84
Yrd. Doç. Dr. Selim BARADAN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YİĞİTER http://kisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter İNŞ4001 YAPI İŞLETMESİ İNŞ4001 YAPI İŞLETMESİ Dokuz Eylül Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü İNŞAAT PROJELERİNİN PROGRAMLANMASI

İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

  • Upload
    others

  • View
    39

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

Yrd. Doç. Dr. Selim BARADAN Yrd. Doç. Dr. Hüseyin YİĞİTER

http://kisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter

İNŞ4001 YAPI İŞLETMESİİNŞ4001 YAPI İŞLETMESİ

Dokuz Eylül Üniversitesi

İnşaat Mühendisliği Bölümü

İNŞAAT PROJELERİNİN PROGRAMLANMASI

Page 2: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

2

KAPSAM

• GİRİŞ

• ZAMAN YÖNETİMİ

• KRİTİK YOL YÖNTEMİ (CPM)

• KUTU DİYAGRAMLARI

• İŞ PROGRAMLARININ SUNUMU

Page 3: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

3

GİRİŞ

• Bir inşaat projesindeki her işin üretim aşamalarındaki yeri farklıdır.

• İş akışının düzenli olması için işlerin birbirleri ile olan ilişkisi ve üretim süreci içindeki yerleri dikkate alınarak sıralanması gerekir.

• Bu ön çalışmaya “İş Planlaması” denir.

• İşe başlamadan planlanan işlerin ön görülen sürede tamamlanmasını sağlayacak şekilde uyumlu bir kaynak dağılımının yapılması gerekir.

• Bu çalışmaya da “Programlama” denir.

Page 4: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

4

GİRİŞ (devam)

• İş programı: Bir yatırımın ekonomik tamamlanma

süresini bulmak ve bu süre içinde işi bitirebilmek

için mevcut kaynakların dengeli bir dağılımını

yapmaktır.

• İş programının gerçeğe uygun olması için her

işin ne zaman başlayıp biteceğini iyi hesaplamak

gerekir.

• Finansman durumu bu programa göre ayarlanır

• Programdaki aksamalar zararlara neden olur

Page 5: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

5

GİRİŞ (devam)

• Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi 6.

maddeye göre resmi kurum işlerinde iş

programı yapma zorunluluğu vardır.

• İnşaat iş programları karmaşık olduğu için

planlama, programlama ve kontrol

teknikleri kullanılmalı.

Page 6: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

6

Örnek İş Programı

Page 7: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

7

ZAMAN YÖNETİMİ

• Projenin zamanında tamamlanması için gereken

süreçlerin tümüne zaman yönetimi denir.

– İşlemlerin tanımlanması

– İşlemler arasındaki ilişkilerin ve işlem sıralarının

tespiti

– İşlemlerin süresinin hesabı

– İşlemler için gerekli kaynakların hesabı

– İş programlarının oluşturulması

– İş programlarının kontrolü

Page 8: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

8

İŞLEMLERİN TANIMLANMASI

• Projeler birbirlerinden ayrı özellikleri olan, farklı kaynakların kullanıldığı ve farklı öncelikleri olan işlerden oluşur, bunlara işlem adı verilir.

• İşlem örnekleri: malzeme alımı, inşaat işleri, duvar örülmesi, beton dökülmesi,…

• İşlemlerin tanımlanması emek isteyen bir iştir, bilgisayar kullanımına izin vermez.

• Önce işlemler daha yüzeysel tanımlanmalıdır.

• Plan daha iyi ortaya çıktığında daha detaya inilmelidir.

• İş programındaki işlem sayısı ve detayı duruma göre değişir ve kararı verecek kişiye bağlıdır.

Page 9: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

9

İşlemlerin Tanımlanması (devam)

• Aşağıdaki durumlar için farklı işlemler tanımlamak faydalıdır. – Değişik kaynaklar içeren işlemler

– Sürekli performans gerektirmeyen işlemler

• Örnek: Beton dökümü – Kalıpların hazırlanması

– Donatıların yerleştirilmesi

– Betonun dökülmesi

– Betonun yüzeyinin düzlenmesi, vibrasyon, vs.

– Kalıpların kaldırılması

• Bu sürecin çıktısı işlem listesidir

Page 10: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

10

İŞLEMLER ARASINDAKİ

İLİŞKİLER

• İşlemler arasındaki ilişkiler hangi işlemin diğerinden önce veya sonra geleceğini tarif eder.

• Yapısal kararlılık, yasalar ve teknik gereksinimlerden dolayı inşaat işlemlerinin birbiri arasında öncelik sıraları vardır.

• Projedeki işlemler ve aralarındaki ilişkiler bir şebeke veya grafik ile şematik olarak gösterilebilir (Proje ağ diyagramı).

• Önce gelen işlem, öncül (Predecessor)

• İzleyen, takipçi işlem, ardıl (Successor)

Page 11: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

11

Öncelik ilişkileri olan 4 örnek işlem

Kazı

İşlemleri

Kalıpların

Yerleştirilmesi

Donatının

Yerleştirilmesi

Betonun

dökülmesi

Page 12: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

12

İşlem Sıralarını Gösterme

Teknikleri • Kutu Diyagramı (Precedence Diagramming

Method) – Dörtgenler (düğümler) kullanarak işlemleri temsil

eden ve onları bağımlılıkları gösteren oklarla birbirine bağlayan bir proje şebeke sistemidir.

– 4 çeşit bağımlılık veya öncelik ilişkisi tanımlanabilir

• Ok Diyagram Metodu – İşlemleri temsil etmek için okları kullanan ve onları

düğümlerden bağlayarak bağımlılıklarını gösteren bir proje şebeke diyagramıdır.

– Sadece 1 çeşit öncelik ilişkisi kullanır ve tüm mantıklı ilişkileri doğru tanımlayabilmek için sanal (kukla) işlemlere ihtiyaç duyabilir.

Page 13: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

13

Kutu ve Ok Diyagram Örnekleri

Page 14: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

14

Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için

işlemler arasındaki ilişkilerin tanımlanması

A. Arazinin temizlenmesi (çalı, çırpı ve diğer artıklar),

B. Ağaçların kaldırılması,

C. Genel kazı,

D. Sahanın tesviyesi

E. Su, elektrik, kanalizasyon, vb. hendekleri için kazı

işlemleri,

F. Kalıpların ve donatıların yerleştirilmesi,

G. Kanalizasyon hatlarının çekilmesi,

H. Diğer hatların çekilmesi,

I. Betonun dökülmesi.

Page 15: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

15

İlişkilerin Tanımlanması

• A ve B’den önce gelen bir işlem yoktur çünkü diğer işlemlere bağlı değillerdir.

• C ve D, A’dan sonra gelir.

• E ve F genel kazı (C) ve ağaçların kaldırılma (B) işlemleri tamamlanmadan başlayamaz

• G ve H, hendekler hazırlanmadan ve tesviye tamamlanmadan başlayamaz, bu yüzden E ve D’den sonra G ve H işlemleri gelir.

• “I”, kanalizasyon hattı geçirilmeden ve kalıplar ve donatı hazır olmadan başlayamaz, bu yüzden F ve G, I’dan önce gelirler.

• Diğer hatlar temelin üzerinden geçirilebilir, bu yüzden H’nin I’dan önce başlaması için bir zorunluluk yoktur.

Page 16: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

16

İlişkiler

İşlem Açıklama Öncül

İşlemler

A Arazi temizliği -

B Ağaçların kaldırılması -

C Genel kazı A

D Tesviye A

E Hendekler için kazı B, C

F Kalıpların ve donatıların yerleştirilmesi B, C

G Kanalizasyon hatlarının döşenmesi D, E

H Diğer hatların döşenmesi D, E

I Betonun dökülmesi F, G

Page 17: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

17

Ok üzerinde işlem için gösterim

Page 18: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

18

Düğüm üzerinde işlem gösterimi

Page 19: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

19

İŞLEMLERİN SÜRESİNİN HESABI

• Bir işlemi gerçekleştirmek için gereken süreye işlem süresi denir.

• Proje kapsamı ve kaynaklarından bilgi toplayıp, iş programlarına girmek için süre tespiti işlemi.

• Sürelerin hesabı için girdiler genelde süre hesabı yapılan işlemle ilgili en bilgili kişiden veya gruptan alınır

Page 20: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

20

İşlemlerin Süresinin Hesabı

(devam)

• Yapım sürelerini ayrı ayrı hesaplamak için

dikkat edilmesi gerekenler:

– İşçilik

– Verim hesapları

– Makine gücü

– Hava koşulları

– Aralarındaki ilişkiler

– Çalışma günleri

Page 21: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

21

İŞ PROGRAMININ

OLUŞTURULMASI

• Matematiksel Analiz (CPM, PERT, GERT)

• Süre Sıkıştırma (Crashing, Fast Tracking)

• Simülasyon (Monte Carlo, What If)

• Kaynak Dengeleme

• Proje Yönetimi Yazılımları (Primavera

Scheduling, MS Project)

Page 22: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

22

KAYNAKLARIN HESAPLANMASI

• Proje için gereken toplam kaynak miktarı çeşitli işlemlerin kaynaklarının toplamından hesaplanır.

• Kaynak kategorileri: – İşgücü miktarı (insan-saat veya TL olarak ölçülebilir),

– Bir işlem için gereken malzeme, ekipman miktarı

– İşlemin toplam masrafı

• Kaynakların hesaplanması projenin izlenmesi ve para akışının planlanması açısından önemlidir.

• Bir çok programlama yöntemi kaynakların yetersizliğinden dolayı olan kısıtlamaları hesaba katabilir.

Page 23: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

23

İŞ PROGRAMLARININ

KONTROLÜ

• İş programlarında değişime yol açan

faktörlerin incelenmesi (Performans

ölçümü, Varyans analizi)

• Değişikliklerin kabulünün sağlanması

• Değişiklikleri gerçekleştikleri zaman

yönetebilmek (Ek planlama)

Page 24: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

24

İŞ PROGRAMLARININ SUNUMU

• Başarılı bir proje yönetimi için iş programını başkalarına iletebilmek çok önemlidir.

• İş programlarının grafiksel sunumu oldukça faydalıdır. Tablo yerine tercih edilir.

• Bilgisayarların grafik çıktıları sayesinde grafiksel sunumlar hazırlama maliyeti ve eforu büyük ölçüde düşmüştür.

Page 25: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

25

Tarihlerle Proje Ağ Diyagramı

Page 26: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

26

Çubuk Diyagramı (Gannt Şeması)

Page 27: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

27

Kilometre taşı diyagramı

Page 28: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

28

Örnek İş

Programı

Page 29: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

29

Tamamlanan yüzde - Zaman

Page 30: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

30

Gerçek tamamlanan yüzde - Zaman

Page 31: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

31

Kaynak Kullanımı - Zaman

Page 32: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

32

Alt Ağ Kullanımı

Page 33: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

33

KRİTİK YOL YÖNTEMİ

CPM

(CRITICAL PATH METHOD)

Page 34: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

34

GİRİŞ

• CPM bir projenin minimum sürede tamamlanma süresini, proje işlemlerinin (aktivitelerinin) olası başlangıç ve tamamlanma süreleriyle beraber hesaplar.

• Kritik yol, proje işlemlerinden oluşan ağ diyagramından geçen en uzun yoldur.

• Kritik yolun süresi bir projenin tamamlanması için gereken minimum süreyi temsil eder.

Page 35: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

35

AĞ DİYAGRAMI ELEMANLARI

• İşlemler oklarla tanımlanır.

– Okların daima tek yönü bulunur.

– Düz, kırık çizgi, veya eğri olarak gösterilebilirler.

– Herhangi bir ölçek yoktur.

• Okların başlangıç ve bitişlerine koyulan

yuvarlaklara düğüm denilir.

– İşlemlerin tanımları bu düğümlere konulan numaralar

yardımıyla yapılır.

• Diyagramlar bu işlem ve düğümlerin planlanacak

işe bağlı olarak bir araya getirilmesinden oluşur.

Page 36: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

36

AĞ DİYAGRAMI ELEMANLARI

(devam)

• Her okun üzerine süresi, yer adı, ekip cinsi, altına da serbest ve toplam bollukları yazılır.

• Düğümlerin üzerinde bulunan kutulara düğümün erken ve geç tamamlanma zamanları yazılır.

• Düğüm numaralarını ardışık ve ok yönde büyür şekilde vermekte fayda vardır.

Ei Gi

i j

Ej Gj

tij

SB/TB

Page 37: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

37

AĞ DİYAGRAMI ELEMANLARI

(devam)

• Kullanılan kaynağa ve sürelerine göre işlemler

üçe ayrılırlar:

– Gerçek işlemler: işlemin gerçekleşmesinde genellikle

bir zaman harcanır ve işgücü, makine gücü, malzeme

gibi kaynak kullanımı gerekir.

– Yapay işlem: İşlemde yalnızca zaman kullanımı

vardır.

– Sanal (kukla) işlem: İşlemler arasında mantıksal

bağlantıyı sağlamak amacıyla kullanılan zaman ve

diğer kaynakların kullanımını gerektirmeyen işlemdir.

Page 38: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

38

AĞ DİYAGRAMI ELEMANLARI

(devam)

• Kendisinden yalnızca işlemlerin çıkıp hiç

bir işlemin girmediği düğüme başlangıç

düğümü denir.

• Kendisine yalnızca işlemlerin girdiği

düğüme tamamlanma düğümü denir.

Page 39: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

39

İŞLEMLER ARASI İLİŞKİLER

• A işlemi tamamlandıktan sonra B işlemi başlar.

• A işlemi tamamlandıktan sonra B ve C işlemleri beraberce

başlarlar.

• A ve B işlemleri tamamlandıktan sonra C başlar

• A ve B işlemlerinden sonra C ve yalnızca B işleminden

sonra D’nin başlaması istenirse

– ek bir düğüm ve bir sanal işlem kullanılır.

Page 40: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

40

DİYAGRAMLARIN

OLUŞTURULMASINDA KURALLAR

• İki düğüm arasında yalnızca bir işlem

tamamlanabilir.

• Bir işlem kendisini izleyen bir işlemin

bitişine bağlanmamalı – Döngü

• İşlemler arasında mantıksal bağlar doğru

kurulmalı

Page 41: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

41

Örnek

• P ilk işlemdir

• M ve L, P’den sonra aynı zamanda başlar

• B, E aynı zamanda başlayan ve biten

işlemler olup M’den sonra başlamaktadır

• H işlemi L’yi takip ediyor fakat başlaması

için M’in tamamlanmış olması şarttır

• G ve S son işlemlerdir; G, E ve B’den

sonra; S, H’dan sonra başlar

Page 42: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

42

Çözüm

Page 43: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

43

DÜĞÜM ZAMANLARININ

BULUNMASI • Düğümlerin Numaralanması Algoritması

– 1. Adım: Başlangıç düğümüne sıfır numarasını verin

– 2. Adım: Sıradaki numarayı, önce gelen tüm düğümleri numaralandırılmış herhangi bir düğüme verin.

– Tüm düğümler numaralandırılana kadar 2. Adımı tekrar edin.

• Erken Düğüm Zamanları Algoritması – 1. Adım: E(0) = 0 olsun.

– 2. Adım: j = 1,2,3,...,n için (n, en son düğüm), E(j) = maksimum {E(i) + tij} olsun, bu j’nin bitiş düğümü olduğu tüm işlemler (i,j) için hesaplanır.

• Geç Düğüm Zamanları Algoritması – 1. Adım: G(n) projenin tamamlanması süresine eşit olsun. Not:

G(n), E(n)’e eşit veya E(n)’den büyük olmalı.

– 2. Adım: i = n-1, n-2,..., 0 için, G(i) = minimum {G(j) - tij} olsun, bu i’nin başlangıç düğümü olduğu tüm işlemler (i,j) için hesaplanır.

Page 44: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

44

Uygulama 1

Page 45: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

45

Uygulama 1

Page 46: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

46

İŞLEM ZAMANLARININ

BULUNMASI

• Düğümlerin en erken ve en geç

tamamlanma zamanları, işlemlerin en

erken ve en geç başlama ve

tamamlanmalarıyla ilgili bilgi vermezler.

– En erken başlama zamanı EB = E(i)

– En geç başlama zamanı GB = G(j) – tij

– En erken tamamlanma zamanı ET = E(i) + tij

– En geç tamamlanma zamanı GT = G(j)

Page 47: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

47

Uygulama 2

Page 48: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

48

Uygulama 2

Page 49: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

49

KRİTİK YOL

• Bir işlem aşağıdaki koşulları sağlıyorsa

kritik işlemdir:

– E(i) = G(i)

– E(j) = G(j)

– E(i) + tij= G(j)

• Kritik işlemler projenin ilk düğümünden

başlayıp bitişine kadar devam eden bir yol

oluşturur. Buna kritik yol denir.

Page 50: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

50

KRİTİK YOL (devam)

• Kritik yol bazen birden fazla olabilir ya da dallanabilir.

• İstisnalar hariç mutlaka başlangıçtan bitişe kadar uzanan en uzun yoldur.

• Kritik işlemlerin zamanında bitirilmemesi projenin uzamasına yol açar.

• Yöneticinin tüm projeyi izlemesine gerek olmadan, yalnızca kritik işlemleri izlemesi yeterli olabilir.

Page 51: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

51

BOLLUKLAR

• Birbirinden farklı erken ve geç başlangıç sürelerine sahip işlemler EB(i,j) ve GB(i,j) arasında herhangi bir zamanda başlayabilirler.

• Kritik olmayan işlemler bolluklu işlem adını alır.

• Bolluk kavramı, projenin gecikmesine yol açmadan işlemin bu izin verilen zaman aralığında programlanmasıdır.

• Bu belli işleri tamamlayabilmek için mevcut programlayabilme esnekliği veya “manevra mesafesi”ni temsil eder.

Page 52: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

52

BOLLUKLAR

• Toplam Bolluk (TB) = G(j) – (E(i) + tij)

• Serbest Bolluk (SB) = E(j) – (E(i) + tij)

• Bağımsız Bolluk (BB) = E(j) – (G(i) + tij)

• Ara Bolluk (AB) = G(j) – (G(i) + tij)

Page 53: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

53

Bolluk kavramları

Page 54: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

54

BOLLUKLAR (devam)

• Kritik yoldaki işlemlerin toplam bolluğu sıfırdır.

• İşlemlerin bollukları yardımıyla da kritik yol bulunabilir.

• Toplam bolluğu sıfıra yakın işlemlerin kritik yol gibi izlenmesinde fayda vardır.

• En büyük toplam bolluklu işlemlerden oluşan yol, başlangıç ve bitiş arasındaki en kısa yoldur.

• Ağ diyagramında toplam bolluğu aynı olan işlemlerden oluşan yollarda işlemlerden birisinde bolluk kullanılırsa geri kalan tüm yol kritik olur.

• Bir yol üzerinde işlemlerin birisinde bolluğun bir kısmı kullanıldığında bunu izleyen işlemlerin bollukları da bu kadar azalır.

Page 55: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

55

BOLLUKLAR (devam)

• Her zaman için, toplam bolluk serbest bolluktan büyüktür veya eşittir. Bağımsız bolluk ise serbest bolluktan daha düşüktür veya eşittir.

• Serbest bolluk optimum yatırım süresinin bulunmasında,

• Toplam bolluk kaynak dengelemesinde, kısıtlı kaynak kullanımında proje süresinin uzatılıp kısaltılmasında, başlangıç ve bitiş düğümleri arasındaki “k” kısa yolun bulunmasında kullanılabilir.

• Diğer bollukların ağ diyagramlarıyla planlamada pek kullanım alanı yoktur.

Page 56: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

56

Bollukların örnekteki yeri

Page 57: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

57

Uygulama 3: Bir fabrikasyon projesi

için kritik yolun bulunması

İşlem Tarif

Önce gelen

işlemler Süre

A

B

C

D

E

F

G

Ön Tasarım

Tasarımın değerlendirilmesi

Sözleşme pazarlığı

Fabrikasyon fabrikasının hazırlanması

Son tasarım

Ürünün fabrikasyonu

Ürünün iş sahibine yollanması

---

A

---

C

B, C

D, E

F

6

1

8

5

9

12

3

Page 58: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

58

Uygulama 3 : Bir fabrikasyon projesi

için kritik yolun bulunması (devam)

Page 59: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

59

Uygulama 3 : Bir fabrikasyon projesi

için kritik yolun bulunması (devam)

İşlem

Erken

başlangıç

zamanı EB(i,j)

Geç Başlangıç

zamanı

GB(i,j)

Serbest

Bolluk

Bağımsız Bolluk

Toplam

Bolluk

A (0,1)

B (1,3)

C (0,2)

D (2,4)

E (3,4)

F (4,5)

G (5,6)

X (2,3)

0

6

0

8

8

17

29

8

1

7

0

12

8

17

29

8

0

1

0

4

0

0

0

0

0

0

0

4

0

0

0

0

1

1

0

4

0

0

0

0

Page 60: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

60

Ödev

Page 61: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

61

Çözüm

Page 62: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

62

KUTU DİYAGRAMLARI

• Diğer isimleri

– Precedence Diagram

– Potential Method

– Bau Kasten Netze

– Öncelikler Diyagramı

• Fransa’da geliştirilmiş

Page 63: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

63

AĞ DİYAGRAMININ ELEMANLARI

• İşlemler kutularla tanımlanır (activity on

node)

• Oklar, işlemler arası ilişkilerin

kurulmasında kullanılır

• Sanal işleme gerek yok

Page 64: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

64

Kutu Diyagramında İşlemin

Tanıtılması

Page 65: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

65

İŞLEMLER ARASINDAKİ

İLİŞKİLER

CPM’deki ilişkilerin kutu diyagramındaki eşdeğerleri

Page 66: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

66

İŞLEMLER ARASINDAKİ

İLİŞKİLER

CPM’deki ilişkilerin kutu diyagramındaki eşdeğerleri

Page 67: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

67

Örnek 1: CPM örneğinin Kutu

Diyagramıyla Çözümü

Page 68: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

68

İŞLEMLER ARASINDAKİ

İLİŞKİLER (devam)

• Bir işlem, diğer bir işlemin tamamlanmasından belli bir gün geçene kadar başlayamayabilir (gecikme)

• İşlemler arasında farklı tip ilişkiler tanımlanabilir: – Bazı işlemlerin dokunulmaz teknik veya fiziksel bir

ilişkisi olabilir

– Bazı ilişkiler teknik olarak gerekli olmasa da, inşaat planının içerisinde alınan idari kararlar gereği empoze edilir.

Page 69: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

69

KUTU DİYAGRAMINDA

KURULABİLEN İLİŞKİLER

• Normal ilişki: i işlemi

tamamlandıktan sonra j başlar

• TA=min z ≤ BB

• TA=max z ≥ BB

– Duvar örüldükten sonra sıva başlar

– Beton döküldükten min 7 gün

sonra kalıp alınmaya başlanır

– Hakediş hazırlandıktan en çok 30

gün sonra ödeme yapılmalıdır

Page 70: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

70

Kutu Diyagramında Kurulabilen

İlişkiler (devam)

• Başlama-Tamamlanma ilişkisi: i

işlemi başlarken j tamamlanır

• BA + min z ≤ TB

• BA+ max z ≥ TB

– Donatı işlemi başladıktan sonra kalıp

tamamlanır

– Betona su katıldıktan en geç 2.5 saat

sonra beton kalıba yerleşmiş olmalıdır

– Baraj haznesinde su toplanmaya

başlamasından en çok 4 ay sonra

derivasyon tüneli tamamlanmış olmalı

Page 71: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

71

Kutu Diyagramında Kurulabilen

İlişkiler (devam)

• Başlama ilişkisi: i işlemi

başladıktan sonra j işlemi

başlar

– Kalıp hazırlığı başladıktan

sonra donatı hazırlığına da

başlanmalıdır.

Page 72: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

72

Kutu Diyagramında Kurulabilen

İlişkiler (devam)

• Tamamlanma ilişkisi: i işlemi

tamamlanırken veya bir süre

sonra j işlemi tamamlanır

– Baraj gövdesi tamamlandıktan

en az 6 ay sonra su depolama

işlemi bitmelidir

– Asfalt serildikten en çok 2 saat

sonra sıkıştırılmış olmalıdır

Page 73: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

73

Örnek 2

• Farklı öncelik ilişkilerinin etkilerini göstermek için

başlangıç ve bitiş işlemlerine ek olarak sadece

iki işlem olan bir proje ele alalım.

• Başlangıç işlemi 0, ilk işlem 1, ikinci işlem 2, son

işlem 3 olarak numaralanmıştır.

• Her işlemin 5 günlük süresi olduğunu farz edelim

• Herhangi bir bekleme olmadan doğrudan

tamamlanma-başlangıç ilişkisi olduğunda erken

tamamlanma zamanı 10 gündür.

Page 74: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

74

Örnek 2 (devam)

• 1 ile 2 işlemi arasında, 2 günlük bir

başlangıç-başlangıç kısıtı

• Bu örnekte, 2 işlemi 1 işleminin

başlangıcından 2 gün sonra başlar ve 1

işlemi ile paralel gider. Sonuç proje süresi

10 günden 7 güne düşer.

Page 75: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

75

Örnek 2 (devam)

• Şimdi de 1 ve 2 numaralı işlemler arasında

2 günlük tamamlanma-tamamlanma ilişkisi

olduğunu farz edelim.

• Bu sefer, 1 işleminin tamamlanmasından

dolayı gereken 2 günlük beklemeye izin

vermek için 2 işlemi için erken

tamamlanma 7. günde olur. Minimum

proje tamamlanma süresi yine 7 gündür.

Page 76: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

76

Örnek 3

Page 77: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

77

Örnek 3

18

Page 78: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

78

Tekniğin CPM ile Karşılaştırılması • Kutu Diyagramlarında modelin kurulması çok kolaydır.

• CPM’de diyagram üzerinde işlemler daha rahat izlenir. Kutu diyagramında bağlantıyı sağlayan okları izlemek güçleşebilir.

• Kutu diyagramında işlemler arasındaki bağlantılar daha rahat kurulabilir. CPM’de sanal işlemin kullanılmasına dikkat!

• Sanal işlemler bilgisayarda bellek kullanımını arttırır. Kutu diyagramını bilgisayara tanıtmak daha az bellek kaybına neden olur

• İşlem zamanlarının belirlenmesinden sonra kaynak kullanımı, en uygun proje süresinin bulunması gibi hesaplamalar yapılacaksa kutu diyagramı daha avantajlıdır.

• Projenin güncelleştirilmesi ve işlem zamanlarının hesabı CPM’de daha kolaydır.

Page 79: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

79

AĞ DİYAGRAMI ANALİZİNİN

FAYDALARI • Faaliyetler arasındaki bağlantıları gösteren ve herkes

tarafından bütün proje planının görünmesine olanak sağlar

• Kritik faaliyetleri belirler ve bu faaliyetlerin proje süresi üzerindeki etkilerini incelemeye ve gerekirse kısaltma yollarını araştırmaya yarar

• Her faaliyet için gerekli kaynak sağlandığı taktirde, eldeki mevcut olanaklarla karşılaştırılarak, bunların proje süresindeki etkilerini inceleme fırsatı verir.

• Aynı proje için çeşitli programların düzenlenmesini ve değerlendirilmesini mümkün kılar

Page 80: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

80

AĞ DİYAGRAMI ANALİZİNİN

FAYDALARI (devam)

• Projedeki ilerlemenin programa göre durumunun

kontrolüne imkan verir.

• Çeşitli faaliyetlerin başlama tarihlerini verir

• Zorlukla karşılaşılabilecek faaliyetleri saptar

• Şantiyedeki işçi miktarını sabit tutarak, genel

masrafların azalmasını mümkün kılar

• Sorumlu kişiler değiştiğinde, projenin bundan

etkilenmesini sağlar ve alınan kararları gösteren

bir belge niteliği taşır.

Page 81: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

81

TEŞEKKÜRLER..

Page 82: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

82

KULLANILAN KAYNAKLAR

• Ağ Diyagramlarıyla Proje Yönetimi

– Prof. Orhan Yüksel

• Project Management for Construction, C.

Hendrickson

• Yapı İşletmesi Ders Notları

– Prof. Dr. İlker Özdemir

• Proje Yönetimi

– Burhan Albayrak

Page 83: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

83

İNGİLİZCE TERMİNOLOJİ

• Work schedule: İş programı

• Scheduling: Programlama

• Time Management: Zaman Yönetimi

• Network: Ağ diyagramı / şebeke / serim

• Activity: İşlem

• Predecessor: Önce gelen işlem

• Successor: Sonra gelen işlem

• Activity duration: İşlem süresi

Page 84: İHALE EVRESİ ve İNŞAAT SÖZLEŞMELERİkisi.deu.edu.tr/huseyin.yigiter/YI #07 - IS PROGRAMLARI.pdf · Örnek: Kazı işlemleri ve Temel İnşaatı için işlemler arasındaki ilişkilerin

11.11.2012 Yapı İşletmesi - 7. İnşaat

Projelerinin Programlanması

84

İNGİLİZCE TERMİNOLOJİ (devam)

• Gannt chart, bar chart: Gannt veya çubuk

diyagramı

• Critical Path Method: Kritik Yol Yöntemi

• Critical path: Kritik yol

• Precedence relationships: Öncelik ilişkileri

• Float: Bolluk

• Constraint: Kısıt