KOMUNIKACJA

INTERPERSONALNA Higiena stomatologiczna

Dr n. med. Aleksandra Rutkowska

Plan na dziś

• Regulamin przedmiotu „Komunikacja Interpersonalna”

• Teoria cz. I. Wprowadzenie do tematu komunikacji: podstawy komunikacji,

style i bariery w komunikowaniu się

• Ćwiczenie – praca w grupach: w jaki sposób teoria komunikacji może być przydatna

w relacji z pacjentem stomatologicznym?

• Jakie są zadania higienisty w relacji z pacjentem?

• Teoria cz. II. Komunikacja werbalna i niewerbalna

• Ćwiczenie- praca w parach, w jaki sposób komunikacja werbalna i niewerbalna może

być przydatna w relacji z pacjentem stomatologicznym?

• Teoria III. Prawa pacjenta

• Podsumowanie

Teoria cz. I

Wprowadzenie do tematu komunikacji

• Komunikacja to wzajemne przekazywanie

informacji pomiędzy jej uczestnikami (nadawca – kanał/kod – odbiorca)

• bariery w komunikacji

• Przekaz informacji może być zakłócony poprzez różnice w wiedzy, postawie, motywacji, emocjach, a także używanie różnego języka komunikacji.

• Istnieje komunikacja werbalna i niewerbalna,

• Badania pokazują, że 55% informacji odbieranych jest z mimiki nadawcy, 38% z tonu jego głosu, a zaledwie 7% ze słów używanych do przekazania informacji

• Komunikat jaki chcemy przekazać musi być zatem spójny werbalnie i niewerbalnie (!)

• Cechy prawidłowego komunikatu to: jasność (używanie prostego słownictwa) zwięzłość (skracanie wypowiedzi), empatia ( wczuwanie się w rolę rozmówcy, jego nastawienie, oczekiwania, obawy i nadzieje)

4 style komunikacji

STYL AGRESYWNY

• Osoby o stylu agresywnym, wyrażają swoje potrzeby i opinie bez względu na uczucia i

prawa innych. Podnoszą głos, przeklinają, krytykują, obwiniają, grożą, są nieuprzejmi,

nie słuchają, przerywają, używają zdań „ty” zamiast „ja”.

• Mowa ciała często odzwierciedla ich mowę, będą próbować cię zdominować,

zastraszyć, robić groźne miny, stać zbyt blisko, zaciskać pięści, patrzeć intensywnie.

• Jak może zachowywać się pacjent, który ma styl agresywny?

STYL PASYWNY

• Osoby o stylu pasywnym nie dają sobie prawa do wyrażania własnych potrzeb i opinii. Po

jakimś czasie poczucie krzywdy i żalu nawarstwia się i osoba wybucha w sposób nieadekwatny

do sytuacji (przesadny)

• Po takim wybuchu osoba ma poczcie winy i wstydzi się swojego zachowania i powraca do

poprzedniej, pasywnej fazy.

• Osoba pasywna zgodzi się na każdy warunek, nie potrafi negocjować, czy wywalczyć czegoś

dla siebie, robi mnóstwo rzeczy dla innych nie prosząc o nic w zamian, w konflikcie wycofa się

lub spróbuje natychmiast załagodzić sytuację własnym kosztem. Chyba, że akurat miarka się

przeleje, wtedy wybucha zupełnie znienacka i pozornie bez powodu, a potem przeprasza bez

końca i umiaru.

• Mowa ciała wyraża poddanie, może być przygarbiona, ze spuszczonym wzrokiem, jej głos jest

słaby, przepraszający

• Jak może zachowywać się pacjent, który ma styl pasywny?

AGRESYWNO – PASYWNY

• Osoby o tym stylu na zewnątrz wydają się ugodowe i łagodne, w rzeczywistości cały czas

sabotują i manipulują. Potocznie nazywamy ich dwulicowymi, uśmiechną się do ciebie,

jednocześnie kopiąc pod tobą dołek. Nie widzą swojej złości, nie wchodzą nigdy w otwarte

konflikty, działają za kulisami, w szarej strefie.

• Osoby te zwykle są pełne żalu i poczucia bezsilności, ale nie zdają sobie z tego sprawy.

Otwarcie mogą mówić i wierzyć, że są bezkonfliktowe i lubią wszystkich ludzi. Będą mamrotać

do siebie, kiedy są niezadowolone, obgadywać, uśmiechać się, mimo, że widać ich złość

• Nie przyznają się do pretensji, tylko powiedzą, że ktoś inny uważa, że takie postępowanie jest

nieakceptowalne. Zgodzą się na coś, a potem będą sabotować zadanie. Styl ten powstaje często

w środowisku przemocowym lub takim, gdzie osoba była karana za wyrażanie własnej opinii.

Ponieważ własne przeżycia i potrzeby nie znikają, musiała wyrazić siebie w sposób

niebezpośredni.

• Jak może zachowywać się pacjent, który ma styl agresywno-pasywny?

Ćwiczenie

• praca w grupach:

• w jaki sposób teoria komunikacji może być przydatna w relacji z pacjentem

stomatologicznym?

• Jakie są zadania higienisty w relacji z pacjentem?

Teoria cz. II. Komunikacja niewerbalna

• gestykulacja => ruchy rąk, dłoni, palców, nóg, stóp, głowy i korpusu ciała

> wyraz mimiczny twarzy – daje nam bogate możliwości przekazywania zarówno stanów psychicznych, jak i informacji obiektywnych

• dotyk i kontakt fizyczny – od łagodnego głaskania do brutalnego uderzenia > kontakt wzrokowy- jakość i długość spojrzeń > wygląd fizyczny – sposób ubierania się, czesania, ozdabiania, malowania

• dźwięki paralingwistyczne- westchnienia, pomruki, płacz, sapanie, gwizdanie, jęki, śmiech, „eee”, „yyy”- WSZELKIE ODGŁOSY KTÓRE NIE TWORZĄ SŁÓW I ICH CZĘŚCI > kanał wokalny – intonacja, akcentowanie, barwa głosu, rytm mówienia, szybkość mówienia, wysokość głosu

• > pozycja ciała – m.in. poziom napięcia i rozluźnienia, otwartość i zamknięcie > organizacja środowiska – to jak tworzymy otoczenie w którym żyjemy tzn. wystój naszego domu, samochód, dobór przyjaciół

Proksemika- strefy dystansu komunikacyjnego:

Ćwiczenie

• Jak sądzisz,

• W jaki sposób komunikacja werbalna i niewerbalna może być przydatna w

relacji z pacjentem stomatologicznym?

Teoria III Prawa Pacjenta

• Podstawowe prawa Pacjenta to:

• Prawo do ochrony danych osobowych

• Prawo do intymności

• Prawo do informacji o stanie zdrowia

• Prawo do wyrażenia świadomej zgody na leczenie lub odstąpienie od niego

• Ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty: „Rozdział 5. Zasady

wykonywania zawodu lekarza”.

• Art. 31.1. Lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu

przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych

oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć

następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu”

Podsumowanie

• Co zapamiętałeś z dzisiejszych zajęć?