Upload
vuonghuong
View
228
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
MATERIAŁY POMOCNICZE
DO PODSTAW TEORII MECHANIZMÓW
CzłowiekProjekt współfinansowany przez Uniw ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
MATERIAŁY POMOCNICZE
DO PODSTAW TEORII MECHANIZMÓW
Opracowanie Jerzy Pawłowski
Ksawery Szykiedans
Człowiek - najlepsza inwestycja” Projekt współfinansowany przez Unię Europejskw ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Warszawa 2010
MATERIAŁY POMOCNICZE
DO PODSTAW TEORII MECHANIZMÓW
Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Spis treści
1. OPIS PROJEKTU
2. ZADANIE 1
2.1. Synteza mechani
2.2. Analiza kinematyczna mechanizmu
3. ZADANIE 2
3.1. Analiza dynamic
4. ZADANIE 3
4.1. Zadanie syntezy mechanizmu krzywkowego
4.2. Kolejność działa
5. OPIS PROGRAMU KINDYNJP
5.1. Opis programu KINDYNJP
5.1.1. Opis metody obliczania poło
5.1.2. Opis metody obliczania pr
5.1.3. Opis metody obliczania przy
5.1.4. Opis sposobu przygotowania danych do prog
5.2. Uruchomienie i obsługa programu KINDYNJP
6. Opracowanie trójwymiarowego modelu mechanizmu nap
6.1. Analiza kinematyki mechanizmu w programie Autodesk Inventor
7. LITERATURA
8. ZAŁĄCZNIKI
8.1. Dane do zadania 1 i 2
8.2. Dane do zadania 3
Podstawy teorii mechanizmów
2
OPIS PROJEKTU ................................................................
................................................................................................
Synteza mechanizmu ................................................................
Analiza kinematyczna mechanizmu ................................
................................................................................................
Analiza dynamiczna mechanizmu napędu wstrząsarki................................
................................................................................................
Zadanie syntezy mechanizmu krzywkowego ................................
ść działań ................................................................
OGRAMU KINDYNJP ................................................................
Opis programu KINDYNJP ................................................................
Opis metody obliczania położeń członów ................................
Opis metody obliczania prędkości członów ................................
Opis metody obliczania przyśpieszeń członów ................................
Opis sposobu przygotowania danych do programu KINDYNJP1
Uruchomienie i obsługa programu KINDYNJP ................................
Opracowanie trójwymiarowego modelu mechanizmu napędu wstrz
Analiza kinematyki mechanizmu w programie Autodesk Inventor
LITERATURA ................................................................................................
CZNIKI ................................................................................................
Dane do zadania 1 i 2 ................................................................
ane do zadania 3 ................................................................
................................................................ 3
......................................... 3
........................................................ 3
................................................................. 5
......................................... 7
..................................... 7
....................................... 10
................................................. 10
............................................................ 11
....................................... 18
............................................ 18
............................................... 18
............................................. 20
....................................... 21
ramu KINDYNJP1 ........... 21
............................................. 22
Opracowanie trójwymiarowego modelu mechanizmu napędu wstrząsarki ....... 29
Analiza kinematyki mechanizmu w programie Autodesk Inventor ............... 32
................................... 36
.................................... 37
...................................................... 37
........................................................... 39
1. OPIS PROJEKTUOpracować wstępny
być wprowadzany w ruch obrotowy, zwrotny, o zadanej amplitudzie, przez mechanizm d
gniowy napędzany silnikiem elektrycznym.
Zadanie ma zostać wykonane w dwóch etapach:
� Zadanie 1: Dobór wym
dzenie niezbędnych oblicze
parach kinematycznych
� Zadanie 2: Obliczenie reakcji dynamicznych w parach kinematycznych
napędu wstrząsarki
Wartości liczbowe danych indywidualnych znajduj
2. ZADANIE 1
2.1. Synteza mechanizmu
Dogodnie jest przeprowadzi
Rys.2.1
Dane:
� φmax –amplituda wychyle
� Struktura mechanizmu nap
„Dobór wymiarów wstrz
Podstawy teorii mechanizmów
3
PROJEKTU ępny projekt napędu wstrząsarki laboratoryjnej. Stolik wstrz
wprowadzany w ruch obrotowy, zwrotny, o zadanej amplitudzie, przez mechanizm d
dzany silnikiem elektrycznym.
ć wykonane w dwóch etapach:
obór wymiarów mechanizmu o narzuconej strukturze
dnych obliczeń w celu dostarczenia danych do wyznaczenia reakcji w
parach kinematycznych
Obliczenie reakcji dynamicznych w parach kinematycznych
sarki
ci liczbowe danych indywidualnych znajdują się w p. 8 (Załączniki).
Synteza mechanizmu
jest przeprowadzić syntezę mechanizmu metodą wykreś
.1. Stolik wstrząsarki 1 osadzony w łożyskach 2
amplituda wychyleń stolika – stopnie kątowe
mechanizmu napędu: rys. 2.2
2 1
„Dobór wymiarów wstrz ąsarki”
sarki laboratoryjnej. Stolik wstrząsarki ma
wprowadzany w ruch obrotowy, zwrotny, o zadanej amplitudzie, przez mechanizm dźwi-
iarów mechanizmu o narzuconej strukturze oraz przeprowa-
w celu dostarczenia danych do wyznaczenia reakcji w
Obliczenie reakcji dynamicznych w parach kinematycznych mechanizmu
ączniki).
wykreślną.
yskach 2
2
Opis rys. 2.2. Człony, których długo
odpowiednim indeksem. Korba L
2π) poprzez łącznik BC (
wstrząsarki. Człon nieruchom
się podstawą lub ostoją.
Długości członów nale
hacza (a tym samym stolika)
Najprościej dokonać
• Przyjąć stosowną podziałk
koła o promieniu L
nie z wierzchołka D, od pionu, k
Punkty C1, C2 są to
• Od CS na prostej C1
okrąg o promieniu L
• Na tym okręgu wybra
tak, aby się przecią
D wyznaczają wstę
ruchu wahacza i odpowiednio małych
uważać kąty DC1C
„Dobór wymiarów wstrz
Podstawy teorii mechanizmów
4
Rys. 2.2. Schemat napędu wstrząsarki
Człony, których długość nie ulega zmianie oznaczono symbolem L z
odpowiednim indeksem. Korba L1 (korbą nazywa się człon napędzający wykonuj
(L2) napędza wahacz CD (L3), połączony sztywno ze stolikiem
sarki. Człon nieruchomy AD (L4), połączony sztywno z korpusem urz
ci członów należy tak dobrać, aby zapewnić zadaną amplitud
hacza (a tym samym stolika).
ciej dokonać tego wykreślnie według następującej kolejno
ą podziałkę. Na prostej poziomej oznaczyć punkt D
L3 (zaleca się L3 równe około 50 – 80 mm), odmierzy
nie z wierzchołka D, od pionu, kąty - φmax/2 i φmax/2, oznaczy
ą to oczywiście zwrotne położenia punktu C wahacza.
1, C2, odmierzyć L2 i oznaczyć punkt A, z którego narysowa
o promieniu L1 = C1CS.
gu wybrać dowolny punkt B, z którego narysowa
przeciął z łukiem C1C2 w punkcie, który oznaczymy
wstępnie wybrany czworobok przegubowy o wymaganej amplitudzie
ruchu wahacza i odpowiednio małych maksymalnych kątach nacisku
C2 i DC2C1).
„Dobór wymiarów wstrz ąsarki”
nie ulega zmianie oznaczono symbolem L z
dzający wykonujący obrót o
czony sztywno ze stolikiem
sztywno z korpusem urządzenia, nazywa
amplitudę φmax ruchu wa-
cej kolejności (rys.2.3):
punkt D, narysować łuk
, odmierzyć symetrycz-
oznaczyć punkty C1, C2, CS.
wahacza.
punkt A, z którego narysować
dowolny punkt B, z którego narysować łuk o promieniu L2
, który oznaczymy: C. Punkty A, B, C,
o wymaganej amplitudzie
nacisku (za takie można
Rys.
Uzyskany schematyczny obraz mechanizmu nale
wości realizacji węzłów konstrukcyjnych.
Funkcje par kinematyczn
siłami dynamicznymi. Spełnienie wymaga
niej miniaturyzacji tych wę
wać się na istniejących rozwi
literatury, z Internetu oraz nale
Ostateczny dobór wymiarów musi by
tycznego z obmyślaną wersją
Jako rozwiązanie tego etapu działa
dzony w skali oraz szkice odr
2.2. Analiza kinem atyczna mechanizmu
Celem analizy jest s
rys. 2.4. Nawet, jeśli parametry ruchu (pr
(nie są wykorzystywane bezpo
zbędna, bo stanowi etap poś
Pełny opis ruchu mechanizmu zawiera opis poło
w funkcji położeń członu nap
A
B
„Dobór wymiarów wstrz
Podstawy teorii mechanizmów
5
Rys.2.3. Synteza wykreślna mechanizmu
Uzyskany schematyczny obraz mechanizmu należy ocenić z punktu widzenia mo
złów konstrukcyjnych.
Funkcje par kinematycznych – obrotowych pełnić będą łożyska
siłami dynamicznymi. Spełnienie wymagań wytrzymałościowych nie daje mo
niej miniaturyzacji tych węzłów. Aby oszacować wstępnie wymiary członów
cych rozwiązaniach konstrukcyjnych. Wzory trzeba czerpa
należy korzystać z nabytej wiedzy i z opinii fachowców.
Ostateczny dobór wymiarów musi być poprzedzony konfrontacj
wersją konstrukcyjnego rozwiązania węzłów mechanizmu
tego etapu działań należy przedstawić schemat mechanizmu sporz
odręczne węzłów konstrukcyjnych.
atyczna mechanizmu
Celem analizy jest sporządzenie opisu ruchu mechanizmu o strukturze pokazanej na
li parametry ruchu (prędkość, przyśpieszenie) nie musz
wykorzystywane bezpośrednio w procesie projektowania), to analiza ruchu jest ni
dna, bo stanowi etap pośredni w analizie dynamicznej mechanizmu.
Pełny opis ruchu mechanizmu zawiera opis położeń, prędkości i przy
członu napędzającego, czyli w funkcji kątów α korby L
C1 C
„Dobór wymiarów wstrz ąsarki”
z punktu widzenia możli-
yska. Będą one obciążone
ciowych nie daje możliwości zbyt-
członów trzeba wzoro-
zaniach konstrukcyjnych. Wzory trzeba czerpać z obserwacji, z
opinii fachowców.
konfrontacją rysunku schema-
złów mechanizmu.
schemat mechanizmu sporzą-
ruchu mechanizmu o strukturze pokazanej na
pieszenie) nie muszą być wyznaczane
analiza ruchu jest nie-
redni w analizie dynamicznej mechanizmu.
ści i przyśpieszeń członów
korby L1.
C2
D
CS
C
Rys. 2
Analizę kinematyczn
Zadanie ma być rozwiązane przy u
Stosując zasadę ograniczonego zaufania nale
gramu KINDYNJP4.EXE
położenia, prędkości i przyś
tualne błędy w obliczeniach komputerowych ujawniaj
jące przede wszystkim z mylnie przyj
Opis programu KINDYNJP
Sprawozdanie z zadania 1
• Szkic odręczny mechanizmu oraz szkice
głównych wymiarów (rozstawienia osi członów,
wych)
• obliczenia komputerow
• obliczenia komputerow
szeń (z podaniem odpowiadaj
rowych i obliczeń własnych
zmu.
L1
α
B
A
„Dobór wymiarów wstrz
Podstawy teorii mechanizmów
6
2.4. Schemat mechanizmu napędu wstrząsarki
kinematyczną prowadzi się przy danych długościach członów L
ązane przy użyciu programu komputerowego KINDYNJP
ę ograniczonego zaufania należy sprawdzić wyniki otrzymane z pr
.EXE najlepiej metodą wykreślno – analityczną. Wystarczy wyznaczy
ci i przyśpieszenia członów w jednym lub dwóch poło
dy w obliczeniach komputerowych ujawniają się zwykle, jako bł
ce przede wszystkim z mylnie przyjętych jednostek lub błędów wpisywania danych.
Opis programu KINDYNJP4.EXE i jego użytkowania zamieszczo
zadania 1 powinno zawierać:
mechanizmu oraz szkice węzłów konstrukcyjnych z zaznaczeniem
głównych wymiarów (rozstawienia osi członów, średnice i długo
komputerowe i rysunkowe położeń członów
komputerowe maksymalnych i minimalnych wartości pr
(z podaniem odpowiadających im kątów α) oraz porównanie wyników komput
ń własnych dokonanych dla dowolnie wybranych poło
L3
L2
x1 x
D
C
L4
„Dobór wymiarów wstrz ąsarki”
ąsarki
ciach członów L1, L2, L3, L4.
programu komputerowego KINDYNJP4.EXE.
wyniki otrzymane z pro-
ą. Wystarczy wyznaczyć
dwóch położeniach, gdyż ewen-
jako błędy grube, wynika-
dów wpisywania danych.
ytkowania zamieszczono w rozdziale 5.
ów konstrukcyjnych z zaznaczeniem
rednice i długości łożysk ślizgo-
ści prędkości i przyśpie-
ównanie wyników kompute-
dowolnie wybranych położeń mechani-
x2
3. ZADANIE 2
3.1. Analiza dynamiczna mechanizmu nap
Dysponując wynikami analizy kinematycznej mechanizmu nap
toryjnej przeprowadzić obliczenia reakcji w
komputerowego KINDYNJP.EXE i dokona
wykreślną. Program ten, opisany
Dane:
� masa stolika: m kg
� moment bezwładnoś
� położenie środka masy stolika
� kąt (SrDC) = β (rys.
Sposób wyznaczenia sił i reakcji
Kolejność działań:
� rysujemy schemat mechanizmu (rys. 3.1) ze wszystkimi siłami wewn
wnętrznymi (zewnę
cje w parach kinematycznych).
� rozdzielamy mechanizm na grupy strukturalne (statycznie wyznaczalne) poczynaj
od członu napędzanego
RA
RB
L1
α
B
A
„Analiza dynamiczna wstrz
Podstawy teorii mechanizmów
7
Analiza dynamiczna mechanizmu nap ędu wstrz ąsarki
c wynikami analizy kinematycznej mechanizmu napędu wstrz
ć obliczenia reakcji w parach kinematycznych przy u
komputerowego KINDYNJP.EXE i dokonać sprawdzenia tych obliczeń
. Program ten, opisany jest w rozdz. 5.
moment bezwładności stolika względem środka S jego masy: Jb
rodka masy stolika Sr: lsr = DSr,
(rys.3.1)
Rys. 3.1. Siły działające na mechanizm
Sposób wyznaczenia sił i reakcji
schemat mechanizmu (rys. 3.1) ze wszystkimi siłami wewn
trznymi (zewnętrzne: siła Pb i moment Mb siły bezwładnoś
cje w parach kinematycznych).
mechanizm na grupy strukturalne (statycznie wyznaczalne) poczynaj
ędzanego z łącznikiem (rys. 3.2), a potem korby (rys.
RD43
RC32
RA41
RB12
Mb
L4
L2
x1
„Analiza dynamiczna wstrz ąsarki”
c wynikami analizy kinematycznej mechanizmu napędu wstrząsarki labora-
parach kinematycznych przy użyciu programu
sprawdzenia tych obliczeń metodą analityczno-
Jb
schemat mechanizmu (rys. 3.1) ze wszystkimi siłami wewnętrznymi i ze-
bezwładności, wewnętrzne: reak-
mechanizm na grupy strukturalne (statycznie wyznaczalne) poczynając
korby (rys. 3.3)
Sr
x
ϐ
Pbt
Pbn
x2
C
L3
D
Rys. 3.2. Siły
Rys. 3.3. Siły
� piszemy równania równowagi dla tych grup:
o łącznik i człon nap
suma rzutów sił ma oś
RB12 cos(x1) + R
+ Pbt cos(
suma rzutów sił ma oś
RB12 sin(x1) + R
+ Pbt
W prostszej postaci ten
B RB12
„Analiza dynamiczna wstrz
Podstawy teorii mechanizmów
8
.2. Siły i moment działający na grupę łącznik – wahacz
. Siły i moment równoważący działający na korb
równania równowagi dla tych grup:
człon napędzany (rys. 3.2)
suma rzutów sił ma oś x:
) + RDt cos(x2-π/2) + RDn cos(x2- π) +
Pbt cos(x2- β + π/2) + Pbn cos(x2- β + π) =0;
suma rzutów sił ma oś y:
) + RDt sin(x2-π/2) + RDn sin(x2- π) +
Pbt sin(x2- β + π/2) + Pbn sin(x2- β + π) =0;
ten układ równań zapiszemy jako:
RDn
RDt
x1
Sr12
RD43 Mb
C
x
L3
D
RA41
A
RB21
L1
Mr
α
B
„Analiza dynamiczna wstrz ąsarki”
wahacz
na korbę
r
x
ϐ
Pbt
Pbn
x2
x1
RB12 cos(x1) + RDt sin(x
RB12 sin(x1) - RDt
suma momentów sił wzgl
-RB12
o korba (rys.3.3)
ponieważ na człon działaj
RA = RB;
Mr = RA L1
z równań (2.1), (2.2), (2.3)
cy Mr. Ostatecznie:
RB12 =(M + Pbt lsr)/(L3 sin(x
RDt = C1 cos(x
RDn =
C1 = RB
C2 = R
Rozwiązaniem zadania 2 jest zestawienie wyników:
• maksymalnych warto
• wskazanie najbardziej obci
• obliczenie nacisków w ło
„Analiza dynamiczna wstrz
Podstawy teorii mechanizmów
9
) + RDt sin(x2) - RDn cos(x2) - Pbt sin(x2- β) - Pbn cos(x
cos(x2) - RDn sin(x2) + Pbt cos(x2- β) - Pbn sin
suma momentów sił względem punktu D:
12 L3 sin(x2-x1) + Pbt lsr +Mb = 0………. ….…
na człon działają dwie siły i moment, więc oczywiste jest,
RA = RB;
Mr = RA L1 sin(α-x1) …………………………………….(2.4)
(2.1), (2.2), (2.3) obliczamy RB12, RDt, RDn, a z (2.4) moment równowa
Ostatecznie:
=(M + Pbt lsr)/(L3 sin(x2 – x3)
RDt = C1 cos(x2) + C2 sin(x2)
RDn = - C1 sin(x2) + C2 cos(x2)
RB12 cos(x1) - Pbt sin(x2- β) - Pbn cos(x2- β)
RB12 sin(x1) + Pbt cos(x2- β) - Pbn sin(x2- β)
zaniem zadania 2 jest zestawienie wyników:
wartości reakcji uzyskanych z obliczeń komputerowych
najbardziej obciążonej pary kinematycznej
obliczenie nacisków w łożyskach
„Analiza dynamiczna wstrz ąsarki”
Pbn cos(x2- β) =0…..(2.1)
sin(x2- β) =0….(2.2)
…….…(2.3)
c oczywiste jest, że:
…………………………………….(2.4)
, a z (2.4) moment równoważą-
)
komputerowych
4. ZADANIE 3
4.1. Zadanie syntezy mechanizmu krzywkowego
Posługując się programem KRZYWKA
go mechanizmu podajnika w agregacie produkcyjnym. Popychacz obrotowy, dociskany spr
żyną śrubową, naciągową, do krzywki, ma porusza
na rys 4.1. Schemat mechanizmu pokazano na rys. 4
Rys.
θm
θ
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
Podstawy teorii mechanizmów
10
Zadanie syntezy mechanizmu krzywkowego
programem KRZYWKA.EXE opracować wstępny projekt krzywkow
go mechanizmu podajnika w agregacie produkcyjnym. Popychacz obrotowy, dociskany spr
do krzywki, ma poruszać się według założonego cyklu pokaza
at mechanizmu pokazano na rys. 4.2.
Rys. 4.1. Cykl pracy mechanizmu krzywkowego
Rys. 4.2. Schemat mechanizmu krzywkowego
αop α0
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
ępny projekt krzywkowe-
go mechanizmu podajnika w agregacie produkcyjnym. Popychacz obrotowy, dociskany sprę-
żonego cyklu pokazanego
.1. Cykl pracy mechanizmu krzywkowego
.2. Schemat mechanizmu krzywkowego
2π
Pozostałe dane:
� kąt wzniosu α0
� kąt opadania αop
� kąt przystanku dolnego
� całkowity kąt wzniosu popychacza
� prędkość kątowa krzywki
� moment bezwładnoś
� dopuszczalne naciski
4.2. Kolejno ść działań
4.2.1. Należy uruchomi
się ze wszystkimi opcjami, wynikami w
pokazuje się okienko wyboru rodzaju mechanizmu (rys.
O ile nie wprowadza si
działania odpowiadające opcjom pokazanym na rys.
Rys.
Kolejne wybieranie opcji „Wznios”, „Krzywizna”, „Reakcje”, „Naciski”, Obrys” daje
widoki wykresów pokazanych na rys.
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
Podstawy teorii mechanizmów
11
t przystanku dolnego 2π – (α0 + αop)
t wzniosu popychacza θm
towa krzywki ω
moment bezwładności popychacza względem jego osi obrotu Jb
dopuszczalne naciski pm = 80 MPa
działań
y uruchomić program KRZYWKA.EXE i nie zmieniaj
ze wszystkimi opcjami, wynikami w tablicach i na wykresach. Po uruchomieniu programu
okienko wyboru rodzaju mechanizmu (rys.4 3)
Rys. 4.3. Okno wyboru mechanizmu
O ile nie wprowadza się zmian danych wpisanych do programu,
ce opcjom pokazanym na rys. 4.4.
Rys. 4.4. Dostępne opcje programu KRZYWKA
Kolejne wybieranie opcji „Wznios”, „Krzywizna”, „Reakcje”, „Naciski”, Obrys” daje
widoki wykresów pokazanych na rys. 4.5, 4.6, 4.7, 4.8, 4.9.
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
b
.EXE i nie zmieniając danych zapoznać
tablicach i na wykresach. Po uruchomieniu programu
to można wywoływać
pne opcje programu KRZYWKA
Kolejne wybieranie opcji „Wznios”, „Krzywizna”, „Reakcje”, „Naciski”, Obrys” daje
Rys. 4.5. Przebiegi wzniosu,
Rys. 4.6. Wykres wzniosu i promienia krzywizny krzywki w funkcji k
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
Podstawy teorii mechanizmów
12
5. Przebiegi wzniosu, prędkości i przyśpieszenia popychacza
6. Wykres wzniosu i promienia krzywizny krzywki w funkcji k
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
pieszenia popychacza w funkcji kąta α
6. Wykres wzniosu i promienia krzywizny krzywki w funkcji kąta α
Rys. 4.7. Wykres siły reakcji w punkcie styku popychacza z krzywkdocisku sprężyny i dociskiem od siły bezwładnorywającym popychacz od krzywki
Rys. 4.8. Wykresy promienia krzywizny, reakcji i odpowiadaj
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
Podstawy teorii mechanizmów
13
7. Wykres siły reakcji w punkcie styku popychacza z krzywky i dociskiem od siły bezwładności. Wartości ujemne odpowiadaj
cym popychacz od krzywki
8. Wykresy promienia krzywizny, reakcji i odpowiadający im wykres nacisków popychacza na krzywkę
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
7. Wykres siły reakcji w punkcie styku popychacza z krzywką wywołanych siłą odpowiadają siłom od-
ący im wykres nacisków
Rys. 4.9. Rysunek oblicze
Tablice wyników mo
4.2.2. Trzeba wprowadzi
rys. 4.10 i dynamiczne do okienka na rys.
odpowiadające im wyniki oblicze
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
Podstawy teorii mechanizmów
14
9. Rysunek orientacyjnego kształtu krzywki jest sprawdzianem poprawnoobliczeń (nie popełniono błędów „grubych”)
Tablice wyników można oglądać po wybraniu ‘popup menu’ (prawy klawisz myszy).
2.2. Trzeba wprowadzić własne dane kinematyczne do okienka pokazanego
10 i dynamiczne do okienka na rys. 4.11 i 4.12, wybrać zarys (rys.
ce im wyniki obliczeń.
Rys. 4.10. Dane kinematyczne
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
orientacyjnego kształtu krzywki jest sprawdzianem poprawności
po wybraniu ‘popup menu’ (prawy klawisz myszy).
własne dane kinematyczne do okienka pokazanego na
zarys (rys.4.13) i obserwować
Nie wszystkie dane widoczne w okienkach zostały narzucone w tre
w związku z tym przemyśleć
alnie po ich przeprowadzeniu dokona
Dane niezbędne do obliczania nacisków popychacza na krzywk
rys. 4.12.
Rys, 4.12. Dane potrzebne do obliczenia nacisków popychacza na krzywk
Typ zarysu, czyli przebieg
dać, jaki ma on wpływ na wyniki (szczególnie maksymalnych obci
typu zarysu pokazano na rys.
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
Podstawy teorii mechanizmów
15
Rys. 4.11. Dane dynamiczne
Nie wszystkie dane widoczne w okienkach zostały narzucone w tre
śleć możliwy wpływ wpisywanych wartości na obliczenia i ewent
eniu dokonać stosownych korekt.
dne do obliczania nacisków popychacza na krzywk
12. Dane potrzebne do obliczenia nacisków popychacza na krzywk
czyli przebieg ruchu popychacza, nie został podany z góry. Nale
jaki ma on wpływ na wyniki (szczególnie maksymalnych obciąż
typu zarysu pokazano na rys. 4.13.
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
Nie wszystkie dane widoczne w okienkach zostały narzucone w treści zadania. Należy
ści na obliczenia i ewentu-
dne do obliczania nacisków popychacza na krzywkę pokazano na
12. Dane potrzebne do obliczenia nacisków popychacza na krzywkę.
nie został podany z góry. Należy zba-
jaki ma on wpływ na wyniki (szczególnie maksymalnych obciążeń). Okienko wyboru
Rys. 4.
Uzyskane wyniki trzeba sprawdzi
� promień krzywizny, który nie mo
współpracować z fragmentami zarysu krzywki o ujemnym promieniu
� siłę wypadkową, która
� naciski jednostkowe popychacza na krzywk
dopuszczalnych.
Jeżeli nie wszystkie warunki b
nych pamiętając, że:
� promień krzywizny
� na wartość siły wypadkowej wpływa siła pocz
żenie punktów jej zaczepienia wzgl
� naciski zależą od szeroko
wej a także od rodzaju materiałów krzywki i popychacza i od ich obróbki.
Wybrane wyniki oblicze
wybraniu opcji: „Zestawienie”
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
Podstawy teorii mechanizmów
16
4.13. Okienko wyboru typu zarysu i przyrostu k
Uzyskane wyniki trzeba sprawdzić zwracając szczególną uwagę na:
krzywizny, który nie może być ujemny, bo popychacz płaski nie mógłby
ć z fragmentami zarysu krzywki o ujemnym promieniu
ą, która nie może być ujemna, bo popychacz odrywałby si
naciski jednostkowe popychacza na krzywkę muszą być mniejsze od maksymalnie
eli nie wszystkie warunki będą spełnione, to należy dokonać stosownych zmian d
krzywizny ρ krzywki zależy od jej promienia podstawowego R
siły wypadkowej wpływa siła początkowa sprężyny
enie punktów jej zaczepienia względem osi obrotu popychacza
od szerokości krzywki, od jej promienia krzywizny, od siły wypadk
e od rodzaju materiałów krzywki i popychacza i od ich obróbki.
Wybrane wyniki obliczeń dynamicznych pokazuje rys. 4.14. dostę
wybraniu opcji: „Zestawienie”
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
ostu kąta α
ę na:
bo popychacz płaski nie mógłby
z fragmentami zarysu krzywki o ujemnym promieniu (wklęśniętymi).
bo popychacz odrywałby się od krzywki
mniejsze od maksymalnie
ć stosownych zmian da-
y od jej promienia podstawowego R0
ężyny, jej sztywność i poło-
dem osi obrotu popychacza
mienia krzywizny, od siły wypadko-
e od rodzaju materiałów krzywki i popychacza i od ich obróbki.
14. dostępny w programie po
Rys.4.14.
4.2.3. Należy zbadać
Jako wynik rozwiązania zadania nale
• opis wyników badania typu zarysu z uzasadnieniem wyboru
• wyniki obliczeń
• rysunek sprężyny dociskaj
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
Podstawy teorii mechanizmów
17
14. Wyniki obliczeń dynamicznych wybranych wielko
y zbadać wpływ typu zarysu na wyniki i dokonać uzasadnionego wyboru.
ązania zadania należy podać:
opis wyników badania typu zarysu z uzasadnieniem wyboru
yny dociskającej popychacz do krzywki
„Synteza mechanizmu krzywkowego”
dynamicznych wybranych wielkości
ć uzasadnionego wyboru.
5. OPIS PROGRAMU KINDYNJP
5.1. Opis programu KINDYNJP
Program umożliwia obliczenia i prezentacje wyników
nów mechanizmów dźwigniowych płaskich w kolejnych poło
czonych przez zadane ustawienia członu nap
parach kinematycznych w tych poło
5.1.1. Opis metody obliczania poło
Analizowany mechanizm opisuje si
Równania (5.1) są nieliniowe, wi
W programie zastosowano metod
Opis metody Newtona w przypadku równania z jedn
Rys. 5.1. Przebieg rozwią
korbytką
parametryL
zmiennychwektorx
jLxf kij
−−−
=
α
α ,0),,(
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
18
OPIS PROGRAMU KINDYNJP
Opis programu KINDYNJP
liwia obliczenia i prezentacje wyników położeń, prędkości i przyspiesze
źwigniowych płaskich w kolejnych położeniach mechanizmu wyzn
czonych przez zadane ustawienia członu napędzającego (korby) oraz obliczenie reakcji w
rach kinematycznych w tych położeniach.
Opis metody obliczania poło żeń członów
Analizowany mechanizm opisuje się układem równań:
nieliniowe, więc do rozwiązania ich stosuje się metody numeryczne.
W programie zastosowano metodę Newtona - Raphsona.
Opis metody Newtona w przypadku równania z jedną niewiadomą
1. Przebieg rozwiązania (znalezienia miejsca zerowego funkcji f(x)
zmiennych
mkninj === ,..1,,..1,,..1
„Opis programu KINDYNJP”
dkości i przyspieszeń czło-
eniach mechanizmu wyzna-
oraz obliczenie reakcji w
(5.1)
metody numeryczne.
niewiadomą
zerowego funkcji f(x))
Zakłada się, że znana jest warto
chodnej tej funkcji w tym punkcie
zauważmy, że wartość funkcji f
Z warunku, aby ta warto
znajdziemy ∆x i obliczymy wsp
Z rys. 5.1 widać, że ze wzg
punktem zerowym, chociaż
Oblicza się znowu, kolejno
funkcji f(x) będzie dostatecznie bliska
przyjętą arbitralnie, odpowiednio mał
Opis metody Newtona
Układ n równań z n niewiadomymi opisuje mechanizm d
napędzający, zwykle korba, ustawiony jest pod k
Zmienne x1, x2, …xn oznaczaj
Układ (5.2) symbolicznie
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
19
e znana jest wartość funkcji f(x) w punkcie x(0) :
chodnej tej funkcji w tym punkcie 0x
f
∂∂
. Pamiętając, że:
funkcji f(1) w sąsiednim punkcie x(1) odległym o ∆
Z warunku, aby ta wartość równała się zeru, czyli:
x i obliczymy współrzędną odpowiadającą wartości funkcji
ć, że ze względu na nieliniowy przebieg funkcji punkt x
punktem zerowym, chociaż jest już do niego bliżej.
znowu, kolejno: f(1), 1x
f
∂∂
, ∆x i x(2) itd. tak długo, a
dzie dostatecznie bliska zeru, co zapiszemy jako warunek:
arbitralnie, odpowiednio małą liczbą.
Opis metody Newtona - Raphsona w przypadku układu równań nieliniowych:
ń z n niewiadomymi opisuje mechanizm dźwigniowy, którego
cy, zwykle korba, ustawiony jest pod kątem α w przyjętym układzie współrz
oznaczają niewiadome (kąty lub długości)
.2) symbolicznie zapiszemy:
0),...,,(
...........................
0),...,,(
0),...,,(
21
212
211
=
==
nn
n
n
xxxf
xxxf
xxxf
α
αα
xx
fff ∆
∂∂+=
0
)0()1(
00
)0( =∆∂∂+ xx
ff
xxx ∆+= )0()1(
0
)0(
x
f
x
ftg
∂∂=
∂∂=α
0=f
„Opis programu KINDYNJP”
: f(0) , oraz wartość po-
∆x opisuje zależność:
ci funkcji f(1):
du na nieliniowy przebieg funkcji punkt x(1) nie jest jej
itd. tak długo, aż obliczona wartość
zeru, co zapiszemy jako warunek: ε<)(if gdzie ε jest
ń nieliniowych:
źwigniowy, którego człon
tym układzie współrzędnych.
(5.2)
W postaci macierzy:
Przez analogię do działania opisanego dla funkcji jednej zmiennej napiszemy:
Podobnie jak dla n = 1 szukamy
Kryterium zatrzymania iteracji b
5.1.2. Opis metody obliczania pr
Po zróżniczkowaniu równa
(xf
=A
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
20
W postaci macierzy:
do działania opisanego dla funkcji jednej zmiennej napiszemy:
Podobnie jak dla n = 1 szukamy x iteracyjnie:
Kryterium zatrzymania iteracji będzie teraz warunek:
njf ji
j ,...1,)( =< ε
Opis metody obliczania pr ędkości członów
niczkowaniu równań położeń względem czasu otrzymamy:
00
)0( =∆+= xAff (1)
xxx ∆+= )0()1(
01
)1(2 =∆+= xAff )(
itd...)1()2( xxx ∆+=
=
),,..,(
........................
),,..,(
),,..,(
),
21
212
211
α
αα
α
nn
n
n
xxxf
xxxf
xxxf
x
xAff 1 ∆+=0
)0()(
n
nnn
n
n
x
xf
x
xf
x
xf
x
xf
x
xf
x
xfx
xf
x
xf
x
xf
∂α∂
∂α∂
∂α∂
∂α∂
∂α∂
∂α∂
∂α∂
∂α∂
∂α∂
),(...
),(),(............
),(...
),(),(
),(...
),(),(
21
2
2
2
1
2
1
2
1
1
1
0=−=∂∂
αBxAf &&t
„Opis programu KINDYNJP”
(5.3)
do działania opisanego dla funkcji jednej zmiennej napiszemy:
dem czasu otrzymamy:
(5.4)
W równaniu (5.4) macierz B jest macierz
Równanie (5.4) opisuje
można przedstawić w postaci:.
W programie zastosowano metod
układów równań liniowych.
5.1.3. Opis metody obliczania przy
Po zróżniczkowaniu równa
Tak jak poprzednio jest to układ równa
W programie zastosowano równie
5.1.4. Opis sposobu przygotowania danych do programu KINDY NJP1
Na rysunku schematycznym wstrz
wiamy jako wielobok wektorów
Symbolami L z indeksem oznacza si
które trzeba wyznaczyć, a które zmieniaj
go – korby, wyznaczonego przez k
Aby uzyskać pełny opis ruchu mechanizmu rozwi
śpieszeń dla α zmiennego z przyj
Na podstawie rys. 5.2 piszemy równania wektorowe:
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
21
B jest macierzą pochodnych względem α:
opisuje układ równań liniowych względem prędko
w postaci:.
W programie zastosowano metodę Gaussa (metodę eliminacji) rozwi
liniowych.
metody obliczania przy śpieszeń członów
niczkowaniu równań prędkości względem czasu otrzymamy:
Tak jak poprzednio jest to układ równań liniowych względem przyśpiesze
zastosowano również metodę Gaussa
Opis sposobu przygotowania danych do programu KINDY NJP1
Na rysunku schematycznym wstrząsarki zamknięty łańcuch kinematyczn
wiamy jako wielobok wektorów L1, L2, L3, L4 (rys. 5.2).
z indeksem oznacza się dane z góry długości członów, zaś
ć, a które zmieniają się wraz ze zmianą położenia członu nap
korby, wyznaczonego przez kąt α.
pełny opis ruchu mechanizmu rozwiązuje się zadanie położ
zmiennego z przyjętym krokiem od zera do 2π.
.2 piszemy równania wektorowe:
−=
∂αα∂
∂αα∂
∂αα∂
),(.........
),(
),(
2
1
xf
xf
xf
n
B
αBxA && =
αα &&&&&&&& BBxAxA 22 ++−=
0LLLL 21 =+++ 43
„Opis programu KINDYNJP”
dem prędkości członów, które
eliminacji) rozwiązywania
dem czasu otrzymamy:
śpieszeń członów.
Opis sposobu przygotowania danych do programu KINDY NJP1
cuch kinematyczny przedsta-
ci członów, zaś symbolami x – kąty,
żenia członu napędzające-
zadanie położeń, prędkości i przy-
Rys. 5.2. Schemat
Po zrzutowaniu wektorów na osie układu współrz
algebraiczne z dwiema niewiadomymi:
Jeżeli przestrzega się
- w wielobokach wektorowych zachowany był jeden kierunek obiegu
tora – strzałka łączy się z pocz
- kąty odmierza się przez obrót osi (zwykle
się kierunku osi z kierunkiem wektora
to w równaniach rzutów wektorów na o
przez kosinusy kątów, a na
L2 cos (x1) + L3 cos (x2) +
L2 sin (x1) + L3 sin (x2)
Przykład ilustrujący dalsze działania (wpisywania równa
znaleźć można w [5]
5.2. Uruchomienie i obsługa programu KINDYNJP
Opcje programu po uruchomieniu
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
22
2. Schemat napędu wstrząsarki pomocny przy układaniu równa
Po zrzutowaniu wektorów na osie układu współrzędnych otrzyma si
niewiadomymi: x1, x2 - kątami mierzonymi w radianach
eli przestrzega się warunków, aby:
w wielobokach wektorowych zachowany był jeden kierunek obiegu wektorów (koniec we
ę z początkiem kolejnego wektora)
przez obrót osi (zwykle x) zawsze w tym samym kierunku, a
kierunku osi z kierunkiem wektora
to w równaniach rzutów wektorów na oś x można automatycznie mno
tów, a na y przez sinusy.
2) + L4 cos (π) + L1 cos (alf) = 0
) + L4 sin (π) + L1 sin (alf) = 0
ący dalsze działania (wpisywania równań i macierzy do programu)
Uruchomienie i obsługa programu KINDYNJP
Opcje programu po uruchomieniu:
Rys. 5.3. Menu programu KINDYNJP
„Opis programu KINDYNJP”
sarki pomocny przy układaniu równań
dnych otrzyma się dwa równania
tami mierzonymi w radianach.
wektorów (koniec wek-
) zawsze w tym samym kierunku, aż do pokrycia
utomatycznie mnożyć wektory
macierzy do programu)
Po zapoznaniu się z formularzami doł
wybrać „Dane” celem wprowadzenia własnych danych liczbowych.
Wyświetli się okno pokazane na rys.
Wpisywać należy długo
Wybór: ”Domyślne” spowoduje wpis warto
poznanie się z działaniem i budow
staniu z gotowych danych wprowadzi
Rys. 5.4. Ekran wprowadzania danych
Jak to opisano w p.
kolejnego punktu na podstawie znajomo
cykl obliczeń iteracyjnych do programu nale
x1, x2 odpowiadające począ
okienka zgrupowane pod tytułem „Szacowane warto
alf0”.
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
23
ę z formularzami dołączonymi do programu (Pomoc, Rysunek
wprowadzenia własnych danych liczbowych.
okno pokazane na rys. 5.4
ży długości w metrach, kąty w stopniach, masę w kilogramach
ślne” spowoduje wpis wartości z pamięci. Umoż
i budową programu. Należy pamiętać, aby po ewentualnym skorz
staniu z gotowych danych wprowadzić dane własne.
4. Ekran wprowadzania danych kinematycznych
Jak to opisano w p. 5.1. metoda obliczeń polega na wyznaczaniu warto
kolejnego punktu na podstawie znajomości funkcji w punkcie poprzednim.
iteracyjnych do programu należy wprowadzić przybliżone warto
ce początkowemu położeniu korby α0 (alfa0). Dane te wprowadza si
okienka zgrupowane pod tytułem „Szacowane wartości zmiennych przy poło
„Opis programu KINDYNJP”
ymi do programu (Pomoc, Rysunek) trzeba
ę w kilogramach
ci. Umożliwia to wstępne za-
, aby po ewentualnym skorzy-
kinematycznych
wyznaczaniu wartości funkcji dla
i funkcji w punkcie poprzednim. Aby zainicjować
żone wartości zmiennych
(alfa0). Dane te wprowadza się w
przy położeniu korby
Celem ich oszacowania najwygodniej jest sporz
niu korby α = α0, w skali, tak jak na rys
jąc zbytnio o precyzję rysunku i pomiarów.
W naszym zadaniu przyj
nym w dalszym ciągu wartoś
Po wybraniu „Zatwierd
namiczne?”, a po wybraniu potwierdzenia
Obliczenia dynamiczne mog
nych, o czym program przypomina plakietk
Rys 5.5
Pozostawienie pustych okienek (bez warto
(rys.5.6).
Rys 5.6
Tak, jak poprzednio
myślne”) i skorygować je lub od razu wpisa
wybrać „Zatwierdź i oblicz”
„Dynamika”; wybór tej pierwszej uruchomi ekran z
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
24
Celem ich oszacowania najwygodniej jest sporządzić rysunek mechanizmu, w poło
, w skali, tak jak na rys 5.2 i zmierzyć odpowiednie ką
rysunku i pomiarów.
W naszym zadaniu przyjęto kąt początkowy korby α0 = 0, a w przykładzie przytacz
gu wartości L wynosiły odpowiednio 15, 90, 50, 110 mm.
„Zatwierdź i oblicz” pojawi się zapytanie „Czy wykona
namiczne?”, a po wybraniu potwierdzenia pokaże się okno danych dynamicznych
Obliczenia dynamiczne mogą być dokonane po uprzednich obliczeniach kinematyc
zypomina plakietką (rys. 5.5)
5.5. Uwaga o poprawnej kolejności obliczeń
Pozostawienie pustych okienek (bez wartości liczbowych) spowoduje upomnienie
5.6. Uwaga o pustych okienkach
jak poprzednio jako dane dynamiczne można wprowadzić dane z pami
ć je lub od razu wpisać swoje dane do odpowiednich okienek, a potem
i oblicz”, co spowoduje wyświetlenie ekranu z opcjami „Kinematyka”,
tej pierwszej uruchomi ekran z rys.5.8.
„Opis programu KINDYNJP”
rysunek mechanizmu, w położe-
odpowiednie kąty i długości, nie dba-
= 0, a w przykładzie przytacza-
0 mm.
zapytanie „Czy wykonać obliczenia dy-
okno danych dynamicznych (rys. 5.7).
dokonane po uprzednich obliczeniach kinematycz-
ci liczbowych) spowoduje upomnienie
na wprowadzić dane z pamięci („Do-
swoje dane do odpowiednich okienek, a potem
opcjami „Kinematyka”,
Rys.
Można wybrać warto
lub wahacza („Zmienna x2”).
Wybór np. „Zmienna x
zanego na rys. 5.9. Pod rysunkiem mechanizmu z oznaczeniami znajduje
a obok wykres wybranej wielko
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
25
Rys. 5.7. Ekran wprowadzania danych dynamicznych
wartości położeń, prędkości i przyśpieszeń łącznika („Zmienna x
”).
Wybór np. „Zmienna x2” , a potem „Położenie”, spowoduje wyświetlenie ekranu pok
. Pod rysunkiem mechanizmu z oznaczeniami znajduje
a obok wykres wybranej wielkości (położenia wahacza).
„Opis programu KINDYNJP”
Ekran wprowadzania danych dynamicznych
ącznika („Zmienna x1”)
świetlenie ekranu poka-
. Pod rysunkiem mechanizmu z oznaczeniami znajduje się tabela wyników
Rys. 5.8. Ekran
Rys. 5.9. Ekran wyników oblicze
W tabeli zgromadzone s
dające wybranej zmiennej za
rys. 5.9 „Położenie”).
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
26
. Ekran wyboru wyników obliczeń kinematycznych
. Ekran wyników obliczeń kinematycznych
zgromadzone są wyniki obliczeń położeń, prędkości i przy
ce wybranej zmiennej zaś wykres i opis max i min dotyczy tylko wybranej wielko
„Opis programu KINDYNJP”
kinematycznych
ci i przyśpieszeń odpowia-
wykres i opis max i min dotyczy tylko wybranej wielkości (na
W górnej części ekranu
wybranej wielkości i odpowiadaj
Wybór opcji „Dynamika” (rys.5.
Rys. 5.10.
Na rys. 5.11 pokazano ekran odpowiadaj
Rys. 5.11
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
27
ci ekranu, nad wykresem, podano wartości minimalne i maksy
ci i odpowiadające im wartości kąta położenia korby α.
Wybór opcji „Dynamika” (rys.5.8) wywoła ekran z rys. 5.10.
. Ekran wyboru wyników obliczeń dynamicznych
pokazano ekran odpowiadający opcji „ReakcjaRD”
11. Ekran wyników obliczeń dynamicznych
„Opis programu KINDYNJP”
ci minimalne i maksymalne
α.
cznych
Wyniki z tabeli moż
Aby zakończyć prac
początkowego (rys. 5.3) wybra
„Opis programu KINDYNJP”
Podstawy teorii mechanizmów
28
Wyniki z tabeli można zapisać w pliku tekstowym („Zapis do pliku*.txt”).
ć pracę z programem trzeba uruchomić „Wyj ście”, a potem z ekranu
3) wybrać „Koniec” i potwierdzić.
„Opis programu KINDYNJP”
w pliku tekstowym („Zapis do pliku*.txt”).
ście”, a potem z ekranu
6. Opracowanie napędu wstrz ąNa podstawie danych otrzymanych w wyniku rozwi
wirtualny model funkcjonalny mechanizmu nap
użyciu programu Autodesk Inventor wyk
PTM2010. W skład projektu wchodz
Każdy z elementów projektu został przygotowany, jako element sparametryzowany.
Jego istotne wymiary zostały z
Aby dostosować element do własnych wymiarów nale
Inventor, a następnie z menu
(rys. 2.7) należy zmienić warto
Rys. 6.2 Rozstaw otworów w elemencie podstawa zwymiarowany parametrycznie
Podstawy teorii mechanizmów
29
Opracowanie trójwymiarowego modelu mechanizmu du wstrz ąsarki
Na podstawie danych otrzymanych w wyniku rozwiązania zadania 1 nale
wirtualny model funkcjonalny mechanizmu napędu wstrząsarki. Model nale
yciu programu Autodesk Inventor wykorzystując odpowiednio przygotowane pliki projektu
W skład projektu wchodzą następujące pliki (rys 2.5)
Rys 6.1 Pliki projektu PTM2010
dy z elementów projektu został przygotowany, jako element sparametryzowany.
Jego istotne wymiary zostały zapisane w postaci wyrażeń algebraicznych ( rys 2.6).
ć element do własnych wymiarów należy otworzy
pnie z menu Narzędzia wybrać polecenie Parametry. W wy
ć wartości odpowiednich parametrów użytkownika
Rozstaw otworów w elemencie podstawa zwymiarowany parametrycznie
trójwymiarowego modelu mechanizmu
zania zadania 1 należy zbudować
sarki. Model należy wykonać przy
c odpowiednio przygotowane pliki projektu
dy z elementów projektu został przygotowany, jako element sparametryzowany.
algebraicznych ( rys 2.6).
y otworzyć plik w programie
W wyświetlonej tabeli
ytkownika
Rozstaw otworów w elemencie podstawa zwymiarowany parametrycznie
Rys
Po wprowadzeniu do modeli cz
jarzmo w plikach podstawa, korba, wahacz
nazwie wstrząsarka. W pliku tym nale
wstawiamy poleceniem
program, jako element nieruchomy
ceniem łą
otworami w podstawie. Wią
dym z elementów w miejscu jego poł
Rys 6.4 Połą
Wiązanie to zapewnia stało
możliwość obrotu. W podobny sposób umieszczamy
Następnie należy wstawić
model mechanizmu powinien wygl
Podstawy teorii mechanizmów
30
Rys 6.3 Tabela parametrów części podstawa
Po wprowadzeniu do modeli części własnych wartości parametrów
podstawa, korba, wahacz i łacznik należy utworzyć
. W pliku tym należy zbudować model napędu wstrzą
plik podstawy, będzie ona traktowana przez
program, jako element nieruchomy. Jako następne należy wstawić korbę
łączymy przy pomocy wiązania wstawiającego
Wiązaniem należy połączyć krawędź otworu i kraw
dym z elementów w miejscu jego połączenia z ramieniem korby lub wahacza.
Połączenia korby i podstawy wiązaniem wstawiaj
zanie to zapewnia stałość położenia wybranych krawędzi wzg. siebie zapewniaj
obrotu. W podobny sposób umieszczamy wahacz w drugim otworze
y wstawić łącznik osadzając do na trzpieniach korby i
model mechanizmu powinien wyglądać następująco (rys 6.5).
ci parametrów L1, L2, L3, L4 i
utworzyć nowy plik zespołu o
du wstrząsarki. Jako pierwszy
ędzie ona traktowana przez
korbę i wahacz, które pole-
zania wstawiającego z odpowiednimi
otworu i krawędź wałka w każ-
niem korby lub wahacza.
zaniem wstawiającym
dzi wzg. siebie zapewniając
w drugim otworze podstawy.
i wahacza. Zestawiony
Rys. 6.5 Model napę
Podstawy teorii mechanizmów
31
Model napędu wstrząsarki zestawiony w programie Autodesk Inventor
sarki zestawiony w programie Autodesk Inventor
6.1. Analiza kinematyki mechanizmu w
Otrzymany model nale
z menu Aplikacje opcję Symulacji dynamicznej
Prawidłowo zdefiniowane wi
symulacji dynamicznej, odpowiadaj
delu, jako połączenia standardowe).
Rys 6.6 Model mechanizmu oraz pasek narz
Aby przeanalizować
chanizmu należy wybrać polecenie
łącznika lub punkt na końcu wahacza)
Podstawy teorii mechanizmów
32
Analiza kinematyki mechanizmu w programie Autodesk Inventor
Otrzymany model należy przenieść do modułu symulacji dynamicznej wybieraj
Symulacji dynamicznej.
Prawidłowo zdefiniowane wiązania w modelu zostaną przekonwertowane na wi
odpowiadające typom par kinematycznych (widoczne w drzewie m
czenia standardowe).
Model mechanizmu oraz pasek narządzi i drzewo modelu w aplikacji
dynamiczna
Aby przeanalizować zmiany położenia, prędkości i przyspieszenie danego punktu m
ć polecenie śledzenie a następnie wskazać wybrany punkt ( np.
ńcu wahacza)
rogramie Autodesk Inventor
do modułu symulacji dynamicznej wybierając
przekonwertowane na wiązania
ce typom par kinematycznych (widoczne w drzewie mo-
dzi i drzewo modelu w aplikacji Symulacja
przyspieszenie danego punktu me-
wybrany punkt ( np. środek
Rys. 6.7 Polecenie śledzenie umo
prę
Wymuszenie ruchu mechanizmu uzyskujemy wchodz
(pary kinematycznej) między
dowe nr 1 : Obrót ( podstawa:
Rys. 6.8 Wybór wła
Podstawy teorii mechanizmów
33
śledzenie umożliwiające wyznaczenie i zapisanie zmian poło
prędkości i przyspieszenia wybranego punktu
Wymuszenie ruchu mechanizmu uzyskujemy wchodząc we W
ędzy korbą i podstawą. Na rys.2.13 widoczne, jako
podstawa:1, korba:1)
ybór właściwości połączenia dwóch członów mechanizmu
ce wyznaczenie i zapisanie zmian położenia,
Właściwości połączenia
. Na rys.2.13 widoczne, jako Złącze standar-
czenia dwóch członów mechanizmu
Następnie w zakładce opisuj
chu i podajemy wartość prę
wybierając uprzednio odpowiednio długi przedzi
by. W czasie symulacji wykre
Rys.
Wyniki symulacji mo
Pozwala on na wyświetlenie, zapisanie i eksport warto
zarówno członów mechanizmu jak i wybranych punktów widocznych w drzewie, jako
za.
Podstawy teorii mechanizmów
34
pnie w zakładce opisującej parę kinematyczna wybieramy
ść prędkości obrotowej korby. Następnie należy uruchomi
c uprzednio odpowiednio długi przedział czasu, aby zaobserwowa
by. W czasie symulacji wykreślone zostaną trajektorie wybranych punktów mechanizmu
Rys.6.7 Uruchomienie symulacji
Rys. 6.8 Tory ruchu śledzonych punktów
Wyniki symulacji można wyświetlić wykorzystując narzędzie
wietlenie, zapisanie i eksport wartości położenia, prę
zarówno członów mechanizmu jak i wybranych punktów widocznych w drzewie, jako
kinematyczna wybieramy opcję Wymuszenie ru-
ży uruchomić symulację
ał czasu, aby zaobserwować pełny obrót kor-
trajektorie wybranych punktów mechanizmu
dzie Diagram wyjściowy.
enia, prędkości i przyspieszeń
zarówno członów mechanizmu jak i wybranych punktów widocznych w drzewie, jako Anali-
Rys.6.9 Wyniki symulacji kinematyki mechanizmu przedstawione w
Podstawy teorii mechanizmów
35
Wyniki symulacji kinematyki mechanizmu przedstawione w Diagramie wyj
Diagramie wyjściowym
7. . LITERATURA1. Morecki A., Oderfeld J.
2. Norton R.: Design of machiner
3. Olędzki A.: Podstawy te
4. Olędzki A.: Mechanizmy krzywkowe.
5. Pawłowski J.: Elementy teorii mechanizmów.ich stosowania. WPW. Warszawa 1991
6. Pawłowski J.: Projektowanie mechanizmów. Wspomagany komputerowo dobór cech konstrukcyjnych. OWPW. Warszawa 1998
Podstawy teorii mechanizmów
36
. LITERATURA Oderfeld J.: Teoria maszyn i mechanizmów. PWN. Warszawa 1984
Design of machinery. Mc Graw - Hill Inc. 1992
Podstawy teorii maszyn i mechanizmów. WNT. Warszawa 1987
Mechanizmy krzywkowe. WNT. Warszawa 1965
Elementy teorii mechanizmów. Wybrane metody numeryczne i przykłady WPW. Warszawa 1991
Projektowanie mechanizmów. Wspomagany komputerowo dobór cech OWPW. Warszawa 1998
. PWN. Warszawa 1984
Warszawa 1987
Wybrane metody numeryczne i przykłady
Projektowanie mechanizmów. Wspomagany komputerowo dobór cech
8. ZAŁĄCZNIKI
8.1. Dane do zadani a
Opracować wstępny projekt mechanizmu wstrz
• Strukturę mechanizmu nap
• A – maksymalna amplituda wychyle
• ω – prędkość
• m – łączna masa elementu nap
• Jb – moment bezwładno
sy (punkt S, rys.3.1)
• lsr – odległoś
• ϐ – kąt (rys. 3.1)
Szczegółowy zakres działa
pomocnicze, punkt 1 i 2.
Należy się zapoznać
terowego KINDYNJP opisanego w
Przedstawione rozwią
tym rozwiązaniu wymiarach.
Szczegółowe dane podane s
jących numerowi, jaki wykonuj
strzyga prowadzący).
Podstawy teorii mechanizmów
37
CZNIKI
a 1 i 2
ępny projekt mechanizmu wstrząsarki laboratoryjnej maj
ę mechanizmu napędowego (czworobok przegubowy: rys.2.2)
maksymalna amplituda wychyleń stolika – stopnie ką
ć kątowa korby – rad/s
czna masa elementu napędzanego – kg
moment bezwładności elementu napędzanego wzglę
sy (punkt S, rys.3.1) – kg m2
odległość środka masy elementu napędzanego od jego osi obrotu
t (rys. 3.1) – stopnie kątowe
Szczegółowy zakres działań oraz wymagane rozwiązanie jest opisane w Materiały
ć z zasadą działania i ze sposobem użytkowania programu komp
opisanego w rozdziale 5.
Przedstawione rozwiązanie musi umożliwiać zbudowanie mechanizmu o podanych w
zaniu wymiarach.
Szczegółowe dane podane są w Tablicy 1. Należy przyjąć zestaw danych odpow
cych numerowi, jaki wykonujący zadanie ma na liście grupy ( ewentualne w
sarki laboratoryjnej mając dane:
zegubowy: rys.2.2)
stopnie kątowe
dzanego względem jego środka ma-
dzanego od jego osi obrotu – m
zanie jest opisane w Materiały
ytkowania programu kompu-
zbudowanie mechanizmu o podanych w
zestaw danych odpowiada-
cie grupy ( ewentualne wątpliwości roz-
Tablica 1
Nr A
1 20
2 20
3 20
4 20
5 20
6 17
7 17
8 17
9 17
10 17
11 15
12 15
13 15
14 15
15 15
16 13
17 13
18 13
19 13
20 13
21 10
22 10
23 10
24 10
25 10
26 7
27 7
28 7
29 7
30 7
31 12
32 10
33 8
34 8
Podstawy teorii mechanizmów
38
st
ω
1
m
k
Jb
k
lsr
25 2 0,005 0,015
30 1 0,005 0,01
35 0,5 0,004 0,01
40 0,5 0,002 0,01
45 0,5 0,001 0,01
15 3 0,02 0,02
20 2,5 0,005 0,015
25 2 0,003 0,01
30 1,5 0,005 0,01
40 1 0,001 0,01
8 6 0,05 0.06
15 3 0,02 0,04
20 2 0,005 0,015
25 1 0,002 0,01
30 0,4 0,005 0,015
28 1,4 0,01 0.02
32 1,2 0,008 0.02
40 1 0,007 0.02
45 0,8 0,006 0.02
50 0,6 0,005 0,01
40 0,6 0,004 0,01
45 0,6 0,003 0,01
50 0,5 0,003 0,01
55 0,5 0,002 0,01
50 0,5 0,002 0,01
30 0.8 0,01 0.01
35 0,7 0,009 0.015
40 0,6 0,008 0.015
45 0,5 0,007 0.01
50 0,4 0,005 0.01
30 1 0,008 0,015
33 1,2 0,01 0,02
36 1,5 0,012 0,025
40 2 0,015 0,03
m
ϐ
st 0
0
0
0
0
10
10
10
10
10
15
15
15
15
15
15
15
15
15
15
20
20
20
20
20
0
0
0
0
0
5
7
9
12
8.2. Dane do zadani a
Opracować wstępny projekt mechanizmu krzywkowego,
elementów w agregacie produkcyjnym
Dane:
• kąt wzniosu α0 –
• kąt opadania αop
• kąt przystanku dolnego
• całkowity kąt wzniosu popychacza
• wznios popychacza
• prędkość kątowa krzywki
• moment bezwładno
• masa popychacza
• dopuszczalne naciski
• materiał krzywki i
Pozostałe dane, niezb
należy dobrać stosownie do wymaga
Szczegółowe dane podane s
jących numerowi, jaki wykonuj
strzyga prowadzący).
Podstawy teorii mechanizmów
39
a 3
ępny projekt mechanizmu krzywkowego, służ
elementów w agregacie produkcyjnym, działającego według cyklu pokazanego na rys. 4.1.
– stopnie kątowe
op – stopnie kątowe
t przystanku dolnego 2π – (α0 + αop) – stopnie kątowe
ąt wzniosu popychacza θm – stopnie kątowe
wznios popychacza hm - mm
ątowa krzywki ω – rad/s
moment bezwładności popychacza względem jego osi obrotu
popychacza m - kg
dopuszczalne naciski pm = 120 MPa
materiał krzywki i ślizgu – stal
Pozostałe dane, niezbędne do korzystania z programu komputerowego KRZYWKA,
stosownie do wymagań.
Szczegółowe dane podane są w Tablicy 2. Należy przyjąć zestaw danych odpowiad
cych numerowi, jaki wykonujący zadanie ma na liście grupy ( ewentualne w
służącego jako podajnik
cego według cyklu pokazanego na rys. 4.1.
dem jego osi obrotu Jb – kgm2
dne do korzystania z programu komputerowego KRZYWKA,
zestaw danych odpowiada-
cie grupy ( ewentualne wątpliwości roz-
Tablica 2
Nr α0 α
1 70 70
2 80 80
3 90 90
4 100 100
5 110 110
6 120 120
7 130 130
8 140 140
9 60 60
10 70 70
11 80 80
12 90 90
13 100 100
14 110 110
15 120 120
16 130 130
17 65 65
18 75 75
19 85 85
20 95 95
21 105 105
22 115 115
23 125 125
24 135 135
25 55 55
26 65 65
27 75 75
28 85 85
29 95 95
30 105 105
31 120 120
32 110 110
33 120 120
34 110 110
Podstawy teorii mechanizmów
40
αop αpd θm/hm ω Jb/m 70 220 5/ 60 0,001/
80 200 7/ 60 0,0008/
90 180 10/ 60 0,0004/
100 160 12/ 60 0,0005/
110 140 15/ 60 0,0003/
120 120 18/ 60 0,0004/
130 100 19/ 60 0,0008/
140 80 20/ 60 0,001/
60 240 /5 10 /0,2
70 220 /7 10 /0,2
80 200 /7 30 /0,4
90 180 /8 40 /0,4
100 160 /10 40 /0,5
110 140 /12 50 /0,35
120 120 /15 40 /0,5
130 110 /20 45 /0,4
65 230 4/ 100 0,0006/
75 210 6/ 100 0,0006/
85 190 8/ 100 0,0005/
95 170 9/ 100 0,0006/
105 150 12/ 100 0,0006/
115 130 15/ 100 0,00045/
125 110 17/ 100 0,0005/
135 90 18/ 100 0,0006/
55 250 /3 20 /0,15
65 230 /4 25 /0,2
75 210 /4 30 /0,25
85 190 /6 35 /0,3
95 170 /6 40 /0,35
105 150 /7 45 /0,4
120 120 15/ 40 0,002/
110 140 12/ 45 0,0015/
120 120 /5 40 /0,5
110 140 /5 45 /0,7
obr/przes obr
0,0008/ obr
0,0004/ obr
0,0005/ obr
0,0003/ obr
0,0004/ obr
0,0008/ obr
obr
przes
przes
przes
przes
przes
przes
przes
przes
0,0006/ obr
0,0006/ obr
0,0005/ obr
0,0006/ obr
0,0006/ obr
0,00045/ obr
0,0005/ obr
0,0006/ obr
przes
przes
przes
przes
przes
przes
obr
0,0015/ obr
przes
Przes