Magazyn Elearning 2.0 wrzesień

mają dostęp do Internetu.

STRONA 3ELEARNING 2.0

3

Bo wypada, bo trzeba, bo moŜe ktoś przeczyta

Trudno nie zauwaŜyć, Ŝe w aktualnym świecie wszystko się zmienia, Ŝe obawy

o przyszłość i edukację spędzają sen z powiek nie tylko uczniom, studentom,

ale takŜe managerom.

Czasami rysują się przed nami czarne scenariusze komasujące w sobie brak

czasu połączony z ograniczonymi kosztami i brakiem pomysłu na realizację

szkoleń, samokształcenia, lub wspomagania edukacji czymś nowym, świeŜym,

interesującym.

Na domiar złego, opracowania poświęcone nowym sposobom edukacji

rzadko tworzone są przez praktyków, którzy faktycznie realizują swoje plany i

codziennie zmagają się z rzeczywistymi zagroŜeniami niepowodzeń projektów

szkoleniowych.

Dlatego wraz ze znajomymi praktykami eLearningu rozpoczynam cykl e-zinów,

magazynów internetowych (nazwę pozostawiam Tobie czytalniku),

poświęcony praktycznemu podejściu do nowoczesnych metod

szkoleniowych, które wykorzystują internet technologie z nim związane.

Zaczniemy od aspektów teoretycznych, od wprowadzenia, które

przygotowane przez praktyków wprowadzi Cię czytelniku do nowej edukacji,

która stałą się juŜ faktem

W tym numerze

2. Aktualności

3. E-learning w szkole - co zrobić, aby

zacząć?

7. E-learning - szansa polskiej szkoły

10. Reguła 70:20:10 w szkoleniach

14. Moodle Web Service – wprowadzenie

16. Jak przygotować testy on-line?

Elearning 2.0

NUMER 1

STRONA 4 ELEARNING 2.0

4

Naucz sie fotografii online

Nikon w kooperacji z Flickr uruchomił

centrum edukacyjne w miejscu gdzie

miliony uŜytkowników dzielą się swoimi

fotografiami.

Cyfrowe Centrum Edukacyjne Nikon

dostarcza uztkownikom Flickr

darmowych szkoleń porad oraz miejsca

do dyskusji na temat związany z

fotografią (nie tylko cyfrową). Jedną z

aktywności edukacyjnych są teŜ sesje na

Ŝywo z instruktorami (Reed Hoffman, Bill

Durence), a takŜe profesjonalnymi

forografami (Rosanne Pennella, Cliff

Mautner)

http://www.flickr.com/nikon

EXE - darmowe oprogramowanie do

tworzenia szkolen online

Projekt eXe ukazał się po raz pierwszy w

2005 roku, społeczność programistów

związanych ze stroną exelearning.org

pracowała dwa lata nad stworzeniem

stabilnego produktu, który będzie

wspierał nauczycieli w tworzeniu treści

edukacyjnych przeznaczonych do

nauczania na odległość.

Podstawową zaletą tego

oprogramowania jest to, Ŝe nie trzeba

znać Ŝadnego z języków

programowania, aby zacząć z eXe

korzystać i tworzyć szkolenia online

zgodne ze standardami SCORM 1.2 oraz

IMS.

https://eduforge.org/frs/?group_id=20

Finansowanie projektow elearning

Prawie 11,5 mld euro przewidziano na

realizację programu, który ma wspierać

rozwój zasobów ludzkich w latach 2007-

2013. Mowa tu o Programie

Operacyjnym KAPITAŁ LUDZKI, który jest

jednym z programów operacyjnych

słuŜących realizacji Narodowych

Strategicznych Ram Odniesienia 2007-

2013 i obejmuje całość interwencji

Europejskiego Funduszu Społecznego

(EFS) w Polsce.

Rapid elearning

Specjaliści firmy Kineo przedstawili na

łamach UKPRWire jak bardzo korzystnym

zabiegiem jest wprowadzenie

metodologii rapid e-learning do

przedsiebiorstwa i jak bardzo wpływa to

na relację przecownik – klient.

http://www.ukprwire.com/Detailed/Busin

ess/Kineo_explains_how_clients_gain_fro

m_rapid_e-learning_8831.shtml

10 sierpień 2007

Telewizja edukacyjna nie dla dzieci

Naukowcy z Uniwersytetu Waszyngtona i

Instututu Badawczego przy Szpitalu

Dziecięcym w Seattle zauwaŜyli, Ŝe

kaŜda godzina dziennie spędzona przed

edukacyjnymi DVD czy wideo powoduje,

iŜ dziecko rozumie od 6 do 8 słów mniej,

niŜ maluch, który w ogóle nie ogląda

tego typu programów.

WyŜsza Szkoła Biznesu w Second Life

Nowosądecka WyŜsza Szkoła Biznesu to

pierwsza polska uczelnia, która będzie

miała swe wirtualne odbicie w świecie

Second Life. W głośnej internetowej grze,

symulującej rzeczywistość, alterśego

kaŜdego internauty będzie mogło

odwiedzić rektorat, dowiedzieć się

wszystkiego o kierunkach studiów

i zasadach rekrutacji, a w przyszłości nie

wykluczone, Ŝe nawet posłuchać

wirtualnego wykładu, który wygłosi

wirtualny wykładowca.

“Prace nad przygotowaniem Second

WSB juŜ trwają. To trochę potrwa, ale

chcemy dobrze przygotować projekt -

mówi Kinga Pawłowska, córka rektora i

jedna z najbliŜszych jego

współpracowniczek”

Europejska Konferencja Elearning

„eLearning Lisboa 2007: Delivering on the

Lisbon Agenda”, odbędzie się w dniach

15-16 października, pod auspicjami

portugalskiej Prezydencji w UE i przy

wsparciu Dyrekcji Generalnych Edukacji i

Kultury, Przedsiębiorstw i Przemysłu oraz

Społeczeństwa Informacyjnego i

Mediów. Trzema głównymi tematami tej

konferencji europejskiej są: spójność

cyfrowa i społeczna, re-kwalifikacja na

potrzeby społeczeństwa wiedzy oraz

znaczenie e-learningu. Konferencja ma

na celu zgromadzenie około 700

uczestników, którzy wymienią swoje

doświadczenia i praktyki oraz opracują

rekomendacje dotyczące trzech

głównych tematów konferencji w celu

przedstawienia ich Komisji Europejskiej.

Konferencja obejmuje takŜe obszar

prezentacji dla róŜnych organizacji, które

zechcą przedstawić swoją działalność i

swoje projekty. Udział w konferencji jest

bezpłatny, ale wymaga wcześniejszej

rejestracji.

E-learning w obecnej postaci (wykorzystującej: interaktywne multimedia,

środowisko www, komunikację wspomaganą komputerowo, interaktywną

telewizję cyfrową) jest w polskich szkołach, gimnazjalnych, średnich czy

wyŜszych, czymś nowym, chociaŜ nie kaŜdy z nas zdaje sobie sprawę z tego,

Ŝe początki zdalnego nauczania w Polsce sięgają kilkudziesięciu lat wstecz.

Kursy korespondencyjne, telewizja edukacyjna: Telewizyjne Technikum

Rolnicze (1973 r.), Radiowo-Telewizyjna Szkoła Średnia (1976 r.) to tylko niektóre

przykłady pierwszych form e-learningu. Obecnie kaŜdy z nas – nauczycieli,

moŜe obok tradycyjnej formy kształcenia wprowadzić na „swoim podwórku”,

w swojej szkole - e-learning. Niewątpliwą zaletą takiego sposobu nauczania

jest: indywidualizacja procesu kształcenia, multimedialna forma przekazu,

wysoka interaktywność.

„Najtrudniejszy pierwszy krok” śpiewała Anna Jantar. Najtrudniej jest zacząć,

przekonać do swojego planu, godnego szkoły XXI w., kolegów i koleŜanki z

pracy, dyrekcję a przede wszystkim siebie! W ludzką naturę wpisany jest lęk

przed nieznanym, przed czymś nowym, ale czy nie warto przełamywać

stereotypy, wdraŜać nowe pomysły, proponować innowacyjne rozwiązania?

Dzięki takiemu działaniu – śmiałemu krokowi jakim z pewnością jest podjęcie

próby nauczania wirtualnego, czujemy się jak pionierzy, którzy odkrywają

nieznane do tej pory moŜliwości kształcenia.

Od czego zacząć? Na początku musimy sprawdzić czy uczniowie, którzy mają zasiąść w naszej

wirtualnej klasie mają dostęp do Internetu. Jest to, moim zdaniem,

najwaŜniejszy krok, który wstępnie zagwarantuje nam osiągnięcie sukcesu.

Niestety bez internetowego łącza nasi wychowankowie nie będą mogli w

pełni uczestniczyć w przygotowanych zajęciach. Kolejnym krokiem jest wybór

platformy edukacyjnej, na której będziemy przygotowywać zajęcia. Obecnie

mamy bardzo duŜy wybór płatnych i nieco mniejszy, bezpłatnych platform

edukacyjnych określanych mianem oprogramowania „open

source”(darmowego). Najbardziej popularnym oprogramowaniem jest

Moodle (Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment) - pakiet

przeznaczony do tworzenia kursów prowadzonych przez Internet oraz stron

internetowych. Platforma Moodle została stworzona w systemie Linux, w

oparciu o Apache, PHP i MySQL lub PostgreSQL, a takŜe w systemach

operacyjnych Windows XP, Mac OS X, oraz NetWare 6. Mając wybrane

odpowiednie oprogramowanie musimy zastanowić się nad kontem www,

które wykorzystamy do konfiguracji Platformy Moodle. NaleŜy pamiętać o tym,

Ŝe aby platforma działała bez zarzutu potrzebne jest konto www obsługujące

PHP (skryptowy język programowania zaprojektowany do generowania

dynamicznych stron internetowych) i MySQL (system zarządzania relacyjnymi

bazami danych).

E-learning w szkole - co zrobić, aby zacząć?

Najtrudniej jest zacząć,

przekonać do swojego planu, godnego szkoły XXI wieku.

Paweł Cisoń nauczyciel geografii w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w Krośnie, trener e-learning. Zainteresowania: e-learning nowoczesne technologie informacyjne. Student: Uniwersytetu Marii Curie – Skłodowskiej w Lublinie (Kształcenie ustawiczne na odległość) i Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie (Zarządzanie

Funduszami Unii Europejskiej)


3

Przy wyborze konta www mamy takŜe kilka moŜliwości. MoŜemy zdecydować

się na konto: na własnym serwerze internetowym, na serwerze w sieci lokalnej

np. w szkole lub na serwerze zewnętrznym (hosting). Wybierając własny lub

szkolny serwer (za uzyskaniem zgody administratora szkolnej sieci, co w

praktyce jest bardzo trudne) moŜemy wykorzystać gotowe pakiety, które

zawierają całe niezbędne oprogramowanie np.: EasyPHP, Krasnal serv, Wamp

czy Xampp. Aby nie obciąŜać szkolnego serwera, bądź domowego

komputera najlepszym rozwiązaniem, w moim uznaniu, będzie serwer

zewnętrzny. W sieci bez trudu odnajdziemy olbrzymią liczbę dostawców.

Wybór serwera zewnętrznego wiąŜe się, niestety, z koniecznością wykupienia

potrzebnego konta, które ma ograniczoną pojemność i liczbę bazy danych.

Zaletą tego typu rozwiązania będzie z pewnością pomoc usługodawcy w

uruchomieniu platformy oraz moŜliwość wykorzystania gotowych skryptów

automatyzujących instalację. KaŜda z zaprezentowanych opcji posiada wady

i zalety. Wybór najodpowiedniejszego rozwiązania pozostawiam ocenie

czytelników.

Serwer www

JeŜeli uporaliśmy się z kontem www, instalacją platformy moŜemy przystąpić

do opracowywania wirtualnych lekcji. Wbrew pozorom jest to najtrudniejszy

krok, na drodze prowadzącej do osiągnięcia pełni sukcesu, takŜe dla nas –

nauczycieli. Wielu z Was, zapytałoby mnie: „Dlaczego? PrzecieŜ jesteśmy

nauczycielami, na co dzień opracowujemy scenariusze zajęć,

przygotowujemy i prowadzimy lekcje, korzystamy z najróŜniejszych metod

nauczania, osiągając sukcesy w pracy zawodowej?”. Nauczanie tradycyjne

odbiega od nauczania wirtualnego chociaŜby ze względy na miejsce, w

którym rozgrywa się lekcja oraz ze względu na rolę, jaką pełni nauczyciel. W

tradycyjnym nauczaniu nasza rola polega głównie na przekazywaniu wiedzy,

natomiast w nauczaniu zdalnym wspomagamy proces samokształcenia

ucznia, pełniąc rolę przewodnika, opiekuna.

Planując kurs musimy mieć pomysł na to, co chcemy osiągnąć. Na początku

naleŜy odpowiedzieć sobie na kilka pytań: co chcę i co mogę osiągnąć

wykorzystując zdalne nauczanie, czy nasz kurs będzie w całości prowadzony

przez Internet czy tylko będzie wspomagał tradycyjny model nauczania tzw.

nauczanie hybrydowe (blended learning), jak będzie przebiegać praca moja

i moich uczniów, jaką tematykę chcę zrealizować, jak długo będzie trwał kurs,

jakimi zasobami dysponuję, czy realizacja załoŜonych celów dydaktycznych

jest moŜliwa.


4

JeŜeli odpowiedzieliśmy na wyŜej postawione pytania moŜemy przystąpić do

opracowywania sylabusa, w którym zapiszemy wszystkie nasze pomysły.

Sylabus powinien zawierać ogólne informacje dotyczące całego naszego

kursu: numer i tytuł, nazwisko i adres e-mail prowadzącego, datę rozpoczęcia i

zakończenia, czas jego trwania oraz oczekiwany czas zaangaŜowania

uczniów, spis ksiąŜek oraz innych potrzebnych materiałów, opis ćwiczeń,

zwięzły opis jego zawartości, kryteria oceniania, oczekiwania prowadzącego

wobec uczniów a takŜe sposoby wzajemnego kontaktowania się. Na tym

etapie musimy bardzo dokładnie zapoznać się z technicznymi moŜliwościami

platformy, którą zamierzamy wykorzystać w procesie nauczania, aby

informacje zawarte w sylabusie (opis ćwiczeń, formy komunikacji) mogły

znaleźć odzwierciedlenie w praktyce.

Platforma Moodle, o której juŜ wspominałem, zawiera bardzo szeroki wachlarz

aktywności wspomagających i uatrakcyjniających proces kształcenia, w

którym moŜemy wykorzystać m. in.: dostępne formy komunikacji

synchronicznej i asynchronicznej – czat i forum, ponadto głosowanie, ankietę,

dziennik, quiz, słownik, zadania i wiele innych.

Planowane aktywności, wykorzystywane w nauczaniu nie muszą ograniczać

się tylko do zaadaptowanej na potrzeby kursu platformy. W procesie

wirtualnego kształcenia moŜemy skorzystać z dostępnych na rynku,

darmowych komunikatorów np. gadu-gadu, tlen, skype, ICQ. Ponadto

wykorzystać moŜna pocztę elektroniczną czy video-konferencję. Wszystko

zaleŜy od naszych moŜliwości i umiejętności.

W kolejnym etapie uwagę naleŜy skupić na szczegółowym opracowywaniu

kolejnych lekcji – części naszego wirtualnego kursu. Na tym etapie moŜemy

przygotować lekcję od samego początku, planując wszystko w

najdrobniejszych szczegółach, krok po kroku, lub podjąć próbę adaptacji

tradycyjnego scenariusza do potrzeb lekcji. W tym przypadku naleŜy

pamiętać Ŝe nie zawsze moŜemy dokonać tego typu zmian i nie zawsze

przyniosą one zamierzony efekt. Bardzo trudne moŜe okazać się np.

„wirtualne” sprawdzenie stopnia opanowania wiedzy przez ucznia.

Oczywiście, jest to moŜliwe, ale aby tego dokonać musimy wykorzystać

komunikator (np. skype), który umoŜliwia prowadzenie rozmowy „na Ŝywo”.

Zarówno uczeń jak i prowadzący w tym samym czasie muszą skorzystać z tej

formy komunikacji. Moim zdaniem jest to działanie niepoŜądane, poniewaŜ

jedną z podstawowych cech nauczania wirtualnego jest asynchroniczność,

czyli nauka w dowolnym czasie. Zmuszanie ucznia do logowania się na

platformie, czy innych aktywności związanych z kursem o ściśle określonych

godzinach moŜe go zniechęcić do tej formy zdobywania wiedzy. Tradycyjne

„odpytanie” moŜemy zastąpić na platformie quizem lub dyskusją, w której

uczeń będzie musiał wykazać się zdobytą w trakcie lekcji wiedzą.


5

W przedostatnim etapie powinniśmy przygotować materiały multimedialne, z

których będziemy korzystać my, jako prowadzący i uczniowie w trakcie kursu.

Nie wystarczy zeskanować kolejne strony z podręcznika, i umieścić na

platformie. Taka forma przekazu nie będzie atrakcyjna dla ucznia. Po co

czytać ksiąŜkę zamieszczoną w Internecie siedząc przed komputerem, jeŜeli

moŜemy ją wypoŜyczyć i poczytać np. do poduszki?. Przed opracowaniem

materiałów multimedialnych naleŜy wejść w rolę ucznia i odpowiedzieć sobie

na pytanie: jaka forma przekazu byłaby dla mnie najatrakcyjniejsza?

MoŜe warto, zamiast zamieszczać plik PDF, czy zeskanowaną ksiąŜkę pokusić

się o nagranie miniwykładu wykorzystując np. dyktafon. A moŜe pójść krok

dalej i przygotować nagranie video z naszą wypowiedzią? Wszystko zaleŜy od

moŜliwości technicznych, czasu i …inwencji twórczej.

Do opracowania materiałów moŜemy wykorzystać przeznaczone do tego

celu odpowiednie oprogramowanie dostępne na rynku. Najprościej jest

skorzystać z oprogramowania darmowego dostępnego w sieci. Bardzo

popularnym pakietem do tworzenia materiałów multimedialnych jest np. Exe

(eLearning XHTML Editor) a dla mniej wymagających – HotPotatoes (pakiet

sześciu aplikacji do tworzenia róŜnych form ćwiczeń, quizów i testów online).

Przy opracowywaniu materiałów, dla uczniów naleŜy uwzględnić takŜe róŜne

typy percepcji. KaŜdy kurs powinien zawierać materiały, które uwzględniają

percepcję wzrokową (nagrania video, mapy schematy, zdjęcia, pliki pdf),

słuchową (pliki dźwiękowe) i kinestetyczną (materiały interaktywne).

Zamieszczając materiały na platformie naleŜy pamiętać o tym, Ŝe o

atrakcyjności nie świadczy mnogość wykorzystanych środków, ale sam pomysł

kursu i jego struktura. Powinna być ona przejrzysta, jasna i czytelna zwłaszcza

dla osób, które nie korzystały nigdy z takiej formy kształcenia oraz starannie

przygotowana.

Po zakończeniu kursu jest czas na ostatni etap – podsumowanie i ewaluację.

W tym miejscu powinniśmy się zastanowić czy kurs przyniósł wymierne efekty,

czy wszystkie załoŜone cele zostały zrealizowane, czy nasi uczniowie i my sami

jesteśmy w pełni zadowoleni z tego, co przygotowaliśmy. Zdobyte dzięki temu

doświadczenie pozwoli nam w przyszłości na bardziej precyzyjne

przygotowanie kursów.

Reasumując droga do przygotowania i przeprowadzenia kursu moŜe

wydawać się bardzo długa i Ŝmudna, ale z własnego doświadczenie wiem, Ŝe

warto poświęcić swój czas na rozwijanie i doskonalenie takiej formy

kształcenia jaką jest edukacja wirtualna.


6

Dobrze przygotowany kurs online

Na koniec chcę przedstawić 17 elementów dobrze przygotowanego kursu

online. Zasady opracowane zostały przez Doug Madden, Honolulu

Community College (Revised Aug 3, 1999).

Oto one: wstępne informacje o kursie powinny być dostępne w trybie online;

kaŜdy kurs powinien zawierać wstępne szkolenie w zakresie nawigacji i

uŜywania funkcji kursu; sylabus kursu powinien być udostępniony nie później niŜ

w trakcie pierwszej lekcji kursu; materiały prezentowane online powinny być

atrakcyjne; kurs powinien zawierać wiele interesujących odnośników do

innych stron internetowych; kurs powinien być w pełni funkcjonalny; materiały

prezentowane w sieci powinny spełniać podobne funkcje, jak w tradycyjnej

szkole; materiały powinny być prezentowane w sposób dostosowany do

róŜnych stylów uczenia sie ludzi; materiały powinny być prezentowane w

sposób logiczny, ale uczniowie powinni móc z łatwością poruszać się po

całym kursie; uczniowie powinni móc łatwo i szybko porozumieć się online z

instruktorem kursu; uczniowie powinni móc „mówić” do całej klasy podczas

„otwartych dyskusji” na dany temat; kurs musi podtrzymywać uwagę i

zainteresowanie uczniów; kurs musi uŜywać poprawnego języka; strony

powinny ładować się szybko; w kursie powinni brać udział takŜe zewnętrzni

eksperci; naleŜy zwrócić szczególną uwagę na reguły kontroli i ich procedury;

naleŜy zwracać uwagę kiedy i jak często cała klasa dostępna jest online.

Netografia http://www.puw.pl/downloads/docs/17_elementow.pdf http://pl.wikipedia.org/wiki/Moodle http://pl.wikipedia.org/wiki/MySQL http://pl.wikipedia.org/wiki/Php http://hotpot.uvic.ca/ http://hojnacki.net/content/category/4/49/108/ http://exelearning.org/ http://www.wbtexpress.com/pl/


7

E-learning - szansa polskiej szkoły

śycie bez internetu jest juŜ dzisiaj praktycznie niewyobraŜalne, i to

przeświadczenie przekroczyło juŜ nawet mury polskich szkół. Pomimo wielu

ogromnych zmian w zdecydowanej większości polskich szkół wykorzystanie

internetu ogranicza się tylko do realizacji treści programu nauczania

informatyki bądź technologii informacyjnej. Z wielkim trudem na oświatowej

mapie Polski znajdziemy szkołę wykorzystującą szkolną sieć do e-learningu.

Dlaczego e-learning będący niezwykle atrakcyjną metodą nauczania,

wykorzystującą bardzo róŜne środki multimedialne i elektroniczne nie jest

obecny w polskiej szkole??

Myślę, Ŝe po usunięciu zapóźnień sprzętowych największym problem jest brak

wiadomości na temat e-learningu, a takŜe brak systemu szkoleń dla

nauczycieli.

Czym zatem jest e-learning?? OtóŜ moŜemy tym mianem określić proces

nauczania wykorzystujący multimedialne materiały dydaktyczne w oparciu o

platformę e-learnigową. Najbardziej Ŝywotna jego częścią są interakcje

zachodzące pomiędzy nauczycielem i uczniem oraz pomiędzy uczniami.

Jedynie w takim przypadku moŜemy mówić o nauczaniu e-learnigowym, stąd

teŜ naleŜy pamiętać, Ŝe samo zamieszczenie nawet najbardziej

fantastycznych materiałów multimedialnych w internecie nie ma z nim nic

wspólnego.

Mając taka wiedzę warto wziąć udział w szkoleniu przygotowującym do

prowadzenia kursów. W trakcie kilkudziesięciogodzinnego szkolenia moŜna

poznać metodykę zdalnego nauczania, zasady funkcjonowania platformy, a

takŜe moŜliwości programów pozwalających przygotować materiały do

umieszczenia na platformie. Z punktu widzenia polskiej szkoły niezwykle waŜny

jest fakt, Ŝe wykorzystywane oprogramowanie jest nie tylko całkowicie

darmowe, ale i posiada polskie menu. Dotyczy to zarówno platformy Moodle

jak i programów do przygotowywania materiałów: Hot Potatoes i eXe.

UwaŜam, Ŝe e-learning ma szanse rozwoju, gdyŜ w znaczący sposób

wzbogaca proces nauczania. Jakie są zatem jego zalety?? OtóŜ przede

wszystkim elastyczność, czyli stały – 24 godziny na dobę i 7 dni w tygodniu

dostęp do materiałów. W konsekwencji uczeń moŜe dostosować tempo i czas

nauki do swoich moŜliwości, a takŜe uzyskuje moŜliwość natychmiastowej

kontroli swoich wyników.

Roman Lorens Dyrektor II Liceum Ogólnokształcącego w Jaśle, trener, edukator, ekspert ds.

awansu zawodowego nauczycieli


8

Natomiast nauczyciel zyskuje moŜliwość zarówno szybkiego sprawdzenia nie

tylko osiągnięć swoich uczniów, ale równieŜ ma moŜliwości monitorowania ich

pracy. Ma równieŜ moŜliwość bardzo szybkiego aktualizowania i uzupełniania

wiedzy zgodnie z potrzebami swoich uczniów. Jest więc to bardzo dobra

metoda wspierania zarówno tradycyjnych lekcji jak i zajęć pozalekcyjnych. Jej

największą zaletą jest oczywiście wysoki stopień atrakcyjności materiałów

dydaktycznych, a takŜe moŜliwość zaangaŜowania kaŜdego z uczniów w

przebieg procesu nauczania.

Wykorzystując e-learning w procesie dydaktycznym uatrakcyjniamy zajęcia

lekcyjne, zastępując prosty- często mało efektywny proces przekazywania

wiedzy- efektywnym i aktywnym rozwiązywaniem problemów z

wykorzystaniem technologii informacyjnej. W efekcie uczeń staje się

partnerem w procesie kształcenia, a róŜnorodność form i źródeł inspiracji

przyczynia się do rozbudzania jego ciekawości poznawczej.

No cóŜ... teraz czas na łyŜkę dziegciu, gdyŜ nie sposób nie powiedzieć nic na

temat wad e-learningu. Z cała pewnością największą wadą jest

czasochłonność przygotowania materiałów, aczkolwiek zazwyczaj czynimy to

zazwyczaj jednorazowo, więc później moŜemy je jedynie modyfikować.

Zakładam, Ŝe materiały będą przygotowywane przez nauczycieli entuzjastów,

więc nie mówię o wynagrodzeniu... Niestety, nie da się uniknąć kosztów

związanych z utrzymaniem platformy i szkoleniami nauczycieli.

Myślę jednak, Ŝe będzie to bardzo opłacalne z punktu widzenia rozwoju

kaŜdej szkoły i placówki. Bowiem wdroŜenie e-learningu w szkole świadczy o jej

nowoczesności, wzbogaca ofertę dydaktyczną, a takŜe przyczynia się do

podniesienia jej atrakcyjności na rynku edukacyjnym.

Bilans zysków i strat jest jednak oczywisty: na prawdę warto wdroŜyć

i rozwijać e-learning w kaŜdej polskiej szkole. Zyskujemy bowiem narzędzie

pozwalające uczniom w lepszy sposób przygotować się do zajęć, wymieniać

poglądy, zindywidualizować proces nauczania, a przede wszystkim wyrównać

szanse edukacyjne w ramach samodzielnej pracy ucznia.


9

Reguła 70:20:10 w szkoleniach

Za kilka lat na rynek pracy wkroczą osoby, które funkcjonują wielowątkowo

uŜywając wszystkich moŜliwych narzędzi i sposobów na ułatwianie sobie

zadań. Przyjdą młodzi, dla których internet jest narzędziem, a społeczności

bazą wiedzy. NaleŜy się więc zastanowić jak przygotować dla nich środowiska

edukacyjne.

W korporacjach cała zabawa z e-learningiem, zaczyna się gdy manager

decyduje, Ŝe szkolenie z konkretnego zakresu pomoŜe jego zespołowi. W tym

momencie musimy wiedzieć, Ŝe pomoc zespołowi oznacza wzrost jego

wydajności.

Moment ten jest zapoczątkowaniem "zakonspirowanego wygodnictwa", gdyŜ

następnym krokiem jest zwrócenie się do managera szkoleń, Ŝeby stworzył

szkolenie on-line przeznaczone dla tej konkretnej grupy pracowników.

Manager zajmujący się szkoleniami, który zupełnie nie jest związany z profilem

działania grupu dla której przygotowuje szkolenie w terminie stosunkowo

odległym od daty zamówienia dostarcza szkolenie, z tym Ŝe jest ono "jakieś",

nawet jeśli załoŜymy, Ŝe cały zespół przyłoŜył się do niego jak najlepiej.

Rezultat jest taki, Ŝe wspomniane "wygodnictwo" trwa nadal, bo manager

uwaŜa, Ŝe zrobił wszystko co mógł (poprosił o przygotowanie szkolenia), a

zespół szkoleniowy takŜe jest dumny bo szkolenie dostarczył i działa.

A czy ktoś zmierzył jaki jest wpływ takiego podejścia na biznes? Czy ktoś

sprawdził jakie są efekty szkolenia? Czy jest jakikolwiek wzrost wydajności?

Podejrzewam, Ŝe w wielu wypadkach efekt jest znikomy, jeŜeli nie ujemny

(pracownicy w końcu musieli przynajmniej udawac Ŝe korzystają ze szkolenia) i

pomimo, Ŝe nic się nie stało wszyscy są szczęśliwi.

Problem polega na tym, Ŝe wielu ludzi uwaŜa, Ŝe informacje które

zdobędziemy podczas szkoleń automatycznie, samoczynnie i jakąś nieznaną

wewnętrzną siłą przerodzi się w umiejętności praktyczne, czyli wiedzę

pozwalająca na zwiększenie wydajności, jakości i innych parametrów, które

manager zlecający przygotowanie szkolenia postawił sobie za cel, gdyŜ

zmiana tych parametrów pracy ma bezpośredni wpływ na biznes.


10

Obsesyjne dąŜenie do przekazywania informacji pracownikom, zwłaszcza

w momencie, gdy ilość tych informacji rośnie w sposób lawinowy, lub bardzo

szybko się zmienia (np. ofery sprzedaŜy produktów czy usług) połączona

z ciągłymi zmianami sposobu pracy prowadzi nieuchronnie do klęski

powodując efekt odwrotny od zamierzonego.

Bardzo popularne ostatnio hasło "on-demand", a zwłasza "business on

demand" jest dobrym określeniem sytuacji biznesowej wielu przedsiębiorstw,

które chcąc istnieć na rynku ciągle zmieniają się i ewoluują. Skutkuje to tym, Ŝe

pracownicy potrzebują do wykonywania pracy mniej wiedzy, niŜ poprzednie

pokolenia pracowników na podobnych stanowiskach. Tradycyjne sposoby

szkoleniowe bazują na całkowicie innych modelach biznesowych, bazują na

wtłaczaniu informacji, a kluczem jest przekazanie wiedzy w sposób szybki,

moŜliwie prosty i nie obciąŜający pracownika.

Reguła 70:20:10

Statystyczny Kowalski przygodząc do danej firmy jako nowy pracownik 70%

swojej wiedzy zdobył właśnie na stanowisku pracy, rozwiązując problemy,

zadania i wykonując codzienne obowiązki. Kolejne 20% związane jest z

pozyskaniem wiedzy od innych pracowników (nauczanie nieformalne), z

coachingu i mentoringu, obserwowania działań managerów i przełoŜonych, a

w końcu od kolegów. Jedynie 10% wiedzy związane jest ze szkoleniami

(tradycyjnymi, elearningowymi itd.).

Większość organizacji w te 10% inwestuje 80% budŜetów szkoleniowych,

organizując szkolenia, warsztaty, uruchamiająć platformy elearningowe i

hołdując wszystkim formalnym sposobom edukacji pracowników.

Osoby, które za kilka lat przyjdą do pracy, a więc dzisiaj mający około 21 lat

urodzili się w 1985 roku, czyli 10 lat po tym kiedy w sprzedaŜy ukazał się

pierwszy komputer osobisty, kiedy rozpoczęli liceum istniał juŜ internet, a w

momencie, gdy są na studiach internet jest czymś normalnym, a Google,

Blogi, Wikipedia, Skype, Podcasty, MySpace, YouTube i Second Life są czymś

normalnym i nie wywołują Ŝadnych emocji.


11

Ci nowi pracownicy, będa całkowicie odmienni od tych, których zatrudniano

do tej pory. RóŜnica pomiędzy nimi jest taka sama jak róŜnica pomiędzy

systemem operacyjnym DOS 6.x, a Windows. Nowi są po prostu wielowątkowi.

W sposób intuicyjny starają się wykorzystać zasoby technologiczne do tego,

Ŝeby ułatwić sobie pracę, jeśli stoi przed nimi przeszkoda wykorzystają

wszystkie znane sposoby, sztuczki i kruczki do pokonania jej w sposób szybki i

przyjemny. Podobnie jest z komunikacją, przekazywaniem informacji, a przede

wszystkim radzeniem sobie w sytuacjach stresowych.

Nowi pracownicy, Ŝyjący w skrótowym świecie komunikatorów, smartfonów,

twitterów (pierwowzór Blipa) i serwisów społecznościowych nie boją się

nowych wyzwań, przecieŜ zawsze mogą zapytać społeczność, zawsze mogą

zadać pytanie profesjonaliście, a jeśli znajdą się w nowym miejscu otworzą

Google Maps i sprawdzą gdzie są.

Nowy świat nie jest dla nich wyzwaniem, a wyzwania traktują tak samo jak

zadania w grze komputerowej, jakby mieli 10 Ŝyć. Odmienne są takŜe

podstatowe umiejętności, które posiadają. Potrafią patrzeć na wszystko z "lotu

ptaka" i analizować zadania w sposób horyzontalny, ale gdy zajdzie potrzeba

potrafią "odkopać" bardzo szczegółowe dane i informacje, którch potrzebują

w danym momencie. Są świadomi tego, Ŝe najlepszym sposobem, gdy czegoś

nie wiedzą, jest przesukanie internetu, najlepiej portalu z filmami

instruktarzowymi, przeszukanie serwisów społecznościowych lub zapytanie

społeczności i napewno zrobią to zanim manager zaplanuje, Ŝe potrzebne jest

szkolenie, a zespół szkoleniowy je przygotuje.

Wynika z tego, Ŝe niezbędna jest zmiana podejścia do szkoleń. nowy świat

zmienia nie tylko sposób przekazania informacji, z tracydynego wykładu do

sesji online, ale wymusza takŜe zmianę struktur organizacji.

Stając twarzą w twarz z nowym społeczeństwem informacyjnym nie moŜemy

pozwolić sobie juŜ na wspomniane we wstępie "zakonspirowane

wygodnictwo". W celu osiągnięcia sukcesu naleŜy przełamać tendencję do

tworzenia coraz to nowych szkoleń i wydawania coraz większych pieniędzy na

multimedialne sposoby odtwarzania wcześniej przygotowywanych

materiałów.

Obecna technologia i powyŜsze wnioski bardziej skłaniają do tworzenia

społeczności korporacyjnych i baz wiedzy moderowanych przez zespoły

szkoleniowe, które ustanawiają priorytety i adaptują zdobyte przez

uŜytkowników informacje do standardu korporacji.


12

Taki sposób gromadzenia informacji moŜemy nazwać nauczniem "na wszelki

wypadek" i gromadzeniem wiedzy w tym celu, aby manager z początku tego

artykułu po prostu skierował pracowników we właściwy obszar bazy wiedzy i

pozwolił im zdobyć informacje, w sposób, który im odpowiada.

Tradycyjny e-learning przechodzi raczej w kierunku instrukcji i sukcesy odnosi w

działach obsługi klienta, lub wsparcia, gdzie przygotowywane szybko (rapid

elearning), którtkie materiały szkoleniowe, pokazują jak rozwiązać określony

problem.

Budowanie baz wiedzy "na wszelki wypadek" oznacza, Ŝe pracownicy całej

korporacji będą wiedzieli, gdzie znaleźć informacje na określony temat wtedy,

gdy będą tego potrzebowali unikając w ten sposób przyjmowania informacji,

które tuŜ po zakończeniu szkolenia moga okazać się zbędne, przedawnione

lub go jest sytuacją najgorszą odbiegające od aktualnych celów.

Dlatego teŜ, najlepsze podejście to :

Ucz się tego, co potrzebujesz i kiedy potrzebujesz.


13

Moodle Web Service - wprowadzenie

Moodle'owe API do webserwisów pozwala nam na wymianę danych i

informacji, np. na temat uŜytkowników pomiędzy innymi systemami, takimi jak

CMS-y, blogi, forum itp.

Dla przykładu moŜemy wymieniać dane na temat uŜytkowników, wysyłać i

pobierać dane, zarządzać zapisami na kursy (dodawać i usuwać nauczycieli,

uczniów) zarządzać samymi kursami (np. tworzyć nowe bazując na

schematach szkoleń), a takŜe co jest bardzo interesujące pobierać informacje

na temat wyników szkoleń.

Czym są Web Service’y i co nam dają ?

Web Service’y, określane równieŜ jako usługi sieciowe, umoŜliwiają budowę

prostych, rozproszonych aplikacji, niezaleŜnych od platformy. W swoim

działaniu wykorzystują one powszechnie znany standard XML. Dostęp do usług

sieciowych jest równieŜ niezwykle prosty, dzięki zastosowaniu standartowych

protokołów, takich jak HTTP czy SOAP. Web Service’y mogą być

wykorzystywane do integracji aplikacji tworzonych w rozmaitych językach

programowania, na róŜnych platformach deweloperskich. Jedną z ich

najwaŜniejszych zalet jest fakt, Ŝe aplikacja kliencka, która chce skorzystać z

udostępnianej usługi, nie musi być stworzona w tym samym języku, co Web

Service, co więcej – nie musi nawet posiadać wiedzy na temat budowy usługi.

Jedyne, co jest potrzebne, do wykorzystywania tej technologii, jest

internetowy adres usługi, oraz nazwy metod przez nią udostępnianych.

Przenieśmy teraz tę definicję Web Service'u do realiów e-learningu. ZałóŜmy,

Ŝe dana firma szkoleniowa posiada 12 placówek i dla kaŜdej z nich istnieje

dedykowana instalacja platformy moodle.

Przeanalizujmy teraz sytuację, w której moderator szkoleń musi codziennie

zarządzać szkoleniami na kaŜdej z tych platform, sprawdzić wyniki szkoleń,

przeglądać co dzieje się na kaŜdej z platform. Praca dość mozolna i

wymagająca sporo cierpliwości, chociaŜby z racji logowania się do 12

platform.

UŜycie Web Service'ów pozwalana zautomatyzowanie takiej pracy poprzez

uruchomienie na 11 instancjach moodle web service'ów, które będą

udostępniały odpowiednie informacje, a na 12 instancji stworzenie aplikacji,

która będzie się z Web Service'ami kontaktowała i sterowała platformami

szkoleniowymi.


14

Jeden by rządzić wszystkimi

CięŜko sobie wyobrazić jakie moŜliwości to daje, przede wszystkim pozwala na

zarządzanie wieloma instancjami moodle z jednego miejsca i co ciekawe

wcale nie musi być to moodle (przykład tworzenia sieci platform moodle

zostanie zaprezentowany w art. Sieci Moodle).

oprócz tego zastosowanie serwisów pozwala na bezproblemową integrację

moodle'a z dowolnymi systemami CMS, CRM, ERP itd. itp.

XML-RPC

Serwis o nazwie XML-RPC pozwala na kontaktowanie się innych serwerów z

naszą instalacją Moodle, pobierac dane i wywoływać konkretne funkcje. Po

wywołaniu odpowiedniej funkcji przez Web Service moodle np. utworzy

uŜytkownika wypełniając jego profil odpowiednimi danymi, lub wyszuka jakąś

konkretną informację i zwróci ją do serwera.

Jak juŜ wspomniano wcześniej do komunikacji pomiędzy instancjami moodle

słuŜy moduł Moodle Network ale korzystając z XML-RPC moŜemy kontaktować

się z Moodle za pomocą dowolnej aplikacji.

Bezpieczeństwo

W tym miejscu naleŜy zwrócić uwage na to, Ŝe stosowanie starej wersji XML-

RPC i przesyłanie tekstu bez szyfrowania nie jest zalecane i powinno być

stosowane tylko w przypadku, kiedy obydwie aplikacje są pod naszą kontrolą.

Uruchamienie szyfrowania nie jest w rzeczywistości czymś bardzo trudnym.

Uruchomienie enkrypcji zgodnej ze standardem XML-ENC lub XML-DSIG jest

dość proste, naleŜy zwrócić jednak uwagę na zastosowanie funkcji PHP5

(Mahara implementation).

Jeśli nie chcemy uŜywać szyfrowania powinniśmy ograniczyć uŜywanie

webserwisów do konkretnej listy hostów. MoŜemy to zrobić w pliku:

/admin/mnet/trustedhosts.php lub poprzez panel administracyjny

(Networking:XML-RPC hosts).

Jednocześnie zalecałbym stosowanie takich rozwiązań jedynie w obrębie

lokalnej sieci i wpisanie adresu np:

192.160.0.10/32

w tym momencie Moodle "wie" Ŝe zapytania z tego adresu mają być

interpretowane i wykonywane bez konieczności szyfrowania.


15

Jak przygotować testy on-line?

Wywiad z twórcą portalu Memorizer.pl

W związku z tym, Ŝe zainteresował mnie Twój portal do tworzenia testow on-

line chciałbym zadać Ci kilka pytań, które jak mniemam nasuwają się wielu

osobom odwiedzającym Twoją stronę.

eL2.0:

Po pierwsze skąd wziął się pomysł na stronę do edycji pytań i testów?

Memorizer:

Pomysł powstał w 2003 roku. Miałem wtedy spore zaliczenie z języka

angielskiego na studiach. Jako Ŝe nie miałem chęci aby zabrać się do nauki

postanowiłem napisać sobie mały programik, który pomoŜe mi w szybszym

zapamiętaniu słówek. Był to właśnie bardzo wczesny prototyp dzisiejszego

Memorizera. Skrypt w php powstał w jakieś 2 godziny, później wprowadziłem

słówka do bazy i rozpocząłem naukę. ZauwaŜyłem, Ŝe taką metodą

zapamiętywanie idzie mi znacznie lepiej, co zresztą potwierdził wynik

zaliczenia.

Po zaliczeniu skrypt poleŜał na dysku pare miesięcy, aŜ zaginął. W tym czasie

miałem sporo innych zajęć i nie myślałem o tym, Ŝeby uruchomić własny

serwis edukacyjny. Dopiero na początku 2006 roku przypomniałem sobie, Ŝe

kiedyś napisałem coś, co przecieŜ mogłoby się przydać innym ludziom.

Zacząłem rozpisywać schemat projektu a następnie stworzyłem szkielet

systemu.

Był to okres mojej wzmoŜonej fascynacji AJAXem dlatego pierwsza wersja była

wykonana całkowicie w tej technologii. Prace trwały kilka miesięcy, podczas

których doszedłem do wniosku Ŝe lepiej powrócić do klasycznego rozwiązania

a o AJAX oprzeć tylko niektóre elementy strony. W kwietniu 2006 ruszyła

pierwsza wersja strony i zaczęły się testy, dzięki którym serwis wygląda i działa

tak, jak w chwili obecnej.

e-L2.0:

Jak zapatrujesz się za udostępnienie API memorizera, co spowodowałoby

zapewne podniesienie jego popularności?

Memorizer:

Myślałem o tym, jednak jest to kwestia kilku miesięcy, w tej chwili terminarz jest

juŜ zapełniony nowymi pomysłami, dość istotnymi moim zdaniem, które do

końca 2007 roku powinny zostać wdroŜone do Memorizer. Pewne działania

mające na celu podniesienie popularności serwisu zostały juŜ podjęte, inne są

w trakcie realizacji. Tak więc na API przyjdzie czas.


16

e-L2.0:

Documents

Magazyn Elearning 2.0 wrzesień