Embed Size (px)
Citation preview
2 ..............Deniz K›y›s›nda Bir Gün
8 .......................Do¤ru Parça Hangisi?
9 ..............Yeni Kabu¤umu Bulur musun?
1 0..........Ahtapot
1 1..........Ahtapotlar› Bulup Sayal›m
12 ............Sualt› Gözlem Arac› Yapal›m
14 ....................Masmavi Deniz Ne Güzel
15 .......Suda Pek Çok Spor Yapabiliriz
1 7..................Yelkenli Tekne Yapal›m
1 8..............Haydi Mutfa¤a
19 ..........................Çok Merak Ediyorum
2 0..................Çakçak Keflfediyor
2 2.....Küçük Eller ‹flbafl›nda
2 4................................K›rç›l’›n Seçtikleri 2 0
2
9
1 5
icindekitemmuz! 7 28/6/! 5 17:18 Page 1
Deniz K›y›s›ndaBir Gün
2
Çekirdek ve Karamel aileleriyle birlikte kumsala gelmifllerdi. Denize girmek
için sab›rs›zlan›yorlard›.
Can simitlerini ve kolluklar›n› takt›lar. Do¤ru denize kofltular.
2-7kumsalyazi 28/6/! 5 2! :29 Page 1
3
Anne babalar›yla birlikte yüzmeye bafllad›lar. Karamel, “Biz niye simit ve
kolluk tak›yoruz?” diye sordu. Karamel’in annesi “Çünkü, simit ve kolluklar
suyun üzerinde durman›z› sa¤l›yor. Bak batm›yorsunuz.” dedi.
Birden ayaklar› g›d›kland›! Hemen önlerinden kalabal›k bir sürü halinde
küçük bal›klar›n geçti¤ini gördüler.
2-7kumsalyazi 28/6/! 5 2! :29 Page 2
Denizden ç›karlarken, kumun üzerindeki çak›l tafllar›n› fark ettiler. Tafllar
çok parlak görünüyorlard›. Bildikleri tafllar gibi de¤illerdi. En be¤endiklerini
toplad›lar.
Toplad›klar› tafllar bir süre sonra kurudu ve matlaflt›. Art›k eskisi kadar
parlak görünmüyorlard›.
4
2-7kumsalyazi 28/6/! 5 2! :29 Page 3
Çekirdek’in annesi küçük bir kovayla tafllar›n üzerine deniz suyu döktü.
Tafllar, yine parlamaya bafllad›. Çekirdek ve Karamel çok sevindi.
Sonra kumla oynamaya bafllad›lar. Kumda bir çukur açt›lar. Derine indikçe
kumun ›slak oldu¤unu gördüler. Bu ›slak kumla kal›plar ç›kard›lar.
5
2-7kumsalyazi 28/6/! 5 2! :29 Page 4
Karamel’in annesi buldu¤u deniz kabuklar›yla yanlar›na geldi. Hep birlikte
deniz kabu¤u toplamaya karar verdiler. Deniz kabuklar›
dalgalarla denizden kumsala tafl›nm›fllard›.
Kumsalda farkl› flekillerde birçok deniz kabu¤u vard›. Anneleri, deniz
kabuklar›n›n içinde eskiden canl›lar›n yaflad›¤›n› anlatt›.
6
2-7kumsalyazi 28/6/! 5 2! :29 Page 5
Toplad›klar› çak›l tafllar›n› ve midyeleri biraz da kumla kar›flt›r›p bir kaba
koydular. Çak›l tafllar›n›n parlamas› için deniz suyu da eklediler. Çok e¤lenceli
bir gün geçirmifllerdi. Güzel an›larla kumsaldan ayr›ld›lar.
Banu Binbaflaran Tüysüzo¤luÇizimler: Tülay Sözbir Seidel
Kayal›klar›n
yan›ndan geçerken bir çok
deniz kestanesi, yosun ve yengeç gördüler.
Deniz kenar›nda, daha önceden hiç karfl›laflmad›klar› bir çok canl› vard›.
7
2-7kumsalyazi 28/6/! 5 2! :29 Page 6
Dogru Parça Hangisi?
8
Yap-bozumu
tamamlamaya
çal›fl›yorum. Ama bir
parças› eksik.
Onu bulmam için bana
yard›m eder misin?
Ayflenur Us
visu
al p
hoto
s -
scie
nce
phot
o
8-puzzle 28/6/! 5 21:14 Page 1
12
3456
9
Merhaba! Ben, bir Hermit Yengeciyim. Baflka
yengeçlerin kabuklar› var. Benim yok! Bu
yüzden, bofl buldu¤um bir deniz kabu¤unun
içine girer ve onun içinde yaflar›m. Ancak, ben
büyüdükçe kabu¤um bana küçük gelmeye
bafllar. Ben de, daha büyük bir kabuk aramaya
bafllar›m. fiimdi yine kabuk de¤ifltirme zaman›m
geldi. Afla¤›daki ipuçlar›na bakarak, yeni kabu¤umu
bulmama yard›m eder misin?
Ayflenur UsÇizim: P›nar Büyükgüral
hermit 28/6/! 5 21:31 Page 2
AhtapotOkyanuslar birçok canl›yla dolu‹flte karfl›n›zda ahtapotBak›n, kocaman bir bafl› varBir de tam sekiz kolu!
10
Tu¤ba Can
Ahtapot bir bal›k görünce,Avlamak için onuK›sa sürede renk de¤ifltirir,Kendini kayaya benzetir.
Ahtapot yaln›z dolafl›rAh bilseniz ne güzel yüzer!Kollar›n› k›v›r›r bükerSanki suda dans eder.
Foto
¤raf
: Ta
hsin
Cey
lan
1! -ahtapotyazi 28/6/! 5 21:32 Page 1
Ahtapotlar› Bulup Sayal›mDenizlerde çeflit çeflit ahtapot yaflar. Afla¤›daki resimde de bir çok ahtapot var. Onlar› bulup sayar m›s›n?
11Ayflenur Us
Çizim: P›nar Büyükgüral
ahtapot 28/6/! 5 23:29 Page 1
Sualt› Gözlem Arac› Yapal›mDeniz kenar›na gidip de sualt›n› gözlemlemeden olur mu hiç! Biliyor
musun, bafl›n› suya sokmadan bile sualt›n› gözlemleyebilirsin. Bofl bir
yo¤urt kab›, streç folyo, paket lasti¤i ve maket b›ça¤›yla bu çok kolay.
Bir büyü¤ünün yard›m›yla yo¤urt kab›n›n taban›n› kesip ç›kar. Kesti¤in
yüzeyi streç folyoyla kapat. Bir paket
lasti¤iyle yo¤urt kab›na tuttur. Streç
folyonun gergin olmas›na özen
göster.
12
gozlem 28/6/! 5 21:36 Page 1
Folyoyla kaplad›¤›n bölümü suyun içine dald›rarak gözlemine
bafllayabilirsin. Sualt›ndaki her fleyi normalden biraz daha büyük
göreceksin. Çünkü su, streç folyonun biçiminin de¤iflmesine neden olacak.
Gözlem arac›n suyun içindeyken elini yo¤urt kab›n›n içine sok ve yavaflça
streç folyonun üzerinde gezdir. Streç folyo, yukar› do¤ru bir tepe
oluflturmufl, de¤il mi? ‹flte, bu tepe sualt›ndaki cisimleri biraz daha büyük
görmeni sa¤l›yor!
Sualt› gözlem arac›nladenizin içine bakt›¤›nda nelergörebilirsin? Buraya denizin alt›nda görmekistediklerini çiz.
Meltem Yenal CoflkunÇizimler: P›nar Büyükgüral
13
gozlem 28/6/! 5 21:36 Page 2
Masmavi Deniz Ne Güzel
14
Güzel bir yaz günüydü. kayalar›n üzerinde p›r›l p›r›l parl›yordu.
ve heyecanla kaleye do¤ru kofltular. Merdivenleri
t›rmanmaya bafllad›lar. Kalenin içinde birçok kule vard›. bu
kulelerden birine girdi ve flafl›rd›. Kulenin yaln›zca bir duvar›nda büyük bir
bulunuyordu. Bu pencereden masmavi
görünüyordu. ve pencereden denize bakt›lar. Denizde
birçok tekne vard›. “Baksana, bir ” diye ba¤›rd›.
Böylece bir oyun bafllad›. ve gördükleri tekneleri
birbirlerine göstermek için yar›flt›lar. S›ra Karamel’deydi. O da ku¤u gibi
giden bir buldu. Onu Çekirdek’e gösterdi. Tam o s›rada bir
gürültü duydular. Bafllar›n› o yöne çevirdiler. Ayn› anda “Bu bir ”
diye ba¤›rd›lar. Bu oyunu çok sevmifllerdi, oynamaya devam ettiler.
Tu¤ba Can
Kale
Karamel Çekirdek
Karamel
Karamel
Karamel
Çekirdek
Çekirdek
Çekirdek
penceredeniz
bal›kç› teknesi
yelkenli tekne
h›z teknesi
14-resimli-oyku 28/6/! 5 2! :16 Page 1
Meltem Yenal CoflkunÇizimler: P›nar Büyükgüral
kitapcik 28/6/! 5 21:53 Page 1
kitapcik 28/6/! 5 21:53 Page 2
Yelkenli Tekne Yapal m
17
Yelkenli tekne yap›p yüzdürmek ister misin? Bunun için, bofl bir süt
kutusunu iyice y›kay›p kurut. A¤z›n› s›k›ca bantla. Bir büyü¤ünün
yard›m›yla süt kutusunun bir yüzünü kesip ç›kar. ‹flte teknenin gövdesi!
Teknenin yelkenini yapmak içinse, naylon pofletten bir üçgen kes. Bu
üçgeni dondurma çubu¤una bantla. Yelkenini foto¤raftaki gibi süt
kutusuna tuttur. Art›k, yelkenli tekneni yüzdürebilirsin.
Ayflenur Us
Malzemeler:
Bofl süt kutusu
Yap›flkan bant
Makas
Maket b›ça¤›
Renkli naylon poflet
Dondurma çubu¤u
17-yelken 28/6/! 5 2! :37 Page 2
Birkaç dilim karpuz kesin. Çekirdeklerini ç›kar›n. Karpuzu çatalyard›m›yla iyice ezin. K⤛t barda¤›n içine ezdi¤iniz karpuzukoyun. K⤛t barda¤›n a¤›z k›sm›na yap›flkan bant› resimdeki gibiyap›flt›r›n. Bant›n tam ortas›n› belirleyin. Bu noktadan bant›yar›s›na kadar kesin. Bu kesik bölüme tahta dondurma çubu¤uyerlefltirin. Barda¤› buzlu¤a koyun ve birkaç saat bekletin. Buzkarpuzunuz iyice donduktan sonra k⤛t bardaktan ç›kararaksap›ndan tutup yiyin.
Afiyet olsun!
Malzemeler:KarpuzK⤛t bardakTahta dondurma
çubu¤uYap›flkan bant
18 Elektrikli ve kesici aletleri kullan›rkenbüyüklerin
izden yard›m isteyin.
Zuhal Özer
Çizimler: Tülay Sözbir Seidel
Buz Karpuz Yapal›mBuz Karpuz Yapal›mYaz geldi. Havalar ›s›nd›. Serinlemek içinkarpuzdan dondurma yapal›m m›?
18-buzkarpuz 28/6/! 5 2! :49 Page 1
19
Kangurular›n karn›nda cebe
benzeyen özel bir kese bulunur.
Kanguru yavrusu do¤du¤unda bir
fasulye tanesi kadar küçüktür.
Büyümek için annesinin sütünden bol
bol içmesi ve iyi korunmas› gerekir.
Bunun için yavru kanguru do¤duktan
sonra annesinin
kesesinin içinde durur.
Burada 9 ay kadar
kal›r. Daha sonra
annesinin kesesinden
ç›kar. Ancak yine
annesiyle birlikte
dolafl›r. Çünkü ondan
ö¤renece¤i çok fley
vard›r.
Kanguru nedenyavrusunu
cebinde tafl›yor?Ahmet Yi¤it Bircan3,5 yafl / Ankara
Zuhal Özer
Merak etti¤iniz sorular› bize gönderebilirsiniz. Adres: TÜB‹TAK Merakl› Minik Dergisi Çok Merak Ediyorum Köflesi Atatürk Bulvar› No: 221 Kavakl›dere/Ankara
visu
al p
hoto
s -
scie
nce
phot
o
19-kanguru 28/6/! 5 2! :55 Page 1
Ifl›k bize öyle oyunlar oynar ki, kendimizi bir sihirbazl›k gösterisindegibi hissederiz. Gelin, birlikte bu oyunlardan birini keflfedelim.
Ifl›¤›n Oyunu
Önce ›fl›¤›n nas›l bir yol izledi¤inianlamam›z gerekir. Bir fenerinönüne, resimde oldu¤u gibiüzerinde yar›k olan bir kartonkoy. Fenerin ›fl›¤›n› yak. Ifl›k nas›lbir yol izliyor? Ifl›¤›n düz bir yolizledi¤ini göreceksin. Bunuakl›nda tut.
20
fiimdi bir kâsenin içine madenipara koy. Paray› görecekflekilde yukar›dan kâsenin içinebak.Sonra da yavafl yavaflgeriye do¤ru git. Paray›göremedi¤in noktada dur.
2! -21cakcakxx 28/6/! 5 2! :44 Page 1
21
Sen bu flekilde dururkenbir arkadafl›ndan kâseniniçine su doldurmas›n› iste.Ne görüyorsun?
Kâseye su doldu¤unda madeni paray› görmeye bafllayacaks›n. Peki, bunas›l oluyor? Ifl›¤›n düz bir yol izledi¤ini hat›rla. Ancak, ›fl›k suylakarfl›laflt›¤›nda k›r›l›r. Bu da kâse boflken görünmeyen paran›n, suyladoluyken görünmesine neden olur.
Tu¤ba CanDeney çizimleri: P›nar Büyükgüral
2! -21cakcakxx 28/6/! 5 2! :44 Page 2
22
May›s say›m›zda, deniz
kabuklar›n› kullanarak
herhangi bir fley tasarlaman›z›
istemifltik. ‹flte tasar›mlar›n›z
ve siz!
Özgür Ekin Sönmez - 3 yafl - Ankara
Kayra Aksakall› - 4 yafl - ‹zmir
Ceren Önal - 4 yafl - ‹zmir
Mustafa Çakmak - 5 yafl - Özdere / ‹zmir
Irmak Çelik - 5 yafl - Konya
Kemal Güvercin - 5 yafl - Tosya / Kastamonu.
Dila Ocakç› - 3 yafl - Çanakkale
Atahan Arabac› - 3 yafl - ‹stanbul
Sal›ncak Yuva - ‹stanbul
Hasan Tahsin fien - 8 yafl - fiarköy / Tekirda¤
Selin Nil Kutlar - 5 yafl - ‹stanbul
22-23kucukel-temmuz .qxd 28/6/�5 19:23 Page 1
23
Alpay Mete- 3 yafl / Kaan Çelik - 5 yafl Alt›nova / Ayval›k
Eylül say›m›z için el veayak izlerinizle resimyapman›z› istiyoruz. Bu resimlerleçekilmifl foto¤raflar›n›z›, ad›n›z›, yafl›n›z›ve oturdu¤unuz ili yazarak, ister postaylaister e-postayla bize gönderebilirsiniz.
TÜB‹TAK Merakl› Minik Dergisi“Küçük Eller ‹flbafl›nda” Köflesi
Atatürk Bulvar› No: 22106100 Kavakl›dere / ANKARA merakl›[email protected]
Bilge Su Gülseren - 6 yafl - ‹zmir
Doruk Ada fiahin - 5 yafl - Lund / ‹sveç
Emir Balun - 4 yafl - Mersin
Ege Eken - 5 yafl - Salihli / Manisa
Palmiye Koleji Anas›n›f› - 5 yafl grubu - Mersin
Berce Karakaya - 5 yafl - Samsun
Sualp Gökalp - 4 yafl - Tekirda¤
Beyza - Ceyda Albayrak 6 - 4,5 yafl - Antalya
Zübeyde Han›m Anaokulu - Mersin
Gizem Çilingir - 5 yafl - Tosya / Kastamonu
Esra Zeynep Telli - 3,5 yafl - Erdemli / Mersin
22-23kucukel-temmuz .qxd 28/6/! 5 19:23 Page 2
24
Dünya Sa¤l›k Örgütü’nün Güneflten KorunmaÖnerileriGünefl sa¤l›¤›m›z için gerekli, ancak bir o kadar datehlikeli. Özellikle de bebekler ve çocuklar için. Güneflten kaynaklanan mor ötesi (UV) ›fl›nlar birçokhastal›¤a yol açabiliyor. Ancak baz› basit önlemler alarak bu hastal›klardan korunabiliriz. Dünya Sa¤l›kÖrgütü’nün önerileri flunlar:f Çocuklar güneflin zararl› etkilerine daha duyarl›d›r ved›flar›da daha fazla zaman geçirirler. Ayr›ca küçükkengüneflte uzun süre kalmak gelecekte deri kanserininortaya ç›kma olas›l›¤›n› art›r›r. Bu nedenle çocuklar› mutlaka güneflten koruyun. Biryafl›n alt›ndaki çocuklar› kesinlikle günefle ç›karmay›n.f Genifl kenarl› flapkalar ve uzun kollu, aç›k renkli, bol giysiler giyin. Ayr›ca UV-A veUV-B ›fl›nlar›ndan koruyan günefl gözlükleri kullan›n.f Gün içinde mor ötesi ›fl›nlar›n etkisinin en yüksek oldu¤u 11.00-15.00 saatleriaras›nda günefle ç›kmay›n.f D›flar›da oldu¤unuz sürece her zaman gölgede kalmaya özen gösterin. f Güneflten koruyucu faktörlü kremler sürmeden d›flar› ç›kmay›n. ‹ki saatte bir yada denizden ç›kt›ktan sonra yeniden kremlenin.
D i k k a t
B i r K i t a pDeniz K›y›s›Nokta BirlefltirmeceTÜB‹TAK Popüler Bilim Kitaplar›’n›n “Deniz K›y›s›” adl› noktabirlefltirmece kitab›n› okurlar›m›z›n sevece¤ini düflünüyoruz.Kitab›n kahramanlar› olan kedi ve fare birlikte denizk›y›s›na tatile gidiyorlar. Okurlar›m›z, kedi ve farenin denizk›y›s›nda gördükleri ve yaflad›klar› her fleyi bu kitaptabulabilecekler. Ancak noktalar› birlefltirmeleri gerekiyor!
kircilin! 7 28/6/! 5 15:58 Page 1
25
Mercimek Toplar› Kumsalda, bahçede ya da evde oynanabilecek bu rengârenktoplardan yapmaya ne dersiniz? Makas, huni d›fl›nda, toplar›n her biri için üç balonve iki üç avuç yeflil mercimek gerekiyor. ‹lk balonu birkaç kez fliflirip indirerek esnetin.Bu balonun a¤z›na huniyi yerlefltirip içini olabildi¤ince çok mercimekle doldurun.Doldurulmufl balon, s›k› ama s›k›flt›r›labilir olmal›. Sonra içini doldurdu¤unuz balonunve di¤er balonlar›n ucunu kesin. Di¤er iki balonu, mercimekle doldurdu¤unuzbalonun üzerine s›rayla geçirin. ‹flte, ilk topunuz haz›r!
O y u n c a k
Zuhal Özer - Meltem Yenal Coflkun
O y u nKumsal Oyunlar› fl Kumsalda, çocuklarlaoynayabilece¤imiz pek çok oyun var.Bunlardan birkaç›n› sizinle paylaflmakistiyoruz. Bu fikirlerden yola ç›karak farkl›oyunlar da gelifltirebilirsiniz. fl Kumun üzerine büyük bir daire çizin.Buras› sizin hedefiniz olacak. Bu daireyebelli bir uzakl›kta durun. Küçük tafl ya dadeniz kabuklar›n› bu dairenin içine atmaya çal›fl›n. fl Herkes kendine bir deniz kabu¤u bulsun. Deniz kabuklar›n› denizin hemenkenar›na, dalgalar›n ulaflabildi¤i bölüme yan yana dizin. Bakal›m dalga kimin denizkabu¤unu daha ileriye götürecek. fl Kumdan kale yapmak yerine, gerçekte var olmayan düflsel yarat›klar yapmay›deneyebilirsiniz. Burun, göz, a¤›z ya da saçlar için tafllardan, deniz kabuklar›ndan,dal parçalar›ndan ve yosunlardan yararlanabilirsiniz. Sonra da onlarla ilgili öyküleroluflturabilirsiniz. Nereden geliyor, neyle besleniyor, nerede yafl›yor, ad› ne, kaçyafl›nda gibi sorulara yan›tlar bulabilirsiniz. fl Kumsal dedektifi olabilirsiniz. Bir k⤛da, kumsalda görebilece¤iniz, canl› ya dacans›z akl›n›za gelen her fleyin ad›n› yaz›n. Dilerseniz bunlar›n küçük birer resmini deyapabilirsiniz. Mart›, yengeç, kum kalesi, deniz topu, palet, yosun, deniz kabu¤u,havlu, kay›k, flapka, deniz köpü¤ü, deniz y›ld›z›, ayak izi ve daha bir sürü fley. Sonrada bu nesneleri bulmak için kumsalda keflfe ç›k›n. Gördü¤ünüz her nesne içinka¤›d›n›za bir iflaret koyun.
kircilin! 7 28/6/! 5 15:58 Page 2
