Mirat-ül Irfan - Muhyiddin Arabi

8/14/2019 Mirat-l Irfan - Muhyiddin Arabi

1/68

Mirat-l rfan

Muhyiddin Arbi

http://sufizmveinsan.com


2/68

1. Blm

Hamd Allah'a aittir...

u sebepten:O'nun vahdaniyetine glge drecek bir KABL ;yani EVVEL yoktu.nk KABL ; yani EVVEL, o idi.Keza bir BAAD de ; yani : Onun zatna ve sfatnaleke srecek bir BAAD; yani SON da yoktu..nk son dahi o idi..Aynekilde onu , bir evveliyet ile tavsif etmekmmkn olamaz . Keza ; onu bir baadiyet ; yani :son ile de tavsif etmek mmkn deildir.Ve.. ne st ; ne de alt.. Bu vasflar da onun annayakmaz.Onun zat iin: Bir yaknlk dnlemez.

Uzakl

k da yle.Hele birekil.. asla!..Ondan , bir zaman mefhumu ile haber sormak daimkanszdr.Hasl- kelam : Onun iin ne vaktin , ne zamanlarn, ne yerin , ne altn , ne de stn , ne de onunla

beraber bir mevcudun varl dnlebilir.

Onu istiab edecek ; yani : iine alacak vebarndracak bir mekan da dnlemez..

***

Evet.. O , yukarda anlatld gibi idi . El'an ; yani ,u anda dahi yledir .

Yce Allah , yle bir varlk idi ki: Onunla beraber


3/68

birey yok idi..El'an : yani , u anda dahi yledir .Yani : VAHD..Yani Birinci.. Ama say ve hesap

ile deil..

***

Yce Allah , zatnda ve sfatnda mnferittir.. Ama, bir ferdaniyet mefhumunu dndrecek belirtiolmadan..O , isim ve msemmadan terkib edilip bir arayagelmi de deildir .nk : isim de msemma da odur..sim onun gayrna mal edilemez..nk : Onun gayr diye birey yoktur . busebepten : isim de msemma da odur..

Evvel odur. Amma bu evveliyet iin bir balang

dnlemez..Keza ahir de odur . Ama bu ahir iin bir bititevehhm eylenmesin.. Yani : Biti diye bireyyoktur..Aynekilde zahir de odur . Ama yle veya byle; diye bir zuhur vasfn tabir de mmkn deildir .

Keza batn da odur . Yani : Gizli . Ne var ki ; bugizlilii de anlatmak iin herhangi bir vasfabrndrmek mmkn deildir.Taayynatn , yani : Herhangi bireyin kendi

bana oluu ve bakasna benzeyiekillerinintm odur.Varln ilk harfi , keza odur . Yani Varln

balangc .


4/68

Keza srrn balangc da ona varr..Aynekilde ahirin , yani : Sonun harfi de yineodur.. Onunla balar . Yani : Onun ba harfi ile..

Bylece ahirin de srr o olmu olur .

***

ZAHR harflerinin tm varl onunladr . Yani :Onun ismidir . smi ise , onun zatna kar .BATIN harlerinin varl da onunla vcud buldu .nk bu da onun bir ismidir.. Sfatdr..Hasl- kelam : Evvel , ahir , zahir , batn yoktur ;ancak , o vardr .unu da unutmamal ki ; saylan harflerin hi birionun varlna kayp gitmemitir.Keza , onun varl da bu harflere kayp

gelmemitir .Ne gelmek vardr ; ne de gitmek .Btn bu manalar , anlattmz ekli ile anla ki :Hululiye mezhebinin dtkleri hataya dmeyesin.

***

O , eyalardan her hangi bireyde olamaz . Aynekilde , herhangi birey de onda deildir .Yani : ne bir giri var ; ne de bir k..

***

Bu durumda , anlatlan manaya uyan odur ki : Onu


5/68

anlattmz vasfla anlayasn .e anlatlan manalarn dnda hi bireyikartrma.. yle ki :

lmin delaletini bu manada kabul etme..Akln , yararl olacan sanmayasn .Fehim , bu makamda hi bir i gremez..Hele vehmin bu durakta sz dahi edilmez ..His , yani Duygu ; ancak d alemde szngeirebilir . Yce o , atl batl kalr .D gz nedir ki ?.. O da bir i gremez. Keza,

batn gz de..draki de brak.. Onu bir kalem ge..unu unutma ki :Onu , ancak o grebilir..Onu , ancak o idrak edebilir..Onu , ancak o bilebilir..

***

Yani : Yce Allah , kendisini kendi z ileanlayabilir .

***

Burada ; zet olarak anlatlmak istenen mana udur: Onu , ondan gayrs gremez.. Onu , ondan gayrsidrak edemez..yle ki : Tek kii.. tek kii dahi bu manann dnda

bireye sahip olamaz..

***


6/68

Yanl anlalmasn..Onun zatnda bir hicab vardr ; yani perdesi..

Ne var ki bu perde onun vahdaniyetidir .Yani:Birlii.. teklii.. Baka deil..Kendi hicabndan baka birey onu perdeliye- mez.yle ki: Onun varl vahdaniyeti ile gizlenir.Ama ekilsiz.. keyfiyetsiz..Onu hi kimse gremez..Ama hi kimse.. Ne , yeni bireriatle gelen mrsel

peygamber ; ne bir veli.. Allah dostu..Ne de , ona yaknl olan bir melek.. Bu da , onakar , kendiliinden bir marifete sahib olamaz.

2. Blm

Onun peygamberi , odur .. Yani : Kendisi , onunrisaleti odur .. Yani : Elisi odur . Yani , kendisi..O , bir eli gnderdi : Kendisinden.. Kendisiyle ,kendisine..

Ne sebep , ne vasta .. Bunlar yok.. kar bunlaraklndan..Eliyi gnderen.. elinin getirdikleri.. elininkendisi.. Ve elinin geldii kimse..Bunlarn hepsi ayn varlktr ; tekeydir .Aralarnda hi bir fark , deiiklik ve ayrlk yoktur.

Bir beka vcudunun harflerini dnn.. Bu onun


7/68

varldr ; vcududur .. Baka yok..Onun gayr iin bir vcud dnlemez.. Hattayokluu da ; yani : fenas da Hatta ne ismi , ne de

msemmas dnlebilir .Sakn ha .. ok sakn ..Bu manalar inkara kalkmayasn ; sonra.. yanarsn..nk delilimiz kesindir ; salamdr .nk Resulllah S.A. efendimiz yle buyurdu :"Bir kimse ki , nefsini bildi ; gerekten Rabbn

bilen o oldu .."nk Resulllah S.A. efendimiz yle buyurdu :"Rabbm , Rabbm'la bildim.."Ona , Allah- Taala salat ve selam eylesin..

***

Durum anlat

ld

gibi olunca : Dn..Sen nesin ?phesiz ; sen , sen deilsin..Sen osun.. Ama sen , sen olaraktan deil..O , bir giriekli ile sana dahil deildir . Ama, birkekli ile de , senden hari deildir .. Keza ;sen de onun haricinde deilsin .

Bu anlattm mana ile : Senin mevcud olduunukasd etmiyorum.. Keza sfatn da..unu anlatmak istiyorum : sen hi bir zaman varolmadn . Olman da mmkn deil..Hereyi bir yana at..Hi bireyle olma.. Hatta sen , sen olma.. Helenefsinle hi olma..

Onunla , yani : Hak'la da olma . Hatta , onda da


8/68

olma . Onunla birlikte de olma..Fakat , unu da unutma ki : Sen ,ne bir fanisin; nede bir mevcud.. Sen osun ; o da sen..

Bu arada u manay da anla : Allah- Taalaalemlerden hi birine muhta deildir ; ganidir..Bunun byle olmas iin ne bir illet lazm gelir; nede bir sebep..

***

imdi.. Varln ki , anlatlan manada anladn..Yani varlna kar bir irfan duygusuna sahiboldun : phesiz varlk yn ile Allah- Taala'yanladn saylr..Yani : Ona kar bir irfan duygusuna sahib oldundemektir .

Anlat

lan bu manan

n d

nda herey , bounasaylr .Yani : Faydasz.. sfr..

***

Bu manada , arif zatlarn pek ou : yce Allah'a

kar marifet duygusunu , varln yoklua geiiile hasl olacana kail oldular .Yani : Marifet duygusunu fena haline izafe ettiler ..Sonra .. Fena dan da getiler ; fenann , yaniYokluun da tesinde aradlar ..Kanaatlar buydu ..Halbuki bu duygu ; aktan bir yanltr ve bir

yanlmadr .


9/68

Sebebine gelince : Allah'a kar marifet duygusu;ne varln fenasna ,ne de bu fenann da fenayavarmasna baldr .

Yani : Ne Mevcud varln yok olmasna , ne de buyok olmann da yok olmasna baldr..Hi bir zaman irfan duygusu ; anlatlan hallerleelde edilemez .O ey ki , hi birey deildir ; ona bir vcud , yanivarlk verilemez ..Sonra.. o ey ki varlktan yana bir nasibi yoktur ;onun iin de bir fena hali olamaz..Ancak fena hali ; bu varln isbatndan sonragelebilir . Ki , fenaya mncer olacak bu varlk, birynyle mevhumdur..imdi kendine gelmek zamandr .Sen ki : kendini ne bir varla sahip , ne de bir fena

haline varacak biri bildin.. Ve bu manada birmarifet duygusuna sahip oldun.. te o zaman :Yce Allah' gerekten anladn saylr..Yani : Marifet sahibi oldun ; demektir..Bu manann dnda birey ummak bounadr..

***

imdi.. Marifeti , yani : Allah-u Taala'ya kar irfansahibi olmay vcudun yoklua gitmesinde

beklemek zerine bir szmz var..Keza , fenann da fena bulmas zerine..Ksaca diyelim : Bu , irkin ; yani ; Hak varlaortakln bir isbatdr..

Yani : Arada bir yabanc varl kabul etmektir..


10/68

Halbuki : Resulllah S.A. efendimiz :"Bir kimse ki , nefsini bildi ; gerekten Rabbn

bilen o oldu .."

Buyurdu.. Ki , bu manadaki incelii anlamakgerek..

***

Bu arada hi bir yabanc grmemek gerek.. Zira ,bir yabancnn isbat neticede onun yok edilmesinigletirir..Sebebine gelince :"Bireyin sbutu gerekmeyince onun fenas dagerekmez."Kaidesi esastr..Bu durumda sana den odur ki : Ne bireyi yok

gresin ; ne de var..***

Senin bu mevhum varln birey olma , vasfnadahi haiz deildir..Madem ki , o varln byledir ; yani : Birey

deildir ; o halde o : hi bireye izafe edilemez..Yani : Balanamaz.. Ne bir faniye ; ne de birfaninin gayrna.. Ne mevcuda ; ne de maduma..Yani : Ne varla .. ne de yoklua .te.. Resulllah S.A. efendimiz gerekten de bumanaya iaret etmektedir .


11/68

3. Blm

yle ki : Sen u anda madumsun . Yani : Yoksun..Nasl ki daha nce de yoktun.. Yani :"Ol.."Emri gelmeden evvel..

***

u manalar da unutma : Ezel u andr.. Ebed , uandr.. Kdem , u andr..Yani : Ezel , ebed , kdem u iinde bulunduumuzve gz ap kapayacak kadar bir zaman iindeelden kardmz vakte sdrlmtr .bu vaktin iinde , kendini ara .

Unutma ki : Btn bu gelip geen anlarda Hakk

ngayrs yoktur..

***

imdi anlatacaklarmz da iyi anlamaya al..Allah : Ezelin vcudu odur ; yani , varl..

Allah : Ebedin vcudu odur ; yani , varl..Allah : Kdemin vcudu odur ; yani , varl..Btn bunlar anlamaya alrken , sakn ; ezele ,ebede ve kdeme kendiliinden bir varlkvermeyesin..Anlatmaya altmz bu mana dorudur .Eer doru olmasayd ; Allah- Taala tek ve

saltanatnda ortaksz olamazd .


12/68

Halbuki , onun anna yakan tek olmas vevarlnda orta olmamasdr..

***

Muhal olarak ona bir ortak dnlrse.. yleolmas gerekirdi : Onun orta o olurdu ki ; kendinehas bir varl var.. Ama Allah'n varl ile vardeil..Bir kimsenin veya her hangi bireyin byleolduunu dnn : Bu takdirde o , Allah'a muhtaolmaz ; ikinci bir Rabb olur.. Yani : Allah :bu olu , muhaldir .Allah- Taala'nn , mlknde ve saltanatnda ortayoktur . Benzeri yoktur. Dengi yoktur .

***Bu manalar asndan baklnca..Her kim ; Allah ile beraber , Allah'tan bir paraveya Allah'ta herhangi bireyi grrse.. halbuki oey , bir Rabb olmas yznden Allah'a muhtadr..p hesiz anlatld gibi grlen birey , Allah'a

ortak edilmi olur . Halbuki o ey , her hali ileAllla'a muhtatr..Bu arada ; herhangi birey iin , aslnda iyiolmayan yle bir cevaz yolu akla gelebilir..Mesela : Herhangi birey , Allah ile beraberdir.Kyam ; yani , durumu kendisiyledir ; yahut Hakiledir..

Bu ekilde deil de Kendi varlndan gemitir ;


13/68

yani , fena bulmutur . Yahut Allah ile olduunagre onun varlnda fena bulmutur ; yani ,yoklua ermitir .

bu dncelerin tm , ok ok uzaktr . Bilhassa, marifet ; yani : kendini bilme kokusu alanlar iin...Sebebine gelince : Her kim Hakkn gayr bireyinmevcut olduuna yol verir ; somra da onunla kaimolduuna kail olursa... Sonra fena bulacana ,sonra fenasndan da fena bularak kendindengeeceine inanrsa...bu durum ok tehlikelidir...nk , bu fena halini zincirleme devam etmiolur...O ekilde devam ettirmi olur ki : Haa Hakknyokluuna kadar gider .

Bu dncenin sonucunu k

saca diyelim : Pepeeirk iinde irktir .Hele nefsini bilmek ynnden hi faydas yoktur .Bu dncenin sahibi Mriktir . Ne Allah'a kar

bir irfan duygusuna sahip olabilir ; ne de nefsinianlayabilir .

***

imdi ... Anlatlan bu manalar karsnda , bazsorular sorulabilir...Mesela , biri kar ; yle sorar :"Bu , birbirine giren mana yollar arasnda ; nefsi

bilmenin ve Allah'a arif olmann tam yolu nasl

bulunur!.."


14/68

Bu sorunun cevabu olur :"Yol birdir ...Nefsi ve yce Allah' anlamayagtren yol ise... Bilesin ki : Allah var idi ; onunla

ikili birey yok idi..."Burada :"-idi..."eklinde kullanlan edat mefhumundan bir zamanmanas karmamal...Yce Allah u anda dahi yledir...Yani : Yce Allah var ve onunla ikili birey yok...

***

Bu arada ; bir bakas da yle diyebilir :"Grm odor ki : Nefsim , Allah'n gayrdr..Yine grm odur ki : Allah nefsim deildir..."

Bu sorunun cevab

n

; yukar

da geen Hadis-ierifteki NEFS kelimesinin ksa bir tarifini yaparakvermek mmkndr...Orada sz geen nefsi ; baka manada almakgerek... Ki o : Senin z varlndr ; hakikatndr...Yoksa : O ; levvame , emmare ve mutmainneisimleri ile anlan nefis deildir..

Belki de ; orada NEFS kelimesi ile iaret edilenmana , zat- ilahi'nin tm olarak yabancsolanlardr..bu manay Resulallah S.A. efendimizin umnacaatndan da anlayabiliriz :"Allah'm , eyay bana olduu gibi gster ."Burada eyadan , yani , eylerden murad : Zat-

ilahi'den gayr olan eylerdir..


15/68

Bu manay aklamak gerekirse ; yle diyebiliriz :"Allahm , masivan ; yani , zatna yabanc olaneyleri bana anlat ki : Bileyim.. Eya , nasl eydir ?

.. tanyaym.. O sen misin Yoksa gayrn m ?..Ve o eyler kadim midir ?. Baki midir. Yoksa.. fanimi ?..."phesiz , Allah- Teala , ona nefsini gsterdi..yani : z varln .. Ama , masivaya, yani , zatnayabanc herhangi bireyin varl olmadan..te bundan sonradr ki : Resulllah S.A. efendimizeyay olduu gibi grd..Yani : Eyann hakikatn.. zn..Grd ki : Onlarn z , zat- ilahi'nin takendisidir.. Ama , bu manada ne birekil var ; nede , bir zaman ve mekan mefhumu.

4. Blm

Eya, yani eyler; ad nefse de verilebilir ; nefsingayr olan herhangi bireye de..nk : Nefsin varl ve eyann varl ; birey

olma ynnden iki eyden ibarettir.. Ama , aslndaikisi birbirine baldr..Her ne zaman ki eya bilinir ; dolaysiyle yceRabb , bilinmi olur .Bu manayu cmle ile balayabiliriz : Bir kimsevardr ; kendisini Allah'n gayr sanr.. Halbuki o ,Allah'n gayr deildir..

Sana gelince :


16/68

yle bir haldesin ki ; ona , yani Allah'a kar birirfann yok.. Bilemiyor ve anlayamyorsun..Halbuki , onu grmektesin..

Sonra .. Onu grdn de bilemiyorsun..

***

nce bir keif lazm..Ve sen : Bu kefe sahib olmalsn..bu keiften sonradr ki , bileceksin : Sen Allah'nzatna yabanc deilsin..Yine bileceksin ki : Maksudun sensin..Ve sen : Fena bulmaya muhta deilsin..Ve sen : ne gelensin , ne de giden .. Bulunduuyerde kalansn.. Ama , zamansz ve mekansz ..Hatta , an mefhumu bile siinmi..

bu mana daha nce de anlat

ld

..Sonra..Yine o keiften sonradr ki anlayacaksn : Onun

btn sfatlar sana sfat olmu..Bylece..Dna baktn zaman onun dn greceksin..ine baktn zaman da ; iini greceksin..

Yani senin zahirin ,onun zahiri ; senin batnn ,onun batn olacak..Keza ..Evvelini , onun evveli olmu bulacaksn.. Ahirini ,onun ahiri olmu bulacaksn..Btn bu manalarda en ufak birek ve pheyoktur..

Sfatnla , onun sfatn greceksin ; zatnla da onun


17/68

zatn greceksin..Ama , btn bu manalarda senin o olmaya en ufak

bir yaknln yoktur . Keza , onun da sen olmaya

bir yaknl yoktur.. Ne az , ne ok..Hasl- kelam : Herey , birey olmamaynndedir ; ancak , onun pak yznden gayr..Zahirde de byle ; batnda da byle ..Yani mevcud varlk yoktur ; ancak : O vardr..Hatta , onun gayr iin bir varlk dnlemez ki ;yok olabilsin..O halde , helak de yok ; nk , yabanc yok..Bu durumda ortada sadece onun yz kalmaktadr .Yani : Eya.. Eya ise , ancak onun yzdr ; pakvechidir..

***

Burada bir misalle ie tekrar girmek gerek..imdi.. Bir kimseyi dnn ; bireyi bilmiyor ;sonra , o eyi biliyor..phesiz ; byle bir kimse , o , sonradan bildii eyyolunda varln yoklua gmyor.. Ancak ,cehlini eritiyor . Yani : Bilgisizliini..

Varlna gelince ; o bakidir.. Hem de deiiksiz..bu bilgi sonunda ; varl bir baka varladnyor.. Bir baka varlkla var oluyor..Ama bu olu ne bir terkipdir ; ne de bu eitten bir

baka ey..Buraya kadar anlatlan manay , bir inkarcnnvarl da deitiremez.. Bir inkarc bulun ; bir de

irfan sahibi getirin : Ayn varlkla vcud sahibi


18/68

bulacaksnz..Bu durumda ; ne inkarcdan bir k vardr ; ne deirfan sahibine bir giri..

kisi arasndaki fark : Sadece bir cehlin ortadankalkmas veya kalmasdr..Baka yolu yok..

***

Hi sanmayasn ki ; bir fena bulmaya , yani yokolmaya ihtiyacn var..Fena haline , yani , yok olmaya muhta olduunudn.. Bu , olmaz ya ; neyse ..Bu durumda sen , Hakka bir hicab ve bir perdeolursun ..bu perde ise ; Allah'n gayr olmu olur.. Bu

durumda ; o perde haline , galip gelecek ve onuatacak birey lazm gelir..Byle olacak ki ; Hakk grmek mmkn ola..Bu mana , yani : perdeye ihtiya hali ve onungiderilmesi iin aranacak areler bounadr..Sebebine gelince : bu tayin edilen yn ; yalandr veyalntr .

nk biz hicap durumuna iaret ettik ve dedik:"Onun varl , vahdaniyeti ile gizlenir . Ama ,ekilsiz.. keyfiyetsiz..Bu ynde baka bir mana dnlemez ; yokturda..

***


19/68

Anlatlan halin bir icabdr ki; hakikate eren birkimsenin :"Ben Hakk'm.."

Demesi , caiz olur..Keza , o hakikate eren kimsenin :"zm takdis ederim ; anm ne kadar yce.."Demesi de caiz olur.

5. Blm

Anlatlan hakiki hale vasl olan birini dnn..Vasl olduu anda grecektir ki ; Kendi sfatlar ,ancak Allah'n sfatlardr.. Zat da , Allah'n zat..Ama , hi bir yeni olu yok.. Ne zatta ; ne de

s

fatta.. Yani : Allah'a duhul ynnden.. Yani :Ondan huru ynnden..Ksacas : Ne giri var ; ne de k..Ama , hi mi hi..Sonra.. O vasl olan kimse Allah'ta fena bulmu dadeildir ; keza beka bulmu da deildir .O , kendisini grecektir ki ; hi olucu birey deil..

Keza , olmad da.. Sonra , fena hali de byle.. Yani: fenas da yok..Sebebine gelince : Nefs , diye birey yok ; ancaonun nefsi vardr .Yani : Onun nefsi.. Varln z..Aynekilde vcud diye birey de yok ; ancakonun vcud varl vardr .

Anlatlan bu manaya iaret olarak Resulllah S.A.


20/68

efendimiz yle buyurdu :" Dehre -zaman'a- svmeyiniz ; nk Allah-Taala ,o dehr'dir.. "

Burada iaret edilen mana udur : Dehrin vcuduAllah'n vcududur..Allah- Taala ; kendisine bir ortak , dengi ve

benzeri bulunmasndan yana ycedir , paktr..

***

Mana hedefimizi tayin yolunda ,bize ok yarayacakbir rivayet vardr..yle ki ; Allah- Taala kuluna buyurdu :" Ey kulum , hasta oldum ; ziyaretime gelmedin..Sana dilendim ; vermedin.. "te.. Bu manada iaret ediliyor ki : Hakkn vcudu

dilencinin vcududur . Hastan

n vcudu da ; yineHakkn vcududur .Ksa keselim : Hepsi ayn varlk..imdi.. Bu mana kapsndan ieri girebiliriz..Hakkn vcudu , hastann vcudu nasl oluyorsa..Dilencinin vcudu Hakkn vcudu nasl oluyorsa..Evet.. Bu mana , nasl caiz ise.. Yine caizdir ki :

Senin vcudun da , onun vcudu ola.. Ve.. btneyann vcudu da , yine Hakkn vcudu ola..

***

Araz.. cevher.. ne varsa ;yani : z ekirdek ve buekirdeklerin sonradan meydana getirdikleri.. Ki

bunlara :


21/68

" Mkevvenat.. "Tabir edilir.. Btn bunlar Hakkn vcududur;varldr..

Btn bunlarn srr , bir zerrenin srrnda sakldr..Zerrelerden , herhangi birinin srr zlsn : te ozaman grlecektir ki ; btn mkevvenatn srrmeydanda..Zahiri ynden de byle , batni ynden de byle ..Yani : ieride de byle ; darda da byle ..Hulasa : Deien hi birey yok ..

***

Ne bu alemde ; ne de bu alemin bitiiylebalayacak olan ebedi alemde , Allah- Taalanngayrn gremzsin..

smi ve msemmas

ile ; her iki alemin vcududur ;varldr ..Bu , bir gerektir.. Elbette yle olmas lazm gelir..Anlatlmak istenen mana odur ki : Her iki aleminismi , msemmas , grnen ehreleri ile hepAllah- Taala'dr..Bu manada , ek ve phe izi aranmamal..

***

Bu adan baklnca : Allah- Taala'nn hi bireyiyaratm olduunu gremezsin..Bu , kesin bir hkmdr..Ancak , onun iin yle bir gre sahip olabilirsin

: O , an mefhumu ile anlan zamanlarn her birinde


22/68

; biri dierine benzemeyen , baka an ve bir bakaekil almaktadr .yle ki : Varln izhar eder , sonra gizler ..

Ama ne izharnda , yani , aa kmasnda ; ne degizlemesinde birekil ve keyfiyet vardr..bu hal , onun anna layktr..nk : Evvel , ahir , zahir , batn hep odur.

6. Blm

O , birlii ile zahir oldu.. Aa kt..O , teklii ile batn oldu.. Gizlendi..O , zat ve kayyumiyet sfat ile , evveldir .O , deyumiyet sfat ile de ahirdir..

***

Evvel , harflerinin varl odur..Ahir , harflerinin varl odur..Zahir , harflerinin varl odur..Batn , harflerinin varl odur..

Hasl- : smi ve msemmas ile , anlatlanlarntm odur..

***

Anlatlanlarn hi biri garipsenmemeli ..Allmal.. Bu arada u kyas bir yardmc olabilir..

Mesela :


23/68

Mademki , onun varl mutlaka gereklidir ; arada ,ona yabanc bulunmamas da gerekli olur ..

***

Bir kimse vardr ; sanr ki Kendisi Hakkn gayrdr; ama bu olamaz ..Sebebine gelince : Allah- Teala bir gayr olmaktanyana tenzih edilir .Gayr ne demek ?. Elbet gayr da odur.. Ama , birgayreyin varl onunla olmadan.." Gayr.. "Olarak anlan eyin de varlphesiz odur.. Hemite , hem dta.. Yani : Hem zahirde , hem de

batnda..

***rfan yoluna giren herkesin anlatlan aleme ayakuydurmas gerekir ; sonras kolay.. Ki orada ;eitli sfatlar alacaktr..

***

Her kim , anlatlan sfatlarla kendisini bezerse..Onun iin sfatlar olur.. Ki onlarn , ne haddi vardr; ne de nihayeti..

***

u manay da iyi dnmek gerek.. Bir kimse ,


24/68

kendisini tanmadan , bilmeden belli ekliylelnce ; iyi ve kt vasflar da onunla beraber lrgider..

Bu misal , zahirdeki belli lmn bir sonucudur..Bir de , manevi lmle leni dnelim.. Yani:lmeden evvel leni..Tpk yukardaki gibi , bundan da iyi ve ktsfatlar kalkar..Fakat.. yle bir hal alr ki ; yukarda anlatlana hi

benzemez..Allah- Taala , onu kendi makamna oturtur.. Ama

btn hallerde..Zat makamna oturtur ; Allah'n zat olur..Sfatlar makamna oturtur ; Allah'n sfatlar olur..bu manaya cidden ermek gerek..ook nemlidir..

te bu mana icab

d

r ki ; Resulllah S.A.efendimiz yle buyurdu :" lmeden evvel lnz.. "Bu hadis-i erifin erhi yle olabilir :" Belli lmle lmeden evvel kendinizi anlaynz..rfan sahibi olunuz.. "Aada anlatacamz kudsi hadis de ayn manay

teyid eder..Rasulllah S.A. efendimiz yle anlatyor :" Allah- Taala yle buyurdu :- Kul nafile ibadetlerle bana yaklar..yle bir hal alr ki ; ben onu severim..Onu sevdiim ibu vakitte : Onun kula olurum ,gz olurum ve eli olurum.... "


25/68

***

Yukarda anlatlan kudsi hadiste irfan sahibine bir

iaret vardr.. rfan sahibi , anlatlan manayaerdikten sonra , znde grecektir ki ; tm varl ,Hakkn varldr..Fakat.. Onun zatnda ve sfatnda hi bir deiiklikgrmeden..Kald ki ; aslnda byle bir deiiklie ihtiya dayoktur..nk kendisine ait bir varl yoktur..Yok olan bireyin nasl deiir ki ?. Bu aradakendisi , sadece cehlini giderdi.. Yani : marifet yoluile..Bir varlk sahibi idi , bilmiyordu ;imdi bildi..imdi sra sende..

Dinle ve anlamaya al

.. Her ne zaman ki ; nefsinianlayp , zn bildin ; ite o zaman kendi mevhumvarln ortadan kalkar.. Ve.. anlarsn ki ; sen ,Allah'n gayr deilsin..Bu mana da bir hakikattr .Bir an iin olsun ; anlatlan manann tersini elealalm.. Ki onda Kendine has bir varln vardr ; o

varln fenaya da ihtiyac yoktur . Hatta marifetede ..Byle olduunu dn : Sen Allah'tan baka birRabb olursun..Ama , asl hakikat udur ki : Allah- Taalakendisinden baka bir Rabb yaratmaz..Bu , olmaz ve olamaz..

Allah- Taala bu gibi bir manaya kar , ycedir ;


26/68

tenzih edilir .

***

Bu arada , biraz da malumat vermek iyi olacak..Vereceimiz bu malumat ; bir ynyle yoldur..Yani : Nefsi bilme yolu ..Bu durumu ki , bildin ; dinle ve anlamaya al..Bilmelisin.. sadece bilmek de , yeterli deil.. tahkikmakamna kmalsn..Hulasa : Bildiin eyin hakikatn bulmalsn..Bilmen gereken ve hakikatna varman icab edenhusus udur : Vcudun.. Varln..Aslnda , senin kendine mal ettiin vcudun , varolmu birey hi olmad..Onun yokluu da byle.. Ama ,zamanlarn

hibirinde..Olucu ey de deilsin..Ama , hi mi ? hi..Bu manay ; hem gelecek iin , hem de gemi iinkullanabilirsin..

***

Yukarda anlatlan manadaki hakikat ki , bilipbuldun.. te o zaman sana :" LA LAHE LLALLAH ILAH YOKTURSADECE ALLAH "Cmlesindeki mana zahir olur..Hakikaten ilah yoktur O vardr.. Gayr Vcud bile

yoktur O vardr..


27/68

Hasl- : Aadaki cmleleri tekrar oku , znonlara altr..Ondan baka hi birey yoktur .

lah yoktur ; ancak o vardr..

***

Bu arada yle birey denebilir :" Arada yabanc kalmad . Bu durumda , Rububiyetsfat yok oldu.. Onu hie saydn ?.Bu , yanl bir anlaytr..Ben , yle bireyi syleyemem.. Hem nehaddime?.. Sonra nasl yapabilirim ki ?..Bir defa dn ki o :Henz ortada Rabba ihtiya duyan bir mahlukyokken , yine bir Rabb idi..

Yarat

lmaya ihitya duyan bir mahluk yokken , oyine bir Halik idi..Yani , ezeldeki durum bu idi..imdi de , eslisinden bir fark yoktur.. O : yine birRabb'dr ; yine bir Halik..Mahluk , mefhumunu sil ; ortada o kalr..Hasl- , deien hi birey yoktur..

O : Ezelde ne idiyse .. imdi , u anda yine yledir..Onun halikyeti , bir mahlukun bulunmasna ihtiyaduymaz..Onun rububiyeti , keza bir merbub aramaz.. bunaihtiyac yoktur..

***


28/68

Hele bir dn..O : Vard.. Yani : Mkevvenat yaratlmadan..Ve o.. ibu varl iinde , eksiksiz btn sfatlarn

zatnda toplamt..imdiye kadar , hi bir deiiklik olmad.. Olamazda..u anda , ilk andaki gibidir.

7. Blm

Yce Hakkn tekliinde ;varlkla yokluk arasnda ,hi bir deiiklik yoktur..Yani : Bize gre varlk ve bize gre yokluk.. Ziraona gre, ne var , bir meseledir ; ne de yok..

Herey yerindedir.. Deiiklik , sadece onunzatndan zatnadr..Mesela : Bir varlk m var ?. Bir mevcud mu var ?..O halde onun hkm udur : Zahiriyet , sfatnniktizas..Yani : Onun , zahir sfatnn bir gerei..Yani : Aa kma arzusunun bir sonucu..

Mesela : Bir yokluk mu var ?.. Bir adem mi var ?.Bunun iin verilmesi gereken hkm de udur :Batniyet sfatnn iktizas..Yani : Onun , batn sfatnn bir gerei..Yani : Gizlenme arzusunun bir sonucu..

***


29/68

Yukardaki mana anlatlrken : Zahirin ayr ,batnn ayr birey olduu dnlmesin..nk ayrlk , diye birey yoktur..

Sebebine gelince : Onun zahiri , batndr..Sebebine gelince : Onun batn zahiridir..Sebebine gelince : Onun evveli , ahiridir..Sebebine gelince : Onun ahiri , evvelidir..Hasl- kelam : Hepsi o birde toplanr.. Yani : Nevarsa ..Ve.. toptan herey , birdir..Ve.. bir , hereydir..bu manadaki incelie dikkat gerek..

***

Yce Allah'n zatna bal sfatlar her an bir

deiikekil almaktad

r..Bunun aksi iddia edilemez.. ddia edilse dahi isbatedilemez..Ondan baka birey yoktur..Bunun da aksi iddia edilemez.. Bu da iddia edilsedahi isbat edilemez..O , u anda ve her anda yledir..

Onun varlndan gayr bir varlk yoktur..Gerekten sylenecek sz budur..Baka yok..

Nasl ki , ezelde ve kdem halinde byle idi..Yani : Her anda ; zat ve sfat ile bir baka analrd.. Tecelli deitirirdi.. Ki o zaman , yine biryabanc mevcud yoktu..

Gemii andran terimlerin de yeri yok..


30/68

nk , u anda ; ezelin ve kdemin hi bir farkyoktur..Yine yledir.. Yine yle olacaktr .

Sebebine gelince.. Ne birey var.. Ne de an..Nasl ki , kdem , yani ezel halinde ; yle , bireyve yle bir an , hatta gn yoktur..unu anlatmak icab eder ki..Bu varln vcudu ile yokluu , Hak iin hi birmana ifade etmez..Aksi halde , onun vahdaniyetine arz olan bireygerekir ki... bu onun iin bir noksanlk olur..Halbuki , onun varl byle bireye ihtiyaduymaktan ok uzaktr..O ycedir.. Zatna arz olan bir noksan ona yaknolamaz..

***Yukarda , pek okeyler anlatld..O anlatlanlarn hemen hepsi , nefsini , znanlamaya dairdi..Seni bu yola ekmek zerine idi..Orada ; sana zetle u manalar anlatlmak istendi :

" Yok olsan da varsn ; var olsan da.. Her iki hal deeittir.. Esasa taalluk eden bir deiiklik yoktur..te.. yukarda saylan vasflardan kan zet mana

budur..Sfatn , vasfn , asln ve zn odur.. Kendini byle

bilmen gerek..Nefsini anlatldekilde anlaman icab eder..

Hasl- kelam : Her ne zaman ki ; anlatlan vasflar


31/68

emberi iinde nefsini bildin...Yani : Esiz , benzersiz.. Dengi olmayan birekilde..

Yani : Allah- Taala'ya kar olan bir varla sahibolmadan..te.. o zamandr ki : Nefsini , zn , gerekmanada bildin..Aksi halde asla bir anlaya sahib olman kabildeildir..bu mana asndandr ki ; Resulllah S.A.efendimiz :"Bir kimse ki ; nefsini bildi , gerekten Rabbn

bilen o oldu.."Buyurdu..bu mana , szmzn delilidir.. Bu durumkesindir..

Aksi halde Rasulllah S.A. efendimiz , baka trlanlatrd..Mesela yle buyururdu :"Bir kimse ki , nefsini yok etti ; gerekten Rabbn

bilen o oldu .."Halbuki byle buyurmad..nk byle bir manay anlatmak , manaszlk

olurdu..nk o bilip grd ki : Ondan , yani : Zatndan vesfatndan gayr hi birey yok ..Bunu byle bilip gren , aksine bir ifade naslkullanabilir?..Rasulllah S.A. efendimizin iareti uydu : Nefsi

bilip anlamak, doruca Hakk bilip anlamaktr..

Burada sana yapacamz ksa bir tavsiyemiz


32/68

olacak :"nce nefsini bil.."Yani : Varln.. zn..

Bil ki : Sen , iddia ettiin gibi sen deilsin..Bir baka sensin.. Aklna hayaline gelmeyecekekilde sensin..

Ne var ki , sen bunu anlayamyorsun.. Anlamayaal..zet mana bundan gayr olamaz.

8. Blm

Yukarda , pek okeyler anlatld..O anlatlanlarn hemen hepsi , nefsini , zn

anlamaya dairdi..Seni bu yola ekmek zerine idi..Orada ; sana zetle u manalar anlatlmak istendi :" Yok olsan da varsn ; var olsan da.. Her iki hal deeittir.. Esasa taalluk eden bir deiiklik yoktur..te.. yukarda saylan vasflardan kan zet mana

budur..

Sfatn , vasfn , asln ve zn odur.. Kendini bylebilmen gerek..Nefsini anlatldekilde anlaman icab eder..Hasl- kelam : Her ne zaman ki ; anlatlan vasflaremberi iinde nefsini bildin...Yani : Esiz , benzersiz.. Dengi olmayan birekilde..

Yani : Allah- Taala'ya kar olan bir varla sahib


33/68

olmadan..te.. o zamandr ki : Nefsini , zn , gerekmanada bildin..

Aksi halde asla bir anlaya sahib olman kabildeildir..bu mana asndandr ki ; Resulllah S.A.efendimiz :"Bir kimse ki ; nefsini bildi , gerekten Rabbn

bilen o oldu.."Buyurdu..bu mana , szmzn delilidir.. Bu durumkesindir..Aksi halde Rasulllah S.A. efendimiz , baka trlanlatrd..Mesela yle buyururdu :"Bir kimse ki , nefsini yok etti ; gerekten Rabbn

bilen o oldu .."Halbuki byle buyurmad..nk byle bir manay anlatmak , manaszlkolurdu..nk o bilip grd ki : Ondan , yani : Zatndan vesfatndan gayr hi birey yok ..Bunu byle bilip gren , aksine bir ifade nasl

kullanabilir?..Rasulllah S.A. efendimizin iareti uydu : Nefsibilip anlamak , doruca Hakk bilip anlamaktr..Burada sana yapacamz ksa bir tavsiyemizolacak :"nce nefsini bil.."Yani : Varln.. zn..

Bil ki : Sen , iddia ettiin gibi sen deilsin..


34/68

Bir baka sensin.. Aklna hayaline gelmeyecekekilde sensin..

Ne var ki , sen bunu anlayamyorsun.. Anlamaya

al..zet mana bundan gayr olamaz..

***

Yine anla ki : Varln senin sandn gibi ,varlndeildir..Ama baka bir varln da deildir..Sen mevcud deilsin.. Madum da deilsin.. Yani :

Ne var olmusun.. Ne de yok..Ksacas : Ne varsn ; ne de yok..Varln da , yokluun da , bu varlndr.. Hepsiodur.. Ama bir varlk iddias olmadan.. Bir yokluk

dnlmeden..Sakn ha.. Bu arada , onun varlnn aynn , seninbu varln sanmayasn.. Yokluun da saymayasn..Arada daha nice perdeler var ki.. Onlar , safiyetyolu ile amak gerek..

***

u anda , sana gereken ; Allah ile birlikte , dier birvarlk vcudu tanmamaktr..Hatta , yce Alah'n zat ve sfat iinde dahi bireyin varln dnmeyesin..Bu durumu ki , iyi kavradn ; nefsini bilip anladnsaylr..

Zira , anlatlan mana erevesi iinde nefsi bilmek


35/68

ve anlamak , Allah' bilmenin taa , kendisidir .bu manada phe izi yoktur.. ek yoktur ..Sonra.. Nefsin yle bir hal al , bir terkip ve bir

yapma sonucu deildir ..Haa ki , kadim ve ezeli , ebedi bir zatta sonradanolma ve sonradan yaplma bireyin sz edile.

9. Blm

Anlattmz bu yce manalar karsnda ; phesiksmen zail olan, fakat gayeyi tam anlamayan biri ,

bize yle bir soru tevcih edebilir :"Anlatlan manalarla sabit olan odur ki : Hakkayabanc birey yok ..

Ortada tek birey var.. Yani : Bir varl

k.. Bireyde , kendi kendine balanamaz ; birleemez..O halde ; ona vsul yolu nasldr ?. Ve nasl olmal?. "Bu soruya cevap vermek kolaydr.. Ancakanlatabilmek biraz g olsa gerek ..Zira kardaki ahs anlama kabiliyetinden

yoksunsa , ona anlatmak nasl mmkn olur ?.Ama aresiz ; anlatacaz.. Biri anlamazsa ; birbakas anlar ..imdi dinle ..phesiz , hakiki halde ; ne birleme var ; ne deayrlmak ..phesiz , hakiki halde ; ne bir yaknlk vardr ; ne

de uzaklk ..


36/68

Sebebine gelince.. Sorucunun da iaret ettii gibi :Birlemek veya ayrlmak , yaknlk ya da uzaklkancak iki ey arasnda olur ..

Ortada , ancak bir varlk olduuna gre : Nebirlemek var; ne de ayrlmak ..Bunun aksi , imkan ddr .Vsuln ; yani : Birlemenin manasnn tahakkuku,ancak iki eit ey arasnda olur .. Ya da eitolmayan iki ey ..Sonra.. cins olaraktan da , birbirine benzemesi icabeder ..ki ey , birbirine benzemedii takdirde ; arada birzdlk meydana gelir ..Halbuki , Allah- Taala , her iki halden demnezzehtir ..Kendisinin bir zdd veya benzeri olamaz ..

***

yi bilmeli ki : Visal , bir baka visaldir.. Yaknlk ,bir baka yaknlktr .. Uzaklk , bir baka uzaklktr..Hulasa : Visal , yaknlk , uzaklk.. btn bunlar

zahirde bilinen hallerin dnda dnlecek ..Haa ki , Hakka vasl olmak , uzak durmak veyaknlamak dtan grnen iki eyin birbirineyaklamas , uzaklamas veya birlemesine

benzemeye ..phesiz , vuslat yok deildir .. Fakat vuslat d

bir vuslat vardr ..

Yani : Zahirdeki manas dnda ..


37/68

phesiz , yaknlk yok deildir .. Ancak yaknlkd bir yaknlktr ..Yani : Dtan anlalan ve anlatlan ekil dnda ..

phesiz , bir uzaklk da vardr . Ama , uzaklkmefhumu anlmayan bir manada uzaklk vardr ..Yani : Dtan bilinen uzakln , hi benzeri olamaz..

***

imdi ..Yukardaki sorunun cevabn verip baz eitlihalleri , manalar anlattktan sonra.. bir baka soruile karlamamz mmkndr ..Mesela , o soru yle olabilir :"Vasln manas oldu.. Durum anlattnz gibi

vuslats

z bir vsuldan ibaret kal

yor.. Yani Buud ilekurb .."Ayrca :Yaknlk olmadan bir yaknlk , uzaklk olmadanbir uzaklk ..Mefhumunu andran bir cmle geti ..imdi.. Bunlarn manas ne ola ?."

Bu sorunun cevab da verilebilir ..Bu soruyu sorduuna gre , muhatap sen oldun.. Ohalde dinle ..O manadan ; yani : Yaknlksz yaknlktan ,uzaklksz uzaklktan kasdm odur ki : Sen ; an ,mefhumu ile anlan zamanlarn hepsinde , yaknlkve uzaklk iindesin ..

Ama , Allah'tan baka birey olmadan ..


38/68

Ne var ki ; sen bu manay ,anlamak irfanna sahipdeilsin ..bu irfan mahrumiyetin , nefsinedir ; znedir ..

Ve sen : Kendini bilmiyorsun ki ; osun..Ama sensiz.. senliksiz ..Dikkat et u cmleye : Vuslat marifettir ..Her ne zaman ki ; vasl oldun ; yani , znn arifi..Hakka vasl oldun ; saylr ..

Ne var ki ; bu irfan duygusunda ; RFANharflerinin varl da olmayacak.

10. Blm

Yce Hakkn tekliinde ;varlkla yokluk arasnda ,

hi bir deiiklik yoktur..Yani : Bize gre varlk ve bize gre yokluk.. Ziraona gre, ne var , bir meseledir ; ne de yok..Herey yerindedir.. Deiiklik , sadece onunzatndan zatnadr..Mesela : Bir varlk m var ?. Bir mevcud mu var ?..O halde onun hkm udur : Zahiriyet , sfatnn

iktizas..Yani : Onun , zahir sfatnn bir gerei..Yani : Aa kma arzusunun bir sonucu..Mesela : Bir yokluk mu var ?.. Bir adem mi var ?.Bunun iin verilmesi gereken hkm de udur :Batniyet sfatnn iktizas..Yani : Onun , batn sfatnn bir gerei..

Yani : Gizlenme arzusunun bir sonucu..


39/68

***

Yukardaki mana anlatlrken : Zahirin ayr ,

batnn ayr birey olduu dnlmesin..nk ayrlk , diye birey yoktur..Sebebine gelince : Onun zahiri , batndr..Sebebine gelince : Onun batn zahiridir..Sebebine gelince : Onun evveli , ahiridir..Sebebine gelince : Onun ahiri , evvelidir..Hasl- kelam : Hepsi o birde toplanr.. Yani : Nevarsa ..Ve.. toptan herey , birdir..Ve.. bir , hereydir..bu manadaki incelie dikkat gerek..

***

Yce Allah'n zatna bal sfatlar her an birdeiikekil almaktadr..Bunun aksi iddia edilemez.. ddia edilse dahi isbatedilemez..Ondan baka birey yoktur..Bunun da aksi iddia edilemez.. Bu da iddia edilse

dahi isbat edilemez..O , u anda ve her anda yledir..Onun varlndan gayr bir varlk yoktur..Gerekten sylenecek sz budur..Baka yok..

Nasl ki , ezelde ve kdem halinde byle idi..Yani : Her anda ; zat ve sfat ile bir baka an

alrd.. Tecelli deitirirdi.. Ki o zaman , yine bir


40/68

yabanc mevcud yoktu..Gemii andran terimlerin de yeri yok..nk , u anda ; ezelin ve kdemin hi bir fark

yoktur..Yine yledir.. Yine yle olacaktr .Sebebine gelince.. Ne birey var.. Ne de an..

Nasl ki , kdem , yani ezel halinde ; yle , bireyve yle bir an , hatta gn yoktur..unu anlatmak icab eder ki..Bu varln vcudu ile yokluu , Hak iin hi birmana ifade etmez..Aksi halde , onun vahdaniyetine arz olan bireygerekir ki... bu onun iin bir noksanlk olur..Halbuki , onun varl byle bireye ihtiyaduymaktan ok uzaktr..O ycedir.. Zatna arz olan bir noksan ona yakn

olamaz..***

Yukarda , pek okeyler anlatld..O anlatlanlarn hemen hepsi , nefsini , znanlamaya dairdi..

Seni bu yola ekmek zerine idi..Orada ; sana zetle u manalar anlatlmak istendi :" Yok olsan da varsn ; var olsan da.. Her iki hal deeittir.. Esasa taalluk eden bir deiiklik yoktur..te.. yukarda saylan vasflardan kan zet mana

budur..Sfatn , vasfn , asln ve zn odur.. Kendini byle

bilmen gerek..


41/68

Nefsini anlatldekilde anlaman icab eder..Hasl- kelam : Her ne zaman ki ; anlatlan vasflaremberi iinde nefsini bildin...

Yani : Esiz , benzersiz.. Dengi olmayan birekilde..Yani : Allah- Taala'ya kar olan bir varla sahibolmadan..te.. o zamandr ki : Nefsini , zn , gerekmanada bildin..Aksi halde asla bir anlaya sahib olman kabildeildir..bu mana asndandr ki ; Resulllah S.A.efendimiz :"Bir kimse ki ; nefsini bildi , gerekten Rabbn

bilen o oldu.."Buyurdu..

bu mana , szmzn delilidir.. Bu durumkesindir..Aksi halde Rasulllah S.A. efendimiz , baka trlanlatrd..Mesela yle buyururdu :"Bir kimse ki , nefsini yok etti ; gerekten Rabbn

bilen o oldu .."

Halbuki byle buyurmad..nk byle bir manay anlatmak , manaszlkolurdu..nk o bilip grd ki : Ondan , yani : Zatndan vesfatndan gayr hi birey yok ..Bunu byle bilip gren , aksine bir ifade naslkullanabilir?..

Rasulllah S.A. efendimizin iareti uydu : Nefsi


42/68

bilip anlamak , doruca Hakk bilip anlamaktr..Burada sana yapacamz ksa bir tavsiyemizolacak :

"nce nefsini bil.."Yani : Varln.. zn..Bil ki : Sen , iddia ettiin gibi sen deilsin..Bir baka sensin.. Aklna hayaline gelmeyecekekilde sensin..

Ne var ki , sen bunu anlayamyorsun.. Anlamayaal..zet mana bundan gayr olamaz.

11. Blm

Yine anla ki : Varl

n senin sand

n gibi ,varl

ndeildir..Ama baka bir varln da deildir..Sen mevcud deilsin.. Madum da deilsin.. Yani :

Ne var olmusun.. Ne de yok..Ksacas : Ne varsn ; ne de yok..Varln da , yokluun da , bu varlndr.. Hepsi

odur.. Ama bir varlk iddias olmadan.. Bir yoklukdnlmeden..Sakn ha.. Bu arada , onun varlnn aynn , senin

bu varln sanmayasn.. Yokluun da saymayasn..Arada daha nice perdeler var ki.. Onlar , safiyetyolu ile amak gerek..

***


43/68

u anda , sana gereken ; Allah ile birlikte , dier birvarlk vcudu tanmamaktr..

Hatta , yce Alah'n zat ve sfat iinde dahi bireyin varln dnmeyesin..Bu durumu ki , iyi kavradn ; nefsini bilip anladnsaylr..Zira , anlatlan mana erevesi iinde nefsi bilmekve anlamak , Allah' bilmenin taa , kendisidir .bu manada phe izi yoktur.. ek yoktur ..Sonra.. Nefsin yle bir hal al , bir terkip ve biryapma sonucu deildir ..Haa ki , kadim ve ezeli , ebedi bir zatta sonradanolma ve sonradan yaplma bireyin sz edile ..

***

Anlattmz bu yce manalar karsnda ; phesiksmen zail olan , fakat gayeyi tam anlamayan biri ,

bize yle bir soru tevcih edebilir :"Anlatlan manalarla sabit olan odur ki : Hakkayabanc birey yok ..Ortada tek birey var.. Yani : Bir varlk.. Birey

de , kendi kendine balanamaz ; birleemez..O halde ; ona vsul yolu nasldr ?. Ve nasl olmal?. "Bu soruya cevap vermek kolaydr.. Ancakanlatabilmek biraz g olsa gerek ..Zira kardaki ahs anlama kabiliyetindenyoksunsa , ona anlatmak nasl mmkn olur ?.

Ama aresiz ; anlatacaz.. Biri anlamazsa ; bir


44/68

bakas anlar ..imdi dinle ..phesiz , hakiki halde ; ne birleme var ; ne de

ayrlmak ..phesiz , hakiki halde ; ne bir yaknlk vardr ; nede uzaklk ..Sebebine gelince.. Sorucunun da iaret ettii gibi :Birlemek veya ayrlmak , yaknlk ya da uzaklkancak iki ey arasnda olur ..Ortada , ancak bir varlk olduuna gre : Ne

birlemek var; ne de ayrlmak ..Bunun aksi , imkan ddr .Vsuln ; yani : Birlemenin manasnn tahakkuku,ancak iki eit ey arasnda olur .. Ya da eitolmayan iki ey ..Sonra.. cins olaraktan da , birbirine benzemesi icab

eder ..ki ey , birbirine benzemedii takdirde ; arada birzdlk meydana gelir ..Halbuki , Allah- Taala , her iki halden demnezzehtir ..Kendisinin bir zdd veya benzeri olamaz ..

***

yi bilmeli ki : Visal , bir baka visaldir.. Yaknlk ,bir baka yaknlktr .. Uzaklk , bir baka uzaklktr..Hulasa : Visal , yaknlk , uzaklk.. btn bunlarzahirde bilinen hallerin dnda dnlecek ..

Haa ki , Hakka vasl olmak , uzak durmak ve


45/68

yaknlamak dtan grnen iki eyin birbirineyaklamas , uzaklamas veya birlemesine

benzemeye ..

phesiz , vuslat yok deildir .. Fakat vuslat dbir vuslat vardr ..Yani : Zahirdeki manas dnda ..phesiz , yaknlk yok deildir .. Ancak yaknlkd bir yaknlktr ..Yani : Dtan anlalan ve anlatlan ekil dnda ..phesiz , bir uzaklk da vardr . Ama , uzaklkmefhumu anlmayan bir manada uzaklk vardr ..Yani : Dtan bilinen uzakln , hi benzeri olamaz..

***

imdi ..Yukardaki sorunun cevabn verip baz eitlihalleri , manalar anlattktan sonra.. bir baka soruile karlamamz mmkndr ..Mesela , o soru yle olabilir :"Vasln manas oldu.. Durum anlattnz gibivuslatsz bir vsuldan ibaret kalyor.. Yani Buud ile

kurb .."Ayrca :Yaknlk olmadan bir yaknlk , uzaklk olmadanbir uzaklk ..Mefhumunu andran bir cmle geti ..imdi.. Bunlarn manas ne ola ?."Bu sorunun cevab da verilebilir ..

Bu soruyu sorduuna gre , muhatap sen oldun.. O


46/68

halde dinle ..O manadan ; yani : Yaknlksz yaknlktan ,uzaklksz uzaklktan kasdm odur ki : Sen ; an ,

mefhumu ile anlan zamanlarn hepsinde , yaknlkve uzaklk iindesin ..Ama , Allah'tan baka birey olmadan ..

Ne var ki ; sen bu manay ,anlamak irfanna sahipdeilsin ..bu irfan mahrumiyetin , nefsinedir ; znedir ..Ve sen : Kendini bilmiyorsun ki ; osun..Ama sensiz.. senliksiz ..Dikkat et u cmleye : Vuslat marifettir ..Her ne zaman ki ; vasl oldun ; yani , znn arifi..Hakka vasl oldun ; saylr ..Ne var ki ; bu irfan duygusunda ; RFANharflerinin varl da olmayacak.

12. Blm

te.. byle bir irfana ki sahib oldun ; bileceksin ki ,sen o olmusun.. olmuu da ge.. osun..

Ne var ki ; sen daha nce , bunu bilmiyordun..O olduunu anlayacak bir marifete sahip deildin..Hatta , dnmyordun bile : O musun ?. Yoksa ,gayr m?.bu anlatlan marifet hali ki , sana nasib oldu ; budefa baka bir hale geleceksin..Bileceksin ki: Allah' , Allah ile bildin.. Nefsinle

deil..


47/68

phesiz , byle bir merhale kat ettikten sonra..Yaknl da , uzakl da brakrsn..

Ne yaknl ?.. Ne uzakl ?..

Btn bunlar bir kalem ge..Ge.. ge de.. aada vereceimiz misali dinle..Dinlemek yetmez ; anlamaya al..

***

imdi..Kendini ele al.. nk bu misalde sade sen varsn..smin ve msemman.. Aslnda , bunlarn ikisi deayn manaya gelir..Ya , sana bir isim verilmi ; ya da , sen bir isimalmsn..Mahmud, adn almsn ; ya da sana Mahmud ad

konmu..Halbuki sen , kendi adn Muhammed biliyorsun..Aradan bir zaman geiyor..bu zaman , uzundur , veya ksadr.. kisi defarksz..bu aradan geen zamandan sonra anlyorsun ve

biliyorsun ki : smin Muhammed deil de ,

Mahmud imi..imdi n'oldu ?.. Vcudunda bir deiiklik oldu mu?.Hayr , hibir deiiklik olmad..Araya, sadece bir marifet oyunu girdi..Ve sen, kendin elde ettiin marifetinle, Muhammedismi kalkt..

Ve sen : Mahmud oldun..


48/68

" Nasl oldu bu i ?. "Diyerek dnmeye ne hacet ?.. yle oldu : Senancak Muhammed sandn ismini znden

sildikten sonra oldu..bu manadan , fena halinin de nasl olduunuanladn..

***

phesiz fena hali , bireyin vcudunu ispattansonra olur..Yani : Zahirde kullanld manadaki fena hali .Ama , yukarda anlatlan misalde fena hali yle mi?.. Hi de deil..Zahirde allan manada bir fena halinin olmas iin, bir bakasnn varl olmal..

Bu , hi yak

k al

r m

?. Hem , hi caiz mi ?.phesiz ; her kim yce Allah'n zatndan gayribirine , bir varlk isbatlarsa.. mrik olur..Yani : Allah'a bir ortak bulmu olur .Halbuki , Allah- Taala , ycedir ; sbhandr..ook ok byktr..

***

Yine , yukardaki misale dnelim..Arada bir isim deiti.. Muhammed Mahmud oldu..Ama , ne Mahmud'dan birey eksildi ; ne deMuhammed'den..Mahmud'dan bir kslma , bir eksilme olmad..

Sonra.. Muhammed de , Mahmud iinde bir yok


49/68

deildi.. Fena bulmad..Sonra.. Onun iine de girmi deildi.. Bir k daolmad..

Bir anlama sonunda , Muhammed eridi.. Silindi .Mahmud'un iine de girmedi..Hulasa : Ortada , sadece bir mana deimesi oldu..Sonra.. nce , Mahmud olan kimse.. kendisinin ,Muhammed deil de ; Mahmud olduunu naslanlad dersiniz?..Kendi kendine anlad.. Muhammed ismi ile deil..nk , Muhammed yoktu..Olmayan bireyle , olmakta olan birey naslanlalr?..

***

Dikkatli olursan ; yukar

daki misalle pek okeyelde edebilirsin..Sonra.. Aada anlatacaklarmz da ayn misalinazara alarak oku..zet olarak , tekrar edelim : Tek varlk dn.. Hereyi , ama hereyi o tek varlk iinde gr..Durum bu olunca.. Bak : Arif kim ? Maruf kim?..

Her ikisi de ayneydir..Sonra.. Vasl kim?. Mevsul kim?..Her ikisi de ayn varlktr..Evet.. ayn manada bak : Gren kim?. Grlenkim?..Hi bir zaman , bunlar birbirinden ayrmak , kabilolamaz.


50/68

13. Blm

stteki mana biraz daha almaldr.. Ki , yleolacak..Arif , Hakkn sfatdr ; Maruf ise.. zat..Vasl , Hakkn sfatdr ; mevsul ise.. zat..Dierleri de ayn kyasa tabidir..Sonra.. sfat , mevsufdan ayrmak da olmaz..Zira , sfat ve mevsuf ayneydir.. kisi de aynkke baldr..

***

Yetmez mi?. Bu kadar anlatlanlar , sana henz bir

ey anlatmad

ysa.. yaz

k..Dikkatli ol ve bak ; dnp dolap ayn yeregeliyoruz..Mana duvarlarn yka yka , nne bir hazineayoruz..Dikkatli ol ; oradan ieri atlamak bir anmeselesidir..

O an yakala ve ieri atl..Orada bir tlsm zeceksin..bu tlsmn anahtar :" Bir kimse ki , nefsini bildi ; gerekten Rabbn

bilen o oldu.."Mealine gelen Hadis-i eriftir..Bu eser de o tlsm zmek yolunda.. Btn bu

beyanlar , onun iin..


51/68

Misaller , tebihler , hep onun iin..

***

Anlatmak istediimiz mana yolunda , yukardakimisal ok nemlidir .Vaziyet , anlatld gibi olunca.. daha nce sorulanve ve bilinmek istenen ayrlmann ve birlemeninmanas kalmaz..Sebebine gelince.. Herkim , anlatlan misalleyolunu bulur ve bir fehme sahib olursa.. Bilir ki :

Ne ayrlmak vardr ; ne de birlemek..Yine bilir ki : rif de maruf da odur..Yine bilir ki : Gren de , grlen de odur..Yine bilir ki : Vsl da , mevsul da odur.. Yani :Birleen de , birleilen de odur..

Ona ondan bakas

, vas

l olamaz..Ve.. bir ayrlma mevzuu varsa.. Bu da , onun gayrolamaz..te.. irkten kurtulmann aresi..Herkim , anlatlan mana emberi iine girerse..irkten hals bulur.. Yani : Kurtulur..Aksi halde.. yani : Anlatlan mana yolunun dna

klnca.. Bu , kimden olursa olsun.. Nereye olursaolsun. Hatta , kan kim olursa olsun.. irkenkurtulma kokusunu alamaz..

***

rfan sahibi geinen pek ou kimseler , anlatlan

manadan yana yanl zanna kaplmlardr..


52/68

Onlar , kendi bulduklar zann yoldan ; kendinefislerini anladklarn ; Rablarn bildiklerini ,varlk bandan kurtulduklarn sandlar..

Ve.. dediler ki :"Byle bir hal iin yegne yol : Ancak fena , yani :Yokluk ile elde edilir.. Hatta , fenadan da , fena

bulmak yolu ile..Btn deyileri , bu yoldaki ind kanaatleri;Resulllah S.A. efendimizin Hadis-i erifindekiince manay , anlamadklarndan ileri geliyor..Onlarnki , bir yanl zandan ibarettir .Onlarn , irki imhalar , varln yokluaatlmasna baldr..zet olarak , iaret ettikleri mana budur..Varl yok grmelerini , bir okekillere

balarlar..

Bir bakars

n ki : Fenan

n da fena bulmas

yolunagiderler..Bir bakarsn ki : Tam manas ile Hakka teslimyolunu anlatrlar..bu anlatlanlar , onlarn anlattmz manayavarmak iin, tarif ettikleri yoldur..Mana canibine , onlarn iaretleri bunlardr..

Ne var ki ; gerek onlarn sandndan ok dahabakadr..Onlarn btn tarif ve iaretleri halis (!) irktir..Bir defa onlar , bu szleri ile ; ikinci bir varlaiaret etmektedirler .... ve .. byle bir yolun varlna cevazvermektedirler ..

Ama , aslnda her kim , Haktan gayr bireyin


53/68

varlna hak tanrsa..Sonra da , o tand varln ifnas cihetine girmiolur..

Byle bir durum sonunda , Haktan gayr bireyinvarlnphesiz isbat etmi olur .Ondan gayr bir varln isbat yoluna giden ise..gerekten Allah'a bir ortak bulmu olur..Dileimiz odur ki : Allah- Tal ; onlar da , bizide doru yola irad eyleye.

14. Blm

Bir zanna sahip oldun, seni sen sandn;Halbuki sen olamazsn.. hi olmadn..

Sen, sen olunca.. phesiz bir rab kald

n;Ge bu zann: ki eyin biri kaldn..Varlkta hi fark yok, ikiniz de aydn;

Ne senden ayrlan, ne ondan ayrldn..Sen ki cehlen yabanclk sz attn;Serteldin, cehlin gidince narin kaldn..Ayrln vuslat, vuslatn ayrlk;

Byle ho oldun: Yaknln uzaklk..Akl at, kefin nur anlayla bak..Sakn ha.. Allah'a ortak klmayasn;Ki, dmeyesin.. irkle dk kalrsn..

***

imdi..


54/68

Bir soru daha karmza kar..Ve .. Biri, yle diyebilir:-Yaptnz iarete gre:

-rfann kendinsin.. Yani: Nefsin.. Ki o, Allah'akar irfan sahibi olmann taa, kendisidir.Diyorsunuz.. Halbuki irfan sahibi, nefsi ile kalncaAllah'n gayrdr.O, Allah'n gayr olduuna gre, Allah'a kar nasl

bir irfan sahibi olabilir?bu soruya verilecek cevap, ksmen yukardageen cmlelerdeki cevabn ayndr.Ama yine de bir cevap verilmesi yerinde olur..yle ki: Bir kimse nefsine; yani: zne kar tamrif olursa.. bilir ki: Varl, kendi varl deildir.Ama, baka bir varla da sahip deildir..Yani: Kendisinden baka varlk yoktur..

bu manan

n bir icab

olarak: Elbette kendivcudu; yani varl Allah'n vcududur. Yani:Varl..Ama, kendi varl, bir olma sonucu, Allah'nvarl olmadan..Kendi vcudunun Allah'n varlna dahil olmas,gibi bir durum da yok..

Hatta, kendi varlnn, ondan k diye birmesele de yok..Hatta; kendi varl onunla, yani: Hak'la daolamaz..Hatta; Hakkn varlnda da olamaz..

***


55/68

phesiz, bu arada deien hi birey yoktur. Yani:Btn bu olup biten iler arasnda: Herey haliyleolmaktadr. Yani: Olduu gibi..

te.. O irfan sahibi, kendisini, bu halet iindegrr.. Yani: Varln byle sezer..Ksacas: Onun gr ve bilii;hibir olan eyinyeniden olaca, sonradan birey olduu fikrinesahip olmadan, kendisini olduu halde grr ve

bilir..bu manada, fena hali yoktur..Yoklua gitmek, diye bir mesele mevzu bahisdeildir.Mahiv, diye birey yoktur.Sonra.. Fena halinin de fena bulmas ile de budurum hasl olmaz..Yani: Yokluu da yokluagmmek, diye birey yoktur..

Bireyin yok olduunu dnelim.. Yani : fenahalini..Onun byle olmas.. Yani: Bireyin fenaya varmasdemek, o eyin daha nceden var olmas demektir..Durum, byle iktiza eder.. nce, durum budur..Fena bulmak kabul edildiine gre, bunu da kabulgerekir..

Bu ki kabul edildi: onun, yani: o fena bulan eyinkendi bana bir varlk olmas da kabul edilir..Byle olmas gerekir..Yani: Allah'n kudreti ile deil de, kendi kendinevar olmas..Bu ise, muhaldir.. Olamaz..

Nedenini izaha lzum bile yok.. Ak..


56/68

***

Buraya kadar hayli eyler anlatld.. ve birok

muamma olan manalar da zld..Btn bu anlatlanlardan anlalan odur ki: Bir rifkiinin nefsine kar olan irfan duygusu; phesiz,Allah- Tal'nn nefsini bilmesi saylr..yle deil mi?..Arada bir yabanc dnlmediine gre, bakanasl olabilir ki?..Olamaz..nk, irfan sahibinin nefsi, z, varl: Allah-Tal'nn nefsidir... zdr..Varldr..Ksacas: Allah- Tal'dr..

NEFS'ten murad: Varlktr.. Vcuddur..

***imdi.. btn mesele.. anlatlan mana derinliineerebilmektedir.Her kim bu anlatlan makama vsl olursa onunkendisine mal edecei bir varl olmaz..

Ne zhirde kendine mal edecei bir varl olur: ne

de batnda..Yani: Ne ite, ne de dta.. Hibir halde kendisinehas bir vcud tanmaz..phesiz, bir vcudu varsa.. Allah'n vcududur;varldr.phesiz, onun kelm, Allah'n kelmdr.Fiili, yani ii, Allah'n iidir..

O esas varla kavuan kimsenin de bir davas


57/68

vardr: Marifetullah.. Yani: Yce Allah' anlamak..bu davas da: Dorudan doruya nefsini

bilmesidir.

Bu arada ey cahil kimse.. Sen: O eren kiiden biriddia iitirsin.. Haliyle ne olduunu daanlayamazsn..Yani: Anlatlan mana yolunda... Ve onun varlna baknca.. Allah- Tal'dan

bakas sanrsn..Tpk sen, zn; Allah- Tal'nn gayr sandngibi..phesiz; bu halin, hakiki halle bir elimemeydana getirir..bu elime ise.. sen, kendi nefsini bilmediindir..Onun ne olduunu anlayabilseydin; hi byle biryanl duruma girer miydin?..

***

Dn ki: Mmin, mminin aynasdr.Her iki halde de mmin Allah'n sfatdr.. Her ikihalde de, mmin zatn gayr deildir..Aynyla, o odur. Yani: Allah..

O mminin baktn gr: Allah'n gz ile bakar.nk onun gz Allah'n gzdr.Yani: Onun nazar Allah'n nazardr..Yani: nanan mminin nazar..Yani: Anlatlan manaya vasl olan mminin nazar..

Ne var ki: Bu mana, zahire ekilmez.. diledrlemez..

Senin bu ksa baknla; o, olamaz..


58/68

Senin, bu ksr ilminle de olamaz..Senin, bu eksik anlaynla da olamaz..Hele vehminle.. hele zannnla hi olamaz..

zahirdeki grnle de olamaz..O, daima odur.. Ama nasl?. Ge telere.. naslolduunu anla..O, aynyla ve gryle odur..

***

in sonuna geldik saylr.Byle olunca, biraz daha ak konuacaz.imdi diyeceklerimizi, buraya kadar anlattklarmzasndan dinlemelisin..Bu hali ki, kendinde buldun; biri sana:- Ben Allah'm..

Derse. Onu duy.. ama candan duy.. nk Allah:- Ben Allah'm..Diyor.. O sz diyen kimse deil..Yani: O kimse sylemiyor.. Hak sylyor..Belki burada birarma olabilir.. Yani: Sende..nk sen: O sz edenin vsl olduu makamavsl olmadn..

ayet, onun vsl olduu makama vsl olsaydn;onun dediini anlardn..Sonra.. Onun grdn, sen de grrdn..

***

Biraz z konualm..

Hulsa: Cmle eyann varl, Hakkn varldr..


59/68

Ama, onlarn bir varl olmadan..Sakn ha.. bu anlatlan manalarda birpheyekaplmayasn..

Sonra.. Yanl bir vehim yoluna da sapmayasn..Mesel demiyesin ki:- Allah- Tal, mahluktur..Yani: Bu grdn yaratlmlar.

15. Blm

Baz irfan sahipleri dedi ki:- Tam bir sofi vasfn alan kimse, mahluk olamaz..Yani: Yaratlm birey deildir..phesiz bu tabir dorudur. Bizim anlatmak

istediimiz de bundan bakas

deildir..Ancak, dikkat gerek.. Bu vasf, rastgele herkeseverilemez..Bir sofi'nin yle bir vasfa lyk olmas iin; tam birkeif gerek..Sonra.. cmle eklerin(phe) eriyip gitmesi gerek..Sonra.. btn vehim krntlar da silinmelidir..

te.. bundan sonradr ki; yukardaki vasf almaya,o sofi lyk olur..Bu vasf ki; ald.. Onda, daha baka eyleraranmaya balanr.yle seciyeye sahip olmaldr ki; gerek bu lem,gerekse, bu lemin bitii ile balayan ebedi lem,onun gnl evinde ok ufak kalsn..

Hatta, bir yer bile tutmu olmamal..


60/68

Sadece, dnya ve hiret kadar; yani, o ende birgnl geniliine sahip olan iin; yukardaki:- Mahluk deildir..

Tabiri yaramaz..Sebebine gelince: Hakiki hulk yani seciye, cmlelemlerden ook ok daha genitir..Bu bapta sylenecek sz, zet olarak bundanibarettir..imdi..Anlatlmadk, birey kalmad..

Ne var ki; biraz daha ilerlemek icap eder..Buraya kadar anlatlanlar, daha iyi anlamaya al..Ve bil ki:Gren ve grlen..Var olmu olan ve var eden..Anlayan, anlalan.. bilinen ve bilen.. Yani: rif ve

maruf..Vcud ve mevcud..drk edilen ve idrk eden..Btn bu anlatlanlar, bireydir. Ayndr.. tekeydir.Baka yol arama.

***

phesiz o.. Yani, Allah- Tal: Vcudu ile,vcudunu grr..Akas: Varl ile, varlna bakar; grr..Vcudu ile, vcudunu anlar.. rif olur..Vcudu ile vcudunu idrk eder..

Ama.. sakn ha.. ok sakn; bu olanlarn hibirine


61/68

birekil izmeye kalkma:- yle grr; veya byle grr..Deme..

Onun; ne marifetinde birekil vardr; negrnde, baknda birekil vardr; ne de idrakediinde..Hatta.. yle ki: drk, ryet(grme), marifetkelimelerinin harfleri bile yoktur..Yce Allah'n, nasl varl iin birekil ve bir

biim yoksa.. Tpk bunun gibi:Onun, kendi nefsini grmesi iin de bir biilmiekil yoktur..Onun, nefsini idrki iin de, bir belli biim yoktur..Onun, nefsini marifet babnda, yaplan bir tarif deyoktur.

***imdi..nemli bir soru ile karlaabiliriz..Mesel biri yle diyebilir:Kainattaki iyilik ve ktlklere hangi nazarla

bakacaz?.. Anlatlan manalar asndan bir

tezee, ya da bir cifeye baktmz zaman ona:Allah diyoruz.. Bu manann da almas gerekmezmi?..phesiz bu soru nemlidir.. Ama bizimszmzde byle bir mana yok ki..Dtan baklnca belki olabilir.. Ama derinlemesinealnca szmzn asl kolay anlalr.

Ortada bir cife mi vardr?.. Bir tezek ve pislik mi


62/68

vardr?..phesiz yoktur.. Onlar zahire gredir.. Hakikatteonlar bir bakadr..

Bu szmz onadr ki:Cifeyi bir cife olarak grmez.. gremez..Pislii pislik olarak grmez.. gremez..nk onunbir basireti vardr. Bir mana gzvardr..Elbette ki, szmz, byle bir basiret sahibi, yani:Mana gz sahibi iindir..Elbette ki, anadan doma gzszler, iaret ettiimizhedefi gremez; szmz anlayamaz..Anadan doma kr tabirimiz, o kimseler iindir ki:

Nefsine kar bir irfan duygusuna kar bir irfanduygusuna sahip deildir.Gerek manada asl kr, bu zmredir.

Bir kimsenin ki, temelli krl ve gzszlgitmemitir.. O bizim kelmmz nasl anlayabilir?Sonra.. Anlattmzmana derinliine vsl olmak,onun iin deildir..Ksaca diyelim: Btn bu konumalarmz Allahiledir..Onun gayr ile.. onun gayr ile.. Ve mana gznden

yana yoksun olanlara deildir..Btn bu incelikler, ok dikkat ister..

***

Ksa bir cmle:Her kim anlatlan bu makama vsl olursa ..

Kendisini bilir: Allah'n gayr deildir..


63/68

***

Hlsa..Btn hitabmz onadr ki: Bu yolda bir azmi,gayreti, ald bir himmeti vardr..Yani: Allah- Tal'y bilmek iin, nefsini bilmekyolunda bir talebin sahibidir..phesiz, vasfn anlattmz kimsenin kalbinde,

bir tuluat.. Bir dou vardr..Yukarda anlatlan talep, onun kalbinde parlar.. bu talep, sonunda: yanan tutuan bir itiyak olur.. bu itiyak, doruca, Allah'a vsul yolundadr.. ki,

bu vsuln ekli, daha nce anlatld..Kalbinde, yanan bir nuru olmayan, maksatsz,itiyaksz.. Hatta, aksz, sevgisiz biri ile bizim

szlememiz yoktur..***

Bu arada, yine bir soru ile karlaabiliriz...Biri kar ve yle sorar:-Allah- Tal buyurdu ki:

- > (6/103)Halbuki, bunun aksini iddia ediyorsun?. Szndekihakik mana ne ola ki?. bu soru da, dier sorularn bazlar gibi,anlattmz manalar anlalmadan soruldu..Eer hakikaten sylediklerimiz anlalm olsayd;

bu soruya yer kalmazd..


64/68

Ksaca diyelim: bu yet-i Kerime, tam bizimanlattmz manaya iaret etmektedir..O yet-i Kerimede iaret edilen asl mana udur:

- Onu grecek, onu ihata edip bakabilecek; ne birgz vardr.. Ne de byle bireye sahip olan kimse..nk varlkta ondan gayrs yoktur.. Ondan gayr

bir varlk olsayd; kendi gayrn grebilirdi.. bu manada, yalnz Allah- Tal vardr; bakasyoktur..phesiz Allah- Tal:- Buyurmakla, yle bir yabancnn olmadnanlatt..Yani: Zatndan bakas yoktur; dolaysyla idrakedecek kimse de yoktur.. Yani: Arada bir yabanc

bir varlk yoktur..

Yani: Bir idrak eden varsa.. O da, Allah't

r..Baka yoktur; ancak o vardr..Zatn idrak eden odur: bakas deil..Elbette gzleri, o idrak eder.. nk: gzler ancakonun varldr..

***

ayet biri kar derse ki:Elbette onu gzler gremez.. nk gzlersonradan yaratlmtr.. Byle yaratlm birey de,ezeli ve ebedi varl gremez.. Sizin iddianzdeil; bu doru olsa gerek..Bu soru da bizi esas manadan uzaklatrr..

Sonradan olma ve sonra yaratlma ne demektir?.


65/68

Biz btn bunlar daha nce anlattk..Yukardaki sz, kendini bilmeyenin bir szdr..Daha nce de anlattmz gibi:

Arada yabanc hibirey yoktur.. Gzler de yoktur.O vardr..Varln; o, zat ile idrak eder.Fakat.. Bir idrak varl da dnlmeden.. Kezaonun idrak iin birekil de olmadan..Hasl: O vardr; bakas yoktur..

***

Rabb, daima Rab'la anladm;Sonra da eksiz, phesiz kaldm..Dahas, zat, zatm oldu hak;

Ne noksan, ne ayp hele bir bak..

Arada, ne terazi ne mizan;Nefsim oldu gayba mazhar olan..Ne zamn ki zm anladm,Hem de katksz, ikisiz kaldm..Mahbubun vaslna dahi erdim;

Ne yaknlk, ne uzaklk bildim...Feyz sahibinden ihsana erdim;

Ne minnet, ne de alnma grdm..Nefsimden de olmadm uruna;Hibir libas da kalmad ona..

***

Szn sonuna geldik saylr. Ama daha bitmedi.

Bu arada yine bir soru ile karlaabiliriz..


66/68

Mesela, biri yle sorabilir:-imdi, sen btn bu anlattklarnla, sabir bir varlkolarak, Allah- Tal'y braktn.. Ve hereyi de

yok ettin..Durum byle olunca.. Bu d gzle grdmzeyler nedir?..Bu sorunun cevabn gayet kolay verebiliriz..Deriz ki:-Sylediklerimiz, yazdklarmz, varlk olarak,Allah- Tal'nn gayrn grmeyen iindir..Biz szmz, sohpetimizi bylesi ile yaparz..Ama, o kimse ki, Allah- Tal'dan gayr bir varlkgrr; onunla hibir iimiz yoktur..Hatta, bylesine verecek bir cevap bile yoktur.Hatta, yle bir kimseye; bir soru da sormayz..Sorusunu da nazara almayz..

Bu ekilde, yanl

bir anlay

a sahip olan kimse.. O,sadece, zahirde grdn grr.. Baka bireygremez..Hali anlatld gibi olana ne gsterebiliriz?.Hasl- kelm: Her kim, anlattmz ekilde, znanlarsa.. Allah'n gayrn gremez..

Nefsini bilmeyen, anlamayan kimse.. O da, Allah'

gremez..Ksa bir cmle:-Her kap, iinde ne varsa, onu da szdrr.Analtlan mana, hepten bir cmleye sabilir.. Ama

biz, anlatabilmek iin; mevzuu, atka atk..Anlayan anlad..Anlamayan iin bunun birka mislini yazsak; yine

faydas olmaz..


67/68

O kimse ki; znden birey gremiyor; ona ne birey anlatlabilir.. Ne de o, bireyi anlar ve idrkeder..

Ama, bunun aksine; bir kimse ki, iten zl birgrg sahibidir..te.. anlatlanlar o anlar ve idrk eder..

***

O kimse ki, anlatlan manada bir vuslat halineermitir.. Ona: Bir iaret yeter..Vuslat ne eydir; bilmeyen vsl olamaz..retilmek, anlatlmakla, bireye erdirelemez..

***

Sonra..Bu iler, ikrar ve takrirle de olmaz.. Hatta, aklla daolmaz..Ancak fazileti tam, ermilii sabit bir zata teslimleolur.. bu zat, kendisine gelen gnl hastalarna kar

bir hazakat sahibi olmaldr.

te.. hali byle olan bir zat; saliki, nuru ilehidayete erdirebilir..Ancak bunun himmeti ile salik yetiir..Allah- Tal, teslim olan salikin vasln dilerse..Vasfn ksaca anlattmz zat, iyi bir delil olabilir..Allah- Tal'dan baar dileriz..Ta ki, sevip holandn bize iletsin..

Szde.. ite.. ilimde.. nurda.. hidayette.. Btn bu


68/68

ilerde, ondan baar dileriz..nk o, hereye kadirdir.. Dualara icabet onunhakkdr..

***

Allah- Tal; efendimiz, Muhammed'e salteylesin.. ki o, bize bir mjdecidir.. Yanltansakndrandr..Keza onun line de, ashabna da ; Allah-Tal'dan salt dileriz.nk bunlar, deerli ilimlerin sahibidir.

Documents

Mirat-ül Irfan - Muhyiddin Arabi