Integracija IT i bibliotečkih resursa i njihova uloga u ...jedan od najpopularnih internet alata za ocjenu kvaliteta naučnika, vjerovatno zato što je njegovo korištenje besplatno,

8. međunarodna konferencija BAM 2014 – Kvalitet usluga i standardi

93

Integracija IT i bibliotečkih resursa i njihova uloga u rangiranjima

univerziteta

Prof. dr. sc. Samir Lemeš

Univerzitet u Zenici

Zenica, Bosna i Hercegovina

[email protected]

Sažetak

Uloga univerzitetskih biblioteka se značajno promijenila rastom upotrebe informacionih

tehnologija (IT) u svim aspektima nastavnih i naučno-istraživačkih djelatnosti. Ulogu

biblioteke kao riznice naučnih znanja i stručne literature u mnogome je zamijenio internet. S

druge strane, korištenje interneta kao jedinog izvora informacija za istraživački rad dovelo je

do novih problema, kao što su plagijarizam, kršenje autorskih prava, predatorska izdavačka

djelatnost, te generalna degradacija kvaliteta univerziteta. Jedan od načina poticanja

unapređenja kvaliteta su rangiranja univerziteta, kojima se danas pridaje sve veći značaj.

Kriteriji za rangiranje se razlikuju, a najčešći kriterij je mjera utjecaja istraživača, odnosno

citiranost. U ovom radu su opisani najčešći problemi s kojima se susreću univerziteti u

postizanju boljeg ranga, kao i načini prevazilaženja tih problema. Posebno je opisana uloga

univerzitetskih biblioteka i njihova integracija s IT servisima kao jedan od mogućih načina

unapređenja kvaliteta visokoškolskih ustanova kao obrazovnih i istraživačkih institucija.

Ključne riječi: informacione tehnologije, biblioteke, rangiranje univerziteta, otvoreni pristup

Uvod

Univerziteti koriste rangiranje univerziteta kao jedan od marketinških alata, prvenstveno za

motivisanje potencijalnih studenata kod izbora univerziteta na kojem žele studirati. U ovom

radu se pokušala povezati bibliotečka djelatnost sa IT servisima, kako bi se utvrdilo da li i

koliko te djelatnosti utječu na rangiranje univerziteta.

Integracija IT i bibliotečkih djelatnosti počinje od informatizacije biblioteka [13, 14, 15, 16],

ali se ne završava samo na prostoj tehnološkoj podršci svakodnevnom radu biblioteka, nego

podrazumijeva čak promjenu paradigme i uloge moderne univerzitetske biblioteke. Istraživači

koriste resurse i usluge biblioteke za različite svrhe: za pretraživanje i pregledanje naučnih

časopisa, za traženje savjeta od informacijskih stručnjaka, ili samo za korištenje mirnog

prostora za učenje daleko od svakodnevnih obaveza. Mnogi naučnici se još uvijek oslanjaju

isključivo na fizičke resurse biblioteke, ali je čak i oni koji su skloniji digitalnim izvorima

svejedno vide kao simbol u intelektualnom središtu univerziteta, odnosno kao izraz onoga što

univerzitet predstavlja [20].

Uloga univerzitetskih biblioteka s aspekta IT

Do pojave informaciono-komunikacionih tehnologija, biblioteke su bile jedine riznice znanja.

Danas se za traženje informacija daleko više koristi internet, a veliki broj naučnih časopisa

prelazi na isključivo digitalna izdanja. Tehnologija digitalne štampe "print-on-demand" je

učinila irelevantnim pojam "tiraž". Korištenjem modernih digitalnih štamparija moguće je za


94

veoma kratko vrijeme odštampati i uvezati onoliko primjeraka koliko je naručeno, a cijena

štampanja po primjerku se ne razlikuje za 1, 10 ili 1.000 primjeraka.

Ulogu biblioteka u osnovnim i srednjim školama je u svojoj disertaciji obradila Helen Boelens

[3]. Ukazala je na neizbježne veze obrazovnog procesa i uloge biblioteke kao izvora

informacija. Slično istraživanje je provedeno i u [10], gdje je autor obradio i univerzitetske

biblioteke, njihove specifične potrebe i ulogu informacionih ali i komunikacionih tehnologija.

Rehman je u [19] otišao korak dalje, pomjerajući ulogu biblioteke iz centra za "upravljanje

informacijama" u centar za "upravljanje znanjem". U IFLA izvještaju [8] je specifičnost

univerzitetske biblioteke u odnosu na opće biblioteke vezana samo za fokusiranje bibliotečke

građe na naučne časopise.

Moglo bi se reći da univerzitetske biblioteke danas imaju dvojaku ulogu:

Izvor aktuelnih, relevantnih informacija za studente i istraživače

Repozitorij rezultata istraživanja (elaborati, teze i disertacije)

Osnovna uloga biblioteke je da pruži svojim korisnicima sve vrste dostupnih informacija, bilo

štampanih, bilo elektronskih, na vremenski ograničeno korištenje, umjesto da ih korisnici

kupuju u trajno vlasništvo. Upravo korisnici univerzitetskih biblioteka, koji su usmjereni više

ka istraživačkom radu, moraju pročitati veliki broj knjiga, naučnih radova, zbornika, standarda

i sličnih materijala, kako bi obezbijedili ulazne podatke za svoja istraživanja. Često su ti

materijali skupi ili nedostupni u dovoljnom broju primjeraka, tako da su biblioteke neizbježan

element akademske djelatnosti.

Druga, ne manje važna uloga univerzitetske biblioteke je da obezbijedi diseminaciju znanja i

dostignuća visokoškolske ustanove. Tu ulogu obavlja tako što ona predstavlja repozitorij

naučnih djela, koji je najčešće otvoren za studente i istraživače, a nerijetko i za širu naučnu

javnost. Nisu svi univerziteti spremni na takav pristup, neki zbog tehničkih prepreka, a neki i

zbog politike zaštite autorskih prava [7]. Međutim, studija iz 2005. godine je pokazala da je već

tada u Velikoj Britaniji bilo neočekivano mnogo digitalizirane bibliotečke građe [4].

Da bi se ovdje pomenute dvije uloge univerzitetske biblioteke ostvarile, poseban značaj ima

informatizacija univerzitetskih biblioteka, koja je dvosmjerna:

Omogućava pristup on-line izvorima informacija

Povećava diseminaciju vlastitih naučnih rezultata

Elektronska forma bibliotečke građe pruža mogućnost diseminacije koja je praktično

beskonačna, ali to za sobom nosi sasvim nove izazove i probleme. Prvi problem je pitanje

zaštite autorskih prava, koje mora ići ukorak s razvojem tehnologije, a drugi problem je

pouzdanost takvih informacija, jer nisu svi on-line izvori pouzdani i relevantni. Najbolji primjer

za to je Wikipedia, koju autori često koriste kao izvor informacija, ne vodeći računa da otvoreni

karakter te digitalne enciklopedije omogućava velike manipulacije. Praktično svako može

dodavati i mijenjati te podatke, što je čini apsolutno nepouzdanim izvorom informacija, jer

postoji velika mogućnost falsificiranja, ali i zloupotrebe tih podataka.

Iscrpna lista akademskih servisa, pretraživača i repozitorija je data u [27]. Od svih nabrojanih,

jedan od najpopularnih internet alata za ocjenu kvaliteta naučnika, vjerovatno zato što je

njegovo korištenje besplatno, je Google Scholar. Taj servis automatski utvrđuje indeks

citiranosti, na osnovu rezultata pretraživanja koje izvrši računarski program. Upravo se broj

citata sa tog servisa koristi u nekim popularnim rang listama. Međutim, taj servis je prilično

nepouzdan, jer on indeksira sve materijale dostupne na internetu. Tu svakako treba spomenuti

lažne naučne radove. S ciljem raskrinkavanja naučne konferencije, čiji su organizatori

prihvatali radove lošeg kvaliteta, grupa autora sa Massachusetts Institute of Technology je


95

razvila software za generisanje lažnih naučnih radova SCIgen [21]. Tako generisane radove,

koji sadrže besmisleni tekst, formule i ilustracije, ali koji imaju formu uobičajenu za naučne

radove, oni su slali na konferencije, postavljali na internet repozitorije i tako vještački

povećavali vlastiti indeks citiranosti. Na slici 1 prikazan je primjer generisanja takvog rada,

gdje su navedeni autori koji nikako nisu mogli zajedno napisati rad. U software za generisanje

upišu se imena autora, nakon čega se dobije besmisleni tekst koji na prvi pogled izgleda kao

ozbiljno naučno djelo. Servis Google Scholar takav članak ne može razlikovati od pravog

naučnog djela, što znači da su sva rangiranja koja koriste te rezultate u najmanju ruku upitna.

Slika 1. Primjer generisanja lažnog naučnog rada [21]

Plagijarizam i autorska prava

Značajan nedostatak veće on-line dostupnosti naučnih radova je češće plagiranje i kršenje

autorskih prava. Iako postoje komercijalni servisi za provjeru plagijarizma, mentori i recenzenti

koji vrše kontrolu kvaliteta naučnih radova, su ograničeni pristupom takvim servisima, ili

pristupom naučnim radovima koje plagijatori koriste bez dozvole.

Inicijative otvorenog pristupa (open-access) povećavaju dostupnost rezultata naučnih

istraživanja i povećavaju šanse autorima da ih neko citira i tako im podigne naučni rejting.

Veliki broj izdavača danas nudi izbor objavljivanja naučnih radova na dva načina: objavljivanje

s otvorenim pristupom (troškovi tada padaju na autore, i često se kreću i do nekoliko hiljada

američkih dolara) ili objavljivanje tako da je pristup radovima dozvoljen samo pretplatnicima

(troškovi objavljivanja i distribucije se prenose na pretplatnike, odnosno čitaoce). Međutim,

radovi koji su dostupni s otvorenim pristupom tako mogu postati meta plagijatora.


96

Slika 2. Ponuda za izradu naučnih radova na on-line servisu za kupoprodaju [12]

U zemljama Zapadnog Balkana, takva vrsta neetičnog izdavaštva je toliko prisutna, da se čak i

na servisima za kupoprodaju roba i usluga mogu naći oglasi za izradu svih vrsta radova za

određenu sumu novca. Na slici 2 je prikazan jedan takav oglas, koji se već duže vrijeme nalazi

na internetu. Koristeći izvore s otvorenim pristupom, "vješti" plagijatori mogu za relativno

kratko vrijeme napraviti i prodati rad, koji onda zahtijeva poseban oprez i umijeće mentora ili

recenzenta kako bi se takva prevara otkrila.

Predatorska izdavačka djelatnost

Neki izdavači su iskoristili inicijativu otvorenog pristupa za brzo bogaćenje, naplaćivanjem

troškova objavljivanja čak i radova koji ne prođu strogi filter recenzija. Danas nema člana

akademske zajednice koji nije dobio e-mail sa ponudom za objavljivanje u nekom časopisu ili

zborniku radova, za manju ili veću svotu novaca. Beall’s List of Predatory Publishers [2] na

osnovu 25 kriterija ocjenjuje izdavače i održava listu takozvanih "predatorskih" izdavača,

odnosno izdavača za koje je utvrđeno da ne vrše skoro nikakvu kontrolu kvaliteta radova koji

se objavljuju, ali zato naplaćuju troškove objavljivanja i tako stiču ekstra profit na nezakonit

način, te kompromituju i autore i institucije u kojima su ti autori angažovani.

Najpoznatiji časopisi balkanskih predatorskih izdavača su TTEM i HealthMED iz BiH, te

Metalurgia International iz Rumunije. Sva tri časopisa su bila uvrštena u listu indeksiranih

časopisa Thomson Reuters Web of Science [23], ali su nakon utvrđenih neregularnosti uklonjeni

s te liste. Prije raskrinkavanja, izdavači tih časopisa su iz svoje indeksiranosti ostvarili veliki

profit, jer su naplaćivali izdavanje radova bez obzira na kvalitet. Na slici 3 prikazan je dio rada

koji je objavljen u rumunskom časopisu [5], a koji sadrži besmislen tekst, sa navedenom

literaturom koja obuhvata dječije magazine i izmišljena djela naučnika koji su živjeli u

različitim stoljećima, a tu su navedeni kao koautori zajedničkih radova. Nakon prihvatanja tog

rada, koji očigledno nije prošao nikakvu recenziju, nego je samo bilo važno da autori plate

troškove objavljivanja, časopis je nestao s interneta, ali je tako kompromitovao veliki broj

autora koji su platili objavljivanje u tom "indeksiranom časopisu", kako bi stekli uslove za

izbore u akademska zvanja.


97

Slika 3. Raskrinkavanje predatorskih izdavača kvazinaučnim radovima [5]

Rangiranje univerziteta

Početkom XXI vijeka u zemljama Zapadnog Balkana zabilježena je nagla ekspanzija otvaranja

novih univerziteta, kako državnih, tako i privatnih [9]. Pitanje je koliko među tim

visokoškolskim institucijama stvarno ima kvaliteta i kako se mjeri taj kvalitet.

Pitanjima rangiranja su se bavili mnogi autori [9, 11, 22, 26], ali i institucije kao što je European

University Association [17, 18]. U Australiji je čak razvijen model rangiranja na osnovu kojeg

se vrši finansiranje pojedinih visokoškolskih institucija [6].

Iako postoji više rang listi univerziteta, najpoznatija je svakako ShangaiRanking lista. Pored

ShangaiRanking liste, koja obuhvaća samo 500 najboljih svjetskih univerziteta, jedan od

najčešće eksploatisanih servisa za rangiranje univerziteta je španski Webometrics, koji koristi

četiri kriterija za rangiranje preko 12 hiljada univerziteta iz cijelog svijeta.

Kriteriji rangiranja ARWU (ShangaiRanking) liste su [1]:

10% Quality of Education: Broj alumnija s Nobelovom ili Fields Medal nagradom

20% Quality of Faculty 1: Osoblje s Nobelovom ili Fields Medal nagradom

20% Quality of Faculty 2: Broj visoko citiranog osoblja iz 21 naučne oblasti, prema

Thomson ISI indeksu

20% Research Output 1: Broj radova objavljenih u časopisima Nature ili Science

20% Research Output 2: Broj radova indeksiranih u SCIE i SSCI

10% Per Capita Performance: Ukupni zbir prethodno nabrojanih bodova podijeljen s

brojem zaposlenog akademskog osoblja

Rang lista Webometrics je zanimljivija za univerzitete zemalja Zapadnog Balkana, jer nijedan

od tih univerziteta ne zadovoljava visoke kriterije ARWU rang liste. Na slici 4 su prikazani

rezultati rangiranja bh univerziteta za 2014. godinu. Webometrics kriteriji rangiranja su [25]:

20% Size: Broj web stranica s te domene koje je indeksirao Google

50% Visibility: Ukupan broj vanjskih linkova koji pokazuju na tu domenu iz

MajesticSEO i ahrefs baza podataka.

15% Rich Files: Datoteke u formatima Adobe Acrobat (pdf), MS Word (doc, docx),

MS PowerPoint (ppt, pptx) i PostScript (ps i eps) koje je indeksirao Google

15% Scholar: Broj naučnih radova u određenom periodu prema podacima iz Google

Scholar baze podataka


98

Iz prikazanih kriterija, može se vidjeti da bibliotečki resursi nisu dati kao poseban kriterij, ali

se itekako mogu pojaviti u drugim kriterijima, posebno ako se posmatra ranije pomenuta uloga

univerzitetske biblioteke kao repozitorija rezultata akademskog osoblja i studenata.

Slika 4. Rangiranje univerziteta iz Bosne i Hercegovine na Webometrics listi [24]

Jedan od korištenih kriterija je Google Scholar, kao sve popularniji indeks za mjerenje

citiranosti, jer ne naplaćuje usluge, za razliku od komercijalnih registara i indeksa koje

održavaju Thomson Reuters i Elsevier. Koristi istu metriku za rangiranje naučnih radova

objavljenih i citiranih u posljednjih 5 godina kao i komercijalni servisi (h-index, h-core,

h-median) koja zavisi od toga gdje je dokument publikovan, ko ga je napisao, te koliko često i

koliko davno je citiran u drugoj stručnoj literaturi. Google Scholar ne indeksira samo članke iz

časopisa i iz zbornika radova, nego i sve ostale on-line dostupne dokumente (poglavlja knjiga,

disertacije, tehnički izvještaji, abstrakti). U tabeli 1 su prikazane vrijednosti kriterija koji se

koriste za rangiranje, rang nekoliko univerziteta iz BiH, te isti rezultati za univerzitet koji ima

najviši rang, američki Harvard University.


99

Tabela 1.

Poređenje vrijednosti parametara univerziteta po kriterijima rangiranja

Univerzitet Domena broj rezultata

na Google

broj rezultata na

Google Scholar

Webometrics

rang

Harvard University harvard.edu 8.580.000 1.980.000 1

Univerzitet u

Sarajevu

unsa.ba 158.000 744 1.970

Univerzitet u Zenici unze.ba 110.000 2.210 2.292

International Burch

University Sarajevo

ibu.edu.ba 2.420.000 2.520 4.263

Univerzitet u Tuzli untz.ba 77.300 90 4.585

Univerzitet Banja

Luka

unibl.org 91.200 34 4.919

Sveučilište Mostar sve-mo.ba 22.900 19 6.623

International

University of

Sarajevo

ius.edu.ba 39.400 69 7.255

Integracija biblioteka s IT servisima

Da bi u potpunosti ispunile svoju ulogu, univerzitetske biblioteke danas moraju koristiti

informacione tehnologije. IT se danas u bibliotekama u BiH uglavnom koristi samo za

katalogizaciju i pretraživanje (COBISS/OPAC). Pristup on-line bazama podataka (Scopus,

ScienceDirect, EBSCO host, IOP, ISI Web of Knowledge, ProQuest,...) u bibliotekama u BiH

je limitiran nedostatkom izvora finansija, ali i nepostojanjem akademske mreže sa setom

statičkih IP adresa. Licence za pristup on-line bazama podataka, bibliometrijskim servisima i

informacioni sistem biblioteka bio prvi servis akademske i istraživačke mreže Biharnet. Za

razliku od akademske mreže, koja je prestala s radom kad su finansiranje trebali preuzeti bh.

univerziteti, taj sistem i dalje funkcioniše kao COBIB.BH.

Iako je u COBIB.BH uneseno 5.887 disertacija, nijedan taj zapis nije indeksiran u Google niti

u Google Scholar, tako da ne ulazi u Webometrics kriterije rangiranja. Neki univerziteti su

kreirali posebne repozitorije disertacija i naučnih radova svog osoblja, a neki su učinili javno

dostupnim zbornike radova sa konferencija koje organizuju. Upravo ta digitalna građa je bila

presudna za rang na Webometrics listi [9]. Za digitalizaciju građe, potrebna je i oprema i osoblje

koje bi se tim poslom bavilo. Univerzitetske biblioteke u BiH, osim sporadičnih pilot projekata,

još ne raspolažu opremom za digitalizaciju građe, a često imaju i nedovoljan broj zaposlenih,

što smanjuje digitalnu vidljivost bh. autora na internetu.

Primjer Univerziteta u Zenici

Uloga univerzitetske biblioteke bi se mogla ilustrovati primjerom Univerziteta u Zenici. Od

1959. do 2000. godine, zenički fakulteti su bili u sastavu Univerziteta u Sarajevu. Od 1961, do

2000. godine, Metalurški institut "Hasan Brkić" (danas "Kemal Kapetanović") je bio nezavisna

javna istraživačka ustanova, koja je u svom sastavu imala Indok (informacijsko-

dokumentacijski) centar, sa bogatom bibliotekom. Od 2000. godine, fakulteti i Metalurški

institut su postali organizacione jedinice tada formiranog Univerziteta u Zenici. Univerzitetska

biblioteka Univerziteta u Zenici obuhvata biblioteke osam organizacionih jedinica. Međutim,

zgrada Indok centra je neiskorištena, biblioteka nije dostupna studentima nego samo osoblju

Instituta, tako da predstavlja "mrtvi kapital" Univerziteta.


100

Katedra za matematiku i informatiku Univerziteta u Zenici je ove godine pokrenula incijativu

za formiranje Univerzitetskog centra za informacione tehnologije, sa sljedećim ulogama:

integracija IKT servisa univerziteta

održavanje IKT opreme (hardware i software)

održavanje servera i web stranica organizacionih jedinica univerziteta

informacijska sigurnost

reaktiviranje Indok centra kao univerzitetske biblioteke

Trenutno je u toku izrada elaborata o opravdanosti formiranja nove organizacione jedinice

Univerziteta u Zenici, koja bi objedinila IT i bibliotečke servise cijelog univerziteta.

Zadaci Univerzitetske biblioteke

Univerzitetska biblioteka bi prvenstveno morala obezbijediti aktuelne i relevantne izvore

informacija, kako štampane, tako i elektronske, za potrebe studenata, nastavnog osoblja i

istraživača. Osim toga, trebala bi učiniti dostupnim rezultate istraživanja univerziteta (elaborati,

teze, disertacije), i u elektronskoj formi kad god je to moguće. Naredna uloga univerzitetske

biblioteke je da obezbijedi pristup on-line bazama podataka, bibliometrijskim servisima i

citatnim indeksima.

Sve ove funkcije je lakše ostvariti jačom saradnjom sa IT servisima univerziteta i sa

akademskim mrežama. Međutim, Bosna i Hercegovina je jedina zemlja u Evropi koja nema

akademsku i istraživačku računarsku mrežu, još otkako je prestala sa radom mreža Biharnet,

2001. godine. Republika Srpska je u nešto povoljnijoj situaciji, jer je prije privatizacije

telekoma rezervisana infrastruktura za funkcionisanje akademske mreže, ali te resurse koristi

samo jedna visokoškolska ustanova u Banja Luci. Javni univerziteti u Federaciji BiH su također

fizički povezani optičkim kablovima, ali nije definisan IP adresni prostor, niti postoji institucija

koja bi bila nadležna i odgovorna za dodjeljivanje javnih IP adresa. Takva situacija je dovela

do toga da BiH nema IT vezu s akademskim mrežama Evrope, kao što je GEANT, iako je sva

potrebna infrastruktura obezbijeđena. Nedostaje samo političke volje i svijesti o značaju

akademske mreže da bi taj sistem zaživio.

Slika 5. Savremene univerzitetske biblioteke su maksimalno integrisane s IT servisima

(na fotografiji je biblioteka Univerziteta u Barceloni)

Finansiranje članarina za pristup on-line bazama podataka, bibliometrijskim servisima i

citatnim indeksima za bh. akademsku zajednicu ne postoji, jer nadležna ministarstva ne mogu


101

uskladiti planiranje budžeta sa rokovima za izmirenje tih troškova; budžet se nerijetko usvaja i

u novembru za tekuću godinu, a članarine se plaćaju najkasnije do kraja februara. Da li se radi

o nerazumijevanju te problematike od strane nadležnih institucija, nedostatku volje da se uopšte

ulaže u nauku ili samo o nezainteresovanosti i neznanju, to je teško reći.

Zaključak

Univerzitetske biblioteke su jedan od najznačajnijih resursa za razvoj naučno-istraživačke

djelatnosti. Rastom upotrebe informacionih tehnologija, uloga univerzitetskih biblioteka se

promijenila, tako što je jednosmjerni protok informacija postao dvosmjeran; one sada služe ne

samo kao izvor informacija za akademsko osoblje, nego i kao sredstvo za diseminaciju znanja

širom svijeta.

Informatizacija bibliotečkih resursa i djelatnosti, s druge strane, otvara niz problema, kao što

su plagijarizam, kršenje autorskih prava, predatorska izdavačka djelatnost, te degradacija

kvaliteta univerziteta. Jedan od načina poticanja unapređenja kvaliteta su rangiranja

univerziteta, a na kriterije za rangiranje značajno mogu utjecati upravo bibliotečki resursi.

Integracija univerzitetske biblioteke s IT servisima je jedan od mogućih načina unapređenja

kvaliteta visokoškolskih ustanova kao obrazovnih i istraživačkih institucija. Za tu integraciju

nužno je razvijati i akademske računarske mreže, koje mogu poslužiti kao alat za rješavanje

pomenutih problema nastalih informatizacijom bibliotečke djelatnosti.

Literatura

1. ARWU Ranking Methodology, dostuno na: http://www.shanghairanking.com/ARWU-

Methodology-2013.html (23.11.2014)

2. Beall J. Beall’s List of Potential, possible, or probable predatory scholarly open-access

publishers, dostupno na: http://scholarlyoa.com/publishers (23.11.2014)

3. Boelens, H. The evolving role of the school library and information centre in education in

digital Europe, PhD thesis, Middlesex University, 2010, dostupno na:

http://eprints.mdx.ac.uk/7329/ (23.11.2014)

4. Bültmann, B.; Hardy, R.; Muir A.; Wictor, C. Digitised Content in the UK Research

Library and Archives Sector, A report to the Consortium of Research Libraries and the

Joint Information Systems Committee, 2005, dostupno na: http://www.jisc.ac.uk/

uploaded_documents/JISC-Digi-in-UK-FULL-v1-final.pdf (23.11.2014)

5. Đuirić, D.; Delibašić, B.; Radišić, S. Evaluation of transformative hermeneutic heuristics

for processing of random data, Metalurgia International, vol. XVIII no. 6 (2013) pp 98-

102, dostupno na: https://www.scribd.com/doc/167706815/EVALUATION-OF-

TRANSFORMATIVE-HERMENEUTIC-HEURISTICS-FOR-PROCESSING-

RANDOM-DATA (23.11.2014)

6. Haddow, G. Academic Libraries and the Research Quality Framework, Australian

Academic & Research Libraries, 38:1, 26-39, DOI: 10.1080/00048623.2007.10721265,

2007

7. Hawkins, A.R.; Kimball, M.A.; Ives, M. Mandatory Open Access Publishing for

Electronic Theses and Dissertations: Ethics and Enthusiasm, The Journal of Academic

Librarianship, Volume 39, Issue 1, pp 32-60, ISSN 0099-1333,

http://dx.doi.org/10.1016/j.acalib.2012.12.003, 2013


102

8. IFLA Information for All: The Key Role of Libraries in the Information Society, 2003,

dostupno na: http://www.unige.ch/biblio/ses/IFLA/rol_lib_030526.pdf (23.11.2014)

9. Lemeš, S. Uloga javno dostupnih on-line materijala u rangiranju univerziteta, 8th

International conference "Quality 2013" (S.Brdarević, S. Jašarević, editors), pp 543-548,

ISSN 1512-9268, Neum, 06-08 June 2013

10. Mathew, S. K. Impact of Information Communication Technology (ICT) on Professional

Development and Educational Needs of Library Professionals in the Universities of

Kerala, PhD Thesis at Cochin University of Science and Technology, 2011, dostupno na:

http://dyuthi.cusat.ac.in/purl/2362 (23.11.2014)

11. Orduña-Malea, E.; Regazzi, J. J. Influence of the Academic Library on US University

Reputation: A Webometric Approach, Technologies 2013, 1(2), pp 26-43;

doi:10.3390/technologies1020026

12. PIK Naučni, doktorski rad, doktorska disertacija, seminarski, dostupno na:

http://www.pik.ba/artikal/11395989/naucni-doktorski-rad-doktorska-disertacija-

seminarski/ (23.11.2014)

13. Ramzan, M. A study of ICT enabled paradigm shift in Pakistani libraries. In library and

information science in digital age (Essays in honor of Prof. M.P. Satija. Vol. II, pp. 803-

816. New Delhi: Ess Ess Publications.(Book chapter), 2007

14. Ramzan, M. Does level of knowledge impact librarians’ attitude toward information

technology (IT) applications? In Road map to new generation of libraries using emerging

technologies, pp.21-33. 2nd International CALIBER-2004 (New Delhi 11-13 February),

Ahmedabad: INFLIBNET Center, 2004

15. Ramzan, M. and Singh, D. Factors affecting librarians’ attitudes toward IT application in

libraries. The Electronic Library Vol. 28 No. 2, pp. 334-344, 2010

16. Ramzan, M. and Singh. D. Status of information technology applications in Pakistani

libraries. The Electronic Library Vol. 27 No. 4, pp. 573-587, 2009

17. Rauhvargers, A. Global university rankings and their impact, 2011, dostupno na:

http://www.eua.be/pubs/global_university_rankings_and_their_impact.pdf (23.11.2014)

18. Rauhvargers, A. EUA Global university rankings and their impact, 2013, dostupno na:

http://www.eua.be/Libraries/Publications_homepage_list/EUA_Global_University_Ranki

ngs_and_Their_Impact_-_Report_II.sflb.ashx (23.11.2014)

19. Rehman, S. Evolving Role of the Information Center: Challenges and Directions, Pakistan

Journal of Library & Information Science, 10, pp 8-42, 2009, dostupno na:

http://pu.edu.pk/images/journal/pjlis/Current Issue/pjlis-10-rehman.pdf (23.11.2014)

20. RLUK The value of libraries for research and researchers, 2011, dostupno na:

http://www.rluk.ac.uk/wp-content/uploads/2014/02/Value-of-Libraries-report.pdf

(23.11.2014)

21. SCIgen - An Automatic CS Paper Generator, dostupno na: http://pdos.csail.mit.edu/scigen

(23.11.2014)

22. Shafique F.; Mahmood, K. Need for revising the role of university libraries in HEC

university ranking criteria, Pakistan Journal of Library & Information Science, 4, pp 23-

34, 2009


103

23. Thomson Reuters Master Journal List, dostupno na: http://ip-

science.thomsonreuters.com/mjl/ (23.11.2014)

24. Webometrics Ranking for Bosnia and Herzegovina, dostupno na:

http://www.webometrics.info/en/Europe/Bosnia and Herzegovina (23.11.2014)

25. Webometrics Ranking Methodology, dostupno na:

http://www.webometrics.info/en/Methodology (23.11.2014)

26. Wittayawuttikul, R. Library's Role to Support. Research Evaluation and University

Ranking: Mahidol University Case, 2011, dostupno na:

http://asia.elsevier.com/asiamailings/LC and REF/LC Thailand/Ruchareka

Wittayawuttikul – Library's Role to Support Research Evalution and University Ranking

(24-02-2011).pdf (23.11.2014)

27. Zillman, M.P. Academic and Scholar Search Engines and Sources, 2014, dostupno na:

http://whitepapers.virtualprivatelibrary.net/Scholar.pdf (23.11.2014)

The integration of IT and library resources and their role in university rankings

Abstract

The increasing use of information technology (IT) in all aspects of teaching and

scientific/research activities has changed the role of university libraries significantly. Internet

largely replaced the role of the library as a repository of scientific knowledge and technical

literature. On the other hand, using Internet as the sole source of information for research has

led to new problems, such as plagiarism, copyright infringement, predatory publishing, and

general degradation of the quality of the universities. The increasingly popular university

rankings are can be one way to encourage quality improvement. The ranking criteria vary, and

the most common criterion is a measure of the impact of the researcher or citations. This paper

describes the most common problems faced by universities in achieving a better ranking, as

well as ways to overcome these problems. In particular, it describes the role of university

libraries and their integration with IT services as one of the possible ways of improving the

quality of higher education institutions as both educational and research institutions.

Keywords: information technology, libraries, university ranking, open access

Documents

Integracija IT i bibliotečkih resursa i njihova uloga u ...jedan od najpopularnih internet alata za ocjenu kvaliteta naučnika, vjerovatno zato što je njegovo korištenje besplatno,