2 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab

Hyrja:

Thnia e All-llahut t Madhruar: Un (All-llahu) nuk i krijova xhindt dhe njerzit ve q t m adhurojn. [Dharijat: 56] Autori, All-llahu e mshiroft nuk e ka filluar librin me ndonj ligjrat hyrse, por e ka konsideruar t mjaftueshm vetm me titullin. Sapo t lexosh titullin e librit e kupton se tema e tij sht teuhidi. Nuk i kam krijuar xhindt dhe njerzit... xhindt jan bot e fsheht pr ne. njerzit (elins) jan emrtuar kshtu ngaq nuk jetojn pa gjallri e lvizje, ku lvizin njri-tjetrin. ve q t m adhurojn. sht komentuar: ve q t m njesojn. Ky komentim sht i vrtet. Po ashtu sht komentuar me kuptimin t m prulen Mua me bindje n veprimin e t urdhruarave dhe largimin e t ndaluarave. Prej bindjes ndaj Allahut sht njesimi i Tij. Kjo sht urtsia e krijimit t xhindve dhe njerzve. Pr kt All-llahu u dha njerzve mendje, u drgoi Profett dhe u zbriti Librat. Sikur qllimi i krijimit t tyre t ishte i njjt me qllimin e krijimit t kafshve do t humbte urtsia e drgimit t Profetve dhe zbritjes s Librave, sepse ai n fund do t ishte si pema q mbin zhvillohet dhe zhduket. Pr kt i Madhruari thot: Sigurisht se Ai q t ka dhn ty (o Muhammed) Kuranin patjetr q do t t kthej ty n Mead (n vendin e kthimit) [Kassas: 85]. Patjetr do t t kthej ty n vendin e kthimit q t shprblehesh pr veprat e tua, nse jan t mira do t shprblehesh me t mira e nse jan t kqija do t shprblehesh me t kqija. Urtsia e krijimit t tyre nuk sht pr ti br dobi All-llahut. Pr kt All-llahu thot: Un nuk dua prej tyre ndonj furnizim dhe as nuk dua q ata t m ushqejn [Dharijat: 57].

Thnia e Allahut, t Madhruar: Pa dyshim, q Ne kemi uar te do ymmet t drguar (duke Shpallur): Adhuroni vetm All-llahun dhe shmanguni prej tagutve [Nahl: 36]. Kemi drguar n do ymmet Ymmet; kjo fjal n Kuran vjen me katr kuptime: 1- Popull; bashksi njerzish, ashtu si n ajetin e lartprmendur. 2- Imam (prijs), si n thnien e t Madhruarit: Me t vrtet Ibrahimi ishte ummet (shembull i besimit udhheqs) e i bindur ndaj All-llahut... [Nahl: 120]. 3- Fe, si n thnien e t Madhruarit: Ne gjetm baballart tan t ndjekin nj fe... 4- Koh, si n thnien e t Madhruarit: Pasi kaloi nj koh u kujtua [Jusuf: 45]. Pra n do popull sht drguar nj Profet, prej kohs s Nuhut deri n kohn e t Drguarit ton Muhammedit (paqja dhe bekimi i All-llahut qofshin pr t). Urtsia e drgimit t Profetve sht: 1- Ngritja a e argumentit. Allahu i Madhruar thot: T drguar si Prgzues dhe si Paralajmrues n mnyr q njerzimi t mos ket m arsye pr tu shfajsuar ndaj All-llahut pas t Drguarve... [Nisa: 165] 2- Si mshir. Argument sht thnia e Allahut t Madhruar: Ne nuk t kemi drguar ty vese si mshir pr gjith alemin (njerz dhe xhinde e gjithka q sht n gjithsi) [Enbija: 107] Njeriu nuk e di far detyrimi ka ndaj All-llahut n mnyr t imtsishme vetm me

3 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab an t rrugs s Profetve. Thnia e Tij: Adhuroni vetm All-llahun dhe shmanguni prej tagutve, pra largohuni prej tagutve n mnyr q ata t jen nj an, e ti n ann tjetr. Tagutt: Kjo fjal sht nxjerr prej tugjan q do t thot tejkalim i kufirit, ashtu si sht prmendur n thnien e Allahut t Madhruar Vrtet se kur uji u ngrit tej kufijve t tij... [Hakkah: 12]. Fjala m prmbledhse n prkufizimin e tij sht ajo q ka prmendur Ibnu Kajjim, All-llahu e mshiroft. Tagut sht tejkalimi i kufirit q bn njeriu (ndaj atij q ndjek, adhuron ose i bindet) n ndjekje, adhurim dhe bindje. Qllimi i tij sht pr at person q e plqen kt gj. Po ashtu thuhet: Tagut sht sipas adhuruesit t tij, pasuesit t tij dhe bindsit t tij, sepse ai e kaloi kufirin e tij, duke e ngritur mbi at shkall q i kishte caktuar All-llahu. Ky adhurimim, ky pasim dhe kjo bindje konsiderohet tugjan, tejkalim kufiri. T adhuruar jan: idhujt (statujat). T pasuar jan: falltort, magjistart dhe t diturit e prishur. T bindurit jan: Prijsit t cilt jan jasht bindjes s All-llahut. Kur njeriu i merr ata si Zotra, lejon at q i ndaloi All-llahu pr shkak se ata ja lejuan dhe e ndalon at q e lejoi All-llahu sepse ata ja ndaluan. Kta jan tagutt. Pra vepruesi sht ndjeks i tagutit. Allahu i Larsuar ka thn: A nuk i sheh ata t cilve u qe dhn pjes nga libri? Ata besojn Xhibut dhe Tagut . Dhe nuk ka thn se vet ata jan tagut. Ajeti argumenton se idhujt jan prej tagutve, t cilt adhurohen prve All-llahut. Teuhidi nuk plotsohet vetm se me dy shtylla: 1- Pohimi 2- Mohimi Nse do t kemi vetm mohim, kjo do t thot mohim i gjithkaje. Ndrsa vetm pohimi nuk pengon shoqrimin(e dikujt tetr me t). P. sh.: Zejdi sht ngritur. Kjo nuk do t thot se vetm ai sht i ngritur. Nse do t thuhej nuk sht ngritur askush ky sht mohim i gjithkaje. Kur themi: Askush nuk sht ngritur ve Zejdit. Kjo do t thot se vetm ky sht ngritur, pasi ktu sht prfshir pohimi dhe mohimi. Ky ajet argumenton se t gjith Profett kan qen t bashkuar pr thirrje n Teuhid.

Allahu i Madhruar n nj ajet thot: Ndrsa Zoti yt ka ligjruar q t mos adhuroni asknd e asgj ve Atij dhe q t jesh i prkushtuar ndaj prindrve t tu [Isra: 23]. Kadaja (prcaktimi) e All-llahut ndahet n dy lloje: 1- Kada sherije (Prcaktimi i Sheriatit) 2- Kada keunije (Prcaktimi i krijimit) Prcaktimi i sheriatit lejon ndodhjen dhe mos ndodhjen e tij, e ai nuk mund t jet vetm se n at q do All-llahu. Shembull: Ndrsa Zoti yt ka ligjruar q t mos adhuroni asknd e asgj ve Atij.... Kadaja ktu sht me kuptimin; ka ligjruar, porositur, e t ngjashme me t. Prcaktimi i krijimit patjetr do t ndodh, ai sht n at q e do All-llahu dhe pr at q nuk e do. Shembull pr kt sht thnia e t Madhruarit: Dhe Ne kemi prcaktuar pr Beni Israilt n Libr (Teurat) se vrtet q ju (Beni Israil) do

4 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab t bni dy her padrejtsi n tok... [Isra: 4]. Prcaktimi ktu sht i krijimit sepse All-llahu nuk ligjron prishje (padrejtsi) n tok, e as nuk e do at. Nse thuhet: e si ka prcaktuar All-llahu at q nuk e do? Prgjigjje: E dashura sht dy llojesh: 1- E dashura pr qenjen e saj. 2- E dashur pr dika tjetr ve saj. E dashura pr dika tjetr ve saj mund t jet e urryer pr qenien e e saj, porse e dashur pr hir t urtsive apo dobive q fshihen nn t. Ajo, n kt rast sht e urryer nga njra an, por e dashur nga ana tjetr. Kshtu, fesadi n tok prej beni Israilve, sht i urryer tek All-llahu sepse All-llahu nuk e do fesadin e as ata q bjn fesad (prishje, shthurje), por n nj aspekt tjetr, pr urtsit q prmban sht e dashur tek All-llahu i Madhruar. Shembuj t till jan: thatsira, smundjet, varfria. All-llahu nuk do ti jap lndim robrve t Tij me dika. Madje Ai pr robrit e Tij do lehtsimin, porse i prcakton pr urtsi q rrjedhin prej tyre, kshtu sht e urryer tek All-llahu n nj an dhe e dashur n ann tjetr. Nse thuhet si mund t prfytyrohet se dika sht e dashur n nj an dhe e urryer n ann tjetr? Prgjigjja sht: Nj njeri i smur, i jepet pr t pir prej ilait t idht me er dhe shije t keqe e ai e pi, duke e urryer shijen, ngjyrn dhe ern e tij, por e do pr hir t shrimit. Po kshtu edhe doktori mjekon t smurt me hekur t nxeht (el-kej) i shkakton dhembje prej saj. Kjo dhembje sht e urryer pr at n nj an dhe e dashur n ann tjetr. Nse thuhet: E prse t mos jet thnia e Tij: Ndrsa Zoti yt ka porositur (urdhruar) q t mos adhuroni asknd e asgj tjetr ve Atij... n ann e prcaktimit t krijimit? Prgjigjja: Ajo sht e pamundur sepse sikur t ishte prcaktim i krijimit, t gjith njerzit do t adhuronin Zotin e tyre. Porse ky sht prcaktim i sheriatit, i cli mund t ndodh edhe mund q t mos ndodh. dhe q t jesh i prkushtuar ndaj prindrve t tu. Pra Zoti yt ka porositur (urdhruar) t tregosh bamirsi ndaj prindrve. Tek prindrit prfshihet: Nna, babai dhe ata q jan m lart, porse nna dhe babai jan m parsor. Sa m afr t jen prej tij aq m t detyrueshme e ka bamirsin. Bamirsia sht mirbrja ndaj tyre. Ky ajet sht argument se e drejta e prindrve sht pas t drejts s All-llahut. Nse thuhet: ku sht e drejta e Profetit (paqja dhe bekimet e All-llahut qofshin pr t)? Prgjigjje: E drejta e All-llahut prmban edhe t drejtn e Profetit salAllahu alejhi ue selem (sepse All-llahu subhanehu ue teala adhurohet vetm me at mnyr q ka ligjruar Profeti (salallahu alejhi ue selem).

Adhuroni All-llahun dhe mos i vini Atij asgj n adhurim, shej-jen- kjo fjal prfshin gjithka. Pra t mos i shoqrojm Allahut t Madhruar as profet, as melek, as uelij, as ndonj shtje prej shtjeve t dynjas. T mos e bsh dynjan ortak me All-llahun. Njeriun, kur e preokupon dynjaja dhe e bn at qllim kryesor, ai sht rob i saj ashtu si tha Profeti (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem): Ka dshtuar robi i dinarit, ka dshtuar robi i derhemit, ka dshtuar robi i kadifes dhe ka dshtuar robi i kmishave [Buhariu].

Allahu i Lartsuar thot: Thuaj: Ejani, un do tju shpall (lexoj) far ju ka ndaluar Zoti juaj: Mos t bashkoni asknd n adhurim me T. Pra ejani, afrohuni tju lexoj far ju ka ndaluar Zoti juaj; e nuk thot far ju ka

5 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab ndaluar All-llahu, prdorimi I fjals Zoti (Krijuesi) ktu sht m i prshtatshm pasi Ai zotron pushtet absolut mbi krijesn. Mos t bashkoni asknd n adhurim me T. Tu lexoj juve q t mos i bni shok Allahut asgj.

dhe jini t mir dhe t prkushtuar ndaj prindrve. Pra tu lexoj juve shtjen e bamirsis ndaj prindrit.

Dhe mos i vrisni fmijt tuaj nga varfria, pra pr shkak t varfris.

Ne ju furnizojm ju dhe ata. Pra nse ju i lini ata t jetojn nuk do t ndjeni ngushtim n furnizim pr shkak t ekzistencs s tyre, sepse Ai i Cili garanton furnizimin sht All-llahu.

Dhe mos iu afroni gjynaheve t turpshme (marrdhnieve t paligjshme t tradhtis bashkshortore ose jasht martese). Pra nuk thot mos veproni, sepse ndalimi pr afrim sht m i plot se ndalimi pr veprim. Ndalimi pr afrim prfshin gjithka q t on n gjynah, pr kt arsye sht ndaluar pr burrin t shikoj nj grua t huaj apo t veohet me t, ose gruaja t udhtoj pa t afrm (q nuk i lejohet martesa me t) ngase kto afrojn drejt imoralitetit.

T hapura apo t fshehta Thuhet: ka sht e dukshme turpsia e saj dhe ka fshihet, pasi nga t turpshmet ka q jan t turpshme te t gjith nefset e njerze, ka prej tyre q fshihet. Po ashtu thuhet: At q ju e shfaqni dhe at q e fshihni. Shfaqja sht veprimi i zinas, All-llahu na mbrojt prej saj, ndrsa fshehja sht veprimi i saj fshehurazi. Po ashtu thuhet: Ajo me t ciln zmadhohet turpsia e saj dhe ajo q sht m e vogl. Sepse gjynahet e turpshme nuk jan t nj rangu, pr kt transmetohet n nj hadith: A tu lajmroj pr ghynahun m t madh [Buhariu]. Ky hadith tregon se gjynahet e mdha jan: disa m t mdha e disa m t vogla.

dhe mos vrisni at njri q jua ka ndaluar All-llahu, prve pr nj shtje t drejt (sipas ligjit Islam). Kt jua ka urdhruar Ai me qllim q t kuptoni. Abdull-llah ibnu Mesudi thot: Kush dshiron t shikoj tek porosia e Muhammedit (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem) mbi t ciln sht vula (ose firma) e tij, le t lexoj Thnien e Allahut t Madhruar: Thuaj: Ejani un do tju lexoj far ju ka ndaluar Zoti juaj... deri tek Thnia e Tij: Dhe vrtet kjo sht Rruga ime e drejt... Muadh ibnu Xhebeli (Zoti qoft i knaqur prej tij) thot: Isha hipur pas Profetit salAllahu alejhi ue selem n gomar e m tha: O Muadh a e di sht haku (e drejta) e All-llahut te robt dhe haku(e drejta) e

6 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab

robve te All-llahu? I thash: All-llahu dhe i Drguari i Tij jan m t diturit. Ai u prgjigj: Haku i All-llahut te robt sht ta adhurojn At dhe t mos i shoqrojn asgj Atij. Ndrsa Haku i robve te All-llahu sht q t mos e ndshkoj at q nuk shoqron asgj Atij. Un i thash: O i Drguar i All-llahut a ti prgzoj njerzit? Tha: Mos i prgzo se mbshteten (tek ajo). [Buhariu, Muslimi]. Kuptimi i hadithit sht se All-llahu nuk ndshkon at q nuk i shoqron asgj Atij dhe se gjynahet i falen me realizimin e Teuhidit. Profeti salAllahu alejhi ue selem e ndaloi ti lajmronte ata, q t mos mbshteteshin n kt prgzim duke mos e ditur kuptimin e tij. Sepse realizimi i Teuhidit obligon largimin nga mkatet, ngase ato burojn prej epshit e kjo sht nga llojet e shirkut. All-llahu thot: A e ke par at i cili merr epshin e tij pr ilah (t adhuruar, pr Zot) [Xhathijeh: 23] Prmendja e hadithit n kt tem sht br pr shkak se ai tregon vlern e teuhidit dhe se ai (teuhidi) sht pengues prej ndshkimit t All-llahut.

7 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab

Msimi 2 Vlera e Teuhidit dhe gjynahet q ai fshin

Ktu autori prmend vlern e teuhidit. Prmendja e vlers s dikaje nuk do t thot se ajo nuk sht uaxhib (detyr), por tregon se vlera, sht nga rezultatet dhe ndikimet e tij. Prej tyre sht namazi me xhemat. N thnien e Profetit salAllahu alejhi ue selem e cila ka ardhur n rrug t sakta, permendet vlera e tij: Namazi me xhemat sht 27 grad m i mir se namazi individual [Buhari, Muslim]. Pohimi i vlers s tij nuk do t thot se ai nuk sht detyr. Kshtu teuhidi sht detyra m madhore pa t cilin nuk pranohen punt. Nuk afrohet robi tek Zoti i tij vese me t e megjithkt n t ka vlera. Thnia e autorit: dhe gjynahet q ai fshin. Autori e ka shkruar kt tem pr dy arsye: 1- Pr t sqaruar vlern e teuhidit. 2- Pr t sqaruar gjynahet q fshihen, sepse prej ndikimeve t vlers s teuhidit sht fshirja e gjynaheve. Prej dobive t teuhidit sht: 1- Ai sht ndihmsi m i madh pr veprimin e t mirave, sepse muahidi (njsuesi i All-llahut) punon pr hir t All-llahut t Lartsuar. Ai punon hapur e fshehur ndrsa jonjsuesi, syfaqsori p. sh. jep sadaka, falet e prmend All-llahun vetm kur tek ai sht dikush q e sheh. Pr kt kan thn disa selef: Un dua t afrohem tek All-llahu me nj adhurim (pun t mir) q nuk e di at vese Ai. 2- Ata q njsojn All-llahun n adhurim kan siguri dhe jan t udhzuar ashtu si

thot Allahu i Madhruar): Ata t cilt besojn dhe nuk e prziejn imanin e tyre me dhulm (padrejtsi). Ata kan siguri t plot dhe ata jan t udhzuarit [Enam: 82] Thnia e Tij: me dhulm (padrejtsi), synon at q bie ndesh me imanin, ajo sht shirku. Kur zbriti ky ajet, sahabeve iu duk e vshtir dhe than: Cili prej nesh nuk i bn padrejtsi vetes s tij? Profeti salAllahu alejhi ue selem tha: Nuk sht shtja ashtu si e mendoni ju, por qllimi me t sht shirku: A nuk e keni dgjuar thnien e burrit t mir, pra Llukmanit: Vrtet q ortakria n adhurim me All-llahun sht padrejtsia m e madhe.

Padrejtsia sht disa llojesh: 1- Padrejtsi m e madhje sht t brit shok All-llahut n at q sht e drejta e Tij. 2- Padrejtsia e njeriu ndaj vetes s tij sht kur nuk ia jep hakun e saj. p. sh.. agjron dhe nuk e prish (agjrim pa ndrprerje), falet natn e sfle. 3- Padrejtsia e njeriut ndaj dikujt tjetr, si: ta dmtoj dik me rrahje, vrasje ose me marrjen e pasuris, etj. Nse eleminohohet padrejtsia arrihet siguria, por a sht ajo nj siguri e plot? Prgjigjje: Nse imani sht i plot nuk przihet me mkate edhe siguria sht e plot. Nse imani nuk sht i plot edhe siguria nuk sht e plot. Nj shembull pr kt sht vepruesi i gjynahit t madh. Ai sht i sigurt prej mosqndrimit t prhershm n zjarr por i pasigurt prej ndshkimit. Ai sht nn dshirn e All-llahut t Madhruar Sigurisht q All-llahu nuk e fal shokvnjen ndaj Tij dhe fal ve ksaj at q e dshiron [Nisa: 116]. Pra atij q ia merr shpirtin All-llahu duke e patur teuhidin t realizuar ai sht n siguri t plot. Ai sht i sigurt prej

8 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab mosqndrimit t prhershm n zjarr dhe i sigurt prej mosndshkimit. Kt ajet e prmend All-llahu si gjykim ndrmjet Ibrahimit dhe popullit t tij kur ai u tha atyre: E si tu friksohem atyre q ju i bashkoni n adhurim me All-llahun deri tek thnia e Tij e ata jan t udhzuarit. Thnia e Tij: dhe ata jan t udhzuarit Pra n dynja pr n fen e Allahut me dije dhe pun. Udhzimi i dijes sht: udhzimi i orjentimit. Udhzimi i puns sht: udhzimi i suksesit. Shum prej komentuesve thon pr thnien Ata kan siguri t plot pra siguria sht n botn tjetr ndrsa udhzimi n kt bot ndrsa e sakta sht se ajo sht gjithprfshirse pr sigurin dhe udhzimin n kt bot dhe botn tjetr.

Prputhshmria e ajetit me temn N kt ajet, All-llahu pohon sigurin pr at q nuk bn shirk. Ai q nuk bn shirk sht muahid. Ather argumenton se prej vlerave t teuhidit sht stabiliteti i siguris.

Prej Ubade ibnu Samet transmetohet se Profeti (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem) ka thn: Kush dshmon se ska t adhuruar tjetr me t drejt prve All-llahut t vetm pa ortak dhe se Muhammedi sht robi dhe i Drguari i Tij dhe se Isai sht rob i All-llahut dhe i Drguari i Tij dhe fjala e Tij q e hodhi at tek Merjemja dhe shpirti i krijuar prej Tij dhe se Xhenneti sht i vrtet, Zjarri sht i vrtet, e fut All-llahu n Xhennet me at q t ket prej punve [Buhariu]. Kush dshmon se ska t adhuruar tjetr me t drejt prve All-llahut. Dshmia duhet t paraprihet nga dija. Allahu i Madhruar thot: Prve atyre t cilt dshmojn pr t vrtetn dhe i din (faktet pr njsin e tij) [Zukhruf: 86]. Kjo dije mund t jet e fituar por mund t jet e natyrshme. Dija se ska t adhuruar tjetr prve All-llahut sht e natyrshme. Profeti salAllahu alejhi ue selem thot: do foshnje lind n natyrn e pastr (islame) [Buhari, Muslim]. Ajo edhe mund t fitohet me an t studimit t ajeteve dhe hulumtimit n to. Patjetr duhet t ekzistoj dija se ska t adhuruar tjetr me t drejt prve All-llahut, pastaj ta dshmosh at. Ndodh q mund t gjendet dija por mohohet dshmia ashtu si gjendej tek Kurejshit. Ata e dinin se All-llahu sht Krijuesi, Furnizuesi, porse ata nuk e njsonin All-llahun n adhurim. Teuhidi tek mutekelimint (emr i nj grupi), t cilt thon se kuptimi i fjals Ilah sht i Plotpushtetshmi pr shpikje, krijim: sipas ksaj del kuptimi i fjals ska t fuqishm pr shpikje, krijim prve All-llahut. Teuhidi tek ata sht ta njsosh All-llahun e t thuash: Ai sht Nj n Qnie e Tij sht i Pandashm. Ai sht i vetm n veprat e Tij pa ortak sht i vetm n cilsit e tij ska t prngjashm. Ata nuk thon Ai sht i vetm n adhurimin e Tij. Sikur t ishte ky kuptimi i fjals LA ILAHE IL-L ALL-LLAH nuk do ta mohonin Kurejsht prej Profetit salAllahu alejhi ue selem thnien e tij, e do t kishin besuar n t, sepse Kurejsht thon: Ska Krijues tjetr prve All-llahut.

9 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab Fjala e Kurejshve sht m e plot se fjala e mutekeliminve e kshtu teuhidi i Kurejshve del m i mir se teuhidi i ktyre. Teuhidi me t cilin erdhn Profett sht pikrisht ashtu si prmendet n thnien e Allahut t Madhruar: Ju nuk keni ndonj t adhuruar tjetr ve Tij. Pra t Adhuruar t vrtet q meritonin t adhurohet e Ai i Cili e meriton kt sht All-llahu. sht pr t ardhur keq kur sheh shum prej shkrimtarve, q shkruajn pr teuhidin dhe nuk prmendin m shum se teuhidin Rububije. Ky sht gabim i madh dhe mangsi e madhe. Ne duhet t mbjellim n zemrat e muslimanve teuhidin uluhije m shum se teuhidin rububije, sepse teuhidin rububije nuk e ka mohuar askush me mohim t vrtet. Prmendja vetm e ksaj shtje, e cila sht n natyrn e Krijimit, e cila sht e njohur dhe e pranuar me logjikn e shndosh dhe heshtja ndaj shtjes mbi t ciln ngadhnjen epshi, tregon nj mangsi t madhe. Adhurimi i dikujt tjetr ve All-llahut ngadhnjen dshirat e njeriut ndaj vetes s tij, aq sa Profeti salAllahu alejhi ue selem at q preokupimin kryesor ka dirhemin dhe dinarin e bri adhurues (t tyre). Po ashtu i Madhruari thot: A e ke par at i cili marr epshin e tij pr t adhuruar [Xhathijeh: 23]. Mkatet n kuptimin e prgjithshm mund ti konsiderojm prej shirkut ndrsa n kuptimin e veant i ndajm n disa lloje: 1- Shirku i madh 2- Shirku i vogl 3- Mkati i madh 4- Mkati i vogl Prej ktyre mkateve ka q lidhen me t drejtn e All-llahut dhe prej tyre ka q lidhen me t drejtn e vet njeriut, e prej tyre ka q lidhen me t drejtn e krijesave. Realizimi i fjals LA ILAHE IL-L ALL-LLAH sht nj shtje n kulmin e vshtirsis. Pr kt kan thn disa selef: do mkat sht nj lloj prej shirkut. Disa selef kan thn: Nuk jam prpjekur mbi dika me nj prpjekje t vrtet aq sa n sinqeritet. Nuk e njeh kt vetm se besimtari, ndrsa jobesimtari nuk prpiqetet pr sinqeritet. Pr kt i sht thn Ibnu Abbasit: Me t vrtet jehudt thon: ne nuk kemi cytje n namaz? Ai u prgjigj: E t bj shejtani me zemrn e prishur. Shejtani nuk vjen pr t prishur at t prishurn por vjen pr t prishur t ndrtuarn. Profetit salAllahu alejhi ue selem kur iu b ankes se nj burr gjen n veten e tij at q nuk mund ta shpreh. Ai u tha: A gjendet ajo tek ju? Ata than: Po. Ai tha: Ajo sht qartsia e Imanit. Pra, ajo sht shenj se Imani juaj sht i qart, sepse ai shmanget prej saj e ajo nuk vjen vese tek zemra e shndosh. Kush dshmon se ska t adhuruar tjetr me t drejt prve All-llahut. Kjo fjali sht kushtzuese ndrsa prgjigjja e kushtit sht E fut All-llahu at n Xhennet me at q t ket prej punve. Dshmia sht ta shprehsh me gjuh, t besosh me zemr dhe ta vrtetosh me gjymtyr e n t kundrtn ajo sht gnjeshtr. Kur munafikt i than Profetit salAllahu alejhi ue selem dshmojm se ti je i Drguar i All-llahut, edhe pse kjo fjal n gjuhn arabe vjen me tre prforcuese, megjithat All-llahu i prgnjeshtroi me thnien e Tij: All-llahu e di se ti je i Drguari i Tij dhe All-llahu dshmon se hipokritt jan me t vrtet gnjeshtar [El Munafikun: 1]. Vetm pohimi nuk u bri dobi me gjuh sepse ai ishte bosh nga besimi me zemr dhe nga vrtetimi me pun. Pra dshmia realizohet vetm me besim me zemr, shprehje me gjuh dhe vrtetim me pun. Ska t adhuruar tjetr me t drejt prve All-llahut. Pra, ska t adhuruar me at form q meriton t adhurohet prvese All-llahu. Kta idhuj q adhurohen nuk meritojn adhurim sepse ata nuk kan asgj prej cilsive t t adhuruarit.

10 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab Thnia e tij: t vetm pa ortak. Pjesa e par sht pohim, ndrsa pjesa e dyt sht mohim. Pra, mohohet gjithka q veohet me t qoft n Rububije (Hyjnin) qoft n Emrat dhe Cilsit. Prandaj Profeti salAllahu alejhi ue selem dhe t tjer prej besimtarve mbshteteshin tek All-llahu n vshtirsi. Ka ardhur nj arab tek profeti salAllahu alejhi ue selem ndrkoh q te Ai ishin disa shok t tij. Ai rrmbeu shpatn t ciln Profeti salAllahu alejhi ue selem e kishte varur n pem dhe tha: Kush t mbron ty tani? Ai u prgjigj: M mbron All-llahu." [Buhariu]. Ai nuk tha shokt e mi. Ky sht realizimi i teuhidit Rububije, sepse All-llahu sht Ai q e zotron dobin, dmin, krijimin, rregullimin e punve t gjithsis dhe veprimin n t si t dshiroj. Kjo, sepse Ai sht pa ortak n gjithka q i prket vetm Atij, si n Rububije, Uluhije dhe Esmae ue Siffat. Thnia e tij: Dhe se Muhammedi sht robi i Tij dhe i Drguari i Tij. Muhammedi: sht Muhammedi i biri i Abdull-llahut i biri i Abdul Mutalib, Kurejshit, Hashimij, vula e Profetve. Rob i Tij: pra nuk sht ai ortak me All-llahun. dhe i Drguar i Tij, pra ai nuk sht gnjeshtar ndaj All-llahut. Profeti salAllahu alejhi ue selem sht rob i krijuar dhe ka t gjitha cilsit e njerzve q u prshtaten atyre, prve nj gjje t vetme. All-llahu i Lartsuar thot: Thuaj: Un nuk kam asnj fuqi prfitimi ose dmtimi pr vetem time, por vetm si t doj All-llahu... [Araf: 188]. Pra, ai sht njeri sikurse ne, vetm se atij i erdhi Shpallja. Thuaju: Un jam vetm nj njeri si edhe ju. M sht shpallur mua se i adhuruari juaj sht Nj Zot,. .. [Fussilet: 6]. Kush thot se Profeti salAllahu alejhi ue selem ska pasur hije dhe se drita e tij e hiqte hijen kur ecte n diell, t gjitha kto jan gnjeshtra dhe gjra t pa baza. Aishja (radijAll-llahu anha) thot: I zgjasja kmbt prpara tij dhe i krkoja ndjes se dhomat nuk kishin ndriuese. Sikur Profeti salAllahu alejhi ue selem t kishte drit, ajo nuk do t krkonte ndjes, porse kjo sht prej teprimeve q e prishn fen dhe dynjan, lusim All-llahun t na mbroj. Disa t tjer than: All-llahu thot: Kush m prmend Mua n nj grup, e prmend at n nj grup m t mir e Un jam me robin Tim kur ai m prmend Mua. Profeti salAllahu alejhi ue selem sht me ne kur ne e prmendim at. Pr kt, natn e meuludit kur personi lexon (ai i cili tregon prralla) fjaln e El Mustafa, ngrihen q t gjith n kmb. Thon: U ngritm sepse Profeti salAllahu alejhi ue selem prezantoi me veten e tij e ne u ngritm pr respektimin e tij. Sahabt, All-llahu qoft i knaqur prej tyre kan qen shum her m t respektueshm se kta e se ne megjithat, kur ai futej tek ata e u fliste atyre ata nuk oheshin, ndrsa kta ngrihen vetm duke imagjinuar ardhjen e tij. Shiko se ku ka arritur logjika e tyre! Kta nuk kan dshmuar se Muhammedi sht rob i All-llahut dhe i Drguari i Tij. Kta jan prrallthurs t shkret. Nse ne i shikojm me at syrin e Kaderit, sht pr t ardhur keq, por lusim All-llahun ti shptoj. E nse shikojm me syrin e Sheriatit, ne duhet ti kundrshtojm derisa t kthehen n rrugn e drejt. Profeti salAllahu alejhi ue selem e adhuronte dhe i friksohej All-llahut m shum se dokush tjetr, ngrihej e falej derisa i enjteshin kmbt, edhe pse i ishin falur gjynahet e kaluara dhe ato t ardhshme. Kur i thuhej prse e bn nj gj t till ai i sht prgjigjur: A t mos jem rob falnderues. Ky sht realizimi i adhurimit t madh. Prsa i prket Shpalljes: Ai sht i Drguar, e drgoi at All-llahu me Sheriatin m t madh tek t gjith krijesat. Ua kumtoi (prcolli) atyre n formn m t mir, edhe pse i shkaktuan mundime, u luftua derisa i hodhn edhe shtratin e t voglit t deves mbi shpin kur ai ishte n

11 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab sexhde n Kabe. T gjith kt e vepronin nga urrejtja ndaj asaj me t ciln erdhi megjithat i duroi. I hidhnin mbeturinat, plehrat n pragun e ders porse kjo ishte pr T sprovim prej All-llahut Az-ze ue Xhel-le pr shkak q t sqarohej vlera e tij. Ai dilte dhe thoshte: E far fqinjsie sht kjo o fisi i Abdyl menafit prej ans s Kurejshve. Kjo ishte sprov prej All-llahut t Lartsuar, q t dallohej durimi i madh i tij, derisa i dhuroi All-llahu fitore. Ai ftoi n Islam Mekn dhe vendet e tjera prreth saj. M pas e mbartn kt Sheriat njerzit q e ruanin m s shumti amanetin dhe m t fortt n pasimin, sahabt (All-llahu qoft i knaqur prej tyre) e pruan at tek ymmeti t pastr e pa mangsira. E All-llahut i takon falnderimi. Ne e duam Profetin pr hir t All-llahut dhe n saj t All-llahut dashuria jon nuk sht e shkputur. Dashuria e Profetit sht prej dashuris s All-llahut. Ne i japim prparsi atij mbi vetet tona, fmijt tan dhe njerzve n prgjithsi. E duam at pr shkak se ai sht i Drguar i All-llahut. Ne e realizojm dshmin: Muhammedi sht i Drguar i All-llahut, duke e besuar at me zemrat tona, duke e shprehur me gjuht tona dhe duke e praktikuar at n pasimin e tij me gjymtyrt tona. Punojm me rrugn e tij dhe nuk punojm pr t. Detyrimi jon ndaj Profetit sht: 1- T besojm se ai sht i Drguar i All-llahut. 2- Ta duam at pr hir t dashuris ndaj All-llahut Azze ue Xhel-le. 3- T realizojm dshmin se ai sht i Drguar i All-llahut. Ajo q e prish realizimin e ksaj dshmie sht: 1- Veprimi i mkateve. Mkati sht mangsi n realizimin e ksaj dshmie sepse me mkatin tnd ti ke dal prej pasimit t Profetit salAllahu alejhi ue selem. 2- Shpikjet n fe. (Punimi i bidateve) ka nuk sht prej fes, sht mangsi n realizimin e ksaj dshmie sepse ti krkove t afrohesh tek All-llahu me at q nuk e ka ligjruar as All-llahu e as i Drguari i Tij. Bidati n fe, n t vrtet sht tallje me All-llahun, sepse ti krkon t afrohesh me dika q Ai nuk e ka ligjruar. Nse dikush thot: Un kam qllim t afrohem tek All-llahu me kt pun. Atij i thuhet: Ti ndoqe rrugn e gabuar, je arsyetuar n qllimin tnd. E nuk je i arsyetuar pr rrugn e gabuar, kur mson t vrtetn. Pr punuesit e bidatit themi: Ata shprblehen pr nijetin (qllimin) kur nuk e din t vrtetn, por ne e konsiderojm krejtsisht t gabuar at q ata punuan. Prijsit e tyre t cilt e msuan t vrtetn por e refuzuan at pr t ruajtur pozitn e tyre, i ngjajn Ebu Xhehlit, Utbe ibnu Rebias, Uelid ibnu Mugires e t jer t cilt e pritn profetsin e Profetit salAllahu alejhi ue selem me refuzim pr t qndruar n pozitn dhe udhheqjen e tyre. Prsa u prket pasuesve t ktyre prijsve ata ndahen n dy grupe: 1- Ata t cilt nuk e dinin t vrtetn nuk msuan asgj pr t e as nuk lan asgj mangt n krkimin e saj, aq sa menduan se ajo q ata jan duke punuar sht e vrteta, jan t arsyetuar. 2- Ata t cilt e njohn t vrtetn porse e refuzuan nga fanatizmi pr prijsat e tyre. Kta nuk jan t arsyetuar. Ata jan pr t cilt All-llahu thot: Ne gjetm baballart tan t ndjekin nj far rruge e nj lloj feje dhe sigurisht q Ne do t ndjekim gjurmt e tyre [Ez-Zukhruf: 22]. dhe se Isa sht rob i All-llahut dhe i Drguar i Tij. T folurit pr t sht si t folurit pr dshmin e Muhammedit salAllahu alejhi ue selem vetm se ne besojm n profetsin e Isait (alejhis-selam), por nuk e pasojm at kur sheriati i tij kundrshton sheriatin ton. Sheriati para nesh ka tre gjendje: 1- Kundrshton sheriatin ton. N kt rast ne punojm me sherjatin ton. 2- Prputhet me sheriatin ton. Ne pasojm sheriatin ton dhe kt sheriat pr t

12 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab cilin na sht thn: Ata jan t cilt All-llahu i ka udhzuar, kshtu q ndiqni udhzimin e tyre. 3- Sheriati yn hesht. N kt gjendje dijetart e Usulit kan mosmarrveshje. A t punojm me at apo ta lem? E sakta sht se ai sht sheriat edhe pr ne. Argument pr kt sht thnia e All-llahut q prmendm pak m par dhe ajeti i Sures Jusuf: N tregimet e tyre ka msime e prvoj pr t zott e mendjes... Rreth Isait kaluan n ekstrem dy grupe: 1- Jehudt e prgnjeshtruan dhe than ai sht fmij i lindur nga imoraliteti (zinaja). Nna e tij sht lavire dhe ai ssht Profet dhe fetarisht e vran. Pra ata gjykohen tek All-llahu sikur e kan vrar, duke u mbshtetur tek thnia e All-llahut: Dhe pr shkak t thnies s tyre (duke u mburrur) Ne e vram Mesihun, Isain, birin e Merjemes. Ndrsa sipas gjykimit t All-llahut t krijimit (pra realiteti i asaj q ndodhi), gnjyen ata sigurisht nuk e vran. All-llahu e ngriti at, ata vran dhe kryqzuan at q i prngjau atij. 2- T krishtert than ai sht biri i All-llahut dhe i treti n treshen. E bn at t adhuruar bashk me All-llahun, e gnjyen n ka than. Ndrsa besimi yn sht: t dshmojm se ai sht rob i All-llahut dhe i Drguar i Tij dhe nna e tij sht besnike e sinqert ashtu si ka lajmruar pr t All-llahu i Madhruar. Ajo e ruajti dlirsin e saj dhe ajo ishte e pamartuar. Shembulli i tij (Isait) tek All-llahu sht si shembulli i Ademit, e krijoi at prej balte dhe pastaj i tha Bhu, dhe u b. -Thnia e tij: rob i All-llahut, sht kundrprgjigje ndaj krishterve. -Thnia e tij: dhe i Drguar i Tij, sht kundrprgjigje ndaj jehudve. -Thnia e tij: dhe fjala e Tij q ia drejtoi Merjemes, All-llahu i Lartsuar prdor termin fjal, sepse e krijoi at me fjaln. Hadithi nuk sht n at kuptim q mund ta kuptosh n pamjen e jashtme. Isai (alejhis-selam) nuk sht fjal, sepse ai ha, pi, urinon, e kryen jashtqitje dhe gjenden tek ai t gjitha vetit njerzore. All-llahu i Lartsuar thot: Vrtet, shtja e Isait (t lindur pa baba) tek Allahu sht sikurse shtja e Ademit. Ai e krijoi at nga dheu, pastaj atij i tha bhu!ai u b. [Ali Imran: 59]. Fjala e All-llahut sht cilsi e qenies se Tij dhe nuk sht e ndar prej tij. Ndrsa Isai sht nj qenie e ndar nga All-llahu. Ai shkon, vjen, e ha ushqim. Thnia e tij: q ia drejtoi Merjemes, pra e drejtoi at tek ajo me thnien: Bhu dhe ajo bhet. Ashtu si thot Allahu: Vrtet, shtja e Isait (t lindur pa baba) tek Allahu sht sikurse shtja e Ademit. Ai e krijoi at nga dheu, pastaj i tha bhu! ai u b. Merjemja, bija e Imranit nuk sht motra e Musait dhe Harunit alejhimus-selam, por sht ashtu si thot Profeti salAllahu alejhi ue selem: Emrtoheshin me emrat e profetve t tyre [Muslimi]. Haruni ishte vllai i Merjemes dhe jo vllai i Musait, porse ai ishte nj tjetr q kishte emrin e tij. Po ashtu edhe Imrani u emrtua me emrin e babait t Musait. dhe shpirti i krijuar prej Tij, pra u formua trupi i tij (alejhis-selam) me fjaln e i fryu n t kt shpirt i cili ishte prej All-llahut, pra ishte nj krijes prej krijesave t Tij, i atribohet Allahut pr fisnikri dhe nderim. Isai (alejhis-selam) nuk ishte shpirt por ishte trup me shpirt. All-llahu i Lartsuar thot: Mesihu biri i merjemes, nuk sht tjetr vetm se i Derguar; para tij pati shum t drguar ... [El Maide: 75].Me fryerjen u formua trupi e me shpirtin u b trup dhe shpirt(trup i gjall). prej Tij. Kjo sht ajo q i humbi krishtert dhe shum t tjer. Porse ne themi: me t vrtet All-llahu i verboi shikimet e tyre, sepse nuk verbohen syt por verbohen zemrat q jan gjokse, ngaq sht e njohur se Isai (alejhis-selam) hante

13 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab ushqim, po ashtu sht e njohur se jehudt than se e kryqzuan. A mundet pr at q sht nj pjes prej Krijuesit (Zotit) t ndahet prej Zotit, t haj, t pij e t pretendohet se u vra e u kryqzua? Kjo sht si n thnien e t Madhruarit: Pr ju nnshtroi gjith ka n qiej dhe n tok prej Tij [Xhathijeh: 13]. Ne nuk mund t themi: Dielli, hna dhe lumenjt jan nj pjes prej All-llahut. Kt nuk e thot askush. prej tij, pra nj shpirt q e ka piknisjen prej All-llahut Azze ue Xhel-le e nuk sht nj pjes prej All-llahut ashtu si pretenduan krishtert. e fut All-llahu n Xhennet. Futja n Xhennet ndahet n dy pjes: 1- Hyrje e plot pa dnim prpara, pr at q e plotson punn. 2- Hyrje jo e plot duke i paraprir dnimi, duke u ndshkuar prpara pr punn q ka ln mangt. Besimtari, q i ka m t shumta punt e kqija, All-llahu nse do e dnon sipas puns s tij e nse do e fal. All-llahu i Lartsuar thot: Sigurisht q All-llahu nuk e fal shokvnjen ndaj Tij dhe fal ve ksaj at q e dshiron.[Nisa: 116]. Shkaku i prmendjes s kti hadithi n kt kapitull sht fjala; Me at q ka prej puns. Domethnia e fjals me at q ka pra me at q ka prej puns edhe sikur t jet neglizhent n pun e t ket mkate. Teuhidi i tij pr Allahun, dshmia e tij pr T duke e njehsuar dhe pr pejgamberin se sht i drguar, pr Isain se sht rob i Allahu dhe i drguri i Tij, fjal q ja drejtoj Mejremes dhe shpirt i krijuar prej Tij, pohimi i tij pr t fshehtn dhe ringjalljen, vrtet kto kan vler t madhe dhe kjo sht: q ta fusi Allahu n xhenet edhe nse ka mangsi n pun. N kt hadith shfaqet vlera e teuhidit pr ata q e realizojn.

Po prej atyre t dyve transmetohet n hadithin e Utbes: Me t vrtet All-llahu ia ka ndaluar zjarrit at q thot LA ILAHE IL-L ALL-LLAH duke shpresuar me t Fytyrn e All-llahut. Utban ibnu Malik sht njri prej Ensarve (All-llahu qoft i knaqur prej tij). Ai falej me Profetin (paqja dhe bekimet e All-llahut qofshin pr t), porse iu dobsua shikimi i tij aq sa e kishte t vshtir t vinte tek Profeti salAllahu alejhi ue selem. Krkoi prej Profetit salAllahu alejhi ue selem t vinte e t falej n nj vend t shtpis s tij q ta bnte at vendfalje. Profeti salAllahu alejhi ue selem shkoi tek ai, bashk me nj grup shoksh. Pasi u fut n shtpi i tha: ku do q t falem? Ai i tha: Falu ktu! Profeti u priu atyre dhe faln dy rekate namaz. Pastaj u ul n ushqimin q kishin prgatitur pr t e filluan t diskutojn pr nj burr q quhej Malik ibnu Duhshum. Disa prej tyre than se ai sht munafik. Profeti salAllahu alejhi ue selem tha: Mos thuaj kshtu: A nuk dshmon ai se ska t adhuruar tjetr me t drejt prve All-llahut dhe se Muhammedi sht i Drguar i All-llahut. Ata i than: Po. Ai tha: Me t vrtet All-llahu ia ka ndaluar Zjarrit at q thot LA ILAHE IL-L ALL-LLAH dhe shpreson me t Fytyrn e All-llahut. Ai i ndaloi ata t thon kshtu, sepse ata nuk e dinin at q ishte n zemrn e tij, e ai dshmonte LA ILAHE IL-L ALL-LLAH dhe se Muhammedi sht i Drguar i All-llahut. Ktu Profeti salAllahu alejhi ue selem nuk e pastroi personin por solli nj shprehje t prgjithshme: All-llahu ia ka ndaluar Zjarrit at q thot LA ILAHE IL-L ALL-LLAH dhe shpreson me t Fytyrn e All-llahut. Ndaloi ti lshojm gjuht tona ndaj njerzve, pamja e jashtme e t cilve sht e mir, e t themi ky e bn pr sy e faqe, ky sht fasik (i prishur) etj, sepse ne, nse do t gjykonim duke paragjykuar, prishim dynjan dhe ahiretin e shum njerzve. Ne mendojm se jan t kqinj, por

14 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab nuk na lejohet ta themi kur pamja e tyre sht pozitive. Dijetart pr kt kan thn: sht e ndaluar t mendojm keq pr besimtarin kur ajo q duket prej tij sht drejtsia. Me t vrtet All-llahu ia ndaloi Zjarrit. Pra e ndalon at prej Zjarrit ose e ndaloi Zjarrin q ta djeg. at q thot LA ILAHE IL-L ALL-LLAH. N kt thnje kushtzohet sinqeriteti. Argument sht thnia e tij: shpreson me t Fytyrn e All-llahut. Pra krkon Fytyrn e All-llahut. Kush krkon Fytyrn e Allahut, ai patjetr punon gjithka q sht n mundsin e tij pr t arritur qllimin. Kjo sepse dshiruesi i dikaje prpiqet pr arritjen e saj. Hadithi sht i qart dhe argumentues pr kushtzimin e puns pr at q thot LA ILAHE IL-L ALL-LLAH e shpreson me t Fytyrn e All-llahut. Pr kt arsye disa selef kan thn lidhje me thnjen e Profetit salAllahu alejhi ue selem: elsi i Xhennetit sht fjala LA ILAHE IL-L ALL-LLAH. Mirpo kush vjen me nj els pa dhmb nuk i hapet dera. Shejkhul Islam ka thn: Dshiruesi duhet patjetr t plotsoj (mjetet) mnyrat e dashjes, e nse i plotson ato i ndalohet atij Zjarri absolutisht. Nse ai vjen me punt e mira n form t plot edhe Zjarri ndalohet plotsisht, nse ai vjen me dika t mangt, ather edhe dashuria sht e mangt, kshtuq edhe ndalimi i Zjarrit ndaj tij sht jo i plot.Mirpo teuhidi i tij do ta mbroj at nga prhershmria n Zjarr. Ai i cili bn imoralitet ose pi alkool ose vjedh, nse bn dika prej ktyre q u prmendn pastaj thot kur e bn at: dshmoj se ska t adhuruar me t drejt prve All-llahut e dua me t Fytyrn e All-llahut, ai sht gnjeshtar n pretendimin e tij sepse Profeti (alejhis-selam) tha: Nuk bn zina imoralisti kur bn zina e t jet besimtar. Pa llogarit pastaj q dshiron Fytyrn e All-llahut. Hadithi sht njkohsisht kundrprgjigjje ndaj murxhieve, hauarixhve dhe mutezilve. Murxhiet thon: mjafton thnia LA ILAHE IL-L ALL-LLAH edhe pa dshiruar Fytyrn e All-llahut. Po ashtu sht kundrprgjigjje ndaj hauarixhve dhe mutezilve, sepse nga konteksti i hadithit del qart, se ai q punon kto gjynahe nuk mbetet i prhershm n zjarr porse e meriton ndshkimin. Ndrsa ata thon: vepruesi i gjynahut t madh sht i prhershm n Zjarr.

Prej Ebu Seid El Khudrij transmetohet se Profeti salAllahu alejhi ue selem ka thn: Musai tha: O Zot m mso mua dika q t prmend ty (t bj dhikr) dhe t lutem me t. Ai tha: O Musa thuaj LA ILAHE IL-L ALL-LLAH. Ai tha: O Zot, t gjith robrit e Tu e thon kt! Ai ia ktheu: O Musa, sikur shtat qiejt dhe banort e tyre prve Meje dhe shtat tokat t jen nj an t peshores dhe LA ILAHE IL-L ALL-LLAH n ann tjetr t peshores, do t rndoj m shum LA ILAHE IL-L ALL-LLAH. [Transmetoi Ibnu Hibbani, Hakimi e ka saktsuar]. Musai (alejhis-selam) krkoi dy shtje: 1- Dhikrin e All-llahut. 2- Lutjen e Tij. Ndrsa All-llahu iu prgjigj: Thuaj LA ILAHE IL-L ALL-LLAH. Thnia e tij: T gjith robrit e Tu e thon kt. Nuk sht kuptimi se kjo fjal sht pa vler sepse Musa (alejhis-selam) e njihte madhshtin e ksaj fjale, porse ai krkonte dika q t posarohej me t. Ngaq posarimi i njeriut me nj shtje tregon gradn dhe pozitn e tij. All-llahi i sqaron Musait se fardo q ti jap nuk do ti jap m t

15 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab vlefshme se kjo fjal dhe kjo fjal LA ILAHE IL-L ALL-LLAH sht m e madhe se qiejt dhe toka dhe far ka n to, sepse ajo rndon m shum. Kjo tregon vlern e fjals LA ILAHE IL-L ALL-LLAH dhe madhshtin e saj, porse duhet patjetr t vihet me kushtet e saj. Nse dikush e thot thjesht me gjuh ashtu si disa njerz q e thon at n at form q nuk plotsohen me t kushtet e saj dhe mohohen pengesat, ajo sht tek ai si pupla e puls q nuk peshon gj.

Tirmidhiu transmeton dhe e ka qujtur hadithin hasen prej Enesit se ka thn: E dgjova t Drguarin e All-llahut salAllahu alejhi ue selem t thot: All-llahu i Lartsuar thot: O biri i Ademit! Nse m vjen Mua me gjynahe sa toka, pastaj m takon duke mos m shoqruar asgj, t vij ty po me aq falje. m takon duke mos m shoqruar asgj. Ky sht nj kushtzim i madh edhe pse e nnvleftson njeriu e thot: un sjam mushrik. Ai nuk e di se p. sh.. dashuria e dynjas q e largon nga t bindurit All-llahut sht prej shirkut. Profeti salAllahu alejhi ue selem ka thn: Ka dshtuar robi i kadifeve dhe ka dshtuar robi i veshjeve.. Profeti salAllahu alejhi ue selem at q ka preokupim m t madh dinart, e ka konsideruar rob t dinarit. do t vij ty po me aq falje pra t mirat e teuhidit jan t mdha, ato fshijn gjynahet e mdha kur t takoj All-llahu duke mos i shoqruar Atij asgj.

Msimi 3 Kush realizon teuhidin futet n xhenet pa llogari

1- Dija. [Dhe dije q nuk ka zot tjetr prve Allahut (Muhamed; 19)] 2- Besimi. Nse e di dika por nuk e beson, ajo dije nuk ka vler. Allahu subhanehu ue teala n suren Sad thot: [Ai ka br zotat (t gjith) n nj Zot (Allah)? Vrtet q kjo sht nj gj e uditshme.] 3- Nnshtrimi. Nse e di dhe e beson, por nuk i nshtrohesh nuk vlen. Ajeti 35, 36 sure Safat: [Vrtet se kur ju thuhej atyre: "La ilahe il-la Allah (Nuk ka t adhuruar tjetr t merituar prve Allahut) ata u fryn me krenari (duke mohuar at) dhe than (e thon): "A t'i braktisim zotat tan t adhuruar pr shkak t nj gnjeshtari t mendur?]

Vrtet Ibrahimi ka qn shemblltyr e t mirave, adhurues i Allahut, besimtar i drejt dhe nuk ka qn nga idhujtart. [Nahl; 120] Vrtet Ibrahimi ka qn shmblltyr e t mirave Kjo pr Ibrahimin sht nj lavdrim prej Allahut subhanehu ue teala, sepse ai sht prijs q pasohet, sepse ai sht nj prej prefetve t ndershm dhe prej pes profetvem t mir. Ai ka qn shembull n punt, veprat, dhe xhihadin e tij. U prpoq me popullin e tij dhe hasi prej tyre n shum vshtirsi. M pas Allahu e sprovoi me therjen e birit t tij t vetm, i cili sapo kishte arritur t angazhohej me t n pun, pra ishte n moshn e djalris. Ai nuk ishte as shum i madh q t ishte knaqur (ngopur) me t, as shum i vogl q t mos ishte lidhur pas tij. Djalit t tij, q ishte i sjellshm me prindrit e tij dhe i bindur ndaj Allahut, iu dha

16 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab sukses n kt sprov. Allahu subhanehu ue teala thot: [O Babai im, punoje at q urdhrohesh e ti do t m gjesh, nse do Allahu, prej t durueshmve.] (Safat; 102). Nuk e kundrshtoi prindin e tij, t rrebeloheje e t arratisej, por krkoi prej prindit t tij ta onte n vend urdhrin e Allahut. (Kanitan) Adhurures i Allahut me nj vazhdimsi n t gjitha gjendjet, i prqndruar n t gjitha bindjet e tij, dhe i till ishte edhe biri i tij Muhamedi salAllahu alejhi ue selem. Ai e prmendte Allahun n do moment: kur ngrihej, kur ulej, kur flinte, kur hante, kur kryente nevojn, pra ka qn i nnshtruar gjat dits dhe nats. Hanife i distancuar prej shirkut, larg t gjith asaj q kundrshton bindjen (ndaj Zotit). Pra sht prshkruar mes dy prshkrimesh:pohimit dhe mohimit. "Nuk ka qn prej politeistve" Prforcohet fakti se ai nuk ka qn prej politeistve gjat gjith jets s tij. Ibrahimi salAllahu alejhi ue selem ka qn i siguruar nga rnia n shirk edhe pse populli i tij kan qn politeist. Pra prshkrimi i tij nga Allahu pr mosrnien n shirk ka qn i vazhdueshm n fjaln e Tij Hanife, i shmangur (i mnjanuar) duke filluar me fjaln e Tij: [Dhe ai kurr nuk ka qn prej mushrikinve]. Argument pr kt sht se Allahu e ka br at prijs (imam). Allahu kurr nuk bn prijs, imam at q nuk realizon teuhidin. Kushdo q mediton n gjendjen e Ibrahimit salAllahu alejhi ue selem do t shoh se ai ka qn shkalln m t lart t durimit, si dhe n shkalln m t lart t siguris, pasi nuk mund t duroj ndaj ktyre gjrave t mdha, vetm se ai q sht i sigurt n shprblim. Nefsi nuk mund ta bj dika vetm se pr dika q sht m e dashur se ajo q l. Ai (nefsi) nuk mund t doj dika pa u siguruar pr dobin e tij, Nse ajo sht e dyshimt, ai nuk prpiqet pr t. Qllimi q Allahu e prmend dik pr t mir nuk sht t arrij tek ne prmendja e mir, por pr t na treguar dy shtje t rndsishme: 1- Dashuria ndaj personit q e prmend Allahu pr t mir, e nse e prmend dik pr t keq, duhet ta urrejm at. E duam Ibrahimin salAllahu alejhi ue selem sepse ishte me virtyte t larta, sepse ishte i nnshtruar ndaj Allahut dhe nuk ishte prej mushrikinve. Po ashtu i duam melaiket sepse jan t bindur ndaj Allahut dhe i urrejm shejtant dhe ndjeksit e tyre. 2- Ti marrim shembull kto cilsi q i prmend Allahu pr t mirn. Vrtet q n ndodhit e tyre ka msim pr njerzit me mend [Jusuf; 111] Me t vrtet q ka qn nj shembull i shklqyer pr ju tek Ibrahimi dhe ata me t[Mumtehine; 4] Me t vrtet q tek ata pati shembull t shklqyer pr ju pr ta ndjekur [Mumtehine; 6]

Dhe ata t cilt n Zotin e tyre nuk shoqrojn asgj [Mu'minun; 59]

Trosmetohet nga Husejn Ibn Abdurrahman i cili thot: "Isha tek Seid Ibn Xhubejr dhe tha: Cili prej jush e ka par yllin q u shkput mbrm? I thash: Un, por nuk isha duke u falur, sepse m kafshoi nj kafsh helmuese. Tha: far bre? I thash: Krkova t m bjn rukje. Tha: t shtyri ta bsh at? I thash: Hadithi q na tregoi Sha'biu. E far ju tregoi? I thash: Transmetohet prej Burejdete ibn Husejb se ka thn: Nuk ka rukje vetm prej syrit ose prej helmit (ndonj kafshe helmuese). Sa mir q ka prfunduar tek ajo q ka dgjuar. Porse neve na ka transmetuar ibn Abasi se Profeti salAllahu alejhi ue selem ka thn:

17 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab

Mu paraqitn popujt. Pash nj profet me nj grup njerzish (nga 1-9 veta), nj profet tjetr me nj burr, kurse nj profet tjetr me dy burra dhe nj profet tjetr pa asnj. Kur pash nj si (re) t zez t madhe, mendova se ata jan populli im, por mu tha se ky sht Musa dhe populli i tij. Pastaj shikova dhe pash nj si (re) t zez t madhe dhe mu tha: ky sht populli yt. Me ta ishin shtatdhjet mij persona q futen n xhenet pa llogari dha pa dnim. Pastaj u ngrit dhe u fut n shtpin e tij. Filluan njerzit t diskutojn pr ata, disa prej tyre than se jan shokt e Profetit, disa t tjer than ndoshta jan ata t cilt kan lindur n Islam dhe nuk kan shoqruar asgj me Allahun. Prmendn gjra t shumta. Doli Profeti salAllahu alejhi ue selem dhe e lajmruan at. Ai u tha: Ata jan ata t cilt nuk krkojn rukje, nuk krkojn t mjekohen me kej, nuk besojnshenjat ogur zeza (bestytnit e kota) dhe n Zotin e tyre mbshteten." U ngrit Ukashe ibn Muhsin dhe tha: Lute Allahun t m bj prej tyre. tha: Ti je prej tyre. M pas u ngrit nj burr tjetr tha: Lute Allahun t m bj edhe mua prej tyre. Ai tha: T parakaloi Ukashja. [Transmeton Buhari dhe Muslimi] Ata nuk krkojn rukje prej dikuj pr kto arsye: 1- Pr forcn e mbshtetjes tek Allahu. 2- Pr krenarin q posedojn vetvete, duke mos iu prulur dikujt tjetr ve Allahut subhanehu ue teala. 3- Pr arsye se n kt ekziston t lidhurit me dik tjetr prve Allahut. [Dhe tek Zoti i tyre ata mbshteten] Sikur dikush t thoshte: se kjo sht vetm pr ata q prmenden n kt hadith, t cilt jan ata q nuk krkojn rrukje, nuk mjekohen me kej dhe nuk besojn shenjat ogur zeza dhe se prve ktyre nuk pengohet futja n xhenet pa llogari e pa dnime sipas argumenteve q kan ardhur pr mjekimin dhe lavdrimin edisa ilaceve, si: mjalti, farat e zeza, ka arsye pr kt. Shejh Sulejmani thot: Dije se hadithi nuk argumenton pr lnien e shkaqeve, si mendojn disa injorant, sepse marrja e shkaqeve sht e domosdoshme n natyrn e njeriut. Askush s'mund t shkputet prej tyre. [Kush i mbshtetet Allahut, Ai i mjafton atij] Qllimi sht se ata i ln shtjet e urryera, edhe pse i kan t nevojshme, duke u mbshtetur tek Allahu subhanehu ue teala (pr shembull: krkimi i rukjes dhe i kejit), sidomos i smuri lidhet kur mendon se sht shkak pr shrimin e tij, me fijet e merimangs. Pra marrsi i shkaqeve dhe mjekimi n at form q nuk sht e ndaluar nuk e prish mbshtjen. Lnia e shkaqeve nuk sht e ligjruar nga sheriati.. "Nuk ka zbritur Allahu ndonj smundje vese ka zbritur pr t shrim." Erdhn beduint dhe than: O i Drguari i Allahut, a t mjekohemi? Ai u tha: O Robrit e Allahut! Mjekohuni se Allahu nuk ka zbritur ndonj smundje e t mos i ket vendosur shrimin, prve nj smundjeje t vetme. I than: Cila sht ajo? Tha: Pleqria." [Ahmedi] Pr gjykimin e marrjes s mjekimit ka tri raste: Kush mendon se mjekimi mund t'i bj dobi dhe ekziston mundsia t'i rrezikohet jeta me lnien e tij, mjekimi sht uaxhib (detyr). 1- Kush mendon se mund t'i bj dobi mjekimi, por edhe nse e le dhe nuk ka rrezik pr jetn,marrja sht m e mir.

18 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab 2- Nse barazohen t dyja shtjet, duke mos e ditur a t bn dm apo t sjell dobi, lnia sht m e mir. U ngrit Ukashe ibn Muhsin dhe tha: Lute Allahun t m bj prej tyre. I tha: Ti je prej tyre. M pas u ngrit nj burr tjetr tha: Lute Allahun t m bj edhe mua prej tyre. Ai tha: T parakaloi Ukashja. Profeti salAllahu alejhi ue selem nuk i tha atij jo, porse ia ktheu: T parakaloi ty m kt grad, mirsi, apo shtje Ukashja. Dijetart patn mendime t ndryshme se prse Profeti salAllahu alejhi ue selem i tha atij kto fjal. Disa than se ai ishte munafik dhe nuk deshi t'i prgjigjej me at q ai e urrente. Ndrsa disa t tjer than Profeti salAllahu alejhi ue selem u friksua se mos hapej dera dhe e krkon at edhe ai q s'sht prej tyre. Profeti salAllahu alejhi ue selem iu prgjigj me kt fjali q merret si shembull edhe sot e ksaj dite.

Msimi i 4 Frika prej shirkut

All-llahu n Suren Nisa: 116 thot: Sigurisht q All-llahu nuk e fal shokvnjen ndaj Tij dhe fal ve ksaj at q e dshiron dhe kushdo q i v shok n adhurim All-llahut, vrtet ai e ka humbur tepr larg. [Nisa: 48, 116]. All-llahu kurr nuk e fal shirkun sepse sht padrejtsi, n t drejtn e All-llahut. Ndrsa gjynahet tjera njeriu mund ti veproj i mposhtur nga epshet. Shirku sht tejkalim n t drejtn e All-llahut pa synuar plotsimin e epsheve. Pr kt arsye shirku sht padrejtsia m e madhe q bhet ndaj All-llahut.

Allahu i Madhruar prmend n Kuran se Ibrahimi tha: Dhe m largo mua dhe bijt e mi prej adhurimit t statujave (idhujve). [Sure Ibrahim 35]. Qlimi me bijt e tij jan bijt e tij dhe pasardhsit e tyre All-llahu nga urtsia e Tij nuk ju prgjigj lutjes s tij pr disa prej tyre, ashtu sikurse nuk ju prgjigj lutjes s Pejgamberit salAllahu alejhi ue selem kur ai u lut pr umetin e tij q t mos e bj armiqsin ndrmjet tyre. M largo mua m bj q t qndroj n nj an dhe idhujt n ann tjetr. Ibrahimi i friksohej shirkut edhe pse ishte khalilull-llah (mik i All-llahut) dhe prijs n fen e drejt. Po gjendja jon ather si duhet t jet? Prandaj mos kini siguri prej shirkut dhe hipokrizis! Ai q mendon se sht i sigurt prej hipokrizis sht vetm hipokriti, ndrsa besimtari i friksohet asaj. Ibnu Ebi Mulejke ka thn: Kam arritur 30 prej shokve t Profetit salAllahu alejhi ue selem q t gjith i friksoheshin hipokrizis. Umeri radiAllahu anhu e ka kapur Hudhejfen dhe i ka thn: T lutem pr hir t All-llahut, a m ka prmendur i Drguari i All-llahut me ata q i ka prmendur prej munafikve? Ndrkoh q Umeri ka qen i prgzuar me Xhennet.

Nga Ahmedi transmetohet: "Ai q friksohem m shum pr ju sht shirku i vogl. Kur u pyet pr t, tha: Syefaqsia." Syefaqsia e cila e prish adhurimin ndahet n dy lloje: 1- Kur ajo gjendet n origjinn e adhurimit. Pra ngrihet t bj adhurimin pr

19 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab syefaqsi. N kt rast, adhurimi i tij sht i refuzuar. 2- Ta filloj punn pr hir t All-llahut dhe futet syefaqsia n mes. Edhe kjo ndahet n dy nnlloje: a) Nse e mposht at, kjo nuk e dmton punn (adhurimin). Shembull: Nj burr fillon dhe fal nj rekat, pastaj vijn disa njerz dhe bashkohen me t n rekatin e dyt. Ndjen dika n zemr: si t zgjas rukun, ose sexhden ose t bj sikur qan. Nse e mposht nuk i bn dm sepse ai u prpoq. b) Nse e vazhdon me syefaqsi asgjson punn e tij. N kt pik, vlen t qartsohen dy gjendje. E para: Nse fundi i adhurimit sht i lidhur me fillimin e tij, ather fillimi i mir i tij nuk vlen kur fundi sht i prishur. Kshtu e gjith puna konsiderohet e pavlefshme, si p. sh.: namazi. E dyta: Fillimi i adhurimit t jet i shkputur nga fundit t tij, ku fillimi t vlej edhe fundi sht i prishur. Shembull: Nj burr ka 100.000 lek. Jep sadaka gjysmat pr hir t All-llahut pastaj jep t tjerat pr syefaqsi. T parat i pranohen, t dytat jo.

Nga Ibn Mesudi transmetohet se Profeti salAllahu alejhi ue selem ka thn: Kush vdes duke lutur prve All-llahut dik tjetr, hyn n Zjarr. [Buhariu]. Pra lut me lutjen e adhurimit ose krkimit. Tek lutja e adhurimit futet namazi, agjrimi, Haxhi, etj. Argument sht fjala e All-llahut, Sure Gafir 41: Dhe o njerzit e mi! Si sht kjo? Un ju ftoj n shptim, ndrsa ju m ftoni n Zjarr. Kush ia kushton dikujt nj adhurim ai ka rn kufr, q t nxjerr prej fes, si: t bj ruku pr njeriun, sexhde pr dika duke e madhruar si madhrimin e All-llahut. Pr kt Profeti salAllahu alejhi ue selem ka ndaluar prkuljen e trupit prpara n takime. Kur u pyet pr nj burr q takon vllain e tij a ta prkul trupin prpara tha: Jo. [Transmeton Ahmedi, Ebu Daudi, Nesaiu, Hakimi]. Duaja e krkimit: 1- Kjo nuk sht e gjitha shirk, ajo duhet shtjelluar. Nse krijesa ka mundsi ta plotsoj krkesn, nuk sht shirk, si p. sh.: "m jep t pi uj" pr dik q mundet, "m jep ca lek", etj. 2- Ndrsa t lussh krijesn pr at q nuk mundet t ta jap vetm se All-llahu, ather lutja e tij sht shirk, t nxjerr prej feje. Shembull: T krkoj njeriu rnien e shiut duke besuar se ai njeri sht i fuqishm pr zbritjen e shiut, etj.

Nga Xhabiri transmetohet se Profeti salAllahu alejhi ue selem ka thn: Kush e takon All-llahun duke mos shoqruar me T asjg, futet n Xhennet dhe kush e takon At duke shoqruar me T dika, futet n Zjarr [Muslimi].

Msimi i 5 Ftesa pr n dshmin: "nuk ka t adhuruar me t drejt

prve All-llahut" Nuk plotsohet besimi i muslimanit derisa t ftoj n Teuhid. All-llahu i Madhruar thot n Suren Asr: 1. Pasha kohn. 2. Nuk ka dyshim se njeriu sht n nj humbje t sigurt.

20 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab 3. Me prjashtim t atyre q besuan, bn vepra t mira, porositn njri-tjetrin ti prmbahen t vrtets dhe e kshilluan njri-tjetrin t jen t durueshm. sht e domosdoshme t ftosh n Teuhid, e n t kundrt ai sht i mangt. Nuk ka dyshim, se ai q merr kt rrug e sheh se kjo sht rruga m e mir e nse sht i sinqert n besimin e tij, patjetr duhet t ftoj n t. Ftesa pr n dshmin sht prej plotsimit t Teuhidit, e nuk plotsohet Teuhidi vetm se me t.

All-llahu thot n Suren Jusuf 108: Thuaj: (o ti Muhammed) Kjo sht rruga ime, un ju thrras (ftoj) drejt All-llahut (Njesimit t tij) me dije t sigurt. Un dhe kushdo q m ndjek mua duhet t ftoj n Islam, n njesimin e All-llahut me dije t kulluar si (drita e syrit). Lavdia i qoft All-llahut dhe un nuk jam prej mushrikinve. Pra thuaj, kjo sht rruga ime, rruga me t ciln erdhi Profeti salAllahu alejhi ue selem prej sheriatit me adhurim dhe me ftes pr tek All-llahu. Un ftoj drejt All-llahut. Sepse ftuesit ndahen n dy lloje: 1- Ftues pr tek All-llahu 2- Ftues pr tek t tjetr prve Tij. Ftuesi drejt All-llahut sht i sinqert dhe do q njerzit ti shpjer drejt All-llahut t Madhruar. Ftuesi drejt dikujt tjetr, ndoshta mund t jet ftues drejt vetes s tij. Fton n t vrtetn pr arsye q t madhrohet e t respektohet midis njerzve. Pr kt arsye e gjen at t mrzitur kur njerzit nuk veprojn at q i urdhron t veprojn dhe nuk zemrohet kur ata punojn nj t ndaluar m t madhe sesa ajo, pasi ai nuk urdhron pr lnien e saj. Kush fton drejt All-llahut edhe nse i sheh njerzit q largohen prej tij, nuk i humb shpresat dhe ta ler daven se Profeti salAllahu alejhi ue selem i tha Aliut: Vazhdo me kujdes (pak nga pak) se vall-llahi nse udhzon All-llahu me ty nj person t vetm, sht m mir pr ty sesa nj deve e kuqe. Nse dikush fton drejt All-llahut, le t mrzitet pr shkak se e vrteta nuk pasohet, jo pse nuk po i prgjigjen. Nse ai mrzitet pr kt kuptim, ather ai fton drejt All-llahut, nse i prgjigjet vetm njri, i mjafton edhe nse nuk i prgjigjet asnj, prsri i mjafton. N hadith thuhet: Nj Profet q nuk ishte me t askush. I mjafton atij t ftoj drejt s vrtets, t trheq vrejtje nga e kota e tu sqaroj njerzve se kjo sht e vrtet e kjo sht e kot. Nse do t heshtim t gjith n sqarimin e s vrtets dhe do t pohojm me heshtje t kotn, me kalimin e kohs e vrteta kthehet e kot dhe e kota e vrtet. ..Me dije t sigurt... Pra, kjo dave prmban sinqeritetin dhe dijen, sepse n shumicn e rasteve ajo q e prish daven sht mungesa e sinqeritetit dhe dijes. Nuk sht qllimi ktu me dijen e sigurt vetm njohja e sheriatit, porse prfshihet: njohja e sheriatit, njohja e gjendjes s personit q po fton dhe njohjen e rrugs e cila t on drejt qllimit. Kjo sht urtsia. Pra, t kesh dije t sigurt n gjykimin e sheriatit, t njohsh gjendjen e t ftuarit dhe t njohsh rrugn q t shpie drejt realizimit t daves. Pr kt Profeti salAllahu alejhi ue selem i ka thn Muadhit: Ti po shkon n nj popull q jan ithtar t Librit.... Dikujt krkohet ti flassh butsisht. Dikujt krkohet ti flassh m me forc. Dikush ka dije dhe mundet t paraqes dyshimet. Po ashtu duhet edhe njohja e rrugve pr t joshur t ftuarin. Profeti u dha atyre q donte tu afronte zemrat n luftn e Hunejnit, 100-deve. E gjith kjo ishte prej urtsis. Injoranti nuk vlen pr dave sepse rruga e tij nuk sht rruga e Profetit salAllahu alejhi ue selem. I padituri m shum prish sesa rregullon.

21 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab ..Un dhe kushdo q m ndjek mua... Pra, Un dhe kushdo q m ndjek mua me dije t sigurt, pra n adhurimin tim dhe daven time. Ky ishte varianti i par. Varianti i dyt: Thuaj: Kjo sht rruga ime. Un ftoj drejt All-llahut. Po ashtu dhe kushdo q m ndjek mua fton drejt All-llahut. T gjith ne ftojm me dije t kulluar si drita e syrit. I pastr sht All-llahu nga t metat. Dhe un nuk jam prej mushrikve.

Transmetohet prej Ibn Abbasit se Profeti salAllahu alejhi ue selem kur e drgoi Muadhin pr n Jemen i tha atij: Ti po shkon n nj popull prej ithtarve t Librit. Le t jet e para ka do t ftosh dshmia: nuk ka t adhururar tjetr me t drejt prve All-llahut, kurse n nj transmetim tjetr: Q ta njesojn All-llahun. Nse ata t binden ty n kt, msoju atyre se All-llahu u ka obliguar 5-namaze n do nj dit dhe nat. Nse do t binden pr kt, msoju atyre se All-llahu ka obliguar mbi ta Zekatin q merret prej t pasurve t tyre dhe kthehet tek t varfrit e tyre. Nse ata t binden pr kt tregohu i kujdesshm, mos merr pasurin m t mir t tyre. Friksoju lutjes s t dmtuarit sepse ndrmjet saj dhe All-llahut nuk ka penges.[Buhariu dhe Muslimi] I Drguari i All-llahut e ngarkoi at me cilsin e msuesit, gjykatsit dhe ftuesit, n Rebiul Euuel t vitit 10-Hixhr, s bashku me Ebu Musa El-Eshari. Muadhin e drgoi n Sana dhe zonat rreth saj, kurse Ebu Musn n Aden dhe zonat rreth saj.I urdhroi ata q t bashkoheshin, t bashkpunonin dhe t mos praheshin. T lehtsonin dhe t mos vshtirsonin. T prkujtonin (kshillonin) e t mos largonin. Ti po shkon n nj popull prej ithtarve t Librit Ia tha kt duke e orientuar at. Kjo tregon se Profeti salAllahu alejhi ue selem e njihte gjendjen e njerzve. Ai e njihte gjendjen e njerzve me ann e dy rrugve: 1- Me ann e Shpalljes; 2- Me ann e prvojs. Banort e Jemenit n at koh ishin jehud dhe t krishter. Profeti e lajmroi at pr dy shtje: 1- T ket dije t sigurt pr gjendjen e atyre q do t ftonte. 2- T ishte i prgatitur pr ta, sepse ishin prej ithtarve t Librit e ata kan dije. T jet e para q do ti ftosh ata t jet, Dshmia. Pra, t dshmohet me dije duke e shqiptuar me gjuh sepse ai q dshmon lajmron pr at q di. Nuk mjafton vetm lajmrimi, por duhet patjetr dija, lajmrimi, pranimi, pohimi dhe nnshtrimi. Nse e beson me zemrn, por nuk e thot me gjuhn e tij, shejkhul Islam Ibn Tejmije thot: Ai nuk sht musliman, sipas mendimit t gjith dijetarve (me ixhma). Nuk bn dobi kjo tek All-llahu derisa ta shqiptoj. Profeti i tha xhaxhait t tij Ebu Talibit Thuaj, porse ai nuk e tha. Besonte se nuk ka t adhuruar tjetr me t drejt prve All-llahut e vdiq jobesimtar, sepse nuk e shqiptoi fjaln e dshmis.

Transmetohet prej Sehl ibn Saad se Profeti salAllahu alejhi ue selem ditn e Khajberit, tha: Do tia jap flamurin nesr nj burri q e do All-llahun dhe t Drguarin e tij, dhe e do at All-llahu dhe i Drguari i tij, All-llahu do ta sjell fitoren nga duart e tij. E kaluan natn njerzit duke diskutuar se cilit prej tyre do ti jepej flamuri. Kur

22 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab

zbardhi dita, erdhn tek i Drguari i All-llahut. donjri shpresonte ti jepej flamuri. Pejgamberi tha: Ku sht Ali ibn Ebi Talib? i than se ai vuan nga syt. E solln aty. Profeti pshtyu n syt e tij dhe bri dua pr t dhe u shrua, sikur t mos kishte dhembje. Ia dha flamurin dhe i tha: Vazhdo me kujdes (pak nga pak) derisa t mbrrish n oborret e tyre. Pastaj ftoji ata n Islam dhe lajmroji ata pr obligimet q kan ndaj All-llahut. Uallahi nse All-llahu udhzon me ty qoft edhe nj person t vetm, sht m e mir pr ty se nj deve e kuqe. Si prshkruhet prej hadithit, Aliu ka qen i verbuar nga syt aq sa e kan marr duke e mbajtur pr krahu. U shrua. Kjo ishte prej argumenteve t All-llahut q argumenton forcn e Tij dhe vrtetsin e Profetit salAllahu alejhi ue selem. N kt hadith tregohet se Aliu e donte All-llahun dhe Profetin e tij por edhe All-llahu dhe Profeti i Tij e donin at, saq i Drguari i All-llahut e veoi nga t gjith sahabt. Kjo tregon pr virtytet e prijsit t besimtarve. ... Vazhdo me kujdes deri sa t zbressh n oborret e tyre, pra afr tyre ose rreth tyre. Profeti salAllahu alejhi ue selem thot: Nse ne zbresim n oborret e nj populli, i vjen fundi zullumqarve kjo arrihet nse ne ecim n shembullin e t Drguarit dhe shokve t tij. Por nse udhhiqemi nga ndjenjat e patriotizmit edhe pse mund t hyjm n prehrat e tyre, mundet q t ngrihen e ne t jemi t ultit. Pastaj Profeti salAllahu alejhi ue selem tha: ... ftoji ata n Islam dhe lajmroji ata pr obligimet q kan ndaj All-llahut. pra, mos t mfjaftoj vetm ftesa n Islam, por lajmroji ata pr obligimet derisa t knaqen dhe t'i respektojn ato. Pastaj lajmroi pr shprblimin e madh, nse bhesh sebep q dikush t pranoj Islamin. Shprblimi i ksaj sht m i madh se nj deve e kuqe. E prmend at sepse ajo ishte m e dashur, m e mir, m e shtrenjt tek Arabt. I thot: ... Nse All-llahu udhzon me ty qoft edhe nj person... Pra, nuk i thot nse ti udhzon, sepse ai q udhzon sht All-llahu subhanehu ue teala.

Msimi i 6 Komentimi i Teuhidit dhe i dshmis: Nuk ka t adhuruar

tjetr me t drejt prve All-llahut Teuhidi a nnkupton brjen e dikaje, t vetme, apo besim e saj si t vetme? Mundsia e par prjashtohet kadekorikisht, sepse nuk jemi ne q e bjm All-llahun t vetm, por Ai sht i Vetekzistueshm. Ather nuk mbetet tjetr ve mundsis s dyt: besimi i All-llahut t Vetm.Vrtetsia e Teuhidit sht dshmia se nuk ka t adhuruar tjetr me t drejt prveAllahut. Ky kapitull sht i rndsishm, se pasi folm pr teuhidin, vlern e tij dhe ftimin pr n t sikur nefsi dshiron t qartsohet se kush sht ky teuhid, pr t cilin jan shkruar kta kapituj. Prgjigja sht n kt kapitull, i cili sht komenti i teuhidit.

All-llahu i Madhruar thot: T tillt q kta po lusin (ve Allahut), ata vet krkojn t jen sa m pran Zotit t tyre, shpresojn mshirn e Tij dhe i friksohen ndshkimit t Tij [El-Isra: 57]. Pra, si i lutni ata, kur ata vet jan t nevojshm pr afrim tek All-llahu? Kjo, n t

23 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab vrtet, sht mendjelehtsi. N kt futen t gjith ata q u drejtohet lutja. Isai i biri i Merjemes, Uzejri dhe melaiket, etj, ndrsa pemt e gurt nuk futen n ajet. Kto t cilt ju pretendoni se jan t afrmit (eulijat) prve All-llahut, ata nuk posedojn largimin e s keqes e as ndryshimin e saj, sepse vet ata krkojn afrim tek Zoti i tyre. Secili prej tyre do t donte t jet m i afrti. All-llahu subhanehu ue teala thot: Ai e ndrfut natn te dita dhe ditn te nata Ai ka nnshtruar diellin dhe hnn, secili duke ndjekur rrugn e vet pr nj afat t prcaktuar. I till sht All-llahu Zoti juaj. I Tij sht Mbizotrimi. E ata t cilt ju i lutni e u thrrisni, n vend t Tij nuk kan asnj grimc fuqi (kitmir-lvozhg e holl q mbshtjell farn e hurms). Nse ju i luteni dhe u thrrisni atyre, ata nuk e dgjojn thirrjen tuaj, por edhe sikur ta dgjonin, ata nuk mund tju prgjigjen juve (pr krkesn tuaj) dhe Ditn e Kijametit do t mohojn adhurimin tuaj ndaj tyre. Dhe askush nuk mund t t njoftoj ty (O Muhammed) si Ai i Cili sht i Mirnjohuri, i Gjithdituri i do gjje [Fatir: 13-14].

Thot All-llahu n Kuran: Dhe (kujto) kur Ibrahimi i tha babait dhe popullit t tij: Me t vrtet q un jam i distancuar nga ajo q ju adhuroni, n vend t Atij. (Un adhuroj) vetm At (All-llahun) i Cili m krijoi dhe padyshim q Ai do t m udhzoj mua. [Zukhruf: 26-27]. Ibrahimi ka qen i fort n besimin e All-llahut. Ai e tha kt duke njoftuar babain e tij, Azerin dhe popullin e tij. (Me t vrtet un jam i distancuar nga ajo q ju adhuroni) prej adhurimit, si: nnshtrimi, prulshmria, etj. Nj pjes e popullit t tij adhuronin idhujt, disa diellin, hnn, yjet. Un adhuroj vetm at q m krijoi mua Ktu kemi bashkim ndrmjet mohimit dhe pohimit: mohimin e asaj q adhuronin kur ai tha Me t vrtet q jam i distancuar nga ajo q ju adhuroni. Dhe pohimin kur tha: Un adhuroj vetm at q m krijoi mua. Kjo argumenton se Teuhidi plotsohet vetm me mohimin e gjithkaje prve All-llahut dhe me besimin n All-llahun e vetm. Kush i mohon tagutt dhe beson All-llahun, ai sht kapur n lidhjet m t forta. Ka shum vende ku njerzit falen, agjrojn dhe prsri shkojn tek varrezat e u bjn sexhde dhe ruku atyre. Ata jan kufar (mohues), nuk jan njesues dhe nuk pranohet prej tyre asnj pun. N fjaln e Ibrahimit: ... prve Atij q m krijoi mua nuk tha prve All-llahut. N kt ka 2-dobi: 1- Tu tregoj arsyen e njesimit t All-llahut n adhurim, ashtu sikurse sht i Vetm n krijim duhet t njsohet edhe n adhurim. 2- Tu trogoj pavlefshmrin e adhurimit t idhujve, sepse ata, idhujt, nuk jan krijusit tuaj. Prej ajetit prfitohet se nuk arrihet Teuhidi me adhurimin e dikujt tjetr bashk me All-llahun. Duhet patjetr q adhurimi t jet vetm pr All-llahun. Njerzit, n kt pozicion, jan ndar n tre grupe: 1- E adhurojn All-llahun t vetm. 2- Adhurojn dik tjetr ve All-llahut. 3- Adhurojn All-llahun dhe dik tjetr.

All-llahu thot n Suren Teubeh 31: Ata i morn rabint dhe murgjit e tyre si zotra n vend t All-llahut, (morn pr Zot t tyre) edhe Mesihun t birin e Merjemes, ndrkoh q ata qen t urdhruar

24 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab

(n Teurat, Inxhil) t mos adhurojn knd tjetr, por vetm nj Ilah (t adhuruar). Askush nuk meriton dhe nuk ka t drejt t adhurohet pos Tij. I Lavdishm, i Lartsuar qoft Ai nga ajo q i mveshin ifutt dhe kristiant i bn priftrinjt (dijetart e tyre) zota prve All-llahut, sepse ata zbatonin urdhrat e tyre n kundrshtim me urdhrin e All-llahut. I bn murgjrit zota, eulija, duke i adhuruar ata prve All-llahut.

All-llahu thot n Suren Bekareh 165: Dhe ka prej njerzve t cilt zgjedhin (pr adhurim) t tjer prve All-llahut si shok, t barabart, me All-llahun. Ata i duan kta, t adhuruar t tjer si All-llahun, por ata q besojn e duan All-llahun m shum (se gjithka tjetr)... Ata i duan kta t adhuruar t tjer si All-llahun... E bjn dashurin e idhujve t barabart me dashurin e All-llahut. N zemrat e tyre gjendet dashuria pr All-llahun dhe dashuria pr idhujt. Ata t cilt besuan e duan All-llahun m shum Besimtart e duan All-llahun m shum sesa dashuria e tyre pr idhujt e tyre. Dashuria e besimtarit sht e pandryshuar qoft n vshtirsi apo n bollk. Kurse dashuria e mushrikve, pr idhujt e tyre, dobsohet kur ata i kap e keqja. Mendo gjendjen e atij q do dik tjetr prve All-llahut m shum se All-llahun, ose do dik dhe nuk e do All-llahun. Kjo sht m e poshtr dhe m e madhe. Kjo gj sht prezente tek disa q i thon vetes musliman. Ata i duan eulijat e tyre m shum sesa All-llahun. Nse i thuhet betohu pr All-llahun, betohet qoft i sinqert apo n gnjeshtr. E nse i thuhet, betohu pr eulijaun nuk betohet ve n t vrtet. Shum prej tyre, vijn Mek e Medineh dhe besojn se vizita e varrit t Profetit sht m e rndsishme se vizita e Kabes. Kjo ndodh sepse ata gjejn vetvetet e tyre dashuri pr Profetin si dashuria e All-llahut ose edhe m t madhe. Kjo sht shirk. All-llahu e di se ne e duam Profetin vese pr hir t dashuris s All-llahut t Madhruar. Nuk e duam at sepse ai sht Muhammedi djali i Abdull-llahit, por sepse sht i Drguari i All-llahut. Kshtu q ne e duam at nga dashuria e All-llahut. N kt ajet ka nj sprov t madhe pr shum prej zemrave t muslimanve sot, t cilt barazojn dik apo dika me All-llahun n dashuri. Ka njerz q shoqruan me All-llahun dik apo dika tjetr jo n formn e adhurimit t sheriatit, porse n formn e adhurimit t prmendur n hadith (dshtoi robi i dinarit....). Ajo sht dashuri e valuts e thesarit dhe e veshjeve. Ka prej njerzve q nse u kontrollon zemrat e tyre, do ti gjesh t mbushura me dashurin e prjetimit t ksaj bote. Dhe nse vjen n xhami, zemra e tij sht e preokupuar n namaz me shtjet e ksaj bote. Ky sht nj lloj adhurimi, n t vrtet. Njeriu, nse do ti krkoj llogari vetes s tij prse sht i krijuar, do ta kuptoj se sht krijuar pr adhurimin e All-llahut, pr botn tjetr e jo pr kt. Kjo sht bota kalimtare ku do t kaloj njeriu prej saj n tjetrn. Bota pr t ciln sht krijuar dhe s cils duhet ti jepet rndsi sht Ahireti. Sa mir do t ishte sikur njeriu, nj dit prej ditsh t mendonte se: far kam punuar..., sa m ka mbetur n kt bot pr t jetuar..., far kam fituar? Ditt kalojn e un nuk e di a e kam shtuar afrimin tek All-llahu apo e kam shtuar largimin prej Tij. A i llogarisim vetet tona pr kt shtje? Patjetr duhet q do njeri i menur t ket n synim gjn m t rndsishme. Ne tani po krkojm dijen q t afrohemi tek All-llahu me krkimin e saj. A jemi ne

25 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab q sa her msojm dika e praktikojm? Nse msuam nj shtje a i ftojm njerzit e All-llahut n t? Kjo shtje ka nevoj pr llogari. Pr kt nxnsi i dijes ka nj zekat m t rndsishm se zekati i pasuris. Ai duhet t punoj, t lviz, e t prhap dijen n ymetin Islam e n t kundrtn sht shmangur prej sheriatit t All-llahut. Ibnul Kajim thot: T gjitha shtjet realizohen n saj t dashuris. Ti p. sh.. nuk lviz pr dika pa e dashur at. Aq sa edhe kafshatn ti nuk e ha nse nuk e do. Pr kt thuhet: t gjitha lvizjet jan ndrtuar mbi dashurin. Dashuria sht themeli i puns. T shoqruarit n dashuri sht t shoqruarit n All-llahun. Llojet e dashuris: 1- Dashuria pr All-llahun (pr hir t All-llahut). Kjo nuk sht n kundrshtim me Teuhidin, madje sht prej plotsimit t tij.: Dashuria pr All-llahun dhe urrejtja pr All-llahun sht lidhja m e fort e besimit. Dashuria pr All-llahun sht ta duash kt gj sepse e do at All-llahu, qoft person ose pun. Kjo sht prej plotsimit t Teuhidit. 2- Dahuria e natyrshme, t cils nuk i jep prparsi personi mbi dashurin e All-llahut. Kjo nuk e kundrshton dashurin e All-llahut; si dashuria e bashkshortes, djalit, e pasuris. Profeti kur sht pyetur Kush sht m i dashuri i njerzve tek ti. Tha: Aishja. Iu tha: Po nga burrat? Babai i saj (Ebu Bekr es-Siddik). Prej ksaj sht edhe dashuria e ushqimit dhe e veshjes. 3- Dashuria bashk me All-llahun. Kjo e kundrshton dashurin e All-llahut, sepse do dika tjetr si do All-llahun ose edhe m shum. Nse tek ky person prballet dashuria e All-llahut me dashurin e dikujt tjetr, i jep prparsi dashuris s dikujt tjetr, kjo kur e bn kt dashuri t barabart me t Allahut duke i dhn prparsi mbi at t Allahut ose e barazon at me t. Shihet, prej ajetit, se All-llahu i ka br, ata q e barazuan dashurin e All-llahut me dashurin e dikujt tjetr, mushrik.

N nj hadith sahih Profeti salAllahu alejhi ue selem ka thn: Kush thot LA ILAHE IL-L ALL-LLAH dhe mohon n at q adhurohet prve All-llahut, i mbrohet pasuria dhe gjaku i tij. Kurse llogaria e tij sht tek All-llahu. [Muslimi]

Msimi 7 Mbajtja e byzylykve dhe fijeve etj, pr largimin e t keqes

ose pr pengimin e saj sht prej shirkut Shirku sht term i prgjithshm q prfshin shirkun e madh dhe at t vogl. Vnia e ktyre gjrave mund t jet shirk i vogl ose mund t jet shirk i madh, sipas besimit t personit q e v. Veshja e ktyre sht prej shirkut sepse do kush q i pohon All-llahut nj shkak, q Ai nuk e ka br as shkak fetar dhe as shkak t qensishm, ka br shirk. P. sh.. leximi i Fatihas sht shkak fetar pr shrim. Pirja e Ilait pr pastrimin e barkut sht shkak i qensishm i prcaktuar nga prvoja. Njerzit n marrjen e shkaqeve ndahen n tri grupe: 1- Mohuesit e shkaqeve: Ata mohojn Menurin dhe Urtsin e All-llahut, si: Xhebrijet dhe Esharit. 2- Tejkaluesit n shkaqe: Derisa e bjn edhe at q nuk sht shkak, shkak. Kta jan ata q merren me prralla prej sufistve, etj.

26 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab 3- Ata q pranojn shkaqet dhe ndikimin e tyre, duke pohuar vetm ato q i ka prcaktuar All-llahu dhe i Drguari i Tij si shkaqe fetare apo t qensishme. Nuk ka dyshim se kta jan ata t cilt e besuan All-llahun, me besim t vrtet, dhe besuan n Menurin dhe Urtsin e Tij, duke i lidhur shkaqet me efektet e tyre dhe arsyet me arsyetimet e tyre. Kjo sht prej menuris s plot.

Mbajtja e byzylykut apo t dikaje t ngjashme me t Nse personi q e v at beson se ajo ndikon vet pa ndikimin e All-llahut t Madhruar ai sht mushrik q rn shirkun e madh n Teuhidin Rububije, sepse ai beson se bashk me All-llahun sht edhe nj krijues tjetr. Nse beson se ato jan shkaqe dhe nuk ndikojn vet, ai sht mushrik q ka rn shuirkun e vogl, sepse beson pr shkaqe ato q Allahu nuk i ka br t tilla. Rruga e dijes pr t njohur dika se a sht shkak, sht nprmjet rrugs s sheriatit, nprmjet Kuranit, ose nprmjet rrugs s prcaktuar(gjrave t krijuara q jan provuar se japin efekt). Kur provojm dika, nuk e shohim se a sht e dobishme n dhimbje apo smundje por duhet t jet ndikimi i saj i dukshm dhe i drejtprdrejt. P. sh.. si sht prdorimi i kejit (gjegjes), me at prmirsohesh. Ky sht nj shkak i qart. E sqaruam kt gj q t mos thot dikush se un e kam provuar kt dhe m ka br dobi duke mos qen drejtprsdrejti si p. sh.: vendos rrath dhe mendon se ato jan t dobishme. Ndoshta mund ti bj dobi, sepse optimizmi vetjak pr dika sht i qart (n ndikim). Mundet q dikush i lexon nj t smuri porse ai nuk qetsohet. I vjen atij nj person tjetr q ai beson se leximi i tij sht i dobishm dhe i lexon t njejtat gjra, ai qetsohet dhe ndjen lehtsimin e dhimbjes. Po kshtu, edhe ata q veshin rrath, lidhin fije peri etj edhe ndoshta ndjejn lehtsim duke pasur besim n dobin e tyre. Lehtsimi i dhimbjes pr at q beson n dobin e rrethit vjen prej ndjenjave vetjake. Ndjenjat vetjake nuk jan shkak i ligjruar pr ti pohuar ne si shkaqe. Po ashtu edhe inspirimi nuk sht shkak pr ligjrim.

All-llahu i Madhruar thot: M thoni pra, gjrat q ju i lutni n vend t All-llahut, -Nse All-llahu do t donte t m bnte mua ndonj t keqe, a do t mundeshin ata ta largonin t keqen e Tij... [Ez-Zumer: 38]. All-llahu i Lartsuar nse do t donte ti bnte ndonj robi t tij ndonj t keqe, askush nuk mund ta largoj at t keqe. Nse do t donte ndonj t mir, askush nuk mund ta pengonte at. Kur idhujt e mushrikve as nuk e largonin t keqen as nuk mund ta pengonin t mirn, ather pse ti adhuroni! Kishte prej tyre q e bnte Zotin e tij me hurma, kur e merrte uria i thoshte m ushqe mua, ai nuk prgjigjej kurse ky fillonte ta hante idhullin e tij.

Prej Imran ibn Husejn transmetohet se Profeti salAllahu alejhi ue selem ka par nj burr me nj rreth bakri n dorn e tij. I tha: far sht kjo?" Tha: sht pr t kaluar dobsin. I tha: Hiqe at sepse ajo nuk t shton vetm se dobsi. Nse vdes duke e mbajtur at, ti nuk shpton kurr. [Ahmedi me sened Hasen]. Ky burr e kishte vn rrethin prej bakri pr t larguar t keqen ose pr ta penguar at.

27 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab N kt Hadith ka disa dobi: 1- Ai person q do t ndryshoj t keqen duhet t pyes fillimisht pr gjendjen, sepse ndoshta ai mendon pr keq pr dika q nuk sht e keqe. Argumenti sht kur Profeti i tha: far sht kjo?. 2- Obligimi i largimit t s keqes si me fjaln e Profetit: ...Hiqe at... e urdhroi at me heqjen e saj sepse vnia e asaj ishte e keqe dhe e prforcoi at me fjaln e tij: ... Ajo nuk t shton vetm se dobsi, pra dobsim n vetvete, sepse njeriu nse e lidh veten e tij me kto shtje dhe mbshtetet tek ato e harron mbshtetjen tek All-llahu i Lartsuar. Ndoshta i shton dobsi edhe n trup, sepse pesimizmi i vetes ka ndikim t madh n dobsin e njeriut. Nganjher i bhet vesves njeriut t shndosh se sht i smur dhe smuret. Ndonjher e harron i smuri smundjen e tij duke qen i smur dhe bhet i shndosh. 3- Shkaqet q nuk jan t prcaktuara nga Sheriati apo me an t provave, njeriu nuk prfiton prej tyre. 4- T vnit e rrathve e t ngjashme me ta, pr pengimin e t keqes ose largimin e saj jan prej shirkut. Argument pr kt sht fjala e Profetit salAllahu alejhi ue selem: ... Nse vdes duke e mbajtur at nuk shpton kurr. Mohimi i shptimit sht argument pr dshtim e humbje. 5- Punt vlersohen sipas prfundimin t tyre. N baz t fjals s Profetit salAllahu alejhi ue selem: ... Nse ti vdes duke e mbajtur kt... E msoi ai se nse e heq para vdekjes, nuk do ti bj dm, sepse njeriu nse pendohet para se t vdes sht si ai q nuk ka gjynahe.

Transmetohet prej Ukbeh Ibn Amr se Profeti salAllahu alejhi ue selem ka thn: Kush (var) mban shkresa, mos ia plotsoft All-llahu dshirn. Kush mban (var) gur (guacka) mos i lnt All-llahu asnj t mir [Ahmedi]. Kush (var) mban shkresat vetm se ka br shirk [Ahmedi]. Kush i mban (i var shkresat) pra i ka var ato duke e lidhur zemrn e tij me to n krkimin e t mirs ose n largimin e t keqes. Mundhiri thot: Rruazat q ata i varnin dhe mendonin se ato largonin prej tyre rreziqet, ka qn injoranc dhe humbje. Nuk ka pengues dhe largues t s keqes prve All-llahut t Lartsuar.

Transmetohet prej Ibn Hatim prej Hudhejfes se ai ka par nj burr q kishte n dorn e tij nj fije peri. E pyeti pse e mban? Ai tha: Prej temperaturs. Ia preu dhe lexoi Fjaln e All-llahut: Dhe shumica nuk besojn All-llahun vese duke i bashkuar Atij shok e ortak t barabart me T. [Jusuf: 106] Transmeton Uekiu prej Hudhejfes se ai ka shkuar tek nj person i smur q ta vizitoj. I ka prekur nj pjes t trupit dhe i ka par nj fije peri. I ka thn: far sht kjo? I sht prgjigjur: sht dika q m sht lexuar mua n t. Ia preu at dhe i tha: Nse vdes duke e mbajtur kt, nuk ta fal namazin e xhenazes

Msimi 8

28 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab

Argumentet q transmetohen pr rukjet dhe shkresat

N hadith t sakt prmendet se Ebi Beshir El Ensarij ka qen bashk me Profetin n disa udhtime t tij. Profeti ka drguar nj person q t mos lr varg (varse) n qafat e deveve pa i prer. [Buhariu, Muslimi] Ata besonin se kjo e largon syrin e keq. Ky sht nj besim i prishur, sepse sht nj mbshtetje n at q nuk sht sebeb. Theksuam n msimin e shkuar se: kush e merr si shkak at q nuk sht shkak i ligjruar nga sheriati dhe as i perseptueshm ka br shirk. Por nse kto vargje prdoren si frer, kapistr, kjo sht e lejuar. Njerzit i bnin kto vargje prej leshi ose materiali tjetr pr t trhequr bagtit kur ata nuk besojn besim t kot n t, nuk ka as gj t keqe. E njjta gj sht edhe ajo q bjn njerzit sot q vn majmunpr makina ose vn patkonj mbi dyer ose kallinj gruri. T gjitha kto jan prej injorancs dhe jan t ndaluara. Ndoshta arrin deri n shirkun e madh nse beson se kto vargje, vrtet, e largojn t keqen. Prmendet deveja n hadith sepse kjo ishte m e prhapur tek ata.

Transmetohet prej Ibn Mesudit se ka thn: E dgjova t Drguarin e All-llahut salAllahu alejhi ue selem t thot: Me t vrtet rukjet (leximet) q nuk jan t transmetuara prej sheriatit, shkresat dhe magjia n afrimin e bashkshortve jan shirk [Ebu Daudi, Ahmedi]. Zejnebja, gruaja e Abdull-llah Ibn Mesudit thot: Abdull-llahi pa n qafn time nj fije dhe tha: far sht kjo? I thash: sht nj fije q m sht lexuar mua n t. Tregon Zejnebja se e kapi at Abdull-llahi dhe e kputi, pastaj tha: Ju, familja e Abdull-llahit jeni t panevojshm pr shirkun. E kam dgjuar Profetin salAllahu alejhi ue selem t thot: Me t vrtet rukjet, shkresat dhe magjia n afrimin e bashkshortve jan shirk. I thash: kam patur dhimbje n sy. Shkoja tek nj jehud, kur ai m lexonte, syri pushonte. Abdull-llahi tha: Ajo sht puna e shejtanit, ai e grvishte at me dorn e tij. T mjaftonte ty t thoshe sikur thoshte Profeti salAllahu alejhi ue selem: Idh-habil-bas Rabben-nasi ue shfi Entesh-shaafi. La shifaae il-laa shifaauke shifaaen laa jugaadiruhu sekama O Zot i gjith njerzve, largoje dhimbjen, shroje, sepse Ti je shrues dhe nuk ka shrim ve asaj q Ti shron, shrim q smundja nuk i rikthehet. Rukja q prmendet n hadith sht pr ato q nuk jan t sheriatit dhe prmbajn shirk: Shkresat, hajmalit. Dika q ua varin fmijve pr ti mbrojtur nga syri i keq. Ato jan shirk sepse All-llahu nuk i ka br ato shkak pr tu mbrojtur nga syri i keq. A lejohet q nj person ta vesh fmijn e tij me rroba t vjetra nga frika e syrit t keq? Mesa duket kjo sht e lejuar, sepse ai nuk po vepron dika, por ka ln dika, pra zbukurimin. Ibnul Kajjim thot tek libri Zadul Mead se Uthmani ka par nj fmij t bukur dhe tha: Lyejeni me t zez gropn q formohet n faqe nga e qeshura. N lidhje me shkrimet, q prmbajn pjes nga Kurani, t mbshtjellura me lkur dhe q u varen fmijve apo edhe t rriturve, ka dy mendime: Nga pamja e hadithit shihen se ato jan t ndaluara. Kjo pr arsye se disa e shkruajn Kuranin me shkronja t vogla n flet t vogla dhe e vendosin n kuti t vogl, pastaj e marrin dhe ia vendosin fmijs n qaf. N radh t par kjo sht dika e sajuar por mbi t gjitha sht nnmim i Kuranit, sepse fmija mund ta pikoj at me jarg, ose mund ta ndot me papastrti, mund t futet me t n banjo apo vende t tjera t pista. T gjith kto jannmim pr Kuranin. Magjia pr

29 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab afrimin e bashkshortve, sht dika q ia varin bashkshortve duke pretenduar se ajo afron bashkshorten tek burri i saj dhe anasjelltas. Kjo sht shirk sepse nuk sht as shkak i ligjruar as shkak i prcaktuar pr dashuri. Po unaza e martess a bn pjes n to ? Ajo sht nj unaz q blihet me rastin e martess dhe e vendos n dor burri. Nse ai e heq, gruaja thot se ai nuk m do m, duke besuar dobin apo dmin e saj; ose mbajtja e unazs prej burrit tregon nj lidhje t fort e t qndrueshme dhe e kundrta me t kundrtn. Kur sht kjo pr qllim, ather ajo sht shirk i vogl, nse nuk sht kjo pr qllim megjithse kjo sht dika e largt- gjithashtu n t ka prngjasim me t krishtert. Fjala e Profetit ... jan shirk. A sht shirk i madh apo i vogl? Kjo sht sipas asaj q ka pr qllim njeriu. Nse beson se gjithka sht prej All-llahut, vese sht sebep, ather sht shirk i vogl. Nse e beson se ajo ndikon me veten e saj, ather sht shirk i madh.

Transmeton prej Abdull-llah Ibn Ukejm duke e bazuar tek Profeti salAllahu alejhi ue selem: Kush mbshtetet n dika lihet n mbshtetjen e asaj [Ahmedi, Tirmidhiu]. Kush mbshtetet n dika... Pra mbshtetet tek ajo, e bn at preokupimin m t madh dhe krejt dijen e tij, e lidh shpresn dhe largimin e friks s tij, me t. Ndrsa kush i mbshtetet All-llahut, i ka lidhur dshirat dhe shpresat e tij me T dhe i friksohet vetm Atij. All-llahu i Lartsuar thot: Kush i mbshtetet All-llahut, Ai i mjafton Atij [Et-Talak: 3]. Pr kt arsye, duaja e Profetit dhe e shokve t tij n vshtirsi e fatkeqsi ka qen: Hasbun-All-llahu ue niamel uekil Vetm All-llahu na mjafton neve dhe pr ne Ai sht Rregulluesi m i mir i punve. Kt fjal e ka thn Ibrahimin (alejhis-selam) kur e hodhn n zjarr, e ka thn Profeti salAllahu alejhi ue selem dhe shokt e tij kur hipokritt u than: Vrtet populli pagan ka grumbulluar kundr jush (nj ushtri t madhe) por kjo me t vrtet vetm ua shtoi besimin dhe than: Hasbun-All-llahu ue niamel uekil.

Llojet e mbshtetjes jo n All-llahun 1- Bie ndesh me Teuhidin duke e asgjesuar prej origjins s tij. Ajo sht t mbshtetet n dika q ska ndikim. Mbshtetet tek ajo plotsisht duke ia kthyer shpinn All-llahut si: t mbshteturit e adhuruesve t varreve me ata q jan varre d.m.th. kur i bie ndonj fatkeqsi thon: O filan m shpto. Kjo nuk ka dyshim se sht shirk i madh e t nxjerr nga feja. 2- Bie ndesh me plotsimin e Teuhidit. Kjo sht t mbshteturit n shkakun e ligjruar nga sheriati duke u larguar nga Krijuesi i shkakut, nga All-llahu i Lartsuar. Kjo sht shirk i vogl sepse ky shkak sht ligjruar prej All-llahut, por ai e ka ln mbshtetjen tek All-llahu. 3- Mbshtetet tek shkaku thjesht si shkak me mbshtetjen burimore tek All-llahu. Beson se ky shkak sht prej All-llahut dhe All-llahu nse do e asgjeson ndikimin e tij nse do e l. Ky lloj nuk bie ndesh me Teuhidin, as n plotsim e as n origjin. Edhe pse ka shkaqe t sakta t ligjruara n sheriat, njeriu nuk duhet ta mbshtes veten e tij n to, por t mbshtetet tek All-llahu. Puntori q zemrn e tij e lidh me rrogn duke e larguar besimin nga Krijuesi i shkaqeve, sht nj lloj prej shirkut. Nse beson se rroga sht shkak dhe krijuesi i shkakut sht All-llahu i Lartsuar dhe mbshtetet n All-llahun e Lartsuar, duke e ndjer se rroga sht nj shkak, kjo nuk e kundrshton Teuhidin. Profeti salAllahu alejhi ue selem merrte shkaqet duke

30 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab u mbshtetur n Krijuesin e shkaqeve, n All-llahun. Mbshtetja n nj shkak, q nuk ka ndikim fare, si ai q mbshtetet n t vdekurin pr t prfituar furnizim, ose pr t lehtsuar shtjen dhe pr t larguar t keqen, sht shirk i madh. Nse ajo q sht varur, sht pjes prej Kuranit, disa selef jan ndar n dy grupe. Nj grup e kan pranuar kt si nj nga metodat pr shrim. Ndrsa grupi tjetr e ndalon kt metod, sepse shrimi me an t Kuranit ka ardhur n form t caktuar, prmes leximit t tij.

Kushtet e leximit t rukjes

1- T mos besoj se ajo n vetvete bn dobi, pa All-llahun. Nse besohet se ajo n vetvete bn dobi, pa All-llahun, ajo sht haram, sepse sht shirk. Por t besohet se ajo sht shkak q bn dobi ve me lejen e All-llahut. 2- T mos jet prej atyre q bie n kundrshtim me sheriatin si: t prmbaj lutje t drejtuar dikujt tjetr ve All-llahut, ose t krkoj ndihm prej xhindve.Raste t tilla jan haram. 3- T jet e kuptueshme, e njohur. Nse sht e pakuptueshme dhe me batakillqe nuk lejohet.

Transmeton Ahmedi prej Ruuejfiu se ka thn: I Drguari i All-llahut salAllahu alejhi ue selem m ka thn: O Ruajfi, ndoshta do t kesh jet t gjat. Lajmroji njerzit se ai i cili e lidh mjekrn e tij ose vendos varse (pr tu mbrojtur nga syri) ose pastrohet (pas kryerjes s nevojs) me bajga t kafshve ose me kocka, Muhammedi sht i distancuar prej tij ... Ai i cili e lidh mjekrn e tij... Mjekra tek arabt nuk pritej e as nuk rruhej ashtu sikur sht edhe sunneti. Ata i lidhnin mjekrat e tyre pr disa shkaqe. 1- Pr mburrje dhe madhshti. Kishte prej tyre q e lidhte mjekrn, duke e kapur nga t gjitha ant, ose e lidhte n mes. E bnte kt pr tu njohur si i madh dhe se ishte prijsi i popullit. 2- Nga frika prej syrit t keq. Sepse, nse ishte e bukur, kur ta lidhte bhej e shmtuar. E kush e bn kt, Profeti salAllahu alejhi ue selem sht i distancuar prej tij. Vendos varse (pr tu mbrojtur nga syri). Ajo ishte fije nervi q merret prej deles dhe bhet varse. E prdornin at pr ta vendosur n qafat e deveve, kuajve ose n qafat e tyre. Pretendojn se ajo largon dmtimin prej syrit t keq. Kjo sht prej shirkut. Ose bn pastrimin (pas kryerjes s nevojs) me bajgat e kafshve. Profeti sht i distancuar prej tij sepse ato jan ushqim pr kafsht e xhindve. Ose kockat. Ato jan ushqim i xhindve. Muhammedi sht i distancuar prej tij. do gjynah, q shoqrohet me distancimin e Profetit prej vepruesit t tij, sht prej gjynaheve t mdha.

Transmeton Seid Ibn Xhubejr se ka thn: Kush heq prej nj njeriu nj shkres (hajmali) sht sikur ka liruar nj skllav [Transmeton Uekiu]. Krahasimi, ndrmjet heqjes s shkress (hajmalis) dhe lirimit t nj skllavi, bhet

31 | Kitabu -Teuhid Shejh Muhamed ibn Abdul-Vehab pr arsye se ai kur e heq shkresn prej nj njeriu, sht sikur ai e ka liruar at prej shirkut dhe e ka ndaluar prej zjarrit. Heqja e saj duhet t bhet n mnyrn m t mir, pasi vrazhdsia t on n armiqsi dhe prarje, vetm nse ndryshuesi i s keqes sht me pozit. Ai ka t drejt t'ia heq menjher.

Transmetohet prej Ibrahimit se ka thn: "I urrenin t gjitha shkresat, prej Kuranit ose jo prej Kuranit". Ky ishte mendimi i ibn Mesudit dhe shokve t tij q kishin t njjtin mendim me t. Fjala e tij shkresat. Ato t cilat varen mbi t smurin ose t shndoshin, qofshin prej Kuranit ose jo, pr shrim ose pr tu mbrojtur nga syri i keq; edhe ato q varen tek kafsht. N kt koh Kurani varet jo pr shrim, por pr t sjell mbarsi dhe pr bukuri, si varset e floririt, ose varset n t cilat jan t shkruara emrat e All-llahut t Lartsuar, ajeti Kursijj ose Kurani i plot. T gjitha kto jan bidat. Kurani nuk ka zbritur pr tu shruar me kt form porse krkohet shrim me t, n at form q sht e ligjruar nga sheriati.

Msimi i 9 Gjykimi i sherjatit pr krkimin e bereqetit prej ndonj

peme, guri, etj. Bereqet sht shumimi i t mirs dhe prqndrimi i saj. Et-Tebrk sht krkimi i bereqetit. Krkimi i bereqetit nuk mund t jet vetm se n dy mnyra: 1- Krkimi i bereqetit n mnyr t njohur dhe t ligjruar prej sheriatit, si Kurani. All-llahu thot: (Ky sht) nj libr (Kuran) gjith bekime e mirsi, t cilin Ne ta zbritm ty [Sad: 29]. Prej bereqetit t tij sht se kush punon me t, arrin fitore. Ka shptuar All-llahu me t njerz t shumt prej shirkut. Prej bereqetit t tij sht: Nj shkronj e vetme shprblehet me 10-t t mira, e t tjera prej begative t tij t shumta. 2- T bhet me nj shtje konkrete e t njohur, si: dija, duaja, etj. Ky burr krkon bereqet me dijen e tij dhe ftesn e tij drejt s mirs. Ky sht bereqet, sepse ne arritm prej tij t mira t shumta, prej ksaj sht optimizmi. Profeti e plqente optimizmin Krkimi i bereqetit t ligjruar sht disa llojesh: 1- Ka disa thnje, veprime dhe forma q nse muslimani i vepron ato duke krkuar t mirn, bereqetin duke ndjekur sunnetin, ather ai do t arrij at ka