Hindi Book 3

1A-

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ : Á¢¢ï }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ïÁ¢Gï Á¢é}¢é¥G¢ ÎéMÎ à¢ÚèÈGU ÐÉGïx¢¢ }¢ñ´çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ©S¢ ÜUè à¢ÈGU¢¥G¼ ÜUMæx¢¢ J

çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè Îé¥GG¢¥…G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜUG¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è, ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢

}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-…G±è

ÎèÝè çÜU¼¢Ï¢ ²¢ §SH¢}¢è „Ï¢ÜGU ÐÉGÝï „ï ÐãHï …ñGH }¢ïæ Îè ãé§ü

Îé¥GG¢ ÐÉG Hèç…²ï …¢ï ÜéUÀ ÐÉGïæx¢ï ²¢Î Úãïx¢¢ J

Îé¥GG¢ ²ïã ãñ :

¼…ü}¢¢ : »ï ¥ËH¢ã ! ã}¢ ÐÚ §GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜïU ÎÚ±¢…Gï ¶¢ïH Îï

¥¢ñÚ ã}¢ ÐÚ ¥ÐÝè ÚãG}¢¼ Ý¢ç…GH ÈUGÚ}¢¢ ! »ï ¥G-…G}¢¼ ¥¢ñÚ Ï¢é…Géx¢èü ±¢Hï J

Ý¢ïÅ : ¥Ã±H ¥¢ç¶GÚ »ÜU »ÜU Ï¢¢Ú ÎéMÎ à¢ÚèÈUG ÐÉG Hèç…²ï J

¼G¢çHÏ¢ï x¢G}¢ï }¢ÎèÝ¢

± Ï¢ÜUGè¥G

± }¢x¢GçÈGUÚ¼

13 à¢Ã±¢HéH }¢éÜUÚü}¢ 1428 çã.

çÜU¼¢Ï¢ ÜïU ¶GÚèÎ¢Ú }¢é¼±Á…ïã ã¢ïæ

çÜU¼¢Ï¢ ÜUè ¼GÏ¢¢¥G¼ }¢ïæ Ýé}¢¢²¢æ ¶GÚ¢Ï¢è ã¢ï ²¢ „ÈUGãG¢¼ ÜU}¢ ã¢ïæ ²¢ Ï¢¢§ô‹Çx¢ }¢ïæ

¥¢x¢ï ÐèÀï ã¢ï x¢» ã¢ïæ ¼¢ï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï L…ê¥G ÈUGÚ}¢¢§²ï J

2A-

-: Ú¢Ï¢ï¼G¢ :-}¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢, }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è)

}¢-ÎÝè }¢ÜüU…G, ÜGU¢ç„}¢ ã¢H¢ }¢çS…Î, „õÜU‹Ç zGH¢õÚ,Ý¢x¢Ú ±¢ÇG¢, }¢õÝ Ú¢õÇ, Ï¢Ú¢ïÇ¢, x¢é…Ú¢¼, ¥H çã‹Î

Mo. + 91 932777 6311

E-mail : [email protected]

²ïã çÜU¼¢Ï¢ }¢…çH„ï ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è)

Ýï “©Îêü” …GÏ¢¢Ý }¢ïæ Ðïà¢ ÜUè ãñ J }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è) Ýï §„

çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ï “çã‹Îè” ÚS}¢éH ¶G¼G }¢ïæ ¼Ú¼èÏ¢ Îï ÜUÚ Ðïà¢ çÜU²¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢v¼Ï¢¼éH

}¢ÎèÝ¢ „ï à¢¢»¥G ÜUÚ±¢²¢ ãñ J

§„ }¢ïæ ¥x¢Ú çÜU„è …x¢ã ÜU}¢è Ï¢ïà¢è Ð¢»æ ¼¢ï }¢…çH„ï ¼Ú¢ç…}¢ ÜU¢ï

(Ï¢ …GÚè¥G» }¢v¼êÏ¢, e-mail ²¢ sms) }¢éœ¢GH¥G ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ ±¢Ï¢ ÜU}¢¢§²ï J

¥ =Ï¢ =|¢ =Ð =ÈU =¼ =

ƒ =Å =¯ =… =Û¢ =ãG =

¶ G =Î =Ç ={ =

Ú =

à¢ =

É =

… G =

…G = ÉG =

¼G =

… G =

¥G = ÈUGUUUUUUÜGU =

„ =

ÜU = ¶ =

± =ã = ² =

- =ç = ¢ =ê =è =ì =

}¢ =

=

ÇG =

… G =

… G =

… G =

’ =x¢G =

x¢ =H =Ý =

é =

„ =

¼Ú¢ç…}¢ ™¢Åü

çÚ„¢H¼éH }¢é…G¢ÜUÚ¢ (¥ÓÀï Ï¢éÚï ¥G}¢H)

3A-

ãéG„êHï ¼ÜUG±¢ ¥¢ñÚ ¼GHÏ¢ï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜU¢ …ÁGÏ¢¢ Ï¢ÉG¢Ýï ±¢Hè »ÜU ¼ãGÚèÚ

¼…ü}¢¢ Ï¢Ý¢}¢

-: }¢é¥çËHÈGU :-à¢ñwG¢éH §SH¢}¢ §}¢¢}¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥GH±è ãGg¢Î ãG…íG}¢è à¢¢ÈïGU§üG

(¥H }¢é¼±zGÈGU¢ 1132 çã.)

-: Ðïà¢ÜUà¢ :-}¢…çH„ï ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è)

-: }¢é¼<…}¢èÝ :-}¢-ÎÝè ©G-H}¢¢ (à¢¢ï’Ï¢» ¼Ú¢ç…}¢ï ÜéU¼éÏ¢)

-: Ý¢çà¢Ú :-}¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢, ¥ãG}¢Î¥¢Ï¢¢Î

4A-

Ý¢}¢ çÜU¼¢Ï¢ : çÚ„¢H¼éH }¢é…G¢ÜUÚ¢

¼…ü}¢¢ Ï¢Ý¢}¢ : ¥ÓÀï Ï¢éÚï ¥G}¢H

}¢é¥çËHÈGU : à¢ñwG¢éH §SH¢}¢ §}¢¢}¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý

¥GH±è ãGg¢Î à¢¢ÈïGU§ü G

}¢é¼<…}¢èÝ : }¢-ÎÝè ©G-H}¢¢ (à¢¢ï’Ï¢» ¼Ú¢ç…}¢ï ÜéU¼éÏ¢)

ç„Ýï ¼GÏ¢¢¥G¼ : ÚÏ¢è©GH ¥¢ç¶GÚ, ç„.1434 çã.

ÜGUè}¢¼ :

}¢-ÎÝè §çË¼…¢ : çÜU„è ¥¢ñÚ ÜU¢ï ²ïã çÜU¼¢Ï¢ À¢ÐÝï ÜUè §…¢…G¼ Ýãèæ ãñ J

¼SÎèÜUG Ý¢}¢¢¼¢çÚ¶G : 6 ÁG¢éH çãGÁ…¼éH ãGÚ¢}¢ 1430 çã. ãG±¢H¢ Ý}Ï¢Ú : 165

¼SÎèÜUG ÜUè …¢¼è ãñ çÜU çÜU¼¢Ï¢ “çÚ„¢H¼éH }¢é…G¢ÜUÚ¢” ÜïU ¼…ü}¢¢

“¥ÓÀï Ï¢éÚï ¥G}¢H”(}¢¼GGÏ¢ê¥G¢ }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢) ÐÚ }¢…çH„ï ¼zG¼èà¢ï ÜéUG¼éÏ¢¢ï Ú„¢§H

ÜUè …¢çÝÏ¢ „ï Ý…GÚï ¢Ýè ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUè x¢§ü ãñ J }¢…çH„ Ýï §„ï }¢¼G¢çHÏ¢¢ï

}¢ÈGUU¢çã}¢ ÜïU »’ç¼Ï¢¢Ú „ï }¢vGÎêÚ |¢Ú }¢éH¢ãG…G¢ ÜUÚ çH²¢ ãñ, ¥HÏ¢œ¢¢

ÜU}Ð¢ïç…Gæx¢ ²¢ çÜU¼¢Ï¢¼ ÜUè x¢GHç¼G²¢ïæ ÜU¢ ç…G}}¢¢ }¢…çH„ ÐÚ Ýãèæ J

}¢…çH„ ¼zG¼èà¢ï ÜéUG¼éÏ¢¢ï Ú„¢§H (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è)24-11-2009

5A-

²¢Î Î¢à¼Î¢ñÚ¢Ýï }¢é¼G¢H¥G¢ …GMÚ¼Ý ¥‹ÇÚ H¢§Ý ÜUèç…²ï, §à¢¢Ú¢¼ çH¶ ÜUÚ„ÈUGãG¢ Ý}Ï¢Ú Ý¢ïÅ ÈUGÚ}¢¢ Hèç…²ï J §GË}¢ }¢ïæ ¼ÚvGÜUGè ã¢ïx¢è J

©G‹¢±¢Ý ©G‹¢±¢Ý„ÈUGãG¢ „ÈUGãG¢

¥ÓÀï Ï¢éÚï ¥G}¢H

Ðïà¢ÜUà¢ : }¢…çH„ï ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ (Î¢’±¼ï §SH¢}¢è)

1

}¢…G¢}¢èÝ

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 1 : ¼ÜGU±¢ ÜïU }¢¥G¢Ýè

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 2 : ……G¢ ± „…G¢ ÜU¢ Ï¢²¢Ý

……G¢ ± „…G¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ ÜéUGGÚ¥¢Ýè §à¢¢üÎ¢¼

……G¢ ± „…G¢ „ï }¢é¼¥GçËHÜGU ÝÏ¢±è ÈGUÚ¢}¢èÝ ¥¢ñÚ ¥vG±¢Hï „¢çHãGèÝ

ÝïÜUè ÐéÚ¢Ýè Ýãèæ ã¢ï¼è

…¢ï |¢H¢§ü Ð¢» ±¢ïã }¢ïÚè ãG}Î Ï¢…¢ H¢»

}¢éÎ¢ïZ ÜU¢ï Ï¢éÚ¢ }¢¼ ÜUã¢ï

x¢éGH¢}¢ ¥¢ÜGU¢ „ï Ï¢ÉG x¢²¢

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éçàÜUH ÜéUà¢¢

¥ÓÀè çÝÄ²¼¢ïæ ÜU¢ Ï¢ÎH¢

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 3 : çÚ…G¢ ± Ý¢Ú¢…Gè, ±¢’Î¢ ± ±§üGÎ ÜU¢ Ï¢²¢Ý

…‹Ý¼ ¥¢ñÚ }¢x¢GçÈGUÚ¼ ÜUè ¼GÚÈGU …ËÎè ÜUÚ¢ï

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 4 : §GÏ¢¢Î¼ x¢é…G¢Ú¢ïæ ¥¢ñÚ §¼G¢¥G¼

çà¢¥G¢Ú¢ïæ ÐÚ §‹¥G¢}¢¢ï §ÜUÚ¢}¢ ÜU¢ Ï¢²¢Ý

ÈGUÚ¢}¢èÝï Ï¢¢Úè ¼¥G¢H¢

¥ãG¢Îè¯ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ± ¥vG±¢Hï „¢çHãGèÝ

±çH²éËH¢ã ÜUè à¢¢Ý

ãGÎè¯ ÜUè ±…G¢ãG¼

ÚãG}¢¼ï §H¢ãè ÜïU …Ë±ï

ãGÎè¯ ÜUè ±…G¢ãG¼

…‹Ý¼è Ýï’}¢¼ïæ

Îé‹²¢ ÜU¢ï ãéGv}¢ï ÚÏÏ¢¢Ýè

¼GHÏ¢x¢¢Ú¢Ýï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU ¶G¢çÎ}¢

6

7

9

12

16

18

18

19

19

19

20

20

20

21

21

21

22

22

22

23

23

24

25

25

26

26

28

29

29

29

30

31

31

32

32

33

33

35

35

35

36

36

37

37

38

Ý}Ï¢Úà¢é}¢¢Ú

Ý}Ï¢Úà¢é}¢¢Ú

ÈGïUãçÚS¼

}¢…G¢}¢èÝ

§„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ï ÐÉGÝï ÜUè çÝÄ²¼ïæ

¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ ÜU¢ ¼¥G¢LÈGU

ÐãHï §„ï ÐÉG Hèç…²ï

¼¥G¢LÈïGU }¢é„ç‹ÝÈGU

¥¢x¢G¢…ïG „é¶GÝ

¼ÜGU±¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ ÜéUGGÚ¥¢Ýè ¥¢²¢¼

ãéGv}¢ï §H¢ãè ± ¼¢ÜUèÎï §H¢ãè

¼ÜGU±¢ ÜïU 8 ÈGU…G¢§H ± ÈGU±¢§Î

{1}......¼æx¢ÎS¼è „ï Ý…¢¼

{2}......çãÎ¢²¼

{3}......§GË}¢

{4}......}¢x¢GçÈGUÚ¼

{5}......ç±H¢²¼

{6}......ÜéUGGÏ¢ïü §H¢ãè

{7}......…ã‹Ý}¢ „ï Ý…¢¼

{8}......…‹Ý¼ ÜU¢ ±¢’Î¢

¼ÜGU±¢ ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU ¥ãG¢Îè¯ ± ¥¢¯¢Ú

…ã¢æ Úã¢ï, ÚÏ¢ „ï ÇÚ¢ï

Ý„èãG¼ï }¢éS¼GÈGU¢

Îé¥G¢» }¢éS¼GÈGU¢

ÈGU…GèH¼ ÜU¢ Î¢Ú¢ï }¢Î¢Ú

¼ÜGU±¢ ÜU¢ ¥G}¢H ÐÚ ¥¯Ú

}¢Ú ÜUÚ |¢è ç…G‹Î¢



2

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 5 : x¢éÝ¢ã¢ïæ ÜUè ãH¢ÜU¼ ¶Gïç…G²¢æ

ÜéUGGÚ¥¢Ýï Ð¢ÜU }¢ïæ Ï¢²¢Ý ÜUè x¢§ü „…G¢»æ

¥ãG¢Îè¯ }¢ïæ Ï¢²¢Ý ÜUÎ¢ü „…G¢»æ

§ü}¢¢Ý ÜUè ÜU}¢…G¢ïÚè

çÎH ÜUè ç„²¢ãè

çÎH ÜUè „wG¼è

çÚÁGÜGU }¢ïæ ¼æx¢è

„Ï¢ „ï ÐãH¢ Ý¢ ÈGUÚ}¢¢Ý

§GÁG…G¼ ¥¢ñÚ ç…GËH¼

çÎH }¢éÎ¢ü ã¢ï …¢¼¢ ãñ

§GÏ¢¢Î¼ ÜUè HÁG…G¼ „ï }¢ãGM}¢

ÜéUÈíGU ÜïU ÜGU¢ç„Î

wG¢éH¢„» ÜUH¢}¢

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 6 : §GÏ¢¢Î¼¢ï §¼G¢¥G¼ ÜU¢ Ï¢²¢Ý

ÜU¢ç}¢H }¢¢ïç}¢Ý ÜUè »ÜU çÝà¢¢Ýè

Î„ïü ãGÎè¯

¥G}¢Hï }¢vGÏ¢êH ÜU}¢ Ýãèæ ã¢ï¼¢

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 7 : §GÏ¢¢Î¼ ÜUè LÜU¢±Åïæ ¥¢ñÚ §Ý ÜU¢ ãGH

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 8 : ÐãHè LÜU¢±Å ¥¢ñÚ §„ ÜU¢ ãGH

Îé‹²¢ }¢Ë¢ªGÝ ãñ

…ã¢H¼ ÜUè ¼wGHèÜGU ÜU¢ ±¢çÜGU¥G¢

…ã¢H¼ |¢è Îéà}¢Ý ãñ

§„ LÜU¢±Å ÜU¢ ãGH

çÜU¼Ýï §GË}¢ ÜUè …GMÚ¼ ãñ ?

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 9 : Îê„Úè LÜU¢±Å ¥¢ñÚ §„ ÜU¢ ãGH

§ü}¢¢Ý ÜU¢ï ¼ÜGUç±Ä²¼ Ï¢wGà¢Ýï ±¢Hï ©}¢êÚ

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 10 : ¼è„Úè LÜU¢±Å ¥¢ñÚ §„ ÜU¢ ãGH

H}Ï¢è ©}}¢èÎ¢ïæ ÜUè }¢…G}}¢¼

ãH¢ÜU¼ ÜUè ±…ã

à¢ÜGU¢±¼ ± Ï¢Î Ï¢wG¼è

H}Ï¢è ©}}¢èÎ¢ïæ „ï ÐÝ¢ã

çÈGURïU ¥¢ç¶GÚ¼ Ý ã¢ïÝï ÜU¢ »ÜU „Ï¢Ï¢

Ï¢éÚï ¥¢’}¢¢H ÜU¢ „Ï¢Ï¢

yG¢êHï ¥}¢H ÜUè ±…ã „ï …Ý}¢ HïÝï ±¢Hè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ

Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼

¥¢’}¢¢Hï ¶GñÚ }¢ïæ Å¢H }¢Å¢ïH ÜUÚÝ¢

yG¢êHï ¥}¢H ÜU¢ §GH¢…

§}¢¢}¢ x¢G…G¢Hè ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï ¥G¢Hè

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 11 : ™¢ïƒè LÜU¢±Å ¥¢ñÚ §„ ÜU¢ ãGH

ãGH¢H ÜUè Ï¢-ÚÜU¼ ¥¢ñÚ ãGÚ¢}¢ ÜUè ÝéãêG„¼

ÐïÅ ÜU¢ ÜéUGGzGHï }¢ÎèÝ¢ Hx¢¢§²ï

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 12 : §wGH¢„ ÜU¢ Ï¢²¢Ý

§wGH¢„ ÜUè ¼¢’ÚèÈGU

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 13 : çÚ²¢ÜU¢Úè

çà¢ÜïUü ¥S¢x¢GÚ

çÚ²¢ÜU¢Ú ÜGU¢Úè, à¢ãèÎ ¥¢ñÚ „¶Gè ÜU¢ ¥‹…¢}¢

çÚ²¢ ÜUè ¼¢’ÚèÈGU

çÚ²¢ ÜU¢ §GH¢…

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 14 : wG¢éÎ Ð„‹Îè

wG¢éÎ Ð„‹Îè ÜUè ¥¢ÈGU¼

ãH¢ÜU ÜUÚÝï ±¢Hè ™è…Gïæ

wG¢éÎ Ð„‹Îè ÜUè ¼¢’ÚèÈGU

40

40

40

40

41

41

41

42

42

42

43

43

43

44

44

44

45

46

47

47

47

48

48

49

49

50

51

51

51

51

51

52

52

52

53

53

54

55

56

56

57

58

59

59

59

60

60

60

61

61

61

61



3

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 15 : Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼

Ï¢éÚ¢§²¢ïæ ÜUè …ÇG

§„ ©}}¢¼ ÜU¢ Ï¢ÀÇG¢

ãGÎè¯ ÜUè ¼à¢ÚèãG

¶G¢ç¼}¢ï ÜUè ¼}¢ãèÎ

Îé‹²¢ ÜïU ¼èÝ çãGS„ï

±…G¢ãG¼

Îé‹²¢Î¢Ú, Îé‹²¢ ÜïU „¢ƒ …ã‹Ý}¢ }¢ïæ

¼GHÏ¢x¢¢Ú¢Ýï Îé‹²¢ ÜUè ¥vG„¢}¢

¶G¢ç¼}¢¢

§à¢¢üÎ¢¼ï wG¢éÎ¢±‹Îè

ÈGUÚ¢}¢èÝï }¢éS¼GÈGU¢

Îé‹²¢ ÜUè ãGñç¯Ä²¼

Îé‹²¢ }¢éÎ¢üÚ ãñ

Îé‹²¢ x¢GH¢…G¼ ÜUè ¼GÚãG ãñ

Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ç}¢¯¢H

çÜGU²¢}¢¼ ÜUè ãG„Ú¼

Îéà±¢Ú x¢é…G¢Ú Í¢¢Åè

Îé‹²¢ ¥¢ñÚ ¥G¢ñÚ¼¢ïæ „ï Ï¢™¢ï

Îé‹²¢ ÜUè …GïÏ¢¢ï …GèÝ¼ ÜU¢ ¶G¢ñÈGU

Îé‹²¢ …¢Îêx¢Ú ãñ

ÜU¢çÈGUÚ ÜUè …‹Ý¼

}¢¢ïç}¢Ý ÜU¢ï Îé‹²¢ „ï ÎêÚ Ú¶¢ …¢¼¢ ãñ

ãéGÏÏ¢ï Îé‹²¢ ÜU¢ x¢éÝ¢ã

Ï¢¢ÜGUè ÜU¢ï ÈGU¢Ýè ÐÚ ¼Ú…èãG Î¢ï

Îé‹²¢ ÜUè ÜUÇG±¢ãÅ, ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ç}¢Æ¢„

Îé‹²¢ }¢ïæ }¢¢HÎ¢Ú ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ïæ ÜUæx¢¢H

¼ã¢}¢¢ Ðã¢ÇG ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú ÝïçÜU²¢æ

}¢ïÚè ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ÜUè ç}¢¯¢H

x¢¢ï²¢ ÐêÚè Îé‹²¢ ç}¢H x¢§ü

¥ÓÀè çÝÄ²¼ ÜU¢ ÈUH

Îé‹²¢ }¢ïæ »ï„ï Úã¢ï

ãÚ çÎH ¥G…Gè…G Ï¢ÝÝï ÜU¢ ÝéS¶G¢

Îé‹²¢ ÜUè ¥¢ÈGU¢¼

Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ÜU¢ ±Ï¢¢H

Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU ¼GHÏ¢x¢¢Ú

wG¢éà¢ Ï¢wG¼ ¥¢ñÚ Ï¢Î Ï¢wG¼

Îé‹²¢ ÜïU ¼G¢çHÏ¢ ÜU¢ ¥‹…¢}¢

çÎH¢ï ç…S}¢ ÜUè Ú¢ãG¼

ÝêÚ …Ï¢ çÎH }¢ïæ Î¢ç¶GH ã¢ï¼¢ ãñ

ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢ê„¢ ÜU¢ï ±ãGì²

ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ Î¢±êÎ ÜU¢ï ±ãGì²

ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ ÜU¢ï ±ãGì²

}¢éÝ¢…¢¼ ÜUè HÁG…G¼ „ï }¢ãGM}¢è

»ï Îé‹²¢ ÜUÇG±è ã¢ï …¢

„çÄ²ÎéÝ¢ ¥GHè t ÜïU ¥vG±¢H

Î¢ï „¢ïÜUÝïæ

Îé‹²¢ }¢ïæ Àï ™è…Gïæ ãñæ

…G¢çãÎèÝ ÜïU çH²ï wG¢éà¢ ¶GÏ¢Úè

Îé‹²¢ ¶G„è„ ãñ

„çÄ²ÎéÝ¢ ãG„Ý Ï¢„Úè t ÜïU ¥vG±¢H

}¢¢ñ¼ Ýï Îé‹²¢ ÜU¢ï LS±¢ ÜUÚ çÎ²¢

62

62

63

64

64

64

64

65

65

69

69

72

72

72

73

73

73

73

74

74

75

75

75

75

76

76

76

76

77

78

78

79

79

79

79

80

80

81

81

81

81

82

82

82

83

83

83

83

84

85

86

86



4

Îé‹²¢±è }¢àxG¢êçHÄ²¼ „ï Ï¢™¢ï

¥¢Î}¢è ç}¢SÜUèÝ ãñ

Îé‹²¢ §}¢¢}¢ Ï¢¢çÜGUÚ t ÜUè Ý…GÚ }¢ïæ

…‹Ý¼ }¢ïæ ÐãHï Î¢ç¶GH ã¢ïÝï ±¢Hï

…G}¢èÝ Ï¢¢ïHÝï Hx¢è

„çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê ãG¢ç…G}¢ tÜïU ¥vG±¢H

Îé‹²¢ ÜUè Ý¢ Ð¢»Î¢Úè

Îé‹²¢ x¢G}¢ ÜU¢ Í¢Ú ãñ

ÈGU¢ç…Ú Îé‹²¢ ÜUè ãÚ ™è…G }¢ïæ „Ï¢ÜGU¼ Hï x¢»

Îé‹²¢ „ï ÎêÚè Ï¢ÇGè Ýï’}¢¼ ãñ

wG±¢Ï¢ ¥¢ñÚ ¥¢ÚÁG¢ê»æ

„çÄ²ÎéÝ¢ HévG}¢¢Ý t ÜïU §à¢¢üÎ¢¼

Ï¢ïÅï ÜU¢ï Ý„èãG¼

„çÄ²ÎéÝ¢ }¢¢çHÜU çÏ¢Ý ÎèÝ¢Út ÜïU ¥vG±¢H

ç…S}¢ ¥¢ñÚ çÎH

Îé‹²¢ }¢ïÚï Í¢Ú }¢ïæ Î¢ç¶GH Ý ÈGUÚ}¢¢

Îé‹²¢ ÜU¢ ©}}¢èÎ±¢Ú

ÜUçH}¢» ¼GçÄ²Ï¢¢, çãGÈGU¢…G¼ ÜUÚ¼¢ ãñ

Îé‹²¢ ÜU¢ï }¢éÛ¢ „ï Ú¢ïÜU Îï

ÎèÝ Ï¢™¼¢ ãñ Ý Îé‹²¢

„çÄ²ÎéÝ¢ Î¢±êÎ ¼G¢§ü t ÜïU ¥vG±¢H

¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU ãéG„êH ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ

¥|¢è ¥|¢è ÜñGUÎ „ï ¥¢…G¢Î ãé±¢ ãêæ

„çÄ²ÎéÝ¢ ÈéUG…GñH t ÜïU ¥vG±¢H

|¢H¢§ü ± Ï¢éÚ¢§ü ÜUè ™¢Ï¢è

Îé‹²¢ çÆÜUÚè ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ „¢ïÝ¢ ãñ

}¢ñæ çÈUÚ |¢è Îé‹²¢ „ï Ï¢™êæx¢¢

„çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ à¢¢ÈïUG§üG tÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ

…¢ï Îé‹²¢ }¢¢æx¢¼¢ ãñ

Îé‹²¢ ÜU¢ï ¼èÝ ¼GH¢ÜGïUæ

ãGH¢H ÜU¢ çãG„¢Ï¢ ¥¢ñÚ ãGÚ¢}¢ ÐÚ ¥G…¢GÏ¢ ãñ

Î¢ïS¼ Ýé}¢¢ Îéà}¢Ý

„çÄ²ÎéÝ¢ ²ãìG²¢ çÏ¢Ý }¢é¥G¢…G t ÜïU ¥vG±¢H

Îé‹²¢ ÜU¢ï §GÏ¢í¼ ÜUè çÝx¢¢ã „ï Îï¶¢ï

à¢ñ¼G¢Ý ÜUè ÎéÜU¢Ý

Îé‹²¢ ÜUè ÜGUè}¢¼

Î¢ï ÎÚ±¢…G¢ïæ ±¢H¢ }¢ÜU¢Ý

±èÚ¢Ý ¥¢ñÚ ¥¢Ï¢¢Î çÎH

Îé‹²¢ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ çÜU„ ÜïU çH²ï ãñ ?

Îé‹²¢Î¢Ú¢ïæ ÜU¢ ãG¢H

Îé‹²¢ Îéà}¢Ý ãñ

Îé‹²¢ ÜUè Îéà}¢Ýè ÜU¢ }¢¼GHÏ¢

ãG¢ç„Hï ÜUH¢}¢

ÈGUÚ¢}¢èÝï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢

Îé‹²¢ »ÜU ÐéH ãñ

„Ï¢ „ï Ï¢ÇGè ÝïÜUè

¥¢x¢ ¥¢ñÚ Ð¢Ýè

»ÜU „Ó™¢ ±¢’Î¢

Îé‹²¢ ÜU¢ï ¥¢ÜGU¢ Ý Ï¢Ý¢¥¢ï

}¢éÛ¢ „ï Ï¢ÉG ÜUÚ ÜU¢ï§ü }¢¢HÎ¢Ú Ýãèæ

¼¥GÁ…éÏ¢ ãñ ©„ à¢wG„ ÐÚ

¶Gçà¢Ä²¼ï §H¢ãè ¥¢ñÚ …‹Ý¼ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼

86

86

87

88

88

88

88

88

89

89

90

90

91

91

91

91

92

93

93

94

94

94

95

95

95

95

96

96

97

98

98

99

99

99

100

101

101

101

102

102

103

103

104

105

105

105

106

106

106

106

107

107



5

Îé‹²¢ ÜïU à¢¢ïãÚ

Îé‹²¢ „ï ÜUÝ¢Ú¢ ÜUà¢è ¥zG…GH §GÏ¢¢Î¼ ãñ

¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ yÜU¢ }¢éwG¼„Ú ¼¥G¢LÈGU

§çwG¼¼¢}¢è ÜUçH}¢¢¼

}¢¥¢¶G…G¢ï }¢Ú¢…ï¥G

¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ ÜUè ÜéUG¼éÏ¢ ÜU¢ ¼¥G¢LÈGU

*****

Îé‹²¢ ÜU¢ï }¢éæã ÜïU Ï¢H çx¢Ú¢ Îè²¢

Ð¢Ýè ÐÚ ™HÝï ÜUè ±…ã

§ÏHè„ ÜU¢ï Ð‰ƒÚ }¢¢Ú¢

ã…G¢Ú ãêGÚ¢ïæ „ï çÝÜU¢ãG

„¢Úè Îé‹²¢ |¢è çÜUÈGU¢²¼ Ý ÜUÚï

¼æx¢è ¥¢ñÚ {¢ïÜïU ÜU¢ Í¢Ú

¥G}¢H ãè ÜU¢}¢ ¥¢»x¢¢

107

108

108

108

109

110

110

110

111

111

112

114

116

*

{......ÝïçÜU²¢ïæ ÜU¢ …G¶GèÚ¢......}}¢èÆï }¢èÆï §SH¢}¢è |¢¢§²¢ï !

¥ËH¢ã ± Ú„êH ÜUè wG¢éà¢ÝêÎèÜïU ãéG„êH ¥¢ñÚ Ï¢¢ çÜUÚÎ¢Ú }¢é„H}¢¢Ý Ï¢ÝÝï ÜïU çH²ï “Î¢’±¼ï

§SH¢}¢è” ÜïU §à¢¢¥G¼è §Î¢Úï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï “}¢-ÎÝè

§‹¥G¢}¢¢¼” Ý¢}¢è çÚ„¢H¢ ãG¢ç„H ÜUÚ ÜïU §„ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜUGç…G‹Îx¢è x¢é…G¢ÚÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUèç…²ï J ¥¢ñÚ ¥ÐÝï ¥ÐÝï à¢ãÚ¢ïæ}¢ïæ ã¢ïÝï ±¢Hï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU ãzG¼¢±¢Ú „é‹Ý¼¢ïæ |¢Úï §…ç¼}¢¢¥G}¢ï æ Ð¢Ï¢ç‹Î²ï ±vG¼ ÜïU „¢ƒ çà¢ÜUü¼ ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ wG¢êÏ¢ wG¢êÏ¢ „é‹Ý¼¢ïæÜUè Ï¢ã¢Úïæ HêçÅ²ï J Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU „é‹Ý¼¢ïæ ÜUè ¼<Ï¢Ä²¼ ÜïUçH²ï Ï¢ï à¢é}¢¢Ú }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUHï à¢ãÚ Ï¢ à¢ãÚ, x¢¢ªæ Ï¢ x¢¢ªæ„ÈGUÚ ÜUÚ¼ï Úã¼ï ãñæ, ¥¢Ð |¢è „é‹Ý¼¢ïæ |¢Ú¢ „ÈGUÚ §çwG¼²¢Ú ÈGUÚ}¢¢ÜUÚ ¥ÐÝè ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU çH²ï “ÝïçÜU²¢ïæ ÜU¢ …G¶GèÚ¢” §ÜUn¢ÜUÚïæ J ¥¢Ð ¥ÐÝè ç…G‹Îx¢è }¢ïæ ãGñÚ¼ ¥æx¢ï…G ¼G¢ñÚ ÐÚ“}¢-ÎÝè §ç‹ÜGUH¢Ï¢” Ï¢ÚÐ¢ ã¢ï¼¢ Îï¶ïæx¢ï J

$$$$$$$



6

“Ï¢éÚï ¥G}¢H „ï Ï¢™¢ï” ÜïU 11 ãéGMÈGU ÜUè çÝSÏ¢¼ „ï§„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ï ÐÉGÝï ÜUè

“11 çÝÄ²¼ïæ”ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éS¼GÈGU¢ :“ ²¢’Ýè }¢é„H}¢¢Ý ÜUè çÝÄ²¼ ©„ ÜïU ¥G}¢H „ï Ï¢ïã¼Ú ãñ J”

Î¢ï }¢ÎÝè ÈUêH :-[1] çÏ¢x¢ñGÚ ¥ÓÀè çÝÄ²¼ ÜïU çÜU„è |¢è ¥G}¢Hï ¶GñÚ ÜU¢ ±¢Ï¢ Ýãèæ ç}¢H¼¢ J[2] ç…¼Ýè ¥ÓÀè çÝÄ²¼ïæ ç…G²¢Î¢, ©¼Ý¢ ¯±¢Ï¢ |¢è ç…G²¢Î¢ J{1} ãÚ Ï¢¢Ú ãG}Î ± {2} „H¢¼ ¥¢ñÚ {3} ¼¥GÃ±é…G ±

{4} ¼çS}¢Ä²¢ „ï ¥¢x¢G¢…G ÜUMæx¢¢ (§„è „ÈGUãGï ÐÚ ªÐÚ Îè ãé§ü Î¢ï ¥GÚÏ¢è§GÏ¢¢Ú¢¼ ÐÉG HïÝï „ï ™¢Ú¢ïæ çÝÄ²¼¢ïæ ÐÚ ¥G}¢H ã¢ï …¢»x¢¢) {5} çÚ…G¢» §H¢ãè ÜïUçH²ï §„ çÜU¼¢Ï¢ ÜU¢ ¥Ã±H ¼¢ ¥¢ç¶GÚ }¢é¼G¢H¥G¢ ÜUMæx¢¢ J {6} ãGœ¢H±S¥G §„ ÜU¢ Ï¢¢ ±éÁG¢ê ¥¢ñÚ çÜGUÏH¢ M }¢é¼G¢H¥G¢ ÜUMæx¢¢ J {7} …ã¢æ …ã¢æ“¥ËH¢ã” ÜU¢ Ý¢}¢ï Ð¢ÜU ¥¢»x¢¢ ±ã¢æ ¥¢ñÚ {8} …ã¢æ …ã¢æ“„ÚÜU¢Ú” ÜU¢ §S}¢ï }¢éÏ¢¢ÚÜU ¥¢»x¢¢ ±ã¢æ ÐÉGêæx¢¢ J{9} Îê„Ú¢ïæ ÜU¢ï ²ïã çÜU¼¢Ï¢ ÐÉGÝï ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢ªæx¢¢ J {10} §„ ãGÎè ïÐ¢ÜU »ÜU Îê„Úï ÜU¢ï ¼¢ïãìGÈGU¢ Î¢ï ¥¢Ð„ }¢ïæ }¢ãGÏÏ¢¼ Ï¢ÉGïx¢è J

ÐÚ ¥G}¢H ÜUè çÝÄ²¼ „ï (»ÜU ²¢ ãGSÏ¢ï¼¢ñÈGUèÜGU) ²ïã çÜU¼¢Ï¢ ¶GÚèÎ ÜUÚ Îê„Ú¢ïæ ÜU¢ï ¼¢ïãGìÈGU¼Ý Îêæx¢¢ J {11} çÜU¼¢Ï¢¼±x¢GñÚ¢ }¢ïæ à¢Ú§üG x¢GH¼Gè ç}¢Hè ¼¢ï Ý¢çà¢ÚèÝ ÜU¢ï ¼ãGÚèÚè ¼G¢ñÚ ÐÚ }¢éœ¢GH¥GÜUMæx¢¢ J (}¢é„ç‹ÝÈGU ²¢ Ý¢çà¢ÚèÝ ±x¢GñÚ¢ ÜU¢ï çÜU¼¢Ï¢¢ïæ ÜUè ¥xG¢H¢¼G ç„ÈGUü…GÏ¢¢Ýè Ï¢¼¢Ý¢ ¶G¢„ }¢éÈGUèÎ Ýãèæ ã¢ï¼¢)



7

¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢¥Á¢G : à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ãGÁ¢GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢

}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢S¢ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-Á¢G±è çÁ¢G²¢§ü

¼ÏHèx¢Gï ÜéGUÚ¥¢Ý¢ï S¢é‹Ý¼ ÜUè ¥G¢H}¢x¢èÚ x¢GñÚ çS¢²¢S¢è ¼ãGÚèÜU“Î¢’±¼ï §SH¢}¢è” ÝïÜUè ÜUè Î¢’±¼, »ãG²¢» S¢é‹Ý¼ ¥¢ñÚ §à¢¢¥G¼ï§GË}¢ï à¢Úè¥G¼ ÜU¢ï Îé‹²¢ |¢Ú }¢ï´ ¥G¢}¢ ÜUÚÝï ÜU¢ ¥GÁG}¢ï }¢éS¢}}¢}¢ Ú¶¼è ãñ,§Ý ¼}¢¢}¢ ©}¢êÚ ÜU¢ï Ï¢ ãGéSÝï wG¢êÏ¢è S¢Ú ¥‹Á¢¢}¢ ÎïÝï ÜïU çH²ï }¢é¼¥GgÎ

}¢Á¢¢çHS¢ ÜU¢ çÜGU²¢}¢ ¥G}¢H }¢ï´ H¢²¢ x¢²¢ ãñ çÁ¢Ý }¢ï´ S¢ï »ÜU }¢Á¢çHS¢“¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢” |¢è ãñ Á¢¢ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU ©G-H}¢¢

± }¢éçzG¼²¢Ýï çÜUÚ¢}¢ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H ãñ, çÁ¢S¢ Ýï ¶G¢çHS¢§GË}¢è, ¼ãGÜGUèÜGUè ¥¢ñÚ §à¢¢¥G¼è ÜU¢}¢ ÜU¢ Ï¢èÇG¢ ©Æ¢²¢ ãñ J §S¢ ÜïU}¢é‹ÎçÚÁ¢» Á¢GñH Àï à¢¢ï’Ï¢ï ãñ´ :{1} à¢¢ï’Ï¢» ÜéU¼éÏ¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ {2} à¢¢ï’Ï¢» ÎS¢èü ÜéU¼éÏ¢

{3} à¢¢ï’Ï¢» §SH¢ãGGè ÜéU¼éÏ¢ {4} à¢¢ï’Ï¢» ¼Ú¢çÁ¢}¢ïU ÜéU¼éÏ¢

{5} à¢¢ï’Ï¢» ¼zG¼èà¢ï ÜéU¼éÏ¢ {6} à¢¢ï’Ï¢» ¼¶GÚèÁ¢

“ ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢” ÜUè ¥Ã±HèÝ ¼ÚÁ¢èãG S¢ÚÜU¢Úï¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï S¢é‹Ý¼, ¥GÁ¢Gè}¢éH Ï¢-ÚÜU¼, ¥GÁ¢Gè}¢éH }¢¼üÏ¢¼,ÐÚ±¢Ý» à¢}¢»G çÚS¢¢H¼, }¢éÁ¢çgÎï ÎèÝ¢ï ç}¢ËH¼, ãG¢ç}¢²ï S¢é‹Ý¼, }¢¢çãG²ïçÏ¢Î¥G¼, ¥G¢çH}¢ï à¢Úè¥G¼, ÐèÚï ¼GÚèÜGU¼, Ï¢¢§G¯ï ¶GñÚ¢ï Ï¢-ÚÜU¼, ãGÁ¢GÚ¼ï¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥HãG¢Á¢ ¥H ãG¢çÈGUÁ¢G ¥H ÜGU¢Úè ¥àà¢¢ã §}¢¢}¢

¥ãG}¢Î ÚÁ¢G¢ ¶G¢Ý ÜUè çx¢Ú¢æ }¢¢²ã ¼S¢¢ÝèÈGU ÜU¢ï



8

Ú-}¢Á¢G¢ÝéH }¢éÏ¢¢ÚÜU 1425 çã.

¥G„Úï ãG¢çÁ¢GÚ ÜïU ¼ÜGU¢Á¢G¢ï´ ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ãGœ¢H ±S¥G S¢ãìH ©SHêÏ¢ }¢ï´ Ðïà¢

ÜUÚÝ¢ ãñ J ¼}¢¢}¢ §SH¢}¢è |¢¢§ü ¥¢ñÚ §SH¢}¢è Ï¢ãÝï´ §S¢ §GË}¢è, ¼ãGÜGUèÜGUè

¥¢ñÚ §à¢¢¥G¼è }¢ÎÝè ÜU¢}¢ }¢ï´ ãÚ }¢é}¢çÜUÝ ¼¥G¢±éÝ ÈGUÚ}¢¢»æ ¥¢ñÚ

}¢Á¢çHS¢ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï à¢¢»¥G ã¢ïÝï ±¢Hè ÜéU¼éÏ¢ ÜU¢ wG¢éÎ |¢è }¢é¼G¢H¥G¢

ÈGUÚ}¢¢»æ ¥¢ñÚ ÎêS¢Ú¢ï´ ÜU¢ï |¢è §S¢ ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢»æ J

¥ËH¢ã “Î¢’±¼ï §SH¢}¢è” ÜUè ¼}¢¢}¢ }¢Á¢¢çHS¢ Ï¢

à¢é}¢êH “¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢” ÜU¢ï çÎÝ x²¢Úã±è´ ¥¢ñÚ Ú¢¼

Ï¢¢Úã±è´ ¼ÚvGÜGUè ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ ã}¢¢Úï ãÚ ¥G}¢Hï ¶GñÚ ÜU¢ï Á¢Gï±Úï

§wGH¢S¢ S¢ï ¥¢Ú¢S¼¢ ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ Î¢ïÝ¢ï´ Á¢ã¢æ ÜUè |¢H¢§ ü ÜU¢ S¢Ï¢Ï¢

Ï¢Ý¢» J ã}¢ï´ Á¢GïÚï x¢é}Ï¢Îï ¶GÁ¢GÚ¢ à¢ã¢Î¼, Á¢‹Ý¼éH Ï¢ÜGUè¥G }¢ï´ }¢ÎÈGUÝ

¥¢ñÚ Á¢‹Ý¼éH çÈGUÚÎ¢ñS¢ }¢ï´ Á¢x¢ã ÝS¢èÏ¢ ÈGUÚ}¢¢» J



9

ÐãHï §„ï ÐÉG Hèç…²ï !§„ ãGÜGUèÜGU¼ „ï ÜU¢ï§ü §‹ÜU¢Ú Ýãèæ ÜUÚ „ÜU¼¢ çÜU §‹„¢Ý »ÜU

}¢é„¢çÈGUÚ ãñ …¢ï ¥ÐÝè ©¶GÚ±è }¢ç‹…GH ÜUè ¼GÚÈGU ¥Ä²¢}¢ï …GèS¼ ÜUè„é±¢Úè ÐÚ „é±¢Ú ãñ J ¼GÏ¢»G §‹„¢Ýè ÜïU }¢éwG¼çHÈGU ã¢ïÝï ÜUè çÏ¢Ý¢ ÐÚ}¢é„¢çÈGUÚ¢ïæ ÜU¢ ²ïã ÜGU¢çÈGUH¢ }¢éwG¼çHÈGU ¥ãÎ¢ÈGU¢ï ¥G…G¢§}¢ Hï ÜUÚ „ê»}¢ç‹…GH Ú±¢æ Î±¢æ ãñ J ÜU¢ï§ü Ú¢S¼ï ÜUè Úæx¢èçÝ²¢ïæ }¢ïæ ¶¢ï x¢²¢ ¥¢ñÚ ÜU¢ï§üÚ¢ã ÜïU Ðï™¢ï ¶G}¢ „ï Ï¢ï ¶GÏ¢Ú ¥ÐÝè }¢ç‹…GH ÐÚ Ý…GÚ x¢¢ÇGï ±¢ÚzG¼x¢èÜïU ¥G¢H}¢ }¢ïæ „ê» }¢ç‹…GH x¢¢}¢…GÝ ãñ J }¢é„¢çÈGUÚ¢ïæ Ýï ¼GÚãG ¼GÚãG ÜU¢ …G¢ÎïÚ¢ã §ÜUn¢ ÜUÚ Ú¶¢ ãñ, çÜU„è ÜU¢ …G¢Îï Ú¢ã }¢¢H¢ï Î¢ñH¼, „¢ïÝ¢-™¢æÎè,ãèÚï-…±¢çãÚ¢¼ ãñ ¼¢ï çÜU„è Ýï ¥ÐÝè ¥¢ñH¢Î ÜU¢ï ãè …G¢Îï Ú¢ã „}¢Û¢Ú¶¢ ãñ J ²ïã }¢é„¢çÈGUÚ ¥ÐÝï |¢Úï ãé» Î¢}¢Ý ÜïU Ï¢¢ ±é…êÎ ¼ãè Î¢}¢¢æ(²¢’Ýè ¶G¢Hè Î¢}¢Ý) ãñæ v²êæçÜU …¢ï …G¢Îï Ú¢ã ©‹ã¢ïæ Ýï §ÜUn¢ çÜU²¢ ãñ ²ïã}¢ç‹…GH „ï ÜU¢ï„¢ïæ ÎêÚ ¶Gy}¢ ã¢ï …¢»x¢¢ ¥¢ñÚ ²ïã Ý¢Î¢Ý }¢é„¢çÈGUÚ¶G¢§Ï¢¢ï ¶G¢ç„Ú ã¢ï ÜUÚ ¥ÐÝï ¥¢ÜGU¢ ± }¢¢ñH¢ ÜïU ãéGÁG¢êÚ ãG¢ç…GÚã¢ïx¢¢ …Ï¢ çÜU §„ ÜïU Ï¢Ú ¥Gv„ ±¢ïã }¢é„¢çÈGUÚ çÜU ç…„ Ýï Ý ¼¢ï }¢¢H¢ïÎ¢ñH¼ ÜUè ¼GÚÈGU Ý…GÚ ÜUè ¥¢ñÚ Ý ãè ¥ÐÝè ¥¢ñH¢Î ÐÚ ¼v²¢ çÜU²¢Ï¢çËÜU ¥ÐÝï }¢¢çHÜïU ãGÜGUèÜGUè ÜUè ÚãG}¢¼ ÐÚ |¢Ú¢ï„¢ ÜUÚ¼ï ãé»¼ÜGU±¢ ÜU¢ï ¥ÐÝ¢ }¢¼¢»G ÜU¢Ú±¢æ Ï¢Ý¢ ÜUÚ ÚwG¼ï „ÈGUÚ Ï¢¢æ{¢ ¼¢ï §„ „ïç…G²¢Î¢ ©„ ÜUè }¢ç‹…GH ©„ ÜUè }¢éà¼¢ÜGU Úã¼è ¥¢ñÚ ©„ ÜïU §çS¼vGÏ¢¢HÜïU çH²ï ¼ï…Gè „ï ¥¢x¢ï Ï¢ÉG¼è ãñ J

ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ „ãìH çÏ¢Ý ¥GÏÎéËH¢ã ÈGUÚ}¢¢¼ïãñæ : “ ²¢’Ýè „ÈGUÚï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU çH²ï ¼ÜGU±¢ ÜïU §GH¢±¢ ÜU¢ï§ü…G¢Îï Ú¢ã (²¢’Ýè „¢}¢¢Ýï „ÈGUÚ) Ýãèæ J”(1)

¼ÜGU±¢ ÜU¢ ãéG„êH §„ ÜïU }¢Ï¢¢Îè (²¢’Ýè §çÏ¼Î¢§ü Ï¢¢¼¢ïæ) ÐÚ}¢¢ñÜGUêÈGU ãñ v²êæçÜU ¥x¢Ú }¢Ï¢¢Îè ÜU¢ï §çwG¼²¢Ú Ý çÜU²¢ …¢» ¼¢ï ÜU¢ç}¢H

1



10

¼G¢ñÚ ÐÚ §„ ÜU¢ ãGé„êH Ý¢ }¢é}¢çÜUÝ ãñ J Îé‹²¢ „ï Ï¢ï Úx¢GÏ¢¼è, ãG„Î, x¢GèÏ¢¼,™éx¢GHè, ÜUèÝ¢ ±x¢GñÚ¢ ¼}¢¢}¢ Ï¢¢ç¼GÝè ¥}¢Ú¢…G „ï wG¢éÎ ÜU¢ï Ï¢™¢Ý¢ ¥¢ñÚçÎH ÜU¢ï ¥¢„êÎx¢è, Îê„Ú¢ïæ ÜUè ¶GñÚ wG±¢ãè, ¶G‹Î¢ Ðïà¢¢Ýè ¥¢ñÚ „¶G¢±¼±x¢GñÚ¢ „ï }¢éÚS„¥G¢ï }¢é„Á…¥G ÜUÚÝ¢ ¼ÜGU±¢ ÜUè }¢ç‹…GH ¼ÜU Ú„¢§ü ÜïU§çÏ¼Î¢§ü …GèÝï ãñæ J …¢ï §Ý …GèÝ¢ïæ ÐÚ §çS¼ÜGU¢}¢¼ „ï ÜGUÎ}¢ …}¢¢¼¢ Úã¼¢ãñ ±¢ïã ¥ËH¢ã ÜUè Ýé„Ú¼¢ï }¢ÎÎ „ï çÏ¢H ¥¢ç¶GÚ ¼ÜGU±¢ ÜU¢…¢ñãÚ ãG¢ç„H ÜUÚÝï }¢ïæ ÜU¢}²¢Ï¢ ã¢ï …¢¼¢ ãñ J

…GïÚï Ý…GÚ çÚ„¢H¢ “¥ÓÀï Ï¢éÚï ¥G}¢H” à¢ñwG¢éH §SH¢}¢ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥GH±è ãGg¢Î ãG…íG}¢è à¢¢ÈïUG§üG

(}¢ é¼±zGÈ G U ¢ 1132 çã.) ÜïU }¢ éÏ¢¢ÚÜU çÚ„¢Hï

ÜU¢ ©Îêü ¼…ü}¢¢ ãñ ç…„ }¢ïæ ¼ÜGU±¢ ÜU¢ï ¥ÐÝ¢Ýï ¥¢ñÚ Ï¢éÚè ¶GSH¼¢ïæ „ï§…ç¼Ý¢Ï¢ ÜUÚÝï ÜUè ¼Úx¢GèÏ¢ çÎH¢§ü x¢§ü ãñ ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ÜUè Ï¢ï ¯Ï¢¢¼è ¥¢ñÚ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU Î±¢}¢ ÜU¢ï ±¢…ïGãG çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J ãéG„êHï ¼ÜGU±¢, Îé‹²¢ „ï Ï¢ïÚx¢GÏ¢¼è, ¼GHÏ¢ï ¥¢ç¶GÚ¼, ¥ËH¢ã ± Ú„êH ÜUè §¼G¢¥G¼¢ï ÈGUÚ}¢¢æ Ï¢ÚÎ¢Úè ÐÚ §çS¼ÜGU¢}¢¼ Ð¢Ýï ¥¢ñÚ “¥ÐÝè ¥¢ñÚ

„¢Úè Îé‹²¢ ÜïU H¢ïx¢¢ïæ ÜUè §SH¢ãG ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢” ÜU¢ }¢éÜGUg„ …ÁGÏ¢¢©…¢x¢Ú ÜUÚÝï ÜïU çH²ï wG¢éÎ |¢è §„ çÚ„¢Hï ÜU¢ }¢é¼G¢H¥G¢ ÜUèç…²ï ¥¢ñÚãGSÏ¢ï §çS¼¼G¢¥G¼ }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ „ï ãçÎÄ²¼Ý ãG¢ç„H ÜUÚ ÜïU Îê„Ú¢ïæÜU¢ï Ï¢¼G¢ñÚï ¼¢ïãìGÈGU¢ Ðïà¢ ÜUèç…²ï J §„ ¼…ü}¢ï }¢ïæ …¢ï |¢è wG¢êçÏ¢²¢æ ãñæ ±¢ïã²ÜGUèÝÝ ¥ËH¢ã ¥¢ñÚ ©„ ÜïU Œ²¢Úï ãGÏ¢èÏ¢ ÜUè ¥G¼G¢¥¢ïæ, ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜUè §GÝ¢²¼¢ïæ ¥¢ñÚ à¢ñ¶Gï¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼, Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢}¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè



11

ÜUè ÐéÚ wG¢éHê„ Îé¥G¢¥¢ïæ ÜU¢ Ý¼è…¢ ãñ ¥¢ñÚ …¢ï ¶G¢ç}¢²¢æ ãñæ ©Ý }¢ïæ ã}¢¢ÚèÜU¢ï¼¢ã ÈGUãì}¢è ÜU¢ ÎwGH ãñ J

¼…ü}¢¢ ÜUÚ¼ï ãé» Î…ïü …ñGH ©}¢êÚ ÜU¢ wG¢é„ê„è ¼G¢ñÚ ÐÚ ¶G²¢HÚ¶¢ x¢²¢ ãñ :

....... „Hè„ ¥¢ñÚ Ï¢¢ }¢éãG¢±Ú¢ ¼…ü}¢¢ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ ¼¢çÜU ÜU}¢ ÐÉGïçH¶ï §SH¢}¢è |¢¢§ü |¢è „}¢Û¢ „ÜïUæ J

....... ¥¢²¢¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜU¢ ¼…ü}¢¢ ¥¢’H¢ ãG…GÚ¼, §}¢¢}¢ï ¥ãHï„é‹Ý¼, à¢¢ã §}¢¢}¢ ¥ãG}¢Î Ú…G¢ ¶G¢Ý ÜïU ¼…ü}¢» ÜéUGGÚ¥¢Ý“ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý” „ï çH²¢ x¢²¢ ãñ J

.......¥¢²¢¼ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜïU ãG±¢Hï Ýè…G ãGœ¢H }¢vGÎêÚ ¥ãG¢Îè¯¢ï ¥vG±¢H±x¢GñÚ¢ ÜUè ¼¶G¢Úè… ÜU¢ |¢è »ãç¼}¢¢}¢ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J

.......Ï¢¢’…G }¢ÜGU¢}¢¢¼ ÐÚ }¢éÈGUèÎ ± …GMÚè ãG±¢à¢è ÜU¢ §Hç¼…G¢}¢çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J

......}¢éçàÜUH ¥ËÈGU¢…G ÐÚ »’Ú¢Ï¢ Hx¢¢Ýï ÜUè „¥Gì² |¢è ÜUè x¢§ü ãñ J

.......}¢éçàÜUH ¥ËÈGU¢…G ÜïU }¢¥G¢Ýè çãH¢HñÝ (.......) }¢ïæ çH¶Ýï ÜU¢»ãç¼}¢¢}¢ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J

......¥GH¢}¢¢¼ï ¼ÚÜGUè}¢ (L}¢ê…Gï ¥±ÜGU¢ÈGU) ÜU¢ |¢è ¶G²¢H Ú¶¢ x¢²¢ ãñ J¥ËH¢ã ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ã }¢ïæ Îé¥G¢ ãñ çÜU ã}¢ïæ “¥ÐÝè ¥¢ñÚ

„¢Úè Îé‹²¢ ÜïU H¢ïx¢¢ïæ ÜUè §SH¢ã ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢” ÜUÚÝï ÜïU çH²ï }¢-ÎÝè§‹¥G¢}¢¢¼ ÐÚ ¥G}¢H ¥¢ñÚ }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ïæ }¢ïæ „ÈGUÚ ÜUÚÝï ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè ¼}¢¢}¢ }¢…¢çH„ Ï¢ à¢é}¢êH }¢…çH„ï¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ ÜU¢ï çÎÝ ÐÓ™è„±èæ Ú¢¼ ÀÏÏ¢è„±èæ ¼ÚvGÜGUè¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J

à¢¢ï’Ï¢» ¼Ú¢ç…}¢ï ÜéU¼éÏ¢ (}¢…çH„ï ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢)

$$$$$$$



12

¼¥G¢LÈïGU }¢é„ç‹ÝÈGUÝ¢}¢ ± Ý„Ï¢ :

¥¢Ð ÜU¢ Ý¢}¢ï Ý¢}¢è §S}¢ï çx¢Ú¢}¢è ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥GH±è

çÏ¢Ý }¢éãG}}¢Î ãGg¢Î ãñ J

ç±H¢Î¼ï Ï¢¢ „¥G¢Î¼ :¥¢Ð à¢é}¢¢Hè “ãG…G Ú}¢ê¼” ÜïU ÜGUÎè}¢ à¢ãÚ

“¼Úè}¢” ÜïU }¢…G¢ÈGU¢¼ }¢ïæ ±¢ÜGïU¥G “„Ï¢èÚ” Ý¢}¢è Ï¢S¼è }¢ïæ à¢Ï¢ï …é}¢¢’Ú¢¼

5 „ÈGULH }¢é…GzGÈGUÚ 1044 çã…Úè ÜU¢ï ÐñÎ¢ ãé» J

§GË}¢è ç…G‹Îx¢è ÜU¢ ¥¢x¢G¢…G :¥¢Ð Ýï §çÏ¼Î¢§ü ¼¢’Hè}¢ “¼Úè}¢” }¢ïæ ãG¢ç„H

ÜUè J Ï¢™ÐÝ ãè }¢ïæ ÝêÚï Ï¢„¢Ú¼ (²¢’Ýè Îï¶Ýï ÜUè ÜéUGGÃ±¼) „ï }¢ãGM}¢ ã¢ï x¢»

ƒï ç…„ ÜïU Ï¢ÎHï }¢ïæ ¥ËH¢ã Ýï “ÝêÚï Ï¢„èÚ¼” „ï Ý±¢…G¢ J

¥¢Ð Ýï „¢Úè ç…G‹Îx¢è ¥ÐÝï …G}¢¢Ýï ÜïU Ý¢}¢±Ú ©G-H}¢¢»

ÎèÝ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ ÜUÚÝï ¥¢ñÚ ¥ÐÝè …G¢¼ ÜU¢ï …Gï±Úï §GË}¢

„ï ¥¢Ú¢S¼¢ ÜUÚÝï }¢ïæ x¢é…G¢Úè J

¥„¢ç¼…G» çÜUÚ¢}¢ :¥¢Ð Ýï ç…Ý ©G-H}¢¢ „ï §çv¼„¢Ï¢ï ÈñUG…G çÜU²¢

©Ý }¢ïæ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ãGÏ¢èÏ¢ ©G}¢Ú çÏ¢Ý ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý ¥Gœ¢G¢„, ãG…GÚ¼ï

„çÄ²ÎéÝ¢ ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÜGUèH çÏ¢Ý ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý „ÜGU¢ÈGU, ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢

¥GËH¢}¢¢ ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý çÏ¢Ý à¢ñ¶G §üGÎèÎ, ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GËH¢}¢¢



13

ãGÏ¢èÏ¢ „ãìH çÏ¢Ý ¥ãG}¢Î ¥¢ñÚ ¥G¢çH}¢ï }¢vÜU¢ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GËH¢}¢¢

„çÄ²ÎéÝ¢ }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý ¥GH±è „ÜGU¢ÈGU ±x¢GñÚ¢ ÜïU¥S}¢¢» çx¢Ú¢}¢è }¢¢’MÈGU ãñæ J±¢’…G¢ï Ý„èãG¼ :

¥ÐÝè §GË}¢è ± ¥G}¢Hè ¼ÚçÏ¢Ä²¼ ÜïU Ï¢¢’Î ¥¢Ð Ýï H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï ±¢’…G¢ï Ý„èãG¼ ÜUÚÝï ÜU¢ ç„çË„H¢ à¢éM¥G çÜU²¢ J ±¢’…G¢ïÝ„èãG¼ ÜU¢ï „éÝ ÜUÚ H¢ïx¢ …¢ïÜGU ÎÚ …¢ïÜGU ¥¢Ð ÜïU Ð¢„ ¥¢Ýï Hx¢ï ¥¢ñÚÜéUGGÏ¢¢ïü …±¢Ú }¢ïæ |¢è ¥¢Ð ÜïU ±¢’…G¢ï Ý„èãG¼ ÜU¢ ÈñGU…GÐãéæ™Ý¢ à¢éM¥G ã¢ï x¢²¢ J ¥}¢èÚ ± x¢GÚèÏ¢ „Ï¢ ãè Ï¢Ú¢Ï¢Ú }¢éS¼ÈGUè…G ã¢ïÝïHx¢ï J ¥ËH¢ã Ýï ¥¢Ð ÜïU ÐéÚ ¥¯Ú Ï¢²¢Ý¢¼ÜïU …GÚè»G Ï¢ï à¢é}¢¢Ú H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï ÝzG¥G Ï¢wGà¢¢ J¼H¢ç}¢…G¢ :

…Ï¢ ¥¢Ð Ýï ¼ÎÚè„ ÜU¢ ¥¢x¢G¢…G ÈGUÚ}¢¢²¢ ¼¢ï»ÜU Ï¢ãé¼ Ï¢ÇGè ¼¢’Î¢Î Ýï ¥¢Ð ÜïU ±„è¥G §GË}¢ „ï ±¢çÈGUÚ çãGS„¢Ð¢²¢ J ¥¢Ð ÜïU ¥ÜU¢çÏ¢Ú ¼H¢ç}¢…G¢ }¢ïæ „ï ÜéUÀ ÜïU Ý¢}¢²ïã ãñæ : ¥¢Ð ÜïU à¢ã…G¢Îï ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ãGÏ¢èÏ¢ ãG„Ý çÏ¢Ý ¥GÏÎéËH¢ããGg¢Î, ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ãGÏ¢èÏ¢ ¥ãG}¢Î çÏ¢Ý …GñÝ …èà¢è, ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ãGÏ¢èÏ¢ ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý çÏ¢Ý ¥GÏÎéËH¢ã, ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ãGÏ¢èÏ¢ }¢éãG}}¢ÎçÏ¢Ý …ñGÝ çÏ¢Ý „}¢è¼G, ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ãGÏ¢èÏ¢ ©G}¢Ú çÏ¢Ý …ñGÝ çÏ¢Ý„}¢è¼G, ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ãGÏ¢èÏ¢ ©G}¢Ú çÏ¢Ý ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý, ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ãGÏ¢èÏ¢ ¥GHè çÏ¢Ý ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥GÏÎéÚüãG}¢¢Ý „ÜGU¢ÈGU, ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ãGÏ¢èÏ¢ }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý ©G}¢Ú çÏ¢Ý ¼G¢ã¢ „²¢ÈGUè „ÜGU¢ÈGU §Ý ÜïU §GH¢±¢ |¢è Ï¢ãé¼ „ï H¢ïx¢¢ïæ Ýï ¥¢Ð „ï §çv¼„¢Ï¢ï§GË}¢ çÜU²¢ J



14

¼„ÝèÈGU¢ï ¼¢HèÈGU¥¢Ð Ýï …Ï¢ ÎèÝï §SH¢}¢ ÜUè §à¢¢¥G¼ ÜïU çH²ï

ÜGUH}¢ ©Æ¢²¢ ¼¢ï ©„ ±vG¼ ¥¢Ð ÜU¢ Ðñx¢G¢}¢ …x¢ã …x¢ã Ðãéæ™ ™éÜU¢ ƒ¢ JÐ„ §GË}¢ ÜïU Œ²¢„ï ¥¢Ð ÜïU ±¢’…G ÜïU „¢ƒ „¢ƒ ¥Ï¢¥¢Ð ÜUè ÜéUG¼éÏ¢ „ï |¢è „ñÚ¢Ï¢ ã¢ïÝï Hx¢ï J ¥¢Ð Ýï Ï¢ï à¢é}¢¢Ú ÜéUG¼éÏ¢ ¼„ÝèÈGUÈGUÚ}¢¢§üæ J …Ï¢ ¥¢Ð ÜUè Ý„èãG¼¢ïæ ¥¢ñÚ }¢±¢§G…G ÜU¢ï …}¥GçÜU²¢ x¢²¢ ¼¢ï §Ý ÜUè ÜU¯Ú¼ ÜUè ±…ã „ï §‹ãïæ ²v…¢ ÜUÚÝï }¢ïæ Ï¢ÇGèÎéà±¢Úè ÜU¢ „¢}¢Ý¢ ÜUÚÝ¢ ÐÇG¢ ¥¢ñÚ ™êæçÜU ¥¢Ð ÜUè ÜéUG¼éÏ¢ÜU¢ï Ï¢ï ÐÝ¢ã }¢vGÏ¢êçHÄ²¼ ãG¢ç„H ƒè ¥¢ñÚ H¢ïx¢ Ï¢ÇGï à¢¢ñÜGU „ï §Ý çÜU¼¢Ï¢¢ïæ„ï §çS¼ÈGU¢Î¢ ÜUÚ¼ï ƒï ç…„ ÜUè ±…ã „ï Ï¢¢’…G çÜU¼¢Ï¢¢ïæ ÜU¢ Îê„Úè …GÏ¢¢Ý¢ïæ}¢¯HÝ ¥æx¢íï…Gè ¥¢ñÚ ÈíGU¢‹„è„è ±x¢GñÚ¢ }¢ïæ |¢è ¼…ü}¢¢ çÜU²¢ x¢²¢ J

¥¢Ð ÜUè ÜéUG¼éÏ¢ çÜU„è ¼¥G¢LÈGU ÜUè }¢¢ïãG¼¢…Ýãèæ J ¼¢ ã}¢ ãéG„êHï Ï¢-Ú-ÜU¼ ÜïU çH²ï ™‹Î ÜïU Ý¢}¢ ç…GRU çÜU²ï …¢¼ï ãñæ :

§Ý ÜïU §GH¢±¢ Îèx¢Ú ±„¢²¢ ± Ú„¢§H ±x¢ñGÚ¢ à¢¢ç}¢H ãñæ J ¥¢Ð ÜU¢ }¢Á¢}¢ê¥G» ÜUH¢}¢ ¥¢ñÚ Îè±¢Ý

¥¢ñÚ ¥ÜU¯Ú ÜéUG¼éÏ¢ …Gï±Úï ¼GÏ¥G „ï ¥¢Ú¢S¼¢ãñæ J ç…‹ãïæ ¥G±¢}¢é‹Ý¢„ }¢ïæ Ï¢ÇGè }¢vGÏ¢êçHÄ²¼ ãG¢ç„H ãé§ü, ©G-H}¢¢ ±¥ãHï }¢¢’çÚÈGU¼ Ýï §Ý ÜU¢ï Ï¢ïãGÎ Ð„‹Î çÜU²¢ J Ý ç„ÈüGU ²ïã Ï¢çËÜU §ÝÜU¢ï MãG ÜUè çx¢G…G¢ ÜGUÚ¢Ú çÎ²¢ ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU “§Ý ÜUè ÜéU¼éÏ¢ãéGÁ…¼éH §SH¢}¢ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¥Ï¢ê ãG¢ç}¢Î }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý}¢éãG}}¢Î x¢G…G¢Hè ÜUè ¼¢’Hè}¢¢¼ ÜU¢ çÝ™¢ïÇG ãñæ J çHã¢…G¢ÜU¢ï§ü }¢é„H}¢¢Ý §Ý „ï Ï¢ï ¼±Á…¢ïx¢è Ý Ï¢Ú¼ï J ¥ËH¢ã }¢é„ç‹ÝÈGU

ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼¢ïæ „ï §Ý ÜUè çÜU¼¢Ï¢¢ïæ ÜU¢ï H¢ïx¢¢ïæ ÜïU çH²ï}¢…GèÎ Ý¢ÈïGU¥G Ï¢Ý¢» J”



15

„ÈGUÚï ãGÁ…¢ï ç…G²¢Ú¼ï }¢ÎèÝ» }¢éÝÃ±Ú¢ :1079 çã…Úè ¥¢Ð ÜUè ç…G‹Îx¢è ÜU¢ ±¢ïã ãG„èÝ

„¢H ƒ¢ çÜU ç…„ }¢ïæ ¥¢Ð Ýï ãGÚ}¢ñÝï à¢ÚèÈñGUÝ (²¢’Ýè }¢vÜU» }¢éÜUÚü}¢¢ ±

}¢ÎèÝ» }¢éÝÃ±Ú¢) ÜU¢ „ÈGUÚ §çwG¼²¢Ú ÈGUÚ}¢¢²¢ J

ãG… ÜUè „¥G¢Î¼ Ð¢§ü ¥¢ñÚ çÈUÚ „çÄ²ÎéH ÜU¢ñÝñÝ, ÚãG}¢¼ï Î¢ÚñÝ

ÜïU Ú¢ï…G» }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜUè ç…G²¢Ú¼ ÜU¢ ¥G…Gè}¢ à¢ÈüGU |¢è

ãG¢ç„H çÜU²¢ J Î¢ñÚ¢Ýï „ÈGUÚ …Ï¢ ¥¢Ð Ýï ©G-H}¢¢»

ãGÚ}¢ñÝï à¢ÚèÈñGUÝ „ï }¢éH¢ÜGU¢¼ïæ ÜUèæ ¼¢ï ±¢ïã ¥¢Ð ÜïU §GË}¢è }¢ÜGU¢}¢¢ï }¢¼üÏ¢¢ ÐÚ

ÚàÜU ÜUÚÝï Hx¢ï ¥¢ñÚ ©‹ã¢ïæ Ýï ¥¢Ð ÜUè ÜGUÎí¢ï }¢ç‹…GH¼

ÜU¢ï Ðã™¢Ý ÜUÚ Ï¢ïãGÎ ¼¢’…Gè}¢¢ï ¼¢ïÜGUèÚ ÈGUÚ}¢¢§ü J

ç±„¢H :¥¢Ð H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï ¥ËH¢ã „ï ç}¢H¢¼ï,

§GË}¢¢ï çãGv}¢¼ ÜïU Œ²¢„¢ïæ ÜU¢ï „ñÚ¢Ï¢ ÜUÚ¼ï ¥¢ñÚ §GË}¢¢ï ¥G}¢H ÜïU }¢¢ï¼è

HêÅ¢¼ï ãé» Ï¢Ú¢ï…G }¢æx¢H 7 ÁG¢ê ÜGU¢’Îç¼H ãGÚ¢}¢ 1132 çã…Úè ÜU¢ï

Îé‹²¢» ÈGU¢Ýè „ï LwG„¼ ã¢ï x¢» J

¥¢Ð ÜïU …„Îï ¶G¢ÜUè ÜU¢ï ¥¢Ð ÜïU ÐñÎ¢§à¢è à¢ãÚ

“¼Úè}¢” ÜïU ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý }¢ïæ ç„ÐéÎïü ¶G¢ÜU çÜU²¢ x¢²¢ J

{¥ËH¢ã ÜUè ©Ý ÐÚ ÚãG}¢¼ ã¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU „ÎÜGïU ã}¢¢Úè }¢x¢GçÈGUÚ¼ ã¢ï J ¥¢}¢èÝ}

$$$$$$$



16

¥¢x¢G¢…ïG „é¶GÝ¼}¢¢}¢ ¼¢’ÚèÈïGUæ ¥ËH¢ã ÜïU çH²ï ãñæ …¢ï ¼}¢¢}¢ …ã¢Ý¢ïæ

ÜU¢ Ð¢HÝï ±¢H¢ ãñ, ç…„ Ýï §‹„¢Ý ÜU¢ï ç}¢^è „ï ÐñÎ¢ çÜU²¢ ¥¢ñÚ ©„ ÜUèÝSH »ÜU Ï¢ï ÜGUÎí Ð¢Ýè ÜïU wG¢éH¢„¢ (²¢’Ýè ÝéyGÈïGU) „ï Ú¶è ¥¢ñÚ ¶G„¢Ú¢Ð¢Ýï ±¢H¢ïæ }¢ïæ ¼}¢¢}¢ §‹„¢Ý¢ïæ ÜU¢ï çÏ¢H ©G}¢ê}¢ Ï¢²¢Ý ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ Ï¢¢ã}¢ ãGÜGU± „Ï¢í ÜUè ¼ËÜGUèÝ ÜUÚÝï ±¢Hï }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ï ©Ý ÜïU …Gé}¢Úï „ï çÝÜU¢H¢¥¢ñÚ ¥ãHï §ü}¢¢Ý ÜU¢ï ÝïÜUè ¥¢ñÚ |¢H¢§ü ÜïU ÜU¢}¢¢ïæ ÐÚ »ÜU Îê„Úï ÜïU „¢ƒ¼¥G¢±éÝ ÜUÚÝï ÜU¢ ãéGv}¢ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ ¥¢ñÚ ©‹ãïæ §„ Ï¢¢¼ ÜUè ¶GÏ¢Ú ÎèçÜU ©„ ÜUè Ï¢¢Úx¢¢ãï ¥G¢Hè }¢ïæ ©Ý }¢ïæ „Ï¢ „ï ç…G²¢Î¢ §GÁG…G¼ ±¢H¢ ±¢ïããñ …¢ï „Ï¢ „ï ç…G²¢Î¢ }¢éœ¢ÜGUè ± ÐÚãï…Gx¢¢Ú ãñ, ±¢ïã ÐÚãï…Gx¢¢Ú¢ïæ ÜU¢ ±¢Hè± }¢ÎÎ x¢¢Ú ãñ, ©„ Ýï ç…‹Ý¢ï §‹„ ÜU¢ï ç„ÈüGU ¥ÐÝè §GÏ¢¢Î¼ ÜïU çH²ï ÐñÎ¢ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ, Îé‹²¢ ¥¢Ï¢¢Î ÜUÚÝï ¥¢ñÚ }¢¢H …}¥G ÜUÚÝï ÜïU çH²ï ÝãèæÏ¢çËÜU ±¢ïã ©‹ãï æ Îé‹²¢ ÜïU }¢ é¥G¢}¢Hï }¢ ï æ ¥ÐÝï Ú„êHï ¥}¢èÝ

ÜUè …GÏ¢¢Ýï ãGvGÜïGU ¼…éü}¢¢Ý „ï ¼}Ï¢èã ÈGUÚ}¢¢ ™éÜU¢ ãñ J™éÝ¢‹™ï, ¥ËH¢ã ÜïU Œ²¢Úï ãGÏ¢èÏ¢, ãGÏ¢èÏ¢ï HÏ¢èÏ¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢éÛ¢ï ²ïã ±ãGì² Ýãèæ ÜUè x¢§üçÜU }¢¢H …}¥G ÜUMæ ¥¢ñÚ ¼¢ç…Ú¢ïæ }¢ïæ „ï ã¢ï Úãêæ HïçÜUÝ }¢éÛ¢ï ²ïã ±ãGì² ÜUèx¢§ü ãñ çÜU ¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜUè ¼SÏ¢èãG Ï¢¢ïH¢ï ¥¢ñÚ „…Î¢ ÜUÚÝï ±¢H¢ïæ }¢ïæ ã¢ï Úã¢ï¥¢ñÚ ¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜUè §GÏ¢¢Î¼ ÜUÚ¼ï Úã¢ï ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ±ÈGU¢¼ Ð¢¥¢ï J”(1)

Ð„ ãÚ à¢wG„ ÜUè „¥G¢Î¼ }¢‹Îè ¥¢ñÚ ÜU}¢¢H §„ }¢ïæ ãñ çÜU ç…ÝÏ¢¢¼¢ïæ ÜU¢ ©„ï ãéGv}¢ çÎ²¢ x¢²¢ ãñ ©Ý ÜUè Ð¢Ï¢‹Îè ÜUÚï ¥¢ñÚ ç…„ }¢vG„Î

1



17

ÜïU çH²ï ©„ï ÐñÎ¢ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ }¢éçwGH„ ã¢ï ÜUÚ wG¢éÎ ÜU¢ï ©„ ÜïU çH²ï

ÈGU¢çÚx¢G ÜUÚ Hï J Ýè…G ç…Ý Ï¢¢¼¢ïæ „ï }¢‹¥G çÜU²¢ x¢²¢ ãñ ©Ý „ï Ï¢¢…G Úãï,

Í¢¢ïÜïU Ï¢¢…G, Ï¢ï ±éÜGUêÈGU H¢ïx¢¢ïæ ÜïU Ï¢¢ç¼GH ± HxG± ÜU¢}¢¢ïæ ¥¢ñÚ Ý¢Î¢Ý¢ïæ,

Ï¢ïÜU¢Ú¢ïæ ÜïU ÈGU„¢Î¢¼ }¢ïæ Ý ¥¢» J

¥ËH¢ã ã}¢¢Úï ¥¢ÜGU¢ ± }¢¢ñH¢ ãéGÁG¢êÚ „çÄ²ÎéH }¢é„üHèÝ,

¶G¢¼}¢é‹ÝçÏ¢Ä²èÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢éãG}}¢Îï }¢éS¼GÈGU¢

ÐÚ ç…‹ãïæ ¼}¢¢}¢ …ã¢Ý¢ïæ ÜïU çH²ï ÚãG}¢¼ Ï¢Ý¢ ÜUÚ |¢ï…¢ ¥¢ñÚ ¥¢Ð

ÜUè ¥¢H¢ï ¥SãG¢Ï¢ ÐÚ ¥¢ñÚ |¢H¢§ü ÜïU „¢ƒ ©Ý ÜUè

ÐñÚ±è ÜUÚÝï ±¢H¢ïæ ÐÚ ¼¢ çÜGU²¢}¢¼ ÚãG}¢¼ Ý¢ç…GH ÈGUÚ}¢¢» J

: ¶GñÚ ÜUè Ï¢é‹²¢Î ¶GË±¼¢ï …Ë±¼ }¢ïæ ¥ËH¢ã

„ï ÇÚÝï ÐÚ ãñ J ¼ÜGU±¢ »ÜU »ï„è ¶GSH¼ ãñ çÜU …¢ï §„ï

§çwG¼²¢Ú ÜUÚ Hï¼¢ ãñ Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè |¢H¢§²¢æ ©„ }¢ïæ …}¥G

ã¢ï …¢¼è ãñæ J §SH¢}¢ }¢ïæ ©„ ÜUè ¥G-…G}¢¼ ¥¢ñÚ ©G-H}¢¢» ãGvGÜGU¢ ÜUè

Ý…GÚ }¢ïæ ©„ ÜUè ÜGUÎí¢ï }¢ç‹…GH¼ ÜUè ±…ã „ï ±¢ïã ¥ÐÝï wG¢éyGÏ¢¢ï æ,

Ï¢²¢Ý¢¼ ¥¢ñÚ }¢±¢§G…G ÜU¢ ¥¢x¢G¢…G ¼ÜGU±¢ ÜUè Ý„èãG¼ „ï ÜUÚ¼ï ãñæ J

¥¢ñÚ ™êæçÜU ¼ÜGU±¢ ¼}¢¢}¢ |¢H¢§²¢ïæ ÜU¢ }¢Á}¢ê¥G¢ ãñ §„ çH²ï wG¢éyGÏ¢¢

}¢ï æ …GMÚè Ý„èãG¼ ÜUÚ¼ï ±vG¼ §„è ÐÚ §çv¼ÈGU¢ çÜU²¢ …¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ

¥ÜU¢çÏ¢ÚèÝ }¢ïæ „ï çÜU„è „ï …Ï¢ ÜU¢ï§ü Ý„èãG¼ ÜU¢ ¼GHÏ¢x¢¢Ú ãé±¢ ¼¢ï

©‹ã¢ïæ Ýï }¢ãGì…G ¼ÜGU±¢ ÜUè Ý„èãG¼ ÈGUÚ}¢¢§ü J

$$$$$$$



18

¼ÜGU±¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ ÜéUGGÚ¥¢Ýè ¥¢²¢¼ãéGv}¢ï §H¢ãè ± ¼¢ÜUèÎï §H¢ãè :

wG¢éÎ¢» ¥ãGÜU}¢éH ãG¢çÜU}¢èÝ Ýï ¥x¢Hï çÐÀHï ¼}¢¢}¢

H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï ¼ÜGU±¢ ± ÐÚãï…Gx¢¢Úè ÜUè ¼¢ÜUèÎ ÈGUÚ}¢¢§ü ãñ ¥¢ñÚ …¢ Ï¢…¢ §„

ÜU¢ ¥G¢}¢ ãéGv}¢ |¢è §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J ™éÝ¢‹™ï,

§à¢¢üÎï Ï¢¢Úè ¼¥G¢H¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ Ï¢ïà¢ÜU

¼¢ÜUèÎ ÈGUÚ}¢¢ Îè ãñ ã}¢ Ýï ©Ý „ï …¢ï ¼é}¢

„ï ÐãHï çÜU¼¢Ï¢ çÎ²ï x¢» ¥¢ñÚ ¼é}¢ ÜU¢ï

çÜU ¥ËH¢ã „ï ÇÚ¼ï Úã¢ï J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : »ï H¢ïx¢¢ï !

¥ÐÝï ÚÏ¢ „ï ÇÚ¢ï ç…„ Ýï ¼é}ãï æ »ÜU

…¢Ý „ï ÐñÎ¢ çÜU²¢ J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : »ï §ü}¢¢Ý

±¢H¢ï ! ¥ËH¢ã „ï ÇÚ¢ï ¥¢ñÚ „è{è

Ï¢¢¼ ÜUã¢ï J

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : »ï §ü}¢¢Ý

±¢H¢ï ! ¥ËH¢ã „ï ÇÚ¢ï …ñ„¢ ©„

„ï ÇÚÝï ÜU¢ ãGÜGU ãñ J

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¼¢ï ¥ËH¢ã

„ï ÇÚ¢ï …ã¢æ ¼ÜU ã¢ï „ÜïU J



19

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥ËH¢ã

çÜU„è …¢Ý ÐÚ Ï¢¢ïÛ¢ Ýãèæ Ú¶¼¢ }¢x¢Ú

©„è ÜGU¢çÏ¢H ç…¼Ý¢ ©„ï çÎ²¢ ãñ J

§Ý ÜïU §GH¢±¢ |¢è ÜU¯èÚ ¥¢²¢¼ }¢ïæ ¼ÜGU±¢ §çwG¼²¢Ú ÜUÚÝï ÜU¢ãéGv}¢ çÎ²¢ x¢²¢ ãñ J

$$$$$$$

¼ÜGU±¢ ÜïU 8 ÈGU…G¢§H¢ï ÈGU±¢§ÎwG¢éÎ¢» ãG‹Ý¢Ý¢ï }¢‹Ý¢Ý Ýï ¥ãHï ¼ÜGU±¢ ÜïU çH²ï …¢ï ÎèÝè

± Îé‹²±è ÈGU±¢§Î Ú¶ï ãñæ ©Ý }¢ïæ „ï ÜéUÀ Ï¢²¢Ý çÜU²ï …¢¼ï ãñæ :{1}......¼æx¢ÎS¼è „ï Ý…¢¼ :

…¢ï ¼ÜGU±¢ §çwG¼²¢Ú ÜUÚ¼¢ ãñ ©„ï ¼æx¢ÎS¼è „ï Ý…¢¼ Îè …¢¼è ¥¢ñÚ±ã¢æ „ï çÚÁGÜGU ¥G¼G¢ çÜU²¢ …¢¼¢ ãñ …ã¢æ ©„ ÜU¢ x¢é}¢¢Ý Ý ã¢ï J ™éÝ¢‹™ï,

§à¢¢üÎ ã¢ï¼¢ ãñ :¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ …¢ï

¥ËH¢ã „ï ÇÚï ¥ËH¢ã ©„ ÜïU çH²ï

Ý…¢¼ ÜUè Ú¢ã çÝÜU¢H Îïx¢¢ ¥¢ñÚ ©„ï ±ã¢æ

„ï Ú¢ï…Gè Îïx¢¢ …ã¢æ ©„ ÜU¢ x¢é}¢¢Ý Ý ã¢ï J

{2}......çãÎ¢²¼ :ÜéUGGÚ¥¢Ýï ãGÜUè}¢ „ï }¢éœ¢ÜGUèÝ ãè çãÎ¢²¼ Ð¢¼ï ãñæ J ™éÝ¢‹™ï,ÈGUÚ}¢¢Ýï Ï¢¢Úè ¼¥G¢H¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ±¢ïã Ï¢éH‹Î

LyÏ¢¢ çÜU¼¢Ï¢ (ÜéU GÚ¥¢Ý) ÜU¢ï§ü à¢ÜU

ÜUè …x¢ã Ýãèæ §„ }¢ï æ çãÎ¢²¼ ãñ ÇÚ

±¢H¢ï æ ÜU¢ï J



20

{3}......§GË}¢ :}¢éœ¢ÜGUèÝ ÜU¢ï §GË}¢ „ï Ý±¢…G¢ …¢¼¢ ãñ J ™éÝ¢‹™ï,§à¢¢üÎï ÚÏÏ¢éH ¥G¢H}¢èÝ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹… é GH § ü } ¢ ¢Ý : ¥¢ ñ Ú¥ËH¢ã „ï ÇÚ¢ï ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ¼é}ãïæç„¶¢¼¢ ãñ J

{4}......}¢x¢GçÈGUÚ¼ :¥ãHï ¼ÜGU±¢ ÜU¢ï ãGÜGU ± Ï¢¢ç¼GH ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ÈGUÜUüG ÜUÚÝï ÜUè

ÜéUGÃ±¼ ¥G¼G¢ ÜUè …¢¼è ãñ, ©Ý ÜUè ¶G¼G¢»æ ç}¢Å¢ Îè …¢¼è ¥¢ñÚ x¢éÝ¢ã Ï¢wGà¢çÎ²ï …¢¼ï ãñæ J ™éÝ¢‹™ï,

wG¢éÎ¢» x¢GzGÈGU¢Ú ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢x¢GçÈGUÚ¼ çÝà¢¢Ý ãñ :¼…ü}¢» ÜU‹…G éH § ü}¢¢Ý : ¥x¢Ú¥ËH¢ã „ï ÇÚ¢ïx¢ï ¼¢ï ¼é}ãïæ ±¢ïã Îïx¢¢ç…„ „ï ãGÜGU ÜU¢ï Ï¢¢ç¼GH „ï …éÎ¢ ÜUÚ H¢ï¥¢ñÚ ¼é}ã¢Úè Ï¢éÚ¢§²¢æ ©¼¢Ú Îïx¢¢ ¥¢ñÚ ¼é}ãïæÏ¢wGà¢ Îïx¢¢ J

§„ ¥¢²¼ ÜïU çãGS„ï “ ” ÜUè ¼zG„èÚ Ï¢¢’…G Ýï ²ïãÏ¢²¢Ý ÜUè, çÜU ¥ËH¢ã ¥ãHï ¼ÜGU±¢ ÜïU çÎH¢ïæ }¢ïæ çãÎ¢²¼ ÜU¢»ï„¢ ÝêÚ Ú¢ïà¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ ç…„ ÜïU …GÚè»G ±¢ïã ãGÜGU ÜU¢ï Ï¢¢ç¼GH „ï …éÎ¢ÜUÚ Hï¼ï ãñæ J{5}......ç±H¢²¼ : ¥ËH¢ã }¢éœ¢ÜGUèÝ ÜU¢ï ¥ÐÝè ç±H¢²¼ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ J ™éÝ¢‹™ï,

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ÇÚ ±¢H¢ïæÜU¢ Î¢ïS¼ ¥ËH¢ã J



21

{6}......ÜéUGGÏ¢ïü §H¢ãè :}¢éœ¢ÜGUèÝ ÜU¢ï ¥ËH¢ã ÜU¢ ÜéUGGÏ¢ü Ý„èÏ¢ ã¢ï¼¢ ãñ J ™éÝ¢‹™ï,

¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ …¢Ý Ú¶¢ï

çÜU ¥ËH¢ã ÇÚ ±¢H¢ïæ ÜïU „¢ƒ ãñ J

²ã¢æ }¢§GÄ²¼ „ï }¢éÚ¢Î ²ïã ãñ çÜU ¥ËH¢ã ©Ý ÜUè }¢ÎÎ

¥¢ñÚ çãGÈGU¢…G¼ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ J

{7}......…ã‹Ý}¢ „ï Ý…¢¼ :}¢éœ¢ÜGUèÝ ÜïU çH²ï …ã‹Ý}¢ „ï Ý…¢¼ ãñ J ™éÝ¢‹™ï,

wG¢éÎ¢» ¥ÚãG}¢éÚ¢üçãG}¢èÝ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : çÈUÚ ã}¢ ÇÚ

±¢H¢ïæ ÜU¢ï Ï¢™¢ Hïæx¢ï J

{8}......…‹Ý¼ ÜU¢ ±¢’Î¢ :¥ãHï ¼ÜGU±¢ ÜïU çH²ï …‹Ý¼ ÜU¢ ±¢’Î¢ ãñ J ™éÝ¢‹™ï,

¥ËH¢ã ÚÏÏ¢éH ¥G¢H}¢èÝ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¥ãG±¢H

©„ …‹Ý¼ ÜU ¢ ç…„ ÜU ¢ ±¢’Î¢

ÐÚãï…Gx¢¢Ú¢ï æ „ï ãñ J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : Ï¢ïà¢ÜU ÇÚ

±¢H¢ïæ ÜïU çH²ï ©Ý ÜïU ÚÏ¢ ÜïU Ð¢„ ™ñÝ

ÜïU Ï¢¢x¢G ãñæ J



22

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ Ð¢„H¢§ü …¢»x¢è …‹Ý¼ ÐÚãï…Gx¢¢Ú¢ïæ ÜïUçÜU ©Ý „ï ÎêÚ Ý ã¢ïx¢è J

§Ý ÜïU §GH¢±¢ |¢è ¼ÜGU±¢ ÜïU Ï¢ï à¢é}¢¢Ú ÈGU±¢§Î¢ï ¯}¢Ú¢¼ ¥¢ñÚÈGU…G¢§H¢ï ÜU}¢¢H¢¼ ãñæ ¼¢ ã}¢ §„ ÜUè ¥G-…G-}¢¼¢ï à¢Ú¢ÈGU¼ ÜïU çH²ï §¼ÝèÏ¢¢¼ ãè ÜU¢ÈGUè ãñ çÜU ¥ËH¢ã Ýï ÜéUGGÚ¥¢Ýï }¢…èÎ ÈéUGÚÜGU¢Ýï ãG}¢èÎ}¢ïæ 90 „ï …G¢§Î }¢ÜGU¢}¢¢¼ ÐÚ §„ ÜU¢ ç…GRU ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J

$$$$$$$

¼ÜGU±¢ ÜïU }¢é¼¥GçËHÜGU ¥ãG¢Îè¯¢ï ¥¢¯¢Ú…ã¢æ Úã¢ï, ÚÏ¢ „ï ÇÚ¢ï :{1}......„ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, „éË¼G¢Ýï Ï¢¢ ÜGUÚèÝ¢, „¢çãGÏ¢ï }¢é¥Gœ¢GÚ Ð„èÝ¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…ã¢æ |¢è ã¢ï ¥ËH¢ã „ï ÇÚ¢ï ¥¢ñÚ x¢éÝ¢ã ã¢ï …¢» ¼¢ï §„ ÜïU Ï¢¢’Î ÝïÜUè ÜUÚ çH²¢ ÜUÚ¢ï çÜU ±¢ïãx¢éÝ¢ã ç}¢Å¢ Îïx¢è ¥¢ñÚ H¢ïx¢¢ïæ „ï ¥ÓÀ¢ Ï¢Ú¼¢± ÜUÚ¢ï J”(1)

Ý„èãG¼ï }¢éS¼GÈGU¢ :{2}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ Ýï §à¢¢üÎÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñæ ¼é}ãïæ ¼ÜGU±¢ §çwG¼²¢Ú ÜUÚÝï, ãG¢çÜU}¢ ÜUè Ï¢¢¼ „éÝÝï ¥¢ñÚ}¢¢ÝÝï ÜUè Ý„èãG¼ ÜUÚ¼¢ ãêæ ¥x¢™ïü ±¢ïã ãGÏà¢è x¢éGH¢}¢ ãè v²êæ Ý ã¢ï J”(2)

{3}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï Ð¢ÜU, „¢çãGÏ¢ï H¢ñH¢ÜU, „Ä²¢ãGï ¥zGH¢ÜU Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…ã‹Ý}¢ ÜUè ¥¢x¢ „ï Ï¢™¢ï

¥x¢™ïü ¶…êÚ ÜïU »ÜU ÅéÜUÇGï ÜïU …GÚè»G ãè ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ²ïã |¢è Ý Ð¢¥¢ï ¼¢ï

2

1



23

¥ÓÀè Ï¢¢¼ ÜïU …GÚè»G Ï¢™¢ï J”(1)

Îé¥G¢» }¢éS¼GÈGU¢ :{4}......¥ËH¢ã ÜïU Œ²¢Úï ãGÏ¢èÏ¢, ãGÏ¢èÏ¢ï HÏ¢èÏ¢

(¼¢’Hè}¢ ï ©}}¢¼ ÜïU çH²ï) §„ ¼GÚãG Îé¥G¢ }¢¢ æx¢¢ ÜUÚ¼ï ƒï :

²¢’Ýè »ï ¥ËH¢ã

}¢ñæ ¼éÛ¢ „ï çãÎ¢²¼, ¼ÜGU±¢, Ð¢ÜU Î¢}¢Ýè ¥¢ñÚ ¼±æx¢Úè ÜU¢ „é±¢H

ÜUÚ¼¢ ãêæ J”(2)

ÈGU…GèH¼ ÜU¢ Î¢Ú¢ï }¢Î¢Ú :{5}......¥ËH¢ã ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢, Î¢Ý¢» x¢éG²êÏ¢, }¢éÝÁ…GãéÝ ¥GçÝH

©G²êÏ¢ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “çÜU„è x¢¢ïÚï ÜU¢ï çÜU„è

ÜU¢Hï ÐÚ ÜU¢ï§ü ÈGU…GèH¼ Ýãèæ ¥¢ñÚ Ý çÜU„è ¥GÚÏ¢è ÜU¢ï çÜU„è ¥G…}¢è ÐÚ

ÜU¢ï§ü ÈGU…GèH¼ ãñ }¢x¢Ú ¼ÜGU±¢ ÜïU „¢ƒ, ¼é}¢ „Ï¢ ¥¢Î}¢ ÜUè

¥¢ñH¢Î ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã ç}¢^è „ï Ï¢Ý¢» x¢» ãñæ J”(3)

{6}......ãéGSÝï ¥wGH¢ÜGU ÜïU ÐñÜUÚ, ÝçÏ¢²¢ïæ ÜïU ¼¢…±Ú, }¢ãGÏ¢êÏ¢ï ÚÏÏ¢ï

¥vÏ¢Ú ÜUè ç¶GÎ}¢¼ï ¥ÜGUÎ„ }¢ïæ ¥G…üG ÜUè x¢§ü : “²¢

Ú„êHËH¢ã ! H¢ïx¢¢ïæ }¢ïæ „Ï¢ „ï ç…G²¢Î¢ §GÁG…G¼ ±¢H¢

ÜU¢ñÝ ãñ ?” §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…¢ï §Ý }¢ïæ „Ï¢ „ï ç…G²¢Î¢ }¢éœ¢ÜGUè ±

ÐÚãï…Gx¢¢Ú ãñ J”(4)

1

4

3

2



24

{7}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï }¢éÜUÚü}¢, ÝêÚï }¢é…S„}¢ ÜU¢

§à¢¢üÎ ãñ çÜU “¼é}¢ ç„ÈüGU }¢éœ¢ÜGUè à¢wG„ ÜU¢ ¶¢Ý¢ ¶¢¥¢ï ¥¢ñÚ ¼é}ã¢Ú¢

¶¢Ý¢ |¢è }¢éœ¢ÜGUè ãè ¶¢» J”(1)

{8}......©}}¢éH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²Î¼éÝ¢ ¥G¢§à¢¢ ç„gèÜGU¢

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼è ãñæ : “}¢ïÚï „Ú¼¢…, „¢çãGÏ¢ï }¢ï’Ú¢…

ÜU¢ï ç„±¢» „¢çãGÏ¢ï ¼ÜGU±¢ ÜïU Îé‹²¢ ÜUè ÜU¢ï§ü ™è…G

¥¢ñÚ Ý ÜU¢ï§ü à¢wG„ wG¢éà¢ ÜUÚ¼¢ ƒ¢ J”(2)

¼ÜGU±¢ ÜU¢ ¥G}¢H ÐÚ ¥¯Ú :{9}......¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GHèÄ²éH }¢é¼ü…G¢

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¼ÜGU±¢ ÜUè }¢¢ñ…êÎx¢è }¢ïæ çÜU„è

ÜGU¢ñ}¢ (ÜïU ¥G}¢H) ÜUè ¶ï¼è wG¢éàÜU Ýãèæ ã¢ï¼è J”(3)

{10}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ÜGU¼¢Î¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : ¼¢ïÚñ¼ }¢ïæ

çH¶¢ ãñ çÜU “¥ËH¢ã „ï ÇÚ ¥¢ñÚ …ã¢æ ™¢ãï „¢ï (²¢’Ýè ¶G¢ñÈïGU

wG¢éÎ¢ ±¢Hï ÜU¢ï çÜU„è ¥¢ñÚ ÜU¢ ¶G¢ñÈGU Ýãèæ ã¢ï¼¢) J”(4)

{11}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥¢’}¢à¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “ç…„

ÜU¢ „Ú}¢¢²¢ ¼ÜGU±¢ ã¢ï …GÏ¢¢Ýïæ ©„ ÜU¢ ÝzG¥G Ï¢²¢Ý Ýãèæ ÜUÚ „ÜU¼è J”(5)

5

1

3

4

2



25

}¢Ú ÜUÚ |¢è ç…G‹Î¢ :{12}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ çÏ¢à¢Ú ãG¢ÈGUè ¥ÜU¯Ú ²ïãà¢ï’Ú ÐÉG¢ ÜUÚ¼ï ƒï :

¼…ü}¢¢ : }¢éœ¢ÜGUè ÜUè ±ÈGU¢¼ Ý ¶Gy}¢ ã¢ïÝï ±¢Hè ç…G‹Îx¢è ãñ ¥¢ñÚ ÜéUÀ H¢ïx¢ }¢Ú

ÜUÚ |¢è ç…G‹Î¢ Úã¼ï ãñæ J(1)

¼ÜGU±¢ ± ¥ãHï ¼ÜGU±¢ ÜïU ÈGU…G¢§H à¢é}¢¢Ú „ï Ï¢¢ãÚ ãñæ ¼¢ã}¢ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ }¢éãG}}¢Î x¢G…G¢Hè Ýï ¥ÐÝè çÜU¼¢Ï¢“ç}¢‹ã¢…éH ¥G¢çÏ¢ÎèÝ” }¢ïæ ¼ÜGU±¢ „ï }¢é¼¥GçËHÜGU ¼zG„èHè ÜUH¢}¢ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J ã}¢ Ýï ²ã¢æ ©„ ÜU¢ wG¢éH¢„¢ Ï¢²¢Ý ÜUÚ çÎ²¢ ãñ J

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 1 : ¼ÜGU±¢ ÜïU }¢¥G¢ÝèãéGÁ…¼éH §SH¢}¢ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý }¢éãG}}¢Î

x¢G…G¢Hè ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “ÜéUGGÚ¥¢Ýï }¢…èÎ }¢ïæ ¼ÜGU±¢ ÜU¢§y¢GH¢ÜGU ¼èÝ }¢¥G¢Ýè ÐÚ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ :

{1}......ÇÚ ¥¢ñÚ ¶G¢ñÈGU {2}......¼G¢¥G¼¢ï §GÏ¢¢Î¼ {3}......çÎHÜU¢ï x¢éÝ¢ã¢ïæ „ï Ð¢ÜU Ú¶Ý¢ J ¥¢ñÚ ²ïã ¼ÜGU±¢ ÜU¢ ãGÜGUèÜGUè }¢¢’Ý¢ ãñ J”(2)

Ï¢ãÚ ãG¢H ¥ËH¢ã ÜïU ¥ãGÜU¢}¢¢¼ ÜUè Ï¢…¢ ¥¢±Úè ¥¢ñÚ}¢}Ýê¥G¢¼ „ï M x¢Î¢üÝè ÜUÚ ÜïU ©„ ÜUè Ý¢Ú¢…Gè ± ¥G…G¢Ï¢ „ï Ï¢™Ýï ÜU¢Ý¢}¢ ¼ÜGU±¢ ãñ J ¥¢ñÚ ãGÜGUèÜGUè ¼ÜGU±¢ ²ïã ãñ çÜU ¼ïÚ¢ ÐÚ±Ú Îx¢¢Ú ¼éÛ¢ï ±ã¢æ Ý Îï¶ï …ã¢æ …¢Ýï „ï ©„ Ýï ¼éÛ¢ï Ú¢ïÜU¢ ãñ ¥¢ñÚ ©„ }¢ÜGU¢}¢ „ï x¢GñÚãG¢ç…GÚ Ý Ð¢» …ã¢æ ãG¢ç…GÚ ã¢ïÝï ÜU¢ ©„ Ýï ¼éÛ¢ï ãéGv}¢ çÎ²¢ ãñ J

2

1



26

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 2 : ……G¢ ± „…G¢ ÜU¢ Ï¢²¢ÝÜGUËÏ¢ï „Hè}¢ ¥¢ñÚ ¥GvGHï }¢éS¼ÜGUè}¢ ±¢H¢ïæ Ýï …¢Ý çH²¢ çÜU

©‹ãïæ ©Ý ÜïU çÜU²ï ÜU¢ Ï¢ÎH¢ çÎ²¢ …¢»x¢¢, …¢ï Ï¢¢ï»æx¢ï ±¢ïãè ÜU¢Åïæx¢ï,

…ñ„¢ ÜUÚïæx¢ï ±ñ„¢ |¢Úïæx¢ï, …¢ï ¥¢x¢ï |¢ï…ïæx¢ï ©„è ÜU¢ „¢}¢Ý¢ ÜUÚÝ¢ ã¢ïx¢¢

¥¢ñÚ ±¢ïã v²êæ ÜUÚ Ý …¢Ý¼ï ¥¢ñÚ ²ÜGUèÝ Ú¶¼ï ãG¢H¢æçÜU ±¢ïã §„ï ²¢’Ýè

ÜéUGGÚ¥¢Ý¢ï ãGÎè¯ ÜU¢ï „éÝ¼ï ãñæ §„ ÐÚ §ü}¢¢Ý Ú¶¼ï ¥¢ñÚ §„ ÜUè ¼SÎèÜGU

ÜUÚ¼ï ãñæ J ¥¢ñÚ ÜéUGGÚ¥¢Ý¢ï ãGÎè¯ „ï ©„ à¢wG„ ÜU¢ï ÜGU¼G§üG ²ÜGUèÝ ãG¢ç„H

ã¢ï …¢¼¢ ãñ ç…„ ÜU¢ çÎH ¥ËH¢ã Ýï Ú¢ñà¢Ý ÈGUÚ}¢¢ çÎ²¢ ã¢ï

¥¢ñÚ „èÝ¢ ¶¢ïH çÎ²¢ ã¢ï J

……G¢ ± „…G¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ ÜéUGGÚ¥¢Ýè §à¢¢üÎ¢¼(»ï Ï¢‹Îï) ¼ê ¥ÐÝï çÎH ÜU¢ï ãG¢ç…GÚ Ú¶ ¥¢ñÚ ÜU¢Ý Hx¢¢ ÜUÚ „éÝ !

à¢¢²Î §„ ÜUè ±…ã „ï ¼éÛ¢ï wG±¢Ï¢ï x¢GÈGUH¼ „ï Ï¢ïÎ¢Úè ãG¢ç„H ã¢ï J ¥ÓÀï

¥¢’}¢¢H ÜUÚ ¼¢çÜU Ý…¢¼ Ð¢» J ¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ç…„ çÎÝ Ý

}¢¢H ÜU¢}¢ ¥¢»x¢¢ Ý Ï¢ïÅï, }¢x¢Ú ±¢ïã …¢ï

¥ËH¢ã ÜïU ãéGÁG¢êÚ ãG¢ç…GÚ ãé±¢ „H¢}¢¼

çÎH Hï ÜUÚ J

¼…ü}¢» ÜU‹…G éH §ü}¢¢Ý : ¥¢ ñÚ

¥ËH¢ã ãè ÜU¢ ãñ …¢ï ÜéUÀ ¥¢S}¢¢Ý¢ïæ

}¢ïæ ãñ ¥¢ñÚ …¢ï ÜéUÀ …G}¢èÝ }¢ïæ ¼¢çÜU Ï¢éÚ¢§ü

ÜUÚÝï ±¢H¢ïæ ÜU¢ï ©Ý ÜïU çÜU²ï ÜU¢ Ï¢ÎH¢

Îï ¥¢ñÚ ÝïÜUè ÜUÚÝï ±¢H¢ïæ ÜU¢ï çÝã¢²¼

¥ÓÀ¢ ç„H¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» J



27

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ²ïã çÜU

¥¢Î}¢è Ý Ð¢»x¢¢ }¢x¢Ú ¥ÐÝè ÜU¢ïçà¢à¢

¥¢ñÚ ²ïã çÜU ©„ ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ¥GÝ ÜGUÚèÏ¢

Îï¶è …¢»x¢è çÈUÚ ©„ ÜU¢ |¢ÚÐêÚ Ï¢ÎH¢

çÎ²¢ …¢»x¢¢ ¥¢ñÚ ²ïã çÜU Ï¢ïà¢ÜU ¼é}ã¢Úï

ÚÏ¢ ãè ÜUè ¼GÚÈGU §ç‹¼ã¢ ãñ J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ÜU¢}¢ Ý ÜéUÀ

¼é}ã¢Úï ¶G²¢H¢ïæ ÐÚ ãñ ¥¢ñÚ Ý çÜU¼¢Ï¢ ±¢H¢ïæ

ÜUè ã±„ ÐÚ …¢ï Ï¢éÚ¢§ü ÜUÚïx¢¢ ©„ ÜU¢

Ï¢ÎH¢ Ð¢»x¢¢ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ÜïU ç„±¢

Ý ÜU¢ï§ü ¥ÐÝ¢ çãG}¢¢²¼è Ð¢»x¢¢ Ý }¢ÎÎx¢¢Ú

¥¢ñÚ …¢ï ÜéUÀ |¢Hï ÜU¢}¢ ÜUÚïx¢¢ }¢Îü ã¢ï ²¢

¥G¢ñÚ¼ ¥¢ñÚ ã¢ï }¢é„H}¢¢Ý ¼¢ï ±¢ïã …‹Ý¼

}¢ïæ Î¢ç¶GH çÜU²ï …¢»æx¢ï ¥¢ñÚ ©‹ãïæ ç¼H

|¢Ú ÝévG„¢Ý Ý çÎ²¢ …¢»x¢¢ J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¼¢ï …¢ï »ÜU …GÚ¢ü

|¢Ú |¢H¢§ü ÜUÚï ©„ï Îï¶ïx¢¢ ¥¢ñÚ …¢ï »ÜU

…GÚ¢ü |¢Ú Ï¢éÚ¢§ü ÜUÚï ©„ï Îï¶ïx¢¢ J

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¥ËH¢ã

çÜU„è …¢Ý ÐÚ Ï¢¢ïÛ¢ Ýãèæ Ç¢H¼¢ }¢x¢Ú

©„ ÜUè ¼G¢ÜGU¼ |¢Ú ©„ ÜU¢ ÈGU¢§Î¢ ãñ …¢ï

¥ÓÀ¢ ÜU}¢¢²¢ ¥¢ñÚ ©„ ÜU¢ ÝévG„¢Ý ãñ

…¢ï Ï¢éÚ¢§ü ÜU}¢¢§ü J



28

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : …¢ï ÝïÜUè ÜUÚï

±¢ïã ¥ÐÝï |¢Hï ÜU¢ï ¥¢ñÚ …¢ï Ï¢éÚ¢§ü ÜUÚï

¥ÐÝï Ï¢éÚï ÜU¢ï ¥¢ñÚ ¼é}ã¢Ú¢ ÚÏ¢ Ï¢‹Î¢ïæ ÐÚ

…éGË}¢ Ýãèæ ÜUÚ¼¢ J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ç…„ çÎÝ ãÚ

…¢Ý Ýï …¢ï |¢H¢ ÜU¢}¢ çÜU²¢ ãG¢ç…GÚ Ð¢»x¢è

¥¢ñÚ …¢ï Ï¢éÚ¢ ÜU¢}¢ çÜU²¢ ©}}¢èÎ ÜUÚïx¢è

ÜU¢à¢ }¢éÛ¢ }¢ïæ ¥¢ñÚ ©„ }¢ïæ ÎêÚ ÜU¢ ÈGU¢ç„H¢

ã¢ï¼¢ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ¼é}ãïæ ¥ÐÝï ¥G…G¢Ï¢

„ï ÇÚ¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã Ï¢‹Î¢ïæ ÐÚ

}¢ïãÚÏ¢¢Ý ãñ J

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ÇÚ¢ï ©„

çÎÝ „ï ç…„ }¢ïæ ¥ËH¢ã ÜUè ¼GÚÈGU çÈUÚ¢ïx¢ï

¥¢ñÚ ãÚ …¢Ý ÜU¢ï ©„ ÜUè ÜU}¢¢§ü ÐêÚè |¢Ú

Îè …¢»x¢è ¥¢ñÚ ©Ý ÐÚ …éGË}¢ Ý ã¢ïx¢¢ J

ÜUã¢ …¢¼¢ ãñ çÜU “²ïã ¥¢²¼ „Ï¢ „ï ¥¢ç¶GÚ }¢ïæ Ý¢ç…GH ãé§ü J”

……G¢ ± „…G¢ „ï }¢é¼¥GçËHÜGU ÝÏ¢±èÈGUÚ¢}¢èÝ ¥¢ñÚ ¥vG±¢Hï „¢çHãGèÝ

{1}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ Ýï §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Ï¢ïà¢ÜU ç…Ï¢íèH Ýï }¢ïÚï çÎH }¢ïæ ²ïã Ï¢¢¼ Ç¢Hè çÜU …Ï¢



29

¼ÜU ç…G‹Î¢ ÚãÝ¢ ™¢ã¼ï ãñæ Úãïæ çÏ¢H ¥¢ç¶GÚ ¥¢Ð Ýï LwG„¼ ã¢ïÝ¢ ãñ ¥¢ñÚç…„ „ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚÝ¢ ™¢ã¼ï ãñæ ÜUÚïæ v²êæçÜU ¥¢Ð ©„ „ï …éÎ¢ ã¢ïÝï ±¢Hï ãñæ¥¢ñÚ …¢ï ™¢ãïæ ¥G}¢H ÜUÚïæ ¥¢Ð ÜU¢ï ©„ ÜU¢ Ï¢ÎH¢ çÎ²¢ …¢»x¢¢ J”(1)

ÝïÜUè ÐéÚ¢Ýè Ýãèæ ã¢ï¼è :{ 2} ......„çÄ²ÎéH }¢ éÏ¢çËHx¢ G èÝ, Úã G}¢¼ éçËHH ¥G¢-H}¢èÝ

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ÝïÜUè ÐéÚ¢Ýè Ýãèæ ã¢ï¼è, x¢éÝ¢ã|¢éH¢» Ýãèæ …¢¼ï ¥¢ñÚ ……G¢ ÎïÝï ±¢Hï ÜU¢ï ÜU|¢è }¢¢ñ¼ Ýãèæ ¥¢»x¢è …ñ„¢ÜUÚ¢ïx¢ï ±ñ„¢ |¢Ú¢ïx¢ï J”(2)

…¢ï |¢H¢§ü Ð¢» ±¢ïã }¢ïÚè ãG}Î Ï¢…¢ H¢» :{3}......ãGÎè¯ï ÜéUGÎ„è(3) }¢ïæ ãñ, ¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ : “»ï}¢ïÚï Ï¢‹Î¢ï ! ²ïã ¼é}ã¢Úï ¥¢’}¢¢H ãñæ ç…‹ãïæ }¢ñæ à¢é}¢¢Ú ÜUÚ Úã¢ ãêæ çÈUÚ ¼é}ãïæ©Ý ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ÐêÚ¢ ÐêÚ¢ Ï¢ÎH¢ Îêæx¢¢ ¼¢ï …¢ï |¢H¢§ü Ð¢» ±¢ïã }¢ïÚè ãG}ÎÏ¢…¢ H¢» ¥¢ñÚ …¢ï |¢H¢§ü ÜïU ç„±¢ (x¢éÝ¢ã) Ð¢» ±¢ïã ¥ÐÝï ¥¢Ð ÜU¢ï}¢H¢}¢¼ ÜUÚï J”(4)

}¢éÎ¢ïZ ÜU¢ï Ï¢éÚ¢ }¢¼ ÜUã¢ï(5) :{4}......©}}¢éH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²Î¼éÝ¢ ¥G¢§à¢¢ ç„gèÜGU¢

„ï }¢Ú±è ãñ,

3......}¢éÈGUçS„Úï à¢ãèÚ ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï

ãñæ : “ç…„ï ãéGÁG¢êÚ Ýï ÚÏ¢ ¼¥G¢H¢ ÜUè çÝSÏ¢¼ „ï ¥ÐÝï ¥ËÈGU¢…G }¢ïæ Ï¢²¢Ý ÈGUÚ}¢¢²¢ ©„è

ÜU¢ï ãGÎè¯ï ÜéUGGÎ„è ÜUã¼ï ãñæ J” (ç}¢¥¢ü¼éH }¢Ý¢…èãG ç…. 1, „. 180)

5......“Î¢’±¼ïï §SH¢}¢è” ÜïU §à¢¢¥G¼è §Î¢Úï “}¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢” ÜUè }¢¼GÏ¢ê¥G¢

...................Ï¢çÜGUÄ²¢ ¥x¢Hï „ÈGUãGï ÐÚ

1

4

2



30

ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥ÐÝï

}¢éÎ¢ï Z ÜU¢ï Ï¢éÚ¢ Ý ÜUã¢ï v²êæçÜU ±¢ïã ¥ÐÝï ¥¢x¢ï |¢ï…ï ãé» ¥¢’}¢¢H ÜU¢ï

Ðãéæ™ ™éÜïU ãñæ J”(1)

x¢éGH¢}¢ ¥¢ÜGU¢ „ï Ï¢ÉG x¢²¢ :{5}.....}¢‹ÜGUêH ãñ çÜU »ÜU x¢éGH¢}¢ ÜU¢ï …‹Ý¼ ÜïU Î-Ú…¢¼ }¢ïæ ©„ ÜïU ¥¢ÜGU¢ „ï

Ï¢çÜGUÄ²¢ ãG¢çà¢²¢......

504 „ÈGUãG¢¼ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H çÜU¼¢Ï¢ “x¢GèÏ¢¼ ÜUè ¼Ï¢¢ãÜU¢çÚ²¢æ” ÜïU „ÈGUãG¢ 191 ÐÚ „çÄ²Îè

à¢ñ¶ïG ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼ Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ ¥Ï¢ê

çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-…G±è “ÈGU¢ñ¼ à¢éÎ¢ }¢é„H}¢¢Ý ÜUè

Ï¢éÚ¢§ü” ÜUè }¢…G}}¢¼ ÐÚ »ÜU ãGÎè¯ à¢ÚèÈGU ÝvGH ÜUÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î „ÈGUãG¢ 192 ÐÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

“}¢¢’Hê}¢ ãé±¢ ÈGU¢ñ¼ à¢éÎ¢ H¢ïx¢¢ïæ ÜUè Ï¢éÚ¢§ü ÜUÚÝ¢ |¢è x¢GèÏ¢¼ ãñ J Ï¢¢’…G ¥±ÜGU¢¼ Ï¢ÇG¢ „Ï¢í ¥¢ÁG}¢¢

}¢é¥G¢}¢H¢ ã¢ï¼¢ ãñ J }¢¯HÝ Ç¢ÜUê, Îãà¢¼ x¢Îü, ¥ÐÝï ¥G…Gè…G ÜïU ÜGU¢ç¼H ±x¢GñÚ¢ ÜGUyH ÜUÚ çÎ²ï

…¢»æ ²¢ ©‹ãïæ ÈU¢æ„è Hx¢¢ Îè …¢» ¼¢ï Ï¢¢’…G ¥±ÜGU¢¼ H¢ïx¢ x¢GèÏ¢¼ ÜïU x¢éÝ¢ã }¢ïæ ÐÇG ãè …¢¼ï ãñæ J

§„è ¼GÚãG wG¢éÎÜéUà¢è ÜUÚÝï ±¢Hï }¢é„H}¢¢Ý ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ çÏ¢H¢ §…¢…G¼ï à¢Ú§üG ²ïã ÜUã ÎïÝ¢ çÜU

“ÈéUGH¢æ Ýï wG¢éÎÜéUà¢è ÜUè” ²ïã x¢GèÏ¢¼ ãñ ²êæ ãè Ý¢}¢ ± Ðïã™¢Ý ÜïU „¢ƒ çÜU„è }¢é„H}¢¢Ý ÜUè

wG¢éÎÜéUà¢è ÜUè ¥wGÏ¢¢Ú }¢ïæ ¶GÏ¢Ú |¢è Ý Hx¢¢§ü …¢» çÜU §„ „ï }¢ÚÝï ±¢Hï ÜUè x¢GèÏ¢¼ |¢è ã¢ï¼è ¥¢ñÚ

§„ ÜïU „¢ƒ „¢ƒ }¢ãêüG}¢ ÜïU ¥ãH¢ï §G²¢H ÜUè §GÁG…G¼ ÐÚ |¢è Ï¢^¢ Hx¢¼¢ ãñ J ã¢æ, §„ ¥‹Î¢…G }¢ïæ

¼…GçÜUÚ¢ çÜU²¢ çÜU ÐÉGÝï ²¢ „éÝÝï ±¢Hï wG¢éÎÜéUà¢è ÜUÚÝï ±¢Hï ÜU¢ï Ðïã™¢Ý ãè Ý Ð¢» çÜU ±¢ïã ÜU¢ñÝ

ƒ¢ ¼¢ï ãGÚ… Ýãèæ }¢x¢Ú ²ïã …ïGãìÝ }¢ïæ Úãï çÜU Ý¢}¢ Ý çH²¢ }¢x¢Ú x¢¢ªæ, }¢ãGËHï, çÏ¢Ú¢ÎÚè, ¥±ÜGU¢¼,

wG¢éÎÜéUà¢è ÜU¢ ¥‹Î¢…G ±x¢ñGÚ¢ Ï¢²¢Ý ÜUÚÝï „ï wG¢éÎÜéUà¢è ÜUÚÝï ±¢Hï ÜUè à¢Ý¢wG¼ }¢é}¢çÜUÝ ãñ

çHã¢…G¢ Ðã™¢Ý ã¢ï …¢» §„ ¥‹Î¢…G }¢ïæ ¼…GçÜUÚ¢ |¢è x¢GèÏ¢¼ }¢ïæ à¢é}¢¢Ú ã¢ïx¢¢ J }¢S¥H¢ ²ïã ãñ çÜU

}¢é„H}¢¢Ý wG¢éÎÜéUà¢è ÜUÚÝï „ï §SH¢}¢ „ï ¶G¢çÚ… Ýãèæ ã¢ï …¢¼¢ §„ ÜUè Ý}¢¢…Gï …Ý¢…G¢ |¢è ¥Î¢

ÜUè …¢»x¢è, §„ ÜïU çH²ï Îé¥G¢» }¢x¢GçÈGUÚ¼ |¢è ÜUÚïæx¢ï, }¢ÚÝï ±¢Hï }¢é„H}¢¢Ý ÜU¢ï Ï¢éÚ¢§ü „ï ²¢Î ÜUÚÝï

ÜUè à¢Úè¥G¼ }¢ïæ §…¢…G¼ Ýãèæ J” ÜéUÀ ¥¢x¢ï ÝvGH ÜUÚ¼ï ãñæ : ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢éãG}}¢Î ¥GÏÎéÚüªÈGU

}¢éÝ¢±è çH¶¼ï ãñæ : “}¢éÎïü ÜUè x¢GèÏ¢¼ ç…G‹Îï ÜUè x¢GèÏ¢¼ „ï Ï¢Î ¼Ú ãñ, v²êæçÜU ç…G‹Î¢

à¢wG„ „ï }¢é¥G¢ÈGU ÜUÚ±¢Ý¢ }¢é}¢çÜUÝ ãñ …Ï¢ çÜU }¢éÎïü „ï }¢é¥G¢ÈGU ÜUÚ±¢Ý¢ }¢é}¢çÜUÝ Ýãèæ J”

1



31

Ï¢éH‹Î Ú¶¢ …¢»x¢¢ ¼¢ï ¥¢ÜGU¢ ¥G…üG ÜUÚïx¢¢ : “²¢ ¥ËH¢ã ! ²ïã

¼¢ï Îé‹²¢ }¢ïæ }¢ïÚ¢ x¢éGH¢}¢ ƒ¢ J” §à¢¢üÎ ã¢ïx¢¢ : “}¢ñæ Ýï §„ ÜïU ¥G}¢H ÜU¢

Ï¢ÎH¢ çÎ²¢ ãñ J”(1)

ÈGUÚ}¢¢Ýï }¢éçàÜUH ÜéUà¢¢ :{6}......¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼ü…G¢

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “Îé‹²¢ ¥G}¢H ÜU¢ Í¢Ú ãñ ç…„ }¢ïæ

Ï¢ÎH¢ Ýãèæ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ Ï¢ÎHï ÜUè …x¢ã ãñ ç…„ }¢ïæ ¥G}¢H Ýãèæ J

çHã¢…G¢ ¥G}¢H ÜïU Í¢Ú Îé‹²¢ }¢ïæ, ……G¢ ÜïU Í¢Ú ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU çH²ï ÝïÜU

¥¢’}¢¢H ÜUÚ H¢ï J”(2)

¥ÓÀè çÝÄ²¼¢ïæ ÜU¢ Ï¢ÎH¢ :{7}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ãG„Ý Ï¢„Úè ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

“¥ËH¢ã ¥ãHï …‹Ý¼ „ï ÈGUÚ}¢¢»x¢¢ : }¢ïÚè ÚãG}¢¼ „ï …‹Ý¼ }¢ïæ

Î¢ç¶GH ã¢ï …¢¥¢ï, ¥ÐÝè ¥ÓÀè çÝÄ²¼¢ïæ ÜïU Ï¢ÎHï §„ }¢ïæ ã}¢ïà¢¢ Úã¢ï

¥¢ñÚ ¥ÐÝï ¥¢’}¢¢H ÜïU »’ç¼Ï¢¢Ú „ï §„ }¢ïæ ¼vG„è}¢ ã¢ï …¢¥¢ï J”(3)

(}¢é„ç‹ÝÈGU ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ) }¢ñæ Ýï ……G¢ ± „…G¢ ÐÚ ²ïã

ÎH¢§H ¼}Ï¢èã ÜïU çH²ï Ï¢²¢Ý çÜU²ï ãñæ ±ÚÝ¢ ²ïã ¼¢ï ãÚ ¥G¢}¢¢ï ¶G¢„ ÜU¢ï

}¢¢’Hê}¢ ãñ ¥¢ñÚ »ï„è Ï¢¢¼ ¥G¢}¢ ÜéUG‹Î …ïGãìÝ H¢ïx¢¢ïæ „ï |¢è }¢wGÈGUè Ýãèæ ã¢ï¼è J

$$$$$$$

3

2

1



32

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 3 : çÚ…G¢ ± Ý¢Ú¢…Gè, ±¢’Î¢± ±§üGÎ ÜU¢ Ï¢²¢Ý

Ï¢ïà¢ÜU ¥ËH¢ã Ýï ¥ÐÝè }¢çà¢Ä²¼ „ï ¥ÐÝè çÚ…G¢ ±

wG¢éà¢ÝêÎè ÜU¢ï ¥ÐÝè §¼G¢¥G¼¢ï ÈGUÚ}¢¢æ Ï¢ÚÎ¢Úè }¢ïæ ¥¢ñÚ Ý¢Ú¢…Gè ÜU¢ï x¢éÝ¢ã¢ïæ

}¢ïæ Ð¢ïà¢èÎ¢ Ú¶¢ ãñ J ¥ÐÝè ÚãG}¢¼ „ï ÈGUÚ}¢¢æ Ï¢ÚÎ¢Ú¢ïæ ÜU¢ï …‹Ý¼ }¢ïæ Î¢ç¶GH

ÜUÚÝï ÜU¢ ±¢’Î¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥ÐÝï ¥GÎìH¢ï çãGv}¢¼ „ï x¢éÝãx¢¢Ú¢ïæ ÜU¢ï

…ã‹Ý}¢ }¢ïæ Î¢ç¶GH ÜUÚÝï ÜUè ±§üGÎ „éÝ¢§ü ãñ J ™éÝ¢‹™ï, ¥ËH¢ã

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ²ïã ¥ËH¢ã

ÜUè ãGÎïæ ãñæ ¥¢ñÚ …¢ï ãéGv}¢ }¢¢Ýï ¥ËH¢ã

¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ÜïU Ú„êH ÜU¢ ¥ËH¢ã

©„ï Ï¢¢x¢G¢ïæ }¢ïæ Hï …¢»x¢¢ ç…Ý ÜïU Ýè™ï ÝãÚïæ

Ú±¢æ, ã}¢ïà¢¢ ©Ý }¢ïæ Úãïæx¢ï ¥¢ñÚ ²ïãè ãñ Ï¢ÇGè

ÜU¢}²¢Ï¢è ¥¢ñÚ …¢ï ¥ËH¢ã ¥¢ñÚ ©„ ÜïU

Ú„êH ÜUè Ý¢ ÈGUÚ}¢¢Ýè ÜUÚï ¥¢ñÚ ©„ ÜUè

ÜéUH ãGÎ¢ïæ „ï Ï¢ÉG …¢» ¥ËH¢ã ©„ï ¥¢x¢

}¢ïæ Î¢ç¶GH ÜUÚïx¢¢ ç…„ }¢ïæ ã}¢ïà¢¢ Úãïx¢¢

¥¢ñÚ ©„ ÜïU çH²ï wG±¢Úè ÜU¢ ¥G…G¢Ï¢ ãñ J

…‹Ý¼ ¥¢ñÚ }¢x¢GçÈGUÚ¼ ÜUè ¼GÚÈGU …ËÎè ÜUÚ¢ï :¥ËH¢ã Ýï §ü}¢¢Ý ±¢H¢ïæ ÜU¢ï }¢x¢GçÈGUÚ¼ ¥¢ñÚ …‹Ý¼ ÜUè

¼GÚÈGU …ËÎè ÜUÚÝï, ¥ÐÝï ¥¢Ð ÜU¢ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝï Í¢Ú ±¢H¢ïæ ÜU¢ï …ã‹Ý}¢ ÜUè

¥¢x¢ „ï Ï¢™¢Ýï, ¥ãGÜU¢}¢¢¼ ÜU¢ï Ï¢…¢ H¢Ýï ¥¢ñÚ Ý¢ ÈGUÚ}¢¢çÝ²¢ïæ „ï wG¢éÎ ÜU¢ï

Ï¢™¢Ýï ÜU¢ ãéGv}¢ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J ™éÝ¢‹™ï,



33

§à¢¢üÎ ã¢ï¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ Î¢ïÇG¢ï

¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜUè Ï¢çwGà¢à¢ ¥¢ñÚ »ï„è …‹Ý¼

ÜUè ¼GÚÈGU ç…„ ÜUè ™¢ïÇG¢Ý }¢ïæ „Ï¢

¥¢S}¢¢Ý¢ï …G}¢èÝ ¥¢ …¢»æ ÐÚãï…Gx¢¢Ú¢ïæ

ÜïU çH²ï ¼Ä²¢Ú Ú¶è ãñ J

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : »ï §ü}¢¢Ý ±¢H¢ï

¥ÐÝè …¢Ý¢ïæ ¥¢ñÚ ¥ÐÝï Í¢Ú ±¢H¢ïæ ÜU¢ï

¥¢x¢ „ï Ï¢™¢¥¢ï ç…„ ÜïU §üæ{Ý ¥¢Î}¢è

¥¢ñÚ Ð‰ƒÚ ãñ æ ©„ ÐÚ „wG¼ ÜUÚï ü

(¼G¢ÜGU¼±Ú) çÈGUçÚà¼ï }¢éÜGUÚüÚ ãñ æ …¢ï

¥ËH¢ã ÜU¢ ãéGv}¢ Ýãèæ Å¢H¼ï ¥¢ñÚ …¢ï

©‹ãïæ ãéGv}¢ ã¢ï ±¢ïãè ÜUÚ¼ï ãñæ J

$$$$$$$

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 4 : §GÏ¢¢Î¼ x¢é…G¢Ú¢ïæ ¥¢ñÚ §¼G¢¥G¼çà¢¥G¢Ú¢ïæ ÐÚ §‹¥G¢}¢¢ï §ÜUÚ¢}¢ ÜU¢ Ï¢²¢Ý

ÈGUÚ¢}¢èÝï Ï¢¢Úè ¼¥G¢H¢ :¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : …¢ï ¥ÓÀ¢

ÜU¢}¢ ÜUÚï }¢Îü ã¢ï ²¢ ¥G¢ñÚ¼ ¥¢ñÚ ã¢ï

}¢é„H}¢¢Ý ¼¢ï …GMÚ ã}¢ ©„ï ¥ÓÀè

ç…G‹Îx¢è ç…H¢»æx¢ï J



34

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¥ËH¢ã Ýï

±¢’Î¢ çÎ²¢ ©Ý ÜU¢ï …¢ï ¼é}¢ }¢ïæ „ï §ü}¢¢Ý

H¢» ¥¢ñÚ ¥ÓÀï ÜU¢}¢ çÜU²ï çÜU …GMÚ

©‹ãïæ …G}¢èÝ }¢ïæ ç¶GH¢ÈGU¼ Îïx¢¢ …ñ„è ©Ý

„ï ÐãH¢ïæ ÜU¢ï Îè ¥¢ñÚ …GMÚ ©Ý ÜïU çH²ï

…}¢¢ Îïx¢¢ ©Ý ÜU¢ ±¢ïã ÎèÝ …¢ï ©Ý ÜïU

çH²ï Ð„‹Î ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ ¥¢ñÚ …GMÚ ©Ý

ÜïU ¥x¢Hï ¶G¢ñÈGU ÜU¢ï ¥}Ý „ï Ï¢ÎH Îïx¢¢ J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : Ï¢ïà¢ÜU …¢ï §ü}¢¢Ý

H¢» ¥¢ñÚ ÝïÜU ÜU¢}¢ çÜU²ï ã}¢ ©Ý ÜïU

Ýïx¢ (¥…í) …G¢»¥G Ýãèæ ÜUÚ¼ï ç…Ý ÜïU

ÜU¢}¢ ¥ÓÀï ã¢ïæ ©Ý ÜïU çH²ï Ï¢„Ýï ÜïU

Ï¢¢x¢G ãñæ ©Ý ÜïU Ýè™ï Ýçg²¢æ Ï¢ãïæ ±¢ïã ©„

}¢ïæ „¢ïÝï ÜïU ÜUæx¢Ý ÐãÝ¢» …¢»æx¢ï ¥¢ñÚ

„Ï…G ÜUÐÇGï ÜUÚïÏ¢ ¥¢ñÚ ÜGUÝ¢Îè…G ÜïU

ÐãÝïæx¢ï ±ã¢æ ¼wG¼¢ïæ ÐÚ ¼ÜU²¢ Hx¢¢» v²¢

ãè ¥ÓÀ¢ ¯±¢Ï¢ ¥¢ñÚ …‹Ý¼ v²¢ ãè

¥ÓÀè ¥¢Ú¢}¢ ÜUè …x¢ã J

¼…ü}¢» ÜU‹…G éH §ü}¢¢Ý : Ï¢ ïà¢ÜU

±¢ïã …¢ï §ü}¢¢Ý H¢» ¥¢ñÚ ¥ÓÀï ÜU¢}¢

çÜU²ï ¥GÝ ÜGUÚèÏ¢ ©Ý ÜïU çH²ï ÚãG}¢¢Ý

}¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚ Îïx¢¢ J



35

ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ¥GÏÏ¢¢„ §„

ÜUè ¼zG„èÚ }¢ïæ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¥ËH¢ã ©‹ãïæ ¥ÐÝ¢ }¢ãGÏ¢êÏ¢ |¢è

Ï¢Ý¢»x¢¢ ¥¢ñÚ }¢é¥ç}¢ÝèÝ ÜU¢ |¢è J”

¥ãG¢Îè¯ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ± ¥vG±¢Hï „¢çHãGèÝ±çH²éËH¢ã ÜUè à¢¢Ý :{1}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï Ð¢ÜU, „¢çãGÏ¢ï H¢ñH¢ÜU, „Ä²¢ãïG ¥zGH¢ÜU

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : ¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢

ãñ : “ç…„ Ýï }¢ïÚï çÜU„è ±Hè „ï Îéà}¢Ýè ÜUè }¢ñæ ©„ „ï »’H¢Ýï …æx¢ ÜUÚ¼¢

ãêæ ¥¢ñÚ Ï¢‹Î¢ }¢ïÚ¢ ÜéUGGÏ¢ü „Ï¢ „ï ç…G²¢Î¢ ÈGUÚ¢§…G ÜïU …GÚè»G ãG¢ç„H ÜUÚ¼¢

ãñ ¥¢ñÚ Ý±¢çÈGUH ÜïU …GÚè»G }¢é„Ë„H ÜéUGÏ¢ü ãG¢ç„H ÜUÚ¼¢ Úã¼¢ ãñ ²ã¢æ

¼ÜU çÜU }¢ñæ ©„ „ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚÝï Hx¢¼¢ ãêæ J …Ï¢ }¢ñæ Ï¢‹Îï ÜU¢ï }¢ãGÏ¢êÏ¢ Ï¢Ý¢

Hï¼¢ ãêæ ¼¢ï }¢ñæ ©„ ÜïU ÜU¢Ý Ï¢Ý …¢¼¢ ãêæ ç…„ „ï ±¢ïã „éÝ¼¢ ãñ J ©„ ÜUè

¥¢æ¶ Ï¢Ý …¢¼¢ ãêæ ç…„ „ï ±¢ïã Îï¶¼¢ ãñ J ©„ ÜïU ã¢ƒ Ï¢Ý …¢¼¢ ãêæ ç…Ý

„ï ±¢ïã ÐÜUÇG¼¢ ãñ J ©„ ÜïU Ð¢ªæ Ï¢Ý …¢¼¢ ãêæ ç…Ý „ï ±¢ïã ™H¼¢ ãñ J

¥x¢Ú ±¢ïã }¢éÛ¢ „ï „é±¢H ÜUÚï ¼¢ï }¢ñæ ©„ï ¥G¼G¢ ÜUÚ¼¢ ãêæ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ÐÝ¢ã

}¢¢æx¢ï ¼¢ï }¢ñæ ©„ï ÐÝ¢ã Îï¼¢ ãêæ J”(1)

ãGÎè¯ ÜUè ±…G¢ãG¼ :…¢ï çÚ…G¢» §H¢ãè ÜïU çH²ï ÈGUÚ¢§…G ÜUè ¥Î¢»x¢è ÜïU „¢ƒ

„¢ƒ Ï¢ ÜU¯Ú¼ ÝzGHè §GÏ¢¢Î¢¼ Ï¢…¢ H¢¼¢ ãñ ¥ËH¢ã ©„ï

¥ÐÝè ¥G…Gè}¢ }¢ãGÏÏ¢¼ „ï „ÚÈGUÚ¢…G ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ ç…„ ÜUè Ï¢ Î¢ñH¼

Ï¢‹Îï ÜUè ¼}¢¢}¢ ãG-ÚÜU¢¼¢ï „-ÜUÝ¢¼ }¢ïæ ÜéUG GÃ±¼ï wG¢éÎ¢±‹Îè ÜïU ¥‹±¢Ú

à¢¢ç}¢H ã¢ï …¢¼ï ãñæ J1



36

ÚãG}¢¼ï §H¢ãè ÜïU …Ë±ï :{2}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ý„ „ÚÜU¢Úï Î¢ï …ã¢æ, „Ú±Úï

…Gèà¢¢Ý, }¢¢çHÜïU ÜU¢ñÝ¢ï }¢ÜU¢Ý, }¢ãGÏ¢êÏ¢ï ÚãG}¢¢Ý „ï

çÚ±¢²¼ ÜUÚ¼ï ãñæ çÜU ¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ : “…Ï¢ }¢ïÚ¢

Ï¢‹Î¢ }¢éÛ¢ „ï »ÜU Ï¢¢çHà¼ ÜGUÚèÏ¢ ã¢ï¼¢ ãñ ¼¢ï }¢ñæ ©„ „ï »ÜU ã¢ƒ ÜGUÚèÏ¢

ã¢ï …¢¼¢ ãêæ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú }¢éÛ¢ „ï »ÜU ã¢ƒ ÜGUÚèÏ¢ ã¢ï¼¢ ãñ ¼¢ï }¢ñæ Î¢ïÝ¢ïæ ã¢ƒ

ÈñUH¢Ýï ÜUè ç}¢vGÎ¢Ú ©„ „ï ÜGUÚèÏ¢ ã¢ï …¢¼¢ ãêæ(1) ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ±¢ïã }¢ïÚè

¼GÚÈGU ™H ÜUÚ ¥¢¼¢ ãñ ¼¢ï }¢ñæ ©„ ÜUè ¼GÚÈGU Î¢ïÇG ÜUÚ …¢¼¢ ãêæ J”(2)

ãGÎè¯ ÜUè ±…G¢ãG¼ : Ï¢‹Îï ÜU¢ ÚÏ¢ ÜïU ÜGUÚèÏ¢ ã¢ïÝ¢ ©„ ÜU¢ §GÏ¢¢Î¼¢ï §¼G¢¥G¼ }¢ïæ

Hx¢¢ ÚãÝ¢ ãñ ¥¢ñÚ ÚÏ¢ ÜU¢ Ï¢‹Îï ÜïU ÜGUÚèÏ¢ ã¢ïÝï „ï }¢éÚ¢Î ©„ ÜU¢

ÚãG}¢¢ï ÈGUÁGH ÈGUÚ}¢¢Ý¢ ãñ J

......à¢¢ÚïãGï Ï¢é¶G¢Úè ÈGUÜUèGãï ¥¢’…G}¢ï çã‹Î ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢ézG¼è }¢éãG}}¢Î à¢ÚèÈéUGH

ãGÜGU ¥}…Îè §„ ÜïU ¼ãGì¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “çÜU„è ÜïU ÜGUÚèÏ¢ ã¢ïÝï ÜU¢ }¢¼GHÏ¢ ²ïã

ã¢ï¼¢ ãñ çÜU ©„ „ï ÎêÚ Úã¢ ã¢ï §„ çÏ¢Ý¢ ÐÚ ²ïã ãGÎè¯ }¢é¼à¢¢çÏ¢ã¢¼ }¢ïæ „ï ãñ ¥¢ñÚ ¼¢±èH ²ïã ãñ çÜU

¥ËH¢ã ©„ Ï¢‹Îï ÐÚ wG¢é„ê„è ÚãG}¢¼ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ J” (ÝéÁGã¼éH ÜGU¢Úè à¢ãüG Ï¢é¶G¢Úè, ç…. 5, „. 946)

Ýè…G ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý §„ ÜïU ¼ãGì¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï

ãñæ : “²ïã ÜUH¢}¢ ¼}¢¯èHè ¼G¢ñÚ ÐÚ ãñ }¢¼GHÏ¢ ²ïã ãñ çÜU ¥x¢Ú ¼é}¢ §wGH¢„ ÜïU „¢ƒ ƒ¢ïÇGï

¥G}¢H ÜïU …GÚè»G ÜéUGGÏ¢ïü §H¢ãè ãG¢ç„H ÜUÚ¢ï ¼¢ï ÚÏ¢ ¼¥G¢H¢ ¥ÐÝï ÜUÚ}¢ „ï Ï¢ãé¼ ç…G²¢Î¢ ÚãG}¢¼

ÜïU „¢ƒ ¼é}¢ „ï ÜGUÚèÏ¢ ã¢ïx¢¢ J çHã¢…G¢ ¥G}¢H çÜU²ï …¢¥¢ï ƒ¢ïÇG¢ Ï¢ãé¼ Ý Îï¶¢ï J (}¢…GèÎ §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ) ²ïã ÜUH¢}¢ Ï¢¼G¢ñÚï ç}¢¯¢H „}¢Û¢¢Ýï ÜïU çH²ï ãñ }¢¼GHÏ¢ ²ïã ãñ çÜU ¼é}ã¢Úè ¼GHÏ¢ „ï

ã}¢¢Úè ÚãG}¢¼ „ÏÜGU¼ Hï x¢§ü ãñ, ¥x¢Ú »ï„ï }¢¢’}¢êHè ¥¢’}¢¢H ÜUÚ¢ï ç…Ý „ï Ï¢ ÎïÚ ã}¢ ¼ÜU Ðãéæ™

„ÜU¢ï ¼¢ï ã}¢ ¼é}¢ ÜU¢ï ¥ÐÝï ÜUÚ}¢ „ï Ï¢ãé¼ …ËÎ ¥ÐÝï Î¢}¢Ýï ÚãG}¢¼ }¢ïæ Hï Hïæx¢ï ¥x¢Ú ÚÏ¢

¼¥G¢H¢ „ï ÜéUGGÏ¢ü ã}¢¢Úè ÜU¢ïçà¢à¢ „ï ã¢ï¼¢ ¼¢ï çÜGU²¢}¢¼ ¼ÜU ã}¢ ©„ ¼ÜU Ý Ðãéæ™ „ÜU¼ï, ©„

¼ÜU Ú„¢§ü ©„ ÜUè ÚãG}¢¼ „ï ãñ J” (ç}¢¥¢ü¼éH }¢Ý¢…èãG, ç…. 3, „. 397)

1

2



37

…‹Ý¼è Ýï’}¢¼ïæ :

{3}......ãGÎè¯ï ÜéUGGÎ„è ãñ, ¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ : “}¢ñæ Ýï

¥ÐÝï ÝïÜU Ï¢‹Î¢ïæ ÜïU çH²ï »ï„è Ýï’}¢¼ïæ ¼Ä²¢Ú ÜUÚ Ú¶è ãñæ ç…‹ãïæ Ý çÜU„è

¥¢æ¶ Ýï Îï¶¢, Ý çÜU„è ÜU¢Ý Ýï „éÝ¢ ¥¢ñÚ Ý ãè çÜU„è §‹„¢Ý ÜïU çÎH

}¢ïæ §Ý ÜU¢ ¶G²¢H x¢é…GÚ¢ J”(1)

{4}......…GÏ¢êÚ à¢ÚèÈGU }¢ïæ ãñ, ¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

“»ï §ÏÝï ¥¢Î}¢ ! ¼ê }¢ïÚè §¼G¢¥G¼¢ï ÈGUÚ}¢¢æ Ï¢ÚÎ¢Úè ÜUÚ ! }¢ñæ ¼ïÚï

çÎH ÜU¢ï ¼±æx¢Úè ¥¢ñÚ ¼ïÚï ã¢ƒ¢ïæ ÜU¢ï çÚÁGÜGU „ï |¢Ú Îêæx¢¢ ¥¢ñÚ ¼ïÚï ç…S}¢ ÜU¢ï

ç„¤GãG¼¢ï ¼‹ÎéLS¼è ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢ Îêæx¢¢ J”(2)

Îé‹²¢ ÜU¢ï ãéGv}¢ï ÚÏÏ¢¢Ýè :

{5}......¥ËH¢ã Ýï Îé‹²¢ ÜU¢ï ²ïã ãéGv}¢ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ çÜU

“»ï Îé‹²¢ ! …¢ï }¢ïÚè §GÏ¢¢Î¼ ÜUÚï ¼ê ©„ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ ÜUÚ ¥¢ñÚ …¢ï ¼ïÚè

ç¶GÎ}¢¼ ÜUÚï ¼ê ©„ „ï ç¶GÎ}¢¼ Hï¼è Úã J”(3)

{6}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ çÏ¢à¢Ú çÏ¢Ý ãG¢çÚ¯ ãG¢ÈGUè ÈGUÚ}¢¢¼ï

ãñæ : “¥ãHï ¶GñÚ Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ (ÜUè ¼}¢¢}¢ |¢H¢§ü) Hï x¢» J”(4)



38

¼GHÏ¢x¢¢Ú¢Ýï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU ¶G¢çÎ}¢ :{7}.....ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ²ãGì²¢ çÏ¢Ý }¢é¥G¢…G ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

“Îé‹²¢ ÜïU ¼GHÏ¢x¢¢Ú¢ïæ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ x¢GéH¢}¢ ÜUÚ¼ï ãñæ …Ï¢ çÜU ¼GHÏ¢x¢¢Ú¢Ýï

¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ç¶GÎ}¢¼ ¥¢…G¢Î H¢ïx¢ ÜUÚ¼ï ãñæ J(1)

»ï }¢ïÚï |¢¢§ü ! ¥x¢Ú ¼ê ™¢ã¼¢ ãñ çÜU ¼éÛ¢ï »ï„è §GÁG…G¼ ç}¢Hï …¢ï

ÜU|¢è ÜU}¢ Ý ã¢ï, »ï„¢ §çvG¼Î¢Ú ç}¢Hï …¢ï ÜU|¢è ¶Gy}¢ Ý ã¢ï, »ï„è ¥¢Ï¢M

ç}¢Hï …¢ï ÜU|¢è Ð¢}¢¢H Ý ã¢ï ¥¢ñÚ »ï„è Ï¢é…éGx¢èü ç}¢Hï …¢ï ÜU|¢è ÐéÚ¢Ýè Ý

ã¢ï ¼¢ï ¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜUè §¼G¢¥G¼ ÜïU çH²ï ÜU}¢Ú Ï¢S¼¢ ã¢ï …¢ v²êæçÜU

¥ËH¢ã Ýï ©Ý ¼}¢¢}¢ ™è…G¢ïæ ÜU¢ï ¥ÐÝè §¼G¢¥G¼¢ï ÈGUÚ}¢¢æ Ï¢ÚÎ¢Úè

}¢ïæ Ú¶¢ ãñ J …¢ï ©„ ÜUè §¼G¢¥G¼ ÜUÚ¼¢ ãñ ±¢ïã ©„ï §GÁG…G¼¢ï Ï¢é…éGx¢èü ¥G¼G¢

ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã ¥ÐÝï ÜU§ü §¼G¢¥G¼ x¢é…G¢Ú Ï¢‹Î¢ïæ ÜU¢ï à¢ã±¢¼ ÜUè

x¢éGH¢}¢è „ï ¥¢…G¢Î ÈGUÚ}¢¢ ™éÜU¢ ãñ J ©Ý ÜïU çÎH¢ïæ ÜU¢ï ÈGU¢Ýè ™è…G¢ïæ ÜUè

}¢ãGÏÏ¢¼ ÜUè ¥¢HêÎx¢è „ï Ð¢ÜUè…G¢ ÈGUÚ}¢¢ çÎ²¢, ©Ý ÜïU ã¢ƒ¢ïæ ¶G±¢çÚÜGïU

¥G¢Î¢¼ ÜUÚ¢}¢¢¼ ÜU¢ …éGãêÚ ÈGUÚ}¢¢²¢, ©‹ãïæ x¢GñÏ¢ ÐÚ }¢éœ¢GH¥G ÈGUÚ}¢¢²¢(2),

©Ý ÐÚ ÚãG}¢¼ ÜU¢ ÝéÁG¢êH ÈGUÚ}¢¢ ÜUÚ ©Ý ÜUè Îé¥G¢¥¢ïæ ÜU¢ï ÜGUÏ¢êçHÄ²¼

ÜU¢ „ïãÚ¢ ÐãÝ¢²¢ ¼¢ï H¢ïx¢ ©Ý ÜïU ¥‹±¢Ú¢ï ¼…çËH²¢¼ „ï ÈñGU…G²¢Ï¢ ã¢ï

......à¢ñ¶Gï ¼GÚèÜGU¼, ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼ Ï¢¢çÝ²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢¥Ï¢ê çÏ¢H¢H }¢éãG}}¢Î §Ë²¢„ ¥Gœ¢G¢Ú ÜGU¢çÎÚè Ú-…G±è ¥ÐÝè }¢é‹ÈGUçÚÎ¼SÝèÈGU “ÜéUGçÈíGU²¢ ÜUçH}¢¢¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ „é±¢H …±¢Ï¢” }¢ïæ ÝvGH ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¥¢ñçH²¢»çÜUÚ¢}¢ (¥ËH¢ã Î¢ïÝ¢ïæ …ã¢æ }¢ïæ ©Ý ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼¢ïæ „ï ã}¢ïæ

}¢¢H¢ }¢¢H ÜUÚï) ÜU¢ï |¢è ÜéUÀ ©GHê}¢ï x¢GñÏ¢ ç}¢H¼ï ãñæ }¢x¢Ú Ï¢ ±„¢¼G¼ï L„éH (²¢’Ýè

Ú„êH¢ïæ ÜïU …GÚè»G) }¢¢ï’¼ç…GH¢ (Ý¢}¢è Ï¢¢ç¼GH çÈGUÜGU¢ü) (¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ ©Ý ÜU¢ï x¢G¢Ú¼

ÜUÚï) çÜU ç„ÈüGU Ú„êH¢ïæ ÜïU çH²ï §çœ¢GH¢»G x¢GñÏ¢ }¢¢Ý¼ï ¥¢ñÚ ¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜïU©GHê}¢ï x¢GñÏ¢ ÜU¢ ¥SHÝ (çÏ¢ËÜéUH) çãGS„¢ Ýãèæ }¢¢Ý¼ï x¢é}¢Ú¢ã }¢éÏ¼çÎ¥G (çÏ¢Î¥G¼è) ãñæ J”

(ÜéUGçÈíGU²¢ ÜUçH}¢¢¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ „é±¢H …±¢Ï¢, „. 246)

2



39

ÜUÚ ©Ý ÜUè ÐñÚ±è ÜUÚÝï Hx¢ï, ãGËHï }¢éçàÜUH¢¼ ÜïU çH²ï Ï¢¢Úx¢¢ãï §H¢ãè}¢ïæ ©Ý ÜU¢ ±„èH¢ Ðïà¢ ÜUÚÝï Hx¢ï, ©Ý ÜïU „ÎÜGïU ± ¼éGÈñGUH ¥ÐÝè¥¢ÈGU¼¢ï æ ¥¢ñÚ }¢é„èÏ¢¼¢ï æ ÜïU ÅHÝï ÜU¢ „é±¢H ÜUÚÝï Hx¢ï, ©Ý ÜUèÜGUÎ}¢ x¢¢ã¢ïæ „ï ç„ÈGU¢çÚà¢ ¼GHÏ¢ ÜUÚÝï Hx¢ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜïU }¢…G¢Ú¢¼ ÜUè ç}¢^è„ï Ï¢-Ú-ÜU¼ ãG¢ç„H ÜUÚÝï Hx¢ï J ¥ËH¢ã Ýï ©‹ãïæ ¥G-…G}¢¼¢ï à¢¢Ý„ï Ý±¢…G¢, ©Ý ÜïU çÎH¢ïæ ÜU¢ï ¥ÐÝï ÝêÚ „ï }¢éÝÃ±Ú ÈGUÚ}¢¢²¢ ¥¢ñÚ ¥ÐÝè¶G¢çH„ }¢ãGÏÏ¢¼¢ï }¢¢’çÚÈGU¼ „ï HÏ¢Úï…G çÜU²¢, ©‹ãïæ ¼‹ã¢§²¢ïæ }¢ïæ ¥ÐÝïç…GRU „ï ¼SÜUèÝ Ï¢wGà¢è ¼¢ï ±¢ïã H¢ïx¢¢ïæ „ï Ï¢ï ÐÚ±¢ã ã¢ï x¢», …‹Ý¼ï Ý§üG}¢ }¢ïæ©Ý ÜïU çH²ï ã}¢ïà¢¢ ÚãÝï ±¢Hè Ýï’}¢¼ïæ ¼Ä²¢Ú ÈGUÚ}¢¢§üæ, ©Ý „ï ¥ÐÝï ÎèÎ¢ÚÜU¢ ±¢’Î¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ÜU¢ ©Ý „ï Ú¢…Gè ã¢ïÝ¢ „Ï¢ „ï Ï¢ÇG¢§‹¥G¢}¢ ãñ J ¥ËH¢ã ÜéUGGÚ¥¢Ýï Ð¢ÜU }¢ïæ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ²ïãè Ï¢ÇGèÜU¢}²¢Ï¢è ãñ J

»ÜU }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : »ï„è ãè Ï¢¢¼ÜïU çH²ï ÜU¢ç}¢²¢ïæ ÜU¢ï ÜU¢}¢ ÜUÚÝ¢ ™¢çã²ï J

$$$$$$$

{......§GË}¢ „è¶Ýï „ï ¥¢¼¢ ãñ......}„ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“§GË}¢ „è¶Ýï „ï ãè ¥¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ çÈGUvGã x¢G¢ñÚ¢ï çÈGURU „ï ãG¢ç„H ã¢ï¼è

ãñ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ç…„ ÜïU „¢ƒ |¢H¢§ü ÜU¢ §Ú¢Î¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ

©„ï ÎèÝ }¢ïæ „}¢Û¢ Ï¢êÛ¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã „ï ©„

ÜïU Ï¢‹Î¢ïæ }¢ïæ ±¢ïãè ÇÚ¼ï ãñæ …¢ï §GË}¢ ±¢Hï ãñæ J”



40

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 5 : x¢éÝ¢ã¢ïæ ÜUè ãH¢ÜU¼ ¶Gïç…G²¢æ§„ Ï¢¢Ï¢ }¢ï æ x¢éÝ¢ã¢ï æ ÜUè Îé‹²±è ¥¢ñÚ ©¶GÚ±è „…G¢»æ

}¢¯HÝ ¼Ï¢¢ãè ± Ï¢ÚÏ¢¢Îè, ç…GËH¼¢ï LS±¢§ü ±x¢G ñÚ¢ Ï¢²¢Ý ÜUè

…¢»æx¢è J ™éÝ¢‹™ï,

ÜéUGGÚ¥¢Ýï Ð¢ÜU }¢ïæ Ï¢²¢Ý ÜUè x¢§ü „…G¢»æ :¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : Ï¢ïà¢ÜU …¢ï

¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜïU ãéGÁG¢êÚ }¢é…çÚ}¢ ã¢ï ÜUÚ

¥¢» ¼¢ï …GMÚ ©„ ÜïU çH²ï …ã‹Ý}¢ ãñ

ç…„ }¢ïæ Ý }¢Úï Ý ç…²ï J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ²¢ ²ïã „}¢Û¢ï

ãé» ãñæ ±¢ïã …¢ï Ï¢éÚï ÜU¢}¢ ÜUÚ¼ï ãñæ çÜU

ã}¢ „ï ÜUãèæ çÝÜUH …¢»æx¢ï v²¢ ãè Ï¢éÚ¢

ãéGv}¢ Hx¢¢¼ï ãñæ J

„ï }¢éÚ¢Î ¥G¢ç……G ÜUÚ ÜïU Ï¢™ çÝÜUHÝ¢ ãñ J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ …¢ï ãéGv}¢

Ý }¢¢Ýï ¥ËH¢ã ¥¢ñÚ ©„ ÜïU Ú„êH

ÜU¢ ±¢ïã Ï¢ïà¢ÜU „ÚèãG x¢é}¢Ú¢ãè Ï¢ãÜU¢ J

¥ãG¢Îè¯ }¢ïæ Ï¢²¢Ý ÜUÎ¢ü „…G¢»æ :§ü}¢¢Ý ÜUè ÜU}¢…G¢ïÚè :{1}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï }¢éÜUÚü}¢, ÝêÚï }¢é…S„}¢ Ýï



41

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…G¢Ýè ç…GÝ¢ ÜUÚ¼ï ±vG¼, ™¢ïÚ ™¢ïÚè ÜUÚ¼ï ±vG¼ ¥¢ñÚà¢Ú¢Ï¢è à¢Ú¢Ï¢ Ðè¼ï ±vG¼ }¢¢ïç}¢Ý Ýãèæ ã¢ï¼¢ J”(1) (§„ }¢ïæ ÜU}¢¢Hï §ü}¢¢Ý ²¢

ÝêÚï §ü}¢¢Ý ÜUè ÝÈGUè ãñ)

çÎH ÜUè ç„²¢ãè :{2}......ãé GÁG¢ êÚ ÝçÏ¢Ä²ï Ð¢ÜU, „¢çãGÏ¢ï H¢ñH¢ÜU, „Ä²¢ãG ï ¥zGH¢ÜU

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…Ï¢ ÜU¢ï§ü §‹„¢Ý x¢éÝ¢ãÜUÚ¼¢ ãñ ¼¢ï ©„ ÜïU çÎH ÐÚ »ÜU ç„²¢ã Ýév¼¢ Hx¢ …¢¼¢ ãñ çÈUÚ¥x¢Ú ±¢ïã ¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚ Hï ¼¢ï çÎH „¢ÈGU ã¢ï …¢¼¢ ãñ HïçÜUÝ ¥x¢Ú±¢ïã x¢éÝ¢ã ÜUÚ¼¢ Úãï ¼¢ï ±¢ïã Ýév¼¢ ÈñUH¼¢ Úã¼¢ ãñ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU„¢Ú¢ çÎH ç„²¢ã ã¢ï …¢¼¢ ãñ J ¥ËH¢ã ÜïU §„ ÈGUÚ}¢¢Ý

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý :

ÜU¢ï§ü Ýãèæ Ï¢çËÜU ©Ý ÜïU çÎH¢ïæ ÐÚ …Gæx¢ ™ÉG¢ çÎ²¢ ãñ ©Ý ÜUè ÜU}¢¢§²¢ïæ Ýï J

„ï ²ïãè }¢éÚ¢Î ãñ J”(2)

çÎH ÜUè „wG¼è :{ 3} ......„çÄ²ÎéH }¢ éÏ¢çËHx¢ G èÝ, Úã G}¢¼ éçËHH ¥G¢-H}¢èÝ

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “x¢éÝ¢ã¢ïæ ÜUè ÜU¯Ú¼ „ï çÎH„wG¼ ã¢ï …¢¼¢ ãñ J”(3)

çÚÁGÜGU }¢ïæ ¼æx¢è :{4}......„ÚÜU¢Ú ï }¢ÎèÝ¢, ÜGUÚ¢Ú ï ÜGUËÏ¢¢ ï „èÝ¢, Ï¢¢§G¯ï ÝéÁ G¢ êHï„ÜUèÝ¢ ÜU¢ È G UÚ}¢¢Ý ï § GÏ¢ í¼ çÝà¢¢Ý ã ñ :

3

1

2



42

“x¢éÝ¢ã¢ ï æ ÜUè ±…ã „ï Ï¢‹Î¢ ç}¢HÝï ±¢Hï çÚÁGÜGU „ï }¢ãGM}¢ ÜUÚ

çÎ²¢ …¢¼¢ ãñ J”(1)

„Ï¢ „ï ÐãH¢ Ý¢ ÈGUÚ}¢¢Ý :{5}......¥ËH¢ã Ýï ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢ê„¢ ÜUHè}¢éËH¢ã

ÜUè ¼GÚÈGU ±ãGì² ÈGUÚ}¢¢§ü : “»ï }¢ê„¢ ! }¢ïÚè }¢wGHêÜGU

}¢ïæ „Ï¢ „ï ÐãHï }¢ÚÝï (²¢’Ýè ¼Ï¢¢ã¢ï Ï¢ÚÏ¢¢Î ã¢ïÝï) ±¢H¢ §ÏHè„ ãñ v²êæçÜU

„Ï¢ „ï ÐãHï ©„è Ýï }¢ïÚè Ý¢ ÈGUÚ}¢¢Ýè ÜUè ¥¢ñÚ …¢ï }¢ïÚè Ý¢ ÈGUÚ}¢¢Ýè

ÜUÚ¼¢ ãñ }¢ñæ ©„ï }¢éÎ¢ü çH¶ Îï¼¢ ãêæ J”(2)

§GÁG…G¼ ¥¢ñÚ ç…GËH¼ :{6}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ „§ü GÎ çÏ¢Ý }¢ é„Ä²Ï¢

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñ æ : “Ï¢‹Îï §¼G¢¥G¼ï §H¢ãè …ñ„è §GÁG…G¼ Ýãèæ Ð¢ „ÜU¼ï

¥¢ñÚ }¢¢’ç„Ä²¼ …ñ„è ç…GËH¼ Ýãèæ ©Æ¢ „ÜU¼ï ¥¢ñÚ Ï¢‹Î» }¢¢ïç}¢Ý

ÜU¢ï ¥ËH¢ã ÜUè §¼Ýè }¢ÎÎ ÜU¢ÈGUè ãñ çÜU ±¢ïã ¥ÐÝï

Îéà}¢Ý ÜU¢ï x¢éÝ¢ã¢ï æ }¢ï æ }¢éÏ¼H¢ Îï¶ï J”(3)

çÎH }¢éÎ¢ü ã¢ï …¢¼¢ ãñ :{7}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý ±¢„ï¥G ÈGUÚ}¢¢¼ï

ãñæ : “x¢éÝ¢ã Ðï x¢éÝ¢ã çÜU²ï …¢Ýï „ï çÎH }¢éÎ¢ü ã¢ï …¢¼¢ ãñ J”(4)

{8}......»ÜU Ï¢é…éGx¢ü ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¥x¢Ú ¼ê ²ïã …¢Ý¼ï

ãé» ¥ËH¢ã ÜUè Ý¢ ÈGUÚ}¢¢Ýè ÜUÚ¼¢ ãñ çÜU ±¢ïã ¼éÛ¢ï Îï¶ Úã¢

1

4

2

3



43

ãñ ¼¢ï ¼ê ¥ËH¢ã ÜUè Ý…GÚ (²¢’Ýè ©„ ÜïU Îï¶Ýï) ÜU¢ï ãËÜU¢

„}¢Û¢Ýï ±¢H¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ²ïã x¢é}¢¢Ý ÜUÚ ÜïU x¢éÝ¢ã ÜUÚ¼¢ ãñ çÜU ±¢ïã ¼éÛ¢ï

Ýãèæ Îï¶ Úã¢ ¼¢ï ¼ê ÜU¢çÈGUÚ ãñ J”(1)

§GÏ¢¢Î¼ ÜUè HÁG…G¼ „ï }¢ãGM}¢ :{9}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ±éãñÏ¢ çÏ¢Ý ±Îü „ï ÐêÀ¢ x¢²¢ :

“v²¢ ¥ËH¢ã ÜU¢ Ý¢ ÈGUÚ}¢¢Ý §GÏ¢¢Î¼ ÜUè HÁG…G¼ Ð¢ „ÜU¼¢ ãñ ?”

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Ýãèæ ! Ï¢çËÜU …¢ï x¢éÝ¢ã ÜU¢ ÐéwG¼¢ §Ú¢Î¢ ÜUÚ¼¢ ãñ ±¢ïã

|¢è §GÏ¢¢Î¼ ÜUè HÁG…G¼ „ï }¢ãGM}¢ Úã¼¢ ãñ J”(2)

ÜéUÈíGU ÜïU ÜGU¢ç„Î :{10}......„Ë¢ÈGU „¢çHãGèÝ ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï ƒï çÜU “x¢éÝ¢ã

ÜéUÈíGU ÜïU ÜGU¢ç„Î ãñæ J”(3)

wG¢éH¢„» ÜUH¢}¢ :ãG¢ç„Hï ÜUH¢}¢ ²ïã ãñ çÜU ¥ËH¢ã ÜUè Ý…GÚï ÚãG}¢¼ „ï

}¢ãGM}¢ ã¢ïÝï ¥¢ñÚ ©„ ÜïU Ý¢Ú¢…G ã¢ïÝï ÜUè ¥GH¢}¢¼ ²ïã ãñ çÜU Ï¢‹Î¢ x¢éÝ¢ã¢ïæ

}¢ïæ }¢éÏ¼H¢ ã¢ï …¢¼¢ ãñ J x¢éÝ¢ã¢ïæ ÐÚ §„Ú¢Ú ÜUÚÝï ±¢H¢ ¥ËH¢ã

ÜUè Ý¢Ú¢…Gè }¢¢ïH Hï¼¢ ãñ, ±¢ïã à¢ñ¼G¢Ý ÜU¢ ²¢Ú ã¢ï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥ãHï §ü}¢¢Ý

©„ „ï Ï¢ï…G¢Ú ã¢ï¼ï ãñæ J

»ï }¢ïÚï |¢¢§ü ! ¥ËH¢ã ÜUè Ý¢ ÈGUÚ}¢¢Ýè ÜUÚ ÜïU ©„

ÜUè Ý¢Ú¢…Gè ¥¢ñÚ ©„ ÜïU ¥G…G¢Ï¢ ÜU¢ ãGÜGUÎ¢Ú Ý Ï¢Ý …Ï¢ ¼ïÚ¢ ÝzG„

2

3

1



44

¼éÛ¢ï x¢éÝ¢ã¢ï æ ÜUè ¼GÚÈGU Ï¢éH¢» ¼¢ï ¼ê ©„ï ²¢Î çÎH¢ çÜU ¥ËH¢ã

¼ïÚï }¢é¥G¢}¢H¢¼ „ï Ï¢¢ ¶GÏ¢Ú ¥¢ñÚ ¼éÛ¢ï Îï¶ Úã¢ ãñ ¥¢ñÚ ©„ ÜïU

ÎÎüÝ¢ÜU ¥G…G¢Ï¢ ¥¢ñÚ Ï¢ÇïG §GÜGU¢Ï¢ „ï ©„ï ÇÚ¢ ç…„ ÜUè ¥ËH¢ã

Ýï Ý¢ ÈGUÚ}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ï ±§üGÎ „éÝ¢§ü ãñ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ¥G…G¢Ï¢¢ï §GÜGU¢Ï¢ Ý

|¢è ã¢ï ¼¢ï v²¢ ²ïã ÜU}¢ ãñ çÜU Ï¢‹Î¢ x¢éÝ¢ã¢ïæ ÜUè ±…ã „ï „¢çÏ¢ÜGUèÝ ÜU¢ï

ç}¢HÝï ±¢Hï Ï¢éH‹Î }¢Ú¢ç¼Ï¢ ¥¢ñÚ ÝïÜU¢ïæ ÜU¢ï ¥G¼G¢ çÜU²ï …¢Ýï ±¢Hï

¯±¢Ï¢ „ï }¢ãGM}¢ Úã¼¢ ãñ ¥¢ñÚ v²êæ Ý ã¢ï çÜU x¢éÝ¢ã¢ïæ }¢ïæ LS±¢§ü, Î¢ï…G¶G

ÜU¢ ¥G…G¢Ï¢, …ÏÏ¢¢Ú¢ï ÜGU¤ã¢Ú ÜUè Ý¢Ú¢…Gè ¥¢ñÚ ©„ ÜU¢ »ï„¢ x¢G…GÏ¢

ãñ ç…„ ÜïU ¥¢x¢ï ¼}¢¢}¢ …G}¢èÝ¢ï ¥¢S}¢¢Ý ±¢Hï ÜGU¢§}¢ Ý Úã „ÜïUæ J ã}¢

¥ËH¢ã „ï ¥G¢çÈGUÄ²¼ ÜU¢ „é±¢H ÜUÚ¼ï ãñæ J

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 6 : §GÏ¢¢Î¼¢ï §¼G¢¥G¼ ÜU¢ Ï¢²¢ÝÜU¢ç}¢H }¢¢ïç}¢Ý ÜUè »ÜU çÝà¢¢Ýè :

¥ËH¢ã Ü ï U Œ²¢Ú ï ã G Ï ¢ èÏ ¢ , ã G Ï ¢ èÏ ¢ ï HÏ¢èÏ ¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…¢ï ÝïÜUè ÐÚ wG¢éà¢ ¥¢ñÚ Ï¢éÚ¢§ü

ÐÚ x¢G}¢x¢èÝ ã¢ï¼¢ ãñ, ±¢ïã (ÜU¢ç}¢H) }¢¢ïç}¢Ý ãñ J”(1)

Î„ïü ãGÎè¯ :Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§ü ! …Ï¢ ¼éÛ¢ï ¥ËH¢ã ¥ÐÝè §GÏ¢¢Î¼

ÜUè ¼¢ñÈGUèÜGU ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¼¢ï ¼ê Ï¢ãé¼ wG¢éà¢ ã¢ï J ¥¢ñÚ ©„ ÚÏÏ¢ï H}¢

²…GH ÜU¢ Ï¢ãé¼ à¢éRU Ï¢…¢ H¢ ç…„ Ýï ¥ÐÝè §GÏ¢¢Î¼ ÜUè ±…ã

„ï ¼éÛ¢ï §GÁG…G¼ Ï¢wGà¢è ¥¢ñÚ §„ ÜïU çH²ï ¼éÛ¢ï ™éÝ çH²¢ J ¥ËH¢ã

„ï Îé¥G¢ çÜU²¢ ÜUÚ çÜU ç…Ý ÝïÜU ¥¢’}¢¢H ÜU¢ï Ï¢…¢ H¢Ýï ÜUè ©„ Ýï ¼éÛ¢ï

¼¢ñÈGUèÜGU Îè ãñ ©‹ãïæ ¥ÐÝï ÈGUÁGH „ï ÜGUÏ¢êH |¢è ÈGUÚ}¢¢ Hï J

1



45

¥G}¢Hï }¢vGÏ¢êH ÜU}¢ Ýãèæ ã¢ï¼¢ :¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼ü…G¢

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¥G}¢H ÜUÚÝï „ï ç…G²¢Î¢ ©„ ÜïU

ÜGUÏ¢êH ã¢ï …¢Ýï ÜUè „¥Gì² ÜUÚ¢ï v²êæçÜU ¥G}¢Hï }¢vGÏ¢êH ÜU}¢ Ýãèæ ã¢ï¼¢ J”(1)

Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§ü²¢ï ! ¥ËH¢ã ÜUè §GÏ¢¢Î¢¼ Ï¢…¢ H¢Ýï

ÜïU }¢é¥G¢}¢Hï }¢ïæ ã}¢ïà¢¢ ¥ÐÝè „éS¼è ¥¢ñÚ ÜU¢ï¼¢ãè ÜU¢ »’ç¼Ú¢ÈGU ÜUÚ¢ï ¥x¢™ïü

§„ }¢ïæ ¼é}ã¢Úè ç…g¢ï …ãìÎ ç…G²¢Î¢ ã¢ï v²êæçÜU ¥ËH¢ã ÜU¢ ãGÜGU ¼é}¢

ÐÚ Ï¢ãé¼ Ï¢ÇG¢ ãñ J ©„ Ýï ¼é}ãïæ ¥GÎ}¢ „ï ±é…êÎ Ï¢wGà¢¢ ¥¢ñÚ ¼é}¢ ÐÚ Ýï’}¢¼¢ïæ

ÜUè Ï¢¢çÚà¢ïæ Ï¢Ú„¢§üæ, ¼é}¢ ÐÚ ¥ÐÝ¢ ÈGUÁGH¢ï ÜUÚ}¢ ÈGUÚ}¢¢²¢, ©„ ÜUè ¥G¼G¢

ÜUÎ¢ü ÜéUGGÃ±¼¢ï ¼G¢ÜGU¼ „ï ãè ¼é}¢ ©„ ÜUè §¼G¢¥G¼ ÜUÚ¼ï ã¢ï ¥¢ñÚ ©„è ÜUè Îè

ãé§ü ¼¢ñÈGUèÜGU ¥¢ñÚ ÚãG}¢¼ „ï ©„ ÜUè §GÏ¢¢Î¼ Ï¢…¢ H¢¼ï ã¢ï J

¼é}¢ ÐÚ …GMÚè ãñ çÜU ç…Ý ÜU¢}¢¢ïæ „ï ¥ËH¢ã Ýï }¢‹¥G

ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ ©Ý ÜU¢ §<¼ÜU¢Ï¢ ÜUÚ ÜïU ¥ÐÝï Î¢}¢Ýï §ü}¢¢Ý ÜU¢ï Î¢x¢GÎ¢Ú ¥¢ñÚ

çÎH ÜU¢ï ç„²¢ã Ý ÜUÚ¢ï ¥¢ñÚ …Ï¢ |¢è ÜU¢ï§ü x¢éÝ¢ã ã¢ï …¢» ¼¢ï …ËÎè „ï

¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚ H¢ï ¥¢ñÚ ¥ÓÀè ¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚ¢ï, wG¢êÏ¢ ÝÎ¢}¢¼ ÜU¢ §…Gã¢Ú ¥¢ñÚ

ÜU¯Ú¼ „ï §çS¼xG¢ÈGU¢Ú ÜUÚ¢ï, ¥ËH¢ã „ï ã}¢ïà¢¢ ÇÚ¼ï Úã¢ï v²êæçÜU

}¢¢ïç}¢Ý ãÚ ±vG¼ ¥ËH¢ã ÜïU ¶G¢ñÈGU „ï HÚ…G¼¢ Úã¼¢ ãñ ¥x¢™ïü

}¢éçwGH„ ã¢ï ÜUÚ ¥ÓÀï ¼GÚèÜGUï „ï ¼G¢¥G¼¢ï §GÏ¢¢Î¼ Ï¢…¢ H¢¼¢ ã¢ï J ¼é}¢

…¢Ý¼ï ã¢ï çÜU ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜïU }¢¢’„ê}¢ ¥¢ñÚ ¥¢ñçH²¢»

©GÁG…G¢}¢ ÜïU }¢ãGÈGUê…G ã¢ïÝï ÜïU Ï¢¢ ±é…êÎ |¢è ©Ý ÜïU ¶G¢ñÈïGU wG¢éÎ¢

¥¢ñÚ ¶Gçà¢Ä²¼ ÜU¢ v²¢ ¥G¢H}¢ ãé±¢ ÜUÚ¼¢, ±¢ïã ÝïçÜU²¢æ ÜUÚ¼ï ¥¢ñÚ

x¢éÝ¢ã¢ïæ „ï Ï¢™¼ï ƒï J1



46

»ï Ï¢‹Îï ! ¼éÛ¢ï §„ }¢é¥G¢}¢Hï }¢ïæ ç…G²¢Î¢ ÇÚÝ¢ ¥¢ñÚ ÐÚãï…G ÜUÚÝ¢ ™¢çã²ï

v²êæçÜU ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ ± ¥¢ñçH²¢» ©GÁG…G¢}¢ ÚãG}¢¼ï wG¢éÎ¢±‹ÎèÜUè ±éS¥G¼ ÜU¢ï ¼éÛ¢ „ï ç…G²¢Î¢ …¢Ý¼ï ƒï, ¼éÛ¢ „ï ç…G²¢Î¢ ¥ËH¢ã

ÐÚ ãéGSÝï …GÝ Ú¶¼ï ƒï, ©„ ÜïU ¥GzG±¢ï ÜUÚ}¢ ÜUè ¼GHÏ¢ }¢ïæ ¼éÛ¢ „ïç…G²¢Î¢ „Ó™ï ƒï ¥¢ñÚ ©„ ÜïU ÈGUÁGH¢ï ÜUÚ}¢ ÜïU ¼éÛ¢ „ï ç…G²¢Î¢ ©}}¢èÎ±¢Úƒï J çHã¢…G¢ ¼ê ©Ý ÜUè ÐñÚ±è ÜUÚ Ý…¢¼ ¥¢ñÚ „H¢}¢¼è Ð¢»x¢¢, ©Ý ÜïUÚ¢S¼ï ÜUè §çœ¢Ï¢¢¥G ÜUÚ ÜU¢}²¢Ï¢ ã¢ï …¢»x¢¢ ¥¢ñÚ ÝzG¥G Ð¢»x¢¢ J ¥ËH¢ã

ÜUè ÐÝ¢ã Hï Hï v²êæçÜU …¢ï ©„ ÜUè ÐÝ¢ã Hï¼¢ ãñ ±¢ïã „è{è Ú¢ãÜUè çãÎ¢²¼ Ð¢¼¢ ãñ J

$$$$$$$

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 7 : §GÏ¢¢Î¼ ÜUè LÜU¢±Åïæ ¥¢ñÚ §Ý ÜU¢ ãGH

™êæçÜU Îé‹²¢ ÜUè Ï¢é‹²¢Î }¢é„èÏ¢¼¢ïæ ¥¢ñÚ ¥¢ÈGU¼¢ïæ ÐÚ Ú¶è x¢§ü ãñ,}¢ñHè ÜéU™ñHè ™è…G¢ïæ „ï §„ï x¢êæ{¢ x¢²¢ ãñ, }¢SMçÈGUÄ²¢¼ ¥¢ñÚ x¢ÈGUH¼¢ïæ „ï§„ï |¢Ú çÎ²¢ x¢²¢ ãñ ç…„ ÜUè ±…ã „ï §¼G¢¥G¼¢ï §GÏ¢¢Î¼ ÜUè LÜU¢±Åïæç…G²¢Î¢ ã¢ï x¢§üæ ¥¢ñÚ }¢¢’ç„Ä²¼ ÐÚ ¥¢}¢¢Îã ÜUÚÝï ±¢Hï ¥G±¢ç}¢H ÜUè¼¢’Î¢Î }¢ïæ |¢è ÜU¢ÈGUè ãGÎ ¼ÜU §…G¢ÈGU¢ ã¢ï x¢²¢ J ¼¢ã}¢ Ï¢é‹²¢Îè ¼G¢ñÚ ÐÚ§‹ãïæ ™¢Ú ™è…G¢ïæ }¢ïæ ¼vG„è}¢ çÜU²¢ …¢ „ÜU¼¢ ãñ :(1)......…ã¢H¼ (2)......§ü}¢¢Ý ÜUè ÜU}¢…G¢ïÚè (3)......H}Ï¢è ©}}¢èÎïæ¥¢ñÚ (4)......ãGÚ¢}¢ ¥¢ñÚ }¢éà¼Ï¢¢ ™è…G¢ïæ ÜU¢ ¶¢ HïÝ¢ J

ã}¢ §Ý ™¢Ú¢ïæ }¢ïæ „ï ãÚ »ÜU ÐÚ }¢éwG¼„Ú }¢x¢Ú …¢}¢ï¥Gx¢ézG¼ìx¢ê ÜUÚ¼ï ãé» §Ý ÜUè }¢…G}}¢¼ Ï¢²¢Ý ÜUÚïæx¢ï çÈUÚ §Ý „ï Ï¢¢…G ÚãÝï ¥¢ñÚ¶GH¢„è Ð¢Ýï ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢ Ï¢¼¢»æx¢ï J

$$$$$$$



47

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 8 : ÐãHè LÜU¢±Å ¥¢ñÚ §„ ÜU¢ ãGH

Îé‹²¢ }¢Ë¢ªG Ý ãñ :…ã¢H¼ ãÚ Ï¢éÚ¢§ü ÜUè …ÇG ¥¢ñÚ ãÚ ÝévG„¢Ý ÜU¢ „Ï¢Ï¢ ãñ J

…ã¢H¼ ¥¢ñÚ …¢çãH¢ïæ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ „ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, ÜGUÚ¢Úï ÜGUËÏ¢¢ï „èÝ¢,

Ï¢¢§G¯ï ÝéÁG¢êHï „ÜUèÝ¢ ÜU¢ §à¢¢üÎ ãñ : “Îé‹²¢

H¢’Ý¼è ãñ ¥¢ñÚ …¢ï §„ }¢ïæ ãñ ±¢ïã H¢’Ý¼è ãñ ç„±¢» ¥ËH¢ã

ÜïU ç…GRU, ¥G¢çH}¢ ¥¢ñÚ ¼G¢çHÏ¢ï §GË}¢ ÜïU (1)J”(2)

…ã¢H¼ ÜUè ¼wGHèÜGU ÜU¢ ±¢ÜïGU¥¢ :}¢Ú±è ãñ çÜU ¥ËH¢ã Ýï …ã¢H¼ ÜU¢ï ÐñÎ¢ çÜU²¢ ¼¢ï ©„

„ï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥¢x¢ï ¥¢ J” ¼¢ï ±¢ïã ÐèÀï ™Hè x¢§ü J çÈUÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“ÐèÀï …¢ J” ¼¢ï ±¢ïã ¥¢x¢ï ¥¢ x¢§ü J ¥ËH¢ã Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“}¢éÛ¢ï ¥ÐÝè §GÁG…G¼¢ï …H¢H ÜUè ÜGU„}¢ ! ¼ê }¢éÛ¢ï }¢wGHêÜGU }¢ïæ „Ï¢ „ï

......}¢éÈGUçS„Úï à¢ãèÚ ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

“…¢ï ™è…G ¥ËH¢ã ± Ú„êH ( ) „ï x¢G¢çÈUGH ÜUÚ Îï ±¢ïã Îé‹²¢ ãñ J ²¢

…¢ï ¥ËH¢ã ± Ú„êH ( ) ÜUè Ý¢Ú¢…Gè ÜU¢ „Ï¢Ï¢ ã¢ï ±¢ïã Îé‹²¢ ãñ J Ï¢¢H

Ï¢Ó™¢ïæ ÜUè ÐÚ±çÚà¢, çx¢G…G¢, çHÏ¢¢„, Í¢Ú ±x¢GñÚ¢ ãG¢ç„H ÜUÚÝ¢ „é‹Ý¼ï ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢

ãñ ²ïã Îé‹²¢ Ýãèæ J §„ }¢¢’Ý¢ „ï ±¢ÜïUG§üG Îé‹²¢ ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ±¢Hè ™è…Gïæ H¢’Ý¼è ãñæ J

¥ËH¢ã ( ) ÜïU ç…GRU „ï }¢éÚ¢Î „¢Úè §GÏ¢¢Î¢¼ ãñæ ²¢’Ýè ¥ËH¢ã ( ) ÜU¢ ç…GRU,

¥ËH¢ã ( ) ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢ Ï¢‹Îï ©G-H}¢¢, ¼G-HÏ¢¢ ¥x¢™ïü Îé‹²¢ }¢ïæ ãñæ }¢x¢Ú Îé‹²¢ Ýãèæ ãñæ J ²ïã

¼¢ï ¥ËH¢ã ( ) ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢ ãñæ J ãGÎè¯ à¢ÚèÈGU }¢ïæ ãñ çÜU ¥ËH¢ã ( ) ÜU¢ ç…GRU ãÚ

§GÏ¢¢Î¼ ãÚ „¥G¢Î¼ ÜU¢ „Ú ãñ …ñ„ï Ï¢ÎÝ ÜïU çH²ï …¢Ý …GMÚè ãñ J »ï„ï ãè }¢¢ïç}¢Ý ÜïU çH²ï

ç…GRéUËH¢ã H¢ç…G}¢è ãñ J ç…GRéUËH¢ã „ï Îé‹²¢ ÜU¢ Ï¢ÜGU¢ ¥¢S}¢¢Ý¢ï …G}¢èÝ ÜU¢ çÜGU²¢}¢ ãñ (ç}¢ÜGU¢ü¼) …Ï¢

…G¢çÜUÚèÝ ÈGUÝ¢ ã¢ï …¢»æx¢ï ¼¢ï çÜGU²¢}¢¼ ¥¢ …¢±ïx¢è J” (ç}¢¥¢ü¼éH }¢Ý¢…èãG, ç…. 7, „. 17,}¢éHwG¶G„Ý)

1

2



48

ç…G²¢Î¢ Ý¢ Ð„‹Î ãñ, }¢ñæ …GMÚ ¼éÛ¢ï ¥ÐÝè }¢wGHêÜGU ÜïU Ï¢Î¼ÚèÝ H¢ïx¢¢ïæ

}¢ïæ Ú¶êæx¢¢ J”(1)

…ã¢H¼ |¢è Îéà}¢Ý ãñ :¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼ü…G¢

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “…ã¢H¼ „ï Ï¢ÇG¢ ¥¢Î}¢è ÜU¢ ÜU¢ï§ü

Îéà}¢Ý Ýãèæ J ¥¢Î}¢è ç…„ ™è…G „ï …¢çãH ã¢ï¼¢ ãñ ©„ ÜU¢ Îéà}¢Ý

Ï¢Ý …¢¼¢ ãñ J”

…ã¢H¼ ÜUè }¢…G}}¢¼ ÎH¢§Hï ¥GçvGHÄ²¢ ± ÝçvGHÄ²¢ „ï

¯¢çÏ¢¼ ãñ …¢ï çÜU„è ÐÚ }¢wGÈGUè Ýãèæ J …¢çãH Ý ™¢ã¼ï ãé» |¢è §GÏ¢¢Î¢¼

À¢ïÇG Îï¼¢ ¥¢ñÚ x¢éÝ¢ã ÜUÚ Ï¢ñÆ¼¢ ãñ J v²êæçÜU §„ï ©Ý §GÏ¢¢Î¢¼ ÜU¢ §GË}¢

Ýãèæ ã¢ï¼¢ ç…‹ãïæ Ï¢…¢ H¢Ýï ÜU¢ ¥ËH¢ã Ýï §„ï ãéGv}¢ §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢¢’ç„Ä²¼ „ï |¢è Ï¢ï ¶GÏ¢Ú ã¢ï¼¢ ãñ ç…„ „ï §…ç¼Ý¢Ï¢

ÜU¢ §„ï ãéGv}¢ ã¢ï¼¢ ãñ J

§„ LÜU¢±Å ÜU¢ ãGH :…¢çãH §GË}¢ ÜUè Ú¢ñà¢Ýè „ï …ã¢H¼ ÜUè ¼¢ÚèçÜU²¢ïæ „ï Ý…¢¼

ãG¢ç„H ÜUÚ „ÜU¼¢ ãñ J

¥ËH¢ã à¢ñ¶G ¥GHè çÏ¢Ý ¥Ï¢ê Ï¢RU ÐÚ

¥ÐÝè ÚãG}¢¼ïæ Ý¢ç…GH ÈGUÚ}¢¢» ©‹ã¢ïæ Ýï v²¢ wG¢êÏ¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ :

¼…ü}¢¢ : …ã¢H¼ »ï„è ¥¢x¢ ãñ …¢ï ¥¢Î}¢è ÜïU ÎèÝ ÜU¢ï …H¢ Ç¢H¼è ãñ ¥¢ñÚ§GË}¢ »ï„¢ Ð¢Ýè ãñ …¢ï §„ ¥¢x¢ ÜU¢ï Ï¢éÛ¢¢ Îï¼¢ ãñ J

1



49

Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§ü ! ¼é}¢ ÐÚ Ï¢ãé¼ ±„è¥G §GË}¢ ãG¢ç„H ÜUÚÝ¢…GMÚè Ýãèæ Ï¢çËÜU ç…¼Ý¢ ¥ËH¢ã Ýï ¼é}¢ ÐÚ ÈGU…üG ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ©¼Ý¢ §GË}¢ ãG¢ç„H ÜUÚ¢ï, ±¢ïã ©GHê}¢ ç…Ý „ï §ü}¢¢Ý ÜUè ¼v}¢èH ã¢ï¼è ãñ,ç…Ý ÜïU …GÚè»G ÈGUÚ¢§…G ÜUè ¥Î¢»x¢è ¥¢ñÚ ãGÚ¢}¢ „ï Ï¢™Ýï ÜU¢ ¼GÚèÜGU¢}¢¢’Hê}¢ ã¢ï¼¢ ãñ, ç…Ý ÜUè ÈGU¢ñÚè …GMÚ¼ ãñ ©‹ãïæ çÈGUH ÈGU¢ñÚ ãG¢ç„H ÜUÚÝ¢…GMÚè ãñ ¥¢ñÚ ç…Ý ÜUè ÈGU¢ñÚè …GMÚ¼ Ýãèæ ©Ý }¢ïæ ¼¢¶GèÚ ÜUè x¢éæ…¢§à¢ ãñ JçÜU¼Ýï §GË}¢ ÜUè …GMÚ¼ ãñ :

ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢¢çHÜU çÏ¢Ý ÎèÝ¢Ú ÈGUÚ}¢¢²¢ÜUÚ¼ï ƒï : “…¢ï ç„ÈüGU ¥ÐÝè §SH¢ãG ÜïU çH²ï §GË}¢ ãG¢ç„H ÜUÚï ©„ï ƒ¢ïÇG¢§GË}¢ |¢è ÜU¢ÈGUè ãñ ¥¢ñÚ …¢ï H¢ïx¢¢ïæ ÜUè |¢è §SH¢ãG ™¢ãï ¼¢ï H¢ïx¢¢ïæ ÜUè…GMçÚ²¢¼ ¼¢ï Ï¢ãé¼ ç…G²¢Î¢ ãñæ J”(1)

$$$$$$$

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 9 : Îê„Úè LÜU¢±Å ¥¢ñÚ §„ ÜU¢ ãGH§ü}¢¢Ý ÜUè ÜU}¢…G¢ïÚè »ÜU Ï¢ÇGè ¥¢ÈGU¼ ¥¢ñÚ }¢ÁG¢}¢ê}¢ ¶GSH¼ ãñ ç…„

„ï Ï¢ãé¼ „è Ï¢éÚ¢§²¢æ …Ý}¢ Hï¼è ãñæ J }¢¯HÝ §GË}¢ ÐÚ ¥G}¢H Ý ÜUÚÝ¢, (²¢’Ýè ÝïÜUè ÜU¢ ãéGv}¢ ÎïÝ¢ ¥¢ñÚ Ï¢éÚ¢§ü „ï }¢‹¥G ÜUÚÝ¢)

¼ÜUü ÜUÚ ÎïÝ¢, }¢x¢GçÈGUÚ¼ ÜïU çH²ï ÜU¢ï§ü ÜU¢ïçà¢à¢ çÜU²ï çÏ¢x¢GñÚ ©„ ÜUè©}}¢èÎ Hx¢¢» Ú¶Ý¢, }¢¢H¢ï Î¢ñH¼ ÜïU ãéG„êH ÜïU çH²ï ÜU¢ïà¢¢æ ÚãÝ¢,}¢wGHêÜGU ÜU¢ ¶G¢ñÈGU ¥¢ñÚ Îèx¢Ú Ï¢ãé¼ „è Ï¢Î ¶GSH¼ïæ §ü}¢¢Ý ÜUè ÜU}¢…G¢ïÚè„ï ÐñÎ¢ ã¢ï¼è ãñæ J Ï¢‹Î¢ ¥ÐÝï §ü}¢¢Ý ÜïU }¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ãè ¥ãGÜU¢}¢ ÜUè Ï¢…¢¥¢±Úè ¥¢ñÚ x¢éÝ¢ã¢ïæ „ï ÐÚãï…G ÜUÚ¼¢ ãñ J §ü}¢¢Ý ÜU}¢…G¢ïÚ ã¢ïÝï ÜUè „Ï¢ „ïÏ¢ÇGè ÎHèH ²ïã ãñ çÜU Ï¢‹Î¢ ÝïçÜU²¢ïæ ÜU¢ï ¼ÜUü ÜUÚ ÜïU x¢éÝ¢ã¢ïæ }¢ïæ }¢SMÈGUã¢ï …¢¼¢ ãñ J Ð„ ãÚ }¢é„H}¢¢Ý ÜU¢ï ™¢çã²ï çÜU ¥ÐÝï §ü}¢¢Ý ÜUè¼ÜGUç±Ä²¼ ÜïU çH²ï ÜU¢ïà¢¢æ Úãï J

1



50

§ü}¢¢Ý ÜU¢ï ¼ÜGUç±Ä²¼ Ï¢wGà¢Ýï ±¢Hï ©}¢êÚ :¼èÝ ©}¢êÚ „ï §ü}¢¢Ý ÜU¢ï ¼ÜGUç±Ä²¼ ç}¢H¼è ãñ :

(1)......±¢’Î¢ ± ±§üGÎ ¥¢ñÚ ¥ãG±¢Hï ¥¢ç¶GÚ¼ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H ¥¢²¢¼

¥¢ñÚ ¥ãG¢Îè¯ }¢ïæ x¢G¢ñÚ¢ï çÈGURU ÜUÚÝï, ¥ç}Ï¢²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜïU

ãG¢H¢¼¢ï }¢¢ï’ç……G¢¼ ¥¢ñÚ Îéà}¢Ý¢ïæ ÐÚ §Ý ÜïU ÈGUyãG ÜïU ±¢çÜGU¥G¢¼ ¥¢ñÚ Îé‹²¢

„ï Ï¢ï Úx¢GÏ¢¼è ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ïæ Úx¢GÏ¢¼ Ú¶Ýï ÜïU ãG±¢Hï „ï Ï¢é…éGx¢¢üÝï ÎèÝ

ÜïU ±¢çÜGU¥G¢¼ ÜU¢ï „éÝÝï, ÐÉGÝï „ï (2)......¥¢S}¢¢Ý¢ïæ ¥¢ñÚ …G}¢èÝ ÜUè

„Ë¼GÝ¼ ¥¢ñÚ §Ý }¢ïæ }¢¢ñ…êÎ ¥G…èÏ¢¢ï x¢GÚèÏ¢ çÝà¢¢çÝ²¢ïæ ¥¢ñÚ Ý§ü Ý§ü

}¢SÝê¥G¢¼ ÜU¢ çÝx¢¢ãï Ï¢„èÚ¼¢ï …éS¼ì…ê „ï }¢éà¢¢ãÎ¢ ÜUÚÝï „ï ¥¢ñÚ

(3)......ÝïÜU ¥¢’}¢¢H ÐÚ }¢Á¢GÏ¢ê¼Gè „ï ÜU¢ÚÏ¢‹Î ÚãÝï, Ï¢éÚ¢§²¢ïæ ¥¢ñÚ Ý¢

ÈGUÚ}¢¢çÝ²¢ïæ „ï §…ç¼Ý¢Ï¢ ÜUÚÝï „ï J v²êæçÜU §ü}¢¢Ý ÜGU¢ñH ¥¢ñÚ ¥G}¢H ÜïU

}¢…}¢ê»G ÜU¢ Ý¢}¢ ãñ, §¼G¢¥G¼ „ï Ï¢ÉG¼¢, }¢¢’ç„Ä²¼ „ï Í¢Å¼¢ ãñ J(1)

Ï¢²¢Ý ÜUÎ¢ü ¼}¢¢}¢ ©}¢êÚ §ü}¢¢Ý ÜU¢ï ¼ÜGUç±Ä²¼ ¥¢ñÚ ²ÜGUèÝ ÜU¢ï ÐéwG¼x¢è Ï¢wGà¢¼ï ãñæ J$$$$$$$

.......Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜïU §à¢¢¥G¼è §Î¢Úï }¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢ ÜUè }¢¼GÏ¢ê¥G¢ 1250 „ÈGUãG¢¼

ÐÚ }¢éà¼ç}¢H çÜU¼¢Ï¢, “Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼” ç…ËÎ ¥Ã±H „ÈGUãG¢ 173 ÐÚ „ÎLàà¢Úè¥G¢,

Ï¢ÎLœ¢ GÚèÜGU¢ ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ ñH¢Ý¢ }¢ éz G¼è }¢ éã G}}¢Î ¥}¢…Î ¥GHè ¥¢’…G}¢è

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¥SHï §ü}¢¢Ý ç„ÈüGU ¼SÎèÜGU ÜU¢ Ý¢}¢ ãñ, ¥¢’}¢¢Hï Ï¢ÎÝ ¼¢ï

¥SHÝ …éÁG±ï §ü}¢¢Ý Ýãèæ J” ¥¢ñÚ „ÈGUãG¢ 180 ÐÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “§ü}¢¢Ý ÜGU¢çÏ¢Hï ç…G²¢Î¼è ±

ÝévG„¢Ý Ýãèæ, §„ çH²ï çÜU ÜU}¢è Ï¢ïà¢è ©„ }¢ïæ ã¢ï¼è ãñ …¢ï ç}¢vGÎ¢Ú ²¢’Ýè H}Ï¢¢§ü, ™¢ïÇG¢§ü,

}¢¢ïÅ¢§ü ²¢ çx¢Ý¼è Ú¶¼¢ ã¢ï ¥¢ñÚ §ü}¢¢Ý ¼SÎèÜGU ãñ ¥¢ñÚ ¼SÎèÜGU, ÜñUÈGU ²¢’Ýè »ÜU ãG¢H¼ï

§…G¥G¢çÝÄ²¢ J Ï¢¢’…G ¥¢²¢¼ }¢ïæ §ü}¢¢Ý ÜU¢ ç…G²¢Î¢ ã¢ïÝ¢ …¢ï ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ §„ „ï }¢éÚ¢Î }¢é¥}}¢Ý

çÏ¢ãè ± }¢é„gÜGU çÏ¢ãè ãñ, ²¢’Ýè ç…„ ÐÚ §ü}¢¢Ý H¢²¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ ç…„ ÜUè ¼SÎèÜGU ÜUè x¢§ü çÜU

…G}¢¢Ý» ÝéÁG¢êHï ÜéUGGÚ¥¢Ý }¢ïæ §„ ÜUè ÜU¢ï§ü ãGg }¢é¥GÄ²Ý Ý ƒè, Ï¢çËÜU ¥ãGÜU¢}¢ Ý¢ç…GH ã¢ï¼ï

Úã¼ï ¥¢ñÚ …¢ï ãéGv}¢ Ý¢ç…GH ã¢ï¼¢ ©„ ÐÚ §ü}¢¢Ý H¢ç…G}¢ ã¢ï¼¢, Ý çÜU wG¢éÎ ÝzG„ï §ü}¢¢Ý Ï¢ÉG Í¢Å

…¢¼¢ ã¢ï, ¥HÏ¢œ¢¢ §ü}¢¢Ý ÜGU¢çÏ¢Hï çà¢g¼ ± …G¢ï’ÈGU ãñ çÜU ²ïã ÜñUÈGU ÜïU ¥G±¢çÚ…G „ï ãñæ J”

1



51

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 10 : ¼è„Úè LÜU¢±Å ¥¢ñÚ §„ ÜU¢ ãGH

H}Ï¢è ©}}¢èÎ¢ïæ ÜUè }¢…G}}¢¼ :

H}Ï¢è ©}}¢èÎïæ Ï¢¢æ{Ý¢ Ï¢ãé¼ Ï¢éÚè ¶GSH¼ ãñ Ï¢çËÜU ²ïã ¼¢ï ±¢ïã

™è…G ãñ …¢ï Ï¢‹Îï ÜU¢ï ¥¢ç¶GÚ¼ Ï¢ÚÏ¢¢Î ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ¥¢Ï¢¢Î ÜUÚÝï ÐÚ

¥¢}¢¢Î¢ ÜUÚ¼è ãñ J

ãH¢ÜU¼ ÜUè ±…ã :ãéGÁG¢ êÚ ÝçÏ¢Ä²ï Ð¢ÜU, „¢çãGÏ¢ï H¢ñH¢ÜU, „Ä²¢ãïG ¥zGH¢ÜU

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “§„ ©}}¢¼ ÜïU ÐãHï H¢ïx¢

Îé‹²¢ „ï Ï¢ï Úx¢GÏ¢¼è ¥¢ñÚ À¢ïÅè ©}}¢èÎ¢ïæ ÜUè ±…ã „ï Ý…¢¼ Ð¢»æx¢ï ¥¢ñÚ

Ï¢¢’Î }¢ïæ ¥¢Ýï ±¢Hï Îé‹²¢ ÜUè çãG„ü ¥¢ñÚ H}Ï¢è ©}}¢èÎ¢ïæ ÜïU „Ï¢Ï¢

ãH¢ÜU ã¢ï …¢»æx¢ï J”(1)

à¢ÜGU¢±¼ ± Ï¢ÎÏ¢wG¼è :ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï }¢éÜUÚü}¢, ÝêÚï }¢é…S„}¢ Ýï

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “™¢Ú ™è…ïæG Ï¢Î Ï¢wG¼è „ï ãñæ : ¥¢æ¶¢ïæ ÜUè wG¢éàÜUè (²¢’Ýè

¶G¢ñÈïUG wG¢éÎ¢ „ï Ý Ú¢ïÝ¢), çÎH ÜUè „wG¼è, H¢H™ ¥¢ñÚ H}Ï¢è ©}}¢èÎïæ J”(2)

H}Ï¢è ©}}¢èÎ¢ïæ „ï ÐÝ¢ã :¥ËH¢ã ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢, Î¢Ý¢» x¢é G²êÏ¢, }¢éÝÁG…GãéÝ

¥GçÝH ©G²êÏ¢ §„ ¼GÚãG Îé¥G¢ }¢¢æx¢¢ ÜUÚ¼ï ƒï :

2

1



52

²¢’Ýè : »ï ¥ËH¢ã ! }¢ñæ ãÚ x¢G¢çÈGUH ÜUÚ ÎïÝï ±¢Hè ©}}¢èÎ „ï

¼ïÚè ÐÝ¢ã }¢¢æx¢¼¢ ãêæ J”(1)

çÈGURïU ¥¢ç¶GÚ¼ Ý ã¢ïÝï ÜU¢ »ÜU „Ï¢Ï¢ :¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼ü…G¢

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “}¢éÛ¢ï ¼é}¢ ÐÚ „Ï¢ „ï ç…G²¢Î¢

ÇÚ ÝzG„ ÜUè ÐñÚ±è ¥¢ñÚ H}Ï¢è ©}}¢èÎ¢ïæ ÜU¢ ãñ J v²êæçÜU §çœ¢Ï¢¢»G ÝzG„

ãGÜGU „ï Ú¢ïÜU¼è ¥¢ñÚ H}Ï¢è ©}}¢èÎïæ ¥¢ç¶GÚ¼ „ï x¢G¢çÈGUH ÜUÚ Îï¼è ãñæ J”(2)

Ï¢éÚï ¥¢’}¢¢H ÜU¢ „Ï¢Ï¢ :ãGÎè¯ï Ð¢ÜU }¢ïæ ãñ : “ç…„ ÜUè ©}}¢èÎïæ H}Ï¢è ã¢ï¼è ãñæ ©„ ÜïU

¥G}¢H Ï¢éÚï ã¢ï¼ï ãñæ J”(3)

yG¢êHï ¥}¢H ÜUè ±…ã „ï …Ý}¢ HïÝï ±¢Hè ¶GÚ¢çÏ¢²¢æ :Îé‹²¢ }¢ïæ ¼G±èH ¥G„ïü ¼ÜU ç…G‹Î¢ ÚãÝï ÜUè ©}}¢èÎ ÜU¢ï yG¢êHï ¥}¢H

(²¢’Ýè H}Ï¢è ©}}¢èÎ) „ï ¼¢’Ï¢èÚ çÜU²¢ …¢¼¢ ãñ J ²ïã ç…„ }¢ïæ Ð¢§ü …¢¼è

ãñ ©„ ÜïU çÝã¢²¼ Ï¢ï ±éÜGUêÈGU ¥¢ñÚ ¥ãG}¢ÜGU ã¢ïÝï ÜUè ÎHèH ã¢ï¼è ãñ J

v²êæçÜU ±¢ïã ²ÜGUèÝ ÜU¢ï À¢ïÇG ÜUÚ ±ã}¢ ÐÚ »’ç¼}¢¢Î ÜUÚ Hï¼¢ ãñ ãG¢H¢æçÜU

¥x¢Ú ©„ï à¢¢}¢ ÜïU ±vG¼ ÐêÀ¢ …¢» çÜU “v²¢ ¼éÛ¢ï ²ÜGUèÝ ãñ çÜU ¼ê „éÏãG

¼ÜU ç…G‹Î¢ Úãïx¢¢ ?” ²¢ „éÏãG ÜïU ±vG¼ ÐêÀ¢ …¢» çÜU “v²¢ ¼éÛ¢ï à¢¢}¢ ¼ÜU

ç…G‹Î¢ ÚãÝï ÜU¢ ²ÜGUèÝ ãñ ?” ¼¢ï …GMÚ ©„ ÜU¢ …±¢Ï¢ ÝÈGUè }¢ïæ ã¢ïx¢¢ §„

ÜïU Ï¢¢ ±é…êÎ ±¢ïã Îé‹²¢ ÜïU çH²ï »ï„ï ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ¼¢ ãñ …ñ„ï ©„ï }¢ÚÝ¢ ãè

Ýãèæ J ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ¥x¢Ú ©„ï ÜUã çÎ²¢ …¢» çÜU ¼é}¢ Îé‹²¢ }¢ïæ ã}¢ïà¢¢ Úã¢ïx¢ï

1

2

3



53

¼Ï¢ |¢è ±¢ïã ¥ÐÝè §„ çãG„ü }¢ïæ §…G¢ÈïGU ÜUè x¢éæ…¢§à¢ Ýãèæ Ð¢»x¢¢ J Ð„

ç…„ ÜUè ²ïã ãG¢H¼ ã¢ï ©„ „ï Ï¢ÇG¢ ¥ãG}¢ÜGU ÜU¢ñÝ ã¢ï „ÜU¼¢ ãñ ? Ýè…G

H}Ï¢è ©}}¢èÎïæ ©Ý ¼}¢¢}¢ Ï¢éÚè ¥G¢Î¼¢ïæ ¥¢ñÚ Ï¢éÚï ÜU¢}¢¢ïæ ÜUè Ï¢é‹²¢Î ãñæ …¢ï

Ï¢‹Îï ÜU¢ï ¥ËH¢ã ÜUè §¼G¢¥G¼¢ï ÈGUÚ}¢¢æ Ï¢ÚÎ¢Úè „ï Ú¢ïÜU ÜUÚ

}¢¢’ç„Ä²¼¢ï Ý¢ ÈGUÚ}¢¢Ýè }¢ïæ {ÜïUH Îï¼ï ãñæ …ñ„ï H¢H™, Ï¢éwGH ¥¢ñÚ

¼æx¢ÎS¼è ÜU¢ ¶G¢ñÈGU J

Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ :H}Ï¢è ©}}¢èÎ¢ïæ ÜUè Ï¢ÇGè ¶GÚ¢çÏ¢²¢ïæ }¢ïæ „ï »ÜU ¶GÚ¢Ï¢è ²ïã |¢è ãñ

çÜU §„ ÜUè ±…ã „ï Ï¢‹Î¢ Îé‹²¢ „ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚ¼¢ ãñ, ©„ï Ï¢Ý¢Ýï ¥¢ñÚ ©„

ÜU¢ „¢…G¢ï „¢}¢¢Ý …}¥G ÜUÚÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ }¢ïæ ¥ÐÝ¢ ÜGUè}¢¼è ±vG¼ Ï¢ÚÏ¢¢Î

ÜUÚÝï Hx¢¼¢ ãñ J ãG¢H¢æçÜU ¥ËH¢ã ÜïU Œ²¢Úï ãGÏ¢èÏ¢, ãÏ¢GèÏ¢ï HÏ¢èÏ¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ çÜU “}¢éÛ¢ï Îé‹²¢ ÜU¢ï ±èÚ¢Ý

ÜUÚÝï ÜïU çH²ï |¢ï…¢ x¢²¢ ãñ §„ çH²ï …¢ï §„ ÜU¢ï ¥¢Ï¢¢Î ÜUÚïx¢¢ ±¢ïã }¢éÛ¢

„ï Ýãè æ (²¢’Ýè }¢ïÚï ¼GÚèÜïUG ÐÚ Ýãèæ) J”(1)

¥¢’}¢¢Hï ¶GñÚ }¢ïæ Å¢H }¢Å¢ïH ÜUÚÝ¢ :H}Ï¢è ©}}¢èÎ¢ïæ „ï ÐñÎ¢ ã¢ïÝï ±¢Hè ¶GÚ¢çÏ¢²¢ï }¢ïæ „ï »ÜU ¶GÚ¢Ï¢è

Å¢H }¢Å¢ïH ÜUÚÝ¢ |¢è ãñ, ²ïã »ï„è Ï¢¢æÛ¢ ¶GSH¼ ãñ …¢ï ÜU¢ï§ü ÝïÜUè Ýãèæ

ÜUÚÝï Îï¼è J ÜUã¢ …¢¼¢ ãñ çÜU “…ã‹Ýç}¢²¢ïæ ÜUè ç…G²¢Î¢ ¼Ú ™è¶G¢ï

ÐéÜU¢Ú Å¢H }¢Å¢ïH ÜUè ±…ã „ï ã¢ïx¢è J” Å¢H }¢Å¢ïH ÜUÚÝï ±¢H¢

à¢wG„ ¼G¢¥G¢¼ Ï¢…¢ H¢Ýï }¢ïæ „éS¼è çÎ¶¢¼¢ ¥¢ñÚ x¢éÝ¢ã¢ïæ „ï ¼¢ñÏ¢¢ ÜUÚÝï

}¢ïæ ¼¢¶GèÚ ÜUÚ¼¢ Úã¼¢ ãñ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU §„è ãG¢H¼ }¢ïæ ©„ï }¢¢ñ¼ ¥¢

ÎÏ¢¢ï™¼è ãñ J ÜéUGÚ¥¢Ýï ãGÜUè}¢ }¢ïæ §à¢¢üÎ ã¢ï¼¢ ãñ :

1



54

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : çÈUÚ ÜUãÝïHx¢ï »ï }¢ïÚï ÚÏ¢ ¼ê Ýï }¢éÛ¢ï ƒ¢ïÇGè }¢ég¼¼ÜU v²êæ }¢¢ïãH¼ Ý Îè çÜU }¢ñæ „ÎÜGU¢Îï¼¢ ¥¢ñÚ ÝïÜU¢ïæ }¢ïæ ã¢ï¼¢ J

©„ „ï ÜUã¢ …¢»x¢¢ :¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ãÚçx¢…G¥ËH¢ã çÜU„è …¢Ý ÜU¢ï }¢¢ïãH¼ Ý Îïx¢¢…Ï¢ ©„ ÜU¢ ±¢’Î¢ ¥¢ …¢» J

»ÜU ¥¢ñÚ }¢ÜGU¢}¢ ÐÚ §à¢¢üÎ ã¢ï¼¢ ãñ :¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ v²¢ã}¢ Ýï ¼é}ãïæ ±¢ïã ©G}¢í Ý Îè ƒè ç…„ }¢ïæ„}¢Û¢ Hï¼¢ ç…„ï „}¢Û¢Ý¢ ã¢ï¼¢ ¥¢ñÚÇÚ „éÝ¢Ýï ±¢H¢ ¼é}ã¢Úï Ð¢„ ¼à¢ÚèÈGUH¢²¢ ƒ¢ ¼¢ï ¥Ï¢ ™¶¢ï çÜU …G¢çH}¢¢ïæÜU¢ ÜU¢ï§ü }¢ÎÎx¢¢Ú Ýãèæ J

çÈUÚ ±¢ïã Îé‹²¢ „ï »ï„è ãG„Ú¼¢ï ÝÎ¢}¢¼ Hï ÜUÚ …¢¼¢ ãñ ç…„ ÜUèÜU¢ï§ü §ç‹¼ã¢ Ýãèæ JyG¢êHï ¥}¢H ÜU¢ §GH¢… :

»ï |¢¢§ü ! ¥ÐÝè ©}}¢èÎïæ ÜU}¢ ÜUÚ Îï, }¢¢ñ¼ ÜU¢ï çÝx¢¢ã¢ïæ ÜïU „¢}¢ÝïÚ¶ ¥¢ñÚ H}Ï¢è ©}}¢èÎ¢ïæ ÜU¢ï Ð„ï Ðéà¼ Ç¢H Îï J HÁG…G¼¢ïæ ÜU¢ ¶G¢ç¼}¢¢ÜUÚÝï ¥¢ñÚ …}¢¢¥G¼¢ïæ ÜU¢ï …éÎ¢ …éÎ¢ ÜUÚ Ç¢HÝï ±¢Hè }¢¢ñ¼ ÜU¢ï ²¢Î ÜUÚÜïU ©}}¢èÎïæ ÜU}¢ ÜUÚÝï ÐÚ }¢ÎÎ ãG¢ç„H ÜUÚ, ¥ÐÝï ©Ý çÚà¼ïÎ¢Ú¢ïæ ¥¢ñÚ±¢çÜGUÈGU ÜU¢Ú¢ïæ ÜU¢ï ²¢Î ÜUÚ …¢ï ¼ïÚï „¢}¢Ýï }¢¢ñ¼ ÜU¢ çà¢ÜU¢Ú ã¢ï x¢», }¢¢ñ¼Ï¢ãé¼ ÜGUÚèÏ¢ ãñ, çÝx¢¢ã¢ïæ „ï ¥¢ïÛ¢H ãñ, §„ ÜU¢ §ç‹¼…G¢Ú çÜU²¢ …¢¼¢ ãñ,}¢¢ñ¼ ÜïU çÜU„è |¢è ±vG¼ ¥™¢ÝÜU ¥¢ …¢Ýï ÜïU ¶G¢ñÈGU „ï ãÚ ±vG¼ §„ ÜUè¼Ä²¢Úè }¢ïæ Hx¢¢ Úã J



55

ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï x¢GñÏ¢Î¢Ý, „Ú±Úï …Gèà¢¢Ý, }¢¢çHÜïU ÜU¢ñÝ¢ï }¢ÜU¢Ý

(©}}¢¼ ÜUè ¼¢’Hè}¢ ÜïU çH²ï) §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï

ƒï : “ÜGU„}¢ ãñ ©„ …G¢¼ ÜUè ç…„ ÜïU ÜGUÏ…G» ÜéUGGÎÚ¼ }¢ïæ }¢ïÚè …¢Ý ãñ !

}¢ñæ ÐHÜïUæ ©Æ¢¼¢ ãêæ ¼¢ï ²ïã x¢é}¢¢Ý ÜUÚ¼¢ ãêæ çÜU à¢¢²Î §‹ãïæ Û¢éÜU¢Ýï „ï ÐãHï

}¢éÛ¢ï }¢¢ñ¼ ¥¢ …¢» ¥¢ñÚ …Ï¢ ¶¢Ýï ÜU¢ HévG}¢¢ Hï¼¢ ãêæ ¼¢ï ¶G²¢H ÜUÚ¼¢

ãêæ çÜU à¢¢²Î §„ï çÝx¢HÝï „ï ÐãHï }¢¢ñ¼ „ï ã}¢ çÜUÝ¢Ú ã¢ï …¢ªæ J”(1)

¥¢ñÚ ÜU|¢è …Ï¢ ãéGÁG¢êÚï ÐéÚÝêÚ, à¢¢ÈïGU»G ²¢ñ}¢é‹Ýéà¢êÚ

¼²}}¢é}¢ ÜïU çH²ï Îè±¢Ú ÐÚ ã¢ƒ }¢¢Ú¼ï ¼¢ï ¥G…üG ÜUè …¢¼è : “²¢ Ú„êHËH¢ã

! ¥¢Ð ÜïU ÜGUÚèÏ¢ }¢ïæ Ð¢Ýè }¢¢ñ…êÎ ãñ J” ¼¢ï §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢¼ï : “}¢ñæ Ýãèæ …¢Ý¼¢ çÜU ©„ ¼ÜU Ðãéæ™ „ÜUêæx¢¢ ²¢ Ýãèæ J”(2)

¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê Ï¢RU ç„gèÜGU

²ïã à¢ï’Ú ÐÉG¢ ÜUÚ¼ï ƒï :

¼…ü}¢¢ : ãÚ à¢wG„ ¥ÐÝï Í¢Ú ±¢H¢ïæ }¢ïæ §„ ãG¢H }¢ïæ „éÏãG ÜUÚ¼¢ ãñ çÜU

}¢¢ñ¼ ©„ ÜïU …ê¼ï ÜïU ¼S}¢ï „ï ç…G²¢Î¢ ©„ ÜïU ÜGUÚèÏ¢ ã¢ï¼è ãñ J(3)

§}¢¢}¢ x¢G…G¢Hè ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ýï ¥G¢Hè :ãéGÁ…¼éH §SH¢}¢ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ }¢éãG}}¢Î x¢G…G¢Hè

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “…¢Ý H¢ï ! Ï¢ïà¢ÜU }¢¢ñ¼ çÜU„è }¢wG„ê„

±vG¼, }¢wG„ê„ ãG¢H¼ ¥¢ñÚ }¢wG„ê„ ©G}¢í }¢ï æ Ýãèæ ¥¢¼è, ±¢ïã …GMÚ

2

3

1



56

¥¢ ÜUÚ Úãïx¢è J Ð„ Îé‹²¢ ÜïU çH²ï ¼Ä²¢Ú ÚãÝï „ï }¢¢ñ¼ ÜïU çH²ï

¼Ä²¢Ú ÚãÝ¢ Ï¢ïã¼Ú ãñ J”(1)

$$$$$$$

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 11 : ™¢ïƒè LÜU¢±Å ¥¢ñÚ §„ ÜU¢ ãGHãGÚ¢}¢ ¥¢ñÚ }¢éà¼Ï¢¢ ™è…Gïæ ¶¢Ý¢ »ÜU »ï„¢ ¥G}¢H ãñ …¢ï H¢ }¢éãG¢H¢

Ï¢‹Îï ÜU¢ï §¼G¢¥G¼ï §H¢ãè „ï ÈïUÚ ÜUÚ }¢¢’ç„Ä²¼ ÜïU Ú¢S¼ï ÐÚ x¢G¢}¢…GÝ ÜUÚ

Îï¼¢ ãñ J ™éÝ¢‹™ï,

ãGH¢H ÜUè Ï¢-Ú-ÜU¼ ¥¢ñÚ ãGÚ¢}¢ ÜUè ÝéãêG„¼ :¥ËH¢ã ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢, Î¢Ý¢» x¢éG²êÏ¢, }¢éÝÁG…GãéÝ ¥GçÝH

©G²êÏ¢ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…¢ï ãGH¢H çÚÁGÜGU ¶¢¼¢

ãñ Ý ™¢ã¼ï ãé» |¢è ©„ ÜïU ¥¢’…G¢ §¼G¢¥G¼ ÜUÚ¼ï ãñæ ¥¢ñÚ …¢ï ãGÚ¢}¢ ¶¢¼¢

ãñ, Ý ™¢ã¼ï ãé» |¢è ©„ ÜïU ¥¢’…G¢ x¢éÝ¢ã ÜUÚ¼ï ãñæ J”(2)

»ÜU çÚ±¢²¼ }¢ïæ ãñ çÜU “…¢ï ™¢ãï ¶¢, ©„è …ñ„ï ¥G}¢H ÜUÚïx¢¢

(²¢’Ýè ãGH¢H ¼G¢¥G¼ ÐÚ ©|¢¢Ú¼¢ ãñ ¼¢ï ãGÚ¢}¢ Ï¢éÚ¢§ü ÜUè Î¢’±¼ Îï¼¢ ãñ) J”(3)

»ÜU ¥G¢çÚÈGU ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ çÏ¢x¢GñÚ ¼ãGÜGUèÜGU¢ï ¼zG¼èà¢ ÜïU

»ÜU HévG}¢¢ ¶¢Ý¢ ©‹ãïæ ãGÜGU „ï }¢ãGM}¢ ¥¢ñÚ Î¢§Ú» ç±H¢²¼ „ï ¶G¢çÚ…

ÜUÚ Îï¼¢ ãñ J”

}¢éà¼Ï¢¢ ¥¢ñÚ ãGÚ¢}¢ ¶¢Ýï ±¢H¢ ¥x¢Ú §GÏ¢¢Î¼ ÜUÚï |¢è ¼¢ï ÜGUÏ¢êH

Ýãèæ ã¢ï¼è v²êæçÜU ¥ËH¢ã ÜéUGGÚ¥¢Ýï Ð¢ÜU }¢ïæ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

3

2

1



57

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¥ËH¢ã ©„è

„ï ÜGUÏ¢êH ÜUÚ¼¢ ãñ ç…„ï ÇÚ ãñ J

ãGÎè¯ï }¢éÏ¢¢ÚÜU }¢ïæ ãñ çÜU “¥ËH¢ã Ð¢ÜU ãñ ¥¢ñÚ Ð¢ÜU ãè

ÜU¢ï ÜGUÏ¢êH ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ J”(1)

»ï |¢¢§ü ! ãGÚ¢}¢ ¶¢Ýï „ï Ï¢™ v²êæçÜU ãGÚ¢}¢ „ï Ï¢™Ý¢ ÈGU…üG ãñ ¥¢ñÚ

à¢éÏ¢¢ ±¢H¢ ¶¢Ý¢ ¶¢Ýï „ï |¢è ã¢ƒ ¶èæ™ Hï çÜU ²ïã ¼ÜGU±¢ ãñ J çÚÁGÜGïU

ãGH¢H ¼GHÏ¢ ÜUÚÝ¢ ÈGU…üG ãñ, ÈGUÚ¢§…G ÜïU Ï¢¢’Î ²ïã Ï¢ãé¼ ¥ã}¢ ÈGUÚè…G¢ ãñ

¥¢ñÚ çÚÁGÜGïU ãGH¢H ãG¢ç„H ÜUÚ ÜïU §„ }¢ïæ „ï ç}¢²¢Ý¢Ú±è „ï ¶¢ ¥¢ñÚ ÐãÝ

¥¢ñÚ §„Ú¢ÈGU Ý ÜUÚ v²êæçÜU ãGH¢H §„Ú¢ÈGU ÜU¢ï Ýãèæ ©Æ¢¼¢ J ÐïÅ |¢Ú ÜUÚ

¶¢Ý¢ Ý ¶¢ v²êæçÜU ãGH¢H „ï ÐïÅ |¢ÚÝ¢ ãÚ Ï¢éÚ¢§ü ÜUè §çÏ¼Î¢ ãñ ¼¢ï ãGÚ¢}¢

ÜU¢ v²¢ ¥G¢H}¢ ã¢ïx¢¢ J ™éÝ¢‹™ï,

ÐïÅ ÜU¢ ÜéUGGzGHï }¢ÎèÝ¢ Hx¢¢§²ï :ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ç}¢vGÎ¢}¢ çÏ¢Ý }¢¢’Îè ÜUÏ¢ü ÈGUÚ}¢¢¼ï

ãñ æ }¢ ñ æ Ýï „çÄ²ÎéH }¢éÏ¢çËHx¢GèÝ, ÚãG ì}¢¼éçËHH ¥G¢-H}¢èÝ

ÜU¢ï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãé» „éÝ¢ çÜU “çÜU„è ¥¢Î}¢è Ýï

ÐïÅ „ï ç…G²¢Î¢ Ï¢éÚ¢ Ï¢Ú¼Ý ÜU¢ï§ü Ýãèæ |¢Ú¢(2), §‹„¢Ý ÜïU çH²ï ™‹Î HévG}¢ï


“ç…G²¢Î¢ ÐïÅ |¢ÚÝï „ï }¢éwG¼çHÈGU Ï¢è}¢¢çÚ²¢æ ÐñÎ¢ ã¢ï¼è ãñæ J Ý±ï çÈGU„Îè Ï¢è}¢¢çÚ²¢æ ÐïÅ „ï ã¢ï¼è ãñæ J çÈUÚ

§„ „ï „wG¼ x¢GÈGUH¼ ÐñÎ¢ ã¢ï¼è ãñ J çÎH }¢ïæ ÝêÚ Ýãèæ ¥¢¼¢ J” ÜéUÀ ¥¢x¢ï …¢ ÜUÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

“„êçÈGU²¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ çÜU ÜGUÎÚï |¢êÜU¢ ÚãÝï }¢ïæ Î„ ÈGU¢§Îï ãñæ ç…S}¢¢Ýè ç„¤GãG¼, çÎH ÜUè „ÈGU¢§ü

¼GÏ¢è¥G¼ ÜUè ãàà¢¢à¢è Ï¢àà¢¢à¢è ²¢’Ýè ™éS¼è, çÎH ÜUè Ý}¢èü, ¼GÏ¢è¥G¼ }¢ïæ §ç‹ÜU„¢Ú ± §GÁ…G, ¼ÜUÏÏ¢éÚ

± x¢éGMÚ ÜU¢ ÅêÅÝ¢, x¢éÝ¢ã¢ïæ ÜUè ÜU}¢è, ÎÚç}¢²¢Ýè ÎÚ…ï ÜUè ÝèæÎ ........Ï¢çÜGUÄ²¢ ¥x¢Hï „ÈGUãGï ÐÚ

2



58

ÜU¢ÈGUè ãñæ …¢ï ©„ ÜUè ÐèÆ ÜU¢ï „è{¢ Ú¶ïæ, çÈUÚ ¥x¢Ú ç…G²¢Î¢ ÜUè …GMÚ¼

ã¢ï ¼¢ï »ÜU ç¼ã¢§ü ¶¢Ýï ÜïU çH²ï, »ÜU ç¼ã¢§ü Ð¢Ýè ÜïU çH²ï ¥¢ñÚ »ÜU

ç¼ã¢§ü „¢æ„ ÜïU çH²ï J”(1)

$$$$$$$

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 12 : §wGH¢„ ÜU¢ Ï¢²¢Ý¥ËH¢ã ÚÏÏ¢éH §GÁG…G¼ ÜéUGGÚ¥¢Ýï }¢…èÎ }¢ïæ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ }¢ñæ Ýï ç…‹Ý

¥¢ñÚ ¥¢Î}¢è §¼Ýï ãè çH²ï Ï¢Ý¢» çÜU

}¢ïÚè Ï¢‹Îx¢è ÜUÚïæ J

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : »ï }¢ïÚï Ï¢‹Î¢ï

…¢ï §ü}¢¢Ý H¢» Ï¢ïà¢ÜU }¢ïÚè …G}¢èÝ ±„è¥G

ãñ ¼¢ï }¢ïÚè ãè Ï¢‹Îx¢è ÜUÚ¢ï J

Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§ü ! ¥ËH¢ã ¼éÛ¢ï ¼¢ñÈGUèÜGU Îï ¼éÛ¢ ÐÚ

H¢ç…G}¢ ãñ çÜU §GÏ¢¢Î¼ }¢ïæ LÜU¢±Å Ç¢HÝï ¥¢ñÚ §„ Ú¢ã }¢ïæ ¥¢ÇGï ¥¢Ýï

±¢Hï ©}¢êÚ „ï wG¢éÎ ÜU¢ï Ï¢™¢ ÜUÚ ¥ËH¢ã ÜUè §GÏ¢¢Î¼ ÐÚ ÜU}¢Ú

Ï¢¢æ{ Hï J ¥¢ñÚ ²¢Î Ú¶ ! §GÏ¢¢Î¼ çÏ¢x¢GñÚ §GË}¢ ÜïU ÎéLS¼ Ýãèæ J

Ï¢çÜGUÄ²¢ ãG¢çà¢²¢......§GÏ¢¢Î¢¼ ÜU¢ à¢¢ñÜGU, ç…GRïU §H¢ãè }¢ïæ HÁG…G¼¢ï …G¢ñÜGU ±x¢GñÚ¢ J”

(ç}¢¥¢ü¼éH }¢Ý¢…èãG, ç…. 7,„. 28,29)

}¢-ÎÝè }¢à±Ú¢ : |¢êÜU ÜïU ÈGU…G¢§H …¢ÝÝï, ÜU}¢ ¶¢Ýï ÜUè ¥G¢Î¼ Ï¢Ý¢Ýï ¥¢ñÚ ÉïGÚ¢ïæ ÉïGÚ §GË}¢è,

¼ãGÜGUèÜGUè, ç¼GÏÏ¢è, à¢Ú§üG }¢¢’Hê}¢¢¼ ÜU¢ ¶G…G¢Ý¢ Ð¢Ýï ÜïU çH²ï “Î¢’±¼ï §SH¢}¢è” ÜïU §à¢¢¥G¼è

§Î¢Úï “}¢v¼Ï¢¼éH }¢ÎèÝ¢” ÜUè }¢¼GÏ¢ê¥G¢ 1548 „ÈGUãG¢¼ ÐÚ }¢éà¼ç}¢H çÜU¼¢Ï¢ “ÈñGU…G¢Ýï

„é‹Ý¼” ÜïU Ï¢¢Ï¢ “¥¢Î¢Ï¢ï ¼G¥G¢}¢” ¥¢ñÚ “ÐïÅ ÜU¢ ÜéUGGzGHï }¢ÎèÝ¢” ÜU¢ }¢é¼G¢H¥G¢ Ï¢ïãGÎ

}¢éÈGUèÎ Úãïx¢¢ J §GçË}¢Ä²¢1



59

¥¢ñÚ çÏ¢x¢GñÚ §wGH¢„ ÜïU §GË}¢¢ï §GÏ¢¢Î¼ ÜU¢ ÜéUÀ ÈGU¢§Î¢ Ýãèæ J

çHã¢…G¢ ¼ïÚï çH²ï §wGH¢„ …GMÚè ãñ v²êæçÜU ²ïã ¥¢’}¢¢H ÜU¢ }¢Î¢Ú ãñ

¥¢ñÚ §„è ¥SH ÐÚ »’ç¼}¢¢Î ãñ J

§wGH¢„ ÜUè ¼¢’ÚèÈGU :ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¥Ï¢ê ÜGU¢ç„}¢ ¥GÏÎéH ÜUÚè}¢ ã±¢ç…GÝ

ÜéUGGà¢ñÚè ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “§wGH¢„ ²ïã ãñ çÜU §GÏ¢¢Î¼ }¢ïæ

¥ËH¢ã ÜïU §GH¢±¢ çÜU„è ¥¢ñÚ ÜU¢ §Ú¢Î¢ Ý çÜU²¢ …¢» J ²¢’Ýè

¼ê §GÏ¢¢Î¼ ÜïU …GÚè»G ¥ËH¢ã ÜU¢ ÜéUGGÏ¢ü ãG¢ç„H ÜUÚÝï ÜU¢ §Ú¢Î¢ ÜUÚï

ÜU¢ï§ü ¥¢ñÚ }¢vG„Î Ý ã¢ï, Ý }¢wGHêÜGU ÜïU çH²ï Ï¢Ý¢±Å ã¢ï Ý H¢ïx¢¢ïæ „ï

¼¢’ÚèÈGU ÜUè wG±¢çãà¢ ¥¢ñÚ Ý ãè H¢ïx¢¢ï æ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ã¢ï Ï¢çËÜU

¥ËH¢ã ÜïU ÜéUGÏ¢ü ÜïU §GH¢±¢ ÜU¢ï§ü Îê„Úè Ï¢¢¼ Ðïà¢ï Ý…GÚ Ý ã¢ï J”

}¢…GèÎ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “²ïã ÜUãÝ¢ |¢è ÎéLS¼ ãñ çÜU }¢wGHêÜGU

ÜUè çÝx¢¢ã¢ïæ „ï ¥ÐÝï ¥G}¢H ÜU¢ï Ð¢ÜU Ú¶Ýï ÜU¢ Ý¢}¢ §wGH¢„ ãñ J”(1)

$$$$$$$

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 13 : çÚ²¢ÜU¢Úèçà¢ÜïUü ¥S¢x¢GÚ :

Œ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§ü ! çÚ²¢ÜU¢Úè „ï Ï¢™ v²êæçÜU ²ïã ¥¢’}¢¢H ÜU¢ï

Ï¢ÚÏ¢¢Î ¥¢ñÚ ¯±¢Ï¢ ÜU¢ï …G¢»¥G ÜUÚ Îï¼è, ¥ËH¢ã ÜUè Ý¢Ú¢…Gè

¥¢ñÚ x¢G…GÏ¢ ÜU¢ Ï¢¢§G Ï¢Ý¼è ãñ ¥¢ñÚ ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï Ð¢ÜU

Ýï §„ ÜU¢ Ý¢}¢ çà¢ÜïUü ¥S¢x¢GÚ Ú¶¢ ãñ J(2)

1

2



60

“çÚ²¢ÜU¢Ú” ÜGU¢Úè, à¢ãèÎ ¥¢ñÚ „¶Gè ÜU¢ ¥‹…¢}¢ :ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚãGè}¢ Ýï §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥ËH¢ã ÜUè }¢wGHêÜGU }¢ïæ „Ï¢ „ï ÐãHï ¼èÝ Ï¢‹Î¢ïæ ÜU¢ï…ã‹Ý}¢ }¢ïæ Ç¢H¢ …¢»x¢¢ : »ÜU ±¢ïã ÜGU¢Úè ç…„ Ýï §„ çH²ï ÜéUGGÚ¥¢Ý ÐÉG¢çÜU H¢ïx¢ ©„ï ÜGU¢Úè ÜUãïæ, Îê„Ú¢ ±¢ïã à¢ãèÎ ç…„ Ýï §„ çH²ï çÜGU¼¢HçÜU²¢ çÜU H¢ïx¢ ©„ï Ï¢ã¢ÎéÚ ÜUãïæ ¥¢ñÚ ¼è„Ú¢ ±¢ïã „¶Gè ç…„ Ýï §„ çH²ï}¢¢H „ÎÜGU¢ çÜU²¢ çÜU H¢ïx¢ ©„ï „¶Gè ÜUãïæ J”(1)

çÚ²¢ ÜUè ¼¢’ÚèÈGU :ç…Ý ¥¢’}¢¢H ÜïU …GÚè»G ¥ËH¢ã ÜU¢ ÜéUGGÏ¢ü ãG¢ç„H ã¢ï¼¢

ãñ }¢¯HÝ Ý}¢¢…G, Ú¢ï…G¢ ±x¢GñÚ¢ ©Ý ÜïU …GÚè»G }¢wGHêÜGU ÜïU çÎH }¢ïæ ¥ÐÝèÜGUÎí¢ï }¢ç‹…GH¼ ™¢ãÝï ÜU¢ Ý¢}¢ çÚ²¢ ãñ JçÚ²¢ ÜU¢ §GH¢… :

…Ï¢ ¼ê ¥ÐÝï çÎH }¢ïæ çÚ²¢ }¢ãG„ê„ ÜUÚï ¼¢ï ¥G}¢H ¼ÜUü ÜUÚ ÜïU§wGH¢„ ¼GHÏ¢ Ý ÜUÚ v²æêçÜU §„ ¼GÚãG ¼¢ï ¼ê à¢ñ¼G¢Ý ÜU¢ï wG¢éà¢ ÜUÚïx¢¢ Ï¢çËÜU¼éÛ¢ ÐÚ x¢G¢ñÚ¢ï çÈGURU ÜUÚÝ¢ …GMÚè ãñ çÜU …¢ï ¥¢’}¢¢H H¢ïx¢¢ïæ „ï ÀéÐ ÜUÚÝãèæ çÜU²ï …¢ „ÜU¼ï …ñ„ï ãG…, ç…ã¢Î, ¼GHÏ¢ï §GË}¢, Ý}¢¢…Gï Ï¢¢ …}¢¢¥G¼±x¢ñGÚ¢ ¼ê ©‹ãïæ H¢ïx¢¢ïæ ÜïU „¢}¢Ýï ãè Ï¢…¢ H¢ …ñ„ï ¥ËH¢ã Ýï ãéGv}¢§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ J ¥¢ñÚ (§wGH¢„ ÜïU çH²ï) ¥ÐÝï ÝzG„ „ï ç…ã¢Î ÜUÚ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã „ï }¢ÎÎ ¼GHÏ¢ ÜUÚ J

¥¢ñÚ ±¢ïã ¥¢’}¢¢H …¢ï §„ ÎÚ…ï ÜïU Ý ã¢ïæ (²¢’Ýè ç…‹ãïæ ÀéÐ ÜUÚ

ÜUÚÝ¢ }¢é}¢çÜUÝ ã¢ï) …ñ„ï Ú¢ï…G¢, Ú¢¼ ÜUè §GÏ¢¢Î¼, „ÎÜGU¢ ¥¢ñÚ ç¼H¢±¼±x¢ñGÚ¢ ¼¢ï »ï„ï ¥¢’}¢¢H ÜU¢ï ÀéÐ¢Ýï }¢ïæ Ï¢ãé¼ ç…G²¢Î¢ ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ J v²êæçÜU§Ý ¥¢’}¢¢H ÜU¢ï ÀéÐ ÜUÚ ÜUÚÝ¢ Ï¢ãÚ ãG¢H ¥zG…GH ãñ ç„±¢» ©„ à¢wG„

1



61

çÜU ç…„ï çÚ²¢ ÜU¢ ¶G¢ñÈGU Ý ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã ç…„ï ©}}¢èÎ ã¢ï çÜU ©„ï Îï¶

ÜUÚ H¢ïx¢ ©„ ÜUè §çvG¼Î¢ ÜUÚïæx¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã §„ ÜU¢ ¥ãH |¢è ã¢ï J

$$$$$$$

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 14 : wG¢éÎ Ð„‹ÎèŒ²¢Úï §SH¢}¢è |¢¢§ü ! wG¢éÎ Ð„‹Îè „ï Ï¢™ çÜU ²ïã ¥¢’}¢¢H

Ï¢ÚÏ¢¢Î ÜUÚ Îï¼è ãñ J ™éÝ¢‹™ï,

wG¢éÎ Ð„‹Îè ÜUè ¥¢ÈGU¼ :„ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, ÜGUÚ¢Úï ÜGUËÏ¢¢ï „èÝ¢, Ï¢¢§G¯ï ÝéÁG¢êHï „ÜUèÝ¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “wG¢éÎ Ð„‹Îè ÝïçÜU²¢ïæ ÜU¢ï §„

¼GÚãG ¶¢ …¢¼è ãñ ç…„ ¼GÚãG ¥¢x¢ HÜUÇGè ÜU¢ï ¶¢ …¢¼è ãñ J”(1)

ãH¢ÜU ÜUÚÝï ±¢Hè ™è…Gïæ :»ÜU çÚ±¢²¼ }¢ïæ ãñ çÜU ãéGSÝï ¥wGH¢ÜGU ÜïU ÐñÜUÚ, ÝçÏ¢²¢ïæ ÜïU

¼¢…±Ú, }¢ãGÏ¢êÏ¢ï ÚÏÏ¢ï ¥vÏ¢Ú Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“¼èÝ ™è…Gïæ ãH¢ÜU ÜUÚ Îï¼è ãñæ : (1)......»ï„¢ Ï¢éwGH ç…„ ÜUè ÐñÚ±è

ÜUè …¢» (2)......»ï„è ÝzG„¢Ýè wG±¢çãà¢ ç…„ ÐÚ ¥G}¢H çÜU²¢ …¢»

¥¢ñÚ (3)......Ï¢‹Îï ÜU¢ wG¢éÎ Ð„‹Îè }¢ïæ }¢éÏ¼H¢ ã¢ïÝ¢ J”(2)

wG¢éÎÐ„‹Îè ÜUè ¼¢’ÚèÈGU :Ï¢‹Îï ÜU¢ wG¢ éÎ ÜU¢ ï Ï¢ÇG¢ „}¢Û¢Ý¢ ¥¢ ñÚ ¥ÐÝï ¥¢’}¢¢H

ÜU¢ ï ¥ÓÀ¢ ¶G²¢H ÜUÚÝ¢ wG¢ éÎ Ð„‹Îè ÜUãH¢¼¢ ãñ, §„ ÜUè

1

2



62

±…ã „ï ¥G}¢H ÐÚ Ý¢…G, H¢ïx¢¢ïæ ÐÚ Ï¢ÇG¢§ü ¥¢ñÚ ÝzG„ „ï Ú¢…Gè ÚãÝï ÜUè

±Ï¢¢»æ …Ý}¢ Hï¼è ãñæ J ¥¢ñÚ ²ïã »ï„¢ ãè ãñ, …ñ„¢ çÜU ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §ÏÝï

¥G¼G¢©ËH¢ã Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “x¢GÈGUH¼, à¢ã±¼ ¥¢ñÚ ÝzG„

ÜUè ÜU¢ÚS¼¢çÝ²¢ïæ ÐÚ Ú¢…Gè ÚãÝ¢ ¼}¢¢}¢ Ï¢éÚ¢§²¢ïæ ÜUè …ÇG ãñ J”(1)

…¢ï ¥ÐÝï ÝzG„ ÐÚ Ú¢…Gè ã¢ï¼¢ ãñ ±¢ïã ¥ÐÝï ©G²êÏ¢ Îï¶Ýï „ï ¥‹{¢

ã¢ï …¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥ÐÝï ©G²êÏ¢ „ï x¢G¢çÈGUH à¢wG„ ÜñU„ï ÈGUH¢ãG Ð¢ „ÜU¼¢ ãñ ?

¼…ü}¢¢ : wG¢éà¢ Ý…GÚè ãÚ »GïÏ¢ „ï Ú¢¼ ÜUè ¼GÚãG ãñ HïçÜUÝ x¢éGS„ï ÜUè

Ý…GÚ Ï¢éÚ¢§²¢ïæ ÜU¢ï …G¢çãÚ ÜUÚ Îï¼è ãñ J(2)

$$$$$$$

Ï¢¢Ï¢ Ý}Ï¢Ú 15 : Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼Ï¢éÚ¢§²¢ïæ ÜUè …ÇG :

„ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, ÜGUÚ¢Úï ÜGUËÏ¢¢ï „èÝ¢, Ï¢¢§G¯ï ÝéÁG¢êHï „ÜUèÝ¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ãÚ Ï¢éÚ¢§ü

ÜUè …ÇG ãñ J”(3)

²ïã ãGÜGUèÜGU¼ ãñ çÜU Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ãÚ ¶G¼G¢ ÜUè …ÇG, ãÚ

¥¢ÈGU¼ ÜUè ¥SH, ãÚ }¢é„èÏ¢¼ ÜUè Ï¢é‹²¢Î, ãÚ çÈGUyÝï ÜU¢ „Ú ™à}¢¢ ¥¢ñÚ

ãÚ }¢à¢vGÜGU¼ ÜU¢ }¢ÜUü…G ãñ ¥¢ñÚ ²ïã »ï„è }¢é„èÏ¢¼ ãñ ç…„ ÜU¢ ÝévG„¢Ý §„

3

1

2



63

…G}¢¢Ýï }¢ïæ ÈñUH ™éÜU¢, ç…„ ÜU¢ à¢Ú À¢ ™éÜU¢ ¥¢ñÚ ç…„ ÜU¢ ¶G¼GÚ¢ Ï¢ãé¼

Ï¢ÉG ™éÜU¢ ãñ, }¢ãGÏÏ¢¼ï Îé‹²¢ ÜïU ¥‹{ïÚï Ýï ãÚ ¶G¢„¢ï ¥G¢}¢ ÜU¢ï É¢æÐ çH²¢

ãñ J çÈUÚ |¢è H¢ïx¢ à¢}¢¢ïü ¥G¢Ú }¢ãG„ê„ çÜU²ï çÏ¢x¢GñÚ Ï¢Ú}¢H¢ §„ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼

ÜU¢ §…Gã¢Ú ÜUÚ¼ï ãñæ J Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ H¢ïx¢¢ïæ ÜïU çÎH¢ïæ }¢ïæ ÜU¢ç}¢H ¼G¢ñÚ

ÐÚ Í¢Ú ÜUÚ ™éÜUè ãñ J Îé‹²¢ „…¢Ýï ¥¢ñÚ §„ ÜU¢ „¢…G¢ï „¢}¢¢Ý §ÜUn¢ ÜUÚÝï

ÜUè ¥‹{è çãG„ü, §‹ãïæ Îé‹²¢ „ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜïU Ý¼è…ï }¢ïæ ç}¢Hè ãñ J §Ý ÜUè Î¢ïÇG

{êÐ çÎÝ Ú¢¼ à¢éÏ¢éã¢¼ ¥¢ñÚ ãGÚ¢}¢ ÜU¢ï çà¢ÜU¢Ú ÜUÚÝï }¢ïæ ãè „ÈüGU ã¢ï Úãè ãñ J

x¢¢ï²¢ ²êæ Hx¢¼¢ ãñ çÜU ¥ËH¢ã Ýï §Ý ÐÚ Îé‹²¢ ÜU¢ï „…¢Ý¢, ©„ï

¥¢Ï¢¢Î ÜUÚÝ¢ »ï„ï ãè ÈGU…üG çÜU²¢ ãñ …ñ„¢ çÜU Ý}¢¢…G ¥¢ñÚ Ú¢ï…Gï J

§„è }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUè ±…ã „ï ÎèÝ ÜïU çÝà¢¢Ý ç}¢Å x¢», ²ÜGUèÝ ÜïU

¥‹±¢Ú }¢¢æÎ ÐÇG x¢», Ý„èãG¼ ÜUÚÝï ±¢H¢ïæ ÜUè …GÏ¢¢Ýïæ Ï¢‹Î ã¢ï x¢§üæ J §„è

ÜUè ±…ã „ï çãÎ¢²¼ ÜïU Ú¢S¼ï Ï¢‹Î ¥¢ñÚ x¢é}¢Ú¢ãè ÜïU Ú¢S¼ï ¶éH x¢» J ÚÏÏ¢ï

H}¢ ²…GH ÜUè ÜGU„}¢ ! Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ¥‹{¢ ¥¢ñÚ Ï¢ãÚ¢ çÈGUyÝ¢ ¥¢ñÚ

»ï„¢ ç„²¢ã ¥‹{ïÚ¢ ãñ çÜU ç…„ }¢ïæ Ý ¼¢ï ÜU¢ï§ü Îé¥G¢ ÜGUÏ¢êH ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ

Ý ãè çÜU„è ÐéÜU¢ÚÝï ±¢Hï ÜUè ÐéÜU¢Ú „éÝè …¢¼è ãñ J

§„ ©}}¢¼ ÜU¢ Ï¢ÀÇG¢ :„çÄ²ÎéH }¢ éÏ¢çËHx¢ GèÝ, Úã G}¢¼ éçËHH ¥G¢-H}¢èÝ

ÜU¢ §à¢¢üÎï ãGÜGUèÜGU¼ Ï¢é‹²¢Î ãñ : “ãÚ ©}}¢¼ ÜïU

çH²ï ÜU¢ï§ü Ý ÜU¢ï§ü ™è…G çÈGUyÝ¢ ãé§ü ãñ ¥¢ñÚ }¢ïÚè ©}}¢¼ ÜU¢ çÈGUyÝ¢ }¢¢H¢ï

Î¢ñH¼ ãñ ¥¢ñÚ ãÚ ©}}¢¼ ÜïU çH²ï »ÜU Ï¢ÀÇG¢ ãé±¢ ãñ ¥¢ñÚ }¢ïÚè ©}}¢¼

ÜU¢ Ï¢ÀÇG¢ çÎÚã}¢¢ï ÎèÝ¢Ú ãñæ J”(1)

1



64

ãGÎè¯ ÜUè ¼àÚèãG :ãÚ ©}}¢¼ }¢ïæ »ï„è ™è…G …GMÚ Úãè ãñ ç…„ ÜUè ±…ã „ï H¢ïx¢

¥ËH¢ã ÜUè §GÏ¢¢Î¼ „ï ²v„Ú x¢G¢çÈGUH ã¢ï x¢» …ñ„¢ çÜU Ï¢Ýè§SÚ¢§üH }¢¢’Ï¢êÎï ãGÜGUèÜGUè ÜUè §GÏ¢¢Î¼ À¢ïÇG ÜUÚ Ï¢ÀÇGï ÜUè Ðê…¢ Ð¢ÅÜUÚÝï Hx¢ x¢» ƒï J

$$$$$$$

¶¢Gç¼}¢ï ÜUè ¼}ãèÎÎé‹²¢ ¥¢ñÚ ¼GHÏ¢x¢¢Ú¢Ýï Îé‹²¢ ÜUè }¢…G}}¢¼ }¢ïæ ±¢çÚÎ ¥¢²¢¼,

¥ãG¢Îè¯¢ï ¥vG±¢H ÐÚ }¢éà¼ç}¢H §„ çÚ„¢Hï ÜïU “¶G¢ç¼}¢ï” „ï ÜGUÏH¥ÓÀ¢ ã¢ïx¢¢ çÜU ã}¢ »ÜU »ï„¢ ÜGU¢§GÎ¢ Ï¢²¢Ý ÜUÚïæ ç…„ ÐÚ »’ç¼}¢¢Î ã¢ï¥¢ñÚ ©„ ÜUè ¼GÚÈGU L…ê¥G çÜU²¢ …¢»x¢¢ J ¥¢ñÚ ¼¢ñÈGUèÜGU ÎïÝï ±¢Hè …G¢¼¥ËH¢ã ÜUè ãñ JÎé‹²¢ ÜïU ¼èÝ çãGS„ï :

Îé‹²¢ ÜïU ¼èÝ çãGS„ï ãñæ :(1).....ÐãH¢ ±¢ïã ç…„ }¢ïæ ±¢Ï¢ ãñ (2)......Îê„Ú¢ ±¢ïã ç…„

ÜU¢ çãG„¢Ï¢ ãñ ¥¢ñÚ (3)......¼è„Ú¢ ±¢ïã ç…„ }¢ïæ ¥G…G¢Ï¢ ãñ J±…G¢ãG¼ :

¯±¢Ï¢ ±¢H¢ çãGS„¢ ±¢ïã ãñ ç…„ ÜïU ±„èHï „ï Ï¢‹Î¢ |¢H¢§ü ¼ÜUÐãéæ™¼¢ ¥¢ñÚ Ï¢éÚ¢§ü „ï Ý…¢¼ Ð¢¼¢ ãñ J ²ïã }¢¢ïç}¢Ý ÜUè „é±¢Úè, ¥¢ç¶GÚ¼ÜUè ¶ï¼è ¥¢ñÚ çÜUÈGU¢²¼ ÜUÚÝï ±¢Hè ãGH¢H Ú¢ï…Gè ãñ J

çãG„¢Ï¢ ±¢H¢ çãGS„¢ ±¢ïã ãñ ç…„ ÜUè ±…ã „ï ¼ê çÜU„è ãéGv}¢ ÜUè¥Î¢»x¢è „ï x¢G¢çÈGUH Ý ã¢ï ¥¢ñÚ §„ ÜUè ¼GHÏ¢ }¢ïæ çÜU„è Ý¢ …¢§…G ÜU¢}¢ÜU¢ §<¼ÜU¢Ï¢ Ý ÜUÚï ¥¢ñÚ §„ ÜïU ¥ãH ±¢ïã ¥x¢GçÝ²¢ ãñæ ç…Ý ÜU¢ çãG„¢Ï¢¼G±èH ã¢ïx¢¢, ÈéUGÜGUÚ¢ §Ý „ï 500 „¢H ÐãHï …‹Ý¼ }¢ïæ Î¢ç¶GH ã¢ï …¢»æx¢ï J



65

¥¢ñÚ ¥G…G¢Ï¢ ±¢H¢ çãGS„¢ ±¢ïã ãñ ç…„ }¢ïæ Ï¢‹Î¢ ¼}¢¢}¢ …GMÚè

©}¢êÚ ÜUè ¥Î¢»x¢è „ï ÎêÚ ã¢ï ÜUÚ x¢éÝ¢ã¢ïæ }¢ïæ }¢éÏ¼H¢ ã¢ï …¢¼¢ ãñ J …¢ï §„

çãGS„ï ÜU¢ }¢¢çHÜU Ï¢Ýïx¢¢ ²ïã ©„ ÜU¢ï ¥¢x¢ ÜUè ¼GÚÈGU Ï¢ÉG¢»x¢¢ ¥¢ñÚ ¶G„¢Úï

ÜïU Í¢Ú }¢ïæ {ÜïUH Îïx¢¢ J ™éÝ¢‹™ï,

Îé‹²¢Î¢Ú, Îé‹²¢ ÜïU „¢ƒ …ã‹Ý}¢ }¢ïæ :¥ËH¢ã Ü ï U Œ²¢Ú ï ã G Ï ¢ èÏ ¢ , ã G Ï ¢ èÏ ¢ ï HÏ¢èÏ ¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : (Ï¢Ú¢ï…Gï çÜGU²¢}¢¼) ¥ËH¢ã

Îé‹²¢ ÜU¢ï …ã‹Ý}¢ }¢ïæ …¢Ýï ÜU¢ ãéGv}¢ Îïx¢¢ ¼¢ï ±¢ïã ¥G…üG ÜUÚïx¢è : “»ï

¥ËH¢ã }¢ïÚ¢ x¢éÚ¢ñã ¥¢ñÚ }¢ïÚï ™¢ãÝï ±¢Hï ?” ¥ËH¢ã

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢»x¢¢ : “§„ ÜïU x¢éÚ¢ñã ¥¢ñÚ ™¢ãÝï ±¢H¢ïæ ÜU¢ï |¢è §„ ÜïU „¢ƒ

…ã‹Ý}¢ }¢ïæ Ç¢H Î¢ï J” Ð„ ©‹ãïæ |¢è …ã‹Ý}¢ }¢ïæ Ç¢H çÎ²¢ …¢»x¢¢ J(1)

¼GHÏ¢x¢¢Ú¢Ýï Îé‹²¢ ÜUè ¥vG„¢}¢ :Îé‹²¢ ÜïU ¼GHÏ¢x¢¢Ú¢ïæ ÜUè }¢éwG¼çHÈGU ¥vG„¢}¢ ãñæ :

(1)......±¢ïã H¢ïx¢ …¢ï Îé‹²¢ ÜU¢ }¢¢H §„ çÝÄ²¼ „ï ãG¢ç„H ÜUÚ¼ï ãñæ

çÜU çÚà¼ïÎ¢Ú¢ïæ „ï ç„H» ÚïãGì}¢è ÜUÚïæx¢ï ¥¢ñÚ x¢GÚèÏ¢¢ïæ ÜUè }¢ÎÎ ÜUÚïæx¢ï ©Ý

ÜU¢ à¢é}¢¢Ú „ç¶G²¢ïæ }¢ïæ ã¢ï¼¢ ãñ, ¥x¢Ú ©Ý ÜU¢ ¥G}¢H ©Ý ÜUè çÝÄ²¼ ÜïU

}¢é¼G¢çÏ¢ÜGU ã¢ï ¼¢ï ¥…í Ð¢»æx¢ï HïçÜUÝ §„ ÜïU Ï¢¢ ±é…êÎ ©Ý }¢ïæ çãGv}¢¼ Ý¢}¢

ÜUè ÜU¢ï§ü ™è…G Ýãèæ v²êæçÜU „¢çãGÏ¢ï çãGv}¢¼ ±¢ïã ã¢ï¼¢ ãñ …¢ï çÜU„è »ï„è

™è…G ÜUè wG±¢çãà¢ Ý ÜUÚï ç…„ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ï æ ©„ï Ð¼¢ Ý ã¢ï çÜU ©„ï

Ð¢ HïÝï ÜïU Ï¢¢’Î ©„ ÜU¢ v²¢ ãG¢H ã¢ïx¢¢ J çHã¢…G¢ §„ çÝÄ²¼ „ï

}¢¢H ãG¢ç„H ÜUÚÝï ±¢Hï “¯¢’HÏ¢¢” ÜïU çÜGUS„ï „ï §GÏ¢í¼ ãG¢ç„H ÜUÚïæ

ç…„ ÜUè ¼GÚÈGU ÜéUGGÚ¥¢Ýï }¢…èÎ }¢ïæ §à¢¢Ú¢ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J ™éÝ¢‹™ï,

1



66


¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ©Ý }¢ïæ

ÜU¢ï§ü ±¢ïã ãñæ ç…‹ã¢ïæ Ýï ¥ËH¢ã „ï ¥GãìÎ

çÜU²¢ ƒ¢ çÜU ¥x¢Ú ã}¢ïæ ¥ÐÝï ÈGUÁGH „ï

Îïx¢¢ ¼¢ï ã}¢ ¶ñGÚ¢¼ ÜUÚïæx¢ï ¥¢ñÚ ã}¢ …GMÚ

|¢Hï ¥¢Î}¢è ã¢ï …¢»æx¢ï J (1)

......„ÎLH ¥ÈGU¢ç…GH }¢¢ñH¢Ý¢ „çÄ²Î }¢éãG}}¢Î Ý§üG}¢égèÝ }¢éÚ¢Î¢Ï¢¢Îè §„

¥¢²¼ ÜïU ¼ãGì¼ ¼zG„èÚï ¶G…G¢§ÝéH §GÚÈGU¢Ý }¢ïæ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

à¢¢Ýï ÝéÁG¢êH : ¯¢’HÏ¢¢ çÏ¢Ý (¥Ï¢è) ãG¢ç¼GÏ¢ Ýï „çÄ²Îï ¥G¢H}¢ „ï ÎÚwG±¢S¼

ÜUè, çÜU ©„ ÜïU çH²ï }¢¢HÎ¢Ú ã¢ïÝï ÜUè Îé¥G¢ ÈGUÚ}¢¢»æ, ãéGÁG¢êÚ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ï

¯¢’HÏ¢¢ ƒ¢ïÇG¢ }¢¢H ç…„ ÜU¢ ¼ê à¢éRU ¥Î¢ ÜUÚï ©„ Ï¢ãé¼ „ï Ï¢ïã¼Ú ãñ ç…„ ÜU¢ à¢éRU ¥Î¢ Ý ÜUÚ

„ÜïU J” Î¢ïÏ¢¢Ú¢ çÈUÚ ¢’HÏ¢¢ Ýï ãG¢ç…GÚ ã¢ï ÜUÚ ²ïãè ÎÚwG±¢S¼ ÜUè ¥¢ñÚ ÜUã¢ : “©„è ÜUè ÜGU„}¢,

ç…„ Ýï ¥¢Ð ÜU¢ï „Ó™¢ ÝÏ¢è Ï¢Ý¢ ÜUÚ |¢ï…¢ çÜU ¥x¢Ú ±¢ïã }¢éÛ¢ï }¢¢H Îïx¢¢ ¼¢ï }¢ñæ ãÚ ãGÜGU ±¢Hï ÜU¢

ãGÜGU ¥Î¢ ÜUMæx¢¢ J” ãéGÁG¢êÚ Ýï Îé¥G¢ ÈGUÚ}¢¢§ü J ¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ Ýï ©„ ÜUè

Ï¢ÜUçÚ²¢ïæ }¢ïæ Ï¢-Ú-ÜU¼ ÈGUÚ}¢¢§ü ¥¢ñÚ §¼Ýè Ï¢ÉGèæ çÜU }¢ÎèÝï }¢ïæ ©Ý ÜUè x¢éæ…¢§à¢ Ý Úãè ¼¢ï ¢’HÏ¢¢

©Ý ÜU¢ï Hï ÜUÚ …æx¢H }¢ïæ ™H¢ x¢²¢ ¥¢ñÚ …é}¢é¥G¢ ± …}¢¢¥G¼ ÜUè ãG¢ç…GÚè „ï |¢è }¢ãGGM}¢ ã¢ï x¢²¢ J

ãéGÁG¢êÚ Ýï ©„ ÜU¢ ãG¢H Î²¢üzG¼ ÈGUÚ}¢¢²¢ ¼¢ï „ãG¢Ï¢¢ Ýï ¥G…üG çÜU²¢ çÜU “§„ ÜU¢ }¢¢H Ï¢ãé¼ ÜU¯èÚ ã¢ï

x¢²¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥Ï¢ …æx¢H }¢ïæ |¢è §„ ÜïU }¢¢H ÜUè x¢éæ…¢§à¢ Ý Úãè J” ãéGÁG¢êÚ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU “¯¢’HÏ¢¢

ÐÚ ¥zG„¢ï„ J” çÈUÚ …Ï¢ ãéGÁG¢êÚï ¥ÜGUÎ„ Ýï …GÜU¢¼ ÜïU ¼ãG„èH ÜUÚÝï ±¢Hï

|¢ï…ï, H¢ïx¢¢ïæ Ýï ©‹ãïæ ¥ÐÝï ¥ÐÝï „ÎÜGU¢¼ çÎ²ï J …Ï¢ ¢’HÏ¢¢ „ï …¢ ÜUÚ ©‹ã¢ïæ Ýï „ÎÜGU¢ }¢¢æx¢¢ ©„

Ýï ÜUã¢ : “²ïã ¼¢ï Åïv„ ã¢ï x¢²¢, …¢¥¢ï }¢ñæ „¢ï™ Hêæ J” …Ï¢ ²ïã H¢ïx¢ Ú„êHï ÜUÚè}¢

ÜUè ç¶GÎ}¢¼ }¢ïæ ±¢Ð„ ¥¢» ¼¢ï ãéGÁG¢êÚ Ýï ©Ý ÜïU ÜéUÀ ¥G…üG ÜUÚÝï „ï ÜGUÏH Î¢ï

}¢Ú¼Ï¢¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¯¢’HÏ¢¢ ÐÚ ¥zG„¢ï„ J” ¼¢ï ²ïã ¥¢²¼ Ý¢ç…GH ãé§ü J çÈUÚ ¯¢’HÏ¢¢ „ÎÜGU¢

Hï ÜUÚ ãG¢ç…GÚ ãé±¢ ¼¢ï „çÄ²Îï ¥G¢H}¢ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥ËH¢ã ¼¥G¢H¢ Ýï

}¢éÛ¢ï §„ ÜïU ÜGUÏ¢êH ÈGUÚ}¢¢Ýï ÜUè }¢é}¢¢Ý¥G¼ ÈGUÚ}¢¢ Îè J” ±¢ïã ¥ÐÝï „Ú ÐÚ ¶G¢ÜU Ç¢H ÜUÚ ±¢Ð„

ãé±¢ J çÈUÚ §„ „ÎÜGïU ÜU¢ï ç¶GH¢ÈGU¼ï ç„gèÜGUè }¢ïæ ãG…GÚ¼ï ¥Ï¢ê Ï¢RU ÜïU Ð¢„ H¢²¢ ©‹ã¢ïæ

Ýï |¢è §„ï ÜGUÏ¢êH Ý ÈGUÚ}¢¢²¢ çÈUÚ ç¶GH¢ÈGU¼ï ÈGU¢MÜGUè }¢ïæ ãG…GÚ¼ï ©G}¢Ú ÜïU Ð¢„ H¢²¢

©‹ã¢ïæ Ýï |¢è ÜGUÏ¢êH Ý ÈGUÚ}¢¢²¢ ¥¢ñÚ ç¶GH¢ÈGU¼ï ©Gc}¢¢Ýè }¢ïæ ²ïã à¢wG„ ãH¢ÜU ã¢ï x¢²¢ J”

1



67

(2)......Îé‹²¢ ÜïU ¼GHÏ¢x¢¢Ú¢ïæ ÜUè Îê„Úè çÜGUS}¢ }¢ïæ ±¢ïã H¢ïx¢ Î¢ç¶GH ãñæ

ç…Ý ÜU¢ Îé‹²¢ „ï }¢vG„Î wG±¢çãà¢¢¼ ÜUè ¼v}¢èH ¥¢ñÚ HÁG…G¢¼ï Îé‹²¢ „ï

HéyGÈGU ¥‹Î¢ï…G ã¢ïÝ¢ ã¢ï¼¢ ãñ J »ï„¢ïæ ÜU¢ à¢é}¢¢Ú …¢Ý±Ú¢ïæ }¢ïæ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ

¥¢ñÚ ²ïã ™¢ïÐ¢²¢ïæ ÜïU …Gé}¢Úï }¢ïæ Î¢ç¶GH ãñæ J §Ý ÜU¢ ¥¢ñÚ §Ý …ñ„¢ïæ ÜU¢ Ï¢²¢Ý

ÜéUGGÚ¥¢Ý }¢ïæ ²êæ çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J ™éÝ¢‹™ï,


¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ²¢ ²ïã „}¢Û¢¼ï

ã¢ï çÜU ©Ý }¢ïæ Ï¢ãé¼ ÜéUÀ „éÝ¼ï ²¢ „}¢Û¢¼ï

ãñæ ±¢ïã ¼¢ï Ýãèæ }¢x¢Ú …ñ„ï ™¢ïÐ¢» Ï¢çËÜU

§Ý „ï |¢è Ï¢Î¼Ú x¢é}¢Ú¢ã J (1)

(3)......¥¢ñÚ ¼è„Úè çÜGUS}¢ }¢ïæ ±¢ïã H¢ïx¢ ¥¢¼ï ãñæ …¢ï Îê„Ú¢ïæ ÐÚ ÈGUºG

ÜUÚÝï ¥¢ñÚ Ï¢ÇG¢ }¢¢HÎ¢Ú Ï¢Ý ÜUÚ Ýé}¢¢²¢æ Ý…GÚ ¥¢Ýï ÜïU çH²ï }¢¢H

ãG¢ç„H ÜUÚ¼ï ãñæ J ²ïã ¥ãG}¢ÜGU¢ïæ, }¢x¢GMÚ¢ïæ Ï¢çËÜU }¢ÚÎêÎ¢ïæ ¥¢ñÚ }¢Ë¢ªGÝ¢ïæ }¢ïæ

à¢é}¢¢Ú ã¢ï¼ï ãñæ J ™éÝ¢‹™ï,

....„ÎLH ¥ÈGU¢ç…GH ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢éãG}}¢Î Ý§üG}¢égèÝ }¢éÚ¢Î¢Ï¢¢Îè

§„ ¥¢²¼ ÜïU ¼ãGì¼ ¼zG„èÚï ¶G…G¢§ÝéH §GÚÈGU¢Ý }¢ïæ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

“²¢’Ýè ±¢ïã ¥ÐÝï çà¢g¼ï §GÝ¢Î „ï Ý ¥¢Ð ÜUè Ï¢¢¼ „éÝ¼ï ãñæ Ý ÎH¢§H¢ï Ï¢Ú¢ãèÝ ÜU¢ï „}¢Û¢¼ï ãñæ

Ï¢ãÚï ¥¢ñÚ Ý¢ „}¢Û¢ Ï¢Ýï ãé» ãñæ J v²êæçÜU ™¢ïÐ¢» |¢è ¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜUè ¼SÏ¢èãG ÜUÚ¼ï ãñæ ¥¢ñÚ …¢ï §‹ãïæ ¶¢Ýï

ÜU¢ï Îï ©„ ÜïU }¢é¼Gè¥G Úã¼ï ãñæ ¥¢ñÚ »ãG„¢Ý ÜUÚÝï ±¢Hï ÜU¢ï Ðã™¢Ý¼ï ãñæ ¥¢ñÚ ¼ÜUHèÈGU ÎïÝï ±¢Hï „ï

Í¢Ï¢Ú¢¼ï ãñæ, Ý¢ÈïUG¥G ÜUè ¼GHÏ¢ ÜUÚ¼ï ãñæ, }¢éç…GÚ „ï Ï¢™¼ï ãñæ, ™Ú¢x¢¢ã¢ïæ ÜUè Ú¢ãïæ …¢Ý¼ï ãñæ, ²ïã ÜéUGzGÈGU¢Ú

§Ý „ï |¢è Ï¢Î¼Ú ãñæ çÜU Ý ÚÏ¢ ÜUè §¼G¢¥G¼ ÜUÚ¼ï ãñæ Ý ©„ ÜïU »ãG„¢Ý ÜU¢ï Ðã™¢Ý¼ï ãñæ, Ý à¢ñ¼G¢Ý

…ñ„ï Îéà}¢Ý ÜUè …GÚÚ Ú„¢Ýè ÜU¢ï „}¢Û¢¼ï ãñæ, Ý ¯±¢Ï¢ …ñ„è ¥G…Gè}¢éH }¢‹ÈGU¥G¼ ™è…G ÜïU ¼G¢çHÏ¢

ãñæ, Ý ¥G…G¢Ï¢ …ñ„ï „wG¼ }¢éç…GÚü }¢éãçHÜU¢ „ï Ï¢™¼ï ãñæ J”

1



68


¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ãÚ x¢éÚ¢ñã Ýï

¥ÐÝ¢ Í¢¢Å Ðã™¢Ý çH²¢ J

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ ¼é}ã¢Ú¢

ÚÏ¢ …¢Ý¼¢ ãñ …¢ï ©Ý ÜïU „èÝ¢ïæ }¢ï ÀéÐ¢ ãñ

¥¢ñÚ …¢ï …G¢çãÚ ÜUÚ¼ï ãñæ J

¼¢ï »ï |¢¢§ü ! ¥ÐÝï ÝzG„ ÜU¢ï Ý„èãG¼ ÜUÚ ¥¢ñÚ §„ ÜïU {¢ïÜïU „ï

Ï¢™ v²êæçÜU ²ïã ¼éÛ¢ï »ï„ï ÜU¢}¢ ÜUè ¼GÚÈGU Ï¢éH¢¼¢ ãñ ç…„ï ÜUÚÝï ÜUè ¼ïÚè

çÝÄ²¼ Ýãèæ J çÈUÚ ¼ê »ï„¢ ã¢ï …¢»x¢¢ çÜU (¥¢’}¢¢H ÐÚ |¢Ú¢ï„¢ ÜUÚ¼ï ãé»)

Ý¢ÜU¢}¢è ÜU¢ çà¢ÜU¢Ú ã¢ïx¢¢ ¥¢ñÚ (¥¢ç¶GÚ¼ }¢ïæ ÝïçÜU²¢ïæ ÜU¢) Î¢’±¢ ÜUÚïx¢¢

(HïçÜUÝ ÈGU„¢Îï çÝÄ²¼ ÜUè ±…ã „ï ÝïçÜU²¢ïæ ÜïU }¢é¥G¢}¢Hï }¢ïæ ¼ê ¼ãè Î¢}¢¢Ý ¥¢ñÚ

}¢éçzGH„ ã¢ïx¢¢) ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ ÜU¢ ¶G„¢Ú¢ ¼ïÚ¢ }¢éÜGUgÚ Ï¢Ý …¢»x¢¢ J

™éÝ¢‹™ï, ¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ²ïãè ¶éHè

ã¢Ú ãñ J

…Ï¢ ²ïã ¯¢çÏ¢¼ ã¢ï x¢²¢ ¼¢ï ¥Ï¢ ã}¢ ¶G¢ç¼}¢ï ÜUè ¼GÚÈGU ¥¢¼ï ãñæ J

$$$$$$$



69

¶G¢ç¼}¢¢§„ }¢ïæ §à¢¢üÎ¢¼ï wG¢éÎ¢±‹Îè ± ÈGUÚ¢}¢èÝï }¢éS¼GÈGU¢ ¥¢ñÚ ¥vG±¢Hï

¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ Ï¢²¢Ý çÜU²ï …¢»æx¢ï ç…Ý }¢ïæ Îé‹²¢ ÜUè Ï¢ï ¯Ï¢¢¼è, §„

ÜïU ãGÜGUèÚ¢ï …GHèH ã¢ïÝï ¥¢ñÚ §„ ÜïU {¢ïÜïU }¢ïæ }¢éÏ¼H¢ ã¢ï ÜUÚ §„ ÜïU ÈGUÝ¢

ã¢ïÝï ÜU¢ï }¢éãG¢H „}¢Û¢Ýï ±¢Hï ÜïU ¥ãG}¢ÜGU ± Ï¢ï ±ÜGUêÈGU ã¢ïÝï ÜU¢ï ±¢…ïGã

çÜU²¢ x¢²¢ ãñ J Ýè…G …¢ï §Ý }¢ïæ x¢G¢ñÚ¢ï çÈGURU ÜUÚïx¢¢ ²ïã ©„ï Îé‹²¢ „ï Ï¢ï

Úx¢GÏ¢¼è ÐÚ ¥¢}¢¢Î¢ ÜUÚïæx¢ï …Ï¢ çÜU ±¢ïã çÎH Ú¶¼¢ ã¢ï ²¢ ÜU¢Ý Hx¢¢¼¢

ã¢ï ¥¢ñÚ ¼±Á…¢ïã ÜUÚ¼¢ ã¢ï J ™éÝ¢‹™ï,

§à¢¢üÎï wG¢éÎ¢±‹Îè¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ :

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : Îé‹²¢ ÜUèç…G‹Îx¢è ÜUè ÜUã¢±¼ ¼¢ï »ï„è ãè ãñ …ñ„ï±¢ïã Ð¢Ýè çÜU ã}¢ Ýï ¥¢S}¢¢Ý „ï ©¼¢Ú¢¼¢ï §„ ÜïU „Ï¢Ï¢ …G}¢èÝ „ï ©x¢Ýï ±¢Hè™è…Gïæ „Ï¢ Í¢Ýè ã¢ï ÜUÚ çÝÜUHèæ …¢ï ÜéUÀ¥¢Î}¢è ¥¢ñÚ ™¢ïÐ¢» ¶¢¼ï ãñæ ²ã¢æ ¼ÜUçÜU …Ï¢ …G}¢èÝ Ýï ¥ÐÝ¢ ô„x¢¢Ú HïçH²¢ ¥¢ñÚ wG¢êÏ¢ ¥¢Ú¢S¼¢ ã¢ï x¢§ü ¥¢ñÚ§„ ÜïU }¢¢çHÜU „}¢Û¢ï çÜU ²ïã ã}¢¢ÚïÏ¢„ }¢ïæ ¥¢ x¢§ü ã}¢¢Ú¢ ãéGv}¢ ©„ ÐÚ¥¢²¢ Ú¢¼ }¢ïæ ²¢ çÎÝ }¢ïæ ¼¢ï ã}¢ Ýï ©„ïÜUÚ çÎ²¢ ÜU¢Åè ãé§ü x¢¢ï²¢ ÜUH ƒè ãè

Ýãèæ ã}¢ ²êæãè ¥¢²¼ïæ }¢éÈGUS„H Ï¢²¢Ý



70

ÜUÚ¼ï ãñæ x¢G¢ñÚ ÜUÚÝï ±¢H¢ïæ ÜïU çH²ï J (1)

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : Ï¢ïà¢ÜU ã}¢ Ýï

…G}¢èÝ ÜU¢ ô„x¢¢Ú çÜU²¢ …¢ï ÜéUÀ ©„ ÐÚ

ãñ çÜU ©‹ãïæ ¥¢…G}¢¢»æ §Ý }¢ïæ çÜU„ ÜïU ÜU¢}¢

Ï¢ïã¼Ú ãñæ ¥¢ñÚ Ï¢ïà¢ÜU …¢ï ÜéUÀ §„ ÐÚ ãñ

»ÜU çÎÝ ã}¢ ©„ï ÐÅ ÐÚ }¢ñÎ¢Ý („ÈïGUÎ

…G}¢èÝ) ÜUÚ À¢ïÇïGæx¢ï J

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ »ï „éÝÝï

±¢Hï ¥ÐÝè ¥¢æ¶ïæ Ý ÈñUH¢ ©„ ÜUè ¼GÚÈGU

…¢ï ã}¢ Ýï ÜU¢çÈGUÚ¢ïæ ÜïU …¢ïÇG¢ïæ ÜU¢ï Ï¢Ú¼Ýï ÜïU

çH²ï Îè ãñ ç…¼Ýè Îé‹²¢ ÜUè ¼¢…Gx¢è çÜU

ã}¢ ©‹ãïæ §„ ÜïU „Ï¢Ï¢ çÈGUy¢Ý¢ }¢ïæ Ç¢Hïæ

¥¢ñÚ ¼ïÚï ÚÏ¢ ÜU¢ çÚÁGÜGU „Ï¢ „ï ¥ÓÀ¢

¥¢ñÚ „Ï¢ „ï ÎïÚ Ð¢ ãñ J (2)

.....„ÎLH ¥ÈGU¢ç…GH ãG…GÚ¼ï ¥GËH¢}¢¢ }¢¢ñH¢Ý¢ }¢éãG}}¢Î Ý§üG}¢égèÝ }¢éÚ¢Î¢Ï¢¢Îè §„ ¥¢²¼ ÜïU ¼ãGì¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “²ïã ©Ý H¢ïx¢¢ïæ ÜïU ãG¢H ÜUè »ÜU ¼}¢¯èH ãñ …¢ï Îé‹²¢ ÜïU à¢ïzG¼¢ãñæ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ©‹ãïæ ÜéUÀ ÐÚ±¢ã Ýãèæ §„ }¢ïæ Ï¢ãé¼ çÎH Ð…GèÚ ¼GÚèÜGïU ÐÚ ¶G¢ç¼GÚ x¢é…Gèæ çÜU²¢x¢²¢ ãñ çÜU Îé‹²±è ç…G‹Îx¢¢Ýè ©}}¢èÎ¢ïæ ÜU¢ „Ï…G Ï¢¢x¢G ãñ §„ }¢ïæ ©G}¢í ¶¢ï ÜUÚ …Ï¢ ¥¢Î}¢è ©„ x¢G¢²¼ÐÚ Ðãéæ™¼¢ ãñ …ã¢æ ©„ ÜU¢ï ãéG„êHï }¢éÚ¢Î ÜU¢ §¼G}¢èÝ¢Ý ã¢ï ¥¢ñÚ ±¢ïã ÜU¢}²¢Ï¢è ÜïU Ýà¢ï }¢ïæ }¢S¼ ã¢ï,¥™¢ÝÜU ©„ ÜU¢ï }¢¢ñ¼ Ðãéæ™¼è ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã ¼}¢¢}¢ Ýï’}¢¼¢ïæ ¥¢ñÚ HÁG…G¼¢ïæ „ï }¢ãGM}¢ ã¢ï …¢¼¢ ãñ J(ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢) ÜGU¼¢Î¢ ( ) Ýï ÜUã¢ çÜU Îé‹²¢ ÜU¢ ¼GHÏ¢x¢¢Ú …Ï¢ çÏ¢ËÜéUH Ï¢ï çÈGURUã¢ï¼¢ ãñ ©„ ±vG¼ ©„ ÐÚ ¥G…G¢Ï¢ï §H¢ãè ¥¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ©„ ÜU¢ ¼}¢¢}¢ „Ú¢ï „¢}¢¢Ý ç…„ „ï ©„ ÜUè©}}¢èÎïæ ±¢Ï¢S¼¢ ƒèæ x¢G¢Ú¼ ã¢ï …¢¼¢ ãñ J” ......}¢éÈGUçS„Úï à¢ãèÚ ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý §„ ¥¢²¼ ÜïU¼ãGì¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “²¢’Ýè ÜU¢çÈGUÚ¢ïæ ÜUè Î¢ñH¼ ± ¥¢ñH¢Î ±x¢GñÚ¢ ÜU¢ï H¢H™ ± ±év¥G¼ ÜUè Ý…GÚ„ï Ý Îï¶¢ï J ²ïã ÚãG}¢¼ ÜUè à¢vH }¢ïæ ¥G…G¢Ï¢ ãñ J §„ „ï }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU }¢¢ïç}¢Ý ÜïU }¢¢H¢ï Î¢ñH¼ÐÚ çx¢GÏ¼G¢ ± ÚàÜU ÜUÚÝ¢ …¢§…G ãñ J”

1

2



71

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : …¢ï ¥¢ç¶GÚ¼ÜUè ¶ï¼è ™¢ãï ã}¢ ©„ ÜïU çH²ï ©„ ÜUè¶ï¼è Ï¢ÉG¢»æ ¥¢ñÚ …¢ï Îé‹²¢ ÜUè ¶ï¼è ™¢ãïã}¢ ©„ï ©„ }¢ïæ „ï ÜéUÀ Îïæx¢ï ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼}¢ïæ ©„ ÜU¢ ÜéUÀ çãGS„¢ Ýãèæ J (1)

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : …¢Ý H¢ï çÜUÎé‹²¢ ÜUè ç…G‹Îx¢è ¼¢ï Ýãèæ }¢x¢Ú ¶ïHÜUêÎ¥¢ñÚ ¥¢Ú¢§à¢ ¥¢ñÚ ¼é}ã¢Ú¢ ¥¢Ð„ }¢ïæÏ¢ÇG¢§ü }¢¢ÚÝ¢ ¥¢ñÚ }¢¢H ¥¢ñÚ ¥¢ñH¢Î }¢ïæ»ÜU Îê„Úï ÐÚ ç…G²¢Î¼è ™¢ãÝ¢ ©„ }¢èæãÜUè ¼GÚãG ç…„ ÜU¢ ©x¢¢²¢ „Ï…G¢ çÜU„¢Ý¢ïæÜU¢ï |¢¢²¢ çÈUÚ „ê¶¢ çÜU ¼ê ©„ï …GÎü Îï¶ïçÈUÚ Ú¢ïæÎÝ (Ð¢}¢¢H çÜU²¢ ãé±¢) ã¢ï x¢²¢¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ïæ „wG¼ ¥G…G¢Ï¢ ãñ ¥¢ñÚ¥ËH¢ã ÜUè ¼GÚÈGU „ï Ï¢çwGà¢à¢ ¥¢ñÚ©„ ÜUè çÚ…G¢ ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ÜU¢ …èÝ¢ ¼¢ïÝãèæ }¢x¢Ú {¢ïÜïU ÜU¢ }¢¢H J (2)

......}¢éÈGUçS„Úï à¢ãèÚ ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý §„ ¥¢²¼ ÜïU¼ãìG¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “v²êæçÜU ©„ Ýï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU çH²ï ¥¢’}¢¢H çÜU²ï ãè Ýãèæ, }¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜUçÚ²¢ÜU¢Ú ±¢Ï¢ „ï }¢ãGM}¢ Úã¼¢ ãñ }¢x¢Ú à¢Ú¥GÝ ©„ ÜU¢ ¥G}¢H ÎéLS¼ ãñ, çÚ²¢ ÜUè Ý}¢¢…G „ï ÈGU…üG¥Î¢ ã¢ï …¢»x¢¢, ¯±¢Ï¢ Ý ç}¢Hïx¢¢ J” .....}¢éÈGUçS„Úï à¢ãèÚ ãGÜUè}¢éH ©}}¢¼ }¢ézG¼è ¥ãG}¢Î ²¢Ú ¶G¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “§„ „ï}¢¢’Hê}¢ ãé±¢ çÜU ãG²¢¼ï Îé‹²¢ ±¢ïã ç…G‹Îx¢è ãñ …¢ï ÝzG„ï ¥}}¢¢Ú¢ ÜïU çH²ï „ÈüGU ÜUè …¢» J §„ „êÚ¼ }¢ïæç…G‹Îx¢è ÜïU „¢Úï ÜU¢}¢ HxG± ¥¢ñÚ ¶ïH ãñæ J }¢x¢Ú …¢ï ç…G‹Îx¢è ¼¢ïà¢» ¥¢ç¶GÚ¼ …}¥G ÜUÚÝï ÜU¢ …GÚè¥G¢Ï¢Ýï ±¢ïã ãG²¢¼ï Îé‹²¢ Ýãèæ Ï¢çËÜU ãG²¢¼ï ¥¢ç¶GÚ¼ ãñ J à¢ñ¼G¢Ý ÜUè ÝïçÜU²¢æ Îé‹²¢ ƒèæ, ãG…GÚ¼ï ¥¢Î}¢

ÜUè ¶G¼G¢ |¢è Îé‹²¢ Ýãèæ ±¢ïã }¢vGÏ¢êHï ¼¢ñÏ¢¢ ¥¢ñÚ Ï¢éHç‹Î²ï Î-Ú…¢¼ ÜU¢ …GÚè¥G¢ Ï¢Ýè J¶G²¢H Úãï ! çÜU Hãì± ± H¢’Ï¢ ±¢ïã ãñ ç…„ }¢ïæ }¢àxG¢êçHÄ²¼ ç…G²¢Î¢ ã¢ï }¢x¢Ú Ý¼è…¢ ÜéUÀ Ý ã¢ï J”

1

2



72

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ¼¢ï ±¢ïã ç…„

Ýï „ÚÜUà¢è ÜUè, ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ÜUè ç…G‹Îx¢è

ÜU¢ï ¼Ú…èãG Îè, ¼¢ï Ï¢ïà¢ÜU …ã‹Ý}¢ ãè

©„ ÜU¢ çÆÜU¢Ý¢ ãñ J (1)

ÈGUÚ¢}¢èÝï }¢éS¼GÈGU¢Îé‹²¢ ÜUè ãGñç¯Ä²¼ :{1}......„ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, ÜGUÚ¢Úï ÜGUËÏ¢¢ï „èÝ¢ ÜU¢

§à¢¢üÎ ãñ : “Îé‹²¢ H¢’Ý¼è ãñ ¥¢ñÚ …¢ï §„ }¢ïæ ãñ ±¢ïã H¢’Ý¼è ãñ ç„±¢»

¥ËH¢ã ÜïU ç…GRU, ¥G¢çH}¢ ¥¢ñÚ ¼G¢çHÏ¢ï §GË}¢ ÜïU J ¥x¢Ú

¥ËH¢ã ÜïU ÝÁGÎèÜU Îé‹²¢ ÜUè ãGñç¯Ä²¼ }¢ÓÀÚ ÜïU ÐÚ Ï¢Ú¢Ï¢Ú |¢è

ã¢ï¼è ¼¢ï §„ }¢ïæ „ï çÜU„è ÜU¢çÈGUÚ ÜU¢ï Ð¢Ýè ÜU¢ »ÜU Í¢êæÅ Ý çÐH¢¼¢ J”(2)

Îé‹²¢ }¢éÎ¢üÚ ãñ :{2}......„ÚÜU¢Úï ±¢H¢ ¼Ï¢¢Ú, à¢ÈGUè»G Ú¢ï…Gï à¢é}¢¢Ú, Î¢ï ¥G¢H}¢ ÜïU }¢¢çHÜU¢ï

}¢éwG¼¢Ú Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ „ÇG¢ ãé±¢

}¢éÎ¢üÚ ãñ J”(3)


“²¢’Ýè …¢ï à¢wG„ ¥ç}Ï¢²¢ ÜUè §¼G¢¥G¼ „ï „Ú ÈïUÚï ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU }¢éÜGU¢çÏ¢H Îé‹²¢±è ç…G‹Îx¢è

ÜU¢ï §çwG¼²¢Ú ÜUÚï ±¢ïã Î¢§}¢è …ã‹Ý}¢è ãñ v²êæçÜU ±¢ïã ÜU¢çÈGUÚ ãñ, ¶G²¢H Úãï çÜU Îé‹²¢±è ç…G‹Îx¢è

±¢ïã ãñ …¢ï ÝzG„¢Ýè wG±¢çãà¢¢¼ }¢ïæ ¶G™ü ã¢ï J ¥¢ñÚ …¢ï ç…G‹Îx¢è ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ¼Ä²¢Úè }¢ïæ „ÈüGU ã¢ï ±¢ïã

Îé‹²¢ ÜUè ç…G‹Îx¢è Ýãèæ ¥x¢™ïü Îé‹²¢ }¢ïæ ç…G‹Îx¢è ãñ J Îé‹²¢ ÜUè ç…G‹Îx¢è ¥¢ñÚ ã, Îé‹²¢ }¢ïæ ç…G‹Îx¢è ÜéUÀ

¥¢ñÚ J Îé‹²¢ ÜUè ç…G‹Îx¢è ÈGU¢Ýè ãñ }¢x¢Ú …¢ï Îé‹²¢ }¢ïæ ç…G‹Îx¢è ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU çH²ï ãñ, ÈGUÝ¢ Ýãèæ J”

1

3

2



73

Îé‹²¢ x¢GH¢…G¼ ÜUè ¼GÚãG ãñ :{3}......¼¢…Î¢Úï çÚ„¢H¼, à¢ã‹¢à¢¢ãï ÝéÏ¢éÃ±¼, }¢wG…GÝï …êÎ¢ï „¶G¢±¼

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Ï¢ïà¢ÜU ¥ËH¢ã Ýï

§ÏÝï ¥¢Î}¢ ÜUè x¢GH¢…G¼ ÜU¢ï Îé‹²¢ ÜUè ç}¢¯¢H Ï¢Ý¢²¢ J”(1)

Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ç}¢¯¢H :{4}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï Ð¢ÜU, „¢çãGÏ¢ï H¢ñH¢ÜU, „Ä²¢ãGï ¥zGH¢ÜU

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU }¢éÜGU¢çÏ¢H

»ï„è ãñ …ñ„ï ¼é}¢ }¢ïæ „ï ÜU¢ï§ü ¥ÐÝè ©æx¢Hè „}¢é‹ÎÚ }¢ïæ Ç¢Hï çÈUÚ Îï¶ï çÜU

±¢ïã çÜU¼Ý¢ Ð¢Ýè Hï ÜUÚ H¢ñÅ¼è ãñ J”(2)

çÜGU²¢}¢¼ ÜUè ãG„Ú¼ :{5}......ãéGSÝï ¥wGH¢ÜGU ÜïU ÐñÜUÚ, ÝçÏ¢²¢ïæ ÜïU ¼¢…±Ú, }¢ãGÏ¢êÏ¢ï ÚÏÏ¢ï

¥vÏ¢Ú Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ

ãÚ »ÜU ÜU¢ï ²ïã ãG„Ú¼ ã¢ïx¢è çÜU ÜU¢à¢ ! ©„ï Îé‹²¢ }¢ï æ ƒ¢ïÇGè Ú¢ï…Gè

|¢è Ý Îè ã¢ï¼è J”

Îéà±¢Ú x¢é…G¢Ú Í¢¢Åè :{6}......ÝêÚ ÜïU ÐñÜUÚ, ¼}¢¢}¢ ÝçÏ¢²¢ïæ ÜïU „Ú±Ú, Î¢ï …ã¢æ ÜïU ¼¢…±Ú,

„éË¼G¢Ýï Ï¢ãGÚ¢ï Ï¢Ú Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Ï¢ïà¢ÜU

¼é}ã¢Úï „¢}¢Ýï »ÜU „wG¼ Îéà±¢Ú x¢é…G¢Ú Í¢¢Åè ãñ, ç…„ï ç„ÈüGU ãËÜïU

Ï¢¢ ïÛ¢ ±¢Hï ãè ©GÏ¢ êÚ ÜUÚ „ÜïU æx¢ ï J” »ÜU à¢wG„ Ýï ¥G…ü G ÜUè : “²¢

Ú„êHËH¢ã ! v²¢ }¢ ñ æ ãËÜU¢ ï æ }¢ ï æ „ï ãê æ ?”

1

2



74

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “v²¢ ¼é}ã¢Úï Ð¢„ ¥¢… ÜïU çÎÝ ÜUè Ú¢ï…Gè ãñ ?” ©„

Ýï ¥G…üG ÜUè : “…è ã¢æ J” çÈUÚ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “v²¢ ÜUH ÜïU ¶¢Ýï ÜïU

çH²ï |¢è ÜéUÀ ãñ ?” ¥G…ü G ÜUè : “Ýãèæ J” Œ²¢Úï }¢ éS¼GÈGU¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥x¢Ú ¼é}ã¢Úï Ð¢„ ÜUH ÜïU

¶¢Ýï ÜïU çH²ï |¢è ÜéUÀ ã¢ï¼¢ ¼¢ï ¼é}¢ ãËÜïU Ï¢¢ïÛ¢ ±¢H¢ïæ }¢ïæ „ï Ý ã¢ï¼ï J”

Îé‹²¢ ¥¢ñÚ ¥G¢ñÚ¼¢ïæ „ï Ï¢™¢ï :{7}......¥ËH¢ã ÜïU }¢ãGÏ¢êÏ¢, Î¢Ý¢» x¢éG²êÏ¢, }¢éÝÁG…GãéÝ ¥GçÝH

©G²êÏ¢ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ à¢èÚèæ, „Ú „Ï…G¢ï

à¢¢Î¢Ï¢ ãñ J ¥ËH¢ã ¼é}ãïæ §„ }¢ïæ ¶GHèÈGU¢ Ï¢Ý¢»x¢¢ çÈUÚ Îï¶ïx¢¢

¼é}¢ ÜñU„ï ¥G}¢H ÜUÚ¼ï ã¢ï J çHã¢…G¢ Îé‹²¢ „ï Ï¢™¢ï ¥¢ñÚ ¥G¢ñÚ¼¢ïæ „ï ÇÚ¢ï !

¥ËH¢ã ÜUè ÜGU„}¢ ! }¢éÛ¢ï ¼é}¢ ÐÚ ¼æx¢ÎS¼è „ï ¶G¢ñÈGU Ýãèæ Ï¢çËÜU

}¢ñæ ¼é}¢ ÐÚ §„ Ï¢¢¼ „ï ÇÚ¼¢ ãêæ çÜU ¼é}¢ ÐÚ Îé‹²¢ ÈñUH¢ Îè …¢»x¢è …ñ„ï

¼é}¢ „ï ÐãHï ±¢H¢ïæ ÐÚ ÈñUH¢ Îè x¢§ü ƒè J çÈUÚ ¼é}¢ §„ }¢ïæ Úx¢GÏ¢¼ ÜUÚ

…¢¥¢ï …ñ„ï ±¢ïã H¢ïx¢ Úx¢GÏ¢¼ Ú¶¼ï ƒï ¥¢ñÚ ²ïã ¼é}ãïæ ±ñ„ï ãè ãH¢ÜU ÜUÚ

Îï …ñ„ï ©‹ãïæ ãH¢ÜU çÜU²¢ J”(1)

Îé‹²¢ ÜUè …GïÏ¢¢ï …GèÝ¼ ÜU¢ ¶G¢ñÈGU :{8}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï }¢éÜUÚü}¢, ÝêÚï }¢é…S„}¢, à¢¢ãï Ï¢Ýè ¥¢Î}¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ñæ ¥ÐÝï Ï¢¢’Î ¼é}¢ ÐÚ §„

Ï¢¢¼ „ï ¶G¢ñÈGU ÜUÚ¼¢ ãêæ çÜU Îé‹²¢ ÜUè …GñÏ¢¢ï …GèÝ¼ ¥¢ñÚ ¼Ú¢ï ¼¢…Gx¢è ¼é}¢

ÐÚ ¶¢ïH Îè …¢»x¢è J”(2)

1

2



75

Îé‹²¢ …¢Îêx¢Ú ãñ :{9}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ¥ÜUÚ}¢, ÝêÚï }¢é…S„}¢ Ýï

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ „ï ÇÚ¢ï ! ²ïã ã¢M¼ }¢¢M¼ „ï |¢è ç…G²¢Î¢

…¢Îêx¢Ú ãñ J”(1)

ÜU¢çÈGUÚ ÜUè …‹Ý¼ :{10}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ Ýï §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ }¢¢ïç}¢Ý ÜïU çH²ï ÜñGUÎ¶G¢Ý¢ ¥¢ñÚ ÜU¢çÈGUÚ ÜïU çH²ï

…‹Ý¼ ãñ J”(2)

}¢¢ïç}¢Ý ÜU¢ï Îé‹²¢ „ï ÎêÚ Ú¶¢ …¢¼¢ ãñ :{11}......„ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, ÜGUÚ¢Úï ÜGUËÏ¢¢ï „èÝ¢, Ï¢¢§G¯ï ÝéÁG¢êHï „ÜUèÝ¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥ËH¢ã ¥ÐÝï

}¢¢ïç}¢Ý Ï¢‹Îï ÜU¢ï Îé‹²¢ „ï §„ ¼GÚãG ÎêÚ Ú¶¼¢ ãñ …ñ„ï ÜU¢ï§ü à¢ÈGUèÜGU

™Ú±¢ã¢ ¥ÐÝè Ï¢ÜUçÚ²¢ïæ ÜU¢ï ãH¢ÜU¼ }¢ïæ Ç¢HÝï ±¢Hè ™Ú¢x¢¢ã „ï

ÎêÚ Ú¶¼¢ ãñ J”(3)

ãéGÏÏ¢ï Îé‹²¢ ÜU¢ x¢éÝ¢ã :{12}......„ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, Ú¢ãG¼ï ÜGUËÏ¢¢ï „èÝ¢, ÈñGU…Gï x¢æ…èÝ¢, Ï¢¢§G ï ÝéÁG¢êHï

„ÜUèÝ¢ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼

»ÜU »ï„¢ x¢éÝ¢ã ãñ …¢ï (çÏ¢x¢GñÚ ¼¢ñÏ¢¢ ÜïU) }¢é¥G¢ÈGU Ýãèæ ã¢ï¼¢ J”(4)

4

1

3

2



76

Ï¢¢ÜGUè ÜU¢ï ÈGU¢Ýè ÐÚ ¼Ú…èãG Î¢ï :{13}......ãGéÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ Ýï §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…¢ï ¥ÐÝè ¥¢ç¶GÚ¼ „ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚ¼¢ ãñ ±¢ïã ¥ÐÝè Îé‹²¢

ÜU¢ï ÝévG„¢Ý Ðãéæ™¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ …¢ï ¥ÐÝè Îé‹²¢ „ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚ¼¢ ãñ ±¢ïã

¥¢ç¶GÚ¼ ÜU¢ ÝévG„¢Ý ©Æ¢¼¢ ãñ J Ð„ ¼é}¢ Ï¢¢ÜGUè ÚãÝï ±¢Hè ÜU¢ï ÈGUÝ¢ ã¢ïÝï

±¢Hè ÐÚ ¼Ú…èãG Î¢ï J”(1)

Îé‹²¢ ÜUè ÜUÇG±¢ãÅ, ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ç}¢Æ¢„ :{14}......à¢ãÝà¢¢ãï wG¢éà¢ ç¶G„¢H, ÐñÜUÚï ãéGSÝ¢ï …}¢¢H, Î¢ÈGU»G Ú‹…¢ï

}¢H¢H Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ ÜUè ÜGUÇG±¢ãÅ

¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ãGH¢±¼ ãñ ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ÜUè ãGH¢±¼ ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè

ÜUÇG±¢ãÅ ãñ J”(2)

Îé‹²¢ }¢ïæ }¢¢HÎ¢Ú ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ïæ ÜUæx¢¢H :{15}......„ÚÜU¢Úï ±¢H¢ ¼Ï¢¢Ú, ã}¢ Ï¢ï ÜU„¢ïæ ÜïU }¢ÎÎx¢¢Ú, à¢ÈGUè»G Ú¢ï…ïG

à¢é}¢¢Ú Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ÜU¯èÚ }¢¢H¢ï Î¢ñH¼

±¢Hï çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ¼ãè Î¢}¢¢æ (ÜUæx¢¢H) ã¢ïæx¢ï ç„±¢» ©„ ÜïU ç…„ Ýï

ç…G²¢Î¢ „ï ç…G²¢Î¢ }¢¢H Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ïæ ¶G™ü çÜU²¢ ã¢ïx¢¢ J”(3)

¼ã¢}¢¢ Ðã¢ÇG ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú ÝïçÜU²¢æ :{16}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ Ýï §à¢¢üÎ

3

1

2



77

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “çÜGU²¢}¢¼ ÜïU çÎÝ ÜéUÀ H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï H¢²¢ …¢»x¢¢ ç…Ý ÜïU

¥¢’}¢¢H “¼ã¢}¢¢” Ðã¢ÇG ÜïU Ï¢Ú¢Ï¢Ú ã¢ïæx¢ï HïçÜUÝ ©‹ãïæ x¢éGÏ¢¢Ú ÜïU çÏ¢¶Úï

ãé» Ï¢¢ÚèÜU …GÚïü ÜUÚ çÎ²¢ …¢»x¢¢ ¥¢ñÚ çÈUÚ ©Ý H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï …ã‹Ý}¢ }¢ïæ Ç¢Hï

…¢Ýï ÜU¢ ãéGv}¢ çÎ²¢ …¢»x¢¢ ãG¢H¢æçÜU ±¢ïã Ý}¢¢…Gè, Ú¢ï…G¢Î¢Ú Ï¢çËÜU Ú¢¼¢ïæ

ÜU¢ï §GÏ¢¢Î¼ ÜUÚÝï ±¢Hï ã¢ïæx¢ï J HïçÜUÝ …Ï¢ ©Ý ÐÚ Îé‹²¢ ¥¢àÜU¢Ú ã¢ï¼è ¼¢ï

±¢ïã ©„ ÐÚ Û¢ÐÅ ÐÇG¼ï ƒï J”(1)

}¢ïÚè ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ÜUè ç}¢¯¢H :{17}......à¢ãÝà¢¢ãï }¢ÎèÝ¢, ÜGUÚ¢Úï ÜGUËÏ¢¢ï „èÝ¢, „¢çãGÏ¢ï }¢é¥Gœ¢GÚ

Ð„èÝ¢ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢éÛ¢ï Îé‹²¢ „ï v²¢

¼¥GËHéÜGU ?” }¢ïÚè ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ÜUè ç}¢¯¢H ©„ }¢é„¢çÈGUÚ ÜUè ¼GÚãG ãñ

…¢ï x¢}¢èü ±¢Hï çÎÝ }¢ïæ ™Hï, çÈUÚ »ÜU ÎÚwG¼ ÜïU Ýè™ï ÜéUÀ ÎïÚ HñÅ

…¢» çÈUÚ (ÎÚwG¼ ÜU¢ï À¢ïÇG ÜUÚ ¥¢x¢ï) ™H¢ …¢» (2)J”(3)


“²¢’Ýè …ñ„ï ²ïã „é±¢Ú §¼Ýè ÎïÚ ¥¢Ú¢}¢ ÜïU çH²ï ¥ÐÝ¢ çÏ¢S¼Ú Ýãèæ ¶¢ïH¼¢, Ï¢çËÜU …G}¢èÝ ÐÚ

ãè HñÅ ÜUÚ {êÐ ÉH …¢Ýï ÐÚ ™H Îï¼¢ ãñ, »ï„ï ãè ã}¢¢Ú¢ ãG¢H ãñ, çÜU ã}¢ ÜU¢ñÝñÝ ÜïU }¢¢çHÜU ãñæ,

}¢x¢Ú ¥ÐÝï çH²ï ÜéUÀ Ýãèæ Ú¶¼ï J çHã¢…G¢ ãGÎè¯ ÜU¢ }¢¼GHÏ¢ ²ïã Ýãèæ çÜU ãéGÁG¢êÚï ¥‹±Ú

Ýï ÐÎ¢ü ÈGUÚ}¢¢Ýï ÜïU Ï¢¢’Î Îé‹²¢ ÜU¢ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝè ©}}¢¼ ÜU¢ï À¢ïÇG çÎ²¢, §Ý „Ï¢„ï Ï¢ï ¼¥GËHéÜGU ã¢ï x¢» J ¥x¢Ú ãéGÁG¢êÚ ã}¢ ÜU¢ï À¢ïÇG Îïæ, ¼¢ï ã}¢ ãH¢ÜU ã¢ï …¢»æ,

„êÚ… Îé‹²¢ ÜU¢ï À¢ïÇG Îï, ¼¢ï Îé‹²¢ ¥‹{ïÚè ã¢ï …¢±ï, MãG Ï¢ÎÝ ÜU¢ï À¢ïÇG Îï ¼¢ï Ï¢ÎÝ }¢Ú …¢±ï, …ÇG

ÎÚwG¼ ÜU¢ï À¢ïÇG Îï ¼¢ï ÎÚwG¼ „ê¶ …¢±ï, ¥x¢Ú ãéGÁG¢êÚ Îé‹²¢ ÜU¢ï À¢ïÇG Îïæ, ¼¢ï

ÜU¢ï§ü ¥ËH¢ã, ¥ËH¢ã ÜUãÝï ±¢H¢ Ý Úãï J” (ç}¢¥¢ü¼éH }¢Ý¢…èãG, ç…. 7, „. 65)

2

3



78

x¢¢ï²¢ ÐêÚè Îé‹²¢ ç}¢H x¢§ü :{18}......ÝêÚ ÜïU ÐñÜUÚ, ¼}¢¢}¢ ÝçÏ¢²¢ïæ ÜïU „Ú±Ú, Î¢ï …ã¢æ ÜïU ¼¢…±Ú

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…¢ï ¼é}¢ }¢ïæ „ï §„ ãG¢H }¢ïæ „éÏãG

ÜUÚï çÜU ©„ ÜïU çÎH }¢ïæ ¥}Ý¢ï ¥}¢¢Ý ã¢ï, ç…S}¢ }¢ïæ ¼‹ÎéLS¼è ã¢ï ¥¢ñÚ ©„

ÜïU Ð¢„ ©„ çÎÝ ÜU¢ ¶¢Ý¢ |¢è ã¢ï ¼¢ï x¢¢ï²¢ ©„ ÜïU çH²ï Îé‹²¢ ÐêÚè …}¥G

ÜUÚ Îè x¢§ü J”(1)

{ 19} ......¥ËH¢ã ÜïU Œ²¢Ú ï ãGÏ¢èÏ¢, ãGÏ¢èÏ¢ ï HÏ¢èÏ¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢éÛ¢ï Îé‹²¢ ±èÚ¢Ý ÜUÚÝï ÜïU

çH²ï |¢ï…¢ x¢²¢ ãñ §„ çH²ï …¢ï §„ï ¥¢Ï¢¢Î ÜUÚïx¢¢ ±¢ïã }¢éÛ¢ „ï Ýãèæ

(²¢’Ýè }¢ïÚï ¼GÚèÜGïU ÐÚ Ýãèæ) J”(2)

¥ÓÀè çÝÄ²¼ ÜU¢ ÈUH :{ 20} ......ã é GÁ G ¢ êÚ ï ¥‹±Ú, ÝêÚ ï }¢ é…S„}¢, à¢¢ã ï Ï¢Ýè ¥¢Î}¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ç…„ ÜUè çÝÄ²¼ ¥¢ç¶GÚ¼

ÜU¢ ãéG„êH ã¢ï ¥ËH¢ã ©„ ÜïU çÎH ÜU¢ï çx¢GÝ¢ „ï |¢Ú Îï¼¢ ¥¢ñÚ

©„ ÜïU }¢é¥G¢}¢H¢¼ ÜU¢ï …}¥G ÈGUÚ}¢¢ Îï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ©„ ÜïU Ð¢„

…GHèH¢ï wG±¢Ú ã¢ï ÜUÚ ¥¢¼è ãñ ¥¢ñÚ ç…„ ÜUè çÝÄ²¼ ç„ÈGUü Îé‹²¢ ÜU¢

ãéG„êH ãè ã¢ï ¥ËH¢ã ©„ï ¼æx¢ÎS¼è }¢ïæ }¢éÏ¼H¢ ÜUÚ Îï¼¢ ¥¢ñÚ

©„ ÜïU }¢é¥G¢}¢H¢¼ ÜU¢ï }¢é‹¼çà¢Ú ÈGUÚ}¢¢ Îï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ©„ï Îé‹²¢ }¢ïæ „ï

§¼Ý¢ ãè ç}¢H¼¢ ãñ ç…¼Ý¢ çÜU ¥ËH¢ã Ýï ©„ ÜïU }¢éÜGUgÚ }¢ïæ

çH¶ çÎ²¢ ãñ J”(3)

3

1

2



79

Îé‹²¢ }¢ïæ »ï„ï Úã¢ï :{21}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï }¢éÜUÚü}¢, ÝêÚï }¢é…S„}¢, Ú„êHï }¢¢ïãGì¼à¢}¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ }¢ïæ »ï„ï Úã¢ï …ñ„ï ¼é}¢

}¢é„¢çÈGUÚ ²¢ Ú¢S¼¢ ©GÏ¢êÚ ÜUÚÝï ±¢Hï ã¢ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝï ¥¢Ð ÜU¢ï }¢éÎ¢ïZ }¢ïæ à¢é}¢¢Ú

ÜUÚ¢ï J”(1)

ãÚ çÎH ¥G…Gè…G Ï¢ÝÝï ÜU¢ ÝéS¶G¢ :{22}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï ÜUÚè}¢, ÚªÈéUGÚüãGè}¢ Ýï §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ „ï Ï¢ï Úx¢GÏ¢¼è §çwG¼²¢Ú ÜUÚ¢ï ¥ËH¢ã ¼é}¢ „ï

}¢ãGÏÏ¢¼ ÈGUÚ}¢¢»x¢¢ J ¥¢ñÚ …¢ï ÜéUÀ H¢ïx¢¢ïæ ÜïU Ð¢„ ãñ §„ „ï Ï¢ï ÐÚ±¢ã ã¢ï

…¢¥¢ï ¼¢ï H¢ïx¢ |¢è ¼é}¢ „ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚïæx¢ï J”(2)

Îé‹²¢ ÜUè ¥¢ÈGU¢¼ :{23}......„ÚÜU¢Úï }¢ÎèÝ¢, Ú¢ãG¼ï ÜGUËÏ¢¢ï „èÝ¢

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ ©„ ÜU¢ Í¢Ú ãñ ç…„ ÜU¢ ÜU¢ï§ü Í¢Ú Ýãèæ,

©„ ÜU¢ }¢¢H ãñ ç…„ ÜU¢ ÜU¢ï§ü }¢¢H Ýãèæ, §„ï ±¢ïãè …}¥G ÜUÚ¼¢ ãñ

ç…„ }¢ïæ ÜéUÀ ¥GvGH Ýãèæ, §„ ÐÚ ±¢ïãè x¢G}¢x¢èÝ ã¢ï¼¢ ãñ ç…„ï §GË}¢

Ýãèæ, §„ ÐÚ ±¢ïãè ãG„Î ÜUÚ¼¢ ãñ ç…„ï ÜéUÀ „}¢Û¢ Ýãèæ ¥¢ñÚ §„ ÐÚ

±¢ïãè wG¢éà¢ ã¢ï¼¢ ãñ ç…„ï ²ÜGUèÝ Ýãèæ J”(3)

Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ÜU¢ ±Ï¢¢H :{24}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï Ð¢ÜU, „¢çãGÏ¢ï H¢ñH¢ÜU, „Ä²¢ãïG ¥zGH¢ÜU

3

1

2



80

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ç…„ çÜU„è ÜïU çÎH }¢ïæ Îé‹²¢

ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ ÇïÚ¢ Ç¢H¼è ãñ ±¢ïã §„ ÜUè ±…ã „ï ¼èÝ ™è…G¢ïæ }¢ïæ }¢éÏ¼H¢

ã¢ï …¢¼¢ ãñ : (1) Ý ¶Gy}¢ ã¢ïÝï ±¢Hè }¢S¢MçÈGUÄ²¼ (2) »ï„è x¢GÚèÏ¢è çÜU

ÜU|¢è wG¢éà¢ãG¢Hè Ý ã¢ï ¥¢ñÚ (3) .......»ï„è ¥¢ÚÁG¢ê …¢ï ÜU|¢è ÐêÚè Ý ã¢ï J”(1)

Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU ¼GHÏ¢x¢¢Ú :{ 25} ......„çÄ²ÎéH }¢ éÏ¢çËHx¢ GèÝ, ÚãG}¢¼éçËHH ¥G¢-H}¢èÝ

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ Î¢ïÝ¢ïæ

¼G¢çHÏ¢ |¢è ãñæ ¥¢ñÚ }¢¼GHêÏ¢ |¢è J Ð„ …¢ï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜU¢ï ¼GHÏ¢ ÜUÚ¼¢ ãñ

Îé‹²¢ ©„ï ¼H¢à¢ ÜUÚ¼è ãñ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ±¢ïã §„ }¢ïæ „ï ¥ÐÝ¢ ÐêÚ¢ ÐêÚ¢

çãGS„¢ Hï Hï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ …¢ï Îé‹²¢ ÜU¢ ¼GHÏ¢x¢¢Ú ã¢ï¼¢ ãñ ¥¢ç¶GÚ¼ ©„ï

ÉêæÇ¼è Úã¼è ãñ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU }¢¢ñ¼ ©„ï x¢ÚÎÝ „ï ¥¢ ÎÏ¢¢ï™¼è ãñ J”(2)

wG¢éà¢Ï¢wG¼ ¥¢ñÚ Ï¢ÎÏ¢wG¼ :{26}......ãéGÁG¢êÚ ÝçÏ¢Ä²ï Ð¢ÜU Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“„éÝ¢ï ! „¥G¢Î¼ }¢‹Î ±¢ïã ãñ …¢ï Ï¢¢ÜGUè (²¢’Ýè ¥¢ç¶GÚ¼) ÜU¢ï ÈGU¢Ýè

(²¢’Ýè Îé‹²¢) ÐÚ ¼Ú…èãG Îï v²êæçÜU ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè Ýï’}¢¼ïæ ã}¢ïà¢¢ Úãïæx¢è

¥¢ñÚ Îé‹²¢ ÜUè ¼ÜU¢HèÈGU ¶Gy}¢ Ý ã¢ïæx¢è ¥¢ñÚ ±¢ïã ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU çH²ï

¥ÐÝ¢ }¢¢H ¥¢x¢ï |¢ï… Îï (²¢’Ýè Ú¢ãï wG¢éÎ¢ }¢ïæ ¶G™ü ÜUÚ Îï) ¥¢ñÚ »ï„¢ Ý

ÜUÚï çÜU §„ï ±éÚ¯¢ ÜïU çH²ï À¢ïÇG …¢» ¥¢ñÚ ±¢ïã §„ï çÚ…G¢» ÚÏÏ¢éH ¥Ý¢}¢

ÜïU çH²ï ¶G™ü ÜUÚ ÜïU „¥G¢Î¼ }¢‹Î Ï¢Ý …¢»æ ¥¢ñÚ ²ïã §„ï …}¥G ÜUÚÝï

¥¢ñÚ …G¶GèÚ¢ ÜUÚÝï ÜïU „Ï¢Ï¢ Ï¢ÎÏ¢wG¼ ã¢ï …¢» J”(3)

1

2

3



81

Îé‹²¢ ÜïU ¼G¢çHÏ¢ ÜU¢ ¥‹…¢}¢ :{27}......à¢ãÝà¢¢ãï wG¢ éà¢ ç¶G„¢H, ÐñÜUÚï ãé GSÝ¢ï …}¢¢H, Î¢ÈGU»G

Úæ…¢ï }¢H¢H Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ ÜU¢

¼G¢çHÏ¢ ãH¢ÜU ã¢ï ÜUÚ }¢é æã ÜïU Ï¢H çx¢Úï J …Ï¢ ©„ï ÜU¢æÅ¢ Hx¢ï ¼¢ï

Ý çÝÜU¢H „ÜïU J”(1)

çÎH¢ï ç…S}¢ ÜUè Ú¢ãG¼ :{28}......„ÚÜU¢Úï ±¢H¢ ¼Ï¢¢Ú, ã}¢ Ï¢ï ÜU„¢ïæ ÜïU }¢ÎÎx¢¢Ú, à¢ÈGUè»G Ú¢ï…Gï

à¢é}¢¢Ú Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ „ï Ï¢ï Úx¢GÏ¢¼è

çÎH ¥¢ñÚ ç…S}¢ ÜU¢ï Ú¢ãG¼ Ðãéæ™¢¼è ãñ, §„ }¢ïæ Úx¢GÏ¢¼ x¢G}¢¢ïæ ÜU¢ï Ï¢ÉG¢¼è ãñ

¥¢ñÚ Ï¢ïÜU¢Úè çÎH ÜU¢ï „wG¼ ÜUÚ Îï¼è ãñ J”(2)

ÝêÚ …Ï¢ çÎH }¢ïæ Î¢ç¶GH ã¢ï¼¢ ãñ :{29}......¼¢…Î¢Úï çÚ„¢H¼, à¢ãÝà¢¢ãï ÝéÏ¢éÃ±¼, }¢wG…GÝï …êÎ¢ï „¶G¢±¼

Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ÝêÚ …Ï¢ çÎH }¢ïæ Î¢ç¶GH

ã¢ï¼¢ ãñ ¼¢ï çÎH ÜéUà¢¢Î¢ ã¢ï …¢¼¢ ãñ J” ¥G…üG ÜUè x¢§ü : “v²¢ §„ ÜUè ÜU¢ï§ü

çÝà¢¢Ýè ãñ ?” §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “{¢ïÜïU ÜïU Í¢Ú „ï ÎêÚ ÚãÝ¢, ã}¢ïà¢¢ ÜïU

Í¢Ú ÜUè ¼GÚÈGU L…ê¥G ÜUÚÝ¢ ¥¢ñÚ }¢¢ñ¼ ¥¢Ýï „ï ÐãHï ©„ ÜïU çH²ï ¼Ä²¢Úè

ÜUÚ HïÝ¢ J”(3)

ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢ê„¢ ÜU¢ï ±ãGì² :¥ËH¢ã Ýï ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢ê„¢ ÜUHè}¢éËH¢ã

ÜUè ¼GÚÈGU ±ãGì² ÈGUÚ}¢¢§ü çÜU “»ï }¢ê„¢ ( ) !

2

1

3



82

…Ï¢ }¢ñæ çÜU„è „ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚ¼¢ ãêæ ¼¢ï Îé‹²¢ ÜU¢ï §„ „ï ¥Hx¢ ÜUÚ Îï¼¢

ãêæ ¥¢ñÚ }¢ñæ ¥ÐÝï }¢éçãGÏÏ¢èÝ ÜïU „¢ƒ »ï„¢ ãè ÜUÚ¼¢ ãêæ J »ï }¢ê„¢

( ) ! ¥x¢Ú ¼é}¢ }¢¢H¢ï Î¢ñH¼ ÜU¢ï ¥ÐÝè ¼GÚÈGU ¥¢¼ï Îï¶¢ï ¼¢ï ÜUã¢ï

çÜU çÜU„è Hx¢Gç…Gà¢ ÐÚ §G¼¢Ï¢ …ËÎè ã¢ï x¢²¢ ¥¢ñÚ …Ï¢ ÈGURUG ÜU¢ï ¥ÐÝè

…¢çÝÏ¢ ¥¢¼ï Îï¶¢ï ¼¢ï ÜUã¢ï çÜU „¢çHãGèÝ ÜïU çà¢¥G¢Ú ÜU¢ï }¢ÚãGÏ¢¢ J”(1)

ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ Î¢±êÎ ÜU¢ï ±ãGì² :¥ËH¢ã Ýï ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ Î¢±êÎ

ÜUè ¼GÚÈGU ±ãGì² ÈGUÚ}¢¢§ü çÜU “»ï Î¢±êÎ ( ) ! ç…„ Ýï Îé‹²¢±è

wG±¢çãà¢¢¼ ÜU¢ï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè Ú¢ãG¼¢ïæ ÐÚ ¼Ú…èãG Îè ©„ Ýï »ï„è çx¢Úã

ƒ¢}¢è ç…„ }¢ïæ }¢ÁGÏ¢ê¼Gè Ýãèæ ¥¢ñÚ ç…„ Ýï ©¶GÚ±è Ú¢ãG¼¢ïæ ÜU¢ï wG±¢çãà¢¢¼ï

Îé‹²¢ ÐÚ ÈGU¢ñçÜGUÄ²¼ Îè ©„ Ýï Ï¢ÇGè }¢ÁGÏ¢ê¼G çx¢Úã ƒ¢}¢è ç…„ï ÜU|¢è

¶éHÝ¢ Ýãèæ J”

ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ ÜU¢ï ±ãGì² :¥ËH¢ã Ýï ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢

ÜUè ¼GÚÈGU ±ãGì² ÈGUÚ}¢¢§ü çÜU “»ï §üG„¢ ( ) ! Ï¢Ýè §SÚ¢§üH „ï

ÈGUÚ}¢¢¥¢ï çÜU }¢ïÚè ¼GÚÈGU „ï Î¢ï Ï¢¢¼ïæ ²¢Î ÜUÚ H¢ï J ©Ý „ï ÈGUÚ}¢¢¥¢ï çÜU

¥ÐÝï ÎèÝ ÜUè „H¢}¢¼è ÜïU „¢ƒ ƒ¢ïÇGè Îé‹²¢ ÐÚ Ú¢…Gè Úã¢ï ç…„ ¼GÚãG

Îé‹²¢Î¢Ú ¥ÐÝè Îé‹²¢ ÜUè „H¢}¢¼è ÜïU çH²ï ƒ¢ïÇGï ÐÚ Ú¢…Gè Úã¼ï ãñæ J”(2)

}¢éÝ¢…¢¼ ÜUè HÁG…G¼ „ï }¢ãGM}¢è :Ï¢¢’…G ¥¢S}¢¢Ýè çÜU¼¢Ï¢¢ïæ }¢ïæ ãñ çÜU ¥ËH¢ã §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ : “…Ï¢ ¥ãHï §GË}¢ }¢ïæ „ï ÜU¢ï§ü Îé‹²¢ ÜUè ¼GÚÈGU }¢¢§H ã¢ï¼¢

1

2



83

ãñ ¼¢ï }¢ñæ ©„ ÜïU „¢ƒ „Ï¢ „ï ãËÜU¢ }¢é¥G¢}¢H¢ ²ïã ÜUÚ¼¢ ãêæ çÜU ©„ ÜïU çÎH

„ï }¢éÝ¢…¢¼ ÜUè HÁG…G¼ çÝÜU¢H Îï¼¢ ãêæ J”(1)

»ï Îé‹²¢ ÜUÇG±è ã¢ï …¢ :ãGÎè¯ï ÜéUGGÎ„è }¢ïæ ãñ çÜU ¥ËH¢ã Ýï Îé‹²¢ „ï §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ï Îé‹²¢ ! }¢ïÚï ¥¢ñçH²¢ ÜïU çH²ï ÜUÇG±è ã¢ï …¢, ©‹ãïæ çÈGUy¢Ýï

}¢ïæ }¢éÏ¼H¢ ÜUÚÝï ÜïU çH²ï }¢èÆè Ý Ï¢Ý J”(2)

„çÄ²ÎéÝ¢ ¥GHè ÜïU ¥vG±¢HÎ¢ï „¢ïÜUÝïæ :{1}......¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼ü…G¢

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè ç}¢¯¢H }¢à¢çÚÜGU¢ï

}¢x¢GçÚÏ¢ …ñ„è ãñ, ¼¢ï §Ý }¢ïæ „ï çÜU„è »ÜU „ï ç…¼Ý¢ ÜGUÚèÏ¢ ã¢ïx¢¢ Îê„Úè

„ï ©¼Ý¢ ãè ÎêÚ ã¢ï …¢»x¢¢ J ²¢ §Ý ÜUè ç}¢¯¢H Î¢ï „¢ïÜUÝ¢ïæ …ñ„è ãñ, ¼ê

§Ý }¢ïæ „ï çÜU„è »ÜU ÜU¢ï wG¢éà¢ ÜUÚïx¢¢ ¼¢ï Îê„Úè Ý¢Ú¢…G ã¢ï …¢»x¢è J ²¢ §Ý

ÜUè ç}¢¯¢H Î¢ï »ï„ï Ï¢Ú¼Ý¢ïæ …ñ„è ãñ ç…Ý }¢ïæ „ï »ÜU |¢Ú¢ ã¢ï ¥¢ñÚ Îê„Ú¢

¶G¢Hè, ¼¢ï ¶G¢Hè Ï¢Ú¼Ý ÜU¢ï ç…¼Ý¢ |¢Úïx¢¢ Îê„Ú¢ ©¼Ý¢ ãè ¶G¢Hè ã¢ï

…¢»x¢¢ J”(3)

Îé‹²¢ }¢ïæ Àï ™è…Gïæ ãñæ :{2}......¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼ü…G¢

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “}¢ñæ Ýï Îé‹²¢ }¢ïæ Àï ™è…Gïæ Ð¢§üæ :

1

3

2



84

(1).....¶¢Ý¢ : „Ï¢ „ï Ï¢ïã¼ÚèÝ ¶¢Ý¢ à¢ãÎ ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã }¢v¶è ÜU¢

Hé¥G¢Ï¢ ãñ (2)....}¢àMÏ¢ : „Ï¢ „ï Ï¢ïã¼ÚèÝ }¢àMÏ¢ Ð¢Ýè ãñ ¥¢ñÚ §„ }¢ïæ

ÝïÜU¢ï Ï¢Î Ï¢Ú¢Ï¢Ú ãñæ (3)....wG¢éàÏ¢ê : „Ï¢ „ï ¥ÓÀè wG¢éàÏ¢ê ÜUS¼êÚè ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã

çãÚÝ ÜU¢ wG¢êÝ ãñ (4)....çHÏ¢¢„, „Ï¢ „ï ©G}Î¢ çHÏ¢¢„ Úïà¢}¢ ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïã

ÜUèÇG¢ïæ ÜïU Hé¥G¢Ï¢ „ï Ï¢Ý¼¢ ãñ (5).....„é±¢Úè : „Ï¢ „ï ¥ÓÀè „é±¢Úè Í¢¢ïÇG¢ ãñ

¥¢ñÚ §„ ÐÚ „é±¢Ú ã¢ï ÜUÚ H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï ÜGUyH çÜU²¢ …¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ (6)....Ï¢è±è :

(ç…„ „ï „¢ïãGÏ¢¼ ÜUè …¢¼è ãñ) ¥¢ñÚ ²ïã Ðïà¢¢Ï¢ x¢¢ã ÜU¢ Ðïà¢¢Ï¢ x¢¢ã }¢ïæ …¢Ý¢

ãñ ¥¢ñÚ ¼ïÚï çH²ï §¼Ýè Ï¢¢¼ ãè ÜU¢ÈGUè ãñ çÜU ¥G¢ñÚ¼ ¥ÐÝï Ï¢ÎÝ ÜïU „Ï¢ „ï ¥ÓÀï

çãGS„ï ÜU¢ï „æ±¢Ú¼è ãñ HïçÜUÝ ©„ ÜïU „Ï¢ „ï Ï¢éÚï }¢ÜGU¢}¢ ÜUè ¼GHÏ¢ ã¢ï¼è ãñ J”(1)

…G¢çãÎèÝ ÜïU çH²ï wG¢éà¢¶GÏ¢Úè :{3}......¥}¢èLH }¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼ü…G¢

ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “Îé‹²¢ „ï Ï¢ï Úx¢GÏ¢¼è ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ïæ

Úx¢GÏ¢¼ Ú¶Ýï ±¢H¢ïæ ÜïU çH²ï wG¢éà¢¶GÏ¢Úè ãñ J ²ïã ±¢ïã H¢ïx¢ ãñæ ç…‹ã¢ïæ Ýï

…G}¢èÝ ÜU¢ï ÈGUà¢ü Ï¢Ý¢ çH²¢, ç}¢^è ÜU¢ï çÏ¢À¢ñÝ¢, Ð¢Ýè ÜU¢ï wG¢éàÏ¢ê Ï¢Ý¢²¢,

}¢éÝ¢…¢¼¢ï ç¼H¢±¼ï ÜéUGÚ¥¢Ý ÜU¢ï ¥ÐÝè Ðïã™¢Ý ¥¢ñÚ çà¢¥G¢Ú Ï¢Ý¢ çH²¢

¥¢ñÚ ©‹ã¢ïæ Ýï ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MãéGËH¢ã ÜïU

Ú¢S¼ï ÐÚ ™H¼ï ãé» Îé‹²¢ „ï ÜUÝ¢Ú¢ ÜUà¢è §çwG¼²¢Ú ÜUÚ Hè J”(2)

§„ }¢zGãê}¢ ÜïU ™‹Î ¥à¥G¢Ú :

1

2



85

¼…ü}¢¢ : (1)......Ï¢ïà¢ÜU ¥ËH¢ã ÜïU ÜéUÀ »ï„ï Ï¢‹Îï |¢è ãñæ ç…‹ã¢ïæ Ýï

çÈGUy¢Ýï „ï ÇÚ ÜUÚ Îé‹²¢ ÜU¢ï À¢ïÇG çÎ²¢ J

(2)......©‹ã¢ïæ Ýï Îé‹²¢ }¢ïæ x¢G¢ñÚ¢ï çÈGURU çÜU²¢, çÈUÚ …Ï¢ ²ïã …¢Ý

çH²¢ çÜU ²ïã ç…G‹Î¢ H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ Îï„ Ýãèæ ãñ J

(3)......¼¢ï ©‹ã¢ïæ Ýï Îé‹²¢ ÜU¢ï |¢æ±Ú ÆãÚ¢ ÜUÚ ©„ }¢ïæ ¥¢’}¢¢Hï

„¢çHãG¢ ÜU¢ï „ÈGUèÝ¢ Ï¢Ý¢ çH²¢ J(1)

Îé‹²¢ ¶G„è„ ãñ :ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ „§üGÎ çÏ¢Ý }¢é„Ä²Ï¢ ÈGUÚ}¢¢¼ï

ãñæ : “Îé‹²¢ ¶G„è„ ãñ ¥¢ñÚ ãÚ ¶G„è„ „ï }¢éà¢¢Ï¢ã¼ Ú¶¼è ãñ ¥¢ñÚ

§„ „ï ç…G²¢Î¢ ¶G„è„ ±¢ïã à¢wG„ ãñ …¢ï §„ï çÏ¢H¢ …GMÚ¼ ãG¢ç„H

ÜUÚ¼¢ ãñ J”(2)

…ñ„¢ çÜU }¢é¼ÝÏÏ¢¢ Ýï ÜUã¢ :

¼…ü}¢¢ :

(1)......…¢ï ™è…G ç…„ „ï }¢éà¢¢Ï¢ã¼ Ú¶¼è ãñ ±¢ïã ©„è ÜUè ¼GÚÈGU

}¢¢§H ã¢ï¼è ãñ ¥¢ñÚ Îé‹²¢ }¢ïæ ã}¢¢Úè }¢éà¢¢Ï¢ã¼ Í¢çÅ²¢ H¢ïx¢¢ïæ ÜïU „¢ƒ ãñ J

(2)......¥¢ñÚ ¥x¢Ú ãÚ …Gè }¢¼üÏ¢¢ ™è…G Ï¢éH‹Î ã¢ï¼è ¼¢ï HàÜUÚ

ªÐÚ ¥¢ñÚ x¢éGÏ¢¢Ú Ýè™ï ã¢ï¼¢ J(3)

$$$$$$$

1

3

2



86

„çÄ²ÎéÝ¢ ãG„Ý Ï¢„Úè ÜïU ¥vG±¢H

}¢¢ñ¼ Ýï Îé‹²¢ ÜU¢ï LS±¢ ÜUÚ çÎ²¢ :{1}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ãG„Ý Ï¢„Úè ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

“}¢¢ñ¼ Ýï Îé‹²¢ ÜU¢ï LS±¢ ÜUÚ çÎ²¢ ¥¢ñÚ çÜU„è ¥GvGH}¢‹Î ÜïU çH²ï §„

}¢ïæ ÜU¢ï§ü wG¢éà¢è Ýãèæ À¢ïÇGè J ¥ËH¢ã ©„ à¢wG„ ÐÚ ÚãGì}¢ ÈGUÚ}¢¢»

…¢ï Ï¢¢ï„èÎ¢ ÜUÐÇGï ÐãÝï, çx¢Úï ÐÇGï ÅéÜUÇïG ¶¢ ÜUÚ x¢é…G¢Ú¢ ÜUÚï, …G}¢èÝ „ï

ç™ÐÜU¢ Úãï, ¥ÐÝï x¢éÝ¢ã¢ïæ ÐÚ Ú¢ï¼¢ Úãï ¥¢ñÚ ¥ÓÀï ¼GÚèÜGïU „ï §GÏ¢¢Î¢¼ Ï¢…¢

H¢¼¢ Úãï J”(1)

Îé‹²¢±è }¢àxG¢êçHÄ²¼ „ï Ï¢™¢ï : G{2}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ãG„Ý Ï¢„Úè ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

“…Ï¢ çÎH }¢ïæ Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ Ï¢„ …¢¼è ãñ ¼¢ï §„ „ï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜU¢

¶G¢ñÈGU çÝÜUH …¢¼¢ ãñ J Îé‹²¢±è }¢àxG¢êçHÄ²¼ „ï Ï¢™¢ï ! v²êæçÜU …¢ï ¥ÐÝï

çH²ï Îé‹²¢ ÜU¢ »ÜU ÎÚ±¢…G¢ ¶¢ïH¼¢ ãñ ©„ ÜïU çH²ï ©¶GÚ±è ¥¢’}¢¢H

ÜïU ÜU§ü ÎÚ±¢…Gï Ï¢‹Î ÜUÚ çÎ²ï …¢¼ï ãñæ J”(2)

¥¢Î}¢è ç}¢SÜUèÝ ãñ :{3}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ãG„Ý Ï¢„Úè ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

“¥¢Î}¢è ç}¢SÜUèÝ ãñ, ¥ÐÝï }¢¢H ÜU¢ï ¼¢ï ÜU}¢ „}¢Û¢¼¢ ãñ HïçÜUÝ

¥ÐÝï ¥G}¢H ÜU¢ï ÜU}¢ Ýãèæ „}¢Û¢¼¢ J ÎèÝè }¢é„èÏ¢¼ ÐÚ wG¢éà¢ ã¢ï¼¢

1

2



87

ãñ ¥¢ñÚ Îé‹²¢±è }¢é„èÏ¢¼ ÐÚ ™è¶G¢ï ÐéÜU¢Ú ÜUÚ¼¢ ãñ J Îé‹²¢ ÜUè Ï¢é‹²¢Î ¼¢ï

»GïÏ¢¢ïæ ¥¢ñÚ Ï¢è}¢¢çÚ²¢ïæ ÐÚ ãè Ú¶è x¢§ü ãñ J ¥x¢Ú ¼é}¢ »GïÏ¢¢ïæ ¥¢ñÚ Ï¢è}¢¢çÚ²¢ïæ

„ï Ý…¢¼ Ð¢ H¢ï ¼¢ï }¢¢ñ¼ „ï çÈUÚ |¢è Ýãèæ Ï¢™ „ÜU¼ï J”(1)

çÜU„è Ýï v²¢ wG¢êÏ¢ ÜUã¢ ãñ, ¥ËH¢ã ÜUãÝï ±¢Hï ÜU¢ï

……G¢» ¶GñÚ Îï :

¼…ü}¢¢ : (1)......¼ê Îé‹²¢ ÜU¢ï À¢ïÇG Îï ²ïã ¼éÛ¢ï Ï¢ÚÏ¢¢Î ÜUÚ Îïx¢è J v²¢ ¼éÛ¢ï

}¢¢ñ¼ Ýãèæ ¥¢»x¢è ?

(2)......»ï Îé‹²¢ ÜïU ¼GHÏ¢x¢¢Ú ! „éÝ, ¥ÐÝï (©¶GÚ±è) }¢é¥G¢}¢Hï ÜïU

çH²ï Îé‹²¢ ÜU¢ï ¼ÜUü ÜUÚ Îï J

(3)......¼ê Îé‹²¢ ÜU¢ v²¢ ÜUÚïx¢¢ ? ²ïã ÉH¼ï ãé» „¢» ¼éÛ¢ï §GÏ¢í¼ ÜïU

çH²ï ÜU¢ÈGUè ãñæ J

(4)......…G}¢¢Ý¢ ç…„ ¼GÚãG ¼éÛ¢ï ãæ„¢¼¢ ãñ ©„è ¼GÚãG ¼éÛ¢ï LH¢»x¢¢ J

Îé‹²¢ §}¢¢}¢ Ï¢¢çÜGUÚ ÜUè Ý…GÚ }¢ïæ :ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ }¢éãG}}¢Î Ï¢¢çÜGUÚ ÜU¢ ÈGUÚ}¢¢Ý

ãñ çÜU “Îé‹²¢ v²¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥GÝ ÜGUÚèÏ¢ v²¢ ã¢ï …¢»x¢è ? ²ïã »ÜU „é±¢Úè

ãè ¼¢ï ãñ ç…„ ÐÚ ¼é}¢ „é±¢Ú ã¢ï ²¢ ÜUÐÇG¢ ãñ ç…„ï ¼é}¢ Ýï ÐãÝ çH²¢ ²¢

¥G¢ñÚ¼ ãñ ç…„ï ¼é}¢ Ýï ãG¢ç„H ÜUÚ çH²¢ ãñ J”(2)

1

2



88

…‹Ý¼ }¢ïæ ÐãHï Î¢ç¶GH ã¢ïÝï ±¢Hï :ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ±ãÏ¢ çÏ¢Ý }¢éÝÏÏ¢ï ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

…‹Ý¼ ÜïU 8 ÎÚ±¢…Gï ãñæ …Ï¢ H¢ïx¢ §Ý ÎÚ±¢…G¢ïæ ÐÚ Ðãéæ™ïæx¢ï ¼¢ï ¶G¢ç…GÝï

…‹Ý¼ ©Ý „ï ÜUãïæx¢ï : “ã}¢ïæ ¥ÐÝï ÚÏ¢ ÜUè §GÁG…G¼ ÜUè ÜGU„}¢ ! Îé‹²¢

„ï Ï¢ï Úx¢GÏ¢¼è Ú¶Ýï ¥¢ñÚ …‹Ý¼ „ï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜUÚÝï ±¢H¢ïæ „ï ÐãHï ÜU¢ï§ü §„

}¢ïæ Î¢ç¶GH Ýãèæ ã¢ïx¢¢ J”(1)

…G}¢èÝ Ï¢¢ïHÝï Hx¢è :ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý „èÚèÝ ÈGUÚ}¢¢¼ï

ãñæ : “Î¢ï à¢wG„ …G}¢èÝ ÜïU }¢é¥G¢}¢Hï }¢ïæ HÇG Úãï ƒï çÜU ¥ËH¢ã

Ýï …G}¢èÝ ÜU¢ï ãéGv}¢ ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU “§Ý Î¢ïÝ¢ïæ „ï ÜUH¢}¢ ÜUÚ J” ™éÝ¢‹™ï,

…G}¢èÝ ÜUãÝï Hx¢è : “»ï ç}¢SÜUèÝ¢ï ! ¼é}¢ „ï ÐãHï ¼‹ÎéLS¼ H¢ïx¢¢ïæ ÜïU

§GH¢±¢ ã…G¢Ú }¢¢’ÁG¢êÚ |¢è }¢ïÚï }¢¢çHÜU Ï¢Ý ™éÜïU ãñæ J”(2)

$$$$$$$

„çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê ãG¢ç…G}¢ ÜïU ¥vG±¢HÎé‹²¢ ÜUè Ý¢ Ð¢»Î¢Úè :{1}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê ãG¢ç…G}¢ }¢-ÎÝè ÈGUÚ}¢¢¼ï

ãñæ : “Îé‹²¢ ÜUè …¢ï ™è…G |¢è ¼é}ãïæ wG¢éà¢ ÜUÚ¼è ãñ ©„ ÜïU „¢ƒ ¼ÜUHèÈGU

…GMÚ ã¢ï¼è ãñ J”(3)

1

3

2



89

Îé‹²¢ x¢G}¢ ÜU¢ Í¢Ú ãñ :{2}......Îé‹²¢ ÈGUÝ¢ ã¢ïÝï ÜUè …x¢ã ãñ, §„ ÜU¢ï ÜGUÚ¢Ú Ýãèæ, Îé‹²¢ x¢G}¢ ÜU¢

Í¢Ú ãñ, wG¢éà¢è ÜU¢ Ýãèæ, ¼æx¢è ÜU¢ Í¢Ú ãñ wG¢éà¢ãG¢Hè ÜU¢ Ýãèæ J(1)

{3}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥Ï¢ê ãG¢ç…G}¢ }¢-ÎÝè ÜUè

¥ãçHÄ²¢ Ýï ©Ý „ï ¥G…üG ÜUè, çÜU : “¥™¢ÝÜU „Îèü ã¢ï x¢§ü ãñ ¥¢ñÚ ¶¢Ý¢,

çHÏ¢¢„ ¥¢ñÚ HÜUçÇG²¢ïæ ÜïU ç„±¢ ã}¢¢Ú¢ ÜU¢ï§ü ™¢Ú¢ Ýãèæ ãñ J” ¥¢Ð

Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “§Ý ÜïU çÏ¢x¢GñÚ ¼¢ï ™¢Ú¢ ãñ HïçÜUÝ }¢¢ñ¼, çÈUÚ

}¢ÚÝï ÜïU Ï¢¢’Î ©Æ¢» …¢Ýï ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ÜïU ÎÚÏ¢¢Ú }¢ïæ ãG¢ç…GÚ ã¢ïÝï

¥¢ñÚ §„ ÜïU Ï¢¢’Î …‹Ý¼ ²¢ …ã‹Ý}¢ „ï ÀéÅÜU¢Ú¢ Ýãèæ ãñ J”(2)

ÈGU¢ç…Ú Îé‹²¢ ÜUè ãÚ ™è…G }¢ïæ „Ï¢ÜGU¼ Hï x¢» :{4}......¥¢Ð }¢…GèÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¼é}¢ Îé‹²¢ ÜUè ç…„

™è…G ÜUè ¼GÚÈGU |¢è ã¢ƒ Ï¢ÉG¢¥¢ïx¢ï ¼¢ï çÜU„è ÈGU¢ç„ÜGU ÜU¢ï ©„ ÜUè ¼GÚÈGU

„Ï¢ÜGU¼ ÜUÚ¼¢ Ð¢¥¢ïx¢ï J”(3)

Îé‹²¢ „ï ÎêÚè Ï¢ÇGè Ýï’}¢¼ ãñ :{5}......¥¢Ð ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¥ËH¢ã ÜUè ²ïã

Ýï’}¢¼ çÜU ©„ Ýï Îé‹²¢ ÜU¢ï }¢éÛ¢ „ï ÎêÚ Ú¶¢, §„ Ýï’}¢¼ „ï ¥zG…GH ãñ çÜU

±¢ïã }¢éÛ¢ï Îé‹²¢ ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢¼¢ (v²êæçÜU ²ïã Ýï’}¢¼ ç…Ý H¢ïx¢¢ïæ ÜU¢ï |¢è ç}¢Hè

±¢ïã §„ ÜïU „Ï¢Ï¢ ãH¢ÜU ã¢ï x¢») J”(4)

4

1

3

2



90

wG±¢Ï¢ ¥¢ñÚ ¥¢ÚÁG¢ê»æ :{6}......¥¢Ð ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “Îé‹²¢ ÜU¢ …¢ï çãGS„¢

x¢é…GÚ x¢²¢ ±¢ïã »ÜU wG±¢Ï¢ ãñ ¥¢ñÚ …¢ï Ï¢¢ÜGUè ãñ ±¢ïã ¥¢ÚÁG¢ê»æ ãñæ J”(1)

§„ }¢zGãê}¢ ÜU¢ï çÜU„è à¢¢§GÚ Ýï ²êæ Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ãñ :

¼…ü}¢¢ : ²ïã Îé‹²¢ x¢é…GÚï ãé» wG±¢Ï¢¢ï ¶G²¢H ²¢ ÉHÝï ±¢Hï „¢» ÜUè ç}¢cH ãñ J

Ï¢ïà¢ÜU ¥GvGH}¢‹Î à¢wG„ §„ …ñ„è ™è…G „ï {¢ïÜU¢ Ýãèæ ¶¢¼¢ J

¥Ï¢ê ¼GçÄ²Ï¢ }¢é¼ÝÏÏ¢¢ Ýï ÜUã¢ :

¼…ü}¢¢ : (1)......Îé‹²¢ ÜïU çÜU¼Ýï ãè ¥G¢çà¢ÜGU Ï¢¢ï„èÎ¢ ã¢ï x¢» HïçÜUÝ çÈUÚ |¢è

©Ý ÜïU çH²ï ç±„¢H ÜUè ÜU¢ï§ü Ú¢ã Ýãèæ J

(2)......¼ïÚè ç…G‹Îx¢è }¢ïæ }¢ãGÏ¢êÏ¢ ™è…G „ï ¼ïÚ¢ §¼Ý¢ ãè çãGS„¢ ãñ

ç…¼Ý¢ ¼ê „¢ï¼ï }¢ïæ wG±¢Ï¢ Îï¶ Hï J(2)

„çÄ²ÎéÝ¢ HévG}¢¢Ý ÜïU §à¢¢üÎ¢¼

{1}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ HévG}¢¢Ý ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “ç…„ Ýï

Îé‹²¢ ÜU¢ï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU §G±…G ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜUÚ çÎ²¢ ©„ Ýï Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼

Î¢ïÝ¢ïæ }¢ïæ ÈGU¢§Î¢ ©Æ¢²¢ ¥¢ñÚ ç…„ Ýï Îé‹²¢ ÜïU Ï¢ÎHï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜU¢ï Ï¢ï™

çÎ²¢ ©„ Ýï Îé‹²¢ ± ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ïæ ¶G„¢Ú¢ ©Æ¢²¢ J”(3)

1

3

2



91

Ï¢ïÅï ÜU¢ï Ý„èãG¼ :{2}.....ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ HévG}¢¢Ý Ýï ¥ÐÝï Ï¢ïÅï ÜU¢ï

Ý„èãG¼ ÜUÚ¼ï ãé» §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ï }¢ïÚï Ï¢ïÅï ! Îé‹²¢ »ÜU x¢ãÚ¢

„}¢é‹ÎÚ ãñ ¥¢ñÚ §„ }¢ïæ Ï¢ïà¢é}¢¢Ú H¢ïx¢ ÇêÏ¢ ™éÜïU ãñæ J §„ }¢ïæ ¼ÜGU±¢ ¼ïÚè

ÜUà¼è ã¢ïÝ¢ ™¢çã²ï J §„ ÜU¢ï §ü}¢¢Ý „ï |¢Ú Î¢ï ¥¢ñÚ ¼±vÜéUH ÜU¢ï §„

ÜU¢ Ï¢¢ÎÏ¢¢Ý Ï¢Ý¢¥¢ï ¼¢çÜU ¼é}ãïæ Ý…¢¼ ãG¢ç„H ã¢ï ¥¢ñÚ }¢éÛ¢ï Ýãèæ

}¢¢’Hê}¢ çÜU ¼é}¢ Ý…¢¼ Ð¢¥¢ïx¢ï J”(1)

$$$$$$$

„çÄ²ÎéÝ¢ }¢¢çHÜU çÏ¢Ý ÎèÝ¢Ú ÜïU ¥vG±¢H

ç…S}¢ ¥¢ñÚ çÎH :{1}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢¢çHÜU çÏ¢Ý ÎèÝ¢Ú ÈGUÚ}¢¢¼ï

ãñæ : “…Ï¢ ç…S}¢ Ï¢è}¢¢Ú ã¢ï¼¢ ãñ ¼¢ï ¶¢Ýï, ÐèÝï, „¢ïÝï ¥¢ñÚ ¥¢Ú¢}¢ ÜUÚÝï

„ï ©„ï ÜéUÀ ÈGU¢§Î¢ Ýãèæ ã¢ï¼¢ §„è ¼GÚãG çÎH ÐÚ …Ï¢ Îé‹²¢ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼

x¢G¢çHÏ¢ ¥¢ …¢¼è ãñ ¼¢ï ©„ï Ý„èãG¼ ÜUÚÝï „ï ÜU¢ï§ü ÈGU¢§Î¢ Ýãèæ ã¢ï¼¢ J”(2)

Îé‹²¢ }¢ïÚï Í¢Ú }¢ïæ Î¢ç¶GH Ý ÈGUÚ}¢¢ :{2}.....ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢¢çHÜU Ýï ¥ÐÝï ¥SãG¢Ï¢ „ï

ÈGUÚ}¢¢²¢ : }¢ñæ Îé¥G¢ ÜUÚ¼¢ ãêæ, ¼é}¢ ¥¢}¢èÝ ÜUãÝ¢ J çÈUÚ ¥¢Ð

Ýï Îé¥G¢ ÜUè :

1

2



92

“²¢’Ýè »ï ¥ËH¢ã }¢¢çHÜU ÜïU Í¢Ú }¢ïæ Îé‹²¢ Î¢ç¶GH Ý

ÈGUÚ}¢¢, Ý ƒ¢ïÇGè Ý ç…G²¢Î¢ J”(1)

{3}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢¢çHÜU …Ï¢ Í¢Ú „ï çÝÜUH¼ï

¼¢ï ÎÚ±¢…Gï ÜU¢ï ÚS„è „ï Ï¢¢‹{ Îï¼ï ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢¼ï : “¥x¢Ú ÜéUœ¢ï Ý ã¢ï¼ï

¼¢ï }¢ñæ §„ï ¶éH¢ À¢ïÇG Îï¼¢ J”

{4}......¥¢Ð ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï ƒï çÜU “Ï¢‹Î¢ ©„ ±vG¼

¼ÜU ç„gèÜGUèÝ ÜU¢ }¢¼üÏ¢¢ Ýãèæ Ð¢ „ÜU¼¢ …Ï¢ ¼ÜU ±¢ïã ¥ÐÝè …G¢ñ…¢ ÜU¢ï

»ï„ï Ý À¢ïÇG Îï x¢¢ï²¢ çÜU ±¢ïã Ï¢ï±¢ ã¢ï ¥¢ñÚ ©„ ÜUè ÐÝ¢ãx¢¢ã ÜéUœ¢¢ïæ ÜïU

çÆÜU¢Ý¢ïæ ÜUè ¼GÚãG Ý ã¢ï J”(2)

Îé‹²¢ ÜU¢ ©}}¢èÎ±¢Ú :{5}......»ÜU }¢Ú¼Ï¢¢ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ }¢¢çHÜU »ÜU

à¢wG„ ÜïU „¢}¢Ýï „ï x¢é…GÚï …¢ï ¶…êÚ ÜïU Ð¢ñÎï Hx¢¢ Úã¢ ƒ¢, ¥¢Ð ±ã¢æ „ï

…ËÎ x¢é…GÚ x¢», çÈUÚ ÜéUÀ ¥G„ïü ÜïU Ï¢¢’Î Î¢ïÏ¢¢Ú¢ ±ã¢æ „ï x¢é…GÚ ãé±¢ ¼¢ï

Îï¶¢ çÜU ±¢ïã Ð¢ñÎï ÈUHÎ¢Ú ã¢ï ™éÜïU ãñæ, ¥¢Ð Ýï ¶…êÚ

Hx¢¢Ýï ±¢Hï ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ Î²¢üzG¼ ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU„è Ýï Ï¢¼¢²¢ çÜU ±¢ïã §ç‹¼ÜGU¢H

ÜUÚ ™éÜU¢ ãñ ©„ ±vG¼ ¥¢Ð Ýï ²ïã ¥à¥G¢Ú ÜUãï :

¼…ü}¢¢ : (1)......¥¢Î}¢è Ýï Îé‹²¢ „ï ©}}¢èÎ Hx¢¢§ü çÜU ±¢ïã §„ ÜïU Ð¢„

Úãïx¢è HïçÜUÝ ©}}¢èÎ±¢Ú ©}}¢èÎ ÐêÚè ã¢ïÝï „ï ÐãHï ãè }¢¢ñ¼ ÜU¢ çà¢ÜU¢Ú

ã¢ï x¢²¢ J

1

2



93

(2)......©„ Ýï ¶…êÚ ÜUè ÐÚ±çÚà¢ ± çÝx¢ãÎ¢à¼ ÜUè çÈUÚ ¶…êÚ ÜU¢

ÎÚwG¼ ¼¢ï Ï¢¢ÜGUè Úã¢ HïçÜUÝ ±¢ïã à¢wG„ Îé‹²¢ „ï ™H¢ x¢²¢ J(1)

¥Ï¢ê ¥G¼¢çã²¢ Ýï ÜUã¢ :

¼…ü}¢¢ : Ï¢ãé¼ „ï Í¢Ú ¼¢’}¢èÚ ÜUÚÝï ±¢H¢ïæ Ýï §„ ©}}¢èÎ ÐÚ Í¢Ú ¼¢’}¢èÚ çÜU²ï

çÜU §Ý ÜïU „¢» }¢ïæ Úãïæx¢ï HïçÜUÝ ±¢ïã Í¢Ú¢ïæ }¢ïæ Ï¢„ïÚ¢ ÜUÚÝï ÜïU Ï¢…¢» ÜGUÏ¢í¢ïæ ÜïU

}¢ÜUèÝ Ï¢Ý x¢» J

“ÜUçH}¢¢ ¼GçÄ²Ï¢¢” çãGÈGU¢…G¼ ÜUÚ¼¢ ãñ :Ï¢¢’…G çÚ±¢²¢¼ }¢ïæ ãñ çÜU “ ” ©„ ±vG¼ ¼ÜU ¥ÐÝï

ÐÉGÝï ±¢H¢ïæ ÜUè çãGÈGU¢…G¼ ÜUÚ¼¢ ãñ …Ï¢ ¼ÜU ±¢ïã Îé‹²¢ ÜU¢ï ÎèÝ ÐÚ

¼Ú…èãG Ý Îïæ J Ð„ …Ï¢ ±¢ïã Îé‹²¢ ÜU¢ï ÎèÝ ÐÚ ¼Ú…èãG Îï¼ï ãé» ²ïã

ÜUçH}¢¢ ÐÉG¼ï ãñæ ¼¢ï ¥ËH¢ã §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼¢ ãñ : “¼é}¢ Û¢êÅï ã¢ï,

§„ ÜGU¢ñH }¢ïæ „Ó™ï Ýãèæ J”(2)

Îé‹²¢ ÜU¢ï }¢éÛ¢ „ï Ú¢ïÜU Îï :»ÜU Ï¢é…éGx¢ü §„ ¼GÚãG Îé¥G¢ }¢¢æx¢¢ ÜUÚ¼ï ƒï çÜU “»ï

±¢ïã …G¢¼ ! ç…„ Ýï ¥¢S}¢¢Ý ÜU¢ï …G}¢èÝ ÐÚ çx¢ÚÝï „ï Ú¢ïÜU Ú¶¢ ãñ }¢x¢Ú

¼ïÚè §…¢…G¼ „ï Îé‹²¢ ÜU¢ï }¢ïÚï Ð¢„ ¥¢Ýï „ï Ú¢ïÜU Îï J”(3)

1

3

2



94

ÎèÝ Ï¢™¼¢ ãñ Ý Îé‹²¢ :

»ÜU }¢Ú¼Ï¢¢ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §Ï¢ í¢ãè}¢ çÏ¢Ý ¥Îã}¢

}¢‹„êÚ ÜïU Ð¢„ x¢» J ¼¢ï ©„ Ýï ¥¢Ð „ï

Î²¢üzG¼ çÜU²¢ çÜU “»ï §Ï¢í¢ãè}¢ çÏ¢Ý ¥Îã}¢ ( ) ! ¥¢Ð

(Îé‹²¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ) v²¢ ÜUã¼ï ãñæ ?” ¥¢Ð Ýï ©„ ÜïU …±¢Ï¢

}¢ïæ ²ïã à¢ï’Ú ÐÉG¢ :

¼…ü}¢¢ : ã}¢ ¥ÐÝï ÎèÝ ÜU¢ï ÅéÜUÇïG ÅéÜUÇïG ÜUÚ ÜïU Îé‹²¢ Ï¢ïã¼Ú Ï¢Ý¢¼ï ãñæ

¼¢ï ã}¢¢Ú¢ ÎèÝ Ï¢™¼¢ ãñ Ý Îé‹²¢ J(1)

$$$$$$$

„çÄ²ÎéÝ¢ Î¢±êÎ ¼G¢§ü

ÜïU ¥vG±¢H¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU ãéG„êH ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ :

{1}......»ÜU à¢wG„ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ Î¢±êÎ ¼G¢§ü „ï Ý„èãG¼

ÜU¢ ¼G¢çHÏ¢ ãé±¢ ¼¢ï ¥¢Ð Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ ÜUè Ýï’}¢¼ïæ

À¢ïÇG ÜUÚ ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU ãéG„êH ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ ¥¢ñÚ H¢ïx¢¢ïæ „ï §„ ¼GÚãG |¢¢x¢

ç…„ ¼GÚãG à¢ïÚ „ï |¢¢x¢¼¢ ãñ J”(2)

1

2



95

¥|¢è ¥|¢è ÜñGUÎ „ï ¥¢…G¢Î ãé±¢ ãêæ :{2}......»ÜU à¢wG„ Ýï ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ Î¢±êÎ ¼G¢§ü ÜU¢ïwG±¢Ï¢ }¢ïæ Î¢ïÇG¼ï ãé» Îï¶¢ ¼¢ï ÐêÀ¢ : “»ï ¥Ï¢ê „éHñ}¢¢Ý ! v²¢ }¢é¥G¢}¢H¢ãñ ?” ¥¢Ð Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥|¢è ¥|¢è ÜñUGÎ „ï ¥¢…G¢Î ãé±¢ãêæ J” …Ï¢ ±¢ïã à¢wG„ Ï¢ïÎ¢Ú ãé±¢ ¼¢ï çÜU„è Ýï ©„ï Ï¢¼¢²¢ çÜU “ãG…GÚ¼ï„çÄ²ÎéÝ¢ Î¢±êÎ ¼G¢§ü §Ýç¼ÜGU¢H ÈGUÚ}¢¢ x¢» ãñæ J”(1)

$$$$$$$

„çÄ²ÎéÝ¢ ÈéUG…GñH ÜïU ¥vG±¢H|¢H¢§ü ± Ï¢éÚ¢§ü ÜUè ™¢Ï¢è :{1}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ÈéUG…GñH çÏ¢Ý §G²¢…G ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :“„¢Úï ÜU¢ „¢Ú¢ à¢Ú Í¢Ú }¢ïæ ã¢ï¼¢ ãñ ç…„ ÜUè ™¢Ï¢è Îé‹²¢ }¢ïæ Úx¢GÏ¢¼ Ú¶Ý¢ãñ ¥¢ñÚ ¼}¢¢}¢ ÜUè ¼}¢¢}¢ |¢H¢§ü |¢è Í¢Ú }¢ïæ ã¢ï¼è ãñ ç…„ ÜUè ™¢Ï¢è Îé‹²¢„ï Ï¢ï Úx¢GÏ¢¼è Ú¶Ý¢ ãñ J”(2)

Îé‹²¢ çÆÜUÚè ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ „¢ïÝ¢ ãñ :{2}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ÈéUG…GñH çÏ¢Ý §G²¢…G Ýï §à¢¢üÎÈGUÚ}¢¢²¢ : “¥x¢Ú Îé‹²¢ „¢ïÝï ÜUè ã¢ï¼è çÈUÚ |¢è ÈGUÝ¢ ã¢ï …¢¼è ¥¢ñÚ¥x¢Ú ¥¢ç¶GÚ¼ çÆÜUÚè ÜUè ã¢ï¼è ¼¢ï |¢è Ï¢¢ÜGUè Úã¼è J §„ çH²ï ã}¢ïæ™¢çã²ï çÜU ã}¢ Ï¢¢ÜGUè ÚãÝï ±¢Hè çÆÜUÚè ÜU¢ï ¶Gy}¢ ã¢ï …¢Ýï ±¢Hï „¢ïÝïÐÚ ¼Ú…èãG Îïæ, ¼¢ï ©„ ÜU¢ v²¢ Ï¢Ýïx¢¢ ç…„ Ýï Ï¢¢ÜGUè ÚãÝï ±¢Hï „¢ïÝï(²¢’Ýè ¥¢ç¶GÚ¼) ÜïU }¢éÜGU¢Ï¢Hï }¢ïæ ÈGUÝ¢ ã¢ïÝï ±¢Hè çÆÜUÚè (²¢’Ýè

Îé‹²¢) ÜU¢ï §çwG¼²¢Ú ÜUÚ Ú¶¢ ãñ J”(3)

1

3

2



96

}¢ñæ çÈUÚ |¢è Îé‹²¢ „ï Ï¢™êæx¢¢ :{3}......¥¢Ð }¢…GèÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : ¥x¢Ú }¢éÛ¢ï Îé‹²¢ Îè…¢» ¥¢ñÚ ÜUã¢ …¢» çÜU “§„ }¢ïæ „ï ãGH¢H Hï H¢ï §„ ÜU¢ ¼é}¢ „ï ÜU¢ï§üçãG„¢Ï¢ Ýãèæ ã¢ïx¢¢ J” ¼¢ï }¢ñæ çÈUÚ |¢è §„ „ï §„ ¼GÚãG ÝÈGUÚ¼ ÜUMæx¢¢ ç…„¼GÚãG ¼é}¢ }¢ïæ „ï ÜU¢ï§ü }¢éÎ¢üÚ „ï ÝÈGUÚ¼ ÜUÚ¼¢ ãñ, …Ï¢ §„ ÜïU Ð¢„ „ï x¢é…GÚ¼¢ãñ ¼¢ï §„ „ï ¥ÐÝï ÜUÐÇGï Ï¢™¢¼¢ ãñ J(1)

§}¢¢}¢ à¢¢ÈïUG§üG ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ à¢¢ÈïUG§üG ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¥x¢Ú

Îé‹²¢ Ï¢¢…G¢Ú }¢ïæ Ú¶¢ ãé±¢ „¢}¢¢Ý ã¢ï¼¢ ¼¢ï |¢è }¢ñæ §„ï »ÜU Ú¢ïÅè ÜïU §G±…G|¢è Ý ¶GÚèÎ¼¢ v²êæçÜU }¢ñæ §„ }¢ïæ }¢¢ñ…êÎ ¥¢ÈGU¢¼ ÜU¢ï Îï¶ ™éÜU¢ ãêæ J” çÈUÚ¥¢Ð Ýï ²ïã ¥à¥G¢Ú ÐÉGï :

¼…ü}¢¢ : (1)......ÜU¢ñÝ ãñ …¢ï Îé‹²¢ ÜU¢ï Ýãèæ …¢Ý¼¢ }¢ñæ ¼¢ï §„ï …¢Ý ™éÜU¢ ãêæ J

§„ ÜUè ç}¢Æ¢„ ¥¢ñÚ §„ ÜUè ¼ÜU¢HèÈGU ã}¢¢Úè ¼GÚÈGU Ï¢ÉG¢ Îè x¢§üæ J

(2)......}¢ñæ Ýï §„ï {¢ïÜU¢ ¥¢ñÚ Ï¢¢ç¼GH Ð¢²¢ …ñ„ï ±¢ïã Úï¼ …¢ï Î¢ïÐãÚ

ÜïU ±vG¼ …æx¢H Ï¢²¢Ï¢¢Ý }¢ïæ {êÐ ÜUè çà¢g¼ ÜUè ±…ã „ï Ð¢Ýè }¢¢’Hê}¢ ã¢ï J

(3)......²ïã »ÜU „ÇGï ãé» }¢éÎ¢üÚ ÜUè ¼GÚãG ãñ ç…„ ÐÚ ÜéUœ¢¢ïæ ÜU¢ï À¢ïÇG

çÎ²¢ x¢²¢ ã¢ï ç…Ý ÜU¢ ÜU¢}¢ ©„ï Ý¢ï™Ý¢ ¥¢ñÚ ÈU¢ÇG ¶¢Ý¢ ãñ J

(4)......¥x¢Ú ¼ê §„ „ï Ï¢™ïx¢¢ ¼¢ï „H¢}¢¼è ±¢Hè ç…G‹Îx¢è x¢é…G¢Úïx¢¢

¥¢ñÚ ¥x¢Ú §„ï HïÝï ÜUè ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚïx¢¢ ¼¢ï §„ ÜïU ÜéUœ¢ï ¼éÛ¢ï Ý¢ï™ Ç¢Hïæx¢ï J

1



97

…¢ï Îé‹²¢ }¢¢æx¢¼¢ ãñ :ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ çÏ¢à¢Ú çÏ¢Ý ãG¢çÚ¯ ãG¢ÈGUè ÈGUÚ}¢¢¼ï

ãñæ : “…¢ï à¢wG„ ¥ËH¢ã „ï Îé‹²¢ }¢¢æx¢¼¢ ãñ ±¢ïã §„ ÜïU „¢}¢Ýï

ç…G²¢Î¢ ÎïÚ ÆãÚÝï ÜU¢ „é±¢H ÜUÚ¼¢ ãñ J”(1)

ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ çÏ¢à¢Ú ãG¢ÈGUè ²ïã ¥à¥G¢Ú ÐÉG¢ ÜUÚ¼ï ƒï :

¼…ü}¢¢ : (1)......¥ËH¢ã ÜUè ÜGU„}¢ ! }¢¢ïç}¢Ý ÜïU çH²ï ¶…êÚ ÜUè

x¢éÆHè „ÎÜGU¢ ÜUÚÝ¢ ¥¢ñÚ ¶¢Ú¢ x¢ÎH¢ Ð¢Ýè ÐèÝ¢ J

(2)......§„ ÜUè çãG„ü ¥¢ñÚ Ï¢ï…¢ „é±¢H ÜUÚÝï „ï Ï¢ïã¼Ú ãñ J

(3)......¥ËH¢ã „ï çx¢GÝ¢ ¼GHÏ¢ ÜUÚ ÜïU ÝzG¥G Ï¢wGà¢ ç¼…¢Ú¼

ÜUè ±…ã „ï ¥¢„êÎ¢ ¥¢ñÚ wG¢éà¢ãG¢H ã¢ï …¢¥¢ï J

(4)......¥¢ñÚ Îé‹²¢ „ï Ý¢ ©}}¢èÎè Ï¢¢§G ï §GÁG…G¼ ¥¢ñÚ ¼ÜGU±¢ ± ÐÚãï…Gx¢¢Úè

Ï¢¢§G ï „ÚÎ¢Úè ãñ …Ï¢ çÜU ÝzG„ ÜU¢ §„ }¢ïæ Úx¢GÏ¢¼ Ú¶Ý¢ LS±¢§ü ÜU¢ „Ï¢Ï¢ ãñ J

(5)......Îé‹²¢ ç…„ ÐÚ }¢ïãÚÏ¢¢Ý ã¢ï¼è ãñ ©„ï »ÜU çÎÝ ÝévG„¢Ý |¢è

…GMÚ Ðãéæ™¢¼è ãñ J(2)

1

2



98

Ï¢¢’…G ¥SH¢ÈGU ²ïã ¥à¥G¢Ú ÐÉG¢ ÜUÚ¼ï ƒï :

¼…ü}¢¢ : (1)......Îé‹²¢ ÜU¢ï }¢é¥GÁG…G…G ± }¢¢ïãG¼Ú}¢ „}¢Û¢Ýï ±¢H¢ Ï¢Ú¢ï…ïG

çÜGU²¢}¢¼ ãGÜGUèÚ ± …GHèH ã¢ïx¢¢ J

(2)......¥¢ñÚ …¢ï §„ï …GHèH ± ãGÜGUèÚ „}¢Û¢ïx¢¢ ©„ï ±ã¢æ §GÁG…G¼ ±

Ï¢é…éGx¢èü ãG¢ç„H ã¢ïx¢è J

Îé‹²¢ ÜU¢ï ¼èÝ ¼GH¢ÜGUïæ :ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ …GÚ¢üÚ çÏ¢Ý …éG}¢Ú¢ Ýï ¥}¢èLH

}¢é¥ç}¢ÝèÝ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ¥GçHÄ²éH }¢é¼ü…G¢ ÜïU

¥¢ñ„¢ÈGU Ï¢²¢Ý ÜUÚ¼ï ãé» ÈGUÚ}¢¢²¢ çÜU ¥¢Ð Îé‹²¢ ¥¢ñÚ §„

ÜUè …èGÝ¼ „ï Í¢Ï¢Ú¢¼ï ƒï, Ú¢¼ ¥¢ñÚ §„ ÜïU ¥‹{ïÚï „ï „éÜUêÝ Ð¢¼ï ƒï J }¢ñæ

x¢±¢ãè Îï¼¢ ãêæ çÜU }¢ñæ Ýï Ï¢¢’…G ÎzG¥G¢ §‹ãïæ Îï¶¢ çÜU …Ï¢ Ú¢¼ ÜUè ¼¢ÚèÜUè

çà¢g¼ §çwG¼²¢Ú ÜUÚ …¢¼è, ç„¼¢Úï ™}¢ÜUÝï Hx¢¼ï ¼¢ï ¥¢Ð

„¢æÐ ÜïU Ç„ï ãé» ÜUè ¼GÚãG Ï¢ï ÜGUÚ¢Ú ã¢ï …¢¼ï ¥¢ñÚ x¢G}¢…GÎ¢ ÜUè ¼GÚãG

Ú¢ïÝï Hx¢¼ï ¥¢ñÚ ¥ÐÝè Î¢ÉGè }¢éÏ¢¢ÚÜU ÐÜUÇG ÜUÚ §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï :

“»ï Îé‹²¢ ! ¼ê }¢éÛ¢ï {¢ïÜU¢ ÎïÝ¢ ™¢ã¼è ãñ, }¢ïÚè ¼GÚÈGU Ï¢Ý „æ±Ú ÜUÚ ¥¢§ü ãñ,

…¢ ! çÜU„è ¥¢ñÚ ÜU¢ï {¢ïÜU¢ Îï }¢ñæ ¼¢ï ¼éÛ¢ï ¼èÝ ¼GH¢ÜGïUæ Îï ™éÜU¢ ãêæ J v²êæçÜU

¼ïÚè ©G}¢í ÜGUHèH, ¼ïÚè }¢…çH„ ãGÜGUèÚ ¥¢ñÚ ¼ê Ï¢ÇGè ¶G¼GÚÝ¢ÜU ãñ, ã¢» !

ã¢» ! …G¢Îï Ú¢ã ÜGUHèH, „ÈGUÚ ¼G±èH ¥¢ñÚ Ú¢S¼¢ ÐéÚ ¶G¼GÚ ãñ J”(1)

1



99

ãGH¢H ÜU¢ çãG„¢Ï¢ ¥¢ñÚ ãGÚ¢}¢ ÐÚ ¥G…¢GÏ¢ ãñ :»ÜU Ï¢é…éGx¢ü ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “¥¢Î}¢è ç}¢SÜUèÝ ãñ »ï„ï Í¢Ú

(²¢’Ýè Îé‹²¢) ÐÚ Ú¢…Gè ã¢ï x¢²¢ ç…„ ÜïU ãGH¢H ÜU¢ çãG„¢Ï¢ ¥¢ñÚ

ãGÚ¢}¢ ÐÚ ¥G…G¢Ï¢ ãñ çÜU ¥x¢Ú §„ ÜUè ÜU¢ï§ü ãGH¢H Ýï’}¢¼ Hïx¢¢ ¼¢ï

©„ ÜU¢ çãG„¢Ï¢ çH²¢ …¢»x¢¢ ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ãGÚ¢}¢ Hïx¢¢ ¼¢ï §„ ÐÚ

¥G…G¢Ï¢ çÎ²¢ …¢»x¢¢ J”(1)

Î¢ïS¼ Ýé}¢¢ Îéà}¢Ý :¶GHèÈGU¢ }¢¢}¢êÝéÚüà¢èÎ Ýï ÜUã¢ : çÜU„è à¢¢§GÚ Ýï Îé‹²¢ ÜUè ãGÜGUèÜGU¼

ÜU¢ï ãG„Ý çÏ¢Ý ã¢Ýè „ï ç…G²¢Î¢ ¥ÓÀï ¼GÚèÜGUï „ï Ï¢²¢Ý Ýãèæ çÜU²¢ J ãG„Ý

çÏ¢Ý ã¢Ýè Ýï ÜUã¢ :

¼…ü}¢¢ : (1)......…Ï¢ ÜU¢ï§ü ¥GvGH}¢‹Î Îé‹²¢ ÜU¢ï x¢G¢ñÚ „ï }¢éH¢ãG…G¢ ÜUÚ¼¢ ãñ ¼¢ï

©„ï Î¢ïS¼ ÜïU çHÏ¢¢„ }¢ïæ Îéà}¢Ý Ý…GÚ ¥¢¼¢ ãñ J

(2)......H¢ïx¢ ¼Ï¢¢ã ã¢ï …¢»æx¢ï, ©Ý ÜUè ãGÜGUèÚ ¥¢ñH¢Î ¥¢ñÚ ÜGUÚèÏ¢è

çÚà¼ïÎ¢Ú |¢è Ï¢ÚÏ¢¢Î ã¢ï …¢»æx¢ï J

$$$$$$$

„çÄ²ÎéÝ¢ ²ãìG²¢ çÏ¢Ý }¢é¥G¢… ÜïU ¥vG±¢HÎé‹²¢ ÜU¢ï §GÏ¢í¼ ÜUè çÝx¢¢ã „ï Îï¶¢ï :{1}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ ²ãGì²¢ çÏ¢Ý }¢é¥G¢…G ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

“Îé‹²¢ ÜU¢ï §GÏ¢í¼ ÜUè çÝx¢¢ã „ï Îï¶¢ï ¥¢ñÚ §„ „ï Ï¢ï Úx¢GÏ¢¼è §çwG¼²¢Ú ÜUÚ

H¢ï ¥¢ñÚ Ï¢ ±vG¼ï …GMÚ¼ ãè §„ }¢ïæ „ï ÜéUÀ H¢ï J”

1



100

{2}......¥¢Ð ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “}¢ñæ Ýï Îé‹²¢ ÜU¢ï §„ çH²ï

À¢ïÇG çÎ²¢ çÜU §„ ÜUè ÜéUËÈGU¼ Ï¢ãé¼ ¥¢ñÚ ÈGU¢§Î¢ ÜU}¢ ãñ, …ËÎè ¶Gy}¢

ã¢ï …¢¼è ãñ ¥¢ñÚ §„ ÜïU ¼GHÏ¢x¢¢Ú¢ïæ }¢ïæ ãG„Î Ï¢ãé¼ ç…G²¢Î¢ Ð¢²¢ …¢¼¢ ãñ J”

à¢ñ¼G¢Ý ÜUè ÎéÜU¢Ý :

{3}......¥¢Ð ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “Îé‹²¢ à¢ñ¼G¢Ý ÜUè ÎéÜU¢Ý ãñ …¢ï

§„ „ï ÜéUÀ Hï Hï¼¢ ãñ ²ïã ©„ ÜU¢ ÐèÀ¢ ÜUÚ¼¢ ãñ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ©„ï ÐÜUÇG

Hï¼¢ ãñ J”(1)

„¢Úè ÜUè „¢Úè Îé‹²¢ |¢è §„ ÜGU¢çÏ¢H Ýãèæ çÜU §„ ÐÚ »ÜU H}ãGï

ÜïU çH²ï |¢è ÜéUÀ Úæ…¢ï x¢G}¢ çÜU²¢ …¢» çÈUÚ §„ }¢ïæ „ï ¥ÐÝ¢ ÜGUHèH

çãGS„¢ Ð¢Ýï ÜïU çH²ï ¼é}ã¢Ú¢ ©G}¢í |¢Ú çÈGURU}¢‹Î ÚãÝ¢ ÜñU„¢ ãñ ?

Ï¢¢’…G „¢çHãGèÝ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :

¼…ü}¢¢ : (1)......}¢éÛ¢ï }¢ïÚè ©G}¢í ÜUè ÜGU„}¢ ! …¢ï Îé‹²¢ ÜUè ¼¢’ÚèÈGU ©„ »Gïà¢

ÜUè ±…ã „ï ÜUÚ¼¢ ãñ …¢ï ©„ï wG¢éà¢ ÜUÚ¼¢ ãñ ¼¢ï ¥GÝ ÜGUÚèÏ¢ ±¢ïã ©„ï

}¢H¢}¢¼ |¢è ÜUÚïx¢¢ J

(2)......…Ï¢ Îé‹²¢ çÜU„è „ï ÐèÆ ÈïUÚ¼è ãñ ¼¢ï §„ ÐÚ ãG„Ú¼ ¼G¢Úè ã¢ï

…¢¼è ãñ ¥¢ñÚ „¢}¢Ýï ¥¢¼è ãñ ¼¢ï §„ ÜïU x¢G}¢¢ïæ }¢ïæ §…G¢ÈGU¢ ã¢ï …¢¼¢ ãñ J(2)

2

1



101

Îé‹²¢ ÜUè ÜGUè}¢¼ :»ÜU ÎzG¥G¢ ¶GHèÈGU¢ ã¢MÝéÚüà¢èÎ Ýï Ð¢Ýè }¢¢æx¢¢

¼¢ï Ð¢Ýè Ðïà¢ çÜU²¢ x¢²¢, ©„ ±vG¼ ÎÚÏ¢¢Ú }¢ïæ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §ÏÝï„}}¢¢ÜU |¢è }¢¢ñ…êÎ ƒï, ©‹ã¢ïæ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “(»ï ¶GHèÈGU¢)

¥x¢Ú ¥¢Ð ÜU¢ï Ð¢Ýè Ý ç}¢Hï ¼¢ï v²¢ ¥¢Ð ©„ï ¥ÐÝè „¢Úè Ï¢¢Îà¢¢ã¼ÜïU §G±…G ¶GÚèÎÝï ÐÚ ¼Ä²¢Ú ã¢ï …¢»æx¢ï ?” ¶GHèÈGU¢ Ýï ÜUã¢ : “…è ã¢æ !”ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §ÏÝï „}}¢¢ÜU Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¼éÈGU ãñ »ï„èÎé‹²¢ ÐÚ ç…„ ÜUè ÜGUè}¢¼ »ÜU çx¢H¢„ Ð¢Ýè ã¢ï J”(1)

Î¢ï ÎÚ±¢…G¢ïæ ±¢H¢ }¢ÜU¢Ý :}¢‹ÜGUêH ãñ, »ÜU H}Ï¢è ©G}¢í Ð¢Ýï ±¢Hï à¢wG„ „ï ÜUã¢ x¢²¢ çÜU

“ã}¢¢Úï „¢}¢Ýï Îé‹²¢ ÜïU ¥¢ñ„¢ÈGU Ï¢²¢Ý ÜUÚ¢ï !” ©„ Ýï ÜUã¢ : “Îé‹²¢»ÜU »ï„¢ }¢ÜU¢Ý ãñ ç…„ ÜïU Î¢ï ÎÚ±¢…Gï ãñæ, }¢ñæ »ÜU ÎÚ±¢…Gï „ï ¥‹ÎÚÎ¢ç¶GH ãé±¢ ¥¢ñÚ Îê„Úï „ï Ï¢¢ãÚ çÝÜUH ¥¢²¢ J }¢ñæ Ýï ¼æx¢ÎS¼è ÜïU „¢H|¢è Îï¶ï ¥¢ñÚ ÈGUÚ¢¶Gè ÜïU |¢è J ÐñÎ¢ ã¢ïÝï ±¢Hï ÐñÎ¢ ãé» ¥¢ñÚ }¢ÚÝï ±¢Hï}¢Úï J ¥¢ñÚ ¥x¢Ú ÐñÎ¢ ã¢ïÝï ±¢Hï ÐñÎ¢ ãè Ý ã¢ï¼ï ¼¢ï }¢wGHêÜGU Ý ã¢ï¼è ¥¢ñÚ¥x¢Ú }¢ÚÝï ±¢Hï Ý }¢Ú¼ï ¼¢ï Îé‹²¢ }¢ïæ ÜU¢ï§ü x¢éæ…¢§à¢ Ý Úã¼è J”(2)

±èÚ¢Ý ¥¢ñÚ ¥¢Ï¢¢Î çÎH :»ÜU Î¢Ý¢ ÜU¢ ÜGU¢ñH ãñ çÜU “Îé‹²¢ ±èÚ¢Ý ¥¢ñÚ ¶GÚ¢Ï¢ Í¢Ú ãñ ¥¢ñÚ

§„ „ï ç…G²¢Î¢ ¶GÚ¢Ï¢ ±¢ïã çÎH ãñ …¢ï §„ ÜUè ¼¢’}¢èÚ ÜUÚ¼¢ ãñ ¥¢ñÚ¥¢ç¶GÚ¼ ¥¢Ï¢¢Î Í¢Ú ãñ ¥¢ñÚ §„ „ï |¢è ç…G²¢Î¢ ¥¢Ï¢¢Î ±¢ïã çÎH ãñ …¢ï§„ï ¼GHÏ¢ ÜUÚ¼¢ ãñ J”(3)

3

2

1



102

Îé‹²¢ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ çÜU„ ÜïU çH²ï ãñ :»ÜU Î¢Ý¢ à¢wG„ „ï ÐêÀ¢ x¢²¢ çÜU “Îé‹²¢ çÜU„ ÜïU çH²ï ãñ ?”

©‹ã¢ïæ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…¢ï §„ï À¢ïÇG Îï J” ÐêÀ¢ x¢²¢ : “¥¢ç¶GÚ¼ çÜU„ ÜïU

çH²ï ãñ ?” ©‹ã¢ïæ Ýï ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…¢ï §„ï ¼GHÏ¢ ÜUÚï J”(1)

Îé‹²¢Î¢Ú¢ïæ ÜU¢ ãG¢H :çÜU„è …G¢çãÎ „ï ÐêÀ¢ x¢²¢ çÜU “¥¢Ð Ýï Îé‹²¢ ÜU¢ï ÜñU„¢

Ð¢²¢ ?” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “ç…S}¢ Ï¢¢ï„èÎ¢ ã¢ï …¢¼ï ¥¢ñÚ ©}}¢èÎïæ ¼¢…G¢ ã¢ï

…¢¼è ãñæ, }¢¢ñ¼ ÜGUÚèÏ¢ ¥¢ …¢¼è ãñ HïçÜUÝ wG±¢çãà¢¢¼ ÎêÚ ™Hè …¢¼è ãñæ J”

ÐêÀ¢ x¢²¢ : “Îé‹²¢Î¢Ú¢ïæ ÜU¢ v²¢ ãG¢H ãñ ?” ÈGUÚ}¢¢²¢ : “…¢ï §„ï Ð¢ Hï¼¢

ãñ ±¢ïã ƒÜU …¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ …¢ï Ýãèæ Ð¢¼¢ ±¢ïã ÐÚïà¢¢Ý ã¢ï …¢¼¢ ãñ J”(2)

¥ËH¢ã ÜGU¢§H ÜU¢ |¢H¢ ÜUÚï §„ Ýï v²¢ wG¢êÏ¢ ÜUã¢ :

¼…ü}¢¢ : (1)......}¢ñæ Ýï Îé‹²¢ ÜU¢ï Îï¶¢ çÜU …Ï¢ |¢è çÜU„è ÜïU ã¢ƒ¢ïæ }¢ïæ ç…G²¢Î¢

¥¢§ü ¼¢ï ©„ ÜïU çH²ï ¥G…G¢Ï¢ Ï¢Ý x¢§ü J

(2)......…¢ï à¢wG„ çÜU„è }¢¢’}¢êHè ™è…G ÜïU çH²ï Îé‹²¢ ÜUè §GÁG…G¼

ÜUÚ¼¢ ãñ ²ïã ©„ï …GHèH¢ï LS±¢ ÜUÚ Îï¼è ãñ ¥¢ñÚ …¢ï §„ï …GHèH ÜUÚ¼¢ ãñ ²ïã

©„ ÜUè §GÁG…G¼ ÜUÚ¼è ãñ J

2

1



103

(3)......ç…„ ™è…G ÜUè ¼éÛ¢ï …GMÚ¼ Ý ã¢ï ©„ï À¢ïÇG Îï ¥¢ñÚ ç…„

ÜUè …GMÚ¼ ÐÇïG ©„ï Hï Hï J(1)

Îé‹²¢ Îéà}¢Ý ãñ :ãéGÁ…¼éH §SH¢}¢ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý

}¢éãG}}¢Î x¢G…G¢Hè “»ãG²¢©H ©GHê}¢” }¢ïæ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ :Ï¢ïà¢ÜU Îé‹²¢ ¥ËH¢ã ÜUè, ©„ ÜïU Î¢ïS¼¢ïæ ÜUè ¥¢ñÚ ©„ ÜïUÎéà}¢Ý¢ïæ ÜUè |¢è Îéà}¢Ý ãñ JÎé‹²¢ ÜUè Îéà}¢Ýè ÜU¢ }¢¼GHÏ¢ :

¥ËH¢ã „ï Îé‹²¢ ÜUè Îéà}¢Ýè §Ý }¢¢’Ý¢ïæ }¢ïæ ãñ çÜU ²ïã©„ ÜïU Ï¢‹Î¢ïæ ÜU¢ï ©„ ÜïU Ú¢S¼ï ÐÚ ™HÝï Ýãèæ Îï¼è J §„è ±…ã „ï¥ËH¢ã Ýï …Ï¢ „ï §„ï ¼wGHèÜGU ÈGUÚ}¢¢²¢ ãñ ¥Ï¢ ¼ÜU §„ ÜUè¼GÚÈGU Ý…GÚ Ýãèæ ÈGUÚ}¢¢§ü J ¥ËH¢ã ÜïU Î¢ïS¼¢ïæ ÜUè Îéà}¢Ý §„¼GÚãG ãñ çÜU ©Ý ÜïU „¢}¢Ýï „… Í¢… ÜïU ¥¢¼è ¥¢ñÚ ¥ÐÝ¢ Ï¢Ý¢¥¢ï ô„x¢¢Ú©Ý ÐÚ …G¢çãÚ ÜUÚ¼è ãñ ç…„ ÜUè ±…ã „ï ©‹ãïæ §„ ÜU¢ï À¢ïÇGÝï ÜïU çH²ï„Ï¢í ÜU¢ ÜUÇG±¢ Í¢êæÅ ÐèÝ¢ ÐÇG¼¢ ãñ J ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã ÜïU Îéà}¢Ý¢ïæÜUè Îéà}¢Ý §Ý }¢¢’Ý¢ïæ }¢ïæ ãñ çÜU ©‹ãïæ ¥ÐÝï }¢RU¢ï ÈGUÚïÏ¢ ¥¢ñÚ ™¢HÏ¢¢ç…G²¢ïæ „ï ¥ÐÝï …¢H }¢ïæ …ÜUÇG Hï¼è ãñ ²ã¢æ ¼ÜU çÜU ±¢ïã §„ ÐÚ|¢Ú¢ï„¢ ¥¢ñÚ »’ç¼}¢¢Î ÜUÚ Ï¢ñÆ¼ï ãñæ J çÈUÚ ©‹ãïæ ÐãHï „ï ç…G²¢Î¢ ¥ÐÝ¢}¢¢ïãG¼¢… Ï¢Ý¢ Ç¢H¼è ãñ ¼¢ï ±¢ïã Îé‹²¢ ÐÚ ãG„Ú¼ ÜUÚ¼ï ãñæ, ©Ý ÜïUç…x¢Ú Ð¢à¢ Ð¢à¢ ã¢ï …¢¼ï ãñæ çÈUÚ ã}¢ïà¢¢ ÜïU çH²ï „¥G¢Î¼ }¢‹Îè „ï}¢ãGM}¢ ã¢ï …¢¼ï ãñæ ±¢ïã Îé‹²¢ ÜUè ÈGUÚïÏ¢ÜU¢çÚ²¢ïæ ¥¢ñÚ ¶GÚ¢çÏ¢²¢ïæ „ï Ï¢™ÝïÜïU çH²ï }¢ÎÎ ¼GHÏ¢ ÜUÚ¼ï ãñæ HïçÜUÝ ©Ý ÜUè }¢ÎÎ Ýãèæ ÜUè …¢¼èÏ¢çËÜU ©Ý „ï ÜUã¢ …¢¼¢ ãñ :

1



104

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : ÚÏ¢ ÈGUÚ}¢¢»x¢¢

{éyÜU¢Úï (¶G¢§Ï¢¢ï ¶G¢ç„Ú) ÐÇïG Úã¢ï §„ }¢ïæ

¥¢ñÚ }¢éÛ¢ „ï Ï¢¢¼ Ý ÜUÚ¢ï J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ²ïã ãñæ ±¢ïã

H¢ïx¢ ç…‹ã¢ïæ Ýï ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU Ï¢ÎHï Îé‹²¢

ÜUè ç…G‹Îx¢è }¢¢ïH Hè ¼¢ï Ý §Ý ÐÚ „ï

¥G…G¢Ï¢ ãËÜU¢ ã¢ï ¥¢ñÚ Ý §Ý ÜUè }¢ÎÎ

ÜUè …¢» J (1)

ãG¢ç„Hï ÜUH¢}¢ :Îé‹²¢ ÜUè }¢…G}}¢¼ }¢ïæ ¥¢²¢¼, ¥ãG¢Îè¯ ¥¢ñÚ ¥vG±¢H Ï¢ï à¢é}¢¢Ú

ãñæ ¼¢ ã}¢ ç…Ý ÜUè ¼GÚÈGU ã}¢ Ýï §à¢¢Ú¢ ÜUÚ çÎ²¢ ãñ ±¢ïã §„ }¢ïæ ÜU¢ÈGUè

¯¢çÏ¢¼ ã¢ïæx¢ï J §Ý }¢ïæ §GÏ¢í¼ ãG¢ç„H ÜUÚÝï ±¢H¢ïæ ÜïU çH²ï §GÏ¢í¼ ¥¢ñÚ Ý„èãG¼

}¢¢ÝÝï ±¢H¢ïæ ÜïU çH²ï Ý„èãG¼ ãñ J

¼…ü}¢» ÜU‹…GéH §ü}¢¢Ý : ¥¢ñÚ Ý„èãG¼

Ýãèæ }¢¢Ý¼¢ }¢x¢Ú …¢ï L…ê¥G H¢» J

$$$$$$$

1



105

ÈGUÚ¢}¢èÝï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ ã}¢ §„ ¶G¢ç¼}¢ï ÜïU ¥¢ç¶GÚ }¢ïæ Îé‹²¢ ÜUè }¢…G}}¢¼ ¥¢ñÚ §„ ÜUè

ãGÜGUèÜGU¼ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ …G¢çãÎ¢ïæ ÜïU „ÚÎ¢Ú ¥¢ñÚ ©Ý ÐÚ ¥ËH¢ã ÜUè

ãéGÁ…¼ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MãéGËH¢ã ÜïU ÈGUÚ¢}¢èÝ

Ï¢²¢Ý ÜUÚ ÜïU §„ï }¢éÜU}}¢H ÜUÚ¼ï ãñæ J ™éÝ¢‹™ï,

Îé‹²¢ »ÜU ÐéH ãñ :{1}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MãéGËH¢ã Ýï §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ »ÜU ÐéH ãñ, §„ï ©GÏ¢êÚ ÜUÚ¢ï J §„ ÜUè ¥¢Ï¢¢Î ÜU¢Úè }¢ïæ

Ý Hx¢¢ï (1)J”(2)

„Ï¢ „ï Ï¢ÇGè ÝïÜUè :{2}......¥¢Ð ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “»ï Îé‹²¢ ÜïU ¼GHÏ¢x¢¢Ú !

¼ê Îé‹²¢ §„ çH²ï ãG¢ç„H ÜUÚ¼¢ ãñ çÜU §„ ÜïU …GÚè»G ÝïÜUè ÜUÚïx¢¢ ¼¢ï

(„éÝ !) ¼ïÚ¢ §„ï À¢ïÇG ÎïÝ¢ ãè „Ï¢ „ï Ï¢ÇGè ÝïÜUè ãñ J”(3)

......ãéGÁ…¼éH §SH¢}¢ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¥Ï¢ê ãG¢ç}¢Î }¢éãG}}¢Î çÏ¢Ý }¢éãG}}¢Î x¢G…G¢Hè

§„ ÜïU ¼ãìG¼ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “²ïã »ÜU ±¢…ïGãG ç}¢¯¢H ãñ v²êæçÜU Îé‹²¢ ¥¢ç¶GÚ¼

¼ÜU Ðãéæ™¢Ýï ±¢H¢ »ÜU Ú¢S¼¢ ãñ J ôÐÍ¢¢ïÇG¢ ±¢ïã ÐãH¢ çÝà¢¢Ý ãñ …¢ï ÐéH ÜïU à¢éM¥G }¢ïæ ã¢ï¼¢

ãñ ¥¢ñÚ ÜGUÏ¢í §„ ÜU¢ ¥¢ç¶GÚè çÝà¢¢Ý ãñ ¥¢ñÚ §Ý Î¢ïÝ¢ïæ ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý }¢ãGÎêÎ }¢„¢ÈGU¼ ãñ J Ï¢¢’…G

H¢ïx¢ çÝSÈGU ÐéH ¼Gñ ÜUÚ¼ï ãñæ ÜéUÀ H¢ïx¢ §„ ÜU¢ ç¼ã¢§ü çãGS„¢ ¼Gñ ÜUÚ¼ï ãñæ ¥¢ñÚ Ï¢¢’…G H¢ïx¢ §„ ÜU¢

Î¢ï ç¼ã¢§ü ¼Gñ ÜUÚ¼ï ãñæ ¥¢ñÚ ÜéUÀ H¢ïx¢¢ïæ ÜïU çH²ï »ÜU ÜGUÎ}¢ ÜUè }¢„¢ÈGU¼ Ï¢¢ÜGUè Úã x¢§ü HïçÜUÝ

±¢ïã §„ Ï¢¢¼ „ï x¢G¢çÈGUH Ýãèæ ¥¢ñÚ v²¢ ãG¢H¼ ã¢ïx¢è ãG¢H¢æçÜU ©GÏ¢êÚ ÜUÚÝ¢ …GMÚè ãñ ¥¢ñÚ …Ï¢

¼é}¢ Ýï ÐéH ÜU¢ï ©GÏ¢êÚ ÜUÚÝ¢ ãñ ¼¢ï çÈUÚ §„ ÐÚ }¢ÜU¢Ý Ï¢Ý¢Ý¢ ¥¢ñÚ §„ï …GèÝ¼ ÎïÝ¢ §ç‹¼ã¢§ü

ÎÚ…ï ÜUè …ã¢H¼ ¥¢ñÚ LS±¢§ü ãñ J”

1

3

2



106

¥¢x¢ ¥¢ñÚ Ð¢Ýè :{3}......¥¢Ð ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “…ñ„ï ¥¢x¢ ¥¢ñÚ Ð¢Ýè »ÜU Ï¢Ú¼Ý

}¢ïæ …}¥G Ýãèæ ã¢ï „ÜU¼ï »ï„ï ãè çÜU„è }¢¢ïç}¢Ý ÜïU çÎH }¢ïæ Îé‹²¢ ±

¥¢ç¶GÚ¼ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ …}¥G Ýãèæ ã¢ï „ÜU¼è J”(1)

»ÜU „Ó™¢ ±¢’Î¢ :{4}......¥¢Ð Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢ }¢¢ñ…êÎ¢ „¢}¢¢Ý ãñ

ç…„ „ï ÝïÜU¢ï Ï¢Î „Ï¢ ¶¢¼ï ãñæ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ „Ó™¢ ±¢’Î¢ ãñ ç…„ }¢ïæ

ÜéUGGÎÚ¼ ±¢H¢ Ï¢¢Îà¢¢ã ÈñGU„H¢ ÈGUÚ}¢¢»x¢¢ („™ ÜU¢ï „™ ¥¢ñÚ Û¢êÅ ÜU¢ï

Û¢êÅ ÜUÚ çÎ¶¢»x¢¢) J”

Îé‹²¢ ÜU¢ï ¥¢ÜGU¢ Ý Ï¢Ý¢¥¢ï :{5}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Îé‹²¢

ÜU¢ï ¥¢ÜGU¢ Ý Ï¢Ý¢¥¢ï ±ÚÝ¢ ²ïã ¼é}ãïæ ¥ÐÝ¢ x¢éGH¢}¢ Ï¢Ý¢ Hïx¢è J ¥ÐÝ¢

¶G…G¢Ý¢ ©„ ÜïU Ð¢„ …}¥G ÜUÚ¢¥¢ï …¢ï §„ï …G¢»¥G Ý ÜUÚï v²êæçÜU ç…„ ÜïU

Ð¢„ Îé‹²¢ ÜU¢ ¶G…G¢Ý¢ ã¢ï ©„ï ¥¢ÈGU¼ ÜU¢ ¶G¢ñÈGU ã¢ï¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥ËH¢ã

ÜïU ¶G…G¢Ýï ±¢Hï ÜU¢ï ¥¢ÈGU¼ ÜU¢ ÇÚ Ýãèæ ã¢ï¼¢ J”(2)

}¢éÛ¢ „ï Ï¢ÉG ÜUÚ ÜU¢ï§ü }¢¢HÎ¢Ú Ýãèæ :{6}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MãéGËH¢ã §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï ƒï çÜU “}¢ïÚ¢ „¢HÝ |¢êÜU, }¢ïÚ¢ çà¢¥G¢Ú ¶G¢ñÈGU,, }¢ïÚ¢

çHÏ¢¢„ ªÝ, „<Î²¢ïæ }¢ïæ }¢ïÚè ¥æx¢ïÆè „êÚ… ÜUè {êÐ, }¢ïÚ¢ ™Ú¢x¢G ™¢æÎ

ãñ, }¢ïÚè „é±¢Úè }¢ïÚï Ð¢ªæ ãñæ, }¢ïÚ¢ ¶¢Ý¢ ¥¢ñÚ ÈUH ±¢ïã ãñ ç…„ï …G}¢èÝ

2

1



107

©x¢¢¼è ãñ J }¢ñæ Ú¢¼ „¢ï¼¢ ãêæ ¼¢ï Ð¢„ ÜéUÀ Ýãèæ ã¢ï¼¢, „éÏãG ©Æ¼¢ ãêæ ¼¢ï

|¢è Ð¢„ ÜéUÀ Ýãèæ ã¢ï¼¢ ¥¢ñÚ M» …G}¢èÝ ÐÚ }¢éÛ¢ „ï Ï¢ÉG ÜUÚ ÜU¢ï§ü

}¢¢HÎ¢Ú |¢è Ýãèæ J”(1)

¼¥GÁ…éÏ¢ ãñ ©„ à¢wG„ ÐÚ :{7}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MãéGËH¢ã Ýï §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “¼¥GÁ…éÏ¢ ãñ ©„ à¢wG„ ÐÚ …¢ï }¢¢ñ¼ „ï x¢G¢çÈGUH ãñ …Ï¢ çÜU

}¢¢ñ¼ ©„ „ï x¢G¢çÈGUH Ýãèæ J ¼¥GÁ…éÏ¢ ãñ Îé‹²¢ ÜïU ©„ ©}}¢èÎ±¢Ú ÐÚ }¢¢ñ¼

ç…„ ÜUè ¼H¢à¢ }¢ïæ ãñ ¥¢ñÚ ¼¥GÁ…éÏ¢ ãñ ©„ }¢ÜU¢Ý Ï¢Ý¢Ýï ±¢Hï ÐÚ ç…„

ÜU¢ }¢SÜUÝ ÜGUÏ¢í ãñ J”(2)

¶Gçà¢Ä²¼ï §H¢ãè ¥¢ñÚ …‹Ý¼ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ :{8}......¥¢Ð ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ : “Ï¢ïà¢ÜU ¶Gçà¢Ä²¼ï §H¢ãè

¥¢ñÚ …‹Ý¼ ÜUè }¢ãGÏÏ¢¼ Ï¢‹Îï ÜU¢ï Îé‹²¢ ÜUè Úæx¢èçÝ²¢ïæ „ï ÎêÚ ÜUÚ ÜïU

©„ }¢ïæ }¢à¢vGÜGU¼ ÐÚ „Ï¢í ÜUÚÝï ÜU¢ ãG¢ñ„H¢ ÐñÎ¢ ÜUÚ¼ï ãñæ ¥¢ñÚ Ï¢ïà¢ÜU

…± ¶¢Ý¢ ¥¢ñÚ ÜêUÇGï ÜïU ÉGïÚ ÐÚ ÜéUœ¢¢ï æ ÜïU „¢ƒ „¢ï …¢Ý¢ |¢è …‹Ý¼

ÜUè ¼GHÏ¢ }¢ï æ ÜU}¢ ãñ J”(3)

Îé‹²¢ ÜU¢ï }¢éæã ÜïU Ï¢H çx¢Ú¢ Îè²¢ :{9}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MGãéGËH¢ã ¥ÐÝï

ãG±¢çÚ²¢ïæ (²¢’Ýè „ãG¢Ï¢¢) „ï ÈGUÚ}¢¢²¢ ÜUÚ¼ï ƒï : “»ï ãG±¢çÚ²¢ï ! }¢ñæ Ý ï

3

2

1



108

¼é}ã¢Úï çH²ï Îé‹²¢ ÜU¢ï }¢éæã ÜïU Ï¢H çx¢Ú¢ çÎ²¢ ãñ, çHã¢…G¢ }¢ïÚï Ï¢¢’Î §„ï

Ý ©Æ¢Ý¢ J”(1)

Ð¢Ýè ÐÚ ™HÝï ÜUè ±…ã :{10}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MãéGËH¢ã ÜïU

ãG±¢çÚ²¢ïæ Ýï ¥¢Ð „ï ¥G…üG ÜUè, çÜU “¥¢Ð çÜU„ ¼GÚãG

Ð¢Ýè ÐÚ ™H Hï¼ï ãñæ ãG¢H¢æçÜU ã}¢ ¼¢ï Ýãèæ ™H Ð¢¼ï ?” §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“¼é}ã¢Úï ÝÁG¢ÎèÜU çÎÚã}¢¢ï ÎèÝ¢Ú ÜU¢ v²¢ }¢ÜGU¢}¢ ãñ ?” ãG±¢çÚ²¢ïæ Ýï ¥G…üG

ÜUè : “¥ÓÀ¢ ¥¢ñÚ Ï¢ãé¼ Ï¢éH‹Î J” ¥¢Ð Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“HïçÜUÝ }¢ïÚï ÝÁ¢GÎèÜU ¼¢ï ²ïã Ð‰ƒÚ ¥¢ñÚ ç}¢^è ÜïU ÉïGHï ÜUè ¼GÚãG ãñæ J”(2)

§ÏHè„ ÜU¢ï Ð‰ƒÚ }¢¢Ú¢ :{11}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MãéGËH¢ã »ÜU

Ð‰ƒÚ „ï ÅïÜU Hx¢¢» Ï¢ñÆï ƒï çÜU §ÏHè„ ¥¢Ð ÜïU Ð¢„

¥¢²¢ ¥¢ñÚ ÜUã¢ : “»ï §üG„¢ ! ¼é}¢ |¢è Îé‹²¢ ÜUè ¼GÚÈGU }¢¢§H ã¢ï x¢» J”

¥¢Ð Ýï Ð‰ƒÚ ©Æ¢ ÜUÚ ©„ï }¢¢Ú¢ ¥¢ñÚ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “}¢ïÚï

Ð¢„ Îé‹²¢ }¢ïæ „ï ç„ÈüGU ²ïãè ãñ J”(3)

ã…G¢Ú ãêGÚ¢ïæ „ï çÝÜU¢ãG :{12}......»ÜU çÎÝ à¢ÎèÎ Ï¢¢çÚà¢, x¢Ú… ¥¢ñÚ çÏ¢…Hè ÜïU }¢¢ïç„}¢

}¢ïæ ¥¢Ð Ýï »ÜU ¶Gñ}¢ï }¢ï æ Î¢ç¶GH ã¢ïÝï ÜU¢ §Ú¢Î¢

3

2

1



109

ÈGUÚ}¢¢²¢ HïçÜUÝ ©„ }¢ïæ »ÜU ¥G¢ñÚ¼ ƒè ç…„ ÜUè ±…ã „ï Î¢ç¶GH Ý

ãé» J çÈUÚ »ÜU x¢G¢Ú ÜUè ¼GÚÈGU ¥¢» ¼¢ï ©„ }¢ïæ ÜéUÀ ÎçÚ‹Îï ÐÝ¢ã çH²ï

ãé» ƒï ²ïã Îï¶ ÜUÚ Ï¢¢Úx¢¢ãï wG¢éÎ¢±‹Îè }¢ïæ ¥G…üG ÜUè : “»ï }¢¢çHÜU¢ï

}¢¢ñH¢ ! ¼ê Ýï „Ï¢ ÜïU çH²ï çÆÜU¢Ý¢ Ï¢Ý¢²¢ HïçÜUÝ }¢ïÚï çH²ï ÜU¢ï§ü

çÆÜU¢Ý¢ Ýãèæ Ï¢Ý¢²¢ J” ¥ËH¢ã Ýï ¥¢Ð ÜUè ¼GÚÈGU

±ãGì² ÈGUÚ}¢¢§ü çÜU “¼ïÚ¢ çÆÜU¢Ý¢ }¢ïÚè ÚãG}¢¼ ÜïU „¢» }¢ïæ ãñ J }¢ñæ »ÜU ã…G¢Ú

Ï¢ÇGè ¥¢æ¶¢ïæ ±¢Hè ãêGÚ¢ïæ „ï ¼ïÚ¢ çÝÜU¢ãG ÈGUÚ}¢¢ªæx¢¢ ¥¢ñÚ ¥ãHï …‹Ý¼ ÜU¢ï

»ÜU ã…G¢Ú „¢H ¼ÜU ¼ïÚï ±Hè}¢ï ÜUè Î¢’±¼ ç¶H¢ªæx¢¢ J”(1)

„¢Úè Îé‹²¢ |¢è çÜUÈGU¢²¼ Ý ÜUÚï :{13}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MãéGËH¢ã Ýï §à¢¢üÎ

ÈGUÚ}¢¢²¢ : “»ï ¥¢Î}¢è ! ¥x¢Ú ¼ê Ï¢ ÜGUÎíï …GMÚ¼ ¼GHÏ¢ ÜUÚï ¼¢ï ƒ¢ïÇGè

Îé‹²¢ ¼éÛ¢ï çÜUÈGU¢²¼ ÜUÚïx¢è ¥¢ñÚ ¥x¢Ú …GMÚ¼ „ï …G¢§Î …}¥G ÜUÚÝ¢ ™¢ãï

¼¢ï çÈUÚ „¢Úè Îé‹²¢ |¢è ¼éÛ¢ï çÜUÈGU¢²¼ Ýãèæ ÜUÚïx¢è J §„ çH²ï ¼é}¢ ¼GHÏ¢ï

Îé‹²¢ ÜUè ±…ã „ï wG¢éÎ ÜU¢ï ãH¢ÜU Ý ÜUÚ¢ï ¥¢ñÚ …¢ï ÜéUÀ Îé‹²¢ }¢ïæ ãñ ©„ï

À¢ïÇG ÜUÚ §„ ÐÚ x¢G¢çHÏ¢ ¥¢ …¢¥¢ï J ¼é}¢ Îé‹²¢ }¢ïæ Ï¢ÚãÝ¢ ¥¢» ƒï ¥¢ñÚ

Ï¢ÚãÝ¢ ãè …¢¥¢ïx¢ï J ¥ËH¢ã „ï »ÜU »ÜU çÎÝ ÜU¢ çÚÁGÜGU }¢¢æx¢¢

ÜUÚ¢ï ¥¢ñÚ ²¢Î Ú¶¢ï ! ¥ËH¢ã Ýï Îé‹²¢ ÜU¢ï ÜGUHèH ÐñÎ¢ ÈGUÚ}¢¢²¢

ãñ ¥¢ñÚ ¥Ï¢ …¢ï §„ ÜU¢ çãGS„¢ Úã x¢²¢ ãñ ±¢ïã Ï¢ãé¼ ãè ÜU}¢ ãñ J §„ ÜU¢

„¢ÈGU Ð¢Ýè çÐ²¢ …¢ ™éÜU¢ ãñ ¥¢ñÚ x¢ÎH¢ Ï¢¢ÜGUè ãñ J”

1



110

¼æx¢è ¥¢ñÚ {¢ïÜïU ÜU¢ Í¢Ú :{14}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ Ýï §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :“…¢Ý H¢ï ! ²ïã Îé‹²¢ ¼æx¢è ¥¢ñÚ {¢ïÜïU ÜU¢ Í¢Ú ãñ J §„ }¢ïæ ©„ à¢wG„ ÜUè¼GÚãG Úã¢ï …¢ï ¥ÐÝï …GwG}¢ ÜU¢ §GH¢… ÜUÚ¼¢ ¥¢ñÚ Î±¢ ÜUè „wG¼è Ï¢Î¢üà¼ÜUÚ¼¢ ãñ v²êæçÜU ©„ï }¢Ú…G „ï çà¢ÈGU¢ ± ¥G¢çÈGUÄ²¼ ÜUè ©}}¢èÎ ãñ J Îé‹²¢ÜU¢ „¢}¢Ýï ã¢ïÝ¢ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ ÜU¢ x¢G¢§Ï¢ ã¢ïÝ¢ ¼é}ãïæ {¢ïÜïU }¢ïæ Ý Ç¢Hï J”¥G}¢H ãè ÜU¢}¢ ¥¢»x¢¢ :{15}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MãéGËH¢ã Ýï §à¢¢üÎÈGUÚ}¢¢²¢ : “¼¥GÁ…éÏ¢ ãñ ¼é}¢ Îé‹²¢ ÜïU çH²ï ÜU¢ïçà¢à¢ ÜUÚ¼ï ã¢ï ãG¢H¢æçÜUÎé‹²¢ }¢ïæ çÏ¢x¢GñÚ ÜU¢ïçà¢à¢ ÜïU |¢è çÚÁGÜGU ç}¢H …¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ ÜïU çH²ï¥G}¢H Ýãèæ ÜUÚ¼ï …ã¢æ çÏ¢x¢GñÚ ¥G}¢H ÜïU ¼é}ãïæ ÜéUÀ Ýãèæ ç}¢Hïx¢¢ J”(1)

Îé‹²¢ ÜïU à¢¢ïãÚ :{16}......»ÜU }¢Ú¼Ï¢¢ Îé‹²¢ ¥G¢ñÚ¼ ÜUè à¢vH }¢ïæ ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢

ÜïU „¢}¢Ýï …G¢çãÚ ãé§ü …¢ï ãÚ ¼GÚãG ÜUè …ñGÏ¢¢ï …GèÝ¼ „ï¥¢Ú¢S¼¢ ƒè J ¥¢Ð Ýï ©„ „ï ÐêÀ¢ : “v²¢ ¼ïÚ¢ ÜU¢ï§ü à¢¢ïãÚãñ ?” ©„ Ýï ÜUã¢ : “}¢ïÚï Ï¢ãé¼ à¢¢ïãÚ ãñæ J” çÈUÚ ÐêÀ¢ : “v²¢ ©Ý „Ï¢Ýï ¼éÛ¢ï ¼GH¢ÜGU Îï Îè ãñ ²¢ ±¢ïã }¢Ú x¢» ãñæ ²¢ ¼êÝï ©‹ãïæ ãH¢ÜU ÜUÚ Ç¢H¢ãñ ?” ÜUã¢ : “}¢ñæ Ýï „Ï¢ ÜU¢ï ãH¢ÜU ÜUÚ Ç¢H¢ J” §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ :“v²¢ ¼éÛ¢ï ©Ý }¢ïæ „ï çÜU„è ÜU¢ x¢G}¢ Ýãèæ ãñ ?” Ï¢¢ïHè : “±¢ïã }¢ïÚè ±…ã„ï x¢G}¢ ÜUÚ¼ï ƒï, }¢éÛ¢ï ©Ý ÜU¢ ÜU¢ï§ü x¢G}¢ Ýãèæ ãñ J ±¢ïã }¢éÛ¢ ÐÚ Ú¢ï¼ï ƒï }¢ñæ©Ý ÐÚ Ýãèæ Ú¢ï¼è J” ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ Ýï §à¢¢üÎÈGUÚ}¢¢²¢ : “¼ïÚï Ï¢¢ÜGUè à¢¢ïãÚ¢ïæ ÐÚ ¼¥GÁ…éÏ¢ ãñ çÜU ±¢ïã ¼ïÚï x¢é…GÚï ãé»à¢¢ïãÚ¢ïæ „ï §GÏ¢í¼ ãG¢ç„H Ýãèæ ÜUÚ¼ï J”

1



111

Îé‹²¢ „ï ÜUÝ¢Ú¢ ÜUà¢è ¥zG…GH §GÏ¢¢Î¼ ãñ :{17}......ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §üG„¢ MãéGËH¢ã ÜéUÀ

H¢ïx¢¢ïæ ÜïU Ð¢„ „ï x¢é…GÚï …¢ï ¥ËH¢ã ÜUè §GÏ¢¢Î¼ ÜUÚ Úãï ƒï …Ï¢

çÜU »ÜU à¢wG„ „¢ï Úã¢ ƒ¢ J ¥¢Ð Ýï ©„ „ï ÈGUÚ}¢¢²¢ :

“»ï à¢wG„ ! ©Æ ¥¢ñÚ ¥ÐÝï Î¢ïS¼¢ïæ ÜïU „¢ƒ ç}¢H ÜUÚ ¥ËH¢ã

ÜUè §GÏ¢¢Î¼ ÜUÚ J” ©„ Ýï ¥G…üG ÜUè : “}¢ñæ §Ý „ï ¥zG…GH §GÏ¢¢Î¼, Îé‹²¢

„ï ÜUÝ¢Ú¢ ÜUà¢è ÜUÚ ™éÜU¢ ãêæ J” §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “Ï¢ãé¼ wG¢êÏ¢ ! „¢ï …¢ !

¼ê §Ý §GÏ¢¢Î¼ ÜUÚÝï ±¢H¢ïæ ÐÚ ÈGU¢ñçÜGUÄ²¼ Hï x¢²¢ ãñ ! ! !”(1)

¥¢ñçH²¢» çÜUÚ¢}¢ ÜU¢ }¢éwG¼„Ú ¼¥G¢LÈGU :{18} ......çÜU„è à¢wG„ Ýï ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §ü G„¢ Mãé GËH¢ã

„ï ¥ËH¢ã ÜïU ¥¢ñçH²¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ ÐêÀ¢,

ç…Ý ÐÚ Ý ÜéUÀ ¶G¢ñÈGU ãñ ¥¢ñÚ Ý ÜéUÀ x¢G}¢ J ¼¢ï ¥¢Ð Ýï

§à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢²¢ : “²ïã ±¢ïã H¢ïx¢ ãñæ ç…‹ã¢ïæ Ýï Îé‹²¢ ÜïU Ï¢¢ç¼GÝ ÜUè ¼GÚÈGU

çÝx¢¢ã ÜUè J …Ï¢ Îê„Úï H¢ïx¢¢ïæ Ýï §„ ÜU¢ …G¢çãÚ Îï¶¢ ¥¢ñÚ Îé‹²¢ ÜïU ¥‹…¢}¢

ÜU¢ï }¢gï Ý…GÚ Ú¶¢ …Ï¢ Îê„Úï H¢ïx¢ ©„ ÜUè Úæx¢èçÝ²¢ïæ }¢ïæ ¶¢ï x¢» J ©‹ãïæ ç…„

™è…G „ï ãH¢ÜU¼ ÜU¢ ¶G¢ñÈGU ãé±¢ ©„ï }¢¢¼ Îè ¥¢ñÚ ç…„ ™è…G ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ

}¢ãG„ê„ ãé±¢ çÜU ±¢ïã ©‹ãïæ À¢ïÇG Îïx¢è ©‹ã¢ïæ Ýï wG¢éÎ ãè ©„ï À¢ïÇG çÎ²¢ J

Îé‹²¢ ÜUè …¢ï ™è…G |¢è ©Ý ÜïU „¢}¢Ýï ¥¢§ü ©„ï ÆéÜUÚ¢ çÎ²¢ J Îé‹²¢

ÜUè çÚÈGU¥G¼ „ï {¢ïÜU¢ Ýãèæ ¶¢²¢ Ï¢çËÜU ©„ï ¥ÐÝè Ý…GÚ¢ïæ „ï çx¢Ú¢

1



112

çÎ²¢ J Îé‹²¢ ©Ý ÜïU çH²ï ÐéÚ¢Ýè ã¢ï x¢§ü ¼¢ï ©‹ã¢ïæ Ýï ©„ï Ý²¢ Ýãèæ

çÜU²¢ J ±èÚ¢Ý ã¢ï x¢§ü ¼¢ï ¥¢Ï¢¢Î Ýãèæ çÜU²¢ J ©Ý ÜïU „èÝ¢ïæ }¢ï æ }¢Ú

x¢§ü ¼¢ï ç…G‹Î¢ Ýãèæ çÜU²¢ Ï¢çËÜU Îé‹²¢ ÜUè §G}¢¢Ú¼ ÉG¢ ÜUÚ ©„ ÜïU

§G±…G ¥ÐÝè ¥¢ç¶GÚ¼ Ï¢Ý¢¼ï ãñæ J ©„ï ÈGUÚ¢ïwG¼ ÜUÚ ÜïU ©„ ÜïU Ï¢ÎHï

±¢ïã ¶GÚèÎ¼ï ãñæ …¢ï ©Ý ÜïU çH²ï Ï¢¢ÜGUè Úãï ¥¢ñÚ ©‹ã¢ïæ Ýï Îé‹²¢Î¢Ú¢ïæ ÜU¢ï çx¢Ú¢

ÐÇG¢ Îï¶¢ çÜU ©Ý ÐÚ ÜU§ü …G}¢¢Ýï x¢é…GÚ x¢», Ð„ ç…„ à¢ñ ÜUè ±¢ïã ©}}¢èÎ

Ú¶¼ï ãñæ §„ ÜïU §GH¢±¢ ÜUè ¥¢ÚÁG¢ê Ýãèæ ÜUÚ¼ï ¥¢ñÚ ç…Ý ™è…G¢ïæ „ï ±¢ïã

ÐÚãï…G ÜUÚ¼ï ãñæ §Ý ÜïU ç„±¢ ÜU¢ï§ü ¥¢ñÚ ¶G¢ñÈGU Ýãèæ Ú¶¼ï J”(1)

$$$$$$$

§çwG¼¼¢}¢è ÜUçH}¢¢¼§‹ãèæ ÜUçH}¢¢¼ ÐÚ

}¢éÜU}}¢H ãé±¢ ¥¢ñÚ }¢ñæ Ýï §„ ÜU¢ ²ïã Ý¢}¢ §„ çH²ï Ú¶¢ ãñ çÜU ²ïã

}¢é„H}¢¢Ý |¢¢§²¢ïæ ¥¢ñÚ ¥ãHï }¢ãGÏÏ¢¼ ÜïU „¢ƒ }¢é…G¢ÜUÚ¢ (²¢’Ýè Ï¢¢¼

™è¼) ÜïU ¼GÚèÜGïU ÐÚ ¼Ú¼èÏ¢ çÎ²¢ x¢²¢ ãñ J ¥ËH¢ã }¢éÛ¢ï ¥¢ñÚ

¼}¢¢}¢ }¢é„H}¢¢Ý¢ïæ ÜU¢ï çãÎ¢²¼ ÐÚ ¯¢çÏ¢¼ ÜGUÎ}¢è ¥G¼G¢ ÈGUÚ}¢¢» ¥¢ñÚ ã}¢ïæ

ã}¢¢Úï ÝzG„ ÜïU à¢Ú „ï Ï¢™¢» J (¥¢}¢èÝ)

}¢ñæ Ýï §„ çÚ„¢Hï }¢ïæ …¢ï ¥ãG¢Îè¯ ¥¢ñÚ ¥vG±¢H Ï¢²¢Ý çÜU²ï ãñæ

±¢ïã }¢¢ï’¼Ï¢Ú ¥¢ñÚ }¢¢ï’¼}¢Î ÜéU¼éÏ¢ „ï çH²ï ãñæ ¥¢ñÚ §çwG¼„¢Ú ÜïU Ðïà¢ï Ý…GÚ

¶G¢ç¼}¢ï ÜUè §çÏ¼Î¢ }¢ïæ ¥ãG¢Îè¯ ÜïU ÎÚç}¢²¢Ý ÈGUÜUüG Ï¢²¢Ý Ýãèæ çÜU²¢

Ï¢çËÜU ©‹ãïæ §„ ¥‹Î¢…G „ï Ï¢²¢Ý çÜU²¢ ãñ çÜU ±¢ïã 4 ²¢ 5 ¥ãG¢Îè¯

}¢¢’Hê}¢ ã¢ï¼è ãñæ ãG¢H¢æçÜU ±¢ïã ¼ÜGUÚèÏ¢Ý 20 ¥ãG¢Îè¯ ãñæ J

1



113

¼…ü}¢» ÜU‹…éGH §ü}¢¢Ý : „Ï¢ wG¢êçÏ¢²¢æ

¥ËH¢ã ÜU¢ï çÜU ©„è ÜU¢ }¢¢H ãñ …¢ï

ÜéUÀ ¥¢S}¢¢Ý¢ï æ }¢ï æ ãñ ¥¢ñÚ …¢ï ÜéUÀ

…G}¢èÝ }¢ïæ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ïæ ©„è ÜUè

¼¢’ÚèÈGU ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïãè ãñ çãGv}¢¼ ±¢H¢

¶GÏ¢ÚÎ¢Ú J …¢Ý¼¢ ãñ …¢ï ÜéUÀ …G}¢èÝ

}¢ïæ …¢¼¢ ãñ ¥¢ñÚ …¢ï …G}¢èÝ „ï çÝÜUH¼¢

ãñ ¥¢ñÚ …¢ï ¥¢S}¢¢Ý „ï ©¼Ú¼¢ ãñ ¥¢ñÚ

…¢ï ©„ }¢ï æ ™ÉG¼¢ ãñ ¥¢ñÚ ±¢ïãè ãñ

}¢ïãÚÏ¢¢Ý Ï¢çwGà¢à¢ ±¢H¢ J

§„ çÚ„¢Hï ÜUè §}H¢ „ï Ï¢Ú¢ï…G ãzG¼¢ Ý}¢¢…Gï …G¢ïãÚ „ï ÜéUÀ ÎïÚ ÜGUÏH

²ÜéU}¢ …é}¢¢çÎH ªH¢ 1069 çã…Úè ÜU¢ï ÈGUÚ¢x¢G¼ ãé§ü J

$$$$$$$

{......¼¢’ÚèÈGU ¥¢ñÚ „¥G¢Î¼......}ãG…GÚ¼ï „çÄ²ÎéÝ¢ §}¢¢}¢ ¥GÏÎéËH¢ã çÏ¢Ý ©G}¢Ú Ï¢ñ…G¢±è

(}¢é¼±zGÈGU¢ 685 çã.) §à¢¢üÎ ÈGUÚ}¢¢¼ï ãñæ çÜU : “…¢ï à¢wG„¥ËH¢ã ¥¢ñÚ ©„ ÜïU Ú„êH ÜUè ÈGUÚ}¢¢æÏ¢ÚÎ¢Úè ÜUÚ¼¢ ãñ Îé‹²¢ }¢ïæ ©„ ÜUè ¼¢’ÚèÈïGUæ ã¢ï¼è ãñæ ¥¢ñÚ ¥¢ç¶GÚ¼ }¢ïæ„¥G¢Î¼ }¢‹Îè „ï „ÚÈGUÚ¢…G ã¢ïx¢¢ J”



114



115



116

}¢Á¢çHS¢ï ¥H }¢ÎèÝ¼éH §GçË}¢Ä²¢ ÜUè ¼GÚÈGU S¢ï

Ðïà¢ ÜUÎ¢ü ÜGU¢çÏ¢Hï }¢é¼G¢H¥G¢ ÜéU¼éÏ¢

{à¢¢ï’Ï¢» ÜéU¼éÏ¢ï ¥¢’H¢ ãGÁ¢GÚ¼ }

(1) ÜUÚ‹¨è ÝæïÅ ÜïU àæÚ§G ü ¥ãGÜUæ}ææ„ : (¥H çÜUzGHéH ÈGUÜGUèçãH ÈGU¢çã}¢ ÈGUè

çÜGUÚ¼G¢çS¢gÚ¢çã}¢) (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 199)

(2) ç±Hæ²„ ÜUæ ¥æ¨æÝ ÚæS„æ („¨Ã±éÚï àæñ¶G) (¥H ²æÜGêUç„„éH ±æç¨„Gã)

(ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 60)

(3) §ü}ææÝ ÜUè Ðã™æÝ (ãGæçàæ²æ „}ãèÎï §ü}ææÝ) (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 74)

(4) }æ¥Gæàæè „ÚvGÜGUè ÜUæ Úæ…G (ãGæçàæ²æ ± „àæÚèãG „ÎÏæèÚï ÈGUHæãGæï Ý…æ„ ±

§SHæãG) (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 41)

(5) àæÚè¥G„ ± „GÚèÜGU„ (}æÜGUæHéH ©G-ÚÈGUæ¥ çÏæ §’…Gæç…G àæÚ-§G ± ©G-H}ææ¥)


(6) éÏæê„ï çãHæH ÜïU „GÚèÜïGU („Gé-ÚçÜGU §SÏææç„ çãHæH) (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 63)

(7) ¥æ’Hæ ãG…GÚ„ ï é±æH …±æÏæ (§ÁGãæçÚH ãGçvGÜGUH …Hè) (ÜéUH ÈGUãGæ„ : 100)

(8) §GüÎñÝ }æï¢ xæHï ç}æHÝæ ÜñU¨æ ? (ç±àææãGéH …èÎ ÈGUè „ãGHèçH }æé¥GæçÝ-ÜGUç„H §GüÎ)


(9) Úæãï ¶GéÎæ }æï¢ ¶G™ü ÜUÚÝï ÜïU ÈGU…Gæ§H (ÚçgH ÜUãGìç„G ±H ±Ïææ¥ çÏæ

Îæ’±ç„H …èÚæçÝ ± }æé±æ¨æç„H ÈGéU-ÜGUÚæ¥) (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 40)

(10) ±æçHÎñÝ, …Gæñ…ñÝ ¥æñÚ ¥¨æç„…Gæ ÜïU ãGéÜGêUÜGU (¥H ãGéÜGêUÜGU çH „G<ãGH

©GÜGêUÜGU) (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 125)

(11) Îé¥Gæ ÜïU ÈGU…Gæ§H (¥ãGì¨ÝéH ç±¥Gæ¥ çH ¥æÎæçÏægé¥Gæ¥ }æ¥Gãê …GñHéH

}æég¥Gæ çH ¥ãGì¨çÝH ç±¥Gæ¥) (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 326)



117

{à¢¢»¥G ã¢ïÝï ±¢Hè ¥G-ÚÏ¢è ÜéU¼éÏ¢}

¥…G : §}ææ}æï ¥ãHï ¨é‹Ý„ }æé…çgÎï ÎèÝæï ç}æËH„

}ææñHæÝæ ¥ãG}æÎ Ú…Gæ ¶GæÝ

(12) çÜUzGHéH ÈGUÜGUèçãH ÈGUæçã}æ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 74)

(13) „}ãèÎéH §ü}ææÝ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 77) (14) ¥H §…æ…Gæ„éH }æ„èÝã


(15) §ÜGUæ-}æ„éH çÜGU²æ}æã (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 60)

(16) ¥H ÈGUÁGHéH }ææñãÏæè (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 46)

(17) ¥ÁHH »’Hæ}æ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 70)

(18) ¥ÁG…G}æ-…G-}æ„éH ÜGU-}æçÚÄ²ã (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 93)

(19,20,21) …géH }¢é}¼¢Ú ¥GHæ ÚçgH }æéãG„æÚ

(¥H }æé…ËHÎ ¥H ¥Ã±H ±c¯æÝè)

(ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 713,677,570)

{à¢¢ï’Ï¢» §SH¢ãGè ÜéU¼éÏ¢}

(22) ¶GæñÈGUï ¶GéÎæ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 160)

(23) §ÝçÈGUÚæÎè ÜUæïçàæàæ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 200)

(24) ¼æx¢ ÎS¼è ÜïU ¥SÏ¢¢Ï¢ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 33)

(25) çÈGURUï }æÎèÝæ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 164)

(26) §}æç„ãGæÝ ÜUè „Ä²æÚè ÜñU¨ï ÜUÚï¢ ? (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 32)

(27) Ý}ææ…G }æï¢ HévG}¢æ ÜïU }æ¨æ§H (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 39)

(28) …‹Ý„ ÜUè Îæï ™æçÏæ²æ¢ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 152)

(29) ÜUæ}²æÏæ ©S„æ…G ÜUæñÝ ? (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 43)



118

(30) çÝ¨æÏæï }æ-ÎÝè ÜGUæçÈGUHæ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 196)

(31) ÜU¢}²¢Ï¢ ¼G¢çHÏ¢ï §GË}¢ ÜU¢ñÝ ? (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : ¼vGÚèÏ¢Ý 63)

(32) ÈGñU…GæÝï »ãGì²æ©H ©GHê}æ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 325)

(33) }¢éçzG¼²ï Î¢’±¼ï §SH¢}¢è (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 96)

(34) ãGÜGU ± Ïææç„GH ÜUæ ÈGUÜGUü (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 50)

(35) „ãGÜGUèÜGUæ„ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 142)

(36) ¥Ú-Ïæ§GüÝï ãG-ÝçÈGUÄ²ã (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 112)

(37) ¥Gœ¢G¢Úè çÁ¢‹Ý ÜU¢ x¢GéSHï }¢çÄ²¼ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 24)

(38) „GHæÜGU ÜïU ¥æ¨æÝ }æ¨æ§H (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 30)

(39) „æñÏææ ÜUè çÚ±æ²æ„ ± çãGÜUæ²æ„ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 124)

(40) ÜGUÏ¢í ¶éH x¢§ü (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 48)

(41) ¥æÎæÏæï }æé<àæÎï ÜUæç}æH (}æéÜU}}æH Ðæ¢™ çãGS ï) (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 275)

(42) Åè ±è ¥æñÚ }æê±è (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 32)

(43 „æ 49) ÈGU„æ±æ ¥ãHï ¨é‹Ý„ (¨æ„ çãGS¨ï)

(50) ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ÜUè Ó¢éÇGñH (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 24)

(51) x¢G¢ñ¯ï Ð¢ÜU ÜïU ãG¢H¢¼ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ :106)

(52) ¼¥G¢LÈïGU ¥}¢èÚï ¥ãHï S¢é‹Ý¼ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 100)

(53) ÚãÝé}¢¢» Á¢Î±H Ï¢Ú¢» }¢-ÎÝè ÜGU¢çÈGUH¢ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 255)

(54) Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè Á¢ïH¶G¢Ý¢ Á¢¢¼ }¢ï´ ç¶GÎ}¢¢¼ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 24)

(55) }¢-ÎÝè ÜU¢}¢¢ï´ ÜUè ¼vGS¢è}¢ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 68)

(56) Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè }¢-ÎÝè Ï¢ã¢Úï´ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 220)

(57) ¼ÚçÏ¢Ä²¼ï ¥±H¢Î (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 187)



119

(58) ¥¢²¢¼ï ÜGéUÚ¥¢Ýè ÜïU ¥‹±¢Ú (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 62)

(59) ¥ãG¢Îè¯ï }¢éÏ¢¢ÚÜU¢ ÜïU ¥‹±¢Ú (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 66)

(60) ÈGñUÁ¢G¢Ýï Ó¢ãìH ¥ãG¢Îè¯ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 120)

(61) Ï¢Î x¢é}¢¢Ýè (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 57)

{à¢¢ï’Ï¢» ¼Ú¢çÁ¢}¢ï ÜéU¼éÏ¢}

(62) …‹Ý„ }æï¢ Hï …æÝï ±æHï ¥æ’}ææH (¥H }¢éyÁ¢LÚ¢üÏ¢ïãG ÈGUè ¯±¢çÏ¢H

¥G-}¢çHSS¢¢HïãGG) (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 743)

(63) à¢¢ãÚ¢ãï ¥¢ñçH²¢ (ç}¢‹ã¢Á¢éH ¥G¢çÚÈGUèÝ) (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 36)

(64) ãGéSÝï ¥wGH¢ÜGU (}¢ÜU¢çÚ}¢éH ¥wGH¢ÜGU)(ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 74)

(65) Ú¢ãï §GË}¢ (¼¢’Hè}¢éH }¢é-¼¥GçËH}¢ ¼GÚèÜGéUœ¢¥GËHé}¢) (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 102)

(66) Ï¢ïÅï ÜU¢ï ÝS¢èãG¼ (¥Ä²éãH ±HÎ)(ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 64)

(67) ¥g¢’±ç¼ §ËH çÈGURU (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 148)

(68) ¥¢æS¢ê¥¢ïæ ÜU¢ ÎçÚ²¢ (Ï¢ãGìLgé}¢ê¥G) (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 300)

(69) ÝïçÜU²¢ï´ ÜUè Á¢Á¢G¢»æ ¥¢ñÚ x¢éÝ¢ã¢ï´ ÜUè S¢Á¢G¢»æ (ÜGéUÚü¼éH ©G²êÝ )

(ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 136)

(70) ©G²êÝéH çãGÜU¢²¢¼ (}¢é¼Á¢ü}¢) (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 412)

{à¢¢ï’Ï¢» ÎS¢èü ÜéU¼éÏ¢}

(71) „æ’ÚèÈGUæ„ï ÝãGìç±Ä²ã (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 45)

(72) çÜU„æÏæéH ¥GÜGUæ§Î (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 64)

(73) ÝéÁGã„é‹Ý…GÚ àæãïüG ÝwGÏæ„éH çÈGURU (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 175)

(74) ¥Ú-Ïæ§GüçÝÝ Ý-±ç±Ä²ã (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 121)

(75) çÝ¨æÏæéœ¢Á±èÎ (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 79)



120

(76) xæéHÎS„» ¥GÜGUæ§Îæï ¥æ’}ææH (ÜéUH ¨ÈGUãGæ„ : 180)

(77) ±ÜGU¢-²ç¼‹ÝãGì± ÈGUè à¢ãGïü çãÎ¢-²¼é‹ÝãGì±

(78) S¢ÈGüU Ï¢ã¢§ü }¢é¼Á¢ü}¢ }¢¥G ãG¢çà¢²¢ S¢ÈGüU Ï¢Ý¢§ü

{à¢¢ï’Ï¢» ¼w¢GÚèÁ¢}(79) ¥G…æ§ÏæéH ÜGéU¥æüÝ }æ¥G xæGÚæ§ÏæéH ÜGéU¥æüÝ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 422)

(80) Á¢‹Ý¼è Á¢Gï±Ú (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 679)

(81) Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, ç…ËÎ ¥Ã±H (çãGSS¢¢ : 1 „ï 6)

(82) Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, ç…ËÎ Îé±é}¢ (çãGSS¢¢ : 7 „ï 13)

(83) Ï¢ã¢Úï à¢Úè¥G¼, ç…ËÎ ç„±é}¢ (çãGSS¢¢ : 14 „ï 20)

(84) §SH¢}¢è ç…G‹Îx¢è (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 170)

(85) ¥¢§üÝ» çÜGU²¢}¢¼ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 108)

(86) ©}}¢ã¢¼éH }¢é¥ç}¢ÝèÝ (ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 59)

(87) S¢ãG¢Ï¢» çÜUÚ¢}¢ ÜU¢ §GàÜGïU ÚS¢êH

(ÜéUH S¢ÈGUãG¢¼ : 274)

{à¢¢ï’Ï¢» ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼}(88) „ÚÜU¢Ú ÜU¢ Ðñx¢G¢}¢ ¥GœG¢¢Ú ÜïU Ý¢}¢

(ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 49)

(89) }¢éÜGUg„ ¼ãGÚèÚ¢¼ ÜïU ¥ÎÏ¢ ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ „é±¢H …±¢Ï¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 48)

(90) §SH¢ãG ÜU¢ Ú¢…G (}¢-ÎÝè ™ñÝH ÜUè Ï¢ã¢Úïæ çãGS„» Îé±é}¢)


(91) 25 çRUS™ïÝ ÜGUñçÎ²¢ïæ ¥¢ñÚ Ð¢ÎÚè ÜU¢ ÜGUÏ¢êHï §SH¢}¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 33)

(92) Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè …ñH¶G¢Ý¢ …¢¼ }¢ïæ ç¶GÎ}¢¢¼ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 24)

(93) ±éÁG¢ê ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ ±S±„ï ¥¢ñÚ ©Ý ÜU¢ §GH¢… (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 48)

(94) ¼…GçÜUÚ» ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼ çÜGUS¼G ç„±é}¢ („é‹Ý¼ï çÝÜUG¢ã)




121

(95) ¥¢Î¢Ï¢ï }¢é<à¢Îï ÜU¢ç}¢H (}¢éÜU}}¢H Ð¢æ™ çãGS„ï) (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 275)

(96) Ï¢éH‹Î ¥¢±¢…G „ï ç…GRU ÜUÚÝï }¢ïæ çãGÜU}¢¼ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 48)

(97) ÜUGÏ¢í ¶éH x¢§ü (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ :48)

(98) Ð¢Ýè ÜïU Ï¢¢Úï }¢ïæ ¥ã}¢ }¢¢’Hê}¢¢¼ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 48)

(99) x¢êæx¢¢ }¢éÏ¢çËHx¢G (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 55)

(100) Î¢’±¼ï §SH¢}¢è ÜUè }¢-ÎÝè Ï¢ã¢Úïæ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 220)

(101) x¢é}¢ à¢éÎ¢ ÎéËã¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 33)

(102) }¢ñæ Ýï }¢-ÎÝè Ï¢éÜUü¥G v²êæ ÐãÝ¢ ? (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 33)

(103) ç…‹Ý¢ïæ ÜUè Îé‹²¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(104) ¼…GçÜUÚ» ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼ çÜGUS¼G (2)(ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 48)

(105) x¢G¢çÈUGH Î…Gèü (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 36)

(106) }¢é¶G¢çHÈGU¼ }¢ãGÏÏ¢¼ }¢ïæ ÜUñ„ï Ï¢ÎHè ? (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 33)

(107) }¢éÎ¢ü Ï¢¢ïH ©Æ¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(108) ¼…GçÜUÚ» ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼ çÜGUS¼G (1) (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 49)

(109) ÜUÈGUÝ ÜUè „H¢}¢¼è (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 33)

(110) ¼…GçÜUÚ» ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼ çÜGUS¼G (4) (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 49)

(111) ™H }¢ÎèÝ¢ ÜUè „¥G¢Î¼ ç}¢H x¢§ü (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(112) Ï¢Î Ý„èÏ¢ ÎéËã¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(113) }¢¢’ÁG¢êÚ Ï¢Ó™è }¢éÏ¢çËHx¢G¢ ÜUñ„ï Ï¢Ýè ? (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(114) Ï¢ï ÜGéU„êÚ ÜUè }¢ÎÎ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(115) ¥Gœ¢G¢Úè ç…‹Ý ÜU¢ x¢éGSHï }¢çÄ²¼ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 24)

(116) ÝêÚ¢Ýè ™ïãÚï ±¢Hï Ï¢é…Géüx¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(117) ¥¢æ¶¢ï ÜU¢ ¼¢Ú¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(118) ±Hè „ï çÝSÏ¢¼ ÜUè Ï¢-ÚÜU¼ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)



122

(119) Ï¢¢ Ï¢-ÚÜU¼ Ú¢ïÅè (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(120) §xG¢±¢ à¢éÎ¢ Ï¢Ó™¢æï ÜUè ±¢Ð„è (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(121) }¢ñæ ÝïÜU ÜUñ„ï Ï¢Ý¢ ? (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(122) à¢Ú¢Ï¢è, }¢é¥çÁG…GÝ ÜUñ„ï Ï¢Ý¢ ? (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(123) Ï¢Î çÜUÚÎ¢Ú ÜUè ¼¢ñÏ¢¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(124) wG¢éà¢ Ý„èÏ¢è ÜUè çÜUÚÝïæ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(125) Ý¢ÜU¢}¢ ¥G¢çà¢ÜGU (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(126) Ý¢Î¢Ý ¥G¢çà¢ÜGU (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(127) ãñÚ¢ï§‹™è ÜUè ¼¢ñÏ¢¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(128) Ý¢ñ }¢éçSH}¢ ÜUè ÎÎü |¢Úè Î¢S¼¢Ý (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(129) }¢ÎèÝï ÜU¢ }¢é„¢çÈGUÚ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(130) ¶¢ñGÈGUÝ¢ÜU Î¢æ¼¢ï ±¢H¢ Ï¢Ó™¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(131) çÈGUË}¢è ¥Î¢ ÜU¢Ú ÜUè ¼¢ñÏ¢¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(132) „¢„ Ï¢ãê }¢ïæ „éËãG ÜU¢ Ú¢…G (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(133) ÜGUçÏ¢íS¼¢Ý ÜUè ™éÇGïH (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 24)

(134) ÈGUñ…G¢Ýï ¥}¢èÚï ¥ãHï „é‹Ý¼ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 101)

(135) ãGñÚ¼ ¥æx¢ï…G ãG¢çÎ¯¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(136) }¢õ¢ÇÝü Ý¢ñ …±¢Ý ÜUè ¼¢ñÏ¢¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(137) çRUS™ñÝ ÜU¢ ÜGUÏ¢êHï §SH¢}¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(138) „H¢¼¢ï „H¢}¢ ÜUè ¥G¢çà¢ÜGU¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 33)

(139) çRUS™ñÝ }¢é„H}¢¢Ý ã¢ï x¢²¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(140) ™}¢ÜU¼è ¥¢æ¶¢ïæ ±¢Hï Ï¢é…Géüx¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(141) }²êç…GÜUH à¢¢ï ÜU¢ }¢¼±¢H¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)

(142) }²êç…GÜUH Ý¢ñ …±¢Ý ÜUè ¼¢ñÏ¢¢ (ÜUéH „ÈGUãG¢¼ : 32)



123

²¢Î Î¢à¼Î¢ñÚ¢Ýï }¢é¼G¢H¥G¢ …GMÚ¼Ý ¥‹ÇÚ H¢§Ý ÜUèç…²ï, §à¢¢Ú¢¼ çH¶ ÜUÚ„ÈUGãG¢ Ý}Ï¢Ú Ý¢ïÅ ÈUGÚ}¢¢ Hèç…²ï J §GË}¢ }¢ïæ ¼ÚvGÜUGè ã¢ïx¢è J

©G‹¢±¢Ý ©G‹¢±¢Ý„ÈUGãG¢ „ÈUGãG¢

Documents

Hindi Book 3