58
Technical Assistance on Increasing the Implementation Capacity of the Seveso II Directive This project is co-financed by the European Union and the Republic of Turkey Disclaimer:The contents of this publication is the sole responsibility of the Consultant and can in no way be taken to reflect the views of the European Union Warning: This document has been produced with the financial assistance of the European Union TÜRKİYE’DE SEVESO –II DİREKTİFİNİ UYGULAMA KAPASİTESİNİ ARTTIRMAYA DAİR TEKNİK YARDIM PROJESİ Europe aid/130724/D/SER/TR HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Embed Size (px)

DESCRIPTION

TÜRKİYE’DE SEVESO –II DİREKTİFİNİ UYGULAMA KAPASİTESİNİ ARTTIRMAYA DAİR TEKNİK YARDIM PROJESİ Europe aid/130724/D/SER/TR. HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı. GİRİŞ. GİRİŞ. GİRİŞ. GİRİŞ. GİRİŞ. GİRİŞ. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Technical Assistance on Increasing the Implementation Capacity of the Seveso II DirectiveThis project is co-financed by the European Union and the Republic of Turkey

Disclaimer:The contents of this publication is the sole responsibility of the Consultant and can in no way be taken to reflect the views of the European Union Warning: This document has been produced with the financial assistance of the European Union

TÜRKİYE’DE SEVESO –II DİREKTİFİNİ UYGULAMA KAPASİTESİNİ ARTTIRMAYA DAİR TEKNİK YARDIM PROJESİ

Europe aid/130724/D/SER/TR

HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI

Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Page 2: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

2

GİRİŞ

Page 3: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

3

GİRİŞ

Page 4: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

4

GİRİŞ

Page 5: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

5

GİRİŞ

Page 6: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

6

GİRİŞ

Page 7: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

7

GİRİŞ

İşte bu yüzden bu gün buradayız

Page 8: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

8

ÇIKARILAN DERSLER Nedenler üç temel kategoriye ayrılmıştır:• Operatör hatası

– Genel olarak; prosedürlere uymama; PTW’yi takip etme başarısızlığı• Tasarım

– Uygun olmayan tasarım; zayıf kontrol; geçici önlemlerin tasarlanması– Proses analiz/algılama eksikliği– Zayıf alarm sistemleri– Acil durum izolasyon eksikliği– yetersiz planlama (alan seçimi)

• Prosedürler– Üretim ve güvenlik arasındaki çelişki– Yetersiz denetleme/önerilerin dikkate alınmaması

Kazaların %80-100’ünün insan hatası ya da eksikliği sebebi ile gerçekleştiği görülmüştür.

Page 9: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

9

TESİS YAŞAM DÖNGÜSÜ VE KAZALAR

Tesis tasarımı

Tesis inşası Tesis işletimi:•Başlangıç•Normal işletim•Kapatma•Bakım•Değişiklikler• ...

Tesis işletime alma süreci

Doğal olarak tehlikeli olan prosestasarımı?

İnşa hatası/bozukluğu?

Bilgi yetersizliği?

İş prosedürlerine uyuldu mu/ihlal edilme?

Ekipman hataları?

Bireysel sınırlamaları?

Bakım onarım hatası?

Tehlikeli değişiklikler?

Personel eğitimi?

Tehlikeli materyaller güvenli bir şekilde kaldırılmadı mı?

Liste tamamlanmadı

Bilinmeyen proses riskleri(Risk analizi hiç yapılmamış mı)

Uygun acil durum yanıtları verildi mi?

Denetleme hatası?

Page 10: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

10

YAPABİLECEĞİMİZ BİR ŞEY VAR MI?

Tabi ki var!

Şunları yapabiliriz:• Kazalardan ders çıkarabiliriz• Risklerin analizini önceden yapabiliriz• Olası kaza durumlarına hazırlıklı olabiliriz• Operatörler güvenlik konusuna dikkat etmelidir• Toplum (devlet) daha güvenli işletimleri desteklemelidir

Page 11: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

OPERATÖRÜN YÜKÜMLÜLÜKLERİ: GÜVENLİK RAPORU

– Kuruluşun, Çevresinin ve Kuruluştaki Tesislerin Tanıtımı

– Kuruluşun Güvenlik Yönetim Sistemi Hakkında Bilgi

– Büyük Kaza Senaryoları ve Güvenlik Tedbirleri Hakkında Bilgi

Üst tabakadaki kuruluşların operatörleri aşağıda belirtilen hususları içeren bir Güvenlik Raporu hazırlamalıdır:

Son amacı da tehlikelerin fark edilip kontrol altına alındığını ve tesisin çevresindeki araziyle uyumlu olduğunu göstermektir.

Page 12: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Büyük Kaza, yönetmelik kapsamında olan herhangi bir tesisin çalışması esnasında kontrol dışı gelişen olaylar sonucunda meydana gelen ve tesis içerisinde ya da dışarısında insan ve çevre için hemen ya da gecikmeli bir ciddi tehlike teşkil eden ve bir veya birden fazla tehlikeli madde içeren büyük bir salınım, yangın ya da patlamadır.

BÜYÜK KAZA TANIMI

Page 13: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Avru

pa M

evzu

atıAv

rupa

’nın

ge

nişl

emes

i

1974

Flixborough, İngiltere

1976 1982 1996

SEVESO I Direktifi (82/501/EEC)

1975

Beek

, H

olla

nda

Man

fred

onia

, I

Seveso, I

Kaza

BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK MEVZUATIN GEÇİRDİĞİ EVRİM

SEVESO II direktifi 96 /82/EC

1989

Endüstriyel Yerleşimin Planlaması, CR 1989

Page 14: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Kaza

2000 2001 2003 2005

Toulouse, Fransa Buncefield, İngiltereBaia Mare, Romanya

Texas City, ABDEnschede, Hollanda

Avru

pa M

evzu

atıAv

rupa

’nın

ge

nişl

emes

i

82/501/EEC Direktifinde yapılan değişiklik (Madencilik tesisleri için başvuru kapsamının genişletilmesi, sivil patlayıcılar, için sınıflandırma değiştirme) (2003/105/EC)

BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK MEVZUATIN GEÇİRDİĞİ EVRİM

Page 15: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Kaza

2005 2013 2020 ???Avru

pa M

evzu

atıAv

rupa

’nın

ge

nişl

emes

i

2003/105/ EC, SEVESO direktifsinde değişiklik yapan direktif SEVESO III Direktifi (2012/18/EU) GHS için ekler CPL ile uyumlaştırıldı

BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK MEVZUATIN GEÇİRDİĞİ EVRİM

Page 16: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

KAZALARDAN ALINAN DERSLER• Büyük hasara neden olabilecek tesislerin kamusal kontrolünün önemi • Büyük hasara neden olabilecek tesislerin yerleşiminin önemi • Büyük hasara neden olabilecek tesislerin yönetiminin önemi • Tesis ve süreç modifikasyonlarının kontrolünün önemi • Envanterin sınırlandırılmasının faydaları • Etkide kalmanın sınırlandırılmasının faydaları • Güvenliğin ve üretime göreceli olarak öncelik sahibi olması • Standartların ve uygulama kodlarının kullanımının gereği • Kimyasal reaktörlerin kontrolü ve korunmasının önemi • Kimyasal süreçlerin daha güvenli şekilde tasarlanması gereği • Acil durum planlarının önemi • Ekipmanların bakımının yapılmasının önemi • Yetkili merciilerin ve kamunun bilgilendirilmesinin önemi

Page 17: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Technical Assistance on Increasing the Implementation Capacity of the Seveso II DirectiveThis project is co-financed by the European Union and the Republic of Turkey

Disclaimer:The contents of this publication is the sole responsibility of the Consultant and can in no way be taken to reflect the views of the European Union Warning: This document has been produced with the financial assistance of the European Union

AB Mevzuatının Anahatları1. Direktif’te Detaylı Şekilde Verilen Görevlerin Yerine Getirilmesi İçin

Bir Yetkili Otoritenin Belirlenmesi2. Belirli İşletmelerde Tehlikeli Madde Kullanımı ile ilgili Bir Bildirim

Sisteminin Kurulması3. Domino Etkileri 4. Arazi Kullanım Planlaması 5. Risk Değerlendirme Metodolojisi ve Kaza Senaryoları 6. Halkın Bilgilendirilmesi 7. Büyük Endüstriyel Kaza Sırasında Uygulanacak Dahili ve Harici Acil

Durum Planlarının Hazırlanması, Gözden Geçirilmesi, Test Edilmesi ve Revize Edilmesi.

8. Büyük Endüstriyel Kazaların Araştırılması, Raporlanması ve Denetimi9. Kimyasalların Sınıflandırılması Paketlenmesi Etiketlenmesi

Page 18: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

1996

G2G

2015

ÇOB tarafından Büyük EndüstriyelKazaların Kontrolü

Hakkında Yönetmelik

2004-2006

BÜYÜK KAZALARLA İLGİLİ OLARAK TÜRK MEVZUATIN GELİŞİMİ

Büyük Endüstriyel Kazalar için Yerel Acil Durum Plan” genelgesi

Türkiye’de Seveso-II Direktifinin UyumlaştırılmasıLIFE projesi ,

Kazalar Kayılı değil

ÇŞB ve ÇSGB tarafından Büyük EndüstriyelKazalarınÖnlenmesi Ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik

2014

Yönetmeliğin güncellenmesi ve ilgili tebliğlerin çıkarılması beklenmekte

SEVESO yazılımı iyileştirme çalışmaları

2012

Page 19: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Seveso Direktifinin felsefesine ait sistematik sunum

Page 20: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Technical Assistance on Increasing the Implementation Capacity of the Seveso II DirectiveThis project is co-financed by the European Union and the Republic of Turkey

Disclaimer:The contents of this publication is the sole responsibility of the Consultant and can in no way be taken to reflect the views of the European Union Warning: This document has been produced with the financial assistance of the European Union

Yetkili otorite

Merkezi seviyedeAsıl olarak ÇŞB , ÇSGB ve AFAD

Yerel seviyedeValilikler, Belediyeler, ÇŞB’nın ve AFAD’ın İl

Müdürlükleri,

Page 21: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

İlgili Yönetmelik • 30 Aralık 2013 PAZARTESİ Resmî Gazete Sayı : 28867 (Mükerrer)

BÜYÜK ENDÜSTRİYEL KAZALARIN ÖNLENMESİ VE ETKİLERİNİN AZALTILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca müştereken çıkarılmıştır.

• Bu yönetmeliğin 24. Maddesi hükümleri çerçevesinde 18/8/2010 tarihli ve 27676 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Büyük Endüstriyel Kazaların Kontrolü Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.

• Ancak uygulamaya yönelik önlemlerin alınması amacıyla yönetmeliğin

– 7 nci maddesi yayımı tarihinde,– 9 uncu maddesi ve 14 üncü maddenin ikinci fıkrası 1/1/2017 tarihinde,– 24 üncü maddesi 1/1/2014 tarihinde,– ç) Diğer maddeleri ise 1/1/2016 tarihinde, yürürlüğe girmesi

öngörülmüştür.

Page 22: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Seveso Direktifine Göre Güvenlik Raporunun Amacı

• Güvenlik raporunun uygulanması için bir Büyük Kaza Önleme Politikası (BKÖP) ve bir Güvenlik Yönetim Sistemi’nin (GYS) hazır bulunduğunu;

• Büyük kazaların belirlendiğini;• Büyük kazaların önlenmesi ve bunların çevre ve insan

üzerindeki sonuçlarının sınırlandırılması için gerekli önlemlerin alındığını;

• Kuruluş içindeki büyük kaza tehlikeleri ile ilgili herhangi bir tesis, depolama tesisi, ekipman veya alt yapı tasarımı, inşaatı, işletimi ve bakımında yeterli güvenlik ve emniyetin bulunduğunu; ve

• Bir Dahili Acil Durum Planı’nın hazırlandığınıKanıtlamasıdır.

Page 23: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

İlgili mevzuat

• ÇEVRE KANUNU • AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞININ TEŞKİLAT VE

GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN• İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU• ÇEVRE DENETİM YÖNETMELİĞİ• ÇEVRE DÜZENİ PLANLARINA DAİR YÖNETMELİK • MADDELERİN VE KARIŞIMLARIN SINIFLANDIRILMASI,

ETİKETLENMESİ VE AMBALAJLANMASI HAKKINDA YÖNETMELİK • ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN

KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK• İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ

YÖNETMELİĞİ• İŞYERLERİNDE ACİL DURUMLAR HAKKINDA YÖNETMELİK

Page 24: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

Technical Assistance on Increasing the Implementation Capacity of the Seveso II DirectiveThis project is co-financed by the European Union and the Republic of Turkey

Disclaimer:The contents of this publication is the sole responsibility of the Consultant and can in no way be taken to reflect the views of the European Union Warning: This document has been produced with the financial assistance of the European Union

YETKİLİ OTORİTELERAşağıdaki Konulardan Sorumludur.• Bildirim ve resmi kayıt sistemi kurmaktan, • İşletmeciler tarafından BKÖP hazırlanmasını sağlamaktan, • Yerel makamlar tarafından harici acil durum planlarının ve işletmeciler

tarafından dahili acil durum planlarının hazırlanmasını sağlamaktan,• Domino etkisi için potansiyeli olan kuruluş, gruplarının sınıflandırılması

için bir sistem geliştirilmesini sağlamaktan, • İşletmecilerin, büyük kaza sonrası yetkili makamlara bilgi sağlamasını

teminden, • Büyük kazaları inceleme prosedürlerini saptamadan, kamuya sağlanacak

bilgiler için prosedürleri belirlemeden, • Etkin denetleme ve uygulama/tatbik sistemini kurmadan, bir raporlama

sistemini kurmadan ve raporlamanın yapılmasını sağlamaktan

Page 25: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

İşletme güvenlik raporu

(GR)

Çalışma ve Sosyal

Güvenlik Bakanlığı

Uygun

Yetersiz

Formata uygun mu?Gönderildi

mi?

Evet

Hayır

İş kapatılırİşletmeye,

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veİl Afet Acil Durum Müdürlüğü’ne

bildirim

Bilgi talebi ve düzeltme

Page 26: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

GÜVENLIK RAPORLARINDA OLMASI GEREKENLER

Ulusal yasalarımızdaki eksikliklerin uluslararası kritelere gore değerlendirilmesi ,– Tehlike tanımları, – Geliştirilmiş kaza senaryoları,– Kaza etkiler ve sonuçları,– Risklerin değerlendirilmesinde olasılıklarin ve frekanslarin

kullanilmasi, – Risk değerlendirme, risk matrisi – Kabul edilebilen veriler veri tabanları yazılımlar

Page 27: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

BEKRA TESİSLERİNİN SORUMLULUKLARİ

• Tesisin tehlikelilik oranını baz alan iki gereklilik düzeyini (düşük veya yüksek tehlike düzeyi) göz önünde bulundurarak, BEKRA tesislerinin operatörlerinin yükümlülükleri şu şekilde özetlenebilir:

• Tüm tesisler (düşük veya yüksek tehlike düzeyi) için ortak yükümlülükler:– Bildirim – Büyük Kaza Önleme Politikası - BEKÖP);– Domino etkisi: bilgi alışverişi – Büyük bir kaza durumunda yükümlülükler: eylem iletişim ve

raporlama .

Page 28: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

BİLDİRİM

• URL adresi http://bekra.cevre.gov.tr/• Bakanlığın merkezi kullanıcı yönetim yapısıyla

entegre kullanıcı yönetiminin yeniden yapılandırılması tamamlandı.

Page 29: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

BEKRA BİLDİRİM SİSTEMİ

• Kimyasal tespit ve bildirim yaklaşımının yeniden yapılandırılması

- Sınıflandırma, Ambalajlama ve Etiketleme Yönetmeliğinde tanımlı 4000 + maddeden birine referans ile giriş

- UN ADR referanslı patlayıcı madde girişi- Amonyum Nitrat, Potasyum Nitrat girişi- Dioksin Fouran girişi- Petrol ürüneri girişi- Diğer

– Madde girişi – Müstahzar girişi

Page 30: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

30

TEHLİKELİ MADDELER DİREKTİFİTehlike kategorileri ve kısaltmaları:

– patlayıcı: E– oksitleyici: O– Aşırı alevlenebilir: F+– Son derece alevlenebilir: F– alevlenebilir: R10– Çok toksik: T+– toksik: T– zararlı: Xn– aşındırıcı: C– Tahriş edici: Xi– hassaslaştırıcı: R42 ve/veya R43– kanserojen: Carc. Cat. (duruma göre 1, 2 veya 3, )– mutajen: Muta. Cat. (duruma göre1, 2 veya 3)– Üreme için toksik: Repr. Cat. (duruma göre 1, 2 veya 3)– Çevre için tehlikeli: N ve/veya R52, R53, R59.

Page 31: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

31

• Fiziksel tehlikeler (16 kategori)• Sağlık tehlikeleri (10 kategori)• Çevre tehlikeleri (2 kategori)

ÜNİTE 2: BM GHS METODOLOJİSİ

Page 32: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

32

BM GHS Sınıflandırma Sisteminin Tanıtımı(revize edilmiş dördüncü baskı, 2011)

FİZİKSEL TEHLİKELERPatlayıcılar (6+1 Bölüm)Alevlenir gazlar (kimyasal olarak karasız gazlar dahil) (kategori 1&2, kategori A&B)Aerosoller (kategori 1-3)Oksitleyici gazlar (1 kategori)Basınç altındaki gazlar (4 grup)Alevlenir sıvılar (kategori 1-4)Alevlenir katılar (kategori 1-2)Kendiliğinden tepkimeye giren maddeler ve karışımlar (A-G Tipi)Kıvılcımlanan katılar (1 kategori)Kendi kendine ısınan maddeler ve karışımlar (Kategori 1-2 ve 2a/2b)Suyla temas edip alevlenir gaz yayan maddeler ve karışımlar (kategori 1-3)Oksitleyici sıvılar (kategori 1-3)Oksitleyici katılar (kategori 1-3)Organik peroksitler (tip A-G)Metalleri aşındırıcı (1 kategori)

SAĞLIK TEHLİKELERİAkut toksisite (kategori 1-5)Ciltte aşınma/tahriş (kategori 1(A/B/C/),2ve3)Ciddi göz hasarı/göz tahrişi (kategori 1,2(A/B))Solunum veya cilt duyarlılığı (kategori 1(A/B))Üreme hücresi mutajenisitesi (kategori 1(A/B),2)Kanser üretkenliği (kategori 1(A/B), 2, Ek)Spesifik hedef organ toksisitesi- tek sefer maruz kalma (kategori 1-3)Spesifik hedef organ toksisitesi- yinelenen maruz kalma (kategori 1,2)Aspirasyon tehlikesi (kategori 1,2)

ÇEVRESEL TEHLİKELERSu ortamına tehlikeli (kategori: akut 1-3, kronik 1-4)Ozon tabakasına tehlikeli (kategori 1)

Sınıflandırma nomenklatürü (adlandırması)

Tehlike tipiTehlike sınıfı (alt-bölüm/kategori/grup tipi)

Page 33: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

BİLDİRİM

Page 34: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

BEKRA BİLDİRİM SİSTEMİ

Bidirim sistemi ile birlikte verilen tüm coğrafi verileri GIS kayıt edildi Google haritalarında gösterimi

• Mekansal Bildirimler• Tesis sınırı• Bileşenleri• Bileşen Kimyasalları

• Kaza Senaryoları kaydı• Etki haritaları kaydı

Page 35: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

BEKRA BİLDİRİM SİSTEMİ

Güvenlik raporu ile verilen kaza senaryolarının kayıt ve analiz edildiği bir sistem

• Belge Yönetimi• Güvenlik Raporu (ÇSGB Onaylı)• Dahili Acil Durum Planı• Diğer ?

Page 36: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

BEKRA BİLDİRİM SİSTEMİ

• Dinamik bir kamu bilgilendirme portalının geliştirilmesi

• bekra.cevre.gov.tr (sevesoturkey.org)• Bilgilendirme açıklamaları

– Tesisler– Kamuoyu– Yetkililer

• Seveso / Bekra terminoloji sözlüğü (vikipedi)• Multimedia Tool (Türkçe isim Ör: BEKRA Simulatör

(Kaza Senaryosu Risk Değerlendirme Sİmulasyonu)– Videolar– Broşür ve kılavuzlar

Page 37: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

BÜYÜK KAZA ÖNLEME POLİTİKASI (BKÖP)

• BKÖP aşağıdaki hususları içerir;• İşletmecinin, kuruluşta insan ve çevre için yüksek seviyede güvenlik önlemlerinin

alındığını ve bu amaç için gerekli kaynakların sağlanacağını gösteren bir taahhüdünü,• Kuruluşun büyük bir kazaya yol açabilecek faaliyetlerinin tanımı ile bu tür kazaların

önlenmesine yönelik yükümlülüklerini yerine getirdiğine ilişkin taahhüdünü,• Kuruluşun aşağıdaki hususları içeren bir yönetim sistemini kurmak ve sürekliliğini

sağlamak için taahhüdünü; – Kuruluşun organizasyonunda, tüm seviyelerde, büyük kaza risklerinin yönetimine ilişkin görev ve

sorumluluklar,– Olağan ve olağan dışı operasyonlardan kaynaklanan büyük kaza riskleri ile kaza olasılıklarının

değerlendirilmesi, Bakım, onarım ve geçici durdurmaları da kapsayan düzenlemeler ve prosedürler, Değişikliklerin planlanması veya yeni tesis, proses veya depolama tesislerinin tasarımı için düzenlemeler,

– Öngörülen acil durumların sistematik analizle belirlenmesi ve acil durum planlarının hazırlanması, denetlenmesi ve gözden geçirilmesi için düzenlemeler,

– BKÖP ve GYS’de verilen hedeflerin karşılanmaması durumunda araştırma ve düzeltici faaliyet mekanizmalarını içeren düzenlemeler (bunlar büyük kazaları ve kazaya ramak kalma olaylarını raporlama ve bunları inceleme ve çıkarılan derslere göre takibini yapma sistemini içermelidir),

– BKÖP ve GYS’nin periyodik değerlendirilmesi ve gözden geçirilmesi için düzenlemeler, – Kuruluşta çalışan tüm personelin eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi ve karşılanması için gerekli analiz, plan

ve programlar.

Page 38: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

DOMİNO ETKİSİ: BİLGİ ALIŞVERİŞİ

• Yetkili otorite domino etkileri belirler ve işletmeciden daha fazla

bilgi ister ve operatorleri bilgilendirir. • Önlemlere ilişkin bilgi sağlar ve diğer işletmeler ile bilgi alışverişinde

bulunma ve işbirliğine girilir.• Güvenlik raporu ve acil eylem planlarının değerlendirilmesinde

domino etkilerinin de göz önünde tutulur• Güvenlik raporunun ve tehlikeli maddeler envanterinin halkın

ulaşabileceği şekilde sağlanması için bir prosedür oluşturulması ve halka büyük kaza tehlikeleri hakkında güvenlik bilgilerinin sağlanır.

• Büyük bir kaza olma olasılığının ya da olumsuz sonuçlarının artabileceği kuruluşlar arasında bilgi değişimini sağlayacak prosedürler oluşturulur.

• Denetim sürecinin domino etkilerini kapsayacağına dikkat edilir.

Page 39: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

YÜKSEK TEHLİKE DÜZEYİNE SAHİP TESİSLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ;

1. GÜVENLİK RAPORU 2. BÜYÜK KAZALARIN ÖNLENMESİ İÇİN GÜVENLİK YÖNETİMİ

SİSTEMİNİN DENETİMİ 3. DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI: HAZIRLANMASI, GÖZDEN

GEÇİRİLMESİ VE GÜNCELLENMESİ 4. DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI TATBİKATLARI 5. HARİCİ ACİL DURUM PLANININ HAZIRLANMASI İÇİN ÖĞELER:

HAZIRLIK VE GÜNCELLEME 6. DOMİNO ETKİSİ

Page 40: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

2. GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS)

1.ORGANİZASYON VE PERSONEL• Kuruluşun organizasyon yapısı• Kuruluşun güvenlik kültürü• Güvenlikten sorumlu birim ile o birimde çalişan

personelin görev, yetki ve sorumluluklari• Güvenlik ile ilgili hususların raporlanma prosedürü• Güvenlik için ayrılan kaynaklar• Güvenlik ile ilgili gelişmelerin takibi• Güvenlik bilgi alış-verişi• Eğitim ihtiyaçları• Alt yüklenici yönetimi

Page 41: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS)

2. BÜYÜK KAZA TEHLİKELERİNİN BELİRLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

• Metodoloji• Veri kaynakları• Tehlikelerin belirlenmesi• Risk değerlendirmesi

Page 42: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS)

• İŞLETİM KONTROLÜ• İşletme Prosedürleri• İzleme, kontrol ve alarm sistemleri• Bakım politikası ve uygulanması• Büyük tehlikelerin yönetimine ilişkin görevlerin belirtilmesi• İşletmecinin BKÖP’nin uygulanması için gerekli olan kaynaklarını

tahsisi• Büyük kaza tehlikelerini yönetiminde görev alan kişilerin

faaliyetleri• Çalışanların büyük kaza tehlikelerinin kontrolünde aktif şekilde

görev almasını sağlayacak sistemler• İşletmecinin, diğer kuruluşlarla iletişim ve işbirliği kurabilecek ve

diğer kuruluşların işbirliğine gitmesini sağlayacak düzenlemeler

Page 43: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS)

• İŞLETİM KONTROLÜ • İşletmecinin kendi kuruluşu içerisinde büyük kaza tehlikelerinin kontrolü için gerekli olan

bilgileri başkalarına iletmek için hazırlanmiş düzenlemeler• İşletmecinin, büyük kaza tehlikelerinin kontrolü için gerekli olan iyileştirme çalışmalarını

düzenlemesi ve BKÖP hedefleri konusunda öncelikleri belirlemede kullandığı bir sisteme sahip olmasi

• İşletmecinin; tesisler, prosesler ve depolama mekânları üzerinde yapılacak değişiklikler ve yeni tesislerin, proseslerin ve depolama mekanlarının tasarımına ilişkin planlamalar hakkındaki prosedürleri hazırlaması ve bunları uygulaması

• İşletmecinin, öngörülebilir acil durumların sistematik analizle tespit edilmesi ve acil durum planlarının hazırlanması, test edilmesi ve gözden geçirilmesine yönelik düzenlemelere sahip olması

• İşletmecinin, (A) BKÖP ile belirlenen hedeflere uygunsuzluk durumunda (B) Büyük kazalar ve ramak kala kazalar ile ilgili olarak araştırmalara ve düzeltici eylemlerin yürütülmesine yönelik prosedürler

• BKÖP ve GYS’nin etkinliği ve uygunluğunu sistematik ve bağimsiz şekilde değerlendirmeye yönelik bir prosedür ve (B) Performans ölçümleri ve denetimlerden elde edilen bilgileri kullanarak BKÖP ve GYS’nin gözden geçirilmesine yönelik bir prosedür hazırlanması ve uygulanması

Page 44: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

GÜVENLİK YÖNETIM SİSTEMİ (GYS)

• DEĞİŞİMİN YÖNETİMİ• Organizasyonel değişiklikler,• Tesislerdeki değişiklikler,• Tesisin süreli veya süresiz kapatılması,• Proses değişiklikleri,• Tehlikeli madde depolama kapasitesinde ve

yöntemlerinde yapılacak değişiklikler,• Ekipman değişiklikleri,• Güvenlik ile ilgili belgelerdeki değişiklikler,• Çevresel koşullara bağlı değişiklikler.

Page 45: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI

• Acil durum prosedürleri• Büyük kaza durumuna müdahale organizasyonu• Tesis içi ve saha dışı kaynaklar• Büyük kazaların sonuçlarının hafifletilmesi için

kullanılacak ekipmanların, hedeflenen kullanım alanlarına uygunluğu

• Büyük kaza durumunda yeterli sayıda uygun kişisel koruyucu ekipmanların hazırda bulunması

• Yerel ve diğer itfaiye ekiplerinin kaynakları• Toksik salınımın kontrolu

Page 46: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

D. BONJOUR-2013

KRİZ YÖNETİMİ

Acil Durum Planlaması Kriz Eylem Planlaması

TAHMİN ET

İlk yanıt verenler/ Olay yeri kumandanıKriz Yönetim Konseyi/

Kaza Kumanda Sistemi Kumandanı Commander

Felaket Riski Azaltma Yönetim Konsepti

ÖNLE

HAZIRLAN

Kaza UYGULA

Kriz/Acil durum

Çözüm

Felaket

EYLEM SONRASI ve

DEĞERLENDİRME

ZAYIF SİNYALLER, SÜRÜCÜLER,

İNHİBİTÖRLER, JOKERLER

(TEHLİKELER, TEHDİTLER,

RİSKLER, FIRSATLAR VE

HASSASİYETLER)

aşaması

Kritik kaza

Dönüm noktası

Dönüm noktası

Çözüm

Dönüm noktası

Çözüm

aşaması

aşaması

Politik süreç / Servisler arası beklenmedik durum / Planlama süreci

Page 47: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

DÂHİLİ ACİL DURUM PLANI

• Alıcı ortamın korunması• Çevrenin eski haline getirilmesi• İlk yardım/tıbbi desteği• Yardımcı ekipmanlar için kaynak• İşletmecinin sorumluluğunda bulunan ve acil durum yanıtlarında

kullanılacak olan kaynakların ve diğer ekipmanların bakımı, muayenesi, incelenmesi ve test edilmesi için uygun düzenlemeler

• Tesis içindeki bireylerin acil durum yanıtları konusunda eğitilmesi

• Acil durum planlarının test edilmesi ve revizyonu• Harici acil durum planının hazırlanabilmesi için yeterli miktarda

bilgi• Belirtilen alan içindeki insanlarla ilgili bilgiler

Page 48: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI

D. BONJOUR-2013

Riskler, etkiler

Yöntemler

DEĞERLENDİRMEDEĞERLENDİRME

KARAR VERMEKARAR VERME

EYLEMEYLEM

İDAREİDARE Tahliye

Alarm/uyarı

Saha İçi Planı/Saha Dışı Planı’nın uygulanması

Kriz biriminin yürürlüğe konması

Herbir aktörün sorumluluk ve görevlerinin açıklanması (kontrol listesi)

Takip edilebilirlik

Geri bildirim

Saha içi Planı’nın Kriz Organizasyonu

Page 49: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI

D. BONJOUR-2013

Kriz Birimi

“Müdahale” ekipleri “Müdahale” yöneticisi

UzmanlarKaynaklar

Merkezler Komşular Belediye başkanı

ValiServislerAileler

Lojistik Gözlem Müdahale İşletmeciChief CU ex

CU-İşletmeci

BİRİMİN YÖNLENDİRMESİ

Sekreter İletişim

KRİZ BİRİMİ

D.I.O.

Page 50: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI

D. BONJOUR-2013

Kantitatif analiz yapılmak istenirse kaynak sisteminde bilinmesi gereken birkaç özellik bulunmaktadır.

25 cl

Nominal basınç ve sıcaklık alanı

Kürenin hacmi

Depolanan ürünün durumu

Boru çapı

Anlık basınç ve sıcaklık

Fiili hacim

Sorun anında ürünün durumu

Sorunlu yüzey ve şekil

S

G

L S

G

L

SABİT VERİLER DURUMA ÖZEL VERİLER

S

Page 51: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

51D. BONJOUR-2013

ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI

TEKNİK ÖNGÖRÜ

TAKTİK ÖNGÖRÜ

Yanıt Organizasyonu

Yaralanma yok

Dahili saldırı

Acil Durumlar

Taktik Operasyonlar

Tesislerin beklemeye alınması

Alarmın Değerlendirilmesi

Alarm

Kombine saldırı Kaza

Olay yerine varış

Uzaklık

farkındalık

Page 52: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

HARİCİ ACİL DURUM PLANI

• Harici Acil Durum Eylem Planı ile ilgili genel kurallar• Planda meydana gelecek kazalarla ilgili erken uyarı,

alarm ve devreye alma prosedürleri– Erken uyarı– Müdahale ve koordinasyon– Tesis içi etki azaltma

• Büyük kazaların halk sağlığı yönleri– Halk sağlığı açısından kaynaklanabilecek özel durumlar– Halk sağlığı açısından işletmecilerin görevleri– Halk sağlığı açısından yetkililerin görevleri

• Büyük kazaların çevresel yönleri•

Page 53: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

D. BONJOUR-2013

Kaza

Kriz/kargaşa

Çözüm

Felaket

Dönüm noktasıBüyüme aşaması

Kritik kaza Büyüme

aşaması

Çözüm

Çözüm

Dönüm noktası

Büyüme aşaması

Dönüm noktası

Öngörü ve

Dikkat

SAHA DIŞI PLANIN MÜDAHALE ALANI

Page 54: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

HARİCİ ACİL DURUM PLANI

• Eğitim ve tatbikat• Acil durum planlarının uygulanması• Kamunun bilgilendirilmesi ve uyarılması• Acil servis hizmet birimlerinin bilgi ihtiyaçları• İtfaiyeye verilmesi gereken asgari bilgiler• İtfaiyeye verilmesi gereken alt yapı bilgileri• İtfaiyeye verilmesi gereken diğer bilgiler• Emniyet güçleri verilmesi gereken bilgiler• Ambulans hizmetine verilmesi gereken bilgiler• Sağlık merkezlerine verilmesi gereken bilgiler

Page 55: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI

D. BONJOUR-2013

Saha İçi Planı, genel olarak, aşağıdaki şekilde yapılandırılır:

Bölüm I: AlarmBölüm II: Coğrafi konumBölüm III: Risk değerlendirmesiBölüm IV: Müdahale yöntemleri etüdüBölüm V: Acil durum operasyonlarıBölüm VI: BilgilendirmeBölüm VII: AlıştırmalarBölüm VIII: Acil durum talimatnameleriBölüm IX: Ek haritalar

Page 56: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

ACİL DURUMLARA HAZIRLIK VE YANIT PLANLARI

D. BONJOUR-2013

Sinyal (Tanıklık, dedektör)

1

Alarm ver Yönlendirme Acil durum

yanıtı Makamlar Komşular

Organize et Saha içi planı/

Saha dışı planı İşletmeci kriz

birimi Yedekleme

Koru

Personel

Tesisler

Çevre

3

Önleme(Kumanda merkezi,

nöbetçi ekip)

2

Page 57: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

DOMİNO ETKİSİ

• Kazadan alınan dersler• Domino etkilerinin tespiti• Domino etkilerinin risk analizine

entegrasyonu• Hafifletme

Page 58: HUKUKSAL DEĞERLENDİRME VE SANAYİCİNİN SORUMLULUKLARI  Dr. Zeynep Yöntem Takım Lideri Yardımcısı

58

İlginiz için teşekkürler!