Upload
horus52
View
313
Download
11
Embed Size (px)
Citation preview
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
1/456
.
, 2013
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
2/456
2
UNIVERSITY OF BELGRADE
FACULTY OF LAW
Nina V. Krljanin
SERBIAN MEDIEVAL CHARTERS AS
THE SOURCE OF DUAN'S CODE
Doctoral Dissertation
Belgrade, 2013
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
3/456
: . ,
. ,
.
: . ,
, . ,
, . ,
.
, .
:
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
4/456
4
.
,
.
y
( ,
),
; ,
.
, .
( ) .
,
.
( )
,
. H ,
, .
,
,
.
,
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
5/456
5
.
.
,
( , ),
,
. , ,
.
. ,
, ,
.
,
.
,
, .
.
, ,
, .
: . . . . . . . . .
.
:.
: .
:
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
6/456
6
Serbian medieval charters as the source of Duan's Code
Summary
The thesis analyses Serbian medieval charters as the potential sources of the
Code of the Emperor Stefan Duan. Although the question of the sources of this
significant legal monument has already attracted the attention of numerous prominent
lawyers and historians, the author argues that the subject of Serbian charters as its
sources still has not been covered to a satisfactory degree.
The introduction supplies an overview of the primary existing literature on this
subject (both the works directly focused on the sources of Duan's Code, as well as theones dealing with charters or certain areas and institutions of medieval Serbian law),
delivers the primary arguments for the selection of the subject and explains the
systematics of its presentation; finally, it contains the selection of the source material
used during the research.
In the first part of the thesis the author considers the concept and the nature of
charters as legislative acts, as well as their relation to Duan's Code. This research
(albeit important for Serbian legal history on its own) can be considered a preliminary
issue for the main subject of the thesis. The author compares the types and properties of
Serbian charters and their Rhomean (Byzantine) models and offers a working definition
of charters as normative acts based on that comparison. Further the author gives a
review of the most relevant notions of the Serbian medieval concept of zakon (in its
sense as law in general) and the principle of legality in medieval Serbian law, of the
nature of the Code compared to the charters and its position within Duan's tripartite
codification. Finally, the author explains the relation of the Code and the charters,relevant both to their parallel existence as sources of law in the time when Duan's code
was enacted, but also to the further practice of passing charters.
The second, main, part of the thesis contains an analysis of the legal contents of
the charters of Serbian rulers that predate Duan's code and the Code's own articles,
with an attempt to determine the possible influence of the charters on the Code, i.e. the
reception of institutions regulated in the charters by Duan's legislators. This matter is
roughly categorised according to the areas of law that certain institutions could be
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
7/456
7
deemed to fall into, although withstanding that such a division is primarily made in
accordance with modern theoretical concepts, and not the layout in the source materials.
The first and largest area pertains to the right of batinaproperty and class
relations. Within it the author analyses the status, rights and duties of each of the three
extant classes in medieval Serbia (churches and monasteries, vlastela nobility, and
sebricommoners), relating both to their personal status and their position as batinici
owners of property. Finally, the author analyses several interconnected meanings of
the concept of batinaitself.
The next area in which the reception of institutions from the charters is extant is
penal law. Although a relatively small number of concrete offenses form the charters
has been included into Duan's Code, it is evident that the Code has kept various
broader institutions, from certain kinds of punishments, to the principles of penal law
such as differing punishments depending on the status of the perpetrator and the victim,
or the responsibility of collectives.
Another group of rules where charters are noticed to have been the source for the
creators of the Code are the ones regulating the status of foreign merchants in Serbia,
which owe most of their contents to the Serbian charters to Dubrovnik (Ragusa).
Finally, the author analyses the reception of rules from the charters in the area of
judicial proceedings, both regarding the jurisdiction of different kinds of courts and
regarding various procedural institutions indigenous to Serbian law.
The conclusion contains a summary of the results of the research and an analysis
of their significance. The author provides a layout of the reception of rules from the
charters both by the analised areas of law and by the time when the charters were
written, and provides an explanation for the discovered layout of the material.
Keywords: Duan's code. Medieval charters. Customary law. Batina
(property).The position of the Church. Vlastela (nobility). Sebri (commoners.)
Vrada. Globe (fines).Porota (jury).
Scientific area:law.
Specific scientific area:legal history.
UDC number:
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
8/456
8
.................................................................................................................................. 11
................................................................ 11
1) .............................................. 13
2) ...................... 22
.................................................. 28
........................ 39
....................................................................................... 39
........................................................................ 65
......................................................... 73
..................... 85
........................................................... 92
................................................................................. 98
( ) ......................................................... 98
............................................................... 98
.................. 98
................................................................ 119
..... 125
................................................................................. 130
................................................ 131
.............................................. 131
............................................................... 134
..................................................... 145
........................................................................ 145
............................... 149
..................................................................................... 151
.................................................................... 151
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
9/456
9
...................................... 151
........................................ 167
....................................................... 190
........................................................................ 195
................................... 209
....................................................................................... 218
........................................................................ 223
............................................................................... 246
........................................................................................ 248
- ......................................................... 250
........................................................................... 254
.................................................................. 262
............................................................................. 263
.......................................................................... 274
, ............................... 278
- ....................................................... 284
....................................... 286
...................................................................... 314
.................................................. 332
.............................................................................................. 360
................................................................ 360
....................... 360
a .................................................. 370
.......................................................................... 378
............................................................................... 388
......................................................... 388
....................................................................................... 390
.......................................................................................... 392
.......................................................................................... 397
........................................................................................ 398
............................................................................... 410
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
10/456
10
....................................................................................................................... 420
............................................................................................................................ 429
.................................................................................................................... 432
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
11/456
11
, ,
. XIX ,
XVIII, ,
1, ,
2 ,
.3
, ,
, , " " ,
.
, .
,
() .
, ,
XIX . , , 4
5 , ,
, ,
1
XIX , .2 - , 2006, 1111 , ( ) Il regno de gli slavi, hoggi corrotamente detti Schiavoni... 1601. ( -, , 2006; ( ) http://monumentaserbica.com/dz/, 25.10.2012.)3 , ,
, .4 , " ", ,
CX, 62, 1923, 100-139 , " ", , 1951, 45-77.5
, , , 1928, 58-91.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
12/456
12
.6 ,
, 7
"
"8
. ,
9
.10
,
. , ,
,
,
6 171. 172. ,
, . ,
. , , . 171.(184. ) , . 172. , . . , 92. " , , ", . . 1923, 103.7 . 171. 172.
, LXIII . ibid.,124-128.8 , " :
", , 305, 1-2/1925, 54-55.9 , .
, , ( ), . ( ), .10
, . " ,
.". 1951, 62.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
13/456
13
.
, , ,
, .
,
, .
1)
,
, (), :
, , (,
), , ,
.11
12,
, " " () ,
13
11 . , , 1872, 62-103.
.12
Ibid., 85-88.13
, , , . , "
", "
"
, . ibid.,88-93. , ( ) , 1349. 1354. " ; , 1354. , ( ) , ." (.), , , 1349 1354 , 1898, XLVII. , , . , , 1925, 16. : " 1349, .
." (.), , 2010, 14.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
14/456
14
,
.
()
,
14 15
,
, . ,
,
.16
() (,
) ,
"
."17
, : "
,
. , : , ."18
, ,
19, ,
14
() , . ,
, 1869, 20-21 , : - , 2007, 32-40. , , . Marko Kostreni, Hrvatska pravna
povijest. Zakonik cara Stefana Duana: predavanja, Zagreb 1923, 308-309.15
, , .
. . , i 1888, VII 16-17.16
Ibid., 21.17
, , 1990, 55-56.18
, I: , 1872, 35.19
,
; , " " "1.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
15/456
15
, "
."20, ,
,
.21,
. ,
, 22,
.
,
23,
( , ,
)
, .24
, ,
, 25,
, , ; 2. , ."Ibid., 2.20
Ibid., 8.21
" [] " .
Ibid., 35.22
ibid., 40-52, ( ) 40-41 47-49. 1336. 1347 ( Franz Miklosich(.),Monumenta Serbica: spectantia historiam Serbiae, Bosnae, Ragusii, Vienna 1858, 120-124), 20. 1349. ( (.), , 1912,169-172), ,
" , ", . . 1872, 47.23
, . ( ,Majestate Carolina IV , ), ,
. , " ", , 3-4/1953, 394-395.24
Ibid., 395 .25
" ", , , ,
. . 1898, XLII.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
16/456
16
(, , ,
26), "" ,
.27 , ,
,
, ,
" ".28
" ,
, , ,
, , .
".29, ,
. ,
, ,
, ,
,
.30
, , ( , ,
),
, .31
; ,
26
, " ( ), ."
Ibid., LX. . " , ," ibid.,LXII. , .27
Ibid., XLII-XLV.28
Ibid., XLVII.29
Ibid., XLVIII.30
, , , , XIX .31
Constantin Jireek, "Das Gesetzbuch des serbischen Caren Stephan Duan", Archiv fr slavischePhilologie, XXII/1900, 163-170.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
17/456
17
, ,
,
.
,
, (
32) ,
33
. ,
, 34 .
, ,
" ", .35
, ,
. "
,
," , XII .36
XIV ,
: " . ,
."37 ,
, " ."38
32 , , "
. " (. 1925, 17),
. , , : "[sic!], , 1219 ; , . , ." Ibid., 12. , , .33
, , . 34
, " ."Ibid., 13.35
Ibid., 17.36
Ibid., 12.37
Ibid., 13.38
Ibid., 20-21. , ,
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
18/456
18
( )
,
.
, ""
: " , , ,
,
. , ,
, , ,
, , ,
,
. , ,
, ,
,
."39
, , , . ,
, , .
40,
.
;
", , ."41
( ) ,
, ( ), , .39
. 1923, 133.40
.41 (.), 1349 1354, , , 1960, 1.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
19/456
19
,
, .
, ,
, .42
. "[] , ,
( ) ,
,
," ,
.43 , "
, , ", 44
,
.45
46
47
. , ,
,
48 49 , ,
42 ibid., 89 .
43. , , 1926, 6-7.
44Ibid., 7.
45 (
), ( ) (, ) , (, ) ( , ) . ibid., 7-10. " " (ibid., 9), . , , .46
, , 19962.47
, , . .48
,
, , ,
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
20/456
20
.50
,
,
,
. ,
,
.51
"
,
"52 ( ..),
., ,
1349. 1354. 53
,
. ,
, .
,
, . ( , .)49
ibid., 106-107, 479.50
, , . , , " , , .
, , . , , , , en bloc."
Ibid., 508-509. , , ( ), .51
ibid., 683-688 , ( , ) , , .52
, , 2001, 11.53
, 1349. 1354. , 1980.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
21/456
21
,
, , ,
,, ...
,
, .
54,
.55
( ), ,
, " "
.56
,
, 57,
. ,
. ,
.58 ,
, , ,
" ",
( , )
" - ",
.59
54 " ,
, , ." , " ",
3/1949 , 1949, 29. , (XII-XV) , 1961, 14-15.55
, . , , , .56
, , 1995, 13.57
. 2010, 5-6.58
Ibid., 13-16, 15-16.59Ibid., 16.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
22/456
22
, 60
,
,
. ,
,
,
.61 ,
62, , ,
, ,
.63
2)
, , ,
, . ,
,
, ,
.,
( , ),
. ( )
60 .
61. 2010, 19.
62"
."Ibid.63 ibid., 18-20 , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
23/456
23
64,
. , ,
,
,
,
. ,
.
,
() 65
,
. ,
, .
" "
(" ")
, .66
,
,
, , ,
.67
, (
64
, , , 1912. 1935. . , 1912. 1928. , 1928, 1935.65
, " XXVII: ",169/1935, 77-106.66
, " ", , V: , 2001, 59-62.67
: , . (. 2001., 59-60.) ,
, , , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
24/456
24
)
68, .
""
.69
" ",
, "
."70
, ,
71,
72,
, .73 .74
75
, .76
"
",
,77
" "78, "
."79 , (
) ,
, ,
.
68 ibid., 64.
69
, , 2006.70 , " ", , " ", 650 , 2000, 37; , V: , 2001, 70.71
Ibid., 72-74.72
Ibid., 76-78 .73
Ibid., 81.74
, "", , IV: , 2001, 221-229, 222-226.75
, , 2001.76
, : ibid., 92-97 114-117.77
Ibid., 96.78
Ibid., 116.79Ibid., 117.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
25/456
25
, , ,
" , "80
,
,
.81
,
, .82,
,
. ,
( ),
,
.83
,
(, )
, .84 , ,
.85 , , ,
" ",
,
86,
.
87
80Ibid., 116.
81 .
82 , " ",
71-72/2005, 7-28.83
, " ", , XVIII, 1971, 165-188.84
, " . ", , 46/2009, 149-165.85
Ibid., 160-162.86
, , , , ,
, . ,
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
26/456
26
. ,
88, ,
,
. 89
, , ,
.90
, ,
: ,
, (91, 92), (93), (94),
, . , , , , , , " " ( ), " " . ,
" ", , , "", . , , , . , " ", : , 2004, 196-198.87
Ibid., 191-246.88
, " ", , , : , 1997, 197-213. " ", 1219-1969: 750- , 1969, 35-51.89
ibid., 205-210.90
, " ", , , : , 1997, 341-348. V, 1978, 81-88. " [...] ," . (Ibid., 344.) ,, , , - .91
, , , 1940.92
. , " , ", et al. (.), , I:
, , 1975, 25-61.93
, ( XII XVIII ), 1994.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
27/456
27
, (95, 96)
() (97),
, , .
,
, ,
,
.
, . , : ,
.98, ,
,
,
,
.
94 . , XIII XV ,
, 2002. . , " " " ",
: 3. 2000, 650 , , 2005, 21-36.95
Svetislav Djoritch, "Die strafrechtlische Gesamthaftung im slavischen Rechte", Zeitschrift frvergleichende Rechtswissenschaft23/1910, 261-275.96
, " ", 650 , 2000, 143-151.97
, , 2001. , , , .98
, , () , : "Medievallegal history has its peculiar charm, because in it the lines between legal and general history becomeblurred. One of the reasons is that a large part of medieval sources consists of legal documents. The legaland the general historian do not approach this material with exactly the same aim; nevertheless, the
problems they have to solve and the lessons they learn are often the same. In the end, as I believe, the
desire to know and to understand, without ulterior motives, is what drives the most worthwhile scholarlywork." Ferdinand Feldbrugge,Law in Medieval Russia, Leiden-Boston 2009, XI.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
28/456
28
. ,
,
99 ,
. ,
, (
) . ,
,
.
,
,
, .
,
,
, ,
. ,
, ,
.100
99
.100 , : " , , , , , , . , , ." . 1923, 134. , "", ( ), . , , , ,
( ) .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
29/456
29
,
. ,
, . ,
,
.
,
.
, .
,
( ) ,
.101
,
, ,
(. -- ),
.
.
, ,
,
,
. ,
ius quod ad actiones
pertinet , .
101 , ,
, , (
) .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
30/456
30
,
102,
. ,
(
),
,
() . , "
,
."103
.
, .
, ,
, ; ,
.
,
.
. ,
.
, ,
,
102 ,
, ,
.103. 2010, 17.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
31/456
31
.
,
,
, .104 ,
. ,
.
communis opinio doctorum:
.105 , 106
, , ,
. , ,
?
( , )
:
, .107
, ,
, .108
,
.
, ,
. , ,
.
104 . . 1923, 137-138.
105 . . 1928, 88-91; .
106 .
107 , ,
.108
,
, , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
32/456
32
() ,
,
.
, ?
, . : ,
( ) ,
, ( ) .
,
: ,
.109
. ,
, .
, ,
,
.
, , ,
.
,
. ,
ratio , , ,
. : "
109 , (
),
.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
33/456
33
,
, ,
(sic!) , , .
."110
,
,
.
,
. , ,
, .111
, , ,
, .
110 , " ",
, 4/1930, 251. , , .111
: " . ,
, . . , . . 23. , . 25. , . ,
. . , ." . , 13-14. , , ( , , , ), . , . , , -,
: , 1997, 152-173, 163-166 , (1282-1321), 2012, 142-144.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
34/456
34
, :
,
?
.
,
, . ,
, . ( ,
.112) :
,
, ,
. , 113,
: , ,
, ,
.114 ,
, .
, , ,
,
.
115
112 , .
113 , ,
, .114
: , , , .115
" , , . , , , (sic!)
. , , . ''
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
35/456
35
, ,
. ,
, ,
,
116,
.
, .
, .
, ,
. ,
, ( )
, ,
.
.
, , ,
;
. : ,
, ,
. ,
, , .
, ." . 2000, 42. , .116
, , . , , ,
, , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
36/456
36
,
. ,
.
,
.
117
, , , ''
(
)
, 118, , ,
,
. ,
, ,
, ,
.
119
, , , ,
,
.
.120 ,
,
(, , ),
117. 1912.
118 , (.),
, : I, 1186-1321, 2011.119
F. Miklosich 1858; (.), (XII XV ), 1926; (.), ,
I: , , 1929. ( ) , .120
, : , , , 1936.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
37/456
37
,
.
, 121,
.122
. ,
() . ,
, ,
, ,
, .123
,
,
124
, , . ,
,
( ),
( ,
121 ibid., LXXXVIII-XCVIII.
122 , , ( ,
,
) ( , .) , , , . . . 1928, 62-67.123
, , , .124
, , , . ( (.), ,
, 1349 1354, 1870. XVI-XIX.)
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
38/456
38
),
.125
126
, ,
. ,
,
,
.
125 . 1975; et al. (.), , II:
, , , , 1981; et al. (.), , III: , , ,
, , , 1997.126 , , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
39/456
39
(, ,)
,
, , ,
,
() .127,
,
, .
"" ,
,
, ,
...
.128
"
... ",
, , ,
.129
:
(Dlger) (Karayannopulos),,
127 , " XXII:
", 161/1934, 3-4.128
, "" , (.), , 1999, 529-532.129
Ibid., 530. , . " ", . . 1995, 8. , , " ", " , ." , , , . .
, : , , 2012, 238.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
40/456
40
(. Urkunde, )
" "130; ,
, .131
. ,
, , ,
.132
,
, , , ,
.
,
.
,
. ,
; , ,
130"Als Urkunde bezeichnen wir jede schriftliche uerung juristischen Inhalts." Franz Dlger, Johannes
Karayannopulos,Byzantinische Urkundenlehre: Erster Abschnitt Die Kaiserurkunden, Mnchen 1968,
3. , , , , , .131
, "Urkunden in eigentlichen Sinn des Wortes, d. h. schriftliche Beweisstcke in kanzleimiger
Form mit Inhalt rechtlicher Natur". Ibid., 23. Theodor Sickel, Lehre von den Urkunden derersten Karolinger (751-840), Wien 1867, 1-3.132
" " ; , , . , , , , . , , , (
) , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
41/456
41
,
.
,
. , ,
.
, ,
" . (...) ,
"133, " , ,
, "134 ,
.
-, "
,
."135
.
136
. ,
,
., ,
, ; ,,
, .
(),
1917. ()
133. 1934, 3.
134Ibid., 4.
135 -, : ,
1997, 30-31.136. - 1997, 31.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
42/456
42
. ,
,
XI XV .137
,
, :
.
, (
) III ,
()
,
.138
,
, ( )
.139,
,
( , ,
)
.140
,
, . 141
,
142,
137 , .
, 1917, 63-118.138
. . , 64.139
. . , 64-65. .140
. . , 65-103 104-114. , , . ibid., 65-66.141
. . , 114-118.142Ibid., 115.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
43/456
43
, ,
.143
,
1929. 144, ,
XI-XII .145
, ,
- .
, ,
.
, ,
, ; ,
,
.146 ,
, ,
, .
,
,
.147
,
,
.148
, , , ,
143Ibid., 117-118.
144 Franz Dlger, "Der Kodikellos des Christodulos in Palermo: Ein bisher unerkannter Typus der
byzantinischen Kaiserurkunde" Byzantinische Diplomatik: 20 Aufstze zum Urkundenwesen derByzantiner, Speyer am Rhein 1956, 1.145
Ibid., 33-50.146
F. Dlger 1956, 34.147
Ibid., 34-39.148
, ,
. Franz Dlger, Facsimilesbyzantinischer Kaiserurkunden, Mnchen 1931, 3-6.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
44/456
44
,
, ,
(flchtiger).149
,
, .150 ,
, ,
.
" " (Verfgung und Verordnung)151,
, ,
152.
,
, .
, ,
,
( )
. , , ,
,
.153 ,
, ,
.154
() ,
(
149F. Dlger 1956, 39-40.
150Ibid., 40-43.
151Ibid., 39.
152 "So stellt das Chrysobull als Ganzes eine feierliche, eindrucksvolle und dekorative Form des
Privi legs dar. Doch ist es nicht ausschlielich Privileg geblieben, es hat auch Gesetze in seine Formaufgenommen und hat insbesondere lange als Form des Staatsvertrags gedient."Ibid., 43.153
, , . , : ," ",
, III/1970, 360 .154F. Dlger 1956, 44.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
45/456
45
) 155,
,
.
,
.156
,
IX X
,
, ,
.157
,
158 , .159
,
.160
, ,
, ,
, , .161
. , ,
, (
) .
155
Ibid., 44-45.156Ibid., 45-46.157
Ibid., 46-47. , . , ; , .Ibid., 47-48.158
. F. Dlger, J. Karayannopulos, 82.159
, .Ibid., 85. , , .
Ibid., 82-87.160
F. Dlger 1956, 48.161Ibid., 49-50.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
46/456
46
,
, ,
, . ,
(Urkunden) : (
, ), (
, ), ,
, , ,
,
.162
, ,
. (),
, (), ( )
; ,
.163
.
,
, ( , ), ,
.164
,
, .165
,
166
,
162F. Dlger, J. Karayannopulos, 23.
163Ibid., 23-24. , ,
, , ,, .164
Ibid., 24-25.165
Ibid., 24.166
. , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
47/456
47
,
.167
,
, XI
.168 ,
( ,
) . ,
, ,
( )
.169 ,
(,)
,
. , , II,
III
.170
, .
, , (
), ,
.171 (procuratoria,
)
, ,
.172 , ,
167Ibid., 25. VI Gilbert Dagron, "Lawful
Society and Legitimate Power:, " Angeliki E. Laiou and Dieter Simon(ed.),Law and Society in Byzantium: Ninth-Twelfth Centuries, Dumbarton Oaks 1994, 46-51.168
F. Dlger, J. Karayannopulos, 76.169
F. Dlger, J. Karayannopulos, 71.170
F. Dlger, J. Karayannopulos, 81.171
F. Dlger, J. Karayannopulos, 89-94.172Ibid., 105-106.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
48/456
48
, .
,
,
.173
,
.174
, .
, .175 , ,
.176
.177
, ,
.178
, ( , , ,
) ,
, :
( ),
.179
,
,
173, 992. XIII .Ibid.,
95-96. , " ", : , 1970, 271-273 Donald M. Nicol, Byzantium and Venice: A Study in Diplomatic and Cultural Relations, Cambridge1992, 50-83, 60-64 77-78.174
F. Dlger, J. Karayannopulos, 100.175
Ibid., 109.176
Ibid.177
Ibid., 112-113.178
Ibid., 113.179Ibid., 117.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
49/456
49
,
.180
XII
,
.181
, ,
,
.182
, ,
(.
), .183
, ,
, , .
,
(Andreas E. Mller) .184
(, , " "), (
" ") , ,
.185 , ,
186;
, .
,
180Ibid., 117-122.
181Ibid.,125-126.
182Ibid., 127-128.
183 Alexander Beihammer, "Byzantine Diplomatics",
http://www.propylaeum.de/fileadmin/upload/Beihammer.pdf, 1-2.184
Andreas E. Mller , "Documents: Imperial Chrysobulls" Elizabeth Jeffreys, John Haldon and RobinCormack (ed.), The Oxford Handbook of Byzantine Studies, Oxford 2009, 129-135.185
Ibid., 129-130.186
Ibid., 130-134. Franz Dlger, Aus den Schatzkammern des Heiligen Berges: 115 Urkundenund 50 Urkundensiegel aus 10 Jahrhunderten, Mnchen 1948, 19-21.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
50/456
50
187,
. " (
)
,
.
, -
''. ( )," .188
.
, ,
, . .
,
,
. :
.189,
,
,
.
, "
", . " "
" ", , ?
, , ,
, .
-
, ,
187 , . .
. , LXVIII-LXIX.188
Ibid., LXIX. , , ; LjubomirMaksimovi, "Das Kanzleiwesen der serbischen Herrscher" Christian Hannick (publ.), Kanzleiwesen
und Kanzleisprachen im stlichen Europa, Kln-Weimar-Wien 1999, 34-35.189 , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
51/456
51
,
,
.
() , () ,
, ? ,
,
, , ,
?
. , , ,
190, ,
" ,
,
, ."191
.
, .192
193,
, , .194
190 ,
.191
. 1872, 8.192
, i H. .
i , .- 1882, 266-273.193
. 1888, 150-164.194Ibid., 151-152.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
52/456
52
" '-
' ",
.195
,
,
, .
. , ,
, "
."196,
,
, .197
, ,
,
, ., ,
(,
) ,
, ,
.
,
,
. , ,
195. . 1980, 4.
196 , "
", , I, 3/1930, 171. ( ) , , , , .
Ibid., 171-176.197Ibid., 176.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
53/456
53
.198,
,
, ,
"
, ,
,
",
"", "", "",
"."199 ,
. , .200
,
(, , )
198 ,
. ,
. , , , .
, . , , . , , , , . ,
(, , ), . . , , , , .199
. . 1930, 177.200
" : , , . , ." , " ", , 3/2011, 57.
, .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
54/456
54
201,
.202 (
1349. )
,
,
.203
-
, . :
(
XIII ),
; , "
, , , ,
"204, ( ) ,
,, ,,
,
.205 , ,
, , ,
.206
, ,
201. 2001, 59-63.
202Ibid., 63-65.
203Ibid., 64-65.
204Ibid., 31. XII XIII
. Lj.Maksimovi1999, 36.205
. - 1997, 30-38. (), , . Georgios Christos Soulis, TheSerbs and Byzantium during the reign of Tsar Stephen Dusan (1331-1355) and his successors ,Washington D. C. 1984, 65-68.
Lj.Maksimovi1999, 37-50.206 . . 2012, 316-326.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
55/456
55
, 207,
. , ,
,
. ,
(,
) ,
,
.208
, , ( -
), ,
.
,
, -
. , , (,
) 209
, .
: "
;
, .
207 ,
, .208
, , , , , .209
, , . Lj.Maksimovi1999, 34-35.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
56/456
56
,
."210
,
. , , (.
),
,
, .211
,
.212 ,
213,
I
.214
" ,
- ,
", " ,
, ( ) ."215
,
210. - 1997, 31.
ibid., 34-35.211
Ibid., 35-36. , ( ), 1986, 98 , , ( , ), 1997, 10 ., . . 2011, 166. , :
" , , ..." II, (. ), 1866, 79-80. ( II, , 1935, 61.) , ; ., . , . , 421. , , , ; . Lj.Maksimovi1999, 34-35 47-48.212
. - 1997, 41.213
Ibid., 37-38. , , .214
Ibid., 36-40.215Ibid., 40-41.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
57/456
57
,
" ",
.216
, ,
,
.
,
, . ,
, .217
,
. , ,
.
1346. 1355. , , , "
."218
, ( )
.219 , ,
216Ibid., 41.
, : " I: ", , 90/1912, 104-111, " I: ", , 96/1920, 71-74, " III: ", , 106/1923, 33-49, " VI: ", , 132/1928, 21-26, " VII:", , 132/1928, 29-57; , " ", 7/1961, 164-166, , " ",
, XVIII, 1971, 53-86, . , . , 17-26, Lj.Maksimovi1999,37-42 49-50, , " ",
, 44/2007, 395-396.217
. 1934, 20.218
. 1912, 432.219
: , 1345. ;
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
58/456
58
,
" " ,
. 40.
,
: "
, , ..."220
,
,
.
. 9.
1387. : "... ,
,
..."221 , 2.
1405. , : "...
, ,
, ..."222
, ,
1345. ; , 1345. ; , , ;
1346. ; ; 1346. , 14; 1346. ; - 1346. ; ; 1347. , 1; 1348. ; 1352, 5; , 1352-1353. . . . , ., 4-5, 8-11 16-17, 20-21, 24-27, 44-45, 58-59, 74-75, 78-79, 86-87, 96-97 100-101, 118-121,140-141, 150-151, 176-177, 192-193; . 1912, 742, 492, 304, 728, 741, 743.220
. 1898, 36.221
. 1912, 200.222
. 1912, 218. , , ,
, .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
59/456
59
,
.
, , ,
.223
.
, , , '' ,
.
, ( ),
. . ,
,
'' , ( , ),
. ,
, , , ,
, .
, , 224
,
. ,
, ,
, , ,
. ,
223 , ,
. Lj.Maksimovi1999, 48.224
, () , . 1934, 18-26 ,
: , 2009, 36-45.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
60/456
60
, , ,
. ,
,
: ,
,
.225
, , .
( )
. ,
. - ,
, , .
;
.
,
. . , (
226)
. : ,
.
, , , ,
.
, ( ),
225 Dimitry Obolensky, The Byzantine Commonwealth: Eastern Europe, 500-1453, New York
1971, 278-279 291-294. , ,
; Lj.Maksimovi1999, 53.226 . . 1996.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
61/456
61
.227 ,
228,
,
,
. , , ,
.
, ,
,
, -
, , ,
.
,
,
: ,
,
.229
. " (
) , '' ,
," .
230
, ,
" ,
", .231
227 .
228 . 2001, 59-79.
229 ,
, .230
. . 1980, 5.231Ibid.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
62/456
62
:
.
, ,
,
, ,
, , , .232,
,
,
.
,
. ,
, ,
(
, ), .233 ,
,
.
,
?
,
. , ,
232
, . (
.) (Godfrey) : "It was the primary constituent of the legal order and ofgovernance more generally. The impersonal concept of the state could not yet provide the authority interms of which such a legal and governmental order could be rationalized and explained. It was
jurisdiction itself which provided the basic measure of authority." Andrew Mark Godfrey, Civil Justice in
Renaissance Scotland: The Origins of a Central Court, Leiden-Boston 2009, 1.233Ibid., 4-5; . 2001, 67-72.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
63/456
63
,
.
( ,
, 234),
.235
,
, .
.
,
:
,
, ,
,
,
.
.
, ,
,
( , , ,
...) .
236
234 , " VII: ",
, 96/1920, 1-38 , " I: ",, 156/1933, 63.235
; , de facto , , , . , , , . , .236
, "
VIII: ", , 156/1933, 41-59, 43-48 56-58, , " : ", , 157/1933, 153-219, ,
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
64/456
64
a (
), ,
( )
. , ,
.
,
,
, ()
.
,
, .
,
.
,
. , ,
,
,
.237
,
. ,
, ( , ),
( ),
.
, 1971, 115-125 en passant, Lj.Maksimovi1999, 25-54,
, "" . . , 277-278.237 .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
65/456
65
. (Fgen)
: "Bezeichnet man nur das als Gesetz, was heute als solches verstanden wird, so
wird man aus Studien zum Mittelalter keine andere Erkenntnis ziehen, als da es kein
Gesetz gab."238
, ,
, .239
. ,
, ,
,
.240 , , ,
, (
)241
,
,
,
.
238 Marie Theres Fgen, "Gesetz und Gesetzgebung in Byzanz. Versuch einer Funktionsanalyse", Ius
Commune XIV/1987, 138. Katja krubej, "Ritus gentis" Slovanov v vzhodnih Alpah: Model
rekonstrukcije pravnih razmerij na podlagi najstarejega jezikovnega gradiva, Ljubljana 2002, 47-49.239 , . John Haldon, "Primary sources" y E. Jeffreys, J. Haldon and R. Cormack, 27. " With theexception of the
Ecloga of Leo III and Constantine V, issued in 741, and two novellaeof the empress Eirene of the 790s,there is virtually no surviving imperial legislation between the last years of Herakleios and the middle ofthe reign of Basil I. It is, however, not the case that emperors in this period issued no legislativedocuments and promulgated no laws, rather that the forms they employed were different, more regionallydetermined and ephemeralimperial 'orders' orprostagmatarather than novellae, documents which hada specific and limited purpose. Furthermore, the hiatus reflects also an approach to law and law-makingaccording to which there was little or no need to introduce new legislation, merely to make sure that
society adhered to the inherited legislation of great emperors and law-makers such as Justinian I," . (Stolte) "tends to repeat rather than reform".Bernard Stolte, "Justice: Legal Literature" y ibid., 691.240
. 1872, 10-11 63-64.241 . 1996, 295-296.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
66/456
66
242, ,
,
.
( )
. "
, ,
, ,
,
.
, , ."243
,
,
" ",
,
.244
, , . , : "
.
, , ,
.
" " (. , -2, 3, 4).
!"245
242 , . .
1925, 17. , , . . 1888, 287-288. , , " ." , "' ' ", , XVI/1928, 346. 101. ; , .Ibid., 346-347 .243
. 1872, 5-6.244
. 1888, 26.245
, " ", , XXXVII/1928, 122.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
67/456
67
246 ,
,
, ,
,
.247
(
)
.
. "
, , .
,
.
..." .248
,
,
. , ,
. ,
, "
,
, , ,
( ),
."
249
246Ibid., 121-122.
247
, ("") " :
'', ." , " () 1200-1202.", , , , V, 1-2/1925, 1926, 13.248
. 2006, 9.249
. 1996, 172. ; , ,, , , ,
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
68/456
68
"
",
.250
(
" "),
" ,
."251
,
XII
.252 ,
.
: "
(regula iuris) , ."253
,
( ) , , , ,
,
, " ". "
, ..." , , : (1159-1367), 1888, 564-565. , .250
. . 1975, 29.251
Ibid., 30.252
. 1994, 43. Hermenegild Jireek,Prove: historicky slovar slovanskho pra va, Praha 1904, 420-422, K. krubej, 108-126 , " '' ", C " : ", -- 2013, http://www.ling-expert.ru/conference/langlaw3/sichinava_ng.html(20.11.2013.)253
, ", lex, : , , ",
, 7/2005, 63. , , . . 1995, 17-21.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
69/456
69
,
.254
,
.
: " $ $
, , $$
; $ ."255
, , , : "...et illud
quod est mercatorum consuetudo in terra mea ut dent michi."256
I, 13. 1252. ,
" .. $ $
$ , $ ,
."257 , ,
, ,
.
,
, ..258
254
; , . , , , , .255
. , . , . , 87. . 1912, 137.256
. , . , . , 87.257
. , . , . , 188.258
. . , . , . , 464, 465;. 1912, 625, 628. : . 1912, 635. " " " " (.
1912, 649-650), : "
." (Ibid., 655.) , 1332. ,
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
70/456
70
:
" , , ,
."259 :
,
, .
, ,
,
. , (
, 260) "
",
() ,
, , , .261
,
( ) ,
. ,
6. 1328. ,
, : "
,
, ."262
( )
, .
: "
,
" ", , . . 912, 402.259
. , . , . , 328. . 1912, 6149.260
. , . , . , 326 328. 261
. , " ", 194-199 .
.262. 1912, 401.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
71/456
71
, . "263
,
, , , .264
.265
,
. "
,
, ..."
.266
, ,
.267
263
. , . , . , 68. , " ", : , 1970, 238-262 ," ", 263-277.264
. . ,. , . , 80.265
, " (XII-XV )", , 1995, 15-22, , "L' ide du droit naturel dans la charte de Chilandar de 1198", . , , , , 2000, 25-28 , " ( )" , (.), , 2007, 93-96.266. 1912, 487-488.267
, . , : " , , ,
, ." . 1912, 424. , , ; , , exempli causa, . , ( ), , , , ( ), ,
, . , , 20.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
72/456
72
, ,
( ) , .
.268 ,
,
,
, ,
, ,
. ,
, ,
, 269,
, ,
.270
1349. : " ,
, ." . 1912, 172. ,
. , , , .268
. 1996, 171-173. , ; . 2005, 50-54.269
. 1996, 181 -183 -, XIII XV, 1994, 60-69.270
(Fritz Kern) . Fritz Kern,Kingship and Law in the Middle
Ages, translated with an introduction by S. B. Chrimes, Oxford 1939, 153-154 .
Walter Ullmann, Law and Politics in the Middle Ages: An Introduction to the Sources ofMedieval Political Ideas, Cambridge 1975, 29-50.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
73/456
73
, :
, ,
.271
,
,
, ,
. ,
,
. , , ,
, ;
.
,
,
.272
( ) , 171.
172. " ; , , ,
, - ,
', - ,
," 171.273 : "
, ."274
,
271, , ,
, .272
. , : , , , 1996, 19-55 , " ", , 1-2/2004, 55-78.273
. 1898, 134.274Ibid., 135.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
74/456
74
, .275
, , ,
.276
,
.
,
277, ,
, .278 ,
, () ,
, ,
.279
, ,
,
.280
275
. 1923.276 , , , .277
, " ", . ., 1922, 146-153.278
, , ( ) , . . . , " ", 650 , 2000, 125-141279
. 1996, 294-303, 300-302.280
, , : " , , , . ' ' (iura aclibertates) , . - '' . , , , ,
. , , . , , , ."Ibid., 294. ,
, , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
75/456
75
281,
,
.
,
. , "
, .
, , ,
."282 (,
.) , ,
: ,
" " , " ";
, ,
, .283
,
, , 284
( 84. 30.), " " (
182. ),
( 89.),
( 80.), ( 132. 151. -154.)
, " " 180. ,
, " " 172.
.
285
181,
, " ", , 1/1982, 126-127 , , " ", : 200 1787. ., 17. 18. 1987, 1990, 525-533.281
ibid., 300-301.282
. 1996, 294.283
Ibid.284
; .285
. 1996, 294-295. 105. , , , "
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
76/456
76
,
, ; ,
.286
,
( 42.),
(31. 65.),
(159.), (74.),
(142.), (68. 139.),
78. "
."287
,
( 63.),
(187.) 176.288
43, ,
, .289
, , ,
." Ibid., 298. 105. , ,
. , . , , ,
, . , , , .286
Ibid., 296-297.287
Ibid., 295-296.288
124. 137, , ." , ," .Ibid., 296.289
" , , , .
, , ," , . . 1996, 297.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
77/456
77
, .
, 171. 172.
, ,
.
, :
, .
,
, ( ) .
, , :
,
, .
,
,
,
, , . 290
. :
, ,
" ".291 ,
. , () , " ".
1355. ,
" ".292
290 . . 2004, 70-72.
291
. 1996, 300.292Ibid., 301. . 1912, 575 175.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
78/456
78
, ,
,
, . 349.
,
(, ),
171. ,
,
.293 , ,
. ,
: .
, ,
,
,
terminus ante quem
.
, .
, " "
(" $ $..."294);
.
, ()
. : "
$ $$ ,
."295
, ,
293Ibid., 301-302. , , (.), Statuta Civitatis
Cathari , II: 1616. , 2009, 289-290 , Statuta Civitatis Cathari ,
III: 1616. , 2009, 189-190.294
. , . , . , 95. . , 575. 295. , . , . , 94. . , 573.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
79/456
79
, , 296 , .
: " :
..."297
,
: " $
, ,
, $."298,
. ,
.
,
, .
,
,
.299 ,
. (
)300, ,
,
. ,
.
296
; , . , , 2011,34.297
. , . , . , 94. . , 573.298
. , . , . , 95. . , 574.299
, : " ,
, ,
; , , ." ., . , . , 108.
.300 .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
80/456
80
, , 1234.
. " $ $ $ $ ,"
.301 "
" ,
,
.
I 1254. .
: "$ ,
$ ."302
: " $ $ ."303,
,
.
,
:
.
1282. :
" $ , $."304
,
.
.305
,
,
, "
301. , . , . , 130.
302. , . , . , 212-213. . 1912, 151.
303. , . , . , 213. . 1912, 151.
304. , . , . , 276.
305
; .. 2004, 58-64.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
81/456
81
."306
. , ,
,
.
1302.
. " $ , $$,
,"307 .
, .
,
: "
$ $
: ."308
: "... , , ."309
( )
,
.
, , : "
$ $, $, : $ $
$$ ."310
,
306. , . , . , 324. . 1912, 614.
307. , . , . , 345. . 1912, 162.
308. , . , . , 346. . 1912, 163.
309
. 1912, 160.310. , . , . , 345-346. . 1912, 162.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
82/456
82
.
,
.311
"" " ".312
,
, , (
,
, ), . , ,
( ) ,
.
:
" ; , ."313
,
.
" ,
, -;
,
, ." 314
.
311 ,
: "
, , , ." . 1912, 687. , , .312
, " " .313
. 1912, 652.314. 1996, 360.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
83/456
83
,
, (
) ,
(), .
. ,
,
. ,
,
( ), ,
,
. (
),
, .
, .
, , ,
.
,
, , ,
. , ,
, ,
315,
315 , ,
, : " ,
. , . , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
84/456
84
.
.316
, . ,
, . ,
, ,
.
,
. ,
;
,
. ,
. , ,
,
: , ,
( )
. ,
171. "
" " "317,
.318
,
, ,
.
, . (lex), (regula iuris) , , . , , ." . 1996, 391. 316
, 171, , , . . 2010, 215.317
. 1898, 134.318
, , 171.
. . 1996, 735. , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
85/456
85
, ,
. ,
.
.
,
,
. , , ,
( ) .
.
( , )
. , , , ,
, , ,
.
.
,
,
.319
,
319 , ,
; .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
86/456
86
320,
.
,
, ,
, , ,
.
, .
.
321, ,
, .322
, , ,
. ,
, ,
.323
320 , , 68. ,
( ) , . . 1898, 55.321
, " " . . 1888, 285-289.322
. . 1928, 53-58 88-91.323
- , " , ". -, , 1927, 148. ( ),
. ibid., 145-168.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
87/456
87
"-
"324
, . " ,
,"
, .325,
.
:
.326
, , ,
,
.327
,
,
, ,
.328, , ,
, , "
, ";
, " " .329
324. 1898, 5.
325. . 1928, 71 .
" ". , " " , (.), , 2005, 215.326
. - 1997, 190-302 . - 1994, 141-153.327
. . 1928, 81-82, 88.328
. . 1928, 71-75. , " ", , 12/1970, 61-78.329
. . 1928, 74. . " .
. - . .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
88/456
88
,
,
.330
.
,
(
, , ,
) ,
331; , ,
332, .333
,
, ,
,
,
.334
335,
,
. , ,
(, ,
) .
," . , " XIII XIV ", , 23/1923, 340.330
. 1996, 201-203.331
. . 1928, 106-107 .332
, , .333
. . . 1928, 140-145 , 211-222 . . 1980, 7-9.334
. 1888, 440-447.335Ibid., 442-443.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
89/456
89
, ,
.336 , ,
:
(
)
337,
( ) ,
.338
, ( ),
,
, 339
.340
, ,
. "
, ," ,
.341
,
336 . . , "i, i 30
1885 .", ,4/1885, 4-6 , -,
2000, 348-349 , , 1898, XXXVI-XXXVII.337 " , . (, , ) . , , ." . 1898, XXXIX. . 1907, XI-XXIX.338
Ibid., XL.339
, , , ( , , ) . C. Jireek 1900,157.340
Ibid., 153-163. ; .Kostreni 1923, 325-328 , "
", , 1951, 27-44.341. . 1928, 90.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
90/456
90
, .
,
. ,
.
, ,
,
.342,
, ,
: ,
,
.343
( ),
, .
, " , ",
,
,
, . , ,
, ,
. ,
"based upon Byzantine law but without neglecting Serbian customary law, when
necessary".344 ,
342Ibid.
343
. 1898, 3-7.344G. C. Soulis, 72.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
91/456
91
,
, "obviously far from the truth."345
, ,
" ",
,
.346 , ,
,
.347
, ,
,
( )
.348
.
; , ,
.
,
,
. ,
, ,
.
345Ibid. ,
, () ,
() .Ibid., 80-81.346
, , 1966, 102-103.347
, " ", , 1/2006, 65-70. Sran arki, "Quellen des mittelalterlichen serbischen Rechts",Zbornik Pravnog fakulteta u Zagrebu, 39 (2)/1989, 181-182.348
,
. . . . ,559-560.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
92/456
92
, , ,
.
,
:
, , .
,
. ,
.349
, ; ,
, .350
.351
; ,
. , ,
349 . . 1980, 4 W. Ullmann, 199-201 .
350 , ,
" , ." . 1961, 3.351
, , . , , . F. Kern, 149-176, Raoul
Charles van Caenegem, "Law in the Medieval World", Legal History: A European Perspective, London1991, 123-128.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
93/456
93
352,
.
.
39. 40,
. 39, ,
, :
" , , ,
, ,
."353
, 40, : " , , , -
, - ; ,
, ."354 ,
, 355;
.
352Lj.Maksimovi1999, 51.
353. 1898, 36.
, :" , , ,
, - , ." , , , , 39. " ", 40.
, . , 1345. , . . . 1980, 205-206.354
. 1898, 36. "
" (, ), , , , . ( ), , .355
, "- ".
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
94/456
94
, ,
,
., 40. pro futuro,
,
. ,
.356 "
," ,
"
, ."357
,
358,
. , ,
, ,
,
.
,
,
.359 ,
, , , .356
, , .357
. 1996, 47. , (. ) : Alan Harding,Medieval Law and the Foundations of theState, Oxford 2002, 13-16 66.358
, , , , .359
, . . 43. , (
. 1898, 39.), "", " ,
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
95/456
95
360, , "
." 361
.
, ,
,
, ,
.362
.
, ,
363,
. ,
,
(
) . ,
, 124. 137. . "
; , ;
- , - ,
, ." . 1996, 49.
, .360
, , , .361
, " ", , 1951, 83. , , : . , 7-8.362
" . . . . , , ." , " ",
650 , 2000, 310.363 .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
96/456
96
," 124, .364
365:
"
; ,
, ; ."366
.
, ,
, ,
,
. ,
. , , :
. ,
,
. " "
" "367
,
.
. ,
, ,
( , ,
) ,
"" , .
364. 1898, 95.
365 , 124.
. " ", , , , " ." . 1898, 228.366
. 1898, 104.367 . 1996, 48.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
97/456
97
,
,
.368
,
,
.
,
. ,
() .
368 , ,
, , ,
. . . 1928, 68-81.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
98/456
98
( )
,
, .369
, 370
369 , " ." ,
, " (...) ; ." , , : I. , 1923, 75. , , " ". Ibid., 81. , , " ." . 1996, 129. , . " , , ,
. , , , . , , , ," . Ibid., 540. , , ("the trait of legal person"); , , , , . , "Natural Persons (Individuals) and Legal Persons (Entities) inSerbian Medieval Law", , XLV/2008, 225. ,
, 1902, 543-550.370 , , " ", "" "", . , . ( , " ", , "", . . , " ", , VI/1854, 107-108 . , "", . Ibid., 112-121. , , . , " , ", , I/1857, 72-80.)
; , " ", , 1/2010, 16-17. ,
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
99/456
99
.371 ,
( )
, ,
,
.372
, ,
373,
.374
,
.
, .371
, . , , : " , , (sic!) . , , .
, , ; , , , , ." ., XI.-XV. , 1925, 22. . , . , ; , .372
. 1996, 130-131.
" " . , " ",
, 17/2007, 20.373
, , , . , , , , . , , , " , , , ." . 1996, 133. , ( ), .374
, , , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
100/456
100
,
.375 , a priori
. ,
,
,
,
. , ,
, " ,
,
, (...) , ."376
. 23, ,
.377, 26, : "
375" , ,
, , . , . , , , . ,
."Ibid., 131. , :" , , , , . ,
, , , ." . 1902, 4. , ,
. " , , . , , , ." . ," ", , 4/1909, 300. , .376
Ibid., 132.377
" , , ." . 1898, 25.
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
101/456
101
."378
, ,
. ,
, ,
, , ,
.
. , 33,
379,
. ,
34, : "
;
, , , ;
; ;
, , - ."380
, 25,
: " ,
."381 , ,
378Ibid., 27.
379 ibid., 31-32.
380Ibid., 32. ,
; . ( ) () . : "Tunc retentissecum aliquantis militibus misit filium suum [in transmontanas] Senudslavum nomine ut regionestransmontanas subiugaret." (.), Gesta Regum Sclavorum, I: , 2009, 14-16. ( ) : "I ne bi mu zadovoglno - posla sina sfoga chogajure imisse i bise imal j s gnimvoische da bij obuial i Dogniu zemgliu i Zagoorschu, a tomu sinu bisse ime Sfiolad." Ibid., 14-16. , , , () - . "Surbiam autem, quae et Transmontanadicitur, in duas divisit provincias: unam a magno flumine Drina contra occidentalem plagam usque ad
montem Pini, quam et Bosnam vocavit, alteram vero ab eodem flumine Drina contra occidentalem
plagam usque ad Lupiam et Lab, quam Rassam vocavit." Ibid., 58. , VII XII (- ), 1981,95-98.381
. 1898, 26.
, "'" "", , .
7/26/2019 Nina Krsljanin - Srpske Srednjovekovne Povelje Kao Izvor Dusanovog Zakonika
102/456
102
,
, "
."382 , , "
."383
1458. .
384,
, "
," .385,
,
. ,
,
, , , "
."386 ,
, ,
, .
Ratio , ,
,
,
,
.
( ,
, )
.
: "
382. 1898, 161.