1

1

Kagawaran ng Edukasyon

Araling Panlipunan 4

Pagkakakilanlang Heograpikal

ng Pilipinas Unang Markahan - Modyul 5

Schools Division Office – Muntinlupa City Student Center for Life Skills Bldg., Centennial Ave., Brgy. Tunasan, Muntinlupa Ci ty (02) 8805-9935 / (02) 8805-9940

Rhea D. Dula

Manunulat

Edsel B. Basilla

Tagasuri

Mariel Eugene L. Luna

Editor at Layout

2

Alamin

Ang modyul na ito ay dinisenyo at isinulat

para sa iyo, upang maging gabay sa pag-aaral. Ito ay

makakatulong upang malinang nang wasto ang

iyong kaalaman. Ang saklaw ng modyul na ito

pinahihintulutang magamit sa iba’t ibang

sitwasyong may kinalaman sa pag-aaral. Kinikilala

ng lengguwaheng ginamit ang pagkakaiba-iba ng antas ng

talasalitaan ng mga mag-aaral. Ang mga aralin ay iniwasto upang

masunod ang pamantayan ng pagkakasunod-sunod ng kurso.

Ang modyul na ito ay tatalakay sa Pagkakakilanlang

Heograpikal ng Pilipinas.

Pagkatapos ng modyul na ito, ikaw ay inaasahan na:

1. Nailalarawan ang pagkakakilanlang heograpikal ng Pilipinas:

(a) Heograpiyang Pisikal (klima, panahon, at anyong lupa at anyong tubig)

(b) Heograpiyang Pantao (populasyon, agrikultura, at industriya)

2. Nakikilala na ang Pilipinas ay isang bansang tropikal.

3. Napaghahambing ang iba’t ibang pangunahing anyong lupa

at anyong tubig sa bansa.

4. Natutukoy ang rehiyon na may pinakamalaki at pinakamaliit

na populasyon sa bansa.

3

A. Populasyon F. Kapatagan

B. CAR G. Tag-ulan at Tag-

init C. Panahon H. Bundok

D. Chocolate Hills I. Karagatan

E. Klima J. CALABARZON

Subukin

Panuto: Basahin ang pangungusap at piliin sa loob ng

ulap ang letra ng tamang sagot. Magsimula ka dito.

______1. Ang pangkalahatang kalagayan ng panahon ng isang

lugar na may kinalaman sa atmospera, temperatura at

iba pang nakaaapekto sa pamumuhay ng mga nilalang

dito.

______2. Ang pinakamataas na anyong lupa

______3. Tumutukoy sa kalagayan ng kapaligiran.

______4. Ang pinakamalalim, pinakamalawak at pinakamalaki sa

lahat ng anyong tubig.

______5. Tumutukoy sa bilang ng mga tao na naninirahan sa

isang tiyak na lugar o rehiyon.

______6. Malawak na lupain na patag at mababa.

______7. Ang rehiyon na may pinakamaraming naninirahan.

______8. Klimang nararanasan sa ating bansa.

______9. Ang pinakatanyag na burol sa bansa. _____10. Ang rehiyon na may pinakamaliit na bilang ng

naninirahan.

Mahusay, nakuha mo ang unang pagsubok sa iyo!

4

Sa araling ito, aalamin ang klima at panahon sa lokasyon ng

Pilipinas sa mundo. Inaasahan din na mapaghahambing mo ang

iba’t ibang anyong lupa at anyong tubig ng bansa. Gaano ba kalaki

ang populasyon ng bawat rehiyon? Yan ang mga tatalakayin sa

modyul na ito.

Balikan

Panuto: Tingnan ang mapa sa ibaba. Basahin ang pangungusap at piliin ang salita o impormasyong bubuo ng diwa nito. Isulat sa patlang ang letra ng tamang sagot.

Pinagkunan: https://pdfslide.net/documents/katangiang-pisikal-ng-asya-561ab51e491e3.html

1. Ang bansa na nasa hilaga ng Pilipinas ay ____. A. Thailand C. Indonesia B. Taiwan D.Vietnam

Aralin

5 Pagkakakilanlang Heograpikal ng Pilipinas

5

2. Ang Pilipinas ay matatagpuan sa ____________. A. Timog Asya C. Silangang Asya B. Hilagang Asya D. Timog-Silangang Asya 3. Anyong tubig na nasa silangan ng bansa ay ang _____________. A. Dagat Celebes B. Bashi Channel C. Karagatang Pasipiko D. Dagat Kanlurang Pilipinas

4. Ang bansa na nasa timog na bahagi ng Pilipinas ay __________. A. Laos C. Indonesia B. Vietnam D. Malaysia 5. Ang anyong tubig na matatagpuan sa hilagang bahagi ng bansa ay ang ________.

A. Bashi Channel B. Dagat Celebes C. Karagatang Pisipiko D. Dagat Kanlurang Pilipinas

B. Punan ang tsart sa ibaba gamit ang mapa na nasa itaas.

Direksyon Anyong Tubig

Hilaga 1. _______________________

2. ____________________ Karagatang Pasipiko

Timog 3. ________________________

4. ________________________

5. ___________________ Dagat Kanlurang Pilipinas

6

Tuklasin

Panuto: Ayusin ang jumbled letters. Sagutin ang mga tanong at bilugan sa loob ng kahon ang salitang tinutukoy sa bawat bilang. Isulat sa patlang ang iyong sagot. 1. Ganito ang klima kung ikaw ay pinagpapawisan at naiinitan. __________________________ 2. Ang klima sa lugar kapag kailangan mong magsuot ng makakapal na damit at uminom ng malamig na tubig. ____________________________ 3. Madalas na nagbabaha at nagagamit ang kapote, pa- yong at damit panlamig kung ganito ang panahon. ____________________________ 4. Ang panahon na nararanasan tuwing bakasyon at walang pasok sa paaralan. Marami ang nagpupunta sa beach. _____________________________ 5. Tumutukoy sa dami ng tao na naninirahan sa isang tiyak na lugar. _____________________________

Tuklasin

Ang Pilipinas bilang isang arkipelago ay isang anyong lupa

na binubuo ng malalaki at maliliit na mga pulo

T I A M I N

G I M A L A M

G A T- N A L U

T G A- T I N I

NOYSALUPOP

7

Suriin

Ang klima ay ang pangkalahatang kalagayan ng panahon sa

isang lugar na may kinalaman sa atmospera o hanging

nakapaligid sa mundo, temperatura o ang sukat ng init o lamig ng

paligid at iba pang nakakaapekto sa pamumuhay ng mga nilalang

dito.

Ang panahon ay tumutukoy naman sa kalagayan ng

kapaligiran, halimbawa, taglamig at tag-init. Ang klima ng bansa

ay nakabatay sa kinalalagyan nito sa mundo.

Ang Pilipinas ay malapit sa ekwador at nasa mababang

latitud kaya’t tropikal ang klimang nararanasan dito. Ano-ano ang

mga pangunahing anyong lupa at anyong tubig?

Mga Pangunahing Anyong Lupa

KAPATAGAN https://philnews.ph/2018/11/14/anyong-lupa-uri-anyong-lupa/

Malawak na lupain na patag at mababa. Pagsasaka ang karaniwang hanapbuhay dito. Angkop na taniman ng gulay, mais at palay. Halimbawa: Gitnang Luzon

BUNDOK APO https://www.britannica.com/place/Mount-Apo

Ang pinakamataas na anyong lupa. Pagmimina ang hanapbuhay isa sa hanapbuhay sa lugar na ito. Ang pinakamahabang hanay ng bundok ay ang Sierra Madre. Ang pinakamataas na bundok sa Pilipinas ay ang Bundok Apo na matatagpuan sa Lungsod ng Davao.

8

BUROL

https://theculturetrip.com/

Isang mataas na lupa ngunit mas mababa sa bundok. Pabilog ang hugis ng itaas nito. Pinakatanyag na burol sa bansa ang nasa larawan ang Chocolate Hills

na matatagpuan sa Carmen, Bohol.

TALAMPAS

https://philnews.ph/

Mataas na bahaging lupa ngunit patag sa ibabaw. Pagtatanim ng prutas at gulay ang karaniwang hanapbuhay. Pinakatanyag na talampas sa bansa ay ang Lungsod ng Baguio sa Benguet at malakas na atraksiyon sa mga turista.

BULKAN https://philippineslifestyle.com/

Ang bulkan ay isang aktibong bundok na may bunganga sa tuktok. Pagtatanim, pag-aalaga ng hayop at turismo ang ilan sa pakinabang ng mga naninirahan malapit sa Mayon. Ang Bulkang Mayon ang pinakatanyag sa Pilipinas samantalang ang Bulkang Taal ang pinakamaliit na nag-albuto noong Enero 12, 2020.

9

Mga Pangunahing Anyong Tubig

KARAGATAN https://facts.net/

Pinakamalalalim, pinaka-malawak at pinakamalaki sa lahat ng anyong tubig. Maalat ang tubig dito. Ang Pilipinas ay malapit sa Karagatang Pasipiko na matatagpuan sa dakong silangan ng Pilipinas.

DAGAT https://mgabayani.ph/mga-anyong-tubig/

Ang dagat ay malawak na anyong tubig na mas maliit lamang ang sukat sa karagatan. Maalat ang tubig ng dagat sapagkat nakadugtong ito sa karagatan. May mga produktong dagat din na ginagawa ng maliliit na industriya tulad ng bagoong, patis, tinapa, at daing.

JAMBOREE LAKE https://www.top-destination-choice-th e-philippines.com/muntinlupa-

city.html

Anyong tubig na halos napapaligiran ng lupa. Ang pinakamalaking lawa ay ang Lawa ng Laguna na may malaking pakinabang tulad ng punlaan ng isda tulad ng bangus at tilapia, taniman ng gulay tulad ng kangkong at pwede na ring pagkakitaan ang mga nakatanim na water lily samantalang ang pinakamaliit na man-made lake ay ang Jamboree Lake na nasa larawan na matatagpuan sa New Bilibid Prisons (NBP) compound sa Muntinlupa City.

10

Matapos nating malaman ang mga pangunahing anyong lupa

at anyong tubig dumako naman tayo sa populasyon ng Pilipinas.

Ano nga ba ang populasyon?

ILOG PASIG http://www.phtourguide.com/

Mahaba at paliko-likong anyong tubig na tumutuloy sa dagat. Ilog Cagayan ang pinakamahabang ilog sa Pilipinas at ang pinakamalaki ay ang Rio Grande de Mindanao. Ang nasa larawan ay ang Ilog Pasig. Ginagamit ang ilog sa kalakalan at pakikipag-ugnayan.

TALON

http://www.phtourguide.com/

Tubig na umaagos mula sa mataas na lugar tulad ng bundok. Tunay na kaakit-akit pagmasdan at nakahihikayat na maligo sa napakalinis na tubig nito lalo na tuwing tag-init. Ipinagmamalaki ang Talon ng Maria Cristina dahil narito ang plantang hydroelektriko na nagtutustos sa maraming industriya sa lungsod ng Iligan.

LOOK NG MAYNILA

https://www.esquiremag.ph/

Ito ay bahagi ng dagat na nakapaloob sa baybayin nito. Ang Look ng Maynila ay itinuturing na may pinaka- mahusay na daungan sa dulong silangan. Dito dumadaong ang mga barkong pampasahero at pang-kargamento o mga produkto na galing sa iba’t ibang bansa.

11

Ang populasyon ay tumutukoy sa bilang ng mga tao na

naninirahan sa isang tiyak na lugar o rehiyon. Ang Pilipinas ay

binubuo ng 17 rehiyon na may iba’t ibang bilang ng populasyon.

Tingnan ang sumusunod na impormasyon sa ibaba.

https://www.slideshare.n et/p atrickc elso1/distribusyon-ng-populasyon-sa-pilipinas

Pigura 1. Distribusyon ng Populasyon sa Pilipinas

Ang rehiyon ng CALABARZON o Rehiyon IV-A na may sukat

na 16386 kilometro kuwadrado ang may pinakamalaking bilang

na naninirahan. Pumapangalawa ang National Capital Region

(NCR) na may sukat na 638.55 kilometro kuwadrado samantalang

ang Cordillera Administrative Region (CAR) na may sukat na

GOLPO NG LINGAYEN

https://touristspotinthephilippines.wordpress.com/

Tulad ng look na halos naliligid din ng lupa. Ito ay bahagi rin ng karagatan na karaniwang nasa bukana ng dagat. Halimbawa nito ay ang Golpo ng Albay sa Luzon, Golpo ng Leyte sa Bisaya at Golpo ng Davao sa Mindanao.

12

18294 kilometro kuwadrado ang may pinakamaliit na bilang ng

naninirahan.

Ang pangunahing salik na nakakaapekto sa paglaki ng

populasyon ng isang lugar ay ang oportunidad sa hanapbuhay at

edukasyon sa NCR.

Dahil pinakamalapit sa NCR ang CALABARZON at Gitnang

Luzon kaya ito ang mga ito rin ay may malalaking populasyon

dahil marami ang sektor ng industriya at agrikultura sa mga lugar

na ito na nakapagbibigay ng mga magpagkakakitaan at

hanapbuhay sa mga mamamayan nito. Pinagkunan: (Araling Panlipunan 4 Kagamitan ng Mag-aaral, 2015, p.91)

Pagyamanin

A. Sagutin ang mga tanong sa ibaba. Isulat sa patlang ang iyong sagot.

1. Ano ang klima na nararanasan sa ating bansa? Bakit ito

ang klima na nararanasan sa ating bansa? ___________________________________________________________ ___________________________________________________________

2. Gumawa ng paghahambing sa mga anyong lupa at anyong tubig. Isulat ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga ipinaghahambing. a. Kapatagan at talampas Pagkakakatulad: ____________________________________ _____________________________________________________ Pagkakaiba: ________________________________________ _____________________________________________________

13

b. Look at golpo Pagkakakatulad: ____________________________________ _____________________________________________________ Pagkakaiba: ________________________________________ _____________________________________________________ B. Unawain at sagutin ang kalagayan sa ibaba. Gawing gabay ang rubric sa pagsagot. Isulat ang iyong paliwanag sa patlang. Ang patuloy na pagtaas ng populasyon sa ating bansa ay ikinababahala na ng maraming tao. Kailan nagiging suliranin ang paglaki ng populasyon sa isang lugar? Ipaliwanag ang iyong sagot sa patlang.

Pamantayan 3 2 1 Iskor

Nilalaman/ Pagkamaka-

totohanan

Punong-puno ng mga ideya at

makatotohanan

(7)

Maganda ang ideya ngunit

hindi

makatotohanan

(5)

Nagbangggit ng isang

ideya ngunit

hindi maka-

totohanan (3)

Organisasyo

n

Napakaayos ng

pagkakalahad

(3)

Maayos ang

pagkakalahad

(2)

Magulo ang

pagkakalahad

(1)

Kabuuang

Puntos= 10

________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________ ________________________________________________________________

14

Mahusay! Mula sa iyong mga sagot ay

natitiyak kong kaya mo na ang susunod

na mga katanungan kaya dumako ka

nasa bahaging Isaisip.

Isaisip

Panuto: Punuan ng angkop na salita ang bawat patlang

upang mabuo ang diwa ng pangungusap.

Ang Pilipinas ay nakakaranas ng dalawang uri ng

panahon _____________ at _______________. Ang ating bansa ay

sagana sa anyong lupa tulad ng __________________, ___________,

_____________ at ________________. Maging sa anyong tubig tulad

ng _________________, _________________, _____________________

at _________________.

15

Panuto: Isulat sa unang hanay ang magagandang bagay na nararanasan sa isang bansang tropikal at sa ikalawang hanay naman ang hindi.

Maganda Hindi Maganda

Magaling, nasiyahan ka ba sa naging resulta ng iyong gawain? Huwag mag-alala nais lamang nitong sukatin ang taglay mong kaalaman tungkol sa paksa.

Isagawa

Basahin ang mga tanong sa ibaba. Isulat sa patlang ang iyong sagot. 1. Sa panahon ngayon na nakakaranas tayo ng pandemyang Covid-19, sa paanong paraan mo pangangalagaan ang iyong sarili tuwing panahon ng tag-init at tag-ulan? Tag-init: ________________________________________________________________

________________________________________________________________ Tag-ulan: ________________________________________________________________ ________________________________________________________________

16

2. Gumuhit ng isang anyong lupa at anyong tubig na nais mong

bisitahin pagkatapos ng pandemya. Kulayan ito at magsulat ng

paraan kung paano mo pangangalagaan ang ating likas na yaman.

Anyong Lupa Anyong Tubig

3. Sa paglibot mo sa Lungsod ng Muntinlupa, may napansin ka

bang kahali-halinang tanawing angkop sa mga napag-aralan

mong anyong lupa at tubig na minsan ay nagkakaroon ng

pagbabago ang hitsura dahil sa pabago-bagong klimang dinaranas

natin? Paano kaya naaapektuhan ang mga ito dulot ng pagbabago

ng klima?

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

________________________________________________________________

17

Tayahin

Sa bahaging ito masusubok na ang iyong kaalaman sa mga paksang iyong binasa, ihanda na ang iyong sarili.

A. Panuto: Hanapin sa hanay B ang tinutukoy sa bawat bilang sa hanay A. Isulat sa patlang ang iyong sagot.

HANAY A HANAY B _________1. Bilang o dami ng tao sa isang lugar. _________2. Pinakatanyag na bulkan sa bansa. _________3. Tumutukoy naman sa kalagayan ng kapaligiran _________4. Ang pinakamaliit na man-made lake sa bansa.

_________5. Pinakamalalim, pinakamalawak at pinakamalaki sa lahat ng anyong tubig

A. Karagatan B. Populasyon C. Jamboree Lake D. Bulkang Mayon E. Panahon

B. Sagutin ang mga tanong. Isulat ang letra ng tamang sagot. _________1. Alin ang tamang paglalarawan sa klima ng bansa? A. Napakainit sa Pilipinas. B. Napakalamig sa Pilipinas. C. Malamig at mainit sa Pilipinas. D. Hindi gaanong mainit at malamig sa Pilipinas. _________2. Saang rehiyon ang may pinakamataas na populasyon? A. National Capital Region o NCR B. CALABARZON C. Gitnang Luzon D. Cordillera Administrative Region o CAR

18

_________3. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa

pangkat? A. Kapatagan C. Dagat

B. Burol D. Talampas _________ 4. Ang angkop sa pagtatanim ng gulay, mais at palay.

A. Bundok C. Talampas B. Burol D. Kapatagan _________ 5. Bakit marami ang naninirahan sa NCR?

A. Dahil maraming oportunidad o pagkakataon dito upang makapag-aral at kumita.

B. Dahil maraming nagagandahang gusali rito. C. Dahil nasa sentro ito ng bansa. D. Dahil makabago dito.

19

Binabati kita! Matagumpay mong naisagawa

ang mga gawain sa araling ito. Kung may hindi ka

pa lubos na naunawaang paksa, maari mong

balikan ang modyul na ito. Kung malinaw na sa

iyo ang lahat maaari ka nang magpatuloy sa

susunod na modyul.

Karagdagang Gawain Panuto: Sumulat ng pangako ng wastong pangangalaga sa mga anyong lupa at anyong tubig.

Ako si _________________________________ay

nangangakong____________________________

_________________________________________

________________________________________.

20

Sanggunian Learner’s Material, p.21-22, 53-62, 89-91

https://pdfslide.net/documents/katangiang-pisikal-ng-asya-561ab51e491e3.html

https://philnews.ph/2018/11/14/anyong-lupa-uri-anyong-lupa/

https://www.britannica.com/place/Mount-Apo

https://theculturetrip.com/

https://philnews.ph/

https://philippineslifestyle.com/

https://facts.net/

https://mgabayani.ph/mga-anyong-tubig/

https://www.top-destination-choice-the-philippines.com/muntinlupa-city.html

http://www.phtourguide.com/

https://www.esquiremag.ph/

https://touristspotinthephilippines.wordpress.com/

https://www.slideshare.net/patrickcelso1/distribusyon-ng-populasyon-sa-pilipinas

Mga Clip Art na ginamit https://www.google.com/search?q=teacher% 20cartoon&tbm=isch&hl=en&hl=en&tbs=il% 3Acl&ved=0CBQQrNwCKABqFwoTCLCCo

viS0-oCFQAAAAAdAAAAABAC&biw=1349&bih=667#imgrc=XMGc4AlbgPlIgM

https://www.google.com/search?q=very+good+s tar+stickers+for+teachers&tbm=isch&hl=en&hl=en&ved=2ahUKEwjwiIe0k9HqAhV

G15QKHaRaAMYQrNwCKAJ6BAgBEH4&biw=1349&bih=667#imgrc=9A05Aax7eLQYwM

Susi sa Pagwawasto