HAZIRLAYANLARKADRİYE MUTLU

BEHİCE GÜRSES DEMİRCİDERYA KILIÇ

EDİTÖRÜLKÜ UZUN

IŞIKLI GÜNLERMART, 2014

İÇİNDEKİLER1. MART AYI KAZANIM ve GÖSTERGELERİ2. MART AYI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ3. BRANŞ ETKİNLİKLERİ

– İngilizce– Montessori Uygulamaları– Müzik– Görsel Sanatlar– Drama– Fiziki Etkinlik– Modern Dans– Yüzme– Astronomi

3. MART AYI ÖZEL GÜN VE KUTLAMALARI4. REHBERLİK BİRİMİ

MART AYI KAZANIM ve GÖSTERGELERİ

BİLİŞSEL GELİŞİM:Kazanım 1: Nesne/durum/olaya dikkatini verir.

Göstergeleri:

Dikkatini çeken nesne/durum/olaya yönelik sorular sorar.

Dikkatini çeken nesne/durum/olayı ayrıntılarıyla açıklar.

Kazanım 2:Nesne/durum/olayla ilgili tahminde bulunur.

Göstergeleri:

İpuçlarını birleştirerek tahminini söyler.

Tahmini ile gerçek durumu karşılaştırır.

Kazanım 3: Algıladıklarını hatırlar.

Göstergeleri:

Eksilen veya eklenen nesneyi söyler.

Kazanım 4: Nesneleri sayar.

Göstergeleri:

Belirtilen sayı kadar nesneyi gösterir.

Saydığı nesnelerin kaç tane olduğunu söyler.

Sıra bildiren sayıyı söyler.

Kazanım 5: Nesne ya da varlıkları gözlemler.

Göstergeleri:

Nesne/varlığın şeklini söyler.

Nesne/varlığın büyüklüğünü söyler.

Nesne/varlığın yapıldığı malzemeyi söyler.

Nesne/varlığın tadını söyler.

Kazanım 6: Nesne ya da varlıkları özelliklerine göre eşleştirir.

Göstergeleri:

Nesne/varlıkları şekline göre ayırt eder, eşleştirir.

Nesne/varlıkları kokusuna göre ayırt eder, eşleştirir.

Nesne/varlıkları miktarına göre ayırt eder, eşleştirir.

Eş nesne/varlıkları gösterir.

Kazanım 7: Nesne ya da varlıkları özelliklerine göre gruplar.

Göstergeleri:

Nesne/varlıkları büyüklüğüne göre gruplar.

Kazanım 8: Nesne ya da varlıkların özelliklerini karşılaştırır.

Göstergeleri:

Nesne/varlıkların büyüklüğünü ayırt eder, karşılaştırır.

Nesne/varlıkların yapıldığı malzemeyi ayırt eder, karşılaştırır.

Kazanım 9: Nesne ya da varlıkları özelliklerine göre sıralar.

Göstergeleri:

Nesne/varlıkları büyüklüklerine göre sıralar.

Nesne/varlıkları miktarlarına göre sıralar.

Kazanım 10: Mekânda konumla ilgili yönergeleri uygular.

Göstergeleri:

Yönergeye uygun olarak nesneyi doğru yere yerleştirir.

Geometrik şekillere benzeyen nesneleri gösterir

Ölçme sonucunu söyler.

Ölçme sonuçlarını tahmin ettiği sonuçlarla karşılaştırır.

Kazanım 11: Nesneleri ölçer.

Göstergeleri:

Ölçme sonucunu söyler.

Ölçme sonuçlarını tahmin ettiği sonuçlarla karşılaştırır.

Kazanım 12: Geometrik şekilleri tanır.

Göstergeleri:

Gösterilen geometrik şeklin ismini söyler.

Geometrik şekillere benzeyen nesneleri gösterir.

Kazanım 14: Nesnelerle örüntü oluşturur.

Göstergeleri:

Bir örüntüde eksik bırakılan öğeyi tamamlar.

Nesnelerle özgün bir örüntü oluşturur.

Kazanım 16: Nesneleri kullanarak basit toplama ve çıkarma

işlemlerini yapar.

Göstergeleri:

Nesne grubuna belirtilen sayı kadar nesne ekler.

Nesne grubundan belirtilen sayı kadar nesneyi ayırır.

Kazanım 17: Neden-sonuç ilişkisi kurar.

Göstergeleri:

Bir olayın olası nedenlerini söyler.

Bir olayın olası sonuçlarını söyler.

Kazanım 18: Zamanla ilgili kavramları açıklar.

Göstergeleri:

Olayları oluş zamanına göre sıralar.

Nesneleri sembollerle göstererek grafik oluşturur.

Seçtiği çözüm yolunu dener.

Kazanım 20: Nesne grafiği hazırlar.

Göstergeleri:

Kazanım 19: Problem durumlarına çözüm üretir.

Göstergeleri:

Seçtiği çözüm yolunu dener.

Kazanım 20: Nesne grafiği hazırlar.

Göstergeleri:

Nesneleri sembollerle göstererek grafik oluşturur.

SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM:Kazanım 1: Kendisine ait özellikleri tanıtır.

Göstergeleri:

Adını/soyadını söyler.

Yaşını söyler.

Kazanım 2: Ailesiyle ilgili özellikleri tanıtır.

Göstergeleri:

Anne/babasının adını, soyadını, mesleğini vb. söyler.

Evinin adresini söyler.

Kazanım 5: Bir olay ya da durumla ilgili olumsuz duygularını uygun

yollarla gösterir.

Göstergeleri:

Olumsuz duygularını olumlu sözel ifadeler kullanarak açıklar.

Kazanım 3: Kendini yaratıcı yollarla ifade eder.

Göstergeleri:

Özgün özellikler taşıyan ürünler oluşturur.

Kazanım 4: Bir olay ya da durumla ilgili olarak başkalarının duygularını

açıklar.

Göstergeleri:

Başkalarının duygularını söyler.

Kazanım 6:Kendisinin ve başkalarının haklarını korur.

Göstergeleri:

Başkalarının hakları olduğunu söyler.

Kazanım 7: Bir işi ya da görevi başarmak için kendini güdüler.

Göstergeleri:

Yetişkin yönlendirmesi olmadan bir işe başlar.

Başladığı işi zamanında bitirmek için çaba gösterir.

Kazanım 8: Farklılıklara saygı gösterir.

Göstergeleri:

Kendisinin farklı özellikleri olduğunu söyler.

Kazanım 9: Farklı kültürel özellikleri açıklar.

Göstergeleri:

Kendi ülkesinin kültürüne ait özellikleri söyler.

Kazanım 10: Sorumluluklarını yerine getirir.

Göstergeleri:

Üstlendiği sorumluluğu yerine getirir.

Kazanım 12: Değişik ortamlardaki kurallara uyar.

Göstergeleri:

Değişik ortamlardaki kuralların belirlenmesinde düşüncesini söyler.

Kuralların gerekli olduğunu söyler.

Kazanım 14: Sanat eserlerinin değerini fark eder.

Göstergeleri:

Sanat eserlerinde gördüklerini ve işittiklerini söyler.

Kazanım 15: Kendine güvenir.

Göstergeleri:

Kendine ait beğendiği ve beğenmediği özelliklerini söyler.

Grup önünde kendini ifade eder.

Kazanım 16: Toplumsal yaşamda bireylerin farklı rol ve görevleri

olduğunu açıklar.

Göstergeleri:

Aynı kişinin farklı rol ve görevleri olduğunu söyler.

Kazanım 17: Başkalarıyla sorunlarını çözer.

Göstergeleri:

Arkadaşlarıyla sorunlarını çözemediği zamanlarda yetişkinlerden yardım

ister.

DİL GELİŞİMİ:Kazanım 1: Sesleri ayırt eder.

Göstergeleri:

Cümle kurarken çoğul ifadeler kullanır.

Kazanım 2: Sesini uygun kullanır.

Göstergeleri:

Konuşurken/şarkı söylerken sesinin hızını ayarlar.

Kazanım 3: Söz dizimi kurallarına göre cümle kurar.

Göstergeleri:

Soru cümlesi kurar.

Kazanım 4: Konuşurken dilbilgisi yapılarını kullanır.

Göstergeleri:

Sesler arasındaki benzerlik ve farklılıkları söyler.

Verilen sese benzer sesler çıkarır.

Kazanım 5: Dili iletişim amacıyla kullanır.

Göstergeleri:

Konuşma sırasında göz teması kurar.

Jest ve mimikleri anlar.

Sohbete katılır.

Duygu, düşünce ve hayallerini söyler.

Kazanım 6: Sözcük dağarcığını geliştirir.

Göstergeleri:

Dinlediklerinde yeni olan sözcükleri fark eder ve sözcüklerin anlamlarını

sorar.

Eş anlamlı sözcükleri kullanır.

Kazanım 7: Dinledikleri/izlediklerinin anlamını kavrar.

Göstergeleri:

Dinledikleri/izledikleri hakkında yorum yapar.

Kazanım 8: Dinledikleri/izlediklerini çeşitli yollarla ifade eder.

Göstergeleri:

Dinledikleri/izlediklerini öykü yoluyla sergiler.

Kazanım 9: Sesbilgisi farkındalığı gösterir.

Göstergeleri:

Sözcüklerin başlangıç seslerini söyler.

Kazanım 10: Görsel materyalleri okur.

Göstergeleri:

Görsel materyalleri inceler.

Görsel materyalleri açıklar.

Görsel materyallerle ilgili sorular sorar.

Kazanım 11: Okuma farkındalığı gösterir.

Göstergeleri:

Yetişkinden kendisine kitap okumasını ister.

Kazanım 12: Yazı farkındalığı gösterir.

Göstergeleri:

Çevresindeki yazıları gösterir.

Yazının yönünü gösterir.

Duygu ve düşüncelerini yetişkine yazdırır.

MOTOR GELİŞİM:Kazanım 1: Yer değiştirme hareketleri yapar.

Göstergeleri:

Belli bir yükseklikten atlar.

Belli bir yüksekliğe zıplar.

Belli bir yüksekliğe tırmanır.

Tırmanılan yükseklikten iner.

Engelin üzerinden atlar.

Koşarak bir engel üzerinden atlar.

Kazanım 2: Denge hareketleri yapar.

Göstergeleri:

Ağırlığını bir noktadan diğerine aktarır.

Durma ile ilgili denge hareketlerini yapar.

Tek ayak üzerinde durur.

Tek ayak üzerinde sıçrar.

Kazanım 3: Nesne kontrolü gerektiren hareketleri yapar.

Göstergeleri:

Koşarak duran topa ayakla vurur.

Küçük topu tek elle yerden yuvarlar.

Farklı boyut ve ağırlıktaki nesneleri hedefe atar.

Kazanım 3: Nesne kontrolü gerektiren hareketleri yapar.

Göstergeleri:

Koşarak duran topa ayakla vurur.

Küçük topu tek elle yerden yuvarlar.

Farklı boyut ve ağırlıktaki nesneleri hedefe atar.

Kazanım 4: Küçük kas kullanımı gerektiren hareketleri yapar.

Göstergeleri:

Nesneleri toplar.

Nesneleri kaptan kaba boşaltır.

Nesneleri üst üste dizer.

Nesneleri yan yana dizer.

Nesneleri iç içe dizer.

Nesneleri takar.

Nesneleri çıkarır.

Malzemeleri keser.

Malzemeleri yapıştırır.

Malzemeleri değişik şekillerde katlar.

Değişik malzemeler kullanarak resim yapar.

Kazanım 5: Müzik ve ritim eşliğinde hareket eder.

Göstergeleri:

Basit dans adımlarını yapar.

Müzik ve ritim eşliğinde dans eder.

ÖZBAKIM BECERİLERİ:Kazanım 1: Bedeniyle ilgili temizlik kurallarını uygular.

Göstergeleri:

Elini/yüzünü yıkar.

Kazanım 2: Giyinme ile ilgili işleri yapar.

Göstergeleri:

Giysilerini çıkarır.

Giysilerini giyer.

Ayakkabılarını çıkarır.

Ayakkabılarını giyer.

Düğme açar.

Düğme kapar.

Kazanım 3: Yaşam alanlarında gerekli düzenlemeler yapar.

Göstergeleri:

Ev/okuldaki eşyaları toplar.

Ev/okuldaki eşyaları katlar.

Ev/okuldaki eşyaları asar.

Yiyecekleri yerken sağlık ve görgü kurallarına özen gösterir.

Kazanım 4: Yeterli ve dengeli beslenir.

Göstergeleri:

Yiyecek ve içecekleri yeterli miktarda yer/içer.

Öğün zamanlarında yemek yemeye çaba gösterir.

Kazanım 5: Dinlenmenin önemini açıklar.

Göstergeleri:

Kendisi için dinlendirici olan etkinliklerin neler olduğunu söyler.

Kazanım 6: Günlük yaşam becerileri için gerekli araç ve gereçleri kullanır.

Göstergeleri:

Beslenme sırasında uygun araç ve gereçleri kullanır.

MART AYI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ

EĞİTİM PLANIMIZDAKİ RUTİNLERİMİZ

• Takvim-Hava Durumu çalışması• Duygularım panosu• Oyuncak, Göster-Anlat ve Kitap

günleri• Sınıf sorumluluklarım

KAVRAMLARIMIZRenk: Ana ve Ara Renkler

Geometrik Şekil: Kenar, Köşe

Boyut: Büyük-Orta-Küçük

Miktar: Boş-Dolu, Tek-Çift, Yarım-Tam

Yön/Mekanda Konum: Önünde-Arkasında, İç-

Dış, İçeri-Dışarı,

Sayı/Sayma: 1-20 Arası Sayılar, Sıfır,

Önceki –Sonraki, Sırası Sayısı(birinci-ikinci…)

Duyu: Sert-Yumuşak, Islak-Kuru, Kokulu-

Kokusuz

Zıt: Aynı-Farklı-Benzer, Canlı-Cansız, Güzel-

Çirkin, Şişman-Zayıf, Yaşlı-Genç

MART AYI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ

TÜRKÇE ETKİNLİKLERİ

• Akıl haritaları• Tanımlama ve tarif etme

becerileri• Görsel okuma yapma

• Tekerleme ve parmak oyunları• Hikaye oluşturma-tamamlama

• Neden-Sonuç ilişkisini anlatma

FEN VE MATEMATİK

• Gelişim aşamaları sıralama etkinlikleri

• Dokun-tahmin et oyunu• Nesne-sayı eşleştirme

çalışmaları• 1-20 arası sayıları tanıma

• 1-9 rakamları yazma çalışmaları• Grafik oluşturma ve grafiği

okuma• Büyükten küçüğe-küçükten

büyüğe sıralama• Tek-Çift kavramı

OKUMA- YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

• Dikkat geliştirici etkinlikleri• Kum, irmik vb. farklı materyaller ile çizgi

çalışmaları• Doğru kalem tutma çalışmaları

• Farklı dokular üzerine çizgi çalışmaları• Mandala

SANAT ETKİNLİKLERİ

• Artık materyal çalışmaları• Resim tamamlama çalışmaları

• Yumuşak malzemeleri yoğurma ve elleri ile şekil verme çalışmaları

• Kesme yapıştırma çalışmaları• Kağıt Buruşturma ve yırtma

• Parmak Boyası sanat çalışmaları• Pablo PİCASSO’nun resimlerini renklendirme

sanat çalışması

MART AYI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ

AYIN MÜZİSYENİ

Pyotr İlyiç ÇAYKOVSKİ

AYIN RESSAMI

Pablo PİCASSO

MART AYI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ

MART AYI ETKİNLİK ÖRNEKLERİ

DEMOKRASİ OYUNU

MUTFAK ETKİNLİĞİ

Demokrasi Oyunumuzda;yumurtalı hangi yiyeceği

yapacağımıza karar veriyoruz.

BRANŞ ETKİNLİKLERİMİZ

During the month of March we will

be concentrating on:

Topics:Furniture/Robby Rabbit’s birthday/ Prepositions

• Concepts: heavy/light/under/in/on/behind/in front of.

We will be learning lots of new vocabulary:

This month the children will enjoy reading following

books and films:

Furniture/ Prepositions

Prepositions

Under

Behind

In front of

Next to

On

In

Furniture

Cupboard

Sofa

Table

Chair

Bed

Wardrobe

Carpet

Games we will be playing throughout this

month

Preposition card game

Hide and seek prepositions

Blind painter game

Paint the bedroom

Prepositions mimes

And...

We will also be making a

‘Where’s foxy’ booklet

GÖRSEL SANATLAR

Ebru çalışmasıHeykelSerbest resim çalışma MÜZİK

Tanıtılan enstümanların ve ritim çalışmalarının hatırlatılması,

şarkıların tekrarı yapılacaktır. 23 Nisan Egemenlik ve Çocuk Bayramı’na

hazırlık yapılacaktır.

DRAMA• Bireysel iletişim• Grup önünde ifade• Çılgın yemekler• Gerçek yemekler

FMV I Şubat 2014 I

MODERN DANS

•23 Nisan gösteri çalışmalarına yönelik pratik ve teknik çalışma.•Mevsimlerin dans diliyle anlatımına yönelik teknik, doğaçlama çalışmaları.

.

FMV I Şubat 2014 I

FİZİKİ ETKİNLİK

• Cimnastik duruşları

(kartal,planör,bank vb.),

• Öne takla, Geri takla, çember

• Çocuk yogası duruşları• Spor branşlarını tanıyorum.

(badminton)

YÜZME

• Suda nefes çalışması alıştırmaları

(Baloncuk yapma, Çorba kaynatma ,havuz

dibine basarak )

• Su üstünde duruş pozisyonları (yüzüstü ve

sırtüstü pozisyonda yıldız hareketi)

• Nefes kontrolü çalışmaları( su altına

dalarak nefes tutma)

• Ayak tahtası ile serbest ve sırt üstü vücut

pozisyonunda ayak vuruma çalışmaları

• Akış çizgisi( streamline) pozisyonunda

nefes kontrollü ayak vuruşu alıştırmaları

• Sırtüstü duruş pozisyonunda ayak vuruşu

alıştırmaları

• Yan vücut pozisyonunda ayak vuruşu

çalışmaları

• Yandan nefes alıştırmaları

• Kol-Ayak-Nefes koordinasyonu çalışmaları

ASTRONOMİ

Uzay, yıldızlar, gökyüzü, gezegenler, Dünya’nın oluşu hakkında temel bilgiler verilecektir.

FMV I Şubat 2014 I

Günlük yasam materyalleri

* Fasulye avuçlama

* Kaşıklama 1 ( mercimek taşıma )

* Kaşıklama 2 ( bilye taşıma )

* Boşaltma 1 ( pirinç boşaltma )

* Huni ile boşaltma ( katı )

* Mandal dizme

* Nohut dizme

* İğne dizme

Kültür materyalleri

* Kara - su küresi

* Kıtalar küresi

* Dünya puzzle haritası

* Güney Amerika Kıtası puzzle haritası

Matematik materyalleri

Banka oyunu

Toplama kavramı

Duyusal materyaller

* Geometri dolabı

* Geometrik cisimler

* Yaratıcı üçgenler

* Binomik küp, trinomik küp

Tat Alma Duyusu

Çeşitli materyaller

MONTESSORİ UYGULAMASI

Dil Materyalleri

İ-N-O-R-M Dil Kartları

AYIN GEZİLERİ

FMV I Şubat 2014 I

DEVEKUŞU ÇİFTLİĞİ

BOTANİK GEZİSİ

FMV I Şubat 2014 I

MART AYI ÖZEL GÜN ve KUTLAMALARI

22 MART DÜNYA SU GÜNÜ

Suyun Önemi nedir?Suya neden ihtiyacımız var?Dünya’daki su kaynakları neler?Canlılar için suyun önemi nedir?Gibi sorulara öğrencilerimizle cevap arayacak ve suyun hayatımızdakiönemini; kitaplar okuyarak eğitici kısa filmler izleyerek öğreneceğiz.

FMV I Şubat 2014 I

MART AYI ÖZEL GÜN ve KUTLAMALARI

21-26 MART ORMAN HAFTASI

• Orman nasıl bir yer? Türkçe etkinliği,• Ormanda neler vardır? Akıl haritası,• Orman kimlerin evi? Resim çalışması,• Ormanları korumak ve çoğaltmak için yapılması gerekenler nelerdir?

Kitaplardan ve internetten araştırmalar yapacağız.

Çeşitli etkinlikler yoluyla öğrencilerimizin doğa bilinci geliştirmelerini amaçlamaktayız.

FMV I Şubat 2014 I

MART AYI ÖZEL GÜN ve KUTLAMALARI

KÜTÜPHANELER HAFTASI

•Kitaplar olmasaydı? ne olurdu? sorusuna cevap arıyoruz.

•Kitap kapağı tasarlıyoruz.•Kendi kitabımızı oluşturuyoruz.•Kütüphaneden ödünç kitap nasıl

alınır?Öğrenmek için kısa film izliyoruz.• Okulumuzun kütüphanesini geziyoruz.

•Kütüphanemizden ödünç kitaplarımızı alıyoruz.

FMV I Şubat 2014 I

MART AYI ÖZEL GÜN ve KUTLAMALARI

14 MART GÜNÜ “DENİZ PAPAĞANI PAFİN” GEZİCİ KİTAPEVİ OKULUMUZDA!

Kütüphaneler Haftası Etkinlikleri kapsamında “Deniz Papağanı PAFİN” gezici kitapevi okulumuza gelecektir.

Öğrencilerimize kitap sevgisini kazandırmayı amaçladığımız etkinliklerden birini de kitapevinden kendi karar verdiğimiz kitapları satın alarak

gerçekleştireceğiz.

NOT: 14 Mart Günü çocuğunuzla (kitap satın alması için) en az 20 TL göndermeyi unutmamanızı rica ederiz.

FMV

Özel Ispartakule Işık Anaokulu

Psikolojik Danışma ve Rehberlik

Servisi

Begüm BABACAN

bbabacan@fmv.edu.tr

648 09 75-4404

KARDEŞ KISKANÇLIĞIKıskançlık, bireyi mutsuz kılan, huzursuz eden bir duygudur. En yaygın kıskançlık

türü, kardeşler arasında görülen kıskançlıktır. Birden fazla çocuğun bulunduğu ailelerde,kardeş kıskançlığına çok sık rastlanır, rastlanması da doğaldır. Aşırı düzeyde olmamakşartıyla, kardeşlerin arasında kıskançlık olması hiç de yadırganacak bir durum değildir.

Genellikle en çok görülen kıskançlık türü, büyük çocuğun kendisinden sonra gelenkardeş veya kardeşleri kıskanmasıdır. Bilindiği gibi, ilk çocuk, anne ve babanın gözbebeğidir, ailenin ilgi ve dikkat merkezidir. Çoğunlukla bir kardeşin gelişi ile ilk çocuğunsaltanatı sona erer, çocuk, ailesinin sevgi ve ilgisini kardeşiyle paylaşmak zorunda kalır,bunu da kabullenmekte güçlük çeker. Özellikle annesinin kendisinden sonra gelenkardeşle ilgilendiğini gören büyük çocuk, zaman zaman sevilmediğini, ihmal edildiğinidüşünür, bundan da acı çeker, hüzünlenir.

Ailelerin çoğunda ilk çocuk, anne ile babanın, çocuk yetiştirme konusunda entecrübesiz olduğu döneme rastlar, tecrübesiz olan anne-baba, çocuğunun eğitiminde çoktitiz olur, ürkek ve çekingen davranır, çocuğunun üzerine titrer. Bütün okuyupöğrendiklerini çocuğuna uygulamak ister, çocuk doktorunun bütün söylediklerini harfiharfine yerine getirmeye çalışır. Bu arada hiçbir şeyin aksamamasına özen gösterir.Çocuk da böylece, annesi ile babasının tüm sevgi ve ilgisini üzerinde toplamış olur. Bunedenle, kendisinden sonra gelen bir veya birkaç kardeşle, bu sevgi ve ilgiyi paylaşmakona zor gelir.

Bazı anneler ilk çocuklarının kardeş sahibi oldukları ilk günlerde hiçbirkıskançlık belirtisi göstermediklerini, ancak aradan birkaç ay geçtiktensonra kıskançlıklarını dışa vurduklarını söylerler. Gerçekten de bazıçocuklar, başlangıçta kıskançlık belirtisi göstermezler, kardeşleri beşikteolduğu sürece, onu kendilerine rakip olarak görmezler. Ancak kardeşleriayaklanmaya, evin içinde dolaşmaya başladığında, onun varlığındanrahatsız olmaya başlarlar. Hele kardeşleri yarım yarım konuşmaya, cilveyapmaya başlayınca, bu rahatsızlıkları daha da artar. Çünkü küçükkardeşin yalnız anne ve babanın değil, yakın çevrenin de ilgisini çekmeyebaşladığını fark ederler, bu durum da, o ana kadar gizli kalmış olankıskançlık duygusunun su yüzüne çıkmasına neden olur.

Küçük kardeşin rahat gelişen, kolay büyüyen, güler yüzlü, cilveli ve güzelolduğu hallerde, abla veya ağabeyin kıskançlığı daha belirgin bir hal alır.Bazen annenin tüm çabalarına rağmen, büyüğün kardeşine vurduğu, onazarar verdiği, uyurken uyandırdığı, yemeğini ve oyuncağını elinden aldığı,kısaca huzurunu bozduğu görülür. Büyük çocuk, kardeşini rahatsız ederek,azar işiteceği durumlar yaratarak, kaybettiğini zannettiği anne ilgisinitekrar üzerinde toplamaya çalışır.

Bazı çocuklar kıskançlıklarını bu tür hareketlerle dışa vurmazlar. Bunlarkardeşlerini seviyormuş gibi davranırlar, ancak yemekten içmektenkesilirler, içlerine kapanır, dış dünyaya küserler, evin bir köşesine çekilir,parmak emerler veya saçları ile oynarlar. Bazıları da, kardeşlerine hiçbirzarar vermeden tekrar bebekliğe geri dönüş yaparlar. her şeyden öncebebek gibi konuşmaya başlarlar, katı yiyeceklerin yerine sulu yiyecekleritercih ederler, biberon veya emzik isterler. Hatta tuvalet alışkanlığınıkazanmış oldukları halde, kardeşin gelişinden sonra atlarını ıslatmayaveya kirletmeye başlarlar. Bu şekilde bebekleşerek, eskiden kendilerinegösterilen sevgi ve ilgiye kavuşacaklarını zannederler.

Bu davranışların altında yatan kıskançlığı sezemeyen anne-babalar,çocuklarını azarlarlar, cezaya koyarlar. Bu tepkileri ile de, çocuktaki kıskançlıkduygusunu arttırmış olurlar. Bu anne-babalar yanlış tutum ve davranışları ileçocuktaki kıskançlığı körüklerler. Ancak anne-babanın iyi niyetine ve olumludavranışlarına rağmen kardeşler arasında kıskançlık görülebileceğiunutulmamalıdır. Kardeşler arası kıskançlık, kardeşler arası rekabet çok doğaldır.Bu duyguların dışa vurulması, gizli kalmasından iyidir. Ancak kıskançlıkduygusunun çok şiddetli olması, çocuğun bunu her fırsatta göstermesi,saldırganlık şekline dönüşmesi doğal değildir. Yine bu kıskançlığın çok uzunsürmesi, anne ve babanın olumlu yaklaşımlarına rağmen azalmaması doğal değildir.

Pek çok anne-baba önsezilerine dayanarak kıskançlığı azaltmanın yolunuararlar. İkinci çocuk dünyaya gelmeden, annenin hamileliği belirginleşmeyebaşlayınca, çocuğu bu konuda hazırlarlar. Kendisine abla veya ağabey olmanınbüyük bir mutluluk olduğunu anlatırlar. Bebeğin beşiğinin veya eşyalarınınhazırlanmasında ondan yardım isterler. İkinci çocuk doğduktan sonra dadavranışlarını ayarlamayı başarırlar. Kardeşler arasında haksızlık yapmamaya, ikiçocuğa eşit davranmaya özen gösterirler. Kardeşinin gelişine rağmen sevildiğinigören, istendiğini hisseden çocuk, kardeşini daha az kıskanır, ama yine kıskanır,zamanla da bu kıskançlığın üstesinden gelir, zaman zaman kıskansa da kardeşinikabullenmeyi öğrenir. Kıskançlık yalnız en büyük çocukta görülen bir duygudeğildir. Kardeş kıskançlığında doğum sırası önemli bir faktördür. En büyükçocuğun, yaşamının belli bir süresinde tek çocuk olduğu ve bütün ilgiyi üzerindetopladığı için kardeşini kıskandığı bir gerçektir. Ancak bazı hallerde küçükkardeşin büyüğü kıskandığı görülür. Abla veya ağabeyin bazı imtiyazlara sahipolduğunu görmek, küçüğü kıskandırır. Büyüğün evde söz hakkına sahip olması,küçük kardeş üzerinde hak iddia etmesi, küçüğe baskı yapması onu rahatsız eder.Büyüğün harçlığının çok olması, bazı isteklerini yerine getirmesine izin verilmesi,küçükte kıskançlık yaratan durumlardır. İkiden fazla çocuğun bulunduğuailelerde, ortanca çocukta da kıskançlık belirtileri gözlenebilir. Ortanca çocuk,bir süre özel ilgi ile büyümüş olan en büyük çocuk ile uzun süre ilgi merkezi olanen küçük kardeş arasında sıkışmış kalmış olan çocuktur. Ne büyük gibi haklarıvardır, ne de küçük gibi imtiyazlı bir durumu. Bu nedenle ortanca çocuk ilgi vedikkat çekme çabası içindedir, kendisini göstermek için her yola başvurabilir.Anne ve babanın bu davranışları anlayışla karşılaması, bu davranışların altındayatan nedeni keşfetmeye çalışması şarttır.

O halde kardeş kıskançlığı yaratmamak için anne vebabalara pek çok görev düşer. Kardeş kıskançlığını engellemek veyayok etmek için formül yoksa da, bu duyguyu hafifletmek için pek çokyol vardır. Çocuklarına eşit davranan, onları birbirleriylekıyaslamadan eğiten, çocuklardan birinin tarafını tutmayan ve bütünçocuklarına eşit sevgi ve ilgi gösteren anne-babalar, bu konudabaşarılı sayılabilirler. Çocuklara eşit davranmak demek, hepsine aynıhediyeyi almak, hepsini aynı anda öpmek demek değildir. Eşitdavranmak demek, her çocuğa ailede özel bir yeri olduğunuhissettirmek, her çocuğun bir değeri olduğunu kendisinegöstermektir. Haksızlık yapmamak da, her çocuğa uygun olanı,ihtiyaç duyduğu zaman almaktır. Taraf tutmamak ise, kardeşkavgalarında sürekli aynı çocuğu haklı çıkarmamaktır.

Her çocuğa yaşına, cinsiyetine ve becerilerine göre, ailedegörev ve sorumluluklar verilmeli, haklarına da saygı gösterilmelidir.Kardeşler arasında işbölümü ve dayanışma teşvik edilmeli, paylaşmaduygusu cesaretlendirilmeli, sevgi ve güven duygularıpekiştirilmelidir. Ancak bu yöntemlerle, kıskançlık duygusununzamanla azaldığı ve kaybolmaya yüz tuttuğu görülebilir. Kardeşkıskançlığı çok aşırı dozda olmamak şartıyla doğal karşılanmasıgereken bir duygudur. Ancak çok aşırı düzeyde olması halinde elealınması, incelenmesi, nedenlerinin keşfedilmesi ve ortadankaldırılması gereken bir duygudur.

• KAYNAKÇA: Prof. Dr. Norma Razon