Lược sử đức Phật Thích-ca Mâu-ni

(623 TTL-543 TTL)

Phạm Thiên & Đế-thích cung thỉnh

Bồ-tát Hộ minh là Giáo chủcủa cung trời Đâu-suất. Ngài được đức Phạm Thiên vương và đức Đế-thích cung thỉnh giáng sanh trên Địa cầu để tu hành thành Phật và phổ độ chúng sanh. Bồ-tát nhận lời vì thấy cơduyên đã chín mùi.

Hoàng hậu Ma-gia mộng thấy điềm lành

Hoàng hậu Ma-gia của vương quốc Thích-ca thọthai. Bà nằm mộng thấy con voi trắng từ trên núi vàng vànúi bạc đến, mang cho bàmột cành hoa sen tươi đẹp. Hoàng hậu và vua Tịnh phạn rất vui mừng với điềm lành báo trước Bà sẽ sanh con quí.

Vườn Lâm-tì-ni giáng sanh (rằm tháng tư âm lịch, 623 TTL)

Trên đường về quê mẹ, Hoàng hậu Ma-gia ghé qua vườn Lâm-tì-ni và hạ sanh Thái tử ở đó. Thái tử bước 7 bước trên hoa sen, tay chỉtrời tay chỉ đất mà nói: “Ta là bậc tôn quí nhứt trong ba cõi”. Có chư Thiên vương nghinh đón và Long vương phun nước tắm cho ngài.

Đạo sĩ A-tư-đà đến thăm

Ông tiên A-tư-đà nghe tin nên đến thăm hài nhi. Ông kính cẩn sụp lạy trước vẻtôn quí của Thái tử. Khiến cho vua cha, Mẫu hậu vàngười trong Hoàng tộc cũng phải đảnh lễ Thái tử. Ông A-tư-đà rơi nước mắt vì biết mình sẽ chết trước khi Thái tử tu hành thành Phật.

Thiền định trong buổi lễ Hạ điền

Trong lúc mọi người vui chơi thì Thái tử một mình xếp chơn ngồi thiền tĩnh lặng dưới bóng cây cổ thụ, vàđắc ngay Sơ thiền. Trước cảnh tượng uy nghiêm nầy, vua cha và Mẫu hậu đảnh lễThái tử lần thứ hai.

Sức mạnh phi thường

Thái tử lớn lên văn võ toàn tài và sức mạnh vô địch. Ngài có thể sử dụng cái cung thần mà từ trước đến giờ chưa ai có thể nhấc lên hay giương nổi. Ngài đã dùng nó bắn trúng đích tất cả và đoạt giải quán quân Hoàng gia về bắn cung.

Thái tử kết hôn

Khi lên 16 tuổi, Thái tửvâng lịnh song thân mà kết hôn cùng Công chúa Gia-du-đà-la. Chư thiên đem nước thánh đến chúc mừng. Cặp vợ chồng vương giả sống rất hạnh phúc suốt 13 năm liền trong ba lâu đài xây riêng cho họ, và sanh được một trai tên là La-hầu-la.

Chứng kiến cảnh Già Bịnh Chếtvà hình ảnh thoát tục

Một hôm, Thái tử và Xa-nặc đi dạo chơi ngoài cửa thành. Chư thiên liền hóa hiện cảnh người già, bịnh và chết cho Ngài thấy - làm cho Ngài vô cùng xúc động và thương tâm. Cuối cùng là hình ảnh thoát tục của người xuất gia, khiến Ngài thấy rõ con đường mình nhứt định phải đi để cứu độchúng sanh.

Nhìn vợ con lần cuối

Thái tử quyết định rời Hoàng cung vào lúc nửa đêm. Ngài đến phòng nhìn vợ con lần sau cùng và thấy cảnh tượng các cô vũ nữ nằm ngủ ngổn ngang trên sàn nhà trong những tư thế rất khó coi, thật bất tịnh và đáng nhàm chán.

Vượt sông Anoma tìm đạo

Trong đêm khuya, chưthiên làm cho lính gát thành ngủ say, và giúp mở cửa thành. Thái tử vàXa-nặc cỡi con ngựa Kiền-trắc thoát ra ngoài thành, chạy đến bờ sông Anoma, rồi vượt sông qua bờ bên kia để tìm đạo giải thoát.

Cắt tóc, bỏ đời vương giả

Trên bờ bên kia sông Anoma, Thái tử lấy kiếm cắt tóc và cởi bỏ trang phục vương giả. Rồi Ngài bảo Xa-nặc cỡi ngựa Kiền-trắc trở về hoàng thành vàbáo cho Phụ vương biết hành động thoát ly của Ngài. Từ đây, Ngài sống cuộc đời tự nguyện nghèo khổ của người xuất gia

Sáu năm khổ hạnh rừng già

Thái tử không thỏa nguyện với đạo lý của hai vị đạo sư nổi tiếng là A-la-lá và Uất-đầu-lam phất, nên quyết định tu khổhạnh 6 năm liền trong rừng già, cho đến lúc còn da bọc xương và sắp chết đến nơi. Nhưng khi nghe Trời Đế-thích hát về cách lên dây đàn, Ngài chợt tỉnh ngộ, quyết định từ bỏlối ép xác và thực hành Trung đạo. Năm vị đệ tửthất vọng nên từ bỏ Ngài.

Mục đồng dâng cháo sữa

Mục nữ Sujata gặp Thái tử và nghĩ Ngài là vị thiện thần đã giúp nàng sanh con được như ý nguyện. Nên nàng thành tâm nấu cháo sữa, đựng trong cái bát bằng vàng và mang đến cúng dường lên Ngài. Thái tử độ cháo xong liền xuống sông Ni-liên-thuyền tắm gội. Rồi Ngài lên ngồi dưới cội Bồ-đề, thề sẽkhông rời chỗ ngồi cho đến khi thành đạo vàchứng quả giải thoát.

Hàng phục Ma vương

Ma vương thấy hào quang sáng rỡ, sợ Thái tử đắc đạo nên dắt binh tướng đến bao vây vàtấn công Ngài. Nhưng bọn chúng đành thảm bại trước định lực kiên cố như kim cương của Ngài. Cuối cùng Ma vương phải đảnh lễ Thái tử và rút lui.

Bình minh giác ngộ

Ngày rằm tháng tư âm lịch năm 588 TTL, vào lúc bình minh khi sao Mai vừa mọc, Thái tử phá tan được màn vô minh, giác ngộ được Tứ diệu đế, chứng quả vô thượng chánh đẳng chánh giác và thành Phật hiệu làThích-ca Mâu-ni Thế tôn.

Ma nữ thử vàng

Ma vương vẫn chưa chịu thua nên sai ba nàng Công chúa xinh đẹp đến nơi, dùng nhan sắc và đủ trò lã lơi đểmong lung lạc đức Phật. Nhưng ba nàng bịPhật quở, phút chốc biến thành già nua xấu xí, nên phải ôm mặt màbỏ chạy.

Thương buôn cúng dường, Thiên vương dưng bát

Hai thương buôn tên làTapussa và Bhallika đi ngang qua thấy Phật, liền cúng dường Ngài một bữa cơm. Bốn vị Thiên vương thấy Phật chưa có bát tốt đựng cơm nên mỗi người đến dâng lên cho Ngài một cái bát đá quí. Phật liền nguyện cho bốn cái bát nhập lại thành một.

Phạm thiên thỉnh chuyển pháp luân

Đức Phật ban đầu ngần ngại chưa muốn truyền pháp vì nghĩ giáo pháp của Ngài rất cao siêu trong khi chúng sanh còn quá u mê trong phiền não. Phạm thiên vương Sahampati lo ngại, nên hiện thân khuyến thỉnh đôi lần, Phật mới nhận lời mở cánh cửa bất tử cho tất cả chúng sanh. Phạm thiên vui mừng, chấp tay đảnh lễ Phật rồi biến mất.

Vườn Nai chuyển pháp

Đức Phật đến Vườn Nai ở xứ Samath, chuyền pháp luân lần đầu tiên đểcứu độ năm anh em Kiều-trần-như. Trước đây họ đã thất vọng rời bỏNgài và đi đến Vườn Nai, khi họ thấy Ngài từ bỏkhổ hạnh và tu theo Trung đạo. Năm vị đệ tửđầu tiên đều chứng quảA-la-hán sau bài pháp Tứdiệu đế.

Độ chàng Da-xá xuất gia

Công tử Da-xá là con nhàTrưởng giả giàu sang nhưng có tâm đạo, chán chường các dục lạc bất tịnh của thế gian. Một hôm, chàng quyết định bỏ nhà, tìm đến nơi đức Phật đểcầu xin qui y và thọ pháp. Sau đó, 54 người bạn của Da-xá nghe tin cũng theo chàng xuất gia. Cha mẹ vàvợ của Da-xá là những người tại gia đầu tiên được qui y Tam bảo.

Tuyên nói giáo giới của chư Phật

Ngày rằm tháng sáu, đức Phật họp chư 1250 Thiện lai Tỳ-kheo vàtuyên nói giáo giới của tất cả chư Phật mười phương: “Không làm điều ác, tu các hạnh lành và giữ tâm ý trong sạch”

Độ ba anh em Ca-diếp

Ba anh em Ca-diếp thờthần lửa và có tất cả1000 đệ tử. Đức Phật đến ngụ trong đền thờcủa họ và dùng thần thông thu phục rồng lửa sống trong đền. Ba anh em Ca-diếp và 1000 đệtử đều qui y với Ngài. Tất cả sau đó đều đắc quả A-la-hán.

Hóa độ Nan-đàHoàng tử Nan-đà là em trai khác mẹ của đức Phật. Ngày Nan-đà thành hôn, đức Phật đến thọtrai, rồi trao bình bát cho Nan-đà và đứng dậy ra về. Nan-đà đành phải ôm bình bát đi theo Phật. Vềđến nơi, Phật khuyên chàng xuất gia, Nan-đàmiễn cưỡng nhận lời, nhưng rất buồn khổ. Nên Phật dùng thần thông đem Nan-đà lên các cảnh trời để khuyến khích chàng tu hành. Nan-đàsau đó đắc quả A-la-hán.

Cho con trai xuất gia

Khi đức Phật trở về thăm Phụvương, Công chúa Gia-du-đà-la bảo con trai là La-hầu-la đến xin đức Phật được thừa hưởng gia sản của Ngài. Đức Phật liền cho La-hầu-la xuất gia. Vua Tịnh-phạn lại mất đứa cháu nội nên rất buồn khổ, liền đến xin đức Phật từđây không nhận cho đứa con nào được xuất gia nếu không có sự đồng ý của cha mẹ. Đức Phật nhận lời thỉnh cầu của Phụ vương.

Đất rút Đề-bà

Đề-bà-đạt-đa là anh họvà anh rể của đức Phật. Ông xuất gia sớm, không chứng được thánh quả nhưng cókhả năng thần thông. Ông có tham vọng thay thế đức Phật nên đãnhiều lần mưu sát Ngài mà không thành công, lần chót chỉ làm cho Phật bị thương ở chân. Ông lại chia rẽ Giáo hội, quả đất không chở nổi tội ác của ông nên nứt ra và rút ông vào Địa ngục Vô gián.

Từ chối nhận y

Bà di mẫu của Phật làMaha Prajapati muốn cúng dường lên Ngài bộ y quígiá mà bà tự tay làm. Nhưng đức Phật từ chối, bảo bà nên đem y cúng dường cho chư tăng sẽđược phước nhiều hơn.

Tự tay châm lửa

Vua cha Tịnh phạn băng hà. Trong buổi lễtrà tỳ, đức Phật đích thân nâng kim quan vàtự tay cầm đuốc châm lửa. Ngài muốn nêu cao gương hiếu hạnh cho người đời sau.

Lên cung trời thuyết pháp độ mẹ

Hoàng hậu Ma-gia lìa trần 7 ngày sau khi sanh Thái tử, và được sanh về cõi trời . Sau khi thành đạo, đức Phật dùng thần thông lên cung trời Đao lợi, thuyết Vi diệu pháp để độ mẹ, trong suốt một mùa an cư ba tháng.

Từ trời Đao-lợi trở về

Sau ba tháng thuyết pháp độ mẹ trên cung trời Đao-lợi, đức Phật quyết định trở về địa cầu. Vua Đế-thích hóa hiện chiếc cầu ngọc đểNgài bước xuống, chưthiên theo tiễn rất đông, và chư tăng đều ra đón mừng Ngài.

Hóa độ tên sát nhân Vô nãoVô não là tên sát nhân nguy hiểm, có võ nghệ cao cường và giỏi tài lẫn trốn. Hắn đã giết được 999 người và muốn giết luôn mẹcho đủ số 1000. Nhưng đức Phật hiện đến làm cho hắn đổi ý, cầm gươm rượt theo Ngài nhưng không thể đuổi kịp. Khi hắn lên tiếng bảo Phật dừng lại, Ngài bảo mình đã dừng lại từ lâu vàchính hắn là người chưa chịu dừng lại. Vô não tỉnh ngộ, qui y Phật và sau đócố gắng tu hành, chứng được quả A-la-hán.

Nhập diệt gần Câu-thi-na

Sau khi thuyết pháp độđời 45 năm, đức Phật thịhiện nhập Niết-bàn ởrừng cây sa-la gần thành Câu-thi-na, hưởng thọ 80 tuổi. Lúc ấy là vào năm 543 trước Tây lịch. Chúng đệ tử làm lễ trà tỳcho kim thân Ngài, thâu được nhiều xá-lợi ngũsắc rất đẹp.

Sô-na chia ngọc

Bảy đức vua nghe tin, liền kéo binh đến thành Câu-thi-na, định dành nhau xá-lợi của Phật. Bà-la-môn Sô-na đứng trên thành, khuyên can các vua không nên chiến tranh vìxá-lợi, mà nên thực hành giáo pháp quí báu của đức Phật. Sau đó ông chia xá-lợi đồng đều cho bảy nhà vua.