100
İNSAN ANATOMİSİ ve FİZYOLOJİSİ Dicle Aras Organizmanın yapısal düzeni, fizyoloji ve anatomi ile ilgili temel kavramlar

İNSAN ANATOMİSİ ve FİZYOLOJİSİ · IX. Kesitsel anatomi (radyolojik anatomi) Bu yöntemler vücudu çeşitliaçılardanmilimetrik ince dilimlere ayrılmasıyla elde edilen görüntülerin

Embed Size (px)

Citation preview

İNSAN ANATOMİSİ veFİZYOLOJİSİ

Dicle Aras

Organizmanın yapısal düzeni, fizyoloji ve anatomi ile ilgilitemel kavramlar

Organizmanın Yapısal Düzeni

3.9.2015 2

Fizyoloji

İnsan organizmasını oluşturan hücre, doku ve organlarınişleyişini, ilişkilerini ve etkileşimlerini inceleyen bilim dalıdır.

Fizyolojik olayların amacı homeostasisi (iç denge) korumaktır.

Organizmadaki tüm olaylar birbiriyle dengeli ve düzenli birşekilde gerçekleşmelidir.

3.9.2015 3

Fizyoloji

Homeostasis; insan vücudunun, iç dengedeki sürekliliğisağlayarak oluşturduğu kendini koruma eğilimidir.

Bu durumu korumak için tasarlanmış mekanizma homeostatikmekanizma olarak adlandırılır.

Homeostatik mekanizma stresi dengeleyemediği zaman hastalıkveya ölüm ortaya çıkabilir.

3.9.2015 4

Fizyoloji

Homeostatik mekanizma; geribildirim sistemi ile çalışır. İki türgeribildirim sistemi vardır. Bunlar;

Pozitif geribildirim sistemi ve

Negatif geribildirim sistemidir.

3.9.2015 5

Fizyoloji

Negatif geribildirim; bu mekanizmanın görevi uygun olmayandeğişikliği önlemektir, böylece mevcut durum korunacaktır.

Bu, negatif geribildirim sistemdir, çünkü düzenleyicinin yanıtıuyaranı geri çevirmektir.

Çoğu homeostatik mekanizma bu şekilde çalışır. Vücut ısısı,kandaki şeker düzeyinin ayarı (glikoz) vb.

3.9.2015 6

Fizyoloji

3.9.2015 7

Fizyoloji

Pozitif geribildirim; sabit durumdan farklılaşmalar yaratan,değişikliklerin şiddetini artıran bir dizi olayı başlatır.

Doğum eylemi süresince bu sistem işler. Bebeğin başı annenin rahimağzını zorlarken bir refleks hareketi rahmin kasılmasına yol açar. Kasılmabebeğin başını tekrar rahim ağzına doğru zorlar. Bu bir diğer kasılma ilesonuçlanır ve pozitif geribildirim bebek doğana kadar sürekli olaraktekrarlanır.

3.9.2015 8

Fizyoloji

3.9.2015 9

Fizyoloji

Egzersiz fizyolojisi; akut ve kronik egzersize maruzkaldıklarında vücudumuzdaki yapılar ve onlarınfonksiyonlarının nasıl etkilendiğinin incelendiğiçalışma alanı.

Spor fizyolojisi; Egzersiz fizyolojisinde oluşankonseptlerin sporcuların antrenmanlarında vesportif performansın artırılması amacıylauygulanmasıdır.

Bu nedenle spor fizyolojisi egzersiz fizyolojisindentüremiştir.

3.9.2015 10

Fizyoloji

Fiziksel aktivite; iskelet kaslarının kasılmasıyla dinlenik düzeyinüzerinde enerji harcaması gerektiren aktivitelerdir.

Egzersiz; fiziksel uygunluğun bir ya da birkaç parametresinikorumak ve geliştirmek amacıyla yapılan planlı fizikselaktivitelerdir.

3.9.2015 11

Fizyoloji

Fiziksel uygunluk; kassal işi tatmin edici düzeyde yapabilmektir.

Günlük işleri canlı ve uyanık yapabilme, boş zamanları eğlenceliaktivitelerle geçirecek enerjiye sahip olabilme ve gün içindebeklenmeyen tehlikeleri karşılayabilecek yeterliliğe sahipolabilme yeteneğidir.

3.9.2015 12

Fizyoloji

Fiziksel uygunluğun unsurları; sağlığa ilişkin unsurlar ve motoruygunluk unsurları olarak iki grupta incelenir.

Sağlığa ilişkin unsurları;kardiyovasküler uygunluk,

kassal uygunluk (kas kuvveti ve dayanıklılığı, esneklik),

vücut kompozisyonu ve biyokimyasal parametrelerdir.

3.9.2015 13

Fizyoloji

Motor uygunluk unsurları;güç,

denge,

koordinasyon,

sürat,

çeviklik ve

reaksiyon zamanıdır.

Kalıtımın biyolojik temellerinden, moleküler biyolojiden canlılarındavranış özelliklerine kadar her şey fizyolojinin konusudur.

3.9.2015 14

Anatomi

Eski Yunanca bir terimdir.

Ana+tome (içinden+kesmek)

İnsan vücudunu oluşturan birimlerin normal şeklini, yapısını,işlevlerini ve aralarındaki ilişkileri inceleyen bilim dalıdır.

Latince karşılığı disseksiyondur (dissection).

3.9.2015 15

Anatomi

Anatomi temelde mikroskobik ve makroskobik olarak ikiyeayrılmıştır.

Anatominin bundan ayrı birçok alt grupları da vardır.

3.9.2015 16

Anatomi - Mikroskobik anatomi

İnsan yapısını mikroskop altında inceler.

Sitoloji (cytology) hücre bilim,

Histoloji (histologia) doku bilim,

iki alt dalıdır.

3.9.2015 17

Anatomi - Makroskobik anatomi

İnsan yapısının çıplak gözle görülebilen oluşumlarını inceler.

3.9.2015 18

Anatominin alt dalları

I. Gelişimsel anatomi

İnsan vücudundaki oluşumların şekil, yapı ve fonksiyonlarınızigottan başlayarak ölüme kadar inceler.

Doğum öncesi, çocukluk, erişkinlik ve yaşlılık dönemi anatomisiolarak dört başlık altında incelenir.

3.9.2015 19

Anatominin alt dalları

a. Embryologia – doğum öncesi dönem anatomisi

Sperm ile oositin birleşerek oluşturdukları zigotu, onunbüyümesini ve gelişimini doğuma (partum) kadar inceler.

3.9.2015 20

Anatominin alt dalları

b. Çocukluk dönemi anatomisi

Doğumdan puberte dönemine kadar süren gelişimi inceler.

c. Erişkin dönemi anatomisi

Erişkin insan vücudunun yapısını inceler.

3.9.2015 21

Anatominin alt dalları

d. Geriatrik anatomi - yaşlılık dönemi anatomisi

Yaşlı insanlarda görülen yapısal değişiklikleri inceler.

3.9.2015 22

Anatominin alt dalları

II. Yüzeyel anatomi

İnsan vücudu üzerinde organları el ve gözle inceleyen anatomidalıdır.

İnsan vücudu inspeksiyon (gözle m.), palpasyon (elle m.),perküsyon (dinleyerek m.) ve öskültasyon (dinleyerek ms.)yöntemleriyle muayene edilir.

3.9.2015 23

Anatominin alt dalları

III. Bölgesel anatomi (anatomia topographic, regionali)

İnsan vücudunu bölgelere ayırır.

Doku ve organları dıştan içe doğru inceler.

3.9.2015 24

Anatominin alt dalları

IV. Fonksiyonel anatomi

İnsan vücudunda bulunan doku ve organların fonksiyonlarını inceler.

3.9.2015 25

Anatominin alt dalları

V. Sistematik anatomi (anatomia systematica)

Organizmada aynı işi yapan doku ve organları ve bunların bir arayagelerek oluşturdukları sistemleri inceler.

3.9.2015 26

Anatominin alt dalları

VI. Karşılaştırmalı anatomi (anatomia comperativa)

Hayvan anatomisini karşılaştırmalı olarak inceler.

VII. Cerrahi anatomi (anatomia chirurgica)

Anatominin cerrahi uygulamalarda nasıl kullanıldığını gösterenalt anatomi dalıdır.

3.9.2015 27

Anatominin alt dalları

VIII.Klinik anatomi

Tüm anatomi bilgilerinin klinikte, canlı üzerinde uygulanmasınıinceleler.

3.9.2015 28

Anatominin alt dalları

IX. Kesitsel anatomi (radyolojik anatomi)

Hastalıkları tanılamada kullanılan bazı yöntemler vardır.

Bunlar; radyoloji, bilgisayarlı tomografi (CT), nükleer manyetikrezonans görüntüleme (NMRI), pozitron emisyon tomografisi(PET), sintigrafi ve ultrasound’dur.

3.9.2015 29

Anatominin alt dalları

IX. Kesitsel anatomi (radyolojik anatomi)

Bu yöntemler vücudu çeşitli açılardan milimetrik ince dilimlereayrılmasıyla elde edilen görüntülerin incelenmesini sağlar.

Radyolojik anatomi bilgisi bu kesitlerin doğru anlamlandırılıpyorumlanmasını sağlar.

3.9.2015 30

Anatominin alt dalları

X. Artistik anatomi

Güzel sanatlarda ressam ve heykeltıraşlar tarafından kullanılır.

XI. Spor anatomisi

Egzersiz ve spor eğitimi veren kurumlarda özellikle hareketsistemini inceleyen bilimdir.

3.9.2015 31

Organizmanın Yapısal Düzeni

Evreni oluşturan her şey, element denilen maddelerdenmeydana gelmiştir.

Bildiğimiz 92 tane element vardır.

Elementler ise atomlardan meydana gelmişlerdir.

Atom, bir kimyasal elementin karakteristik özelliğini taşıyan enküçük parçasıdır.

3.9.2015 32

Organizmanın Yapısal Düzeni

Atom, proton (+), elektron (-) ve nötronlardan (0) oluşur.

Atomun kimyasal özellikleri proton ve nötron sayıları ilebelirlenir.

3.9.2015 33

3.9.2015 34

İnsan Vücudunu Oluşturan Elementler

Oksijen O 65 Hücre solunumu için gereklidir. Suyun bileşenidir.

Karbon C 18 Organik moleküllerin ana maddesidir.

Hidrojen H 10 Birçok organik bileşende bulunur. Suyun bileşenidir.

Nitrojen N 3 Tüm protein ve nükleit asitlerin bileşenidir.

Kalsiyum Ca 1.5 Kemik ve dişlerin yapısal bileşenidir. Kas kasılmasında ve kan pıhtılaşmasında önemli rol oynar.

Fosfor P 1 Nükleit asit bileşendir. Kemiğin yapı taşlarındandır. Enerji transferinde önemlidir.

Potasyum K 0.4 Hücrenin temel pozitif iyonudur. Sinir ve kas işlevlerinde rol oynar.

Sülfür S 0.3 Çoğu proteinlerin bileşenidir.

Sodyum Na 0.2 Doku sıvılarının temel pozitif iyonudur.

Magnezyum Mg 0.1 Kan ve diğer vücut dokuları için gereklidir.

Klor Cl 0.1 Doku sıvılarının temel negatif iyonudur.

Demir Fe 0.- Hemoglobin ve miyoglobin ve bazı enzimlerin bileşenidir.

İyot I 0.- Troid hormonunun bileşenidir.

Organizmanın Yapısal Düzeni

Elektrik yüklü atoma iyon denir. İyonlar katyon (+) ve anyon (-)olmak üzere iki gruptur.

Organizma yapısının hiyerarşik düzeni;

Atom Molekül Makro molekül Organel

Hücre Doku Organ Sistem

Organizma

3.9.2015 35

Organizmanın Yapısal Düzeni

3.9.2015 36

Organizmanın Yapısal Düzeni

Atomlar bazı fiziksel ve kimyasal kurallara göre moleküllerioluştururlar.

Atom ve moleküller hücre içindeki tüm biyokimyasal olaylarıngelişmesini sağlarlar.

İnsan vücudunda farklı tiplerde toplamda yaklaşık yüz trilyonkadar hücre bulunur.

3.9.2015 37

Organizmanın Yapısal Düzeni

Belirli fonksiyonları yerine getirmek için uzmanlaşmış hücregruplarına doku denir.

Dokular organize olup birlikte çalışarak organları meydanagetirirler.

Belli dokular ve organlar da birlikte çalışarak sistemlerioluştururlar.

3.9.2015 38

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler

Deri Sistemi

Hareket Sistemi

Solunum Sistemi

Dolaşım Sistemi

Sindirim Sistemi

3.9.2015 39

Boşaltım Sistemi

Üreme Sistemi

Endokrin Sistemi

Sinir Sistemi ve Duyu Organları

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler

Deri Sistemi

Vücudu dış etkenlerden korur.

Vücut ısısını dengelemeye yardım eder.

Periferden dokunma, ağrı, ısı ve basınç duyusunu alır.

3.9.2015 40

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler

Hareket Sistemi

Aktif ve pasif hareket sistemi olarak incelenir.

Kemikler, ligamentler, kıkırdak doku ve eklemler pasif bölümünüoluşturur.

Kaslar, tendonlar, tendon kılıfları ve bursa gibi yapılar ise aktifbölümünü oluşturur.

3.9.2015 41

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler

Solunum Sistemi

Hava yollarından ve akciğerlerden oluşur (ağız, burun, larinks,trakea, bronşlar, bronşioller, alveoller).

Kana oksijen sağlar ve vücuttaki karbondioksitin dışarı atılmasınısağlar.

3.9.2015 42

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler

Dolaşım Sistemi

Kalp ve kan damarlarından oluşmuştur (Lenfatik).

Damarlar besinleri ve oksijeni hücrelere iletirler ve atıklarıorganizmadan dışarı taşırlar.

3.9.2015 43

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler

Sindirim Sistemi

Sindirim kanalı (ağız, farinks, mide, ince ve kalın bağırsaklar,anüs) ve sindirim bezlerinden oluşur.

Besinlerin kan içinde emilebilmesi için yiyecekleri öğütür ve atıkmaddeleri organizmadan dışarı taşır.

3.9.2015 44

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler

Boşaltım Sistemi

Vücudun elektrolit ve sıvı dengesini ayarlar.

Böbrekler zararlı maddeleri ve suyu kandan süzer, kanınbileşimini ayarlar.

Üriner sistemin diğer bileşenleri aracılığıyla da idrarın dışarıatılmasını sağlar.

3.9.2015 45

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler

Üreme Sistemi

Kadın ve erkek üreme sistemleri, iç ve dış genital organlardanmeydana gelmiştir.

Erkek üreme sistemi sperm üretir ve iletir.

Kadın üreme sistemi yumurta üretir ve döllenmiş yumurtanınyerleşmesini ve gelişmesini sağlar.

3.9.2015 46

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler

Endokrin Sistemi

Hormon denilen kimyasal maddeleri salgılayan doku vebezlerden oluşur.

Tüm sistemlerle birlikte çalışır.

Metabolik aktiviteyi düzenler.

3.9.2015 47

Organizmanın Yapısal Düzeni - Sistemler

Sinir Sistemi ve Duyu Organları

Beyin, beyincik, omurilik, duyu organları ve sinirlerden meydanagelir.

Vücuttaki tüm aktiviteleri düzenler.

Organizmanın bulunduğu ortama uyum sağlaması sinirsisteminin başlıca görevidir.

3.9.2015 48

Organik ve İnorganik Bileşenler

Kimyasal bileşenler iki grupta toplanır.

1. Organik Bileşenler

2. İnorganik Bileşenler

3.9.2015 49

Organik Bileşenler

Karbon elementi içeren geniş, karmaşık moleküllü bileşenlerdir.

Organik bileşenler vücudun kimyasal yapı taşlarıdır vemetabolizma için gerekli enerjiyi üretirler.

Yaşam ve yaşamın devamı için gerekli olan kimyasal reaksiyonlarıbaşlatır ve düzenlerler.

3.9.2015 50

Organik Bileşenler

Organik bileşikler dört ana grupta incelenirler. Bunlar;

1. Karbonhidrat

2. Lipit

3. Protein

4. Nükleit asit

3.9.2015 51

Organik Bileşenler

1. Karbonhidrat

Karbon en çok karbon, hidrojen ve oksijen ile birleşir.

Karbon, hidrojen ve oksijen içeren bileşiklere karbonhidratdenir.

3.9.2015 52

Organik Bileşenler

1. Karbonhidrat

Nişasta ve selüloz çok büyük ve karmaşık karbonhidratmoleküllerdir.

Basit şekerler de karbonhidrat molekülüdür ve vücut tarafındanyakıt molekülleri olarak ve enerji depolamak için kullanılırlar.

3.9.2015 53

Organik Bileşenler

2. Lipit

Bunlar da karbon, hidrojen ve oksijen içeren hidrokarbontürevidir. Bu elementlere fosfor ve azot da eklenebilir.

Lipitler suda çözülmezler.

3.9.2015 54

Organik Bileşenler

2. Lipit

Nötral yağlar lipitlerin bir grubudur.

Yağlar; organizmada enerji depo maddesi olarak görev yaparlar.

3.9.2015 55

Organik Bileşenler

3. Protein

Karbon, hidrojen, oksijen ve azot içerirler. Birçok protein kükürtde içerebilir.

Bu elementler proteinlerin yapı taşları olan amino asitlerinbirleşenleridir.

3.9.2015 56

Organik Bileşenler

3. Protein

Proteinler enzim ve katalizör olarak kimyasal reaksiyonlarıdüzenlerler.

Hücre fonksiyonunu büyük ölçüde belirleyen faktör hücredekiprotein miktarı ve çeşididir.

3.9.2015 57

Organik Bileşenler

4. Nükleit asit

Kalıtım üniteleri olan genleri oluşturan materyallerdir. Nükleitasitler genetik bilginin; Saklanması,

Çoğaltılması (replikasyonu),

Çeşitliliği (rekombinasyonu),

Aktarılması (transmisyonu) görevlerini üstlenirler.

3.9.2015 58

Organik Bileşenler

4. Nükleit asit

Nükleit asitler iki grupta incelenir. Bunlar;

Deoksiribonükleit asit (DNA)

Ribonükleit asit (RNA)

3.9.2015 59

İnorganik Bileşenler

Karbon elementi içermeyen küçük ve basit bileşenlerdir (su, tuz,basit asit ve bazlar).

İnorganik maddelere;Hücre zarından içeri ve dışarı madde taşınmasında,

Elektrolit-sıvı dengesinin kurulmasında ihtiyaç duyulur.

3.9.2015 60

Anatomik Pozisyon

Anatomi tanım bilimidir.

Vücudun bütününe ve yapıların birbirlerine olan pozisyonlarınıbelirlemek için tek anlamlı terim ve tanımlar kullanılır.

Bu tanımların tamamı anatomik pozisyona göre yapılır.

3.9.2015 61

Anatomik Pozisyon

Ayakta dik duran, başdik, yüz karşıya dönük,kollar iki yanda sarkık,avuç içleri karşıya dönükve ayakların topuklardanbitişik olduğu pozisyonadenir.

3.9.2015 62

Anatomik Düzlemler

1. Sagital düzlem (planum sagittale)

Önden arkaya, yukarıdan aşağıya doğru olan düzlemdir.

Vücudu sağ-sol parçalara böler.

3.9.2015 63

Anatomik Düzlemler

2. Frontal düzlem (planum frontale, koronal)

Sağdan sola veya soldan sağa, yukarıdan aşağıya doğru olandüzlemdir.

Vücudu ön-arka parçalara ayırır.

3.9.2015 64

Anatomik Düzlemler

3. Transvers düzlem (planum transversum, horizontal)

Yere paralel uzanan düzlemdir.

Vücudu üst ve alt parçalara böler.

3.9.2015 65

Anatomik Düzlemler

3.9.2015 66

Anatomik Eksenler

1. Vertikal eksen (axis verticalis)

Vücutta yukarıdan aşağıya ve yere dik olan eksendir.

3.9.2015 67

Anatomik Eksenler

2. Sagital eksen (axis sagittalis)

Vücutta önden arkaya ve yere paralel olan eksendir.

3.9.2015 68

Anatomik Eksenler

3. Transvers eksen (axis transversalis)

Vücutta sağdan sola veya soldan sağa ve yere paralel olaneksendir.

3.9.2015 69

Anatomik Eksenler

3.9.2015 70

Anatomik Bölgeler

I. Kaput (caput, baş)

II. Kollum (collum, boyun)

III. Trunkus (truncus, gövde)I. Toraks (thorax, göğüs kafesi)

II. Dorsum (dorsum, sırt)

III. Abdomen (abdomen, karın)

IV. Pelvis (pelvis, leğen)

3.9.2015 71

Anatomik Bölgeler

IV. Regio membri süperiorisI. Omos (omuz)II. Brachium (kol)III. Antebrchium (önkol)IV. Manus (el)

V. Regio membri inferiorisI. Gluteus (kalça)II. Femur (uyluk)III. Crus (bacak)IV. Pedis (ayak)

3.9.2015 72

Anatomik Bölgeler

3.9.2015 73

Anatomik Boşluklar

İç organların yerleştiği boşluklara kavitas (cavitas) denir.

İki ana vücut boşluğu vardır. Bunlar;

Cavitas dorsalis (arka boşluk)

Cavitas ventralis (ön boşluk)’dir.

3.9.2015 74

Anatomik Boşluklar – Cavitas dorsalis

Birbiriyle bağlantılı iki boşluk halindedir.

Kafatası içinde kalan kısmı cavitas cranii (kavitas krani, kafatasıboşluğu)’dir. Burada beyin bulunur.

Omurgalar içinde kalan bölümü ise canalis vertebralis’dir(kanalis vertebralis, omurga kanalı). Burada omurilik bulunur.

3.9.2015 75

Anatomik Boşluklar – Cavitas dorsalis

3.9.2015 76

Anatomik Boşluklar – Cavitas ventralis

Gövdenin ön kısmında bulunur. Diyafragma ileüst ve alt olarak ikiye ayrılmıştır.

Üst boşluğa cavitas thoracis (kavitas torasis,göğüs boşluğu) alt boşluğa ise cavitasabdominalis (kavitas abdominalis, karınboşluğu) denir.

Karın boşluğunun altında da cavitas pelvis(kavitas pelvis, leğen boşluğu) bulunur.

3.9.2015 77

Anatomik Boşluklar – Cavitas ventralis

3.9.2015 78

Anatomik Boşluklar – Cavitas ventralis

Cavitas thoracis’de akciğerler, kalp, yemekborusu, soluk borusu ve büyük damarlar,

Cavitas abdominalis’de mide, ince ve kalınbağırsaklar, karaciğer, safra kesesi, dalak,pankreas, böbrekler, böbrek üstü bezleri ve aortbulunur.

3.9.2015 79

Anatomik Boşluklar – Cavitas ventralis

Cavitas pelvis’de ise idrar kesesi ve borusu, incebağırsak kıvrımları, rektum ile kadında uterus,tüpler ve yumurtalıklar, erkekte sperm kanalı veprostat bezi bulunur.

3.9.2015 80

Yer ve Yön Bildiren Anatomik Terimler

Superior (üst,üstte)

Anterior (ön, önde)

Medial (orta hatta yakın)

Internal (hacmin içindeki)

Dextra (sağ)

Superficial (yüzeyel)

Proximal (gövdeye yakın üst uç)

Inferior (alt, altta)

Posterior (arka, arkada

Lateral (orta hatta uzak)

External (hacmin dışındaki)

Sinistra (sol)

Profundus (derin)

Distal (gövdeye uzak alt uç)

3.9.2015 81

Yer ve Yön Bildiren Anatomik Terimler

Medianus (tam ortadaki)

Intermedius (iki oluşum

arasındaki)

Visceralis (iç organlarlailgili)

Centralis (merkezdeki)

Periphericus (uzaktaki)

Peripheralis (çevresel)

Ventralis (karın tarafında)

Dorsalis (sırta ait)

Thorocalis (göğüskafesinde)

Abdominalis (karıniçinde)

Margo (kenar)

Cranialis (başa ait, baş tarafında)

Corpus (cisim)

Extremites (uç)

3.9.2015 82

Yer ve Yön Bildiren Anatomik Terimler

Caudalis (ayak ucuna yönelik, bir organın altında)

Planta (ayak tabanı)

Palma (el ayası)

Collum (boyun)

Facies (yüz)

Truncus (gövde)

Sagitalis (oksal, ok yönü)

Transversalis (enine)

Vertikalis (düşey)

Horizontalis (yatay)

Apix (tepe)

Apicalis (tepede)

Basis (taban)

Basalis (tabanda)

3.9.2015 83

Yer ve Yön Bildiren Anatomik Terimler

Ipsilateralis (aynı tarafta)

Contralateralis (karşı tarafta)

Longutudinalis (boyuna)

Nukleus (çekirdek)

Nukleolus (çekirdekçik)

Arteria (atardamar)

Vena (toplardamar)

Ligament (bağ)

Articulatio (eklem)

Ductus (boru, kanal)

Vesicula (küçük kesecik)

Muskulus (kas)

Nervus (sinir)

Glandula (bez)

Ganglion (düğüm)

Regio (bölge)

Foramen (delik)

3.9.2015 84

Yer ve Yön Bildiren Anatomik Terimler

3.9.2015 85

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

Flexion (fleksiyon): Eklem açısının küçüldüğü bükme hareketi.

Hiperfleksiyon aşırı bükülme demektir.

Lateral fleksiyon yanlara bükülme anlamına gelir.

3.9.2015 86

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

3.9.2015 87

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

Plantar flexion: Ayak tabanına doğru yapılan bükme hareketidir.Ayak ucu yukarı hareket eder.

Dorsi flexion: Ayağın sırtına doğru yapılan bükme hareketidir.Ayak ucu aşağı hareket eder.

3.9.2015 88

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

3.9.2015 89

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

Extantion (ekstantiyon): Eklem açısının büyüdüğü germehareketi.

Hiperekstansiyon aşırı germe anlamına gelir.

Lateral ekstansiyon yanlara germe demektir.

3.9.2015 90

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

3.9.2015 91

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

Abduction (abduksiyon): Orta hattan uzaklaşma hareketidir.

Adduction (adduksiyon): Orta hatta yaklaşma hareketidir.

3.9.2015 92

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

3.9.2015 93

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

Rotation (rotasyon): Bir eklemin kendi ekseni etrafında yaptığıdönme hareketidir.

Dönme hareketi mediale doğru oluyorsa buna iç rotasyon denir.

Dönme hareketi laterale doğru oluyorsa buna dış rotasyon denir.

3.9.2015 94

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

Başı ve boynu sağa-sola çevirme hareketine sağa-sola rotasyondenir.

Önkoldaki iç rotasyona pronation (pronasyon), dış rotasyona isesupination (supinasyon) denir.

3.9.2015 95

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

3.9.2015 96

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

Circumduction (sirkumdiksiyon): Bir nokta etrafında yapılandairesel dönme hareketidir.

Opposition (oppozisyon): El baş parmağının diğer parmaklarayaklaşma hareketidir.

Reposition (repozisyon): El baş parmağının diğer parmaklardanuzaklaşma hareketidir.

3.9.2015 97

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

3.9.2015 98

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

Inversion (inversiyon): Ayağın ön kısmını aşağı ve içe döndüren,küçük parmak tarafına yatma hareketidir. Ayak tabanı medialedöner.

Eversion (eversiyon): Ayağın ön kısmını yukarı ve dışa döndüren,baş parmak üzerine yatma hareketidir. Ayak tabanı laterale döner.

3.9.2015 99

Hareket Bildiren Anatomik Terimler

3.9.2015 100