INHOUDSOPGAVE

Inleiding x

Hoofdstuk 1: Ken uw gereedschap 2Kenmerken van een digitale spiegelreflexcamera 3

Werken met een spiegelreflexcamera 6

Uitrusting en accessoires 8

Toelichting op de uitrusting 9

Fototas of -koffer 9

Stabiel statief met goede statiefkop 10

Opsteekflitser 12

Lenzen 12

Tussenringen en extenders 13

Zonnekap en circulair polarisatiefilter 14

Reflectiescherm en grijskaart 14

Afstandsbediening 15

Filtersysteem 16

Laptop en imagetank 16

Studiobelichting, achtergronden en lichtmeter 18

Onderwaterbehuizing 18

Samenvatting 19

Aan de slag met de Nikon D80, D90, D7000 of D7100 21

Eerste handelingen 21

Riem 21

Batterij 21

Lens 22

Lens verwisselen 22

Taal en klok 23

Geheugenkaart 25

De eerste foto’s 28

Foto’s wissen 30

De menu’s gebruiken 30

Menu’s kiezen en instellen 30

Uw persoonlijke instellingen 32

iii

Scherpstelsignaal 33

Nummering van de foto’s 33

AF-hulpverlichting 34

Beeldcommentaar 34

Opnamemenu 36

sRGB of Adobe RGB? 37

Recente instellingen/Mijn menu 38

Op de automatische piloot of zelf sturen? 38

De automatische onderwerpstanden 39

De opnamestanden P, S, A, en M 40

Hoofdstuk 2: Belichting 44Principe licht en kleur 45

Principe van belichting 48

Hoeveelheid afhankelijk van gevoeligheid 49

ISO, sluitertijd, diafragma en stop 50

ISO-waarde 50

Sluitertijd 51

Diafragma 52

Stapje wordt stopje 53

Belichtingsprogramma’s 56

Basisgebruik 56

Creatief gebruik 58

Lichtmeting 67

Dynamisch bereik 67

Lichtmeting 69

Belichtingscompensatie 71

Histogram 72

Trapje 75

Samenvatting 76

Aan de slag met de Nikon D80, D90, D7000 of D7100 78

De lichtmeting 78

Matrixmeting 79

Histogram en hogelichtenwaarschuwing 79

Belichtingscorrectie 81

De praktijk 82

Actieve D-Lighting 82

Bulb en time 84

Bulb 84

Trapje maken 84

ISO 85

iv

Hoofdstuk 3: Kleur en witbalans 86Technisch 87

Beoordeling en beleving van kleur 89

Aanpassen van kleur 90

Verzadiging (saturation) 90

Kleurtoon (hue) 92

Contrast (contrast) 93

Kleurzweem 94

Kleurtemperatuur 96

Witbalans 97

RAW en witbalans 100

Samenvatting 101

Aan de slag met de Nikon D80, D90, D7000 of D7100 104

Witbalans 104

Witbalans in de praktijk 106

Handmatige witbalans 108

De ideale manier 110

Beeldinstellingen 111

Kleurruimte 112

Beeldoptimalisatie in de praktijk 113

Hoofdstuk 4: Scherpte 114Oorzaken onscherpte 115

Problemen met de Autofocus (AF) 115

Live View 120

Beweging van de camera 122

Beweging van het onderwerp 128

Lenskwaliteit 133

Scherptediepte 134

Scherptegebied 135

Verschil scherpte compactcamera en spiegelreflex 137

Samenvatting 138

Aan de slag met de Nikon D80, D90, D7000 of D7100 140

Scherpstellen 140

Een scherpstelstand kiezen 141

Kiezen voor AF-S 141

Kiezen voor AF-C 142

Wel of niet afdrukken? 142

Scherpstelvergrendeling 142

Autofocus AF-veldstand 143

Enkelpunt 144

Dynamisch veld 144

v

Automatisch veld-AF 144

3D-tracking 144

Fotograferen met Livebeeld 145

AF-veldstand bij Livebeeld 146

Scherpstellen in de praktijk 146

Knop Fn 147

Hoofdstuk 5: Compositietips 148Regels zijn geen wetten 149

Regel van 1/3, onderwerp uit het midden 149

Kunst van het weglaten 150

Beslissende moment 153

Kikker- en vogelperspectief 154

(Voorgrond)kader 154

Structuren, patronen, symmetrie en lijnen 155

Kijkrichting 156

Lichtval, tegenlicht en silhouetten 156

Reflecties 157

Lange sluitertijd 157

Bewuste beweging van camera of lens 158

Verrassende fotolocaties 159

Gebruik van kleuren 160

Samenvatting 161

Hoofdstuk 6: Beeldbewerking 162Voorbereidingen 163

Workflow 163

Werkruimte inrichten 164

Correcties 166

Belichting aanpassen 166

Kleur aanpassen 169

Lenscorrecties 171

Roteren en kader aanpassen 174

Retoucheren 176

Ruis verminderen 177

Gereed maken voor publicatie 178

Samenvatting 180

Van de camera naar de computer 181

Nikon Transfer 181

Nikon ViewNX 2 183

Opnamen in NEF/RAW 184

Foto's in de camera bewerken 185

vi

Hoofdstuk 7: Lenzen 186De getallen en afkortingen op een lens 187

Brandpuntaanduiding 187

Lichtsterkte 189

Afkortingen 189

Lensafwijkingen 190

Onscherpte 190

Hoekonscherpte 191

Ton- en kussenvervorming 191

Vignettering 191

Chromatische aberratie 191

Lensspiegeling 192

Verschil tussen… 192

Digitale en analoge lens 192

Vast brandpunt en zoomlens 193

Consumenten en professionele lens 194

Welke lens voor welke klus? 194

Info en aankoop 195

Samenvatting 195

Lenzen voor de Nikon D80, D90, D7000 en D7100 196

Aanduidingen op lenzen 196

De Nikon DX-serie 197

Kitlenzen 197

Groothoekzoomlens 198

Zoomtelelenzen 198

Superzoomtelelenzen 199

Macrolenzen 199

Toplenzen 199

Lenzen van andere merken 200

Vast brandpunt 200

200

Hoofdstuk 8: Flitsen 202Terminologie 203

Richtgetal 203

Synchronisatie 203

Invulflits 205

Rode-ogenflits 206

Flitscompensatie 206

vii

Typen flitsers 206

Opklapflitser 206

Opsteekflitser 207

Overig 208

Flitsvariabelen 208

Diafragma 209

Gevoeligheid 209

Sluitertijd 210

Lichtverdeling 211

Obstakels 212

Samenvatting 213

Flitsen met de Nikon D80, D90, D7000 en D7100 214

Het gebruik van de opklapflitser 214

De flitsstanden 214

Slow-sync 215

Rear 215

De flitsstand instellen 216

Flitscorrectie 216

Losse opzetflitser 217

Andere opzetflitsers 218

Hoofdstuk 9: Werken met RAW 220Geschiedenis en aard 221

RAW en JPEG 222

Voordelen van RAW 222

Nadelen van RAW 224

RAW-converters 226

Samenvatting 229

RAW-bestanden verwerken met Nikon ViewNX 2 230

Bestanden openen 230

Bestanden bewerken 230

Plan van aanpak 230

Belichting 231

Witbalans 232

Contrast en details in hoge lichten en schaduwen 232

Kleurversterking 233

Rechtzetten 233

Longitudinale chromatische aberratie 233

Bestand exporteren 234

viii

Hoofdstuk 10: Dynamisch bereik en HDR 236(Te) hoog contrast 238

Oplossing (enkele foto) 238

Hardware 238

Software 240

Montage (meerdere foto’s) 241

HDR-samenvoeging 241

Voorbereiding 241

EasyHDR 242

HDR in de D7100 244

Samenvatting 244

Hoofdstuk 11: Omzetten naar zwart-wit 246Zwart-wit of grijswaarden 247

Zwart-wit op de camera 248

Zwart-wit in een fotobewerkingsprogramma 249

Modus Grijswaarden 249

Verzadiging -100% 249

Kanaalmixer 250

RAW 251

Afdrukken 252

Samenvatting 254

Hoofdstuk 12: Filmen met een DSLR 256Live View en video 257

Videoterminologie 257

De voordelen 258

De ‘nadelen’ 258

Video op de Nikon D90, D7000 en D7100 260

Afspelen video 261

Hoofdstuk 13: Online inspiratie zoeken 262Nikon.nl 263

Forums 264

Flickr 265

Nog meer leren 266

Index 268

ix

INLEIDING

Elk jaar of elke twee jaar - het ligt er een beetje aan - komen camerafabrikanten met

een nieuwe versie van een camera. De Nikon D80 werd opgevolgd door de D90, de

D7000 door de D7100. Het verschil tussen die camera's? Megapixels, betere senso-

ren, mogelijkheid tot het opnemen van film, meer foto's per seconde. Veelal duide-

lijke kwalitatieve veranderingen en verbeteringen.

Wat niet verandert zijn de basisprincipes van het fotograferen, de werking van een

spiegelreflexcamera, kortom de fundamentele manier waarop u fotografeert.

In dit boek behandelen we de basisprincipes van het werken met een spiegelreflex-

camera en de praktische manier waarop u dat met een Nikon-camera doet. De

Nikon-camera's die we in dit boek aan de orde laten komen, verschillen niet veel in

bediening. Het boek is geen opsomming van de menu's van de verschillende came-

ra's, daarvoor hebt u de handleiding van de camera. U leert hoe u praktisch met de

camera aan het werk gaat.

In dit boek behandelen we de Nikon D80, de D90 en de grotere broers D7000 en

D7100. De bediening van deze camera's komt voor een groot deel overeen. Als er

verschillen zijn, komen die in aan de orde.

Wat hebt u aan dit boek? Het is zoals gezegd geen camerahandleiding. Voor alle uit-

leg over de menu's en instellingen van uw eigen Nikon raadpleegt u de handleiding

die Nikon bij uw camera heeft geleverd. Het boek dat u nu in handen hebt, geeft u

basiskennis over uw spiegelreflexcamera, over hoe u moet fotograferen met een

spiegelreflexcamera en hoe die kennis toe te passen op uw eigen Nikon-camera. De

manier van fotograferen met de beschreven camera's is in feite hetzelfde, het gaat

erom dat u een foto maakt die voldoet aan uw eigen eisen. Dat de ene camera meer

megapixels heeft en misschien wat sneller kan scherpstellen is leuk, maar niet essen-

tieel voor het maken van een kwalitatief goede foto.

Veel fotografieplezier gewenst!

Hans Frederiks

x

Hebt u een tweedehands camera aangeschaft

en er zit geen handleiding bij, dan kunt u altijd

de handleiding ophalen van de site van Nikon:

www.nikon.nl.

VERSCHILLEN TUSSEN DE NIKON D80, D90, D7000 EN D7100

xi

Inleiding

Vanaf linksboven met de klok mee de Nikon D80, D90, D7000 en D7100. Zoek de verschillen.

Nikon D80 Nikon D90 Nikon D7000 Nikon D7100

Resolutie 10,2 Mp 12,3 Mp 16,2 Mp 24,1 Mp

Sensorreiniging Ja Ja Ja Ja

NEF bitdiepte 12-bit 12-bit 12/14-bit 12/14-bit

Kader oogzoeker 95% 96% 100% 100%

AF-punten 11x 11x 39x 51x

ISO-bereik Auto ISO, 100-3200 Auto ISO, 100-6400 Auto ISO, 100-25600 Auto ISO, 100-25600

Motordrive 4,5 fps 4,5 fps 6 fps 6 fps

Film n.v.t. 1280x720, 24 fps 1920x1080, 24 fps 1920x1080, 30/25/24 fps

Geheugenkaart SDHC SDHC SDXC (2x) SDXC (2x)

Afmetingen 132x103x77 mm 132x103x77 mm 132x105x77 mm 135,5x106,5x76 mm

Gewicht (incl. batt) 668 g 704 g 780 g 675 g

1. Ingebouwde flitser

2. Knop Flitsstand/flitscorrectie

3. Microfoon

4. Infraroodontvanger

5. Knop Bracketing

6. Deksel aansluitingen

7. Objectiefontgrendeling

8. Selectieknop scherpstelstand

1. Keuzeknop

2. Oogje voor polsriem

3. Filmvlakmarkering

4. Accessoireschoentje

6. Hoofdschakelaar

7. Ontspanknop

8. Knop Belichtingscorrectie

9. Knop Lichtmeting/Formatteren

10. Knop Ontspanstand

11. Knop Autofocusstand

12. Lcd-venster

13. Hoofdinstelschijf

15. Secundaire instelschijf

xii

Overzicht van de Nikon D90

1

23

4

5

6

7

8

Vooraanzicht van de Nikon D90.

12

3

4

6

7

89

10

1112

13

15

Bovenaanzicht van de Nikon D90.

1. Zoekoculair

3. Knop Wissen

4. Monitor

5. Knop Weergave

6. Knop Menu

7. Knop Witbalans/Help-beveiliging

8. Knop ISO/Miniaturen-uitzoomen

9. Knop Inzoomen

10. Dioptrie-instelling

11. Knop AE-L/AF-L

12. Knop Live View

13. Multi-selector

14. Knop OK

15. Deksel kaartsleuf

16. Vergrendeling scherpsteselectieknop

17. Toegangslampje geheugenkaart

18. Knop Informatieweergave

xiii

4

5

6

7

9

13

8

10

11

12

13

1415

16

1718

Achteraanzicht van de Nikon D90.

1. Ingebouwde flitser

2. Knop Flitsstand/flitscorrectie

3. Knop Bracketing

4. Infraroodontvanger

5. Knop Bracketing

6. Objectiefontgrendeling

7. Knop AF-stand

8. Deksel aansluitingen

1. Standknop

2. Knop Ontspanstand

3. Ontgrendelingsknop Ontspanstand

4. Accessoireschoen

5. Hoofdschakelaar

6. Ontspanknop

7. Knop Belichtingscorrectie

8. Knop Lichtmeting

9. Bedieningspaneel

10. Hoofdinstelschijf

11. Secundaire instelschijf

xiv

Overzicht van de Nikon D7000

Vooraanzicht van de Nikon D7000.

Bovenaanzicht van de Nikon D7000.

1. Zoekoculair

2. Knop Wissen

3. Knop weergave

4. Knop Menu

5. Knop Witbalans/Help/Lock

6. Knop ISO/Uitzoomen

7. Knop Beeldkwaliteit/Inzoomen

8. Dioptrieregelaar

9. Knop AEL-AFL

10. Luidspreker

11. Hoofdinstelwiel

12. Livebeeldschakelaar/Filmopname

13. Multi-selector/knop OK

14. Infraroodontvanger

15. Vergrendeling scherpsteselectie

16. Knop Info

17. Monitor

xv

Achteraanzicht van de Nikon D7000.

1. Ingebouwde flitser

2. Objectiefbevestigingsmarkering

3. Knop Flitsstand/flitscorrectie

4. Infraroodontvanger

5. Knop Bracketing

6. Deksel aansluitingen

7. Objectiefontgrendelingsknop

8. Knop AF-stand

9. Selectieknop voor scherpstelstand

1. Knop Ontspanstand

2. Standknop

3. Ontgrendelingsknop Standknop

4. Ontgrendelingsknop Ontspanstand

5. Accessoireschoen/flitsschoen

6. Hoofdschakelaar

7. Ontspanknop

8. Knop Belichtingscorrectie

9. Knop Filmopname

10. Knop Lichtmeting

11. Bedieningspaneel

12. Stereomicrofoon

xvi

:: 01 Overzicht van de Nikon D7100

Vooraanzicht van de Nikon D7100.

Bovenaanzicht van de Nikon D7100.

1. Zoekoculair

2. Knop Wissen

3. Knop Weergave

4. Monitor

5. Knop Menu

6. Knop Witbalans/Help/Lock

7. Knop Beeldkwaliteit/Inzoomen

8. Knop ISO/Uitzoomen

9. Knop i

10. Dioptrieregelaar

11. Knop AEL-AFL

12. Hoofdinstelschijf

13. Multi-selector

14. Knop OK

15. Vergrendeling knop Scherpstelselectie

16. Knop Lv

17. Knop Livebeeldselectie

18. Luidspreker

19. Knop Info

xvii

Achteraanzicht van de Nikon D7100.

::KEN UW

GEREEDSCHAP

2

::01 KEN UW GEREEDSCHAP

Ziezo, u bent de trotse eigenaar geworden van een Nikon D90 (of D80), een digitale spiegelreflexcamera. Voordat u daarmee

aan de slag gaat, vertellen we u eerst iets over de algemene kenmerken van dit type reflexcamera. Want naast fototechnische

en creatieve aspecten, zult u ook moeten weten hoe zo’n camera in elkaar zit, hoe hij werkt en wat de mogelijkheden en vooral

de onmogelijkheden zijn. Daarom staan we in dit hoofdstuk in het algemeen even stil bij deze materie, zodat we al bekend zijn

met onze ‘hamer en zaag’ voordat we het veld ingaan.

De punten die aan de orde komen zijn:

• Wat zijn de kenmerken van een digitale spiegelreflexcamera en de verschillen

met analoog spiegelreflex en digitaal compact?

• Hoe werkt u met een digitale spiegelreflexcamera?

• Waaruit bestaat een basisuitrusting en wat zijn handige accessoires?

KENMERKEN VAN EEN DIGITALE SPIEGELREFLEXCAMERAEen digitale spiegelreflexcamera (DSLR, Digital Single Lens Reflex), kenmerkt zich

vooral door de aanwezigheid van een spiegel en een mechanische sluiter, door de

mogelijkheid om lenzen te kunnen wisselen en door zijn snelheid. Dit alles vervat in

een relatief compacte en robuuste behuizing, zodat de camera eenvoudig gebruikt

kan worden op locatie en tijdens reportages.

fig01_01-11 Het licht van het onderwerp wordt door de lens gebundeld en via de spiegel en een

pentaprisma naar de zoeker geleid. Daardoor ziet de fotograaf het onderwerp door

de lens en komt de kadering grotendeels (meer dan 95 procent) overeen met het

beeld dat later op de foto te zien zal zijn.

Nadat de belichting is ingesteld en er is scherpgesteld, wordt de ontspanner inge-

drukt. De spiegel klapt omhoog en de sluiter gaat open, zodat het beeld het licht-

gevoelige medium kan belichten.

Tot zover werkt een digitale reflexcamera hetzelfde als een analoge versie. Het grote

verschil is natuurlijk dat een sensor het filmrolletje heeft vervangen, met alle gevol-

gen van dien. Bij een analoge camera stopt na de belichting van de film het beeldvor-

mingsproces. Ontwikkelen en afdrukken moeten later gebeuren in de doka of

afdrukcentrale. Bij een digitale camera kan de beeldvorming echter al in de camera

plaatsvinden. Zo worden kleuren en scherpte direct berekend en komt er een kant-

en-klare foto uit een digitale camera. U kunt het bijna vergelijken met een Polaroid-

camera. Omdat de beeldvorming in de camera plaatsvindt, kan bij een digitale

camera al voor de opname ingegrepen worden in de beeldkwaliteit. Zo kunnen het

contrast, de verzadiging en de witbalans per foto worden geregeld. Zelfs de gevoe-

ligheid van de sensor kan per opname worden ingesteld. De digitale techniek en de

3

PENTAPRISMA

LENS

SPIEGEL

SENSOR

matglas

SLUITER

Afbeelding 01.01

Doorsnede van het traject van het licht door

een spiegelreflexcamera.

in-camera beeldvorming hebben het aantal variabelen bij het fotograferen met een

digitale camera dus sterk vergroot en dat dwingt de fotograaf al in dokatermen te

denken. De bediening is wel veel flexibeler geworden, maar ook een stuk moeilijker.

Zelfs de doorgewinterde analoge fotograaf zal een niet onaanzienlijk gewennings-

traject moeten afleggen bij de overstap naar digitaal.

De verschillen tussen een digitale reflexcamera en een digitale compactcamera lig-

gen op een heel ander vlak. De digitale aspecten van beide systemen zijn nagenoeg

gelijk en een ‘compact-fotograaf’ is al veel meer gericht op de kwaliteit van het eind-

resultaat en laat het denkwerk over belichting en scherpstelling liever over aan de

automatiek van de camera. Bij de overstap naar een spiegelreflex is het noodzakelijk

dat deze ‘analoge’ aspecten van de fotografie gemeengoed worden. De betekenis

van diafragma, sluitertijd, gevoeligheid, belichtingscompensatie en lichtmeet-

methode zal duidelijk moeten zijn en ook het verband ertussen. De bediening zal

hierdoor ook voor deze groep fotografen een stuk complexer worden. Verder zal

een ‘compact-fotograaf’ op de D80 het lcd-scherm missen als zoeker (live view), kan

hij op veel modellen geen filmpjes meer maken en moet hij voor echte macro’s een

aparte lens kopen. Overigens zal hij wel aangenaam verrast zijn door de goede hand-

ligging van de camera, de snelheid (scherpstellen, ontspanvertraging, motordrive),

het kunnen aanpassen van de lens aan het onderwerp en uiteindelijk de onovertrof-

fen beeldkwaliteit.

4

:: 01 Ken uw gereedschap

Afbeelding 01.02

Een moderne digitale spiegelreflexcamera met

onder meer 3-inch-lcd, sensorreiniging, Live

View en HD-video (Nikon D300s).

TIP Omdat een spiegel en een sluiter het beeld naar de sensor blokkeren, is

het niet standaard mogelijk om het lcd-scherm van een digitale spiegel-

reflexcamera als zoeker te gebruiken (live view). Zo ontbreekt deze

mogelijkheid bijvoorbeeld op de D80. De D90 beschikt wel over Live

View.

Het is niet de bedoeling dat we alle verschillen tussen digitaal en analoog en tussen

compact en spiegelreflex tot in detail bespreken. Belangrijk is echter wel dat u zich

realiseert dat wanneer u overgestapt bent van analoog spiegelreflex of van digitaal

compact naar digitaal spiegelreflex, bepaalde facetten van de werking, de bediening

en de kwaliteit anders zullen zijn. Om onaangename verrassingen te voorkomen

hebben we de belangrijkste verschillen in de tabellen op een rijtje gezet. Op veel

punten zal in het vervolg van het boek verder worden ingegaan.

5

Analoog spiegelreflex versus digitaal spiegelreflex

Overeenkomsten Anders bij DSLR

Body Gewicht groter

Elementaire bediening Zoeker minder helder

Respons ISO (ASA) en witbalans per foto

Lenzen en accessoires Bediening digitaal

Formaat sensor (ca. 24x16 mm)

kleiner dan negatief (36x24 mm)

Lenzen digitaal en

brandpuntverlenging

Foto’s terugkijken, directe

selectie

Standaard motordrive

Geen rolletje maar

geheugenkaartje

Extra accu en batterijen

Stof op sensor

Natraject, digitale doka

Beeldstabilisatie op de sensor

Digitaal compact versus digitaal spiegelreflex

Overeenkomsten Anders bij DSLR

ISO en witbalans per foto Respons/snelheid hoger

Foto’s terugkijken, directe

selectie

Beeldkwaliteit beter bij ISO>200.

Bruikbaar tot ISO 1600/3200

Natraject, digitale doka Handmatige scherpstelling

Soms externe flitser RAW-bestandsformaat

Beeldstabilisatie Snellere en langere motordrive

Veel lenzen en accessoires

Externe flitser

Gewicht en afmetingen groter

Lcd soms niet als zoeker

Sensor veel groter (DSLR: 24x16

mm. Compact: 8x6 mm)

Scherptediepte kleiner

Stof op sensor indien geen

sensorreiniging

Soms geen filmpje

Complexere bediening

WERKEN MET EEN SPIEGELREFLEXCAMERAHoe u uw digitale spiegelreflexcamera exact moet bedienen, leest u in de hand-

leiding van de camera. Ga eens een avondje op de bank zitten met camera en hand-

leiding. Begin op pagina 1 en elke parameter en instelling die besproken wordt,

zoekt u op uw camera op en probeert u uit. Ook al begrijpt u de theorie of bedoeling

op dat moment niet, dan weet u later toch waar u deze ongeveer kunt vinden.

Weten hoe u uw camera exact instelt is natuurlijk een eerste vereiste om in het veld

alert te kunnen reageren en een onderwerp foutloos te kunnen vastleggen. Net zo

belangrijk is dat u elke keer wanneer u op pad gaat, u zich bewust bent van wat u

gaat fotograferen en wat de voorwaarden zijn om met voldoening een fotosessie te

voltooien. Eigenlijk moet u intuïtief een vragenlijstje aflopen, zodat u altijd de

beschikking hebt over alle ingrediënten voor een goede foto. Dat begint bij de voor-

bereiding en eindigt bij de reis terug naar huis. Wij hebben een vragenlijstje voor u

opgesteld waarin veel zaken vanzelfsprekend zullen zijn, maar waarvan sommige

punten toch vaak over het hoofd gezien worden.

Voordat we op pad gaan:

• Volle accu/batterijen en leeg geheugenkaartje in camera. Reserve van beide in

de tas.

• Welke lens op de camera en welke lenzen meenemen?

• Welke accessoires meenemen: statief, flitser, filters, laptop et cetera.

• Geschikte kleding. Eten en drinken. Mobiele telefoon (of juist niet).

• Geld en legitimatie. Eventueel toegangskaarten of toestemming.

• Weersverwachting, evenementenkalender en openingstijden.

• Routebeschrijving en lokale omstandigheden (zonnestand, terrein, schuilhut,

voorzieningen).

Start sessie:

• Goede plek zoeken voor fototas en waardevolle spullen (droog en veilig).

• Controleren instellingen camera, zoals:

• Programmakeuze (P, A, S of M).

• Belichtingsmethode (matrix, centrum of spot).

• Autofocus modus (one shot, servo).

• Scherpstelpunt.

• Witbalans.

• Gevoeligheid ISO.

• Belichtingscompensatie.

• Drive (enkel, zelfontspanner of continu/motordrive).

• RAW of JPEG.

6

:: 01 Ken uw gereedschap