STADSWERVEN

DORDRECHT!ALLE RUIMTE VOOR VISIE

WAAR EENS DE SCHEEPSBOUW BLOEIDE, ONTSTAAT EEN UNIEK WOONGEBIED OMGEVEN DOOR WATER. DE OUDE SCHEEPVAARTHAL, DE KRAANBAAN, HELLINGSBAAN EN HAVENKRAAN. ZE GEVEN HET GEBIED KARAKTER. HIER KIJKEN PIONIERS VOORUIT ZONDER HET VERLEDEN TE VERGETEN.

STADSWERVENWATERRIJKAANTREKKELIJK &ONDERSCHEIDEND

WONEN, WERKEN EN UITGAAN TEMIDDEN VAN MARITIEM ERFGOED. WATER ALS UITZICHT, ALS RECREATIEBRON, ALS HERINNERING AAN DE SCHEEPSBOUW VAN VROEGER. BRUISEND, GEZELLIG EN MET ALLE VOORZIENINGEN BINNEN HANDBEREIK.

D O R D R EC H T ! A L L E R U I MT E VO O R V I S I E

aan elkaar worden gekoppeld en het wandelrondje rondom het Wantij ontstaat. Ook onderzoeken we mogelijkheden om een watertransferium te realiseren, waarbij de Stadswerven een uitvalsbasis wordt voor toeristen die de stad bezoeken en via het water vervoerd worden naar het historisch centrum, de Biesbosch of andere trekpleisters in de regio zoals Kinderdijk.

Stadswerven is een uniek ontwikkelings-gebied, in Dordrecht én de regio. Uniek, omdat het tegen de historische binnen-stad aanligt en volledig door water is om-geven. Maar ook vanwege de buitendijkse ligging, met de wisselende waterstanden die daarbij horen. Karakteristiek bovendien dankzij het rijke maritieme verleden, waar nog op diverse plekken restanten van te-rug te zien zijn.

Op deze bijzondere locatie is volop ruimte voor activiteiten op het water, voor cultuur,

bedrijvigheid, werken en ontspanning. Naast het wonen krijgen ook veel andere functies een plek in het gebied zodat een aantrekkelijk en levendig stedelijk woonmilieu ontstaat.

Het Wantij vormt het feitelijke hart van de Stadswerven met op en aan het water een aantal openbare voorzieningen zoals de bioscoop, Villa Augustus, het Energiehuis en de Biesboschhal. Rondom het Wantij worden de oevers openbaar gemaakt zodat alle voorzieningen in het gebied

D O R D R EC H T ! A L L E R U I MT E VO O R V I S I E

HISTORIEVAN GRIEND TOTWATERTOREN

Het plangebied vormde lange tijd het natuurlijke buitengebied van de stad, onderhevig aan de getijdewerking met grienden, rietlanden en kreken. De nabijheid van nationaal Park de Biesbosch is er nog steeds voelbaar. Nadat het gebied door natuurlijke aanslibbing op voldoende hoogte was komen te liggen werd het in de 19de eeuw betrokken in de stedelijke ontwikkeling.

Scheepsbouw voerde hier lange tijd de boventoon en bepaalde met scheeps- hellingen, kranen, staal en schepen het beeld van het gebied. Nog steeds vinden we op de Stadswerven een aantal herken-ningspunten uit het industriële verleden. De watertoren, de Eneco-gebouwen aan de Oranjelaan, de Biesboschhal, scheeps- hellingen, de kraanbaan, de havenkraan, de energiecentrale en de molen ‘Kyck over den Dyck’. Ook nu nog herkenningspunten omdat veel van deze gebouwen letterlijk ver boven hun omgeving uitstijgen.

De historie, de karakteristieke elementen en de bijzondere ligging aan het water vlakbij de historische binnenstad maken het gebied zeer kansrijk voor ontwikkeling.

STADSWERVENBELEVINGVAN WANTIJTOT VLIJ

D O R D R EC H T ! A L L E R U I MT E VO O R V I S I E

De Stadswerven is grofweg in drie gebieden in te delen:

NoordIn dit gebied tussen het Wantij en de Beneden-Merwede, zijn de brede maat van de rivier en het fantastische uitzicht op het Drievierenpunt dominant. Karakteristieke elementen uit de binnenstad vormen de inspiratie voor de architectuur in dit gebied, dat een hoge dichtheid zal kennen. Er lig-gen mogelijkheden voor voorname stads-woningen en enkele hogere gebouwen.

ZuidHet zuidelijke deel rondom het voormalige Energiehuis is wat intiemer. Het is een verlengstuk van de compact bebouwde negentiende-eeuwse schil. Typerend zijn hier de grote, industriële gebouwen. Naast wonen is hier onder andere ruimte voor cultuur, een bioscoop, een parkeergarage en een plein.

MiddenCentraal tussen het Wantij en de Vlij ligt het ‘Watertorenterrein’. Van de grote gebouwen die hier te vinden zijn is het complex van de oude watertoren – hotel-restaurant Villa Augustus – het meest in het oog springend. Het gebied vormt de groene tegenhanger van de aan weerszijden sterk verstedelijkte gebieden en is door zijn inrichting de meest vooruitgeschoven post van de Biesbosch en de stedelijke ecologische ‘Dordwijkzone’.

HET WANTIJ DEELT HET EILAND VAN DORDRECHT IN TWEEËN, MAAR BRENGT DE STADSWERVEN JUIST SAMEN. HET IS HET HART VAN HET UNIEKE GEBIED DAT GROEN IS EN TOCH VERSTEDELIJKT, GROOTS EN TOCH INTIEM.

D O R D R EC H T ! A L L E R U I MT E VO O R V I S I E

HERINNERINGENAAN EEN MARITIEMVERLEDEN

Binnen de drie hoofdgebieden noord, midden en zuid onderscheiden we diverse deelgebieden:

NOORD

De PuntVolledig omsloten door water, met een prachtig uitzicht op het Drierivierenpunt en op het silhouet van de historische bin-nenstad. In de Punt ligt de kraanbaan die in 1933 werd gebouwd om schepen met kolen te bevoorraden. Hij is onlangs gerestau-reerd; een nieuwe functie wordt nog ge-zocht, wellicht (dag)horeca. Kenmerkend in dit gebied wordt een bouwblok waarvan de gevel in het Wantij komt te staan.

De Punt ligt aan één van de belangrijkste openbare pleinen in de Stadswerven. Dit

plein krijgt de vorm van een stedelijk strand om de getijden optimaal te beleven. Rond-om dit plein is ruimte voor voorzieningen zoals detailhandel en horeca (met teras-sen). Aan het plein ligt ook de opgang van de geplande brug over het Wantij.

Prins ClausbrugDe brug voor langzaam verkeer over het Wantij gaat een directe verbinding vormen tussen de ontwikkellocatie - een belang-rijk woon-werkgebied - en de historische binnenstad. Voor de vormgeving van de Prins Clausbrug is in 2014 een prijsvraag uitgeschreven. Uit 127 visies werd uitein-delijk het ontwerp van René van Zuuk Ar-chitekten uitgekozen. Door de specifieke ligging aan het Drievierenpunt en de in het oog springende vormgeving, wordt de brug een markant en herkenbaar element in de

regio. De brug zal bovendien onderdeel gaan uitmaken van de vele recreatieve rondjes die rond het Wantij te maken zullen zijn.

De ErvenDe Erven is een overwegend compact laagbouwmilieu. Aan de basis van dit gebied liggen karakteristieke elementen uit de Dordtse binnenstad zoals gesloten bouwblokken met een pandsgewijze op-bouw, variatie in bouwhoogte, wisselende gevelbreedte, differentiatie in functie, ver-springende plinten en verborgen groene binnengebieden. Het wordt een gevarieerd woongebied met privétuinen, een plant-soen, grote terrassen, een wandelprome-nade en collectieve autoluwe binnenhoven.

In dit deelgebied wordt volop de ruimte gegeven aan particulieren die zelf hun droomwens willen realiseren. Bijvoorbeeld op een van de vijf waterkavels, al uitgege-ven aan particulieren om er drijvende wo-ningen te bouwen. Het is een van de eerste (pilot)projecten in Nederland met dit type woningen. Bewoners kunnen met hun boot vanuit de woning zo de Biesbosch invaren.

HavenbuurtDe bestaande noordelijke insteekhaven wordt waarschijnlijk (geheel of gedeel-telijk) gedempt. Hier verrijst een nieuwe buurt met voornamelijk grondgebonden woningen rond een groot binnenplein. De woningen krijgen 19-eeuwse allure en zul-len onderling in schaal en maat variëren.

Het gebied grenzend aan de zuidelijke in-steekhaven is geschikt voor kleinschalige andere functies, waarbij de hoeken van de bouwblokken kleinschalige appartemen-tengebouwen kunnen worden.

Langs de Beneden-Merwede is ruimte voor hogere bebouwing.

Het WervenparkHet schegvormige Wervenpark - dat direct aan het water ligt - wordt gedomineerd door oude betonnen scheepshellingen. Dit industriële karakter speelt samen met de getijdewerking een belangrijke rol bij

STADSWERVENBELEVINGVAN WANTIJTOT VLIJ

D O R D R EC H T ! A L L E R U I MT E VO O R V I S I E

HET WANTIJ DEELT HET EILAND VAN DORDRECHT IN TWEEËN, MAAR BRENGT DE STADSWERVEN JUIST SAMEN. HET IS HET HART VAN HET UNIEKE GEBIED DAT GROEN IS EN TOCH VERSTEDELIJKT, GROOTS EN TOCH INTIEM.

theater- en popzalen, leslokalen, studio’s, ateliers, vergader- en loungeruimten en een grand café. Karakteristieke elementen zoals de drie voormalige ketelhallen, de bakstenen wanden en stalen spanten zijn in beeld gebleven. De transformatie is in 2014 gewaardeerd met de architectuurprijs in de categorie transformatie.

Stedelijk pleinTussen het Energiehuis, het Regiokan-toor, de Noordendijk en de bioscoop is een nieuw stedelijk plein aangelegd. Een ont-moetings- en verblijfsplek voor bewoners van de stad en de omliggende wijken. Het ontwerp is geïnspireerd op de industrië-

le geschiedenis van dit buitendijkse land als houthaven, scheepswerf en energie-centrale. Dankzij ruime zitmogelijkheden, groen en diverse speelvormen zal het ge-bied niet alleen een functie hebben tijdens de uitgaansuren maar ook overdag. Ook kleinschalige evenementen zijn mogelijk op het plein.

In het ontwerp is ook veel aandacht voor de beleving van het water. Zo komt er een openbare wandelroute langs het Wantij. Vanaf de wandelroute komt over de volle breedte een trap naar het water. Bij hoog water mogen de onderste treden onder-lopen. De trap en de dwarsprofielen in de

de inrichting van het park als gebied voor wonen en recreëren. Het brengt de Bies-bosch dichterbij en zal - door diverse eco-logische ingrepen - een educatieve functie gaan vervullen.

Eén van de blikvangers van de Stadswer-ven is de kraan ‘American Revolver’ die in het wervenpark bij de entree van de wijk is geplaatst. De kraan werd ruim 40 jaar gebruikt door scheepssloperij Rijsdijk in Hendrik-Ido-Ambacht, een van de andere Drechtsteden.

Aan weerszijden van het Wervenpark liggen kleine woonbuurten. Binnen de bouwblokken wordt gezocht naar een combinatie van grondgebonden woningen in een gedifferentieerde setting en enkele compacte appartementengebouwen op markante plekken.

De BiesboschhalDe Biesboschhal - van de inmiddels ver-dwenen scheepswerf de Biesbosch - is in 2010 opgeknapt en wordt nu tijdelijk verhuurd. De hal is een belangrijke identi-teitsdrager voor het gebied en zal een of meerdere nieuwe passende nieuwe func-tie(s) moeten krijgen na afloop van het tijdelijk gebruik. Zoals cultuur en ontspan-ning (bijvoorbeeld een atelier of museum), onderwijs, detailhandel, horeca, kantoren, bedrijven en sport.

De Biesboschhal ligt aan de zuidelijke insteekhaven. In en rondom deze (jacht)haven wordt gewerkt aan plannen om een deel van het varend erfgoed te huisvesten.

ZUID

EnergiehuisHet Energiehuis is dé culturele hotspot van Dordrecht en omgeving. Talloze inspirerende activiteiten brengen de oude elektriciteits-centrale weer tot leven. Dit indrukwekkend industrieel erfgoed huisvest concert-,

D O R D R EC H T ! A L L E R U I MT E VO O R V I S I E

HERINNERINGENAAN EEN MARITIEMVERLEDEN

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim ad minim veniam, quis nostrud exerci tation ullamcorper suscipit lobortis nisl ut aliquip ex ea commodo consequat.Duis autem vel eum iriure dolor in hendrerit in vulputate velit esse molestie consequat, vel illum dolore eu feugiat nulla facilisis at vero eros et accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim ad minim veniam, quis nostrud exerci

TUSSENKOPStation ullamcorper suscipit lobortis nisl ut aliquip ex ea commodo consequat.Duis autem vel eum iriure dolor in hendrerit in vulputate velit esse molestie consequat, vel illum dolore eu feugiat nulla facilisis at vero eros et accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum de blandit praesent luptatum Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt

TUSSENKOPStation ullamcorper suscipit lobortis nisl ut aliquip ex ea commodo consequat.Duis autem vel eum iriure dolor in hendrerit in vulputate velit esse molestie consequat, vel illum dolore eu feugiat nulla facilisis at vero eros et accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum degiat nulla facilisis at vero eros et accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum de blandit praesent luptatum Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscingiat nulla facilisis at ver.

Dordrecht de eventuele herbestemmings-mogelijkheden van het gebouw. Parkeergarage en omgevingDe parkeergarage naast de bioscoop biedt naast ruimte voor auto’s plaats aan een grote, gratis fietsenstalling. Naast de par-keergarage en grenzend aan het gebied de Lijnbaan is ruimte voor een nieuw gesloten bouwblok met een privé binnengebied. Aan de noordzijde bestaat de mogelijk-heid voor grondgebonden woningen en/of appartementen met een fraai uitzicht over het Wantij. Aan de zuidzijde kan gedacht worden aan woningen met hoge plinten en van het wonen afwijkende functies die aanvullend kunnen zijn op de bestaande voorzieningen in het gebied.

MIDDEN

WatertorenterreinOp het watertorenterrein is sinds ongeveer acht jaar Villa Augustus gevestigd, een be-langrijke trekpleister dankzij onder meer de bijzondere inrichting en uitstraling. Het oude pompgebouw is nu een grand café - restaurant. De oude watertoren herbergt hotelkamers en (vergader)zalen. Het om-liggende terrein is ingericht als tuin, waar onder meer producten voor het restaurant worden geteeld. Om de verbindingen met het water te versterken zal de hotelfunctie worden versterkt door de toevoeging van drijvende hotelkamers.

AppartementenTen noorden van Villa Augustus wordt gewerkt aan een beperkt woningbouw-programma met een kleinschalig appar-tementengebouw en grondgebonden woningen die allen een sterke relatie met het water zullen krijgen. Het concept is ge-baseerd op een grote gemeenschappelijke tuin aan het Wantij.

bestrating richting het water vormen een herinnering aan de scheepshellingen die hier tot halverwege de vorige eeuw lagen De kade is stoer gematerialiseerd met kasseien en betonnen strips met brede stalen banden die naar de scheepshellin-gen verwijzen.

BioscoopMet de in 2016 opgeleverde bioscoop Ki-nepolis is een nieuwe toevoeging gemaakt aan het nieuwe uitgaansgebied voor Dor-drecht en omgeving. De bioscoop is stoer en expressief vormgegeven, met een volledig symmetrische hoofdopzet en een robuuste materialisatie van donke-re baksteen, stalen gevelbekleding in een opvallende, tweekleurige (goud-grijze) puntprofilering en ruwe beton. Het terras, dat uitsteekt boven het water, is voor ie-dereen vrij toegankelijk en onderdeel van een nieuwe promenade langs het Wantij. In contrast met de voorgevel is de glazen gevel aan de waterkant juist volledig open, met het terras daarbij maximaal profite-rend van de ligging aan het water. De bo-venste vier filmzalen steken aan weerszij-den ver uit boven het water en het plein.

Tennet-gebouwLangs de Oranjelaan staat een aantal grote monumentale voormalige energiegebou-wen. Samen met marktpartijen onderzoekt de gemeente Dordrecht de herbestem-mingsmogelijkheden van deze bijzondere gebouwen. Er wordt gestudeerd op een in-vulling met woningbouw in een nieuwe atri-um-vormige structuur waarbij het karakter van het gebouw zoveel mogelijk intact kan blijven, terwijl er een nieuwe woonvorm aan het gebied wordt toegevoegd.

RegiokantoorLangs de Noordendijk staat een verou-derd kantoorgebouw. Samen met diverse marktpartijen onderzoekt de gemeente

STADSWERVENDE KRACHT VAN SAMENWERKING& CONTACT

COLOFON:Gemeente DordrechtStadsontwikkelingPostbus 83300 AA Dordrechtwww.investerenindordrecht.nl

Concept, tekstredactie en vormgeving: AmaiAmai, DordrechtFotografie: Louis Haagman, gemeente Dordrecht, Dordrecht Marketing, Joop van Houdt (luchtfoto’s) - Drukwerk: Dekkers van Gerwen, Dordrecht

MEER INFORMATIE:Projectleider Dick van ’t Hoff078 - 770 4300dc.vant.hoff@dordrecht.nl

juni 2016

De gemeente heeft een contract afgeslo-ten met de Ontwikkelcombinatie de Wer-ven (OCW) voor een groot gedeelte van de Stadswerven. Buiten het contract kan de gemeente de volgende locaties aan derden uitgeven:1 - Papendrechtsestraat: appartementen en grondgebonden woningen.2 - De uitgifte van de kraanbaan (onder andere dag-horeca).

3 - Een bouwperceel gelegen aan het Wantij, tegenover het Energiehuis, bestemd voor de bouw van appartementen.4 - De herontwikkeling van het regio- kantoor, direct grenzend aan de Noordendijk en nabij het Wantij.

A16

C E N T R U MD O R D R EC H T

PA P E N D R EC H T

Z W I J N D R EC H TS L I E D R EC H T

N AT I O N A A L PA R K D E B I E S BO S C H

Oude Maas

B R E DA / A N T W E R P E N

ROT T E R DA M

B e n ed e n M e rwed e

Do

rdts

che

Ki l

Nie

uw

e M

erw

ede

G ro te R u g

Ko p va n H e t L a n d

S te rre n b u rg

D u b b e ld a m

‘ S G R AV E N -D E E L

J A C O B M A R I S S T R A A T

D U B B E L D A M S E W E G Z U I D

O V E R K A M P W E G

K I L W E G

R E E W E G Z U I D

L A A N D E R V E R . N A T I E S

D o rd t s e Ki l I

D o rd t se Ki l I I I

A16

Z ee h ave n

D o rd t s e Ki l I I

D o rd t s e Ki l I V

N o o rd

M i d d e n

Z u i d

A16

C E N T R U MD O R D R E C H T

PA P E N D R EC H T

Z W I J N D R EC H TS L I E D R EC H T

N AT I O N AA L PA R K D E B I E S BO S C H

Oude Maas

B e n ed e n M e rwed e

Do

rdts

che

Ki l

Nie

uw

e M

erw

ede

G ro te R u g

D o rd t s e K i l I V

A16

Rijksstraatweg

1

2

3

4