Warsztaty plastyczne dla grupy kulturoznawcw padziernik 2007 koordynator warsztatw M . Mazur-ZajcW ramach realizowanego w Gimnazjum nr 4 w Czerwionce projektu edukacyjnego ladami ydw na Grnym lsku.

Do warsztatw zaproszono modzie dwch klas trzecich: A i B Zajcia poprowadzono w dwch grupachGrupa masek purimowych Grupa wycinanki ydowskiej

Wycinanka ydowskaW judaizmie wycinanka peni funkcje kultowe. Elementy, z jakich jest ona zbudowana, maj znaczenie symboliczne, odnoszce si do relacji midzy czowiekiem a Bogiem. Kady niemal element - siedmioramienna menora, kolumny, zwierzta, roliny, a nawet geometryczne plecionki posiadaj ukryty sens. Najwaniejsze z nich - przede wszystkim dotyczy to menory i korony - znajduj si na osi symetrii. Istotn rnic, ktra wyodrbnia wycinank ydowsk wrd wycinanek innych kultur, jest obecnod pisma hebrajskiego. Zazwyczaj s to Psalmy - w caoci lub we fragmentach - i teksty modlitw, tworzce wraz z pozostaymi elementami harmonijn kompozycj.

Pocztki wycinankiPierwsze lady o wycinance ydowskiej sigaj XIII wieku. Legenda opowiada o rabinie, ktry chcia przepisad Tor; byo to zim, a mrz by tak siarczysty, e zamarza atrament. Zacz wic wycinad litery Tory i tak powstaa pierwsza wycinanka.

Sposb wykonania wycinankiWycinank mogli wykonywad tylko mczyni, poniewa w kulturze ydowskiej kobietom nie wolno byo zajmowad si sztuk. Wycinano je najczciej szewskim noem, jako e by bardzo ostry. Materiaem by najpierw pergamin, pniej biay papier. Skadano go na p na desce i wycinano wzdu zaznaczonego wzoru. Po wyciciu papier by malowany, przewanie farbami wodnymi, a jeli pozostawiano wycinank niezamalowan, wwczas podkadano pod ni to, aby sprawiaa wraenie koloru.

Rodzaje wycinanekMizrach ( - )ten rodzaj wycinanek zawieszano w domach na cianie wschodniej (samo sowo mizrach oznacza wschd), w stron Jerozolimy, aby wiedzied, w ktr stron naley zwrcid si odmawiajc codzienn modlitw. Bya to wycinanka duego formatu, od A4 do 1m dugoci boku, caoroczna, wisiaa niezalenie od wit ydowskich. Oprawiano j w ram, czasem umieszczano za szyb.

Wielowtkowod wycinanki ydowskiej

Angelika na swojej wycinance umiecia element bogosawicych doni kapanakoehna

Kolejna wycinanka

Uczennica klasy III a prezentuje swoj prac warsztatow.

Rodzaje wycinanekHamsa - amulet, ktry chroni rodzc przed wpywami zego demona Lilit. Opowiada o tym jedna z wersji ydowskiej legendy: Lilit bya pierwsz on Adama. Znudzona maeostwem, noc, kiedy Adam ju spa, wymykaa si do doliny demonw. Bg ukara j za to, strcajc na zawsze do doliny, gdzie staa si demonem Lilit oraz zabierajc ycie wszystkim jej dzieciom. Adamowi za wkrtce da Ew. Ale od tej pory Lilit mci si na kobietach, ktre maj urodzid dziecko. Dlatego wycinankami zdobiono pokj, gdzie miao przyjd na wiat. Hamse wieszano w czterech rogach izby, zabezpieczajc to miejsce przed dostpem zych mocy.

Szewnosach i rojzelach rni si jedynie ksztatem: szewnosach ma form kwadratu, a rojzelach - rozetki. Centralnie umieszczano, jak w mizrachu, menor, Gwiazd Dawida lub tablice, caod czona bya elementami rolinnymi lub geometrycznymi, stanowicymi tylko dekoracj.

Wycinanka- menora

Wycinanka-menora

Wycinanka Vanessy Piekielnik

Maski PurimoweZakadanie masek podczas obchodw wita Purim ( ydowskiego karnawau) to wany element tego wita. Maska to z jednej ze strony nowa przerysowana osobowod. Postad za ktr mona schowad swoje prawdziwe ja. Pokazad swoje marzenia przez chwil stad si kim, kim raczej nigdy si w rzeczywistoci nie staniemy. Maska wic to kompensacja tego czego co nam najbardziej brakuje. Historia Purimu jest wanie opowieci o deniach, ktre zrealizowane byd nie mogy; Nie mogy byd spenione denia Hamana aby zabid nard ydowski, bo sprzeciwiao si to woli Stwrcy. ydzi nie mogli wyjd z Persji i powrcid do Izraela bo zabrako im woli aby to uczynid. Pierwszy swoje denia przepaci yciem. Los drugich, chod ocalonych wci nie jest ostatecznie znany. Na zdjciu pikna Ester- co swj nard od zagady uratowaa.

Maski na PurimMaska EsteryMaska Hamana

Maski na PurimMaska doradcy krla Maska damy Waszti

Podczas warsztatwPrzy maskach na Purim .. Przy wycinance ydowskiej

1 XII 2007 w G-4 odbyy si warsztaty regionalne w ramach programu oglnopolskiego Przywrdmy Pamid prowadzone przez animatorw z Fundacji ochrony Dziedzictwa ydowskiego z Warszawy dla 5 szk z wojewdztwa lskiego. Opiekunem zespou z G-4- bya pani Magorzata Mazur-Zajc.

Uczniowie przy wystawce wycinanek i masek purimowych.

Przerwa obiadowa dla uczestnikw warsztatw

Przy tworzeniu prezentacji wykorzystano: Materia zdjciowy ze stron internetowych Materia zdjciowy M. Mazur-Zajc Prezentacj wykonaa M . Mazur-Zajc