Isoflavon dau nanh

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    1/28

    http://dantri.com.vn/c7/s7-473622/nhung-dieu-chua-biet-ve-mam-dau-nanh.htm

    Bi 1: Nhng iu cha bit v mm u nnh

    T hn 50 nghin cu khoa hc c l p, C quan Dc phm v Thc phmHoa K cng nhn gi tr quan trng ca mm u nnh trong vic lmgim cc nguy c bnh tim, long xng v duy tr thi k xun sc cho phn.

    Trong thnh phn mm u nnh c cha rt nhiu protein v c bit l mtcht tng t nh kch thch t n estrogen m nhiu cng trnh khoa hcchng minh gi tr rt tt trong vic iu tr v nga mt s bnh c bit lsc khe ph n. l cht isoflavones hay cn c mnh danh lestrogen tho mc.

    T nghin cu quc t

    Rt nhiu cng trnh khoa hc chng minh nh cng b ca trng a

    hc thuc i hc Washington (M) hp cht isoflavones c trong mm unnh c tc dng nh ni tit t n nn rt tt trong vic bo v sc khe vlm p. Mm u nnh v th c xem nh thc phm gia tng n tnh v

    bo v ph n trc mt s cn bnh nh: tim mch, ri lon tin mn kinh,ung th v long xng. Hp cht isoflavone cng c kh nng gip c thiu chnh chuyn ha cht bo v ngn nga tch t m vng bng.

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    2/28

    Nghin cu mi nht ca trng H Alabamacho (M) cho thy s dngmm u nnh thng xuyn mi ngy c th gim bt mt lng m ngk thng c tch ly vng bng. Cng rt nhiu thnh qu nghin cuchng minh tc dng thn k nh mt kch thch t n t nhin hp chtisoflavon trong mm u nnh c mnh danh l mt estrogen tho mc- bin php hu hiu an ton thay cho liu php hormone c s dng mkhng phn bit tui tc trc mn kinh hay sau mn kinh.

    Trong nhiu nm, liu php estrogen c s dng iu tr cho ph nkhi bc vo tui mn kinh. Tuy nhin, theo nghin cu ca WHI(Women's Health Initiative) vo nm 2002 v thng 3/2004 thc hin trn27.347 ph n tui t 50 - 79 (tui trung bnh l 63) s dng liu phpestrogen hoc liu php estrogen/progestin. H c theo di trong khongthi gian trung bnh t 5,5 - 7 nm. V nghin cu ny khng th ghi nhn

    c li ch vt tri hn so vi nguy c khi s dng liu php hooc-mnnhm mc ch d phng. Sau nghin cu ny, FDA khuyn co cc bcs ch s dng liu php hooc-mn trong mt thi gian ngn nht vi liulng thp nht c th m vn t c mc tiu iu tr.n ng dng trong nc

    Ti Vit Nam ng dng nhng nghin cu v tc dng ca isoflavon trongmm u nnh, nhiu sn phm t mm u nnh ra i rt a dng v

    phong ph. Trong , cc nghin cu v thc vt hc cho thy hm lng

    isoflavon t nh im cao nht khi u nnh ny mm.Va qua bnh vin Ph sn Trung ng tin hnh mt nghin cu lmsng chng minh tc dng ca isofavon s dng di dng ch phmvin ung Bo Xun chit xut t mm u nnh trn mt lot ph n ngoi35 tui. Kt qu cho thy hu ht tt c ph n ung Bo xun sau 2 thngu c ln da sng mn, tc en mt hn, kinh nguyt u n, gim khm o v tng cht lng tnh dc. T gip ph n t tin, thoi mi, titr v hnh phc hn khi bc tui thanh xun dn tri qua.

    Khoa hc v ang khm ph thm nhng tc dng thn k ca loi hpcht ny. Tuy nhin vi nhng bng chng khoa hc hin ti cc c quan yt v cc bc s khuyn khch ph n hy chn cho mnh mt ch phm tmm u nnh c sn xut theo quy trnh cng ngh m bo, nhn mcy xut x, thi hn s dng v nghin cu r rng.

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    3/28

    Estrogen l kch thch t t nhin trong c th c non bo tit ra, rt cnthit cho s tng trng ca c quan sinh dc ph n, gip c th to dnghnh mm mi, gi nc trong c th v m di da da d ngi phn mm mng v hng ho.

    Estrogen quyt nh v chi phi cc hot ng pht trin nhng tnh chtsinh dc ph n nh mc lng nch, lng mu, v , t cung m o, tmsinh l, ham mun v kh nng tnh dc ca ph n Estrogen cng c vaitr quan trng bo v tim mch, ngn chn long xng. Tuy nhin, sautui 30, khi bung trng dn thoi ha dn n lng estrogen suy gim cth ngi ph n bt u c nhng thay i, nhng du hiu ca s thoiha, gi nua bt u xut hin

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    4/28

    Bi 2: Isoflavone- u nnh

    GII THIU: Hu nh ngi Vit nam chng ta ai ai cng bitu h nhng t ai bit n cht isoflavone v cc ha cht thomc khc trong u nnh, c kh nng phng nga v tr liumt s bnh nh bnh au tim, bnh tai bin mch mu no,

    bnh ung th v, ung th nhip h tuyn v ung th kt trng.

    V tnh cht a nng v a hiu ca u nnh do nhng khmph gn y ca khoa hc nn chng ti c gng son thotp ti liu di y cng hin qu bn v ng thi cng lm sng t nghi vn n u h khng tt cho nhiu ngi. Ttc nhng iu chng ti trnh by u ly t cc ngun t liuc thm quyn nh kt qu ca cc cng trnh kho cu khoahc ca Vin Ung Th Quc Gia v cc vin i hc danhting M

    LCH S U NNH

    u nnh xut hin u tin ti Trung Hoa khong 5000 nm

    trc y nhng mi n nm 300 trc Thin Cha ging sinhmi c ghi vo c th l mt nng phm chnh ca minBc Trung Hoa. T y, u nnh c lan truyn qua TriuTin, Nht Bn, xung min Nam Trung Hoa v cc ncng Nam Chu. n Nht Bn vo th k th 8 sau Tylch v khong mt ngn nm sau qua n u Chu.

    Bi v u nnh sn sinh nhiu protein hn bt c loi nngsn no nn n c a chung v tr thnh thc phm chnhca nhiu quc gia Chu. Nhng thc phm c bin ch

    t u nnh nh sa, u h v tu h ky c t hai ngnnm trc y, ngy nay u h l mn thc phm c achung v ph thng nht trn th gii. Ti mt vi thnh phTrung Hoa, cc xng lm sa u nnh vo sng sm giaosa nng n tng nh, v cho n gn y, sa u nnh tiuth Hng Kng nhiu hn s tiu th Coca-Cola. Ngi

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    5/28

    Trung Hoa tin rng u nnh c kh nng cha lnh cc chngbnh v thn, ph thng, da, tiu chy, anemia v leg ulcers.

    u nnh c du nhp vo lc a Hoa K nm 1765 nhngch c xem l mt loi ht u mi m thi cho n khi Dr.John Harvey Kellog cch mng thc n sng ca ngi HoaK bng sa u nnh, cereal v cc thc n bin ch t

    protein u nnh vo nhng nm 1920s.

    Nm 1931, Dr. A.A. Horvath xut bn ti liu mang nhan l"Soya Flour as a National Food." Trong ti liu ny ng nirng dinh dng bng thc phm u nnh rt l b khe v cgi tr cao.

    Nh nhng n lc ca ng m ngy nay Hoa K sn xut trn12 t dollars u nnh mi nm tc khong 50 triu metrictons, hay bng phn na s lng sn xut trn th gii. Bthnh thay, ngoi tr 1/3 c xut cng qua cc nc nh NhtBn v..v.., chng ta dng 95% s lng cn li lm thcn cho sc vt, thay v cho ngi n !

    NHNG QUC GIA N NHIU U NNH

    Ti cc quc gia vng Vin ng, cc thc phm bin ch t

    u nnh cch mng l li n ung ca dn chng, h dngthc phm u nnh hng ngy nh l ngun dinh dngchnh. Nhng th ny gm c: u h, sa u nnh, miso,tempeh, tng, chao, ph trc v du..v..v..

    Trung bnh mt ngi trng thnh Nht Bn (adult) nkhong 50 pounds u h mi nm. Ngy nay nhiu nh khoahc v nghin cu gia Ty phng xc nhn v nh gi ttiu m cc y s Trung Hoa tin tng trc y v kh nngca u nnh trong vic phng nga v tr liu mt vi chng

    bnh. Nhng bnh nh: tim mch, ung th, tiu ng, xpxng v thn t xy ra ti nhng vng dn s tiu th nhiuu nnh. Hy xem mt vi con s thng k di y:

    Ti Nht Bn t l cht v bnh ung th v ch bng mt phnt Hoa K, ti Trung Hoa l 1/5 v i Hn l 1/10.

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    6/28

    Ch c 10% ph n Nht Bn c hiu chng nng phng (hotflash) vo thi k mn kinh v t l b bnh b xng hngthp hn ph n Hoa K.

    Ti i Hn t l phi nam b bnh ung th trc trng ch bng1/4 Hoa K v bnh ung th nhip h tuyn l 1/10 so vi HoaK.

    S thc, c nhiu bng chng cho thy rng s tiu th ccthc phm u nnh hng ngy lm gim nguy c xy ra ccchng bnh ung th v, nhip h tuyn, ung th kt trng, ddy, da..v..v..

    Th cn bnh tim mch bao gm chng nhi mu c tim (heart

    attack) v tai bin mch mu no (stroke) th sao? Theo mtnghin cu khoa hc th c hai ngi Hoa k cht c mtngi cht v bnh ny, trong khi ti Shanghai ch c mtngi trong s 15 ngi cht.

    C rt nhiu nghin cu khoa hc khuyn co ngi dnHoa K nn thay th protein tht ng vt bng protein unnh nhm lm gim lng cholesterol trong mu v ngnnga cc chng bnh v tim mch v ung th.

    NHNG LI CH CA U NNH

    Hu nh ai cng bit u nnh c cha rt nhiu protein baogm tt c 8 loi amino acids thit yu. u nnh cng lngun phong ph cung cp calcium, cht x, cht st v chtsinh t B.

    Ci m cc khoa hc gia thch th nht trong nhng nmnghin cu gn y l s khm ph ra cc ha cht tho mc,m chng ti tm gi l ha tho (PHYTOCHEMICALS), c

    trong u nnh v nhng ng dng ca chng, trong lnh vc ykhoa tr liu.

    Vin Ung Th Quc Gia Hoa K, Vin i Hc Havard, Vini Hc Alabama, Minnesota, Iowa v Helsinki, Finland, thc hin nhiu cng trnh kho cu khoa hc xc nhnhng li ch ca cc ha tho u nnh ny. H thy rng

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    7/28

    s tiu th nhng cht ny khng nhng c kh nng ngnnga m n cn c kh nng tr liu cc bnh nh ni ti trn. Nhng ha tho u nnh gm c: protease inhibitors,

    phytates, phytosterols, saponins, phenolic acids, lecithin,omega 3 fatty acids, v isoflavones (phytoestrogens).

    PROTEASE INHIBITORS - c kh nng ngn nga s tcng ca mt s gene di truyn gy nn chng ung th. Ncng bo v cc t bo c th khng cho h hi gy nn binhng mi trng sng xung quanh nh tia nng mt tri vcc cht nhim trong khng kh. Nm 1980 cc khoa hc gia khm ph ra u nnh nguyn cht c tc dng ngn cnkhng cho bnh ung th pht trin ni cc loi ng vt vnhng nm sau h xc nhn s tc dng chng ung th

    cho nhiu loi bnh ung th. Tuy nhin protease inhibitors bmt bt i sau khi u nnh c bin ch qua phng phplm nng. Th d nh sa u nnh loi dehydrated soymilkcn li 41%, u h cn li 0.9% so vi bt u nnh nguyncht. [1]

    PHYTATES - l mt hp th phosphorus v inositol, c khnng ngn tr tin trnh gy nn bnh ung th kt trng (coloncancer) v ung th v (breast cancer). Ngoi ra n cng cn ckh nng tr kh nhng cht lm cho t bo d b ung th

    (oxygen free radicals) v phc hi nhng t bo b h hi.c bit cht st thng d trong c th thng sn sinh raoxygen free radicals, nhng khi c s hin din ca phytate,cht ny s b hy dit kh nng sn sinh v v th phytate hnhx ging nh cht antioxydants.

    Cng nn bit, sau nhiu nm lu dn chng rng phytate cth gy phng hi n tnh trng thiu cht st trong c th vn ngn cn s hp th chng, nay cc nh khoa hc khm

    ph ra rng phytate bo v chng ta khi c qu nhiu cht st.[2]

    PHYTOSTEROLS - cng c kh nng phng nga cc bnh vtim mch bng cch kim sot lng cholesterol trong mu,ng thi n cng c kh nng lm gim thiu s pht trin cc

    bu ung th kt trng v chng li ung th da. [3] Nhng nhm

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    8/28

    dn s tiu th nhiu sn phm u nnh nh Nht Bn, TriuTin v Gio hi C c Phc Lm Hoa K c t l thpcn bnh ung th kt trng.

    SAPONINS - ging nh phytate, hnh x nh cht anti-oxidants bo v t bo c th chng ta khi b h hi do tcdng free radicals. N cng cn c kh nng trc tip ngn cns pht trin ung th kt trng v ng thi lm gim lngcholesterol trong mu.

    PHENOLIC ACIDS - l mt dc cht ha hc anti-oxidantsv phng nga cc nhim sc th DNA khi b tn cng bi cct bo ung th.

    LECITHIN - l mt ha cht thc vt quan trng, ng mt vaitr quyt nh trong vic kch thch s bin dng khp cct bo c th. N c kh nng lm gia tng tr nh bng cchnui dng tt cc t bo no v h thn kinh, n lm vngchc cc tuyn v ti to cc m t bo c th. N cng ccng nng ci thin h thng tun hon, b xng, v tngcng sc khng. Khi h thn kinh thiu nng lng, chtlecithin u nnh s phc hi nng lng mt. m chtu nnh c cha 3 phn trm cht Lecithin, bng vi lngLecithin c trong lng trng g.

    OMEGA-3 FATTY ACIDS - l loi cht bo khng bo ha(unsaturated fats) c kh nng lm gim lng cholesterol xuLDL ng thi lm gia tng lng cholesterol tt HDL trongmu. [4] Nhiu nghin cu khoa hc xc nhn tiu th nhiuomega-3 fatty acids c trong cc loi thc vt nh u nnh,ht pumpkin, walnuts, hemp, flax v cc l rau xanh gipchng li s pht trin cc cn bnh v tim mch. [5] Tngcng nn bit omega-3 fatty acids cn gi l alpha-linolenicacid, gm hai th EPA v DHA cng c trong mt vi loi c

    bin v trong fish-liver oil supplements. Nhng loi ny cngc kh nng ging nh omega-3 trong thc vt nhng c thmmt ci khng tt l n c tc dng lm cho cc phn t t boc th tr nn khng n nh, tc sn sinh ra cc cht oxygenfree radicals l nhng cht gy ra ung th v gy xo trn chtinsulin, sinh ra chng tiu ng. V th cc khoa hc gia

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    9/28

    thuc Vin i Hc Arizona [6]v Vin i Hc Cornell cng b s nguy him ca omega-3 fatty acid trong c v duc. [7]

    ISOFLAVONES (phytoestrogens) - l mt ha cht thc vt lm cc nh khoa hc say m nghin cu nht, v n c cutrc tng t nh cht kch thch t sinh dc ca phi n.(female hormone estrogen) v s vn hnh ging nh estrogen.V th cc nh khoa hc cn gi n l estrogen tho mc (plantestrogen).

    Sau khi nghin cu, cc khoa hc gia u cho rng isoflavonesc kh nng mnh lit chng li cc tc dng gy nn chngung th lin h n hormone.

    c bit qu lng estrogen trong c th l yu t chnh dnn ung th v, ung th bung trng (ovarian), t cung(uterine), v ung th c ca ph n. Trong np sng ca ngiTy phng, dn chng thng c qu nhiu estrogen bi vtiu th nhiu protein tht ng vt c san cht hormone mngi ta trch vo lm cho chng mau ln v nhiu sa. Phnnhiu ph n Ty phng mp v ch dinh dng nhiu thtv cht bo, cng lm tng lng estrogen, (bung trng tng sn xut thm estrogen khi qu cht bo cn thit). Ni

    n ng cht bo thng d c bin i thnh androgens v lnguyn nhn dn n bnh ung th nhip h tuyn. Hin naycc nh khoa hc tm thy ba cht genistein, daidzein vglycetein trong isoflavones u nnh m genistein l tm imnghin cu.

    Theo nhiu ti liu nghin cu, genistein c nhng li ch diy:

    Ging nh nhng isoflavones khc, hnh x nh l chngestrogen (anti-estrogen) bng cch ngn cn khng cho snsinh estrogen khi qu lng estrogen cn thit trong c th.

    Ngn nga s pht trin cc t bo ung th.

    Kch thch cc t bo ung th lm cho chng tr li trng thibnh thng.

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    10/28

    Ngn tr s ln mnh ca cc t bo ung th DNA nhngkhng ngn cn s ln mnh ca cc t bo bnh thng.

    Hnh x nh l cc cht chng c xi ha (anti-oxidant), bo vcc t bo bnh thng khi b h hi bi s tn cng ca cccht d gy chng ung th (free radical).

    Bi v nm to tc li ch trn ca genistein, nn isoflavonec coi l mt ha cht thc vt nhim mu chng li cc cn

    bnh ung th v cc khoa hc gia tin tng rng genistein cnphi c tinh ch thnh dc liu iu tr tt c cc loiung th. Trong mt nghin cu ca Vin i Hc Minnesota,genistein c dng thnh cng trong vic ph hy cc t

    bo ung th mu BCP trong loi chut. Ung th mu BCP l

    mt loi ung th ph thng ni tr em.Cng c nhiu chng c rng cht genistein cha tr khichng nng phng, phng nga bnh xp xng, v c ththay th loi estrogen supplement trn th trng nh Premarin.Genistein cng ngn nga cc bnh ng tim, tai bin mchmu no v s pht trin tin trnh x cng mch mu(atherosclerosis). Cui cng, genistein l mt ha cht thc vtkh mnh chng li cc chng bnh sng nh bnh khp thp(arthritis) v cc chng bnh lin h n tnh trng au nhc

    cc khp xng v bp tht nh rheumatoid arthritis.

    Ngoi genistein ra mt cht khc ca isoflavone u nnh lcht Daidzein cng c nhng li ch nh genistein:

    C kh nng ngn nga s hao mn xng v s pht trinchng bnh xp xng.

    Kh nng chng c xi ha (anti-oxidant) v chng ung th(anti-cancer)

    Kch thch cc t bo ung th mu tr thnh th khc vchuyn hon chng v trng thi bnh thng.

    Mt cch tng qut, tiu th 50 mg isoflavone c trong proteinu nnh hng ngy s (1) lm gim lng cholesterol trongmu t nht l 35%, (2) khng cn thit phi dng estrogen

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    11/28

    supplement, mt th thuc c nguy c gy nn chng ung thv, t cung v bung trng, v (3) phng nga bnh xpxng. V tc dng cn bng hormone trong c th, isoflavonec th ng dng cho phi n khng phn bit tui, trc haysau khi dt kinh.

    PHNG NGA BNH TIM MCH

    Trong mt nghin cu gn y c thc hin bi Dr. JamesW. Anderson, M.D. Professor of Medicine and Clinical

    Nutrition thuc vin i hc University of Kentucky,Lexington [8] vi 730 tnh nguyn vin xem nh hng cavic n protein u nnh vi h thng mch mu qua vic olng cht cholesterol.

    Sau khi th nghim v phn tch cc d kin thu thp, kt qucho thy l lng cholesterol trong mu gim theo t l lngtiu th protein u nnh: nhm n 25 grams mt ngy gim8.9 mg/dl, nhm n 50 grams gim 17.4 mg/dl, v nhm n 75grams protein u nnh gim 26.3 mg/dl lng cholesteroltrong mu. Tnh chung theo bch phn th lng cholesterolgim 9.3%, lng LDL cholesterol gim 12.9%, lngtriglycerides VLDL gim 10.5%, v lng HDL cholesteroltng 2.4%.

    Bi v mi 1% lng cholesterol gim s lm gim mc nguy him ca bnh ng tim v tai bin mch mu no t 2%n 3%, cho nn vi lng trung bnh cholesterol gim 9.3% nguy him v bnh tim mch c th xy ra s gim c18% n 28%.

    Cn c theo kt qu, gio s Anderson khuyn co nh sau:

    Phng nga tng qut, p dng chung cho nhng ngi c sc

    khe tt, 7 servings protein u nnh mi tun, tc khong 10grams mi ngy (8 oz sa u nnh mi ngy hay 4 ci soy

    burgers mi tun hay mi tun n 4 ln u h mi ln 2servings, mi serving l 3 ounces tc khong mt phn tkhun u h Hinoichi Regular.) Hay ni n gin hn, c mingy n khong mt ming u h trong hp ng bn minghoc mt phn t hp u h Hinochi l .

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    12/28

    Phng nga c bit, p dng cho nhng ngi c bnh tiung hay c nguy him cao v cc bnh tim mch hocnhng ngi c thn nhn b cc chng bnh v tim mch, tiung, xp xng, 14 servings protein u nnh mi tun tckhong 20 grams protein u nnh vi 40 mg isoflavones unnh mi ngy, tng ng vi khong 3/4 khun u hhiu Hinoichi loi regular c trng lng 14 ounces (396grams).

    Tr liu cho nhng ngi c bnh tim mch hay bnh xpxng, 21 serving protein u nnh mi tun tc 30 grams

    protein vi 60 mg isoflavones mi ngy.

    TR LIU BNH NHIP H TUYN

    Trong tp ch Healthy and Natural Journal, Vol.2, No.2, vi ta "Concentrated Soybean Phytochemicals," Bc s Walker tng trnh thnh cng vic tr liu bnh nhip h tuyn (tinlit tuyn)bng tinh ch u nnh (concentrated soysupplement) nh sau:

    ng Clarence Mohnehan 79 tui qu qun Livonia tin bangMichigan, c tuyn b l s cht trong vng 60 ngy saukhi vic tr liu bng quang tuyn tht bi. Ung th ca ng

    lan khp h thng bch huyt. Khi c chuyn qua bc sKenneth Pittaway cha th bng u nnh tr liu php theoli thnh cu ca ngi con trai, th ng ch cn cn nng 90lbs., rt yu, au phn n in, da vng, mt m c.

    Sau 9 thng tr liu bng dinh dng rau u vi ung tinh chu nnh concentrated soy supplement mi ngy, ngMohnehan bnh phc hon ton. Theo cc tests ca phngth nghim, ng khng cn mt du hiu ung th no trong cth, da d trng khe mnh, cc hot ng c th bnh thng,v cn nng 135 lbs lc xut vin thng 12-1994.

    Trn y l mt case trong nhiu case tr liu bng u nnhthnh cng Hoa K. Tht ra li tr liu ny c t lu tiTrung Hoa nhng mi c p dng ti Hoa K trong vi banm gn y. Hin nay nhiu cng ty Hoa K v Trung Hoa

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    13/28

    ang chy ua trong vic sn xut dc liu ly t tinh chtu nnh di hnh thc vin tablet v capsule.

    Nhng th tinh cht u nnh supplement mi nht c chat .5 n 2.5% isoflavone v genistein.

    Ti Nht Bn, trung bnh mt ngi tiu th t 20 n 100 mgcht isoflavones mi ngy t cc thc phm u nnh. c

    bit nu tiu th hng ngy khong 50 mg isoflavones s ngnnga c mt vi th bnh ung th.

    u h v tempeh, c cha khong 10 mg isoflavones miounce. c lng isoflavones u nnh cn thit hu cth ngn nga bnh ung th v tim mch, mt ngi cn phi

    tiu th t 5 oz n 30 oz u h hay tempeh mi ngy, (mimt hp u h Hinoichi loi regular bn trn th trng cnnng 14 ounces). Ba mi ounces u h c cha khong 300mg isoflavones v trong mt vin soy supplement c tng cng25.17 mg isoflavones.

    Tng cng nn bit, trong tin trnh bin ch u nnh thnhu h ngi ta c thm vo cht calcium sulfate, mt cht btkhng mu sc tm thy trong vi, xng, rng, v s hoctrong cht tro ca thc vt, cho ng c, v th mt hp

    u h loi firm nng 14 ounces c cha khong 120 mgcalcium, ring loi silken ch c 40 mg. Chng ti c e-mailhi gio s bc s James Anderson [9] chuyn gia ni ting vdinh dng ti Vin i Hc Kentucky v s nh hng cacht ny th c gio s cho bit calcium l mt cht khongrt cn thit cho c th m nhu cu calcium hng ngy phi cnt 800 n 1200 mg. S lng calcium trong u h (3 ounces)ch p ng c 10% m thi, cn phi n thm nhng thc

    phm khc na mi . ng cng cho bit l trong cc cucnghin cu di hn v quan st dn s cc khu vc tiu thnhiu u nnh, khng tm thy mt side effect no trongvic tiu th nhiu thc phm u nnh ni chung v u hni ring..

    Ngy nay, dn chng Hoa K ni ring v Ty phng nichung nhn thy n chay nh l mt li sng bo v sc

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    14/28

    khe c nhn v gn gi mi sinh th gii. H cng thythc phm u nnh c gi tr dinh dng rt cao v chtisoflavones cng nhng ha cht thc vt khc trong u nnhang c cng nhn l dc liu phng nga v tr liu nhiuth bnh.

    Thin nhin cho chng ta tri t v tri t chochng ta nhiu th chng ta cn sng khe. Chng ta cn

    phi tha nhn s tht ny v nn sng gn vi thin nhin. Cl u nnh vi nhng ha cht thc vt ca n s l ci chakha nhn loi m ca bc vo mt i sng an lc vhnh phc.

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    15/28

    Bi 3: Isoflavone Hot cht thn k

    nhng bi vit k trc, chng ta bit u nnh l ngun m qu gi

    nht t thin nhin, khng ch ngon m cn rt giu dinh dng. Tuy nhin,

    t ai bit c iu to nn s k diu ca u nnh chnh l hot chtIsoflavone nhn t ch yu lm nn c tnh tr bch bnh ca u nnh.

    Isoflavone l hot cht c ngun gc t tho mc, c ch hot ng v

    chc nng gn ging nh nhng hormone n c th v mang tnh lnh,

    khng nh hng xu ln nam gii. Nhng hp cht c thnh phn tng t

    nh Isoflavone vn c tm thy trong mt s loi thc vt nh: c ba l,

    c linh lng, cy dong... nhng chng khng n c. Cho n nay, u

    nnh l loi thc phm duy nht c cha cht Isoflavone. l l do ti sao

    u nnh thu ht c s ch , tp trung nghin cu t cc nh khoa

    hc.

    Rt nhiu cng trnh nghin cu trn th gii khng nh cht Isoflavone

    trong u nnh c kh nng phng chng nhng bnh: long xng, tng

    huyt p, tim mch, chng tng cholesterol trong mu, mt s bnh ung th

    v cc triu chng thi k mn kinh nh: vim m o, rong kinh, bc ha,mt ng, gim tr nh, nhc u, lo u, cu gt... V cho n nay, h vn cn

    ang tip tc nghin cu nhng tc dng thn k ca hot cht ny. V t l

    Isoflavone trong u nnh, cc nh khoa hc kt lun c 1 gr u nnh

    kh th thu c hn 3 mg Isoflavone (chim t 0,3% n 0,4% khi lng

    u nnh). y l mt t l rt cao. Do , dng cc ch phm t u nnh

    v ung sa u nnh mi ngy l cch tt nht tng cng Isoflavone

    cho c th.

    Vy tip np bao nhiu Isoflavone cho c th l ?

    Theo cc chuyn gia thuc T chc Y t Th gii (WHO), lng Isoflavone

    chp nhn c i vi mt ngi trng thnh l 40 mg/ngy. Tuy nhin,

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    16/28

    hin nay, ngay c Nht Bn l nc thng xuyn dng nhiu ch phm t

    u nnh nht th gii, cc cuc kho st cng cho thy, mi ngy, ngay c

    nhng ngi hay n nhng mn n t u nnh nht cng ch a vo c th

    c 20 mg Isoflavone. V vy, nn dng u nnh v cc ch phm t unnh thng xuyn c bit l ung sa u nnh tng cng cht

    Isoflavone cho c th, bo v sc khe trc nhng cn bnh nguy him.

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    17/28

    Bi 4: Thng tin thm v Isoflavon: Chng hi chng tin mn kinh

    Biu hin khi thiu ni tit t n (estrogen)

    Sau mi k sinh , khi hot ng ca bung trng suy gim, ch tit t

    estrogen, mn kinh, ct b bung trng, tia x vo bung trng, c th s bthiu estrogen. iu ny gy ra nhiu thay i trong c th ngi ph nnh: Thay i v kinh nguyt (kinh mau, kinh tha, thiu kinh); Ri lonvn mch (c nhng cn bc ha, nng bng phn trn ca c th, lan lnc, ln mt, lm ngi nng, gin mch nn mt bng, ra m hi v banm lm mt ng, ngi lc nng, lc lnh.): Ri lon v tm thn (lo lng,hi hp, nhiu khi tim p nhanh, gim tr nh, hay qun, bt u xut hinnhng triu chng ca bnh Alzheimer, khng tp trung t tng, thay itnh tnh, hay cu gt, hn gin, mt bnh tnh, mt t tin, d bun nn vlm vo tnh trng trm cm.). iu lm cho ph n lo lng nht chnh l

    nhng thay i b ngoi. V mt t chc m di da lm da mt chun ginkhng cn trn bng na, tr nn nhn nheo, nm da, sm da. ngc v thcng lp v chy s. Thay v , m li tch t ni tng, i, eo lm tngm mu, c th x x, bo ph. Cc tuyn m hi, tuyn b gim hot ngnn lng, tc kh gin, d gy, bc mu, d rng. Ngoi ra cn gy ra nhngvn sau:- Gim thiu ng tit niu: Niu o ngn, trng lc c bng quang km,c tht c bng quang yu nn d b sn tiu, nc tiu lng ng bngquang, d vim nhim ng tit niu.

    - Thay i v c quan sinh sn: Bung trng, t cung, c t cung teo nh,cc tuyn gim thiu, t ch tit cht nhy, d vim nhim do tp khun. auv d b tn thng khi sinh hot tnh dc. Gim khoi cm v ham muntnh dc.- nh hng n khung xng: Gim a canxi vo xng dn n longxng ri mt xng, ln, xp cc t sng, gim chiu cao, lng cng,xng gin, xp, d gy. D b gy u di xng quay, gy c xng i.- Bnh tim mch: Tng 2-4 ln so vi ngi cha mn kinh. Tng huyt p,tng bnh mch vnh, tng nguy c huyt khi.- Bnh ung th: D b ung th v, ung th nim mc t cung, ung th c t

    cung.Nh vy, c th thy ci s toan v gi tui ba mi ca n gii c linquan cht ch ti estrogen. S lo ha xy ra ton din c bn ngoi (da, tc,hnh dng) ln bn trong c th (tim mch, chuyn ha). Do vy chnglo ha, ph n cn tng cng kch thch c th tng hp ni tit t thngqua tp th dc tch cc v dinh dng y , nht l ph n sau khi sinh

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    18/28

    . cc nc pht trin, ph n mn kinh thng b sung ni tit t duy tr tui thanh xun.

    1. Liu php thay th hormone

    Hiu qu iu tr t c r rt khi b p s hao ht cc hormone sinhdc ni sinh trong thi k mn kinh nh s dng liu php thay thhormon (Hormone Replacement Therapy; HRT), tc s dng cc hormonengun gc tng hp. HRT rt c hiu qu nh s dng hormon c hiu lccao, tuy nhin li gy ra nguy c ln v sc khe nh ung th v, ung thmng trong t cung, bung trng; Huyt khi tc tnh mch v t qu dothiu mu cc b, tng nguy c tim mch

    1. Isoflavon ca u nnh mt Estrogen thin nhin

    T l long xng, va x ng mch, ung th v v t cung ph n mts dn tc phng ng, c bit Trung Quc v Nht Bn l rt thp.

    Nghin cu dch t hc cho thy c lin quan ti thi quen dinh dng cacc dn tc , c bit dng nhiu u nnh c ch bin bng nhiucch khc nhau. Trong lch s lu di nhiu th k, u nnh l lng thcch yu Trung Quc, Triu Tin, Nht Bn, Vit Nam v nhiu ncchu , ni m pht gio pht trin vi trit l n chay. c nhiu cngtrnh nghin cu ni ln li ch vt tri ca ht u nnh nh hm lngm cn i, d hp thu, giu oligossaccharid (nh raffinose, stachyose) v

    cc cht x gip bnh thng ha mi trng trong lng rut, ngn nga ungth i trng nh iu ha tc v khi lng thc n trong rut.u nnh cn cha cc cht c tc dng tng t hormone estrogen, nhngan ton hn nhiu. l cc isoflavon, cn c gi lestrogen thcvt (phytoestrogen). So vi s dng cc hormone estrogen tng hp, hiulc ca phytoestrogen u nnh km hn, nhng dng an ton hn, gip lmcn bng hormon mt cch tinh t ph n. Nhng hot cht c tc dngphytoestrogen trong ht u nnh gm ch yu l daidzin, genistin,glycitin. y l nhng phn t tng i ln, tan trong nc, tnh phn cccao, nn kh hp thu qua ng tiu ha. Mun cho d hp thu v tr nn cgi tr sinh hc, phi thy phn chng thnh aglucon, tc lm mt thnh

    phn glycosid lin hp. ng tiu ha ca ngi khng thy phn cisoflavon, nn isoflavon trong ht u nnh cha c gi tr sinh hc.* nh hng ca isoflavon u nnh i vi n gii.

    Nghin cu thm d trn lm sng, m i c kim sat placebo ch ra nhng tc dng c li ca Isoflavon u nnh trn cc triu chng vn

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    19/28

    mnh tui mn kinh: Isoflavon lm gim cng ca bc ha, gim sln m hi m, nng cao cht lng sng cho ph n mn kinh. Khngc ngi no phn nn v ri lon v, khng thy tng cc tc dng phestrogen c hi. Ung Isoflavon cn cho thy da cng, sng v mn hn, ccvt nm, thm m dn v ht. Cc tc dng trn lm sng ca Isoflavon cnth hin ch:

    Tc dng trn chuyn ha ca xng: Hiu lc ca Isoflavon trn qutrnh dinh dng ca xng ph n mn kinh cho thy tng c ngha v mt khong xng (BMD) ti cc t sng L2 L4 khiso snh vi ph n theo ch n ngho u nnh. Isoflavon lmgim nguy c long xng nh c ch c hot tnh ca hormon cngip v kch thch gii phng calcitonin, nn c tc dng hip ngchng tiu xng nh hot tnh estrogen ca thuc ny.

    Tc dng trn tim mch: Isoflavon c nhng tc dng khc nhauchng ri lon lipid mu ngi mn kinh, c th ct ngha cnhng tc dng khc c li cho tim mch, c s kt bi nhmcc chuyn gia Hi Mn Kinh Bc M:

    Lm gim huyt p tm trng; Gim cholesterol xu ( tc LDL cholesterol), gim trilycerid, tng HDL (cholessterol tt), gim t sLDL/HDL;

    Chng kt t tiu cu, Ngn chn s tin trin ca cc mng va x( nghin cu trn Cynomolgus ct b bung trng), Ci thin tnh n

    hi ca ng mch Chng oxy ha qut dn cc gc t do, i khng vi s tc hi ca

    s lipoperoxy ha ca lecithin v ca LDL sn sinh ra cc sn phmcui cng c hi, v cc sn phm ny c i lc rt cao vi thnh ngmch v gy ra nhng mng va x

    Tc dng trn cc chc nng nhn thc: Liu php thay thhormone(HRT) chng t c tc dng thun li trong iu tr s suygim nhn thc v sa st tr tu ph n cao tui. V vy, c th suy

    ra l phytoestrogen cng c th c cc li ch tng t. Ngoi ra cnlm gim nguy c cc khi u ph thuc hormone

    1. S dng isoflavon ca u nnh

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    20/28

    Do c s cn bng gia hiu lc v an ton, d dng, nn phytoestrogenca u nnh c xp loi nh cht b sung dinh dng, khng cn nk ca thy thuc. ph n, Isoflavon c bit c ch trong nhng trnghp sau :

    Lo ha n gii tui trng thnh, nht l n gii sinh , baogm lo ha da (nm da, sm da, thm da, da nhn), tc (kh, d gyrng), xng khp (long xng), tim mch...

    Cc triu chng tin mn kinh, tui mn kinh hoc mn kinh sm vicng t nh ti va phi

    C tin s gia nh b ung th t cung hoc v; Khng c triu chng cp tnh, nhng mun ngn nga nguy c long

    xng v nhng ri lon tim mch; C ri lon chuyn ha lipit v / hoc c tin s gia nh v long

    xng; C ri lon sm v x cng thn kinh ca tui gi. Ph n b bo ph, suy nhc c th, kh ng

    1. Cc ch phm c cha Isoflavon t u nnh

    Isoflavon trong u nnh tn ti di dng lin hp rt kh hp thu v chot tnh sinh hc thp. tng hot tnh ca chng cn phi thy phnthnh cc aglucon nh daidzein, genisstein, glycitein. Hm lng Isoflavont do trong cc ch phm t u nnh ph thuc vo quy trnh ch bin.

    Trong khun kh ti nghin cu cp Nh nc, cc nh khoa hc VitNam thnh cng trong vic chn ra ging u tng c hm lngIsoflavon cao nht v chng minh c rng khi ht u tng ny mmth hm lng Isoflavon t n nh im. Cc nh khoa hc cng thnhcng khi p dng cng ngh dng enzym ct t cc lin hp caIsoflavon, bin chng thnh dng hp thu d dng v c hot tnh sinh hcmnh nht. Mt gam bt u tng ny mm lm giu v thy phn bngenzym c cha 28 32 mgIsoflavon dng t do. ti c ng k

    bo h c quyn gii php hu ch ti Cc s hu cng nghip Vit

    Nam(B khoa hc v cng ngh) v ng k d thi nghin cu quc t.iu c bit l khi ht u tng ny mm th khng ch hm lngIsoflavon tng n nh m cn rt giu vitamin E, vitamin C dng thinnhin, dng an ton v d hp thu. y l nhng hot cht c tc dng chnglo ha mnh v lm p da. Trong mm ca u tng cn cha nhiu acidamin (50 55%), can xi v khong cht gip chng lo ha xng.Tp on dc phm Tu Linh - mt tp on chuyn nghin cu v s

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    21/28

    dng cc hot cht t dc liu Vit Nam phc v chm sc sc khe conngi - c chn chuyn giao ti nhm a sn phm t mm utng thy phn n vi mi ph n c nhu cu lm p. Sn

    phm LINOSAN m thnh phn chnh l Bt u tng ny mm giuIsoflavon cn c b sung thm tinh Tam tht Vn Sn ho hng, VitaminC, Vitamin nhm B, Vitamin D, Canxi v m thy phn t nm gip trha c th ngi ph n t bn trong mt cch mnh m v tng i tondin. Chc chn y s l sn phm mang li nhiu li ch cho ph n, nhtl ph n qua cc k sinh , mn kinh, hoc phu thut ct b t cung.

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    22/28

    Bi 5: u Nnh v kh nng phng chng bnh tt

    u nnh, m ta cn gi l tng, c cc quc gia Chu, trong c Vit Nam dng lm thc phm v thuc t nhiu ngn nm v trc. unnh xut pht t Trung Hoa ri lan ra cc quc gia khc Chu. Ty

    phng ch mi bit ti u nnh t th k th 18. Nhng hin nay cc qucgia dc theo sng Mississipi c sn lng rt cao v u nnh trn th gii.Bn Hoa K, phn ln u nnh c dng nui sc vt v ch c khong26 triu ngi dng lm thc phm, trong khi Chu n l ngun dinhdng quan trng.Ht u nnh cha 8% nc, 5% cht v c, 15- 25% glucoz, 15-20% cht

    bo, 35- 45% cht protein vi cc loi amino acid cn thit; cc loi sinht khong cht. So vi tht ng vt, u nnh c nhiu cht dinh dng

    hn: 100 gr u nnh c 411 calo, 34 gr protein, 18 gr bo,165mg calcium,11mg st; trong khi tht b loi ngon ch c 165 calo, 21gr protein, 9grbo,10mgcalcium,2.7mgst. V c nhiu protein nn u nnh c coinh tht khng xng nhiu quc gia Chu. Ti Nht bn, Trung Hoa60% protein tiu th hng ngy u do u nnh cung cp. Protein ny rt

    tt thay th cho protein ng vt v c t m v cholesterol. Nhng quantrng hn c l trong u nnh c cht isoflavone,, mt ha cht tng tnh kch thch t n estrogen m nhiu cng trnh khoa hc chng minh lrt tt trong vic tr v nga mt s bnh

    Di y l mt s cng dng phng chng bnh tt ca u nnh

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    23/28

    1-u Nnh vi bnh long xng

    Xa nay cc chuyn gia y t u cng nhn calcium c kh nng phngnga c bnh long xng (osteoporosis) Bnh ny thng xy ra tronggii ph n ln tui v cng xy ra cho nam gii nhng vi mt t l thphn. S n ung theo quy thc c kh nng lm cho xng c rn chc.

    Tuy nhin cc nghin cu cho thy l nhng ngi thng n u nnhnh dn chng Nht Bn cng t khi mc phi bnh long xng . Ngi ta lm th nghim trn chut bng cch cho chng n ton u nnh vnhn thy xng cc chng khng nhng khng thoi ha m cn rn chchn. Mt th nghim khc c thc hin bng cch ct b non so (bungtrng) ca chut ci cho n khng sn xut c kch thch t estrogenri cho chng n ton bng u nnh , kt qu l xng khng b thoi ham vn khe mnh.

    S d c vy l v trong u nnh c hp cht isoflavone m cng thcha hc gn ging nh kch thch t n estrogen do non so t nhin titra. Estrogen rt cn thit cho s tng trngca c quan sinh dc chnh (t cung, ng dn trng) v s ny n ca cquan sinh dc ph n nh v, lm xng chu c hnh bu dc rng hn sanh d dng. Ngoi ra estrogen cn cn duy tr mt sc khe tt chongi nam cng nh n, cho s tn to v tu b xng, cho h thng timmch,cho no b. Khi ti tui mn kinh, ngi ph n mt i mt khilng rt ln estrogen nn h chu ng nhiu thay i quan trng v tmsinh l

    Isoflavone l mt nhm estrogen thc vt (phytoestrogen ) trong u nnhc tc dng tng t nh estrogen thin nhin nhng yu hn. Cc nghin

    cu gn y cho bit nhng ph n sau thi k tt kinh, mi ngy dng bthay sa u nnh thng xuyn th mt khong cht trong xng vn duytr mc bnh thng

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    24/28

    Trung bnh mi ngy chng ta cn 50mg isoflavone. S lng ny thngthy trong 30gr u nnh rang, 1 ly sa u nnh,1/2 ming u ph, 1/2ly

    bt u. Hot dogs, burger, cheese, yogurts lm bng u nnh cng c mts lng nh isoflavone cn du u nnh th hu nh khng c. Trong vicnu nng thng l, isoflavone khng b tiu hy v n kh bn vng

    2-u nnh vi bnh Tim Mch

    Ngay t u th k 20, cc nh khoa hc Lin s nhn thy rng proteinca u nnh lm h thp cholesterol sc vt. Ri gn nm mi nm sau,nhng kt qu tng t cng thy loi ngi. Cholesterol cao trong mu lnguy c gy ra bnh tim mch. Lames W. Anderson, mt chuyn gia v

    bnh ni tit v dinh dng, thy rng mt ch dinh dng c nhiu unnh s lm h mc LDL cholesterol (cholesterol xu) v triglyceride v

    tng lng HDL cholesterol (cholesterol tt). Theo ng ta, ch cn n 30gr u nnh mi ngy l c kt qu trn. S d c nh vy l do cc tcdng ca cc cht amino acid trong u nnh, c bit hai cht glycine varginine.

    Ngoi ra, isoflavone cng tc dng nh mt cht chng oxi ha (antioxidant)ngn chn khng cc cc gc t do ( free radical ) tn cng LDLcholesterol v lm tng nguy c bnh tim mch.Mt nghin cu khc cho l u nnh lm h cholesterol bng cch lm tngs o thi v lm gim s hp th cht bo ny

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    25/28

    3-u Nnh vi bnh Ung Th

    Ung th l mi e da ln ca nhn loi m nguyn nhn vn cha chon ton sng t. Ch dinh dng cng c d phn v u nnhc nhiu nghin cu cho l c kh nng lm gim nguy c gy viloi ung th c lin h ti kch thch t nh ung th v, t cung, nhiptuyn.

    Trong bnh ung th, t bo tng trng bt thng v nhn bi hn lon,xm ln, tiu hy t bo lnh ri lan ra khp c th. Cc t bo nyxut hin di tc dng ca nhng tc nhn gy ung th m thcphm l mt trong nhng ngun cung cp. Cht nitrite trong tht chbin , aflatoxin trong u phng, vi ha cht trong thuc tr su , mbo, saccharin, cht c ph. Nhng thc phm cng cha nhiu chtchng ung th m u nnh nm trong nhm ny. l nh estrogenthc vt, chon ch khng cho estrogen thng trong mu bm vocc t bo ca v, t cung gy ung th

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    26/28

    4-u Nnh vi Bnh Thn

    Tri thn tt rt cn thit lm t nht mt s nhim v ph thi: ph thicht b do chuyn ha ca protein, ph thi nc, sinh t, khong chtd trong c th, ph thi c cht trong thc phm. Ngi mc bnhthn, cc chc nng trn suy yu.

    Gim bt protein n vo l mt phng thc tr liu bt nng nhc cho

    thn. Nhng khi protein ng vt c thay th bng protein thc vtnh u nnh th s lng protein trong nc tiu gim, chng t thnbt phi lm vic qu sc.

    Protein u nnh cng lm gim nguy c bnh sn thn bng cch khng calcium tht thot qua ng tiu.

    Isoflavone u nnh cn lm bt cm gic nng bng mt trong thi k mnkinh ca ph n , lm tng tnh min dch, lm gim cc triu chngca tiu ng, bt sn ti mt.

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    27/28

    5-u Nnh vi vn sinh l ca ph n

    Aedin Cassidy v cc khoa hc gia Anh Quc nghin cu bit c unnh iu ha chu k kinh nguyt ca ph n v kim ch c s phttrin qu mc kch thch t estrogen ca ph n tr tui. V khi kchthch t ny pht trin qu nhiu, ngi ph n s c sc sut cao bbnh ung th v hn.

    i vi nhng ph n sau thi k tt kinh, dng n 40% u nnh trongkhu phn n ung hng ngy s khng cn phi ung thuc hi phc kchthch t m vn c th phng nga c bnh long xng . Nu cm thyn ung bt tin th c th dng estrogen thin nhin c bo ch didng cht dinh dng b sung

    Kt lun

    Ngy nay nhiu ngi thc rng u nnh c t l protein rt cao, cnhiu sinh t, khong cht, cht x v isoflavones hu ch. Protein ca u

    nnh khng nhng c gi tr dinh dng nh protein ng vt, m li d tiuhn, t cht bo bo ha c hi.

    Miso

    Natto

    Nhiu mn n c ch bin t u nnh p ng nhu cu, th hiudn chng. Ngoi cc mn c in nh sa u nnh, u ph ta cn thy

    bacon u nnh, hot dogs u nnh, tofu cheese, yogurt u nnh, veggieburger, hoc gi tht g, tht b lm bng u nnh. Vo cc tim n ngkhch cn c th n nhng mn nh Temph, Miso, Natto, Endamane...

  • 8/3/2019 Isoflavon dau nanh

    28/28

    Vi ngi Vit chng ta th cc mn n t u nnh k ra s khng bao giht. No l cc mn chay nh u h cun bp, u h hp chao, u hkho gng, u h hp, u h nng chao, u h kho trn b, u h chins, chng chin, nu c nng, nu chao... No l cc mn gi mn nh uh xo gi tht, nhi tht rn, kho tht, hp trng, hp tht; canh u h tht cchua. Ta cng khng qun mn tng. mt th nc chm lm t u nnh,

    np, mui, theo quy cch nht nh. y l mn n do tc dng ca vi sinhvt, rt giu m cht thc vt nn va b va d tiuCc c lang y ta cng dng u nnh ch bin thc n cho ngi b

    bnh thp khp, bnh thng phong, ngi mi m cn bnh phc, ngi lmvic lao ng qu sc v lm sa ung cho tr s sinh,. K ngh u dcdng amino acid t u nnh ch bin kch thch t progesterone.

    u nnh v kh nng phng chng bnh tt- Tran Anh Kiet- 02/06/08u Nnh- BS Nguyen Y c

    Ng c do sa u nnh gia cng- VN Express- 08/06/06