J.R.R. Tolkien - 0 - Hobbit, Czyli Tam i z Powrotem

7/21/2019 J.R.R. Tolkien - 0 - Hobbit, Czyli Tam i z Powrotem

1/362


2/362

J.R.R.. Tolkien

Hobbit, czyli tam i z powrotem

Tytu oryginau:The Hobbit, or There and Back Again

Data wydania polskiego: 1988 rData pierws!ego wydania oryginalnego: 19"# r


3/362

NIEPROSZENI GOCIE

$ pewne% nor!e !ie&ne% &ies!ka sobie pewien hobbit 'ie bya tos!karadna,

brudna, wilgotna nora, ro%(ca si) od robak*w i cuchn(ca bote&,ani te+ sucha, naga, pias!c!ysta nora be! stoka, na kt*ry& by&o+nausi(-, i be! dobr!e !aopatr!one% spi+arni. bya to nora hobbita, to!nac!y: nora! wygoda&i/iaa dr!wi doskonale okr(ge %ak okienko okr)towe, po&alowanena !ielono,! lni(c(, +*t( &osi)+n( kla&k(, sterc!(c( dokadnie porodkuDr!wi prowad!iydo hallu, kt*ry &ia ks!tat rury i wygl(da %ak tunel: by to bard!owygodnytunel, nie !ady&iony, ! boa!eri( na cianach i chodnikie& naka0elkowe% podod!e.nie brakowao tu politurowanych kr!ese ani &n*stwa wies!ak*w nakapelus!ei pas!c!e, bo hobbit bard!o lubi goci Tunel wi si) w skr)tach, wisi) i wi,wdr(+a%(c si) g)boko, cho- wcale nie prost( drog(, we wn)tr!epag*rka a rac!e%:2ag*rka, bo tak go na!ywano w pro&ieniu wielu &il a &n*stwookr(gychdr!wic!ek otwierao si) to po %edne%, to po drugie% %ego stronieHobbici nieu!na%( schod*w 3ypialnie, a!ienki, piwnice, spi+arnie 4&n*stwospi+arni56, garderoby4hobbit &ia kilka pokoi pr!e!nac!onych wy(c!nie na ubrania6,kuchnie,

%adalnie ws!ystko &iecio si) na ty& sa&y& pi)tr!e, a nawetw!du+ tego sa&egokorytar!a 'a%paradnie%s!e poko%e !na%doway si) ! lewe% strony,4patr!(cod we%cia6, poniewa+ tylko te &iay okna, g)boko osad!one,okr(ge okna ! widokie&na ogr*d, a dale% na (ki !biega%(ce w d* ku r!ece


4/362

7w hobbit by bard!o !a&o+ny& hobbite&, a na!ywa si) BagginsBagginsowie+yli w okolicy 2ag*rka od niepa&i)tnych c!as*w i cies!yli si)pows!echny&

s!acunkie& nie tylko dlatego, +e prawie ws!yscy byli bogaci, lec!tak+e dlatego,+e nigdy nie &iewali pr!yg*d i nie sprawiali niespod!ianek: ka+dy !g*ry wied!ia,co Baggins powie o te% c!y inne% sprawie, tak +e nie potr!ebowa gotrud!i- !adawanie& pyta $ te% historii opowie&y o Bagginsie, kt*regospotkaa pr!ygodai kt*ry !robi ora! powied!ia wiele r!ec!y niespod!iewanych /*gby wskutektego utraci- s!acunek s(siad*w, ale !yska no, pr!ekonacie si)sa&i, c!yco !yska w kocu/atk( nas!ego hobbita ale co to %est hobbit da%e &i si), +ewy&aga to wy%anienia$ d!isie%s!ych c!asach bowie& hobbit*w bard!o r!adko &o+naspotka-:nie &a ich wiele, a po!a ty& unika%( Du+ych ;ud!i %ak na!ywa%(nasHobbici s( c!y &o+e byli &ay&i lud


5/362

s( tward( podes!w( i poroni)te bu%ny&, cie&ny&, brunatny&wose&, podobnie

%ak gowa 4!wykle k)d!ier!awa6. &a%( dugie, !r)c!ne, s&agepalce i poc!ciwe

twar!e, a &ie%( si) du+o, basowo i serdec!nie 4s!c!eg*lnie poobied!ie, kt*ry w &iar) &o+noci %ada%( dwa ra!y d!iennie6 Tera! %e+ wiecieo nich do-na poc!(tek =ak wi)c &*wie&, &atk( nas!ego hobbita to %estBilba Bagginsa bya synna Belladonna Tuk, %edna ! tr!ech niepospolitych c*rek3tarego Tuka,gowy ws!ystkich hobbit*w &ies!ka%(cych a $od(, c!yli !ar!ec!k(, kt*ra pyn)au st*p 2ag*rka 2owiadano, +e dawny&i c!asy ten i *w Tuk bra+on) ! ple&ieniac!arod!ie%*w 4nie+yc!liwi twierd!ili +e to byy gobliny6. r!ec!ywicieTukowie!aws!e &ieli w sobie co nie!upenie hobbickiego, a od c!asu doc!asu !dar!aosi), +e kto ! c!onk*w tego rodu wyrus!a w wiat s!uka- pr!yg*dTaki Tuk !nikadyskretnie, a rod!ina nie ro!gas!aa sprawy. 0akt %ednak, +eTukowie nie bylitak s!anowani %ak Bagginsowie, chocia+ niew(tpliwie od nichbogatsi>o prawda Belladonna Tuk, odk(d !ostaa pani( Bungow(Baggins, nie &iewaa+adnych pr!yg*d Bungo, o%ciec Bilba, !budowa dla nie% 4c!)ciowo!a %e% posag6nor) tak wspania(, +e nie !nala!oby si) nic podobnego ani pod2ag*rkie&,ani !a 2ag*rkie&, ani a $od(, i w te% nor!e &ies!kali&a+onkowie a+ do kocaswoich dni /i&o ws!ystko wyda%e si) prawdopodobne, +e Bilbo,

%edyny synBelladonny, chocia+ wygl(da i !achowywa si) dokadnie tak, %akbyby drugi&wydanie& swo%ego solidnego i spoko%nego o%ca, od!ied!ic!y po


6/362

k(d!ieli !iarenkod!iwactwa i +e to !iarenko c!ekao tylko na oka!%), by !akiekowa-?ka!%a %ednaksi) nie nadar!ya, a+ Bilbo dor*s, skoc!y pi)-d!iesi(t lat c!y co

koo tego, !a&ies!kaw pi)kne% hobbickie% nor!e !budowane% pr!e! o%ca, w nor!e, kt*r(wa&

%u+ opisae& i %ak si) !dawao osiad w swoi& do&u na dobreD!iwny& tra0e& pewnego ranka, dawno, dawno te&u, w c!as dlawiataspoko%ny, gdy &nie% na ni& byo !gieku, a wi)ce% !ieleni, gdyhobbici +yli lic!nii s!c!)liwi, a Bilbo Baggins !%ads!y niadanie sta pod swy&idr!wia&i i -&iolbr!y&i(, dug(, drewnian( 0a%k), si)ga%(c( &u prawie dokos&atych palc*wu n*g 4por!(dnie wys!c!otkowanych6 pr!echod!i ta&t)dy@andal0 @andal05@dybycie o ni& sys!eli boda% -wier- tego, co %a a %a sys!ae&ledwie &a(c!(stk) tego, co o ni& &*wi( %u+ bycie wied!ieli, +e c!eka wasna pewnonie!wyka historia @d!iekolwiek bowie& !%awi si) @andal0,opowieci i pr!ygody

%akby cude& wyrastay dokoa niego 'ie pr!echod!i drog( pod2ag*rkie&od bard!o dawna, a &ianowicie od &ierci swego pr!y%aciela,3tarego Tuka, tote+hobbici nie&al !apo&nieli, %ak wygl(da /ae hobbity i hobbitki!d(+yy podorasta-pr!e! c!as, gdy @andal0 bawi w sobie wiado&ych sprawach daleko!a 2ag*rkie&i po drugie% stronie $ody'ic wi)c nie pode%r!ewa Bilbo, gdy owego ranka !obac!y &aegostarus!kaw wysoki&, spic!asty&, niebieski& kapelus!u, w dugi& s!ary&pas!c!u pr!epasany&srebrn( s!ar0(, ! dug( siw( brod( si)ga%(c( poni+e% pasa, obutegow ogro&ne c!arne buty


7/362

D!ie dobry powied!ia Bilbo i powied!ia to ! cay&pr!ekonanie&, bosoce wiecio, a trawa !ielenia si) pi)knie @andal0 %ednakspo%r!a na niego

spod bu%nych, kr!ac!astych brwi, kt*re sterc!ay a+ po!a s!erokierondo kapelus!a >o chces! pr!e! to powied!ie- spyta >!y +yc!ys! &idobrego dnia,c!y o!na%&ias!, +e d!ie %est dobry, nie!ale+nie od tego, co %a oni& &yl). c!ysa& dobr!e si) tego ranka c!u%es!, c!y &o+e uwa+as!, +e d!isia%nale+y by- dobry& $s!ystko nara! r!ek Bilbo A na dodatek, +e w taki pi)knyd!ie dobr!e

%est wypali- 0a%k) na wie+y& powietr!u =e+eli &as! pr!y sobie0a%k), si(do ta&&as! Herbat) 'ie, d!i)ku%) >o do &nie, pros!) o kropelk)c!erwonego wina =a te+ powied!ia Thorin


16/362

E o kon0itury &alinowe, i o s!arlotk) E o pas!tecik ! &i)se&, i o ser E o gulas! wiepr!owy ! saat( =es!c!e ciastek, %es!c!e piwa, %es!c!e kawy, %eli aska

woay inne krasnoludy!!a dr!wi %adalni B(d< tak dobry i ugotu% kilka %a%ek kr!ykn( @andal0 w lad !ahobbite&,kt*ry %u+ kutyka w stron) spi+arni A pr!y oka!%i pr!ynie na !i&nokurc!)ta piec!onei po&idory?n, !da%e si), !na &o%( spi+arni) r*wnie dobr!e %ak %a sa& po&yla panBaggins, cakowicie skoowaciay. !ac!yna %u+ pode%r!ewa-, c!yna%okropnie%s!apr!ygoda nie spotka go we wasny& do&u 'i& !&ieci naogro&ne% tacyws!ystkie butelki, p*&iski, no+e, widelce, s!klanki, taler!e, y+ec!kii tak dale% obla si) pote&, dosta wypiek*w i straci do res!ty hu&or Ta& do licha ! ty&i krasnala&i5 powied!ia gono 'ie&*gby to %eden! drugi& rus!y- si) i po&*c troch)E patr!cie5 $ dr!wiach kuchni %u+ stali Balin i Dwalin, a !a ni&i Fili iili 'i&Bilbo !d(+y boda% kichn(-, chwycili tac) i kilka &aych stolik*w,!anieli do salii !&ienili ws!ystkie nakrycia'a honorowy& &ie%scu sied!ia @andal0, a tr!ynastu krasnolud*wwok* niegopr!y stole Bilbo !a, na stoec!ku pr!y ko&inku, +u bis!kopt4apetyt opuci gocakowicie6 i usiowa robi- dobr( &in), %akby ws!ystko, co si)d!iao, byo r!ec!(na%!wykle%s!( w wiecie, a wcale nie +adn( pr!ygod( rasnoludy

%ady i %ady,gaday i gaday, a c!as pyn( $res!cie odsun)y kr!esa od stou,a Bilbo !erwasi), +eby po!biera- taler!e i s!klanki


17/362

2r!ypus!c!a&, +e !echcecie ws!yscy !osta- na kolac%i spyta, %ak u&iana%gr!ec!nie%, lec! be! nalegania /a si) ro!u&ie-5 odpar Thorin 2o kolac%i tak+e 'ie

upora&y si) ! nas!y&isprawa&i do p*


18/362

porodku kuchni, usiu%(c podpatr!y-, co d!iwni gocie robi(2ote& wr*cili dosali i !astali ta& Thorina ! noga&i oparty&i o krat) pr!edko&inkie& i -&i(cego

0a%k) $yd&uchiwa ogro&ne piercienie ! dy&u, a ka+dy ! nichlecia ta&,gd!ie &u Thorin ka!a: ko&ine& w g*r), !a sto%(cy na parapecieko&inka !egar,pod st* lub pod su0it, gd!ie kr(+yy w k*ko, w k*ko. alegd!iekolwiek leciay,nie &ogy u&kn(- pr!ed @andal0e&, kt*ry !e swe% kr*tkie%drewniane% 0a%ec!ki pyk5 wypus!c!a &nie%s!e piercionki dy&u wprost w rodekThorinowych2ote& te k*ka @andal0a !ieleniay ! radoci, +e s!tuka si) udaa, iwracay nadgow) c!arod!ie%a $ ch&ur!e kolorowych piercieni dy&uwygl(da naprawd)c!arod!ie%sko Bilbo sta %ak ur!ec!ony bard!o lubi k*ka ! dy&u i !ac!erwienisi) na &yl, +e popr!edniego ranka taki by du&ny !e swoichpiercionk*w,kt*re wysya nad 2ag*rek A tera! &u!yka r!ek Thorin 2r!yniecie instru&entyili i Fili skoc!yli po swo%e worki i wr*cili ka+dy !e skr!ypca&i. Dori,'ori i ?riwydobyli spod pas!c!y 0lety, Bo&bur pr!yni*s ! hallu b)ben. Bi0uri Bo0ur tak+ewys!li na chwilk) i !%awili si) ! klarneta&i, kt*re po!ostawilipr!edte& wr*d lasekw sieni. Dwalin i Balin powied!ieli: 2r!epras!a&, !ostawie&sw*% instru&entna ganku na co Thorin !awoa: 2r!yniecie i &*% pr!ysposobnoci5 2r!ytas!c!yli wi)c dwie ogro&ne wiolonc!ele, wi)ks!e nie&al odnich sa&ych,ora! har0) Thorina w !ielony& pokrowcu Bya to pi)kna !ota har0a,a gdy Thorindotkn( strun, natych&iast !abr!&iaa &u!yka tak niespod!iana i


19/362

sodka, +e Bilbo!apo&nia o ws!ystki& i wyobraie&noci wypeniy pok*%, ogie !gas, cienie !nikn)y akrasnoludy gray

%es!c!e 'agle kt*ry !ac!( piewa- do wt*ru &elodii, pote& innipr!y(c!yli swegosy, niskie, pr!ytu&ione gosy krasnolud*w pr!y!wyc!a%onych !dawnych c!as*w do piewania w swoich g)bokich pod!ie&nych sied!ibach Aoto par) stro0ek! ich pieni, chocia+ naprawd) nie spos*b wyobra!i- %e% sobie be!&u!yki:2onad g*r o&glony s!c!yt;e-&y, !ani& wstanie wit,By %askinio&, locho&, groto&>!arod!ie%skie wydr!e- !oto5=u+ krasnali d!iaa c!ar.$ cis!) &ot*w d


20/362

@d!ie w dolinie bi%e d!won;ud!ie patr!( ! ws!ystkich stron,A gniew 3&oka ciska gro&y'a struchlae, kruche do&yDy&i( g*ry w blasku gwia!d,Dla krasnali pr!ys!ed c!as

2o pag*rkach, po urwiskach$ ksi)+ycowych biegn( byskach2onad g*r o&glony s!c!yt;e-&y, !ani& wstanie wit,Ieby wydr!e- locho&, groto&'as!e har0y, nas!e !oto5@dy tak piewali, Bilbo poc!u, +e bud!i si) w ni& &io- dopi)knych r!ec!y,kt*re powsta%( d!i)ki pracy r(k, !r)c!noci i c!aro&, na&i)tna i!a!drosna &io-,na%gor)ts!a po+(dliwo- serc krasnolud!kich >o ! d!ied!ictwaTuk*w ockn)osi) w hobbicie, !apragn( rus!y- w wiat, !obac!y- wysokie g*ry,usys!e-s!u& sosen i potok*w, !bada- g)bie %aski, &iec! nosi- u boku!a&iast laski$y%r!a pr!e! okno 'a cie&ny& niebie ponad dr!ewa&i wieciygwia!dy 2o&ylao kle%notach krasnolud*w, bys!c!(cych w &roku pod!ie&i 'agle !lasu!a $od( wystr!eli w g*r) po&ie kto pewnie ro!pali ognisko i hobbitowiwydao si), +e to !b*%eckie s&oki spady na %ego spoko%ny 2ag*reki chc( ws!ystkopuci- ! dy&e& $!drygn( si) i bard!o s!ybko sta si) !n*w!wyky& pane&Bagginse& ! Bag Jnd, pod 2ag*rkie&$sta, dr+(c cay 2* %ego dus!y &*wio &u, +e tr!eba niby to i-po la&p),a naprawd) ukry- si) w piwnicy !a bec!ka&i piwa i nie wya!i-sta&t(d, p*kiostatni krasnolud nie opuci %ego do&u 'agle spostr!eg, +e&u!yka i piew ucichyi +e ws!yscy gocie patr!( na niego bys!c!(cy&i w cie&nociachoc!y&a Dok(d si) wybieras! spyta Thorin taki& tone&, %akby!gadywa, co si)d!ie%e w obu poowach dus!y hobbita


21/362

>!y nie pr!ydaoby si) troch) wiata odpar Bilbo, usiu%(csi) usprawiedliwi- ;ubi&y cie&noci o!na%&iy ch*re& krasnoludy >ie&nesprawy na%lepie%

!aatwia- po cie&ku =es!c!e &a&y kilka god!in do witu ?c!ywicie r!ek Bilbo i usiad ! taki& popieche&, +e!a&iast na stoek,tra0i na br!eg ko&inka. narobi pr!y ty& stras!liwego haasu,!r!uca%(c pogr!ebac!ora! s!u0elk) >is!a5 !awoa @andal0 Thorin &a gos5Thorin !ac!( w te sowa: 3!anowny @andal0ie, s!anowne krasnoludy, s!anowny panieBaggins5 ebrali&ysi) tuta% d!i, w do&u nas!ego pr!y%aciela i wsp*spiskowca, tegooto!nako&itego i !uchwaego hobbita oby wos nawet nie spad !

%ego nogi5>!e- %ego wietne&u winu i piwu/*wca pr!erwa ! braku tchu ora! dlatego, +e c!eka na %ak(gr!ec!n( uwag)!e strony gospodar!a, lec! ws!ystkie ko&ple&enty pady wpr*+ni). nies!c!)snyBilbo Baggins dare&nie porus!a warga&i, +eby !aprotestowa-pr!eciw na!ywanie&go !uchway& hobbite&, a co gors!a spiskowce&. takskoowacia, +enie &*g wydoby- ! garda +adnego dhwila to uroc!ysta >el, %ak s(d!), !na%( ws!yscy ;ec! dlas!anownego pana


22/362

Bagginsa i &o+e dla na%&ods!ych krasnolud*w nie po&yl) si)chyba, %eli wy&ieni)na pr!ykad i&iona dw*ch: Fili i ili warto pokr*tce wy%ani-aktualn(

sytuac%)Taki& style& pr!e&awia Thorin By bard!o dosto%ny&krasnolude& @dyby&u po!wolono, &*wiby pewnie a+ do utraty tchu w ten sa&spos*b, to !nac!ytak, +e nikt nie usys!aby od niego nic, c!ego by %u+ od dawna sa&nie wied!ia;ec! pr!erwano &u brutalnie Biedny Bilbo nie &*g tego du+e%wytr!y&a-2r!y sowach: to wie &o+e nikt ! nas +ywy nie wr*ci Bilbopoc!u,+e ! %ego +o(dka podnosi si) w g*r) a+ do garda okropny kr!yk,kt*ry te+ !ara!wyrwa &u si) ! ust, niby gwi!d loko&otywy wy%e+d+a%(ce% ! tunelu@andal0!apali niebieskie wiato na kocu swe% c!arnoksi)skie% r*+d+ki i wty& &agic!ny&blasku ws!yscy u%r!eli, +e biedny &ay hobbit kl)c!y na dywaniepr!ed ko&inkie&i dygoce %ak galareta $tedy Bilbo pad plackie&, wykr!yku%(c ra!pora!: 2iorun &nie tra0i, piorun &nie tra0i5 'ic wi)ce% pr!e! dugic!as nie &ogliod niego wydoby- 2odnieli go wi)c i poo+yli na uboc!u, nakanapie w salonie,postawili kielis!ek wina w !asi)gu %ego r)ki i wr*cili do narady nadswy&i cie&ny&isprawa&i Ten &alec atwo wpada w !apa r!ek @andal0, gdy ws!yscy!n*w sied!ielipr!y stole /iewa takie d!iwne ataki, ale to !uch nad !uchy, wra!ie c!egob)d!ie si) bi %ak s&okto ! was wid!ia, %ak w ra!ie c!ego !achowu%e si) s&ok, tendobr!e ro!u&ie,


23/362

+e por*wnanie to byoby tylko poetyck( pr!esad( w !astosowaniudo %akiegokolwiekhobbita, nawet gdyby chod!io o stry%ec!nego d!iadka $ielkiegoTuka, Bullroarera,

kt*ry od!nac!a si) tak olbr!y&i& %ak na hobbita w!roste&, +e &*gdosiada-konia 'atar on konno na !ast)py goblin*w ! @*ry @ra& w bitwiena ielonych2olach i %edny& !a&ache& ki%a str(ci kr*lowi @ol0i&bulowi gow) !karku @owa ta pr!eleciaa sto okci w powietr!u i !arya si) w kr*lic!e%

%a&ie. w tenspos*b bitwa !akoc!ya si) !wyci)sko, a %ednoc!eniewynale!iona !ostaa graw gol0aTy&c!ase& ws!ak+e agodnie%s!y od swego pr!odka poto&ekBullroarera od!yskiwaw salonie !&ysy 2o chwili odpoc!ynku i dobry& yku winapodreptanerwowy& kroc!kie& do dr!wi sali 2r!e&awia wanie @loin, a otoco Bilbousys!a: H&&& 4c!y co w ty& rod!a%u, w ka+dy& ra!ie&rukni)cie6 /ylicie,+e on si) nada Katwo @andal0owi &*wi-, +e to %est hobbit d!ikiego&)stwa,ale %eden taki wr!ask !apau wystarc!y, +eby !bud!i- !e snu s&okara!e&! ca( rod!in(, a na& ws!ystki& !gotowa- &ier- /nie si) !res!t(wyda%e, +e tobr!&iao rac!e% %ak wr!ask strachu, a nie !apau Doprawdy, gdybynie !nak nadr!wiach, byby& pr!ekonany, +e tra0ili&y do niewaciwegodo&u ?d ra!u, %ake&!obac!y w progu tego &alca, nabrae& w(tpliwoci, bo tylko si)kania i sapa$ygl(da &i bard!ie% na kor!ennego kupca ni+ na wa&ywac!a$*wc!as pan Baggins nacisn( kla&k) i ws!ed do sali rewTuk*w w!i)a


24/362

w ni& g*r) @ot*w by w te% chwili wyr!ec si) snu i niadanie, byle!yska- saw)d!ikiego &)stwa res!t( na wspo&nieniu &alca, kt*ry si) kania isapa w progu,

ogarnia go naprawd) d!iki gniew $ielokro- p*


25/362

!a&iast wa&ywac!wyra!i- si): dowiadc!ony pos!ukiwac! skarb*w %e+eli chces!'iekt*r!y to wol( 'a& nie robi to r*+nicy @andal0 !awiado&i nas, +e

kto nada%(cysi) do nas!e% ko&panii &ies!ka w te% okolicy i s!uka !a%)cia od!ara!, wi)c wy!nac!ytuta% ws!ystki& spotkanie w rod) w por!e podwiec!orku ?c!ywicie, +e %est !nak na dr!wiach r!ek @andal0 3a&go !robie&'ie be! powodu Do&agalicie si), +eby& !nala! c!ternastegouc!estnika wyprawy,no i wybrae& pana Bagginsa =e+eli kto uwa+a, +e wybrae&niewaciw(osob) i niewaciwe &ie%sce, pros!) bard!o, rus!a%cie w tr!ynastu,nara+a%cie si)na pecha, skoro wa& si) podoba, albo wraca%cie do kopalni w)gla3po%r!a tak gniewnie na @loina, +e krasnolud a+ skuli si) w 0otelu.a gdy Bilbootwor!y usta, +eby !ada- %akie pytanie, @andal0 obr*ci si)nach&ur!ony i !%e+ykr!ac!aste brwi tak, +e hobbit pr)dko !a&kn( usta, a+ klasn)y $ por!(dku r!ek @andal0 Do- spr!ec!ek =a wybrae&pana Bagginsa,to powinno ws!ystki& wystarc!y- 3koro %a wa& powiada&, +e %estwa&ywac!e&,to !nac!y +e %est albo w swoi& c!asie b)d!ie ! niego wa&ywac!>o wi)ce%tkwi w ty& hobbicie, ni+ wa& si) wyda%e, kto wie, &o+e te+ o wielewi)ce%,ni+ on sa& pr!ypus!c!a /o+e do+y%ecie tego, +e &i %es!c!epod!i)ku%ecie A tera!,Bilbo, &*% chopc!e, pr!ynie la&p), tr!eba to i owo wy%ani-$ wietle ogro&ne% la&py ! c!erwony& aba+ure& ro!postar nastole arkus!perga&inu, %ak gdyby &ap) Gysowa to tw*% d!iadek, Thorinie odpar na +ywe pytaniakrasnolud*w To %est &apa @*ry


26/362

'ie !da%e &i si), +eby na& &oga wiele po&*c powied!ia !ro!c!arowanie&w gosie Thorin, r!uciws!y okie& na &ap) 2a&i)ta& do-dobr!e @*r)

i %e% okolice $ie& te+, gd!ie le+y /roc!na 2us!c!a i wi)de$r!osowiska, sk(ds( rode& wielkie s&oki 'ad @*r( wy&alowany %est c!erwony s&ok r!ek Balin alepr!ecie+i tak !na%d!ie&y go be! trudu, byle&y ta& w og*le dos!li =est na &apie co, c!ego nie !auwa+ylicie powied!iac!arod!ie% a &ianowicie na!nac!one ta%e&ne we%cie $id!icie te !nakirunic!ne po !achodnie%stronie i r)k) ! wytkni)ty& palce& $ska!u%e ona ukryte pr!e%ciedo'i+s!ych 3al 43p*%r!cie na &ap), kt*ra !na%du%e si) na kocuksi(+ki, a !obac!ycieta& c!erwone pis&o runic!ne6 2r!e%cie byo &o+e ongi ukryte ode!wa si) Thorin ale ktowie, c!y nie!ostao %u+ tera! u%awnione 3tary 3&aug &ies!ka ta& od takdawna, +e chyba!bada dokadnie cae pod!ie&ie 'awet %eli o pr!e%ciu wie, na pewno od wielu lat nie &o+e gou+ywa- Dlac!ego Bo %est !a &ae Dr!wi &a%( pi)- st*p wysokoci, a ws!er!!&ieci si) tr!echkrasnolud*w nara!, %ak &*wi( runy, lec! 3&aug nie wcisn(by si)w otw*r tychro!&iar*w nawet !a &odu, a ty& bard!ie% tera!, po po+arciu tylud!iewic ! doliny /nie si) ta d!iura wyda%e ogro&ne pisn( Bilbo 4nie &iapo%)cia o s&okach,!na si) tylko na hobbickich norach6 Tak si) !apali i !ainteresowa,+e !apo&niao tr!y&aniu %)!yka !a !)ba&i 2r!epada !a &apa&i, w %ego sieniwisiaa


27/362

du+a &apa ?kolicy, na kt*re% c!erwony& atra&ente& pona!nac!aswo%e ulubionespacery =aki& sposobe& kto, nie &*wi(c %u+ o s&oku, &*gbynie !auwa+y-

! !ewn(tr! tak wielkich dr!wi spyta 'ie !apo&ina%cie, +e Bilbobytylko &ay& hobbite& /og( by- ukryte na r*+ne sposoby odpar @andal0 t*rego ! nich u+ytow ty& pr!ypadku, nie wie&y i nie dowie&y si), p*ki nie !obac!y&yna &ie%scu tego co &*wi &apa, do&yla& si), +e !a&kni)tych dr!wi nie&o+na odr*+ni-od res!ty ciany @*ry, bo t) s!tuk) !wykle stosu%( krasnoludy/a& rac%)c!y nie /as! rac%) r!ek Thorin apo&niae& te+ doda- ci(gn( @andal0 +e do &apydo(c!ony %estkluc!, &ay, d!iwny kluc!yk ?to on5 To &*wi(c wr)c!yThorinowi srebrny kluc!yk!e sko&plikowany&i naci)cia&i na dugie% rurce 2ilnu% godobr!e5 pewnoci( b)d) go pilnowa odpar Thorin i u&ocowakluc!yk na pi)kny&acuchu, kt*ry nosi na s!yi pod kubrakie& Tera! wi)c sprawa!apowiadasi) o wiele po&ylnie% 'owiny, kt*re tu usys!eli&y !nac!niepoprawia%( nas!ewidoki Dotychc!as nie wyobra+ali&y sobie do- %asno, co robi-a&ier!ali&y&as!erowa- na wsch*d %ak na%cis!e%, na%ostro+nie%, a+ nad Dugie=e!iorodale% !ac!)yby si) trudnoci Trudnoci !ac!n( si) o wiele wc!enie%, o ile cokolwiek wiado&o&i o s!lakachwschodnich pr!erwa &u @andal0 /in(ws!y Dugie =e!ioro ci(gn( Thorin, nie !wraca%(c uwagina sowa


28/362

c!arod!ie%a &o+na by i- w!du+ Bystre% G!eki do ruin Dali,starego &iastaw dolinie, w cieniu @*ry Ale +adnego ! nas nie n)ci &yl o @*wne%Bra&ie G!eka

pr!ea&u%e si) ta& wr*d urwistych br!eg*w na poudnie od @*ry,ale ta&t)dyr*wnie+ wychod!i s&ok, i to o wiele !a c!)sto, %eli nie !&ieniobyc!a%*w To na nic r!ek c!arod!ie% 'ie porad!ilibycie sobie ta&be! pot)+negowo%ownika albo wr)c! bohatera Csiowae& kogo takiego !nale


29/362

w!i)o i c!y%( %est wasnoci(, itepe, itede To dopiero5 powied!ia Thorin >!y+ nie obe%r!ae &apy>!y nie sys!aenas!e% pieni >!y+ nie o ty& wanie &*wi&y od c!terech god!in

A %ednak wolaby& &ie- %asne i dokadne in0or&ac%e upierasi) hobbit.pr!ybra tak( &in) %ak pr!y o&awianiu powa+nych interes*w4!wykle robi tak(&in), kiedy na pr!ykad kto usiowa naci(gn(- go na po+yc!k)6 ibard!o si) starawygl(dana &(drego, pr!e!ornego 0achowca, !a %akiegopr!edstawi go @andal0 >hciaby& te+ wied!ie-, na %akie nara+a& si) ry!yko, %akie s(pr!ewid!ianewydatki got*wk(, ile c!asu !a%&ie ta robota, ile b)d!ie wynosio&o%e wynagrod!eniei tak dale%5 a &*wi(c to hobbit &yla po prostu: >o %a ! tegob)d)&ia E c!y wr*c) +ywy 'o, wi)c sucha% powied!ia Thorin 2r!ed laty, !a +ycia&o%ego d!iadka,gro&ada krasnolud*w, wyparta ! dalekie% p*nocy, pr!ybya wra! !cay& &a%(tkie&i nar!)d!ia&i pod t) @*r), kt*r( wid!iae na &apie ac!)li tuwykopy,!budowali tunele i ogro&ne pod!ie&ne hale ora! wars!taty, a wdodatku !nale


30/362

nas swoich syn*w na nauk) i pacili !a ni( s!c!odr!e, pr!edews!ystki& w natur!e,+ywnoci(, bo &y nie trud!ili&y si) upraw( !ie&i ani staranie& oprowianty

Byy to pod ka+dy& w!gl)de& !ote c!asy dla nas, na%ubo+s!y !krasnolud*w&ia do- pieni)d!y na wasne potr!eby i na po+yc!k) dla innych, atak+e do-c!asu, +eby wyrabia- pi)kne pr!ed&ioty po prostu dla wasne%ro!rywki, nie &*wi(c

%u+ o pr!epi)knych, c!arod!ie%skich !abawkach, %akich d!i pr*+noby s!uka na wiecie Tote+ sale w do&u &ego d!iadka byy penecudownych kle%not*w,r!e


31/362

na wietr!e @arstka krasnolud*w, kt*re pr!ypadkie& byy napowier!chni 4dotych s!c!)liwc*w i %a nale+ae&, bye& wtedy &ody&, +(dny&pr!yg*d chopce&

i stale w*c!ye& si) wok* @*ry, to wanie ocalio &i +ycie6obac!yli&y! daleka, %ak s&ok spad na @*r) i %ak trysn)y wok* niegopo&ienie 2ote&!sun( si) po stoku w d*, a gd!iekolwiek pr!es!ed, las stawa wogniu $*wc!as

%u+ d!wony w Dali uder!yy na trwog), a wo%ownicy chwytali !abro rasnoludyr!uciy si) do swo%e% @*wne% Bra&y, lec! ta& c!yha na nie s&ok'iktnie us!ed t( drog( ! +ycie& G!eka !agotowaa si) i we!braa,&iasto pr!esonia&ga, a pod %e% oson( s&ok !bli+y si) niepostr!e+ony iwy&ordowa wi)ks!o-wo%ownik*w. !wyka, nies!c!)sna historia, a+ na!byt pospolita wta&tych c!asach3&ok !awr*ci do @*wne% Bra&y, wpe!n( do rodka, spl(drowaws!ystkiehale, ulic!ki, tunele, !auki, piwnice, &ies!kania i korytar!e 'ie!osta wewn)tr!u @*ry ani %eden +ywy krasnolud, a s&ok !agarn( ws!ystkiebogactwa2rawdopodobnie !wyc!a%e& s&ok*w !gro&ad!i %e w na%g)bs!e%

%askini, spi)tr!yna kup) i sypia na g*r!e skarb*w niby na *+ku ?dt(d niera!wype!a pr!e!@*wn( Bra&) i noc( nadpada na Dal, porywa%(c lud!i, as!c!eg*lnie d!iewc!)ta,by %e po+re-. w kocu &iasto upado, ws!yscy &ies!kacy albowygin)li, albouciekli >o si) ta& tera! d!ie%e, nie wie& na pewno, alepr!ypus!c!a&, +e niktd!isia% nie &ies!ka bli+e% @*ry, ni+ si)ga br!eg Dugiego =e!iora/y, kt*r!y&y ocaleli b)d(c na powier!chni, sied!ieli&y wukryciu, pac!(c


32/362

i pr!eklina%(c 3&auga, gdy niespod!ianie !%awi si) pr!y nas &*%o%ciec i d!iadek,oba% ! os&alony&i od ognia broda&i Byli bard!o ch&urni, nie&*wili nic prawie

iedy spytae&, %aki& sposobe& wydostali si) ! pod!ie&i, ka!ali &itr!y&a-%)!yk !a !)ba&i i powied!ieli, +e dowie& si) tego kiedy, wewaciwy& c!asie2ote& ws!yscy wyw)drowali&y sta&t(d i &usieli&y !arabia- na+ycie, %ak si)dao i gd!ie si) dao, w r*+nych kra%ach. c!)sto wiodo na& si) tak!)sto !astanawiae& si) nad ta%e&nic( ocalenia &ego o%ca id!iadka D!i ro!u&ie&,+e &usieli &ie- ukryte boc!ne dr!wi, niko&u pr*c! nich dw*ch nie!nane?ka!u%e si), +e narysowali %e na &apie >iekaw %este&, %aki&sposobe& @andal0!doby t) &ap) i dlac!ego nie dostaa si) &nie, prawowite&uspadkobiercy 'ie !dobye& %e%, ale %( dostae& odpar c!arod!ie% Tw*%d!iadek !osta!abity, %ak sobie !apewne pr!ypo&inas!, w kopalniach /orii pr!e!goblina 2r!ekl)ty goblin, wie& r!ek Thorin A tw*% o%ciec rus!y w wiat dwud!iestego pierws!ego kwietnia.w ostatnic!wartek upyn)o sto lat od tego !dar!enia ?dt(d nie wid!iae go

%u+


33/362

2rawda, prawda r!ek Thorin ?t*+ wanie tw*% o%ciec da &i &ap) i kluc!yk, +eby& te r!ec!ytobie pr!eka!a,

%eli spenie& to dopiero tera! i w spos*b, %aki u!nae& !a

stosowny, nie&o+es! &ie- do &nie pretens%i. wies!, %ak trudno byo ciebieodnale


34/362

gdyby nawet udao si) !ebra- ro!pros!onych na c!tery wiatry !powrote& do gro&ady=edyny& +yc!enie& two%ego o%ca byo, +eby odc!yta &ap) i u+ykluc!a

3&ok i @*ra to !adanie i tak a+ !a wielkie na two%e siy 3ucha%cie, sucha%cie5 po&yla Bilbo i pr!ypadkie& po&ylana gos >!ego &a&y sucha- spytali ws!yscy ra!e&, !wraca%(c si)s!ybko w %egostron)Bilbo tak by podniecony, +e odpar: Tego, co chc) wa& powied!ie- A co &as! do powied!enia Ano to, +e &oi& !danie& powinnicie i- na wsch*d i ro!e%r!e-si) ta& dobr!eB(d< co b(d< s( ta& ukryte boc!ne dr!wi, a nawet s&oki &us!(c!ase& sypia-,

%ak &i si) !da%e =eli si(d!iecie na progu i b)d!iecie &yle- dugo,to w kocuchyba co wy&ylicie A tera!, wiecie, &yl), +e %u+ do-nagadali&y si) %akna %edn( noc, %eli ro!u&iecie, co chc) pr!e! to powied!ie- /o+eby&y tak pos!lispa-, a %utro wybrali si) od sa&ego rana i w og*le Da& wa&por!(dne niadanie,!ani& rus!ycie w drog) Gus!y&y, a nie rus!ycie, chciae powied!ie- poprawiThorin >!y+ nie

%este wa&ywac!e& >!y sied!enie na progu nie nale+y dotwo%ego !awodu, +e

%u+ nie wspo&n) o wa&ywaniu si) do wn)tr!a Ale co do spania iniadania !gad!a&si) ! tob( 2r!ed podr*+( lubi) !%e- p* tu!ina %a%ek ! s!ynk(. w

%a%ec!nicy,nie sad!one, i uwa+a%, +eby !anadto nie ro!beta- kolei inni !ac!)li !a&awia- niadania, a +aden nawet nie doda:pros!) 4cobard!o !irytowao hobbita6, po c!y& wstali od stou Bilbo &usiaka+de&u !nale


35/362

&ie%sce na nocleg, !apenia%(c ws!ystkie gocinne poko%e i ciel(cposaniana 0otelach i kanapach Dopiero kiedy uo+y cae towar!ystwo,&*g si) sa& tak+e

poo+y- w swoi& &ay& *+ku, bard!o !&)c!ony i nie bard!os!c!)liwy 2ostanowisobie &ocno, +e nie wstanie o wicie i nie b)d!ie si) 0atygowapr!yr!(d!anie&dla goci wy&ylnych da na niadanie Iyka Tuk*w !&i)ka wni&i wcale %u+ nie by pewien, c!y si) w og*le wybiera w %ak( podr*+na!a%utr!;e+(c sys!a %es!c!e, %ak Thorin w s(siedni& na%elegants!y& poko%unuci sobie:2onad g*r o&glony s!c!yt;e-&y, !ani& wstanie wit,By %askino&, locho&, groto&>!arod!ie%skie wydr!e- !oto5Bilbo usn( ! ty&i sowa&i w us!ach i &ia bard!o nie&ie sny3oce %u+ staowysoko, kiedy si) nast)pnego ranka obud!i


36/362

PIECZE BARANIA

$yskoc!y ! *+ka i otuliws!y si) s!la0rokie& pobieg do %adalni

'ie byota& +ywe% dus!y, ale na stole u%r!a lady ob0itego i popies!negoniadanie$ poko%u ws!ystko byo pr!ewr*cone do g*ry noga&i, a w kuchnipi)tr!yysi) stosy brudnych nac!y /o+na by be! pr!esady powied!ie-, +enieos!c!)d!ono ani %ednego garnka, ani %edne% patelni &ywanie byotak niew(tpliw(i pr!ykr( r!ec!ywistoci(, +e Bilbo &usia si) wyr!ec !ud!e, i+gocie popr!edniegowiec!ora pr!ynili &u si) tylko Doprawdy, oddycha ! ulg( na &yl,+e w kocu pos!li sobie be! niego i nie pr!ys!o i& do gowy bud!i-gospodar!a4chocia+by po to, +eby pod!i)kowa-56. &i&o woli ws!ak+e by %akbyodrobink)!awied!iony To uc!ucie !d!iwio go bard!o'ie b(d< durnie&, Bilbo r!ek sa& do siebie to sys!a,+eby hobbitw twoi& wieku &yla o s&okach i w og*le o tych ta&!agranic!nych gupstwach52r!epasa si) 0artuche&, ro!pali ogie w piecu, !agr!a wod),po!&ywaws!ystko 2ote&, ni& wr*ci do %adalni, !%ad w kuchni s&ac!neniadanko 3ocety&c!ase& %u+ wiecio %asno, a pr!e! otwarte dr!wi we%ciowepyn( do wn)tr!aciepy, kwietniowy powiew Bilbo !ac!( gono gwi!da- i!apo&ina- o !dar!eniachpopr!edniego wiec!ora$anie !asiad pod otwarty& okne& %adalni do drugiego niadania,kiedyws!ed @andal0 Ale+ &*% drogi5 r!ek iedy+ wres!cie pr!y%ed!ies!/ieli&y pr!ecie+


37/362

wyrus!y- wc!esny& rankie&5 A ty o p* do %edenaste% na%spoko%nie%%es! niadanie,c!y %ak ta& ten posiek na!ywas! Ta&ci !ostawili ci wiado&o-, bonie &ogli

du+e% c!eka- =ak( wiado&o- spyta biedny pan Baggins, okropnie!&ies!any 'a wielkiego sonia5 !awoa @andal0 to ci) chybaod&ieni d!isie%s!egoranka5 $i)c nie stare kur!u ! parapetu ko&inka >o &a %edno do drugiego Do- byo roboty !e !&ywanie& poc!ternastuosobach @dyby star kur! ! ko&inka, !nala!by pod !egare& to r!ek@andal0wr)c!a%(c hobbitowi licik 4napisany oc!ywicie na %ego wasny&papier!e listowy&6?to co Bilbo pr!ec!yta:?d Thorin i ko&panii po!drowienie dla wa&ywac!a Bilba5 agocin) serdec!ned!i)ki, a Two%( o0ert) 0achowe% po&ocy ch)tnie pr!y%&u%e&y$arunki: !apatapr!y dostawie w wysokoci nie pr!ekrac!a%(ce% c!ternaste% c!)cicaego !ysku4%e+eli w og*le b)d( !yski6. !wrot kos!t*w podr*+y !apewnia&y wka+dy& pr!ypadku.kos!ty pogr!ebu %eli oka+e si) to koniec!ne i nie b)d!ie!aatwione inac!e% ponosi&y &y lub nasi pr!edstawiciele'ie wid!(c potr!eby !ak*cania Twego cennego snu, wyrus!yli&yna ra!iesa&i, by poc!yni- nie!b)dne pr!ygotowania ?c!eku%e&ys!anowne% osobyw gospod!ie 2od ielony& 3&okie&, nad $od(, o %edenaste%pr!ed poudnie&punkt ;ic!(c na punktualno- ! 2askie% strony, &a&y !as!c!ytpo!osta-s!c!er!e oddani Thorin i ko&pania /as! d!iesi)- &inut na drog) /usis! biec r!ek @andal0


38/362

Ale !ac!( Bilbo 'ie &a c!asu na +adne ale powied!ia c!arod!ie% Ale powt*r!y Bilbo 'a to tak+e nie &a c!asu Gus!a%5

Do koca +ycia Bilbo nie &*g sobie pr!ypo&nie-, %aki& sposobe&!nala! si)wtedy na dwor!e, be! kapelus!a, be! laski, be! pieni)d!y, be!+adne% ! r!ec!y,kt*re !a!wyc!a% bra !e sob(, wychod!(c ! do&u. drugiegoniadanie nie dokoc!y,statk*w po ni& nie po!&ywa, wcisn( kluc!e do r)ki @andal0owi ipuci si)cie+k( w d* p)de&, ile si w kos&atych nogach. &in( $ielki/yn, pr!eprawisi) pr!e! $od) i pr!eby w ty& te&pie &il) ! okade&Bia %edenasta, gdy !asapany dopad gospody nad $od( istwierd!i, +e !apo&niachustki do nosa Brawo5 r!ek Balin, kt*ry ! progu wypatrywa hobbita!a !akr)tu drogi od strony wioski nadci(gaa %u+ res!tatowar!ystwa =echalina kucach, a ka+dy kuc by ob%uc!ony ws!elkiego rod!a%ubaga+e&, toboka&i,pakunka&i i ro!&aity& dobytkie& =eden &ay kuc s!ed lu!e&,!apewne pr!e!nac!onydla Bilba 3iada%cie oba% na konie i rus!a&y r!ek Thorin 3tras!nie &i pr!ykro powied!ia Bilbo ale !apo&niae&kapelus!ai chustki do nosa, nie &a& te+ pr!y sobie ani gros!a 2r!ec!ytae&was! list dopieroo god!inie d!iesi(te% &inut c!terd!ieci pi)-, punkt 'ie b(d< taki dokadny ode!wa si) Dwalin i nie pr!e%&u%si) drobia!ga&i'i& dobrnie&y do celu podr*+y, nauc!ys! si) obywa- be! chustkido nosai be! wielu innych r!ec!y =e+eli !a chod!i o kapelus!, &a& wku0erku !apasowykaptur i pas!c!


39/362

Tak si) stao, +e pi)knego ranka w pr!edd!ie &a%a wyrus!yliws!yscy ra!e&spr!ed gospody truchte& na kucykach, a &i)d!y inny&i Bilbo,ubrany w cie&no!ielony

4troch) podnis!c!ony6 kaptur i cie&no!ielony pas!c! po+yc!ony odDwalina2as!c! i kaptur byy na niego !a du+e, tote+ wygl(da do-&ies!nie 3trachpo&yle-, co by %ego o%ciec, Bungo, powied!ia, gdyby go tak!obac!y Bilbo pocies!asi) tylko ty&, +e nie &a brody, nikt wi)c nie &o+e go w!i(- !akrasnoluda'ie u%echali daleko, gdy dogoni ich @andal0, bard!o wspaniay nasiwy& koniu2r!ywi*! cay !apas chustek do nosa, a tak+e 0a%k) i tyto hobbita$)drowalidale% wesoo, opowiada%(c ba%ki i piewa%(c w &ars!u pr!e! cayd!ie, oc!ywicie! pr!erwa&i na popasy >o prawda !ar!(d!ano te pr!erwy nie takc!)sto, %akbysobie Bilbo +yc!y, ale &i&o to hobbit !ac!( dochod!i- do wniosku,+e pr!ygodyto nie!a r!ec!=echali tak pr!e! c!as do- dugi /ieli do pr!ebycia na%pierwro!legy s!&atspoko%nego kra%u, !aludnionego pr!e! spoko%nych &ies!kac*w:lud!i, hobbit*w,el0y i ty& podobne stwor!enia. drogi byy dobre, tu i *wd!ie staygospody, a odc!asu do c!asu &i%ali krasnoluda albo chopa, albo w)drownegoblachar!a, spies!(cych!a swy&i sprawa&i 2*


40/362

obronne, ale wiele ! nich wygl(dao tak, %akby nie w!niesiono ichwcale w god!iwych!a&iarach $ dodatku pogoda, dotychc!as tak pi)kna, %ak bywa w&a%

w opowieciach i legendach, !epsua si) tera! 2o&yle-, +e %utro b)d!ie pierws!y c!erwca st)ka Bilbo,brn(c !a inny&ipr!e! ro!&i)ke boto 2ora podwiec!orku &in)a, des!c! la be!pr!erwy odrana, krople kapay &u ! kaptura na nos, pas!c! pr!e&*k nawylot, a !&)c!onykuc potyka si) na ka&ieniach Towar!ys!o& w !ych hu&orach niechciao si)pogaw)dek pewnoci( ubrania i !apasy w %ukach tak+e !&oky du&a BilboDo licha ! ro!b*%nictwe& i pr!ygoda&i $olaby& sied!ie- w do&u,w &o%e%&ie% nor!e, pr!y ko&inku, i sucha-, %ak woda piewa w i&bryku'iera! &ia %es!c!e !at)skni- do tego5Ty&c!ase& krasnoludy kusoway pr!ed siebie, +aden si) nieogl(da i +adennie !wa+a na hobbita @d!ie !a bury&i ch&ura&i soce wida-!as!o, bo !ac!)osi) cie&nia- erwa si) wiatr i wier!by w!du+ r!eki pochyliy si) !westchnienie&'ie wie&, %ak si) ta r!eka na!ywaa, ale wie&, +e &iaa wod)c!erwon(,a nurt rw(cy i we!brany po ostatnich des!c!ach i spywaa !pag*rk*w i g*r widoc!nychw oddali$kr*tce cie&no- !apada nie&al !upena $iatr ro!dar burech&ury i spo&i)d!yich str!)p*w wy%r!a nad w!g*r!a&i blady ksi)+yc $tedyw)drowcy !atr!y&alisi), a Thorin &rukn( co o kolac%i i o ty&, +e nie wida- suchego&ie%scana noclegDopiero w te% chwili spostr!egli, +e nie &a wr*d nich @andal0aDot(d odbywa


41/362

ra!e& ! ni&i ca( drog), nie wy%ania%(c, c!y !a&ier!a w!i(- ud!iaw wyprawie,c!y tylko pr!e! c!as %aki chce i& dotr!y&a- ko&panii =ad, gada i&ia si)

wi)ce% ni+ inni, a+ nagle po prostu !nikn( $anie tera!, kiedy c!arod!ie% na%bard!ie% by si) na& pr!yda5 st)kn)liDori i 'ori 4pod!ielali oni upodobanie hobbita do posik*wregularnych, ob0itychi c!)stych6$ kocu !decydowali si) ro!bi- ob*! tu, gd!ie stan)li

Ani ra!u %es!c!e w te% podr*+y nie spali pod goy& niebe&, achocia+ wied!ieli,+e wkr*tce pr!y%d!ie i& ! reguy obo!owa- w ten spos*b, skoro!na%d( si) w @*rach/glistych, ! dala od okolic !a&ies!kanych pr!e! spoko%ne istoty,ten d+d+ystywiec!*r nie wydawa i& si) wcale dobry na poc!(tek boc!yli kuk)pie dr!ew,pod kt*ry&i grunt by wprawd!ie suchs!y, ale !a to wiatr str(ca !lici !a konier!krople kap, kap bard!o nie&io ?gie te+ %akby na !o-pata i& 0igle rasnoludyu&ie%( na og* ro!nieca- ognisko ! byle c!ego i byle gd!ie, nawetna na%gors!y&wietr!e. te% nocy %ednak nikt nie &*g sobie ! ty& porad!i-, nawet?ini @loin, &istr!e w te% s!tuce2ote& %eden ! kuc*w spos!y si) nie wiado&o dlac!ego i uciek'i& go dop)d!ili,

%u+ by w r!ece, a ni& go schwytali, Fili i ili o&al nie uton)li, aws!ystkiebaga+e, kt*ry&i kuc by ob%uc!ony, popyn)y ! wod( A +e bya tog*wnie +ywno-,niewiele !ostao na kolac%) i %es!c!e &nie% na niadanie3ied!ieli wi)c pos)pni, !&okni)ci i kl)li pod nose&, podc!as gdy@loin i ?indale% bied!ili si) nad ro!niecenie& ogniska, k*c(c si) pr!y ty&!aw!i)cie Bilbo


42/362

dochod!i do +aosnego wniosku, +e pr!ygody nie polega%(wy(c!nie na konne%pr!e%a+d+ce w &a%owy& socu, kiedy nagle Balin, !a!wyc!a%peni(cy stra+, powied!ia:

Ta& si) co wieci$ pewny& oddaleniu, na w!g*r!u pokryty& do- g)sty& lase&,wida- byowr*d dr!ew byska%(ce wiato. c!erwonawy, ciepy blask, %akgdyby ognisko c!y&igotanie pochodni2r!ygl(dali si) c!as %aki, pote& wybuchy spory =edni &*wili nie,inni &*wilitak =edni powiadali, +e warto by i- i !bada- r!ec! ! bliska i +ews!ystkoleps!e ni+ sk(pa kolac%a, chude niadanie i &okra od!ie+ nagr!biecie pr!e! ca(noc Drud!y na to: ?kolica &ao !nana, g*ry te+ 2olic%a nie!apus!c!a si) w testrony, nie dotarli tuta% nawet lud!ie, co rysu%( &apy /ao kto wty& kra%u wieo kr*lu, i& &nie% b)d!ie&y wcibia- po drod!e nosa w to, co si)tuta% d!ie%e, ty&&nie% na!biera&y gu!*w to !auwa+y: B(d< co b(d< %est nasc!ternastuto inny r!ek: @d!ie+ si) ten @andal0 pod!ia i to pytanie!adawali sobiews!yscy $ dodatku des!c! lun( %es!c!e r!)sicie%, a ?in i @loinws!c!)li b*%k)To ro!str!ygn)o spraw) oniec koc*w &a&y w ko&paniiwa&ywac!a c!ynie &a&y powied!ieli i rus!yli w kierunku wiata, prowad!(ckuce !a u!dy! ca( nale+yt( ostro+noci( Dotarli do w!g*r!a i wkr*tce las ichogarn( $spinalisi) w g*r), nie tra0ili ws!ak+e nigd!ie na cie+k), kt*ra by &ogaprowad!i-do %akiego do&u c!y !agrody /i&o ws!elkich stara nie unikn)lihaasu, s!elest*w,skr!ypienia, tr!asku ga)!i pod stopa&i 4a tak+e st)kania i


43/362

pr!eklestw podnose&6 w ty& pochod!ie wr*d g)stwy dr!ew, w noc c!arn( %aks&oa'agle c!erwone wiato do- %u+ blisko bysn)o &i)d!y pnia&i

Tera! kole% na wa&ywac!a or!eky krasnoludy, &a%(coc!ywicie na &ylihobbita /usis! ta& i-, wybada-, co to !a wiato, kto i po co %ero!nieci, c!y ta&

%est !upenie be!piec!nie i spoko%nie !wr*ci si) Thorin do Bilba Biegni% co+ywo i wraca% pr)dko, %eli ws!ystko w por!(dku A %eli nie wpor!(dku, no towr*cis!, %e+eli !doas! A %e+eli nie !doas!, hukni% dwa ra!y %aksowa i ra! %akpus!c!yk, a wtedy !obac!y&y, co si) da !robi-E Bilbo &usia rus!y- na !wiady nie !d(+yws!y nawet wy%ani-, +enie u&ie naladowa-+adnego gatunku sowy ani te+ nie potra0i lata- %ak nietoper! $ka+dy&ra!ie hobbici u&ie%( posuwa- si) lase& be!s!elestnie, ty& si)s!c!yc(, tote+ Bilboprycha ! pogard( na krasnolud!kie haasy w ty& pochod!ie,chocia+ ty ani

%a nic pewno nie dosys!eliby&y w wietr!n( noc, nawet gdyby ca(kawalkadapr!e&kn)a o dwa kroki od nas iedy !a Bilbo skrada si) wstron) ognia, nawetc!u%na asica nie rus!yaby w(se& Tote+ dotar tu+ do ogniska bo to byor!ec!ywicie ognisko pr!e! nikogo nie !auwa+ony E oto co!obac!y:'a ogro&ny& ogniu pon)y pnie br!*!, a wokoo gr!ao si) tr!echolbr!y&*w'a dugich patykach pr!ypiekali &i)so baranie i !li!ywali tus!c! !palc*w apachro!chod!i si) bard!o s&akowity ?podal staa bec!ka !acnegopiwa, a olbr!y&icora! to ykali !e d!bana To byy trolle Be! w(tpienia trolle 'awet


44/362

Bilbo, kt*rysp)d!i +ywot w !acis!u, po!na si) na ty&, wid!(c wielkie, grubociosane twar!e,olbr!y&i w!rost, ks!tat st*p, nie &*wi(c %u+ o ty&, +e dosys!a ich

%)!yk, wcale,ale to wcale nie salonowy Baranina wc!ora%, baranina d!isia%, a niech &nie diabli, %eli %utro!nowu nieb)d!ie baranina &*wi %eden ! troll*w =u+ !apo&niae&, kiedy ostatni ra! &iae& na !)bie k)slud!kiego &i)sa powied!ia drugi >o ty, u licha, &yla sobie, $illia&, kiedynas ci(gaew te strony A na%gors!e, +e %u+ i w bec!ce dno wida- dodas!turcha%(c $illia&a,kt*ry wanie wychyli d!banek$illia& !achysn( si) a&kni% g)b)5 wykr!tusi, kiedy wres!cie &*g doby- gosu >hciaby,+eby lud!ie tu sied!ieli i c!ekali, a+ ich !%ecie na sp*k) ! Berte&$e dw*ch !+arlicie

%u+ p*tore% wsi, odk(d pr!ys!li&y ! g*r >!ego wi)ce% wa& si)!achciewa

A byy takie c!asy, +ebycie Billowi pod!i)kowali !a ochap tustegobarana ! te%doliny5 To r!eks!y $illia& ugry! pr!ypiec!one udo baranie iotar usta r)kawe&Tak, niestety, nie inac!e% !achowu%( si) trolle, i to nawet te, kt*re&a%( tylkopo %edne% gowie Bilbo usys!a do- i powinien by natych&iast co!robi-: albo!awr*ci- cichce& i ostr!ec pr!y%aci*, +e pr!y ogniu sied!i tr!echtroll*w du+egokalibru, w !y& hu&or!e, kt*r!y na pewno ch)tnie pr!ek(siliby dlaod&ianypiec!onego krasnoluda c!y boda% kucyka. albo s!ybko i !grabniewykona- robot)por!(dnego wa&ywac!a 2rawd!iwy bowie&, legendarnywa&ywac! pierws!e%


45/362

klasy pr!es!ukaby w ty& &o&encie kies!enie troll*w co si)prawie !aws!eopaca, o ile oc!ywicie si) uda !w)d!iby barana ! ro+na,ukradby bec!k)

piwa i u&kn( nie postr!e+ony $a&ywac! !a innego pokro%u,bard!ie% praktyc!ny,lec! obdar!ony &nie%s!( a&bic%( !awodow(, pr!es!yby &o+e

%ednegotrolla po drugi& s!tylete&, ni&by si) obe%r!eli $*wc!as ta noc!akoc!yaby si)dla krasnolud*w po&ylnieBilbo ws!ystko to ro!u&ia >!yta o wielu r!ec!ach, kt*rych nigdynie wid!iaani nie robi Tr!(s si) !ar*wno !e strachu, %ak i !e wstr)tu /ar!y,by !nale


46/362

Gety, Bert, patr!a%, co upolowae&5 !awoa $illia& >o to takiego spytali ta&ci, podchod!(c bli+e% 'iech &nie diabli, %eli wie& >o ty !a %eden Bilbo Baggins, wa&y hobbit r!ek nies!c!)sny Bilbo tr!)s(c

si) od st*pdo g*w i !astanawia%(c si), %ak tu hukn(- sowi& gose&, !ani& &utroll !dusigardo $a&yhobbit spytali troch) !askoc!eni Trolle na og* ci)+ko&yl(i bard!o pode%r!liwie traktu%( ka+de nowe !%awisko E co &a taki wa&yhobbit do roboty w &o%e% kies!eni spyta$illia& 'ada si) toto na piec!e spyta To& /o+na spr*bowa- r!ek Bert chwyta%(c !a s!pikulec 'ie starc!y boda% ra! na !(b powied!ia $illia&, kt*ry %u+ bypo dobre%kolac%i /ao !ostanie, %ak si) odr!uci sk*r) i gnaty /o+e %est ich wi)ce% gd!ie w pobli+u, to udusioby si) wpotrawce r!ekBert @ada% no, &ae paskud!two, c!y %est du+o takich %ak ty wty& lesie spyta, pr!ygl(da%(c si) kudaty& stopo& hobbita, po c!y&chwyci go !a wielkiepalcu u n*g i potr!(sn( /n*stwo5 kr!ykn( Bilbo, !apo&ina%(c w pierws!y& strachu,+e nie wolno!drad!a- pr!y%aci* 'ie &a ani na lekarstwo poprawi si)natych&iast >o to !nac!y- spyta Bert, nie wypus!c!a%(c go ! r)ki, aletera! tr!y&a%(c

%u+ !a wosy, gow( do g*ry To, co &*wi) be! tchu odpowied!ia Bilbo 2ros!), niech&nie askawipanowie nie piek( na ro+nie 3a& %este& doskonay& kuchar!e& iwol) gotowa-ni+ by- gotowany&, %eli pan ro!u&ie, co &a& na &yli2r!yr!(d!) wa& copys!nego, wspaniae niadanko, bylecie &nie nie !%edli na kolac%)


47/362

Biedny guptak r!ek $illia& =ak %u+ wspo&niae&, na%adsi) na kolac%epo gardod!iurki i wypi &or!e piwa Biedny guptak 2u-&y go+ywego

'ie pus!c!), dop*ki nie powie, co to !nac!y: i &n*stwo, i ani nalekarstwo powied!ia Bert 'ie chc), +eby &i poder+n)li gardo, %ak!asn) B)d) &una ogniu pr!ypieka pi)ty, p*ki nie wygada ws!ystkiego 'ie !gad!a& si) odpar $illia& =a go !apae&, nie ty 3pasiony dure ! ciebie, $illia&ie r!ek Bert %ak to %u+!res!t( dawno!auwa+ye& A ! ciebie cha&5 Tego ci nie daru%e, Billu Huggins kr!ykn( Bert i kropn($illia&a pi)ci(&i)d!y oc!yB*%ka ro!p)taa si) na dobre Bilbo &ia %es!c!e do- pr!yto&nociu&ysu,+eby skor!ysta- ! !a&ies!ania, i gdy go Bert upuci na !ie&i),wy&kn(si) &i)d!y noga&i dw*ch troll*w, kt*r!y %u+ r!ucili si) na siebieniby wciekepsy, wr!es!c!(c pr!y ty& r*+ne wy!wiska, bard!o s!karadne, alena%!upenie% dlanich stosowne $kr*tce spleceni w!a%e&nie ra&iona&i tar!ali si)po !ie&i, o&alnie wpada%(c w ognisko, wier!ga%(c i gr!&oc(c si) pi)cia&i,podc!as gdy tr!ecika&rat, To&, obu wali ki%e&. chcia ich w ten spos*b pr!ywoa-

%ako do ro!u&u,ale oc!ywicie ty& bard!ie% !apanik*w ro!wciec!yBilbo w ty& &o&encie powinien by u&kn(-, ale noga, !gniecionaw pot)+ne%pi)ci Berta, bard!o go bolaa, tchu brakowao w piersi, w gowie si)kr)cio ;e+awi)c %es!c!e pr!e! dug( chwil) tu+ pod kr)gie& wiata bi%(cegood ogniskai dys!a ci)+ko


48/362

Trolle wci(+ si) !e sob( biy, kiedy nads!ed Balin rasnoludysys!ay ! daleka!giek, a nie &og(c si) doc!eka- powrotu hobbita, ani hukaniasowy, rus!yy

napr!*d %eden !a drugi&, kieru%(c si) w stron) ogniska ipr!e&yka%(c &o+liwie%ak na%cis!e% ;edwie Balin uka!a si) w blasku ognia, To& rykn(pr!era


49/362

pr!ywied!ie do desperac%i?statni pr!ys!ed Thorin i ten pr!yna%&nie% nie !osta !askoc!ony!nienackaEd(c %u+ w)s!y !asad!k) i ni& %es!c!e spostr!eg nogi swych

pr!y%aci* sterc!(ce! work*w, !ro!u&ia, +e d!ie%e si) co niedobrego atr!y&a si)wi)c nieco dale%w cie&nociach i spyta: >o to !a awantura to &oich towar!ys!y pobi Trolle5 odpar Bilbo ukryty !a dr!ewa&i. !b*%e ty&c!ase&!apo&nielio hobbicie >!a%( si) ta& w kr!akach ! worka&i doda To tak5 !awoa Thorin i da susa ku ognisku, ni& trolle!d(+yy !ar!uci-worek >hwyci dug( ga(


50/362

siada%(c kole%nona workach, !&ia+d+y- na galaret) Bilbo !a, uc!epiony w koroniekr!aka,w podarty& ubraniu i ! podrapan( sk*r(, nie &ia drgn(- nawet,

+eby go !b*%enie usys!eliE w ty& &o&encie powr*ci @andal0 'ikt %ednak go nie spostr!egTrolle wanie!decydoway si) upiec krasnoludy nie!woc!nie, a po+re- dopierop*


51/362

wres!cie postanowilisiada- na workach kole%no, +eby !&ia+d+y- krasnoludy na galaret),a ugotowa-dopiero p*


52/362

!ie&i), a %eli tego nie !robi(, obraca%( si) ! powrote& w ska), !kt*re% powstali,i nigdy %u+ nawet drgn(- nie &og( To si) wanie pr!ydar!yoBertowi, To&owi

i $illia&owi $spaniale r!ek @andal0 wychod!(c ! !aroli 2o&*ghobbitowi !le


53/362

si) i !irytowaa na dobre nala!e& to na !ie&i, kiedy trolle biysi) &i)d!ysob( E poka!a ogro&ny kluc!, kt*ry $illia&owi !apewnewydawa si) &aleki

i atwy do ukrycia /usia ten kluc! wypa- trollowi ! kies!eni. nas!c!)cie staosi) to, ni& olbr!y& w ka&ie si) obr*ci >!e&u+ u licha, wc!enie% tego nie powied!iae kr!ykn)ykrasnoludy,a @andal0 chwyci kluc! i wcisn( go w otw*r !a&ka a&iennedr!wi %edny& pot)+ny&!a&ache& otwary si) na ocie+, a caa ko&pania !es!a w g(bpiwnicy'a !ie&i poniewieray si) ogry!ione koci, w powietr!u unosi si)pr!ykry !aduch,ale byo sporo +ywnoci niedbale r!ucone% na p*ki lub po k(tach,&i)d!y be!adny&istosa&i up*w ws!elkiego rod!a%u od &osi)+nych gu!ik*w dogarnk*wwypenionych !oty&i &oneta&i 'a gwo


54/362

wid!), dowie&y si) c!ego wi)ce% $y%d


55/362

'ie pr!erywa%5 r!ek @andal0 =eli ci si) pos!c!)ci,b)d!ies! ta& !akilka dni, a wtedy sa& ws!ystko !obac!ys! ?t*+, %ak &*wie&,spotkae& dw*ch

dwor!an Jlronda 3pies!yli si) bard!o !e strachu pr!ed trolla&i2owied!ieli &i, +etr!ech troll*w !es!o ! g*r i osiado w lasach opodal drogi.wypos!yli %u+ ws!ystkich&ies!kac*w ! te% okolicy i c!yhali na pr!y%e!dnych ?d ra!uwyc!ue&, +eb)d) wa& potr!ebny ?be%r!ae& si) !a siebie i !auwa+ye& woddali ogie 'atych&iastrus!ye& w t) stron) 'o, res!t) %u+ wiecie Bard!o was pros!),b(d


56/362

KRTKI ODPOCZYNEK

>hocia+ pogoda si) poprawia, nie piewali pieni, nie opowiadali

sobie +adnychhistorii tego dnia ani na!a%utr!, ani d!ie p*!uli %u+ blisko-niebe!piec!estwa c!a%(cego si) !e ws!ystkich stron ?bo!owalipod gwia!da&i,a wier!chowce wi)ce% &iay do %ed!enia ni+ %e


57/362

poko%u wasne% norki, i piew i&bryka Ale niera! &ia to %es!c!e !+ale&wspo&ina-Tera! pochode& kierowa @andal0

'ie wolno na& !e%- !e s!laku, bo !ginie&y r!ek 2r!edews!ystki&potr!eba na& +ywnoci i odpoc!ynku w %aki& &o+liwiebe!piec!ny& &ie%scu.bard!o wa+ne %est, by&y id(c pr!e! @*ry /gliste tr!y&ali si)waciwe% cie+ki,inac!e% !ab(d!i&y. &usieliby&y !awraca- i !ac!yna- &ars! odpoc!(tku o ilew og*le wys!liby&y ! tego +ywiDopytywali si), dok(d ich prowad!i, @andal0 wi)c odpowied!ia: Dotarli&y na skra% D!ikich ra%*w, %ak wielu ! was pewnie %u+si) orientu%e@d!ie pr!ed na&i ukryta %est pi)kna dolina GiMendell, w kt*re%, wostatni& pr!y%a!ny&do&u na ty& s!laku, &ies!ka Jlrond 2osae& &u pr!e! pr!y%aci*wiado&o-,b)d!ie nas oc!ekiwaapowied< br!&iaa &ile i obiecu%(co, ws!yscy pewniewyobra+acie sobie, +enic atwie%s!ego, %ak tra0i- prost( drog( do ostatniego pr!y%a!negodo&u po !achodnie%stronie @*r /glistych 2r!ed w)drowca&i nie byo wida- las*w anidolinpr!ecina%(cych teren, tylko ro!legy stok w!nos!(cy si) agodnie a+do podn*+yna%bli+s!e% g*ry, s!erok( pr!estr!e wr!os*w i ru&owisk skalnych,tu i *wd!iepo!nac!on( !ielony&i ata&i trawy i &chu, w &ie%scach, gd!ie&o+na byo spod!iewa-si)


58/362

g*ra&i Tra0ialiniespod!ianie na doliny ciasne, !a&kni)te stro&y&i ciana&i,otwiera%(ce si)!nienacka u ich st*p, i patr!(c w g(b %ar*w, !e !du&ienie&

spostr!egali na ichdnie dr!ewa i stru&ienie 'apotykali s!c!eliny tak w(skie, +eprawie &ogli %e suse&pr!esad!i-, lec! g)bokie i huc!(ce od wodospad*w 'apotykalicie&ne w(wo!y,kt*rych nie dao si) pr!eskoc!y-, i tak urwiste, +e w +aden spos*bnie !doaliby!e%- w nie i pote& wspi(- si) !nowu na drugi br!eg 'apotykaligr!)!awiska! po!oru n)c(ce wie+( !ieleni(, r*+nobarwny&i, bu%ny&ikwiata&i, lec! ob%uc!onykonik, kt*ry si) ta& da skusi-, nigdy %u+ nie powr*ci'ikt ! was nie !gadby nawet, +e tak stras!nie d!iki kra% d!ieli br*dna r!ece odg*r Bilbo nie &*g si) te&u do- nad!iwi- =edyn( cie+k)!nac!yy biae ka&ienie,ale niekt*re bard!o &ae, inne !n*w !aroni)te wr!ose& lub&che& 3owe&,&o!olna to bya droga, chocia+ @andal0, kt*ry, %ak si) !dawao, !na

%( do-dobr!e, su+y !a pr!ewodnika>!arod!ie% kr)ci gow(, wystawia brod) to w prawo, to w lewo,wypatru%(ccie+ki, ws!yscy !a sun)li !a ni& krok w krok bard!o ostro+nie.nie u%echali daleko,gdy %u+ !ac!)o si) !&ier!cha- 2ora podwiec!orku dawno &in)a,!apowiadaosi) na to, +e pora kolac%i r*wnie+ wkr*tce pr!e&inie N&ypolatyway nadich gowa&i, &rok !g)stnia, bo ksi)+yc nie w!s!ed uc Bilbapotyka si) na ka&ykachi kor!eniach Dotarli do kraw)d!i stro&ego urwiska takniespod!ianie, +eko @andal0a o&al nie !sun( si) po !boc!u 'ares!cie5 !awoa c!arod!ie%, a caa ko&pania, cisn(c si)


59/362

wok* niego,!agl(daa ciekawie w par*w obac!yli w %ego g)bi dolin), do us!uich dobiegs!u& bystre% wody pyn(ce% na dnie w ka&ienisty& o+ysku. w

powietr!u pachniaodr!ewa&i, a na pr!eciwlegy& !boc!u nad stru&ienie& byskaowiatoBilbo do &ierci nie &*g !apo&nie- te% w)dr*wki po cie&ku, gdyosuwali si)i !eli!giwali kr)t(, spad!ist( dr*+k( w ta%e&nic!( dolin) GiMendell$ &iar) %akschod!ili ni+e%, ogarniao ich ciepo, a !apach sosen tak upa%a, +eBilbo co chwilakiwa si) w siodle i &ao brakowao, a byby spad, a pr!yna%&nie%nos ro!bio s!y%) kucyka %e+d+ali w g(b doliny i serca i& rosy a&iastsosen otoc!yyich tera! br!o!y i d)by, p*&rok !dawa si) be!piec!ny ieletrawy !s!ar!aa dores!ty, gdy wychyn)li w kocu na otwart( polank) tu+ nad br!egie&stru&ieniaH&5 2achnie &i tu el0a&i po&yla Bilbo w!nos!(c oc!y kugwia!do&Bys!c!ay na niebie %asne i b)kitne $ te% sa&e% chwili wr*ddr!ew wybuchn(piew podobny do kaskady &iechu:?5 co tu robicieE dok(d spies!ycieo !gubi podkow),G!eka rwie parowe&5Tralali traloleDolin( w dole,?5 c!ego s!ukacieE dok(d !&ier!acie$ piecu niedaleko=u+ si) placki piek(5Tralala tralele$ dolinie weseleha, ha5?5 c!e&u &ilc!ycieE brody stros!ycieDlac!ego pan Baggins,Tak synny ! powagi, Baline&, Dwaline&usu%e w dolin)$ t) nochoc, hoc5?5 c!y !ostanieciec!y te+ uciekniecie=u+ wiato dnia ganie,


60/362

=eo !a widok5 2r!epi)kny i wspaniay5E !n*w !abr!&iaa piosenka, r*wnie niedor!ec!na %ak ta, kt*r( wa&pr!edte&w caoci pr!ytoc!ye& $res!cie spor*d dr!ew wys!ed &ody,s&uky el0i ukoni si) @andal0owi ora! Thorinowi $ita%cie w dolinie5 r!ek D!i)ku%e&y !a &ie pr!y%)cie odpar Thorin, odrobink)kwano, ale @andal0

%u+ !eskoc!y ! konia i w&ies!a si) &i)d!y el0y, !agadu%(c wesoo boc!ylicie troch) ! drogi powied!ia el0 %eli chcecie tra0i-na %edyn(cie+k), kt*ra wied!ie !a r!ek) do ta&tego do&u >h)tnie waspoprowad!i&y,ale !e%d!y!ostaniecie chwil)


61/362

! na&i, +eby ra!e& popiewa-, c!y te+ wolicie !ara! pies!y-dale% olac%a %u+si) ta& pr!ygotowu%e doda >!u%) !apach ! ko&inaBilbo &i&o wielkiego !&)c!enia &ia ochot) !osta- ! el0a&i

Lpiewu el0*w, i tow gwiaiekaw by, co s(d!( o %ego pr!ygod!ie Jl0y du+owied!( i s( spec%alista&iod ws!elkich nowin, kt*re s!er!( si) wr*d nich r*wnie s!ybko, a&o+enawet s!ybcie%, ni+ woda pynie w potoku

Ale krasnoludo& okropnie pilno byo !asi(- do wiec!er!y, niechciay wi)c anichwili &arud!i- Gus!yli napr!*d, prowad!(c kuce, p*ki nie !nale


62/362

ostatku Doliny&a%( us!y, a niekt*re el0y !a dugie %)!yki Dobranoc5Tak w kocu dotarli do ?statniego 2r!y%a!nego Do&u i !astali %egodr!wi na

ocie+ otwarteD!iwna r!ec!: o ty&, co na%leps!e, i o dniach na%&ile% sp)d!onychniewiele si)&a do opowiadania, a suchanie o ty& nie tak bawi suchac!a. !a too r!ec!achpr!ykrych, niepoko%(cych c!y wr)c! gro


63/362

sied!ie- i ro!&yla-, c!y te+ ws!ystko to po tros!e (c!y- wpr!y%e&n( cao- 'ic!ego nie &iao dost)pu do te% dolinyIau%), +e ! braku c!asu nie &og) wa& powt*r!y- chocia+ kilku

opowieci,chocia+ %edne% c!y dw*ch pieni, kt*re nasi podr*+ni !asys!eli wty& do&u$s!yscy, nie wy(c!a%(c kucyk*w, odpoc!)li i pokr!epili siy %u+ wci(gu parupierws!ych dni reperowano ubrania, wygo%ono sice, od!yskanohu&or i otuch)3akwy wypeniy si) !apasa&i +ywnoci, lekkie%, ale do- posilne%,by &oglipr!etrwa- ci)+ki &ars! pr!e! g*rskie pr!e)c!e Dobre radyu&o+liwiy i& udoskonalenieplan*w wyprawy Tak doc!ekali na%kr*ts!e% nocy pr!ed na%du+s!y&w rokudnie&. na!a%utr! o wc!esny& wicie &ieli wyrus!y- w dals!(drog)Jlrond u&ia c!yta- ws!elkie runic!ne pis&a ?wego wiec!oraobe%r!a &iec!e!dobyte w %askini troll*w i r!ek: To nie %est robota troll*w, ale stare, prastare &iec!e el0*w, d!i!wanychgno&a&i $yrabiano tak( bro w &iecie @ondlin na wo%n) !goblina&i Te &iec!epochod!( !apewne !e skarbc*w %akiego s&oka lub goblina, bowanie s&okii gobliny !nis!c!yy i !upiy @ondolin pr!ed wieka&i Tw*% &iec!,Thorinie,runy na!ywa%( ?rkiste&, co w dawny& %)!yku @ondolina !nac!y:pogro&ca goblin*w.ostr!e %ego dobr!e si) wsawio A ten, @andal0ie, to @la&dring &otna wroga. nosi go u boku ongi kr*l @ondolina 3tr!e+cie pilnie tych&iec!y5 >iekawe, sk(d w!i)y si) u troll*w r!ek Thorin, ogl(da%(cbro ! nowy&!ainteresowanie&


64/362

'a pewno nie wie& odpar Jlrond ale &o+na !gadywa-, +ewasi trolle!upili innych rabusi*w albo !naleo to !a litery spyta hobbit ro!gor(c!kowany =ak wa& %u+wspo&inae&,Bilbo kocha si) w &apach, lubi te+ bard!o runy, napisy i ta%e&neal0abety,chocia+ sa& pis!(c stawia litery %akby pa%)c!e i chuderlawe ;itery ksi)+ycowe to tak+e runy, ale niewidoc!ne w !wykychwarunkach


65/362

wy%ani Jlrond Ieby %e !obac!y-, tr!eba patr!e- podksi)+yc, a co wi)ce%,gdy chod!i o runy bard!o sekretne, o te% sa&e% por!e roku i dnia ipr!y te% sa&e%

kwadr!e ksi)+yca, %aka bya w chwili ich wypisywania 2is&o takiewy&yliy krasnoludy,u+ywa%(c do niego spec%alnych srebrnych pi*r Twoi pr!y%aciele !pewnoci(to potwierd!( Guny na &apie &usiay by- wypisane w na%kr*ts!(letni( noc,gdy ksi)+yc &ia ks!tat sierpa, dawno, dawno te&u A co &*wi( spytali %ednoc!enie @andal0 i Thorin, oba%troch) &o+e dotkni)ci,+e nie kt*ry ! nich, lec! Jlrond pierws!y odkry ta%e&nic). coprawdaw inne dni nikt nie &*g by odc!yta- run*w ksi)+ycowych, tak %akd!i nie &*g!gadn(-, kiedy !dar!y si) !n*w po te&u oka!%a 3ta na s!ary& ga!ie, kiedy dro!d d!iobe& !astuka c!ytaJlrond a !achod!(cesoce ostatni& pro&ienie& dnia Durina wska+e ci d!iurk) odkluc!a Durin, Durin5 r!ek Thorin To prao%ciec %ednego ! dw*chple&ion krasnolud*w,&ianowicie dugobrodych, pras!c!ur &o%ego d!iadka iedy+ wi)c %est d!ie Durina spyta Jlrond C krasnolud*w pierws!y& dnie& 'owego Goku %est, %akws!ystki& oc!ywiciewiado&o, pierws!y d!ie ostatniego ksi)+yca %esieni, na progu !i&y r!ekThorin 'a!ywa&y i w nas!ych c!asach dnie& Durina ten d!ie,gdy ostatniksi)+yc %esienny spotyka si) na niebie !e soce& Ale obawia&si), +e niewielena& ta wska!*wka po&o+e, bo pr!y d!isie%s!y& stanie wied!y nieu&ie&y oblic!y-,kiedy takie !%awisko powt*r!y si) !nowu To si) %es!c!e oka+e r!ek @andal0 'ic wi)ce% nienapisano


66/362

'ic, co daoby si) odc!yta- pr!y ty& ksi)+ycu odpar Jlrond i!wr*ci&ap) Thorinowi 2ote& ! ca( ko&pani( !es!li nad r!ek(,pr!ygl(da- si) taco&

el0*w w noc sob*tkow( i sucha- ich piewu'a!a%utr! na%du+s!y letni d!ie wsta pi)kny i wie+y %ak &ar!enie:na b)kitny&niebie nie byo ani ch&urki, a blask soca &igota na wod!ieIegnanipieni( rus!yli wi)c w drog) +ywo, ! gotowoci( na nowe pr!ygodyw sercach,a w gowach ! %asny& obra!e& drogi, kt*ra &a ich poprowad!i-pr!e! @*ry /glistedo kra%u le+(cego !a ni&i


67/362

GR I DOEM

$iele cie+ek prowad!io w g*ry i wiele pr!e)c!y otwierao pr!e!

niepr!e%cie, lec! wi)ks!o- tych dr*g bya tylko !wodnic!( puapk( inieprowad!ia nigd!ie albo te+ prowad!ia do katastro0y. na ws!ystkichte+ nie&alcie+kach c!yhay !e &oce i okropne niebe!piec!estwarasnoludy %ednak wra!! nas!y& hobbite&, wspo&agane &(dry&i rada&i Jlronda ora!wied!( i pa&i)ci(@andal0a, obray waciw( drog) do waciwe% pr!e)c!y$ydostali si) ! doliny i po!ostawili o wiele &il !a sob( ?statni2r!y%a!ny Do&,lec! pr!e! dugie %es!c!e dni pi)li si) wci(+ w g*r), cora! wy+e% iwy+e% Lcie+kabya trudna i niebe!piec!na, droga kr)ta, odludna i daleka3pogl(dali tera! ! wysokana ro!postart( u ich st*p i bard!o %u+ odleg( krain), kt*r( opuciliBilbowied!ia, +e ta&, daleko, daleko na !achod!ie, gd!ie ws!ystkowydawao si) b)kitnei pr!y&glone, le+y %ego wasna norka Dres!c! go pr!e%( $ g*rachch*dk(sa i wiatr pr!enikliwy d( wr*d ska ?d c!asu do c!asu wielkieoda&ki skalne,skrus!one pr!e! poudniowe soce pr!ygr!ewa%(ce nieg, toc!yysi) po !boc!achi albo pr!elatyway &i)d!y krasnoluda&i, o&i%a%(c ich ! dala 4nas!c!)cie6,albo tu+ nad ich gowa&i 4ku ich pr!era+eniu6 'oce sp)d!aliniewygodnie,!!i)bni)ci, nie o&iela%(c si) piewa- ani nawet gono ro!&awia-,bo ka+dy gosro!br!&iewa niesa&owity& eche&, %ak gdyby cis!a nie !nosia+adnych !ak*cepr*c! s!u&u potoku, wycia wiatru i oskotu ka&ieni


68/362

Ta&, na ni!inie &yla Bilbo trwa lato, sianokosy i wyciec!kina !ielon(traw) A %ak tak dale% p*%d!ie, to ni& !e%d!ie&y na drug( stron),pewnie %u+ b)d!ie

i po +niwach, i po !bior!e %ag*dEnni snuli tera! podobne s&utne &yli, chocia+, +egna%(c si) !Jlronde& w blaskunad!iei letniego ranka, tak wesoo &*wili o pr!eprawie pr!e! g*ry io s!ybki&pochod!ie pr!e! kra% !a g*ra&i Goili sobie, +e &o+e stan( podta%e&ny&i wrota&i 3a&otne% @*ry o pierws!y& ksi)+ycu %esieni /o+e to wanieb)d!ie *wd!ie Durina powiadali Tylko @andal0 wtedy kr)ci gow( i&ilc!a rasnoludyod wielu lat nie chod!iy ty&i droga&i, ale @andal0 &ia %e wie+o wpa&i)ci,wied!ia %ak ro!plenio si) ws!elkie !o i gro!a na pustkowiu, odk(ds&oki wygnayst(d lud!i, a gobliny ro!panos!yy si) pod !ie&i( po obrabowaniukopalni /orii'awet na%leps!e plany &(drych c!arod!ie%*w, %ak @andal0, i+yc!liwych pr!y%aci*,

%ak Jlrond, !awod!( niekiedy, gdy odwa+ys! si) na niebe!piec!n(pr!ygod)na rubie+ach 2ustkowia @andal0 by !byt &(dry& c!arod!ie%e&,aby tego niewied!ie-$ied!ia, +e &og( si) !dar!y- niepr!ewid!iane r!ec!y, nie &iaspod!iewa-si), by w te% pr!eprawie, wr*d ogro&nych, wyniosych g*r, gd!ies!c!yty sterc!(w niebo sa&otnie, a w dolinach nie r!(d!i +aden kr*l, udao si)unikn(- stras!liwychpr!yg*d E r!ec!ywicie nie udao si)5 $s!ystko s!o po&ylnie,p*ki pewnegodnia nie spotkali bur!y, a nawet gor!e%: wo%ny dw*ch bur! $iecieoc!ywicie,

%aka stras!na bywa pot)+na bur!a na ni!inach i w dolinach


69/362

r!ec!nych, s!c!eg*lniegdy dwie wielkie ch&ury bur!owe !etkn( si) ! sob( i !etr( w walce

Alestokro- %es!c!e stras!nie% bi%( pioruny i lni( byskawice noc( w

g*rach, gdy bur!a!e wschodu spotka bur!) ! !achodu i stac!a ! ni( bitw)Byskawice ro!s!c!epia%(si) na s!c!ytach, skay dr+(, okropne gr!&oty ro!d!iera%(powietr!e i pr!etac!a%(si), dudni(c eche& w grotach i !apadlinach. cie&no- pena %estogus!a%(cegooskotu i olepia%(cych bysk*wBilbo w +yciu c!ego podobnego nie wid!ia ani sobie niewyobra+a nale


70/362

Ano, %eli !nas! leps!e &ie%sce, !aprowad< nas powied!ia nato @andal0,bard!o &arkotny i r*wnie+ wcale nierad ! s(sied!twa olbr!y&*w$ kocu postanowiono, +e Fili i ili ro!e%r!( si) !a leps!y&

schronienie& ?ba%&ieli w!rok bystry, a %ako &odsi o dobre pi)-d!iesi(t lat od innychkrasnolud*w,!wykle penili tego rod!a%u su+b) 4skoro pows!echnie byowiado&e, +e ! Bilbanie doc!ekano by si) +adne% w tych ra!ach pociechy6 =eli si) chceco !nale


71/362

pr!eprowad!ilikuce do %askini 3!c!)cie& bya niedaleko, wkr*tce te+ stan)li podspor( skak(!agrad!a%(c( cie+k) a t( skak( kry si) w cianie g*ry niski,

sklepiony otw*r,w sa& ra! wystarc!a%(co du+y, by wprowad!i- kuce, alepo%edync!o i be! %uk*wani siode /i%a%(c t) bra&) odetchn)li, +e wichura !ostaa !a ni( i

%u+ ni&i nies!arpie i +e s( be!piec!ni od napaci olbr!y&*w i ka&iennychlawin >!arod!ie%

%ednak nie chcia nic ry!ykowa- awieci swo%( r*+d+k) pewniepa&i)tacie,+e %u+ ra! !robi to pr!edte& w %adalni hobbita. %ak+e odlegywydawa si) tera!ta&ten d!ie5 i pr!y wietle obe%r!a %askinie od br!egu dobr!eguBya do- obs!erna, nie wygl(da ws!ak+e ani na !byt wielk(, anina ta%e&nic!(Dno &iaa suche, w !ao&ach cian pr!ytulne !ak(tki $ %edny&kocu po&ieciysi) ws!ystkie kuce. rade ! od&iany, !anur!yy pyski w workach !pas!(,a &okra sier- parowaa i& na gr!bietach ?in i @loin &ieli ochot)ro!pali- u we%ciaognisko, +eby wysus!y- od!ie+, ale @andal0 nie chcia o ty&sys!e- Go!postarliwi)c tylko pr!e&okni)te ubrania na !ie&i i pr!ebrali si) w suche,wyci(gni)te! tu&ok*w. !awin)li si) w koce, dobyli 0a%ek i !ac!)li pus!c!a-k*ka ! dy&u,a @andal0, +eby !abawi- ko&pani), barwi swo%e k*ka na r*+nekolory i ka!a i&tac!y- pod sklepienie& Go!gadali si) ws!yscy i !apo&ina%(c obur!y opowiadali,co kt*ry !robi !e swo%( c!)ci( skarbu 4%eli go od!yska%(, co w te%chwili wcale %u+ nie wydawao i& si) nieprawdopodobne6 $res!cieposn)li %eden po drugi&

Ale tego wiec!ora ostatni ra! wid!ieli swo%e wier!chowce, pakunki,


72/362

baga+e,nar!)d!ia i ws!elkie &anatki, kt*re dotychc!as nieli !e sob(Te% nocy oka!ao si), %ak dobr!e !robili pr!y%&u%(c &i&o ws!ystko&aego Bilba

do ko&panii Hobbit bowie&, nie wied!ie- c!e&u, dugo nie &*g!asn(-,a gdy wres!cie !asn(, &)c!yy go okropne sny Lnio &u si), +e wg)bi grotyotwiera si) w cianie s!c!elina i ronie, i ro!s!er!a si) ! ka+d(sekund( Bilbo,bard!o pr!era+ony, ani kr!ykn(-, ani porus!y- si) nie &*g, le+atylko i patr!aE dale% ni, +e dno groty !apada si), a on si) osuwa, leci, leci w d*,w niewiado&(pr!epa-$!drygn( si) ! pr!era+enia, ockn( i pr!ekona, +e poowa snubya %aw(G!ec!ywicie w g)bi groty ciana si) ro!st(pia, otwiera%(c do-s!erokie pr!e%cieBilbo !d(+y %es!c!e !obac!y- ogon ostatniego kucyka, kt*ry !nikaw c!eluciGo!u&ie si), +e wr!asn( ! caych si, tak pr!era!arod!ie%!bud!i si)w oka&gnieniu i kiedy gobliny pr!yskoc!yy, by go porwa-, naglebysk okropny

%ak od pioruna ro!%ani %askini), !apach prochu wypeni wn)tr!e, a


73/362

kilku goblin*wpado trupe&3!c!elina !a&kn)a si) ! tr!askie&, ale Bilbo i ws!ystkiekrasnoludy %u+ byy po

ta&te% stronie ciany5 @d!ie si) pod!ia @andal0 'ikt tego niewied!ia, ani pr!y%aciele,ani napastnicy, gobliny !res!t( wolay nie c!eka-, a+ si) c!arod!ie%!na%d!ie>hwyciy Bilba, chwyciy tr!ynastu krasnolud*w i powloky wi)ie&noci tu !alegay tak g)ste, +e tylko gobliny, pr!ywyke do+ycia we wn)tr!ug*r, &ogy co ro!e!na- orytar!e kr!y+oway si), pl(tay, wiy wews!ystkichkierunkach, ale gobliny !nay te pr!e%cia nie gor!e%, ni+ ty !nas!drog) dona%bli+s!e% skr!ynki poc!towe% Tylko +e ich droga spadaa w d*, wd*, a dus!nobyo tu okropnie @obliny !achowyway si) brutalnie, s!c!ypay

%ec*w be! &iosierd!ia,gdakay pr!y ty& i rechotay wstr)tny&i, ka&ienny&i gosa&i Taknies!c!)liwy

%ak w ty& &o&encie Bilbo nie c!u si) nawet w*wc!as, kiedy trolltr!y&ago !a pi)ty, gow( do dou E !nowu !at)skni bolenie do swo%e%lic!ne% wasne%norki Ale niera! &ia %es!c!e do nie% t)skni-'agle bysn)o pr!ed ni&i c!erwone wiateko @obliny !ac!)ypiewa- c!y rac!e% skr!ec!e-, tupi(c paski&i stopa&i poka&ieniach do taktu i do taktu te+ pos!turchu%(cwi)iap5 lap5 /ruc!, sap52cha ci) sto ap$ d*, w d*, w nas! gr*d,$ g(b, na sa& sp*d =a!da &*% chopc!e5

Ach5 >*+ !a up5/ot w eb a+ chrup5Tr!ask, prask, w py, w proch,$ d*, w g(b, w sp*d, w loch


74/362

Hoplahop, chopc!e53!ach, &ach Tnie bic!,/)c!, %)c!, tni%, -wic!5 grot gr!&i sto ech

'as! wr!ask, nas! &iech He% ho, w kr(g, w kr(g,E ! r(k do r(k $ k*ec!ko, chopc!e5Br!&iao to doprawdy pr!era+a%(co Lciany odbi%ay eche&: >iap,klap, a pote&Tr!ask, prask5 i okropny &iech goblin*w, Hoplahop, chopc!e53ens pieninietrudno byo !ro!u&ie-, bo gobliny wyci(gn)y bic!e i s&agaywi)


75/362

gors!e r!ec!y6i stale s( godne'a ra!ie %ednak wi)


76/362

i ws!ystkich,a !was!c!a istot lubi(cych por!(dek i s!c!)liwych. !dar!ao si) wniekt*rychokolicach, +e pr!ewrotne ple&iona krasnolud*w !awieray nawet

so%us! ! goblina&iDo Thorina ws!ak+e i %ego ple&ienia gobliny paay wielk( !oci( !powoduwo%ny, o kt*re% wa& wspo&niae&, lec! kt*re% d!ie%e nie nale+( dote% historii$ ka+dy& !a ra!ie goblino& byo obo%)tne, kogo pochwyc(, byleudao si)to !robi- s!ybko i cicho i byle wi)o to !a ach&ytki spyta $ielki @oblin rasnoludy i %edno takie co5 odpowied!ia kt*ry !poganiac!y ci(gn(cna acuchu Bilba tak, +e hobbit pad na kolana naleo to &a !nac!y- !wr*ci si) $ielki @oblin do Thorina 'a pewno nicdobrego5 3!piegu%ecie wewn)tr!ne sprawy &o%ego narodu, %akwid!)5 'ie !d!iwiby&si), gdybycie si) oka!ali band( !od!iei to wie, &o+ecie nawet&ordercyi pr!y%aciele el0*w >hod< no tu bli+e% >o &as! do powied!enia =este& Thorin, krasnolud, do usug odpar Thorin, po prostupr!e!gr!ec!no- Ani na& w gowie nie postay te r!ec!y, o kt*re naspode%r!ewas!i kt*re sobie wyobra+as! 3chronili&y si) pr!ed bur!( w %askini, bona& si) wydaa dogodna i pr!e! nikogo nie !a%)ta 'ic nie &o+eby- bard!ie% obce nas!y&!a&iaro& ni+ napr!ykr!anie si) goblino& w %akikolwiek spos*bThorin &*wi prawd) H&5 r!ek $ielki @oblin Tak twierd!is! A c!y wolno!apyta-, c!e&uw og*le kr)cicie si) po g*rach, sk(d pr!ys!licie i dok(d id!iecie>hciaby& wied!ie-o was dokadnie ws!ystko res!t( nic wa& %u+ nie po&o+e,


77/362

Thorinie D)bowaTarc!o, !a du+o wie& o twoi& ple&ieniu /*w prawd), bo %ak nie,to spotka%(ci) dodatkowe niepr!y%e&noci

=este&y w podr*+y, wybrali&y si) w odwied!iny do krewnych,siostr!ec*wi siostr!enic, a tak+e ciotec!nych i pr!eciotec!nych braci ora!pociotk*wi w og*le poto&stwa nas!ego d!iadka, kt*re !a&ies!ku%e powschodnie% stronietych nad!wyc!a% gocinnych g*r r!ek Thorin, nie bard!o !ra!uwied!(c, cowaciwie powinien odpowied!ie-, skoro prawdy, r!ec! %asna,wy!na- nie &*g To ka&ca, na%pot)+nie%s!y panie5 ode!wa si) %eden !poganiac!y iedyta&, w %askini, !apras!ali&y gr!ec!nie te stwory w gocin), naglepiorun pora!ikilku nas!ych +onier!y i padli &artwi na &ie%scu A po!a ty& niechon wytu&ac!ysi) ! tego5 E poka!a &iec!, kt*ry Thorin nosi u pasa, &iec!!abrany! kry%*wki troll*w$ielki @oblin spo%r!a i ! wciekoci rykn( stras!liwie, a ws!yscy+onier!e !ac!)li!gr!yta- !)ba&i, s!c!)ka- tarc!a&i i tupa- noga&i 2o!nali napierws!y r!utoka ten &iec!, od kt*rego !gin)y setki goblin*w w owych c!asach,gdy s!lachetneel0y ! @ondolina cigay %e por*d w!g*r! lub odpieray w bitwachpod &ura&iswoich &iast Jl0y !way go ?rkriste&, 2ogro&c( @oblin*w, alegobliny po prostuna!yway go 3iekac!e& 'ienawid!i tego &iec!a, a %es!c!ebard!ie% nienawid!iyka+dego, kto ten &iec!u u boku nosi /ordercy5 2r!y%aciele el0*w5 wr!asn( $ielki @oblin G(ba-ich5 Bi-5@ry


78/362

niech +aden wi)ce%nie u%r!y wiata d!iennego5 $ielki @oblin tak si) ro!wciec!y,+e !eskoc!y!e swego tronu i ! ro!d!iawion( pas!c!( r!uci si) na Thorina

;ec! w te%+e chwili ws!ystkie wiata !gasy w piec!ar!e, aogro&ne ognisko pa05 wystr!elio supe& ro!+ar!onego, sinego dy&u podsklepienie, ro!sypu%(cdes!c! piek(cych, biaych iskier po&i)d!y gobliny=aki wtedy ro!leg si) pisk, skr!ek, harkot i s!wargot, wycie, %)ki ikl(twy, kr!yki wr!ask nie da si) opisa- ilka setek d!ikich kot*w i wilk*wpiec!onych +ywce&na wolny& ogniu nie daoby takiego koncertu 3kry wypalay d!iuryw sk*r!epotwor*w, a dy&, opada%(c spod stropu, tak wypeni powietr!e, +enawetoc!y goblin*w nie &ogy pr!enikn(- cie&noci $paday te+ %edenna drugiegoi po chwili %u+ tar!ay si) kup( po !ie&i, gry!(c, wier!ga%(c,gr!&oc(c i bi%(c si)w!a%e& %ak wariaci'agle %eden &iec! bysn( wasny& wiate& Bilbo u%r!a ostr!epr!es!ywa%(ce$ielkiego @oblina, kt*ry sta osupiay por*d ro!s!alaego tu&u2ad&artwy, a stra+ ro!biega si) ! kr!ykie&, ucieka%(c pr!ed &iec!e&w cie&noci/iec! skry si) w pochwie a &n(, +ywo5 !awoa gos srogi, lec! spoko%ny Bilbo, ni&si) opa&i)ta,

%u+ bieg ile si w nogach na kocu acucha, !nowu w d* pr!e!&roc!ne korytar!e,a wr!ask goblin*w k)bi(cych si) w piec!ar!e cich stopniowo woddali'ike wiateko pr!ewod!io i& na c!ele kolu&ny 3!ybcie%, s!ybcie%5 pr!ynagla gos ;ada chwila uc!ywa!n*w si) !apal( >hwilec!k)5 r!ek Dori, kt*ry popr!ed!a Bilba w acuchu, a


79/362

by dobry&towar!ys!e& a!a hobbitowi wygra&oli- si) na swo%e plecy, cote+ Bilbo uc!ynido- +wawo &i&o sp)tanych doni, a pote& pucili si) !n*w

p)de&, d!woni(cka%dana&i i potyka%(c si) c!)sto, bo nie &ogli r)ka&i po&aga-sobie w utr!y&aniur*wnowagi Biegli dugo, a kiedy wres!cie !atr!y&ali si), byli !pewnoci(w sa&y& sercu g*ry$*wc!as @andal0 !awieci swo%( r*+d+k) ?c!ywicie to by@andal0, ale nara!ie &ieli co innego na gowie ni+ wypytywa- go, %aki& sposobe&!nala! si)&i)d!y ni&i >!arod!ie% wyci(gn( ! pochwy &iec!, kt*ry !n*wbysn( wasny&blaskie& w cie&nociach 2r!edte&, c!u%(c w pobli+u gobliny,ro!po&ieni si)wciekle, tera!, us!c!)liwiony !ab*%stwe& na%gors!ego wadcypod!ie&ia, lnib)kitny& wiate& Be! trudu ro!ci( goblinowe acuchy i uwolni !nich wi)!y ws!yscy s( tuta% spyta odda%(c ! ukone& &iec!Thorinowi 3prawd!i&y lepie%: Thorin a wi)c ra!5 Dwa, tr!y, c!tery, pi)-,s!e-, siede&,osie&, d!iewi)-, d!iesi)-, %edenacie @d!ie ili i Fili Aha,

%estecie Dwanacie,


80/362

tr!ynacie A tu pan Baggins: c!ternacie $ por!(dku /ogo by-gor!e%, ale&ogo by- i !nac!nie lepie% 'ie &a kuc*w, nie &a +ywnoci i niewiado&o dokadnie,

gd!ie %este&y, a horda ro!wciec!onych goblin*w depc!e na& popi)tach'apr!*d, &ars!5Gus!yli wi)c napr!*d @andal0 nie &yli s: ! g)bi korytar!y, kt*redopieroco pr!ebiegli, dochod!i %u+ !giek i okropne wr!aski goblin*w To

%akby dodaoskr!yde krasnoludo&, a +e biedny Bilbo nie &*g i& dotr!y&a-kroku bo tr!ebawied!ie-, +e krasnolud*w, gdy ich strach p)d!i, &ao kto docignie dobr!ytowar!ys!e kole%no brali go na barana

Ale gobliny na og* s( s!ybs!e nawet od krasnolud*w, a pr!y ty&tute%s!e gobliny!nay lepie% drog) 4sa&e pr!ecie+ !budoway te korytar!e6 i byyro!%(tr!one.na pr*+no wi)c krasnoludy wyci(gay nogi, %ak &ogy kr!yki iwycia !bli+aysi) ! ka+d( chwil( $kr*tce sycha- %u+ byo tupot paskich st*p,bard!o wielust*p, i to %akby tu+ !a ostatni& !akr)te& /igota %u+ blaskc!erwonych +agwiw g)bi tunelu, a !bieg*w ty&c!ase& ogarniao &iertelne!&)c!enie 2o c*+, ach, po c*+ opucie& &o%( wasn( nork)5 r!ekbiedny pan Baggins,podrygu%(c na gr!biecie biegn(cego Bo&bura 2o c*+, ach, po c*+ !abrali&y ! sob( na wypraw) po skarbytego &a!ga%ahobbita5 r!ek biedny Bo&bur. by gruby i !e strachu ora!popiechu tak si)!gr!a, +e kroplisty pot spywa &u po nosie$ te% sa&e% chwili @andal0, a !a %ego pr!ykade& i Thorin!atr!y&ali si) nagle$anie brali ostry !akr)t


81/362

$ ty !wrot5 kr!ykn( @andal0 Dob(d< &iec!a, Thorinie5'ic leps!ego nie &ogli !robi-, a goblino& wcale to nie byo w s&ak$ypady! kr!ykie& !!a !akr)tu, gdy nagle bysn( i& prosto w !du&ione

oc!y !i&ny&,%askrawy& blaskie& 2ogro&ca @oblin*w i /ot na $roga Iodacy! pierws!egos!eregu wypucili ! r(k +agwie i ra! tylko !d(+yli wr!asn(-, ni&padli Drugi s!ereg,wr!es!c!(c %es!c!e pr!erai po&kn)liw pogotak !winnie %ak asice, a tak cicho prawie %ak nietoper!eDlatego to ani Bilbo, ani krasnoludy, ani nawet sa& @andal0 niesys!eli ich krok*w'ie wid!ieli te+ nic a to gobliny, biegn(c !a ni&i cichce&, wid!iaydobr!epr!eciwnik*w, bo @andal0 !apali nike wiateko na swo%e% r*+d+ce,chc(c owietli-krasnoludo& drog)'agle Dori, na kt*rego plecach w ty& &o&encie sied!ia Bilbo,kr!ykn( i pad,s!arpni)ty !nienacka w ty pr!e! ukrytego w cie&nociach goblinaHobbit stoc!ysi) ! ra&ion pada%(cego krasnoluda w c!arn( otcha i stukn(gow( o tward(ska) $i)ce% nic %u+ nie pa&i)ta


82/362

ZAGADKI W CIEMNOCIACH

iedy otwor!y oc!y, w(tpi pr!e! chwil), c!y %e naprawd) otwor!y,

bocie&no- nie staa si) ani troch) pr!e%r!ysts!a ni+ w*wc!as, gdy&ia oc!y!a&kni)te $ pobli+u nie byo nikogo $yobra+acie sobie chybapr!era+enie Bilba5'ic nie wid!ia, nic nie sys!a, nic nie c!u pr*c! twarde% skay podpleca&i2odni*s si) ! wolna i !ac!( o&ackie& sun(- na c!worakach, a+dotkn( cianytunelu. lec! ani pr!ed sob(, ani !a sob( nic nie !nala!, nie byoladu po krasnoludach,nie byo ladu po goblinach5 Hobbitowi kr)cio si) w gowie, nie bywcale pewien, w kt*ry& kierunku !&ier!aa ko&pania w &o&encie,kiedy odnie% odpad Gus!y wi)c nie&al na chybi tra0i i pr!epe!n( sporykawaek drogi,gdy nagle poc!u pod r)k( co %ak gdyby &ay kr(+ek ! !i&nego&etalu le+(cyna podod!e chodnika Ten &o&ent &ia od&ieni- cae %ego +ycie,ale Bilbow*wc!as tego nie wied!ia 2rawie be!wiednie wsun( do kies!enipiercie, kt*rynie &*g &u si) pr!ecie+ na nic pr!yda- w te% chwili Hobbit niepos!ed %u+ wieledale%, siad na !i&ny& dniu tunelu i na do- dugi c!as pogr(+y si)w desperac%i$spo&ina, %ak to w swoi& do&u, we wasne% kuchni osobicies&a+y %a%ka naboc!ku +o(dek &*wi &u, +e na%wy+s!y c!as na niadanie c!yinn( pr!ek(sk) ale to wspo&nienie wprawio go w %es!c!e gors!( ro!pac!'ie &ia po%)cia, co robi-, nie &ia po%)cia, co si) waciwie stao,dlac!egoko&pani !ostawili go sa&ego, dlac!ego, skoro !osta sa&, goblinygo nie porway,


83/362

nie wied!ia nawet, dlac!ego gowa tak stras!nie go boli Anaprawd) pr!ele+ac!as do- dugi be! porus!enia w bard!o cie&ny& k(cie i ws!yscygo stracili

na ra!ie ! oc!u i ! pa&i)ci2o pewne% chwili wy&aca w kies!eni 0a%k) Bya caa, a to %u+stanowio %ak(pociech) 2os!uka worec!ka: !ostaa w ni& res!tka tytoniu a tobya %es!c!eleps!a pociecha ac!( wi)c s!uka- po kies!eniach !apaek, alenie !nala! ani

%edne% wi)c ws!ystkie nad!ie%e run)y !nowu 2*


84/362

rada5 A wi)c napr!*d, &ars!5 $sta i podrepta napr!*d, w %edne%r)cew!nos!(c pr!ed sob( lni(cy &iec!yk, a drug( tr!y&a%(c si)ciany 3erce &u pukao

i pikao gono w piersiBilbo r!ec!ywicie by, %ak si) to &*wi, pr!yparty do &uru2a&i)ta%cie, %ednak,+e dla Bilba to poo+enie nie byo tak okropne, %akby si) wydawao&nie albotobie na %ego &ie%scu Hobbici r*+ni( si) bard!o od !wykych lud!i,a chocia+ ichnorki s( adne, wesoe, c!yste i pr!ewietr!ane nale+ycie,niepodobne do loch*wgoblin*w, hobbici s( b(d< co b(d< bard!ie% pr!y!wyc!a%eni dopod!ie&i i nie trac(tak atwo orientac%i w pod!ie&nych korytar!ach pod warunkie&,oc!ywicie,+e pr!estanie i& si) kr)ci- w ro!bite% gowie Hobbici &a%( te+ ruchynad!wyc!a%!winne, u&ie%( si) kry- doskonale, wraca%( bard!o s!ybko dosiebie poupadkach i ro!biciu, posiada%( w dodatku ogro&ny !as*b wied!y i&(drych pr!ys*w,o kt*rych wi)ks!o- lud!i nigdy nie sys!aa albo od dawna!apo&niaa/i&o ws!ystko nie chciaby& by- w sk*r!e pana Bagginsa w owe%chwili Tunelci(gn( si) be! koca Bilbo wid!ia tylko tyle, +e posuwa si) wci(+do- stro&ow d* i +e tr!y&a si) na og* stale %ednego kierunku, chocia+ drogatu i *wd!iewia si) albo !akr)caa ?d c!asu do c!asu od g*wnego tuneluodbiegayw)+s!e chodniki Bilbo dostr!ega %e pr!y lnieniu &iec!yka lubwyc!uwa r)k( nacianie 'ie !wraca %ednak na nie uwagi, &i%a %e tylko s!ybko,bo%(c si) goblin*wi r*+nych pr!ec!uwanych %edynie stwor*w, kt*re &ogyby wychyn(-! cie&nych


85/362

c!eluci 3!ed wci(+ napr!*d i wci(+ w d*, ale w dals!y& ci(gunic nie sys!apr*c! opotu nietoper!a pr!elatu%(cego &u niekiedy koo ucha. !poc!(tku w!dryga

si) na te spotkanie, ale pote& !dar!ay si) tak c!)sto, +e si) ! ni&ioswoi'ie wie&, %ak dugo w)drowa w ten spos*b. &ars! &u obr!yd docna, ale !atr!y&a-si) nie &ia i s!ed, s!ed pr!ed siebie, a+ wres!cie ogarn)o go!&)c!eniegors!e od na%gors!ego !&)c!enia dawao &u si), +e b)d!ie&usia i- takdo %utra i do po%utr!a, i do popo%utr!a nawet'agle !upenie niespod!iewanie chlupn( nog( w wod) C005 i&nabya %akl*d To go wres!cie !atr!y&ao w &ie%scu 'ie wied!ia, c!ynapotka po prostukau+) na dnie chodnika, c!y !nala! si) na br!egu pod!ie&negostru&ienia pr!ecina%(cegodrog), c!y te+ stan( nad g)boki&, c!arny&, pod!ie&ny&

%e!iore&/iec!yk ledwie +e lni Bilbo sta i nadsuchiwa, ale chocia+ dobr!ewyt)+a us!y,nie sys!a nic pr*c! kap, kap kapania kropel ! niewidoc!negostropu do wodyna dnieA wi)c kau+a albo %e!ioro, nie r!eka pod!ie&na po&yla 'iewa+y si)

%ednak !apuci- w br*d po cie&ku 2ywa- nie u&ia, a pr!y ty&pa&i)ta tak+eo s!karadnych, oli!ych stworach ! wielki&i, wyupiasty&i oc!a&i,ro%(cychsi) w takich wodach Bo we wn)tr!u g*r, w stawach i %e!iorach, +y%(pr!ed!iwneistoty: ryby, kt*rych pr!odkowie nie wied!ie- pr!ed ilu wieka&i tu!apyn)li,by nigdy si) %u+ nie wydosta-. od nat)+ania w!roku w cie&nociachoc!y i& rosyi rosy, a+ urosy ogro&ne 3( te+ stwor!enia bard!ie% %es!c!


86/362

obr!yde od liskichryb 'awet w tunelach i lochach, kt*re gobliny sa&e dla siebiepobudoway,+y%( be! wied!y gospodar!y r*+ne stwory, co si) tu ! !ewn(tr!

!akrady i pr!yc!aiyw cie&nociach 'iekt*re !a ! tych loch*w pochod!( !wc!enie%s!e% %es!c!eepoki, gobliny %e p*


87/362

chodnik i nie byo po co t)dy chod!i-, chyba +e $ielki @oblin takro!ka!a >!ase& !achciewao &u si) ryby ! %e!iora, ale na%c!)cie% wysanniknie wraca %u+

! wyprawy, a wadca &usia obe%- si) s&akie&@ollu& ur!(d!i sobie &ies!kanie na oli!e% skaliste% wysepceporodku %e!iora3t(d wanie obserwowa ! dala hobbita swy&i blady&i lepia&iniby pr!e!lunet)

Documents

J.R.R. Tolkien - 0 - Hobbit, Czyli Tam i z Powrotem