Embed Size (px)
DESCRIPTION
Hasta Hazırlanması ve Kayıt Protokolleri. Doç. Dr. Önder Öztürk S.D.Ü. Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. SUNUM PLANI. S. S. Hastanın hazırlanması Temel protokoller Özet. S. S. S. Tanım. “Uykuyu hafif ölüm, ölümü de ağır uyku bil”. İkbal. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Hasta Hazırlanması ve Kayıt Protokolleri
Doç. Dr. Önder Öztürk
S.D.Ü. Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
S
S
SS
SSUNUM PLANI
1) Hastanın hazırlanması
2) Temel protokoller
3) Özet
Tanım
Uyku, organizmanın çevreyle iletişiminin, değişik şiddette uyaranlarla geri döndürülebilir biçimde, geçici, kısmî ve periyodik olarak kaybolması durumu olarak tanımlanabilir.
Kaynak H. Uyku: Uyuyamamak mı? Uyanamamak mı? İstanbul: Doğan Yayıncılık, 1998: 34-35
“Uykuyu hafif ölüm, ölümü de ağır uyku bil”.
İkbal
Uyku Laboratuvarı
Uyku LaboratuvarıEn güzel uyku bile, uyanılan anın değerine ulaşamaz.
Andre Gide
→ > 12 m 2
→ Optimum ısı – havalandırma - Klima
→ Ses Yalıtımı (< 50 dB), ışık düzeni
→ Yalıtılmış kablolama sistemi
→ Regüleli kesintisiz güç kaynağı
→ Kapalı devre video görüntü / kayıt sistemi (infraredli - 0 lüx ışıkta çekim yapabilen)
→ Dayanıklı yatak
→ Lavabo / tuvalet / banyo
→ Teknisyen kontrol odası / düefon sistemi
→ Uyku Bozuklukları eğitimi almış tıp doktoru
Ekipman
→ Her oda en az 12 kanal (4 tanesi EEG,EOG,EMG) içeren bir polisomnografa bağlı olmalıdır.
→ Polisomnograf AC kanallarının yanı sıra DC kanallarda da kayıt yapacak donanıma sahip olmalıdır.
→ Polisomnograflar, tüm gece kayıtlarının verilerini 30 ya da 60 dakikalık epoklar şeklinde gösterebilir olmalıdır.
Ekipman
→ Oksijen tüpü ve maskesi
→ Laringoskop,
→ Ambu,
→ Endotrakeal entübasyon tüpleri,
→ Noninvaziv ventilatör (BİPAP özellikle)
→ Laboratuar ve Radyolojik Görüntüleme Hizmetleri
Ekipman
→ 2 EEG (C3-A2, C4-A1)
→ 2 EOG
→ 1 Çene EMG
→ Horlama sinyali
→ Vücut pozisyon sensörü
→ Oro-nasal hava akımı (Termistor kabul edilmez)
→ Solunum eforlarının kaydı
→ 2 tibialis (bacak) EMG
→ EKG
→ Oksijen satürasyon kaydı
→ Video kaydı ve monitoriasyonu
Minimum PSG montajı aşağıdaki parametreleri içermelidir
→Özafagus basınç kaydı
→24 saat pH-metre
→Vücut ısısı kaydı
→NPT (Nocturnal penile tumescence)
→Non-invaziv devamlı kan basıncı kaydı
→Uzun süreli aralıklı kan basıncı kaydı
→Çok kanallı EKG
→Transcutaneous O2, CO2
→Oksimetreden pletismografik sinyal
→Arttırılmış sayıda EEG
→Arttırılmış sayıda EOG (vertikal göz hareketleri)
→Arttırılmış sayıda EMG
→Videometri : Senkron video ve sinyal kaydı
→PTT
Aşağıdaki diğer parametrelerinde kaydı önerilmektedir
Hastaya PSG uygulanacak ortam gösterilip, işlemin anlatılması gerekmektedir.
Anksiyete
PSG Öncesi Hazırlıklar
→ Anket 1 Yakınmalar, Özgeçmiş, Eşlik eden hastalıklar, Kullandığı ilaçlar, Uyku alışkanlıkları vs. belirlenir.
→ Sistemik muayene Fizik muayene, vücut ağırlığı, boy, boyun çevresi
→ Ayrıntılı KBB muayenesi
→ Mevcut yakınmalarına göre uygun tetkikler(KOAH, UIHS)
PSG Öncesi Hazırlıklar
İyi Bilgilendirme!!!!!!!!!!!
Broşür, mektup ya da telefonla açıklamalar hastanın laboratuvara uyumunu arttırır.
→ Testin ne zaman yapılacağı, → Ne kadar süreceği, → Banyo yapması, traş olması, oje sürmemesi, → Pijama, eşofman, terlik, diş fırçası… gibi tuvalet malzemelerini alması, → Kafeinli ve alkollü içkiler içmemesi, → Ağır egzersiz yapmaması,→ Günlük rutinini bozmaması,→ İşlemden ne kadar zaman sonra tekrar laboratuvara geleceği.
*Özel durumlarda kullanımına izin verilebilir
Kullanılmaması Gereken İlaçlar
Barbitüratlar Amfetaminler
Benzodiazepinler Kafein içeren preparatlar
Zolpidem Trisiklik antidepresanlar *
Hipnotikler (genel) Fenotiyazinler *
Antihistaminikler Haloperidol *
Kloral hidrat Öksürük kesiciler *
Monoamin oksidaz inhibitörleri
Psikoaktif ilaçlar (genel) *
→ Uyku alışkanlıkları
→ Son 10 günde aldığı ilaçlar
→ O gün yaşadığı özel şeyler
AnketAnket
→ Personel
→ Gece laboratuvarda olan olaylar
→ Uykusunun nasıl olduğu
Anket
EEG elektrotları (yüzey-iğne)
Altın kaplı (en iyisi)
Gümüş kaplı
Teflon kaplı
Bakır kaplı
AC kanalda her iki uçta aynı kalitede olmalı
→ Elektrot ve sensörlerin aplikasyonu
→ İmpedans ölçümü
→ Kalibrasyon→ Kayıt
Hastanın Hazırlanması
→ Nörofizyolojik İzlem
→ Solunumsal İzlem
→ Kardiyovasküler İzlem
→ Diğer Parametreler
Hastanın İzlenmesi
→ Elektroensefalogram (EEG)
→ Elektrookülogram (EOG)
→ Elektromiyogram (EMG)
Nörofizyolojik İzlem
AC (Alterne akım): Tek aktif uç/toprak (referans). EEG,EOG,EMG,EKG
Kanallar
EEG
• EEG: EEG elektrotları uluslararası 10-20 sistemine göre yerleştirilir.
• EEG kaydı için frontal,oksipital ve santral yerleşimli en az üç derivasyon uyku kaydı için gereklidir.
Önerilen EEG derivasyonları
→ C3 ve C4 verteks sharp dalgaları ve K komplekslerinin değerlendirilmesi için yeterlidir.
→ Frontal bölge;yüksek voltajlı yavaş dalgaların kaydedilmesi için önerilmektedir
→ Oksipital bölge;alfa dalga aktivitesi daha iyi kaydedilmektedir.
C4-A1, F4-A1,O2-A1
EEG
→ Yedek elektrotlar:
F3-A2, C3-A2, O1-A2
→ Alternatif derivasyonlar;
Fz-Cz, Cz-Oz,C4-A1
EEG
Fp: frontopolar F: frontal T: temporal P: paryetal O: oksipital
Tek sayılar solda, çift sayılar sağda, ortada bulunan elektrotlar ‘z’ ile ifade edilmektedir.
Uluslararası 10-20 sistemi kullanılarak bağlanmaktadır
EEG Elektrodları
EEG 10-20 sistemi noktalarının saptanımı
Traguslar arası %100
%10=T3-4 %20=C3-4. Fz, T3,Oz,T4 den geçen elips %10’luk parçalara bölünerek O1 ve O2 noktaları bulunur.
EEG 10-20 sistemi noktalarının saptanımı
T4
Nas
ion
İnio
n
FzPz
Oz
T3
C4
C3
→ Ölçümler yapıldıktan sonra, gereken noktalar işaretlenir.
→ Saçlar aralanır (mecbur kalmadıkça saç kesilmesi önerilmez).
→ Cilt üzerindeki yağ, nekrotik debris oldukça yalıtkan maddelerdir.
→ Uzaklaştırılması ve cildin hafifçe abraze edilmesi işi için özel hazırlanmış jeller bulunmakla birlikte bir parça temiz gazlı bez, alkol, aseton veya serum fizyolojik bu iş için çoğunlukla yeterlidir. (Diğer elektrodların bağlandığı bölgelere için de uygulanır).
EEG
→ Yüksek frekans filtresi:70 hz
→ Düşük frekans filtresi:0.3 hz
→ Kazanc: 50 µV/cm
EEG için önerilen ayarlar
→ EOG: Uykuda göz hareketleri temelde iki amaç için kaydedilir.
→ En önemli amaç REM uykusunun kardinal belirtilerinden biri olan hızlı göz hareketlerinin gösterilmesidir.
→ Diğer amaç ise uyku başlangıcının tanınmasını kolaylaştırmaktadır.
Kanallar
→ Önerilen derivasyonlar; E1-M2, E2-M2
→ Alternatif derivasyonlar; E1-Fpz, E2-Fpz
EOG
→EEG ve EOG trasesinde çok düşük frekanslı ter artefaktı sıklıkla rastlanan bir sorundur.
→Böyle bir durumda düşük frekans filtresinde 1 Hz’e ayarlanması halinde artefaktan kurtulunur.
→EMG: Standart polisomnografik incelemede EMG kaydı kas tonusunun REM uykusunun tanınması amacıyla kaydedilmesi maksadıyla kullanılır.
→Diğer yandan bruksizm şüphesiyle masseter EMG , periyodik ekstremite hareketlerinin tanınması amacıyla anterior tibilias EMG’si, solunum eforunun tespiti için interkostal EMG kullanılabilir.
→Bacak EMG den kaydedilen bir elektriksel aktivitenin bacak hareketi olarak kabul edilebilmesi için istirahat değerinin 8µV üzerinde bir elektriksel etkinlik oluşturması gerekir.
→EMG kaydında 60 Hz filtresi kullanımından kaçınılmalıdır. İmpedans mutlaka 10KΩ altına düşürülmelidir.Daha iyisi 5 KΩ düşürmektir.
Kanallar
→ Yüksek frekans filtresi:100 Hz
→ Düşük frekans filtresi:5 Hz
→ Kazanç: 20 µV/cm
EMG için önerilen ayarlar
→ EKG: EKG kaydında tek derivasyon kullanılır.
→ Bu derivasyon modifiye II. derivasyondur.
Kardiyovasküler izlem
→ DC (Doğru akım): İki aktif uç.
Pozisyon.
Pulse oksimetre.
Solunum hareketleri,
Kanallar
→Altın standart özafagus balonu ile intratrosik basınç değişikliklerinin kaydıdır.
Solunumsal izlem
Piezo bantları İnduktans pletismograf
Torakoabdominal hareketler
Oronazal hava akımı
Termistör
Nazal kanül
Pnömotakograf
Solunumsal izlem
Oks
ijen
asyo
n Pulse oksimetreler aracılığı ile SaO2 devamlı olarak ölçülebilir.
Prob kulak memesi ya da parmak ucuna takılır.
Hipoventilasyonlu hastalarda intraarteriyal kateter aracılığı ile kan gazı takibi faydalı olabilir.
Solunumsal izlem
CO
2 ö
lçü
mü
Endorakeal tüp
Transkütanöz yolla
Kapnograf
Solunumsal izlem
Ösefagus basıncı takibi Solunum çabasının Değerlendirilmesinde altın standarttır.
Ayrıca üst solunum yolu rezistansısendromunun tanısında da altın standart yöntemdir.
Diyafragma ve interkostal kas aktivitesi
Solunum sesi – HorlamaLarenks düzeyinde deriye yerleştirilen mikrofonla
Pulse transit time (PTT)
Solunumsal izlem
→ Vücut Pozisyonu
→ Kol-Bacak Hareketleri
→ Penil Tümesans
→ Ösefagial pH İzlenmesi
→ Vücut Isısı
→ Ses ve Video Kayıtları
Diğer Parametreler
İmpedans
Elektrodların sağlam ve geçirgenliğinin uygunluğu
→ Her bir kanal referans basınç, hacim, pozisyon gibi kesin amplitüd, frekans ve dalga formu bilinen bir veri kaynağı ile kalibre edilmelidir.
→ Kanallara hastadan geliyormuş gibi stimule edilerek, standart bir sinyal gönderilir. Bu standart sinyalin amplifikatör tarafından doğru bir şekilde işlenip işlenmediği denetlenir. Böylece tüm PSG kanallarının uygun çalıştığından emin olunur
Kalibrasyon
→ Gözlerinizi açın ve karşıya bakın (30 saniye)→ Gözlerinizi kapatın (30 saniye)→ Sola, sağa, yukarı ve aşağı bakın→ Beş defa gözlerinizi kırpın→ Dişlerinizi gıcırdatın→ Nefes alın ve nefes verin→ Nefesinizi tutun (30 sn)→ Önce sağ sonra sol ayağınızı yukarıya doğru kaldırın→ Sağ yana, sol yana dönün, yüz üstü ve sırt üstü yatın
Biokalibrasyon
Kalibrasyon
Polisomnografi Kanallarının Önerilen Kalibrasyon Değerleri*
AASM 2007 rehberinde her bir kanal
için önerilen örneklem hızları Örneklem Hızı İstenen (Hz) En düşük (Hz)
EEG 500 200
EOG 500 200
EMG 500 200
EKG 500 200
Oronazal hava akımı 100 25
Oksimetri 25 10
Nazal basınç 100 25
Özofagus basıncı 100 25
Pozisyon 1 1
Horlama ses kaydı 500 200
Torakoabdominal efor 100 25
1) C3-A2
2) C4-A1
3) O1-O2
4) EOG sol
5) EOG sağ
6) EMG submental kas
7) EKG sıklıkla temel protokole eklenir.
1) F4-M1 (A1)
2) C4-M1 (A1)
3) O2-M1 (A1)
4) E1-M2 (A2)
5) E2-M2 (A2)
Kayıt Protokolleri : Temel Protokol
1-6. Temel protokol
7. EKG
8. EMG anterior tibial kas
9. Oronazal hava akımı
10. Göğüs hareketi
11. Karın hareketi
12. Oksimetre
Uyku Apne Protokolü
→ UARS Protokolü Uyku Apne Protokolü + Özafagus balonu → CPAP/BPAP Protokolü 1–12 Uyku Apne Protokolu 13. CPAP/BPAP basıncı
→ PLMs Protokolü 1–6 Temel protokol 7. EKG 8. EMG anterior tibial kas (sağ) 9. EMG anterior tibial kas (sol) 10. Uyku apne şüphesi varsa solunumsal kanallar ve
oksimetre eklenebilir.
Kayıt Protokolleri
Erektil impotans protokolü
→ 1–6 Temel protokol
→ 7. EKG
→ 8. Tümesans bazal
→ 9. Tümesans glans
Kayıt Protokolleri : Erektil impotans protokolü
→T3-T4 (T3-P3 opsiyonel)
→ P3-P4
→ (T4-P4 opsiyonel)
→ C3-A1
→ C4-A2
→ O1-O2
→ EOG sol
→ EOG (sağ)
→ EMG submental
→ EKG
→ EMG sol anterior tibial kas
→EMG sağ anterior tibial kas
→EMG deltoid kas (opsiyonel)
Kayıt Protokolleri : Nöbet Protokolü
Polisomnografik Kayıt Öncesi
Polisomnografik Kayıt Öncesi
Kayıt
TEŞEKKÜRLER
