί έλεγε Θαλής περί τούτου; :: . . . 3. Άρα μέμνηνται οί παθόντες ευ; :: Ουχί μέμνηνται, άλλ' . . . 4. Λέγε τό μονόστιχον. :: . . .

Ε. 1. Άρ' έλαττον τό κακόν λαθόν; :: Ούκ ... (ΙΙΚ1) 2. Διά τί ούκ έσται έλαττον λανθάνον; :: . . . 3. Κατ' Αριστοτέλη, πώς τευξόμεθα τοϋ δικαίου; :: . . . (ΙΙΝ3) 4. Ό σχολαστικός, ίδών σελήνην, τί έπυνθάνετο τού πατρός; :: . . . κτλ.


Α. 1. Άν πολλά πράττηις, άρα πολλά άμαρτήσηι; :: Ναί· . . . 2. Ό πολλά πράττων, άρα πολλά ? ; :: Ναί- . . . 3. Πολλά πράττοντες, άρα πολλά ? ; :: Ναί· . . . 4. Πολλά πράττοντες, άρα πολλά ήμάρτετε; :: Ναί· . . . 5. Πολλά ? , άρα πολλά ήμάρτηκεν; :: Ναί· . . . κτλ.

Β. 1. Άρ' αίσθάνηι τόν θόρυβον; :: . . . 2. Άρ' ήισθου τον θόρυβον; :: . . . 3. Άρ' ήισθάνου τόν θόρυβον; :: . . . 4. Άρ' ήισθησαι τον θόρυβον; :: ... κτλ.

C. 1. Άρα μανθάνομεν άπ' έχθρων; :: Ναί· . . . 2. Άρα μαθήσηι άπ' έχθρων; :: Ναί· ... 3. Άρα έμάθετε άπ' έχθρων; :: Ναί- ... κτλ.

D. 1. Άρα θηράσεις χαλκήν μυίαν; :: Ναί· . . . 2. Άρα λήψηι χαλκήν μυίαν; :: θηράσω, άλλ' . . . 4. Άρα έλαβες χαλκήν μυίαν; :: έθηρ- , . . .

5. Άρα λάβοις άν χαλκήν μυίαν; :: ... κτλ.

Ε. 1. Άρ' ελήφθης κλεπτών; :: ... 2. Άρα ληφθήσεσθε ? 3. Άρ' είληπται ? ; : : . . . κτλ.

F. 1. Άρ'έλαθες κλεπτών; 2. Άρ' έλάθετε ? 3. Άρ' λήσεις ? 4. Άρα λέληθας τόν κύριον κλεπτών; :: ... κτλ.

G. 1. Άρ' έπιλανθάνηι εύ πάσχων; :: . . . 2. Άρ' έπελάθεσθε εύ ? ; : : . . . κτλ.

Η. 1. Τί πυνθάνηι αυτού; :: Τά καινά ... 2. Τί έπύθου αυτού; :: Καινόν τι . . . 3. Τί πέπυσθε αυτού; :: Καινόν τι . . . 4. Τί πεύσηι αυτού; :: Τήν άλήθειαν ... κτλ.

Ι. 1. Άρ' ήμαρτες τού σκοπού; : 2. Άρ'άμαρτήσηι τού σκοπού; :

3. Άρ' ήμαρτήκατε τού σκοπού; :

Κ. 1. Άρα τυγχάνει παρών; :: Ναί· ... 2. Άρα έτυχες παρών; :: Ναί· . . .

3. Άρα έτύχετε ? ; :: Ναί· ... κτλ.

L. 1. Άρ' ένετύγχανες τώι πατρί; :: . . .

Ούχ ήμαρτον, άλλα . . . Ούχ ?, άλλα ... Ούχ ?, άλλα ... κτλ.

EXERCITIA L. 68 91

2. Ά ρ ' έντεύξηι τώι πατρί; :: . . . 3. Ά ρ ' ένετύχετε τώι πατρί; : : . . . κτλ.

III.

1. Schreibe und sprich die Stammformen von a) αισθάνομαι, b) άμαρτάνω. Welche formalen Eigenschaften sind beiden Verben gemeinsam?

2. Dasselbe mit a) λαμβάνω, b) λανθάνω, c) μανθάνω. d) πυνθάνομαι. e) τυγχάνω. Welche formalen Eigenschaften sind diesen Verben gemeinsam, welche gelten nur für einen Teil?

3. Bestimme: ήισθεσθε ήισθησθε αϊσθησθε ήισθάνεσθε ήμαρτηκόσιν άμαρτήσεσθαι λάβετε εϊληπται ήμαρτάνετε ληφθήναι λειφθήναι έλάνθανες μαθόντες έμάν-θανες πεύσηι πίηι (2; τύχηι (2) ετύγχανες τεύξηι τέτευχε

4. a) Übersetze: λέγων τούτο ήμαρτες. b) Setze diesen Satz ins Futur - Präsens - Perfekt, jeweils Singular und Plural.

5. a) Übersetze: έτυχον τοϋ σκοποϋ. b) Setze das Verb in diesem Satze in den Plural, ins Futur (PL)- Präsens (PI.)- Perfekt

(Sg. u. PI) - Aorist (Sg.).

6. a) Übersetze: ό στρατηγός έτυχε (έλαθε) παρών. b) Setze diesen griechischen Satz in den Plural, ins Futur - Präsens - Perfekt (Sg.).

7. Übersetze ins Griechische: a) Nur die Götter irren niemals und haben immer Erfolg, b) Laßt uns vergessen, was wir falsch gemacht haben, c) Man muß falsches Handeln (»das (zu) Fehlen«) aus Leidenschaft nicht weniger meiden (fliehen) als [das Fehlen] aus überlegter Absicht, d) Wenn einer sich selbst bemüht, wird auch der Gott mit Hand anlegen, c) Wenn jemand dir etwas Gutes tut (Gutes erfahrend), vergiß es nicht! f) Es trifft sich so, daß es mehrere Formen der Tugend gibt, g) Bitte, sag (es) schnell, wenn du bemerkt hast, daß ich einen Liebeszauber weiß, den zu kennen ich mir nicht bewußt bin.

8. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: I B1.2; F2; II A2.3; B2; C2; G; L2; III Α; B.

LEKTION 68


Α. 1. Τίς έλυσεν Άνδρομέδαν έκ δεσμών; :: Περσεύς . . . 2. Τίς δ' έλύσατο Βρισηίδα; :: Ό πατήρ . . . 3. Ά ρ ' εταίρους έποιήσατο ό Σωκράτης; • • . . .

4. Ά ρ ' ήγαπάτο ύπ' αυτών; :: Ναί· . . .

Β. Έ ν δέ τώι Εύαγγελίωι 1. Τί λέγει τώι παραλυτικώι ό 'Ιησούς; :: . . .

92 EXERCITIA L. 68

2. Τίς, κατά τό Ευαγγέλιον, απέστειλε τόν Ίησοϋν; :: . . .

3. Τίς, κατά τό Ευαγγέλιον, δέχεται τον άποστείλαντα Ίησοϋν; : : . . .

4. Τί δέ, κατά τό Ευαγγέλιον, έλεγον τά δαιμόνια τά έκβαλλόμενα; : :

C. 1. Περί γάμου, τί έλεγε Σουσαρίων; : : . . .

2. Τί δ' ό Μένανδρος; :: . . .

3. Πότε πάς άνήρ ξυλεύεται; λέγε τήν παροιμίαν. :: * Δρυός . . .

4. Τίς απώλεσε Καρίαν; λέγε τήν παροιμίαν. :: * Πολλοί . . .

5. Τί φάιόν έστιν, τό ποιήσαι ή τό διαφθείραι; : : . . .

D. 1. Ήλθον, είδον, ένίκησα· τίς τούτ' έγραψεν; :: . . .

2. Παΰλον τόν Άπόστολον τίνες είλκον έκ τοϋ ιερού; :: . . .

3. Έ κ τ ο ρ α αποθανόντα τίς εϊλκυσεν άρματι περί τά τείχη Τροίας; : :

4. Τίνος έστι βίος άλυπος; :: . . .


Α. 1. Αρ' έλούσω χθες; :: Ούκ έλουσ- . . .

2. Άρ' έλούσασθε χθες; : : Ούκ έλουσ- . . .

3. Άρα καλόν άν εϊη λούσασθαι; : : Ναί· καλόν . . .

4. Άρ ' άν λούσαισθε αΰριον; :: Ναί· λουσ- . . .

5. Άρ ' ούν λουσώμεθα πάντες; :: Ναί- . . . κτλ.

Β. 1. Άρα χρή έμμένειν οϊς ύπισχνούμεθα; : : Ναί· έμμένειν χρή . . .

2. Άρα χρή έμμείναι οίς άν ύπιοχνώμεθα; :: Ναί· . . .

3. Άρ ' ένέμεινας οίς ύπέσχου; :: . . .

4. Άρ ' έμμενείτε οίς άν ? ; : : . . . κτλ.

C. 1. Άρ ' έκάλεσας τόν κόλακα έπί δείπνον; :: Ναί· . . .

2. Άρα χρή καλέσαι τόν κόλακα έπί δείπνον; :: Ναί· χρή . . .

3. Διά τί χρή καλέσαι αυτόν; : : Διότι, καν μή ? , δμως ήξει.

D. 1. Άρα προς φυγήν έτράποντο οί Κορίνθιοι; :: Ναί· οί . . . 2. Άρα προς φυγήν έτρέψασθε τους Κορ- ; :: Ναί· . . .

3. Άρα προς φυγήν ημάς χρή τρ- ; : : . . .

4. Άρα προς φυγήν ημάς χρή τρ- τους Κορινθίους; :: . . . κτλ.

Ε. 1. Τί είπες έν τήι έκκλησίαι; :: Πολλά καί καλά . . .

2. Τίς άν είποι καλόν τι έν τήι έκκλησίαι; :: Έ γ ώ . . .

3. Αρ' ύμεϊς άν καλόν τι έν τήι έκκλησίαι ? ; :: . . .

4. Άρα χρή καλόν τι έν τήι έκκλησίαι ? ; :: . . . κτλ.

F. Εί τις ού θέλει έργάζεσθαι, μηδέ έσθιέτω.

1. Ού δει σε έσθίειν, έπεί ούκ έργάζηι.

2. Ού δεϊ υμάς έσθίειν, έπεί ούκ ?

3. Ούκ έδει υμάς έσθίειν, έπεί ούκ? . (Imperf.).

4. Ούκ έδει υμάς έσθίειν, έπεί ούκ? .(Aorist).

5. Ούκ έδει σε έσθίειν, έπεί ούκ ? .κτλ.

G. Ώ ς άκούειν ού θέλεις, ήσυχίαν έχω.

1. Setze den vorigen Satz in den Plural.

2. Setze den vorigen Satz in den Aorist.

3. Setze den vorigen Satz in den Singular.

4. Setze den vorigen Satz in das Imperfektum, usw.

EXERCITIA L. 68 93

Η. Ό σ α ύμϊν ύπισχνοΰμαι, ποιήσω. 1. Ό σ α ύμϊν ? , ποιήσομεν. 2. Ό σ α ύμϊν ? , έποιήσαμεν.

3. "Οσα ήμϊν ? , έποίησας. κτλ.

III.

1. a) Wie ist der Aorist έλυσα gebildet? b) der Aorist έλιπον? c) Welche charakteristischen Bedeutungsnuancen des Aorists lassen sich zeigen

an 1) Κύρος έβασίλευσε (: -ευε); 2) έβαλε : έβαλλε?

2. Warum wird έλουσα (und das parallele Mediuni έλουσάμην) passend als »schwacher Aorist« bezeichnet? Welche Alternativbezeichnung ist angemessen?

3. Warum ist έτραπον (und das parallele Medium έτραπόμην) angemessen als »starker« Aorist bezeichnet? Ist diese Bezeichnung erschöpfend?

4. Werden άρον, άπόκριναι, στείλαντα, μείνατε, γήμαι zu Recht als -s- Aorist be

zeichnet? Warum? Bestimme die Formen.

5. Von welchem Präsens stammt der Aorist a) έποιήσατο? b) τέλεσον? Warum hat a) einen langen Vokal vor der Aoristendung und warum b) einen kurzen? Kannst du andere Aoriste mit kurzem Vokal nennen?

6. Welche Form ist a) είχον? und έχον? b) έσχον? und σχές? Wie erklärst du den Unterschied der Anfangslaute? und die Formen der Endsilbe?

7. Welche Form ist und was ist die Bedeutung von a) είργάσατο? und εϊργασται? und είργάζετο? b) είασαν? und είων? und εϊα-κεν? c) είλκε? und εϊλκυσε? und έλκει? Woher das Augment (und »Reduplikation«) ει?

8. Übersetze: a) Τούργον εϊργασται. b) εϊργασμαι τούργον. Welcher Tatbestand zeigt sich in a) und b)? Tritt er auch in anderen Tempora auf?

9. Nenne die Stammformen von a) εργάζομαι, b) ελκύω, c) έάω.

10. Bestimme: έφυγον ηύρον ήμαρτον ήμάρτανον έφευγον σχών σχείν λίπηι λείπηις λιπείν λείψειν παθείν ήγον ήγαγον γενοίμην γιγνοίμην πεσούσης πέ-σηις πάσης πίθου 1 π ιθοΰ 1 πείθωμαι

11. Was ist der Unterschied in Form und Bedeutung von a) έπείθετο/έπίθετο? b) έτρεψε/έτραπε/έτρεπε? c) έτρέψατο/έτράπετο/έτρέπε-το? d) έβαλλον/έβαλον? e) έπεσε/έπεισε?

12. Welche Form ist ήγε ήγαγε άγων άγων άγαγών είπον ειπών είποι έγένετο έγίνετο έγίγνετο μεταβάλλουσα μεταβαλούσα (2)

13. Übersetze Ι F3 und II Η3 aus der griechischen Lektion. Was ist die grammatische Bezeichnung für diesen Gebrauch des Aorist? Wie würdest du diese Verwendung definieren?

14. Übersetze: a) Sieh her und antworte mir! b) Seht her und antwortet mir! c) Er schaute (Aor.) her und antwortete uns. d) Du schautest her (Aor.) und antwortetest (Aor.) mir. e) Du schautest her (Imperf.) und antwortetest (Imperf.) mir.

94 EXERCITIA L. 69

15. a) Mach das nicht! (Aor. εργάζομαι) b) Macht das nicht! c) Mach das nicht! (Präs.) d) Wir haben das nicht gemacht (Aor.). e) Wir machten das nicht (Imperf.). f) Dies ist nicht [fertig] gemacht (Perf.). g) Ich habe das nicht [fertig] gemacht (Perf.).

16. a) Ich fragte2 ihn, was er im Rat gesagt3 habe, b) Wir fragten sie, was sie im Rat gesagt hätten, c) Wir könnten ihn fragen (Opt. Aor.), was er im Rat gesagt habe, d) Sie könnten ihn fragen (Opt. Präsens), was er im Rat gesagt habe.

1 ό πίθος das Faß, die Tonne. 2 πυνθάνομαι. 3 είπον.

LEKTION 69


Α. 1. Άρα δάιδιον τό γνώναι εαυτόν; :: . . . 2. Τίς άνέγνω τάς έπιστολάς τάς Άσσυρίας; :: . . . 3. Τί είπε τήι μυίάι ό βούς; :: . . . 4. Άρα σοφού έστι τό παθόντα γνώναι; :: Κατά μέν Πλάτωνα . . . 5. Άρ ' αληθές τοϋτ' εστίν; :: Τούτο κάν παίς . . .

Β. 1. Πώς άνέβλεψε Στησίχορος ό ποιητής; :: . . . (Παλινωιδία) 2. Διά τί έτυφλώθη; :: Κακώς έλεγεν . . . 3. Τί λέγει τό Ευαγγέλιον περί της χειρός τής αριστεράς; :: Μή . . . 4. Τί έλεγον οί βλασφημοϋντες Ίησοϋν έσταυρωμένον; :: Εί υιός εί . . . 5. Τί δ' οί αρχιερείς καί οί γραμματείς; :: Βασιλεύς . . .

C. 1. Πότε άναβιβαστέον τους παϊδας έφ' ίππους; :: Κατά Πλάτωνα, . . . 2. Πότε νοσοϋσιν οί άθληταί; :: . . . 3. Τί έδεήθη 'Ιππίας Πρωταγόρου καί Σωκράτους; :: . . . 4. Τίς έφυσε τήν άμπελον τοίς άνθρώποις; :: . . . κτλ.

D. 1. Λέγε Εύριπίδου στίχον περί τής αληθείας. :: " Α π λ ο ύ ς . . . 2. Λέγε Θεόγνιδος δίστιχον περί τού ανθρωπίνου βίου. :: *Άρχήν . . . κτλ.


Α. 1. Άρα γιγνώσκετε ά αναγιγνώσκετε; :: Ναί· . . . 2. Άρα γνώσεσθε ά άναγνώσεσθε; :: . . . 3. Άρ ' έγνως ά άνέγνως; :: . . . κτλ.

Β. 1. Άρα χρή γνώναι ά άναγιγνώσκομεν; :: . . . 2. Άρα καί παϊς άν γνοίη τούτο; :: . . .

3. Άρα καί παίδες άν ? τούτο; :: . . . κτλ.

C. 1. Άρ ' ό δούλος σε άπέδρα; :: . . .

2. Άρ ' οί δούλοι σε ? ; : : . . . 3. Άρα φοβήι, μή ό αιχμάλωτος σε άποδράι; :: . . . 4. Ώ δούλε, άρ' άποδραίης άν, εί λύοιμί σε; :: . . . 5. Άρα χρή άποδράναι, εί λυοίμεθα; :: . . . 6. Άρα διωχθήσεται ό άπόδρας; :: . . . 7. Άρ ' εύρήσουσι τόν ? ; : : . . . κτλ.

EXERCITIA L. 69 95

D. 1. Άρα κατέβης είς Πειραιά; :: . . . 2. Τίς χθες κατέβη είς Πειραιά; :: Σωκράτης . . .

3. Άρα καταβαίης άν είς Πειραιά; :: . . . κτλ.

Ε. 1. Πότε νοσούσιν οί άθληταί; :: "Οταν . . . 2. Ύμεϊς δέ πότε νοσείτε; :: Ό τ α ν . . . 3. Σύ δέ πότε ? ; :: "Οταν . . . κτλ.

F. 1. Ά ρ ' έφυσαν αυτόχθονες οί Αθηναίοι; :: Ναί· οί . . . 2. Ύμεϊς δέ, άρ' ? α υ τ ό χ θ ο ν ε ς ; : : . . . 3 . Σ ύ δ έ , άρ' ? ? ; : : . . . 4. Άρα καλόν tö ? ? ; : : . . . κτλ.

III.

1. a) Wie sind Aoriste wie έγνων, έβην, άπέδραν gebildet? b) Welche anderen bekannten Formen sind mit den Kennzeichen dieser Aoriste zu

vergleichen? mit ihren Konjunktiven, Optativen, Imperativen, Infinitiven, Partizipien?

2. Nenne alle Formen der Aoriste έγνων und έβην. In welcher Hinsicht ist άπέδραν davon unterschieden? und έφυν?

3. Nenne die Stammformen von a) βαίνω, b) γιγνώσκω. c) άποδιδράσκω. d) φύω (Akt.), e) φύομαι, f) ζώ (βιόω).

4. Wie würdest du Folgendes in der griechischen Lektion übersetzen? a) I Bl (welche Art von Aorist, syntaktisch?), b) I Cl (ist παθόντα Subjekt oder Objekt?) c) IG1 (welcher Gebrauch des Präsens und Aorist?) d) IIB (welcher Wortklasse gehören βατή und in IL1 άναβιβαστέον an?)

5. Übersetze ins Griechische: a) Selbsterkenntnis ist sehr schwierig, b) Vor Scham hätte ich mich fast davongemacht, c) Piaton starb 81 Jahre alt. d) Ich habe [es] gelesen, verstanden, [und] verworfen.

6. Vervollständige nach dem Beispiel I Q4 (... φύντας) folgende Sätze: a) Πατρός Ηρακλέους φ- , ούκ έσομαι κακός. b) Πατρός Ηρακλέους φ- , ούκ έσομαι κακή. c) Πατρός Ηρακλέους φ- , ούκ έσόμεθα κακοί. d) Πατρός Ηρακλέους φ- , ούκ έσόμεθα κακαί.

7. Vervollständige nach dem Beispiel I Sl folgende Sätze: a) Ύμεΐς έάν πολλά έτη ...? , πολλά συμβήσεται . . .?. b) Ήμεϊς έάν πολλά έτη ? , πολλά συμβήσεται . c) Σύ έάν πολλά έτη ? , πολλά συμβήσεται . d) Εκείνοι έάν πολλά έτη ? , πολλά συμβήσεται . e) Έγωγε έάν πολλά έτη ? , πολλά συμβήσεται .

96 EXERCITIA L. 70

LEKTION 70


Α. 1. Αρα θανείν έτοιμη ήν ή Μακάρια; :: . . . 2. Υπέρ τίνος απέθανε; :: . . . 3. Πότε έτοιμη ήν θανείν; :: Πρίν . . . 4. Τί έδωκε Ίάσονι ή Μήδεια; :: . . .

5. Τί έκέλευσε Ιάσονα ποιεϊν; :: . . . κτλ.

Β. 1. Τίνι έκέχριτο τών Περσών τά δπλα; :: . . . 2. Πόσα γένη φαρμάκων έστιν; :: . . . 3. Λέγε τών φαρμάκων τών γενών έν. :: . . . κτλ.

C. 1. Τί έστι κρύσταλλος; : : . . .

2. Τί έστι χιών; :: ...

3. Πότε τρέπεται ή ώρα; :: Ή ώρα . . . 4. Ποϊ φεϊ ό Βόσπορος; :: . . . κτλ.

D. 1. Τίς, ώς λέγει Δημοσθένης, Αθηναίοις βοηθείν έβουλήθη; :: Οί . . . 2. Τίνος φύσιν Σωκράτης άγασθήναι λέγεται; : : . . . 3. Πότε ήγάσθη Θεαίτητον; :: . . . 4. Άρ ' άν αίσχυνθείης φάναι σε πλανηθήναι; : : . . . κτλ.


Α. 1. Τίνες έστεφανώθησαν έν Όλυμπίάι; :: Οί . . .

2. Τίς ? έν Όλυμπίάι; :: Ό ...

3. Τίς στεφανωθήσεται έν Όλυμπίάι; :: . . . κτλ.

Β. 1. Άρ' ηύρέθης προδότης ών; :: . . . 2. Άρ ' ? προδόται ? ; : : . . . 3. Άρ ' εύρεθήσηι ? ? ; : : . . . κτλ.

C. 1. Άρα κατεγελάσθης; : : . . . κτλ.

2. Άρ ' έξεβλήθης έκ δόμων; :: . . . κτλ. 3. Αρ ' ήσθης όρων τήν Άθήνησιν Άκρόπολιν; :: . . . κτλ.

D. 1. Άρα μαίνεται ό δεσπότης; :: . . . 2. Ά ρ ' έμάνη ό δεσπότης; :: . . . 3. Ά ρ ' ? οί ? ; : : . . . 4. Άρ' έμάνης αυτός σύγε; :: . . .

5. Άρα μανείης μάλλον ή ήσθείης; : : . . . κτλ.

Ε. 1. Άρα μέμνησαι Αθηνών; :: . . .

2. Ά ρ ' έμνήσθης Αθηνών; : : . . . κτλ. 3. Άρα χαίρεις μουσικήι; :: . . .

Άρ ' έχάρης μουσικήι; :: . . . κτλ.

F. 1. Τί έφάνη τώι κάμνοντι; :: Όψις ... 2. Άρ ' έφοβήθη ορών τήν όψιν; :: . . . 3. Άρ ' έφοβήθης ορών τήν όψιν; :: . . . 4. Άρ ' ? όρώντες τήν όψιν; :: . . . κτλ.

G. 1. Ά ρ ' έποίεις δ έβουλήθης; : : Ούκ έδυν- ποιεϊν δ . . . 2. Άρ ' έποιεϊτε δ ? ; :: Ούκ έδυν- ποιεϊν δ . . . κτλ.

EXERCITIA L. 71 97

III.

1. Wie viele Grundtypen des Passiv Aorists gibt es und wie werden sie gebildet?

2. Nenne den Passiv Aorist von a) απατάω, b) στεφανόω. c) γυμνάζω, d) τελέω. e) πέμπω, f) καταγελάω. Beschreibe und erkläre die charakteristischen Unterschiede.

3. Wie 2. für a) έπαινέω. b) ευρίσκω.

4. Wie 2. für a) γιγνώσκω. b) κελεύω, c) χρίω.

5. Nenne die Stammformen von a) τελέω. b) καταγελάω. c) έπαινέω. d) ευρίσκω, e) γιγνώσκω. f) κελεύω, g) ακούω, b) χρίω (Perfekt Aktiv ungebräuchlich).

6. Die Aoriste έφθην, έβην, έχάρην erscheinen identisch. Gibt es trotzdem Unterschiede zwischen ihren Formen und wenn ja: welche und warum?

7. Nenne formal vergleichbare Aoriste zu έχάρην.

8. übersetze: a) Seht zu, daß ihr nicht verlacht werdet (Aor.). b) Wir sehen zu, daß wir nicht

verlacht werden (Aor.). c) Sie sehen zu, daß sie nicht verlacht werden (Aor.). d) Wurdet ihr von den Liedern erfreut?

9. Was ist der formale Unterschied zwischen έχάρην und ήσθην?

LEKTION 71


Α. 1. Τί έπέγραψε τήι γραφήι Ζεύξις ό ζωγράφος; :: Στίχον . . . 2. Λέγε τόν στίχον. :: * . . . 3. Ποία δεί πάσχειν άνδρα θνητόν; :: Θνητά πάσχειν . . . 4. Λέγε τόν στίχον τόν Εύριπίδειον. :: * Θνητός . . . 5. Τίνι Σωκράτης έφη πείσεσθαι; :: . . .

Β. 1. Τίς έκτισε Κυρήνην τήν πόλιν τήν έν Λιβύηι; :: Βάττος . . . 2. Πόθεν έλθών; :: Βάττος ήλθεν έκ . . . 3. Τίς προέλεγε Βάττωι ώς κτίσει πόλιν μεγάλην; :: . . . 4. Τί έλεγεν ή Πυθία; :: . . .

C. Λέγωμεν περί Ακοντίου. 1. Τίς ήν Άκόντιος; :: . . . 2. Τίνος ήρα Άκόντιος; :: . . . 3. Τί έμηχανάτο όπως γήμηι τήν παίδα; :: Πάγκαλον μήλον . . . 4. Τί έπεγράψατο τώι μήλωι; :: . . . κτλ.

D. Νύν τήν Κωμωιδίαν άκούωμεν περί γάμου. 1. Τί παρήινει τώι νέωι ό γέρων; :: . . . 2. Λέγε τον στίχον, εί μέμνησαι. :: ί:"Ού γαμείς . . .

3. Διά τί ούτως παρήινει τώι νεανίαι; :: Έλεγεν ώς . . . κτλ.

Ε. 1. Τίνα, κατά Πλούταρχον καί άλλους πολλούς, δεί σέβεσθαι; 2. Τίνα δέ δεϊ τιμάν; : : . . . κτλ.

98 EXERCITIA L. 71

1. Τίνα καλείς έπί δείπνον; : : Χαρμίδην . . .

2. Ά ρ α τον κόλακα καλείτε; :: Ναί· τόν . . . 3. Διά τί μέλλετε καλεϊν αυτόν; :: Καν μή . . . κτλ.


Α. 1. Ά ρ α δυνατόν έστιν άδικούντα λανθάνειν θεούς; 2. Ά ρ α λήσηι θεούς ?; :: . . . 3. Άρα λήσεσθε θεούς ?; :: 4. Ά ρ α ? θεούς μέλλομεν ?; :: . . . κτλ.

Β. 1. Τίς αγωνίζεται μέγαν αγώνα; :: Ό αγωνιστής . . . 2. Τίς άγωνιεϊται μέγαν αγώνα; :: . . . 3. Τίνες ? ? αγώνας; :: . . . 4. Άρα άγωνιήι ? ? ; : : . . . 5. Ά ρ α μέλλεις ? ? ? ; : : . . .

6. Ά ρ ' άν άγωνιοϊο ? ? ; : : . . . κτλ.

C. Ι . Ά ρ ' ή τ τ ή σ η ι εύ ποιών ύπό φ ί λ ο υ ; : : . . . 2. Ά ρ ' ήττήσεσθε εύ ? ύπό φίλων; :: . . . 3. Ά ρ ' ήττηθήσηι εύ ? ύπό φίλων; :: . . . 4. Ά ρ α μέλλεις ? εύ ? ύπό φίλων; :: . . . κτλ.

D. 1. Τίνι έγήματο Κυδίππη; :: . . .

2. Τίνα έγημεν Άκόντιος; :: . . . 3. Τίνα γαμεί ό νεανίας; :: . . .

4. Τίνι γαμεϊται ή παρθένος; :: . . . κτλ.

Ε. Ι . Ά ρ α γελάσηι, δταν άκούοηις τήν άλήθειαν; 2. Α ρ α γελάσεσθε, δταν ? τήν άλήθειαν;

3. Ά ρ α μέλλεις ?, δταν ? τήν άλήθειαν; :: . . . κτλ.

F. 1. Ά ρ α φάιδιόν έστι μάχεσθαι θυμώι; :: Ουχί· άλλα . . .

2. Ά ρ α φάιδιόν έστι μάχεσθαι ήδονήι; :: Ουχί· άλλα καί . . . 3. Ά ρ ' άεί έμάχου τήι ήδονήι; :: . . . 4. Ά ρ ' άεί μαχεϊσθε τήι ήδονήι; :: . . . κτλ.

III.

1. a) Worin besteht der Unterschied von Futura wie λύσω und γράψω? b) Worin besteht Gleichartigkeit und Verschiedenheit von Futura wie λύσω und άγ-

γελώ; λύσομαι und άγωνιοϋμαι? Bei welchen Stämmen tritt die Form ohne -s- auf? c) Was ist charakteristisch an Futura von Verben wie φιλέω, τιμάω, μισθόω? d) Gehe in der griechischen Lektion die (längst bekannten) Sätze unter Α und Β durch

und mache dir klar, wie jedes der darin begegnenden Futura gebildet ist (es wäre nützlich, das gleiche durch die ganze Lektion hindurch zu tun).

e) Wie heißt das Futur von τελώ und καλώ? Inwiefern können die Homerzitate in IIΑ und Ε zur Erklärung dieser (scheinbar unregelmäßigen) Formen verhelfen?

2. Bestimme die folgenden Formen und übersetze sie, soweit möglich: πείσεται (2) πεισθήσεται έπιλήσηι άγγελοϊεν άγγέλοις άγγέλλοις άγγελεϊς άγγελών αγγέλων άποκρινόμενος άποκρινούμενος άποκρινάμενος τελούσιν (4) καλεϊν (2) κληθεϊσιν κληθεϊεν γήμαι γήμαι

3. Übersetze ins Griechische: a) Wirst du dem Protagoras Geld zahlen? b) Kydippe wird Akontios heiraten.

EXERCITIA L. 72 99

c) Akontios wird Kydippe heiraten, d) Werdet ihr kämpfen? Wir ermahnen euch, nicht zu kämpfen, e) Wir werden diejenigen preisen, die (Partizip) nicht gekämpft haben, f) Die, welche (Partizip) gefehlt haben, werden verlacht werden, g) Wir werden die, welche (Partizip) gefehlt haben, nicht verlachen, h) Werdet ihr immer Respekt vor den Alten haben? i) Soviel wird genügen.

4. a) Übersetze aus der griechischen Lektion IE4 ins Deutsche und versuche, die Struktur des griechischen Satzes graphisch darzustellen.

b) Übersetze auch aus der griechischen Lektion IIB.

LEKTION 72


Α. 1. Τί έλεγε Πομπήιος περί τού πλεϊν καί τοϋ ζήν; :: . . . 2. Ά ρ ' έπλευσάς ποτέ καί σύ; :: . . . 3. Άρα πλευσήι ποτέ; :: . . . 4. Άρα χαίρεις πλευσούμενος; :: . . .

5. Άρα χαιρήσεις πλέων; :: . . . κτλ.

Β. 1. Πού πνεϊ τό πνεύμα; :: . . . 2. Άρα πνεύσεται καί ενταύθα; :: Ναί τό πνεύμα . . . 3. Τίς ένέπνευσεν αύδήν Ήσιόδωι; :: . . .

C. 1. Τίς έτεμνε καί έκαε τήν Άττικήν; :: Οί . . . 2. Τίς έκαυσε τά Ξέρξου βασίλεια; :: . . . 3. Διά τί κατέκαυσεν αυτά Αλέξανδρος; :: . . . 4. Τίς δέ τεμεί καί καύσει καί ημάς; :: Οί ιατροί . . .

D. 1. Πότε, κατά τόν Πλάτωνος "Ιωνα, κλαύσεται ό φαψωιδός; :: Ό . . . 2. Πότε δέ γελάσεται; :: Ό . . . 3. Οί κατά πόλεμον νικήσαντες άρα γελάσονται; :: Ού . . . 4. Λέγε τον στίχον τον περί τούτου. :: * Κλαίει . . .

Ε. 1. Τίνος δείται ό θεός; λέγε στίχον Εύριπίδου. :: * . . . 2. Πώς τις έκβήσεται σοφός; λέγε τον στίχον. :: * . . . (III A4) 3. Παρά τίνων μαθήσεσθε αγαθά; :: . . . 4. Κατά τους νόμους, τίς φεύξεται τήν χώραν τήν Άττικήν; :: . . . 5. Άρα μέλλεις φευξεϊσθαι τους πολεμίους; :: . . . 6. Ά ρ ' ού διαμαχήι υπέρ τής θεού; :: . . .


Α. Οί ιατροί κάουσι καί τέμνουσιν 1. Καί σύ δέ, πότερον έτεμες καί έκαυσας; :: . . . 2. Αύριον δέ, άρα τεμεϊς καί ? ; : : . . . κτλ.

Β. 1. Πού ρεϊ ό ποταμός ό Ευφράτης; :: . . . 2. Άρα ? καί αύριον; :: . . . 3. Άρα φέουσι πολλοί προς τόν διδάσκαλον τόν σοφιστήν; :: . . . 4. Άρα ? καί ύμεϊς προς τον διδάσκαλον τόν σοφιστήν; :: . . . 5. Άρα μέλλετε καί ύμείς ? προς τον διδάσκαλον τον σοφιστήν; :: . . . κτλ.

100 EXERCITIA L. 73

C. 1. Άρα μέλει σοι ελευθερίας; :: . . . 2. Άρ' άεί μελήσει σοι ελευθερίας; :: . . . 3. Άρα μέλλεις μάχεσθαι υπέρ ελευθερίας; :: . . . 4. Άρ' όντως μαχήι υπέρ ελευθερίας; :: . . . 5. Άρα μελλήσεις ή ού μελλήσεις μάχεσθαι . . . ; : : Ουδέποτε . . . κτλ.

D. 1. Τίνος δέηι; : : Βοηθείας . . . 2. Τίνος δεήσηι; :: Βοηθείας . . . 3. Άρα δεί σοι βοηθείας; :: Ναί· . . . 4. Άρα δίκαια δείσθέ μου; :: Ναί- . . . 5. Άρα δίκαια δεήσεσθε τών δικαστών; :: Ναί· . . . κτλ.

Ε. 1. Τίς φεύγει ημών τήν πόλιν; :: Ό μητροκτόνος . . . 2. Άρα φεύξηι ημών τήν πόλιν; :: Ού . . . 3. Άρα δειλίας φευξείσθε ύπό τών δικαστών; :: . . . 4. Άρα τιμήσηι ύπό τών πολιτών; :: Ε λ π ί ζ ω . . . 5. Άρα μνησθήσηι τής χάριτος; :: . . . 6. Άρα μνημονεύσεται ή χάρις; :: . . . 7. Άρ ' ούκ έπιλήσεσθε αυτής; :: . . . κτλ.

III.

1. Bestimme die folgenden Formen: μάχοιντο μαχοϊντο μαχέσαιτο πνεύσεται πλευσούνται καύσειν κλαύσεσ-θαι πνευσείται κλαύσηι (2) καύσω (2)

2. Übersetze ins Griechische: a) Der Besiegte wird weinen, und der Sieger (Partiz.) wird nicht lachen, b) Die Menge (viele) der Jungen werden zu den Sophisten strömen (fließen). c) Ich bat (Partiz.) dich, mir die gesamte (ganze) Vollkommenheit (>Tugend<) zu definieren (sagen); du aber bist weit entfernt davon, zu sagen, was sie ist. d) Wenn jemand einen Mann körperlich (den Körper) verletzt, soll (wird) er aus der Stadt verbannt werden, e) Du wirst mit den gebührenden Ehrungen geehrt werden, f) Wenn du niemandem Unrecht tust (Partiz.) brauchst (wirst) du niemand (zu) fürchten, g) Wenn jemand (Plural) uns Gutes erweisen sollte, werden wir nach Möglichkeit nicht hinter ihnen zurückstehen (im Gutes-Erweisen) (Partiz.).

3. Übersetze aus der griechischen Lektion die folgenden Abschnitte in möglichst angemessenes Deutsch: Ι E5; II C3.4; D2.

LEKTION 73


Α. Περί τού άδικεϊν 1. Τί έπέπειστο Σωκράτης; :: . . . 2. Άρα Πώλον έπεισε τούτο; :: . . . 3. Τί γάρ ό Πώλος άκουσας τοϋτο έποίησε; :: . . . 4. Διά τί έγέλασε; :: Τόν Σωκράτη ώιετο έξελ—. 5. Διά τί έξεληλέγχθαι τόν Σωκράτη ώιετο; : : Ό τ ι ούδένα . . .

EXERCITIA L. 73 101

Β. Περί Κοννάτος τοϋ αύλητού 1. Άρα παρήν δειπνήσων ό Κοννάς; :: . . . 2. Άρα παρήν βεβρωκώς; :: . . . 3. Άλλα δίψηι άπολολώς; :: Ναί· παρήν ... κτλ.

C. Περί τών Άριαίου αγγέλων 1. Τίς ήν Άριαίος; :: . . . 2. Τί δ' έλεγον οί άγγελοι αυτού περί Κύρου; :: . . . κτλ.

D. 1. Τί λέγει Θουκυδίδης περί τών Άθήνησι πομπών; :: . . . 2. Πόθεν, κατ' Αριστοτέλη, μοναρχία γίνεται; :: . . .

3. Τί λέ/ει ό Παύλος περί τών έστάναι δοκούντων; :: . . . κτλ.

Ε. 1. Τί λέγει Μένανδρος περί τοϋ μανθάνειν; :: Λέγει, ώς ... Λέγωμεν τους στίχους :: *Πολύ ...

2. Καί Σοφοκλέους περί τοϋ ζήν τε καί τεθνάναι. :: ί;"Άλλ' ... 3. Ό δ' Αριστοτέλης τί είπε περί ελπίδος; :: . . . (Ι Η2) κτλ.

Η. ΜΕΛΕΤΉΜΑΤΑ

Α. 1. Άρα κέκλοφάς τι έκ τοϋ ιερού; :: ... 2. Τίς κέκλοφέν τι έκ τού ιερού; :: Ουδείς ... 3. Άρα κέκλεπταί τι έκ τοϋ ίεροϋ; :: ... 4. Άρ' εκλάπη τι έκ τοϋ ιερού; :: . . . κτλ.

Β. 1. Άρα πεφύλαξαι ύπό τών φυλάκων; :: . . . 2. Άρα πεφύλαχθε ύπό τών φυλάκων; :: . . . κτλ.

C. 1. Άρ' εϊρηκας δ πέπεισαι; :: . . . κτλ. 2. Άρ' είρηται ίκανώς; :: . . . 3. Άρ' είρήσεται ίκανώς; :: . . . 4. Άρ' εϊρητο ίκανώς; :: . . .

D. 1. Άρα διείλεξαι Πρωταγόράι; :: . . . 2. Αρα διείλεχθε Πρωταγόράι; :: . . .

3. Άρα διελέχθης Πρωταγόράι; :: Είθε ... κτλ.

Ε. 1. Πόθεν πέπυσαι τούτο; :: Παρά τού πατρός ... 2. Πόθεν έπέπυσο τούτο; :: Παρά τού πατρός ... κτλ.

F. 1. Άρ' έοικας τώι πατρί; :: . . . 2. Άρ' έώικει τώι πατρί; :: . . . κτλ.

G. 1. Άρ' έσται σοι πάνθ' δσα έοικεν; :: Ναί· ...

2. Άρ' έσται μοι πάνθ' δσα έοικεν; :: Ναί· ... κτλ.

Η. 1. Άρα τον νόμον τον καθεστηκότα δέδοικας; :: . . . 2. Άρα τους νόμους τους καθεστώτος δέδιτε; :: . . . 3. Άρα τώι νόμωι τώι ? πείσηι; :: . . . κτλ.

Ι. 1. Άρ' εϊωθας πείθεσθαι τοϊς νόμοις τοις καθεστώσιν; :: ... 2. Άρ' είώθατε πείθεσθαι τοίς νόμοις τοίς καθεστώσιν; :: . . .

3. Άρ' είώθεις πείθεσθαι τώι νόμωι τώι ? ; : : . . . κτλ.

Κ. 1. Τον τύραννον άρα πάντες δεδίασιν; :: . . . 2. Τόν τύραννον άρα χρή ? ; : : . . . 3. Τον τύραννον άρα δεδοίκατε; :: ... κτλ.

102 EXERCITIA L. 73

III.

1. Benutze die griechische Lektion I A-C , um zu wiederholen und zu ordnen, was du längst über das Perfekt weißt. Im Besonderen: a) Verdeutliche dir, an Beispielen, nochmals die besondere B e d e u t u n g des griechi

schen Perfekts. b) Was seine F o r m anlangt, bestimme, welche schwach sind und welche stark. c) Was die R e d u p l i k a t i o n anlangt, unterscheide, bei welchen der Stamm

1. mit einem Konsonanten anfängt oder 2. mit Muta cum Liquida oder 3. mit zwei anderen Konsonanten oder 4. mit φ oder 5. mit einem Vokal oder Diphthong. 6. Sieh zu, was in jedem dieser Fälle passiert. Speziell: Was ist bemerkenswert bei έγνωκα, πέπτωκα, κέκτημαι?

2. In der gleichen Weise solltest du dir über jedes in dieser Lektion begegnende Perfekt Rechenschaft geben; besonders auch über a) εϊργασται. b) είληπται. c) είρηκα. d) εϊρηται. e) είωθα. f) έοικα. g) έάλωκεν.

3. Bestimme die folgenden Formen und, soweit möglich, übersetze sie: a) πέπεικε, πέποιθε, έπεποίθει, πέπεισται, έπέπειστο. b) πέφηνε, πέφαγκε, πέ-φανται, πεφάνθαι . c) τετρόφασιν (2), τεθραμμένοι είσίν, τέτραπται, τεθράφ-θαι, τετράφθαι. d) ήγγελκε, ήγγελθε (2), ήγγελκόσιν, ήγγέλκασιν, ήγγελμέ-νον. e) πέπονθα, πέπωκα, πέποιθα.

4. Ebenso όλώλαμεν άκηκοέναι όμωμόκασιν όμωμοκόσιν ήκηκόεις έγρήγορε ήγρηγόρη έληλύθαμεν έληλέγχθαι έληλυθόσιν έξελήλεγκτο Welche Besonderheit haben diese Formen gemeinsam? Wie nennt man sie? Definiere sie; speziell auch für έγρήγορε und ήγρηγόρη.

5. Zitiere einige Perfekta mit η-Erweiterung des Stamms.

6. Übersetze ins Griechische: a) Manche Kinder gleichen ihren Vätern, b) Sie scheinen nicht zu wissen, was geschehen ist (Part.), c) Ich verlange, was vernünftig ist (Part.), d) Wir pflegen zu schreien.

7. Identifiziere und gruppiere in Abschnitt II E-O der griechischen Lektion die starken und die schwachen Perfekt-Formen von a) ίσταμαι. b) άποθνήισκω. c) βαίνω, d) δέδοικα.

8. Bestimme und übersetze die folgenden Formen: τεθνήκασιν τεθνηκόσιν τεθνεώσης έτέθνασαν δέδιτε έδέδιμεν δεδιότες έσταμεν έστάναι

9. Welches sind die parallelen starken Formen zu den folgenden schwachen Perfekta: έστήκατε άφεστηκότες ώσιν έστηκυϊα τεθνηκέναι έτεθνήκεσαν δέδοικας έδεδοίκεμεν

10. Welches sind die parallelen schwachen Formen zu den folgenden starken Perfekta: έστατε έστάσιν έστάναι έστώσαι έστώσιν έτέθνασαν τεθνεώτος δέδιεν δεδιέναι δεδιότες έδέδισαν

11. Übersetze in möglichst adäquates Deutsch aus der griechischen Lektion: I B;F1; II; I I F 2 ; 0 1 ; P.

EXERCITIA L. 74 103

LEKTION 74


Α. 1. Τί λέγει Αριστοτέλης περί τοϋ είδέναι; : : . . . 2. Τί έλεγε Σωκράτης περί τής εαυτού σοφίας; :: "Ελεγεν, ώς . . . (C2)

3. Τί έλεγε Σωκράτης περί μάντεων; : : . . . 4. Τί έλεγε Σωκράτης περί τοϋ θανάτου; : : . . . κτλ.

Β. 1. Τί έλεγεν ό κλέπτης προς Δημοσθένη; :: Έλεγεν, ώς . . . (Ε2)

2. Τί δέ Δημοσθένης προς τον κλέπτην; : : . . .

3. Τί έλεγε Σοφοκλής προς Αίσχύλον; : : . . . (Gl) 4. Πώς, κατά Πλάτωνα, ποιεϊν δεϊ τον αγαθόν ποιητην; :: . . .

C. 1. Λέγε στίχον έκ τού Αισχύλου Προμηθέως. : : *Ίδέσθε . . . (15)

2. Λέγε Όμηρου έπος περί Κάλχαντος τοϋ μάντεως. :: *"Ος . . . (D2) 3. Λέγε Εύριπίδου στίχον περί τοϋ ζήν τε καί τεθνάναι. :: *Τίς . . . (A4) 4. Λέγε Μενάνδρου στίχους περί τού Γνώθι σαυτόν. : : *Τό . . . (D4)

D. 1. Ά ρ α σοφός έστιν ό πολλά είδώς; : : . . . 2. Άλλα τίς έστιν ό ώς αληθώς σοφός; : : . . . (13) 3. Λέγε τόν στίχον τόν είς τοΰτο. :: * Ό . . .

4. Τί έλεγεν Αριστοτέλης περί είδότων καί μή είδότων; : : . . . (G8)

Ε. 1. Προς τίνα τελευτών ήλθεν ό Σωκράτης; : : . . . (G7) 2. Τί ήιόει περί τών χειροτεχνών; : : . . . 3. Τί γαρ ϊσασιν οί χειροτέχναι; : : . . .

4. Άρ ' ούν είσονται τό ώς αληθώς καλόν; : • . . .

F. 1. Άρα βούλει ίδείν Έλένην; :: Ναί· . . .

2. Άρα καί πρότερον είδες αυτήν; : : . . . 3. Ού δή οίσθα αυτήν; :: . . . 5. Άρ ' οίσθα όσας είδεν αυτήν, : : Φαΰστος . . .


Α. 1. Άρα λόγου ήμϊν δεϊ περί ών ίσμεν;

2. Άρα λόγου σοι δεϊ περί ών ? ; 3. Άρα λόγου αύτοϊς δεϊ περί ών ? ; : : . . . κτλ.

Β. 1. Άρ ' οίσθα τήν άλήθειαν; :: . . . 2. Ά ρ ' ήιδησθα τήν άλήθειαν; :: . . . 3. Άρα μέλλεις ? τήν άλήθειαν; :: . . .

4. Αρ' άν είδείης τήν άλήθειαν; : : είθε . . .

C. 1. Άρ ' είδες τον άγγελον; :: Ούκ . . .

2. Εί ίδοις, άρ' άν είδείης τον άγγελον; : : Ναί· . . .

3. Ίδών, άρ' άν ? τόν άγγελον; : : . . . 4. Είδώς δέ άρ' άν ήσθείης; :: . . . κτλ.

D. 1. Άρα σύνοισθά σοι πάντ' είδότι; :: Ουχί· άλλα . . .

2. Άρα ? ύμϊν πάντ' ? ; Ουχί· άλλα . . . 3. Άρα συνήιδησθά σοι πάντ' ? ; Ουχί· άλλα . . . κτλ.

104 EXERCITIA L. 75

III.

1. a) Warum sind viele Formen von οίδα und είδον untereinander so ähnlich? b) Gibt es Formen, die den beiden Verben gemeinsam sind?

2. Bestimme und übersetze die folgenden Formen: ϊθι ϊσθι (2) ίδόν ίδέ ίσασιν είδόσιν ίδούσιν ίδούσαις ούσαις ήιδεσαν ήσαν είδυίαις είδείεν εϊδομεν ϊδωμεν είδώμεν ήιδη ήδη ϊστε (2) ϊδοι έστε ίδετε εϊδετε οϊδατε

3. Zu den folgenden Formen von οίδα zitiere - soweit möglich - die analogen Formen von είδον: οίσθα είδότος ίσθι (2) είδείην ϊσμεν είδήις εϊσεται ήιδει είδέναι

4. Zu den folgenden Formen von είδον zitiere - soweit möglich - die analogen Formen von οίδα: είδον (2) ίδετε ίδοϋσα ϊδω ίδούσιν ίδοιμι είδε ϊδηι

5. Übersetze ins Griechische: a) Ich will wissen, b) Ich will sehen, c) Wenn ich doch wüßte, d) Wenn ich doch sehen dürfte, e) Du wußtest, f) Ihr werdet erfahren (wissen),

6. Übersetze ins Griechische: a) Wir glauben alles zu wissen, während (Partizip) wir [doch] sozusagen gar nichts wissen, b) Ich bin mir bewußt, nichts zu wissen, c) Er war sich bewußt, seinen Vater getötet zu haben, d) Ich weiß so gut wie du, daß du Sklave gewesen bist, e) Du würdest [vielleicht] die Kunst verstehen (wissen), wenn::" du [sie] gelernt hättest, f) Wenn* wir das Gute kennen, werden wir es anwenden (gebrauchen). * Verwende a) Partizip, b) έάν.

7. Welche Bedeutungsunterschiede siehst du bei den folgenden Varianten: a) Οίδα δτι ήλθεν und οίδα (αυτόν) έλθόντα. b) Ακούω δτι λέγει und άκ. αυτόν λέγειν und άκ. αυτού λέγοντος, c) Σύνοιδα έμαυτώ ουδέν επισταμένοι und σ . . . επισταμένος, d) Δείξω δτι τούτο ψευδός έστιν und δείξω τούτο ψεύδος όν.

8. Übersetze in möglichst adäquates Deutsch aus der griechischen Lektion: B ; E 2 ; G 1 ; K .

LEKTION 75


Α. 1. Άρα πράττεις οία βούληι; :: Ουχί οία . . . , άλλ' . . . 2. Άρα δύνασθε δύο κυρίοις δουλεύειν; :: . . . 3. Άρ' άν δύναιο έλαύνειν βούν μέγαν; :: Ούκ άν . . . 4. Άρ' άν δύναιο έλαύνειν όνον; :: . . . 5. Τί λέγει ή παροιμία περί τούτου; :: * . . .

was (Partiz. Plur.) geschehen ist.

EXERCITIA L. 75 105

Β. 1. Τίς έδύνατο μέγα έν Αθήναις; :: Περικλής . . . 2. Τίς ήλπισε πλεϊον δυνήσεσθαι Περικλέους; :: . . . 3. Σύ δέ, άρα μέγα δύνασαι έν τήι πόλει τήι σήι; :: . . . 4. Άρ' έπίστασαι άρχειν πόλεως; :: . . .

C. 1. Πώς άν τις άρχειν έπίσταιτο; :: Άρχεσθαι . . . 2. Άρ' έπίστασαι πάντα; :: . . . 3. Τίς έπίσταται πάντα; :: ... 4. Πόσα δ' ήπίστατο ό Μαργίτης; :: Ό Μαργίτης . . . 5. Και πώς ήπίστατο τά πολλά ταύτα; :: . . . 6. Λέγε Όμηρου τον στίχον περί αύτοϋ. :: *Πόλλ' . . .

D. 1. Τί έλεγε Πρωταγόρας περί Σωκράτους; :: . . . 2. Τίνα δ' ήγάσθη Σωκράτης; :: . . . 3. Έν τώι συμποσίωι, παρά τίνι έκειτο Σωκράτης; :: . . . 4. Έν είρήνηι, πού κρέμονται αί ασπίδες; :: . . .

Ε. i. Λέγε Εύριπίδου στίχους περί ιών εχόντων πλοϋτον; :: :'Έπίσταμαι ... 2. Λέγε Θεόγνιδος περί τού πλουτείν έλεγεϊον. :: : :Όύκ .. . 3. Λέγε Σιμωνίδου επίγραμμα περί τών έν Θερμοπύλαις θανόντων :: * . . .

F. 1. Πού λέγουσι τόν Πλούτωνα άρπάσαι τήν Κόρην; :: Έν Σικ. .. . 2. Πού έδείκνυτο τής αρπαγής ό τόπος; :: Περί τήν . . . 3. Πού έγένετο τής Κόρης τά μεγάλα Μυστήρια; :: . . .

G. 1. Άρ' ύδωρ έλαίωι μείγνυσθαι θέλει; :: Αδύνατον- τό γάρ ... 2. Άρ' ύδωρ καί πύρ συμμείξεται; :: Αδύνατον· τό γάρ . . .

3. Τί λέγει Θέογνις περί τούτων τών αδυνάτων; :: 'Όΰποθ' . . .

Η. 1. Άρα μέμεικται ηδονή τήι εύδαιμονίάι; :: Αριστοτέλης ... 2. Κατ' Άναξαγόραν, τίς διεκόσμησε μεμειγμένα τά πάντα; :: . . . 3. Κατ' Αριστοτέλη, άρ' ύδατος μέρος ύδωρ; :: . . . 4. Κατ' Αριστοτέλη, άρα τού μειχθέντος μέρος μειχθέν έστιν; :: ...

Ι. 1. Τί έστιν ύδωρ πεπηγός; :: ... 2. Τί έστι χιών; :: ... 3. Άρα πήγνυται έλαιον θάττον ύδατος; :: . . .

Κ. 1. Άρ' ίκανώς δέδεικται τούτο; :: . . . 2. Άρ' ορθώς τοϋι' απεδείχθη; :: ... 3. Άρ' ίκανώς περί τούτων άποδεδεϊχθαι νομίζετε; :: . . .

L. 1. Άρ' έσώθη Αρμόδιος άποκτείνας" Ιππαρχον; :: Ουχί- άλλα ... 2. Άρ' έσώθησαν οί "Ελληνες οί εϊς Αίγυπτον στρατευσάμενοι; :: . . . 3. Άρ' έσώθησαν οί Αθηναίοι οί είς Σικελίαν στρατευσάμενοι; :: . . .


Α. 1. Άρα μέγα δύνασαι έν τήι πόλει; :: . . . 2. Άρα μέγα δύνασθε έν τήι πόλει; :: . . . 3. Άρα μέγα δυνήσηι έν τήι πόλει; :: . . . 4. Άρα μέγα έδύνω έν τήι πόλει; :: . . . κτλ.

Β. 1. Άρα δύναμαι βοηθείν σοι; :: Εί βούλει, δύνασαι. 2. Άρα δυνήσονται βοηθείν σοι; : :Έάν ? ? 3. Άρ' άν δυναίμην βοηθείν σοι; :: Εί ? ? 4. Άρ' άν έδυνήθη βοηθείν σοι; :: Et ? ? κτλ.

106 EXERCITIA L. 75

C.

D.

F.

G.

H.

K.

L.

Ού δυν- . άπό τοϋ Ού δυν- . άπό τού Ού δυν- . άπό τού Ούκ ? . άπό τού

ι έπίστασαι : : Ο ύ πάντ' . . . , ε ί . . . ? :: Ού πάντ' . . . , δτε ..

ίντι ? :: Ού πάντ' . . . , ε ί . . . ι ? :: Ού πάντ' . . . , ε ί . . .

δτι ούτω δοκεί μοι. δτι ούτω ? ? ., δτι ούτω ? ? κτλ.

1. Άρα δύνασαι καθεύδειν; 2. Άρα δύνασθε καθεύδειν; 3. Άρα δυνήσηι καθεύδειν; 14. Άρ' έδύνω καθεύδειν;

2. Άρα πάντ' ήπίστω, δτε έν τι 3. Άρ' άν πάντ' έπίσταισθε, εί έν τι 4. Άρα πάντ' έπιστήσηι, εί έν τι

1. Άρ' άγασαι Άσπασίαν; :: . . . 2. Άρ ' άγασθε Άσπασίαν; :: . . . 3. Άρ' ήγάσθης τόν ήρω; :: . . . κτλ

1. Τί κάθησαι ενταύθα; :: Καθη-2. Τί κάθησθε ενταύθα; :: Καθη-3. Τί κατέκεισο ενταύθα; :: Κατεκ

1. Έ κ τίνος σύγκειται πάντα; :: Πάντα έξ ατόμων ? . 2. Έ κ τίνος σύγκεισαι σύ; :: Κάγώ έξ ατόμων ? . 3. Έ κ τίνος συνέκειτο Αλκιβιάδης; :: Καί Ά . έξ ατόμων 4. Έ κ τίνος συγκείσεται τό δείπνον; :: Καί . . . ? . κτλ.

1. Τίς έπεδείξατο σοφίαν; :: Ό σοφιστής έπεδ- . . . 2. Τίς έπιδείκνυται σοφίαν; :: Οί σοφ- . . . 3. Άρ' έπιδείκνυσαι σοφίαν; :: . . . 4. Άρ ' έπιδείκνυσθε σοφίαν; :: . . . 5. Άρ' έπιδείξηι σοφίαν; :: . . . 6. Άρ' έπεδείξασθε σοφίαν; :: . . . κτλ.

1. Άρ' άπόλλυσαι λιμώι; :: Ναί· . . . 2. Άρ' άπόλλυσθε λιμώι; :: Ναί· . . . 3. Άρ' άπολεϊσθε λιμώι; :: Ναί- . . . 4. Άρ' άπώλου λιμώι; :: Ναί· . . . 5. Άρ' άπώλλυσο λιμώι; :: Ναί· . . .

6. Άρ' όλωλας λιμώι; :: Ουχί· ούκ ,

1. Άρα φοβήι, μή άπολλύηι λιμώι;

κτλ.

κτλ.

2. Άρα φοβούνται, μή 3. Άρα φοβεϊσθε, μή 4. Άρ' έφοβήθη, μή 5. Άρ' έφοβήθης, μή

μή!

λιμώι; : λιμώι; :

'λιμώι; : * λιμώι; : * λιμώι; : 6. Άρα πεφόβηνται

* Aorist

1. Άρ' απεδείχθη τούτο σαφώς; :: , 2. Άρ' άποδέδεικται τούτο σαφώς; 3. Άρα δεδειγμένον άν είη ίκανώς;

.. κτλ.

:: Ναί· :: Ναί· :: Ναί·

Ναί· Ναί-Ναί·

III. Α.

1. Was ist gemeinsames Merkmal der in dieser Lektion behandelten Verben

a) im Präsens? b) in den übrigen Tempora?

2. Schreibe und nenne die Stammformen von a) δύναμαι. b) έπίσταμαι.

EXERCITIA L. 76 107

3. Bestimme und übersetze: έδυνάμεθα έδυνήθημεν κρεμάμενων κρεμάσθων κείσεται κεϊσθαι κείσε-σθαι ήπίστασθε έπίστασθαι άγασθέντων (2) άγασαι άγασθαι έκεϊσε έκει-σο κεϊσο έδύνω

4. Versuche, die folgenden Abschnitte der griechischen Lektion in angemessenes Deutsch zu übersetzen: I C l ; D ; R; II D3; H3.5; 11-3; III Α; B.

5. Übersetze ins Griechische: a) Wir hätten das Gepäck nicht tragen können, b) Du, der du große Macht hast (Partizip): welchen Vorteil hast du gegenüber mir? c) Wer ein Ding kennt (Partizip), kennt alle, d) Wir bewundern euch wegen eurer Weisheit, e) Diejenigen, die Aspa-sia begegneten, bewunderten ihre Schönheit, f) Alle Lügner (Partizip) sollen hängen! g) Alles besteht aus Atomen.

B.

1. a) Was ist auffallend bei der Passiv-(Medium-)bildung im Präsens bei Verben wie δεί-κνυμαι, μείγνυμαι, δλλυμαι?

b) Setze die drei eben genannten medialen Präsentia in das Imperfekt; Futur; den Aorist; das Perfekt.

2. Bestimme: δείκνυσαι δείκνυσθαι έμείγνυσο μειγνύηται πήγνυνται ώλλυτο άπόλλυν-ται όλλυμένοις πηγνύοιτο

3. Setze Nr. 2. in den Aorist Medium.

4. Setze Nr. 2. in das Perfekt Medium.

5. Setze Nr. 2. δείκνυσαι bis μειγνύηται in den Aorist Passiv.

6. Übersetze ins Griechische: a) Ein Muster von Tugend wird gezeigt, b) Ein Muster von Tugend wurde gezeigt (Imperfekt), c) Ein Muster von Tugend wurde gezeigt (Aorist), d) Ein Muster von Tugend ist gezeigt worden (Perfekt), e) Muster von Tugend sind gezeigt worden (Perfekt), f) Muster von Tugend werden gezeigt werden, g) Die Vernunft ordnete alles, [was] vorher gemischt [war], h) Als wir (Partizip) zerstört wurden (zugrundegingen): damals solltet ihr Mitgefühl gehabt haben! i) Ich ging zugrunde ohne (verlassen, einsam von) Hilfe, k) Glaube nicht diesen [Leuten], die (Partizip) eines elenden Todes sterben (>schlimm zugrundegehen<) werden. 1) Mögest du eines elenden Todes sterben, wenn du lügst!

LEKTION 76


Α. 1. Τί όμνύασι συμμάχοις σύμμαχοι; :: . . . 2. Τί Πυθαγόρας παρήγγειλε τοϊς μαθηταϊς; :: . . . 3. Τί λέγεται δεικνύναι τον αληθώς φιλούντα; :: . . .

Β. 1. Τί δείκνυσι δίκαιον άνδρα; λέγε Σοφοκλέους στίχον. :: * Χρόνος . . . 2. Τί έλεγεν 'Ιππόλυτος περί τοϋ όμνύναι; λέγε Εύριπίδου στίχον. :: * . . . 3. Λέγε παροιμίαν περί τού φυλάσσειν τά μικρά. :: *ΕΙ μή . . .

108 EXERCITIA L. 76

C. 1. Τί έλεγε Πλάτων περί μοναρχίας; :: . . . 2. Άρα πάσαν μοναρχίαν άρίστην έλεγεν; :: . . . 3. Τίνα δή μοναρχίαν άρίστην έλεγεν; :: . . .

D. Κατά δ' Αριστοτέλη 1. Τίνι παραδείγματι χρώμενοι δείκνυμεν τά αφανή; :: . . . ( Ι Ο ) 2. Τίνι δέ δεϊ δεικνύναι τά αφανή; :: Παραδείγματι χρώμενον . . . 3. Τίνι δ' υπέρ πολιτειών χρησόμεθα παραδείγματι; :: . . .

Ε. 1. Τί έλεγε Θεμιστοκλής δώρων αξιωθείς ύπό Βασιλέως; :: . . . 2. Αντιγόνου τοϋ βασιλέως τί έπύθετο ό υιός; :: . . . 3. Τί δ' άπεκρίνατο Αντίγονος; :: . . . κτλ.


Α. 1. Άρα δείξεις αυτόν άδικήσαντα; :: Ναί- έάν δυν- . . . 2. Άρα δεικνύασιν αυτόν άδικήσαντα; :: Ναί· έπεί δυν- . . . 3. Άρ ' έδείξατε αυτούς άδικήσαντας; :: Ναί· έπεί . . . 4. Άρα δέδειχέ με άδικήσαντα; :: Ουχί· ού δεδ-5. Άρα δέδειξαι άδικήσας; :: Ουχί· ού δεδ- . . . κτλ.

Β. 1. Άρ' έπέδειξας αυτόν άμαρτόντα; :: Ναί· έπεδ- . . . 2. Άρ ' έπιδέδεικται άμαρτών; :: . . . 3. Άρ' έπεδέδειχθε ? ; : : . . . Ουχί· ούκ έπ- . . . 4. Άρ ' έπεδείκνυ ημάς ? ; : : . . . Ουχί· ούκ έπ- . . . κτλ.

C. 1. Άρ' άπόλλυσι τήν πατρίδα; :: . . . 2. Άρ' άπολείς τήν πατρίδα; :: . . . 3. Άρ' άπώλλυς τήν πατρίδα; :: . . . 4. Άρ' άπόλωλεν ? ; : : . . . κτλ.

D. 1. Άρ ' έμμενεϊ οίς όμνυσιν; :: Ναί- . . . 2. Άρ ' εμμένεις οίς όμνυς ; :: Ναί- . . . 3. Άρ ' έμμενείτε οίς ? ; :: Ναί· . . .

4. Άρ' ενέμεινε οίς ώμνυ ; :: Ναί· . . . κτλ.

Ε. 1. Τίς ρήγνυσι τόν πέπλον; :: Ξέρξης . . .

2. Άρα φήγνυς τον πέπλον; :: . . . 3. Άρ' έρρήγνυτε τους πέπλους; :: . . . 4. Άρ' έρρηξας τόν πέπλον; :: . . . 5. Άρ ' έρράγη ? ? ; : : . . . κτλ.

III.

1. a) Was ist der formale Unterschied zwischen κωλύω und δείκνυμι im Präsens A.ttiv? b) Welche Modi dieser athematischen Präsentia sind gleich denen der thematischen? c) Welche Endungen des Indikativ Aktiv Präsens von δείκνυμι sind dieselben wie die

jenigen der thematischen Präsentia? d) Nenne und schreibe den ganzen Indikativ Präsens Aktiv von ρήγνυμι und όμνυμι. e) Wie lautet das Partizip Präsens Aktiv von δείκνυμι? Mit welchem Partizip des the

matischen Verbs kann es verglichen werden? f) Wie lautet die Endung des Infinitivs Präsens Aktiv? Wo kam diese Endung schon

einmal vor? g) Welche Endung des Imperfekt Aktiv unterscheidet sich von der des thematischen

Verbs? Woher ist diese Endung genommen?

EXERCITIA L. 77 109

h) Nenne und schreibe die 2. Pers. Sing, aller Modi des Präsens Aktiv von ζεύγνυμι und die 3. Plur. von πήγνυμι.

i) Nenne und schreibe das ganze Aktiv Imperfekt von μείγνυμι und άπόλλυμι.

2. Bestimme: έδειξαν έδείκνυσαν δεικνύασιν δείκνυσιν δεικνύσιν δειχθήναι ραγεϊσαι παγήναι όμεϊται ζευχθήι ζευχθείς ζευγνύς ζευγνύναι ζεύξαι έζευξαι ζεύ-ξαι ζεύγνυ όμωμοκόσιν όμωμόκασιν όμόσασιν ώμοσεν

3. Übersetze ins Griechische: a) Wenn du könntest, würdest du uns als Übeltäter (Partizip) überführen (zeigen), b) Wenn ihr gekonnt hättet, hauet ihr mich als Übeltäter überführe, c) Wir werden zeigen, daß ihr in jeder Beziehung (in allem) unrecht hattet, d) Du hast auf ungerechte Weise meinen Vater zugrunde gerichtet, e) Themistokles wurde zum Befehlshaber ernannt.

4. Übersetze in möglichst adäquates Deutsch aus der griechischen Lektion: I AI ; 11.2; N l ; II Bi -3 .

LEKTION 77


Α. 1. Οί πύκται πώς μανθάνουσι μάχεσθαι; :: Είδωλον . . . 2. Ειρήνης ούσης πώς χρήσηι άσπίδι; :: Τήν ασπίδα . . . 3. Έ κ τίνος έλεγεν Εμπεδοκλής γεννάσθαι πάντα; . . .

4. Τίς, κατά Πλάτωνα, έκεράννυ τήν τού Παντός ψυχήν; :: . . .

Β. 1. Τί σβέσει τό π ϋ ρ ; :: . . .

2. Τό ύδωρ διά τί σβέννυσι τό πϋρ; :: Σβενν- . . . 3. Τί δύναται κατασβεννύναι τάς επιθυμίας; :: Κατά Πλάτωνα, . . . (IF) 4. Τίνα δέ μουσικώτατον λέγει ό Πλάτων; :: . . .

C. 1. Ύ π ό τίνος, κατά Πρωταγόραν, πάλαι ώλλυτο τά ζώια; :: . . . 2. Τίνα σωτηρίαν έμηχανάτο τοις ζώιοις ό Έπιμηθεύς; :: . . . 3. Τρίχες δέ καί δέρματα πώς σώιζει τά ζώα; :: . . . 4. Άρα καί ανθρώπων σώματα σώιζεται θριξί καί δέρμασιν; :: . . .

D. 1. Περί δέ ανθρώπων ψυχής τί λέγουσιν οί πολλοί; :: . . . 2. Τί, κατά Πλάτωνα, ήμφιεσμέναι είσίν αί τών άδικων ψυχαί; :: . . . 3. Πώς δέ κριθήσονται μετά θάνατον; :: . . .

4. Τίς δέ κρινεί αύτάς; :: Οί τών τεθνεώτων δικασταί . . .

Ε. 1. Τίς, κ α θ ' Ήσίοδον, ήν ή πρώτη γυνή; :: Πανδώρα . . .

2. Τίς, κ α θ ' Ήσίοδον, έζωσε Πανδώραν; :: . . . 3. Λέγε τόν στίχον :: ::"Ζώσε . . . 4. Τίνος δέ ζώνην, κ α θ ' Ό μ η ρ ο ν , έζώννυτο "Ηρα; :: . . . κτλ.


Α. 1. Άρα πίωμεν οίνον άκρατον; :: Μή . . . 2. Άρα κεραννύωμεν τόν οίνον; :: Ναί· . . . 3. Τίς κεραννύτω τόν οίνον; : : Έ γ ώ έθέλω . . .

110 EXERCITIA L. 77

4. Α ρ ' ύμεϊς, ώ φίλοι, κεράτε τον οίνον; :: Ουχί· ού . . . 5. Τίς δή κεράννυσι τόν οίνον; :: Οί παίδες . . .

1. Ά ρ ' έκράθη ό οίνος; :: Ναί- ό οίνος . . . 2. Ά ρ α κέκραται ό οίνος;

: Ό παϊς . . . Οί παίδες . . . κτλ.

3. Τίς έκεράννυ τον οίνον; 4. Τίς έκέρασε τον οίνον;

C. Ό ψ έ έστιν. 1. Ά ρ α σβεννύωμεν τον λύχνον; :: Ναί· . . . 2. Τίς άποσβέσει τόν λύχνον; :: Ό δούλος . . . 3. Σύ δέ, άρ ' ού σβέννυς τόν λύχνον; :: Ουχί· . . .

D. 1. Τίς ούν έσβέννυ τόν λύχνον; :: Έ γ ώ . . . 2. Χθες δέ, τίς έσβεσε τόν λύχνον; :: Ήμεϊς . . . 3. Διά τί δ ' έσβη ό λύχνος; :: Ό λύχνος . . . (έλαιον) κτλ.

Ε. 1. Άρα κρεμμανύωμεν ημάς αυτούς; :: Ναί- . . . 2. Ά ρ α κρεμάις σεαυτόν; :: . . . 3. Ά ρ α κρεμάτε ? ; : : . . . 4. Α ρ α κρέμαται ό κλέπτης; :: . . . 5. Ά ρ ' έκρεμάσθησαν οί κλέπται; :: . . . 6. Τίς έκρέμασεν αυτούς; :: Οί δικασταί . . . κτλ.

F. 1. Ά ρ ' ήμφίεσαι χλαϊναν καλήν; :: Ναί· . . . 2. Ά ρ ' ήμφίεσθε χλαίνας καλάς; :: Ναί· . . . 3. Ά ρ ' ήμφίεσο χλαϊναν καλήν; :: Ναί· . . . κτλ.

G. 1. Τίς ήμφίεσέ σε ταύτην τήν χλαϊναν; :: Ή μήτηρ . . . 2. Ά ρ ' άμφιεϊς τον πένητα χλαϊναν; : : Ναί- . . .

3. Ά ρ ' ήμφίεσας τόν πένητα χλαϊναν; :: . . . κτλ.

Η. 1. Ά ρ ' άμφιέννυσαι χλαϊναν καλήν; :: . . . 2. Ά ρ ' ήμφιέννυσο χλαϊναν καλήν; :: . . . 3. Ά ρ ' άμφιέννυς τήν παίδα χλαϊναν καλήν; :: . . . κτλ.

Ι. 1. Άρα ζώννυσαι είς μάχην; :: Ναί· . . . 2. Ά ρ α ζώννυς τόν φίλον είς μάχην; :: Ναί· . . .

3. Ά ρ ' έζώσω είς μάχην; :: . . . κτλ.

Κ. 1. Ά ρ ' έρρωσαι; : : Ναί· . . . 2. Ά ρ ' έρρωσθε πάντες; :: Ναί· . . . κτλ.

III. 1. Nenne und schreibe

a) alle 3. Pers. Sing. Präs. Akt. von κεράννυμι; b) alle 3. Pers. Sing. Präs. Pass. von κεράννυμι; c) alle 3. Pers. Plur. Präs. Akt. νοησκεδάννυμι; d) alle3. Pers. Imperfekt Akt. νοηζώννυμι; e) alle 3. Pers. Imperfekt Pass. (Med.) νοηζώννυμι; f)den ganzen Indikativ Präs. Akt. mit Infinitiv und Partizip (Nominativ Singular und Plural) von άμφιέννυμι.

2. Bestimme: σβέννυσιν σβεννύναι σβεννϋσαι σβέννυται σκεδαννυμένων σκεδαννύντων (2) σκέδαννύασιν έσκεδάννυσαν άμφιέννυς άμφιεννύς

3. Übersetze: a) Wenn du ö l mit Wasser mischst, verbindet (mischt) sich [das] nicht, b) Wenn ihr

EXERCITIA L. 78 111

ö l mit Wasser mischt, verbindet (mischt) sich [das] nicht, c) Als wir ö l mit Wasser mischten (Partizip), verband (mischte) sich [das] nicht, d) Wann immer du ö l mit Wasser mischst, wird sich [das] nicht verbinden, e) Es ist spät; laßt uns das Licht (die Lampe) löschen, f) Es war spät; deswegen löschten wir das Licht.

4. Übersetze: a) Geht und hängt euch auf. b) Wenn ihr lügt, werde ich euch aufhängen. c) Wenn er viel ißt, platzt er. d) Wenn er viel äße, dürfte er platzen, e) Wenn er immer viel ißt, wird er platzen, f) Wenn ihr gesund seid, wäre das gut; mir geht es gut.

5. Übersetze: a) Obwohl es möglich wäre (ein Wort bis hierher"), in Frieden zu leben, bekriegen wir einander, b) Bete zu den Göttern und mische den Wein! c) »Was machst du [da], Epimetheus?« »Ich bekleide die Tiere mit Haaren und harter Haut, damit sie Hitze und Kälte abwehren [mögen].«

6. Bestimme: κατασβέσει οβεσθείς έσκεδάννυτυ οκεδάι εσκέδαοται έκέκρα«) έχρε-μάσθη κεράσειαν κρεμώσιν ζωσάμενοι έρρωμένως ρωσθέντι άμφιέννυν-ται ήμφίεσαν ήμφίεσται Welche Irregularität haben die beiden letzten Formen?

7. Versuche, folgende Abschnitte der griechischen Lektion in angemessenes Deutsch zu übersetzen: I D 3 - 5 ; F 3 ; H ; L ; M ; I I A ; B .

LEKTION 78


Α. 1. Απελλής ό ζωγράφος διά τί καθημένην έγραψε τήν Τύχην; : : Ά . είπεν . . . 2. Άρα παρίσταται τοϊς άργοίσιν ό θεός; :: . . . 3. Λέγε τόν περί τούτου στίχον. :: *Θεός . . .

4. Περί τών έστάναι δοκούντων τί γράφει ό Απόστολος; :: . . .

Β. 1. Τί λέγει Θουκυδίδης περί τοϋ Βρασίδα τροπαίου; :: . . .

2. Τί λέγει Αισχύλος περί αναστάσεως θανόντων; :: . . . 3. Τίς δέ λέγεται άναστήσαι θανόντας; : : Ασκληπιός . . . 4. Τίς δέ λέγεται άναστήσαι Ίησοϋν; :: . . . 5. Τί δή Χριστιανοί λέγουσι περί τοϋ Χριστού; :: . . .

C. 1. Τί έλεγεν Αρχιμήδης περί τοϋ κόσμου; :: . . . 2. Τί δέ Διογένης προς Άλέξανδρον; :: . . . 3. Τί δέ Κικέρων περί Καίσαρος άναστήσαντος τάς Πομπηίου εικόνας; :: . . . 4. Τί δέ Αριστοτέλης περί άρρενος καί θήλεος; :: . . . κτλ.


Α. 1. Άρα άνθίστασθαι χρή τώι κακώι; :: Ναί· . . . 2. Άρα άνθίστασαι παντί κακώι; :: . . . 3. Άρα άνθίστασθε παντί κακώι; :: . . . 4. Άρα άντέστης τώι κακώι; :: . . . 5. Άρα άντιστήσεσθε παντί κακώι; :: . . . κτλ.

112 EXERCITIA L. 78

Β. 1. Τίς άν άφισταϊτο τοϋ έαυτώι βοηθείν; :: Ουδείς άν . . . 2. Άρ' άν άφισταϊο τού σεαυτώι βοηθείν; :: Ούκ άν . . . 3. Άρ ' άν άποσταΐεν τοϋ ? βοηθείν; :: . . . κτλ.

C. 1. Ώ ούτος, ούκ άναστήσηι; :: Ούκ . . . 2. Ώ ούτοι, ούκ άνέστητε; :: . . . 3. Ώ ούτοι, άνιστώμεθα πάντες. :: . . . 4. Ά ρ ' ούκ άν έθέλοιεν ούτοι άνίστασθαι; :: . . . κτλ.

D. 1. Άνάστηθι, ίθι είς διδασκάλου. :: Ούκ άν- . . . 2. Τίς αναστήσει τούτον τον παϊδα; :: . . . 3. Άρ ' άν οί φίλοι άνισταίεν αυτόν :: Ουδέ . . .

4. Σύ δέ, οίμαι, άνισταίης άν αυτόν; :: Ούδ' έγωγε άν, οίμαι, . . . κτλ.

Ε. 1. Τίς ϊστησι βοήν; :: Έ γ ω γ ε . . .

2. Ύμείς άρα ϊστατε βοήν; :: Ημείς . . . 3. Σύ δ' άρ' άν ίσταίης βοήν; :: Έγωγε ούκ άν . . . 4. Πάντες οί παρόντες άρα ίστώμεν βοήν; :: . . . κτλ.

F. 1. Οί πολέμιοι άρα τροπαίον ϊστασαν; :: Ναί· . . . 2. Ύμείς δ' άρ' άνθίστατε τροπαίον; :: . . . 3. Άρα τροπαίον έστήσατο Βρασίδας; :: . . . 4. Άρα τροπαίον άντιστήσεσθε; :: . . . κτλ.

G. 1. Άρα τούδ' άν άποσταίης; :: . . . 2. Άρα Βασιλέως άν άφισταίης αυτόν; :: Ναί- . . . 3. Άρα άν άφισταϊο Βασιλέως; :: . . . 4. Άρα Βασιλέως άποστήσηι; :: . . . κτλ.

Η. 1. Άρα πολέμιον ήγήι τόν άντιστάντα; :: . . . 2. Άρα πολεμίους ήγεϊσθε τους άνθισταμένους; :: . . . 3. Άρα πιστεύεις τοϊς άντιστάσιν; :: . . . 4. Άρα πιστεύετε τοϊς άνθισταμένοις; :: . . . κτλ.

1. 1. Τίς έστιν ό συνιστάς τόν κόσμον; :: Ό Δημιουργός . . . 2. Τίς έγραψεν περί τού συνιστάντος τόν κόσμον; :: Πλάτων . . . 3. Έ κ τίνος συνέστησε τόν κόσμον ό συνιστάς; :: Έ κ πυρός, . . . 4. Συστήσας δέ τό Πάν τί έποίησε περί τών άστρων; :: Ό συστήσας . . . κτλ.

Κ. 1. Άρ ' έξέστηκας ύπό γήρως; :: ούκ . . . 2. Τί δή έξέστησέ σε; :: Ό οίνος . . . 3. Νύν άρα έξίστασαι; :: Ναί· . . . 4. Άρα πολλάκις έξίστησί σε ό οίνος; :: . . . 5. Άρ' έξέστης χθες; :: . . . 6. Άρ ' αύριον έκστήσεσθε πάντες; :: . . . κτλ.

III.

1. Bist du dir klar über die Formbildung des Verbums ϊστημι? Was wäre zu bemerken über Form und B e d e u t u n g der a) Aoriste: έστησα, έστησάμην, έστάθην und die zugehörigen Futura: στήσω,

στήσομαι, σταθήσομαι? b) den Aorist έστην (L.69) und das Perfekt έστηκα (Ap.Gr. L. 73.13)? c) Kennst du ein zugehöriges Perfekt Passiv (Med.)?

EXERCITIA L. 79 113

d) das Präsens anlangend (wie immer einschließlich Imperfekt): a) Wie ist sein Stamm gebildet? b) Wie vergleicht sich das Medium mit δύναμαι, έπίσταμαι, δείκνυμαι und λύομαι? und c) das Aktiv mit δείκνυμι und d) mit Aorist έστην?

2. Danach rezitiere und schreibe: a) die Stammformen von ϊστημι, b) άφίσταμαι, c) διίστημ, d) alle Formen des Präsens Aktiv von ϊστημι (Partizip Nom. Sing. u. Plur.), e) alle 2. Pers. Sing., Präs. Akt. von άφίστημι (Partizip Gen. Sing. u. Plur.), f) alle 3. Pers. Plur., Präs. und beide Aor. Akt. (Partizip Dat. Sing, und Plur.) von μεθίστημι.

3. Bestimme: ϊστασαι ΐσίασθαι οτήοεσθαι στήσαοθαι έστη έστησε έοτήσατο έστάθη άνίστατο άνισταϊτο άφιστήσθε άφίστασθε (2) άπεστήσω έστησαν (2) ίστά-σαι έστάσιν

4. Bestimme: ϊστης (2) ίστήι (2) ίστάς στάς ϊστασαν συνισταϊεν συστήσαιεν συσταϊεν μεθιστάσιν (2) μεθίοτη μεταοπήι άπέστη άποστάοαι,ς άποστήσαις άναστά-σιν άνάστασιν

5. a) Was sind Präpositionen? Wie finden sie sich verwendet? b) Was haben die Präpositionen έξ, άπό, αντί und πρό gemeinsam? Was drücken sie

aus in Verbindung mit Nomina?/Verben? c) Wie b) für έν und σύν. d) Wie b) für είς und άνά. e) Illustriere die Antworten durch Beispiele, möglichst aus der vorliegenden Lektion. f) Welche Grundbedeutungen ergeben sich aus dem Vorangehenden für die Kompo

sita εξίσταμαι, άφίσταμαι, ανθίσταμαι, προίσταμαι, συνίστημι und άνίστημι?

6. Übersetze ins Griechische: a) Wir stellen uns dem Schlechten entgegen, b) Niemand wird darauf verzichten (wegtreten), sich selbst zu helfen, c) Er ordnet (stellt hin) den Staat, wie es ihm richtig scheint, d) Wenn du einen (Hilfe-)Schrei erhebst, werden wir dir helfen, e) Es scheint, daß ihr den Verstand verloren habt (aus dem V. herausgetreten seid), f) Es ist nicht möglich, mit Worten (einen) aufstehen zu machen, der einmal gestorben ist (Partizip), g) Christus ist auferstanden, h) Bringet (stellet) Athena einen Reigen (Chor) dar! i) Sie versuchten (Imperfekt de conatu), uns zum Abfall von den Athenern zu bringen (3-4Wörter). k) Fallet nicht von den Athenern ab! 1) Wärme sondert, Kälte verbindet (stellt zusammen), m) Aristoteles sagt, daß das Weibliche von Natur verschieden ist vom Männlichen.

7. Übersetze in möglichst adäquates Deutsch aus der griechischen Lektion: I A ; F 1 ; I I C 1 ; H ; M .

LEKTION 79


Α-Β Περί τού πολέμου τού έν Σικελίάι

Α. 1. Ποϋ έχείμαζον οί Αθηναίο ι έν τώι πρώτωι χειμώνι; ::

2. Διά τούτο, ποϊ έστράτευσαν οί Συρακόσιοι; :: . . .

114 EXERCITIA L. 79

3. Τί εποίησαν έν τήι γήι τών Καταναίων; : : . . .

4. Τί δ' ένέπρησαν; :: . . .

Β. 1. Άμα δ' ήρι άρχομένωι ποϊ έπλευσαν Α θ η ν α ί ο ι ; : : . . . κτλ.

C. 1. Τί συνέβη " Ιωνι τώι ραψωιδώι έλεεινόν τι λέγοντι; : : . . .

2. Τί δέ, δταν φοβερόν τι λέγοι; :: . . .

3. Ποίας επιθυμίας ούκ άποπίμπλησι άνήρ φειδωλός; : : . . .

4. Κάμνοντα δ ' άρ' έώσιν άποπιμπλάναι τάς επιθυμίας οί Ιατροί; : : . . . κτλ.

D. 1. Τί έλεγεν Σωκράτης περί τών έαυτοΰ κατηγόρων; : : . . .

2. Ποϊ ήλθε Σωκράτης ζητών τόν εαυτού σοφώτερον; : : . . .

3. Άρ' ήπίσταντό τι οί χειροτέχναι; :: . . .

4. Ποιόν τι ήπίσταντό; : : . . . κτλ.


Α. 1. Άρ' έμπρήσεις τών πολεμίων τόν σϊτον; : : Ναί· . . .

2. Άρ ' ένέπρησας τών πολεμίων τόν σϊτον; :: Ναί· . . .

3. Άρ' έμπίπρης τών πολεμίων τον σϊτον; : : Ναί- . . . κτλ.

Β. 1. Άρ' έμπίπλασαι πάντων ηδέων; :: . . . 2. Ά ρ ' ένεπίμπλασο πάντων ηδέων; :: . . . 3. Άρ ' ένεπλήσθητε πάντων ηδέων; :: . . . κτλ.

C. 1. Άρα φλυαρίας ένέπλησας τά ώτα τών μαθητών; : : . . .

2. Άρα φλυαρίας έμπίπλης τά ώτα τών μαθητών; :: . . .

3. Άρα φλυαρίας ένεπίμπλατε τά ώτα τών μαθητών; : : . . . κτλ.

D. 1. Άρ ' έπίσταται περί ών συμβουλεύει; :: Ναί- . . .

2. Άρ' ? περί ών συμβουλεύετε; :: Ναί· . . .

3. Άρ ' ? περί ών συνεβούλευες; :: Ναί· . . . κτλ.

Ε. 1. Άρ ' έπέστης τήι θύράι ώς άκούσων; :: . . .

2. Αρ ' εφιστάται τήι θύράι ώς ? ; : : . . .

3. Άρ ' έπιστήσεσθε τήι θύράι ώς ? ; : : . . .

4. Άρ ' έφίσταντο τήι θύράι ώς ? ; : : . . . κτλ.

III.

1. Bestimme die folgenden Verbformen aus IIA und Β der griechischen Lektion:

έπίστασαι έπίστασαι έφίστανται έπίστανται

2. Bestimme ferner auch: κατέστησε καθίστησι καθιστάσι (2) καθιστώσι καθίστασαν καθίστασο

καθιστή (2) συνιστάντων (2) συνίσταντο άναστήσαι άναστάσαι άναστήναι

3. Wiederhole die t r a n s i t i v e n Stammformen von καθίστημι συνίστημι άφίστημι έφίστημι

4. Wiederhole die i n t r a n s i t i v e n Stammformen von

άφίσταμαι άνίσταμαι έφίσταμαι έπίσταμαι

5. Was bedeutet demnach

έστησα έστην άνέστησε ανέστη εφιστάται έπίσταται έπιστήσεται (2) ήπίσ

τατο έφίστατο

6. Nenne die Stammformen von

πίμπρημι und πίμπλημι.

EXERCITIA L. 80 115

7. Bestimme: πίμπρησι ένέπρησε έπίμπρασαν πιμπράναι έμπλήσαι έμπίπλασαι έμπί-πλασθαι έπίμπλασθε έμπίπλασθε (2) έμπέπλησται πρησθέντων (2) πλησθήσονται

8. In der griechischen Lektion bedenke: a) Ι A2: Was ist dort Objekt zu έτεμον? Wie erklärst du den Genetiv? b) ebd.: Was bedeutet έπ' οίκου am Ende? und έπί Μεγάρων in A3? Inwiefern ist die Bedeutung von έπί τήν Κατάνην in A2, und wiederum die von ές Κατάνην in A3 verschieden?

9. Bei welchen Kasus finden sich die Präpositionen διά, κατά, υπέρ, μετά? Zeige, mit einfachen Beispielen, was sie jeweils bedeuten; auch in Verbindung mit Verben.

10. Ebenso für έπί.

11. Übersetze ins Griechische: a) Ich füllte [den Becher] für [meinen] Freund; er (aber) füllt [ihn] für mich. b) Brennet (Präs. Aor.) nicht die Häuser [unserer] Bundesgenossen nieder! c) Wir segelten in Richtung (auf) Katania. d) Sie zogen sich nach Katania zurück, e) Die Ankläger füllen eure Ohren mit Lügen.

12. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: I A1 .2 ;D1 ; I I A 5 ; B 2 ; D .

LEKTION 80


Α. 1. Τίς άπέδοτο τόν Ιωσήφ είς Αίγυπτον; :: Οί . . . 2. Ά ρ ' άν άποδιδοίο τον άδελφόν σου; :: . . . 3. Πού αποδίδονται πλείστου τά ώνια; :: . . .

4. Τί φροντίζουσιν οί έμποροι οί έν τήι άγοράι; :: . . .

Β. 1. Ά ρ ' άπέδοντο τήν έλευθερίαν οί πρόγονοι; :: . . .

2. Τί δ' εποίησαν δτε οί Πέρσαι ήλθον; :: . . . 3. Τίνες έμάχοντο υπέρ τής ελευθερίας; :: Πάντες οί άνδρες . . . 4. Τίνι δ ' ού δέδοται έργα πολέμου; :: Ταϊς . . .

C. 1. Άρ' εξεδόθη ή θυγάτηρ; :: . . . 2. Τίς έξέδωκεν αυτήν; :: Ό πατήρ . . . 3. Έ π ί πόσωι έξέδοτο αυτήν ό πατήρ; :: . . . 4. Τίνι δ ' έξέδοτο αυτήν; :: . . .

D. 1. Λέγε στίχον κωμικόν περί τού διδόναι καί λαμβάνειν :: *Τήι . . . 2. "Εστι δέ καί παροιμία περί τού αυτού. :: Δός τι . . . 3. Τίς δέ λαμβάνει μέν, ού δίδωσι δέ ουδέν; :: Οί παράσιτοι . . .

4. Πόσον έσθίει Χαίριππος ό παράσιτος; :: * . . .

Ε. 1. Άρα χάριν άπεδίδους τώι πατρί; :: Ναί· . . .

2. Πώς άπέδωκας τήν χάριν τώι πατρί; :: . . . (II C8) 3. Ά ρ ' ένδίδως τώι πατρί; :: . . . 4. Ά ρ ' άντενδίδωσί σοι; :: . . . κτλ.

F. 1. Τί λέγει ή παροιμία περί δώρων ά άν τις δώι; :: "Δώρον . . . (Π Κ2) 2. Τί λέγει Πλάτων περί τών δίκην διδόντων; :: . . .

116 EXERCITIA L. 80

3. Τί δέ περί τών μελλόντων τά τής πόλεως πράττειν; :: . . . 4. Τί δέ Φίλιππος ό βασιλεύς περί προδοτών; :: . . . (III Β)


Α. 1. Πόσου άποδίδοσαι τήν μητέρα; :: . . . 2. Πόσου άπεδίδοσο τον πατέρα; :: . . . 3. Πόσου άποδώσηι τήν άδελφήν; :: . . . κτλ.

Β. 1. Ά ρ ' άν άποδοϊο τήν οίκίαν; :: . . . 2. Ά ρ ' άν άποδοϊσθε τήν οίκίαν; :: . . . 3. Ά ρ ' άν άποδιδοϊο τον άδελφόν; :: . . . κτλ.

C. Τοϊς ναύταις δίδοται μισθός διαρκής 1. Ά ρ ' εδόθη τοίς ναύταις μισθός διαρκής; :: Ναί· . . . 2. Ά ρ ' έδίδους τοις ναύταις ? ? ; :: Ναί· . . . 3. Άρ ' έδοτε τοϊς ναύταις ? ? ; :: Ναί· . . . κτλ.

D. 1. Άρα δίδως παντί αίτούντι; : : . . . 2. Ά ρ ' έδίδοσαν πάσι τοις ? ; : : . . .

3. Ά ρ ' έδοτε πάσι τοϊς ? ; : : . . . κτλ.

Ε. 1. Ά ρ α προδίδοτε τον εύεργέτην; :: . . .

2. Ά ρ ' άν προδιδοίτε τον εύεργέτην; :: . . . 3. Άρα προυδίδους τον εύεργέτην; :: . . . 4. Ά ρ α προύδωκας τον εύεργέτην; :: . . . 5. Ά ρ α προδεδώκατε τον εύεργέτην; :: . . . 6. Ά ρ ' άν προδοϊτε τον εύεργέτην; :: . . . κτλ.

III.

1. Fasse die formalen Besonderheiten des M e d i u m s δίδομαι zusammen: a) allgemein im Präsens und Imperfekt, b) im besonderen im Konjunktiv und Optativ Präsens, c) im besonderen im Imperativ Präsens und der 2. Person Singular Imperfekt, d) allgemein im Perfekt verglichen mit dem Präsens, e) allgemein im Futur verglichen mit dem Präsens, f) allgemein im Plusquamperfekt verglichen mit dem Imperfekt.

2. Vergewissere dich, daß du folgende Formen von δίδομαι beherrschst: a) das ganze Präsens, b) das Imperfekt, c) das Perfekt Indikativ und Infinitiv, d) das Futur Indikativ und Infinitiv.

3. Bestimme: δίδοσαι έκδίδοσο άπεδίδοσο έδέδοσο προδιδόμεθα προδεδόμεθα άπεδι-δόμεθα άποδιδώμεθα άποδίδοσθε (2) άπεδίδοσθε προδεδόμεθα τά διδό-μενα τά δεδομένα δίδοσθαι δεδόσθαι

4. Übersetze: a) Zu welchem Preis (für wieviel) verkauft ihr dieses Haus? b) Zu welchem Preis (für wieviel) verkaufst du dieses Haus? c) Zu welchem Preis (für wieviel) wirst du dieses Haus verkaufen? d) Zu welchem Preis (für wieviel) sind diese Häuser verkauft worden? e) Laßt uns diese Häuser niemals verkaufen.

5. a) Wie ist der mediale Aorist von δίδωμι gebildet? b) Wo unterscheiden sich seine Endungen (im Indikativ) von denen des Imperfekts?

EXERCITIA L. 80 117

c) Vergewissere dich, daß du alle Formen dieses Aorists nennen kannst.

6. a) Wie ist der Passiv-Aorist von δίδωμι gebildet? b) Wie ist das Passiv-Futur von δίδωμι gebildet? c) Wie ist das mediale Futur von δίδωμι gebildet?

7. Bestimme: άπέδοντο άπεδίδοντο έδέδοντο εδόθησαν άποδομένη αποδιδομένη έκδο-θείσαις έκδοθησομέναις άποδοθήναι άποδώσεται άπόδου άποδίδοσο

8. Nenne und schreib die Stammformen von αποδίδομαι (Medium und Passiv).

9. Vergegenwärtige dir, wie die Präpositionen παρά und προς gebraucht werden (s. IE1 und 5 der griechischen Lektion und Ap.Gram.); z.B., was bedeutet a) προς βασιλέως - προς βασιλέα? b) παρά βασιλέως - παρά βασιλεί - παρά βασιλέα? c) παρά τήι θαλάσσηι - προς τήι θαλάσσηι? d) παρά τήν θάλασσαν - προς τήν θάλασσαν? e) παρά τά άλλα ζώια - παρά μικρόν? f) προς τί; - προς ταύτα - προς τούτοις? g) παρά δόξαν - προς χάριν?

10. Übersetze ins Griechische: a) Es steht mir nicht frei (ist nicht erlaubt), (meine) Waren billiger (um weniger) zu verkaufen, nachdem (Partizip) ich sie teuer (um mehr) gekauft habe, b) Ich habe (Aor.) den Esel zu einem sehr hohen Preis verkauft, c) Die Tochter wurde von (ihrem) Vater fortgegeben mit [einer Mitgift von] 50 Minen, d) Wenn ein logischer Fehler (Unsinniges) zugestanden (gegeben) ist, ergibt sich (geschieht, kommt zusammen) das Weitere [von selbst].

B.

1. Vergleiche die Bildung von δίδωμι (Aktiv) mit der von δείκνυμι und zeige ihre Gemeinsamkeiten bzw. Unterschiede auf a) im allgemeinen, im Präsens und Imperfekt, b) im besonderen, im Präsens Indikativ, c) im Imperfekt, d) im Infinitiv Präsens, e) im Partizip Präsens, f) im Imperativ Präsens, g) im Konjunktiv Präsens, h) im Optativ Präsens.

2. Nenne alle Formen des Präsens (cum Imperfekt) im Aktiv.

3. Bestimme: δίδως διδούς δίδοσο δίδου διδώσιν διδοϋσιν διδόντων (2) διδούσαις δι-δοίης έδίδους έκδούς έκδοΰσιν

4. Übersetze: a) Gib den Armen Teil an (deinem) Reichtum! b) Jetzt wirst du bestraft werden für (Genetiv Plural) das, was du getan hast (Part. Aor. Pass.). c) Falls (wenn) ihr bestraft werdet für [euer] Unrecht, werdet ihr weniger unglücklich sein als diejenigen, die (Part.) nicht bestraft werden, d) Laßt uns immer [unseren] Wohltätern [unsere] Dankbarkeit erweisen.

5. a) Welche charakteristische Eigentümlichkeit hat der Indikativ des Aorist Aktiv von δίδωμι?

b) Wie lassen sich die Besonderheiten der übrigen Modi des Aorist Akt. von δίδωμι am einfachsten beschreiben? Welche zwei Formen müßten von dieser Beschreibung ausgenommen werden?

118 EXERCITIA L. 81

c) Nenne alle Formen des Aor. Akt. von δίδωμι. d) Nenne die Stammformen von δίδωμι.

6. Bestimme: έδωκας δέδωκας δούναι δοΰσαι παρέδομεν παραόώμεν προδοϋσιν προδώσιν προδίδωσιν προδιδώσιν προδώσει πρού-(προέ-) δοσαν προύδί-δοσαν προδιδοϋσιν προδιδόασιν

7. Übersetze: a) Was du uns gegeben hast (Perf.), haben wir zurückgegeben (Aor.). b) Ihr habt mir keinen Anteil gegeben (Aor.) an eurem Eigentum, c) Laßt uns zurückgeben, was diese uns gaben (Aor.)! d) Verrate nicht (deinen) Gefährten! e) Die Verbündeten haben uns nicht verraten (Perf.).

8. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: I B ; I ; I I B ; C 9 ; F ; I I I A ; B ; C .

LEKTION 81


Α. 1. Τί τέλος τών ανθρωπίνων έτίθει Αριστοτέλης; :: Εύδαιμονίαν . . . 2. Τίνα Πλάτων εύδαίμονα μόνον είναι έθετο; :: . . . 3. Τίνα δ' άθλιον είναι έθετο; :: . . .

4. Λέγε Εύριπίδου στίχον περί ευτυχίας καί δυστυχίας. :: * Έ ν . . .

Β. 1. Τίνες τών Ελλήνων πρώτοι νόμους σχεϊν λέγονται; :: . . .

2. Τίς νόμους θέσθαι τοίς Κρησίν λέγεται; :: Μίνως . . . 3. Τίς έν ταϊς πόλεσι νόμους τίθησιν; :: Οί . . . 4. Τίνος ένεκα νόμοι τίθενται; :: Ώφελίας . . .

C. 1. Θρασύμαχος ό σοφιστής τί έθετο είναι τό δίκαιον; :: . . . 2. Άρ' έν αρετής μέρει έτίθει τήν άδικίαν; :: Ναί· Θρασ. . . . 3. Έ ν διαλόγωι άρα χρή έμμένειν τοίς άπαξ τεθείσιν; :: Ναί· . . . 4. Άρ' ούκ έστι μεταθέσθαι; :: Ναί· . . . 5. Τόν δέ μεταθέμενον πώς δεϊ μεταθέσθαι; :: Φανερώς . . .

D. 1. Φίληβος τί ετίθετο είναι τό αγαθόν; :: . . . 2. Άρα συγκατετίθετο αύτώι περί τούτου ό Σωκράτης; :: . . . 3. Τί δέ Σωκράτης έθετο είναι τό αγαθόν; :: Τό δίκαιον . . . 4. Τίνι δέ συγκατατίθεσαί συ; :: . . .

Ε. 1. Άρ' οίσθα παροιμίαν περί τού τραχέος έχίνου; :: * . . . 2. Άρ ' οίσθα Εύκλείδου αξίωμα περί ίσων ϊσοις προστεθέντων; :: .. 3. Άρ ' οίσθα έκ τίνος συλλαβαί σύγκεινται; :: . . . 4. Άρ ' οίσθα έκ συλλαβών τί συντίθεται; :: . . .


Α. 1. Τί άνατίθης Άπόλλωνι; :: Αγαλμα . . . 2. Τί άνατίθετε Άπόλλωνι; :: Αγαλμα . . . 3. Τί άναθήσεις Άπόλλωνι; :: Αγαλμα . . . 4. Τί άνέθηκας Άπόλλωνι; :: Αγαλμα . . . κτλ.

EXERCITIA L. 81 119

Β. 1. Άρ' άν άναθείης εικόνα τήι θεώι; :: Ναί· . . . 2. Άρ ' άν άνατιθεϊτε εικόνα τήι θεώι; :: Ναί· . . . 3. Άρ ' άναθώμεν εικόνα τήι θεώι; :: Ναί· . . . 4. Άνάθες δή εικόνα τήι θεώι. :: Ναί· . . . κτλ.

C. 1. Άρα καλώς θήσηι τά σά; :: Ναί- . . . 2. Άρα καλώς έθου τά σά; :: Ναί- . . . 3. Άρα καλώς έτίθεσθε τά υμέτερα; :: Ναί· . . . κτλ.

D. 1. Άρ ' άν θείης νόμον δίκαιον; :: Ναί· . . . 2. Άρ' άν τιθείο νόμον δίκαιον; :: Ναί· . . .

3. Θες δή νόμον δίκαιον. :: Ναί- . . . κτλ.

Ε. 1. Τί συνέθου τώι φίλωι; :: Περιμένειν . . . 2. Τί συντίθεσαι τοις φίλοις; :: Περιμένειν . . . 3. Τί συνθήσεσθε τοϊς φίλοις; :: Περιμένειν . . . κτλ.

F. 1. Τί παρατίθης μοι, παϊ ; :: Οίνον . . . 2. Τί παραθήσετε ήμϊν, ώ παίδες; :: Οίνον . . . 3. Τί παρέθετε ήμϊν, ώ παίδες; :: Οίνον . . . κτλ.

G. 1. Άρ ' άν παραθείης τράπεζαν, ώ παί; :: Τράπεζαν . . . 2. Άρ ' άν παραθεϊτο τράπεζα; :: Ναί· τράπεζα . . . 3. Άρα παρατεθήσεται τράπεζα ήμϊν; :: Ναί· τράπεζα . . . κτλ.

III.

Α.

1. In welchem Sinne sind die Formen des Präsens (cum Imperfekt) von τίθημι (einschl. Medium-Passiv) a) identisch mit b) verschieden von denjenigen von δίδωμι?

2. Nenne alle Formen des Präsens (cum Imperfekt) von τίθημι: a) Aktiv, b) Passiv.

3. Nenne und schreibe zu den folgenden Formen von δίδωμι die entsprechenden Formen von τίθημι: δίδως διδούς διδόασιν διδώι (2) διδοίεν διδόναι δίδου διδόντων (2) δι-δούσης δώσετε δοθήναι δώσεσθε δίδοσαι διδώται έδίδουν έδίδους έδί-δοσαν έδίδοσθε δίδοσθε (2) διδοϊο δίδοσο

4. Bestimme und übersetze: κατετίθεσο συντιθείο παρατίθει προστιθήι (2) προστεθήι ύποθήσεται

5. Übersetze ins Griechische: a) Plato machte die Voraussetzung (setzte, Imperfekt), daß die Gerechten glücklich seien, b) Die Weisen unter den Griechen stimmten ihm zu. c) Wenn du diese Annahme machst (setzest, Partizip), wirst du die richtige machen, d) Bringe dein Leben (das Deine) in Ordnung! e) Für diejenigen, die (Partizip) das Gegenwärtige in Ordnung bringen, wird auch das Zukünftige in Ordnung sein, f) Aristoteles nahm an, daß die Natur nichts ohne Zweck tue.

6. a) Was weißt du über die Präpositionen άμφί und περί? b) Bei wem findet άμφί sich häufig und mit welcher Bedeutung? c) Mit welcher Bedeutung findet περί sich oft beim Genetiv? - Dativ? - Akkusativ?

Belege deine Antworten mit einfachen Beispielen.

120 EXERCITIA L. 82

Β.

1. a) Inwiefern sind die vom Aoriststamm abgeleiteten Formen von τίθημι mit denen, die vom Präsensstamm abgeleitet sind, vergleichbar?

b) Gibt es Formen, die besondere Beachtung verdienen? Wenn ja, welche?

2. Bilde zu folgenden Aktivformen die entsprechenden des Mediums: τίθης έτίθεις τιθείς τιθήι τιθεϊεν τιθεϊσιν έτίθην

3. Nenne alle Formen des Aorists Aktiv und Medium von τίθημι.

4. Bilde zu folgenden Präsensformen die entsprechenden des Aorists: τίθης τιθέασιν τίθεσαι τιθήι τιθώνται τιθεϊσθε τιθείη τίθει τιθέναι τι-θέσθω τιθείσης

5. Bestimme und übersetze: διάκεισαι διετέθημεν διαθησόμεθα έπιθέσθαι περιθήσει παρέθετο τέθνη-κε τέθηκε έθηκε

6. Nenne und schreibe die Stammformen von a) συντίθημι. b) ύποτίθεμαι.

7. Übersetze ins Griechische: a) Diese Standbilder, ο Äthena, weihen wir dir. b) Ein neues Gesetz wird vorgeschlagen (gesetzt) werden, c) Ein Gesetz, welches wir vorlängst [für] ungültig erklärt (gesetzt) haben: wie könnten wir [das] jetzt als gültig ansetzen? d) Ich werde euch mein Haus vererben.

8. Aus der griechischen Lektion übersetze ins Deutsche: I B3.4; D1.2; E5; II A; F4; G2; III nach Wahl.

LEKTION 82


Κατ' Άλκμαίωνα τον Κροτωνιάτην, πώς διαφέρουσι τών άλλων ζώιων άνθρωποι; άρ' αισθάνεται τά άλλα ζώια; :: . . . Άρ ' αισθάνονται καί άνθρωποι; :: . . .

Άρα συνιάσιν άνθρωποι; :: . . . Άρα συνίησι καί τά άλλα ζώια; :: . . .

Τί δέ λέγει Δημόκριτος; άρα συνίεμεν οίον έκαστον έστιν ή ούκ έστιν;: : Κατά Δημ. . . . Τίνος, κατ' Αριστοτέλη, έφίενται πάντες; :: . . . Άρα, κατ' Αριστοτέλη, έφιέμεθα καί φαινομένων αδυνάτων; :: Κατ' . . . Άρα προσίεσαι τούτο τό δόγμα; :: . . .

Άρα πολλούς έξ Άιδου πάλιν άνείσαν θεοί; :: . . . Τίνα δ' άνείσαν; :: . . . Διά τί δ ' άνείσαν Άλκηστιν; :: . . . (άγαμαι) . . . Διά τί ήγάσθησαν αυτήν; :: . . .

Λέγε Σοφοκλέους περί φθόνου ανάπαιστους. :: * Τών γάρ . . . Εύριπίδου λέγε στίχους περί ευσέβειας. :: *Ού χρή . . . Τίς λέγεται συνεϊναι τώι ποιητήι; :: Ή Μούσα . . .

Α. 1.

2. 3. 4.

Β. 1.

2. 3. 4.

C. 1. 2. 3. 4.

D. 1. 2. 3.

EXERCITIA L. 82 121

4. Τί δεϊ συνεϊναι τόν ραψωιδόν; :: . . .

Ε. 1. Ά ρ ' έξεστι προέσθαι συμμάχους; :: Ούκ . . .

2. Ά ρ ' ούν προώμεθα τους συμμάχους; :: Μή . . . 3. Διά τί ού προήσεσθε αυτούς; :: . . . 4. Τής τυραννίδος άρ' άφείτο ό Ίέρων; :: . . . κτλ.


Α. 1. Άρα συνίης τά λεγόμενα; :: Ναί· . . . 2. Άρα συνίετε τά λεγόμενα; :: Ναί· . . . 3. Ά ρ α πάντες συνιάσι πάντα; :: Ουχί· ού . . . 4. Τίς ού συνίησι τά λεγόμενα; :: . . . κτλ.

Β. 1. Τίς έστιν ό μή συνιείς τά λεγόμενα; :: Ούτος ό παϊς . . . 2. Τίς έστιν ή μή συνιεϊσα τά λεγόμενα; :: Αύτη ή παϊς . . . 3 Τίνες είσίν οί μή ? τά λεγόμενα: :: ? οί ? 4. Τίνες είσίν αί μή ? τά λεγόμενα; :: ? αί ? . . . κ τ λ .

C. Setze Α und Β in den Aorist.

D. Setze Α und Β ins Futur usw.

E. 1. Άρα συνίεις τά ύπό τού διδασκάλου λεγόμενα; :: . . .

2. Ά ρ α συνίετε τά ύπό τοϋ διδασκάλου λεγόμενα; :: . . . 3. Ά ρ ' άν συνιείης τά ύπό τού διδασκάλου λεγόμενα; :: . . . 4. Ά ρ ' άν συνείης τά ύπό τού διδασκάλου λεγόμενα; :: . . . κτλ.

F. 1. Ά ρ ' άφείκας τον δεσμώτην; :: . . . 2. Ά ρ ' άφήκας τόν δεσμώτην; :: . . . 3. Ά ρ ' αφήσεις τόν δεσμώτην; :: . . . 4. Ά ρ ' άφεϊτε τον δεσμώτην; :: . . . κτλ.

G. 1. Άρ' άφείθης ύπό τοϋ τυράννου; :: . . . 2. Ά ρ ' άφεθήσηι ύπό τού τυράννου; :: . . . 3. Ά ρ ' άφεϊσαι ύπό τού τυράννου; :: . . .

4. Ά ρ ' άφίεσαι ύπό τοϋ τυράννου; :: . . . κτλ.

Η. 1. Άρα προσίεσαι τά ύπό τοϋ φιλοσόφου λεγόμενα; :: . . . κτλ.

Ι. 1. Εί τύραννος είης, άρ' άν άφιείο τυραννίδος; :: . . . 2. Εί τύραννος εϊης, άρ' άν άφεϊο τυραννίδος; :: . . . 3. "Οτε τύραννος ήσθα, άρ' άφεϊσο τυραννίδος; :: . . . κτλ.

III.

Α.

1. Lerne und nenne alle Formen des Aktiv Präsens (cum Imperfekt) von ίημι.

2. Was ist die Wurzel des Verbs ίημι? Wie würdest du seine a) Präsens- (vgl. τίθημι), b) Imperfekt-, c) Futurformen erklären?

3. Was ist die Bedeutung der Komposita συνίημι, άφίημι, άνίημι, παρίημι, μεθίημι?

4. Bestimme: ϊης ίείς ϊειν ίέναι ίεϊσαι συνίεμεν (2) άφίετε (3) συνιείεν συνίει (2) συν-ίεσαν συνιεϊσαν άφιέτο) άφιάσιν παριώσιν ήφίεσαν άφίεσαν ήμφίε-σαν άμφιώσιν

122 EXERCITIA L. 82

5. Übersetze: a) Laß nie [in deiner] Suche nach! b) Wer würde in dieser Suche nachlassen? c) Diejenigen, die (Partizip) in dieser Suche nachlassen, werden die Wahrheit verfehlen, d) Laßt alle Griechen frei sein!

6. Nenneden A o r i s t Indikativ von ίημι. Erkläre die Veränderungen der ersten Silbe.

7. a) Nenne seine Konjunktiv-, Optativ- und Infinitivformen und vergleiche diese mit den entsprechenden Formen von ειμί.

b) Nenne die Imperative und Partizipien (Nominativ und Genetiv Singular) vom Aktiv Aorist von συνίημι.

8. Welche aktiven Tempora von ίημι beginnen mit ή-? Welche mit εί-?

9. Bestimme: ήκας ήκες είκας εϊσας είσαν ήσαν ήσων ήσσων ήκων σύνες συνείς συν-ιείς άφείη άπείη άφείθη αφέντες άφεθέντες άφέντων (2) συνείης (2)

10. Übersetze: a) Er versteht, was ich sage, b) Sie verstehen, was wir sagen, c) Versteht ihr, was wir sagen? d) Verstandet (Imperfekt) ihr, was wir sagten? e) Dasselbe im Aorist, f) Er wird verstehen, was wir sagen werden, g) Sie verstanden (Aorist), was wir sagten, h) Dasselbe im Imperfekt.

11. Wie wird die Präposition ύπό verwendet? Gib kurze, charakteristische Beispiele für ύπό beim a) Genetiv, b) Dativ, c) Akkusativ.

12. Übersetze: a) Die jungen Männer ließen1 [in] ihrer Torheit nach, b) Liefere (Aorist) [deine] Waffen aus und setze [deine] Gefangenen frei! c) Wer (auch immer) die Worte2 des Dichters nicht versteht, soll nicht unser Lehrer sein, d) Die Muse stand dem Poeten bei. e) Ich muß3 auf alle Vergnügen verzichten (gehen lassen), g) Unter der Platane fließt eine Quelle, h) Achill wurde von Hektor getötet.

13. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: I A; E 2 ; F ; II .

B.

1. Folgendes sind häufig gebrauchte Komposita von ιεμαι (Medium). Was bedeutet άφίεμαι, έφίεμαι, μεθίεμαι, προίεμαι, ύφίεμαι?

2. Nenne alle Formen des Präsens (cum Imperfekt) Medium von άφίημι. Vergleiche sie mit den entsprechenden Formen von τίθημι. Was ergibt sich?

3. Bestimme:

έφίενται έφίεντο προιείμεθα άφίεσο (2) παρίεσθε (3) προιώνται

4. Nenne das ganze Medium des Aorists von Ιημι.

5. a) Welche Form ist ίεσο, είσο, είο? b) Welche Form von τίθημι entspricht είσο, ίεσο, εϊμην, ώμαι?

6. Bestimme: άφείσο προήσεσθε προεϊτο (2) έφιήσθε έφίεσθε (3) συνιείεν μεθεϊντο (2) έφείσθε (2) άφεθήναι άφεθήσονται ύφού ύφεϊσο ύφίεσο (2) ύφείο ύφίε-σαι ύφιεϊσαι ύφεϊσαι ύφεϊσθαι ύφέσθαι

7. Nenne die Stammformen von a) ίημι. b) άφίημι. c) έφίεμαι.

EXERCITIA L. 83 123

8. Übersetze ins Griechische: a) Wer sollte nicht Glück begehren? b) Nimmst du dieses Argument an? c) Es ist nicht fern von der Wahrheit, d) Es gibt etwas (ein Mittelding) zwischen Weisheit und Torheit.

9. Übersetze ins Griechische: a) Der Tyrann gab [seine] Herrschaft (Tyrannei) auf (Aorist und Imperfekt). b) Der Tyrann würde nicht die Herrschaft aufgeben (von . . . ablassen, Präsens und Aorist), c) Die Kavallerie stürzte sich auf die Feinde, d) Ich werde das Mädchen nicht aufgeben (gehen lassen, προίεμαι). e) Dasselbe im Plural, f) Ich würde niemals die Liebste gehen lassen, g) Die Mädchen wurden von den Soldaten befreit (Aorist).

10. Übersetze ins Deutsche aus der griechischen Lektion: II C1.2; E3; F; Κ; M.

1 a) Imperfekt, b) Aorist. 2 Pattizio Passiv a) Präsens, b) Perfekt. 3 a) Verbaladjektiv, b) δεϊ.

LEKTION 83


Α. 1. Τί έλεγεν 'Ηράκλειτος περί Ε ν ό ς καί μυρίων; :: . , . 2. Ποία έστω ή κρίσις ημών; :: . . . (δίκαιος) 3. Ποίοις συνεϊναι με χρή άνδράσιν; :: . . . (αγαθός) 4. Τίνων μεμνήσθαί με χρή; :: . . . (φίλος)

Β. 1. Τού Πρωταγόρου μύθου άρα μέμνησαι τήν αρχήν; :: ? Ην . . . 2. Ποϊ άπιέναι λέγουσιν όσον ήν έν ήμϊν γής; : : Γήν . . . 3. Ποϊ δ' άπεισιν δσον ήν πυρός; :: . . . 4. Τίς άν άσμενος ίοι είς Αιδου; :: Οί ορθώς . . .

C. Περί τού Πλάτωνος Συμποσίου 1. Τίνος περί τοϋ "Ερωτος λόγον διήιει ό Σωκράτης; :: . . . 2. Τίς ήν ή Διοτίμα; :: . . . (ιέρεια) 3. Καί πόθεν; :: . . . 4. Πού ήν Μαντινεία ή πόλις; :: . . .

D. 1. Τί άν φαίητε περί δικαιοσύνης; :: . . . (διαθήκη) 2. Καί τίνα δή φώμεν θείναι τήν διαθήκην ταύτην; :: . . . 3. Άρα σύμφης οίς εκείνος έφασκε; :: . . . 4. Τίνα δ' άν φαίης σύ θείναι τό πρώτον δίκαιον; :: . . . κτλ.

Ε. 1. Λέγετε τής 'Ηλέκτρας τους στίχους τους έκ τών Αισχύλου Χοηφόρων. :: . . .


Α. 1. Τίς εί; :: Έ γ ώ . . .

2. Τίνες έστέ; :: Ημείς . . . κτλ.

Β. 1. Τίς ήν ό ποιήσας ταύτα ; :: Ούκ οίδα, τίς . . .

2. Άρα σύ ? ό ποιήσας ταύτα ; :: Ουχί· έγώ . . . 3. Άρα ύμείς ? ? ? ; : : Ουχί· ημείς . . . 4. Τίνες δή ? ? ? ; : : Οί δαίμονες . . .

124 EXERCITIA L. 83

C. 1. Τίς έσται μοι μάρτυς; :: Ουδείς . . . 2. Άρα έσηι μοι μάρτυς; :: Ναί· έγώ . . . κτλ.

D. 1. Τίς άν εϊη μοι βοηθός; :: Ό δούλος άν . . . 2. Ύμεϊς δ' άρ' άν ? μοι ? ; :: Ημείς . . . κτλ.

Ε. 1. Άρ ' ίωμεν είς δόμους; :: Ναί· . . . 2. Άρ ' εϊσιτε είς δόμους; :: Ναί· . . . 3. Αρ' άν είσίοις είς δόμους; :: Ναί· . . . 4. Άρ' είσήιεισθα είς δόμους; :: Ναί· . . . κτλ.

F. 1. Άρα δίει τον τού φιλοσόφου λόγον; :: . . . 2. Άρα διήιεισθα τόν τού φιλοσόφου λόγον; :: . . . κτλ.

G. 1. Τής ώρας προϊούσης άρ' άπιτε ; :: Ναί· τής . . . 2. Τής ώρας προϊούσης άρ' άπήιτε; :: Ναί· τής . . . 3. Τής ώρας προϊούσης άρα χρή ? ; :: Ναί· τής . . . 4. Τής ώρας προϊούσης άπιθι. :: Ναί· τής . . . κτλ.

Η. 1. Πότε αύθις περί τούτου διέξιμεν; :: Ό τ α ν βούληι, . . . 2. Άρα νύν περί τούτου διεξίωμεν; :: Ναί· νύν . . .

3. Άρα χθες περί τούτου διεξήιτε; :: Ναί· χθες . . . κτλ.

Ι. 1. Τις φήσι τους έρώντας ουχί νουν έχειν; :: Πάντες . . .

2. Άρα σύμφης; :: . . . 3. Άρα σύμφατε; :: . . . 4. Σύ δέ σύμφαθί μοι τούτο. :: Ουχί . . . 5. Ύμείς δ' άρα συμφήσετέ μοι; :: ..

6. Χθες δέ πάντες ? μοι. :: Ουδέ χθες . . . κτλ.

Κ. 1. Άρα φώμεν συνθήκην είναι τό δίκαιον; :: . . . 2. Τίς άν φαίη συνθήκην είναι τό δίκαιον; :: σοφισταί τίνες . . . 3. Σύ δ' άρα φήσεις συνθήκην είναι τό δίκαιον; :: "Εγωγε . . .

4. Σύ δ' άρά ποτέ έφησθα συνθήκην είναι τό δίκαιον; :: . . . κτλ.

L. 1. Δούλος ών άρ' έφασκες είναι δεσπότης; :: Ουδέποτε . . . 2. Δούλοι ? άρα φήσετε είναι ? ; :: Ουδέποτε . . . 3. Φάσκεις αληθή είναι τά λεχθέντα ή ού φάσκεις; :: . . . κτλ.

III.

1. Vergewissere dich, daß du alle Formen von ειμί beherrschst.

2. Was bedeuten die Komposita άπειμι, έξεστιν, ένεστι, πάρεισιν, σύνεστε?

3. Bestimme die folgenden Formen: είμεν έσμέν άφεϊμεν άπεϊμεν εϊημεν ώσιν ούσιν όντων (2) έστω ήις ής άφ'ής άπήις άφήις ή ή ήι ήι έσηι ητε είτε είτε είθε έσοιτο έσομένοις

4. Übersetze: παρέσται πάρεστιν απόντων (2) έξήν συνείη (2)

5. Lerne alle Formen von είμι (was bedeutet είμι?) und vergleiche sie mit ϊημι und ειμί. Konjugiere είμι und ειμί nebeneinander.

6. Bestimme: ίωμεν ίώμεν ώμεν ήιτε ητε ίήτε ίητε άφήτε άπήτε άπήιτε ήιεις ήιει-σθα ούσιν ίοϋσιν ίωσιν ώσιν ίθι ϊσθι (2) ιόντων (2) ϊοιεν άπήισαν άπή-

EXERCITIA L. 84 125

σαν άποϋσιν άπιοϋσιν άπίασιν άφιάσιν άπίηις άφιήις άπήις άφήις

άφείς

7. Lerne alle Formen (d.h. Präsens cum Imperfekt) von φημί. Wie verhält sich φάσκω

zu φημί?

8. Bestimme: φασίν φησίν φώσιν φύσιν φάσκουσιν (2) έφατε φάτε φήσεις φήσας φήι φαίη φάναι φατέον φάθι έφησαν έφασαν

9. Übersetze ins Griechische: a) Ich erwarte nicht, daß unsere (die) Freunde zugegen sein werden, b) Die Gäste standen auf in der Absicht (>wie<) fortzugehen, c) Wenn ihr vorrückt (Partizip), wird (für euch) Krieg sein, d) Ihr habt ein Ansehn mehr von dem was ihr gesagt als von dem was ihr getan habt, e) Was, würdest du sagen, ist wirklich Tugend?

10. Übersetze in möglichst stilgerechtes Deutsch aus der griechischen Lektion: I F l ; G4; II B; C; D2; E2; III A2; C; D5; E.

LEKTION 84

Für diese Wiederholungslektion erdenke deine eignen Exercitia und wiederhole frühere!

LEKTION 85


Α. 1. Ή παρά Ξενοφώντι γυνή τί λέγει προς τόν άνδρα; :: . . . (γελοία). 2. Πώς γελοία άν είη αυτής ή φυλακή; :: . . . (έξωθεν). 3. Τί δέ προς ταύτα ό άνήρ; :: . . . (σώιζειν).

4. Διά τί ούν >οίκονομία< καλείται τούτο τό πράγμα; :: . . .

Β. Νύν τραγικά τίνα λέγωμεν. (I.D)

1. Καί πρώτα μέν Οιδίποδος γέροντος άκούωμεν λέγοντος. :: *Έμοί . . . 2. Δεύτερον δέ έκ τής Σοφοκλέους 'Ηλέκτρας τοϋ προλόγου. :: * Έ γ ώ . . . 3. Καί τρίτον δέ τών Εύριπίδου Ηρακλείδων εύχήν. :: **Ω λαμπρότατοι . . . 4. Αί δ' Εύριπίδου Βάκχαι τί φάσκουσι περί Διονύσου; :: " :Ταρβώ . . . 5. Τέλος δέ τού Αισχύλου Προμηθέως λέγετε στίχους δύο. :: *"Ορα . . .

C. Τραγικά ταύτα- νύν δέ τής Κωμικής Μούσης μνησθώμεν. 1. Ά ρ ' ήδύ ήν "Ελλησι όράν τήν θάλασσαν; :: 'Ηδύ μέν, αλλά . . . 2. Λέγε τόν στίχον τόν κωμικόν. :: * Ώ ς . . . 3. Τί δέ περί τοϋ πλεϊν την θάλασσαν ή Κωμωιδία λέγει; :: * Ό μή . . . κτλ.

D. 1. Αισχίνης ό φήτωρ τί φάσκει άπηγγελκέναι τοίς Άθηναίοις; :: . . . (είδον . . . ήκουσα). 2. Ά ρ ' ούχ δμοιόν τι έν τήι Καινήι Διαθήκηι εστίν; :: Ναί· . . . 3. Πού ηύρες δμοιόν τι; :: . . . 4. Τί γάρ λέγει ό γράψας τήν έπιστολήν; :: Ό . . . κτλ.

126 EXERCITIA L. 85


Α. 1. Άρ ' οϊσεις μοί τι καταφαγεϊν; :: Ναί- . . . 2. Άρ' οίσετέ μοί τι καταφαγεϊν; :: Ναί· . . . 3. Άρα φέρεις μοί τι καταφαγεϊν; :: Ναί- . . . 4. Άρ ' ήνεγκας αύτώι τι καταφαγεϊν; :: Ναί· . . .

5. Ά ρ ' ένηνόχατε αύτώι τι καταφαγεϊν; :: Ναί· . . . κτλ.

Β. 1. Άρ ' οίνον άν φέροις μοι; :: Ναί· . . . 2. Άρ' οίνον άν ένέγκοις μοι; :: Ναί· . . . 3. Άρ' οίνον άν ένέγκοιτε ήμϊν; :: Ναί· . . .

C. 1. Άρ ' όράις τήν θάλασσαν; :: Ουχί· . . . 2. Άρ ' όψεσθε τήν θάλασσαν; :: Ναί- . . . 3. Άρ ' έώρας τήν θάλασσαν; :: Ναί· . . . 4. Άρ ' είδετε τήν θάλασσαν; :: Ναί- . . . 5. Άρ ' έοράκατε τήν θάλασσαν; :: Ναί· . . . κτλ.

D. 1. Ά ρ ' ώφθης κλεπτών; :: . . . 2. Άρ ' όφθήσεσθε ? ; : : . . . 3. Άρ ' ώψαι ? ; : : . . . κτλ.

Ε. 1. Άρα λέγεις ά δεί λέγειν; :: Ναί· . . . 2. Άρ ' έρεϊς ά ? λέγειν; :: Ναί- . . . 3. Άρ ' είπες ά ? λέγειν; :: Ναί· . . . 4. Άρ ' είρήκατε ά ? λέγειν; :: Ναί· . . . κτλ.

F. 1. Άρ ' έρρήθη ά έδει λεχθήναι; :: Ουχί· ούκ . . . 2. Άρα ρηθήσεται ά ? λεχθήναι; :: Ουχί- ού . . . 3. Άρα λέλεκται ά ? λεχθήναι; :: Ουχί· ού . . . 4. Άρ ' εϊρητο ά ? λεχθήναι; :: Ουχί- ούκ . . . κτλ.

G. 1. Ά ρ ' άπείρηκας φιλών τά καλά; :: . . . 2. Άρ ' άπείπες φιλών τά καλά; :: . . . 3. Άρ ' άπεϊπες φιλείν τά καλά; :: . . . 4. Άρ ' άπερεϊς φιλείν τά καλά; :: . . . κτλ.

Η. 1. Άρ' είσίωμεν είς τήν Καλλίου οίκίαν; :: Ναί· . . . 2. Τίς εισέρχεται είς τήν Καλλίου οίκίαν; :: Ημείς . . . 3. Άρ ' εϊσιτε είς τήν Καλλίου οίκίαν; :: Ναί- . . .

4. Άρ ' εισήλθες είς τήν Καλλίου οίκίαν; :: Ναί· . . . κτλ.

Ι. 1. Άρα διέρχωμαι Αίσωπου αίνον; :: Ναί· . . .

2. Άρα διήλθεν Αισώπου αίνον; :: Ναί· . . . 3. Αρα διήιεισθα Αίσωπου αίνον; :: Ναί· . . . 4. Άρα διέξει Αίσωπου αίνον; :: Ναί- . . . κτλ.

III.

1. Nenne und schreibe die Stammformen von a) φέρω. b) διαφέρω, c) συμφέρει, d) διαφέρονται.

2. Ή εισφορά εισφέρεται. Ändere den Satz, indem du a) das Verbum in das Imperfekt, das Futur, den Aorist und das Perfekt setzst und b) das Subjekt in den Plural setzst und dann wie unter a).

3. Übersetze ins Griechische: a) Erziehung hat (Imperfekt) mein Leben gefördert (>beigetragen<). b) Erziehung

EXERCITIA L. 86 127

hat (Aorist) mein Leben gefördert, c) Erziehung hat (Perfekt) mein Leben gefördert, d) Erziehung wird (Futur) eure Leben fördern, e) Die, welche (Partizip) eifrig lernen, werden sich von den Weisesten nicht unterscheiden, f) Wir waren (Aorist) aufgebracht (trugen schwer), weil wir (Partizip) von Meidias beschimpft (verun-ehrt) worden waren.

4. Nenne und schreibe die Stammformen von δράω.

5. Übersetze ins Griechische: a) Wir sehen das Meer vom Lande aus. b) Wir sahen (Imperfekt) das Meer vom Lande aus. c) Wir sahen (Aorist) das Meer vom Lande aus. d) Wir haben (Perfekt) das Meer vom Lande aus gesehen, e) Wir weiden das Meer vom Lande aus sehen.

6. Bestimme und (soweit möglich) übersetze die folgenden Formen: ώπται οϊσειν ίδεϊν είδέναι όφθήναι δπωπεν ένηνόχασιν όψεσθαι έώρα ώρα δρα έωρώντο ένηνέχθαι ένεχθέντες ένέγκαντες έορακότες όψόμενοι

7. Zitiere die gebräuchlichen Stammformen von a) λέγω. b) διαλέγομαι.

8. Bestimme und übersetze die folgenden Formen: εϊρηται λέλεκται ελέχθη έρρήθη είπας είπες έρεϊτε είρήκασι είρημένα ρηθεΐσι είρηκόσι είπούσηι είπωσι είποϋσι λεχθεϊσι λεχθήι λεχθήσεται ρηθήσεται

9. Übersetze ins Griechische: a) Ich werde sagen, [was] paradox (Plural) aber wahr [ist], b) Er sagte, [was] paradox (Plural) aber wahr [war], c) Sie dürften sagen, [was] paradox (Plural) aber wahr [ist], d) Gesagt wurde, [was] paradox (Plural) aber wahr [war].

10. Übersetze ins Deutsche: a) Άπηγόρευε θηράν. b) Άπηγόρευε θηρών.

11. Nenne die Stammformen von a) έρχομαι, b) διέρχομαι.

12. Bestimme die folgenden Formen: άπήλθον άπήσαν άπήισαν άπώσιν άποϋσιν άπιοϋσιν άφίησιν άφιώσιν άφώσιν ίθι ίσθι (2) ίωμεν έληλύθαμεν έληλύθεμεν έληλυθόσιν άπελθοϋ-σιν άπήιει έλεύσεσθαι

13. Übersetze ins Griechische: a) Weshalb seid ihr gekommen (= kommt ihr)? b) Ich bin nicht gekommen zu reden, sondern um dich zu töten, c) Himmel und Erde werden vergehen.

14. Übersetze in möglichst adäquates Deutsch aus der griechischen Lektion: I F; II B ; I ; III B1 ;G; IV A; Bl.

LEKTION 86


Α. 1. Ό Χαιρεφών τί ήρετο τόν θεόν τόν έν Δελφοϊς; :: . . . 2. Τί δ ' άνεϊλεν ή Π υ θ ί α ; :: . . . 3. Ύ π ό τίνος άλώσεσθαι έφη ό Σωκράτης, :: . . . (διαβολή τε καί φθόνος). 4. Ά ρ ' ούκ έφη Μέλητον καί Ανυτον αίρήσειν εαυτόν; :: . . .

128 EXERCITIA L. 86

Β. 1. Πότε Τροίαν είλον οί "Ελληνες; :: Δεκάτωι . . .

2. Τί περί τούτου λέγει ή παρ' Αίσχύλωι Κλυταιμήστρα; : : "Πριάμου

3. Έλόντες δέ Τροίαν τί εποίησαν; :: Οί "Ελληνες . . .

4. Έ κ τ ω ρ άντιστάς Άχιλλεί τί έλεγεν; :: . . .

C. 1. Άίρούντες ήιρήμεθα<· έπί τίνος λέγεται ή παροιμία; : : . . .

2. Τί χρή αίρεϊσθαι; :: . . .

3. Σύ δέ τί αίρήσηι; :: . . .

4. Τί είπεν ό Εβραίος προς Μωσήν; :: Τίς σε . . .

D. Λέγωμεν τών κωμωιδών στίχους τινάς.

1. ::"Τί, παϊ . . . Π. 1.

2. **Ω κακόδαιμον . . . II. 2.

3. * Ό παις . . . Η. 3.

Ε. Άλλα κωμικά

1. Πόσους άρτους καταφαγεϊν λέγεται 'Ηρακλής ό πανούργος; : : . . .

2. Μέχρι τίνος δ' άλλος τις έσθίειν λέγεται; :: . . .

3. Λέγε τους στίχους :: : : Όυτος . . . κτλ.

II. ΔΙΑΛΟΓΟΙ

Α. 1. Τίς είλε Τροίαν; :: Οί . . .

2. Άρα αίρήσετε τήν πόλιν; :: Ναί· . . .

3. Τίς ήιρηκε τόν φεύγοντα; :: Οί διώκοντες . . .

4. Άρ ' αίροίης άν τον φεύγοντα; :: . . . κτλ.

Β. 1. Άρ ' έάλω ή Τροία; :: Ναί· . . . 2. Ύπό τίνος έάλωκεν; : : Ή Τροία . . .

3. Αρ ' έάλωτε κλέπτονιες; :: . . .

4. Άρ ' άλωση ι κλεπτών; :: . . .

5. Άρ ' ήλωκας κλοπής; :: . . . κτλ.

C. 1. Τίς ήιρέθη στρατηγός; :: Περικλής

2. Τίνα αίρήσεσθε

3. Τίνα είλου

4. Τίς ήιρηται

5. Τίνα ήιρησαι ? ; :: ?

D. 1. Ού δραμήι, ώ παϊ; :: Ναί- . . .

2.-Λιά τί τρέχεις, ώ παϊ; :: . . . (κελεύω).

3. Διά τί δεδράμηκας; :: . . . (κελεύω).

4. Διά τί έδράμετε; :: . . . (κελεύω), κτλ.

Ε. 1. Μέχρι τίνος έδηι, πανούργε; :: . . . (δίδωμι). 2. Μέχρι τίνος έφαγεν ό πανούργος; :: . . . (ρήγνυμαι).

3. Μέχρι τίνος ήσθιεν ό πανούργος; :: . . . (ρήγνυμαι). κτλ.

F. 1. Τί τρώγεις πίνων οίνου; : : . . . (έρεβίνθους). 2. Τί τρώξεσθε ? οίνου; :: . . . (έρεβίνθους). 3. Τί έτραγες ? οίνου; :: . . . (έρεβίνθους).

III.

1. Nenne die Stammformen und Grundbedeutung von αίρέω.

2. Nenne die Stammformen und Grundbedeutung von άλίσκομαι.

EXERCITIA L. 86 129

3. Welche spezielle Bedeutung drückt das Medium αίρέομαι oft aus?

4. Für welche Formen und welche Bedeutungsnuancen von αίρέω finden sich oft Formen von άλίσκομαι? Und für welche nicht?

5.-8. Übersetze ins Griechische:

5. a) Kleon wurde zum Strategen gewählt, b) Kleon wird zum Strategen gewählt, c) Kleon ist zum Strategen gewählt worden (Perfekt), d) Kleon wird zum Strategen gewählt werden.

6. a) Wir wählen Kleon zum Strategen, b) Wir haben Kleon zum Strategen gewählt (Aorist), c) Wir haben Kleon zum Strategen gewählt (Perfekt), d) Wir werden Kleon zum Strategen wählen.

7. 'a) Wir haben Troja eingenommen (Aorist), b) Wir haben Troja eingenommen (Perfekt), c) Wir werden Troja einnehmen, d) Troja ist von den Griechen eingenommen worden (Aorist), e) Troja ist von den Griechen eingenommen worden (Perfekt), f) Troja wird von den Griechen eingenommen werden.

8. a) Wenn du beim Stehlen ertappt wirst (Aorist), wird es dir schlimm ergehen2. b) Wenn du wegen Diebstahls verurteilt wirst (Aorist), wirst du getötet (Futur)

9. Nenne die Stammformen von a) τρέχω, b) έσθίω. c) τρώγω.

10.—11. Übersetze ins Griechische:

10. a) Warum rennst du? b) Wirst du wohl rennen? c) Ich bin gerannt (Aorist), um (Partizip) alles Nötige zu holen, d) Niemand ist gerannt (Perfekt) wie ich.

11. a) Die Parasiten, scheint mir, haben (Imperfekt) auch die Kohlen aufgegessen. b) Die Parasiten, scheint mir, werden (Futur) auch die Kohlen aufessen, c) Die Parasiten, scheint mir, aßen (Aorist) sogar die Tische, d) Die Hunde haben (Aorist) den alten Käse aufgeknappert. e) Die Hunde werden (Futur) den alten Käse auf-knappern.

12. Übersetze in möglichst adäquates Deutsch aus der griechischen Lektion: I A2; B; E2; II 1 und 3; III A3; B3; C l ; D3; F.

1 Wo möglich, zwei verschiedene Wiedergaben des deutschen Verbs. 2 »Wirst du weinen«.

VOKABULAR

V O R B E M E R K U N G

Wenn es für jedes griechische Wort ein entsprechendes deutsches gäbe, könnten wir uns die Mühe des Lernens sparen und von einem Computer die adäquate Verdeutschung griechischer Texte erwarten.

Es ist nicht an dem. Vom einfachen Laut bis zur zusammenhängenden Rede ist jede Sprache ein eigenständiger Organismus, in welchem jedes Element seine eigene Bedeutung und seine Ausdruckskraft, wirkend und leidend, ins Spiel bringt. Wörter sind solche Elemente. Kein (kaum ein) einziges griechisches Wort hat eine exakte Entsprechung im Deutschen. Die »Eule« der Äthena wäre eher ein deutscher »Steinkauz«, ermangelt aber präziser zoologischer Definition; das Bindewörtlein καί ist weder mit deutschem »und« hinlänglich wiedergegeben noch mit »auch« oder »sogar« oder »sowohl«, noch auch mit all diesen zusammen. Und was einem Griechen vorschwebte, wenn er λόγος sagte: das zu begreifen reicht ein Menschenleben nicht hin.

Damit nicht genug. Wörter schwimmen mit im Strom der Zeit, passen sich neuem Denken und sich wandelnden sozialen Bedingungen an. Was Hohn und Verachtung ausdrückte, mag einem späteren Geschlecht Respekt, ja, Bewunderung andeuten (z.B. » Vielwisserei« - »Gelahrtheit«: das gleiche griechische Wort); oder auch umgekehrt (z.B. »gottesfürchtig« - »abergläubisch«).

Ein Vokabular mag demnach mehr oder weniger unvollkommen sein; aber selbst im besten Fall ist es nicht mehr als ein Hilfsmittel zur ersten Annäherung. Was ein griechisches Wort wirklich meint, erfährt man durch immer neues Lesen, Sprechen, Memorieren und Schreiben originaler Texte. Aber für eine erste Annäherung ist ein Vokabular, und dessen geistige Aneignung, schwerlich zu entbehren. Liefert es nur das spezielle deutsche Wort, welches an einer bestimmten Stelle dem griechischen entsprechen könnte, so dürfte der Lernende sich bei dessen nächstem Vorkommen unzulänglich bedient finden; sucht es das Bedeutungsfeld des Griechischen mit einer größeren Anzahl deutscher Wiedergaben zu umschreiben, so droht Unsicherheit und Verwirrung. Ich habe i.allg. eher dies letztere riskiert. Eine perfekte Lösung gibt es nicht; denn auch das Prinzip Grundbedeutung plus die spezielle der vorliegenden Stelle« ist in der Anwendung oft schwierig"'.

Von Lektion 8 an stehen am Anfang jeder Lektion Beispiele für deren spezielles grammatisches Thema, in alphabetischer Ordnung und durch einen Doppelstrich an der Seite hervorgehoben; die übrigen neuen Wörter folgen in der Anordnung der Lektionstexte.

* Es widerstrebt mir, fragwürdige sog. >Ubersetzungen< hinzuschreiben neben griechische Wörter, deren Bedeutung auf der Hand liegt (was z.B. für viele Komposita gilt, sowohl Nomina wie Verba). Auf Drängen des Verlags habe ich schließlich in den meisten Fallen solche nachgetragen, obwohl lebendiges Sprachempfinden dadurch eher gelähmt als gefördert wird. Gegen Ende ist aber das Zeichen (!) doch hier und da stehen geblieben, das den Leser zu selbständiger Auffassung ermuntert. Sonstige Abkürzungen: nachklass., hellenist., sp(ät) steht bei Wörtern, Formen und Bedeutungen, die erst nach Aristoteles - u.U. lange nach ihm - aufkamen.

132 VOKABULAR L. 3

LEKTION 3

A. ύει (er, sie, es) regnet νείφει (er, sie, es) schneit καί und, auch, sogar καί . . . καί sowohl . . . als auch άρα (Fragepartikel; wie lat. >ne<)

ναί ja

B. ό (Mask. Artikel) ό θεός Gott τίς; (immer mit Akut) wer?

C. ό ύετός (ύει) Regen έστι(ν) (enkl.1) (er, sie, es) ist (lat. est) έστι (so betont, wenn nicht (ist:) existiert (es gibt), ist möglich, ist erlaubt

enkl.) ό νιφετός (νείφει) Schneefall . . . τε (nachgestellt, enkl.) und (lose Verbindung) . . . τε . . . τε ) (genauere Verbindung; etwa:) . . . τε . . . καί) sowohl . . . als auch ού, ούκ, ούχ nicht, nein ουχί (dasselbe, verstärkt) ούτε . . . ούτε (= ού + τε) weder . . . noch

D. ποιεί 2 (er, sie, es) macht, schafft

ύετόν ποιεί >es regnet<

E. ό άνθρωπος Mensch

ό υιός (ύός) Sohn ό λόγος Wort, Rede, Vernunft3 (vgl. Logik, analog)

F. χρηστός brauchbar, tüchtig, gut τί; (immer mit Akut) was? warum? λέγω (λόγος)4 sagen, reden

ακούω hören (Akustik) σου (enkl.) von dir (Gen. von σύ >du<), dein δ (mit Akzent) welches, was (Relativpron., Neutr. Sing.) ό κόσμος Ordnung, Schmuck; Weltordnung, Welt καλός schön λογικός mit >λόγος< (Rede, Vernunft) begabt

G. ό φιλόσοφος >Liebhaber der Weisheit«, Philosoph σοφός verständig, kompetent, weise εί (du) bist ό μύθος Wort, Erzählung, Sage φιλόμυθος Geschichten liebend πως (enkl.) irgendwie, irgend πώς; (Akzent!) wie?

H. ό όνος Esel ό ίππος Pferd (Philippos >Pferde liebend«) κείρω scheren

VOKABULAR L. 4 133

Κ

πού; wo?

που (enkl.) irgendwo, irgendwie

έν (4- Dat.) in

ό οίκος Haus, Wohnung

ποϊ; wohin?

ήλθεν (er, sie, es) kam, ging

είς (4- Akk.) in (. . . hinein)

πόθεν; woher?

ήκω komme, bin angekommen, treffe ein

έξ (vor Konsonant έκ) aus (lat. ex)

(4- Gen.)

άπό (4- Gen.) von (. . . her) (lat. ab)

έπί (Gen.) auf; (Akk.) nach (. . . hin), auf . . .

hinauf

μανθάνω erfahren, lernen, verstehen

δή (verstärkende Partikel; etwa wie im Deutschen

»doch«, »denn«) παλαιός alt

ό οίνος Wein

μοι (enkl.) mir

μικρός klein

ί Enkl(itisch): έοτί (als Kopula) gehört zu den »Enklitika-, die sich - was die Betonung betrifft - an ein vorhergehendes Wort anlehnen (έγκλίνω, anlehnen), d.h. sie tragen, wenn sie einem anderen Wort folgen, in der Regel keinen Akzent. Am Satzanfang und immer im Sinne von »existiert« lehnt es sich offensichtlich nicht an, daher ist es dann akzentuiert ίστι(ν). Genaueres in L. 10 und 11.

2 Warum -εί mit Zirkumflex? Dies wird später erklärt werden (L. 49). 3 Auch »Ordnung«, »Verhältnis« (ratio) - es gibt kein »entsprechendes« deutsches Wort. Die Bedeu-

cungsenrwicklung wird sich allmählich klären, bis hin zu L. 85. 4 Die Verben sind im Griechischen gewöhnlich in der 1.Pers.Sg.Präs., im Deutschen im Infinitiv

angegeben.

LEKTION 4

Α. επτά οί πλείστοι

κακός

πολλοί

ολίγοι

δέ (nachgestellt)

αγαθός

φέρω

ό καρπός

ό φίλος

sieben (lat. Septem)

die meisten (Mask.)

schlecht

viele

wenige

(Partikel, die eine Gegenüberstellung ausdrückt;

ähnlich deutsch »aber«, »und«)

gut

tragen (lat. fero)

Frucht

Freund

134 VOKABULAR L. 5

ß. ό άνεμος διώκω μή

Wind (vgl. lat. animus) verfolgen nicht (abwehrend, »daß nicht«, bei Befehlen

Wünschen, Bedingungen; lat. ne)

C. λόγους λέγεις du redest (leere) Worte

D. δ βάρβαρος δ δούλος δουλεύω (4- Dat.) ο ί " Ελληνες ελεύθερος είσί(ν) (enkl.)

Ausländer (der unverständlich spricht) Sklave Sklave sein, dienen Hellenen, Griechen frei (sie) sind

E. παιδεύω erziehen

F. ό θυμός σός (Adj.)

Leidenschaft, Erregung dein

G. μου (enkl.) δ θόρυβος

von mir, »mein« (Gen. zu έγώ >ich<) Lärm

H. λύω ό πώλος 1

ό φόνος

lösen Fohlen Blut (vergossenes), Tötung, Mord

I. διδάσκω περί (4- Gen.)

lehren um (. . . herum), über (= betreffs, wie lat

ώς (»Atonon«, kein Akzent)

θεραπεύω

>de<) (Konjunktion, etwa wie im Deutschen

»wie«, »daß«) bedienen, pflegen, verehren (»Therapie«)

1 Einem griechischen π im Anlaut entspricht im Deutschen oft ein f.

LEKTION 5

τό βιβλίον τό δώρον τό έγκώμιον τό έργον (< ^έργον) τό ζώιον (= ζώον) τό ϊον τό μέτρον τό φόδον τό σέλινον τό τέκνον τό παιδίον

Buch Gabe Lob-, Preisgesang Werk, Arbeit, Aufgabe Lebewesen Veilchen Maß Rose Eppich (wilder Sellerie) Kind (Abkömmling) Kind(chen) (ein sehr junger Mensch)

VOKABULAR L. 5 135

Α. πολιτικός (neutr. -ov) politisch (d.h. in einer staatlichen Gemeinschaft lebend)

ό Στωικός Stoiker παρά (4- Akk.) neben; auch: in Vergleich zu

(»danebengestellt«) άλλος (neutr. -ο) anderer (lat. alius) ώσπερ wie, gerade wie δ βίος Leben βιοτεύω d. Leben führen, leben

Β. έγώ ich μοι (enkl.) mir έστι μοι »mir ist«, ich habe έχω halten, haben χαίρω froh sein, sich freuen χαίρε, χαίρετε >sei(d) froh«, sei(d) gegrüßt

C. είχε (er, sie, es) hatte τις (enkl.) (irgend)ein άνθρωπος τις ein (gewisser) Mensch δύο zwei

D. πέντε fünf ό όβολός Obol (»Groschen«) δέκα zehn (lat. decem)

Ε. πείθω überreden, überzeugen ό ύμνος Gesang, Hymnus (meist religiös) διαφέρω (4- Gen.) differieren, verschieden sein (von) (lat. differo)

F. έργω ι - λόγωι (dies Gegensatzpaar kontrastiert Wirklichkeit (= έργω - λόγω) und bloß Gesagtes, Angegebenes; etwa:

»in Wirklichkeit« - »angeblich«) τούτο dies (Neutr.) άλλα sondern (meist nach Negationen, es leitet aber

auch Aufforderungen und Befehle ein) ήδη schon, eben jetzt σύ du

II Α. με (enkl.) mich

σε (enkl.) dich Φοίβος (Beiname Apolls, Sinn wohl: leuchtend, rein)

C. θέλω (= έθέλω) wollen χρή (mit Inf.) es ist nötig, man muß

ο ύ χ ρ ή man soll (darf) nicht οϊμοι weh mir γάρ (nie an 1. Stelle im Satz) nämlich, denn

D. ταδί (verstärktes τάδε) dies hier

136 VOKABULAR L. 7

LEKTION 6

Α. δίκαιος πράττω (πράσσω)1

μώρος

Β. άριστος, neutr. άριστον

C. κωλύω ποιεϊν (vgl. L.3D) χαλεπός

D. ιερός τό ιερόν ό απόστολος

είσήλθον (vgl. ήλθεν L.3I)

Ε. -γε (enkl.)

έγωγε

G. ελπίζω

Η. &(vgl. ÖL.3F) πάντα ονομάζω

Ι. πρότερον οικτίρω ό τύραννος

Κ. δεινός mit Inf.: δεινός λέγειν

L. άδικος (δίκαιος) αισχρός

gerecht; recht, richtig tun dumm

beste(r)

hindern machen, tun (Inf.) schwierig, mühsam

heilig Heiligtum »Apostel« (i.e. »Abgesandter«; ein spezifisch

christlicher Begriff) sie gingen hinein (oder:) ich ging hinein

(verstärkende Partikel; etwa wie im Deutschen »wenigstens«, »jedenfalls«)

ich (betont)

erwarten, hoffen

welches, was (Relativpron.Neutr.Plur.) alles (Neutr.Plur.) nennen

früher, vorher bejammern, bemitleiden Herrscher, »Tyrann«

ungeheuer, gewaltig gewaltiger Redner

ungerecht häßlich, schändlich

1 Gemein-griechisch -σσ- = speziell att. -ττ-; Aussprache ungewiß.

LEKTION 7

Α. τάδε (τά 4- δε)

Β. όμοιος φίλος

(ό φίλος εχθρός

(ό εχθρός ό διδάσκαλος (διδάσκω)

dies (L9)

ähnlich, gleich lieb, teuer Freund) feindlich, verhaßt Feind) Lehrer

VOKABULAR L. 8 137

C. κελεύω auffordern, befehlen μακρός lang δεϊ es ist nötig, man muß

D. ό 'Αθηναίος Athener ό νόμος Brauch, Gesetz θύω opfern ό Καρχηδόνιος Karthager

(Καρχηδών Karthago)

"'. κωμικός zur κωμωιδία (= κωμωδία) (Komödie) gehörig

γεωργεϊν Ackerbau treiben, als Landmann (γεωργός) leben

είτα dann, also, demnach εύ (Adv.) gut

j . κοινός gemeinsam (Adj.) κοινή ι (Adverb)

ό ιατρός Arzt ό χρόνος Zeit (als Zeitdauer) (Chronologie) απολύω (άπό 4- λύω) ablösen, befreien άεί immer

'.. νύν jetzt, nun διαλύω auflösen (mithin »zu Ende bringen«)

LEKTION 8

1 αγορά 1 αριστοκρατία 1 ατυχία

(ή τύχη 1 δημοκρατία Ί δουλεία (δούλος) 1 ελευθερία 1 έχθρα (εχθρός) 1 ήμέρά 1 θεά Ί θύρα 1 οίκίά (οίκος) Ί ολιγαρχία 1 πολιτεία 1 σκιά 1 φιλία (φίλος) ΐ χ ώ ρ ά

Markt Aristokratie (»Herrschaft der Besten«) Mißgeschick, Unglück »Glück, Geschick«, L.9) Demokratie (»Herrschaft des Volks«) Knechtschaft Freiheit Feindschaft Tag Göttin Tür Haus, Haushalt, »familia« Oligarchie (»Herrschaft von Wenigen«) Staatsform Schatten Freundschaft, Liebe Fläche, Raum, Land, Platz

V. μέγιστος, -ov, (fem. μεγίστη)1 größte τέλειος, -ov, τελεία vollkommen

138 VOKABULAR L. 8

Β. ή αρχή1 (»das Erste«), Anfang, Herrschaft μέν (bekräftigende Partikel; nie an erster, meist an

zweiter Stelle; etwa »gewiß«) δέ (verbindende Partikel, s. L.4A) μέν . . . δέ (vgl. τε . . . (die beiden Partikeln, vorbereitend und

καί, τε . . . τε, καί . . . verbindend, verdeutlichen - auf oft καί, L. 3) unübersetzbare Weise - die Struktur

einer zweiteiligen Aussage) ουδέ; μηδέ auch nicht, nicht einmal ό έπαινος Lob ό ψόγος Tadel γιγνώσκω erkennen, kennen διαγιγνώσκω genau erkennen, unterscheiden

C. ό πόλεμος Krieg δ θάνατος Tod

D. ήλθον, ήλθες . . . kam, bin gekommen, (weg-)gegangen αί 'Αθήναι Athen μά = ού μά (4- Akk.) (Schwurpartikel) »nein, bei . . .< μένω bleiben, warten, erwarten βαίνω gehen μεταβαίνω (hin-)übergehen (zu etwas anderem), wechseln

E. ό βωμός Altar

F. άγαν sehr, zu sehr, übermäßig μεταβάλλω (. . . είς) (sich) ändern, umkehren (. . . zu)

G. τρεις drei ό δρος Grenzstein, Grenze, Definition; bei Arisrot.:

charakteristische Qualität ή αρετή1 »Bestheit«, Tüchtigkeit, Tugend (verwandt mit:)

άριστος der beste ό πλούτος Reichtum ό δήμος Bezirk, Volk

H. νή (4- Akk.) (Beteuerungspartikel) >ja, bei . . .<

I. εύ (κακώς) λέγω (4- Akk.) gut (schlecht) reden (über jd.) (= loben, schmähen)

πώς; wie? πώς έχεις; wie geht es dir? εύ (κακώς) έχω es geht mir gut (schlecht) διά (4- Gen.) durch (lokal) διά (+ Akk.) (»durch«, logisch) wegen

διά τί; weswegen?, warum? ύπό (4- Gen.) unter, infolge (»unter« der Wirkung von . . .) χθες gestern

1 -η: L.9.

VOKABULAR L. 9 139

LEKTION 9

ή αρετή (gemein-griech. ά άρετά)

ή ά ρ χ ή ( ά ά ρ χ ά ) ή δίκη (ά δίκά) ή ηδονή ή μνήμη ή σπονδή αί σπονδαί αί 'Ολυμπιακοί σπονδαί ή σχολή ή τιμή ή τύχη

ή φήμη

ή ψυχή

»Bestheit«, Tüchtigkeit, Tugend

(»das Erste«), Anfang, Herrschaft Recht, Vergeltung Vergnügen, Lust Erinnerung, Gedächtnis Trankopfer1

Vertrag, Waffenstillstand der Friede während der Olympischen Spiele Muße, Freizeit2

(»Schätzung«) 1. Ehre; 2. Wert, Preis (»was trifft«) Zufall, Glück, Unglück (seit d.

4. Jh. auch ab Gottheit, ή Τύχη, verehrt) (ein Gesprochenes und Gehörtes, lat. fama;

daher u.a.:) Stimme, oder sonstige Äußerung, eines Gottes; auch: Omen, Gerücht, Nachrede

Seele (bei Homer der »Geist« eines Toten); Leben (Lebendigsein)

Α. χαίρω (4- Dat.) sich freuen (über) θείος, θείον, θεία (θεός) göttlich κατά (4- Akk.) gemäß ή αθανασία (θάνατος) Unsterblichkeit μετέχω (μετά 4- έχω) (An)teil haben (an)

(4- Gen.) ή εμπειρία Erfahrung

μία, Gen.: μιας eine (Zahlwort, Fem.)

Β. βαίνω schreiten, gehen διά (4- Gen.) durch (lokal) διά (4- Akk.) durch (logisch): wegen ό μόχθος Mühe, Mühsal έκάλεσε (er, sie, es) rief

C. ή oder ή . . . ή entweder . . . oder μετά (4- Gen.) mit έτι noch αναγκαίος, -ον, -ά notwendig είς (4- Akk.) in (. . . hinein), nach, in bezug auf, für νέος, -ον, -ά neu, jung είναι sein (Inf.) δοκεί es scheint (richtig) έκτος außen, außerhalb

D. ισχύω (4- Dat. Instrument.) stark sein (durch) ή σοφία (σοφός) Kenntnis, Weisheit πάμπολλοι, -α, -αι sehr viele

(πάν 4- πολλοί)

140 VOKABULAR L. 10

Ε. ή παροιμία ή ευδαιμονία

F. πιστεύω (4- Dat.) μεγάλα ό φόβος

G. έξεστιν τό δπλον εισφέρω (είς 4- φέρω) δδε, τάδε, ήδε

(δ 4- δε = der hier)

Η. εί Μέγαρα (Neutr.Plur.) άρα

(vgl. άρα (Fragepartikel) L.3A)

Ι. ειμί (enkl.) ό στρατηγός λάμπω ό ήλιος ό στέφανος

Sprichwort Glückseligkeit

vertrauen, glauben (jd.) große (Neutr. Plur.) Schrecken, Furcht

es ist erlaubt Gerät, Waffe hineintragen dieser

wenn; ob Megara (Stadt auf d. Isthmos v. Korinth) (folgernde Partikel) also, demnach

(ich) bin Heerführer strahlen, leuchten Sonne Kranz

1 D.h. das rituelle Ausgießen oder Sprengen meist von Wein Abschluß von Verträgen,

2 Auch: frei gewählte Betätigung, Vorlesung, Schule.

üblich bei Gastmählern und beim

L E K T I O N 10

'Αναξαγόρας, -ου 'Αριστοφάνης, -ου Ευριπίδης, -ου Καμβύσης, -ου ό δεσπότης, -ου ό κυβερνήτης, -ου 1

ό μαθητής, -ου (μανθάνω) ό ναύτης, -ου 1

ό νεανίας, -ου (νέος) ό νομοθέτης, -ου (νόμος) ό Πέρσης, -ου ό ποιητής, -ού (ποιεϊν, ποίημα) ό προφήτης, -ου (φήμη, φησί) ό στρατιώτης, -ου ό τεχνίτης, -ου

ή Μοϋσα, ό νόμος

-ης

Anaxagoras Aristophanes Euripides Kambyses Herr, Gebieter Steuermann Schüler Seemann, Matrose junger Mann Gesetzgeber Perser »Macher«, Dichter (lat. poeta) Verkünder, (Orakel-)Ausleger, Prophet Soldat Handwerker, Künstler

Muse Brauch; Gesetz

VOKABULAR L. 11 141

ή τραγωιδία, -ας ήν ή κωμωιδία, -ας 2 (κωμικός) ήσαν

Β. ό έρως 3

ή τέχνη, -ης τρέφω

C. άρχω (αρχή) τό συμφέρον (σύν 4- φέρω)

D. ό στίχος, -ου πρό (4- Gen.)

Ε. ή συμφορά (σύν 4- φέρω)

F. καθεύδω ή σιγή, -ής

G. ό αδελφός, -ού

Ι. θαυμάζω ώστε (ώς 4- τε) άπήλθον (άπό 4- ήλθον)

Κ. είχε(ν)

τό τόξον τοξεύω αληθεύω

L. ή ευχή, -ής

Tragödie (er, sie, es) war Komödie (sie) waren

Liebe Handwerk, Kunst nähren

»erster sein«: herrschen (4- Gen.); anfangen (was »zuträglich« ist) das Nützliche

Reihe, Zeile, Vers vor, für (lat. pro)

(was sich »zuträgt«) Geschehnis, Unglück

schlafen Schweigen, Stille

Bruder

sich wundern; bewundern (und so) so daß, daher (ich) ging weg; (sie) gingen weg

(er, sie, es) hatte (Impf, von έχω; s. App. Gr. L. 6.5)

Bogen (Waffe) mit dem Bogen schießen die Wahrheit reden

Gebet, Bitte

1 Fremdwörter im Lat.: gubernator, nauta. 2 κώμος Gelage, fröhlicher Umzug einer Gesellschaft oder Gemeinschaft; ώιδή (= ώδή) »Gesang,

Lied« (vgl. Ode). 3 Die Deklination wird später behandelt (L.27).

LEKTION 11

ή άγκυρα, άγκυρας ή αλήθεια, -άς (αληθεύω) ή ασέβεια, -άς

ή ασφάλεια, -άς ή γλώσσα, -ης (att. γλώττα) ή δόξα, -ης (δοκεί) ή ευσέβεια, -άς ή θάλασσα, -ης (att. -ττα)

Anker Wahrheit (Gegensatz von ευσέβεια, s.u.) Mangel an

Verehrung und Ehrfurcht vor den Göttern Sicherheit Zunge, (spezifische) Sprache, Dialekt Anschein, Meinung, Ansehen, Ruhm Verehrung der Götter, »Frömmigkeit« Meer

142 VOKABULAR L. 11

I Α. έκβάλλω (έκ 4- βάλλω)

έπί (4- Gen.)

έπί (4- Dat.) έπί (+ Akk.) τό πλοϊον, -ου παρέχω ούν

C. σύνειμι (4- Dat.) άιδω ό Όλυμπος, -ου

D. φυλάσσω (att. -ττω) παρά (4- Dat.) παρά (4- Akk.)

Ε. ή φιλοσοφία, -άς ή επιστήμη, -ης

F. έτερος, -ον, -ά αντί (4- Gen.) ορθός, -όν, -ή

G. έμός, -όν, -ή ύψιστος, -ον, -η

τά ύψιστα

II Α.

Β.

τίμιος, ον, -α ουδέν

αίτιος, -ον, -ά ή αίτία, -ας μάταιος, -ον, -ά κριτικός, -όν, -ή

ή κριτική (τέχνη)

C. δ τρόπος, -ου

Άιδης, -ου

Ε. εγκλιτικός, -όν ό τόνος, -ου ό κριτής, -ού

F. ό σοφιστής, -ού

auswerfen, hinauswerfen auf, an, auf . . . zu (in der Bed. »auf« oft

wie έπί 4- Dat.) auf nach . . . hin, auf (. . . los) (s. L.3K) Schiff darbieten, gewähren (Partikel) also, demnach

Zusammensein, verkehren (. . . mit) singen

(der Berg; Wohnsitz der Götter, »Himmel«)

bewachen, bewahren bei neben, im Vergleich zu (s. L.5A)

Philosophie Wissen, Wissenschaft

(der) andere, (auch:) der eine (von Zweien) statt, anstatt aufrecht, gerade, richtig

mein höchster (-es, -e) das Höchste = Himmel (semitisch)

geschätzt, wertvoll, teuer (Preis) nichts (Neutr., Sing.)

verursachend, schuldig Ursache, Schuld, Beschuldigung vergeblich, unnütz zum Urteilen fähig, richterlich Kritik

(»wie man sich bewegt«; daher:) Manier, Art (und Weise), Charakter

das Totenland (und sein Gott)

s. zu L.3 Anm. 1 Spannung, Hebung der Stimme, Ton, Akzent Beurteiler, Richter

»Sophist« (Philosoph der Aufklärungsbewegung im 5. Jh.)

VOKABULAR L. 12 143

LEKTION 12

ή Αίγυπτος Ägypten ή Δήλος (die Insel im Zentrum der Kykladen) ή κυπάρισσος Zypresse ή Κύπρος Zypern ή νήσος Insel

(ή Πελοπόννησος L. 7Α; L. 22 IIA)

ή νόσος Krankheit ή οδός Weg ή παρθένος Mädchen ή πλάτανος Platane

Τ

ι Β. ή Λιβύη Libyen

καινός, -όν, -ή neu

C. πιστός, -όν, -ή (πιστεύω) zuverlässig άπιστος, -ον unzuverlässig ή γ ή Erde, Land (L. 15)

D. αίεί = άεί immer άγω führen (lat. ago) ώς wie, daß (L.4I); zu (Präp. mit Akk.; nur bei

Personen) ή ανάγκη (αναγκαίος) Notwendigkeit, Zwang

Ε. ή πενία Armut σμικρός, -όν, -ά = μικρός klein

F. άμα zugleich βαδίζω gehen ή γεωμετρία (ή γή; μέτρον) (Kunst der) Landvermessung; »Geometrie«

Η. υψηλός, -όν, -ή hoch (vgl. 11 IG)

Ι. ό Νείλος Nil

II τό ανάγνωσμα Lesestück ό ξένος (ξένος, -ον .-η) Fremder; Gastfreund ή δικαιοσύνη (δίκη , δίκαιος) Gerechtigkeit ούκούν (ού[κ] 4- ούν) (ist es) nicht also . . .? (in Fragen; erwartete

Antwort: »ja«) είπε sag! ούτως (bes. vor Vokal) ) so, auf diese Weise ούτω (vor Kons.) εκείνος, -ο, -η jener δμως Partikel: gleichwohl, dennoch

144 VOKABULAR L. 13

δδε, τόδε, ήδε (L.9) dieser, der hier, der da - weist vorwärts ούτος, τούτο, αύτη (L. 18) dieser - weist eher rückwärts: dieser (eben)

erwähnte εκείνος, εκείνο, εκείνη (L. 13) jener - weist auf ferner liegendes: jener

(zuvor erwähnte)

LEKTION 13

άδηλος, -ov αθάνατος, -ov

(θάνατος, αθανασία) αναίτιος, -ov (αίτιος, αιτία) ανόητος, -ον βάρβαρος, -ον έρημος, -ον μώρος, -ον φρόνιμος, -ον

Α. πάσα (neutr. Plur.: πάντα)

Β. θνητός, -όν, -ή (θάνατος)

C. φάσί(ν) (enkl.)

D. ή φορά (φέρω)

ανθρώπινος, -ον, -η ό λογισμός

Ε. σώιζω ηύρον τεσσαράκοντα

F. δς, δ, ή φιλώ 1

άποθνήισκω (θνητός, θάνατος)

G. άπιθι δεϊ (4- Inf.) δεϊ (4- Gen.) δεϊ μοι σαυτόν, -ήν (= σεαυτόν)

Η. ή δίαιτα

Ι. αμφότεροι, -α, -αι αυτός, -ό, -ή

έφη (dor. έφά) δεσπόζω (δεσπότης)

undeutlich, nicht klar unsterblich

unschuldig (»nicht verursachend«) unvernünftig ausländisch (»barbarisch«) einsam, verlassen, wüst dumm, närrisch vernünftig, besonnen

jede, ganze (fem.Sing.)

sterblich

(sie) sagen (»man sagt«)

(Getragen-werden, Schwung) Bewegung; (auch aktivisch: tragen, bringen; z.B.) Ertrag (an Früchten etc.)

menschlich Berechnung, Nach-, Bedenken

bewahren, erhalten, retten (ich) fand, (sie) fanden vierzig

welcher lieben sterben

geh weg! (lat. abi!) es ist nötig, man muß (etwas) wird benötigt, man bedarf ich bedarf, mir ist (etwas) nötig dich selbst

Lebensweise (»Diät«)

beide selbst (dient auch als Pron. d. 3. Person,

nicht Nomin.:) ihn, ihm etc. (er, sie, es) sagte herrschen, Herr sein

VOKABULAR L. 14

Κ. άνω κάτω ό ποταμός έμβαίνω (έν 4- βαίνω)

L. πάλαι (παλαιός)

Μ. ημείς

Ν . όντως τήι, τήιδε τήι μέν . . . τήι δέ . . . προς (+ Akk.) κατά (4- Akk.)

oben, nach oben (Adv.) unten, nach unten (Adv.) Fluß hineingehen, (hin)einsteigen

vor Zeiten, schon lange (Adv.)

wir

wahrhaft, wirklich dort; auf diese Weise einerseits . . . andrerseits . . . zu . . . hin, für (Zweck) gemäß

1 Der Akzent -ώ, weil Kontraktion von -έω (Ap.Gr. L. 8.7; Näheres L.49).

LEKTION 14

Β. ύμεϊς σπεύδω

(4- Akk.)

C. ή φωνή

D. είπε(ν) (είπε s. L. 12II)

Ε. ή βλασφημία

G. ό δεσμός

Η. έσωσα

Ι. πρώτος, -ον, -η (τό) πρώτον

Κ. άν

ή στοά, στοάς ή Στοά, οί Στωϊκόι

Μ. φάιδιος, -ον, -α

ihr eilen, eifrig sein (etwas) betreiben, beschleunigen

Stimme

(er, sie, es) sagte

Verleumdung, Lästerung

Band, Fessel

Aor. ν. σώιζω

erste(r) zuerst

(Modalpartikel, reduziert die Gültigkeit einer Aussage, etwa wie im Deutschen »wohl«)

Säulenhalle; daher die Stoa, Stoiker (Philosophenschule, deren

Gründer Zenon (L. 5Fn. 1) in der Stoa Poikile lehrte)

leicht (zu tun)

LEKTION 15

| |ό νους, Gen. νοϋ (< νόος) ΙΙτό όστοΰν, -ού (< όστέον)

Sinn(esart), Verstand Knochen

146 V O K A B U L A R L. 15

ό πλους, -ού (< πλόος) ό περίπλους, -ου

Schiffahrt Umschiffung

'Αθηνά, -άς

ή γη. γης 1

Ερμής, -ού ή μνά, -άς

(die Göttin) Erde, Land Hermes (Plur. Hermes-Statuen und -Pfeiler) Mine (Gewichts- und Münzeinheit

= 100 Drachmen)

Α. ή γυνή 2

ένειμι Frau darin sein

Β. άλλοτε άλλοίος, -ον, -ά κλέπτω 3

ein andermal anders(artig) etwas heimlich tun, betrügen, stehlen

C. ποιέειν (ion.) = ποιεϊν (att.)

D. νυν (enkl.) νύν προσέχω (προς 4- έχω)

(weiterführende Partikel) nun, also, wohl, geA

nun, jetzt hinhalten, heranhalten; aufmerken

Ε. τρέχω προτρέχω

laufen vorauslaufen

F. ή πολυμαθίά, -άς (ion. πολυμαθίη)

κοσμοποιός, -όν

das Vielwissen, Viellernen

weltschaffend

G. ή γαλήνη, -ης μετά (4 Gen.) μετά (4- Akk.) ή τροπή, -ής4

εύξε(ι)νος, -ον ό πόντος, -ου ό Εύξεινος Πόντος

Meeresstille mit (L.9C) nach Wende gastlich Meer das Schwarze Meer

Η. ό λίθος, -ου 5

δσπερ, δπερ, ήπερ τό πρόβατον, -ου

Stein verstärktes δς, ή, δ Kleinvieh; att. spez. Schaf

Ι. ή θεός, -ού Göttin (= ή θεά)

L. προπέμπω πομπαϊος, -ον, -α καλώ 6

ό άγγελος, -ου 7

vorausschicken; geleiten geleitend, Geleiter rufen Bote

Μ. ή τροφή αυτουργός, -όν πατρώιος, -ον, -α

Nahrung selbsttätig, selbsterarbeitend; Bauer vom Vater (den Vorfahren) her (»väterlich«)

1 Geographie, Geometrie (L. 12IF). 2 Zur III. Deklination: L.22. 3 Kleptomanie. 4 Tropen, tropisch. 5 Lithographie. 6 Akzentuierung (vgl. ποιώ) wird später erklärt werden (L.49). 7 »Engel«.

VOKABULAR L. 16 147

LEKTION 16

άνους,-ουν ohne Verstand εύνους, -ουν wohlgesinnt, zugeneigt αργυρούς, -ούν, -ά silbern

(< άργύρεος, -ον, -α) σιδηρούς, -ούν, -ά eisern

(< σιδήρεος, σιδήρειος) χαλκούς, -ούν, -ή (< χάλκεος, ehern, metallen (aus Bronze)

χάλκειος) χρυσούς, -ούν, -ή (< χρύσεος) golden απλούς, -ούν, ή (< άπλόος) einfach διπλούς, -ούν, -ή zweifach, doppelt τριπλούς, -ούν, -ή dreifach

Α. δ χρυσός Gold ό άργυρος Silber ό σίδηρος Eisen ό χαλκός Bronze ισχυρός, -όν, -ά (ισχύω) stark τό σημεϊον, -ου Zeichen ή ράβδος, -ου Stab, Rute έδωκε (Aor.!) 1 (er, sie, es) gab γοϋν (γε 4- ούν) (bekräftigende Partikel; etwa wie im Deutschen

»doch«, »jedenfalls«) τρίτος, -ον, -η dritter

Β. ουδέν (in) nichts, in keiner Beziehung, ganz und gar nicht (Akk. der Beziehung)

C. ή πύλη, -ης Türflügel, Tür ένθα da; wo

D. δ μάγος, -ου Zauberer2

Ε. ώμοι (= ώ μοι) weh mir!, ach! ό δόλος, -ου Trug, (Hinter-)List (lat. dolus)

F. μόνος einzeln, allein τά όντα (τό όν) Partizip, Neutr. Plur. zu ειμί: die seienden

(Dinge) καθαρός, -όν, -ά rein

G. ή εύνοια, -ας (εύνους, νους) Wohlgesinntheit, Zuneigung δυνατός, -όν, -ή fähig, imstande (zu), möglich μάλλον mehr ουδέν μάλλον um nichts mehr, darum doch nicht

Η. είς, έν, μία eins, einer σύμμαχος, -ον mitkämpfend, verbündet3

Ι. στέργω (m.Akk.) mit etwas zufrieden sein, gern haben, lieben ή ειρήνη, -ης Friede δσος, -ον, -η (Rel.Pron.) wie groß; Plur.: wie viele, alle

148 VOKABULAR L. 17

μακάριος, -ov, -α πλούσιος, -ov, -ά

(glück)selig reich

1 Wir kennen bereits das Futur δώσει und das Perfekt δέδωκα; vgl. lat. do, dedi. 2 Urspr. »Magier«, d.h. Angehöriger der Priesterkaste im alten Persien. 3 Wo dies Wort ohne ein Beziehungssubstantiv gebraucht wird (also selbst »substantivisch«, d.h. als

Substantiv funktioniert), werden wir es oft mit »Verbündeter«, »Bundesgenosse« übersetzen.

LEKTION 17

I Α. ευρίσκω (Aor. ηύρον;

Perf. ηΰρηκα) δέδωκα

φονεύω (δ φόνος)

Β. τό γυμνάσιον, -ου

C. πολέμιος, -ον, -ά (πόλεμος)

D. τί τι (enkl.) (vgl. τίς: τις)

άξιος, -ον, -ά

Ε. νικώ 1 (Aor. ένίκησα: Perf. νενίκηκα)

ό πρόγονος, -ου κατά 4- Akk. κατά γήν ή μάχη, -ης πρίν

τό έγκώμιον, -ου

G. γράφω φεύγω

Η. βέβαιος, -ον (selten Fem. βεβαία)

II Β. τά ερωτικά (ό έρως)

σοφός τά ερωτικά

C. ό γεωργός, -ού

D. ό Πέρσης, -ου δτι

Ε. ό καιρός, -ού νομίζω

finden

habe gegeben (Perf. derVöoo »geben«, lat. do, dedi; Aor. έδωκα, L. 16A)

morden

Übungsplatz

feindlich; Subst.: Feind

was? warum? (irgend)ein, (irgend)etwas (Indefinitprcn.

Neutr.) wert, würdig

siegen, besiegen

Vorfahr entlang, gemäß (L.9A) zu Lande Schlacht, Kampf (als Adv.) früher, zuvor; (als Konj.) bevor

(mit Infin. oder verbum finitum) s. L.5IE

ritzen, schreiben, zeichnen, malen fliehen; verbannt werden (vgl. lat. fugio)

feststehend, sicher

Liebessachen kompetent in (bezug auf) L.2

Landmann

Perser daß; weil

rechte Zeit, Reife glauben, halten . . . für

VOKABULAR L. 18 149

G. δπου

πονηρός, -όν, ά μηδέν

μήτε μήτε

ή μελέτη, -ης οίκοι

wo (in indirekten Fragesätzen und in allgemeinen Relativsätzen - im Sinn von »überall wo«)

schlecht, böse nichts; auch: in nichts, gar nichts (so auch

ουδέν)2

weder . . . noch, nicht . . . auch nicht (vgl. ούτε . . . ούτε)

Sorge, Übung (»sich kümmern«) zu Hause, daheim (Lokativ ν. οίκος)

Formen und Akzent des Präsens werden später behandelt. : Sog. »Akkusativ der Beziehung« (»in Richtung auf«, Ap.Gr. L.4.6).

LEKTION 18

λαός ναός

> ληός > λεώς > νηός > νεώς

) λαγώς, -ώ ) λαός, -οϋ, att. λεώς, -ώ νίενέλάος, -ου, att. Μενέλεως, -ω ) ναός, -ου, att. νεώς, -ώ λάος, -ον, att. ίλεως, -ων

\. τό ευαγγέλιον

καταλύω ούτος, τούτο, αύτη

2. δειλός, -όν, -ή πάντες ό Φρύξ, Plur. Φρύγες

F. σημαίνω (τό σημεϊον) περιμένω (μένω) ή διάνοια

(ό) αυτοκράτωρ

3. περιέχω ή βίβλος (τό βιβλίον)

:. ή ικανός, -όν, -ή άποτρέχω ό, ή άρκτος, ου

κάν

Hase Volk, Leute

(0 Tempel versöhnt, huldvoll, gnädig, freundlich, heiter

(Lohn, Dankopfer für) gute Botschaft (christl. Buchtitel)

auflösen dieser

furchtsam, feig alle (Mask., Plur.; vgl. πάντα L.6H) Phryger

Zeichen geben, anzeigen, bedeuten erwarten, abwarten das Denken, Verstand, Denkweise, Gedanke,

Absicht »Selbstherrscher«; »mit unbeschränkter

Vollmacht«; später = Imperator

umfassen, enthalten Buch

oder (vgl. L.9C); als (im Vergleich) ausreichend, geeignet wegrennen Bär, Bärin (auch das Sternbild; auch Name

einer Art von Krebsen) s. Ap.Gr. 12.12

150 VOKABULAR L. 19

LEKTION 19

τό δόγμα 1 (δοκεί)

αδιάφορος, -ον (διαφέρω) ή κακία, -ας μεταξύ ή ύγίεια, -ας ή ζωή, -ής (τό ζώιον) δ πόνος, -ου

II Α. κρύπτω

ή παιδεία, -ας (παιδεύω)

Β. χορεύω

γοΰν (γε 4- ούν)

C. μουσικός, -όν, -ή

άμουσος, -ον

αγράμματος, -ον (γράφω,

γραμματικός)

D. άμαχος, -ον (ή μάχη)

μήποτε

αποπέμπω (Aor. απέπεμψα)

Ε. ζητώ 2

F. ή τυραννίς2 (ό τύραννος)

G. κινδυνεύω (ό κίνδυνος)

Η. είπερ μέλει μοι

III Παλλάς 2

ή " Ιλιος, -ου οίος, -ον, -α τοίος, -ον, -α περ (enkl.)

τό φύλλον, -ου

Meinung, Beschluß, Doktrin, »Dogma« (was jd. »so scheint«, oder »richtig scheint«)

keinen Unterschied machend, gleichgültig Schlechtigkeit dazwischen, zwischen Gesundheit Leben Mühe, Mühsal

verbergen Erziehung

einen Reigen (χορός) aufführen, tanzen also

musisch, musikalisch, künstlerisch unmusikalisch, in den musischen Künsten

ungebildet (»schriftlos«) Analphabet

(»nicht bekämpfbar«) im Kampf unüberwindlich; (»nicht kämpfend«) kampflos

niemals wegschicken

suchen

»Tyrannis«, (unumschränkte) Herrschaft, Gewaltherrschaft

sich in Gefahr begeben, kämpfen; etwas riskieren; (so) scheinen

(verstärktes εί) wenn wirklich mir liegt an etwas, ich kümmere mich

(die Sache, um die man sich kümmert, steht im Gen.)

(Beiname der Athene, Bedeutung: Mädchen [?]) (die Stadt Troja) wie (beschaffen) so (beschaffen) (poet.) (hervorhebende Partikel; etwa wie im

Deutschen »durchaus«, »ganz«; s.o. Η und ώσπερ L.5IA)

Blatt (lat. folium)

1 Die Deklination wird später erklärt (L.29). 2 Akzentuierung und Flexion werden später erklärt.

VOKABULAR L. 20 151

LEKTION 20

ή αίξ, αίγός Ziege ή γλαύξ, γλαυκός Eule1

δ κήρυξ, κήρύκος Verkünder, Herold, Bote ό κόλαξ, κόλακος Schmeichler, Schmarotzer ό κόραξ, κόρακος Rabe ό μύρμηξ, μύρμηκος Ameise ό τέττϊξ, τέττίγος 2 Zikade ό φύλαξ, φύλακος (φυλάσσω) Wächter

Α. Ά θ ή ν α ζ ε (< Άθήνασδε) nach Athen Άθήνησι (έν Αθήναις) in Athen

άχρηστος, -ον unnütz

Β. ές τό ώιόν τοιούτος, τοιοϋτο(ν), τοιαύτη

C. ή χολή, -ής

Ε. έκαστος, -ον, -η ή βουλή, -ής Αρειος, -ον, -α ό πάγος, -ου ό Άρειος πάγος

'Ινδικός, -όν, -ή

F. κηρύσσω (att. -ττω) (κήρυξ)

Ι. ιαμβικός, -όν, -ή

ό μάγειρος, -ου ό σύμβουλος, -ου ό καπνός, -ού

= εις Ei (lat. ovum) so (beschaffen), ein solcher (vgl. L. 19III)

Galle (übertr. auch: Zorn)3

jeder (einzelne) Rat, Beratung, Ratsversammlung, Ratschluß

dem Ares (Kriegsgott) zugehörig Bergspitze, Berg (auch »Frost«)4

(d. Areshügel in Athen, neben der Akropolis, Sitz des höchsten Gerichts)

indisch

verkünden

iambisch (im ίαμβος = »fambus« - Versmaß; häufig für Spottverse verwendet)

Koch Ratgeber Rauch, Dampf

Einige attische Gewichts- und Währungseinheiten

ή δραχμή, -ής Drachme (normalerweise 4,36g; als Silberdrachme also 4,36 g Silber)

ό όβολός, -ού Obolos (1/6 Drachme, also 0,73g Silber); »Groschen«

ή μνά, -άς Mine (100 Drachmen, also 436g Silber) τό τάλαντον, -ου Talent (60 Minen = 6000 Drachmen,

also 26,196 kg Silber) τό τριώβολον, -ου drei Obolen

1 Zoologisch genauer wäre »Steinkauz«. 2 Nie τέσσ-! 3 Vgl. Choleriker, Melancholie. 4 Grundbedeutung: etwas »Hartes«.

152 VOKABULAR L. 21

L E K T I O N 21

ή θρίξ, τριχός ό όνυξ, όνυχος ή σάλπιγξ, σάλπιγγος ή Σφίγξ, Σφιγγός ή φάλαγξ, φάλαγγος

Α. ό σαλπιγκτής, -οϋ σαλπίζω πολεμικός, -όν, -ή

τό πολεμικόν έξελαύνω

Β. δτε ό οπλίτης, -ου (δπλον) εγγύς εγγύτατα αλλήλους, -α, -ας

ή κραυγή, -ής τοσούτος, -ούτο(ν), -αύτη έφυγον

C. ή λύρα, -ας

D. "Ηρα πέμπω ή άγρα, -ας φέρω τό αίνιγμα 1

άποκτείνω

Ε. ποιοϋσιν λευκός, -όν, -ή 2

ή μανία άνά μέσον ήγουν (ή 4- γε 4- ούν)

F. κ α θ ' ήμέραν νέμω

G. πανταχού πάρειμι

Η. ή έρημία (έρημος) ό άρτος πόσος

Haar Kralle, (Finger-)nagel Trompete Sphinx (die Phalanx war die kompakte Schlachtordnung

griechischer Schwerbewaffneter und zumal der Makedonen)

Trompeter trompeten den Krieg betreffend Schlachtsignal, Kriegsgeschrei heraustreiben, verjagen; (auch intransitiv:)

herausreiten, vorrücken

als (Konj.) Hoplit (Schwerbewaffneter) nahe nächst, ganz nahe (Superlat.) einander (Reziprokpronomen; natürlich nur PI.

[und Dual] und kein Nom.) Geschiei so groß, PI. so viele ich floh, ich wurde verbannt (Aor. von

φεύγω, L. 17IG)

Lyra, Leier

(die Göttin) schicken Fang, Jagdbeute tragen, forttragen (L.4A) Rätsel töten

sie machen hell, weiß Raserei, Wahnsinn in der Mitte, (da-)zwischen das ist, das heißt (wörtl. »oder also«;

vgl.L.19IIB)

täglich (zu-)teilen

überall da(bei) sein, gegenwärtig sein

Einsamkeit, Öde, Wüste Brot wie groß?, PL: wie viele?

VOKABULAR L. 22 153

Ι. ή βασιλεία ούκέτι (ούκ 4- έτι)

Königtum, Königreich nicht mehr

1 Die Deklination wird L.29 behandelt. 2 Derselbe Stamm wie in lat. lux, /«eis, deutsch leuchten.

LEKTION 22

ό Αίθίοψ, -οπός Aethiopier ό Ά ρ α ψ , -αβος Araber Πέλοψ, -οπός Pelops ή γυνή, γυναικός Frau ή νύξ, νυκτός Nacht

Ι Α. κακοδαίμων 1

mit (unter) einem bösen Daimon, unglücklich, armer Kerl

όστις, Neutr. δτ ι 1 (der) welcher, wer (immer) γαμώ, -εϊς, -ει2 ich heirate, du . . ., er . . . (Aktiv: vom

Mann)

Β. ό δημότης, -ου Mitglied eines (gleichen) Demos (Bezirk) οικώ2 (οίκία, οίκος) wohnen, bewohnen άνευ (4- Gen.) ohne

D. ό κλέπτης, -ου (κλέπτω) Dieb δ ύπνος, -ου Schlaf (»Hypnose«) μέσος, -ον, -η (der, die, das) mittlere, in der Mitte (lat.

medius) άπνεύματος, -ον ohne Wind

Ε. αί Θήβαι, -ών Theben δλος, -ον, -η ganz δειπνώ 2

speisen, Mahlzeit halten τό δείπνον Mahl

F. οί νομάδες Nomaden; als Eigenname: die Numider αριθμώ2 zählen (»Arithmetik«)

ό αριθμός Zahl

II Α. αρχαίος, -ον, -ά (αρχή, anfänglich; alt

άρχω) τό άρχαϊον Neutr. als Adverb: vor Alters βασιλεύω (βασιλεία) (4- Gen ; König sein (. . . von, über)

oder, bei Personen, auch Dat.) ό βασιλεύς 3 König

154 VOKABULAR L. 23

Β. ή στρατιά, -άς (στρατιώτης, Heer στρατηγός)

πολλάκις oft ή θυσία, -ας Opfer αδύνατος, -ον (δυνατός) unmöglich, unfähig λευκαίνω (λευκός) weiß färben, weiß waschen

C. άνυδρος, -ον wasserlos κατοικώ bewohnen (vgl. IB) ληιατρικός, -όν, -ή räuberisch

ό ληιστής Räuber πω (enkl.) noch, je ούπω noch nicht ουδείς πω noch niemand διαφυλάττω (verstärktes φυλάττω)

III Α. έως solange wie, bis

παύω aufhören machen, (be-)enden ή ώιδή, -ής Lied, Gesang

αύριον morgen ή συνουσία, -ας (σύνειμι) (das) Zusammensein

1 Die Deklination wird in L.24 erklärt. 2 Die Akzentuierung wird später erklärt; die hier vorkommenden Formen unterscheiden sich sonst

nicht von den schon bekannten. 3 Die Deklination wird in L. 39 erklärt.

LEKTION 23

'Απόλλων, -ωνος (ή) Βαβυλών, -ώνος ό δαίμων, -όνος

ό ήγεμών, -όνος ό (auch ή) Μαραθών, -ώνος Πλάτων, -ωνος Ποσειδών, -ώνος (ό) Πύθων, -ωνος ό "Ελλην, -ηνος ή φρήν, φρενός (φρόνιμος)

Apollon Babylon Daimon (eine wirkende, nicht deutlich

individualisierte, göttliche Potenz) Führer Marathon (»Fenchelfeld«) Piaton Poseidon Python (erklärt in Text IG1) Grieche Zwerchfell; Denk- und Empfindungsvermögen;

Sinn, Verstand, etc. (s. Text IE und F)

I A. μ έ γ α ( ί . 9 Ρ )

ή συντυχία, -ας (τύχη) ό σωτήρ (σώιζω) ό κίνδυνος, -ου (κινδυνεύω)

Neutr. zu μέγας groß: ein großes (= viel); Fem. μεγάλη

Zusammentreffen, Zufall Retter (L. 25) Gefahr, Kampf

VOKABULAR L. 23 155

ξύν = σύν (Dat.) χαριστήριος, -ov χαριστήρια (θύειν,

προσφέρειν u.a.)

Β. ούδένα 1

τό οίκητήριον, -ου ) τό κατοικητήριον S

(οίκία, οίκος, οίκέω) πάν (L.31) δαιμόνιος, ον, ίά

δαιμόνιον (τό) σός, σόν, σή

Ε. εικός ή μήτηρ (L.26) (Vok.: μήτερ) τό όνομα (L.29) πολλοϊσι(ν), λόγοισι(ν) (älter, poet.)

F. ένί (ion.) τοι (enkl.) (ion., dor.) μετά (4- Gen.) μετά (+ Akk.) μετά (4- Dat., nur poet.) σήισι (ion.)

G. ενταύθα οί Δελφοί κατατοξεύω (τό τόξον) ό δράκων, -οντος (L. 30) ό άναξ, -ακτος

II Α. πότε;

ποτέ (enkl.) βουλεύω (βουλή) ή φυλακή (φυλάσσω)

Β. ίνα τό πράγμα (L.29) (πράττω)

C. κολάζω άμείνων, άμεινον, Gen. -όνος ό εταίρος, -ου μή ου άγροικος, -ον2

Ε. δταν = δτε άν

G. τό δικαστή ρ ιον, -ου αύριον έάν (< εί άν) δπως

Η. άν < έάν ή σαρξ, -κός (auch Plur.)

mit Dank-ausdrückend, bezeugend (nachkl.); meist: Dankopfer (darbringen, u.a.)

(Akk. von ουδείς, L. 8) niemanden

Wohnstätte, Behausung

jedes, alles (L.6H u.a.) dämonisch (göttlich; unbegreiflich) (etwas) »Dämonisches«; sp. »Dämon«, »Teufel« dein

passend, einleuchtend, wahrscheinlich Mutter Name = πολλοίς, λόγοις (att.)

= έν = σοι mit(L.9C) nach (L.15G) mitten in, mit = σαίσι = σαϊς (σός)

dort Delphi niederschießen (mit d. Bogen) große Schlange, »Drache« Herr, Herrscher

wann? irgendwann erwägen, bedenken, planen Wache, Wacht

wo; (mit Konj.) damit die Sache, Angelegenheit

beschränken, mäßigen, bestrafen besser (tapferer, edler; überlegen) Genosse, Gefährte vielleicht (s. Ap.Gr. Nr. 7) bäurisch, unfein

wenn (immer, etwa)

Gerichtsort; Gericht morgen wenn wie; m.Konj.: damit, so daß

Fleisch

156 VOKABULAR L. 24

Ι. παρήλθον (Aor.)

L. πλην (4- Gen.)

1 Die Deklination wird in L.24 behandelt. 2 Zur Akzentuierung s. Ap.Gr. L. 13.3.

vorbeigehen, vergehen

außer

LEKTION 24

σώφρων, σώφρον (σώιζω; φρήν, (der Verständigkeit bewahrt) verständig, weise, φρόνιμος) klug, bedachtsam, sich beherrschend, sittsam

άφρων, άφρον (das Gegenteil) ευδαίμων, εΰδαιμον (ευδαιμονία) (unter einem guten Daimon) beglückt, beseligt

Komparativ

άμείνων, άμεινον βελτίων, βέλτιον έλάττων, έλαττον1

ήττων, ήττον1

κακίων, κάκιον (κακός)

καλλίων, κάλλιον (καλός)

κρείττων, κρεϊττον1

πλείων,πλέον2

(Gen.: πλείονος od. πλέονος)

χειρών, χείρον

τίς, τί, τίνος τις, τι, τίνος (enkl.) όστις, δ τι, ούτινος είς, έν, μία

besser (edler, tapferer) besser (bes. auch ethisch) weniger, geringer, kleiner weniger, schwächer schlechter

schöner

besser, stärker mehr

schlechter

SuperUtiv

άριστος, -ov, -η βέλτιστος ελάχιστος (nur Adv. ήκιστα3) κάκιστος

κάλλιστος

κράτιστος πλείστος

χείριστος

wer? was? irgendwer, irgendwas wer (immer) eins; einer, ein, eine

ουδείς, ουδέν, ούδενός; ουδεμία, ουδεμιάς» μηδείς, μηδέν, μηδενός; μηδεμία, μηδεμιάς$ kein

Ι Α. ευσεβής (ευσέβεια) (L. 33)

ό άνήρ (L. 26)

C. φημί (enkl.) (φησί

D. έρπω (lat. serpo)

ξανθός, -όν, -ή

II Α. ό πολίτης, -ου (πόλις,

πολιτεία, πολιτικός)

Götter-ehrend, »fromm« Mann

ich sage er sagt)

langsam gehen, kriechen, schleichen; (später:) gehen

blond, gelb

Bürger

VOKABULAR L. 24 157

ό δημαγωγός, -οϋ κατέχω

Β. ή ευβουλία

III Α. καταβαίνω

τά ώτα κύριε

κύριος, -ον, -ά ό κύριος

ό μισθός ή είκών, όνος ό Καίσαρ, -αρος

Β. ή γνώμη

γιγνώσκω, Perf. έγνωκα,

V γνω

C. ύστερος, -ον, -ά ύστερον

ή λύπη τίκτω (Aor. έτεκον) μακάριος ή ούσίά

ή εξουσία τό άργυριον (ό άργυρος) λείπω (Aor. έλιπον)

καταλείπω λοιπός, -όν, -ή

IV

Β.

C.

πάντα μύριοι ή χελιδών, όνος

εύ (κακώς) λέγειν τινά άλυπος, -ον ή σωτηρία

άδικεϊν τίνα φιλεϊ

»Volksführer«, »Demagoge« (»herunterhalten«) zurückhalten, innehaben, ein

nehmen, behalten, beeindrucken; begreifen

»Wohlberatenheit«, Bedachtsamkeit, Klugheit

herabgehen, -steigen Ohren (höfliche Anrede - »Sir«, »mein Herr« -

in d. Rom. Kaiserzeit; von:) befugt, passend, gültig, autoritativ (dazu:) 1. (att.) wer legale Autorität hat (Hausherr,

Vormund); 2. Beiwort für orientalische Götter (»Herr«) bei deren Verehrern

Lohn, Gehalt Bild, Porträt, Gleichnis Cäsar; »Kaiser«

(was man erkannt hat) Meinung; Sinnspruch; (womit man erkennt) Verstand, Einsicht

erkennen

(der) nächstfolgende, hintere, spätere später Schade, Verlust, Kummer, Trauer zeugen, gebären; erzeugen, hervorbringen glückselig, gesegnet (»was ist, Seiendes«) das Sein (philos.);

Vermögen, Besitz Erlaubnis, Gelegenheit; nachkiass.: Macht Geld lassen, verlassen (lat. linquo) verlassen, zurücklassen übrig (gelassen)

alles (Neut.Pl.) zehntausend; zahllose4

Schwalbe

gut (übel) reden über jd., loben - schmähen ohne Verlust, ohne Leid Erhaltung, Rettung

jd. Unrecht tun, schädigen (er, sie, es) liebt

1 Dem attischen -ττ- entspricht hier, wie immer, -σσ- in den meisten anderen Dialekten. 2 Im Komparativ findet sich -ει- wie auch -ε- mit individuellen Verschiedenheiten; im Ganzen ist im

Mask. πλείων häufiger, im Neutrum πλέον. 3 >am wenigsten«, »durchaus nicht«. 4 In der letzteren Bedeutung angeblich mit anderem Akzent, μυρίοι.

158 VOKABULAR L. 25

LEKTION 25

δ άήρ, αέρος ό θήρ, θηρός ό σωτήρ, -ήρος (σώιζω) ό αυτοκράτωρ, -ορός ό δικτάτωρ, -ορός δ φήτωρ,-ορός τό πύρ, πυρός

(PI. τά πυρά, τών πυρών, τοϊς πυροϊς)

ή χείρ, χειρός ό μάρτυς, μάρτυρος

Α. ϊσθι Ζεϋ

Β. τέσσαρες, -α τό στοιχεϊον τό ύδωρ, ύδατος (L.42) ζώω (auch: ζώ, L.54) (ζωή, ζώιον)

C. τύπτω νίπτω

δ δάκτυλος, -ου

D. ή φώμη, -ης

Ε. δθεν άγριος, -ον, -ά

G. ό ίππάρχης, -ου (klass. ίππαρχος)

Η. ό ευεργέτης, -ου Σεβαστός, -ή (σέβομαι,

ευσεβής)

Ι. σύμπαντος (L. 31)

Κ. ή μαρτυρία, -ας (μάρτυς) έβλασφήμησεν

ή χρεία, -ας

II Α.

Β.

ή ευχή είθε (εί 4- θε) ανδρείος, -ον, -ά δύσμορφος, -ον

(ή μορφή

μηδέποτε

Luft (wildes) Tier Erhalter, Retter s. L. 18F Diktator (lat.) Redner Feuer

Hand Zeuge

(Imper. ν. ειμί) sei! (Vok. von Ζευς)

vier Element Wasser leben

prügeln waschen Finger; Zehe

Stärke

von wo, woher wild (Tier)

Reiterführer (lat. magister equitum)

Wohltäter (»verehrenswürdig«, für lat.) Augustus, Auguita

(Gen. von σύμπας: gesamt)

Zeugnis(-ablegung) (Aor. von βλασφημώ; vgl. ή βλασφημία,

L.14E) Mangel, Bedürfnis, Notwendigkeit; Verwen

dung, Nutzung

Gebet, Gelübde, Wunsch (Wunschpartikel; »wenn doch«) mannhaft, tapfer mißgestaltet, häßlich Gestalt)

ja nie

VOKABULAR L. 26 159

C. ή ώρα, -ας

D. ποιώ (ποιεϊν, ποιητής) δήτα

Ε. ή σωφροσύνη, -ης (σώφρων)

φαύλος, -ον, -η

λαμπρός, -όν, -ά (λάμπω)

έκλάμπω πρώιην τρισμύριοι, -α, -αι

Reifezeit, Schönheit; (rechte) Zeit; Jahreszeit (bes. Frühling); Tageszeit

ich mache, schaffe (verstärktes δή, einen Gedanken weiterführend;

etwa wie im Deutschen »also«, »denn«)

(»bewahrte Verständigkeit«) Besonnenheit, Selbstbeherrschung, Sittsamkeit

klein, unbedeutend, schlecht (vgl. im Deutschen »schlicht - schlecht«)

leuchtend, hell hervorstrahlen, hervorleuchten vor kurzem dreißigtausend

LEKTION 26

ό άνήρ, ανδρός δ πατήρ, -τρός ή μήτηρ, -τρός (dor. μάτηρ) ή θυγάτηρ, -τρός

Mann Vater Mutter Tochter

Ι Α. υπέρ (4- Gen.)

υπέρ (4- Akk.) über; für über . . . hinweg, mehr als . . ,1

Β. Μουσάων ό, ή αοιδός (άείδω > άιδω) ή χθων, -ονός ό κιθαριστής, -ού κρίνω εξετάζω

(die ältere, unkontrahierte Form; att. Μουσών) Sänger(in) Erdboden, Erdtiefe Kitharaspieler sondern, beurteilen, richten untersuchen, prüfen (auf Richtigkeit)

C. δοκιμάζω prüfen (auf Echtheit)

D. φιλότεκνος, -ον kinderliebend

Ε. ήδίων, ήδιον Superlat. ήδιστος, -ον, (ηδονή)

-η

angenehmer (vgl. L.24)

F. μιαρός, -όν, -ά unrein, schmutzig (Schimpfwort)

II Β. οί πένητες die Armen

C. ευγνώμων, εύγνωμον wohlbedacht

Ε. τυφλός, -όν, -ή blind πάλιν άναβλέπω

wieder aufblicken, wieder sehen können

160 VOKABULAR L.27

F. φορητός, -όν, -ή (φέρω > φορέω)

καλώς πράττω κείνος, -ο, -η

tragbar, erträglich

es geht mir gut = εκείνος, -ο, -η

1 In unserem Text ΙΑ 5 wäre der Akk. das in normaler Prosa gebräuchliche. Der Gen. - in diesem Sinn in der Dichtung nicht ungewöhnlich - bewahrt eine alte Variante der Anschauung und damit des Ausdrucks: der Stärkere steht oder schwebt gewissermaßen über dem Schwächeren.

LEKTION 27

ή Ελλάς, -άδος (Έλλην) Griechenland ή μονάς, -άδος (μόνος) Einheit ή τριάς, άδος Dreiheit ή δεκάς, -άδος (δέκα) Zehnzahl Άρτεμις, -ιδος (die Göttin) (ή) Έλληνίς, -ίδος Griechin, griechisch (fem.)

ή έλπίς, -ίδος (ελπίζω) Erwartung, Hoffnung ή έρις, -ιδος Streit, Hader ή πατρίς, -ίδος (πατήρ) Vaterland ή τυραννίς, -ίδος (τύραννος) »Tyrannis« (L. 19IIF) ό, ή παϊς, παιδός Kind, Junge, Mädchen

(παιδίον, παιδεύω, παιδεία)

ό πους, ποδός Fuß ό έρως, -ωτος Liebe ή χάρις, χάριτος Anmut, Gefallen, Gefälligk

Β. ήδέως gern ό παιδαγωγός »Knabenführer«1

c. D.

η μάχαιρα

συγγράφω ό αίθήρ, -έρος τό χάος 2

ή πίστις 2

Ε. φεϋ

βροτός

θηρεύω (θήρ)

ή ανομία (νόμος)

G. συνεργός, -όν (τό έργον)

Κ. πάς (L.31) γέμω (mit Gen.)

ή αδελφή (ό αδελφός) θαυμάσιος, -ον, -ά (θαυμάζω)

F.

Μ

Messer

aufschreiben, abfassen (die helle, obere Luftschicht, Himmel) »Aether« (gähnende) Leere, »Chaos« Vertrauen, Zuverlässigkeit, Beweismittel

(christl.: Glaube)

o, ach, wehe (Ausdr. von Schmerz, Zorn, Überraschung)

Sterblicher (Mensch) jagen

Gesetzlosigkeit

mitwirkend

jeder, ganzer voll sein

Schwester wunderbar, wunderlich

VOKABULAR L. 28 161

αντί (4- Gen.) χάριν αντί χάριτος

μέλλω ή κόρη

(auch: κόρα und κούρη < κόρ/^ά, L.19II I I )

gegen, statt, anstatt eine Gefälligkeit für die andere

im Begriff sein, vorhaben; wollen; zögern Mädchen, Tochter

1 D.h. der Sklave, welcher die Knaben είς διδασκάλου (in das [Haus] des Lehrers) oder ins γυμνά-σιον brachte.

2 Die Deklination wird in L.32 (bzw. L.37) behandelt.

LEKTION 28

ό όρνις, -ιθος (ό) πένης, -ητος (πενία) ή ίσότης, -ητος ή κακότης, -ητος (κακός, κακία) ή μεσάτης, -ητος (μέσος) ή νεότης, -ητος

(dor. ά νεότάς) (νέος)

ή όμοιότης, -ητος (δμοιος)

ή ταχυτής, -ήτος (Akzent!)

ή φιλότης, -ητος (φίλος)

Ι Α.

Β.

C.

Ε.

όδί, τοδί, ήδί (L.5IID) (τά) πρώτα πόλιν ένθάδε (ένθα)

συνέχω μάλα μάλλον μάλιστα

ή κακία

τρίς

II Α. δέδωκα

Β. σώιζω (Aor. έσωσα; Perf. σέσωκα)

Δημήτηρ, Δήμητρος (so!)

C. πράττω (πράσσω) (Aor. έπραξα; Perf. πέπραγα) (vgl. πράγμα, πρακτός)

καλώς, εύ (κακώς) πράττω τό δάκρυον

Vogel arm Gleichheit, Billigkeit Not, Unglück Mitte Jugend

Gleichheit, Ähnlichkeit Schnelligkeit Freundschaft, Liebe

(verstärktes δδε, etwa:) dieser da = (τό) πρώτον zuerst Akk. ν. πόλις Stadt (L.37) hier

zusammenhalten sehr, ganz (Adv.) mehr, eher (Komp. ν. μάλα) am meisten, ganz besonders (Sup.)

Schlechtigkeit, Laster

dreimal

s. L.17IA

bewahren, retten

(»Mutter Erde«)

tun

es geht mir gut (schlecht) Träne

162 VOKABULAR L.29

LEKTION 29

τό ανάγνωσμα, -ατός

τό γράμμα, -ατός (γράφω)

τό δόγμα, -ατός (δοκεί)

τό δράμα, -ατός

τό πνεύμα, -ατός (πνέω) τό πράγμα, -ατός (πράττω) τό σώμα, -ατός τό χρήμα, -ατός τό χρώμα, -ατός τό ούς, ώτός τό φώς, φωτός Ι Α. εκατόν (lat. centum)

τριάκοντα (lat. triginta) Β. tö θητα

ό κύκλος ό γραμματικός ή γραμματική

C. έα

πράγματα παρέχω

D. ταράττω (-σσω)

Ε. πνεϊ (πνέω, πνεύμα)

G. σύνθετος, -ον

Η. περιπατώμεν

Ι. δεϋρο είπον1 (Aor.) (Inf. ειπείν;

Imp. είπε) τερπνός, -όν, -ή

τέρπω

Κ. ή καρδία, -άς

II Α. φεύγω (Aor. έφυγον;

Perf. πέφευγα) δύστηνος, -ον

Β. ένδον

C. ό πύργος ό οίστός

D. δ δακτύλιος (δάκτυλος) αποβάλλω (Aor. άπέβαλον) αύθις

Lesestück »Geschriebenes«: Buchstabe, Schrift, Brief,

Buch; (PI.:) Wissenschaften Meinung, Ansicht, Beschluß, Lehrsatz,

»Dogma« (L.19I) (ein »Tun«) Schauspiel Hauch, Wind, Atem, Geist (was einer tut) Betätigung, Angelegenheit, Sache Körper Ding; PI.: Güter, Vermögen, Geld Farbe Ohr Licht (-^L.45IIA)

einhundert dreißig

der Buchstabe Theta Kreis Grammatiker, Sprachforscher, Gelehrter Sprachlehre, Grammatik

oh! (überraschter Ausruf) Schwierigkeiten bereiten

verwirren, durcheinanderbringen

(er, sie, es) bläst, atmet

zusammengesetzt (vgl. Synthese)

wir wollen herumgehen, -wandeln

(komm) hierher, wohlan; bisher sagte

erfreulich, angenehm

erfreuen

Herz

fliehen, auch: vertrieben, verbannt werden (sein)

unglücklich, unselig

drinnen

Turm (vgl. Burg) Pfeil

Fingerring wegwerfen, verlieren wieder

G. είδον 1 (Aor.) (Inf. ίδεϊν; Imp. ίδέ und ιδού)

VOKABULAR L. 30

sah, erblickte (lat. video)

1 Kein von der gleichen Wurzel gebildeter Präsensstamm vorhanden.

163

LEKTION 30

ο γέρων, γέροντος ό λέων, λέοντος ό οδούς (ion. οδών), οδόντος

ών, όν, ούσα; οντος, ούσης εκών, έκόν, έκοϋσα (^εκών) άκων, άκον, άκουσα (ά^έκων)

ό γίγας (Γίγας), -άντος ό έλέφάς, -άντος

Ι Α. δίς, τρίς

ήδιστος, -ον, -η (ηδονή L.9; ήδίων L.26IE; ήδέως L.27B)

πρόσφορος, -ον

Β. ό λύκος (lat. lupus)

C. ή μυϊα, μυίάς αναίσθητος, -ον

F. ό οφθαλμός

alter Mann, Greis Löwe (lat. leo, leonis) Zahn

seiend (Part, von ειμί) freiwillig, aus eignem Antrieb, gern unfreiwillig, gegen s. Willen, gezwungen

Riese, Gigant Elefant; Elfenbein

zweimal, dreimal angenehmste, süßeste

»zuträglich«

Wolf

Fliege unempfindlich, insensitiv

Auge

II A. βλέπω blicken (sp. sehen)

άπειρος, -ον unerfahren ή πείρα Versuch, Erfahrung

άπειρος, -ον unendlich τό πέρας, -ατός Begrenzung, Ende

B. ό τρόπος (τρέπω) Manier, Art. u. Weise, Charakter πείθω überreden, überzeugen

C. ό εταίρος Genosse, Gefährte

D. ό χορός Chor ή Ώκεανίς , ίδος Tochter des Okeanos υπακούω (4- Gen. oder Dativ) gehorchen, willfahren

E. πάρειμι zugegen sein άπειμι fortsein

G. έναντίος, -ον, -ά gegenüber(gesetzt), entgegenstehe

164 VOKABULAR L. 31

δοξάζω (δόξα, δοκεί) τώι όντι ι όντως (Adv.) \ ό δικαστής, -οϋ (δίκη,

δίκαιος . . .) άμαρτάνω

meinen, vermuten

wirklich (»seienderweise«)

Richter

verfehlen, irren

LEKTION 31

A. πάς, πάν, πάσα πάντες, πάντα, πάσαι ίσος, -ον, -η

jeder, ganz alle gleich (gleichberechtigt, »recht und billig«)

B. έμψυχος, -ον (έν 4-κράτιστος, -ον, -η τό κράτος, -ους ή μοίρα

ψυχή) beseelt der stärkste, beste Stärke Anteil1

C. είς, ές (4- Akk.) in (. . . hinein), zu, für, in bezug auf (vgl. L .3 I ;9C)

F. πονηρός, -όν, -ά (ό πόνος είτα

(urspr. mühebeladen) verderbt, schlecht Arbeit, Mühsal) dann, darauf

G. ό σκορπιός Skorpion

II A. ή βουλή

βουλεύω έπιβουλεύω τινί

Erwägung, Plan, Absicht bedenken, planen, beabsichtigen bedenken, planen gegen jd.

B. άποθνήισκω (Aor. μήν

άπέθανον) sterben; getötet werden (steigernde Partikel; etwa »fürwahr«, »wah

D. άτε (oft mit Part.)2 da ja

F. κακώς λέγω τινά καθεύδω 3

καίπερ (m. Partiz.)

Schlechtes reden über jd.; jd. schmähen schlafen obgleich

III C. άμα (oft m. Part.)

D. ή τελευτή

zugleich

das Ende, der Tod

1 Auch (ή Μοίρα) die übermenschliche Macht, die Menschen ihren »Anteil« (μοίρα) zuteilt (etwa »Schicksal«).

2 άτε zeigt objektive Ursache an, ώς einen subjektiven Grund. 3 Imperf. meist έκάθευδον (gegen die Regel über das Augment bei Komposita, Ap.Gr. zu L. 7.3;

dazu Ap.Gr. L.41.11); Fut. καθευδήσω. Andere Tempora ungebräuchlich.

VOKABULAR L. 32 165

LEKTION 32

τό γένος, γένους Abstammung, Geschlecht, Gattung (lat. genus) τό έθνος, -ους1 Schar, Volksstamm, Volk, Nation τό έθος, -ους Gewohnheit, Brauch τό ήθος, -ους2 gewohntes Verhalten, Sitte, »Ethos«, »Charakter« τό έπος, -ους (< Ρέπος)3 (ein Gesagtes) Wort, Rede, Erzählung;

Hexameter τα έπη »Epos« το μέλος, -ους Gesang, Melodie, Lied τά μέλη 1. Lieder, lyrische Gedichte τά μέλη4 2. Glieder: der Körper τό κάλλος, -ους (καλός) Schönheit τό μέγεθος, -ους (μέγας) Größe τό πάθος, -ους Erfahrung, Leiden, Affekt, Leidenschaft τό τέλος, -ους5 Ende, Vollendung

Ι C. αγορεύω reden

D. ό γάμος (γαμώ) Hochzeit, Ehe άιδω (Imperf. ήιδον6) singen

G. ή συμμετρία (>An-, Ab-, Zugemessenheit«) Gleichmaß ή κιθάρα (das große Saiteninstrument) ό κιθαριστής Kitharaspieler ή κιθαρίστρια Zitherspielerin

Ι. πολυχρόνιος, -ον (»vielzeitig«) langdauernd φθείρω 7 verderben ή ομιλία Umgang, Zusammensein, Gesellschaft

(sp. Unterredung, Unterricht)

μέτεστί μοί τίνος ) teilhaben an etwas μετέχω τινός )

II Β. καταφεύγω είς fliehen nach . . ., Zuflucht suchen in . . .

ή ασυλία (συλάω etwas gewaltsam wegnehmen; also) »Unverletzlichkeit« (»Asyl«)

ό στρατός (στρατηγός) Heer

στρατεύω zu Felde ziehen

D. ό αστήρ, -έρος Stern τό άστρον Steinbild (wenigstens in späterer Lit.) ή χαρά Freude έξήλθον ich (sie) kam(en) heraus είσήλθον ich (sie) ging(en) hinein τό δαιμόνιο ν s. L.23B ή παιδίσκη 8 (παϊς) Mädchen, Magd έμβλέπω τινί auf jd. hin-, jd. anblicken τό μνη μείον Andenken, Erinnerungszeichen; (nachklass.)

Grab

166 VOKABULAR L. 33

Ε. άείσατε s.o. I D τό στόμα, -ατός Mund

1 Ethnologie. 2 Urspr. »gewohnter Aufenthalt, Wohnsitz« (auch von Tieren). 3 Vgl. είπον (< έ^επον) sagte. 4 Bis in die röm. Kaiserzeit nie im Singular; m.E. ohne Beziehung zum Vorangehenden. 5 Teleologie. τελείν vollenden, τέλειος vollendet. 6 Aus (poet.) άείδω. 7 Urspr. Bedeutung »vermischen«. 8 Nicht alt-attisch.

LEKTION 33

I 'Αντισθένης, -ους Δημοσθένης, -ους Διογένης, -ους Σωκράτης, -ους τό γήρας, γήρως τό γέρας, γέρως

Α. λιθουργός (λίθος 4- έργον) ή γραφή

διαφθείρω (φθείρω)

Β. ό Σάμιος ή Σάμος

ή ήβη

C. ένδικος, -ον δείλαιος, -ον, -ά (δειλός) συνδουλεύω

D. ό τύμβος ή στήλη

πατρικός, -όν, -ή ή ευεργεσία (ό ευεργέτης) παρά (4- Akk.)

παρά (4- Dat.) παρά (4- Gen.)

II ευγενής, -ές δυσγενής, -ές συγγενής, -ές

Ηρακλής, -έους Περικλής, -έους Σοφοκλής, -έους

das (Greisen-)Alter Ehrengabe

Steinmetz Zeichnung, Gemälde; ein Schreiben, Schrift

stück; Anklageschrift verderben

Einwohner der Insel

Jugend

gerecht, gerechtfertigt unglücklich, jammervoll Sklave sein, dienen, zusammen mit -

Grabhügel Pfeiler, Säule (einzeln stehend für Inschriften,

als Grabmal u.a.) väterlich, von Vätern ererbt Wohltat, das Wohltun neben, zu . . . hin, an . . . entlang,

im Vergleich zu (L. 5 A) b e i ( L . H I D ) von . . . her

wohlgeboren, adlig (das Gegenteil) verwandt

VOKABULAR L. 33 167

ευτυχής, -ες άτυχης, -ές δυστυχής, -ές εύήθης, εύηθες

(ή εύήθεια κακοήθης, κακόηθες ενδεής, -ές τίνος (δεϊ μοι) αυτάρκης, αύταρκες

(άρκεϊ ή αυτάρκεια αληθής, -ές σαφής, -ές ψευδής, -ές υγιής, -ές εύκλεής, -ές δυσκλεής, -ές άκλεής, -ές

Α. καίπερ (4- Part.) ούτοι (ού 4- τοι; τοι [= σοι])

Β. τό πρόβατον δάκνω

D. τό ψεύδος, -ους

Ε. ή ιστορία

F. τό φάρμακον ή κεφαλή

G. ή εύκλεια υπέρ (4- Gen.) υπέρ (4- Akk.)

Ι. οικείος, -ον, -ά (οίκος)

Κ. ιδού αύτηί τό έαρ (lat. ver) δ ένιαυτός, -ού ή γαστήρ, -ρός δ νώτος = (att. häufiger)

τό νώτον, gleichbedeutend τά νώτα

μέλας, μέλαν, μέλαινα

glücklich (wer Glück hat)

(das Gegenteil)

gutmütig, einfältig, dumm Dummheit) bösartig, »übler Charakter« bedürftig, Mangel leidend sich selbst genügend es genügt) (Selbst-)Genügsamkeit (»Autarkie«) wahr deutlich; wahr falsch, trüglich, lügnerisch gesund berühmt in schlechtem Ruf unberühmt

obgleich (bestärkende Partikel) gewiß nicht

Schaf (L. 15 H) beißen

Irrtum, Täuschung, Betrug, Lüge

Erkundung, Erzählung, Geschichte

Gift; Heilmittel Kopf

guter Ruf, Ruhm über, für, zum Besten über (. . . hin), über (hinaus)

(zur Hausgemeinschaft gehörend, lat. familiaris) eigen, verwandt, befreundet

sieh! vgl. L . 5 I I D T a ö i ; L . 2 8 I A Frühling Jahr Bauch, Magen Rücken

scbs

168 VOKABULAR L. 34

L E K T I O N 34

I

C. συμφέρει (L. IOC)

D. τέρπω (m. Akk.) (τερπνός)

Ε. ή εκκλησία

es »trägt bei«, nützt

ergötzen, erfreuen, gefallen

Volksversammlung

F. μέμνημαι (Perf.) (ή μνήμη) sich erinnern

G. προσδέω anbinden ή πέτρα Fels, Klippe (sp. auch »Stein«) ό πέτρος Stein (sp. auch »Fels«) τά χαριστήρια Dankopfer

II A. βεβούλευμαι (habe erwogen) bin entschlossen

(βουλεύω, auch Med. erwägen, planen)

B. ή λύσις (λύω)1 Lösung

C. προσφέρω herantragen ή κλίνη Lager, Bett παραλύω 2 auflösen ή εξουσία (έξεστι) Erlaubnis (Freiheit, Gelegenheit), etwas zu tun;

nachklass. Macht, Gewalt (im Staat) άνω (Adv.) oben; hinauf άνωθεν von oben

D. ή κλείς, κλειδός 3 Schlüssel δ ουρανός Himmel έσται (Fut. zu εστί) wird sein αμήν (hebr.) Amen

III ό αγρός Acker, Land τρίβω reiben διατρίβω zerreiben; bes. Zeit hinbringen, verweilen4

ή διατριβή Zeitvertreib, Unterhaltung, Diskussion έπαφρόδιτος, -ον (»woran Aphrodite ist«) liebreizend φιλάνθρωπος, -ον menschenliebend ή εορτή Fest ό σίτος Weizen, Getreide, Lebensmittel

1 Die Deklination wird in L. 37 behandelt. 2 Vgl. Paralyse, Paralytiker. 3 Ältere Formen κληίς, κλαίς, vgl. lat. clavis. 4 Lat. tempus terere.

VOKABULAR L. 35 169

LEKTION 35

I ή ισχύς, -ύος (ισχύω, Ισχυρός) ό ιχθύς, -ύος ό μΰς, μυός ό, ή ύς, ύός (σΰς, συός)

Α. άφωνος, -ον (ή φωνή)

Β. ό Ελλήσποντος

C. βαδίζω (βαίνω) έσθίω

D. ό άρτος ώδε

F. πλήρης, -ες (lat. plenus)

G. ήμερος, -ον ό πόρος

πορίζω άπορος, -ον

ή απορία, -ας

Stärke Fisch Maus Schwein (Eber/Sau)

ohne Stimme

Hellespont (jetzt Dardanellen)

(zu Fuß) gehen, marschieren essen

Brot hiei, so

voll

zahm, gezähmt, sanft Mittel, Methode, etwas zu erreichen: Paß, Furt;

Hilfsmittel; PL: Einkünfte etwas (Nützliches) beschaffen unpassierbar; rat-, hilflos (»hier gehts nicht weiter«) Verlegenheit,

Hilflosigkeit, Mangel, Zweifel

II βαρύς, βαρύ, βαρεία 1

βραχύς, -ύ, -εία βραδύς, -ύ, -εία ταχύς, -ύ, -εία γλυκύς, -ύ, -εϊα2

ηδύς, -ύ, -εϊα (ή ηδονή) ήδέως

οξύς, -ύ, -εϊα (τό όξος

ευθύς, -ύ, -εϊα

Α. ή τέρψις, -εως3 (τέρπω) καίριος, -ον, -ά

ό καιρός

Β. ή μεταβολή (μεταβάλλω) ή ρίζα πικρός, -όν, -ά κούφος, -ον, -η

Ε. δ ρυθμός (ρέω

ή αρμονία (άρμόττω

schwer, lastend; tief (Stimme, Ton) kurz langsam schnell süß, lieblich angenehm, süß, erfreulich mit Vergnügen, gern scharf, spitz, rasch; scharf-, helltönend Essig) gerade

Ergötzung, Genuß richtig (Ort, Zeit, Situation), passend das rechte Maß, der fruchtbare Augenblick

Veränderung, Wechsel Wurzel scharf, bitter, schmerzhaft leicht (Gewicht)

das (regelmäßige) Fließen, Maß, »Rhythmus« fließen) (»Zusammengefügtheit«) Verbindung, »Harmonie« fügen)

170 VOKABULAR L. 36

F. ή φύσις, -εως3

G. σπεύδω ή σπουδή

III Α. ή Έρινύς, -ύος

ίώ

Β. σεμνός, -όν, -ή τό δώμα (poet.) (lat. domus) χθόνιος, -ον, (-ά) (ή χθων,

χθονός)

1 Barometer. 2 Glykose. 3 Deklination L.37.

Natur

sich beeifern, eilen Eifer, Eile

Rachedämon, Erinye (ein erregter Ausruf)

verehrt, ehrwürdig, erhaben Gebäude, Haus, Wohnung dem Erdboden zugehörig, unterirdisch

L E K T I O N 36

Α. ό παιδευτής, -οϋ (παιδεύω) υμέτερος, -ον, -ά ίδιος, -ον, -ά (ιδιώτης) αλλότριος, -ον, -ά

Β. ή μανία μαίνομαι

φέρομαι (φορά)

D.

πείθω πείθομαι (4- Dat.)

ό χαρακτήρ, -ήρος γνωρίζω

ψεύδω (ψευδής, τό ψεΰδος) ψεύδομαι

F. πάντηι (Adv.)1

στέργω τι; τινά

G. βούλομαι

Η. γίγνομαι ούποτε; ουδέποτε μάχομαι τινι

ή μάχη καθάπερ

Ι. παύω παύομαι

Erzieher euer (mein, dein, usw.) eigen; persönlich, privat (nicht mein usw. eigen), eines andern; fremd

Raserei, Wahnsinn rasen; verrückt sein getragen werden; sich tragen, treiben lassen,

sich bewegen zureden, überreden (sich überreden lassen) jd. gehorchen

Prägung, Eigenart erkennen (sp. auch »kenntlich machen«,

»mitteilen«) täuschen sich täuschen; für sich täuschen, i.e. lügen

überall sich zufrieden geben mit . . .; gern haben,

lieben

wollen

werden nie(mals) kämpfen gegen (»mit«) jd. Kampf, Schlacht gleichwie

aufhören machen, beenden aufhören

VOKABULAR L. 37 171

Κ. εύχομαι (θεοϊς) (ή ευχή) beten

L. λύομαι (Med.) ό ιερεύς, έως2

(»für sich befreien«) freikaufen Priester

Μ. έρχομαι τό βαλανείον λούω

gehen, kommen Bad (öffentliches) waschen, baden; Med.: sich waschen, baden

ήδομαί τινι sich freuen über, an etwas; etwas gern haben οπτος, -ον, -η ευφραίνομαι σφόδρα

gebraten sich freuen, froh sein sehr

Ν. φυλάσσομαι τι φυλάσσομαι τι, άπό, μή (πολιτεύω

πολιτεύομαι

etwas bewahren, beachten sich vor etwas hüten Bürger sein; häufiger:) als Bürger leben, tätig sein; den Staat verwalt

1 Wohl ein alter Dativ, wie κοινήι gemeinsam, ΐδίάι privatim, ταΰτηι auf diese Weise, βο,πήι wie?, ήι so, δίκηι mit Recht, λόγωι - έργωι (L.5IF), usw.: »adverbiell«.

2 Deklination s. L.39.

LEKTION 37

ή άσκησις, -εως ή γένεσις, -εως ή δύναμις, -εως ή μάθησις, -εως ή πόλις, -εως ή πράξις, -εως ή φύσις, -εως (φύω)

ό μάντις, -εως

Α. πολιτικός, -όν, -ή δ πολιτικός (άνήρ) τά Πολιτικά (βιβλία) ή πολιτική (τέχνη) ) τά πολιτικά (πράγματα) \ ή κοινωνία (κοινός) τό μέρος, -ους εύπορος, -ον άπορος, -ον δτι μάλιστα υπάρχει δήλος, -ον, (-η) πολύς, πολύ, πολλή

πολλοί, -ά, -αί

Übung, Training Werden, Entstehung Fähigkeit, Macht; Möglichkeit, Potentialität das Lernen Burg —» Stadt - * Staat das Tun, die Tat der Wuchs, Eigenart, Begabung, »Natur«

Seher, Wahrsager

auf d. Staat bezüglich Staatsmann Bücher über den Staat

»Politik«

Gemeinsamkeit, Gemeinschaft Teil »wohlversehen«, reich »hilflos, ohne Mittel«, arm so sehr wie möglich; möglichst ist vorhanden, gegeben, existiert einleuchtend, klar viel, groß viele

D . προσαγορεύω anreden

172 VOKABULAR L. 38

Ε. μάτην (Adv.)

Η. ένεργέω (nachklass.) (έν 4- έργον) ή ενέργεια

δυνάμει - ένεργείάι (Arist.)

κατ' αυτήν επιστήμων, -ον, -όνος

(επιστήμη) ό σκότος, -ου > τό σκότος, -ους S ή χροά, -άς (< χροιά, -άς)

(vgl. ό χρως, χρωτός, und τό χρώμα, -τος

μηδαμώς ) ουδαμώς S

Κ. άγνωστος, -ον (L.24IIIΒ)

L. άψευδής, -ές είκώς, -ός, -ότος3

ή είκών, -όνος εικάζω

Μ. τέρπω τέρπομαι κοινωνικός, -όν, -ή

(ή κοινωνία) μεταβαίνειν

vergebens, um nichts

am Werk, wirksam, aktiv sein, wirken

das Am-Werk-sein, Aktivität, Wirksamkeit, Verwirklichung2

in Möglichkeit - in Verwirklichung, »potentiell - aktuell«

ihr entsprechend wissend, ein Wissender

Dunkelheit

Haut; Hautfarbe; Farbe Haut Farbe)

durchaus nicht, keineswegs

unbekannt, unkenntlich

nicht-irrend; nicht-lügend ähnlich (dem Vorbild), wahrscheinlich Abbild, Porträt; Gleichnis ähnlich machen, abbilden; vergleichen;

vermuten, erraten (als wahrscheinlich)

jd. ergötzen, erfreuen erfreue mich (Dat. durch, an) für die Gemeinschaft, mitmenschlich

hinüber-, weitergehen

1 »Bemittelt- unbemittelt«; vgl. Vok. L.35IG. 2 So Aristoteles; also grundverschieden von dem modernen »Energie«-Begriff. 3 Fem. -via; Part.Perf. zu έοικα »bin gleich« (»ähnlich«); vgl. Vok. L.23IE.

LEKTION 38

I B. νομίζω (ό νόμος)

σέβομαι

παιω (τό) τέλος

C. θνήισκω (poet.)

D. ανάγκη (+ εστίν)

E. ό μητροκτόνος (κτείνω)

als Brauch haben, anerkennen, meinen, glauben verehren schlagen Ziel, Ende1

= άποθνήισκω

(es ist) Notwendig(keit) 4- Inf.

Muttermörder

VOKABULAR L. 39 173

G. ή ευγένεια, (ευγενής, -ές) έσθλός, -όν, -ή ή Σπαρτιατίς, -ίδος

(fem. zu ό Σπαρτιάτης)

Ι. προλέγω θέλω = έθέλω (Fut. έθελήσω

= θελήσω) δ εϊρων, είρωνος

edle Abstammung, Adel edel Spartanerin

vorhersagen wollen; bereit sein, etwas zu tun

einer, der anders spricht als er es meint; dabei sich selbst abwertet, verstellt (»Ironiker«)

ειρωνεύομαι ή ειρωνεία ή φλυαρία

den Ironiker spielen »Ironie« albernes Gerede

II A. οί Σκύθαι

παραγίγνομαι άμαθης, -ές (έμαθον)

Skythen: ein großes Volk in Süd-Rußland dazukommen, ankommen unwissend, töricht

B. δ αίνος

ή γραΰς, γραός (Vok. γραύ) όνειδίζω

(τό όνειδος, -ους διά παντός

eine bedeutsame kurze Äußerung, Erzählung, Fabel

Greisin, Alte (L.41) schmähen Schmähung, Schande) (»durch alles«) durchweg, immer

C. ή αρτηρία τό νεϋρον (lat. nervus) αφανής, -ές (φαίνω) αυξάνω (lat. augeo)

Ader; »Arterie« Sehne nicht sichtbar vergrößern

1 Der Akk. hier wie ein Adverb gebraucht (»am Ende«, »endlich«), so αρχήν, το πρώτον etc.

LEKTION 39

ό άλιεύς, -έως ό βασιλεύς, -έως ό έρμηνεύς, -έως ό ιερεύς, -έως ό νομεύς, -έως

Θησεύς, -έως, 'Οδυσσεύς, -έως, Άχιλλεύς, -έως

Ζευς, Διός

Fischer König Erklärer, Deuter, Dolmetsch Priester Hirte

I Α. φιλόπολις

πλησίον (Adv.) παραπλήσιος, -ov, -ά

die Stadt (den Staat) liebend nahe (»recht nahekommend«) ungefähr gleich, sehr

ähnlich

174 VOKABULAR L. 40

Β. ήρωϊκός, -όν, -ή περί (4- Gen.) περί (4- Akk.)

D. ούκουν (ούκ 4- ούν)

ούκοΰν (ούκ 4- ούν)

αύ (= αύθις) ό φαψωιδός, -ού

F. χώτι = καί δ τι υπέρτερος, -ον, -ά νικώμες (dor. u.a.)

»heroisch« (um . . . herum), über (= betreffs) (L.4I) um . . . herum, gegen (bei Zahlen und Zeit

angaben)

also nicht (stark verneinend)1

nicht also, »nicht wahr?« (meist in Frage, Zustimmung zu e. Folgerung erwartend)

wieder(um) »Rhapsode« (der epische Dichtungen vorträgt)

höher, darüber = ion.-att. νικώμεν wir siegen, wir sind Sieger

II A. βάλλω

δ εύρο

δεϋτε οπίσω (mit Gen.)

werfen hierher; bis jetzt (oft vor Imperativ, die Auf

forderung verstärkend; dazu, quasi Plural:) (kommt) hierher hinter, zurück

(πρόσω vor, vorwärts) ποιήσω, Fut. zu ποιέω > ποιώ machen

B. μονοφθαλμός, -όν einäugig

C. άηδώς Adv. (ηδύς) ήρόμην 2

ohne Vergnügen, mit Widerwillen fragte

1 Aber auch in leidenschaftlicher Frage, die Antwort »Ja« implizierend. 2 St.Aor.; Infin. έρέσθαι; Präsens (att.) ungebräuchlich; vgl. ερωτάω fragen.

LEKTION 40

I B. πέμπω (Aor. έπεμψα) senden

ή επιστολή Auftrag, Brief

εγγράφω (hin)einschreiben, eintragen

C. τό πλήθος, -ους Menge

μέχοι(ς) bis (als Präp. mit Gen.) τά Πύθια die »Pythischen« Spiele (in Pytho = Delphi)

I). ό Πειραιεύς, Πειραιέως »Piräus« (der Haupthafen Athens) (Πειραιώς)

έπεί επειδή εντεύθεν

als, da (Konj. der Zeit und des Grundes) (durch δή, s. L.3K, verstärktes έπεί) von hier, von da aus, von da an, von da her

(Ort, Zeit, Ursache)

VOKABULAR L. 41 175

τα ιερά »Heiliges, Sakrales«; z.B. Kultutensilien oder (hier) Opfer (s. L . 3 7 L . Fn. 5)

ή άνθρωπος πότερος, -ov, -ά πότερον . . . ή

(verächtlich, wie dt. »das« Mensch) welcher (von beiden)? ob . . . oder

II A. ιδρύω jd., etwas hin-, niedersetzen; Med.: auf-, ein

σεμνός, -όν, -ή (σέβομαι

αί Σεμναί

richten, gründen, stiften (Statuen, Tempel) ehrwürdig, erhaben verehren) (Kultname der Eumeniden-Erinyen in Athen)

c. κ α θ ' εαυτό an und für sich κ α θ ' εαυτόν »für sich« κ α θ ' εαυτόν γίγνεσθαι für sich sein, allein sein

D. πίνω trinken ίσως (Adv. zu ίσος »gleich, recht und billig«:

μεθύω (ή μέθη

»billigerweise«) vielleicht (be-)trunken sein Trunkenheit)

G. τό έτος, -ους πεντήκοντα διαφέρει μοι

Jahr fünfzig etwas macht für mich einen Unterschied

III A. ό σταυρός Pfahl; nachklass. das Kreuz (barbarisches

Ελληνιστί (Adv.) Έβραϊστί, 'Ρωμαϊστί ό άρχιερεύς, -έως

Hinrichtungsinstrument) auf griechisch, in griechischer Sprache auf hebräisch, römisch (lateinisch) Oberpriester

B. επιγράφω auf-, daraufschreiben

LEKTION 41

τό άστυ, άστεως Stadt (als Wohnort) ό πήχυς, πήχεως Elle (Unterarm —* Maß) πρέσβυς, πρέσβεως alt, der Alte (poet.) πρεσβύτης, -ου alt, der Alte (pros.)

PI. οί πρέσβεις Gesandte ό πρεσβευτής, -ού Gesandter

(PI. πρεσβευταί)

ό, ή βοϋς, βοός Ochse, Kuh ή γραύς, γράός alte Frau ή ναύς, νεώς Schiff

176 VOKABULAR L. 41

πο Κνς, πολύ, πολλή viel πολλοί, πολλά, πολλαί viele

Ι Α. μέγας, neut. μέγα groß

ό ήρως, ήρωος Heros, Held (L.42)

Β. ήσυχος, -ον ruhig ή ησυχία Ruhe τά Διονύσια (Fest der Dionysos) ό Σπαρτιάτης (die »Spartiaten« sind die bevorrechteten

Adligen in Lakedaimon = Sparta) τό συμπόσιον Trinkgelage ό κώμος Festzug (oft von Angeheiterten)

(ή κωμωιδία »Komosgesang«)

C τό άγαλμα, -τος1 Zierde, Stolz; Götterstandbild ό Παρθενών, -ώνος der Parthenon ή Νίκη Siegesgöttin (»Sieg«) όσον (m. Maßangabe) (»so groß, wie . . .<) »ungefähr« ό άγκών, ώνος Ellbogen τό διάστημα, -τος Abstand

D . ό μόχθος Mühsal

F. άχθομαι (4- Dat.) beladen sein, betrübt sein, sich ärgern (über) (τό άχθος Bürde, Last)

II Α. ή θεράπαινα Dienerin

πολεμέω Krieg führen, bekämpfen (m. Dativ)

Β. τρίτος αυτός »selbdritt«, d.h. selbst mit zwei andern ύπό (4- Gen.) unter, von (Urheber, beim Passiv), infolge ύπό (4- Akk.) unter . . . hin, gegen, um (von der Zeit) έπλευσα (Aor. zu πλέω) fuhr (zu Schiff)

(ό πλους, περίπλους s. L.15G)

C ή μυριάς, -άδος »Myriade« (10000) ή βασίλεια 2 Königin ή βασιλεία Königsherrschaft, Königtum βασίλειος, -ον (-ά) königlich (davon:

ή βασίλειος στοά in Athen, L. 44) τά βασίλεια Königspalast ούκ έχω (m. Inf.) (»habe nicht, zu . . .<) kann nicht . . . έμπροσθεν (m. Gen.) vor (räumlich; auch zeitlich) εμβάλλω hineinwerfen; auch intrans. sich hineinwerfen,

einfallen, rammen δύομαι 3 versinken καταδύω versenken ό τριήραρχος 4 Kapitän einer Triere Έλληνίς, -ίδος (fem.) griechisch, Griechin τρέπω wenden

D. ό, ή κύων, κυνός Hund

VOKABULAR L.41 177

φαίνω ( V φαν)

ή άμαξα έλκω ευαγγέλια θύειν ή κακολογία

ans Licht bringen, zeigen; Med.: sich zeigen, erscheinen, scheinen

Wagen ziehen Dankopfer für e. gute Nachricht darbringen üble Nachrede, Schmähung

III

ή βουλή

βούλομαι ή βούλησις, βουλεύω

(ή βούλευσις,

εως

βουλή βούλομαι βουλεύομαι συμβουλεύω5

Wille, Ratschluß (Homer); Beratung, Überlegung; Rat (Behörde), Ratsversammlung

ich will Wille, Absicht 1. überlegen, planen

-εως Planung, bes. von Mord) 2. im Rat sitzen, Ratsherr sein Ratsherr) Rathaus) überlegen, planen

(ό βουλευτής (τό βουλευτήριον

Med. βουλεύομαι (att. häufiger als d. Aktiv) βεβούλευμαι

συμβουλ,εύω σοι συμβουλεύομαι μετά σοϋ συμβουλεύομαι σοι ή συμβουλή ό σύμβουλος

Α. ή

δύσγνωστος, -ον

ή οργή ασφαλής, •ές (ασφάλεια)

κενός, -ον, -ή όοτισοϋν (όστις 4- ούν)

(habe erwogen und) bin entschlossen ich rate dir ich berate mich mit dir ich frage dich um Rat Beratung; das Ratgeben Ratgeber

(beteuernde Partikel) fürwahr, gewiß (auch in der Frage: wirklich?, ja?)

schwer zu erkennen, unerkennbar (vgl. L.37K άγνωστος)

Zorn, (heftiges) Temperament (»nicht ausgleitend«) sicher, verläßlich leer, eitel wer immer

1 Eigentlich »etwas, worauf man (der betr. Gott) stolz ist, sich daran freut«, »πάν έφ' ώι τις άγάλλε-ται« (άγάλλομαι »freue mich«, »bin stolz«).

2 Von δ βασιλεύς, L.39. 3 Das Praesens Aktiv dieses Verbum Simplex wird sehr selten gebraucht (seine Komposita aber sehr

häufig!) und gar transitiv (δύω versenken) so gut wie nie, intransitiv (versinken) manchmal (von Gestirnen). Zum normalen, intransitiven Medium δύομαι gesellt sich aber oft - ebenfalls intransitiv - der starke Aktiv Aorist έδυν (wie£<j>uv, L.69IP)und, gleichfalls intransitiv, das Perfekt δέ-δυκε »ist untergegangen«.

4 Auch - attisch normal - ό τριηράρχης, -ου. 5 Vgl. griech. Lektion 40IA.B; IIC-E.

178 VOKABULAR L. 42

L E K T I O N 42

Σαπφώ, -ούς; so Γοργώ, 'Ινώ, Καλυψώ

Ή χ ώ , -ούς (ήχώ) Πειθώ, -οϋς

(weibl. Namen)

Hall, Schall, »Echo« und dessen Göttin Überredung (-skraft, -skunst) und deren Göttin

ή αιδώς, -οΰς ό ήρως, -ωος

Scheu, Ehrfurcht, Respekt, Scham Held, Halbgott1

το γόνυ, γόνατος Knie

τό φρέαρ, φρέατος τό ύδωρ, ύδατος

Brunnen Wasser

πολύς, πολύ, πολλή μέγας, μέγα, μεγάλη

viel groß

Ι Α. θαυμαστός (θαυμάζω)

ό δημιουργός (δήμος, έργον) ή ρητορική (τέχνη) (ό ρήτωρ)

bewundernswert Handwerker, Verfertiger »Rhetorik«

Β. τό κήρυγμα (κηρύσσω, ό κήρυξ)

ή άπόδειξις, -εως

(was ein Ausrufer ausruft) Bekanntr Ankündigung, Proklamation

Demonstration, Beweis

D. κτείνω töten δοκώ < δοκέω meinen; scheinen (L.49) οϊομαι 2 ) οίμαι ) δέω (Aor. έδησα)

συνδέω

glauben, meinen

binden zusammenbinden

Ε. εϊρηκα (Perf.) ημίθεος (ήμι- = lat. semi-)

ich habe gesprochen, gesagt Halbgott

G. βαθύς, βαθύ, βαθεϊα tief

αποφεύγω δύναμαι (Part, δυνάμενος)

(ό δυνάστης, ή δύναμις, ή δυναστεία, δυνατός)

entfliehen Macht, Fähigkeit haben, können

Η. ό ικέτης, -ου ι ή ίκέτις, -ιδος \ ικετεύω γεραιός, -όν, -ά (γέρων)

Schutzflehende(r)3

(um Schutz) anflehen alt, ehrwürdig

Ι. υίείς, ύέων ό σκύτοτόμος παρακελεύομαι 4 (κελεύω)

II Α. πορεύομαι

ό πόθος (τινός)

s. Ap.Gr. L.42.6 (»Lederschneider«) Schuster, Sattler zureden, ermuntern

marschieren, reisen (Akt. poet. jd. in Bewegung setzen, reisen machen)

Sehnen, Verlangen (nach etwas)

VOKABULAR L. 43 179

C. λαμπρός, -όν, -ά (λάμπω

leuchtend, glänzend leuchten)5

1 Im Volksglauben: in ihren Gräbern fortlebende Ahnherren. 2 Die 2. Person lautet gewöhnlich οϊει, wie βούλομαι - βούλει: Ap.Gr. L.36.4. 3 Der zu einem Mächtigen »kommt« (V ίκ-). 4 Aktiv ungebräuchlich. 5 Lampe, Lampion.

LEKTION 43

B. έστάλην: Aor. Pass. στέλλω senden

αποστέλλω ab-, entsenden ό άγγελος Bote (A.T. und N.T. »Engel«)

C. αναγράφω aufschreiben (zumal für öffentliche Ausstellung)

D. ή γραφή γράφομαι σε (+ γραφήν),

auch: κατά σοϋ

s. L.33IA ich reiche eine Anklageschrift gegen dich ein,

klage dich an (vor Gericht; att.) 1

ώσαΰχως ebenso

F. ή άνάστασις, -εως das (Wieder-)Aufstehn, Aufstellen (christl. »Auferstehung«)

εδόθη (Aor. Pass.) wurde gegeben (vgl. L. 17IA)

G. ή χρεία ό θησαυρός

s. L.25IK Schatz; Schatzhaus

H. I.

μόγις (= μόλις) ή θύρα έσώθην (Aor. Pass. zu σώιζω)

mit Mühe, kaum, gerade noch Tür s. L .13E;L .28I IB

K. παράδοξος, -ον (παρά δόξαν) ή ιστορία ό βάτραχος τό π α ρ ά π α ν ( π α ρ ά , πάν) μεταφέρω

gegen die Erwartung, erstaunlich, »paradox« Erkundung, Forschung, Bericht, Erzählung Frosch gänzlich an e. andern Ort bringen

L. ό φανός (φαίνω, V φαν, (was leuchtet) Fackel L.41IID)

τό φάσμα, -τος (φαίνω, V φαν)

Μ. δ τύμβος (lat. tomba)

Ν . τριάκοντα τό βουλευτήριον (ή Βουλή) κρίνω (Aor. Pass. έκρίθην) καταγιγνώσκω (mit Gen.) καταγιγνώσκω σου θάνατον κύριος, -ον, -ά

Erscheinung (Wunder-), Spuk

Grab(-hügel)

30 Rathaus sondern, unterscheiden, richten »erkennen gegen jd.«, verurteilen verurteile dich zum Tode bestimmend, berechtigt (L.24IIIA)

180 VOKABULAR L. 44

Ο. έφάνη ) έφάνθη ) (Aor. Pass. zu φαίνω)

erschien

1 Der Gegenstand, dessen einer angeklagt wird, steht wie im Deutschen im Genetiv; z.B. γραφή παρανόμων, Anklage (wegen) ungesetzlicher Anträge.

LEKTION 44

γέγονε (Perf.; vgl. Aor. έγένετο; Präs. γίγνεται)

νεώτερον (νέος L.9C) καταλείπω (Aor. κατέλιπον) ή διατριβή, διατρίβω ούσα τυγχάνει

ή δίκη ή γραφή (vgl. L.33IA)

δίκη (γραφή) προς τον βασιλέα έοικα (vgl. είκών) γνώσομαι (Fut. zu γιγνώσκω) καταγιγνώσκω

άγνώς, άγνώτος (γιγνώσκω, άγνωστος)

πάνυ (Adv. zu πάν) πάνυ γε (in Antwort) ) πάνυ μέν ούν > ού πάνυ (τι) μέντοι έγωιμαι (Krasis für έγώ οίμαι) τό γένειον εύγένειος εννοώ (-νοέω)

(ή γέννα alte, seltenere Nebenform γενναίος, -ον, -ά άγεννής, -ές3

οίδα, οίδε(ν)

ist geworden, geschehen; ist

etwas Neueres (Überraschendes) hinter sich lassen, aufgeben s. L. 34III trifft sich (so und so) seiend = ist etwa, ist

eben (zufällig) in athenischem Recht: Privatklage in athenischem Recht: öffentliche Klage

(die das Staatsinteresse angeht) eine Klage vor dem König1

(Perfekt) ähnlich sein, scheinen erkennen (L.24HIB) 1. etwas an jd. bemerken, erkennen, erfahren;

2. gegen jd. »erkennen«, i.e. verurteilen (L.43N)

unbekannt

durchaus

durchaus (stark bejahend)

nicht (so) recht jedoch, freilich ich glaube, vermute, meine Kinn; Kinnbart mit gutem (starkem) Bart2

im Sinn (νόος, νους) haben, sich erinnern, überlegen, verstehen

zu τό γένος, davon:) adlig, nobel, brav unedel, niedrig, gemein ich, er weiß

1 Word. >zu dem K.< - weil man zu ihm spricht (?). 2 Nicht zu verwechseln mit ευγενής, -ές und (davon!) ή ευγένεια! 3 Aber ευγενής, δυσγενής, von γένος.

VOKABULAR L. 45 181

LEKTION 45

I Α. κρίνω

δ κριτής, -οϋ κριτικός, -όν, -ή ή κριτική (τέχνη) ή κρίσις, -εως

αποκρίνομαι 1

D. απλώς ούτως

G. τό τέλος, -ους τέλειος, -ον, -ά

πάντηι (Adv.) πάντως (Adv.)

Η. είλον(ΑοΓ.) πειράομαι (Fut. πειράσομαι) ώς διά βραχυτάτων

αλόγιστος, -ον ή υπερβολή (βάλλω) ή επιθυμία ή πρόσοδος

ή άπόλυσις, -εως (απολύω)

Ι. μέλας, μέλάν, μέλαινα μέγας, μέγα, μεγάλη πολύς, πολύ, πολλή ολίγος, ολίγον, δλίγη μεγασθενής, -ές

(vgl. unten IIB) ό όλβος

Κ. σαφής, -ές

Μ. εύχαρις, -ι, -τος άχαρις, -ι, -τος εύελπις, -ι, -δος ήμισυς, -υ, -ειά

Ν. χαρίεις, -εν, -εσσά; χαρίεντος ύστερος, -ον, -ά ύστατος, -ον, -η

Ο. ακόλαστος, -ον (κολάζω) ψυχρός, -όν, -ά θερμός, -όν, -ή ξηρός, -όν, -α υγρός, -όν, -ά

sondern, unterscheiden, beurteilen, richten Kritiker, Richter zum Urteilen fähig, richterlich Kritik Entscheidung, Urteil (»Krise«; besonders in der

Medizin) antworten

»einfach so«, »so geradehin«

Ziel, Ende endgültig, vollkommen in jeder Hincicht; überall gänzlich, durchaus

habe gefangen, eingeholt, erobert versuchen (L. 52) (»wie durch das Kürzeste«) möglichst kurz

(vgl. ώς βραχύτατος) nicht berechnend, nicht nachdenkend, töricht Überschwang, Exzeß (vgl. »Hyperbel«) Begierde »Weg-heran«, das Herankommen, Prozession;

auch »Einkommen« (finanziell) (»Ablösung«), Befreiung, Loskommen

schwarz groß viel wenig großmächtig, stark, hochgewaltig

Wohlergehen, Wohlstand, Reichtum, Glück, Segen

klar, deutlich

graziös, gnädig ungefällig hoffnungsvoll halb

»charmant«, reizend, geistreich (der) später(e) (der) letzte, hinterste

ungebändigt, zügellos kühl, kalt warm trocken feucht

182 VOKABULAR L. 46

Ρ. ήκιστα (Adv. des Superlativs zum Komp. ήσσων [ήττων] »weniger, schwächer«) am wenigsten,

durchaus nicht

II Α. άντίος, -ov, -ä (poet.)

τό φάος, -ους 2

ό πίθηκος

Β. έπειτα ασθενής, -ές (vgl. oben Ι Ι) βραδύς, -ύ, -εϊα

Komp.: βραδύτερος, -ον, -ά Sup.: βραδύτατος, -ον, -η

= ενάντιος, -ον, -α Licht Affe

da, dann, danach (»kraftlos«) schwach, krank langsam

1 Aor. klass. άπεκρινάμην; heilenist. άπεκρίθην. 2 Ältere, poetische Alternative zu το φώς (< φάος), φωτός (L.29).

LEKTION 46

Pronomina und ähnliches siehe Appendix Grammatica

Α. ό μισθοδότης, -ου (μισθός) Soldgeber

Β. έμοί βουλομένωι εστί τι φέρε

etwas ist mir nach Wunsch Imp. zu φέρω; oft etwa = »wohlan«

C. ό φόρος (φέρω) δημοτικός, -όν, -ή οί δημοτικοί

Abgabe, Steuer, Tribut zum Volk gehörig, demokratisch Angehörige der »unteren Klassen«, das »Volk«

D. ό Κρονίδης, -ου δ εραστής, -ού (έρως)

»Sohn des Kronos«, Beiname des Zeus Liebhaber

F. πλην (4- Gen.) außer

G. ό δημιουργός εμμένω (4- Dat.)

έστω

(für den δήμος tätig) Handwerker bei etwas bleiben, sich daran halten,

es beachten Imp. 3. Sing, von ειμί

H. (ήμί1

ή δ ' δ ς ή δ ' ή ήν δ ' έγώ

όράις

ich sage) sagte der sagte die sprach ich du siehst (δράω, L.51)

I. ό σχολαστικός δίδυμος, -ον, - η 2

Schulmeister, Stubengelehrter doppelt, Subst.: Zwilling

K. αίρέω dazu Aor. είλον,

(L.45IH) Inf. έλείν

Akt.: nehmen, Med.: für sich nehmen, wählen

VOKABULAR L. 47 183

L. ή μηχανή

μέντοι

Μ. προσέοικα (Perf.) πηι (enkl.)

άμήι γέ πηι

Ν . τό έρκος, -ους ή δέσποινα δ, ή κύων, κυνός δ προστάτης, -ου τό ζεύγος, -ους

Ο. ποδαπός, -όν, -ή

Ρ. ό, ή ήλιξ, -κος

(»Mittel zum Erreichen eines Zwecks«) Mittel, List, Vorrichtung, »Maschine« (lat. machina)

Partikel: freilich, jedoch

ähnlich sein (jemandem oder einer Sache) irgendwie; (verstärkt:) in irgendeiner Weise

Zaun Herrin (Fem. zu δεσπότης) Hund Vorsteher, Vorstand, Leiter Joch, Gespann (von Pferden oder Rindern)

woher stammend?

der, die Gleichaltrige

1 Nui wenige Formen von diesem Vtrb-wie oben zititrt - bliebei, als feststehende To.n.eln im Ge brauch, häufig z.B. bei Plato.

2 Reduplikation zu δύο »zwei«.

LEKTION 47

Pronominaladverbien siehe Appendix Grammatica

I Α. οίδα (Perf.)

Β. τυφλός, -όν, -ή έπυθόμην (Aor.) ό χώρος 1

θνήισκω (poet.) (Aor. έθανον) άποθνήισκω (pros.)

(Aor. άπέθανον) πορεύω πορεύομαι (Aor. έπορεύθην)

C. ό περίπατος έξω (4- Gen.) τό τείχος, -ους

D. ό χειμών, -ώνος έπιγίγνομαι (Aor. έπεγενόμην) ή ευδία

Ε. ή οργή οργίζω οργίζομαι

F. ή φροντίς, -ίδος (ή φρήν, φρενός)

(ich) weiß

blind fragte, erfuhr Raum, Stelle, Ort sterben, getötet werden

jd. marschieren, reisen machen reisen, marschieren, gehen

Umhergehen, Spaziergang2

außerhalb (von) Mauer3

Sturm, Wincer (»hinzu-werden«) dazu-, herzukommen stilles, heiteres Wetter

Naturell, Einstellung; bes. Leidenschaft, Zorn zornig machen, jd. erzürnen (Akt. selten) zornig werden, zürnen

Sorge

184 VOKABULAR L. 47

G. ό κατήγορος ό υβριστής, -ού φής 4 (nicht enkl.) σφόδρα (Adv.)

Η. ό τύραννος τυραννικός, -όν, -ή

ίδιος, -ον, -ά δ ιδιώτης, -ου

ιδιωτικός, -όν, -ή ή ευφροσύνη

Ι. ή μεσημβρία (μέση, ήμερα)

II Α. εργάζομαι (έργον)

Β. τό όμμα, -τος δύναμαι

Ο δεικνύω 5

Ε. τό στοιχείο ν

III διαλέγομαι πάσσοφος, -ον (πάν, σοφός) πάμμαχος, -ον (πάν,

μάχομαι) τό παγκράτιον

παγκρατιάζω ό παγκρατιαστής, -ού

φατόν (enkl., Dual) εισέρχομαι περιπατέω ιών, ιόν, ίοϋσα (Gen. ιόντος)

Ankläger Gewalttätiger, Frevelhafter, Unbändiger (du) sagst sehr, stark

Herrscher, König, »Tyrann« (L.6I) (Adjektiv z. vorigen) eigen, eigenartig, persönlich, privat Privatperson, Laie (d.h. z.B. nicht-Politiker,

nicht-Gelehrter, nicht-Philosoph; daher auch Schimpfwort: »Nichtswisser«, »Tölpel«)

(Adjektiv z. vorigen) Frohsinn, Freude

Mittag

arbeiten, verfertigen, (Werk) verrichten

Auge können

zeigen

(»einfachster Bestandteil«) Grundstoff, Element Buchstabe, (gesprochener) Laut

sich unterhalten, Zwiesprache halten ganz, höchst weise, - geschickt Allkämpfer

(sportl.) Gesamtkampf (Ringen und Boxen) (bedarf keiner Erklärung)

vgl. φασί(ν) hereinkommen, -gehen umhergehen, spazieren (vgl. oben IC) gehend (Part., vgl. lat. ire)

1 So poet. (Homer folgend) - und Xenophon; in attischer und späterer Prosa ist dagegen ή χοίροι und τό χωρίον gebräuchlich.

2 Auch ein Ort dafür und Unterhaltung dabei. Daher heißt die Schule des Aristoteles »Peripatos«: in Lykeion lehrte er ambulando.

3 Bes. zur Befestigung (e. Stadt u.a.); Hausmauer ist ό τοίχος. 4 Die Schreibung φήις ist kaum zu rechtfertigen. 5 Praes. klassisch meist δείκνυμι (L.75II).

VOKABULAR L. 48 185

LEKTION 48

Zahlwörter siehe Appendix Grammatica

A. άλουτος, -ov (λούω) εία, auch είέν wohlan, so denn ή δεκάτη der zehnte Tag (nach der

Geburt), Fest der Namengebung

θήσω ich werde, will (aus-)setzen τό νικητήριον Siegeszeichen, -preis ή ταινία Binde, Band, Haarband τό μήλον (lat. mälum) Apfel τό φίλημα, -τος Kuß

B. ό κιθαρωιδός einer, der die Kithara spielt und dazu singt τό διδασκαλεϊον (»Lehr-raum«) Schulstube πυνθάνομαι σου ich frage dich

D. Π γραμμή (γράφω) Linie τό χωρίον (ή χώρα) (in der Mathematik) Fläche, Figur, Raum όπως (μή) mit Ind. Fut. (dringende Aufforderung; »daß du mir ja

(nicht) . . .<)

E. φύω wachsen machen, zeugen έφυ ) ist gewachsen; (in poet. Texten oft in πέφυκε > der Bedeutung:) ist von Natur; ist μισώ hassen

F. ό κρατήρ, -ήρος Mischkrug σπένδω (σπονδή) »spenden«, Trankopfer darbringen

G. ή τροφός (τρέφω) Ernährerin, Amme ή τάξις, -εως Ordnung, Reihe, Aufstellung

H. ό χορευτής, -ού (χορεύω < χόρος)

Tänzer (in e. Chor)

ό υποκριτής, -ού Schauspieler ηύρον (Aor.) (Präs. ευρίσκω fand

Perf. ηΰρηκα) έξηΰρον erfand (fand heraus) καλοϋσιν (< καλέουσιν) (sie) rufen, nennen

K. ιστορικός, -όν, -ή »historisch«1

πεζός, -όν, -ή (zu) Fuß-, Land-πεζή ι zu Fuß; zu, über Land (Adv.)

ναΰς μακρά (langes Schiff, d.h.:) Kriegsschiff (navis longa) (ναύς) φορτίς, -ίδος (φέρω) Lastschiff χωρίς (Adv.) gesondert, daneben; ohne (4- Gen.) κομίζω bringen ή αγορά Versammlung(splatz), Markt, Waren, Lebens

mittel ό οπλίτης, -ου Schwerbewaffneter, Hoplit

L. άνά (4- Akk.) hinauf, entlang; bei Zahlen: je

1 Diese Bedeutung findet sich erst nachklassisch (urspr. »forschend«, »wissenschaftlich«, »genau«).

186 VOKABULAR L. 49

LEKTION 49

άγνοέω (άγνωστος, γιγνώσκω) άδικέω (δίκη, άδικος) αίνέω [poet.] (αίνος)

έπαινέω (έπαινος) παραινέω

αίτέω άμελέω τινός

(μέλει μοί τίνος ατυχέω βοηθέω 1

δεϊ (4- Inf. oder Akk. mit Inf.)2

δεϊ (4- Gen.) δεί μοί τίνος

δοκέ ω δοκεί μοι (δόξα, δόγμα)

επιθυμέω τινός (θυμός, επιθυμία) εΰδαιμονέω (ευδαίμων,

ευδαιμονία) εύτυχέω

(τύχη, ατυχία, ευτυχής, άτυχης) άτυχέω δυστυχέω (δυστυχής) ζητέω καλέω κινέω κρατέω (τινός) (κρείττων) λαλέω λύπέω

(ή λύπη μακρολογέω μισέω οίκέω (οίκος) όμιλέω τινί (ομιλία)

(όμοϋ περιπατέω (περίπατος)

συμπεριπατέω ποιέω (ποιητής, ποίημα, ποίησις) πονέω (πόνος) στρατηγέω τυραννέω (4- Gen.) φθονέω σοί φιλέω (φίλος, φιλία) φλυαρέω (φλυαρία) φρονέω (ή φρήν)

Verba auf-έω

nicht wissen, nicht kennen Unrecht tun (L.24IVC) sprechen, loben loben zureden, ermahnen bitten etwas vernachlässigen mir liegt an etwas) (siehe bei εύτυχέω) jd. zu Hilfe eilen, helfen es ist nötig zu . . ., man muß (etwas) ist nötig, man bedarf ich bedarf etwas vermeinen, glauben, scheinen mir scheint (richtig), ich beschließe (mit Inf.) etwas begehren glücklich, selig sein

Glück haben

(das Gegenteil)

suchen rufen bewegen stark sein, (jd.) überwinden, herrschen (über (sinnlos) schwatzen, reden schaden, betrüben Harm, Kränkung, Kummer) lang, weitschweifig reden hassen (be)wohnen umgehen, zusammen sein mit jd. »zusammen«) umhergehen, spazieren mit jd. umhergehen, spazieren machen, tun sich mühen Stratege sein Tyrann sein (über) beneide dich lieben, (zu tun) pflegen Unsinn reden denken, gesinnt sein

φιλώ, φιλήσω, έφίλησα, πεφίληκα, πεφίλημαι, εφιλήθην

VOKABULAR L. 49 187

I Β. συμφέρει

δισσός, -όν, -ή (δίς, διπλούς) δσσος, τόσσος (poet.)

D. ακίνητος, -ον

Ε. άλογος, -ον μάτην (Adv.) ένεκεν (4- Gen.)

τό απόφθεγμα, -τος

Κ. τό στρατόπεδον ό, ή έλαφος

L. ναίω (poet.) πάσχω (τό πάθος) συλλαμβάνω

(λαμβάνω

»trägt bei«, nützt, ist angemessen zweifach = όσος, τόσος

unbewegbar

(ohne λόγος) unvernünftig, zwecklos vergeblich, grundlos, ohne Erfolg um . . . willen, mit Bezug auf . . . (oft nach

gestellt) s. L.48 Anm. 1

Heerlager, Heer Hirsch, Hindin

(be)wohnen erfahren, leiden mitanfassen, helfen (4- Dat.; auch auffassen,

verstehen, und festnehmen, verhaften u.a.) ergreifen, nehmen)

II C. ό αίνος (αίνέω)

ό ποιμήν, -ένος ή σκηνή ήλίκος

δ θόρυβος (θορυβέω

G. τάλάς, τάλάν, τάλαινα τό φρέαρ, -άτος

Η. τό προστώιον (ή στοά) έξης (Adv.) ένεκα (4- Gen.) τό μέλλον (Part.)

(μέλλω χάριν (4- Gen.)

Κ. δώσω (Fut.) (Aor. έδωκα; Aor. Pass. εδόθη; Perf. δέδωκα)

(»Gesagtes«, spez.) bedeutsame kurze Äußerung, Erzählung, Fabel

(Schaf-)Hirt Hütte so groß wie; (nachklass. auch in Ausrufen)

wie groß! (Ap.Gr. L. 46.31) Lärm lärmen)

(leidend) elend, unglücklich Brunnen

Vorhalle der Reihe nach, dahinter, daneben = ένεκεν (oben IE) Zukunft im Begriff sein) (Akk. als Adv.) zu Gefallen, wegen (meist

nachgestellt)

werde geben

1 βοή Ruf; θέω rennen; also -? 2 Von δέω (< δέΛιι; hom. δεΰω) δεήσω, εδέησα ich bin entfernt von, entbehre.

188 VOKABULAR L. 50

LEKTION 50

Verba auf-έω

scheuen (ehrfürchtig), sich schämen vor nehmen (»für sich nehmen«) wählen wiederlieben nicht trauen sich mühen (»mußelos«) flöten habe etwas nicht, bedarf etwas (»bedarf etwas von dir«) bitte dich um etwas (dauernd) bewahren bemitleiden (»Hand anlegen«) etwas angreifen, versuchen lärmen, (mißbilligend) schreien (stark sein) ausdauern, durchhalten (herab-denken) verachten schmähen, beschimpfen reden, erzählen tanzen

herumwohnen »Periöke« (in Lakedämonien); vgl. »mit-wohnen« »Metöke« (in Athen u.a.)

αίδέομαι 1 (ή αιδώς) αίρέω 2

Med. αίρέομαι άντιφιλέω (φιλέω) άπιστέω τινί (πιστεύω) άσχολέομαι3 (σχολή) αύλέω (δ αυλός) δέομαι τίνος (Med. zu δεϊ)

δέομαι σού τι διατηρέω έλεέω (σέ τίνος) (ό έλεος, -ου)4

έπιχειρέω τινί (χείρ) θορυβέω καρτερέω (καρτεράς, κράτος) καταφρονέω σου λοιδορέω μυθέομαι (μύθος) όρχέομαι (ή ορχήστρα,

δ όρχηστής) περιοικέω (οίκέω, < ό οίκος)

ό περίοικος μετοικέω

ό μέτοικος ποιούμαι Med. bes. bei z.B. λόγους, άπολογίαν, όδόν, πλουν, φίλον und

(περί) πολλού, πλείονος, πλείστου ποιεϊσθαι

πολεμέω τινί (πόλεμος) ρέω σκοπέω 5 ) σκοπούμαι i φοβέω τινά (Akt. meist poet.) φοβέομαί τ ι 6

hoch höher usw. schätzen, Wert legen auf etwas

Krieg führen gegen jd. fließen

hinschauen, ausschauen (nach); überlegen

jd. schrecken, in Furcht setzen, fliehen machen etwas fürchten

ποιείται, ποιήσεται, εποιήσατο, πεποίηται, έποιήθη

Weitere Stammformen Ap.Gr. L.55.4-6

I ένί = έν; σήισιν = σαίσ(ιν)

Α. οικτίρω ή ζημία τό κέρδος, -ους

Β. δίκαιος, -ον, -α

C. ή συνήθεια (τό ήθος) επίπονος, -ον (πόνος)

bejammern, bemitleiden Schade, Verlust, Strafe Gewinn

gerecht, (mithin auch:) recht, richtig

Gewohnheit mühsam

VOKABULAR L. 50 189

D. ή σχολή Freizeit, Studium, sp. »Schule« σχολάζω (freie) Zeit haben

μηκέτι nicht mehr

E. τό απομνημόνευμα,-τος Erinnerung (Sing, selten; im Plur.:) Memoi

(ή μνήμη > μνημονεύω) ή φιλοποσία Trunkliebe, -sucht ή λαγνεία Geilheit

ή αργία (< αεργία) Untätigkeit, Faulheit

(ά-εργός > αργός, -όν) δυναίμην Opt. von δύναμαι »kann«

F. ή όρχησις, -εως Tanz ό , ή κάμηλος Kamel ^

G. δειλός, -όν, -ή furchtsam, feig (auch: unglücklich7)

H. ευαγγελίζομαι eine gute Nachricht bringen

1. ή απολογία Verteidigung (d. Rede), Rechenschaft είωθώς, -ός, -υϊα gewohnt, gebräuchlich

(Part, zum Perf. ε ιωθα »bin gewohnt«)

K. φαμέν (enkl.) wir sagen

II A. ό απόγονος

(γένος; γίγνομαι, έγενόμην, γέγονα)

Abkomme

ή δυσγένεια (δυσγενής) unedle Abstammung έπυθόμην (st. Aor.) erfuhr βασιλικός, -όν, -ή (βασιλεύς) königlich

c. έπειδάν = επειδή 4- άν

1). λαμβάνω nehmen, ergreifen

απέχω weghaben, genughaben, intr.: entfernt sein άπέχομαι sich fernhalten, enthalten άζήμιος, -ον (ζημία) ohne Verlust, straflos άδολος, -ον (δόλος) ohne Trug, redlich

1 Die anderen Tempora weichen ab von der -έω-Norm. 2 Als Aorist dient είλον-έλεϊν. 3 Die anderen Tempora erst in der römischen Kaiserzeit. 4 Nachklass. το έλεος, -ους. 5 Nur Präs.-Imperf.; die übrigen Tempora von σκέπτομαι. 6 Stammformen: φοβούμαι, φοβήσομαι (heilenist. φοβηθήσομαι), έφοβήθην, πεφόβημαι (bin in

Furcht«). 7 In der letzteren Bedeutung nicht Attisch (att. ist δείλαιος, L.33IC4).

190 VOKABULAR L. 51

LEKTION 51

Verba auf -άω

άοιδιάω und άείδω Homer; att. άιδω singen (ό, ή αοιδός; ή άοιδή > ώιδή)

αγαπάω bin zufrieden mit (Dat.), habe gern, liebe (Akk.)

απαντάω τινί (αντί) jd. begegnen (έξ-) απατάω täuschen

(ή απάτη Täuschung) βοάω rufen, schreien γελάω 1 lachen

έπιγελάω τινί über jd. (etw.) lachen, lächeln καταγελάω τινός verlachen

γεννάω zeugen, hervorbringen, gebären (ή γέννησις das Hervorbringen, Geburt, aber ή γένεσις »das Werden, Entstehung«)

δ ρ ά ω 2 tun έάω 3 lassen έράω 4 τινός (ό έρως) jd. lieben, begehren

ερωτάω fragen

ήβάω (ήβη) jung sein θηράώ5 (ό θήρ) jagen κρεμάω (auf-)hängen νικάω (νίκη) siegen, besiegen δ ρ ά ω 6 sehen προσδοκάω erwarten σιγάω (σιγή) still sein σιωπάω (ή σιωπή) nicht reden, schweigen τελευτάω (τελευτή) enden τιμάω τινά (τιμή) ehren

επιτιμάω τινί tadeln τολμάω wagen, sich erkühnen

(ή τόλμα, auch τόλμη das Wagen, Verwegenheit, Kühnheit)

δρώ, δράσω, έδρασα, δέδράκα απαντώ, άπαντήσομαι, απήντησα, άπήντηκα

Ι Α. γελοίος, -ον, - α 7 (γελάω) lächerlich

ό κωμωιδός, -ού Komödiendichter

Β. ή αναίδεια (αιδώς) Unverschämtheit, Schamlosigkeit (ώ) τής αναίδειας (Gen.; Ausruf:) welche U. !

C. κωφός, -όν, -ή taub, stumm τυφλός, -όν, -ή blind

D. δυσδαίμων, δύσδαιμον (unter einem widrigen Daimon:) unseh

(ευδαίμων) unglücklich

V O K A B U L A R L. 51 191

αμήχανος, -ov τό δίκτυον

nicht zu bewält igen, unmögl ich N e t z

E. ήγέομαι vorangehen, führen (τινί, auch τινός - jmd.; mit Gen. - in etwas); meinen, halten für (mit Akk.)

F. τό τροπαίον (sp. τρόπαιον) 7

μοχθηρός, -όν, -ά (ό μόχθος

πλησιάζω (πλησίον Adv.

νοσέω (ή νόσος) δύσκολος, -ον

Siegesmal8

mühselig lebend, schlecht, Schuft Mühsal) sich nähern, nahe treten nahe) krank sein mürrisch, schwierig (Charakter)

G. τό άκρωτήριον ή νίκη (Νίκη) τό μνήμα, -τος

'(ή μνήμη, τό μνημεϊον) στείχω

(»äußerster Teil«) Giebelschmuck Sieg, Siegesgöttin (»Victoria«) Erinnerungsmal (daher auch: Grcb)

schreiten, gehen (vgl. dt. steigen)

H. κολακεύω (ό κόλαξ) schmeicheln

11 A. θρηνέω

(ό θρήνος μακαρίζω (μακάριος) θ ά π τ ω τό δένδρον 9

ή κληρονομία (ό κλήρος 4- νέμω

klagen, beklagen Klagesang) glücklich, selig preisen begraben Baum Erbschaft Anteil zuteilen)

B. ζών, ζώντος (Part, von ζήν) lebend

D. ή γαία (poet.) = γή

1 Tempora »unregelmäßig«. 2 Medium nie, Passiv selten, außer τά δρώμενα »was getan wird«. 3 Medium nie, Passiv selten. 4 Neben έράω gibt e s - nur in Dichtung-gleichbedeutend έραμαι; beide fast nur im Präs. und Im

perf. (ήρων, ήράμην). Passive Bedeutung bei ερωμένος, ερωμένη »Geliebte(r)«, sonst fast nie; ήρά3θην, έρασθήσομαι (poet.) haben aktive Bedeutung.

5 Oft im Medium; häufige Alternative: θηρεύω (L.27E4). 6 Tempora »unregelmäßig«. 7 Zur Akzentuierung s. Ap.Gr. L.13.3. 8 τρέπω: wo der Feind »gewendet« wurde (zur Flucht; daher »Trophäe«). 9 Rhododendron, »Rosenbaum«.

192 VOKABULAR L. 52

LEKTION 52

Verba auf -άω

αίτιάομαι (αίτια, αίτιος)

ήσσάομαι (= ήττάομαι) (ήττων) θεάομαι (τό θέατρον)

ή θέα

(Verursachung zuschieben) beschuldigen, anklagen

»geringer sein«, besiegt werden anschauen, betrachten Schau, Anblick

ίάομαί τι (ιατρός) ανίατος, -ον

etwas heilen unheilbar

κταομαι (κέκτημαι

πειράω

erwerben besitzen) versuchen, erproben (s. oft Med.); jemander

versuchen (πλανάω

πλανάομαι irreleiten) (umher-)irren

ίώμαι, ίάσομαι, ίάσάμην, (ίάμαι Mk. 5,29), ίάθην κτώμαι, κτήσομαι, έκτησάμην, κέκτημαι

Weitere Stammformen Ap.Gr. L. 51/52.5 und L. 55.4-8.

I D. αγωνίζομαι

F. σκέπτομαι ένθένδε ίέναι

G. παρά 4- Akk.

παρά 4- Dat. παρά 4- Gen. ή αξία (άξιος) ατιμάζω (τιμή, τιμάω) ή στάσις, -εως

Η. κιθαρίζω (κιθάρα, ό κιθαριστής)

ή θεωρία

Ι. θεωρητικός, -όν, -ή τό άγαλμα, -τος

L. ή άνοια (νους, ανόητος)

Μ. είτε . . . είτε

II Β. τό κτήμα, -τος (κτάομαι)

kämpfen

ausschauen, betrachten, erwägen (L. 50) von hier (L.47) gehen (Inf.; lat. ire)

(!)

(»nahe«) an - entlang (»im Vergleich zu«); an -vorbei (»gegen, zu«)

bei von . . . her Wert, Würde, Verdienst verunehren, mißachten das Stehen, Zustand, Aufstand, Revolution

Kithara spielen

das Anschauen, Schau, Betrachtung; Festgesandtschaft

(be)schauend

Zierde, (Götter-)Statue

Sinnlosigkeit, Verrücktheit

ob . . . oder ob; sei es, daß . . ., sei es, daß

Besitz, Habe

VOKABULAR L. 53 193

C.

D.

E.

ό ναύκληρος τό σκεύος, -ους ή κύλιξ, -κος

ή άπατη (απατάω) εύπιστος, -ον εύεξαπάτητος, -ον μήπω

δυσχερής, -ές

ή έρώτησις, -εως (ερωτάω)

Schiffseigentümer, Reeder Gerät Becher

Täuschung, Betrug leicht vertrauend leicht zu täuschen noch nicht

(»unhandlich«) schwierig, widrig

Frage

LEKTION 53

άξιόω (άξιος; ή αξία)

δηλόω (δήλος) δουλόω (δούλος, δουλεύω,

δουλεία) καταδουλόω

έλευθερόω (ελεύθερος, ελευθερία)

ζηλόω (δ ζήλος

ζημιόω (ζημία) θυμόομαι(θυμός) καρπόομαι (καρπός) κληρόω μαστιγόω

(ή μάστιξ, -γος όμοιόω (όμοιος, δμοιότης) όρθόω (ορθός) -άνορθόω ι έπανορθόω \ κατορθόω πληρόω (πλήρης) στεφανόω (στέφανος) ταπεινόω

(ταπεινός, -όν, -ή ύψόω (υψηλός; ύψιστος)

(τό ϋψος, -ους

Verba auf -όω

für würdig halten (τινά τίνος - jmd. einer Sache), schätzen, erwarten, fordern

klarmachen, fordern versklaven, (Med.) sich jemanden zum Sklaven

machen (das gleiche, verstärkt) befreien

nacheifern, bewundern Eifer) Schaden bringen, (be-)strafen erregt sein, zürnen ernten, genießen losen, erlosen (aus-)peitschen Peitsche) gleich machen, vergleichen aufrichten, geradmachen

wiederaufrichten, wiederherstellen

aufrichten; (intrans.) Erfolg haben vollmachen, (an-)füllen bekränzen, krönen niedrig machen, erniedrigen niedrig) erhöhen »Höhe«)

ζημιώ, ζημιώσω, έζημίωσα, έζημίωκα, έζημίωμαι, έζημιώθην

Weitere Stammformen Ap.Gr. L.53.4-6

194 VOKABULAR L. 53

I Α. ή βοή (βόάω) Geschrei

ίτε 1. ihr geht; 2. geht! (lat. 1. itis; 2. ite) τό έδος, -ους 1. (Wohn-)sitz; 2. Götter(sitz-)bild ή θήκη Kasten, Sarg, Grab ό άγων, -ώνος (Platz für) Wettstreit; > Kampf

Β. ή δειλία (δειλός) Feigheit στυγέω hassen, verabscheuen μιμέομαι nachahmen

(ό μϊμος Nachahmer, »Mime«) χρώμαι (L. 54) gebrauchen, benutzen (mit Dativ) ούπω noch nicht (verstärkt:) ούπώποτε noch nie πολυτελής, -ές teuer (bezahlt), kostbar ό νεκρός Leiche

C. ταπεινός, -όν, -ή niedrig

σκόλιος, -όν, -ά krumm το σκολιόν μέλος = »Rundgesang«, Trinklied (Lied, welches bei

τό σκόλιον Banketten von den Teilnehmern - einem nach dem anderen - gesungen wurde)

D. ούνεκα (? < ού ένεκα) = ένεκα (4- Gen.) wegen

Ε. όψομαι (V όπ) ich werde sehen (kein Präsens von c ieser Wurzel)

ενίοτε manchmal, zuweilen

F. χρεών (τό, L.54 Notwendigkeit; 4- εστίν = χρή (»es ist

(< χρή + ον) notwendig«) ζήν (Inf., L.54) leben ή συμφωνία Zusammenklang, Einklang

ή αρμονία Zusammenpassen, Übereinstimmung (auch musik.)

έξεργάζομαι (aus)arbeiten, ausüben

G. πολλαχώς auf vielfache Weise μοναχώς auf (nur) eine Art συμβαίνει es (>geht zusammen«) trifft sich, geschieht ήν = έάν μέτριος, -ον, -ά (τό μέτρον) mäßig θρασύς, -ύ, -εϊα kühn, tollkühn

H. μεγαλόψυχος, -ον (wie würdest du diese eindeutigen Wörter μικρόψυχος, -ον wiedergeben? Lies erst den Text!) χαύνος, -ον, (-η) gedunsen, aufgeblasen

K. ή φυλή (φύω) (Volks-Stamm; in Athen Bezeichnung der zehn politischen Haupteinheiten (»Phylen«)

ό αθλητής, -ού Wettkämpfer

L. πολέμιος, -ον, -ά (»was zum Krieg gehört«; meist:) feindlich (ό πολέμιος Feind)

δούλος, -ον, -η (auch adjektivisch gebraucht) έσχατος, -ον, -η äußerster, letzter ό προδότης, -ου Verräter

VOKABULAR L. 54 195

Μ. δ Κερκυραίος Einwohner von ή Κέρκυρα Korfu

ναυμαχέω (ναύς, μάχη) (wie oben Η)

II Α. έσχον (Inf. σχείν; Konj. σχώ) (st. Aor. νοηνσεχ; Präs..έχω:) halten, aufhal

ten; haben ό έκγονος »Abkömmling«, Kind, Nachkomme καίτοι und doch; nun aber ήρξα Aor. von άρχω αντίπαλος, -ov (»entgegenringend«) gleichstark; Subst.: Gegner,

Rivale μάχιμος, -ov, (-η) streitbar, kriegerisch

(fem. selten)

Β. ό βίοτος = βίος λήγω (mit Gen. odei Part.) aufhören

L E K T I O N 54

(Λζήω > ) ζ ώ 1 (Inf.: ζήν) (ζωή, ζώιον)

(*διψήω > ) δ ι ψ ώ 2 (Inf. διψήν) (*πεινήω > ) πε ινώ 2 (Inf. πεινήν) χρώμαι (< *χρήομαι)

(Inf. χρήσθαι)

Stammformen s. Ap.Gr.L.55.5

φίλωι χρώμαι αύτώι

leben

dürsten hungern gebrauchen (mit Dat.)

ich stehe in freundschaftlichem Verhältnis mit ihm

ich behandle ihn anständig ich habe Glück

vgl. lat. utor amico, familiariter, etc.

In manchen Wörterbüchern werden diese Verben als -άω-Verben klassifiziert und sind zu finden als ζάω, πεινάω etc.

μετρίως χρώμαι αυτώι χρώμαι τύχηι άγαθήι

χρη χρω, χρήις, χρήι . . .

(Hom. χρείω) χρώμαι, χρήι, χρήται .

Präsens: Ind. = Konj.:

(es ist) nötig gebe (verkünde) einen Orakelspruch (ein Gott)

lasse mir ein Orakel geben, befrage ein Orakel

ζώ, ζήις, ζήι, ζώμεν, ζήτε, ζώσι(ν) χρώμαι, χρήι, χρήται, χρώμεθα, χρήσθε, χρώνται

Das Nähere s. Ap.Gr.

196 VOKABULAR L. 54

I C. δέδοικα (Perf.-Präs.)

πτωχός, -όν (-ή) έσθίω

D. ή άμουσία

(Μούσα, μουσικός, άμουσος)

Ε. παρασκευάζω

ή σπουδή (σπεύδω) (βιόω) Fut. βιώσομαι

παραλείπω οϊχομαι

F. δ συκοφάντης, -ου συκοφαντέω

Η. προαιρέομαι

II Α.

C.

F.

πέλας (Adv.) οί πέλας

τό παράδειγμα, -τος

εξετάζω (Aor. έξήτασα) έλεέω σέ αίνος

έγκαλέω (4- Dat.) έκμανθάνω

III Α. ό χρησμός

τό χρηστήριον

Β. άναιρέω (Aor. dazu: άνείλον)

καταλαμβάνω (Aor. κατέλαβον)

ή ακρόπολις, -εως

IV Α.

Β.

ή πείνα ή δίψα φροντίζω (φροντίς, φρήν) τό ρόπαλον τραγικός, -όν, -ή

δ τραγικός (ποιητής) ίσχω (nur Praes.; von έχω)

τό πρόβλημα, -τος (προβάλλω)

fürchten arm, Bettler essen

musenlose Existenz (ohne Kunst und Wissenschaft)

ausrüsten, vorbereiten; Med.: sich ausrüsten, vorbereiten

Eifer, Eile leben (Präs. in klass. Zeit nicht häufig, dafür

meist ζώ) vorbeilassen, unbeachtet lassen weggehen, verschwinden, fort-, dahin-sein

Denunziant ein Denunziant sein, als D. handeln

wählen, bevorzugen

nahe (bei) (die »nahe bei«) die Nachbarn »Schaustück«, Vorbild, Beispiel

prüfen bemitleide dich wegen etwas

jd. etwas vorwerfen, tadeln von Grund aus lernen, sich einprägen,

auswendig lernen

Orakelspruch Orakelstätte

aufheben; (eine spezielle Bedeutung:) eine Anfrage an ein Orakel beantworten

ergreifen . . . besetzen

Oberstadt, Burg

Hunger Durst bedenken, sich kümmern um . . . (mit Gen.) Keule, Knüppel was sich auf Tragödie bezieht (z.B.:)

halten (zurück-, fest-)

Problem (was »vorgeworfen«, »vorgelegt« wird • zum Nachdenken)

VOKABULAR L. 55

D. φιλότιμος, -ov ehrliebend, ehrgeizig

ευτελής, -ές wohlfeil, mit wenig Aufwand

E. ριγόω (vor Frost) starren, frieren (τό'φΐγος, -ους Frost, Starre)

μάχομαι τινι mit jd. kämpfen (Aor. έμαχεσάμην)

F. φιλοσοφέω (!)

G. έδωκα (Aor.) gab έφαγον (Aor.) aß

'kein Präs.; dagegen έσθίω: nur Präs.; s. L. 86)

1 Nebenform (ion.): ζώω, Futur dazu βιώσομαι (selten ζήσω); s. Ap.Gr. 2 Außerhalb des Attischen: πεινάω, διψάω.

LEKTION 55

I Λ. πωλέω verkaufen

ή λήκυθος ölflasche χωρέω fassen (räumlich)

(ή χώρα Raum)

Β. φιλόπονος, -ον (»Mühe liebend«) δ οίκέτης, -ου (zum Haus gehörig:) Sklave, Diener

C. μισθόω (μισθός) vermieten; Med.: mieten τό χωρίον Ort, Landgut δαπανάω aufwenden, ausgeben

Ε. (άπο)στερέω (Präs. oft berauben στερίσκω)

F. σωματικός, -όν, -ή (σώμα) körperlich (ό νεκρός Leiche) (άπο-)νεκρόω zur Leiche machen

ή άπονέκρωσις, ;ως (das) zur Leiche werden μηχανάομαι(μηχανή) (Mittel) aussinnen, sich bemühen, anstellen έκφεύγω (Aor. έξέφυγον) entfliehen, entkommen ό νεανίσκος Deminutiv von νεανίας έκπονέω (πόνος, πονέω) ausarbeiten άνθρωπικός, -όν »-ή menschlich, d.h. was zum Menschen gehört

= ανθρώπινος μέχρι(ς) = άχρι(ς)

G. ή πλάνη (πλανάομαι L. 52) καταφρονέω τινός τό πρόσωπον γίγνεται τινι (Aor. έγένετό

τινι)

bis (als Präp. mit Gen.), bis daß, solange als

das Irren (räumlich und gedanklich) jd. (oder etwas) verachten (An-)Gesicht vgl. έστι μοι

198 VOKABULAR L. 55

το ορός, -ους τό τεκνίον

Η. ή θεραπεία (θεραπεύω, δ θεράπων)

πώποτε οφείλω

Ι. ή όψις, -εως (όψομαι

αίσχύνω αίσχύνομαι 1

Κ. φθονέω φθονέω σοί τίνος

ή άμαθία (άμαθης, μανθάνω) άκολουθέω άφικνέομαι (Aor. άφίκόμην) άποστατέω εύλαβέομαι

Berg Deminutiv von τέκνον (nachklass.)

Pflege, Dienst (»Therapie«)

je, irgendeinmal (vgl. 53IB) schulden

das Sehen, der Anblick werde sehen) häßlich machen, schänden, beschämen sich schämen

neiden, mißgönnen beneide dich um etwas Unwissenheit, Torheit folgen (hin)gelangen, ankommen wegtreten, fortgehen sich hüten, vorsehen

II Α. δυσφορέω (»schwer ertragen«) sich beschweren, unwillig

sein, sich beklagen Fremde von überall das Heruntergehen, Abstieg

ή ξένη (χώρα) πανταχόθεν ή κατάβασις, -εως

(καταβαίνω)

μεταμέλει μοί τίνος etwas ungeschehen wünschen, bedauern, bereuen

(entgegengesetzt dem μέλει μοί τίνος) δήπου doch wohl αληθινός, -όν, -ή wirklich, wahrhaftig

(αληθής, αλήθεια, αληθεύω) st. Aor. von λείπω, καταλείπω lassen,

zurücklassen (»durchs Ende«) durchweg gut (gesprochen)!

έλιπον, κατέλιπον

διά τέλους εύγε

D. συνηβάω (ήβάω) (ή ήβη

συνεράω συ(ν)-στεφανη-φορέω μαίνομαι (μανία) σωφρονέω (σώφροον)

zusammen jung sein »Jugend«) zusammen lieben (!) rasen verständig sein, maßhalten

1 Fut. αίσχυνοϋμαι, auch αίσχυνθήσομαι, Aor. ήισχΰνθην.

VOKABULAR L. 56 199

LEKTION 56

αγωνίζομαι (ό άγων) αναγκάζω (ανάγκη) απεργάζομαι (έργον) βιάζω

(ή βία γυμνάζω (γυμνάσιον)

(γυμνός ελπίζω (έλπίς) θαυμάζω κτίζω νομίζω (νόμος)

οίκίζω (οίκος, οίκία, οίκέω) πείθω (τι) (ή πειθώ)

πλάττω (-σσω)

σπεύδω (σπουδή)

σπουδάζω

σώιζω χαρίζομαι (Med.) (χάρις) ψεύδω (τό ψεύδος)

an einem Wettkampf teilnehmen, kämpfen zwingen ausarbeiten, herstellen Gewalt anwenden, -antun »Kraft, Gewalt«) (üben lassen) trainieren; Med. und Pass.: sich

üben, trainiert werden nackt) erwarten, hoffen sich (ver)wundern, bewundern gründen, einrichten, etablieren als Brauch haben (anerkennen), meinen,

gliuben, halten für gründen, besiedeln zureden, überreden (zu etwas), überzeugen (von

etwas); Pass.: (s. überreden lassen) gehorchen (4- Dat.)

formen, gestalten, sich etwas vorstellen, erdichten, fälschen

eilen, eifrig sein; (4- Akk.) etwas betreiben, beschleunigen

sich bemühen, im Ernst sein (reden) bewahren, retten jd. einen Gefallen tun täuschen; Med.: lügen; Pass.: sich täuschen,

irren; getäuscht werden

θαυμάζω, θαυμάσομαι, έθαύμασα, τεθαύμακα, (τεθαύμασμαι nachklass.), έθαυμάσθην

Weitere Stammformen Ap.Gr. L. 56.17-19.

I Α. μέλλω

Β. εξόν

zaudere bin im Begriff, will ) etwas (zu) tun bin bestimmt, soll ) oder (zu) leiden (m. Inf.Präs. oder Fut.)

Partiz. zu έξεστι(ν): da, obgleich es erlaubt ist, - frei steht . . .

Beherztheit ή ευψυχια

C. πειστικός, -όν, -ή überredend, überzeugend

Ε. ή διαβολή Verleumdung, Anschuldigung δέω Ι (δήσω, έδησα, δέδεμαι, binden

έδέθην)

200 VOKABULAR L. 56

δέω II (δεήσω, εδέησα; meist Med. δέομαι, L.50; aber häufig:)

πολλού, ολίγου, μικρού δέω

δεϊ, δεήσει θαυμαστός, -όν, -ή

F. εντός

ermangeln, bedürfen

ich lasse viel (wenig) daran fehlen, daß . . ich bin weit ( . . . ) entfernt zu . . .

es fehlt an, es ist nötig (Gen.), man muß (Verbaladj. zu θαυμάζω) wunderbar,

bewundernswert

drinnen, innerhalb (mit Gen.)

II Β. άελπτος, -ov (ελπίζω)

C. άφίκόμην, άφίκετο (st.Aor.; Präs. άφικνέομαι)

D. ό Λάκων, -ωνος ) ή Λάκαινα > έπιτελέω (τέλος) άδυνατέω (αδύνατος)

Ε. ήρξα Φειδίας τό άγαλμα, -τος ή ποίησις, -εως

(ποιέω, ποίημα, ποιητής)

F. νοέω (νόος = νους) Προμηθεύς, -έως

G. πανούργος, -ον

Η. δίδωμι (Fut. δώσω; Perf. δέδωκα)

ή βίά (βιάζω)

Ι. δ θεατής, -ού (θεάομαι) ό διθύραμβος ό όχλος

Κ. τάχα (ταχύς)

Μ. δ δόμος

Ν . ή πίστις, -εως

III ή Σικελία αί Συράκουσαι ή Χαλκίς ό Χάλκιδεύς οί Λεοντϊνοι (Mask.!) ό Μεγαρεύς ό Σελινούς, -οΰντος ή Γέλα ό έποικος άγαγών, -όν, -ούσα

unerwartet, unverhofft

gelangte, kam (an)

Einwohner von Lakonien

vollenden bin außerstande, kann nicht

(Aor. zu άρχω) (der Bildhauer) Zierde1, Götterstandbild das Machen, das Schaffen; Dichtung (»Poesie«

wahrnehmen, bedenken

(!)

(»zu allem fähig«) geschickt, listig, gerissen

ich gebe

Kraft, Gewalt

Zuschauer Dithyramb (Preisgesang auf Dionysos) Menge, Haufe

(»schnell«) bald (in Prosa, meist »vielleicht«)

Gebäude, Haus (poet.; lat. domus)

Vertrauen, Garantie, Kredit; (N.T.:) Glaube

Sizilien (Stadt auf Sizilien) (Stadt auf Euboia) Einwohner von Ch. (Stadt auf Sizilien) Einwohner von τά Μέγαρα (Stadt auf Sizilien) (L. 5 Anm. 7) (Stadt auf Sizilien; Einwohner: Γελώιοι) »Anwohner«, Siedler Part, von ήγαγον, St. Aor. zu άγω

VOKABULAR L. 57 201

κοινήι (Adv.) (κοινός) άποδημέω

έπιδημέω οίκοθεν ό άθλος (poet.) (άχτλητής,

άθλιος) τό άθλον

ήνεγκα ) ήνεγκον > ήνεγκάμην

gemeinsam, zugleich (einen Ort) verlassen, verreisen, in d. Fremde

sein (einen Ort) besuchen, zuwandern von daheim Wettkampf, Kampf, Anstrengung

Kampfpreis (Plur. auch »Wettkampf«) trug (st. Aor.; werden zu Präs. φέρω gestellt, L. 85) habe davongetragen

1 Eigentlich »worauf jd. (z.B. der Gott) stolz ist«, ώι τις άγάλλεται.

LEKTION 57

άγω διάγω κατάγω συνάγω (ή συναγωγή)

άγχω άπάγχω

άλλάσσω (άλλος) άλλάσσω τί τίνος απαλλάσσω τινά τίνος

άρχω

υπάρχω δέχομαι διώκω ελέγχω ) εξελέγχω > έχω (Fut. έξω; Aor. έσχον;

Perf. έσχηκα) ευίχω απέχω τινός κατέχω μετέχω σοί τίνος παρέχω προσέχω τινί

κηρύσσω (κήρυξ) παίζω (παις) πλήσσω (Aor. Pass. έπλήγην) εκπλήσσω τινά (intrans. Aor.

Pass. έξεπλάγην)

-σσω = att. -ττω

führen, (fort)treiben, bringen hindurchführen; hinbringen (Zeit, das Leben) herunter-, zurückführen zusammenführen (Synagoge) quetschen, würgen erwürgen, Med.: sich aufhängen ändern, wechseln etwas für etwas eintauschen (meist Med.) jd. von etwas befreien (»erster sein«:) führen, herrschen (mit Gen.);

(auch Med.) anfangen vorhanden sein, existieren annehmen, akzeptieren verfolgen

ausfragen, kritisieren, widerlegen

haben, halten

befinde mich wohl bin fern von; enthalte mich niederhalten, innehaben habe etwas mit dir gemeinsam (an-)bieten, gewähren auf etwas aufmerken verkünden spielen, scherzen schlagen jd. erschrecken

202 VOKABULAR L. 57

πράσσω (πράγμα, πράξις) καλώς (εύ, κακώς) πράσσω

σαλπίζω (σάλπιγξ, σαλπιγκτής) στίζω (Fut. στίξω) ταράσσω τάσσω (τάξις)

αντιτάσσω τινάσσω

έντινάσσω φεύγω (έφυγον, πέφευγα) φυλάσσω (φύλαξ) φυλάσσομαι τι

φυλάσσομαι τι, άπό, μή . . .

tun, handeln es geht mir gut (schlecht) trompeten stechen, brandmarken aufstören, verwirren auf-, hinstellen, anordnen entgegenstellen schütteln, schwingen hineinschwingen, -stoßen fliehen, vertrieben (verbannt) werden bewachen, bewahren, beachten etwas bewahren, beachten, befolgen

(eine Regel o.a.) sich vor . . . hüten

πράσσει, πράξει, έπραξεν, πέπραχεν (-γεν), πέπρακται, έπράχθη

Weitere Stammformen Ap.Gr. L.57.10

Ι Β. δεσποτικός, -όν, -ή

γίνομαι (nachklass.)

Ο ή τριήρης, -ους

ξύν (die ältere Form) ξύμμαχος-

τό θέρος, -ους ευθέως, ευθύς, ευθύ

εισβάλλω (= έσβάλλω) (st. Aor. είσέβαλον)

D. ή κατηγορία είργασμαι

Ε. ό δρκος ψηφίζομαι (Med.)

ή ψήφος

G. αιχμάλωτος, -ον

τό μέτωπον (άπ)όλωλα ό μαστιγίας, -ου (μαστιγόω)

λαβε (Imper. Aor.)

Η. ή δοκός π α ί ω

Ι. ταχύ (Neutr. als Adv.) πλησίον (Adv.)

wie ein Despot = γίγνομαι

(das Kriegsschiff mit drei übereinander liegerden Reihen von Ruderern) Triere

= σύν; also = σύμμαχος Sommer (alle diese Formen werden auch adverbiell ver

wendet:) geradezu, gleich, sofort hineinwerfen, einfallen

Anklage, Beschuldigung Perf. von εργάζομαι

Eid abstimmen (»seinen Stimmstein abgeben« vor:) Kiesel; gebraucht a) als Rechenstein,

b) bei Abstimmungen

kriegsgefangen, erbeutet; Subst.: Κ riegsgefangener

Stirn (Perf.:) ich bin verloren einer, der die Peitsche (μάστιξ) verdient,

Schuft, Taugenichts nimm, halte

Balken schlagen, stoßen

= ταχέως (τάχα) nahe

VOKABULAR L. 57 203

ό πλησίον (von Adj. πλησίος Hom.)

εκποδών (Adv.) ελαφρός, -όν, -ά

(»der nahebei«), Nachbar, »Nächste«

(»vor den Füßen weg«) aus dem Weg, fort leicht, behend

II Α. εκφέρω

τό ανάθημα,-ατός βλάπτω ό πίναξ, -ακος

(ές

(0 (»das Aufgestellte«) Weihgabe schaden, beschädigen Tafel, Bild = είς)

Β. έπείπερ da ja doch (verstärktes έπεί)

Γ). εκάστοτε αηδής, -ές (ηδύς) μεντάν

jedesmal ohne Vergnügen, unangenehm (L.39IIC) < μέντοι άν

Ε. δ ταύρος τήι άληθείάι

(auch: ταϊς άληθείαις) τέθνηκα ή αϊσθησις, -εως

Stier in Wahrheit, in der Tat

Perfekt zu άποθνήισκω Wahrnehmung, Empfindung

F. Μυτιληναίος ή κακοδαιμονία (κακοδαίμων) ή νυκτομαχία ό Συρακόσιος

Einwohner von Mytilene auf Lesbos Unglück; Verrücktheit (νύξ, μάχη) (!)

Η. ή πληγή (πλήσσω) ή συμφορά

Schlag, Wunde (was einen trifft) Geschehen, Unglück

Ι. είσιών, -ιόν, -ιούσα hineingehend

III Α. ή χώρα

απαθής, -ές (πάθος) ατάραχος, -ον (ταράσσω)

Land, Platz, Stelle, Posten nicht betroffen, nicht affiziert, affektfrei = άτάρακτος, -ov (nicht verwirrt, nicht in

Aufregung, Verwirrung zu bringen) unerschütterlich

ή ταραχή Verwirrung

Ε. βλάσφημος, -ον τό βλάσφημον (βλασφημώ, βλασφημία)

εϊρηκα (Perf.)

lästerlich Lästerwort

ich habe gesprochen

F. άναγι(γ)νώσκω δακρύω

τό δάκρυον ή ηλικία (ήλιξ)

lesen (»wiedererkennen«) weinen, beweinen Träne Lebensalter, Zeitalter

204 VOKABULAR L. 58

LEKTION 58

βλάπτω βλέπω

άναβλέπω γράφω

γράφομαι σε

επιγράφω (επιγραφή, επίγραμμα) θάπτω καλύπτω

αποκαλύπτω κλέπτω κόπτω (κόπος)

κατακόπτω κρύπτω, έπικρύπτω λείπω

απολείπω έπιλείπω καταλείπω

νείφω πέμπω

αποπέμπω μεταπέμπομαι (Med.)

(σκέπτομαι: att. nicht Präs. \ und Imperf.) / σκοπέω ) (att. nur ι σκοπέομαι) Präs. und Impf.) )

στρέφω καταστρέφομαι μεταστρέφω

τρέπω ανατρέπω

επιτρέπω τρέφω (Fut. θρέψω) (τροφή)

ανατρέφω συντρέφω

τρίβω διατρίβω

schaden blicken, sehen aufblicken, (wieder) sehen können schreiben reiche eine Anklageschrift (γραφήν) gegen dich

ein, klage dich an (dar)aufschreiben begraben einhüllen, verdecken enthüllen, offenbaren (etwas heimlich tun) betrügen, stehlen schlagen niederschlagen, zerschlagen verbergen, verheimlichen (ver)lassen verlassen, zurücklassen verlassen; unterlassen; mangeln hinterlassen, verlassen schneien schicken wegschicken nach jd. oder etwas schicken, holen lassen

ausschauen, betrachten, erwägen

(herum) drehen unterwerfen umdrehen, umwenden wenden umstürzen, auf den Kopf stellen, zerstören,

ruinieren zuwenden, gestatten nähren, aufziehen, erziehen aufziehen zusammen aufziehen reiben zerreiben, Zeit hinbringen, verweilen

βλάπτω, βλάψω, έβλαψα, βέβλαφα, βέβλαμμαι, έβλάβην

Weitere Stammformen Ap.Gr. L.58.8

Ι D. έπικαλέω

Ε. τροπή (τρέπω)

herbeirufen; Pass. auch: zubenannt werden, e. Beinamen haben

Wende, Wandlung, Wechsel, Umkehr, Flucht

VOKABULAR L. 58 205

Η λ ί ο υ τροπαί χειμερινός, -όν, -ή (ό χείμων) θερινός, -όν, -ή (τό θέρος) τροπήν τίνος ποιεϊν

τό τροπαίον (seit 4. Jh. τρόπαιον)

τροπαϊος, -ον, -α έστησα (Aor.)

Η. ή βλάβη (βλάπτω)

Ι. ευρίσκω (Aor. Akt. ηύρον; Aor. Pass. ηύρέθην)

παρέρχομαι (Aor. παρήλθον)

έξαπίνης πλουτέω (πλούτος, πλούσιος) μών ( < μή ούν)

Κ. ή θέμις 1

θεμιτός, -όν, -ή

II Α. κρυπτός, -όν, -ή (κρύπτω)

φανερός, -όν, -ά (φαίνω)

Β. δ τάφος άταφος, -ον (θάπτω) ή μονομαχία άπειλέω άρτι, άρτίως βέβηκεν

είλον (Aor.)

Ο φράζω (φράσω, έφρασα)

άντακούω

F. ό σκύμνος ή προφήτις, -ιδος

δ προφήτης, -ου

G. ή νύμφη ή σύνταξις

(συντάττω

Η. ή σκέψις, -εως (σκέπτομαι) ώφελέω τινά έπίσταμαι

Ι. έπισκοπέω (wie oben σκέπτομαι)

υπήκοος, -ον (ακούω)

Sonnenwende Winter-, winterlich Sommer-, sommerlich die Umkehr von jd. bewirken, jd. in die

Flucht schlagen Siegesdenkmal (von:)

wendend (den Feind in die Flucht)

stellte, stellte auf

Schaden

finden

vorbeigehen, an etwas vorbeikommen, übertreten

plötzlich reich sein (od. werden) (Fragepartikel) doch nicht? doch nicht etwa?

Satzung, Recht erlaubt durch (göttliche und menschliche)

Satzung, recht

verborgen offenbar, sichtbar, öffentlich

Bestattung, Grab unbestattet Einzelkampf, Zweikampf drohen eben, gerade, kürzlich (Perf. zu βαίνω) (er, sie, es) ist gegangen,

ist fort nahm, fing

erklären, zeigen, sagen »dagegen hören«

Junges (bes. vom Löwen) (Fem. zu:) (»Sprecher« für e. Gott) Prophet

junge Frau, Braut Zusammenstellung, Anordnung, System,

Syntax; Beitrag zusammenstellen)

Betrachtung, Erwägung nützen, unterstützen »verstehen«, wissen

betrachten, erwägen, untersuchen

hörig, gehorsam, untenan

206 VOKABULAR L. 59

III Α. ό κατάσκοπος Späher

άσκέω (άσκησις) üben παρατάττω nebeneinander stellen, in Schlachtordnung

aufstellen συντάττω s. I I G τήμερον = σήμερον heute

Β. άνασταυρόω (σταυρός) pfählen, kreuzigen

C. γέγονα bin geworden, bin ό λυρικός (ή λύρα) lyrischer Dichter τό ποίημα, -ατός (ποιέω) (»Gemachtes«, »Poem«) Gedicht ή διάλεκτος Unterredung, Diskussion, Sprache, Dialekt τυφλόω (τυφλός) blenden

D. έκπλέω auslaufen, absegeln ή παλαίστρα Ringschule, Übungsplatz

παλαίω ringen

Ε. ό άλιτήριος Frevler; Rache-, Plagegeist

1 Themis ist Göttin der »Satzung«, des Rechts (Gen. Θέμιδος, Akk. Θέμιν). In attischer Prosa sigt man θέμις εστίν »es ist (geheiligtes) Recht«; andere Kasus kommen nicht vor. Bei Homer ist Deklination θέμιστος, θέμιστες usw. häufig.

L E K T I O N 59

τό γραμματίδιον απέραντος, -ov (πέρας,

περαίνω) ή γεωργία (γεωργός, γεωργώ) σπείρω θερίζω (τό θέρος) άτοπος, -ον

(ό τόπος ή περίοδος

αξιόλογος, -ον προγεγενημένος, -ον, -η

ή συμμαχία (σύμμαχος) ό φόρος ό λιμήν, -ένος προσπλέω (Aor. προσέπλευσα) κατοικίζω ή συγγένεια (συγγενής) κατασκοπέω (nur Präs. u.

Imperf.) κατασκέπτομαι (nicht Präs. u.

Imperf.) (κατάσκοπος) αποπλέω (Aor.: απέπλευσα)

Briefchen; Dokument endlos

Landwirtschaft streuen, säen ernten sinnlos, absurd Ort, Platz) (der Weg herum) Umlauf, Zyklus, Periode

der Rede wert, bedeutend (Part. Perf. zu προγίγνομαι) früher gewesen

vorhergegangen Kampfbündnis Beitrag, Tribut1

Hafen heransegeln (wieder) ansiedeln Verwandtschaft

ausspähen, erkunden

vgl. L.58 ab-, wegsegeln

VOKABULAR L. 59 207

C. ή ακολασία πατάσσω αυτόθι έπιχώριος, -ον, (-α) δ απελεύθερος, ή απελεύθερα οίηθείς ή έσθής, -ήτος τό είδος, -ους

D. σωτήριος, -ον (σωτήρ, σωτηρία)

Ε. τό κέρδος, -ους όμολογέω

F. δ 'Ισθμός 'Ισθμοί

ό πύκτης

(ή πυγμή

τό θέατρον (θεάομαι, θεατής)

G. ό λειμών, -ώνος πρωί (Komparat. πρωϊαίτερον,

auch πρώιτερον, πρωίτερον) ή σελήνη γίγνομαι κατά (4- Akk.) ό τόπος τά έργα άπίεναι (Infin.) (lat. abire) προσέρχομαι (Präs.),

προσήλθον (Aor.) σκώπτω ή παιδιά (παϊς, παίζω) δ γέλως, -ωτος επερωτάω φήσας, -σαν, -σασα

καταπλήσσω έννους, -νουν φαίνομαι (Aor. έφάνην) δωρέω (δώρον)

Zügellosigkeit schlagen daselbst einheimisch, landesüblich der, die Freigelassene (Part. Aor. zu οϊ(ο)μαι) vermeinend Gewand, Kleidung Aussehen, Gestalt

rettend, heilsam

Vorteil, Gewinn (»das Gleiche sagen«), übereinstimmen, zugeben

Landenge (von Korinth) auf dem Isthmos (Ort der »Isthmischen«

Wettkämpfe) Boxer Faust) Theater, Publikum anstoßen

Wiese früh

Mond an e. Stelle anlangen Ort, Platz Felder (wo man arbeitet) fort-, zurückgehen herangehen, sich nähern

spotten, scherzen Scherz, Spiel Lachen, Gelächter befragen (Part. Aor. zu φάσκω, φημί) jasagend,

bestätigend bestürzen, erschrecken bei Verstand sich zeigen, erscheinen schenken

Verba für >schlagen< πατάσσω, π α τ ά ξ ω , έπάταξα - -τύπτω, τυπτήσω, (έτυψα) τέτυμμαι (έτύπην Homer) παίω, παίσω, έπαισα - - (έπαίσθην selten - - - πέπληγα πέπληγμαι έπλήγην

Vgl. Ap.Gr. L. 57.10,9 Anm. 6.

1 Thukydides erklärt in unserem Text Β 2 das neugeschaffene Wort.

208 VOKABULAR L. 60

LEKTION 60

άγγέλλω (άγγελος) melden, berichten, ankündigen έπαγγέλλω bekannt geben επαγγέλλομαι (Med.) ankündigen, verheißen

αϊρω heben, erheben, abfahren (Anker lichten); Med. auch: wegtragen, erwerben

3άλλω werfen, schießen; fallen lassen, hinlegen δέρω häuten, schinden, prügeln καθαιρώ (καθαρός) reinigen

σπείρω säen, streuen στέλλω instandsetzen, fertig machen, senden; Med.:

reisen, ziehen αποστέλλω (απόστολος) ab-, entsenden έπιστέλλω zusenden, auftragen, e. Brief schreiben (επιστολή Auftrag, Brief) περιστέλλω umhüllen, umsorgen

σφάλλω zu Fall bringen; täuschen; fallen; irren φθείρω, διαφθείρω verderben, zerstören

αποστέλλει, άποστελεί, άπέστειλεν, άπέσταλκεν, άπέσταλται, απεστάλη

Weitere Stammformen Ap.Gr. Nr. 12

Ι Β.

C.

D.

Ε.

II Β.

C.

D.

έγνωσαν (Aor.) (γιγνώσκω) καθώς (nachklassisch st. ώς)

σφάζω, σφάττω (ή σφαγή

ή παρουσία (πάρειμι) είμι (Akzent!) εϊσω (έσω poet.)

τό επάγγελμα, -τος (επαγγέλλομαι)

τελέω (τέλος) οϊός τέ είμι

άκρος, -ον, -ά ή αισχύνη νουθετέω

ή κλοπή (κλέπτω)

ή φθορά (φθείρω)

νυνί κατηγορέω τινός ή επιμέλεια (έπιμελέομαι)

sie erkannten wie

schlachten das Schlachten, Gemetzel)

Anwesenheit, Gegenwart werde gehen hinein; drinnen

Versprechen, Ankündigung

zu Ende bringen; bezahlen ich vermag, kann, bin imstande zu

spitz, äußerst, am Gipfel, Meister-Schande (»den Nous zurechtsetzen«) (er)mahnen,

zurechtweisen

Diebstahl, Betrug

Verderben, Ruin, Vergehen (vgl. D)

(verstärktes νύν) (gegen jd. reden) anklagen Sorge für etwas, Fürsorge, Pflege

VOKABULAR L. 61 209

ή διαφθορά

Ε. ό καθαρμός ή κάθαρσις, -εως χθόνιος, -ον (ή χθων) ό λοιμός κατέχω

F. ή αγέλη δ ποιμήν ό βουκόλος (βούς) προσήκει

G. τό δόρυ, -ατός ή ασπίς, -ίδος ή κλίνη

τό κέντρον

Η. έλαβον ό φρουρός

III Α. πολλαχόθεν

ό επίπλους, -ου

έκάτερος, -ον, -ά

έπί πολύ

Β.

C.

δ ναύαρχος ή βοήθεια (βοηδέω L. 49) παρέσομαι άπαίρω (Perf. άπήρκα)

αγοράζω (αγορά) επανέρχομαι (Aor. έπανήλθον)

Verderben, Korruption, Ruin (vgl. C)

Reinigung, -szeremonie Reinigung (Reinwerdung) (dem Erdboden zugehörig) unterirdisch Seuche niederhalten; innehaben; befallen

Herde Schäfer Rinderhirt es kommt zu, gebührt, es ist Sache von jd.

Balken, Stange, Speer Schild

Bett

Stachel, (auch des Zirkels, daher:) Mittelpunkt

st. Aor. zu λαμβάνω Wächter, Plur.: Besatzung

von vielen Seiten das Heransegeln, Angriff (mit der Flotte) jeder (von zweien); Plur.: beide weithin

Schiffs-, Flottenkommandant, Admiral Hilfe Fut. zu πάρειμι (heben, Anker lichten) wegfahren

kaufen hinaufgehen, zurückkehren, zurückkommen

(auch in der Rede)

LEKTION 61

αίσχύνω (αισχρός) αίσχύνομαι

αίσχύνομαί τινι (έπί τινι) αίσχύνομαι τίνα

άμύνω τινά (τι) άμύνω τινί αμύνομαι τίνα (ήμυνάμην)

ευφραίνω ευφραίνομαι (ηύφράνθην)

κλίνω (ή κλίνη

κτείνω (poet.), άποκτείνω

häßlich machen, schänden sich schämen

einer Sache, Tat vor jemand

wehre jd. (etwas) ab helfe jd. wehre jd. von mir ab, verteidige, räche mich

an, bestrafe jd. jd. erfreuen, vergnügen sich freuen biegen, beugen Lager, Bett) töten

210 VOKABULAR L. 61

μαινω, εκμαινω μαίνομαι (έμάνην) ύπομαίνομαι

μένω μένω τινά διαμένω εμμένω τινί περιμένω τινά

μιαίνω νέμω

νέμομαι

διανέμω ή νομή ό νομεύς, -έως νομάς, -άδος ό νομός ό νόμος νόμιμος, -ον, -η νομίζω

σθένω (nur Präs. und Imperf. ταχύνω (ταχύς) φαίνω

φαίνομαι

rasen(d) machen rasen, verrückt sein etwas verrückt sein dauern; warten jd. erwarten, gegen jd. aushalten ausdauern (ver)bleiben in, bei etwas, beharren jd. erwarten beflecken aus-, zuteilen, weiden lassen etwas sich zuteilen, weiden (intr.); bewohnen,

besitzen verteilen Weide Hirt weidend (Νομάδες!) Weideplatz, Landstrich Brauch, Gesetz gebräuchlich, rechtmäßig als Brauch haben, anerkennen; meinen, glau

ben, halten für stark sein, Gewalt haben, vermögen beeilen, beschleunigen (trans. und intr.) hell machen, zeigen klar, hell werden, erscheinen, »scheinen« zu

(mit Inf.), erweise mich als (mit Part.)

αίσχύνομαι, αίσχυνοϋμαι (-νθήσομαι), ήισχύνθην

Weitere Stammformen Ap.Gr. L.61.6 u. 9

I Β. ή λαμπάς, -άδος (λάμπω,

λαμπρός) ούδαμοϋ (ουδαμώς)

C. σφώ, σφώιν τό βούλευμα, -ατός (βουλεύω,

βούλευσις)

D. τό φαινόμενον (φαίνω) ή αστραπή ποδιαϊος, -ον, -ά (πους) ή οικουμένη μαρτυρέω (τινί) (μάρτυς,

μαρτυρία) σοφιστικός, -όν, -ή ή σοφιστική (τέχνη)

(σοφιστής, σοφός)

F. ό αιών, -ώνος

G. ασπάζομαι

Leuchte, Fackel; nachklass. auch Lampe (N.T.)

nirgends, in keinem Fall

s. Ap.Gr. L.47.13 Entschluß, Plan, Ratschlag

was zu sehen ist, »erscheint«: »Phänomen« Blitz einen Fuß lang, - groß (Part.Pass. ν. οίκέω) die bewohnte Erde Zeugnis ablegen (für jd.), bezeugen

zum Sophisten gehörig Sophistik

Lebenszeit, Dauer, Ewigkeit

begrüßen

VOKABULAR L. 62 211

ή επαύριον [ήμερα] εξέρχομαι (Aor. έξήλθον) ή εσπέρα

Η. ή συνθήκη δικάζω (δίκη, δικαστής,

δικαστήριον) δικάζομαι

τίνω (τείσω, έτεισα) άποτίνω

Κ. λείπω ύπολείπω

τό μίλιον (lat.) καταλαμβάνω

(Aor. κατέλαβον)

der folgende Tag herausgehen Abend (vgl. lat. vesper)

Übereinkunft, Vertrag Recht sprechen, richten, entscheiden

prozessieren zahlen, büßen bezahlen (e. Schuld)

(ver)lassen zurück-, übriglassen; Pass.: zurückgelassen

werden, zurückbleiben Meile, Meilenstein ergreifen, einholen

II C. ασύνετος, -ov

Ε. ό κατήγορος (κατηγορέω) τό γραμματείδιον λήψομαι

ί. τό μίασμα, -τος (μιαίνω) ό άνδροφόνος (άνήρ; φόνος,

φονεύω)

unverständig, töricht

Ankläger = γραμματίδιον Fut. zu λαμβάνω

Befleckung Mörder

III Α. έκεϊ; εκείθεν; έκεϊσε

Β. άτιμος, -ον άτιμόω

έξω φήσω αυτόματος, -ον, - η 1

τό αύτόματον άπό, έκ τοϋ αυτομάτου

πόρρω

1 Oft fem. -ος.

dort; von dort; dorthin

urigeehrt, verachtet, ehrlos entehren, die bürgerlichen Ehrenrechte aber

kennen Fut. zu έχω Fut. zu φημί von selbst (Adj.)

das (was) von selbst (geht, geschieht) von selbst fern, ferner

LEKTION 62

A.

ου

έλαβον ό άδολέσχης,

άδολεσχέω ό κουρεύς, -έως κείρω

st. Aor. zu λαμβάνω nehmen, bekommen Schwätzer schwatzen Barbier scheren

212 VOKABULAR L. 62

Β. εισπετομαι ό κροκόδ(ε)ιλος τό σαρκίον (ή σαρξ) ενέχω έξέλκω (έλκω)

C. υπομένω διασώιζω

D. ύπεκπέμπω ύπισχνέομαι (Aor. ύπεσχόμην) απαγγέλλω ό έφορος

Ε. είς, ές (4- Akk.) δυνατός, -όν, -ή (δύναμαι,

δύναμις) ή φυγή (φεύγω) λοιπός, -όν, -ή (λείπω)

τού λοιπού, τό λοιπόν τά λοιπά καί τά λοιπά (κτλ.)

διοικέω

F. οϊχομαι (Fut. οίχήσομαι; Perf. οίχωκα; -ηκα; ώιχ-)

αποβλέπω είς άλλοθι (άπο)στερέω

στέρομαι

G. καταισχύνω εγκαταλείπω ό παραστάτης, -ου

όσιος, -ον, (-α)

Η. ή απιστία (άπιστέω, άπιστος) ή πίστις, -εως

διανοέομαι (διάνοια) ή απαλλαγή (απαλλάσσω) τό έρμαιον (Ερμής)

ή αποφυγή (αποφεύγω)

Ι. ό ομιλητής, -ού (ομιλία, όμιλέω τινί)

άπολογέομαι (απολογία) διηγέομαί τι (od. περί τίνος) ονομαστός, -όν, -ή

έπαίρω υπερήφανος, -ον

hineinfliegen Krokodil, Eidechse Fleischstückchen darin haben, halten herausziehen

aushalten, erdulden = σώιζω

heimlich fortsenden versprechen melden, berichten Aufseher; in Sparta sind die 5 Ephoren die

ausschlaggebenden Beamten

bei Zahlen: gegen, ungefähr fähig, imstande (zu), möglich, mächtig

Flucht, Verbannung übrig »übrigens«, hinfort (das Übrige) hinfort >etc.<, usw. verwalten

weggehen; fort sein

den Blick richten auf anderswo berauben beraubt sein, entbehren

schänden im Stich lassen, verlassen (»der daneben Stehende«) Nebenmann,

Kampfgenosse rein, heilig

Mißtrauen, Unglaublichkeit (N.T. Unglaube) s. 56 II Ν »durchdenken«, denken, gedenken Entfernung, Trennung, Loslösung (»etwas von Hermes«) Glücksfund, unverhoffter r

Gewinn das Entfliehen

Genosse (einer, mit dem man Umgang hat)

>in Abrede stellen«, sich verteidigen auseinandersetzen, erzählen (Verbaladj. zu ονομάζω) nennbar, namhaft,

berühmt hochheben, ermuntern hochmütig, übermütig

VOKABULAR L. 63 213

L E K T I O N 63

γίγνομαι π ί π τ ω

εκπίπτω εμπίπτω

τίκτω

werden fallen herausfallen; vertrieben werden hineinfallen (er)zeugen, gebären

Fortan finden sich alle hierhergehörenden Stammformen in Ap.Gr. und z.T. auch in der SG.

I Β. αναβαίνω (Perf. άναβέβηκα)

αποτρέπω προτρέπω άκήκοα (Perf. zu άκούώ)

C. ή ειμαρμένη

F. ή άπόνοια ( < νους)

G. τέρην, τέρεν, τέρεινα

Η. τό θέλημα, -ατός (θέλω)

L. μέτεστί μοί τίνος ή μέθεξις, -εως (μετέχω) (μετ) έσχον

(Inf. σχεϊν, Konj. σχώ, etc.) μηδαμή(ι)

II Α. ό κύβος (lat. cubus)

τό πτώμα, -ατός (πίπτω)

Β. ή δρυς, δρυός ξυλεύομαι

(τό ξύλον τηρέω

C. τό μέλι, -ιτος πιπράσκω (s. L.65) γεύομαι τίνος

D. καρτεράς, -όν, -ά (τό κράτος) περίειμι

Ε. τιμωρέω τινί, - τινά

ό φονεύς, -έως (φόνος, φονεύω)

κικλήσκω (poet.) (καλέω) άθλιος, -ον, -ά ό πολιήτης, -ου (poet.)

F. τό σφάλμα, -ατός (σφάλλω)

G. πρωτότοκος, -ον

hinaufgehen, hinaufsteigen abwenden, abmahnen, verhüten hinwenden, antreiben, ermuntern hören

(was verhängt, vorbestimmt ist) >Schicksal<

Sinnlosigkeit, Verrücktheit

zart

Wille

= μετέχω τινός Teilhabe st. Aor. zu (μετ)έχω

auf keine Weise

Würfel Fall, Sturz

Baum (oft Eiche gemeint) (sich) Holz holen Holz) beobachten, behüten, bewahren

Honig verkaufen kosten

stark herum sein; übrig sein

Rache nehmen für jd., - an jd. (Med.: für Nahestehende)

Mörder

anrufen, nennen (nur Präs. mit Imperf.) leidvoll, jammervoll = πολίτης

(Ausgleiten:) Irrtum, Fehl

(zu)erst geboren

214 VOKABULAR L. 64

LEKTION 64

αναλίσκω, άναλόω άλίσκομαι γηράσκω (τό γήρας) ήβάσκω, ήβάω (ή ήβη) ευρίσκω

εξευρίσκω άποθνήισκω (θνήισκω poet.)

συνθνήισκω τινί (poet.) πάσχω

συμπάσχω (ή συμπάθεια) στερίσκω, (άπο)στερέω φάσκω, φημί (enkl.)

Ι Α. τό σθένος, -ους (σθενώ,

ασθενής) άπειμι (Inf. άπιέναι)

(είμι

Β. μαλάσσω (att.: -ττω) (μαλακός, -όν, -ή

C. άπειμι (Inf. άπείναι) (ειμί)

Η. θνητός, -όν, -ή

Ι. είλον (Aor.) (Inf. έλείν) είλόμην (Med.)

Κ. βαβαί συνοικέω τινί (οίκος) προσποιούμαι

aufwenden, verbrauchen genommen, gefangen werden alt sein (werden) heranwachsen; jung, stark sein finden herausfinden, erfinden sterben, getötet werden mitsterben mit jd. etwas erfahren, erleiden mitleiden (»Sympathie«) berauben sagen, zusagen, versichern

Stärke, Kraft

fortgehen L.60ID;L.83)

weich machen, besänftigen, lindern weich, sanft, weichlich)

fort sein

sterblich

habe genommen, eingeholt, erobert habe für mich genommen, gewählt

(Ausruf der Überraschung) mit jd. wohnen (»für sich hinzutun«) sich anmaßen, vorgeben,

sich stellen, als ob

II Α. ή κώμη

ήγαγον

Β. τό εύρημα, -ατός (ευρίσκω)

C. ψέγω τινά, τι (ψόγος)

G. οί εύδαίμονες δοκοϋντες είναι

τό κέρδος, -ους τό άνάλωμα, -ατός (άναλόω) άνακτάομαι

Ι. καλέω (καλώ, έκάλεσα, κέκληκα, κέκλημαι, έκλήθην, L. 71)

είς-, έσείδον (εϊσοράω)

Dorf

st. Aor. zu άγω

Fund

jd., etwas tadeln

»die als gesegnet gelten«, d.h. die Reichen

Gewinn, Vorteil Verbrauch, Aufwand wiedererwerben, wiedergewinnen

rufen, nennen

(Aor.) ansehen

VOKABULAR L. 65 215

Κ..

III Α.

προς 4- Akk. προς 4- Gen. προς 4- Dat. ό οδοιπόρος (οδός,

πορεύομαι) ό γόνος (V γεν)

zu . . . hin von . . . her; auch »von« persönlicht bei Wanderer

Geburt, Sohn (poet.)

Κ..

III Α. ή τόλμα (τολμάω)

ή άναισχυντία (αισχύνη, αίσχύνω)

Kühnheit, Wagemut, Frechheit Schamlosigkeit, Unverschämtheit

Β. μυέω τινά τι (μυστήριον) jd. einweihen in einen Geheimkult

C. αξιόπιστος, -ον (άξιος, πίστις)

glaubwürdig

L E K T I O N 65

γιγνώσκω (γνώμη) αναγιγνώσκω (τό ανάγνωσμα) έπιγιγνώσκω καταγιγνώσκω τινός

θάνατον καταγιγνώσκω τινός συγγιγνώσκω

διδάσκω (διδάσκαλος)

τραγωιδίαν διδάσκω έκδιδάσκω ή διδαχή ή διδασκαλία

άποδιδράσκω (τινά) μιμνήσκω (τινά τίνος oder τι)

μιμνήσκομαι (τινός) άναμιμνήσκω, ύπομιμνήσκω

(ή άνάμνησις) τιτρώσκω

erkennen; vgl. lat. cognosco (»wiedererkennen«) lesen (genau) erkennen 1. etwas an jd. erkennen, bemerken;

2. erkennen gegen jd., verurteilen jd. zum Tode verurteilen erkennen; anerkennen; (»mitverstehen«)

Nachsicht üben, entschuldigen informieren, lehren; Med.: jd. unterweisen

lassen; aus sich selbst lernen eine T. einüben, zur Aufführung bringen gründlich lehren Lehre, Unterricht Lehre, Unterricht; Einübung einer Tragödie (jd.) entlaufen (jd. an etwas) erinnern (Homer) sich (an etwas) erinnern (poet.) (in Prosa, dasselbe)1

verwunden

I C. δ κώνωψ,-πος

δ ταύρος καθίζω τό κέρας, -ατός od. -ως απαλλάσσω (att.: -ττω)

άπαλάσσομαι

D. ίδεν

Mücke Stier setze mich, sitze Hom; »Flügel« eines Heeres (Ap.Gr. L. 33.10) entfernen, loslassen, erlösen (L. 57) sich entfernen

= είδεν »sah«2

216 VOKABULAR L. 65

F.

II

άντεϊπον (Aor.; Präs. dazu αντιλέγω)

δύσποτμος, -ov (ό πότμος

Β. ό ίππεύς, -έως (ίππος)

C. ιδίως

ό τραγωιδοδιδάσκαλος

τά Διονύσια

D. ή 'Ολυμπιάς, -άδος

ό βάτραχος φέρω ομώνυμος, -ον

(όνομα; zu όμο- vgl. όμοΰ, όμοιος, όμολογέω etc.)

G. εϊωθα (Perf.) θαμά πρότερος, -ον, α

(Adv. πρότερον, L.6) τό παρόν

Η. ή μωρία (μώρος)

Ι. ευώνυμος, -ον (όνομα) αισθάνομαι (ή αίσθησις) άπήνεγκον (Aor.)

Κ. τό τραύμα, -ατός (τιτρώσκω) τό βλάβος, -ους (= ή βλάβη) διπλάσιος, -ον, -α

ή διπλασία (gemeint: ζημία)

III Α. ή παρατήρησις, -εως (τηρέω)

ή κίνησις, -εως (κινέω) ακριβής, -ές

dawiderreden

unselig, unglücklich Schicksal)

Reiter, Ritter

Adv. zu ίδιος, (L.47IH) eigentümlich, besonders, speziell

einer, der eine Tragödie aufführt; das ist in klass. Zeit der Dichter (s.o.)

das Dionysosfest (s. L. 411Β 3)

1. die Spiele in Olympia (meist τά 'Ολύμπια); 2. der 4jährige Zeitraum zwischen zwei olymp. Spielen (nach der Überlieferung wurde die 1. Olympiade 776 v.Chr. gefeiert)

Frosch tragen (auch z.B. e. Bericht: berichten) gleichnamig

bin gewohnt häufig (Komperativ von πρό) vorderer, vorhergehend, voranstehend (Part, von πάρειμι) das Gegenwärtige,

Gegenwart

Torheit, Dummheit

»mit gutem Namen«; »links« (euphemistisch) wahrnehmen ich trug weg, sie trugen weg

Wunde Schaden doppelt

(0

Beobachtung Bewegung genau

1 Das Perfekt ist immer μέμνημαι; die übrigen Formen des Verbum Simplex begegnen nicht- oder kaum - in Prosa.

2 Homerische Formen haben bekanntlich oft kein Augment.

VOKABULAR L. 66 217

LEKTION 66

δάκνω beißen κάμνω müde, schwach, krank werden (sein) κρίνω (κρίσις, κριτής, κριτικός) sondern, (be)urteilen, richten

αποκρίνομαι antworten πίνω (ό πότος) trinken

έκπίνω austrinken καταπίνω hinuntertrinken, verschlingen

τέμνω schneiden, (ein Land) verwüsten ή τομή das Schneiden, Schnitt άτομος, -ον nicht zu zerschneiden, unteilbar

φθάνω schnell sein; (τινά) zuvorkommen άφικνέομαι ankommen

ίκνέομαι (τίνα) (poet.) kommen, jd. (um Hufe) angehen (ικετεύω, ικέτης, ίκέτις s. 42IH)

Α. ό όφις, -εως Schlange τό σχοίνιον Strick, Tau

Β. εργάζομαι (Aor. ήργασάμην, tun, machen; (τινά τι) jd. etwas antun Perf. είργασμαι)

κάω = καίω (L. 72) (ver)brennen

Ε. μνημονεύω τι, τινός eingedenk sein, sich erinnern (μνήμη, μιμνήσκω)

υγιαίνω (υγιής, ύγίεια) gesund sein, bei Verstand sein υγιεινός, -όν, -ή heilsam, gesund

εύεργετέω τινά jd. Gutes tun, e. Wohltat erweisen (έργον, ευεργέτης, ευεργεσία)

F. ή είς-, έσβολή (εισβάλλω) Einfall, Invasion άλλοιόω (άλλοϊος) (ver-)ändern έν αίτίάι (δι' αιτίας) beschuldigen

έχειν τινά (Pass. dazu: έν αίτίάι είναι)

έπείγω drängen, treiben, etwas beeilen (häufiger:) επείγομαι sich treiben, eilen, beeilen

έπιβοηθέω (τινί) (jd.) zu Hilfe, zum Entsatz kommen (= βοηθέω, vgl. βοήθεια)

ό στρατός (στρατιά, Schar, Kriegsvolk, Armee

στρατηγός) ό δρόμος Lauf άναβάς, -βάντος (Part. Aor. zu αναβαίνω) ersteigend

G. ή παρανομία Gesetzwidrigkeit

Η. ή Γέλα (Stadt in Sizilien) προσήλθόν τινι (Aor.) ging zu jd.

Κ. ή φρόνησις, -εως Denken, Verstand (φρήν, φρονέω, φρόνιμος)

218 VOKABULAR L. 67

τό κριτήριον (κρίνω)

L. ίσμεν

Μ. κατηγορέω τινός (κατηγορία, κατήγορος)

Ν. πολιορκέω (πόλις, τό έρκος) εκπέμπω ναυτικός, -όν, -ή

(ναϋς, ναύτης etc.)

Ο. ή ύβρις, -εως (υβριστής)

Ρ. είέν (auch εία, vgl. έα) ή αναψυχή

Q. ή λίμνη

Mittel zum Entscheiden (»Kriteriori«)

wir wissen

anklagen

eine Stadt einschließen, belagern aussenden zur See, zu Schiff

Mißbrauch von Gewalt, Mißhandlung, Willkür

(Partikel) nun, also Erholung (»Aufatmen«)

See, Teich

LEKTION 67

άμαρτάνω (ver)fehlen λαμβάνω ergreifen, nehmen

αναλαμβάνω aufnehmen καταλαμβάνω ergreifen, einholen, begreifen

συλλαμβάνω »zusammennehmen«, mitanfassen, helfen; verstehen; festnehmen, arretieren

(ή συλλαβή »Silbe« - Laute, die beim Sprechen »zusammer-

genommen« werden) λανθάνω bin verborgen, tue etwas unbemerkt

έπιλανθάνομαι vergessen μανθάνω lernen, erfahren, verstehen

(μαθητής, μάθησις, μάθημα, άμαθης, άμαθία) καταμανθάνω (dasselbe, verstärkt) erlernen, begreifen

τυγχάνω (τύχη) treffen, erlangen τυχόν (Part. Aor. Neutr. zufällig, vielleicht als Adv.) αποτυγχάνω verfehlen επιτυγχάνω treffen, Erfolg haben έντυγχάνω τινί jd. treffen, begegnen

αισθάνομαι (αίσθησις, αισθητός) wahrnehmen πυνθάνομαι (er)fragen, erfahren

Ι Α. τό άκόντιον Wurfspeer

ό σκοπός(σκοπέω, 1. Späher; Aufseher; 2. Ziel, Absicht σκέπτομαι)

C. άμφω1 (αμφότεροι) beide φευκτός, -όν, -ή 1. entrinnbar; 2. was man fliehen, vermeiden

V O K A B U L A R L. 67 219

D. άρνέομαι άρήγω

Ε. ή χρήσις, -εως (χρώμαι, χρεία, χρήμα)

αισθητός, -όν, -ή ένεργέω (ενέργεια)

F. ό, ή γείτων, -όνος

G. παράλογος, -ον έλήλυθα (Perf.) έκπληρόω εύπειθής, -ές ό υπηρέτης, -ου τό πρόσταγμα, -ατός

(προστάσσω

II Β. τουτέστι(ν) (= τοΰτ' έστί[ν])

C. χώ αιρετός, -όν, -ή ή ώφελίά, ή ωφέλεια

(ώφελέω, ωφέλιμος) δός (Imperat. Aor.;

Präs. δίδωμι, L.80) μονόστιχος, -ον

(ό στίχος

D. έπ' αυτοφώρω ι δώσω (Fut.) (δός, s.o.)

Η. έπίσταμαι, -σαι, -ται φοιτάω

Ι. τό φίλτρον (φιλέω etc.) είδώς, -ός, -υία (οίδα)

L. τό έργαστήριον (εργάζομαι)

Μ. ποτέ (enkl.)

κατατάσσω (att. -ττω)

Ν. λώιων, λώιον (Komp.) λώιστος, -ον, -η (Sup.)

Ο. ή ανδρεία (ανδρείος, άνήρ) ενδύω έφασαν

III Α. ό καρκίνος

Β. παντοδαπός, -όν, -ή

(nein sagen) leugnen, sich weigern beistehen, helfen

Gebrauch, Brauchbarkeit

sinnlich wahrnehmbar wirken

Nachbar(in)

widersinnig, »unlogisch« bin gekommen, gegangen ergänzen, erfüllen leicht überredet; gern gehorchend Diener, Gehilfe Anordnung zu-, anordnen)

»das heißt«

= καί ό (Krasis) Verbaladj. zu αίρέω2

Nutzen

gib!

einzeilig, Subst.: Einzeller (Vers) Reihe, Vers)

auf frischer Tat (ergreifen: λαμβάνειν) werde geben

(ich, du, er) verstehe, -st, -t, weiß gehen

Liebeszauber, -trank (st. Perf., Part.) wissend

Werkstätte

irgendwann, je (Ap.Gr. L. 47.10); in Fragen emphatisch: τί ποτέ was denn? (was eigentlich?)

aufstellen, einen Platz anweisen

nützlicher, besser (der) nützlichste, beste

Mannhaftigkeit, Tapferkeit hineintauchen, anziehen (s. L. 41 Anm. 3) (sie) sagten (Plur. zu έφη)

Krebs

von jeder Art, mannigfaltig

1 Lat. ambo (Ap.Gr. L. 47.10). 2 Philosophische Terminologie kontrastiert αίρετά »was man wählen, bevorzugen, befolgen soll«

(hier HC) und φευκτά.

220 VOKABULAR L. 68

LEKTION 68

I A.

D.

F.

II

έξ ού

(άπ)ώλεσα (Inf. [άπ]ολέσαι) episch (άπ)όλεσσα

έκγελάω ή πότνια

έδωκε (Aor.) έπαινέω

Β. καταβάλλω

C. οίδα, οίσθα

D. ίθι

Ε. άθαπτος, -ον (θάπτω, τάφος)

F. τό άρμα, -ατός

έπιλαμβάνω τι, τινά επιλαμβάνομαι τίνος

Η. σχέτλιος, -ον, -ά ανόσιος, -ον (όσιος)

Ι. αίνος, -όν, -ή (~ δεινός)

Κ. ουδέν τών δεόντων πράγματα έχω ήσυχίαν έχω δυναίμην ή παρασκευή (παρασκευάζω) χρήσιμος, -ον, (-η)

(χρώμαι, χρήσις, χρηστός)

L. άλλα τώι χρόνωι ποτέ

Μ. άνέχω ανέχομαι συκοφαντέω (συκοφάντης) ύπισχνέομαι

ή ύπόσχεσις, -εως διατελέω (τέλος)

καταψεύδομαί τί τίνος

III Α. ούδεπώποτε

ή κτήσις, -εως (κτάομαι, κτήμα)

ή φιλοτιμία (φιλότιμος)

seitdem

Aor. zum Präs. (άπ)όλλυμι (L.75 u. 76) verderben

auflachen Herrin, Mächtige; adjektiv.: hehr, ehrwürdig

(er, sie, es) gab loben; έπήινεσα und επαινώ »danke sehr«

(auch als höfliche Ablehnung)

niederwerfen, umstürzen

ich weiß, du weißt

(Imperativ zu είμι) geh!

unbestattet

Wagen ergreifen jd. (etwas) festhalten, sich an ihn (es) hängen

unbeugsam, hart, böse; miserabel unfromm, ruchlos

fürchterlich, schrecklich

nichts vom Notwendigen Schwierigkeiten haben ruhig bleiben, Ruhe halten Opt. Präs. zu δύναμαι Zurüstung, Vorbereitung nützlich

wenigstens jetzt, endlich einmal

emporhalten, etwas auf-, zurückhalten sich aufrechthalten, aushalten denunzieren versprechen Versprechen zu Ende führen; mit Part.: bis zu Ende,

beständig etwas tun etwas von (gegen) jd. erlügen

(auch nicht jemals) gar nie Erwerb, Besitz

Ehrliebe, Ehrgeiz

VOKABULAR L. 69 221

τά Προπύλαια ό Παρθενών οί νεώσοικοι

C. παραπλάζω, Aor. Pass. παρεπλάγχθην (poet.)

ή άτη

D. ό γραμματοδιδάσκαλος άφνω ή γωνία

(auf der Akropolis von Athen)

»Schiffshäuser«, Docks

vorbeitreiben, verschlagen

Verblendung

Elementarlehrer plötzlich Winkel, Ecke

Die Stammformen von έάω, εθίζω, έλκω, εργάζομαι sowie έχω und ύπισχνέομαι finden sich in der Ap.Gr. L.68. 8 und 9.

LEKTION 69

I Α. μεταγράφω

C. νήπιος, -ov τό υπόδημα

(ύποδέω είδώς, -ός, -υϊα (Part, οίδα)

Ε. αριστερός, -όν, -ά δεξιός, -όν, -ά ή δεξιά

F. μάταιος, -ον, -ά

G. καταφανής, -ές

ή μωρία (μώρος, -ον)

Η. πανδημεί (Adv.) (πάν, δήμος)

L.-M. αναβιβάζω

αναβαίνω (ή Άνάβασις) αποβαίνω έκβαίνω

έκβαίνει τι

συμβαίνειν συμβαίνει τι

συμβαίνομεν τελευταίος, -ον, -ά

Ν. συμβιβάζειν

ό διαιτητής, -ού

umschreiben, transkribieren

(lat. infans) Kleinkind, unmündig, töricht Sandale unter-binden) wissend

links rechts; geschickt rechte Hand

vergeblich, unnütz, albern

deutlich sichtbar Dummheit, Torheit

das ganze Volk, alle zusammen

hinaufgehen machen; daraufsetzen hinaufgehen, aufsteigen weggehen; landen; resultieren hinausgehen, aussteigen; überschreiten (Maß) etwas ergibt sich (als Auswirkung),

»kommt heraus« zusammengehen etwas geschieht; ergibt sich

(als Schlußfolgerung) wir kommen überein, versöhnen uns (der) letzte

zusammengehn machen, zusammenführen; versöhnen; folgern

Schiedsrichter

222 VOKABULAR L. 70

Ο. έστησα (ϊστημι) έστην συνέστη

τό ρήμα 'Ατλαντίς, -ίδος

ή 'Ατλαντίς νήσος

ή ήπειρος ή σύστασις

Ρ. ή άμπελος αυτόχθων, -νος

Q. νόθος, -ον, (-η) (Gegensatz: γνήσιος)

R. αρχήν έπιχθόνιος, -ον (ή χθων)

ώκύς, -ύ, -εϊα (Superl. ώκιστος)

περάω (πέρας)

S. μακρόβιος, -ον (μακρός, βίος)

II

Α. μάκαρ, -ος poet.

Β. βατός, -όν, -ή

C. ή άνάβασις, -εως (αναβαίνω)

D. ή μορφή αδόκητος, -ον (δοκέω)

ich stellte (auf, hin) ich stellte mich, trat (auf, hin) (es) trat zusammen, entstand (Gesagtes) Ausspruch Adj. zu Ατλας (der Riese) die Atlas-Insel (»Atlantis« - wohl Piatos

Erfindung) Festland (Zusammenstellung, Komposition) Verbindung,

Entstehung

Weinrebe zum Land gehörend, eingeboren

nicht echtbürtig; Bastard; unecht

(»von Anfang an«) überhaupt auf d. Erdboden (lebend); Plur. =

»Menschen« (poet.) schnell

überschreiten

langlebig

= μακάριος pros.

(Verbaladj. zu βαίνω) betretbar, zugänglich

der Weg hinauf, Marsch ins Binnenland

Gestalt unerwartet

Die Stammformen der folgenden hierhergehörenden Verben finden sich in der Ap.Gr. L. 69.15: άποδιδράσκω, βαίνω, ζώ (βιόω), γιγνώσκω (vgl. L. 65.3), δύω - δύομαι (vgl. oben L.41, Anm. 3), φύω - φύομαι.

LEKTION 70

Ι C. Μακάρια

έτοιμος (έτοιμος), -ον, (-η)

D. χρίω

Ε. χρυσοειδής, -ές (χρυσός, τό είδος)

ποτός, -όν, -ή

s. L.56IIH2; L.58IIG2 bereit

einreiben, (be)streichen

goldartig, goldfarben

(Verbaladj. zu πίνω) trinkbar, zum Trinken

VOKABULAR L. 71 223

χριστός, -όν, -ή (Verbaladj. zu χρίω) gestrichen, zum Einreiben

νεόχριστος, -ον frisch gestrichen κατακαίω (-κάω, L.66B) niederbrennen

F. ήδομαι, ήσθήσομαι, ήσθην sich freuen

εισάγω hineinführen

G. έπάγη (Aor.) wurde hart πέπηγε (Perf.) (Präs. ist hart

πήγνυμαι, L.75) ό κρύσταλλος Eis; Bergkristall ή χιών, -όνος Schnee τό νέφος, -ους Wolke

I. τό δεύμα, -ατός das Fließen, Strömung

K. έρράγη (Aor.) (ρήγνυμαι, L.75)

(es) zerbrach

διερραγη (Aor.) (es) brach durch, platzte τρισκατάρατος, -ον dreimal verflucht

(άράομαι wünschen, beten, verfluchen)

M. ή ποίμνη, τό ποίμνιον (ποιμήν)

Herde, Schafherde

Δηιάνειρα Name (Gattin des Herakles) τό φίλτρον (φιλέω) Liebesmittel, -trank, -zauber δ χιτών, -ώνος Hemd, Kittel (tunica)

II B. ή όψις, -εως 1. Sehkraft; 2. Auge; 3. Erscheinung, »Gesicht«

C. συμβούλομαι wollen gemeinsam mit

πάρειμι da(bei) sein, gegenwärtig sein τό παρόν Gegenwart όμορος (δρος) dieselbe Grenze habend, angrenzend ευνοϊκός, -όν, -ή wohlwollend, freundlich

(εύνους, εύνοια) εύνοϊκώς έχω τινί jd. freundlich gesinnt sein

(od. προς τίνα)

D. άγαμαι (Aor. ήγάσθην) anstaunen, bewundern

LEKTION 71

I Α. ό ζωγράφος

μωμάομαι (ό μώμος)

D. άρκέω (ή αυτάρκεια)

Ε. ξένιος, -ιον, -ίά

Maler tadeln, bekritteln

genügen

(auf d. ξένος bezüglich) Beschützer des Gast-rechts

224 VOKABULAR L. 72

οι γονείς, -εων αναλαμβάνω

ή ευεξία (εύ έχω)

έπιμέλομαί ) έπιμελέομαί )

άγάλλομαί τινι

F. αποτυγχάνω λίαν

G. γαμέω τινί γαμέομαί τινι

II Α. τελέω (vgl. L.60IE)

έκτελέω

C. ανατέλλω αί δυσμαί (δύομαι, L.41 IIC)

Ε. ό ξεϊνος (Homer., < ξένιος) περίφρων (φρήν, φρόνιμος)

F. άκλητος, ον (καλέω, κλητός)

G. δ ακόλουθος (άκολουθέω)

Η. όμονοέω (όμοϋ, ομοίως; νοέω)

Ι. άτακτος, -ον (τάσσω)

Eltern aufnehmen; wiederaufnehmen, herstellen

(L.67) Wohlbefinden, guter Zustand (zunächst des

Körpers) für jd. (etwas) sorgen, sich um etwas beküm

mern, bemühen

bin stolz auf etwas, brüste mich

nicht treffen, verfehlen sehr, zu sehr

ich heirate jd. (der Mann spricht) ich heirate jd. (die Frau spricht)

vollenden, vollbringen; Riten vollziehen, jd. weihen

vollenden, ausführen

aufgehen (von Gestirnen) Untergang (von Gestirnen); Westen

> ξένος

(wohlbedenkend) klug, verständig

ungerufen, nicht eingeladen

(»der folgt«) Diener

gleichen Sinns sein

ungeordnet

Die Stammformen der folgenden hierhergehörenden Verba finden sich in der Ap.Gr. L. 71.11: αίνέω (έπ-, παρ-), άρκέω, γαμέω, γαμοϋμαι, γελάω, καλέω, αποκρίνομαι, μάχομαι, τελέω.

LEKTION 72

καίω 1

κλαίω 1

πλέω

(ver)brennen (transitiv) (be-)weinen zu Schiff fahren

πνέω 2

ρέω φεύγω

blasen, atmen fließen fliehen; verbannt, angeklagt werden

Ι Α. άμα (4- Dat.)

ή ήώς, -ούς3

ή έως att.) (poet.;

zugleich (mit) Morgen(röte)

VOKABULAR L. 73 225

C. εμπνέω ή αύδή

D. εκπνέω

Ε. καυστός, -όν, -ή καυστικός, -όν, -ή (καίω) ή τέφρα

II Α. φιλόψυχος, -ον

C. παρακαλέω

III Α. έκβαίνω

Β. κατέρχομαι (Aor. κατήλθον) διαμαχομαι

C. προκαταλαμβάνω

D. εκπλήττομαι (έκπλαγήσομαι, έξεπλάγην, έκπέπληγμαι)

F. χαλεπαίνω (χαλεπός) κράζω (Präs. selten; meist

Perfekt κέκραγα, s. L.73) κατακεκράξομαί σου

(Präs. nicht belegt)

einblasen, einhauchen4

Stimme

ausatmen (auch = sterben)

brennbar (Pass.) fähig, brennen zu machen (Akt.) Asche

(sein) Leben liebend

herbeirufen; ermuntern (nachklass. bitten)

s. L.69L

heruntergehen; zurückkehren

durch- (bis zur Entscheidung) -kämpfen

vorher besetzen

erschrecken, außer Fassung geraten (L. 57)

zürnen schreien

ich werde dich niederbrüllen

1 Auch κάω, κλάω; s. Ap.Gr. L.72 Anm. 3; Stammformen ebd. 72. 9. 2 > το πνεύμα. 3 Aus "äwös < *ausos, ein -s-Stamm (lat. aurora); Deklination Ap.Gr. L.42.2. 4 Lat. inspirare!

LEKTION 73

I A . έρρωμαι (Perfekt zu φώννυμι,

L.77) bin stark, gesund

(ή ρώμη Stärke) δούλιος, -ον, -ά (Adj. zu δούλος)

B. ή ευταξία (τάττω, ή τάξις) gute Ordnung, Gehorsam ή αταξία (das Gegenteil) (άπ)ολώλεκα habe verloren, zerstört (άπ)όλωλα (Perf. zu bin verloren [άπ]όλλυμι, L. 75-76; Aor. [άπ]ώλεσα, L.68ID)

C. 'Ελάτεια (E. war e. wichtige Festur Thermopylen und Zentral-Griechenland)

226 VOKABULAR L. 73

είρηται (Perf.) ist gesagt, gesprochen (L. 85III)

είρήσεται es wird gesagt werden

Ε. επιτρέπω (L. 58) hinwenden, überlassen, anvertrauen διαλέγομαι (τινί) (ό διάλογος) sprechen (mit jd.) εκών είναι ~ εκών

F. ό έλεγχος Beweisführung, Kritik, Widerlegung εξελέγχω kritisieren, widerlegen έφησα (Aor. zu φάσκω, L. 64) sagte »ja«, bestätigte (L. 85III) ύπολαμβάνω annehmen, voraussetzen ή άπόκρισις Antwort ήνεσχόμην (Aor. zu ανέχομαι,

L.68IIL) όμώμοκα (Perf. zu όμνυμι, habe geschworen

L. 76) πέποιθα (Perf. zu πείθω) ich vertraue

G. εγείρω (auf)wecken; antreiben έγρήγορα (Perf.) wach sein

κέκράγα (Perf.) schreien (L. 72IIIF)

ό αυλητής, -ού Flötenspieler ό αυλός Flöte

βέβρωκα habe gegessen περιβάλλομαι τι etwas um sich herumwerfen, sich aufputzen mit

H . τό ένύπνιον Traum

I. ό "Ηλιος άνίσχει die Sonne geht auf ό σταθμός (»Stand«) Stall (Tiere); Quartier, Lager (Armee);

Tagemarsch; Waage ή προτεραία der Tag vorher αί πέδαι Fußfesseln περιρρέω (»herumfließen«), weg-, abfallen διαβαίνω durchgehen; ausschreiten

K. παντάπασιν gänzlich έλαύνω (an)treiben; marschieren

II έοικεν (Perf.) (er, sie, es) gleicht; es schickt (paßt) sich;

es scheint, ist wahrscheinlich εϊωθα (Perf.) gewohnt sein, pflegen (etwas zu tun)

C. ή πομπή Festzug, Prozession

D. ή υπεροχή das Hervorragen, Überragen, Überlegenheit ένιαχού an manchen Orten τό δστρακον Tonscherbe ό όστρακισμός das Scherbengericht όστρακίζω, εξοστρακίζω τινά jd. durch Seh. verbannen έπί τό πολύ meistenteils είκώς, -ός (s. Definition IID2) επιεικής, -ές (έοικα) (s. Definition IID3) angemessen, anständig,

geziemend, nachsichtig

VOKABULAR L. 74 227

ή συγγνώμη (συγγιγνώσκειν)

σκώπτειν τινά εικάζω

Κ. καίνω poet.

Μ. δέδια, δέδοικα άνέκραγον (Aor.) von

άνακράζω (Präs. selten)

Ν . περιπέτομαι

Ο . τό χωρίον (L.48D) (auch) οί πάντες περιτυγχάνω τινί

Mit-erkennen, Nachsicht, sympathische Beurteilung, Verzeihung

jd. verspotten (L.59G) vergleichen (was muß, in D5, die spezielle

Bedeutung sein?)

~ κτείνω

fürchten aufschreien, ausrufen (selten von Tieren)

herumfliegen

Stadt, Festung »alles in allem«, »im Ganzen« (jd.) zufällig treffen; (etwas) zustoßen

Stammformen folgender Verben finden sich in Ap.Gr. L. 73.16: ακούω, διαλέγομαι, εγείρω, έλαύνω, ελέγχω, καλώ, κράζω. Für βαίνω s. ebd. L.69.3f. und 14f., άπο-θνήισκω ebd. L.64.9; ρώννυμι L.77.9.

LEKTION 74

οίδα - είδέναι (Perf.-Präs.) Plqu. ήιδη; Fut. εϊσομαι

είδον - ίδεϊν (Aor.)

Α. ορέγομαι τίνος

Β. σύνοιδά σοι τι

σύνοιδα έμαυτώι τι, ποιών (ποιοϋντί) τι

αχάριστος, -ον (άχαρις) ανόητος, -ον (άνους) περιγίγνομαί τίνος

C. σφοδρός, -όν, (-ά) (Adv. σφοδρώς und σφόδρα

ορμάω

G. μέμφομαι σοί τίνος (μέμψομαι, έμέμφθην = έμεμψάμην)

δτι μάλιστα εί δτι μάλιστα

ωφέλιμος, -ον

etwas begehren

ich weiß etwas mit dir, so gut wie du, bin Mitwisser

ich bin mir einer Sache, einer Tat voll bewußt

ohne Grazie, nicht gefällig; undankbar ohne Verstand, töricht, verrückt überwinden

vehement, heftig, passioniert sehr) in Bewegung setzen, antreiben, anstiften; auch

intr. sich in Bewegung setzen, vorrücken, anfangen (dafür oft Medium)

ich tadle dich wegen

so sehr wie möglich falls in der Tat, wenn wirklich nützlich, förderlich

228 VOKABULAR L. 75

τελευτών ήια (είμι) ό χειροτέχνης, -ου πρακτικός, -όν, -ή (πράσσω)

έκκαλύπτω (καλύπτω, αποκαλύπτω)

Ζήνα (poet. Akk. zu Ζευς)

»endend« - endlich, zuletzt ich ging Handwerker praktisch, handlungstüchtig, wirksam

enthüllen

L E K T I O N 75

άγαμαι δύναμαι έπίσταμαι έραμαι κάθημαι κείμαι κρέμαμαι

bewundern können, vermögen etwas verstehen; wissen lieben sitzen liegen hangen

Stammformen dieser sieben Verben in Ap.Gr. L. 75.9.

I

Α. ό μαμωνάς, -ά (hebr.)

Β. ό ψόφος

C. έλαύνω

Μ. εύχομαι

Ο. αί Θερμοπύλαι

Q. τό στοιχεϊον σύγκειμαι κατάκειμαι

II δείκνυμι

άποδείκνυμι ή άπόδειξις έπιδείκνυμαι (ή έπίδειξις παραδείκνυμι

(τό παράδειγμα μ(ε)ίγνυμι

παραμείγνυμι συμμ(ε)ίγνυμι

όλλυμι (poet.), άπόλλυμι πήγνυμι

»Mammon«

Geräusch, Lärm

treiben (trans.); sich bewegen, ziehen (intr.

laut sagen; sich rühmen; beten

(Ort der Schlacht, 480 v.Chr.)

s. L.47IIE zusammengesetzt sein, bestehen aus niederliegen (bei Tische); ruhen

zeigen demonstrieren; ernennen Demonstration, Beweis (s. Kunst, Rede) vorführen, demonstrieren Demonstration, Prunkrede) vorzeigen Muster) mischen beimischen zusammenmischen verderben, zerstören, töten; verlieren fest, hart machen

Stammformen des Medio-Passivs dieser Verba in Ap.Gr. L. 75.15 (das Aktiv in L. 76.12).

VOKABULAR L. 76 229

Α. ή Κόρη

αρπάζω (Aor. ήρπαξα Hom., ήρπασα att.)

τό μυστήριον (μυέω τινά

D. όμοιομερής, -ές (όμοιος, τό μέρος)

F. μετανοέω συγχαίρω

G. ξυν-(συν-)αλγέω

Η. παραχρήμα άλλη ι

Ι. ό άπολούμένος (ό) κακώς άπολούμενος

Κ. ψύχω ψύχομαι(ψυχρός)

III Α. διακρίνω

Β. λυμαίνομαι (ή λύμη

ή έξώλεια (όλλυμι) ίχθυόβρωτος, -ον

(έβρωθη

»Mädchen«, »Tochter« (der Meter = Demeter), Persephone

an sich reißen, rauben

geheime Kultbegehung; sp. »Geheimnis«

L. 64 HIB)

aus gleichen Teilen zusammengesetzt

seine Meinung ändern; sp. bereuen sich mit jd. freuen

Schmerz mitfühlen, mitleiden

auf der Stelle, sofort an andrer Stelle; auf andre Art, anders

der umkommen soll oder wird (Part. Fut.) (ein Fluch)

kalt machen kalt werden

sondern; unterscheiden

schänden, schädigen Schmutz) völlige Vernichtung

(0 wurde gefressen)

LEKTION 76

δείκνυμι (άπο-, έπι-, πάρα-, L.75II)

ζεύγνυμι άναζεύγνυμι διαζεύγνυμι συ ζεύγνυμι τό ζυγόν τό ζεύγος

μ(ε)ίγνυμι (πάρα-, συμ-, L.75II) (άπ-)όλλυμι

έξόλλυμι όμνυμι πήγνυμι φήγνυμι

διαρρήγνυμι(L.70IK)

zeigen

verbinden anschirren, aufbrechen (auseinanderjochen) trennen verbinden Joch (lat. iugum) Gespann, »Joch« mischen verderben; verlieren völlig zerstören schwören fest, hart machen etwas zerbrechen entzweibrechen

Stammformen dieser Verba: Ap.Gr. L. 76.12 vgl. L. 75.15 (Medium).

230 VOKABULAR L. 77

I Α. τό δείγμα

άνταποδείκνυμι ή Λάκαινα (ό Λάκων)

Muster (zum Zeigen) dagegen (meinerseits) vorzeigen Spartanerin

Β. παραγγέλλω σπάνιος, -ον, (-α)

vermelden, auftragen, vorschreiben selten, spärlich

C. άνώμοτος, -ον (όμνυμι, ώμοσα)

der nicht geschworen hat, »ungeschworen«

Ε. ό όρχηστής, -ού (όρχέομαι; ορχήστρα)

Tänzer

F. ό πέπλος (langes Gewand)

L. Τήγιον ό πορθμός

(heute Reggio) Meerenge

Μ. παραλαμβάνω ό διάβολος χωρίζω

(über-)annehmen; zu sich nehmen Teufel1

trennen

Ν . καταλύω διδακτός, -όν, -ή (διδάσκω) πρόσθε(ν)

(»ausspannen«) rasten, einkehren, zu Gaste sein lehrbar vorn, vorher

Ο. τό ομοίωμα (όμοιόω) νοητός, -όν, -ή (νοέω, νους) αισθητός, -όν, -ή

(αισθάνομαι)

Abbild (»etwas Gleichgemachtes«) (nur) durch das Denken faßbar sinnlich wahrnehmbar

II Α. ή Κύπρις, -ιδος Aphrodite (aus Κύπρος, Cypern)

Β. ή δωρεά, -άς αρέσκω, αρέσω, ήρεσα τό προοίμιον

Gabe, Geschenk gefallen Präludium

1 Das im Griech. äußerst seltene Substantiv (»Verleumder«, von διαβάλλω »jd. in übles Gerede br gen«) dient im griech. A.T. (Septuaginta) und N.T. zur Wiedergabe von hebr. »Satan«.

LEKTION 77

κεράννυμι κρεμάννυμι1

σκεδάννυμι1

άμφιέννυμι σβέννυμι2

ζώννυμι1

φώννυμι

mischen (auf-)hängen (tr.) zerstreuen bekleiden löschen gürten stärken

Das Nähere zu diesen Verben Ap.Gr. L. 77.1-8, Stammformen ebd. 77.9.

VOKABULAR L. 77 231

I Α. ίθι geh!

Β. τά βασίλεια (Adj.) τό είδωλον άψυχος

Königspalast Abbild leblos (auch: feige)

C. άκρατος, -ον (κεράννυμι) ή κράσις, -εως ιλαρός, -όν, -ά

ungemischt Mischung3

vergnügt

D. ή μϊξις Mischung3

Ε. τό έλαιον öl F. πράος, πράον

πράΰς, πράύ, πράείο (Adv. πράως) !

sanft

G. τό κλαϋμα (κλάω) ή πηγή ό χόλος (χολή)

das Weinen Quelle Galle, Zorn

H. πέττω (πέσσω) άποπνίγω

άποπνίγομαι (Aor έπνίγην)

kochen, backen, - verdauen erdrosseln ersticken

I. τό μέθυ (poet.) τό μέγαρον τό είμα (poet.)

Trank, Wein Halle Gewand

K. ή χλαίνα, -ης γυναικείος (γυνή) ή στολή

Mantel

(0 Ausrüstung; Gewand

L. πυκνός, -όν, -ή στερεός, -όν, -ά τό δέρμα, -ατός

dicht fest, hart Haut

Μ φυσάω blasen

Ν. τιμωρέω τινί

άπωτέρω (άπό) τό μύσος

(für jds. Ehre sorgen) 1. helfen; 2. rächen (L.63IIE)

ferner Befleckung

Q- ό μνηστήρ, -ήρος οί Μυρμιδόνες πτόλεμος (Hom.) γλαυκώπις τά οάνδαλα, σανδάλια

Freier (thessalischer Stamm, Achills Leute) = πόλεμος »eulenäugig« (?), eher »helläugig«

(0 R. τό στήθος Brust

II A. άνάκειμαι liegen

B. πολύφορος, -ον αποτρόπαιος, -ον έξόλλυμι

vielbringend unheilabwendend völlig zerstören

232 VOKABULAR L. 78

1 Die Bedeutung von Komposita wie συγκεράννυμι, άνακρεμάννυμι, διαρρήγνυμι, δια-, κατα-σκεδάννυμι, άπο-, κατασβέννυμι, περιζώννυμι ergibt sich aus der Bedeutung ihrer Präfixe.

2 Intrans. Wurzelaorist έσβην erlosch. 3 Der Text D2 erklärt den Unterschied; vgl. L. 75IID3.

L E K T I O N 78

ϊστημι

(kein Perfekt Akt. oder Pass., außer έστηκα) Stammformen

Aktiv ϊστημι, στήσω, έστησα

dazu: Passiv ϊσταμαι, σταθήσομαι, έστάθην

und Medium ϊσταμαι, στήσομαι, έστησάμην

ferner: Intransitiv ϊσταμαι, στήσομαι, έοτην,

έστηκα

Diese Differenzierung ist wichtig zumal bei vielen

stellen, stehen machen

gestellt werden

in m. Interesse, von mir aus stellen

sich stellen, hintreten

Komposita; z.B. άφίστημι, άποστήσω, άπέστησα wegstellen; zum Abfall von jd. bringen

(τινά τίνος) wegtreten von, abfallen άφίσταμαι, άποστήσομαι,

άπέστην, άφέστηκα

άνίστημι άνίσταμαι (ή άνάστασις)

άνθίστημι ανθίσταμαι

διίστημι . . . διέστησα διίσταμαι . . . διέστην

διέστηκα (ή διάστασις; τό διάστημα)

έξίστημι . . . έξέστησα

εξίσταμαι . . . έξέστην (ή έκστασις)

έφίστημί τινά τινι έφίσταμαί τινι

Andere Komposita aufstellen, aufrichten, aufstehen machen aufstehen

entgegenstellen sich entgegenstellen, entgegentreten

auseinanderstellen, trennen, auflösen auseinandertreten verschieden sein

aus (d. Gewöhnlichen) stellen, ändern, verrückt machen

heraus-, wegtreten, verrückt werden

jd. an die Spitze von etwas stellen herantreten; sich an die Spitze von etwas

stellen, - treten

VOKABULAR L. 78 233

καθίστημί τίνα (στρατηγόν) καθίσταμαι . . . κατεστησάμην καθίσταμαι . . . κατέστην,

καθέστηκα (ή κατάστασις)

μεθίστημι . . . μετέστησα μεθίσταμαι . . . μετέστην

(ή μετάστασις)

παρίστημι . . . παρέστησα παρίσταμαι . . . παρεστησάμην παρίσταμαι . . . παρέστην

(ό παραστάτης)

περιίστημι . . . περιέστησα περιίσταμαι . . . περιέστην τά περιεστώτα, αί περιστάσεις

προίστημι . . . προύστησα προίσταμαι . . . προύστην

προέστηκα (προΰ-)

συνίστημι . . . συνέστησα συνίσταμαι . . . συνέστην

συνέστηκεν έκ . . . (ή σύστασις, τό σύστημα)

hinstellen, einsetzen (zum Strategen machen) (von mir aus) ordnen, einrichten sich hinstellen, (είς) geraten in - ; (Perf.)

in e. Zustand (Situation) sein

umstellen, ändern an e. andern Ort treten; sich ändern

hinstellen, darlegen, zitieren für sich hinstellen sich daneben stellen, beistehen

herumstellen, ändern sich herumstellen, s. ändern circumstantiae, Umstände

vor, an die Spitze stellen vor, an die Spitze treten vorstehen

zusammenstellen, -fügen zus. treten, zus. kommen consistere ex . . . bestehen aus

I C. δικανικός, -όν, -ή

ό κατήγορος

D. τό ψρούριον ή φυλακή

Η. ήλιόομαι (ό ήλιος)

II

Α. προαιρέομαι

Β. ό χορός

D. ό Χαλκιδεύς, -έως

Ε. ισάριθμος διαιρέω

Η. υπερέχω ορίζω (δρος) ή ιατρεία (ιατρός)

Ι. ή έκστασις

Κ. δήλος, -ον, -η δήλον δτι

ύποπτεύω

Μ. περιττός, -όν, -ή

aufs Rechts- und Prozeßwesen bezüglich (»juristisch«), sachwalterisch

Ankläger

Fort, Festung Wache, Bewachung

sich sonnen

wählen, bevorzugen, beschließen

Chor; Reigen, Tanz

Einwohner von Chalkis auf Euboia

an Zahl gleich auseinandernehmen, zerteilen

überragen

begrenzen

(0 das »Heraustreten« (s. die Texte)

deutlich, einleuchtend »klar« - offensichtlich (quasi Adv.) e. Verdacht hegen

herausragend (auch z.B. »ungerade« Zahlen)

VOKABULAR L. 79 234

μελαγχολικός, -όν, -ή

Ν . άναιρέω

Für die Präpositionen bei einem Kasus s. Ap.Gr. L. 78.16-28

mit schwarzer Galle, »melancholisch«, wahnsinnig

aufheben, zerstören, töten

LEKTION 79

έπίσταμαι, έπιστήσομαι, ήπιστήθην

έφίσταμαι, έπιστήσομαι, έπέστην, έφέστηκα

πίμπλημι, πλήσω . . ., έπλήσθην πίμπρημι, πρήσω . . ., έπρήσθην

Komposita: άπο-, έμπί(μ)πλημι; έμπί(μ)πρημι, καταπίμπρημι

heran-, an die Spitze treten

füllen verbrennen

I Λ. ή έφοδος Weg heran, Zugang

χειμάζω (χειμών) stürmen . . . überwintern άναχωρέω zurückkehren παραπλέω entlang (der Küste) segeln αποβαίνω (vom Schiff gehen) landen τό πεδίον Ebene ό σίτος (pl. τά σϊτα) Getreide; Lebensmittel χωρέω sich bewegen, marschieren, vorrücken

B. πλήθω, πληθύω (nur Präs.Akt.)

voll sein

C. ελεεινός, -όν, -ή jammervoll (ό έλεος, > έλεέω Mitgefühl)

φειδωλός sparsam (φείδομαι sparen)

εργάτης Arbeiter (wer Arbeit hochschätzt) θησαυροποιός Schätze anhäufend (»Kapitalist«) ώς τά πολλά meistens, im allgemeinen ή ασχολία (σχολή) Mühe, Umstand προσπίπτω anfallen; dazukommen

I). κοινωνός (κοινός) Teilhaber; (PI.) gemeinsame Eigentümer

E. αίθέω, καταιθέω (αίθήρ) brennen, verbrennen κελαινός, -όν, -ή dunkel(-farbig)

II A. διαβάλλω jdm. Übles nachreden

ό χειροτέχνης, -ου Handwerker

VOKABULAR L. 80 235

Ο περιλάμπω umleuchten άπολογέομαι e. Verteidigungsrede halten εύκαίρως, άκαίρως (ό καιρός) (!) αιφνίδιος, -ον plötzlich ό όλεθρος Verderben

Für die Präpositionen διά, κατά, υπέρ, μετά und έπί s. Ap.Gr. L. 79.5-11.

LEKTION 80

δίδωμι

δίδωμι (ή δόσις

geben Gabe)

Stammformen Ap.Gr. L. 80. 16.

άντιδίδωμι άνταποδίδωμι άντενδΐδωμι

Komposita dagegen, als Entgelt, geben seinerseits zurückgeben seinerseits nachgeben

άποδίδωμι αποδίδομαι αποδίδομαι πολλού

ab-, zurückgeben (Geschuldetes) (von sich aus weggeben) verkaufen um viel, teuer verkaufen

διαδίδωμι verteilen

ένδίδωμι nachgeben

έκδίδωμι εκδίδομαι (auch Akt.)

herausgeben, ausliefern; intr. münden (Fluß) (e. Tochter) fortgeben, verheiraten

έπιδίδωμι

μεταδίδωμί τινί τίνος

hinzugeben, freiwillig geben; intr. zunehmen, wachsen (auch Med.)

jd. Anteil an etwas geben, »mitteilen«

παραδίδωμι (ή παράδοσις) übergeben, ausliefern, überliefern

προδίδωμι (ό προδότης) verlassen, preisgeben, verraten

προσδίδωμι προσαποδίδωμί τινί τι

(noch) hinzugeben weiters etwas abgeben (Geschuldetes)

δίκην διδύναι

δρκον διδόναι λόγον (-ους) άποδιδόναι χάριν άποδιδόναι

(>d. Recht Genüge tun«) bestraft werden, Strafe leiden

e. Eid schwören Rechenschaft ablegen Dank abstatten (gratias reddere)

Die Präpositionen παρά und προς s. Ap.Gr. L. 80.17-20.

I C. προσειπών (είπον) dazu, dabei sagend

236 VOKABULAR L. 81

D. ό έμπορος έπριάμην (nur Aor,) (Präs.

ώνέομαι; kein Aor.Med.) ώνιος, -ov τά ώνια

Kaufmann kaufte

käuflich Waren

E. πρέπει (nur Präs.) αύτομολέω

es ziemt sich überlaufen (Soldaten), weglaufen (Sklaven

F. θαρρέω κρύφα (κρύπτω)

Mut, Vertrauen haben heimlich

H. ή ευθεία Gerade (Linie)

II A. ή φάρυγξ, -γγος Schlund, Kehle

C. κόσμιος

μέχρι(ς)

wohlanständig, züchtig bis, solange als

G. ό κλήρος Los; Anteil, »Landlos«; das Erbe

H. παραμένω διαρκής, -ές (άρκεϊ)

dabeibleiben, ausharren ausreichend

K. ό κήνσος Steuer (-Schätzung) (lat. census)

III A. συστρατηγέω (!)

L E K T I O N 81

τίθημι

τίθεμαι (Med.)

(ή θέσις; ή θέμις, ή θήκη)

Stammformen: Ap.Gr. L.81. 3.

άμφιτίθημι άμφιτίθεμαι

άνατίθημι

άνατίθεμαι (τό ανάθημα)

άντιτίθημι (ή άντίθεσις)

άποτίθημι άποτίθεμαι (ή αποθήκη)

τίθημι

setzen, stellen, ansetzen (Annahme), beisetzen (Tote)

setze (etc.) mein . . .; für mich; ansetzen, schätzen

Komposita herumlegen (e.g. Fesseln) sich an-, umlegen (e.g. Kranz)

aufstellen z.B. (als Weihgeschenk), dedizieren übertragen

auflegen (z.B. mein Gepäck); anders stellen (z.B. s. Meinung ändern)

dagegen, entgegensetzen

wegstellen, weglegen von sich (für sich) wegstellen (-legen);

abschaffen

VOKABULAR L. 81 237

διατίθημι

ούτως διάκειμαι διατίθεμαι (ή διαθήκη)

έκτίθημι

(ή έκθεσις, lat. expositio)

έπιτίθημι επιτίθεμαι τινι

κατατίθημι κατατίθεμαι

μετατίθημι μετατίθεμαι (ή μετάθεσις)

παρατίθημι

παρατίθεμαι παρακατατίθημι

ή παρακαταθήκη

περιτίθημι περιτίθεμαι

προτίθημι

προτίθεμαι (ή πρόθεσις)

προστίθημι προστίθεμαί τινι

ττυντίθημι

συντίθεμαι

(ή σύνθεσις, ή συνθήκη)

συγκατατίθεμαι (ή συγκατάθεσις

ύποτίθημι ύποτίθεμαι (υποθήκη, ύπόθεσις)

νόμον τίθημι, τίθεμαι φίλον σε τίθημι ευτυχή αυτόν τίθημι

auseinanderlegen, ordnen; in e. Zustand versetzen

so ist meine Lage das Seine ordnen, vermachen, »disponieren«;

e. Vertrag schließen (lat. disponere)

aussetzen (z.B. Kind); erklären (auseinandersetzen); öffentlich bekanntgeben (lat. exponere)

draufstellen; auferlegen; hinzufügen

angreifen (etwas; jemand)

niederlegen; zahlen Seines niederlegen; deponieren

umstellen, ändern seine Meinung, Standpunkt ändern

danebenstellen (z.B. zum Vergleich); vorsetzen (Speise)

neben sich legen, stellen; anvertrauen bei jd. ein Pfand hinterlegen Pfand

um etwas oder jd. herumlegen sich etwas um-, anlegen

vorsetzen, vorziehen (τί τίνος); (e. Preis) aussetzen; vorschlagen

vor sich hinsetzen (e. Mahl); vorschlagen

heranstellen, hinzufügen beitreten (e. Meinung oder Partei)

zusammenstellen (z.B. die Welt oder ein Buch) (lat. componere)

zusammenbringen; e. Vertrag schließen; verabreden

mit-niederlegen; sich (e. Meinung) anschließen Zustimmung)

darunterstellen; verpfänden e. Rat geben; etwas als Grundlage (Hypothese)

ansetzen

e. Gesetz geben (niederlegen) zum Freund machen ihn glücklich machen; für gl. erklären, ansetzen

Die Präpositionen άμφί und περί s. Ap.Gr. L.81. 6-10.

I Α. δημόσιος, -ov, -ά (δήμος)

σήμα (von Staats, Volks, wegen) öffentlich (Zeichen, Merkmal) Signal, Kennzeichen;

Grabmal

238 VOKABULAR L. 81

Β. πονηρός, -όν, -ά (mühselig) schlecht, böse άφαιρέω wegnehmen αβέβαιος, -ον (βέβαιος) (wacklig) unsicher

C. ό Κρής, Κρητός Kreter ό άνδριάς, -άντος Standbild, Statue παραβαίνω übertreten άκυρος, -ον (κύριος, ungültig

L.24IIIA) D. τό μέρος Teil, Anteil, Stelle

τίθημι (-μαί) τι έν μέρει etwas an die Stelle von etwas setzen, τινός zu etwas rechnen

λυσιτελέω nützen υπογράφω darunterschreiben: 1. signieren; 2. skizzieren άναμάρτητος, -ον unfehlbar έπιχειρέω (τινί) Hand anlegen, versuchen

E. ή άλογία Widersinn

ή ιδέα Form, Gestalt τό είδος, -ους Form; Art άϊδής, -ές unsichtbar κατά ταύτα έχον nach demselben, d.h. gleichartig sich verhaltend άντίφημι dagegensprechen

11 B. ψήφον τίθημι e. Stimmstein niederlegen, eine Meinung hegen

ή μέθη Betrunkenheit τό πώμα (πίνω) Trunk, Getränk

C. ό λιβανωτός Weihrauch

D. λείος, -ον, -ά glatt, weich, sanft τραχύς, -ύ, -εϊα rauh ό έχϊνος Igel ή πονηρία Schlechtigkeit, Verderbtheit ό μύωψ, -ωπος Bremse, Stechfliege; Sporn

E. κοιναί έννοιαι »gemeinsame (allgemein anerkannte) Einsichten« (bei Aristoteles »αξιώματα«)

F. ή σύνθεσις Zusammensetzung (vgl. »Synthese«)

G. ή διαθήκη Übereinkunft, Vertrag; Testament

III •

A. ναυαγέω Schiffbruch leiden το πινακίδιον (ό πίναξ) Schreibtäfelchen

B. ή πήρα Ranzen όπισθεν (von) hinten έμπροσθεν (von) vorn τό ξύλον Holz

VOKABULAR L. 82 239

LEKTION 82

ιημι

in (schnelle) Bewegung setzen: werfen; senden; (los)lassen

sich schnell bewegen; losstürzen, eilen

Komposita hinauf-, loslassen; nachlassen; überlassen,

abstehen von, »hingehen, laufen lassen«, hinaufsenden

nachlassen, schwach werden

loslassen (Gefangene), entsenden (Geschosse); weglassen; freisprechen (Anklage); wegsenden (Frau bei Scheidung); (N.T.: Sünden erlassen)

ablassen von, etwas aufgeben

hineinschicken

hinaussenden, (Fluß) sich ergießen

drauf zusenden, -werfen; zulassen, erlauben (sich strecken nach) begehren (Gen.);

auftragen, gestatten (Dat.)

hinuntersenden, -lassen (Segel); zurückkehren lassen (Verbannte)

los-, ablassen von; freilassen; intr. nachlassen

(vorbeilassen) unterlassen, erlauben, zugestehen erschlaffen, rnüde werden

vor-, fortsenden (-gehen lassen); verlieren (das Seine gehen lassen) anvertrauen, überant

worten, vergeuden, preisgeben, aufgeben

zu sich heranlassen; zulassen, billigen

(zusammensenden) vernehmen, verstehen verständig)

heruntersenden, -lassen (Segel); nachlassen, zugestehen (auch Med.)

Die Präposition ύπό und die »uneigentlichen Präpositionen« wie πρόσθεν und χάριν s. Ap.Gr. L.82.12-16.

ίημι

ίεμαι

άνίημι

άνίεμαι

άφίημι

άφίεμαί τίνος

είσίημι

έξίημι

έφίημι έφίεμαι

καθίημι

μεθίημι

παρίημι παρίεμαι (-είμαι, -είθην)

προίημι προϊεμαι

προσίεμαι

συνίημι (ξυν-) (συνετός

ύφίημι

Ι

C. αισχροκερδής, -ές (αίσχρόν,

κέρδος)

D. έπομαι

Ε. αυτόνομος, -ον αντέχω

(!) (definiert in C4)

folgen

»unter eignem Gesetz« - »autonom« gegen etwas aushalten, ausdauern, ankämpfen,

s. behaupten

240 VOKABULAR L. 82

Άκαρνάνες, 'Αμβρακία, Άμβρακιώται

F. ό θώραξ, -κος

Η. ή 'Ύδρα τών . . . ψυχών ίείς

Ι. συννοέω έωθεν

Κ. ήφίει χρώματα

II C.

Ε.

F.

εύαρίθμητος, -ον ό πατροφόνος ό γεννήτωρ (γεννάω) ένοχος (ένέχεσθαι)

ή αποβολή (αποβάλλω) ρίψασπις, -δος (φίπτω

ασπίδα)

κατά τάχος άνασείω (σεισμός)

σύμφορος, -ον (συμφέρει) ό Φωκεύς, -έως εκών είναι

Η. ό δορυφόρος

L. ευθύ Λυκείου τό ίμάτιον

Μ. προς βίαν

Ν. προπετώς τό θάρσος

Ο. τό όφείλημα (οφείλω)

τό παράπτωμα, -τος

ή αμαρτία

(in NW-Griechenland)

Brustkorb; Brustpanzer

die (mythische) Wasserschlange auf die . . . zielend (schießend, das Geschoß

»sendend«), poet.

bedenken; verstehen (von) früh (an)

er »entsandte Farben« (»wechselte die Farbe«)

leicht gezählt (wenige) (!) (lat. parricida)

(gehalten in) (Jurist.) unterworfen (einem Gesetz), verfallen, haftpflichtig

das Wegwerfen, Verlieren (!) (erklärte 3)

~ ταχέως hochschütteln

zuträglich, vorteilhaft, nützlich Einwohner von Phokis ~ εκών1

Speerträger; Leibwächter

gerade aufs L. zu Obergewand

»mit« Gewalt, gewaltsam

übereilt Wagemut, Selbstvertrauen, Kühnheit

das, was man schuldet - Schulden, Schuldigkeit (N.T.: Sünde)

(nachklass.) (Ausgleiten) Irrtum (N.T. und A.T.: Sünde)

falsches Urteil, Irrtum, Fehlhandlung (N.T. und A.T.: Sünde)

1 Ähnliche formelhafte Infinitive: ολίγου δεϊν~όλίγου beinah, (ώς) έμοϊ δοκεϊν wie mir scheint, απλώς ειπείν einfach gesagt.

VOKABULAR L. 83 241

LEKTION 83

ειμί - είναι, έσομαι sein είμι - ίέναι gehen (der Indikativ (Präs.) hat in attischer Prosa durchweg futurische Bedeutung; Präs. »ich gehe« ist έρχομαι, L. 85) φημί - φάναι sagen φάσκω φήσω έφησα (so, ja) sagen

I άπειμι πάρειμι έξεστι (ή εξουσία; εξόν) μέτεστί μοί τίνος ένεστι σύνειμί τινι

fort sein zugegen sein es ist erlaubt, möglich ich habe Teil an etwas es ist drin, ist möglich bin zusammen mit jd.

II άπειμι (απέρχομαι, L. 85) δίειμι (διέρχομαι) ι διέξειμι (διεξέρχομαι) \ εϊσειμι. (εισέρχομαι) πρόειμι (προέρχομαι)

Β. άσμενος, -ον, -η ανακρίνω τινά

Ε. ή ύστεραία

III

σύ ού ού

ιιφημι φημί > φάσκω )

Α. παραμύθιον

Ι). ό επαινετής (έπαινέω)

Ε. εύφρων, -ον

κατευχομαί τί τινι επάξιος, -ον, -ά

(werde) weggehen durchgehen; (mit Worten:)

berichten, erzählen hineingehen vor-, vorwärtsgehen, vorrücken

willig, gern jd. ausfragen, verhören

der folgende Tag

zustimmen sagen, daß nicht;

verneinen, verweigern

Trostspruch

(e., der lobt), Lobredner

(wohlgesinnt) froh; freundlich gesinnt; von guter Vorbedeutung

etwas für jd. erbeten entsprechend, würdig

LEKTION 84

D. τράπεζα πυκτικός, -όν, -ή δ ίμάς, ίμάντος

»Tisch« des Bankiers; also »Bank« zum Boxen gehörig Riemen1

242 VOKABULAR L. 85

ήρόμην (Inf. έρέσθαι), st. Aor. zu Homer. Präs. είρομαι, att. ερωτάω

Ε. διατίθεμαι

F. έπηρόμην (st. Aor. zu att. Präs. επερωτάω, vgl. D)

ό οικιστής, -ού (οίκίζω) άνείλε (άναιρέω) τό μαντεϊον τό χωρίον (ή χώρα) θάτερον ό έφορος (έφοράω)

fragen

»disponieren« (L.81), verteilen, verkaufen

(e. Gott) um Rat fragen

Gründer Antwort geben auf e. Orakelbefragung Orakel, Or.-Spruch (auch) Platz, Stelle (L.48D; vgl. L.73IID) = τό έτερον Aufseher

G. άγραφος, ov ungeschrieben

H. ενδέχεται es ist möglich

I. τό σύνθημα Verabredung, Signal, Feldgeschrei πρόοιδα vorherwissen ή όρθότης Richtigkeit

K. τό βρέφος neugeborenes Kind, Baby ό θεράπων Diener, Sklave ή αναρχία (!) ανάστατος, -ον (aufstehend) zerstört όφλείν Aor. zu όφείλειν γέλωτα όφλεϊν »Gelächter schulden« = zum Gelächter werden ή κάκη (κακός, κακία) (Schlechtigkeit) Feigheit μαλθακός = μαλακός, -όν, -ή sanft, weich, weichlich

1 Die Griechen gebrauchten nicht Boxhandschuhe, sondern Lederbandagen, manchmal mit Metallknöpfen verstärkt.

LEKTION 85

t οίσω φ έ ρ ω Ι ο ί σ ο μ α ι Η ή ν ε γ κ Γ Ι ^ V ° X a ' ^ V ^ ^ l ' ^ X ^ V t r a«? e n· b r i n 8 e n

φέρομαι

αναφέρω

ή αναφορά

αποφέρω

ή άποφορά

διαφέρω

in Bewegung sein, eilen

Komposita hinauf-, zurückbringen, (zurück-)beziehen (Zurück-)Beziehung; Wiederholung (rhetor.)

wegtragen; zurückbringen, zahlen (Miete u. dgl.) (lat. aufero)

Bezahlung von Miete, Tribut und dgl.

hindurch, hinübertragen; auseinanderbringen; verschieden sein (lat. differo)

VOKABULAR L. 85 243

διαφέρομαί τινι ή διαφορά

είσφέρω ή είσφορά

εκφέρω ή εκφορά

μεταφέρω ή μεταφορά

περιφέρω περιφέρομαι

ή περιφέρεια

προφέρω

προσφέρω προσφέρομαι (m. Dat.) συμφέρω

συμφέρει συμφέρομαι

ή συμφορά

Α. έξωθεν

Β. φαγεϊν (έφαγον L.86III)

C. πρόθυμος, -ον ή ευδοξία

D. ή αυγή

F. χαλεπώς φέρω υβρίζω (ή ύβρις)

υβρίζω τινά άγανακτέω

sich zanken mit jd. Unterschied; Zwist

hineintragen, beitragen, einführen das Hineinbringen; Zahlung von Steuern;

Gesetzesantrag

heraustragen, hervorbringen d. Herausbringen, Bestattung

übertragen, ändern (lat. transfero) Metapher

herumtragen (lat. circumfero) (auch) rotieren Umkreis, Peripherie (lat. circumferentia)

etwas vorbringen; hervorragen (Qualität)

heranbringen, darbringen heraneilen, angreifen; sich verhalten (gegen jd.) zusammenbringen, sammeln; beitragen,

geschehen es ist nützlich zusammentreffen; kämpfen; übereinstimmen;

geschehen Geschehnis; Unglück

von draußen

essen

eifrig guter Ruf

Strahl

~ ich bin geärgert, empört unbändig, gewalttätig sein jd. Gewalt antun, mißhandeln unwillig, empört sein

II δράω, όψομαι, είδον, έόρακα,

ώφθην

αφοράω

διοράω τό δίοπτρον

είσοράω τό έσοπτρον

έφοράω (ό έφορος)

καθοράω

περιοράω

sehen

Komposita 1. wegsehen; 2. (von weitem) erblicken

durchschauen, unterscheiden, begreifen Spiegel

hinein-, ansehen Spiegel

überschauen, beaufsichtigen

heruntersehen, (von oben oder von weitem) erblicken

umherschauen, abwarten; übersehen, zulassen

244 VOKABULAR L. 85

προοραω

προσοράω ή πρόσοψις

συνοράω ή σύνοψις

ύφοράω (meist Med.) ή υποψία > ύποπτεύω

Β. ό άδολέσχης, -ου

D. άβατος, -ον (βαίνω)

F. παροινέω παροινέω εϊς τίνα

Ι. αρωγός, -όν (άρήγω

vorhersehen; vorsichtig sein

ansehen, anblicken Anblick

zusammen- (deutlich) sehen, verstehen Überblick, Zusammenschau

(sich etwas von unten ansehen) Verdacht hegen Verdacht

(!)

Schwätzer

unwegsam, unbetretbar

betrunken sich schlecht benehmen jd. (wie ein Betrunkner) mißhandeln

hilfreich, nützlich helfen)

III λέγω, έρώ, είπον, εϊρηκα,

εϊρημαι, έρρήθην (ό λόγος)

λέγω, λέξω, έλεξα - { έλέχίΐην j λέλεγμαι έλέγην

in Prosa meist συλλέγω

sagen

sammeln, aufzählen; (außerhalb des Präs. seltener:) sagen (attisch; nicht bei Homer)

sammeln

διαλέγομαι (τινί) j ^ g ^ ™ ^ j j %*$%? j διείλεγμαι sich unterreden;

(ό διάλογος)

αγορεύω (nur Präs.) απαγορεύω

1

προσαγορεύω

Α. άνθολογέω

-Med.

C. δμοιόν (έστιν) Ε. ταρβέω (τι)

F. έξ έωθινοΰ = έωθεν ή άνάπαυσις (αναπαύομαι)

zu jd. sprechen

reden, sprechen 1. verbieten (versagen); 2. versagen (schwach

werden) s. L.37D

Blumen sammeln (nachklass.) (»Anthologie«) (von) Blumen (Honig) einsammeln (Aristot.)

«es kommt aufs Gleiche hinaus« in Angst sein, (etwas) fürchten (poet.)

vom frühen Morgen an Ruhe, Ausruhn

IV έρχομαι, είμι, ήλθον, έλήλυθα gehen, kommen

Komposita άπ-, δι-, διεξ-, είς- und προέρχομαι s. L. 83II; ferner ανέρχομαι hinaufgehen, heraufkommen εξέρχομαι hinausgehen; zuendegehen

VOKABULAR L. 86 245

επέρχομαι επανέρχομαι έπεξέρχομαι (τινί)

επεισερχομαι κατέρχομαι μετέρχομαι τίνα παρέρχομαι

περιέρχομαι προσέρχομαι συνέρχομαι

herankommen; betreten; angreifen (4- Dat.) zurückgehen, -kehren geg. jd. vorgehen (Krieg; Gericht), sich

rächen; durchgehen (-wandern; auch geistig:) aufzählen

auch noch hereinkommen herabgehen; zurückkommen jd. nachgehen, ihn suchen, angreifen, verfolgen entlang-, vorbeigehen; auftreten (als Redner);

überschreiten (Gesetz); weitergehn herumgehen hinzugehen, -kommen zusammenkommen, sich treffen

Β. κατόπιν (vgl. όπισθεν) hinter

1 Auch das Kompositum wird meist im Präsens gebraucht. Es findet sich aber der Aor. άπηγό-ρευοα (Plato) und Perf. άπηγόρευκα (Aristot.) and, weniger selten, άπερώ, άπειπον, άπείρηκα u.a. (Texte F3 und 4).

LEKTION 86

αίρέω, αίρήσω, είλον, ήιρηκα, ήιρημαι, ήιρέθην nehmen, fangen αίροϋμαι, αίρήσομαι, είλόμην, ήιρημαι, ήιρέθην wählen

αναιρεω

άφαιρέω διαιρέω έξαιρέω

εξαίρετος, -ον καθαιρέω προαιρέω προαιρέομαι

ή προαίρεσις συναιρέω

ώς συνελόντι ειπείν ύφαιρέω

Komposita aufnehmen, aufheben (töten: nicht klass.

Attisch) wegnehmen auseinandernehmen; teilen; unterscheiden herausnehmen; auslesen auserlesen; abgesondert herunternehmen; zerstören; überwältigen hervornehmen (Aktiv selten) vorziehen, bevorzugt wählen; beschließen Wahl, Vorsatz, Grundsatz, Gesinnung zusammenfassen kurz gesagt von unten wegnehmen, heimlich entwenden

(auch Med.)

I A.

G.

ή απέχθεια (εχθρός) δ φθόνος (φθονέω)

ή βροντή εκλείπω

Feindschaft Neid

Donner verlassen; intr. nachlassen, verschwinden

246 VOKABULAR L. 86

II τρέχω, δραμούμαι, έδραμον, δεδράμηκα rennen

άποτρέχω διατρέχω

κατατρέχω

περιτρέχω προτρέχω συντρέχω

Komposita wegrennen, davonlaufen durchlaufen, -fahren; (bis zum Ende) durch

gehen; durcheinander laufen herunter-, niederrennen; verwüsten; »schlecht

machen«, »kritisieren« (nachklass.) herumrennen vorauslaufen zusammenlaufen; sich sammeln; übereinstimmen

III έσθίω, έδομαι, έφαγον, βέβρωκα, βέβρωμαι, έβρώθην essen

κατεσθίω

Α. ό πανούργος

Β. ό τυρός

C. ό άνθραξ

D. τρώγω διατρώγω (έντρώγω (κατατρώγω

Ε. αναπαύομαι

F. ό μύς, μυός

Kompositum aufessen, verschlingen

Schuft (der »alles tut«)

Käse

Kohle

knappern (sp. essen) durchknappern, -beißen hinein-, hinunterknappern) hinunter-, aufknappern)

(sich) ausruhen

Maus

Wortregister z u m V o k a b u l a r d e r g r i ech i schen L e k t i o n e n

u n d z u A p p e n d i x u n d S u m m a G r a m m a t i c a

Es bedeuten, jeweils nach dem griechischen Wort:

23 C Vokabular zu Lektion 23, Sektion C

24 II C Vokabular zu Lektion 24, Teil II, Sektion C

AG 25.3 Appendix Grammatica zu Lektion 25, Randziffer 3

SG 30.2 Summa Grammatica, Randziffer 30, Nummer 2

(6) Zahlen in Klammern bezeichnen Unterabteilungen in AG und SG

* Hier werden Komposita des betreffenden Verbs zitiert

Hier werden Stammformen des betreffenden Verbs bzw. die Kasus des Nomens zitiert

(K) Hier wird eine Konstruktion (Syntax) des betreffenden Wortes angeführt

Manche Wörter werden im Vokabular mehr als einmal zitiert. Im folgenden werden nur Stellen angegeben, die zur Information beitragen. Wo für ein Wort nur eine Lektion angegeben wird (z.B. 76) oder auch der Hauptteil einer Lektion (z. B. 771 oder 78II), da findet es sich unter den zentralen Wörtern am Anfang der Lektion bzw. des Hauptteils.

Noch vier Einzelheiten:

1. Wo das speziell atusche -ττ- mit dem gemeingriechischen -σο- konkurriert, haben wir in diesem Wörterverzeichnis in der Regel -σο- gesetzt.

2. Das Iota in den Langdiphthongen Öl, 1)1 und ωι wurde seit der Römerzeit nicht mehr gesprochen, daher beim Schreiben oft falsch oder gar nicht gesetzt, und schließlich oft als »Iota subscriptum« gedruckt und beim Anordnen von Lexika vernachlässigt. Wir verwenden hier nur »Iota adscriptum«, fügen uns aber der Gewohnheit und lassen es bei der Anordnung unserer Einträge unberücksichtigt; also z.B. Άιδης und άιδω stehen nach άδηλος und vor άεί.

3. Länge bzw. Kürze von Vokalen ist nur in besonderen Fällen-z.B. bei Konsequenzen für die Akzentuierung - angegeben. 4. Die zahlreichen Komposita zu folgenden Verben finden sich im Vokabular zu den angegebenen Lektionen: αίρέω 86 Ι, δίδωμι 80, έρχομαι 83 (II) und 85 (IV), ϊημι 82, ϊστημι 78, όράω 85 II, τίθημι 81, τρέχω 86 II, φέρω 85 Ι.

Α

& (-» δς) 6Η άβατος, -ον 85IID αβέβαιος, -ον 81 ΙΒ αγαθός, -όν, -ή 4Α άγάλλομαι 41 Anm. 1 άγαλμα, -τος (τό) 41IC άγαμαι 70IID; AG 75.6-9+; 70.10b άγαν 8F άγαναχτέω 851F αγαπάω 51 άγγέλλω 60; AG 60.2.5ff.l0f.l2(2)+; SG 79;

82 άγγελος (ό)43Β; AG 2.9 αγέλη (ή) 60IIF άγεννής, -ές 44 άγκυρα (ή) 11; AG 2.9 άγκών, -ώνος (ό) 411C άγνοέω 49

άγνωστος, -ον 37Κ αγορά (ή) 8;48K;AG 85.8 αγοράζω 6 0 I I I C ; AG 85.8 αγορεύω 32 I C ; 85 III; AG 85.8 άγρα (ή) 21D αγράμματος, -ον 19IIC άγραφος, -ον 84 G άγριος, -ον, -α 251Ε άγροίκος (άγροικος), -ον 2 3 I I C ; AG 13.3 αγρός (ό) 34III άγχιο 57 άγω57*;ΑΟ57.10(1) + ;68.7 άγων, -ώνος (ό) 53 ΙΑ αγωνίζομαι 56; AG 56.18(13)+

αδελφή (ή) 27 Μ αδελφός (ό) 10 G άδηλος, -ον 13 αδιάφορος, -ον 191 άδικέω 24 IV C(K); 49 άδικος, -ον 6L; AG 13.1; 61.11 (Κ)

248 WORTREGISTER

άδολεσχέω 62Α άδολέσχης,-ον (ό) 62Α άδολος, -ov50IID άδυνατέω 56IID αδύνατος, -ον 22IIΒ άιδω (άδω) 11IC άργύριον (τό) 2 4 I I I C άεί (αίεί) 7G άελπτος, -ον 56IIΒ άζήμιος, -ον 50IID αηδής, -ές 57IID άήρ, αέρος (o)25;AG 25.1 αθανασία (ή) 9Α αθάνατος, -ον 13 άθαπτος, -ον 68IIΕ 'Αθηνά 15; AG 15.8; 19.10 Άθήναζε 20Α 'Αθήναι, -ών (αί) 8D 'Αθηναίος (ό) 7D Άθήνησι 20Α αθλητής, -ου (ό) 53 ΙΚ άθλιος, -ον, -α 63ΙΙΕ άθλον(τό), άθλος (ό) 56III ά'ίδής, -ές 81 ΙΕ αίδέομαι 50; AG 55.6+(Κ); 70.5; 71.8 αιδώς, -οϋς (ή) 42; AG 42.3 αίεί = άεί 12 D αίθέω 791Ε αΐθήρ, -έρος (δ) 27D αίμα, -τος (τό) AG 29.1 αίνέω 49; AG 71.8 und 11 αίνιγμα, -τος (τό) 21 D αίνος (ό) 38IIΒ

αίνος, -όν, -ή 68IIJ αίξ, -γός (ή) 20 αϊρεσις (ή) AG 86.5 αιρετός, -όν, -ή 6 7 I I C αίρέω, -ομαι 50; 86*; AG 86.1+—4;

SG 140.74+

αίρω 60; AG 60.6-7.12(10)+

αισθάνομαι 67; AG 67.2 und 11; SG 93.27 αίσθησις, -εως (ή) 57IIΕ αισθητός, -όν, -ή 671Ε αίσχίων, -ον —» αισχρός αισχρός 6L; AG 45.6 αισχύνη (ή) 60IF

αίσχύνω, -ομαι 55IJ; AG 70.10b; 66.10(Κ) αίτέω 49; AG 58.12(Κ) αιτία (ή) 11 IIB αίτιάομαι 52; AG 51/2.5(c)+; 55.5+

αίτιος, -ον, -ά 11 IIB αιχμάλωτος, -ον 57IG αιών, -ώνος (ό) 61IF άκήκοα (—* άκοΰω) AG 73.11 ακίνητος, -ον 491D άκλεής, -ές 33II άκλητος, -ον 71IIΕ

ακολασία (ή) 59C ακόλαστος, -ον 45 Ο άκολουθέω 551Κ άκόντιον (τό) 671Α ακουστός, -όν, -ή AG 19.6; 70.5 axouco3F;AG73.16+;36.17und72.5(Fut.;;

70.5 (-σ-); 73.11 (Perf.); 7.1 (Κ); 61.10(Κ); 67.17(Κ); SG 112.46+

άκρατος, -ον 771C ακριβής, -ές 65ΙΙΙΑ ακρόπολις (ή) 54 IIIΒ άκρος, -ον, -ά 601F άκρωτήριον (τό) 51 I G άκυρος, -ον 811C άκων, άκον, άκουσα 30; AG 30.14 αλήθεια (ή) 11; 57IIΕ αληθεύω 10Κ

αληθής, -ές 33II; AG 33.4-6 αληθινός, -όν, -ή 55 IIB άλιεύς, -έως (ό) 39 άλίσκομαι 64; AG 64.8+(Κ); 86.3 άλιτήριος 58IIIΕ άλλα 5IF(K);68IIL άλλάσσω 57*; AG 57.6 άλληι 75IIΗ

αλλήλους, -α, -ας 21 Β; AG 46.34 άλλοΓος, -ον, -α 15Β άλλοιόω 66F άλλος, -ο, -η 5 ΙΑ; AG 13.6 und 13(Κ) άλλος . . . άλλον AG 13.13 άλλοτε 15 Β αλλότριος, -ον, -ά 36Α άλογία (ή) 81 ΙΕ αλόγιστος, -ον 451Η άλογος, -ον 491Ε άλουτος, -ον 48 Α άλς, αλός (ό) AG 25.2 άλυπος, -ov24IVB άμα 12 IF; 72 ΙΑ; AG 82.16 άμαθης, -ές 38 ΠΑ άμαθία (ή) 55 ΙΚ ά μ α ξ α ( ή ) 4 1 Ι Ι ϋ

άμαρτάνω30ΙΙΟ;ΑΟ67.2 + und 14; SG 93.26+

αμαρτία (ή) 8 2 I I Ο άμαχος, -ον 19HD άμείνων, άμεινον 24; AG 24.3-5; 45.7 άμελέω 49; AG 50.5(Κ); 67.13(Κ) άμήι γε πηι 46Μ αμήχανος, -ον 511D άμουσία (ή) 541D άμουσος, -ον 19HC

άμύνω 61; AG 61.9(3)+; 61.3 und 4 (Aor.) άμφί AG 81.6; SG 51.1 άμιφιέννυμι 77; AG 77.2; 7-9+; SG 139.63* άμφότεροι, -α, -αι 13J άμφω 67IC; AG 47.10 ά ν < έ ά ν 2 3 Ι Ι Η ; Α 0 23.8Αηηι.

WORTREGISTER 249

άν 14K;AG 14.16;23.8 (Konj.);25.11 (Opt.) ava48L;AG 78.28; SG 51.2 αναβαίνω (-> βαίνω) 631 Β; 69 IL άνάβασις, -εως (ή) 69IIC αναβιβάζω 69IL άναβλέπω 26IIΕ άναγι(γ)νώσκω 65 αναγκάζω 56; AG 56.18(6)+

αναγκαίος, -ον, -ά 9 C ανάγκη (ή) 12ID; 38 ID; AG 5.5-6 ανάγνωσμα, -τος (τό) 12II; 65 αναγράφω 43 C άναζεΰγνυμι 76 ανάθημα, -ατός (τό) 57IIA αναίδεια (ή) 511Β άναιρέω (άνείλον) 54IIIΒ; 78IIΝ αναίσθητος, -ον 301C άναισχυντία (ή) 64 ΠΙΑ αναίτιος, -ον 13 άνακράζω 73IIΜ άνα^τάομαι 64 IIG αναλαμβάνω 711Ε αναλίσκω = άναλόω 64; AG 64.8+;

SG90.H f

άνάλωμα (τό) 64IIG άναμάρτητος, -ον 811D άνά μέσον 21Ε άναμιμνήσκω (—* μιμνήσκω) 65 άναμνησις (ή) 65 άναξ, άνακτος (ό) 231G αναπαύομαι 86ΙΙΙΕ άνάπαυσις (ή) 85IIIF αναρχία (ή) 84Κ άνασείω 82IIΕ άνάστασις, -εως (ή) 43F ανάστατος, -ον 84 Κ άνασταυρόω 58IIIΒ ανατέλλω 71 HC ανατρέπω 58 ανατρέφω 58 άναχωρέω 791Α αναψυχή (ή) 66 Ρ άνδριάς, -άντος (ό) 811C άνδροφόνος (ό) 61 IIJ ανδρείος, -ον, -ά 25 ΠΑ άνέκραγον —* άνακράζω άνεμος (ό) 4 Β άνευ 221 Β; AG 82.15 άνέχω, -ομαι 68ΙΙΜ

άνήρ, ανδρός (ό) 26; AG26.1+-4;SG 33.30+ άνθραξ(ό)86ΙΠΟ άνθρωπικός, -όν, -ή 55 IF ανθρώπινος, -ον, -η 13D άνθρωπος (ό, ή) 3Ε; 401D ανίατος, -ον 52 άνίσχω 73 IJ ανόητος, -ον 13; 74 Β

άνοια (ή) 52 IL ανομία (ή) 27IF άνορθόω 53 ανόσιος, -ον 68IIΗ άνους, -ουν 16 άντακούω 58IIC αντέχω 821Ε αντί 11 IF;AG 78.23; SG 51.3 αντιλέγω 65 IF άντίος, -ον, -ά 45 ΠΑ αντίπαλος, -ον 53 ΠΑ αντιτάσσω 57 άντίφημι 81 ΙΕ άντιφιλέω 50 άνυδρος, -ον 22IIC άνω 13Κ άνωθεν 34IIC άνώμοτος, ον 761C άξίά(ή)52ΙΟ αξιόλογος, -ον 59 Β αξιόπιστος, -ον 64IIIC άξιος, -ον, -ά 17ΙΕ) άξιόω 53; AG 53.1 und 4; SG 67 αοιδός (ό, ή) 261Β απαγγέλλω 62 D απαγορεύω 85III; AG 85.8 άπάγχω 57 απαθής, -ές57ΙΠΑ απαίδευτος, ον 54 ΙG άπαίρω (—» αίρω) 60HIB απαλλαγή (ή) 62 Η απαλλάσσω 57; 651C απαντάω τινί 51 άπαξ 48; AG 48.11 und 13 άπας, άπαν, άπάσα AG 31.2 απατάω 51 άπατη (ή) 52HC άπειλέω 58IIΒ άπειμι (—> ειμί) 30IIΕ άπειμι (—* είμι) 641Α άπειρος, -ον 30 ΠΑ απελεύθερος, -ον 59 C απέραντος, -ον 59Α; AG 82.15 Anm. 8 απεργάζομαι 56 απέρχομαι 83 Π; 85IV απέχθεια (ή) 861Α απέχω, -ομαι 50IID άπήλθον (—» έρχομαι) 10J άπιέναι —> (άπ-)είμι άπιθι (-* απέρχομαι) 13G; AG 83.13; 85.4 άπιστέω τινί 50 απιστία (ή) 62 Η άπιστος, -ον 12 C άπλοϋς, -ούν, -ή 16; AG 16.2-4 απλώς οΰτως 451D άπνεύματος, -ον 22 ID άπό 3Κ; AG 3.24; 78.22; SG 51.4

250 WORTREGISTER

αποβαίνω (—* βαίνω) 69IL αποβάλλω (-» βάλλω) 29 H D αποβλέπω 62 F αποβολή (ή) 82 H C άποδείκνυμι 7511 άπόδειξις, -εως (ή) 421Β άποδημέω 56IIΙ απόγονος (ό) 50 ΠΑ άποδιδράσκω 65; AG 65.2 und 6; 69.3-15

(Aor.); 65.11 (Κ); 86.6 Anm.; SG 91.14 άποδίδωμι, -δομαι 80 άποθνήισκω 13F; 31 I I B ; 64; AG 64.9;

73.12; 61.10(K);SG 90.9 αποκαλύπτω 58 αποκρίνομαι 45Α; AG 71.11 άπόκρισις (ή) 73IF άποκτείνω (—* κτείνω) 21D απολείπω 58

άπόλλυμι (—» δλλυμι) 731Β άπολογέομαι 62J απολογία (ή) 501J άπολούμενος (ό) 75IIJ άπόλυσις, -εως (ή) 45Η απολύω 7G

απομνημόνευμα, -τος (τό) 501Ε άπονεκρόω 55IF άπονέκρωσις, -εως (ή) 55IF άπόνοια (ή) 631F αποπέμπω 19IID αποπλέω 59 Β άποπνίγιο, -ομαι 771Η άποστερέω (-στερίσκω) 551 Ε; AG 64.7 απορία (ή) 35IG άπορος, -ον 3 5 I G ; 37Α αποστέλλω 43 Β απόστολος (ό) 6D άποτίνω 611Η αποτρέπω 631Β άποτρέχω 18J αποτρόπαιος, -ον 77IIB αποτυγχάνω 71IF αποφαίνομαι SG 84.8 αποφεύγω 421G απόφθεγμα, -τος (τό) 49 ΙΕ αποφυγή (ή) 62Η απώλεσα (άπόλλυμι) 681D ά ρ α 9 Η άρα 3Α

Άραψ 22; AG 22.5; SG 33.16 αργία (ή) 501Ε άργύριον (τό) 2 4 I I I C άργυρος (ό) 16Α αργυρούς, -οΰν, -ά 16 αρέσκω 76IIΒ αρετή (ή) 8F; 9 άρήγω 671D άριθμέω22ΙΡ

αριθμός (ό) 22IF αριστερός, -όν, -ά 691Ε αριστοκρατία (ή) 8 άριστον (τό) s. L. 55 Anm. 4 άριστος, -ον, -η 24; AG 24.3 άρκέω 33II ;AG 71.8 und 11 +

άρμα, -ατός (τό) 68IIF αρμονία (ή) 35IIΕ άρμόττω 35IIΕ άρνέομαι 671D αρπάζω 75 ΠΑ άρρητον AG 85.10

αρτηρία (ή) 3 8 H C άρτι, άρτίως 58IIΒ άρτος (ό) 21Η αρχαίος, -ον, -ά 22 ΠΑ αρχή (ή) 9 αρχήν 69IR; 38 Anm. 1 άρχιερεύς, -έως (ό) 40 ΠΙΑ άρχω, -ομαι IOC; AG 38.14; 57.10(2)";

57.11 (Κ); 73.7 (Anm.) (Perf. Akt.); SG 74.2+

ασέβεια (ή) 11 ασθενής, -ές45ΠΒ άσκέω 58 ΠΙΑ άοκησις, -εως (ή) 37 άσμενος, -ον, -η 83IIB ασπάζομαι 61 I G ασπίς, -ίδος (ή) 60IIG αστήρ, -έρος (ό) 32IID αστραπή (ή) 6 1 I D άστρον (τό) 32IID άστυ, άστεως (τό) 41; AG 41.1 und 3 + ;

SG 34.34+

ασυλία (ή) 32IIΒ ασύνετος, -ον 61 H C ασφάλεια (ή) 11 ασφαλής, -ές 41 ΠΙΑ άσχολέομαι 50 ασχολία (ή) 791C άτακτος, -ον 71IIJ αταξία (ή) 731Β ατάραχος, -ον 57 ΠΙΑ ά τ ε 3 1 Π ϋ ; Α 0 31.8 άτη (ή) 68IIIC ατιμάζω 52IG 'Ατλαντίς (νήσος) 6 9 1 0 άτιμος, -ον 61 HIB άτιμόω 61 HIB άτομος, -ον 66 άτοπος, -ον 59Α άτυχέω 49 άτυχης, -ές 33II άτυχίά (ή) 8 αΰ 39ID αυγή (ή) 85ID αύδή (ή)72ΙΟ

WORTREGISTER 251

αύθις 2 9 H D αΰλέω 50 αυλητής, -ου (ό) 73 ΙG αυλός (ό) 73IG αυξάνω 38IIC αύριον 23IIG αυτάρκεια (ή) 33II

αυτάρκης, αΰταρκες 33II; AG 33.5 Anm. αΰτίκα AG 47.4 αυτοκράτωρ, -ορός (ό) 18F; 25 αυτόθι 59 C αυτόματος, -ον, (-η) 61 HIB αύτομολέω 801Ε αυτόνομος, -ον 821Ε αυτός, -ό, -ή 13J; AG 13.6-8; 46.6-8 αυτός (ό) AG 18.9; 56.20 - πέμπτος αυτός

L. 48 Anm. 12 αυτουργός, όν 15 Μ έπ' αΰτοφώρωι 6 7 I I D άφαιρέω 811Β αφανής, -ές 3 8 I I C άφεϊναι -» (άφ-) ίημι άφιέναι -* (άφ-) ϊημι άφικνέομαι 66; AG 66.7+; SG 93.24+

ά φ ν ω 6 8 Ι Ι Ι ϋ άφρων, άφρον 24 άφωνος, -ον 351Α άχαρις, -ι 45Μ αχάριστος, -ον 74Β; vgl. 45Μ ά χ θ ο μ α ι 4 1 I F άχρηστος, -ον 20Α άχρι(ς)Ασ 82.15 άψευδής, -ές 37 L άψυχος, -ον 771Β

Β

βαβαί 641Κ βαδίζω 12IF; AG 69.4.14 βαθύς, -ύ, -εία 42 I G ; AG 35.3 βαίνω 9Β; 69IL»; AG 69.3-4.14-15+;

73.13-14 (Perf.) βαλανείον (τό) 36 Μ βάλλω 60; AG 60.11-12(4); 29.4 und 6 (Aor.) βάρβαρος, -ον 4 D ; 13 βαρύς, -ύ, -εία 35 Π; AG 35.3 βασίλεια, -άς (ή) 4 1 I I C βασιλεία, -άς (ή) 21J βασίλεια (τά) 41 H C βασίλειος, -ον, (-ά) 41 H C βασιλεύς, -έως (ό) 39; AG 39.1-3 βασιλεύω 22 ΠΑ βασιλικός, -όν, -ή 50 ΠΑ βατός, -όν, -ή 69IIΒ βάτραχος (ό) 43 Κ βέβαιος, -ον 17ΙΗ βέβηκα (-» βαίνω) AG 73.13-14

βέβρωκα (-» έσθίω) 73 I G ; AG 86.10; SG 140.76

βελτίων, βέλτιον; βέλτιστος 24 β ί ά ( ή ) 5 6 Π Η βιάζω 56

βιβάζω 69L-N + ; AG 69.14 βιβλίον (τό) 5;AG 12.11 βίβλος (ή) 18G;AG 12.11 βίος (ό) 5 ΙΑ βιοτεύω 5 I A ; A G 69.15 βίοτος (βίος)(ό) 53IIΒ βιόω(-* ζ ώ ) 5 * Ι Ε ; Α Ο 54.2; 69.15 βλάβη, -ης (ή) 581Η βλάβος, -ους (τό) 65 ΠΚ βλάπτω 57 IIA; AG 58,2-5.9-10(Κ);

SG 77.3 βλασφημία (ή) 14Ε βλάσφημος, ον 57ΙΠΕ βλασφημώ 25 ΙΚ βλέπω 30 IIA; AG 85.4 Anm. βοάω 51 βοή (ή) 53 ΙΑ βοήθεια (ή) 60IIIΒ βοηθέω 49 βουκόλος(δ)60ΠΡ βούλευμα, -ατός (τό) 611C βούλευσις, -εως (ή) 41III βουλευτήριον (τό) 41III βουλευτής, -οϋ (ό) 41III βουλεύω, -ομαι 34 ΠΑ; 41III; AG 41.10-11 βουλή (ή) 20Ε; 41III βούλησις, -εως (ή) 41 ΠΙ βούλομαι 41 III; AG 72.9+; 36.4 und 15;

70.10 (Aor.); 72.4; SG 106.45+

βοϋς, βοός (ό, ή) 41; AG 12.9; 41.9 βραδύς, -ύ, -εία 35II βραχύς, -ύ, -εϊα 3511 βρέφος, -ους (τό) 84Κ βροντή (ή) 86IG βροτός, -οϋ 27 Ε βύβλος (-> βίβλος) (ή) AG 12.11 βωμός (ό) 8 Ε

Γ

γάλα, γάλακτος (τό) AG 22.3 Anm.; 27.4 γαλήνη (ή) 15 G

γαμέω, -έομαι71 IG;AG68.4;71.9undl l + ; SG 106.36+

γάμος (ό) 321D γάρ 5 I I C γαστήρ, -ρός (ή) 33 ΠΚ; AG 26.1 -γε (enkl.) 6Ε γέγονε (—> γίγνομαι) 44 γείτων, -όνος (ό, ή) 67IF γελάω51;Α6 71.8ωκ111 + ;68.5(ΑθΓ.Α^.);

70.5 (Aor. Pass.)

252 WORTREGISTER

γελοίος (γελοίος), -ον, -ά 51 ΙΑ; AG 13.3 γέλως, -ωτος (ό) 59G; AG 29.2 (27.1) γ έ μ ω 2 7 Κ ; Α 0 67.15(Κ) γένειον (τό) 44 γένεσις, -εως (ή) 37; AG 63.4 γενναίος, -ον, -α 44; AG 63.4 γεννάω 51; AG 63.4 γένος,-ους(τό)32Ι;Α032.1;63.3;5033.28 γεραιός, -όν, -ά 4 2 Ι Η ; AG 45.4 γέρας, γέρως (τό)33 Ι; AG 33.9 γέρων, -οντος (ό) 30; AG 30.4; SG 33.27 γεύομαι τίνος 63 I I C γεωμετρία (ή) 12 F γεωργία (ή) 59Α γεωργός (ό) 1 7 H C γεωργέω 7F γη (ή) 1 2 Q A G 15.8 γήρας, γήρως (τό) 331; AG 33.9 γηράσκω 64; AG 64.3; SG 89.4 γίγας, -ντος (ό) 30; AG 30.1-6+; SG 33.26+

γίγνομαι 36Η; 63; AG 63.3+; SG 88.3+

γιγνώσκω 24IIIG; 65*; A G 65.3 und 8-9(Κ); 69.1-15+; 70.5; SG 91.13+

γίνομαι = γίγνομαι 57 ΙΑ; AG 63.3 γινώσκω = γιγνώσκω AG 63.3 γλαυκώπις 771Q γλαϋξ, -κός (ή) 20 γλυκύς, -ύ, -εϊα 35II γλώσσα (γλώττα) (ή) 11 γνήσιος, -ον, -ά (L. 12F); AG 63.3 γνώμη (ή) 24 IIIΒ γνωρίζω 36 D γονείς, -έων (οί) 71 ΙΕ γόνος (ό) 64ΠΚ; AG 63.3 γόνυ, γόνατος (τό) 42; AG 42.5; SG 34.35+

Γοργώ, -οϋς AG 42.1 und 2 γοϋν 16 Α

γράμμα, -ατός (τό) 29 γραμματ(ε)ίδιον (τό) 59Α γραμματική (ή) 291Β γραμματικός (ό) 291 Β; AG 3.3 γραμματοδιδάσκαλος (ό) 6 8 I I I D γραμμή (ή) 48 D γραϋς, γραός (ή) 41; AG 41.7 γραφή (ή) 33 ΙΑ; 44 γράφω, -ομαι 1 7 I G ; 43D; AG 58.8(1)+;

58.12 (Κ, γραφήν) γυμνάζω 56; AG 56.4 und 18(7)+; SG 71.4+

γυμνάσιον (τό) 171Β γυμνός, -όν, -ή 56 γυνή, γυναικός (ή) 15Α; AG 22.1 γωνία (ή) 6 8 I I I D

Δ

δαιμόνιος, -ον, -ά 231Β δαίμων, -όνος (ό) 23; AG 23.4; SG 33.18

δ ά κ ν ω 3 3 Ι Ι Β ; 66; AG 66.1 + ; SG 92.17+

δάκρυον (τό) 57IIIF δακρύω 57IIIF δακτύλιος (ό) 2 9 I I D δάκτυλος (ό) 25 I C ; AG 9.6 δαπανάω 551C δ έ 4 Α ; 8Β δέδοικα - δέδια 54 I C ; AG 73.15 δέδωκα (—* δίδωμι) 17 ΙΑ δεί (δέω Π) 1 3 G ; 5 6 I E ; A G 5 0 . 3 ; 5 5 A n m

14; 72.4;67.15(Κ); SG 65.1 δείγμα (τό) 761Α δείκνυμι 7511*; AG 75.10-15+; 76.1-12+.

SG 137; 138.56+

δεικνύω (—» δείκνυμι) 4 7 I I C δείλαιος, -ον, -α 331C δειλία (ή) 531Β δειλός, -όν, -ή 18C δεινός, -όν, -ή 6Κ; AG 6.2 (Κ)

δειπνέω 221Ε δείπνον (τό) 221Ε δ έ κ α 5 Ι ϋ δεκάς, -άδος (ή) 27 Δελφοί, -ών (οί) 23 Ι G δεκάτη (ή) 48Α δένδρον (τό) 51 Π Α δεξιός, -όν, -ά 69 Ε

δέομαι (δέω II) 50; AG 50.3; 55.1 und 6+; 67.15(Κ); 72.4

δέρμα (τό) 77IL δέρω 60; AG 60.4 und 12(5); SG 84(1) δεσμός (ό) 14 G δεσμώτης, -ου (ό) 6 9 I I C δέσποινα (ή) 46Ν δεσπόζω 13J δεσπότης, -ου (ό) 10 δεσποτικός, -όν, -ή 57 ΙΑ δεϋρο 29IJ δεϋτε 39 ΠΑ δέχομαι 57; AG 57.10 (7)+

δέω Ι (έδησα) 56ΙΕ; A G 55.1 Anm. 2; 704 δέω II (εδέησα) (—» δεϊ, δέομαι) 56ΙΕ;

AG 50.3; SG 65.1 δή 3 Anm. 2 δήλος, -ον, (-η) 37Α δήλον δτι 78 ΠΚ δηλόω 53; AG 53.1 und 5 +

δημαγωγός (ό) 24 Π Α δημιουργός (ό) 42 ΙΑ; 46G δημοκρατία (ή) 8 δήμος (ό) 8F δημόσιος, -ον, -ά 81 ΙΑ δημότης, -ου (ό) 221Β δημοτικός, -όν, -ή 46 C δήπου 55IIΒ δ ή τ α 2 5 Ι Ι Ο διά 81; AG 79.6; SG 51.5

W O R T R E G I S T E R 253

διαβάλλω 79 IIA διαβολή (ή) 561Ε διάβολος (ό) 76 IM διαγιγνώσκω 8 Β διάγω 57 διαζεύγνυμι 76

διαθήκη (ή) 8 1 I I G διαιρέω 78IIΕ δίαιτα (ή) 13Η διαιτητής (ό) 69 IN διακρίνω 75 Π Ι Α διαλέγομαι τινι 4 7 I I I ; 85III ; AG 73.16+;

70.10b (Aor.); 73.9 (Perf.) διάλεκτος (ή) 5 8 I I I C

διάλογος (ό) 85III διαλύω 7] διαμάχομαι 72 I I I Β διανο^ομοι 62 Η

διάνοια (ή) 18F διαρκής, -ές 8 0 I I Η διαρρήγνυμι 76 διάστημα, -τος (τό) 41 I C ; 78 διασώιζω 62 C διατελέω (—* τελέω) 68 Π Μ διατηρέω 50 διατριβή (ή) 34 III διατρίβω 3 4 I I I ; 58 διαφέρω 5 ΙΕ διαφθείρω (—• φθείρω) 33 ΙΑ διαφθορά (ή) 6 0 I I D διαφυλάσσω (—* φυλάσσω) 22 I I C διδακτός, -όν, -ή 76 I N διδασκαλεϊον (τό) 48 Β διδασκαλία (ή) 65 διδάσκαλος (ό) 7 Β διδάσκω, -ομαι 4J; 65; AG 65.5+; 36.13(Κ);

58.12(Κ); 65.10(K);SG91.15 +

διδαχή (ή) 65 δίδυμος, -ον, (-η) 46J δίδωμι 80*;AG 80.1-16+;SG 122ff.; 135.53+ δίειμι, διέρχομαι 83 II διηγέομαι 62J διθύραμβος (ό) 56IIJ δικάζω 61 Ι Η δίκαιος, -ον, -α 6Α δικαιοσύνη (ή) 12 II δικανικός, -όν, -ή 781C δικαστηριον (τό) 2 3 I I G δικαστής, -οϋ (δ) 3 0 I I G δίκη (ή) 9Β; 44 δίκηι 36 Anm. 1 δίκην AG 82.14 Anm. δικτάτωρ, -ορός (ό) 25 δίκτυον (τό) 511D διοικέω 62 Ε Διονύσια (τά) 41 Β

Διός (—» Ζευς) διπλούς, -ούν, -ή 16; AG 16.2-4 δίς 30 ΙΑ; AG 48.11 δισσός, -όν, -ή 491Β

δίψα (ή) 54 IVA διψώ 54; AG 54.4; SG 68 διώκω 4Β; AG 57.10 (3)+; SG 74.1 +

δόγμα, -τος (τό) 19J; 29 δοκεί (μοι) (-* δοκέω) 9 C ; 191; 49 δοκέω 49 δοκιμάζω 261C δοκός (ή) 571Η δόλος (ό) 16 Ε δόμος (6) 56IIΜ δόξα (ή) 11 δοξάζω 3 0 I I G δόρυ, -ατός (τό) 6 0 I I G ; AG 42.5 δόσ·ς, -εως (ή) 83 Π ! Ε δουλεία (ή) 8 δουλεύω 4F δούλη (ή) 53 IL δούλιος, -ον, -ά 73 ΙΑ

δούλος (ό) 4D δούλος, -ον, -η 5314; AG 28.3 δουλόω 53; AG 53.1-3; 5 + ; SG 67 δράκων, -οντος (ό) 2 3 I G

δράμα, -ατός (τό) 29 δραμεϊν —» τρέχω δραχμή (ή) 20J δράω 51; AG 51/2.5a; 70.5 (Aor. Ρ.) δρόμος (ό) 66F δρυς, δρυός (ή) 63 IIB δρώ —* δράω δύναμαι 42 I G ; AG 75.3-9+; 70.10b

δύναμις, -εως (ή) 37 δυνατός, -όν, -ή 16G δύο 5 C ; AG 47.6 δυσγένεια (ή) 50 Π Α δυσγενής, -ές 33 II δύσγνωστος, -ον 41 ΠΙΑ δυσδαίμων, δύσδαιμον 51 I D

δυσκλεής, -ές 33II δύσκολος, -ον 51 IF δυσμαί (αί) 71 I I C δύσμορφος, -ον 25 Π Α δύσποτμος. -ον 65 ΙF δύστηνος, -ον 29 ΠΑ δυστυχέω 49 δυστυχής, -ές 33II δυσχερής, -ές 52 I I D δυσφορέω 55 Π Α δύω, δύομαι 41 H C ; AG 69.13 und 15+

δώμα, -τος (τό) 35 H I B

δωρεά (ή) 76IIΒ δωρέω 59 G δώρον (τό) 5

254 W O R T R E G I S T E R

Ε

έ α 2 9 Ι Ο έάλωκα —* άλίσκομαι l a v 2 3 I I G ; A G 2 3 . 8 έαρ, -ρος (τό) 33IIΚ έάω 51; AG 68.8+; 73.9; SG 112.47+

έβαλον -> βάλλω Έβρα'ίστί 40 Π Ι Α εγγράφω 401Β εγγύς 21 Β; AG 82.15 εγγύτατα —» εγγύς εγείρω 73IG; AG 73.11 (Perf.) und 16+

έγενόμην —> γίγνομαι έγκαλέω 54IIF εγκαταλείπω 62 G εγκλιτικός, -όν (—» κλίνω) 3 Anm. 1

εγκωμιάζω 711Β έγκώμιον (τό) 51Ε έγνων —> γιγνώσκω SG 91.13; 98 έγρήγορα (—» εγείρω) AG 73.11 έγώ 5 I B ; A G 5 . 4 ; 10.12; 13.8; 46.3 έγωγε (—> έγώ) 6 Ε έδομαι —* έσθίω 86III έδος, -ους (τό) 53 ΙΑ έδραμον —» τρέχω έδωκε (—* δίδωμι) 16Α έθέλω, ηθέλησα 5 I I C ; AG 6.4; 17.14(Κ);

72.4 εθίζω AG 68.8 έθνος, -ους (τό) 32 έθος, -ους (τό) 32; AG 73.10 εί 9 Η ; AG 2.12; 14.14(Κ); 23.8(Κ);

26.15-18(Κ) εία 66 Ρ είδον 2 9 I I G ; AG 29.4; 74.1 und 4; 85.4 und

6; SG 140.71

είδος, -ους(τό) 59 C; 81Ε είδωλον (τό) 771Β είδώς, -ός, -νια (—* οίδα) 691C είέν 66 Ρ είεν (-» ειμί) AG 25.7; SG 118 είθε 25 ΠΑ εικάζω 37L

εικός; είκότως 231 Ε; AG 73.10 είκών, -όνος (ή) 24 Π Ι Α ; AG 73.10 είλον (->-αίρέω)45Η;ΑΟ 85.1-2; SG 140.74 είμα (τό) 771J ειμαρμένη (ή) 63 Ι C ειμί 9Κ; 83*; AG 83.1-9; 10.12 (Ind.); 23.5

(Konj.); 25.7 (Opt.); 30.12 (Part.); 31.10; 32,7 (Imperf.); 36.7 (Fut.); 83.6 (Impe-rat.); SG 117-119

είμι (-» έρχομαι) 601D; 83II*; AG 83.10-15; 85.12; SG 140.73

είναι (-» ειμί) 9 C ; SG 117-119 είπερ 1 9 I I H

είπον, είπα (-> λέγω) 29IJ ; AG 29.4 und 8; 85.10; SG 140.72

είρηκα (-* λέγω) 42 Ι Ε ; AG 85.10; SG 140.72 ειρήνη (ή) 161 εϊρηται, είρήσεται (—» λέγω) 73 I C ; AG

85.10; SG 140.72 είρων, -ωνος (δ) 38IJ ειρωνεία (ή) 381J ειρωνεύομαι 381J είς (ές) 31; AG 78.27; SG 51.6 είς, έν, μία 1 6 H ; A G 24.11 εισάγω (—» άγω) 70IF είσ-, έσβάλλω (-> βάλλω) 571C είσ-, έσβολή (ή) 66F είσ-, έσεϊδον (—* είσοράω) 64IIJ εισέρχομαι 47III είσήλθον (—» εισέρχομαι) 6D είσοράω 64IIJ εισφέρω 9G 8iaco60ID;AG 82.15 είτα 7F; 31IF είτε - είτε 521Μ είχον (-» έχω) 5 C ; AG 68.9 εϊωθα (-» εθίζω) 50 IJ; 73II; AG 68.8; 73.10 έ κ - » έ ξ

έκαστος, -ον, -η 20Ε εκάστοτε 5 7 I I D

έκάτερος, -ον, -α 60 Π Ι Α ; AG 46.31-33 εκατόν 29 ΙΑ; AG 48.3-4 έκβαίνω (-+ βαίνω) 691L έκβάλλω 11 ΙΑ; AG 61.10 έκγελάω 68 ΙΕ έκγονος (ό) 53IIΒ έκδιδάσκω 65

έκεϊ, εκείθεν, έκεϊσε 61 Π Ι Α ; AG 47.3 εκείνος, -ο, -η 12; AG 13.5; 46.31 έκκαλύπτω 741 εκκλησία (ή) 341Ε έκλάμπω 25IIΕ εκλείπω 8 6 I G έκμανθάνω 54IIF εκπέμπω 66Ν έκπίνω 66

εκπίπτω 63; AG 61.10(Κ) έκπλέω 5 8 I I I D έκπληρόω 671G εκπλήσσω, -ομαι 57; 7 2 I I I D ; AG 57.10.9+

(Anm. 6); 70.2; 72.7 εκπνέω 73 ΙΑ εκποδών 571J έκπονέω 551F έκστασις(ή) 78IIJ έκτος 9 C ; AG 82.15 έκτος AG 48.9 (Anm. 4) und 16 εκφέρω 57 ΠΑ έκφεύγω 55 IF εκών, -όν, -ούσα 30; AG 30.14


έλαιον (τό) 771Ε έλάσσων, -σσον 24; AG 24.3 έλαύνω 73 ΙΚ; AG 73.16+ (Anm.) έλαφος (ό, ή) 49Κ ελαφρός, -όν, -ά 571J ελάχιστος, -ον, -η 24; AG 24.3 έλεγχος (δ) 731Ε έλέγχω57;AG57.5-6undl0(4) + ;73.11und

16 ελεεινός, -όν, -ή 791C έλεέω 50; AG 67.13 (Κ) έλείν —• είλον έλεος (o;sp. τό) 7 9 I C ελευθερία (ή) 8 ελεύθερος, -ον, -ά 4 D έλευθερόω 53 έλεύσομαι AG 85.14 έλέφας, -ντος (ό) 30 έλήλεγμαι (—* ελέγχω) AG 73.11 έλήλυθα (-» έρχομαι) 85IV*; AG 73.11;

85.14; SG 108; 140.73 έξεργάζομαι 531F εξέρχομαι 611G έλκω 4 1 I I D ; A G 68.8+

Ελλάς, -άδος (ή) 27 Έ λ λ η ν . -ηνος (δ) 23 Έλληνίς, -ίδος 27 'Ελληνιστί 40 Π Ι Α ελπίζω 6 G ; AG 56.2/3.11.18(9)+

έλπίς, -ίσος (ή) 27; AG 27.1; SG 33.23+

έμαυτόν, -ήν AG 13.9 έμβαίνω 13Κ εμβάλλω 4 1 I I C έμβλέπωτινί 3 2 I I D εμμένω 46 G έμνήσθην (—» μιμνήσκω) AG 70.5 und 10b;

SG 91.16 έμός, έμόν, έμή 11 I G ; AG 13.8; 46.12-15;

SG42 εμπειρία (ή) 9Α εμπίπτω 63 έμπορος (ό) 801D

έμπροσθεν 41 H C ; 81 H I B ; AG 82.15 έμψυχος, -ον 31 IB tv3J;AG 78.25; SG 51.7 έν (-» είς)

έναντίος, -ον, -α 3 0 I I G ; AG 82.15 ενδεής, -ές 33 Π ; AG 67.15(Κ) ενδέχεται 84 Η ένδικος, -ον 33 Ι C ένδον 29IIΒ ενδύω 6 7 I I Ο ένειμι 15Α

ένεκα, ένεκεν 49 Ι Ε; 49II Η ; AG 82.14 ή ενέργεια 37Η ένεργέω 37Η ενέχω 62 Β

ένήνοχα (—» φέρω) AG 85.3 ένθα 1 6 C ; A G 4 7 . 3 έ ν θ ά δ ε 2 8 Ι Α ; AG 47.3 ένθένδε 5 2 I F ; A G 47.3 ένί = 8V23IF ένιαυτός (ό) 33ΙΙΚ ενίοτε 531Ε έννοέω 44 έννοια (ή) 8 1 I I E ; A G 78.25 έννους, -νουν 59 G ένοχος 8 2 I I C ενταύθα 23 I G ; AG 47.3 εντεύθεν 401D; AG 47.3 έντινάσσω 57

εντός 56IF; AG 82.15 έντυγχάνω τινί 67 ένύπνιον (τό) 731Η έ ξ ( έ κ ) 3 ] ; Α σ 78.21; SG 51.8 έ ξ ο ύ 68 ΙΑ εξαίρετος 861 εξαπατάω 51 έξαπίνης 58IJ έξελαύνω 21Α εξελέγχω 57 έξέλκω 62 Β έξεστιν 9 G ; 83 εξετάζω 261Β εξευρίσκω 48 Η έξήλθον (εξέρχομαι) 3 2 I I D έξης 49 Π Η έξόλλυμι 76 εξόν (-> έξεστιν) AG 77.10(1) εξοστρακίζω 73 I I D εξουσία (ή) 2 4 I I Ι C ; 83 έξω 47C; AG 82.15 έξωθεν 85 ΙΑ έξώλεια (ή) 7 5 H I B έοικα 44; 73III ; AG 73.10 εορτή (ή) 34 III έπαγγέλλω, -ομαι 60; SG 84(7)(+) επάγγελμα (τό) 601Ε επαινετής, -ου (ό) 8 3 I I I D έπάγη —* πήγνυμι έπαινέω 4 9 ; 6 8 I F ; AG 68.5; 70.4; 71.8 und

11; SG 106.35 έπαινος (ό) 8Β έπαίρω 62 Ι επανέρχομαι 6 0 I I I C έπανορθόω 53 επάξιος, -ον, -ά 83ΙΙΙΕ επαύριον (ή) 61 I G έπαφρόδιτος, -ον 34 III έπεί 401D έπείγω, -ομαι 66 F έπειδάν 5 0 I I C επειδή 401D έπείπερ 57IIB


έπειτα 45IIB επερωτάω 59G; 84F έπηρόμην 84 F έπί 11 ΙΑ; AG 3.24; 79.10; SG 51.9 έπιβοηθέω 66F έπιβουλεύω τινί 31 Π Α έπιγελάω τινί 51 έπιγίγνομαι 471D έπιγιγνώσκω 65 επιγράφω 4 0 H I B έπιδείκνυμι 75 έπίδειξις (ή) 75 έπιδημέω 56III ; 62C επιθυμία (ή) 45Η επιθυμέω τινός 49; AG 67.13(Κ) έπικαλέω 581D έπικρύπτω 58 έπιλαμβάνω, -ομαι 6 8 I I F έπιλανθάνομαι 67; AG 67.12 έπιλείπω 58 επιμέλεια (ή) 6 0 I I D έπιμελέομαί (-μέλομαί) τίνος 6 0 I I D ;

AG 55.6+; 50.5(Κ); 67.13(Κ) επίπλους, -ου (ό) 60 Π Ι Α επίπονος, -ον 5 0 I C επισκέπτομαι —» έπισκοπέω έπισκοπέω 58IIJ έπίοταμαι 58 II Η; 79; A G 75.6-9; 79.1 έπιστέλλω 60 επιστήμη (ή) 11 Ι Ε επιστήμων, -ον 37Η επιστολή (ή) 40 Ι Β; 60 έπιτελέω 5 6 I I D επιτιμάω τινί 51 επιτρέπω 58; 73 Ι Ε επιτυγχάνω 67 έπιχειρέω τινί 50 έπιχθόνιος, -ον 69R έπιχώριος, -ον (-ά) 59C έποικος (6) 56III έπομαι 8 2 I D ; AG 68.8 έπος, -ους (τό); έπη (τά) 321 έπριάμην (—» ώνέομαι) 8 0 I D επτά 4 Α

έραμαι (—> έράω) AG 75.6-9 εραστής, -ού (δ) 46D έράω (έρώ) τινός 51; AG 67.13 (Κ); 75.9

Anm. 11 εργάζομαι 47ΙΙΑ; AG 68.8; SG 112.49 έργαστήριον (τό) 6 7 I I L έργον (τό) 5 έργωι 5F έρέω (έρώ) (-»λέγω) 85III ; AG 56.11; 85.10;

SG 140.72 έρημίά (ή) 21 Η έρημος (έρημος), -ον 13; AG 13.3 Έρινύς, -ύος (ή) 35III

έρις, -ιδος (ή) 27 έρκος, -ους (τό) 46Ν έρμαιον (τό) 62 Η έρμηνεύς, -έως (ό) 39 Ε ρ μ ή ς , -ού 15; AG 15.8 έρπω 241D έρράγη —> ρήγνυμι έρρωμαι —» ρώννυμι 73 ΙΑ έρχομαι 85IV*; AG 85.11-15; SG 140.73 έρώ —» έράω 51 έρώ —» έρέω 85III έρως, -ωτος (ό) 27; AG 27.1; 29.2 ερωτάω 51; 39, Anm. 2; 84F έρώτησις (ή) 52 I IΕ ερωτικά (τά) 17IIΒ ές, έσ—» είς, είσ-έσβην (—> σβέννυμι) 77 Anm. 2 έσθής, -ήτος (ή) 59C έσθίω 35 I C ; 8 6 I I I ; AG 86.8-9; 67.lOAnm.;

SG 140.76 έσθλός, -όν, -ή 381G εσπέρα (ή) 61 I G έσομαι (-» ειμί) 36.7; AG 83.8; SG 119 έσται 3 4 I I D ; AG 83.8; SG 119 έστηκα (-» ϊστημι 78) AG 73.13.14; 78.14 έστην - έστησα (-* ϊστημι 78) 69 Ι Ο ;

AG 69.13; 78.13 έσχατος, -ον, -η 53 IL έσχον (—» έχω) 53 IIB έσώθην (—» σώιζω) 43 Η εταίρος (ό) 23 I I C έτερος, -ον, -ά 11 IF 8 T t 9 C

έτοιμος (έτοιμος), -ον 7 0 I C ; AG 13.3 έτος, -ους (τό) 4 0 I I D εύ 7F εύ λέγω σε 24IVB ευαγγελίζομαι 50 Ι Η ευαγγέλιον (τό) 18Α; 4 1 I I D ευβουλία (ή) 24 IIΒ ευγένεια (ή) 3 8 I G εύγένειος, -ον 44 ευγενής, -ές 33II ; AG 33.4-6 ευγνώμων, εϋγνωμον 2 6 I I C εύδαιμονέω 49 ευδαιμονία (ή) 9 Ε ευδαίμων, εύδαιμον 24 ευδία (ή) 47D ευδοξία (ή) 851C εύελπις, -ι 45Μ; AG 45.3 ευεξία (ή) 71 ΙΕ ευεργεσία (ή) 33 Ι D εύεργετέω τινά 66 Ε ευεργέτης, -ου (δ) 66Ε εύήθεια (ή) 33II εϋήθης, εύηθες 33II ευθεία (ή) (-» ευθύς) 8 0 Ι Η


ευθέως (—» ευθύς) 5 7 I C ευθύς, -ύ, -εϊα 3 5 Π ; 5 7 I C εύκλεής, -ές 33II ; AG 33.7 εύκλεια (ή) 3 3 I I G εύλαβέομαι 55 ΙΚ; AG 55.6 εύνοια (ή) 16G ευνοϊκός, -όν, -ή 7 0 I I C εύνους, -νουν 16 Εύξεινος Πόντος (ό) 15 G εύπειθής, -ές 6 7 I G εΰπιστος, -ον 5 2 I I C εύπορος, -ον 37Α εύρημα, -ατός (τό) 6 4 I I B ευρίσκω 17ΙΑ; 64; AG 64.6; 70.4; SG 90.8 ευσέβεια (ή) 11 ευσεβής, -ές 24 ΙΑ ευταξία (ή) 731Β ευτελής, -ές 54IVD εύτυχέω 49 ευτυχής, -ές 33II ευφραίνω, -ομαι 61; AG 61.8 und 9(7)+

ευφροσύνη (ή) 471Η εύφρων, -ον 8 3 I I I Ε ευφυής, -ές AG 33.6 und 8 εύχαρις, -ι 45Μ; AG 45.3 ευχή (ή) 10L

εύχομαι 36Κ; 75 I M ; SG 76.6 εύψυχία (ή) 561Β ευώνυμος, -ον 65IIJ έφά —» έφη έφαγον (-» έσθίω) 86III; AG 86.8 und

13-14; SG 140.76 έφασαν (—» φημί) 6 7 Ι Ι Ο έφη (-»φημί) 13 I M ; AG 83.19; SG 119 έφησα (—» φάσκω) 73 IF έφίσταμαι 78; AG 79.2 έφοδος (ή) 79 ΙΑ έφοράω 85 II έφορος (ό) 84F

έφύν (-> φύω) 48Ε; AG 69.3-9 έχθίων, έχθιστος (—» εχθρός) AG 45.6 έχθρα (ή) 8 εχθρός, -όν, -ά (ό) 7Β; AG 28.3; 45.6 έχϊνος (ό) 8 1 I I D έχω 5Β; AG 68.9; 58.14(Κ) έωθεν 82 IJ

έως (ή) 72 ΙΑ; AG 42.2 έως 22 Π Ι Α

Ζ

ζεύγνυμι 76*; AG 76.1-12; SG 138.57 ζεύγος, -ους (τό) 46Ν Ζευς, Διός (Ζηνός) 39; AG 39.6 ζηλόω 53; AG 67.13 (Κ) ζημία (ή) 50 ΙΑ ζημιόω 53

ζήν —» ζώ ζητέω 19ΙΙΕ ζυγόν (τό) 76 ζώ (ζώω) 54; AG 54.2 und 5; 69.15 ζωγράφος (ό) 71 ΙΑ ζωή (ή) 191 ζώννυμι 77; AG 77.2-9, Anm. 4; SG 139.66 ζώιον (τό) 5Α

Η

ή 9 0 ; 18J ή . . . ή 9 0 ή 41 Π Ι Α ή(ν) (-» ειμί) 10Α; AG 31.10; 32.7; 83.7;

SG 119 ή δ ' δς - ήν δ ' έγώ 4 6 Η ; AG 46.17 ήια (-» είμι 84) 74 G ήβάσκω (ήβάω) 51; 64; AG 64.3(2); SG 89.5 ήβη (ή) 33 Ι C ήγεμών, -όνος (ό) 23 ήγέομαι 51 I E ; AG 57.11 Anm. ήγουν 21 Ε ήδη 5F

ήδίων, ήδιστος (—» ηδύς) 2 6 I E ; AG 45.6 ήδομαί τινι 36Μ; 70 I F ; AG 70.10b ήιδον —» άιδω ηδονή (ή) 9

ηδύς, ήδύ, ηδεία 35 I I ; AG 35.3-9+

ήθος, -ους (τό) 32 ήκιστα 45 Ρ; AG 45.9 ήκω 3J ήλθον (-> έρχομαι) 3J; AG 29.4-9;

85.14-15; SG 140.73 ηλικία (ή) 5 7 I I I F ήλιξ, -κος (ό, ή) 46Ρ ήλιος (ό) 9J ήμαι (—» κάθημαι) AG 75.7 ήμεϊς 13Μ; AG 14.1 + ; 46.3(Κ) ήμερα (ή) 8 ήμερος, -ον 35 I G

ημέτερος, -ον, -ά AG 14.2; 46.12 und 15 ημίθεος, -ον 42 Ι Ε ήμισυς, -υ, -εια 45Μ ήν - * ή » ήνεγκα, ήνεγκον, ήνεγκαμην (—> φέρω)

56III ήπειρος (ή) 6 9 1 0 ήράμην (—» έραμαι) 51 Anm. 4 ήρόμην (έρέσθαι) 39 Anm. 2; 84D ήρως, -ωος (ό) 42; AG 42.4 ήσαν (—» ειμί) 10Α ησυχία (ή) 41 ΙΒ ήσυχίαν έχειν 68 ΠΚ ήσυχος, -ον 411Β ήρωίκός, -όν, -ή 39 ΙΒ ήττάομαι (-σσ-) 52; AG 51/52.5a+; 55.8+;

70.11; 72.7

258 WORTREGISTER

ήττων, ήττον (-σσ-) 24IIΒ ηύρηκα (ευρίσκω) 17 ΙΑ ηύρον (ευρίσκω) 17 ΙΑ ήώς, -ούς (ή) 72 ΙΑ; AG 42.2

Θ

θάλασσα (-ττ-) (ή) 11; AG 11.2 θάνατος (δ) 8C θάπτω 58; AG 58.7 und 8(5); 73.7 Anm. θαρσέω (θαρρέω) 80IF θάρσος, -ους (τό) S2IIN θάτερον = το έτερον 84 F θάττων, θάττον (—» ταχύς) AG 45.6 θαυμάζω 10J θαυμάσιος, -ον, -ά 27Μ θαυμαστός, -όν, -ή (—» θαυμάζϋ)) 561Ε θεά (ή) 8 θέα (ή) 52 θεάομαι 52; AG 55.5; 85.4 θεατής, -ού (ό) 561IJ θέατρον (τό) 59F θείος, -ον, -α 9Α θέλημα, -ατός (τό) 63 Ι Η

θέλω, έθέλησα -» έθέλω 5 I I C θέμις (ή) 58 ΙΚ θεμιτός, όν, -ή 58 ΙΚ θεός (ό, ή) 3Β; 15J; AG 3.9; 12.9 θεράπαινα (ή) 41 ΠΑ θεραπεία (ή) 551Η θεραπεύω 4J θεράπων (ό) 84Κ θερίζω 59Α θερινός, -όν, -ή 58 ϊ Ε θερμός, -όν, -ή 45Ο θέρος,-ους (τό) 571C θεωρητικός, -όν, -ή 52 IJ θεωρία (ή) 52IJ; AG 85.5 θήκη (ή) 53 ΙΑ θήρ, θηρός (δ) 25; AG 25.1; SG 33.19+

θηράω 51 θηρεύω 27Ε θησαυρός (δ) 43 G θήσω (-* τίθημι) 48Α θήτα (τό) 29 ΙΒ θνήισκω (—» άποθνήισκω) 381C; 64 θνητός, -όν, -ή 13 Β θορυβέω 50 θόρυβος (ό) 4G θρασύς, -ύ, -εία 53 IG θρηνέω 51 IIA θρίξ, τριχός (ή) 21;AG 21.6 θυγάτηρ, -τρός (ή) 26; AG 26.1 und 4 θυμόομαι 53 θυμός (ό) 4F θύρα (ή) 8 θυσία (ή) 22 IIB

θύω 7D θώραξ (δ) 82IF

Ι

ιαμβικός, -όν, -ή 20J ίάομαι 52; AG 51/52.5; 55.5+

ιατρός (ό) 7G ιδέα (ή) 81 ΙΕ ίδίάι 36 Anm. 1 ίδιος, -ον, -ά 471Η ιδίως 65IIC ιδιώτης, -ου (ό) 471Η ιδιωτικός, -όν, -ή 471Η ιδού (-» είδον) 2 9 I I G ; AG 85.6(2) ιδρύω 40 HA ίέναι —» είμι ίέναι —» ίημι ιερά (τά) 401D ιερεύς, -έως (ό) 39 ιερόν (τό) 6D ιερός, -όν, -ά 6D Ιημι 82*; AG 82.1-10; SG 122ff.; 135.52 ικανός, -όν, -ή 18J ικετεύω 421 Η; AG 66.7 ικέτης, -ου (δ) 42 Ι Η ίκέτις, -ιδος (ή) 42 Ι Η ίκνέομαι 66; AG 66.7 ΐλαος, -ον = att. ίλεως, -ων 18 ιλαρός, -όν, -ά 771C 'ίλεως, -ων —» ϊλαος, -ον ίμάς, -ντος (ό) 84D ίμάτιον (τό) 82IIL ίνα 2311 Β; AG 23.6-8 'Ινδικός, -όν, -ή 20Ε ίππάρχης (-ος) (δ) 25 IG ίππεύς, -έως (ό) 65 I I B ; SG 34.36 'ίππος (ό, ή) 3 Η ϊον (τό) 5 ϊοθι (-» ειμί) 25 ΙΑ; AG 83.6; SG 118 ϊσθι (-» οίδα) AG 74.2; SG 111 'Ισθμός (δ); 'Ισθμοί 59F ϊσος, -ον, -η 31 ΙΑ ίσότης, -ητος (ή) 28 ϊστημι 78*; AG 78.2-15; SG 122ff.; 135.50 ιστορία (ή) 33 I IΕ ιστορικός, -όν, -ή 48 Κ ισχυρός, -όν, -ά 16Α ισχύς, -ύος (ή) 351; AG 35.1; SG 34.32

ισχύω 9D ίσχω 54IVA;AG 68.10 ίσως 40IID ιχθύς, -ύος (δ) 351 ί ώ 3 5 Ι Π Α ίων, ιόν, ίούσα (—» είμι) 47III

WORTREGISTER 259

Κ

καθαιρώ 60; AG 60.3 und 12(9)+; SG 84.3+ καθάπερ 36 Η καθαρμός (ό) 6 0 I I Ε καθαρός, -όν, -ά 16F κάθαρσις, -εως (ή) 60IIΕ καθεύδω 31IIF καθέζομαι —» καθίζω κάθημαι 75; AG 75.1-9 καθίζω, -ομαι 65 I C ; AG 75 Anm. 6 καθώς 601Β καί 3 Α καινός, -όν, -ή 12 ΙΒ καίνω 73ΙΙΚ καίπερ 3 3 I I A ; A G 31.8 καίριος, -ον, α 35 ΠΑ καιρός (δ) 17IIΕ Καίσαρ, -αρος (ό) 24 ΠΙΑ καίτοι 53 ΠΑ καίω (κάω) 72; AG 72.2 und 9; SG 106.40 κακία (ή) 191 κακίων, κάκιον 24; AG 24.5+ κακοδαιμονία (ή) 57IIF κακοδαίμων, -ον 22 ΙΑ κακοήθης, κακόηθες 33II κακολογία (ή) 41 I1D κακότης, -ητος (ή) 28 κακός, -όν, -ή 4Α; AG 24.5 κακώς λέγειν τινά 24 IVB καλέω 64IIJ; AG 49.6; 68.5; 71.9 und 11 + ;

73.16; SG 106.37+ καλλίων, κάλλιστος 24; AG 45.6 κάλλος (τό) 32 καλός, -όν, -ή 3F καλύπτω 58 καλώ —» καλέω κάμηλος (δ, ή) 50 ΙF κάμνω 66; AG 66.3 und 8; SG 92.19 κ ά ν ; κ ά ν AG 12.12 κάπηλος (ό) 10Η καπνός (ό) 20J καρδία (ή) 291Κ καρκίνος (δ) 67 ΠΙΑ καρπόομαι53 καρπός (ό) 4Α καρτερέω 50 καρτερός, -όν, -ά 63 I I D Καρχηδόνιος (ό) 7D Καρχηδών (ή) 7D

κατά 9Α; 4 0 I I C ; AG 19.7; SG 51.10 καταβαίνω 24 ΠΙΑ καταβάλλω 68 IIΒ κατάβασις, -εως (ή) 55 ΠΑ καταγελάω τινός 51 καταγιγνώσκω (τί) τίνος 43Ν; 44; 65

κατάγω 57

καταδουλόω 53 καταδύω 41IIC καταισχύνω 62 G κατακαίω 701Ε κατακόπτω 58 κατακράζω 72 IIIF καταλαμβάνω 54IIIΒ; 67 καταλείπω 2 4 I I I C ; 58 καταλύω 18Α; 76 I N καταπίνω 66 καταπλήσσω 59 G; AG 70.2 κατάρατος, -ον 701Κ κατασκοπέω 59Β; 50 Anm. 5 κατάσκοπος (ό) 58 ΠΙΑ καταστρέφομαι 58 κατατάσσω 67IIΜ κοτοτοξεύω 231G καταφεύγω 32IIΒ καταφρονέω 50; 55 I G καταψεύδομαι 68 IIΜ κατέρχομαι 72 HIB κατεύχομαι 83IIΙΕ κατέχω 24 ΠΑ; 60IIΕ κατηγορέω 6 0 I I D ; 66Μ; AG 79.7 κατηγορία (ή) 57ID κατήγορος (ό) 47IG κατοικέω 2 2 H C κατοικητήριον (τό) 231Β κατοικίζω 59 Β κατορθόω 53 κεϊμαι 75; AG 75.3-9; 81.3 κάτω 13Κ καυστικός, -όν, -ή 72 IE; AG 72.2 κάω (-» καίω) 72 κείνος, -ο, -η = εκείνος, -ο, -η κείρω 3 Η κέκραγα (—» κράζω) κελαινός 791Ε κελεύω 7 C ; A G 70.5; 17.14(Κ) κενός, -όν, -ή 41 ΠΙΑ κέντρον (τό) 6 0 I I G κεράννυμι 77; AG 77.4; 6-9+; SG 139.67+ κέρας, -ατός (-ως) (τό) 65 I C ; 80ΠΑ;

AG 33.10 κέρδος, -ους (τό) 6 4 I I G Κέρκυρα (ή) 53 ΠΑ κεφαλή (ή) 33IIF κήρυγμα, -τος (τό) 42 ΙΒ κήρυξ, -υκος (δ) 20 κηρύσσω (-ττ-) 20F κιθάρα (ή) 32 ΙG κιθαρίζω 52 Ι Η κιθαριστής, -ού (ό) 32 IG κιθαρίστρια (ή) 321G κιθαρωιδός (δ) 48 Β κικλήσκω 63 IIΕ


κινδυνεύω 1 9 I I G κίνδυνος (δ) 23 ΙΑ κινέω 49 κίνηοις, -εως (ή) 65 ΠΙΑ κλαίω (κλάω) 72; AG 72.2 und 9 κλαύμα (τό) 7 7 I G κλάω —> κλαίω 72 κλείς, κλειδός (ή) 3 4 I I D κλέπτης, -ου (ό) 22 I D κλέπτω 15Β; AG 58.3-4 und 8(6); SG 77.4 κληρονομιά (ή) 51 IIA κλήρος (δ) 8 0 I I G κληρόω 53 κλίνη (ή) 6 0 I I G

κλίνω 61; AG 61.6 und 9(11)+; SG 92.22+ κλοπή (ή) 60 Π Β κοινήι 7G κοινός, -όν, -ή 7G κοινωνία (ή) 37Α κοινωνικός, -όν, -ή 37 Μ κολάζω 23 H C κολακεύω 511Η κόλαξ, -κος (δ) 20; AG 20.2; SG 33.12 κομίζω 48Κ; AG 56 κόπτω 58 κόραξ, -κος (ό) 20 κόρη (κούρη) (ή) 27Ρ; 75 ΠΑ; AG 19.11 κόρυς, -θος (ή) AG 28.1 κόσμιος 8 0 I I C κοσμοποιός, -όν 15F κόσμος (δ) 3F κουρεύς, -έως (ό) 66Α κούρη = κόρη κούφος, -ον, -η 3 5 I I D κράζω (κέκραγα) 7 2 I I I F ; AG 73.16 κρασις, -εως (ή) 771C κρατέω 49 κρατήρ, -ήρος (ό) 48F κράτιστος, -ον, -η 24 κρέας, -ως (τό) AG 33.9 κρείσσων, κρεϊσσον 24; AG 24.3 κρεμάννυμι 77; AG 77.4-9; SG 139.68 κρέμαμαι 75; AG 75.6-9 κρεμάω (—• κρεμάννυμι) 51 Κρής, Κρητός (δ) 81 I C κρίνω 2 6 Ι Β ; AG 66.6+; SG 92.23 κρίσις, -εως (ή) 45Α κριτήριον (τό) 66Κ κριτής, -ού (ό) 11 IIΕ κριτική (ή) 11 I I B κριτικός, -όν, -ή 11 IIB κροκόδ(ε)ιλος (ό) 62 Β Κρονίδης, -ου (ό) 46D κρυπτός, -όν, -ή 58 ΠΑ κρύπτω 19ΙΙΑ; AG 58.1-3; 8(7)+; 12(Κ) κρύσταλλος (δ) 70 I G κρύφα 80IF; AG 82.15

κτάομαι 52; A G 51/2.5 (c)+; SG 112.48+ κτείνω 42 I D ; 61; AG 61.1 Anm., 3 Anm.,

9(5)+.10; SG 84.6+ κτήμα, -τος (τό) 5 2 I I B κτήσις, -εως (ή) 6 8 Π Ι Α κτίζω 56; AG 56.10 und 18(12)+; SG 71.6+ κυβερνήτης, -ου (δ) 10C κύβος (δ) 63 Π Α κύκλος (δ) 291Β κύλιξ, -κος (ή) 52 I IΒ κυπάρισσος (ή) 12 IJ Κύπρις, -ιδος (ή) 76 ΠΑ κύριος, -ον, -ά 24 Π Ι Α κύων, κυνός (ό, ή) 4 1 I I D κωλύω 6C κώμη (ή) 64 Π Α κωμικός, -όν, -ή 7F κώμος (ό) 411Β κωμωιδία (ή) 10Α κωμωιδός, -οϋ (δ) 51 ΙΑ κώνωψ, -πος (ό) 65 I C κωφός, -όν, -ή 51 I C

Λ

λαγνεία (ή) 501Ε λαγώς, -ώ (ό) 18 λάθρα AG 82.15 Λάκαινα (ή) 56IID Λάκων, -ωνος (ό) 56HD λαλέω 49 λαμβάνω 50IID; 67*; AG 67.4+ und 6;

SG 94.29+ λαμπάς, -άδος (ή) 61ΙΒ λαμπρός, -όν, -ά 25IIΕ λάμπω 9J λανθάνω 67*; AG 67.4+.7 und 16(Κ); SG

94.30+ λαός (ό) (-» λεώς, -ώ) 18 λέγω 85III; AG 85.7+-10; SG 140.72+ - εύ

(κακώς) λέγω τινά 31IIF; AG 58.10 λειμών, -ώνος (ό) 59 G λείος, -ον, -ά 81IID λείπω 24IIIC; 58*; AG 58.1-3; 8(2)+; 29.4 ι

(Aor.); 73.8 (Perf.); SG 110 (Perf.) λευκαίνω 22IIΒ λευκός, -όν, -ή 21 Ε λέων, λέοντος (ό) 30 λεώς —» λαός (ό) 18 λήγω 53IIΒ λήκυθος (ή) 551Α ληιστής, -ού (ό) 22IIC ληιστρικός, -όν, -ή 22IIC λίαν 711F

λιβανωτός (ό) 81 H C λίθος (δ) 15Η λιθουργός (ό) 331Α


λιμήν, -ένος (ό) 59 Β λίμνη (ή) 66Q λιμός (ό) 75IIF λογικός, -όν, -ή 3F λογισμός (δ) 13 D λόγος (ό) 3 Ε λόγωι 5 F ; 36 Anm. 1 λοιδορέω 50 λοιμός (ό) 60IIΕ λοιπός, -όν, -ή 24IIIC - τού λοιπού; (και)

τά λοιπά (κτλ.) 62 Ε λούω 40IIΒ λυκός (δ) 301Β λυμαίνομαι 75IIIΒ λυπέω, -ομαι 49; AG 55.7 λύπη (ή) 24IIIC λύρα (ή) 21C λυρικός (δ) 58TIIC λύσις(ή) 34IIΒ λυσιτελέω 811D λύω, -ομαι 4 Η ; 36L; AG 36.12; 43.9+;

SG 54-55+ λώιων, λώιον 67IIΝ λώιστος, -ον, -η 67ΙΙΝ

Μ

μά (= ού μά) 8D μάγειρος (ό) 20J μάγος (δ) 16D μάθημα (τό) 67 μάθησις, -εως (ή) 37 δ μαθητής, -οϋ (ό) 10 μαίνω, -ομαι 36Β; AG 61.9(8)+; 70.10

(Aor.); 61.6 (Perf.); 61.11 (Κ) μάκαρ, -ος (—* μακάριος) 69IIΑ μακαρίζω 51 ΠΑ μακάριος, -ον, -α 24IIIC μακρόβιος, -ον 691S μακρολογέω 49 μακρός, -όν, -ά 7C μάλα 281Β μαλάσσω 641Β

μάλιστα (—* μάλα) 281Β - δτι μάλιστα 37 Α μάλλον (—* μάλα) 16 G - ουδέν μάλλον 16 G μαμωνάς (ό) 751Α μανθάνω 3Κ; AG 67.4+-5 und 11 (Κ);

SG 94.28+ μανία (ή) 21 Ε μαντείον (τό) 84 F μάντις, -εως (ό) 37 μαρτυρέω 611D μαρτυρία (ή) 25ΙΚ μάρτυς, μάρτυρος (ό) 25; AG 25.5 μαστιγίας, -ου (ό) 57 G μαστιγόω 53; AG 53.6 μάταιος, -ον, -α 11 IIB; 69IF

μάτην 37 Ε μάχαιρα (ή) 27 C μάχη (ή) 36 Η μάχιμος, -ον, -η 53IIΒ μάχομαι 36Η; AG 71.10 und 11 + ;

SG 106.44+ μεγαλόψυχος, -ον 531Η μέγαρον (τό) 771J μέγας, μέγα, μεγάλη 23ΙΑ; AG 42.7; 45.6 μεγασθενής, -ες 45 J μέγεθος, -ους (τό) 32 μέγιστος, -ον, -η 8Α; AG 45.6 μέθεξις, -εως (ή) 63IL μέθη (ή) 81IIΒ μέθοδος (ή) AG 41.14 μέθυ (τό) 771J μεθύω 40IID μ(ε)ίγνυμι 75II*; AG 75.10-15+; 76 1-1?.+ ;

SG 138.58+ μείζων, μείζον (—» μέγας) AG 45.6 μελαγχολικός, -όν, -ή 78IIΜ μέλας, μέλάν, μέλαινα 451; AG 42.7 μέλει μοί τίνος 19ΙΙΗ; AG 72.9+; 72.4

(Fut.);50.5(K);67.13(K) μελετάω 85IIIG μελέτη (ή) 17IIG μέλη (τά) 32 μέλι, -ιτος (τό) 63IIC μέλλον (τό) (—» μέλλω) 49 Π Η μέλλω 27Ρ; 561 Α; AG 72.4und 9+;17.14(Κ) μέλος, -ους (τό) 32 μέμνημαι (—* μιμνήσκω) 34IF; AG 65.7+;

38.13(K);65.13(K);SG 91.16+ μέμφομαι 74G+(K); AG 67.13 μέν; μέν . . . δέ 8Β μεντάν < μέντοι άν 57IID μέντοι 44

μένω 61*; AG 61.3 und 9(2)+ μέρος, -ους (τό) 811D μεσημβρία (ή) 47J μέσος, -ον, -η 221D ή μεσότης, -ητος (ή) 28 μετά 9 C ; 15G; 2 3 I F ; AG 79.9; SG 51.11 μεταβαίνω 8D μεταβάλλω (. . . είς) 8F μεταβολή (ή) 35 Β μεταγράφω 691Α

μεταμέλει μοί τίνος 55ΙΙΒ; AG 67.13 μετανοέω AG 79.9 μεταξύ 191; AG 31.8; 82.15 μεταπέμπομαι 58 μεταστρέφω 58 μεταφέρω 43 Κ

μέτεστί μοί τίνος 321J; AG 67.10 μετέχω 9 Α; AG 67.10 μετοικέω 50 μέτοικος (ό) 50

262 WORTREGISTER

μέτριος, -ov, -ά 53IG μέτρον (τό) 5 μέτωπον (τό) 57IG μέχρι(ς) 40IC; 80IIC; AG 82.15 μή 4Β; AG 4.14 . . . 67.18 (s. »Negation«) μ ή ο ύ 23IIC; AG 23.7 μηδαμήι 63IL μηδαμώς 37Η μηδέ 8 Β

μηδείς, -έν (-» μή) 24; AG 24.11 μηδέποτε 25IIΒ μηκέτι 501D μήλον (τό) 48 Α μήν 31 IIB μηπότε 19IID μήπω 52HC μήτε . . . μήτε 17IIG μήτηρ, -τρός (ή) 26 μητροκτόνος (ό) 381Ε μηχανάομαι551F μηχανή (ή) 46L μίά (—» είς) 24

μιαίνω 61; AG 61.1-2 und 9(9)+ μιαρός, -όν, -ά 261F μίασμα (τό) 61IIJ μίγνυμι —* μείγνυμι μικρός, -όν, -ά 3 F μικρόψυχος, -ον 531Η μίλιον (τό) 611Κ μιμέομαι 531Β

μιμνήσκω (-ομαι) 65; AG 65.7+; 70.5 und 10 (Aor.);38.13(K);65.12-13(K);SG91.16+

μϊξις, -εως (ή) 771D μίσγω (—» μ(ε)ίγνυμι) AG 76.12 Anm. 3 μισέω 49 μισθοδότης, -ου (ό) 46 Α μισθός (ό) 24IIIΑ μισθόω 551C μνά, -άς(ή) 15; 20J; AG 15.8 μνήμα, -τος (τό) 51 I G μνημεϊον (τό) 32IID μνήμη (ή) 9 μνημονεύω 66 Ε μνηστήρ, -ήρος (δ) 771Q μόγις 43 Η μοι (—» έγώ) 5 Β μοίρα (ή) 311Β μονάς, -άδος (ή) 27 μοναχώς 53IG μονομαχία (ή) 58IIΒ μόνος, -ον, -η 16F μονόστιχος, -ον 67IIC μονοφθαλμός, -όν 39IIΒ μορφή (ή) 69IID μου (—» έγώ) 4G Μούσα (ή) 10 Α μουσικός, -όν, -ή 19HC

μοχθηρός, -όν, -ά 51IF μόχθος (ό) 9 Β μυέω 64IIIΒ μυθέομαι 50 μύθος (δ) 3G μυϊα (ή) 301C μυριάς, -άδος (ή) 41IIC; AG 48.13 μύριοι, -α, -αι (μυρίοι) 24IVΑ; AG 48.6 μύρμηξ, -κος (ό) 20 Μυρμιδόνες (οί) 771Q μϋς, μυός (ό) 86IIIF μύσος (τό) 771Ν μυστήριον (τό) 75IIΑ μύωψ (ό) 82IID μωμάομαι 71 ΙΑ μών 581J μωρία (ή) 65IIΗ μώρος, -ον (μωρός, -όν) 6Α; AG 13.3

Ν

ναί 3 Α ναίω 49 L ναός (—* νεώς) (δ) 18 ναυαγέω 82IIIΑ ναύαρχος (δ) 60IIIΒ ναύκληρος (δ) 52IIΒ ναυμαχέω 531Μ ναϋς, νεώς (ή) 41; AG 41.8; SG 34.37 ναύς μακρά 48 Κ ναύτης, -ου (ό) 10 ναυτικός, -όν, -ή 66 Ν νεανίας, -ου (ό) 10 νεανίσκος (ό) 551F νείφω 3 Α νεκρός (ό) 531Β νέμω 21 F; AG 61.1.3 und 9(1); SG 84.5 νέος, -ον, -ά 9 C ; AG 15 Anm. 2 νεότης, -ητος (ή) 28 νεόχριστος 701Ε νεϋρον (τό) 38IIC "νέφος, -ους (τό) 70IG νεώς (< ναός) (ό) 18; AG 18.1-5 νεώσοικοι (οί) 68IIIΑ νή 8Η νήπιος, -ον 691C νήσος (ή) 12 νικάω 17ΙΕ; AG 51/2.1 und 5+; SG 66 νίκη (Νίκη) (ή) 51IG1 νικητήριον (τό) 48 Α νίπτω 251C

νιφετός (δ) 3C νοέω 56IIF νοητός, -όν, -ή 7610 νόθος, -ον, (-η) 69Q νομάδες (οί) 221F νομεύς, -έως (ό) 39

WORTREGISTER 263

νομίζω 38IB; 56; AG 56.4 und 18(10)+; SG 71.5+

νομοθέτης, -ου (ό) 10 νόμος (ό) 10Α νοσέω 511F νόσος (ή) 12 - ιερά νόσος 12 Ε νουθετέω 601F νους, νοϋ (ό) 15; AG 15.3 νυκτομαχία (ή) 57IIF νύμφη (ή) 58IIG νύν, νϋν 15D

νυνί (-» νϋν) 60IID; AG 46.20 νύξ, νυκτός (ή) 22; AG 22.2-4(Κ);

SG 33.15+ νύσσω 59F νώτος (ό) (νώτον, τό; νώτα, τά) 33ΙΙΚ

ξανθός, -όν, -ή 241D ξεϊνος (-* ξένος) (ό) 71IIΕ ξένος, -ον, -η 12II ξηρός, -όν, -ά 45 Ο ξυλεύομαι 63IIΒ ξύλον(τό) 81 HIB

ξύν —» σύν (ξυν- —* συν-, ξυγ- —* συγ-) 23ΙΑ; AG 78.26

Ο

δβολός (δ) 20 J δδε, τόδε, ήδε 9G; AG 9.3-4 δδί, τοδί, ήδί (-> δδε) 28ΙΑ; AG 46.20 οδοιπόρος (δ) 64IIΚ οδός (ή) 12; AG 41.14* οδούς, οδόντος (ό) 30; AG 30.4 δ θ ε ν 2 5 Ι Ε ; AG47.3 οίδα 74; AG 74.1-4 und 6(Κ); SG 111 οϊει (—» οίομαι) 42 Anm. 2 οικείος, -ον, -ά 33IIJ οίκέτης, -ου (ό) 551Β οίκέω 49 οίκητήριον (τό) 231Β

οίκία (ή) 8D οίκίζω 56; AG 56.4 und 10(11)+ οικιστής, -ού (ό) 84 F οίκοθεν 56III οίκοι 17IIG οίκος (ό) 3J οικουμένη (ή) 611D οικτίρω 6J οίμαι —» οίομαι οϊμοι 5IIC οίνος (δ) 3 Κ οίομαι (οίμαι) 42 ID;AG 72.4 (Fut.); 70.10b

(Aor.) οίος, -ov, -ά 19III; AG 21.8; 46.31

οίος τέ είμι 601Ε οϊσομαι -» φέρω οίστός (o)29IIC οϊχομαι 62 F + όλβος (δ) 451J

δλεσσα (-* όλλυμι) 68ID; AG 68.5 ολιγαρχία (ή) 8 ολίγοι, -α, -αι 4 Α ολίγος, -ον, -η 4 Α όλλυμι (άπόλ-) 7511; 76*; AG 75.10-15;

76.1-12+; 68.5 (Aor.); 73.11 (Perf.); SG 138.61 +

όλος, -ον, -η 22ΙΕ 'Ολυμπιάς, -άδος (ή) 65IID δλωλα (-* δλλυμι) 731 Β; AG 73.11 όμιλέω 49 ομιλία (ή) 321J

όμμα, -τος (τό) 47IIΒ; AG 85.6 όμνυμι 76; AG 76.1-12; SG 138.62 όμοιομερής, -ές 75IID όμοιος (δμοιος), -ον, -ά 7Β; AG 13.3 δμοιότης, -ητος (ή) 28 όμοιόω 53; AG 53.4 ομοίωμα (τό) 7 6 1 0 όμολογέω 59 Ε όμονοέω 71IIΗ όμορος, -ον 70IIC όμοϋ AG 82.16 όμώμοκα 731F; AG 73.11 ομώνυμος, -ον 65IID δμως 12II όνειδίζω 38IIΒ όνειδος, -ους (τό) 38IIΒ όνομα, -τος (τό) 6 Η ονομάζω 6Η όνος (ό) 3 Η όντα (τά) (ειμί) 16F όντως; τώι όντι 30IIG; AG 30.12 όνυξ, -χος (δ) 21 οξύς, -ύ, -εϊα 35II οπίσω 39IIΑ

όπισθεν 81 HIB; AG 82.15 οπλίτης, -ου (δ) 48 Κ δπλον (τό) 9G

δπου 17IIG; AG 10.14; 47.1-3 όπτός, -όν, -ή 36 Μ όπως 23IIG; 48D; AG 23.6(2); 47.3; 50.7

Anrn. δράω 85II*; AG 51.1-3; 73.9; 8S.4+-6;

SG 140.71 + οργή (ή) 41IIIΑ οργίζω, -ομαι 471C ορέγομαι 74 Α δρθός, -όν, -ή 111F όρθότης (ή) 841 όρθόω 53 ορίζω 78IIΗ

264 WORTREGISTER

δρκος (δ) 571Ε ορμάω 74 C όρνις, -θος (ό) 28 δρος, -ους (τό) 55IG δρος (ό) 8G όρχέομαι 50 δρχησις, -εως (ή) 501F όρχηστής, -οϋ (δ) 761Ε δς, δ, ή 13F; AG 13.4; 13.11(Κ); 46.21(Κ) δς μέν . . . δς δέ AG 46.17 δσος, -ον, -η 16Η; AG 46.30 δσον οκτώ . . . 411C δσπερ, όπερ, ήπερ 15Η; AG 46.22 δοτις, δτι 22ΙΑ; AG 24.8; 46.27; SG 47 όστισούν, ότιοϋν 41IIIC; AG 46.29 όστοϋν < όστέον (τό) 15 όστρακίζω 73IID όστρακισμός (ό) 73IID όστρακον (τό) 73IID δταν < δτε άν 23ΙΙΕ; AG 23.8 δτε 21Β δτι 17IID

ού, ούκ, ούχ 3 C ; AG 3.3; 4.14(Κ); 10.10; 11.10 (Akzent) . . . 67.18; s. »Negationen«

ού μή AG 23.7 ού AG 47.1-3 ούδαμοϋ 611Β ουδαμώς 37Η ουδέ 8 Β ουδείς, ουδέν, ουδεμία 24; AG 24.11 ουδέποτε 36 Η ούδεπώποτε 68IIIΑ ούκέτι 21 Η ούκουν 391D ούκοϋν 12II ούν 11 ΙΑ

οϋνεκα (-κεν) —» ένεκα AG 82.14 οΰποτε 36 Η ούπω (—* πω) 22IIC ούπώποτε 531Β ουρανός (ό) 34IIID ούς, ώτός (τό) 29; AG 29.2-3 ουσία (ή) 24IIIC ούτε 3C; AG 3.23 ούτοι 33IIΑ

ούτος, τούτο, αύτη 12.2; AG 18.8-10 οϋτω(ς) 12 Π; AG 46.19 ουχί 3 C οφείλω 551Η όφείλημα (τό) 82IIΟ οφθαλμός (δ) 301F όφις, -εως (ό) 66 Α δχλος (ό) 56IIJ δψις (ή) 70ΙΙΒ; AG 85.6 δψομαι (-* δράω) 531 Ε; AG 85.6

Π

παγκρατιάζω 47III παγκρατιαστής, -ού (ό) 47ΙΙΙ παγκράτιον (τό) 47III πάθος (τό) 32 παιδαγωγός (ό) 27Β παιδεία (ή) 19IIΒ παιδευτής, -οϋ (ό) 36 Α παιδεύω 4 Ε παιδιά (ή) 59 G παιδίον (τό) 5 παιδίσκη (ή) 32IID παίζω 57 παις, παιδός (ό, ή) 27; AG 27.4; SG 33.21* παίω 331 Β; 59 πάλαι 13 L παλαιός, -όν, -ά 3 Κ παλαίστρα (ή) 58IIID παλαίω 58IIID πάλιν 26IIΕ Παλινωιδία (ή) s. L.58IIIC πάμμαχος, -ον 47III πάμπολλοι, -α, -αι 9D πάν, πάντα, πάντες -» πάς πανδημεί 691Η πανούργος (ό) 86IIIΑ παντάπασιν 731J πανταχόθεν 55ΠΑ πανταχού 21G πάντηι 36 F παντοδαπός, -όν, -ή 67IIIΒ πάντως 45IG πάνυ (γε) 44 πάπυρος (ό, ή) AG 12.11 παρά 33ID; AG 80.17-19; SG 51.12 παραβαίνω 811C παραγγέλλω 761Β παραγίγνομαι 38IIΑ παράδειγμα, -τος (τό) 54IIΑ παραδείκνυμι 75 παραδίδωμι 80 παράδοξος, -ον 43 Κ παράδοσις (ή) AG 80.19 und 20 παραινέω 49; AG 68.5; 70.4; 71.8 und 11+ παρακαλέω 721C παρακελεύομαι 421J παραλαμβάνω 761Μ παραλείπω 541Ε παράλογος, -ον 67IG παραμείγνυμι 75 παραμένω 80IIΗ παρανομία (ή) 66 G παράπαν (τό) 43 Κ παραπλέω 791Α παραπλήσιος, -ον 391Α παράπτωμα (τό) 82IIΟ

WORTREGISTER 265

παραπλάζω 68IIIC παρασκευάζω 541Ε παρασκευή (ή) 68IIΚ παραστάτης, -ου (ό) 62 G παρατάττω 58IIIΑ παρατήρησις, -εως (ή) 65ΠΙΑ παραχρήμα 75IIΗ πάρειμι 30IIΕ παρέρχομαι 581J παρέχω 11 ΙΑ παρήλθον (—* παρέρχομαι) 23IIJ παρθένος (ή) ! 2 Ε παροιμία (ή) 9 Ε παρουσία (ή) 601D πάς, πάν, πάσα 31 ΙΑ; AG 31.1 und3-4(K)

- διά παντός 38IIΒ - οί πάντες 73IIΟ πάσσοφος, -ον 47III πάσχω 64; AG 64.5+; SG 89.6+ - εύ (κακώς)

πάσχω ύπό . . . AG 61.10 πατάσσω 59C und a.E. πατήρ, πατρός (ό) 26; AG 26.Ί-4; SG 53.29 πατρικός, -όν, -ή 33ID πατρίς, -ίδος (ή) 27 πατρώιος, -ον, -α 15Μ παύω, -ομαι 22ΙΙΙΑ; AG 38.13(Κ);

57.12 (Κ) πέδαι (αί) 731J πεδίον (τό) 791Α πεζήι (-» πεζός) 48 Κ πεζός, -όν, -ή 48 Κ πείθω 5Ε; 36Β; AG 56.17(1)+; 58.12(Κ);

SG 71.2+ πειθώ, -ούς (ή) 42; AG 42.1 πείνα (ή) 54IVΑ πεινώ (-άω) 54; AG 54.4; SG 68 πειράω, -άομαι 52; AG 51/52.5(c); SG 66 πείσομαι AG 64.5 Anm. πειστικός, -όν, -ή 561C πέλας 54IIΑ πέλει s.L. 11 G

πέμπω 21 D; AG 58.8(3)+; SG 77.1 + πένης, -ητος (ό) 28; AG 28.3 πενία (ή) 12 Ε πέντε 5 πεντήκοντα 40HD πέπηγε —> πήγνυμι πέπλος (ό) 761F -περ 19III; AG 46.22 πέρα, πέραν AG 82.15 πέρας (τό) 30IIA; AG 82.15 Anm. περάω 69 R

περί 4J; 39ΙΒ; AG 81.6 und 9-10; SG 51.13 περιβάλλομαι τι 731G περιγίγνομαι 74 Β περίειμι 63 IID περιέχω 18G Περικλής AG 33.2

περιμένω 61 περίοδος (ή) 59Α; AG 41.14 περιοικέω 50 περίοικος (δ) 50 περιπατέω 47III περίπατος (ό) 471C περιρρέω 731J περίπλους (ό) 15 περισσός, -όν, -ή 78IIΜ περιστέλλω 60 περιτυγχάνω 73IIΟ περίφρων 71IIΕ πέσσω 771Η πέτομαι 73IIΝ; AG 63.5 πέτρα (ή) 34IG πέτρος (ό) 34IG πέφύκα (—* φύω) 48 Ε πήι, πηι 46Μ; AC- 47.3 und 4 πηγή (ή) 77IG πήγνυμι (-μαι) 70IG; 76; AG 75.10-15+;

76.1-12+; 70.2 und 10(a) (Aor.); SG 138.59+

πηνίκα AG 47.3-5 πήρα (ή) 81IIIΒ πήχυς, -εως (ό) 41; SG 34.33+ πίθηκος (ό) 45IIΑ πικρός, -όν, -ά 35IID πίμπλημι 79*; AG 79.3+; SG 136.54+ πίμπρημι 79*; AG 79.3-4+; SG 136.55+ πινακίδων (τό) 81III Α πίναξ,-ακος (ό) 57ΙΙΑ πίνω 66*; AG66.5+: SG 92.21 + πιπράσκω 63IIC πίπτω 63; AG 63.5+; SG 88.1 + πιστεύω 9F πίστις (ή) 56IIΝ πιστός, -όν, -ή 12 C πλανάω, -ομαι 52; AG 55.7 πλάνη (ή) 55IG

πλάσσω 56; AG 56.5 und 18(5)+; SG 71.3+ πλάτανος(ή) 12 πλείων, πλέον - πλείστος 24; AG 24.3-5;

45.6 πλέω 72; AG 50.3; 72.1 und 9+; SG 106.39+ πληγή (ή) 57ΙΙΗ πλήθος, -ους (τό) 401C πλήθω AG 79.3 πλην 23IIL πλήρης, -ες 351F πληρόω 53; AG 53.1; 79.3 πλησιάζω 511F

πλησίον 57IJ; AG 82.15 Anm. 7 πλήσσω 57; 59 (a.E.); AG 57.10(9)+; 70.2 πλοίον (τό) 111Α πλους, πλου (ό) 15 πλούσιος, -ον, -ά 16Η πλουτέω 581J


πλούτος (ό) 8F πνεύμα, -ατός (τό) 29 πνέω 72; AG 72.1.3.9+ ποδαπός, -όν, -ή 46 Ο ποδιαϊος, -ον, -α 6 1 I D πόθεν; 3J; AG 10.14; 47.3 πόθος (δ) 42IIΑ n o i 3 J ; AG 10.14; 47.3 ποιέω, -ομαι 49; 50; AG 55.4+; 58.10 (Κ, εύ

π.); 8 1 . 9 ( K , n o U o u ) ; S G 6 4 πο(ι)έω, πο(ι)ητής (poeta) AG 7.9 ποίημα (τό) (L.5IID) 58IIIC ποίησις, -εως (ή) 56IIΕ; AG 7.9 ποιητής, -οϋ (δ) 10 ποιμήν, -ένος (ό) 49IIC ποίμνη (ή), ποίμνιον (τό) 701Μ πολεμέω τινί 41IIΑ πολεμικόν (τό) 21Α πολεμικός, -όν, -ή 21 Α πολέμιος, -ον, -ά 17IC πόλεμος (δ) 8C πολιορκέω 66 Ν

πόλις, -εως (ή) 37; AG 37+; SG 34.31+ πολιτεία (ή) 8 πολιτεύω, -ομαι 3 6 Ν ; AG 36.16 πολίτης, -ου (δ) 24IIΑ πολιτικός, -όν, -ή 37Α πολλάκις 22IIΒ πολλαχόθεν 60111Α πολλαχώς 53IG πολλοί, -ά, -αί —• πολύς (4Α) πολυμαθίά (ή) 15F πολύς, πολύ, πολλή 37Α; AG 42.7 πολυτελής, -ές 53 Ι Β πολύφορος, -ον 77IIΒ πολυχρόνιος 321J πομπαϊος, -ον, -α 15 L πομπή (ή) 73IIC πονέω 49

πονηρία (ή) 81IID πονηρός, -όν, -ά 17IIG πόνος (ό) 191 πόντος (ό) 15G πορεύω, -ομαι 42 IIA; AG 55.7+;

85.13(70.10b) πορθέω 641Β πορθμός (δ) 761L πόρνη (ή) 14 L πόρος (δ) 35IG πόρρω 61 HIB; AG 82.15 πόσος, -ον, -η 21 Η ; AG 46.31 ποταμός (ό) 13 Κ πότε, ποτέ (enkl.) 23 II Α; 67ΙΙΜ; AG 10.14;

47.3 πότερον . . . ή 401D πότερος, -ον, -ά 401D πότμος (ό) 651F

πότνια (ή) 68ΙΕ

ποτός, -όν, -ή (—» πίνω) 701Ε πότος (δ) 8 Anm. πού; που (enkl.) 3 J; 421J; AG 10.14; 47.1-3 πους, ποδός 27; AG 27.3 πράγμα, -ατός (τό) 29 - πράγματα έχειν

68IIΚ - πράγματα παρέχειν 291C πράξις, -εως (ή) 37 πράος, πράον - πραΰς, πραύ, πραεϊα -

πράως 771F πράσσω 6Α; 2 8 I I C ; AG 57.4; SG 74.5 καλώς (εύ, κακώς) πράσσω 26IIF πραΰς —» πράος πρέπει 801Ε

πρεσβευτής, -οϋ (ό) AG 41.6 πρέσβυς - πρέσβεις (οί) 41; AG 41.4-6 πρεσβύτερος, -ον, -ά AG 41.1.5 πρεσβύτης, -ου 41; AG 41.4-6 πρήθω —* πίμπρημι AG 79.4 πρίασθαι (—* έπριάμην) 801D πριν 17 ΙΕ

πρό 10D; AG 78.24; SG 51.14 προαιρέομαι 86 προαίρεσις, -εως (ή) 86 πρόβατον (τό) 15Η πρόβλημα, -τος (τό) 54IV Β προγίγνομαι 59 Β πρόγονος (ό) 171Ε προδότης, -ου (ό) 53IL πρόθυμος, -ον 851C προκαταλαμβάνω 72IIΙC προλέγω 381J πρόοιδα 84J προοίμιον (τό) 76IIΒ προπέμπω 15 L προπετώς 8 2 Η Ν

προς 13Ν; 64IIJ; AG 80.17-20; SG 51.15 προσαγορεύω 37D προσδέω 34IG προσδοκάω 51 προσέοικα 46 Μ προσέρχομαι 59 G προσέχω 15D προσήκει 60IIF

προσήλθον (—» προσέρχομαι) 59 G πρόσθε(ν) 761 Ν ; AG 82.15 πρόσοδος (ή) 45 Η προσπίπτω 791C προσπλέω 59 Β πρόσταγμα, -ατός (τό) 67IG προστάτης, -ου (ό) 46 Ν προστώιον (τό) 4 9 I I Η προσφέρω 34IIC πρόσφορος, -ον 301Α πρόσωπον (τό) 551G προτεραία (ή) 731J πρότερον 6J


πρότερος, -ov, -ά 6 5 H G προτρεπτικός (—» προτρέπω) L. 52 Anm. 3 προτρέπω 631Β προτρέχω 8611 προφήτης (ό) (—> φημί) 58IIF προφήτις, -ιδος (ή) 58IIF πρωί 59 G πρώιην 25IIΕ

πρώτα (τά) = πρώτον (τό) 281Α πρώτον (τό) 14 J πρώτος, -ον, -η 14 J; AG 48.16

πρωτότοκος, -ον 63IIG πτόλεμος (Hom.) = πόλεμος 77IQ πτώμα, -ατός (τό) 63IIA; AG 63.5 πτώσις, -εως (ή) AG 3.6; 63.5 πτωχός, -όν 541C π ύ θ — » πυνθάνομαι 47 Β Πΐ 'θ 'ά (ή) = ή προφήτις ή έν Δε?φοΐς

(L.58IIF) Π ύ θ ι α ( τ ά ) 4 0 Ι Ο Πύθώ, -ούς (ή) — Δελφοί 2 3 I G , 40IC Πύθων, -ωνος (ό) -» L.23IG πυκνός, -όν, -ή 77IL πύκτης (δ) 59 F πυκτικός, -όν, -η 84 D πύλη (ή) 16C πυνθάνομαι 67; AG 67.4+ und 8; 11 (Κ);

SG 94.32+ πύρ, πυρός (τό) 25 πύργος (ό) 29IIC πω 22IIC πωλέω 551Α πώλος (δ) 4 Η πώμα (τό) 81IIΒ πώποτε 551Η πώς; πως (enkl.) 8J; AG 10.14; 47.3

Ρ

ράβδος (ή) 16Α ράιδιος, -ον, -ά 14Μ; AG 45.6 Anm. όαψωιδός, -ού (ό) 391D ρεύμα, -ατός (τό) 701J φέω 50; AG 50.3; 72.4.5.9+; SG 106.41 + φήγνυμι (-μαι) 76; AG 76.1-12+; SG 138.60+ φήμα (τό) 6 9 Ι Ο ; AG 85.10 ρητορική (τέχνη) (ή) 421Α φήτωρ, -ορός (δ) 25; AG 25.1 + ; SG 33.20+ ριγόω 54IVE ρίζα (ή) 35IID ρίπτω AG 17.7 ρόδον (τό) 5 ρόπαλον (τό) 54IV Α φυθμός(ό)35ΠΕ Τωμαϊστί 40IIIΑ ρώμη (ή) 251D φώννυμι 77; AG 77.5 und 9+; SG 139.69+

Σ

σαλπιγκτής, -οϋ (ό) 21 Α

σάλπιγξ, -ιγγος (ή) 21 σαλπίζω 21Α Σαπφώ, -οϋς 42; AG 42.1 σαρκίον (τό) 66 Β σαρξ, - κ ό ς ( ή ) 2 3 Ι Ι Η σαυτόν, -ήν (= σεαυτόν) 13G; AG 13.9 σαφής, -ές 33II; 45Κ σβέννυμι 77; AG 77.3 und 7-9+; SG 139.64+ Σεβαστός, -ή 251J σέβομαι 381Β σελήνη (ή) 59 G σέλινον (τό) L. 5 I I D σεμνός, -όν, -ή 40IIΑ σήμα (τό) 81 ΙΑ σημαίνω 18F; AG 61.9(10)+ σημεϊον (τό) 16 Α σήμερον (= τήμερον) 58IIIΑ σθένος, -ους (τό) 641Α σθένω 61 σιγάω 51 σιγή (ή) 10F σίδηρος (δ) 16 Α σιδηρούς, -ούν, -ά 16 Α σίτος (ό) 791Α σιωπάω 51 σκεδάννυμι 77; AG 77.2-9+; SG 139.65+ σκέπτομαι (-* σκοπέω) 58 σκεύος, -ους (τό) 52IIΒ σκέψις, -εως (ή) 58IIΗ σκηνή (ή) 49IIC σκιά (ή) 8 σκόλιον (τό) 531C σκόλιος, -όν, -ά 531C σκοπέω, -ομαι 50 Anm. 5; 58 σκοπός (ό) 671Α σκορπιός, -ον (ό) 31 I G σκότος, -ου (ό) - σκότος, -ους (τό) 37 Η Σ κ ύ θ α ι ( ο ί ) 3 8 Ι Ι Α σκύμνος (ό) 58IIF σκυτοτόμος (δ) 421J σκώπτω 59G; 73IID σμικρός -» μικρός 12 Ε σός, σόν, οή 231Β; AG 13.8; 46.12-15:

SG42 σού, σοί —> σύ 3 F σοφία (ή) 9 σοφιστής, -ού (ό) 11IIF σοφιστική (ή) 611D σοφιστικός, -όν, -ή 611D σοφός, -όν, -ή 3G σπάνιος, -ον, (-α) 761Β Σπαρτιάτης, -ου (ό) 411Β σπάω AG 70.5 σπείρω 60; AG 60.3 und 12(6)+; SG 84.2+

268 WORTREGISTER

σπένδω 48 F σπεύδω 14B; 56; AG 56.2.9.17(2)+ σπονδή (ή) - σπονδαί (αί) 9 σπουδάζω 56; AG 56.5 und 18(8)+ σπουδή (ή) 541Ε σταθμός (ό) 731J στάσις, -εως (ή) 52IG σταυρός (ό) 40IIIΑ στείχω 51 IG στέλλω 43Β; 60; AG 60.2.8-9 und 12(1)+;

SG 84.4+ στέργω 16 Η στερεός, -όν, -ά 77IL στερίσκω (στερέω) 55ΙΕ; AG 64.7;

SG 90.10+ στέρομαι 62 F στέφανος (ό) 9 Κ στεφανόω, -ομαι 53; AG 53.4+ und 6+ στήθος (τό) 771R στήλη ( ή ) 3 3 Ι ϋ στίζω 57; AG 57.2.4b und 10(13)+; SG 74.3+ στίχος (δ) 10D στοά (Στοά) (ή) 14Κ στοιχεϊον (τό) 47IIΕ στολή (ή) 771Κ στόμα, -ατός (τό) 32ΙΙΕ στρατεύω, -ομαι 32ΙΙΒ; AG 36.16; 55.4 στρατηγέω 49 στρατηγός (ό) 9 Κ στρατιά (ή) 22IIΒ στρατιώτης, -ου (δ) 10D στρατόπεδον (τό) 491Κ στρατός (ό) 32IIΒ; 66 F στρέφω 58*; AG 58.8(8)+; 70.2 und 11 στυγέω 531Β Στωικός (δ) 51 Α; 14Κ σύ 5 I F ; AG 5.4; 10.12; 13.8; 46.3 συγγενής, -ές 33II συγγιγνώσκω 65 συγγνώμη (ή) 73IID συγγράφω 27 D σύγε -» σύ; —»γε συγχαίρω 75IIF συκοφαντέω 68IIΜ συκοφάντης, -ου (ό) 541F συλλαμβάνω 49IL; vgl. L.81IIE συλλέγω 85III συμβιβάζω (-> βαίνω) 69 Ν συμβαίνω (—» βαίνω) 53 I G ; 691Μ συμβουλεύω 41III; AG 41.10-11 συμβουλή (ή) 41III σύμβουλος (δ) 41III συμμαχία (ή) 59 Β σύμμαχος, -ον 16Η συμμείγνυμι 75 συμμετρία (ή) 32IG συμπάς, -πάν, -πάσα 251J; AG 31.2

συμπάσχω 64 συμπεριπατέω 49 συμπόσιον (τό) 411Β συμφέρει 341C συμφέρον (τό) 10C συμφορά (ή) 57IIΗ σύμφορος, -ον 82IIF συμφωνία (ή) 531F σύν 23ΙΑ; AG 78.26; SG 51.16 συνάγω 57 συναγωγή (ή) 57 συναλγέω 75IIG συνδέω 421D συνδουλεύω 331D σύνειμι 11IC συνεράω 55IID συνεργός, -όν 27 G συνέστην 69 Ο συνέχω 281Β συνηβάω 55IID συνήθεια (ή) 501C σύνθεσις, -εως 81IIF σύνθετος, -ον 29IG συνθήκη (ή) 611Η σύνθημα (τό) 841 συνθνήισκω 64 συννικάω 58IIIΑ σύνοδος (ή) AG 41.14 συνοικέω 641Κ συνουσία (ή) 22IIIC σύνταξις (ή) 58IIG συντάττω 58IIIΑ συντρέφω 58 συντυχία (ή) 231Α σϋς, συός (= ύς) (ό, ή) 351; AG 35.1 Anm. 2 σύστασις (ή) 69 Ο σφάζω (= σφάττω) 60IC; AG 57.10(14)+ σφάλλω, -ομαι 60; AG 60.2.5-6.11.12(3)+ σφάλμα, -ατός (τό) 63IIF σφάς, σφών . . . AG 46.11 σφάττω —» σφάζω σφοδρά 36 Μ σφοδρός, -όν, (-ά) 74 C σχέτλιος, -ον, -ά 68IIΗ σχοίνιον (τό) 66 Α σχολάζω 50ΙD σχολαστικός (ό) 46J σχολή (ή) 9; 501D σώιζω 13Ε; 28IIΒ; AG 56.4 und 19+ σώμα, -ατός (τό) 29 σωματικός, -όν, -ή 551F σωτήρ, -ήρος (ό) 25; AG 25.1 und 3 σωτηρία (ή) 24IV Β σωτήριος, -ον, -ά 59 D σωφρονέω 55IID σωφροσύνη (ή) 25IIΕ σώφρων, σώφρον 241Α

WORTREGISTER 269

Τ

ταδί (-»όδί) 5 I I D ταινία (ή) 48 Α τάλαντον (τό) 20 J τάλάς, τάλάν, τάλαινα 49IIG τάξις, -εως (ή) 48 G ταπεινός, -όν, -ή 531C ταπεινόω 53 ταράσσω 57; AG 57.10(10)+; 73.7 Anm.

(Perf. Akt.) ταραχή (ή) 57IIIΑ ταρβέω 85IIIΕ

τάσσω (τάττω) 57; AG 57.10(11)+ ταύρος (ό) 651C τάφος (ό) 58IIΒ τάχα 56IIΚ

ταχύνω 61 ΙΚ; AG 61.9(4)+ ταχύς, -ύ, -εϊα 35II; AG 35.3; 45.6 ταχυτής, -ήτος (ή) 28 τε; τε . . . καί; τε . . . τε 3C; AG 3.21-23 τείχος, -ους (τό) 47 C τεκνίον (τό) 55IG τέκνον (τό) 5 Β; AG 63.6 τέλειος, -ον, -α 8 Α τελευταίο 51 τελευτή (ή) 31IIID τελέω 71ΙΙΑ; AG 68.5; 70.5; 71.9 und 11 + ;

SG 106.38+ τέλος (τό) 32 τελώνης, -ου (ό) 14C τέμνω 66; AG 66.2+; SG 92.18+ τέρην, τέρεν, τέρεινα 63IG τερπνός, -όν, -ή 291J τέρπω 341D τέρψις, -εως (ή) 35IIΑ τεσσαράκοντα 13F; AG 48.3 und 16 τέσσαρες, -α 25ΙΒ; AG 47.6; 48.16 τέττιξ, -γος (ό) 20 τέφρα (ή) 721Ε τέχνη (ή) 10Β ό τεχνίτης, -ου 10 Β τήι, τήιδε 13Ν τήι μέν. . . τ ή ι δ έ . . . 13N;AG 13.12; 46.19;

47.3 τήμερον 58IIIΑ τηρέω 63IIΒ τ ί - τ ι ( - » τ ί ς ) 3F; 17ID τίθημι 81*; AG 81.1-5+; 11(Κ); SG 122ff.;

135.51 + τίκτω 24IIIC; 63; AG 63.6+; SG 88.2+ τιμάω, -ομαι 51; AG 51/52.5 Anm. 5; 72.5

(Fut.); SG 66 τιμή (ή) 9C τίμιος, -ον, -ά 11 ΠΑ τιμωρέω, -ομαι 63ΙΙΕ(Κ); 77ΙΝ τινάσσω 57

τ ίνω61ΙΗ+ τίς, τί - τις, τι 5 I C ; 24; AG 24.6; 46.23; SG

47 τιτρώσκω 65; AG 65.4+; SG 91.12+ τοι 23IF; 33IIΑ

τοίος, -ον, -α 19ΙΙΙ; AG 21.7 Anm. 3 τοιούτος, -οϋτο(ν), -αύτη 20Β; AG 21.7-10;

46.31 τοϊσι(ν) = τοίς 281 Α; AG 7.6(4) τολμάω 51 τολμά (ή) 64IIIΑ τομή (ή) 66 τόνος (ό) 11IIΕ τοξεύω 10Κ τόξον (τό) 10Κ τόπος (δ) 59 G τοσούτος, -οϋτο(ν), -αύτη21Β;ΑΟ21.7-10;

46.31 τούτο (—» ούτος) 5 F τραγικός, -όν, -ή 54IV Α τραγωιόία (ή) 10Α τράπεζα (ή) 11 Η; 84D τραύμα, -ατός (τό) 65IIΚ τραχύς, -ύ, -εϊα 81IID τρεις, τρία 8G; AG 47.6 τρέπω41ΙΙΟ;Α058Αηπι. 1; 58.2 und 8(9)+;

70.2 und 19; SG 77.6+ τρέφω 10Β; AG 58.4.6.8(10)+; SG 77.5+ τρέχω 15E; 86II*; AG 86.6+; SG 140.75+ τριάκοντα 291Α τριάς, -άδος (ή) 27

τρίβω 34III; AG 58.8(4)+; SG 77.2; 78+ τριήραρχος (ό) 41 HC τριήρης, -ους (ή) 571C τριπλούς 16; AG 16.2-4 τρίς 281Ε τρίτος, -ον, -η 16Β; AG 48.16 τριώβολον (τό) 20J τροπαίον (τρόπαιον) (τό) 51 IE; AG 13.3 τροπή (ή) 15G; 58ΙΕ τρόπος (ό) 11 HC τροφή (ή) 15Μ τροφός (ή) 48 G τροχαίος AG 86.7 τρώγω 86IIID; AG 86.12 τυγχάνω 44; 67*; AG 67.4+.9.14(Κ).16(Κ);

SG 94.31 + τύμβος (o)33ID τύπτω 25IC; 59 (a.E.) τυραννέω 49 τυραννικός, -όν, -ή 47 Η τυραννίς, -ίδος (ή) 19IIF τύραννος (ό) 6J τυρός (ό) 86IIIΒ τυφλός, -όν, -ή 26IIΕ τυφλόω 58IIIC τύχη (ή) 9


Υ

ύβρις, -εως (ή) 66 Ν

υβριστής, -οϋ (ό) 47G υγιαίνω 66 Ε ύγίεια (ή) 19 υγιεινός, -όν, -ή 66 Ε υγιής, -ές 33Π; AG 33.5 und 8 υγρός, -όν, -ά 45 Ο ύδωρ, ύδατος (τό) 42; AG 42.5 ϋει 3 Α ύετός (ό) 3C ύ(ι)ός, -οϋ (-έος) (δ) 3Ε; AG 42.6 ύμείς 14Β; AG 14.1; 46.3 υμέτερος, -ον, -ά 36Α; AG 14.2; 46.12 und

15 ύμνος (ό) 5ΙΕ υπακούω 30IID υπάρχω 57 ύπεκπέμπω 62 D υπέρ 26ΙΑ; AG 79.8; SG 51.17 υπερβολή (ή) 45 Η υπερέχω 78IIΗ υπερήφανος, -ον 62 J υπεροχή (ή) 73IID υπέρτερος, -ον, -α 391F ύπεσχόμην (—» ύπισχνέομαι) 62 D υπήκοος, -ον 58IIΚ υπηρέτης, -ου (ό) 6 7 I G ύπισχνέομαι 68ΙΙΜ; AG 68.9-10+;

SG 93.25+ ύπνος ( o ) 2 2 I D ύπό 8 J ; 4 1 I I B ( K ) ; AG 78.19; 82.12-13;

SG 51.18 υπογράφω 811D υπόδημα (τό) 691C υποκριτής, -οϋ (ό) 48 Η ύπολαμβάνω 731F ύπολείπω 611Κ υπομένω 62 C ύπομιμνήσκω 65 ϋποπτεύω 78IIΚ ύπόσχεσις, -εως (ή) 68IIΜ ύς, ύός (= σϋς) (δ, ή) 351; AG 35.1 Anm. 2 ύστεραία (ή) 83IIΕ ύστατος, -ον, -η 451Ν ύστερον 24IIIC ύστερος, -ον, -ά 451Ν υψηλός, -όν, -ή 121Η ύψιστος, -ον, -η 111G ύψόω 53

Φ

φαγείν —» έφαγον φαίην (—» φημί) SG 118 φαινόμενον (τό) 611D

φαίνω, -ομαι 4 1 I I D ; 61; AG 61.1-9(6)+; 70.10; SG 85 (Perf.)

φάλαγξ (ή) 21 Β; AG 21.2; SG 33.14 φανερός, -όν, -ά 58IIΑ φανός (ό) 43 C

φάος, -ους (—» φώς) (τό) 45II Α; AG 29.2 Φαρισαϊος (ό) 7 Ε φάρμακον (τό) 33IIF φάρυγξ, -γγος (ή) 80IIΑ φάσί(ν) 13C; AG 10.12; SG 117 φάσκω 64; AG 64.4 Anm.; 83.16-18;

SG 89.7 φάσμα, -ατός (τό) 43 L φαύλος, -ον, -η 25ΙΙΕ φείδομαι AG 56.17.4+; 67.15(Κ); SG 71.8+ φειδωλός 791C φέρε (—> φέρω) 46 Β φέρω 4 Α; 36Β; 65IID; 851*; AG 85.3+; SG

140.70+ φεΰ 27 Ε φεύγω 17IG; 291ΙΑ; AG 57.10(6)+; 17.5

und 11; 72.4 (Perf.); 29.4.6.9 (Aor.); 72.3 (Fut.); 58.10(K); 61.10(K); SG 106.43+

φήμη (ή) 9 φημί 2 4 I C ; AG 10.11 . . . 83.19;SG 117-119 φησί(ν) (—» φημί) 16Α; SG 117 φθάνω 66: AG 66.4+ und 9(Κ); SG 92.20+ φθείρω 321J; A G 60.3-6.9 (Anm. 3).

11-12(7)+ φθονέω 49; 55IK; AG 50.4(K); 67.13(K) φθόνος (δ) 861Α φθορά (ή) 60IIC φιλάνθρωπος, -ον 34III φιλέω 49

φίλημα, -τος (τό) 48 Α φιλία (ή) 8 φιλόμυθος, -ον 3G φιλόπονος, -ον 551 Β φιλοποσία (ή) 501Ε φίλος, -ον, -η (ό) 7Β; AG 28.3; 68.16

(Hom.); 45.4 (φίλτερος, -τατος) φιλοσοφέω 54IVF φιλοσοφία (ή) 111Ε φιλόσοφος (ό) 3G φιλότεκνος, -ον 261D φιλότης, -ητος (ή) 28; AG 28.2; SG 33.22+ φιλοτιμία (ή) 68IIIΑ φιλότιμος, -ον 54IVD φιλόψυχος, -ον 72IIΑ φίλτερος, -τατος (—» φίλος) AG 45.4 φίλτρον (τό) 701Μ φλέψ, φλεβός (ή) L.38II Anm. 16 φλόξ(ή) AG 20.4; SG 33.13+ φλυαρέω 49 φλυαρία (ή) 381J

φοβέω, -ομαι 50; AG 55.7+; 70.10 (Aor.) φόβος (δ) 9F


Φοίβος 5IIΑ φοιτάω 6 7 I I Η φονεύς, -έως (ό) 63ΙΙΕ φονεύω 171Α φόνος (ό) 4 Η φορά (ή) 13 D φορέω (—» φέρω) 26IIF φορητός, -όν, -ή (—» φέρω) 26IIF φόρος (ό) 46 C φορτίς, -ίδος (ή) 48Κ φράζω 5 8 I I C ; AG 56.18(6-8) φρέαρ, -ατός (τό) 42; AG 42.5 φρήν, φρενός (ή) 23; AG 23.1; SG 33.17+ φρονέω 49 φρόνησις, -εως (ή) 66 Κ φρόνιμος, -ον 13 φροντίζω 54IV Α φροντίς, -ίδος (ή) 47F φρούριον (τό) 781D φρουρός (δ) 6 0 I I Η φνγή (ή) 62 Ε φυλακή (ή) 781D φύλαξ, -κος (ό) 20 φυλάσσω, -ομαι 11 I D ; 36Ν; AG 36.11;

57.10(12)+; SG 74.4+ φυλή (ή) 531Κ φύλλον (τό) 19III φυσάω 771Μ φύσις, -εως (ή) 37

φύω, -ομαι 48Ε; AG 69.15+; 69.3-9 (έφύν) φωνή (ή) 14 C φώς, φωτός (τό) 29; AG 29.2-3

Χ

χαίρω 5Β; 9Α(Κ); AG 70.10; 72.9+; 38.13(Κ); SG 106.42+

χαλεπαίνω 72IIIF χαλεπός, -όν, -ή 6 C Χαλκιδεύς, -έως (δ) 78IID χαλκός (ό) 16 Α χαλκούς, -ούν, -ή 16 χάος, -ους (τό) 27D χ α ρ ά ( ή ) 3 2 Ι Ι ϋ χαρακτήρ, -ήρος (ό) 36 D χαρίεις, -εν, -εσσα 45Ν; AG 45.3(11) χαρίζομαι 56; AG 56.5 und 10; SG 71.7+ χάριν (-> χάρις) 4 9 I I Η ; AG 82.14 χάρις, -ιτος (ή) 27; AG 27.1-2; SG 33.24+ χαριστήριος, -ον 231Α χαύνος, -ον, (-η) 531Η χειμάζω 791Α χειμερινός, -όν, -ή 581Ε χειμών, -ώνος (ό) 47D χείρ, χε(ι)ρός (ή) 25; AG 25.4 χειροτέχνης, -ου (δ) 79IIΑ χείρων, χείρον; χείριστος, -ον, -η 24;

AG 24.3; 45.6

χελιδών, -όνος (ή) 24IV Α

Χθες 8J χθόνιος, -ον, -ά 35IIIΒ χθων, -ονός (ή) 261Β χιτών, -ώνος (ό) 701Μ χιών, -όνος (ή) 70IG χλαίνα (ή) 771Κ χολή (ή) 20C χόλος (ό) 77IG χορευτής, -οϋ (ό) 48 Η χορεύω 19IIΒ χορός (ό) 3 0 I I D : 78IIΒ χρεία (ή) 251Κ χρή 5 I I C ; 54; AG 54.3; SG 58 χρήμα, -ατός (τό) 29; SG 33.25+ χρήσιμος, -ον, (-η) 68IIΚ χρήσις, -εως (ή) 671Ε χρησμός (δ) 54 IIIΛ χρηστήριον (τό) 54IIIΑ χρηστός, -όν, -ή 3F χριστός, -όν, -ή (—» χρίω) 70Ε; AG 70.5 χρίω 70ID; AG 70.5 χροά, -άς (ή) 37Η χρόνος (ό) 7G χρυσοειδής, -ές 701Ε χρυσός (ό) 16 Α χρυσούς, -ούν, -ή 16 χρώμα, -ατός (τό) 29 χρώμαι 54(Κ); AG 54.3 und 5; 55.5+; SG 68 χώρα (ή) 8; 57IIIΑ χωρέω 55ΙΑ; 79ΙΑ χωρίον (τό) (—» δ χώρος) 48D; 551C;

7 3 I I O ; 8 4 F χώρος (ό) 47 Β χωρίς 48Κ; AG 82.15

Ψ

ψέγω 64IIC ψευδής, -ές 33II; AG 33.4-6 ψεύδος, -ους (τό) 3 3 H D ψεύδω, -ομαι 36D; AG 56.17+; SG 71.1+ ψηφίζομαι 571Ε ψήφος (ή) 571Ε ψόγος (ό) 8 Β ψυχή (ή) 9 ψυχρός, όν, -ά 45 Ο ψύχω 75IIΚ

Ω

ώ (-» ειμί) AG 23.5 ώ (bei Vokativ) und ώ AG 10.5 ώι (-»δς) AG 13.4 ώ δ ε 3 5 Ι ϋ ; AG 47.3

ώιδή ( ψ δ ή ) ( ή ) 2 2 Π Ι Α

272 WORTREGISTER

ώιόν (τό) 20 Β ώκύς, -ύ, -εία 69R ώλεσα (-> δλλυμι) 68ID; AG 68.5 ώμοι 16Ε ών, δν, ούσα (-» ειμί) 30; AG 30.12 ώνέομαι (-* έπριάμην) 801D ώνιος, -ον; ώνια (τά) 801D ώόν —» ώιόν ώρα (ή) 25HC

ώς 4J;12D; AG 2.12; 21.13 Anm. (= ώστε); 31.9 (m. Partizip); 45.10 (ώς τάχιστα); 82.14 (Präposition)

ωσαύτως 43 D ώσπερ 5 Α ώστε 10J; AG 21.12-19 ώτα(τά) (ούς, τό) 24IIIΑ ωφέλεια = ώφελίά (ή) 67IIC ώφελέω 58IIΗ ωφέλιμος, -ον 74 G

Bayerische Staatsbibliothek

München Ι

Documents

Griechischer Lehrgang II