51
KAN FİZYOLOJİSİ KANIN ; TANIMI GÖREVLERİ BİLEŞİMİ VE MİKTARI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

KAN FİZYOLOJİSİ

  • Upload
    vicky

  • View
    361

  • Download
    2

Embed Size (px)

DESCRIPTION

KAN FİZYOLOJİSİ. KANIN ; TANIMI GÖREVLERİ BİLEŞİMİ VE MİKTARI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ. KAN FİZYOLOJİSİ. Kanı ara maddesi sıvı olan bir dokudur ya da polifazik dispers bir sistemdir diye tanımlayabiliriz. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: KAN FİZYOLOJİSİ

KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN ; TANIMI GÖREVLERİ BİLEŞİMİ VE MİKTARI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

Page 2: KAN FİZYOLOJİSİ

KAN FİZYOLOJİSİ

Kanı ara maddesi sıvı olan bir dokudur ya da polifazik dispers bir sistemdir diye tanımlayabiliriz.

Plazma adı verilen ekstrasellüler sıvı ortamı ve bu ortam içinde özelleşmiş kan hücreleri (eritrosit, lökosit, trombosit) ve diğer maddelerden oluşur.

Page 3: KAN FİZYOLOJİSİ

aorta

İnferior vena cava

Superior vena cava

Sağ atrium

Sağ ventrikül

Sol atrium

Sol ventrikül

Page 4: KAN FİZYOLOJİSİ

Pulmoner ve sistemik dolaşımın özeti

kaynak arterler arterlerin venler sonlanma O2 içeriğiPulmoner sağ ventrikül pulmoner arterler düşük pulmoner venler sol atrium Dolaşım

Sistemik sol ventrikül aorta ve dalları yüksek superior ve inferior sağ atriumDoaşım vena cava ve dalları

Page 5: KAN FİZYOLOJİSİ
Page 6: KAN FİZYOLOJİSİ
Page 7: KAN FİZYOLOJİSİ

Kapiller yatakta sıvıyı dışa iten ortalama güçler (mmHg)Ortalama kapiller basınç: 17.3(-) interstisyel sıvı basıncı: 3.0 İnterstisyel sıvı koloid osmotik basınç: 8.0Toplam: 28.3 Sıvıyı içe iten ortalama güçler (mmHg)Plazma kolloid osmotik basınç: 28.0Toplam: 28.0

Güçlerin toplamıDışa iten 28.3 mmHgİçe iten 28.0 mmHg

NET BASINÇ: 0.3 mmHg

Page 8: KAN FİZYOLOJİSİ
Page 9: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN GÖREVLERİ-1

Solunum Beslenme Boşaltım Vücut ısısının düzenlenmesi Vücutta su ve tuz dengesinin korunması Asit-baz dengesinin korunması

Page 10: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN GÖREVLERİ-2

Dokuların su ve erimiş madde miktarını kararlı dengede tutmak

Kan kaybının önlenmesi Koruyucu özelliği Düzenleyici görevi

Page 11: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN BİLEŞİMİ VE MİKTARI

Vücuttaki kan hacmi Vücut ağırlığının % 6-8’ i Kadında 4,5-5,5 lt Erkekte 5,0-6,0 lt Kanın bileşimi Hücresel elementler %46

(eritrosit,lökosit,trombosit) Plazma % 54 (%92 su, %8-10 katı maddeler)

Page 12: KAN FİZYOLOJİSİ
Page 13: KAN FİZYOLOJİSİ

Kadında % 42±5Erkekte % 47±5

% Hematokrit =eritrosit × 100 tüm kan volümü

Hematokrit=0.96 × ölçülen hematokrit

Page 14: KAN FİZYOLOJİSİ

Plazmada bulunanlar

1- Organik Maddeler: Proteinler (7-8 g/dl): Albumin, globulin ve

fibrinojen Lipidler (500-700 mg/dl): Nötral yağlar,

fosfolipid, kolesterol ve kolesterol esterleri Karbonhidratlar: Glukoz (90-110 mg/dl) ve

laktik asit (4-10 mg/dl) Nonprotein azotlu maddeler: Üre, ürik

asit, ksantin, hipoksantin, kreatin, kreatinin, amonyak ve aminoasitler

Hormonlar, antikorlar,çeşitli enzimler (amilaz, proteaz, lipaz, esteraz v.s.), vitaminler

Page 15: KAN FİZYOLOJİSİ

2- İnorganik Maddeler (% 0.9): Sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum,

demir, bakır, iyot, klor, bikarbonat, fosfat, sülfat.

Plazmada çözünmüş gazlar: Oksijen, nitrojen, karbondioksit.

Page 16: KAN FİZYOLOJİSİ

Plazma fraksiyonlarını ayırma yöntemleri

Tuzlarla presipitasyon Ultrasantrifüjle sedimantasyon Elektroforetik ayırma

Page 17: KAN FİZYOLOJİSİ

PLAZMA PROTEİNLERİ

Total 7 gr/ 100 ml Albumin 4,5 gr/ 100 ml Globulin 2,2 gr/ 100 ml α1, α2, β1, β2, γ İmmünoglobulinler

(Ig G,A,M,D,E) Fibrinojen 0,3 gr/ 100 ml

Page 18: KAN FİZYOLOJİSİ
Page 19: KAN FİZYOLOJİSİ
Page 20: KAN FİZYOLOJİSİ

Plazma proteinlerinin genel görevleri;

Hücre beslenmesi için önemli rezerv kaynağı oluşturmak.

Diğer moleküllere taşıyıcı olarak hizmet etmek. Stabil kan pH ’ sının sağlanmasına yardımcı

olmak. Suyun kan ve interstisyel sıvı arasında

dağılımını yönlendiren kolloid basıncı oluşturmak.

Page 21: KAN FİZYOLOJİSİ

Plazma proteinlerinin özel görevleri;

Kanın koagülasyonunda (pıhtılaşmasında) rol oynarlar

Vücutta immun yanıtın oluşmasında görev alırlar.Bir kısım proteinler koruyucu ve savunucu olup enzim niteliğindedir.

Page 22: KAN FİZYOLOJİSİ

Plazma proteinleri

albumin globülin fibrinojen

Page 23: KAN FİZYOLOJİSİ

BAZI PLAZMA PROTEİNLERİ-ALBUMİN

Plazma proteinlerinin % 60’ ını oluşturur. Plazmadaki miktarı 3.5-4.5 gr/ dl’dir Mol ağırlığı 69.000 dalton Protein osmotik basıncının %80’ inden

sorumludur. Kan ve doku sıvısı arasında osmotik dengede

rol oynar. Eksikliğinde periferal ödem gözlenir. Plazmada taşıyıcı olarak görev alır.

Page 24: KAN FİZYOLOJİSİ

GLOBULİNLER

Plazma proteinlerinin % 40’ını oluştururlar Başlıca 5 fraksiyona ayrılır.Alfa 1 globulinler % 4’ dür. Çoğunluğu glikoprotein,bir kısmı

lipoproteindir. HDL lipid transportunda görev alır. Troksin bağlayan globulin Transcortin (kortizol bağlar) Transkobalamin (B12 bağlar) bu gruptandır.

Page 25: KAN FİZYOLOJİSİ

Alfa 2 globulinler

Globulinlerin % 8’ ini oluşturur. Haptoglobulin (serbest hb bağlar) Seruloplazmin (bakır içeren oksidaz enzimi) Protrombin (pıhtılaşma faktörü) Eritropoetin (eritropoezi sağlayan hormon) Angiotensinojen (kan basıncını düzenler)

Page 26: KAN FİZYOLOJİSİ

Beta globulinler

Beta 1 %7 ,Beta 2 % 4 Lipid taşıyıcı proteinlerin çoğunluğunu

oluştururlar. LDL kolesterolün arter duvarına çökmesine

neden olur. Transferrin (plazmadaki demiri taşır). Fosfolipidler, kolesterol, gliseriol ve yağda

çözünen vitaminleri taşırlar.

Page 27: KAN FİZYOLOJİSİ

GAMA GLOBULİNLER

Tüm globulinlerin %17’sini oluşturur. 5 gruba ayrılır.Ig G Gama globulinlerin %75’ini oluşturur. G1, G2, G3 tipinde 3 formu vardır. Mol ağırlığı 51.000-60.000 İmmün sistemde sekonder yanıt oluşturur. Plasentadan geçerek, yeni doğana bağışıklık

sağlar.

Page 28: KAN FİZYOLOJİSİ

Immunoglobulin A

IgA1, IgA2 diye 2 tipi vardır. Mol ağırlığı 52.000-56.000 dir. IgA antikor reseptörünü taşıyan epitel

hücreleri,sindirim,solunum,ürogenital sistemlerde yaygın savunma hattı oluştururlar.

Müküsde bulunan antijenler IgA antikorlarınca yakalanıp yok edilirler.

Page 29: KAN FİZYOLOJİSİ

Immunoglobulin M

Mol ağırlığı 70.000 civarındadır. En büyük antikor tipidir. Antijenik uyarıya karşı primer yanıt olarak

oluşan ilk antikor grubudur. Kompleman fiksasyonunda etkilidir. T lenfositlerin başedemediği antijenleri

opsoninleyerek savaşırlar.

Page 30: KAN FİZYOLOJİSİ

Immunoglobulin E

Bazofil ve mast hücrelerinin uyarılmasıyla görevlidirler.

Aşırı duyarlılık reaksiyonlarında ve enfeksiyonlara karşı korunmada çok önemlidirler.

Page 31: KAN FİZYOLOJİSİ

Immunoglobulin D

Serumdaki düzeyi çok düşüktür. IgD reseptörlerinin B lenfosit yüzeyinde

sıkça bulunmaktadır. Antikor sentezinin kontrolünde rol oynadığı

düşünülmektedir.

Page 32: KAN FİZYOLOJİSİ

Plazma proteinleri ve başlıca fonksiyonları

ADI FONKSİYONLARIHaptoglobulin Hb’ ni bağlarHemopeksin Hem’ i bağlar,taşırTransferrin Fe’i bağlar,taşırSeruloplazmin Cu bağlar,taşır ve Fe+2’i Fe+3 dönüştürürC3 kompleman İmmün sisteme ait enzim proteiniPlasminojen Fibrinolizise neden olurFibrinojen Kanı pıhtılaştırırProtrombin Kanı pıhtılaştırırAlbumin Yağ asitleri,Bilirubin,Tiroksin,Kortizol,Hem, çok sayıda ilaçları bağlar ve taşırPrealbumin Tiroksin,Vit-AApolipoproteinler Trigliseridler, Fosfolipidler,KolesterolTranskobalamin Vit-B12

Sipesifik G Protein Vit-D

Page 33: KAN FİZYOLOJİSİ

Plazma protein düzeyinin arttığı durumlar

Yaygın yanıklarda, plazma sıvısı dokulara sızdığı için plazma protein düzeyi hızla artar.

Dehidratasyonda, su kaybına bağlı olarak, diyare gibi durumlarda, plazma protein miktarı artar.

Page 34: KAN FİZYOLOJİSİ

Plazma protein düzeyinin azaldığı durumlar

Hemoraji, Karaciğer sirozu, Nefrit ve nefrotik sendrom, Uzun süren açlık, Barsakta emilimin bozulduğu koşullar.

Page 35: KAN FİZYOLOJİSİ

İnsan plazmasında bulunan lipidler (mg/ 100 ml)

Total lipid 380-680(Eterde eriyebilen maddeler toplamı)Nötral yağlar 0-450Yağ asitleri 200-450Steroidler (kolesterin) 120-350Serbest kolesterin 40-70Fosfatidler 150-250Lesitin 100-200Sefalin 0-30Sfingomiyelin 10-30

Page 36: KAN FİZYOLOJİSİ

Plazma karbonhidratları Glukoz %90-110 mg Laktik asit %4-10 mg Plazmadaki inorganik maddeler Na+, Cl-, K+ ve HCO3

-

Ca++ (1/3'ü proteine bağlı, 2/3'ü serbest)

Page 37: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ

RENK REAKSİYONU VİSKOSİTESİ DONMA NOKTASI ÖZGÜL AĞIRLIĞI SEDİMANTASYON

Page 38: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN RENGİ

Eritrositlerdeki Hb’ den kaynaklanır. Arter kanı O2 ‘den zengin olduğu için açık

kırmızı, venöz kan koyu kırmızıdır. Oksijen varlığında kan açık kırmızı, oksijen

eksikliğinde koyu vişne rengi görülür. Ven kanı O2 ‘nin hemoglobinden ayrılması

oranında koyulaşır.

Page 39: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN REAKSİYONU -1

Hafif alkaliktir pH 37o C’de 7.35-7.40 arasında sabit

tutulur. Arterlerde pH: 7.40 Venlerde pH: 7.35 pH’nın 7’nin altında veya 7.7’nin

üstünde olduğu koşullarda yaşam tehlikeye girer.

Page 40: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN REAKSİYONU -2

Plazmadaki tampon sistemler: - Plazma proteinleri, kanın tampon

yeteneğinin 1/6’sını sağlarlar. - Karbonik asit/Bikarbonat H2CO3

- Primer fosfat/Sekonder fosfat H2PO4 /HPO4

- Protein/Proteinat H protein Prot- Eritrositlerde bulunanlar: Hb, HbO2

Page 41: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN VİSKOSİTESİ-1

Viskosite akışkanlığa karşı gösterilen dirençtir. Viskositemetre ile ölçülür.

Prensibi: 37o C’de belirli yarıçap ve hacimdeki kapiller bir borudan aynı basınç altında geçirilen sıvı örneğinin, saf suyun aynı uzaklığı geçiş süresi ile karşılaştırılması ile saptanır.

- Formüle edilerek hesaplanır. - Birimi: Santipoise’dir.

Page 42: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN VİSKOSİTESİ-2

n2: örneğin viskositesi

n1 : saf suyun viskositesi t2

t2 : örneğin geçiş süresi n2 = n1 --------------

t1: saf suyun geçiş süresi t1

Saf suyun viskositesi: 1 santipoise Kanın viskositesi: 3,5 – 5,4 santipoise Plazmanın viskositesi: 1.8 santipoise

Page 43: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN VİSKOSİTESİ-3

Viskositeyi artıran etkenler 1. Ertrosit sayısı ve büyüklüklerinin artması. 2. Venöz kanda CO2 artması ile eritrositlere

Cl- göçmesi olur. Eritrositlerde osmotik basınç artar, bunu dengelemek için eritrositler su alır ve şişerler, hacimleri büyür.

3. Lösemiler, Lökosit sayısı çok artınca viskosite artar.

Page 44: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN DONMA NOKTASI -1

(KRİYOSKOPİ DERECESİ) Kanın donma noktası : -0.56 oC Plazmanın donma noktası: - 0.54 oC Kanın osmotik basıncı % 0,9’luk NaCl ile

izoosmotiktir ve osmotik basınçları yaklaşık: 7 atmosferdir.

Donma noktası – 1.85 oC olan bir çözeltinin osmotik basıncı: 22.4 atmosferdir.

Page 45: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN DONMA NOKTASI -2 (KRİYOSKOPİ DERECESİ)

Kanın Osmotik Basıncı - 1.85 oC 22.4 Atm - 0.54 oC ?

--------------------------------------- =6.78 Atm. 7

Atm Bir eriyikte osmotik basınç % 0,9 ’ dan

düşükse hipoosmotik, yüksekse hiperosmotik denir.

Hiperosmotik sıvılarda (% 0.15) eritrositler su kaybederek büzüşürler.

Hiposmotik sıvılarda (% 0.4) su çekerek şişerler ve parçalanırlar.

Page 46: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN ÖZGÜL AĞIRLIĞI-1

Arter veya ven kanı tüpe alınıp bekletilirse, bir süre sonra şekilli elemanlar dibe çöker, plazma üstte kalır.

Bunun nedenleri: 1. Kanın durgun halde bulunması 2. Hücresel elemanlar ile plazmanın özgül

ağırlıklarının farklı olması 3. Vücut dışına alınan kanın elektriksel

yüklerinin bozulması

4. Yerçekimi

Page 47: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN ÖZGÜL AĞIRLIĞI-2

Saf suyun özgül ağırlığı (~ 1000) ile kanın özgül ağırlığı mukayese edildiğinde;

Kanın özgül ağırlığı 1050- 1060 mg/ml Erkekte 1055-1060 (androjenlerin

etkisi) Kadında 1050-1055 (östrojenlerin

etkisi) Yenidoğanda 1066 (polisitemiden) Eritrositlerde 1080-1090 Plazmada 1027-1030

Page 48: KAN FİZYOLOJİSİ

KANIN ÖZGÜL AĞIRLIĞI-3

Kanın Özgül Ağırlığını Arttıran Nedenler

1. Dehidratasyon 2. Polisitemi 3. Diare 4. Diürez 5. Terleme ile aşırı su kaybı Özgül Ağırlığını Azaltan Nedenler 1. Anemi 2. Nefrit (protein kaybına bağlı) 3. Hemorajiye neden olan hastalıklar

Page 49: KAN FİZYOLOJİSİ

SEDİMANTASYON

Şekilli elemanların rulo oluşturarak çökme hızıdır.

Kadın; 5-11 mm/saat Erkek; 3-7 mm/saat Yeni doğan; 1-2 mm/saat

Page 50: KAN FİZYOLOJİSİ

SEDİMANTASYONU ARTIRAN NEDENLER

FİZYOLOJİK Mensturasyon Gebelik Yaşlılık Egzersiz Yemek

PATOLOJİK Enfeksiyöz

hastalıklar Travma Anemi Malign tümör

Page 51: KAN FİZYOLOJİSİ