CLICKNL|NextFashion

TussenrapportagerealisatieWerkplan2015-2016Kenmerkensubsidieverlening:ReferentienummerCLICK1501KenmerkCLICK1505WDNKUDatum:11augustus2015Subsidiebedrag:250.000,--euroover2jaarContactgegevens:CLICKNL|NextFashionLucieHuiskens(Programmacoördinator)p/aArtEZ/CoEFutureMakersPostbus496800AAArnhemmaart2016

maart2016 1

Inhoud

1 Inleiding2

2 Activiteitenvanhetnetwerk3

2.1 WearableTech/SmartTextiles

2.2 Reshoring&Newshoring

2.3 Nieuwebusinessmodellen:Modeenkledingalsdienst

2.4 Kledingzonderpatronen

2.5 FitenSize

2.6 Virtueelontwerpen,virtuelepresentaties

2.7 Duurzaamheid,Recycling,vanuitJeansenDuurzaamheid

2.8 ToekomstvanTheperfectproduct:compliance,tracebility,efficiencySupplyChains

2.9 InspiringCircularity

2.10 HetInnovatiesysteem:hoewerkthet?

2.11 SymposiumFuturingFashion

2.12 InvestereninInnovatie

3 Communicatie8Bijlagen

1.Activiteitenoverzicht201510

2.Overzichtprojecten12

maart2016 2

1.InleidingCLICKNL|NextFashion(NF)iseenvandezeventhematischnetwerkeninhetkadervanhetTopconsortiumKennisenInnovatie(TKI)CLICK,hetlandelijkekennis-eninnovatienetwerkvandecreatieveindustrie.NextFashioniseenpubliek/privaatconsortiumdateenkennis-eninnovatieagendaontwikkeltenuitvoertrondmodeentextiel.ArtEZ,Modint,gemeenteArnhemenprovincieGelderland'trekken'hetnetwerk.HetnetwerkisalsprogrammaondergebrachtbijArtEZ.Erzijn2015geenwijzigingengeweestinsamenstellingofbesturingvanhetnetwerk,andersdangroeiindeaangeslotenbedrijvenenorganisaties.WelisereenstapgezetindeverdereverankeringvanhetnetwerkbijArtEZdoordelancering,infebruari2015,vanhetCentreofExpertiseFutureMakers.HetCoEomvathetlectoraatModevormgevingenhetlectoraatProduct&InteriorDesignenheeftalsdoelnieuwe,duurzamematerialenenproductieprocessenteontwikkelenentoetepassen.Ontwerp,onderzoekeninnovatiezijncentralethema’s.HetCoEwerktsamenmetanderekennispartnerszoalsSaxion,deRadboudUniversiteit(Nijmegen),WageningenUniversiteitendeTechnischeUniversiteitEindhoven.DezepartnerszoekensamennaarmanierenomsamentewerkenmethetbedrijfslevenomaandedoelstellingenvanhetCoEtevoldoen.Voorhetoverigezijnergeenbelangrijkewijzigingengeweest.Datwilzeggen:AlsonderdeelvandeTKICLICKNLstreeftNextFashionnaar:• hetversterkenvandesamenwerkingtussenprivatepartnersenkennisinstellingeninonderzoek

eninnovatieprojecten,• hetversterkenvandebeschikbaarheidvanR&Dfinancieringenhetverhogenvanhetprivate

aandeelinR&DfinancieringindeNederlandsemode-entextielsector.

BasishiervoorisdeinnovatieagendavanNextFashion(NF)dierond4programmalijnenisopgebouwd:1. Dewaardevanmode.Hetgaathieromgeestes-ensociaalwetenschappelijkonderzoekrond

onderwerpendierakenaandemeerontwikkelingsgerichteonderzoeksvragenuitdevolgendethema’s.Indiezinisdezeprogrammalijnondersteunendaan,voortbouwendopdeoverige.

2. Modeentechnologie.Ditbetrefttechnologischonderzoeknaarnieuwematerialen(smart&sustainablematerials)ennaarinnovatieindeketendoorinzetvanmediatechnologie(slimmeketen,omkeringketen,3d-modellerenenmass-customization).Beiderakenaanhetvolgendethema:

3. Modeenduurzaamheid.Hetgaathieromonderzoeknaarverduurzamingvandelevenscyclusvankledingentextiel,gemotiveerdvanuitondermeerdetoenemendeschaarsteaangrondstoffenenwaterschaarste.Ondermeerdooronderzoek-enontwikkelingsprojectenophetgebiedvanbio-basedmaterialenenrecycling.

4. Versterkingvanhetinnovatiesysteem.Indemodezijnzowel(heel)groteals(heel)kleinespelersactief.Ditcompliceerthetinnovatievraagstukenorm,waarbijdekleinespelersnodigzijnvoorbaanbrekendevernieuwingenintoepassingen,endegrotevoordeopschalenvanvernieuwingen,waarbijzeelkaarduswederzijdsnodighebbenvoorinnovatie.

maart2016 3

2ActiviteitenvanhetnetwerkOokin2015lagdenadrukophetontwikkelen,uitbouwenenverankerenvanhetnetwerkvanwaaruitonderzoeks-enontwikkelingsprojectenkunnenwordenopgezet(zievooreenoverzichtvanprojectenBijlage2).Hetprocesterontwikkelingvaneeninnovatieagendadievoortkomtuitdesectorzelf,vraagteencontinueaandachtvoordeuitbouwvanhetnetwerk,metbedrijvenenkennisinstellingenzoweluitdemodesectorzelf,alsuitcqverbondenaanandere(top)sectoren,denkHTSM,Logistiek,Agrofood.Hierondervolgteenoverzichtvandeactiviteitenin2015.Daarbijgevenwe,waarrelevant,steedsookaanhoein2016follow-upzalwordengegeven.Vanveelvandebijeenkomstenzijnverslagenverschenen;dezezijnalletedownloadenvanhttp://modint.nl/2015/11/01/innovatie/en/ofwww.clicknl.nl/nextfashion.2.1.WearableTech/SmartTextilesOp26-11-2014vondeenroutekaartbijeenkomstplaatsoverwearabletech,medenaaraanleidingvaneenonderzoekdoorMaartjeCouwenbergnaarhetnetwerksysteemachterbedrijveninNederlanddieonderzoekdoennaarwearabletech(onderdeelNWO-projectCraftingWearables).AanwezigdaarwarenvertegenwoordigersvanByWire/Tue,Neffa,Elitac,Philips,TommyHilfiger,TNO,Beddinghouse,DPIvaluecentre,Xsens,HolstCentre,VTEClasers&sensors,YingyingLu,Coldenhove,ArtEZ,AMFI,ClickNL,ModintenIAF.Wearabletechtrektzeerveelpubliciteitenprofessionaliseertinverschillenderichtingenzoalsgezondheidenzorg,locatiebepaling,veiligheid,shopping,gamingensocialeinteractie.InNederlandeninhetbuitenlandisPaulinevanDongen(PhDbinnenCraftingWearables)inmiddelseenboegbeeldenisIrisvanHerpenbekendgewordenonderanderedankzij3Dprintingvankledingenhetkledenvanberoemdheden.In2015iserduswederomveelaandachtaanbesteed:• Indeinnovatienieuwsbrieven(zieookHoofdstuk3),• BezoekaanbeursElectronics&Automation(Utrecht2juni2015)bezocht(verslagbeschikbaar)

en• BezoekaanMedicabeurs(16-11-2015)(verslagbeschikbaar)• LopendeprojectenCraftingWearablesenhetproject‘KoelendeKleding’datbinnendeSTW-call

ResearchThroughDesignistoegekendaaneensamenwerkingsverbandvanTuD,VUenHvA.Follow-up2016Vastgesteldisdatpolitie,leger,brandweerenindustriealsopdrachtgeverszeerinteressantkunnenzijnomserieuzeprojectenmeeteontwikkelen,maarookdeHealthCrossoverbiedtmogelijkheden.Daaromzaldefocusin2016verschuivenvantonenvanwatkan(bewustmaking),naarophalenvandevraag(middelsKiem-aanvraagbivoorbeeld).Metbetrekkingtotcommunicatiewordtgedachtaanstukkeninvakbladenbuitendetextielenkleding.OokwordtergebouwdaaneeninternationaalnetwerkopgebiedvanFashionTech;ondermeermiddelsbijeenkomstop10-2-2016insamenwerkingmetAtelierNéerlandais.2.2ReshoringenNewshoringIn2015zijnerdriebijeenkomstengeorganiseerd,op1mei2015,9juli2015en2oktober2015.

maart2016 4

AanwezigwarenvertegenwoordigersvanFashionandpatterndesign,SociaalTextielMaakbedrijf,SocialeDienstBommelerwaardendeinitiatiefnemervaneenSociaalTextielMaakbedrijf,YKK,AMFI,IDidSlowfashion,EnschedeTextielstad,Expresso,VanPuijenbroektextiel,Noppies,Modint."NewShoring"houdtindatmennietstreeftnaarhetterugnaarNederlandbrengenvanklassiekeproductiemethodenmaardatmenexperimenteertmetnieuweproductietechniekenzoalsconstructievankledinguitnon-wovens,gebruikvanandereverbindingendannaaien,hetpersonaliserenvankleding,inbrengvan3Dontwerptechniekenetc.Het3Dprintenvantextielenkledingisnogvrijwelonmogelijk(verslagbeschikbaar).http://www.modint.nl/reshoring-in-de-kleding-en-textielindustrie-reshoring-of-newshoringFollow-up2016In2016strevenwenaarhetmatchenvanindividuelebedrijven,naarmeertransparantieininitiatievenviaverschillendeplatforms,hetinkaartbrengenvanmogelijkenieuwewerkgelegenheidindesectorenderelatiemethetfieldlabUPPS(ziebijlage2-D).Deeerstebijeenkomstinditkadervindtplaatsop16februari2016metalsonderwerpBreienopdemandenwholegarmentknitting.Met30deelnemersmagdebelangstellinggrootwordengenoemd.2.3Nieuwebusinessmodellen:ModeenkledingalsdienstIn2015iserinsamenwerkingmetTMOgewerktaanplanvormingrondhetonderwerpnieuwebusinessmodellen.StudentendoennuonderzoekbijTMO,inopdrachtvanbedrijven,naar‘fashionasaservice’.Dathoudtindatwekledingnietalleenalsproductwillenzien,maaralsonderwerpvaneendienst,waarbijmenkandenkenaanverhuur,nieuweretailmodellen,delenenuitlenen.Veellangerallopendeprojectenwaarinleveranciersvankledingendetailistensamenwerkeninhetelectronischuitwisselenvanproduct-,voorraad-,bestel-,leverings-enverkoopinformatie.Hoewelinanderebranchesalveelmeertoegepast,zijnbusinessmodellenalsconsignment,concessiesenvendormanagedinventoriesvoordekledingrelatiefnieuw.ClickNL|NextFashionvolgdedeontwikkellingenviadeprojectenvanhttps://www.gs1.nl/modeHetbovenstaandespeeltooksterkinhetleverenaanwebshopsenhetleverenaandeconsumentviawebshops.ClickNLNextFashionvolgdedezeontwikkellingenviadeelnameaanexpertgroepenencongressenvanwww.shoppingtomorrow.nl.Dezecontactenlevereninputvoornieuweroutekaartsessies.Follow-up2016Resultatenvanhetonderzoekvormendebasisvooreen(serie)routekaartbijeenkomst(en)in2016.Hieraangekoppeldwordtin2016ookaansluitinggezochtmet"DeNieuweWinkelstraat",“SmartCities”ende“Gebouwdeomgeving”,dusinnovatieindefysiekeretail.AfsprakentussenModintenInRetailzijngemaaktvoorde3eweekvanfebruari.DeelnameaanprojectenvanGS1enShoppingTomorrowwordtvoortgezet.2.4KledingzonderpatronenVanuitKiem-bijeenkomstenbijAMFIisin2014eenKIEMprojectgestartwaarinonderzoekgedaanwordtnaardemogelijkheidomkledingteconstruerenzondergebruiktemakenvandeklassiekeproductiemethodenwaarinaltijdeen2Dstoftoteen3Dkledingstukwordtgemaakt.Invervolghieropontstondveelbelangstellingvooralternatieveproductiemethoden,zieookonderReshoring.NadezeProjectaanvraagiseenInterregaanvraagSmartdesignforlifestylecreatorsgedaanmetalsdoeleenexprimenteerlaboptezetten.InhetkadervanUPPSwordtditonderwerpverderopgepakt.http://www.amsterdamcreativeindustries.com/lab/fashion-technology-labhttp://www.modint.nl/reshoring-in-de-kleding-en-textielindustrie-reshoring-of-newshoring

maart2016 5

2.5FitenSizeNaonderzoekin2014doorModintinopdrachtvanCLICKNLnaardeuitkomstenvanhetShopping2020programmavanThuiswinkel.orgvoordemodesector,isbeslotenommetnameophetthema‘fitensize’verdertegaanexploreren.Verbeteringeninpasvormenenmaataanduidingenzijnzowelindefysiekewinkelalsonlinenodigomvraagenaanbodbeteropelkaaraantelatensluiten.(verslagbeschikbaar)Na2workshopsin2014heeftdezeontwikkelingin2015geleidtotvoortzettingvanbijeenkomstenmetgeïnteresseerdepartijenenuiteindelijktoteenKIEMaanvraagPassendemodeviainterneteneenaanvraagvooreenRaakMKBproject,beidendoorAMFIHvA.UniformeEuropesemaataanduidinglijktin2015navelejareneenstapdichterbijgekomentezijn.http://www.hva.nl/onderzoek/hva-onderzoek/kenniscentra/lectoraten/item/lectoraat-fashion-research-technology.htmlFollow-up2016In2ekwartaal2016organiseertCLICKNL|NextFashioneenworkshopwaarindenieuwsteontwikkelingenrondonderzoeknaarpasvormen,maatsystemenenmaataanduidingwordengepresenteerd;eninnovatievragenopditgebiedopgehaald.2.6Virtueelontwerpen,virtuelepresentatiesEenanderonderwerpdatvoortkwamuitbovengenoemdonderzoekwashetverbeterenvande‘digitaleweergavevantextielenkleding’.Ditkanenormeverbeteringenenversnellingeninhetontwerpprocesgeven,ontwerpenbeterdoenaansluitenopdeproductie(viadepatronen),samplesinverschillendestadiauitsparenentenslottedeverkopenvankledingzowelb-to-balsb-to-cstimuleren.TijdenseenbijeenkomstbinnenhetprojectFashion3.0vanAMFI(HvA)op13-3-2015werden6softwarepakkettengepresenteerdenuitgedaagdeenaantalingewikkeldedesignsdigitaalweertegeveneninpatronenomtezetten.Aanwezigwaren125mensenwaarondervertegenwoordigersvanUniversiteitenenHogescholen,modeopleidingen,patroonmakers,ontwerpers,overhedenenmodebedrijvenwaaronderbekendenamenalsAlvanon,AMFI,ArtEZ,Belaqise,Bivolino,BjornBorgSportbv,CBI,ClaudiaSträter,Coldenhovepapier,DeBerkel,Emaldo,ETCPBV,EuroSoxPlusBV,G-StarRaw,HvA,InterstarModesb.v.,Martijnvanstrien.com,MeesteropleidingCoupeur,MinisterievanDefensie,MODINT,MVONederland,NationalFireandRescueServicesNetherlands,NRC,RVO,Scotch&Soda,StudioBasvanWayenburg,SwedishSchoolofTextiles-Boras,TMO,TNO,TU/e,UniversiteitvanAmsterdam,VandeVeldenv,Wehkamp,WillemdeKooningAcademy.(verslagbeschikbaar)Follow-up2016In2016wordtmogelijkverbredingrichtingGaminggezochtomdatookhieruiteraardveelontwikkeldwordttenaanzienvandigitaleweergaves.Op8maart2016vindteenpresentatiebijHavepBedrijfskledingteGoirleplaatswaarAMFIenModintdelaatsteontwikkelingenrond3Dbodyscanning,virtualdesignenmaatsystemenpresenterenaanprofessionalsuitmetnamedebedrijfskledingwereld.Inhetnajaarkaneenworkshoprondvirtualdesignplaatsvinden,metalsspeciaalthemahetterugdringenvanhetaantalsamplesinhetproductieprocesomdatdeverwachtingisdatjuistditdeindustrieaanspreekt.http://www.amsterdamcreativeindustries.com/lab/fashion-technology-labhttp://www.hva.nl/onderzoek/themas/thema-s/thema-s/content/folder/design-en-creatie/onderzoek/lectoraten-en-onderzoeksprogrammas/lectoraten-en-onderzoeksprogrammas/lectoraten-en-onderzoeksprogrammas/content/folder-4/lectoraat-fashion-research-technology/lectoraat-fashion-research-technology.html2.7Duurzaamheid,Recycling,vanuitJeansenDuurzaamheidIn2013en2014zijnbijeenkomstenaanjeansenrecyclinggewijd(ondermeereenroutekaartsessieop18september2014overrecyclingindenim)waarnain2015eenRAAKonderzoeksvoorstelisingedienddoordeHvA/Caremnaardemogelijkhedenvanrecyclingvanjeans.Belangrijkespeerpuntenzijncirculariteitenrecycling.

maart2016 6

In2015gestarteprojectenzijnClosingtheLoop(2015-2016;samenwerkingsverbandvanArtEZCoEFutureMakersmetSaxioneneenzestalbedrijven),GoingEcoGoingDutch(2015-2017,SIAraak-projectArtEZCoEFutureMakersmetSaxionen12bedrijven).HetPlanvanAanpakDuurzaamheidvansamenwerkendebrancheorganisatiesenMVONederlandwaarCLICKNL|NextFashioninparticipeert,groeideverdermetondermeerCoolcat,TenCate,Summum,O’Neill,Angro,Micro,Tricorp,BeverenBrova.DaarnaastgaandeontwikkelingenbijTexperium(mechanischerecyclingvantextiel)envanSaxcelldoorSaxion(chemischerecycling),beidepartnersinhetNF-netwerk,door,inputbiedendaangenoemdeprojecten.IneenonderzoekiovdeMetropoolregioAmsterdamdoorModintisgeadviseerdomderegio(enheelNederland)neertezettenalscentrumvankennisoverduurzaamheid.TevensisertijdenshetresearchfestivalDRIVE(21oktobertijdensDDW2015)eenpresentatiegegevendooreenaantalledenvanhetNextFashionnetwerkoverhunduurzamemode-entextielprojecten.Depresentatiewaszeergoedbezocht:dezevondplaatsineenzaalvoorslechts40personen,ermoestenmensenwordengeweigerd.Follow-up2016Genoemdeprojectenlopennogin2016.Daarnaastkijkenwehoedetextielenkledingindustriezichaandeoverheidkanpresenterenalsmede-oplosservanproblementenaanzienvanduurzaamheid.HetSIARaakprojectGoingEcoGoingDutchisdaarbijeensterkuitgangspunt.http://futuremakers.artez.nl/http://www.hva.nl/caremwww.texperium.euhttps://www.saxion.nl/designentechnologie/site/onderzoek/onderzoeksprojecten/saxcell/2.8ToekomstvanTheperfectproduct:compliance,tracebility,efficiencySupplyChainsOp28mei2015vondeenbijeenkomstplaatsvanuitderegelinginnovatiemakerwaargeïnventariseerdwerdopwelkegebiedenkledingaannormenmoetvoldoen,welkedienormenzijnenhoedezezichgaanontwikkelen.Achterliggendegedachteisdatkledingleveranciersendetaillistenzichintoenemendematemoetenverantwoordenvoorhunproductenhunproceseninformatieoverproductenenprocessentransparantergecommuniceerdmoetengaanwordenindeketen.Doelstellingenalsduurzaamheidenefficiencyindeketenrakenelkaarhier.AanwezigwarenvertegenwoordigersvanAsicsEuropeB.V.,BjörnBorgSportB.V.,CoolCatRealEstateB.V.,EeZeeBee.com,ExpressoFashionB.V.,FashionProductionSolutions,GS1NederlandB.V.,GsuswholesaleB.V.,HEMAB.V.,HeslingProductsB.V.,Imps&ElfsB.V.,IVAMresearchandconsultancyonsustainability,J.F.Roelofs,LoveforDenimB.V.,McGregorFashionGroupB.V.,MODINT,MSModeNederlandB.V.,O'NeillEuropeB.V.,SchijvensConfectiefabriekHilvarenbeekB.V.,Schuttelaar&Partners,SemtexB.V.,StichtingFairWearFoundation,SustainableApparalCoalition,TNOTechnischeMenskundeenTumble'NDryB.VOnderwerpenwarenoaRFID,etikettering,transparantie,EDI,maatvoering,chemischestoffenintextiel,communicatievanduurzaamheid.Follow-up2016Hetonderwerpisvanzodanigbelangdaterinderoutekaartactiviteitenvan2016aandachtaangeschonkenmoetworden.Eenvandeinnovatiesdiewevolgenligtophetterreinvanetikettering:hoekanmenindetoekomstalleinformatierondeenkledingstukcommuniceren.MogelijkhedenzijndeTTag,RfiDenanderetechnischevondsten.GedachtwordtaaneenbezoekaanhetFransebedrijfDecathlondatverisinhetgebruikvanmoderneetiketten.EeninterviewsmetNRCzalveelpubliciteitgenereren.TenslottezijnerprojectensamenmetGS1waarondereencongresmetspecialeaandachtvoormode.https://www.gs1.nl/over-gs1/congres-gs1-nederlandhttp://www.gs1.org/sites/default/files/docs/traceability/call_for_participation_traceability_standard_2.pdf2.9InspiringCircularityInhetkadervandeinternationaliseringsagendaheeftNextFashionop9september2015eenseminargeorganiseerdinsamenwerkingmetAtelierNéerlandais,eersteineenseminarserieover‘Mode,

maart2016 7

textielenInnovatie‘.DoelhiervanishetsamenbrengenvanFranseenNederlandseonderzoeks-enontwerpnetwerken.Ditseminarrichttezichoprecyclingencirculaireeconomie-strategieënindemode-industrie.Hetdoelwasombelangrijkeontwikkelingenindemode-sectoraantepakkenendeNederlands-Fransedialoogvoordetoekomstigesamenwerkingteversterken.Verslagtedownloadenviahttp://www.clicknl.nl/nextfashion/2015/10/08/verslag-inspiring-circularity/Follow-up2016Aankomendeseminarsin2016zullengerichtzijnopdeproductievanFashion&Innovatievematerialen,FashionRetail&NewStoreConcepts,endeDenimsector.AtelierNéerlandaisenArtEZFutureMakersorganiserensamendezeNederlands-Franseseminars.SamenwerkendepartnerszijnCLICKNL|NextFashionendeAmbassadevanhetKoninkrijkderNederlandeninFrankrijk.Wegaandoormetinternationaliseringvanonsinnovatienetwerk.Bijvoorbeelddoorinworkshopsonzemaniervanwerkentedelen.Van22t/m24februari2016vindtinMünchendeCreativeBusinessWeekplaats(http://www.mcbw.de/)waarNFsamenmetCLICKNL|DesigneenseminarovercirculaireeconomieinkledingenUPPSverzorgen.EnwenemendeelaanInsamenwerkingmetSaxionwordtaaneenFieldlabopgebiedvantextielproductiegewerkt.Zievooroverigeactiviteiteninhetkadervandeinternationaliseringsagendabijlage1Activiteitenoverzicht.2.10Hetinnovatiesysteem,hoewerkthet?Dezeroutekaartbijeenkomst,gehoudenop3december2015,hadhetinnovatiesysteemzelfalsonderwerp.AanwezigwarenvertegenwoordigersvanSaxion,TMO,Defensie,Modint,ArtEZendebedrijvenBy-Wire,HavepenTeijin.Alsverslagiserhetdocument"Lessonslearned"(verslagbeschikbaar)Follow-up2016DeuitkomstvandediscussiegeeftinputvoorhetvervolgvandeClickNLinnovatieagenda2016.Zokwamenonderwerpenalsinternationaliseren(connectiesmetBelgieenDuitsland),hetinkaartbrengenvandemarktvraag,deverschillenderollenvanendecontactenmetoverhedenenfinancieringvaninnovatienadrukkelijknaarvoren.http://eventful.com/enschede/events/symposium-future-fashion-materials-/E0-001-088177604-62.11SymposiumFuturingFashionJoséTeunissenheefteinddecemberhaarfunctiealslectormodevormgevingArtEZverruildvoordievanDeanvanhetLondonCollegeofFashion&Technology.ZeblijftalsNextFashion-boegbeeldverbondenaanNextFashionmaarhetwaseenmooiegelegenheidomeennetwerkbijeenkomstteorganiseren(11december2015)omderesultatentetonenvanhetwerkdatdoorhaarenhetNextFashion-netwerkisverzetdeafgelopenjaren.Hetsymposiumwerdbezochtdoorca.150mensen,goedverdeeldoverde‘goudendriehoek’:kennisinstellingen,Bedrijvenenorganisaties,enoverheid.Hetwastevensdegelegenheidvoordepremièrevandefilmoverderesultatenvanhetnetwerk:FuturingFashion(zie:https://vimeo.com/153362345).2.12Investerenininnovatie(vooruitblik2016)Eennieuwonderwerpopdeagendavoor2016ishulpbijhetinvesterenininnovatievoorbedrijven.Wanneereeninnovatieinsamenwerkingtussenbedrijven,kennisinstitutenenoverheidineen“laboratoriumsetting”klaaris,isdezenognietmarktrijp.Ermoetdaneenbusinesscasegemaakt

maart2016 8

kunnenworden,waarbijMKBbedrijvennogveelhulpnodighebben.Ineenonderzoekeneenbijeenkomstwillenweaandachtschenkenaanvormenvanfinancieringenandereprofessionelehulpaanwatinfeitestart-upszijn.3.CommunicatieOmdathetaantalprojecten,initiatievenvanhogescholen,onderzoekenennieuweprojectaanvragenzosnelgroeit,iscommunicatievangroeiendbelang.Westellenonstotdoelallerelevantepartijensteedsteinformerenenbijeentebrengen,hetgeeneengoedinzichtvraagtindeactiviteitenvanbedrijvenenerzijdsendeinhoudvanonderzoeksprojectenanderzijds.ModintenClickNL|NextFashionzullendesamenwerkingopditpuntintensiverendoordeinhoudvanwebsitesennieuwsbrievenverderteaftestemmenenhetprocesvannieuwsvergaren,filterenenverzendentestroomlijnen.NieuwsbriefAlle550ledenvanModintontvangensindsdezomervan20153tot4maalperweekeennieuwsbrief“Whats’up”meteconomischentechnischbranchenieuwsenveelaandachtvoorinnovatieengeabonneerdeledenkrijgendaarnaastapartegespecialiseerdenieuwsbrievenoversizing,duurzaamheidensourcing.Ookhierinveelaandachtvoorinnovatie.DaarnaastverzorgtClickNL|NextFashionalltweejaareenapartemaandelijkseinnovatie-nieuwsbriefmetopditmoment250lezers,eenverdubbelingtenopzichtevan2014.Ditaantalmoetin2016verdubbelentot500.In2015kwamen8nieuwsbrieveninnovatieuit.http://modint.nl/2015/11/01/innovatie/WebsiteDewebsiteCLICKNL.nl/NextFashionwordtgoedgelezen.Hetjaargemiddeldeligtrond7000bezoekers,metpiekenrondhetverschijnenvandeCLICKNL-nieuwsbrieven,ofmailingenrondbijeenkomsten.DaarnaastbiedenHogescholenenProjectbureausophunwebsites,nieuwsbrievenenanderemediainformatieoverlopendeonderzoeks-eninnovatieprojecten.NFprobeertdaarzoveelmogelijknaartelinken.Tenslottewijzenweopeenversterktesamenwerking(delenvanberichten)metdeTexalertvanhetTextielinstituut.FilmZoalshierbovenreedstelezenisin2015eenkortevideogeproduceerddieeengoedoverzichtbiedtvandeontwikkeldeonderzoek-eninnovatieprojectenensamenwerkingsverbandenopgebiedvanmodeentextiel:FuturingFashion:https://vimeo.com/153362345).PublicatieIn2015verscheen,inopdrachtvanNextFashion,eenrapport‘Textielrecycling,eenoverzicht.Eenbasisvooreencirculaireeconomieindemode-entextielsector’,vandehandvanAntonLuiken(AlconAdvies)inopdrachtvanNextFashion.Hetgaatindeopdeverschillendemethodenvantextielrecycling,demogelijkhedenenbeperkingenvandetechnologieaangegevenenvoorbeeldengegevenvangerealiseerdetoepassingen.Vanelkvanderecyclingstechniekenwordtaangegeveninwelkestaatvanontwikkelingdezezichbevinden,uitgedruktindeTechnologyReadinessLevels.Daarnaastwordenvoorbeeldengegevenvanproductendieuitgerecycledetextielematerialenzijngemaakt.HetrapportistedownloadenvandeNF-website.OverigDoordatModintin2015vanuiteenbijdrageuitdeInnovatiemakelaar-regelingveelbedrijfsbezoekenenpresentatieetckanverzorgen,iserveelextrainputontwikkeldvoordeNextFashioncommunicatie-activiteiten.Follow-up2016• Nieuwsbriefetc.verderuitbouwen.• Verlenginginnovatiemakelaarregeling;

maart2016 9

• Wemerkeneenverhoogdebelangstellingvandepersvoorinnovatieinkledingentextielenzullendituitbuiten.Eriseenbestandgemaaktvanalleca120journalistendieregelmatigoverkledingentextielschrijven.DitwordtuitgebreidrichtingRadioenTV.

maart2016 10

Bijlage1Activiteitenoverzicht20151

1WP1rood,WP2geel,WP3groen,WP4blauw.Felletint:eigenactiviteiten;lichtetint:deelnameaandievananderen.

maart2016 11

maart2016 12

Bijlage2OverzichtprojectenResultaatvanonzeactiviteitenzijnookterugtevindenineengroeiendaantalprojecten,waarvandevolgendein2015zijnaangevraagden/oftoegekendengestart.Watvolgtiseenniet-uitputtendoverzicht,datevenwelgoedzichtbiedtopomvang,breedteensamenhanginhetNextFashion-netwerk.A.Kiemprojecten2015Toegekendwerden:ZwemkledingalstweedehuidProf.dr.H.A.M.Daanen(VU)Ommetplezierenmetgoedeprestatietekunnenzwemmenofeentriatlontevolbrengen,isnauwpassende,goedvormgegevenzwemkledingnodig.Huub.LtdiseenvandemarktleidersenwilgraagsamenmetVU,HvA,SizingSciencedenieuwstekennisover3Dscanningenvirtueelontwerpverwerkeninhunsystemen.Partners:Huub.Ltd,SizingScience,ModintVlisco:MadeinHolland,adornedinWest-AfricaMw.prof.dr.A.M.Smelik(RUN)HetNederlandsebedrijfVliscoproduceertalmeerdan150jarenkleurrijkestoffenvoordeWest-enCentraal-Afrikaansemarkt.VoordeAfrikaanseconsumentenzijndeNederlandsestoffenonlosmakelijkverbondenmethuncultuurenidentiteit.Ditprojectonderzoektdehistorischeencultureleontwikkelingendiehieraantengrondslagliggen.Partners:VliscoNetherlandsBV,StichtingPieterFentenervanVlissingenDeontwikkelingvaneengroeispurtmeetvest:AntrovestProf.dr.G.J.P.Savelsbergh(VU)Docentenbewegingsleervormendedoelgroepvaneen‘Antrovest’datnetvoorafgaandaande(gym)leswordtgedrageneninformatiegeeftoververanderendelichaamsbouwindepuberteit.Hetvestismodieusénpraktisch.DesportleraarkrijgtopbasisvandemetingenviahetASTmodelhandvatenomdittevertaleningerichtbewegingsonderwijs.Zokrijgenweverminderdekansopblessuresenoverbelasting,enfittere,minderdikkekinderen.Partners:AthleticSkillsTrack,SizingScience,ModintMaterialscienceanddesignfiction:collaborationforsustainableinnovationinfashionDr.O.TomicoPlasencia(TUE)Inditprojectwerkenwetenschappersenontwerperssamenomeennieuwmateriaalteontwikkelenvoordemodeindustrie.Doorfictievescenariosuittewerkendoenzeonderzoeknaarhoematerialenmeteenkortelevensduurdemilieu-impactvan‘snellemode’kunnenverminderen.Partners:FashionFutures,API,By-wire,AimingBetterBehindthescenesinDutchfashion;Bridgingthegapbetweenindependentfashiondesigners,craftsmenandfashionintermediariesDr.M.Lavanga(EUR)HetprojectonderzoekteigentijdsondernemerschapvanzelfstandigwerkendemodeontwerpersinRotterdam.Watbetekenenduurzaamheid,ambachtelijkheidensociaalengagementinhunwerkpraktijk?Watisderolvanintermediairsophunwegnaarmodebeurzen,multibrandstoresenonlineplatformen.EnhoepassendeRotterdamseontwikkelingenineenlandelijk/internationaalperspectiefopslowfashion?Partners:MARGREETHOLSTHOORNB.V.,VanRijthovenHoldingB.V.,NOTJUSTALABELLtd.(NJAL),WillemdeKooningAcademy,MuseumBoijmansVanBeuningen,HetNieuweInstituutWearabletechnologysolutionsforincreasedbodyawarenessDr.ing.M.C.Rozendaal(TUD)Lichaamsbewustzijniseengrootgoed:eenverminderdcontactmetjeeigengevoelkanoptermijnvoorproblemenzorgen.Zokanhetnietgoedaanvoelenvanstresstoteenburn-outleidenenoplopendeagitatie

maart2016 13

uitmondeninagressie.Inditprojectonderzoekenwehoedraagbaretechnologiemensenkanhelpenhunlichaamsbewustzijnteversterkenomzoproblementevoorkomen.Partner:Kudding&PartnersBVB.STW-callResearchThroughDesignErzijn5aanvrageningediendbijdezecalldievallenonderdeinnovatiegendavanNextFashion;waarvan1istoegekend.• MaterialKnowledgeforCrossovers:bridgingsectors,disciplines,researchandpractice(TUe/ArtEZ/

AMFI)• FAST4FT:FashionAestheticsandSystemTheoryforFashionableTechnology(Tue/WdKA/HKU)• Coutureforabiobasedculture:connectingfiber,plant,landscape,skillsandclothingthroughfashion

design(WUR/ArtEZ)• Prêt-à-Printer:embracingmoderngarmentproductiontechnologiestowardsacircularfashionindustry

(TUDelft/Saxion/KABK)• MagicCloth&MagicHouse(TUDelft/NHTV/DesignAcademy)Toegekendwerd:• Smartclothingforthermalcontrolofthehumanbody(TuD–HvA/AMFI)

Inditprojectrichtenonderzoekerszichopdeontwikkelingvankledingdiedelichaamstemperatuurmeetenoppeilhoudt.Dergelijkekledingkaneenenormeuitkomstzijnvoormensendiewerkeninextremehitte(ebola-verzorgersofstaalarbeiders)ofkou.Ookmensendieondersnelwisselendeomstandighedenwerken,zoalsheftruckchauffeursdiecontinunaarbinnenenbuitenrijden,kunnenerbaatbijhebben.

Deonderzoekersgebruikendaarvoorcombinatiesvannieuwemateriaaltechniekenenkoeltechnologieën,zoalstextieldatdewarmtegeleidingvandehuidbeïnvloedt,hittebestendiggaren,faseovergangsmaterialenenpeltier-koelelementen.Eendergelijketechnologiebiedtenormveeltoepassingen.Sporterskunnenbeterprestereninextremeomstandigheden,heftruckchauffeurshoevennietmeersteedshunjasjeaanenuittetrekken,enwerknemersinbijvoorbeelddestaalindustriekunnenlangerenveiligerwerken.

C.SIA/RaakToegekend:GoingEcoGoingDutch.Overdeontwikkelingvaneenlokale,circulairekledingproductieketen.ArteZ,Saxion,metpartnersJohanvandenAckertextielfabriek,DeReuver,AlconAdvies,Stexfibers,Texperium,Moyzo,TouslesCheris,I-Did,MaisontheFaux,ElsienGringhuis,CollectieMeH,EnschedeTextielstad,Beddinghouse).Ziehttp://futuremakers.artez.nl/project/going-eco-going-dutch/Texenergie,overenergieopvangen-opslagintextiel.Saxion,metpartnersThales,Phillipsresearch,Bonar,Artex,TeijinAramid,Polyned,Modint,DeBerkel,JohanvandenAcker,DPI-Valuecentre,TenCate,OICAM).Ziehttp://texenergie.nl/.Aangevraagd,niettoegekend:Passendemodeviainternet(HvA/Amfi,Saxion,TMO,enmeerdan20deelnemendebedrijven)Projectwordtin2016verbeterdenopnieuwingediend.D.Cross-overSmartIndustryNextfashionheeftsamenmetCLICKNL|DesigndeontwikkelingterhandgenomenvanFieldlabUltraPersonalisedProducts&Systems(UPPS).Ziehttp://www.clicknl.nl/design/upps/.Indatkaderzijnin2015diversepresentatiesgegeven(waarondereenworkshoptijdensresearchfestivalDRIVE)enexpertmeetingsgeorganiseerd.

maart2016 14

E.OverigProjectenvanArtEZCoEFutureMakersClosingtheLoop.AanvullendprojectbijGoingEcoGoingDutch,toegespitstopgebreidematerialen.GefinancierddoorArtEZ,ProvincieGelderland,GemeenteArnhemendeelnemendebedrijvenAlconAdvies,Stexfibers,Texperium,Moyzo,TouslesCheris.VirtualSizing.Overdeontwikkelingvanmade-to-measurekledingvoorrolstoelgebruikersmetbehulpvan3D-scanning-technologie.GefinancierddoorArtEZ,ProvincieGelderland,GemeenteArnhemendeelnemendepartijenHvA/Amfi,SizingScience,AbodyIssue,JRComfort.Zie:http://futuremakers.artez.nl/project/virtual-sizing/ComposingtheNewCarpet.Overdeontwikkelingvantoekomstscenario’sopgebiedvantextiel&tapijt.GefinancierddoorArtEZ,ProvincieGelderland,GemeenteArnhemendeelnemendepartijenalsbrancheverenigingVNTF,tapijtfabrikantenenWageningenUReneenzestalontwerpers.Ziehttp://futuremakers.artez.nl/project/vivamus-aliquet/ ProjectenSaxionUpscalingofCottonSaxcell.GerichtopopschalingvandedoorSaxionontwikkelde,chemischerecyclingmethodiekvankatoen.Deonderzoekerswerkeninditprojectnauwsamenmetpartnersuitdeindustrie(BoergroepuitDordrechtenWevotexuitEnschede)eneenretailorganisatie.Deexperimenten,diewordenuitgevoerdopindustriëleschaal,vindenplaatsbijArtofilinDeurne(stapelvezelspinnerij),JohanvandenAckerinGemert(weverij),JBTextilesinEnschede(finishbedrijf)enHumanoidinArnhem(ontwerpenkledingproductieSaxcell).MedegefinancierddoorTechForFuture.