i̇nşaat Mühendi̇si̇ni̇n Hukuki̇ Ve Cezai̇ Sorumluluklari

ŞANTİYE ŞEFİ - DENETÇİ - KONTROL

ELEMANI

İNŞAAT MÜHENDİSLERİNİN HUKUKİ VE

CEZAİ SORUMLULUKLARI

Bahaettin SARI

İnşaat Mühendisleri Odası Proje Koordinatörü ANKARA

İMO Eskişehir Şube, 23 Mayıs 2013

1

Türkiye‘de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları (3458 Müh. Mim. Hak. Kanun - 28.6.1938)

mesleklerinin icrasını iktiza ettiren (gerektiren) işlerle meşgul olabilmeleri ve meslekî tedrisat (öğretim) yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir Odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler. (6235

TMMOB Kanunu-27.1.1954, Madde: 33)

(Ek fıkralar : K.H.K. 66 - 19.4.1983) Kamu Kurumu ve Kuruluşları ile iktisadî Devlet Teşekkülleri ve Kamu iktisadî Kuruluşlarında asli ve sürekli olarak çalışan mühendislik ve mimarlık meslekleri mensuplarının "meslek ve ihtisaslarıyla ilgili odaya girmeleri isteklerine bağlıdır. Ancak bunlar, görevlerinin gereği olan işleri yaparken, mesleki bakımdan, Odaya kayıtlı meslektaşlarının yetkileriyle haklarına sahip ve onların ödevleriyle yükümlüdürler. Bu konuda Türk, Silâhlı Kuvvetleri mensupları ile ilgili hükümler saklıdır.


İNŞAAT MÜHENDİSİ

2

Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hâkim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlâkını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzelkişilikleridir. (Anayasa

Madde;135)

İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI

3


Müellifler ve uygulamada bulunan meslek

mensupları (Şantiye Şefi/Müteahhit) ve Fenni

Mesuller, işlerini İmar Kanununa

(Mühendisliğin Anayasası) ve ilgili diğer

mevzuata uygun olarak gerçekleştirmekten

sorumludur. (3194 İmar Kanunu, Madde;28)

İMAR KANUNU

4


Şantiye şefi: Konusuna ve niteliğine göre

yapım işlerini yapı müteahhidi adına

yöneterek uygulayan, mühendis veya mimar

diplomasına sahip teknik personeldir. (Yapı

Denetimi Uygulama Yönetmeliği, Madde: 3/1-İ)


ŞANTİYE ŞEFİ

5

Bulundurma mecburiyeti:

Yapım işleri yürütülen şantiyede, (yapım işinin

uzmanlık alanına uygun olmak üzere ‘Yapı Müt.

Kayıtları ile Şantiye Şefleri ve Yetki Bel. Ustalar Hak. Yön.; md:10/1’)

mühendis veya mimar diplomasına sahip olmak

üzere bir şantiye şefinin bulundurulması

mecburidir. (Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği, Madde: 9/2)

Yapı müteahhidinin şantiye şefliğini üstlenmesi halinde ayrıca

şantiye şefi bulundurma şartı aranmaz. (Yapı Müt. Kayıtları ile Şantiye

Şefleri ve Yetki Bel. Ustalar Hak. Yön.; md:10/4)


ŞANTİYE ŞEFİ

6

Sözleşme:

Şantiye şefinin yapım işine dair görevi, yapı

ruhsatının alınmasından itibaren başlayıp yapı

kullanma izin belgesinin alınması ile son bulur. (Yapı Müt.Kayıtları ile Şantiye Şefleri ve Yetki Bel.Ustalar

Hak.Yönetmelik, Madde:10/10)

Yapı müteahhidi, inşaatta görevlendireceği

şantiye şefi ile asgari hüküm ve şartları ek-

12'de gösterilen form-10'da belirlenmiş

sözleşmeyi imzalar. (Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği,

Madde: 9/2)


ŞANTİYE ŞEFİ

7

Yetki sınırı:

Şantiye şefinin; aynı anda üslenebileceği

işlerin toplamı 30.000m2 yi ve (Ancak yapım işinin tek

ruhsata bağlı veya toplu yapı niteliğinde olması halinde 30.000m2 yi

geçmeme şartı aranmaz.) beş ayrı yapım işini aşamaz.

Görev yaptığı ilin sınırları dışında başka bir

ilde görev üstlenemez. (Yapı Müt.Kayıtları ile Şantiye Şefleri

ve Yetki Bel. Ustalar Hak. Yönetmelik, Madde:10/5,13)


ŞANTİYE ŞEFİ

8

Görevler:

İmar Kanununa, ilgili diğer mevzuata, uygulama

imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere,

standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak

inşa etmek. (3194 İmar Kanunu, Madde:28)

İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve kusurları,

öneri ve önlemleri belirlemek, yapı müteahhidine

rapor etmek ve şantiyede görev alan ilgili kişilere

bildirmek.

Yetki belgeli usta çalıştırmak.

Mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri almak,

uygulamak ve uygulatmak. (Yapı Müt. Kayıtları ile Şantiye

Şefleri ve Yetki Bel. Ustalar Hak. Yön., Madde:10/6 ve 9)


ŞANTİYE ŞEFİ

9

Yapı denetimine ilişkin görevler:

Yapı denetimi sırasında bizzat hazır bulunarak,

denetimin uygun şartlar altında yapılmasını

sağlamak.

Yapıyı, denetçi mimar ve mühendis ile kontrol ve

yardımcı kontrol elemanlarının (yazılı) talimatlarına

uygun olarak inşa ettirmek.

Yapı denetleme defterini şantiyede muhafaza

etmek, bu defterin ilgili bölümünü ve yapı denetim

kuruluşunca düzenlenen diğer tutanak ile belgeleri

imzalamak.

Bir imalata başlamadan en az bir gün önce,

yapılacak imalatı yapı denetim kuruluşuna (yazılı

olarak) haber vermek. (Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği,

Madde 9/3-6)


ŞANTİYE ŞEFİ

10

İstifa:

Uygulamada, noterlikçe düzenlenen istifanamenin

birer nüshasının gereği için sözleşme imzalanan

yapı müteahhidine, bilgi için ise yapı denetim

kuruluşu, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile yapı

ruhsatı veren İlgili İdareye tebliğ edilmesi halinde

yapı ile ilişik kesilmektedir.

Yapı müteahhidi bu durumu en geç üç iş günü

içinde yapı denetim kuruluşuna bildirir, yapı

denetim kuruluşu ve yapı müteahhidi tarafından

düzenlenen seviye tespit tutanağı ilgili idareye

ibraz edilir. Yeni bir şantiye şefi görevlendirilinceye

kadar, yapı müteahhidi tarafından inşai faaliyet

durdurulur. (Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği, Madde 9/4)

Şantiye şefi olmadan 3 günden fazla inşai faaliyet sürdürülemez!


ŞANTİYE ŞEFİ

11

Yükümlülükler:

4857 sayılı İş Kanununun 81 inci maddesi

(6331-Md:37/ç ile 30.12.2012 de kaldırıldı) kapsamında yer

alan inşaat ve tesisat işlerinde görev yapan

(1.1.2020 tarihine kadar) şantiye şeflerinin iş güvenliği

uzmanlığı belgesine haiz olması zorunludur. (Yapı Müt. Kayıtları ile Şantiye Şefleri ve Yetki Belgeli Ustalar Hak.

Yönetmelik, Madde:10/15)

Not: Bu maddenin yeniden düzenlenmesi gerekiyor!


ŞANTİYE ŞEFİ

12

Yapıyı, tesisatı ve malzemeleriyle birlikte İmar

Kanununa, ilgili diğer mevzuata, uygulama imar

planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere,

standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak

inşa edilmemesine neden olduğu mevzuata

aykırılığı gidermek mecburiyetindedir. (3194 İmar

Kanunu, Madde:28)

Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar

veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür. Zarar

verici fiili yasaklayan bir hukuk kuralı bulunmasa

bile, ahlaka aykırı bir fiille başkasına kasten zarar

veren de, bu zararı gidermekle yükümlüdür. (6098

Türk Borçlar Kanunu, Madde: 49)


ŞANTİYE ŞEFİ

13

Yapı müteahhidi ve onu temsilen

görevlendirilen şantiye şefi, yapım işlerindeki

kusurlardan dolayı müteselsilen sorumludur. (Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği, Madde 9/5)

İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin

yönetiminde görev alan işveren vekilleri, İş

Sağlığı ve Güvenliği Kanununun uygulanması

bakımından işveren sayılır. (6331 İş Sağlığı ve Güvenliği

Kanunu Madde 3/2)


ŞANTİYE ŞEFİ

14

İnşaatta herhangi bir imalata başlamadan en

az bir gün önce, yapılacak imalatı yapı

denetim kuruluşuna haber verilmemesi

halinde işin denetimsiz ilerlemesinden

doğabilecek her türlü sorumluluk yapı

müteahhidine ve onu temsilen görevlendirilen

şantiye şefine aittir. (Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği,

Madde 9/6)


ŞANTİYE ŞEFİ

15

İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin

yönetiminde görev alan işveren vekilleri, İş

Kanununun uygulanması bakımından işveren

sayılır. İş Kanununda işveren için öngörülen

her çeşit sorumluluk ve zorunluluklar işveren

vekilleri hakkında da uygulanır. (4857 İş Kanunu,

Madde: 2)


ŞANTİYE ŞEFİ

16

İnşaat sektöründe diğer sektörlerden 4 kat daha

fazla ölümlü kaza meydana gelmektedir.


İŞ KAZALARI

17

Yükümlülükler:

Proje müelliflerince hazırlanan, yapının inşa

edileceği arsa veya arazinin zemin ve temel

raporları ile uygulama projelerini ilgili

mevzuata göre incelemek, proje müelliflerince

hazırlanarak doğrudan kendilerine teslim

edilen uygulama projesi ve hesaplarını kontrol

ederek, ilgili idareler dışında başka bir kurum

veya kuruluşun vize veya onayına tabi

tutulmadan, ilgili idareye uygunluk görüşünü

bildirmek. (4708 Yapı Denetimi Hak. Kanun, Madde 2/a)


DENETÇİ VE KONTROL ELEMANI

18

Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun

olarak yapılmasını denetlemek. (4708 Yapı Denetimi

Hak. Kanun, Madde 2/c)

Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması

halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye

bildirmek. (4708 Yapı Denetimi Hak. Kanun, Madde 2/g)



19

Yapı denetim kuruluşu denetim faaliyeti

dışında başka ticarî faaliyette bulunamaz. Bu

kuruluşun denetçi mimar ve mühendislerinin,

denetim faaliyeti süresince başkaca meslekî

ve inşaat işleri ile ilgili ticarî faaliyette

bulunmaları yasaktır. (4708 Yapı Denetimi Hak. Kanun,

Madde 3)

Yapı denetim kuruluşu ile denetçi mimar ve

mühendisleri; eylem ve işlemlerinden 3194

sayılı İmar Kanununun fenni mesul için

öngörülen hükümlerine tabidirler. (4708 Yapı Denetimi

Hak. Kanun, Madde 9)



20

Yapı denetim kuruluşları, denetçi mimar ve

mühendisler, proje müellifleri, laboratuvar

görevlileri ve yapı müteahhidi ile birlikte yapının

ruhsat ve eklerine, fen, sanat ve sağlık

kurallarına aykırı, eksik, hatalı ve kusurlu

yapılmış olması nedeniyle ortaya çıkan yapı

hasarından dolayı yapı sahibi ve ilgili idareye

karşı, kusurları oranında sorumludurlar. Bu

sorumluluğun süresi; yapı kullanma izninin

alındığı tarihten itibaren, yapının taşıyıcı

sisteminden dolayı 15 yıl, taşıyıcı olmayan diğer

kısımlarda ise 2 yıldır. (4708 Yapı Denetimi Hak. Kanun,

Madde 3)



21

Disiplin cezaları, meslek mensuplarının TMMOB

Kanununa, Tüzüğüne ya da Ana Yönetmeliğine,

TMMOB Genel Kurul kararlarına, ilgili Odanın

Tüzüğüne ya da Ana Yönetmeliğine, Genel Kurul

kararlarına ya da Yönetmeliklerine aykırı

hareketleri görülenlere, meslekle ilgili işlerde gerek

kasten gerekse ihmal göstermek suretiyle maddi

ya da (Değişik ibare:RG-6/7/2012-28345) manevi zarar

oluşturabilecek davranışta bulunanlara, aktettiği

sözleşmelere uymayan, meslek şeref ve

haysiyetiyle bağdaşmayan hareketleri

saptananlara verilir. (TMMOB Disiplin Yönetmeliği Madde: 3)


MESLEKİ DİSİPLİN CEZASI

22

2012 yılında hakkında soruşturma açılan üye

sayısı:409, Onur Kuruluna sevkedilenler:180,

Disiplin cezası verilenler:170

Bu 170 üyemizden: 84’üne (40’ı UD, 12’si PUD,

8’i KE, 24’ü Diğer,) meslek uygulamasından

yasaklama cezası, 38’ine (35’i PM, 2’si KE, 1’i

ŞŞ) para cezası ve 48’ine yazılı uyarı cezası

verilmiştir.


MESLEKİ DİSİPLİN CEZASI

23

Ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, proje müelliflerine, müteahhidine ve şantiye şefine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere (…) 500 TL’den az olmamak üzere, Imar Kanununun 42. Maddesi uyarınca hesaplanan idari para cezaları uygulanır. (3194 İmar Kanunu, Madde: 28)

19.04.2013 Tarihli Bakanlık Yapı Denetim Kanun Taslağında:

Bu madde uyarınca kuruluşlara idari para cezası verilmesini gerektiren fiilleri işleyen denetçilere, kuruluşlara verilen idari para cezasının beşte biri uygulanır. (Madde:15/5-a)

Bu Kanunla verilen diğer görevlerini yerine getirmeyen denetçilere her bir

görev için 500 TL idarî para cezası verilir. (Madde:15/5-b)


İDARİ YAPTIRIMLAR

24

Tazminat borcu;

Failin eşine, çocuklarına, hatta torunlarına kadar

uzanabilmekte, borçlunun yaşamını yitirmesinden

en geç 3 ay içinde reddi miras yapan mirasçıları

ancak bu borç sorumluluğundan kurtulabilmektedir.

Hukuk davaları için; tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten (deprem tarihi olabilir) başlayarak 2 yılın ve her halde fiilin işlendiği tarihten başlayarak 10 yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarının daha uzun bir zamanaşımı öngördüğü cezayı gerektiren bir fiilden doğmuşsa, bu zamanaşımı uygulanır. (6098 Türk Borçlar Kanunu, Madde: 72)


HUKUKİ YAPTIRIMLAR

25

4708 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması

sırasında, yapı denetim kuruluşunun icraî veya

ihmalî davranışla görevini kötüye kullanan

ortakları, yöneticileri, mimar ve mühendisleri, yapı

müteahhidi, proje müellifi gerçek kişiler ile

laboratuvar görevlileri, 6 aydan 3 yıla kadar hapis

cezası ile cezalandırılır. (4708 Yapı Den. Hak. Kanun, Mad: 9)

İmar kirliliğine neden olma; Yapı ruhsatiyesi

alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan

veya yaptıran kişi, 1 yıldan 5 yıla kadar hapis

cezası ile cezalandırılır. (5237 TCK Madde:184/1)


CEZAİ YAPTIRIMLAR

26

Bir resmi belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek

bir resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde

değiştiren veya sahte resmi belgeyi kullanan kişi, 2

yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (5237 TCK Madde:204/1)

Görevi gereği düzenlemeye yetkili olduğu resmi bir

belgeyi sahte olarak düzenleyen, gerçek bir

belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştiren,

gerçeğe aykırı olarak belge düzenleyen veya sahte

resmi belgeyi kullanan kamu görevlisi 3 yıldan 8

yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (5237 TCK

Madde:204/2)


CEZAİ YAPTIRIMLAR

27

TAKSİR

(2) Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne* aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanunî tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir.

(3) Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi hâlinde bilinçli taksir vardır; bu hâlde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır.

(4) Taksirle işlenen suçtan dolayı verilecek olan ceza failin kusuruna göre belirlenir.

(5) Birden fazla kişinin taksirle işlediği suçlarda, herkes kendi kusurundan dolayı sorumlu olur. Her failin cezası kusuruna göre ayrı ayrı belirlenir.

(5237 TCK Madde:22)


CEZAİ YAPTIRIMLAR

28

*İnşaat mühendisinin dikkat ve özen yükümlülüğü

borcu, nasıl bir yükümlülük? Kime göre dikkat ve özen

yükümlülüğü; hangi seviyedeki bir dikkat ve özen

yükümlülüğü?

Yasa koyucu ve Oda yönetimleri mühendisler için

onların yerine geçip, öngörülebilecek,

öngörülemeyecek pek çok ihtimali dikkate alıp

yönetmelik ve yasalar ortaya koyuyorlar. “Ey

mühendisler, bunlara uyarsanız zaten işi gereği gibi

yapmış olursunuz” demeye getiriyorlar.

Demek ki, mühendisin o öngörme borcu, dikkat ve

özen yükümlülüğü borcu öncelikle yazılı metinlerden

kaynaklanıyor.


CEZAİ YAPTIRIMLAR

29

Taksirli suç için 3 Şartın oluşması

gerekmektedir.

Birinci şart; Suçu Kanunun cezalandırıyor

olmasıdır. Bina çökmesine, toprak kaymasına,

yaralamaya, öldürmeye neden olmak gibi

suçlar Kanunda taksirle işlenebilecek suçlar

olarak sayılmıştır.


CEZAİ YAPTIRIMLAR

30

İkinci şart; Öngörülebilir bir neticenin

öngörülememesidir. İnşaat mühendisi

projeden kaynaklanan bir hatanın binanın

çökmesiyle sonuçlanabileceği öngörebilir.

Almış olduğu mesleki eğitim bunu kendisine

söyler. Buna rağmen, projedeki hatayı

düzeltmediğinde, öngörülebilir olan bir neticeyi

öngörmemiş olmaktadır.


CEZAİ YAPTIRIMLAR

31

Üçüncü şart; Failin Sonuç ile Nedensellik

(illiyet) bağının bulunması (bir bilimsel raporla belgelenmiş

olması) da üçüncü ve son şarttır. Mühendisin

öngörülebilecek olan neticeyi öngörmemesi

nedeniyle dikkatsizlik ve özensizlik biçiminde

ortaya çıkan ölüm, yaralanma yada bina

çökmesi ile sonuç arasında nedensellik

bağının (illiyet bağı) belgelenmiş olması gereklidir.


CEZAİ YAPTIRIMLAR

32

Taksir:

Bir inşaat mühendisi bir bilgisayar

programının hesaplamalarına güvendi,

aslında öngörülebilir olan bir program hatasını

öngöremedi. Bu şekilde bir proje yaptı ve onu

uyguladı, bina yapıldı. Buradaki durum normal

taksirdir.


CEZAİ YAPTIRIMLAR

33

Bilinçli Taksir:

O programın hata da verdiğini, bir

arkadaşından duydu. Birkaç kez hata verdiğini

saptadı ama üzerinde çok durmadı. Aslında,

hata verdiğini öngördü; ancak “Eskişehir’de

zaten deprem olmuyor, bunun verdiği hatalar

ihmal edilebilir nitelikteki sayısal farklılıklar

doğruyor, bir şey olmaz. Ben bunu bir miktar

demir ve beton artırarak gideririm, telafi

ederim” dedi. Buradaki durum ise bilinçli

taksirdir. (5237 TCK Madde-22/3)


CEZAİ YAPTIRIMLAR

34

Taksirle (ölüm yok); Yangına, bina çökmesine,

toprak kaymasına, çığ düşmesine, sel veya

taşkına, neden olan kişi, fiilin başkalarının

hayatı, sağlığı veya malvarlığı bakımından

tehlikeli olması halinde, 3 aydan 1 yıla kadar

hapis cezası ile cezalandırılır. (5237 TCK Madde:171)

Taksirle (ölüm yok) başkasının vücuduna acı

veren veya sağlığının ya da algılama

yeteneğinin bozulmasına neden olan kişi, 3

aydan 1 yıla kadar hapis veya adlî para

cezası ile cezalandırılır. (5237 TCK Madde:89/1)


CEZAİ YAPTIRIMLAR

35

Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, 2

yıldan 6 yıla kadar hapis cezası ile

cezalandırılır. (5237 TCK Madde:85)

Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir

veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir

veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden

olmuş ise, kişi 2 yıldan 15 yıla kadar hapis

cezası ile cezalandırılır. (5237 TCK Madde:85)

Suçun bilinçli taksirle işlenmesi halinde taksirli

suça ilişkin cezalar 1/3 ile 1/2 oranında kadar

artırılarak uygulanır. (5237 TCK Madde-22/3)


CEZAİ YAPTIRIMLAR

36

“(…) Genel bir tehlikeyi içerecek bir biçimde

tahribat ve musibete neden olma suçunun

gerçekleşme anı, sonucun yani tahribat ve

musibetin gerçekleştiği andır, başka bir

deyişle yapının genel bir tehlikeyi içerecek bir

şekilde yıkılması halinde, yapının yıkıldığı

andır. Bu nedenle suç tarihi de yıkılma anıdır,

yasada öngörülen yaralanma yada ölüm

sonucuna yol açtığı anda işlenmiş sayılır. ” (Yargıtay Ceza Genel Kurulu 4.3.2003 tarihli 2002/314E-2003/15K sayılı

kararı)


SUÇ TARİHİ

37

Yerel mahkemelerde yargıçlar kusur oranlarını, bilirkişi raporlarına göre belirlemektedir. İncelenen dosyalarda benzer olaylar arasında teknik sorumlulara atfedilen kusur oranlarının tespitinde gerekli titizliğin gösterilmediği, kusur yükletilemeyecek durumlarda bile az da olsa kusur yükletilmeye çalışıldığı görülmektedir. Ancak, gerek Borçlar Kanunu gerekse Tüketici Koruma Kanunu hükümleri gereğince kusur oranına bakılmaksızın, Karar verilen tazminatın tümü müşterek ve müteselsilen tarafların herhangi birinden tahsil edilebilmektedir.

Teknik sorumlulara hiçbir kusur yükletilmeyecek hallerde bile, küçük de olsa kusur yükletilmesi, karşılayamayacakları bir zararın tamamından sorumlu olmalarına yol açmaktadır.


BİLİRKİŞİ RAPORLARI

38

Yapının yerleşim yerinin doğru seçilip seçilmediği,

Yapının projesinin; bilim, teknik ve yapıldığı tarihteki yasal mevzuata uygun yapılıp yapılmadığı,

Yapının; projesine, bilim, teknik ve yapıldığı tarihteki mevzuata uygun olarak yapılıp yapılmadığı,

Yapının; yapı kullanma ruhsatında belirtilen amaca uygun olarak kullanılıp kullanılmadığı,

Yapıya, kullanım sürecinde gerekli bakım ve korumanın yapılıp yapılmadığı,

Hangi nedenin ortaya çıkan sonuçla nedensellik bağının bulunduğu sorgulanarak yargı süreci başlatılmaktadır.


YARGI SÜRECİ

39

Bir afet/depremde o bölgede faaliyet gösteren

bir inşaat mühendisinin 30-40-50 yapıdan

dolayı ayrı ayrı suçu oluşabilmekte ve aynı

suçtan bile olsa her birinden müstakil davalar

şeklinde ayrı ayrı yargılanmakta, davalar

birleştirilmemektedir.


YARGI SÜRECİ

40

Bir yapımda görev alan İnşaat Mühendisinin aynı

yerde çalışanların kimlik numarası, adres ve

iletişim bilgilerinin bulunduğu bir liste yaparak bir

nüshasını ileride doğabilecek savunma ihtiyaçları

için saklaması hayati önem taşımaktadır. Bir

binanın 10 sene önce şantiye şefliği yada denetim

hizmetinde görev üstlenmiş bulunan inşaat

mühendisi, işin müteahhidi, taşeronu veya

ustalarını kendi lehine tanık sıfatıyla çağırmak

istediği halde hiç birinin ismini bile

hatırlayamamaktadır. Eğer yazılı belge ve

tutanaklar da yoksa belki de haksız yere ağır

cezalara maruz kalabilmektedir.


SONUÇ VE ÖNERİLER

41

Şantiye şefi; hizmet akdiyle çalışmaya

başladığı şantiyede mevzuatın kendisine

verdiği sorumlulukların gereğini daima yazılı

olarak yapmayı/yaptırmayı (Söz dosyaya

girmez.) alışkanlık haline getirmeli, imzası

bulunan belgelerin birer nüshasını kendisi için

saklamalıdır.

Herhangi bir nedenle sorumluluk üstlendiği

yapı ile ilişkisinin kesilmesi aşamasını bizzat

takip ederek sonuçlandırmalı ve belgelerini

saklamalıdır.



42

Fenni mesul denetçi ve kontrol

elemanları; Sorumluluk üstlendikleri

inşaatlarda ilerde sorumlu

tutulacakları mevzuata aykırı

uygulamaları 3 gün içinde ilgili

idareye yazılı olarak bildirmeyi, bu

bildirimin bir suretini ömür boyu

saklamayı alışkanlık haline

getirmelidir.



43

Hepsinden önemlisi, hiçbir

inşaat mühendisinin hukuka

aykırı bir fiille, zarara veya

genel tehlikeyi doğuran bir

tahribata neden

olmamasıdır.



44

Teşekkür Ederim


45

Documents

i̇nşaat Mühendi̇si̇ni̇n Hukuki̇ Ve Cezai̇ Sorumluluklari