Upload
duongphuc
View
239
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
1 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
GÜNEŞ ENERJI SANTRALI (GES) MEVZUATLARININ DEĞERLENDIRILMESI
Bilal Şimşek Elektrik Y. Mühendisi TEDAŞ Genel Müdürlüğü www.tedas.gov.tr
Kurulu Güç – 2014 Sonu
2
YAKIT TÜRÜ KURULU GÜCÜ (MW) SANTRAL
SAYILARI
TERMİK 41.801,8 388
HİDROLİK 23.643,2 521
RÜZGAR 3.629,7 90
JEOTERMAL 404,9 15
GÜNEŞ 40,2 112
TOPLAM 69.519,8 1.126
KURULUŞLAR KURULU GÜÇ KATKI
KAMU 21.879,2 31,5
ÖZEL SEKTÖR 47.640,6 68,5
TOPLAM 69.519,8 100,0
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kaynak: TEİAŞ, www.teias.gov.tr
Dağıtık
Üretim Dağıtım Verimli
Tüketim
Elektrik Enerjisi Kurulu Gücü
3 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
2002 yılında 31.846 MW olan elektrik enerjisi kurulu gücümüz 2014 yılında 69.519 MW’a
yükselmiştir. Mevcut kurulu gücümüzün %34’ü hidrolik,%31,’ü doğal gaz, %21,1’i kömür,
%5,2’ü rüzgar, %0,1’i güneş ve %8,6’sı ise diğer kaynaklardan oluşmaktadır.
2014 yılı sonu itibariyle işletmeye 5.512,3 MW Kurulu gücünde santral ilavesi olmuş ve
Türkiye Toplam Kurulu gücü 69.519,8 MW değerine ulaşmıştır.
2014 yılsonu itibariyle Kurulu Gücün %31’i kamu %69 oranında ise özel sektörde
bulunmaktadır.
2014 yılı Türkiye elektrik üretimi 250.435 GWh (250 milyar 435 milyon kWh), tüketim ise
255.544 GWh (255 milyar 544 milyon kWh) olarak gerçekleşmiştir.
2014 yılında kamunun üretime katkısı 70.456 GWh (70 milyar 456 milyon kWh) (%28,1),
özel sektörün üretimi ise 179.979 GWh (179 milyar 979 milyon kWh) (%71,9) olarak
gerçekleşmiştir.
2014 yılı üretimin kaynaklara dağılımına baktığımızda doğalgazın katkısının %48, kömür
%29, hidrolik %16, rüzgar %3 olarak gerçekleşmiştir.
Dağıtık
Üretim Dağıtım Verimli
Tüketim
Elektrik Enerjisi Altyapısı
4 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Şebeke uzunluğumuz iletimde
51.277 km ve dağıtımda 1.060.000
km olmak üzere toplam 1,1 milyon
km’yi geçmiş olup, dünyanın en
büyük beşinci ve Avrupa’nın ise en
büyük ikinci şebekesidir.
2002’de 41.933 km olan elektrik
enerjisi iletim hattımız yapılan
yatırımlarla bugün itibarıyla
yaklaşık 52.000 km’ye çıkarılmıştır.
Elektrik enerjisi dağıtım hattımız
ise 2002 yılında 812.399 km iken
bugün itibarıyla yaklaşık itibarıyla
1.100.000 km’ye ulaşmıştır.
Dağıtık
Üretim Dağıtım Verimli
Tüketim
TEDAŞ Genel Müdürlüğü
5 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Türkiye elektrik dağıtım sisteminde serbest piyasa düzenine geçiş çalışmaları çerçevesinde,
dağıtım bölgeleri baz alınarak Kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden
yapılandırılması suretiyle elektrik dağıtım ve perakende satış hizmetlerinin özelleştirilmesine
karar verilmiş ve TEDAŞ 2004 yılında Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı ile özelleştirme
kapsam ve programına alınmıştır.
Bu kapsamda Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrılmıştır. Dağıtımda ilk özelleştirmeler 2009
yılında 3 bölgede yapılmıştır.
30.09.2013 tarihi itibarıyla dağıtım tesislerinin mülkiyeti TEDAŞ’a ait olmak kaydıyla 21
dağıtım bölgesinin tamamında işletme hakkı özel sektöre devredilmiş durumdadır.
Özelleştirme sonunda 12.744.750.000 ABD Doları gelir elde edilmiştir.
Özelleştirme sonrası TEDAŞ Genel Müdürlüğü, Ankara bulunan merkez teşkilatı ve 21
dağıtım bölgesinde bulunan 21 Temsilciliği ile elektrik dağıtım sektöründe çalışmalarını
yürütmektedir.
TEDAŞ’ın Yeni Misyonu; Eğitim, Mühendislik ve Danışmanlık, Koordinasyon ve
Standardizasyon, Kontrol ve Denetim olarak belirlenmiştir. Kamunun TEDAŞ’a verdiği
birtakım görevleri yerine getirmektedir.
?
TEDAŞ Yeni Görevler - 1
6 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca verilen
yetki kapsamında;
ETKB tarafından yapılan son yetki
düzenlemesi ile Dağıtım Şirketlerinin onaylı
yatırım programlarında yer alan bütün
projelerin (KET hariç) proje onay ve kabul
işlemlerinin Genel Müdürlüğümüzce
yapılması,
Lisansız üretim tesislerinin (GES, RES,
Jeotermal, Kojenerasyon, Biogaz gibi)
projelerinin onayı, geçici ve kesin kabulleri,
Enerji kesintisi ve kalitesinin izlenmesi
kapsamında TEDAŞ kriz merkezi
platformunda dağıtım şebekelerinde
meydana gelen enerji kesintileri takip
edilerek, ilgili Makamlara SMS, elektronik
posta ve diğer yollarla anında bilgilendirme
çalışması yapılmaktadır.
?
TEDAŞ Yeni Görevler - 2
7 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Kanun ve Yönetmelikler kapsamında;
Dağıtım tesisleri için gerekli kamulaştırma işlemleri,
Elektrik dağıtım şirketlerinin faaliyetlerinin, Enerji ve
Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile birlikte, denetimi,
Genel Aydınlatma Denetimi ve Ödemeleri
Elektrik Piyasasında Dağıtım ve Tedarik Lisanslarına
İlişkin Tedbirler Yönetmeliği kapsamında verilen
görevler,
Kamu ve özel sektör elemanlarının mesleki
eğitimlerini vermek, mesleki yeterlilik yetki
belgelerini tanzim etmek, gerektiğinde bu işlemlerle
ilgili ihtisas kuruluşlarından hizmet alımı yapmak,
Enerji sektöründe kamu ve özel kuruluşlarca
kullanılan Birim Fiyat kitabının hazırlanması,
Enerji sektöründe oluşan yıllık verilerin
değerlendirilerek yıllık istatistik kitabının
hazırlanarak diğer tüm sektörlerin kullanımına
sunulması,
Dağıtım şebekesinde kullanılan malzeme ve
teçhizatın standart ve şartnamelerinin oluşturulması,
Genel Müdürlüğümüz ile Dağıtım Şirketleri arasında
imzalanan İşletme Hakkı Devir Sözleşmesinin 18.2
maddesi gereğince şirket faaliyetlerinin kontrolü,
8 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Dünya’da Güneş Enerjisi
Source: http://www.ren21.net/ren21activities/globalstatusreport.aspx
2013, PV Kurulu Güç. : ~139 000 MWp
Dünya Toplam Tüketilen Elektrik Enerjisine PV katkısı ~0.9%
9 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Dünya’da Güneş Enerjisi
Source: http://www.ren21.net/ren21activities/globalstatusreport.aspx
10
GES Raporu (Lisanssız)
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
TESİS TİPİ Sayı (Adet) Kurulu Güç (kW) Sayı (Adet) Kurulu Güç (kW) Sayı (Adet) Kurulu Güç (kW) Sayı (Adet) Kurulu Güç (kW)
BIYOGAZ 19 16.420 6 5.893 5 5.643 5 5.643
DES 2 1.375 0 0 0 0 0 0
GES 1.651 1.314.986 583 410.810 158 72.924 140 64.309
RES 120 75.432 14 5.445 6 1.236 1 250
TRI/KOJEN 38 88.785 22 55.346 12 39.349 4 14.194
TOPLAM 1.830 1.496.998 625 477.494 181 119.152 150 84.396
Proje Onayı Yapılan Başvurular Tesis Geçici Kabul Yapılan Başvurular
Toplam BaşvurularOnay İşlemi Tamamlanan
BaşvurularToplam Başvurular
Onay İşlemi Tamamlanan
Başvurular
Lisanssız Elektrik Üretimi (Adımlar)
15 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Başvuru Yapılması ve Bağlantı
Anlaşmasına Çağrı Mektubu Alınması
• 1.AŞAMA
Proje Onaylanması ve Bağlantı Anlaşması Yapılması
• 2.AŞAMA
Geçici Kabul ve Sistem Kullanım
Anlaşması Yapılması
• 3. AŞAMA
Başvuruda Dikkat Edilecek Hususlar
16
Arazinin durumunun tespit edilmesi (Marjinal, Tarım dışı, İmar
Planı İçi/Dışı, OSB sahası içi, tarım arazisi statüsünde
olmaması, DSİ sulama alanında olmaması, toplulaştırma
kapsamında olmaması),
Arazinin toprak türü, eğimi (güney, doğu, batı)
Arazinin şebeke bağlantısının analizi,
Tarım İl Müdürlüğünün saha gezisi ve raporunun alınması,
Çevresel Etki Değerlendirme raporu alınması ve İl Çevre
Müdürlüğüne sunularak yazı alınması,
Çevresel ve iklimsel koşullar uygun olmalı,
İmar Durumu,
Arazinin UTM Koordinatlı çapının belirlenmesi ve haritalanması,
Arazinin satın alınması veya kiralanması,
Sürecin planlanması.
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Proje Süreci
17 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Çağrı Mektubu Tebliğ Tarihi
TEDAŞ Başvuru
Dağıtım Şirketi ile Bağlantı
Anlaşması İmzalanması
TEDAŞ ONAY
90 gün
Proje tasarım, yerel
onayların alınması TEDAŞ Onayı
90 gün
Tesisin Yapımı
30 gün
Bağlantı Anlaşması
18
Bilindiği üzere; Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik
kapsamında kurulacak olan üretim tesislerinin projeleri, 16.12.2009 tarih ve 27434 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Elektrik Tesisleri Proje Yönetmeliğine göre ve ETKB’nin
01/06/2012 tarih ve 422 sayılı yazısı ile; 20/04/2012 tarih 448 sayılı Makam Olur’u
doğrultusunda Genel Müdürlüğümüzce incelenerek onaylanmaktaydı.
Elektrik Tesisleri Proje Yönetmeliği’nin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından
yeniden düzenlenmesi ve 30 Aralık 2014 tarih ve 29221 mükerrer sayılı Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe girmesiyle birlikte söz konusu projeler yeni yönetmelik hükümlerine
göre incelenmektedir.
Ayrıca kurulu gücü 100 kW ve altında olan GES projelerinin onay ve kabul yetkisi
14.01.2015 tarih ve 1154 sayılı Genel Müdürlüğümüz Olur’u ile Bölge Koordinatörlüklerimize
verilmiştir. 50 kW ve altı projelerin tipleştirilmesi çalışmaları son aşamasındadır.
Bugüne kadar çatı ve arazi uygulamalı GES projelerinde statik hesapların ve projelerin
onayları Belediye/İl Özel İdarelerince yapılmakta olup, arazi uygulamalı GES projelerinin
proje onayı 23.07.2014 tarih itibarıyla Genel Müdürlüğümüzce yapılmaktadır.
GES Proje Onay İşlemleri
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
19
Teşekkülümüzce Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik
kapsamında kurulacak olan Güneş, Rüzgar, Biyogaz, Kojenerasyon, Trijenerasyon
santrallerinin projeleri incelenerek onaylanmakta ve kabulü yapılmaktadır.
Proje onay ve kabul Genel Müdürlüğümüze yetkisinin verildiği günlerde GES projelerini
inceleyen Elektrik Mühendisimizin sayısı 3, diğer projeleri inceleyen Elektrik
Mühendisimizin sayısı 2, Makine Mühendisimizin sayısı 1’ken, bugün itibarıyla bu iş için
istihdam edilmek üzere 29 personel bulunmakta olup, GES projelerini 14 Elektrik
Mühendisi ve 3 İnşaat Mühendisi, diğer projeleri ise 4 Elektrik Mühendisi, 4 Makine
Mühendisi ve 3 İnşaat Mühendisi incelemekte olup, söz konusu personelimiz lisanssız
üretim tesislerinin proje incelemesi ve kabulü konusunda eğitimli, kapasiteli, oldukça iyi
yetişmiş ve tecrübe sahibi kişilerden oluşmaktadır. de bu konuda tecrübeli ve dağıtım tesisi
projeleri alanında yetişmiş personel tarafından incelenmektedir.
Genel Müdürlüğümüze onay için sunulan projeler geliş tarihine göre sıralanmakta ve
personelimize (elektrik mühendisi) yönlendirilmekte olup belgeler, proje paftaları, hesaplar
ve ENH projeleri kontrol edilmektedir. Söz konusu projeler sadece üretim santralleri
olmayıp, bu projeler kapsamında tesis edilecek olan AG/OG bağlantı hatları ENH projeleri
de bu konuda tecrübeli ve dağıtım tesisi projeleri alanında yetişmiş personel tarafından
incelenmektedir.
GES Proje Onay İşlemleri
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
20
Kabul Başvurunda Talep Edilen Belgeler
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Geçici kabul talep dilekçesi,
Geçici kabule hazır tutanağı (Dağıtım Şirketi tarafından hazırlanan),
Tesise ait onaylı proje, (Gerekçe raporu, vaziyet planı, varsa ENH profili, varsa trafo yerleşim
planı, tek hat şeması, kısa devre hesabı, topraklama hesabı, v.b.)
Bağlantı anlaşması,
Tesis sahibi ile yüklenici arasında imzalanan sözleşme,
Geçici kabulde bulunacak sorumlu elektrik mühendisine ait yüklenicinin yetkilendirme yazısı veya
yüklenicinin bünyesinde bulunmayan ancak geçici kabulde görevlendirilecek sorumlu elektrik
mühendisine verdiği vekaletname,
Tesis sahibi kabulde bulunmayacak ise yetkili kıldığı kişiye ait yetki yazısı,
Keşif cetveli ve bedeli,
Vergi levhası (yüklenici),
Yüklenici ve tesis sahibinin iletişim bilgileri (Adres, telefon, faks),
Tesiste kullanılan malzemelere ait test raporları ve sertifikalar (panel, inverter, röle, jeneratör, trafo,
hücre, köşk vs.) (Elektronik ortamda olabilir-CD),
Topraklama direnci ölçüm raporu,
Komisyona katılmak üzere OSB/Dağıtım şirketinden teknik bir personelin isim ve unvanı
Tesise ait fotoğraflar (Elektronik ortamda olabilir-CD),
YEGM Teknik Değerlendirme Raporu (RES ve GES için).
Yukarıdaki belge ve bilgilerin tamamlanarak oluşturulan kabul dosyasının Dağıtım Şirketi/ OSB
tarafından TEDAŞ Genel Müdürlüğüne elden veya posta ile gönderilmesi gerekmektedir.
Sarıoğlan 3 (Global) -GES Kayseri - 500 kWp
34
Kabulü Yapılmış Proje Örnekleri
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Sarıoğlan 4 (Smart Group) GES Kayseri - 500 kWp
35
Kabulü Yapılmış Proje Örnekleri
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ELMEKS MADEN TİC. A.Ş. GES Kayseri - 1000 kWp
39
Kabulü Yapılmış Proje Örnekleri
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
53
Teşvik ile ilgili
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Lisanssız Üretim Yönetmeliği kapsamındaki üretim tesisleri için;
5346 sayılı YEK kanunun Madde 6/A 2.fıkrasında belirtildiği üzere herhangi bir süre olmaksızın ne zaman işletmeye
alınmasına bakmaksızın 10 yıl faydalanabileceğini göstermektedir.
Muafiyetli üretim (Ek: 29/12/2010-6094/4 md.)
MADDE 6/A – (2) Bu madde kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisi üreten gerçek ve tüzel kişiler;
ihtiyaçlarının üzerinde ürettikleri elektrik enerjisini dağıtım sistemine vermeleri halinde, I sayılı Cetveldeki fiyatlardan on yıl
süre ile faydalanabilir. Bu kapsamda dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisinin perakende satış lisansını haiz ilgili
dağıtım şirketi tarafından satın alınması zorunludur. İlgili şirketlerin bu madde gereğince satın aldıkları elektrik enerjisi, söz
konusu dağıtım şirketlerce YEK Destekleme Mekanizması kapsamında üretilmiş ve sisteme verilmiş kabul edilir.
2- Lisanslı santraller içinse;
18/11/2013 TARİHLİ VE 2013/5625 SAYILI KARARNAMENİN EKİ
KARAR
MADDE 1 – (1) 1/1/2016 tarihinden 31/12/2020 tarihine kadar işletmeye girecek olan Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK)
Destekleme Mekanizmasına tabi YEK Belgeli üretim lisansı sahipleri için 5346 sayılı Kanuna ekli I sayılı Cetvelde yer alan
fiyatlar, on yıl süreyle uygulanır.
(2) 1/1/2016 tarihinden 31/12/2020 tarihine kadar işletmeye girecek YEK Belgeli üretim tesislerinde kullanılan
mekanik ve/veya elektro-mekanik aksamın yurt içinde imal edilmiş olması halinde, bu tesislerde üretilerek iletim veya
dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için 5346 sayılı Kanuna ekli I sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin
işletmeye giriş tarihinden itibaren beş yıl süreyle aynı Kanuna ekli II sayılı Cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilir.
Bakanlar kurulu kararında göre 2020 yılına kadar işletmeye girecek santraller için bu karar geçerlidir.
54
Gündem Konular
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Çatı uygulamaları için TEİAŞ tarafından ilave kapasite verilmesi,
Çatı uygulamalarında GES uygunluk belgesinin ilgili belediyeler veya yapı denetim şirketlerince
verilmesi,
Şebekeye enerji verilmiyorsa kapasiteye dahil edilmemesi, depolamalı tesislerin de mevzuata
derç edilmesi,
Uzun dönemli mahsuplaşmaya olanak sağlanması,
Wp tanımı yapılması,
Tarımsal sulama amaçlı enerji üretimi için tarım arazilerinin kullanılması,
Tip şartname (50 kW) dayalı başvurular için başvuru sürecinin sadeleştirilmesi,
Çağrı mektubundan sonra proje onayı için verilen 90 günlük sürenin uzatılması,
Dağıtım şirketlerince bağlantı kapasitelerinin TM veya fider bazında belirli periyotlarda
yayımlanmasının temini,
TEİAŞ tarafından yeni ve güç artışı yapılacak TM’lerin önceden ilan edilmesi,
Bağlantı görüşlerinin doğruluğunun teknik olarak değerlendirilmesi/denetlenmesi (Bakanlıkta
protokol yapıldı. Bakanlık Oluru kapsamında TEDAŞ yetkilendirildi).
Bağlanabilirlik oranının değiştirilmesi
Yönetmelik 8/4 kapsamındaki komisyonun dağıtım şirketi dışından üye atanması
Mevcut hatlar için bağlantı görüşü verilmesi, dağıtım şirketinin yatırım programında da olsa
bağlantı görüşü verilmemesi. Bağlantı görüşünün ancak geçici kabulü yapılmış dağıtım tesisleri
için verilmesi
Bağlantı talebine ilişkin hesaplamalarda kullanılan/kullanılacak gerekli bilgiler Şirket internet
sayfasında ilan edilmesi….
55
Proje Onay ve Kabul Ekibimiz - 1
FADIL FEDAİ DAİRE BAŞKANI [email protected]
NAGEHAN ABACILAR MÜDÜR(G) [email protected]
GÜNEŞ ENERJİSİNE DAYALI ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİ İÇİN
BİLAL ŞİMŞEK MÜDÜR YRD (G) ( E. YÜK. MÜH) [email protected]
ÇETİN ÇELİK BAŞ MÜHENDİS ( E. YÜK. MÜH) [email protected]
MEHMET MURAT ÖCAL BAŞ MÜHENDİS ( E. MÜH) [email protected]
HACI HASAN ATUĞ BAŞ MÜHENDİS ( E. MÜH) [email protected]
LEYLA ARSLAN E.MÜHENDİS [email protected]
CEM EDİZ BAŞ MÜHENDİS ( E. MÜH) [email protected]
CİHANGİR TOZKOPARAN E.MÜHENDİS [email protected]
AYŞEGÜL ETCİ E.MÜHENDİS [email protected]
MURAT YILMAZ E.MÜHENDİS [email protected]
GÜNER KOÇAK E.MÜHENDİS [email protected]
MURAT GÜÇLÜ BAŞ MÜHENDİS ( E. MÜH) [email protected]
YÜKSEL BAYKAN E.MÜHENDİS [email protected]
VOLKAN TAN E.MÜHENDİS [email protected]
HAMİT YILMAZ KARA E.MÜHENDİS [email protected]
SELMA EROĞLU E.MÜHENDİS [email protected]
TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
56 TEDAŞ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
GES HARİCİ ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİ İÇİN
SERPİL KÖKSAL(TAŞKIN) MÜDÜR YRD. [email protected]
A.KEMAL AYDIN MD.YRD.(G) [email protected]
SILA KARASU E.MÜHENDİS [email protected]
YASEMİN HANSU E.MÜHENDİS [email protected]
MUSTAFA METİN ÖRME E.MÜHENDİS [email protected]
İNŞAAT MÜHENDİSLERİMİZ
NECMETTİN YOKUŞ BAŞMÜHENDİS (İ. MÜH) [email protected]
ÖZKAN BİRGE İNŞAAT MÜHENDİSİ (İ. YÜK. MÜH) [email protected]
SERDAR AKÇA İNŞAAT MÜHENDİSİ [email protected]
MAKİNE MÜHENDİSLERİMİZ
H.CANER ÖZDEMİR BAŞMÜHENDİS ( M.YÜK. MÜH) [email protected]
ÖMER KAYA MAKİNE Mühendisi [email protected]
EMRAH TOPÇU MAKİNE Mühendisi [email protected]
ÇEVRE MÜHENDİSİMİZ
NİLÜFER TETİK ÇEVRE MÜHENDİSİ [email protected]
Proje Onay ve Kabul Ekibimiz - 2