Upload
oscar-kuipers
View
220
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Hoofdstuk 3
Moleculen in levende materie
Context 1Materie, energie en
leven
1. Te dik, te dun …
2. Voedingsstoffen 1. suikers (gluciden)2. vetten (lipiden)3. eiwitten (protëinen)4. mineralen en vitaminen
3. Gluciden (suikers)
3.1 Monosachariden: glucose, fructose3.2 Disachariden: maltose, lactose, sucrose3.3 Polysachariden: cellulose, zetmeel, glycogeen
4. Lipiden (vetten) boek p. 43-46
Neutrale vetten = triglyceriden
Fosfolipiden
Cholesterol
Steroïden
Lipiden in vetweefsel
4. Lipiden (vetten) boek p. 43-46
4.1 Esters
4.2 Triglyceriden of neutrale vetten
4. Lipiden (vetten)
a) Opbouw en structuur van triglyceriden
4.2 Triglyceriden of neutrale vetten
4. Lipiden (vetten)
a) Opbouw en structuur van triglyceriden
in dierlijke vetten
in plantaardige vetten
4.2 Triglyceriden of neutrale vetten
4. Lipiden (vetten)
b) Soorten triglyceriden
het verschil tussen boter en margarine
4.2 Triglyceriden of neutrale vetten
4. Lipiden (vetten)
b) Soorten triglyceriden
boter: dierlijk product, vooral verzadigde vetzuren
margarine: plantaardig product, ook een deel onverzadigde vetzuren
het verschil tussen boter en margarine
harden van oliën
linoleenzuur
omega-3-vetzuren
4.2 Triglyceriden of neutrale vetten
4. Lipiden (vetten)
c) Aanvulling: essentiële vetzuren
in walnoten, bepaalde plantaardige oliën, sommige groenten (waterkers, spinazie)
docosahexaeenzuur (DHA) C22:6
eicosapentaeenzuur (EPA) C20:5
omega-3-vetzuren
c) Aanvulling: essentiële vetzuren
in vette vis: visvetzuren (zalm, haring, sardienen, … uit algen)
omega-6-vetzuren
linolzuur: in zonnebloemolie, noten, oliën
c) Aanvulling: essentiële vetzuren
omega-6-vetzuren
arachidonzuur: in eidooiers en vlees
c) Aanvulling: essentiële vetzuren
1. Eiwitten zijn ketens van kleine bouwstenen. Er zijn 20 van die bouwstenen (aminozuren). Hoeveel soorten eiwitten zijn er?
A. 100denB. 1000denC. 10 000den
2. De bouwstenen van eiwitten zijn aminozuren. Hieronder staat de structuur van een aminozuur.Welke belangrijke functionele groepen herken je?
A. aminogroep en zuurgroep
B. aldehydegroep en amidegroep
3. Een voorbeeld van een eiwit is hemoglobine. Dit komt voorin rode bloedcellen. Wat is de functie van dit eiwit?
A. Voedsel (suiker) meevoeren met het bloed.B. Zuurstof binden en vervoeren doorheen het lichaam.
4. Hoeveel eiwitten heb je per dag ongeveer nodig (als je 60 kg weegt)?
A. 90 gB. 45 g
5. Hoeveel g suiker (glucose) zit in ons bloed
A. 5 gB. 50 g
6. Hoe komt het dat veel Afrikanen en aziaten geen melk drinken.
A. Ze kunnen het suiker in de melk niet verteren.B. Ze zijn allergisch aan melk.
7. Cellulose in de celwand van planten is een suiker.
A. Deze uitspraak is waar.B. Deze uitspraak is niet waar.
5. Proteïnen (eiwitten) boek p. 47-51
5.1 Formule - aminozuren
eiwitten = lange ketens van aminozuren
vast gedeeltje variabel gedeelte
aminozuren
aminozuren
5. Proteïnen (eiwitten)5.2 Proteïnen en voeding – essentiële aminozuren
a) Functie van proteïnen uit onze voeding
voedings-middel
hoeveelheid eiwitten
100 g vlees 30 g
2 glazen melk 10 g
1 plak kaas 4 g
150 g aardappelen
3 g
6 sneden brood
12 g
1 pak vlees 5 g
0,8 g per kg lichaamsgewicht
5. Proteïnen (eiwitten)5.2 Proteïnen en voeding – essentiële aminozuren
b) Essentiële aminozuren
Welk soort reactie is dit?
Waar komt dit nog voor?
5. Proteïnen (eiwitten)5.3 Opbouw van een eiwit
a) reactie tussen 2 aminozuren: een dipeptide
b) peptidebinding
5. Proteïnen (eiwitten)5.3 Opbouw van een eiwit
c) polypeptiden
c) polypeptiden
illustratie: insuline
5. Proteïnen (eiwitten)5.3 Opbouw van een eiwit
d) verschillende soorten eiwitten
functie van insuline?
5. Proteïnen (eiwitten)5.4 Functie van eiwitten
a) eiwit als bouwstof van cellen
5. Proteïnen (eiwitten)5.4 Functie van eiwitten
a) eiwit als bouwstof van cellen
5. Proteïnen (eiwitten)5.4 Functie van eiwitten
b) eiwit als transportmiddel
5. Proteïnen (eiwitten)5.4 Functie van eiwitten
c) eiwit als verdedingsmiddel
biokatalysatoren
5. Proteïnen (eiwitten)5.4 Functie van eiwitten
d) eiwit als enzyme
d) eiwit als enzyme voorbeeld 1
d) eiwit als enzyme
voorbeeld 2