HAREKET SİSTEMİNE İLİŞKİN TIBBİ TERMİNOLOJİ · PDF filea) Kemiklerle ilgili terimler •Cavitas medullaris (kavitas medullaris): Kemiklerin ortasında bulunan boşluk. İlik

HAREKET SSTEMNE LKN TIBB TERMNOLOJ

Sosyal Bilgi Kayna

SUNAR

http://www.sosyal-bilgiler.com/http://www.sosyal-bilgiler.com/http://www.sosyal-bilgiler.com/

Hareket sistemi, insann hareketini salayan; kemikler, eklemler ve kaslardan olumu yaplar birliidir. Bu yap kendilerine destek olan yaplarla birlikte insan hareket ettirirler. Destek yaplarn banda ba doku, damarlar ve sinirler gelir.

Kemikler, eklemler araclyla birleerek iskeleti olutururlar. skelet vcudun biimini belirler, organlar korur, hareketi salar; bata kalsiyum ve fosfor bileikleri olmak zere, baz mineral maddeleri depo eder; ierdii kemik ilii ile kan hcrelerini yapar.

Eklemler, kemikler arasnda oluur. Kemiklerin eklenme yerleridir, iskelete hareket salarlar. Bunlar oynar, yar oynar ve oynamaz eklemler olarak ayrlrlar.Eklem hastalklar genelde oynar eklemlerde grlrler. Hastalk eklemi yapan yaplarda oluur.

1. Anatomik Terimler

Hareket sistemine ilikin anatomik terimlerin daha iyi kavranabilmesi iin kemikler, eklemler ve kaslara ilikin anatomik terimler ayr ayr incelenmelidir.

a) Kemiklerle ilgili terimler

Cavitas medullaris (kavitas medullaris): Kemiklerin ortasnda bulunan boluk. lik boluu anlamna gelir.

Medulla ossium (medulla osyum): Kemik ilii.

Diaphysis (diyafiz): Uzun kemiklerin gvde ksm.

Epiphysis (epifiz): Uzun kemiklerde gvdenin dndaki iki u ksm.

Metaphysis (metafiz): Uzun kemiklerde epifz ve diyafiz arasnda kalan blm.

Facies articularis (fasyes artikularis): Uzun kemiklerde iki uta, kemiin ekleme katlan yz. Eklem yz. Artikular yz.

Endosteum (endosteum): Kemik iindeki boluklarda yzeyi rten ba dokudan zar.

Periosteum (peryosteum/periost): Kemiklerin d yzlerini skca saran ve sk ba dokudan yaplm zar. Kemii korur ve kemik krklarnda onarm salar.

Foramen nutriens (foramen nutriyens): Kemiklerin yzeyinde grlen ince delikler.

Condyle (kondil): Kemik zerindeki dier bir kemikle eklem yapan yumru eklinde kabart.

Epicondyle (epikondil): Kemik kondili zerindeki knt.

Os brevia (os breve): Ksa kemik

Os irregulare (os irregular): Dzensiz kemik

Os longal (os longa): Uzun kemik

Os planum (os planum): Yass kemik

Os Pneumaticum (os pnmatikum): Haval kemik

Os sesamoid/ea (os sesamoit): Susams kemik

Ossification / ossificasyon (ossifikasyon): Kemikleme. Kemik dokusunun olumas

Osteoblast (osteoblast): Kemik yapan hcreler. Gen kemik hcreleri.

Substantia compacta (substansya kompakta): Sk (kompakt) olarak adlandrlan kemik yaps.

Substantia spongiosa (substansya spongyosa): Sngersi (spongyos) kemik.

Ba Kemiklerine likin Terimler

Cranium (kranyum): Kafa. Ba iskeletinin tm beyini (ensefalonu) evreleyen blm.

Calivaria (kalvarya): Kafa tavan, kafa kubbesi.

Fonticulus (fontikulus): Bngldak. Fontanella.

Cranial cavity (kranyal kavite): Kafa boluu. Kafa kemikleri arasnda kalan iinde beyin, beyincik, pons ve medulla oblangatann yerletii boluk.

Orbita (orbita): Gzlerin bulunduu boluk.

Os frontale / frontal bone (os frontale / frontal bon): Aln kemii. Kafann nnde, gz boluklarnn olduu kemik. inde iki sins frontalis bulunur

Os ethmoidale / ethmoid bone (os etmoidale / etmoid bon): ki gz arasnda yer alp kafa tabannda burun boluunun st ksmnda oluan kalbur kemik

Os nasale (os nazale): Burun kemii.

Os zygomaticum (os zigomatikum): Elmack kemii

Os temporale (os temporale): akak kemii

Vomer (vomer): Burun blmesinin alt-arka ksmn oluturan kk, ince kemik. Saban kemii.

Os occipitale (os oksipitale): Art kafa kemii

Os parietale (os paryetale): Yan kafa kemii. Duvar kemik

Os sphenoidale (os sfenoidale): Temel ya da taban kemik. Kafann orta-taban blmnde bulunur

Mandibula / mandible (os mandibula / mandible): Alt ene kemii

Maxilla (maksilla): st ene kemii

Omurga ve Gs Kafesi Kemiklerine likin Terimler

Os costae / costa (os kosta / kosta): Kaburga.

Sternum (sternum): Gs kemii.

Vertebrae / vertebra (vertebra): Omur. Omurgay oluturan otuz kk kemikten her biri.

Vertebral column / columna vertebralis (vertebral kolum / kolumna vertebralis): Omurga

Vertebral canal (vertebral kanal): Omuriliin getii kanal, omurga kanal.

Vertebral cervicalis/ cervical vertebra (vertebral servikalis/ servikal vertebra): Boyun omuru

Vertebral thoracales/ thoracal vertebra (vertebral torakales/ torakal vertebra): Gs /srt omuru

Lumbal vertebra (lumbal vertebra): Bel omuru

Coccyx (koksiks): Kuyruk kemii

Sacrum (sakrum ): Sar kemii. Kuyruk sokumu kemii

st Ekstremite Kemiklerine likin Terimler

Os scapula (os skapula): Krek kemii

Os clavicula / clavicle (os klavikula / klavikl): Kprck kemii

Os brachia / brachium (os braki / brakium): Kol.

Humerus (humerus): Kol kemii

Ossa antebrachium (ossa antebrakyum): n kol kemikleri.

Radius (radius): n kolda dner kemik

Os ulnae / ulna (os ulna / ulna): n kolda dirsek kemii

Ossa carpi / carpal bones (ossa karpi / karpal bones): El bilek kemikleri

Carpus (karpus): El bilei kemiklerinin genel ad.

Ossa manus (ossa manus): El kemikleri.

Metacarpus / metacarpal bones (metakarpus / metakarpal bones): El tara kemikleri

Ossa digitorium manus (ossa dijitorum manus): El parma kemikleri.

Phalanx (falanks): Parmak kemii

Thumb (thumb): El baparma

Alt Ekstremite Kemiklerine likin Terimler

Ossa crus (ossa krus): Bacak kemikleri.

Femur (femur): Uyluk kemii

Patella (patella): Diz kapa kemii.

Fibula (fibula): n baca oluturan iki kemikten k. Baldr kemii. Kam kemik

Os tibia (tibiya): Kaval kemik. n baca oluturan iki uzun kemikten kaln olan

Os talus (os talus): Ak kemii.

Tarsus (tarsus): Ayak bilei kemiklerinin genel ad.

Ossa tarsi / tarsal bones (ossa tarsi / tarsal bones): Ayak bilei kemikleri.

Ossa pes / pedis/ podos (ossa pes / pedis/ podos): Ayak kemikleri.

Os calcis / calcaneus (os kalkis / kalkaneus): Topuk kemii.

Ossa metatarsi / metatarsal bones (ossa metatarsi / metatarsal bones): Ayak tara kemikleri

Ossa digitorium pedis (ossa dijitorum pedis): Ayak parmak kemikleri

Hallux (halluks): Ayak baparma

Dactylus /digitus (daktilus /dijitus): El veya ayak parma.

Kala Kemiklerine likin Terimler

Os coxae /coxa (os koksa / koksa): Kala

Os ilii / ilium (os ilii / iliyum): Kala kemiinin geni st blm. lye kemii.

schium (iskiyum): Oturak Kemii. Kala kemiinin arka alt blmn oluturur

Pubis (pubis): at Kemii. Kala kemiinin n alt blmn oluturur.

Pelvis (pelvis): ki kala kemii ile sakrumun ortasnda oluan vcut boluu

Acetabulum (asetabulum): Kala kemiinin d yan tarafnda, femur bann oturduu yuvarlak ukurluk, hokka ukuru.

b) Eklemlerle ilgili terimler

Articulation (artiklasyon): Eklem. nemli eklemler art. biiminde ksaltlarak yazlabilir.

ArticuIatio synovialis / diarthrosis (artiklasyo sinovyalis / diartroz): Sinovyal eklem. Oynar eklem

Articulatio cartilaginea / amphiartrosis (artiklasyo kartilajinya / amfiartroz): Yar oynar eklemler. Hareket yetenei snrl eklemler

Synarthrosis (sinartroz): Oynamaz eklemler.

Sutura (str / sutura): Ba kemiklerini hareket etmeyecek ekilde birbirine tespit eden eklemsel balant, diki tarz eklemleme.

Discus intervertebralis / intervertebral disk (diskus intervertebralis / intervertebral disk): Omurlar aras disk

Bursa mucosae / bursa (bursa mukoza / bursa): Ekleme etki eden kaslar ya da eklem balarnn kemiklere tutunma yerlerine yakn, kemikle aralarnda bulunan kese biimindeki yaplar.

Meniscus articularis (meniskus artikularis): Baz oynar eklemlerin eklem yzlerinde bulunan kkrdak dokudan yaplar.

Synovia (sinovya): Eklem svs.

Ba Eklemlerine likin Terimler

Articulatio atlantoaxialis (artiklasyo atlantoaksiyalis): Atlas (birinci boyun omuru) ve aksis (ikinci boyun omuru) omurlar arasndaki eklem.

Articulatio atlantooccipitalis (artiklasyo atlantooksipitalis): Oksipital kemik ve birinci boyun omuru atlas arasndaki eklem.

Articulatio temporamandibularis (artiklasyo temporamandibularis): Alt ene eklemi. Temporal kemik ile mandibula arasndaki eklem.

st Ekstremite Eklemlerine likin Terimler

Articulatio Cubitus (artiklasyo kubitus): Dirsek, kol ile n kol arasndaki eklem.

Articulatio humeri (artiklasyo humeri): Omuz eklemi.

Articulatio radiocarpea (artiklasyo radiyokarpe): El bilei eklemi.

Alt Ekstremite Eklemlerine likin Terimler

Articulatio coxae (artiklasyo koksa): Kala eklemi.

Articulatio genu (artiklasyo jenu/ genu): Diz eklemi.

Articulatio talocruralis (artiklasyo talokruralis): Ayak bilei eklemi.

c) Kaslarla ilgili terimler M- musculus / muscle (muskulus / muskili): Kas.

Mm- musculi (muskuli): Kaslar

Myocytus (miyosit): Kas hcresi.

Fibramuscularis (fibramuskularis): Kas teli, kas lifi.

Myofibril (miyofibril): Kas hcresi liflerinin her biri.

Perimysium (perimisyum): izgili kas demetini rten klf.

Tendo / tendon (tendo / tendon): Kas kirii.

Aponeurosis (aponrozis / aponevroz): Kaslar ve kas kirilerini rten kaln zar rt. Kas ile kasn tutunduu ksm arasndaki ba dokusu.

Discus intercalatus (disk