Krachtige leeromgevingen

Krachtige leeromgevingen- groepssessie 1Faculteit Psychologie en pedagogische wetenschappen

Krachtige leeromgevingen

Groepssessie 1: Curriculum

Planning groepssessies

1. Curriculum (vandaag)

2. Werkvormen (donderdag 17/10)

3. Diversiteitstool (maandag 28/10)

4. Toetsen en evalueren (donderdag 31/10)


Vragen???

• Raadpleeg je medestudenten• Bekijk het forum en de website• Mail naar evy.vanparijs1@

arteveldehs.be


mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

Groepssessie 1

• Korte herhaling plenaire sessie• Praktische weetjes• Aan de slag…• Uiteenzetting praktijkopdracht


Curriculum : "… in essentie een plan ter ondersteuning van het leren.

Het bestaat uit doelen om het leren te richten; drie soorten beslissingen (1) selectie en ordening van inhouden, (2) keuze van leerervaringen die men wil uitlokken zodat de inhouden gepast worden gemanipuleerd, (3) een planning met daarin de optimale leercondities. "

Even herhalen….

Even herhalen….

Eindtermen en ontwikkelingsdoelen

"Ontwikkelingsdoelen en eindtermen zijn minimumdoelen op het vlak van kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes die de maatschappij via het Vlaams Parlement absoluut noodzakelijk acht voor het onderwijs van vandaag." (Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, 1998, p.6). Centrale rol Entiteit Curriculum

Curriculum op macroniveau

http://www.ond.vlaanderen.be/dvo/ICT/ictvoodvoe.htm

SOORT DOEL OPGESTELD DOOR

NIVEAU DOELGROEP OPDRACHT SCHOOL

Ontwikkelings-doel

Vlaamse overheid Macro Kleuter, B-stroom, Buitengewoon

Na te streven

EindtermVOET

Vlaamse overheid Macro LagerSecundair

Te bereikenVOET na te streven

Leerplandoel OnderwijskoepelsAutonomie van de scholen

Meso Kleuter,Lager,Secundair

Na te streven of te bereiken


Curriculum op macroniveau

‣Ontwikkelingsdoelen: na te streven‣Eindtermen: minimaal te bereiken op het einde

van een grens.‧Vakgebonden en vakoverschrijdend‧Leergebiedgebonden en leergebiedoverschrijdend‧Rol bij kwaliteitscontrole



Naam presentatie – Naam maker en/of presentator - 12/09/2005Faculteit Naam Faculteit – Dienst of Vakgroep (optioneel)

DVO

Wat zijn VOET’en?

Minimumdoelen die tegemoetkomen aan de nood aan een brede en harmonieuze vorming om zelfstandig en actief te kunnen functioneren in de huidige maatschappij.

Minimumdoelen die niet specifiek behoren tot een vakgebied maar dikwijls wel aansluiting vinden en onder meer door middel van meerdere vakken of onderwijs-projecten kunnen worden gerealiseerd.

Figuur bron: Departement Onderwijs (2009). Secundair onderwijs. Uitgangspunten bij de vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen.

Gemeenschappelijke stam

Zeven contexten1. Lichamelijke gezondheid en veiligheid2. Mentale gezondheid3. Sociorelationele gezondheid

4. Omgeving en duurzame ontwikkeling

5. Politiek-juridische samenleving6. Socio-economische samenleving7. Socio-culturele samenleving

Leren leren

Persoonlijk leven

Scharnier

Samen-leving

VOETen in de derde graad secundair onderwijs (http://www.ond.vlaanderen.be/dvo/secundair/vakoverschrijdend/globalevoetod.htm).

http://www.ond.vlaanderen.be/dvo/secundair/vakoverschrijdend/globalevoetod.htm

Curriculum op mesoniveau

• Startpunt: eindtermen en ontwikkelingsdoelen

• Invloed van netten, koepels• Eigen verantwoordelijkheid:

uitwerken van een leerplan, werkplan• AUTONOMIE

Kansen

• Leerplannen kunnen helpen een 'uithangbord' creëren voor een school: profiel, keuzes, accenten identiteit

• Rol individuele leerkracht in schoolteam centraal• Maar: “Niettegenstaande de criteria voor de goedkeuring van

de leerplannen duidelijk zijn, ervaren leerkrachten de nieuwe leerplannen, als te voorschrijvend, als een keurslijf.

De begeleidingsdiensten daarentegen stellen dat de leerkrachten de aangeboden ruimte onvoldoende zien en onvoldoende benutten, dat leerkrachten te weinig zelf verantwoordelijkheid opnemen voor de inkleuring van het pedagogisch-didactisch handelen van iedere dag.

Ook leerlingen voelen dit aan.”

Rol netten, koepels, …

http://www.gemeenschapsonderwijs.be/sites/portaal_nieuw/SO/Leerplannen/Pages/Onderzoekscompetentie.aspx).

Curriculum op microniveau

• Nu sterk bepaald door onderwijsleerpakketten (handboeken) met concrete leerdoelen en uitwerking leerstof, media, toetsing, werkvormen (lkr. handleiding).

• “Aparatchiks of the textbook curriculum”, ‘deprofessionalisation’, ‘deskilling’ ?

• Hoofdprobleem is dat de gemakkelijkste leerdoelen snel gaan domineren en men leergebiedoverschrijdende doelen negeert (en vaardighedenontwikkeling).

• Leerkracht bepaalt uiteindelijk de keuzes.

Hidden curriculum

Curricula:‣Ongeschreven curriculum: neveneffecten van

instructiesysteem; bijv. voorkeuren lkr., ligging school‣Nulcurriculum: wat (onbewust) genegeerd

wordt in een curriculum; bijv. kritische zin, smaakontwikkeling‣Het «hidden curriculum» in enge zin: meer

psychologische invalshoek; de indirecte en verborgen socialisatie: omgaan met elkaar om, lkr-lln verhouding, omgaan met macht

Formuleren van leerdoelen: taxonomieën• Belang!! Hoe beter je weet wat je wilt, hoe

beter je de instructie richting kan geven.• Taxis = ordening en nomos = wet• Een wetmatige ordening, een structurering

gebaseerd op een theoretische (en empirisch voor zover mogelijk) basis m.b.t. hoe leerdoelen in werkelijkheid geordend zijn

• 1950-1960: behaviorisme en cognitivisme

Inhoudsdimensies bij Bloom

Gedragsdimensies bij Bloom

Bloom - gedragsdimensies

Herinneren: herkennen, uit geheugen ophalen (‘recalling’). Beperkte cognitieve activiteit.

Begrijpen: ‘meaningful learning’, interpreteren, voorbeelden zoeken, classificeren, samenvatten, afleiden, vergelijken en verklaren.

Toepassen: (1) uitvoeren procedures bij gekende taken en (2) gebruiken procedures bij nieuwe taken.

Bloom - gedragsdimensies

Analyseren: complex geheel opsplitsen in samenstellende delen; differentiëren, organiseren en attribueren.

Evalueren: (1) controleren en (2) bekritiseren. Interne/externe criteria toepassen, een uitspraak doen en conclusies trekken.

Creëren: (1) hypothesen genereren; (2) plannen ontwerpen en (3) een product ontwikkelen.

http://www.teachthought.com/learning/ablooms-digital-taxonomy-for-evaluating-digital-tasks/

http://zaidlearn.blogspot.be/2009/07/use-blooms-taxonomy-wheel-for-writing.html

Praktische weetjes

• Waar vind ik eindtermen terug?• Zijn de eindtermen zoek?• Waar zoek ik leerplannen?• Welke informatie vind je naast de leerplandoelen terug in

leerplannen?• Hoe werk je met leerplandoelen?• Lesdoelen formuleren• Hoe implementeer ik VOET?


Waar vind ik eindtermen terug?

Vakgebonden eindtermen

Vakoverschrijdende eindtermen

Specifieke eindtermen


Vakgebonden eindtermen

http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/index.htm

Vakgebonden eindtermenVoorbeeld 2de graad ASO – vak wiskunde

Vakgebonden eindtermenVoorbeeld 3de graad TSO – vak Nederlands

Specifieke eindtermenBijvoorbeeld: humane wetenschappen

http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/specifieke-eindtermen-aso/-/humane-wetenschappen/specifieke-eindtermen.htm

http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/secundair-onderwijs/specifieke-eindtermen-aso/-/humane-wetenschappen/specifieke-eindtermen.htm

Zijn de eindtermen zoek?

• Secundair → enkel basisvorming• Zedenleer → leerplannen• Hoger onderwijs → visitatierapporten

→ beroepsprofielen → DLR

• DKO → Eindtermen lager onderwijs voor lagere graad

→ Leerplannen voor hogere graden

http://www.ond.vlaanderen.be/edulex/database/document/document.asp?docid=13942

Hoe implementeer ik VOET?


http://www.ond.vlaanderen.be/curriculum/publicaties/voet/voet2010.pdf

Waarom VOET?

Doelen die anders tussen de mazen van het net verdwijnen: komen te weinig aan bod in traditionele vakken

Samenhang bevorderen in het onderwijsaanbod

Meer kans tot niet-cognitieve doelen en betere synthese van kennis en ervaringen

Beantwoorden aan de actuele vormingsbehoeften (brede en harmonische vorming)

Brug vormen tussen school en samenleving

VOET - microniveau

Aan welke sleutelcompetenties, contexten, leren leren competenties werk je doorheen je les?

Maak dit duidelijk door dit in je doelen naar voor te laten komen.

Waar zoek ik leerplannen?

Via http://www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/leerplannen/• de leerplannen van het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeensch

ap

• de leerplannen van het gesubsidieerd vrij onderwijs

• de leerplannen van het gesubsidieerd officieel onderwijs


http://www.ond.vlaanderen.be/infolijn/faq/leerplannen/

http://www.g-o.be/sites/portaal_nieuw/Prikbordvoorleerkrachten/SO/Pages/default.aspx

http://www.g-o.be/sites/portaal_nieuw/Prikbordvoorleerkrachten/SO/Pages/default.aspx

http://www.vvkso.be/

http://www.pov.be/documenten_leerplannen.php

Leerplannen van het GO!


Leerplannen van het GO!

Leerplannen van het GO!Voorbeeld economie – 3de graad

Leerplannen van het gesubsidieerd vrij onderwijs


Leerplannen van het gesubsidieerd vrij onderwijsVoorbeeld toegepaste economie -3de graad


Leerplannen van het gesubsidieerd vrij onderwijsVoorbeeld toegepaste economie -3de graad


Leerplannen van het gesubsidieerd officieel onderwijs






Welke informatie vind je naast de leerplandoelen terug in leerplannen?

Hoe werk je met leerplandoelen?

Een leerplandoel ga vertalen naar verschillende lesdoelen.

Aantal lesdoelen afhankelijk van leerplandoel.

Denk aan te bereiken inhoud en gedrag


Leerdoelen formuleren

Taxonomie van Bloom

Gedrag

Inhoud

Leerdoelen formuleren

Leerdoel‣Inhoudscategorie: bv. 1815‣Gedragsniveau: bv. Herinneren, omstandigheden vertellen,

oorzaak gevolg verklaren, economische achtergrond schetsen, …

Mager (1962) operationele doelstellingen formuleren - gedrag:‣Beschrijf precies wat je wilt dat de lerenden doen om correct

te handelen, scoren, presteren en let erbij op dat je aangeeft hoe je kunt merken dat zij adequaat handelen.

‣Identificeer nu – op basis van het voorgaande – het precieze werkwoord dat het best het verwachte gedrag aanduidt van de lerende en specificeer ook onder welke condities zij dit gedrag moeten kunnen vertonen (tijd, materiaal, hoeveelheid).

‣Schrijf voor elk gedrag een afzonderlijk leerdoel neer.

Bloom: Inhoudscategorieën

Belang van funderende basiskennis!

Bloom: Gedragscategorieën

Belang van funderend gedrag!

4.1 LESDOELEN FORMULEREN

ZO NIET!weten, begrijpen,

inzien, …

“Lesdoelen toelichten”

Leerling aanzetten tot kritisch denken.

Een kruiswoordraadsel correct invullen.

SPELREGELS1. Gedrag :

waarneembaar

2. Inhoud: concreet, nauwkeurig

3. Vanuit perspectief van LLN

4. Geen werkvorm, wel eindgedrag

ZO WEL!Opsommen, benoemen, berekenen, verklaren, …

“de criteria voor het formuleren van lesdoelen toelichten”

Kritisch reageren op stellingen mbt actuele milieuproblemen.

Franse woordenschat mbt ‘reizen’ koppelen aan gegeven Nederlandse omschrijvingen.


ZO NIET!De definitie ervan geven.

Regelmatige en onregelmatige werkwoorden correct vervoegen en vertalen.

Voorbeelden geven van gewervelde dieren.

De hoofdstad van Europese landen aangeven.

SPELREGELS5. Op zichzelf staan

Goed Nederlands

6. 1 inhoudsniveau

1 gedragsniveau

7. Eventueel hulpmiddelen, minimumprestaties melden

ZO WEL!De definitie geven van een lesdoel.

Werkwoorden correct vertalen.

Regelmatige ww correct vervoegen.

Onregelmatige ww correct vervoegen.

3 voorbeelden geven van gewervelde dieren.

De hoofdstad van Europese landen aangeven mbv een atlas.


SPELREGELS1. Gedrag : waarneembaar, observeerbaar

2. Inhoud: concreet, nauwkeurig

3. Vanuit perspectief van LLN

4. Geen werkvorm, wel eindgedrag

5. Op zichzelf, correct Nederlands

6. 1 inhoudsniveau, 1 gedragsniveau

7. Eventueel hulpmiddelen, minimumprestaties

En nu aan de slag

Fragment prijselasticiteit- Welke eindterm wordt hier

nagestreefd?- Welk leerplandoel komt aan bod?- Mogelijke lesdoelen?

http://www.youtube.com/watch?v=JRx4t5tlPVY

http://www.youtube.com/watch?v=JRx4t5tlPVY

En nu aan de slag

- Aan welke VOET kan in deze les gewerkt worden?

- Formuleer een lesdoel omtrent de VOET

En nu aan de slag… Deel 1

Je krijgt een pakket met een eindterm/leerplandoel en leermateriaal

Je bedenkt minstens tien lesdoelen Hou rekening met de taxonomie van

Bloom: zie checklistZorg voor lesdoelen op ‘hoog’ niveau.

En nu aan de slag… Deel 2

Je gaat na welke VOET aan bod kunnen komen

Je vertaalt dit in een lesdoel

Praktijkopdracht

• Gelijkaardig opzet als de afgelopen opdrachten:

1. Formuleren lesdoelen: Maximaal 1 blz.

2. Link met VOET: Maximaal 1 blz.

3. Bijlage met lesmateriaal.

Praktijkopdracht

• Lesdoelen formuleren: Je gaat op zoek naar een

eindterm/leerplandoel Je vertaalt dit in tien lesdoelen, met de

taxonomie van Bloom in het achterhoofd. Het is mogelijk om een korte toelichting te

geven.Je voorziet ook leermateriaal waar je inspiratie

haalt voor de inhouden (neem je op in bijlage).

Praktijkopdracht

• Link met VOET: Ga bij de voorgaande opdracht op zoek naar

een aantal gepaste vakoverschrijdende eindtermen: zowel sleutelcompetenties als contexten. Hoe ga je hiernaar streven tijdens je les?

Schrijf ook daarvoor een lesdoel uit.

Documents

Krachtige leeromgevingen