ECE/TRANS/257 (Cilt.I)

Avrupa Ekonomik Komisyonu

İç Ulaştırma Komitesi

ADR

1 Ocak 2017 tarihinden itibaren geçerlidir

Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin

Avrupa Anlaşması

Cilt I

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER New York ve Cenevre, 2016

NOT

Bu yayında kullanılan tasarımlar ve materyalin sunuluşu, herhangi bir ülke, bölge, şehir veya alanın veya bunların makamlarının yasal statüsü veya bunların sınır veya hudutlarının sınırlandırılması ile ilgili olarak Birleşmiş Milletler Sekreterliği'nin herhangi bir görüşünün ifadesi anlamına gelmez.

ECE/TRANS/257 (Cilt.I)

Telif hakkı © Birleşmiş Milletler, 2016

Tüm hakları saklıdır. Birleşmiş Milletler'in önceden yazılı onayı olmaksızın bu yayının herhangi

bir kısmı satış amacıyla çoğaltılamaz, herhangi bir sistemde saklanamaz ya da herhangi bir şekilde veya yöntemle, elektronik, elektrostatik, manyetik bant,

mekanik, fotokopi veya diğer bir şekilde aktarılamaz.

BİRLEŞMİŞ MİLLETLER YAYINLARI

Satış No.: 16.VIII.1

ISBN 978-92-1-139156-5 (2 ciltten oluşan komple set).

e-ISBN 978-92-1-058130-1

Cilt I ve II ayrı ayrı satılmaz.

iii

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE)

Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE), Ekonomik ve Sosyal Konsey (ECOSOC) tarafından yönetilen, Birleşmiş Milletlerin beş bölgesel komisyonundan biridir. Savaş sonrası Avrupa'nın yeniden inşasına yardım etmek, ekonomik faaliyeti geliştirmek, Avrupa ülkeleri arasındaki ekonomik ilişkileri kuvvetlendirmek ve Avrupa'nın dünyanın geri kalanıyla olan ilişkilerini güçlendirmek amacıyla 1947 yılında kurulmuştur. Soğuk savaş sırasında, UNECE, ekonomik diyalog ve Doğu ile Batı arasındaki işbirliği için özgün bir forum olarak hizmet verdi. Bu dönemin karmaşıklığına rağmen çok sayıda uyumlaştırma ve standardizasyon anlaşması üzerinde varılan uzlaşıyla belli başlı kazanımlar edinilmiştir.

Soğuk savaş sonrası dönemde, UNECE sadece yeni üye devletler değil aynı zamanda yeni

fonksiyonlar da kazandı. 1990'ların ilk yıllarından itibaren, merkez ve doğu Avrupa ülkelerinin dünya pazarına entegrasyonuna olanak sağlayan uyumlaştırma deneyimini kullanarak, organizasyon dönüşüm sürecinin analizine odaklanmıştır,

UNECE batı, orta ve doğu Avrupa, Orta Asya ve Kuzey Amerika'da toplam 56 ülkenin işbirliği

araçlarını şekillendirmek için bir araya geldiği forumdur. Bu işbirliği, ekonomik işbirliği ve entegrasyon, istatistik, çevre, nakliye, ticaret, sürdürülebilir enerji, ormancılık ve kereste, konut ve arsa yönetimi ile nüfus konularıyla ilgilidir. Komisyon, anlaşmaları, normları ve standartları detaylandırmak ve uyumlaştırmak için bölgesel bir yapı sunar. Komisyon'un uzmanları Güney Doğu Avrupa ülkelerine ve Bağımsız Devletler Topluluğu'na teknik destek sağlar. Bu yardım, deneyimlerini ve en iyi uygulamalarını paylaşan ülkelerin danışmanlık hizmetleri, eğitim seminerleri ve çalıştayları ile şekillenir.

iv

UNECE'de Taşımacılık

UNECE Sürdürülebilir Taşıma Bölümü, İç Ulaştırma Komitesi (ITC) ve ECOSOC Tehlike Malların Taşınması ve Kimyasalların Sınıflandırma ve Etiketlenmesine İlişkin Uyumlulaştırılmış Sistem Konusunda Uzmanlar Komitesi'nin sekreterliğidir. ITC ve 17 çalışma grubunun yanı sıra ECOSOC Komitesi ve alt komiteleri, dünya genelinde insanların ve işletmelerin günlük yaşamlarını, ölçülebilir yollarla ve somut adımlarla geliştirmek, trafik güvenliğini, çevre performansını, enerji verimliliğini ve taşıma sektörünün rekabet gücünü geliştirmek için çalışan hükümetler arası karar verme organlarıdır.

ECOSOC Komitesi, 1953 yılında Ekonomik ve Sosyal Konseyin talebi üzerine, tehlikeli mal

taşımacılığına ilişkin tavsiyeler vermek üzere kuruldu. Yetkisi, 1999 yılında kimyasalların sınıflandırma ve etiketleme sistemlerinin küresel olarak (çok sektörlü) uyumlu hale getirilmesi için uzatıldı. Uluslararası ticarette ve tehlikeli malların taşınmasında ilgili ihtisas ve deneyime sahip ülkelerden uzmanlardan oluşmaktadır. Dünyanın tüm bölgeleri arasında düzgün coğrafi denge sağlamak ve gelişmekte olan ülkelerin yeterli katılımını sağlamak üzere üyelik sınırlandırılmıştır. Komite, ECOSOC'un bir yan organı olmasına rağmen, Genel Sekreterlik 1963 yılında, sekreterlik hizmetlerinin UNECE Taşıma Bölümü tarafından verilmesine karar vermiştir.

ITC, savaş sonrası Avrupa'da ulaşım bağlantılarının yeniden inşasını desteklemek için 1947

yılında kurulan hükümetler arası özel bir forumdur. Yıllar içinde, yurtiçi taşıma türlerinin uyumlu ve sürdürülebilir gelişimini kolaylaştırma konusunda ihtisaslaşmıştır. Bu azimli ve süregelen çalışmanın başlıca sonuçları, diğer şeylerin yanı sıra şu faaliyetlerde vücut bulmuştur: (i) 58 Birleşmiş Milletler Konvansiyonu ve düzenli olarak güncellenen ve tehlikeli malların taşınması ve motorlu kara taşıtlarının yapım ve denetim ide dahil olmak üzere, ulusal ve uluslararası kara yolu, demir yolu, iç su yolları ve türler arası taşımacılığın sürdürülebilir gelişimi için uluslararası yasal bir çerçeve sağlayan birçok teknik düzenlemeler; (ii) ulaşım altyapısı yatırım programlarının çok ülkeli koordinasyonunu kolaylaştıran Trans Avrupa Kuzey-Güney Otoyolu, Trans Avrupa Demiryolu ve Avrasya Ulaşım Bağlantıları projeleri; (ii) küresel gümrük transit yardım çözümü olan TIR sistemi; (iv) ulusal ve yerel yönetimlerin yurtiçi taşıma modlarından kaynaklanan karbon dioksit (CO2) emisyonlarını izlemeleri ve bunların etkilerine göre iklim değişikliği hafifletme politikalarını seçmelerine, tasarlamalarına ve yerel koşullara uyarlamalarına yardımcı olabilecek Geleceğin İç Ulaştırma Sistemleri (ForFITS); (v) uluslararası olarak kabul edilen taşıma istatistikleri - yöntemler ve veriler -; (vi) yeni araştırma ve analizlere dayanarak sorunlarla zamanında ilgilenerek taşımacılık politikası geliştirmeye yardımcı olacak çalışmalar ve raporlar. ITC, Akıllı Ulaştırma Hizmetleri (ITS), sürdürülebilir kentsel mobilite ve şehir lojistiğine, iklim değişikliği adaptasyonu ve güvenlik zorluklarına tepki olarak ulaşım ağları ve hizmetlerinin esnekliğini artırmaya özel önem atfetmektedir.

Ayrıca, UNECE Sürdürülebilir Ulaştırma ve Çevre Bölümleri, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) -

Avrupa - ile birlikte, Çevre Pan Avrupa Ulaşım, Sağlık ve Çevre Programı'na (THE PEP) yan hizmetler vermektedir.

Son olarak, 2015 itibariyle, UNECE Sürdürülebilir Ulaştırma Bölümü, Genel Sekreterliği'in Yol

Güvenliği Özel Elçisi Bay Jean Todt'a sekreterlik hizmetleri sağlamaktadır.

v

GİRİŞ Genel

Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması (ADR) Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu himayesinde 30 Eylül 1957 tarihinde Cenevre'de yapılmış; 29 Ocak 1968 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Anlaşma 21 Ağustos 1975 tarihinde New York'ta imzalanan ve Anlaşma'nın 14(3). maddesini değiştirerek 19 Nisan 1985 tarihinde yürürlüğe giren protokol ile değiştirilmiştir.

Anlaşmanın madde 2'sine göre, Ek A ile taşımacılığı yasaklanan tehlikeli mallar, uluslararası taşıma için uygun olmamakla birlikte diğer tehlikeli malların taşınmasına aşağıdaki şartlara uygun olarak yetki verilir:

- özellikle ambalajlanması ve etiketlenmesi hususunda şartları Ek A'da tayin edilen söz konusu mallar ve - özellikle taşımacılık araçlarının üretimi, donanımı ve faaliyeti hususunda şartları Ek B'de tayin edilen söz

konusu mallar

Bununla birlikte, 4. maddeye göre, Anlaşmaya Taraf Ülke olan her ülke taşımacılık sırasında güvenlik dışında diğer nedenlerden dolayı tehlikeli malların ülkesine girişini düzenleme veya yasaklama hakkını saklı tutar. Anlaşmaya Taraf Ülkeler ayrıca Ek A ile taşımacılığı yasaklanan belli tehlikeli malların ülkelerinde uluslararası taşımacılığının belli şartlara tabi olarak yapılmasını veya ülkelerinde tehlikeli malların A ve B Eklerinde belirtilenden daha az sıkı koşullar altında Ek A'ya göre uluslararası taşımacılığının yapılmasını ikili veya çok taraflı anlaşmalar vasıtasıyla düzenleme hakkını saklı tutarlar.

A ve B Ekleri, ADR yürürlüğe girdiğinden itibaren düzenli olarak değiştirilmekte ve güncellenmektedir. Ek A ve B'nin yapısı

Avrupa Ekonomik Komisyonu Yurtiçi Ulaştırma Komitesi'nin Tehlikeli Malların Taşınması Çalışma Grubu (WP.15) elli birinci oturumunda (26-30 Ekim 1992) Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Birliği'nin bir önerisi (TRANS/WP.15/124, paragraflar: 100-108) sonucunda Ek A ve B'yi yeniden yapılandırmayı kararlaştırmıştır. Temel amaç, ADR kapsamındaki uluslararası karayolu taşımacılık faaliyetlerinin yanı sıra ulusal mevzuat veya Avrupa Topluluğu mevzuatı yoluyla bütün Avrupa ülkelerinin iç ulaşımlarına ve nihai olarak Avrupa seviyesinde tutarlı bir düzenleyici çerçeve sağlamak üzere koşulların kolayca uygulanabilmesi için daha erişilebilir ve kullanışlı hale getirilmesiydi. Ayrıca, ulaştırma zincirindeki çeşitli ortakların görevlerinin açıkça belirlenmesi, bu çeşitli ortakların ihtiyaçlarının daha sistemli olarak gruplanması ve ADR'nin hukuki gerekliliklerinin bu ihtiyaçları karşılayabilecek Avrupa standartlarından veya uluslararası standartlardan ayırt edilebilmesi gerekli görülmüştü.

Yapısı, Birleşmiş Milletler'in Tehlikeli Malların Taşınmasına İlişkin Tavsiyeleri, Örnek Düzenlemeleri, Deniz Yoluyla Taşınan Tehlikeli Yüklere İlişkin Uluslararası Kod (IMDG Kodu) ve Tehlikeli Malların Demiryolu İle Uluslararası Taşınmasına İlişkin Kural (RID) ile uyumludur.

Yapı dokuz kısma ayrılmıştır, ancak Anlaşmanın 2. maddesindeki metinle uyumlu olması için iki ek altında gruplandırılmıştır. Metin düzeni aşağıdaki şekildedir: Ek A: Genel hükümler ile tehlikeli maddelere ve nesnelere ilişkin hükümler Kısım 1 Genel hükümler

Kısım 2 Sınıflandırma

Kısım 3 Tehlikeli malların listesi, sınırlı ve istisnai miktarlara ilişkin özel hükümler ve muafiyetler

Kısım 4 Ambalajlama ve tank hükümleri

Kısım 5 Sevkiyat prosedürleri

Kısım 6 Ambalajlar, orta boy dökme yük konteynerleri (IBC'ler), büyük ambalajlar, tanklar ve dökme yük konteynerleri

için yapı ve test zorunlulukları

Kısım 7 Taşıma, yükleme, boşaltma ve elleçleme koşullarına ilişkin hükümler

vi

Ek B: Taşıma donanımına ve taşıma faaliyetlerine ilişkin hükümler Kısım 8 Araç ekibine, donanımına, faaliyetine ve dokümantasyona ilişkin zorunluluklar

Kısım 9 Araçların üretimine ve onayına ilişkin zorunluluklar

Genel hükümleri ve tanımları içeren Kısım 1, diğer bölümlerin tamamında kullanılan terimlere ilişkin tüm tanımları içermesi ve muhtemel muafiyetler ile diğer düzenlemelerin uygulanabilirliği dâhil kesin olarak ADR'nin kapsamını ve uygulanabilirliğini açıklaması sebebiyle tüm dokümanın ayrılmaz bir parçasıdır. Ayrıca, eğitim, istisnalar ve geçici önlemler ile tehlikeli malların taşınması zincirinde yer alan tarafların üzerine düşen güvenlik yükümlülüklerine, kontrol önlemlerine, güvenlik danışmanlarına, karayollarındaki tünellerden tehlikeli mal taşıyan araçların geçişine ve tehlikeli malların güvenli bir biçimde taşınmasına ilişkin hükümleri de içerir.

UN numaralarının sayı sırasına göre tehlikeli malların listesini içeren Kısım 3.2 Tablo A yeniden yapılandırılmış ADR'nin kullanımının merkezini oluşturur. Belirli bir tehlikeli maddenin veya nesnenin UN numarası belirlendikten sonra, tablo bu madde veya nesnenin taşınmasında uygulanacak özel zorunlulukları veya bu zorunlulukların bulunduğu kısımları ve başlıkları gösteren çapraz referansları sağlar. Ancak, özel zorunlulukların yanı sıra gerekli hallerde çeşitli kısımlardaki genel veya sınıfa özel zorunluluklara da uyulması gerektiği unutulmamalıdır.

UN numarası bilinmediği zaman tablo A'ya erişimi kolaylaştırmak için belirli tehlikeli mallara atanmış UN numarasını belirten bir alfabetik indeks, sekreterlik tarafından hazırlanmış ve Bölüm 3.2 Tablo B olarak eklenmiştir. Söz konusu tablo B, ADR'nin resmi bir parçası değildir ve sadece referans kolaylığı sağlamak için yayıma eklenmiştir.

Tehlikeli olduğu bilinen veya şüphe edilen mallar, ismine göre Tablo A'da ve B'de bulunamadığı zaman, böyle malların tehlikeli farz edilip edilemeyeceğini belirlemek için gerekli tüm prosedür ve kriterler ile atanması gereken UN numarasının belirtildiği Kısım 2'ye göre sınıflandırılmak zorundadır. Geçerli metinler

Bu versiyon ("ADR 2017"), WP.15 tarafından 2014, 2015 ve 2016 yıllarında yapılan ve 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe giren işbu Anlaşma'nın 14(3). Maddesi uyarınca Anlaşmaya Taraf Ülkeler'in kabulüne tabi olan ECE/TRANS/WP.15/231 ve -/Corr. 1 ve ECE/TRANS/WP. 15/231/Add.1 sembolleriyle belirtilen tüm yeni tadilleri göz önünde bulundurur.

Ancak, A Eki 1.6.1.1'de verilen geçici önlemler dolayısıyla önceki versiyon ("ADR 2015") C.N.354.2015.TREATIES-XI.B.14 ve C.N.710.2015.TREATIES-XI.B.14 Geçici Bildirimleriyle değiştirildiği şekliyle, 30 Haziran 2017 tarihine kadar kullanılabilir. Bölgesel uygulanabilirlik

ADR, Devletlerarası bir anlaşmadır ve genel bir yürütücü makam yoktur. Uygulamada otoyol denetimleri Anlaşmaya Taraf Ülkeler tarafından yapılır ve kural ihlali durumunda faillere karşı ulusal kurumlarca mevzuata göre yasal işlem yapılır. ADR'nin kendisi herhangi bir ceza öngörmez. Yayımlanma sırasında Anlaşmaya Taraf Ülkeler şunlardır: Arnavutluk, Andora, Avusturya, Azerbaycan, Belarus, Belçika, Bosna Hersek, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İrlanda, İtalya, Kazakistan, Letonya, Lihtenştayn, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Karadağ, Fas, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Moldova Cumhuriyeti, Romanya, Rusya Federasyonu, Sırbistan, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç, İsviçre, Tacikistan, Eski Yugoslav Makedonya Cumhuriyeti, Tunus, Türkiye, Ukrayna, Birleşik Krallık.

ADR, yukarıda belirtilen Anlaşmaya Taraf Ülkelerden en az ikisinin ülkesinde gerçekleştirilen taşımacılık faaliyetleri için geçerlidir. Bunun yanı sıra, Avrupa Birliği (AB) içerisinde yeknesaklık ve serbest ticaret yararına, ADR'nin A ve B Eklerinin ayrıca AB'ye Üye Devletler tarafından kendi topraklarında veya birbirleri arasında uygulanacak karayoluyla tehlikeli malların taşımacılığı yönetmeliği için temel olarak kabul edildiği unutulmamalıdır (Avrupa Parlamentosu'nun ve Konseyi'nin, tehlikeli malların yurtiçi taşımacılığı ile ilgili 24 Eylül 2008 tarihli 2008/68/EC sayılı Direktifi, değiştirildiği şekliyle). AB üyesi olmayan bazı ülkeler de ADR'nin A ve B Eklerini ulusal mevzuatları için temel olarak kabul etmişlerdir.

vii

İlave pratik bilgi

ADR'nin uygulanmasına yönelik tüm sorular ilgili yetkili makamlara yöneltilmelidir. Ayrıca, ek bilgi aşağıda belirtilen UNECE Ulaştırma Bölümünün internet sitesinde de bulunabilir:

http://www.unece.org/trans/danger/danger.htm

Bu internet sitesi düzenli olarak aşağıdaki bilgileri içerir:

- ADR ile ilgili genel bilgi

- Anlaşma (ekler olmadan)

- İmza protokolü

- ADR'nin mevcut durumu

- Geçici bildirimler

- Ülke bilgileri (Yetkili Makamlar, bildirimler)

- Farklı dillerdeki versiyonlar (ADR, yazılı talimatlar)

- Çok taraflı anlaşmalar

- ADR 2017 (dosyalar)

- ADR 2015 (dosyalar)

- ADR 2015 (değişiklikler)

- Önceki versiyonlar (dosyalar ve değişiklikler)

- Yayın detayları ve Düzeltme

viii

ix

İÇİNDEKİLER TABLOSU CİLT I

Sayfa

Tehlikeli Malların Karayolu İle Uluslararası Taşımacılığına ilişkin Avrupa Anlaşması.......... xvii

İmza Protokolü ................................................................................................................................ xviii

Ek A Genel hükümler ile tehlikeli maddelere ve nesnelere ilişkin hükümler ...................................... 1

Kısım 1 Genel Hükümler .............................................................................................................................. 3

Bölüm 1.1 Kapsam ve uygulanabilirlik ............................................................................. 5

1.1.1 Yapı .................................................................................................................... 5

1.1.2 Kapsam ............................................................................................................... 5

1.1.3 Muafiyetler ......................................................................................................... 6

1.1.4 Diğer yönetmeliklerin uygulanabilirliği ............................................................. 12

1.1.5 Standartların uygulanması .................................................................................. 13

Bölüm 1.2 Tanımlar ve ölçü birimleri ............................................................................... 15

1.2.1 Tanımlar ............................................................................................................. 15

1.2.2 Ölçü birimleri ..................................................................................................... 33

Bölüm 1.3 Tehlikeli malların taşımacılığında yer alan kişilerin eğitimi ......................... 35

1.3.1 Kapsam ve uygulanabilirlik ................................................................................ 35

1.3.2 Eğitimin niteliği .................................................................................................. 35

1.3.3 Dokümantasyon .................................................................................................. 35

Bölüm 1.4 Tarafların güvenlik yükümlülükleri ............................................................... 37

1.4.1 Genel güvenlik önlemleri ................................................................................... 37

1.4.2 Esas tarafların yükümlülükleri ............................................................................ 37

1.4.3 Diğer tarafların yükümlülükleri .......................................................................... 39

Bölüm 1.5 İstisnalar ............................................................................................................ 41

1.5.1 Geçici istisnalar .................................................................................................. 41

1.5.2 (Rezerve edildi) ................................................................................................... 41

Bölüm 1.6 Geçici önlemler ................................................................................................ 45

1.6.1 Genel .................................................................................................................. 43

1.6.2 Basınçlı kaplar ve Sınıf 2 kaplar ......................................................................... 45

1.6.3 Sabit tanklar (tankerler), sökülebilir tanklar ve tüplü gaz tankerleri ................... 46

1.6.4 Tank konteynerler, portatif tanklar ve MEGC'ler ............................................... 49

1.6.5 Araçlar ................................................................................................................ 51

1.6.6 Sınıf 7 ................................................................................................................. 53

x

İçindekiler Tablosu (devam)

Sayfa

Bölüm 1.7 Radyoaktif malzemelere ilişkin genel hükümler ........................................... 55

1.7.1 Kapsam ve uygulama ......................................................................................... 55

1.7.2 Radyasyondan korunma programı ..................................................................... 56 1.7.3 Yönetim sistemi ................................................................................................ 57

1.7.4 Özel düzenleme ................................................................................................ 57 1.7.5 Diğer tehlikeli özelliklere sahip radyoaktif malzemeler .................................... 57

1.7.6 Uygunsuzluk ...................................................................................................... 58

Bölüm 1.8 Emniyet zorunluluklarıyla uygunluğu temin etmeye yönelik denetimler ve diğer destekleyici önlemler ......................................................

59

1.8.1 Tehlikeli malların idari kontrolleri ..................................................................... 59

1.8.2 Karşılıklı idari destek ......................................................................................... 59

1.8.3 Güvenlik danışmanı ........................................................................................... 59 1.8.4 Yetkili makamlar ve yetkili makamlar tarafından atanan kurumların listesi ...... 64

1.8.5 Tehlikeli mallara ilişkin olayların bildirilmesi ................................................... 64 1.8.6 1.8.7'de tanımlanan uygunluk değerlendirmelerinin, periyodik

muayenelerin, ara muayenelerin ve istisnai denetimlerin uygulanmasına yönelik idari kontroller ......................................................................................

71

1.8.7 Uygunluk değerlendirmesi ve periyodik muayene prosedürleri ......................... 73

1.8.8 Gaz kartuşlarının uygunluk değerlendirmesi prosedürleri ................................ 79

Bölüm 1.9 Yetkili makamlarca belirtilen taşıma kısıtlamaları ...................................... 83

1.9.5 Tünel kısıtlamaları ............................................................................................. 83

Bölüm 1.10 Güvenlik hükümleri ......................................................................................... 87

1.10.1 Genel hükümler ................................................................................................ 87

1.10.2 Güvenlik eğitimi ................................................................................................ 87 1.10.3 Ciddi sonuçlar doğurabilecek tehlikeli mallara ilişkin hükümler ....................... 87

Kısım 2 Sınıflandırma ................................................................................................................................... 93

Bölüm 2.1 Genel hükümler ............................................................................................... 95

2.1.1 Giriş ................................................................................................................... 95

2.1.2 Sınıflandırma prensipleri ................................................................................... 96 2.1.3 İsmen belirtilmeyen nesnelerin, çözeltilerin ve karışımların (müstahzar ve

atıklar gibi) sınıflandırılması ..............................................................................97

2.1.4 Numunelerin sınıflandırılması ........................................................................... 101 2.1.5 Iskarta, boş, temizlenmemiş ambalajların sınıflandırılması ............................... 102

xi

İçindekiler Tablosu (devam)

Sayfa Bölüm 2.2 Sınıfa özgü hükümler ....................................................................................... 103

2.2.1 Sınıf 1 Patlayıcı maddeler ve nesneler ................................................................103

2.2.2 Sınıf 2 Gazlar ................................................................................................ 130 2.2.3 Sınıf 3 Alevlenebilir sıvılar .................................................................................140 2.2.41 Sınıf 4.1 Alevlenebilir katılar, kendiliğinden tepkimeye giren maddeler ve

duyarlılığı azaltılmış katı patlayıcılar .......................................................145

2.2.42 Sınıf 4.2 Kendiliğinden yanmaya yatkın maddeler .................................................154 2.2.43 Sınıf 4.3 Su ile temas ettiğinde alevlenebilir gazlar açığa çıkaran maddeler ..........158

2.2.51 Sınıf 5.1 Yükseltgen (oksitleyici) maddeler ...........................................................161

2.2.52 Sınıf 5.2 Organik peroksitler ..................................................................................165 2.2.61 Sınıf 6.1 Zehirli maddeler .......................................................................................181 2.2.62 Sınıf 6.2 Bulaşıcı maddeler ....................................................................................193

2.2.7 Sınıf 7 Radyoaktif maddeler ................................................................................200

2.2.8 Sınıf 8 Aşındırıcı maddeler ..................................................................................229 2.2.9 Sınıf 9 Muhtelif tehlikeli maddeler ve nesneler ...................................................234

Bölüm 2.3 Test yöntemleri ................................................................................................ 251 2.3.0 Genel .................................................................................................................. 251

2.3.1 A tipi tahripli patlayıcılar için sızma testi ........................................................... 251

2.3.2 Sınıf 4.1 nitratlanmış selüloz karışımlarına ilişkin testler ................................... 253 2.3.3 Sınıf 3, 6.1 ve 8'deki alevlenebilir sıvılara ilişkin testler .................................... 254 2.3.4 Akışkanlık saptama testi ..................................................................................... 256 2.3.5 Sınıf 4.2'de ve 4.3'te yer alan organometalik maddelerin

sınıflandırılması ..................................................................................................258

Kısım 3 Tehlikeli malların listesi, sınırlı ve istisnai miktarlara ilişkin özel hükümler ve muafiyetler .....................................................................................................................................

261

Bölüm 3.1 Genel .................................................................................................................. 263

3.1.1 Giriş .................................................................................................................... 263

3.1.2 Uygun sevkiyat adı ............................................................................................. 263

3.1.3 Çözeltiler veya karışımlar ................................................................................... 265

Bölüm 3.2 Tehlikeli malların listesi ................................................................................... 267 3.2.1 Tablo A: Tehlikeli malların listesi ...................................................................... 267

3.2.2 Tablo B: ADR'deki madde ve nesnelerin alfabetik indeksi ................................ 522

Bölüm 3.3 Belirli nesneler veya maddeler için geçerli özel hükümler ............................ 579

Bölüm 3.4 Sınırlı miktarlarda ambalajlanan tehlikeli mallar ......................................... 623 3.4.7 Sınırlı miktarlar içeren ambalajlara yönelik işaretleme ...................................... 623

3.4.8 ICAO Teknik Şartnamesi Kısım 3, Bölüm 4'e uygun olarak sınırlı miktarlar taşıyan ambalajlara yönelik işaretleme ...............................................................

624

3.4.11 Üst ambalajların kullanımı ................................................................................. 625

Bölüm 3.5 İstisnai miktarlarda ambalajlanan tehlikeli mallar ....................................... 627 3.5.1 İstisnai miktarlar ................................................................................................ 627

3.5.2 Ambalajlar .......................................................................................................... 628

3.5.3 Ambalajlara ilişkin testler ................................................................................... 628 3.5.4 Ambalajların işaretlenmesi ................................................................................. 629

3.5.5 Herhangi bir araç veya konteyner içindeki maksimum ambalaj sayısı ............... 630 3.5.6 Dokümantasyon .................................................................................................. 630

xii

İÇİNDEKİLER TABLOSU CİLT II

Sayfa

Ek A (devam) Genel hükümler ile tehlikeli maddelere ve nesnelere ilişkin hükümler ................................ 1

Kısım 4 Ambalajlama ve tank hükümleri ............................................................................................. 3

Bölüm 4.1 Orta boy dökme yük konteynerleri (IBC'ler) ve büyük ambalajlar dahil ambalajların kullanımı ...........................................................................

5

Bölüm 4.2 Portatif tankların ve UN çok elemanlı gaz konteynerlerinin (MEGC'ler) kullanımı ......................................................................................

157

Bölüm 4.3 Metalik malzemeden mamul gövdeli sabit tankların (tankerler), sökülebilir tank konteynerleri ile tank takas gövdeleri ve tüplü gaz tankerleri ile çok elemanlı gaz konteynerlerinin (MEGC) kullanımı ..............................................................

179

Bölüm 4.4 Fiber takviyeli plastik (FRP) tanklar, sabit tanklar (tankerler), sökülebilir tanklar, tank konteynerleri ve tank takas gövdelerinin kullanımı ...........................................................................................................

205

Bölüm 4.5 Vakumla çalışan atık tanklarının kullanımı................................................... 207

Bölüm 4.6 (Rezerve edildi) ................................................................................................ 209

Bölüm 4.7 Mobil patlayıcı üretim birimlerinin (MEMU'lar) kullanımı ........................ 211

Kısım 5 Sevkiyat Prosedürleri ............................................................................................................... 213

Bölüm 5.1 Genel hükümler ................................................................................................ 215

Bölüm 5.2 Etiketleme ve işaretleme .................................................................................. 223

Bölüm 5.3 Konteynerlere, MEGC'lere, MEMU'lara, tank konteynerlere, portatif tanklara ve araçlara levha takma ve işaretleme ............................................

235

Bölüm 5.4 Dokümantasyon ................................................................................................ 245

Bölüm 5.5 Özel hükümler ................................................................................................ 265

xiii

İçindekiler Tablosu (devam)

Sayfa

Kısım 6 Ambalajların, orta boy dökme yük konteynerlerin (IBC'ler), büyük ambalajların, tanklar ve dökme yük konteynerlerinin üretim ve test zorunlulukları .................................................

271

Bölüm 6.1 Ambalajlar için üretim ve test zorunlulukları ...............................................273

Bölüm 6.2 Basınçlı kaplar, aerosol püskürtücüler, gaz içeren küçük kaplar (gaz kartuşları) ve sıvılaştırılmış alevlenebilir gaz içeren yakıt pili kartuşları için üretim ve test zorunlulukları ....................................................................

301

Bölüm 6.3 Sınıf 6.2'ye ait A Kategorisi bulaşıcı maddeler için kullanılan ambalajların üretimine ve testine ilişkin zorunluluklar ................................

343

Bölüm 6.4 Radyoaktif ve bu gibi malzemelerin ambalajlarının üretimine, testine ve onayına ilişkin zorunluluklar ......................................................................

349

Bölüm 6.5 Orta boy dökme yük konteynerlerin (IBC'ler) üretimine ve test edilmesine ilişkin zorunluluklar ......................................................................

375

Bölüm 6.6 Büyük ambalajlar için üretim ve test zorunlulukları ....................................399

Bölüm 6.7 Portatif tanklar ile UN çok elemanlı gaz konteynerlerinin (MEGC'lerin) tasarımına, üretimine, muayenesine ve test edilmesine ilişkin zorunluluklar .........................................................................................

409

Bölüm 6.8 Metalik malzemeden mamul gövdeli sabit tanklar (tankerler), sökülebilir tanklar, tank konteynerleri, tank takas gövdeleri ile tüplü gaz tankerleri ve çok elemanlı gaz konteynerlerinin (MEGC'ler) yapımına, teçhizatına, tip onayına, muayenesine, testlerine ve işaretlenmesine ilişkin zorunluluklar ..............................................................

461

Bölüm 6.9 Fiber takviyeli plastik (FRP) sabit tanklar (tankerler), sökülebilir tanklar, tank konteynerler ve tank takas gövdelerinin tasarımına, üretimine, teçhizatına, tip onayına, testine ve işaretlenmesine ilişkin zorunluluklar ....................................................................................................

505

Bölüm 6.10 Vakumla çalışan atık tanklarının tasarımına, üretimine, donanımına, tip onayına, muayenesine ve işaretlemesine ilişkin zorunluluklar ...............

513

Bölüm 6.11 Dökme yük konteynerlerinin tasarımına, muayenesine ve test edilmesine ilişkin zorunluluklar ......................................................................

517

Bölüm 6.12 Tankların, dökme yük konteynerlerinin ve mobil patlayıcı üretim birimlerine (MEMU) yönelik özel bölmelerin yapımı, teçhizatı, tip onayı, muayenesi, test edilmesine ve işaretlenmesine ilişkin zorunluluklar ....................................................................................................

525

xiv

İçindekiler Tablosu (devam)

Sayfa

Kısım 7 Taşıma, yükleme, boşaltma ve elleçleme koşullarına ilişkin hükümler .............................................529

Bölüm 7.1 Genel hükümler................................................................................................ 531

Bölüm 7.2 Ambalaj içinde yapılan taşımalara ilişkin hükümler .................................... 533

Bölüm 7.3 Dökme yük taşımaya ilişkin hükümler ........................................................... 537

Bölüm 7.4 Tanklarda yapılan taşımalara ilişkin hükümler ............................................ 543

Bölüm 7.5 Yükleme, boşaltma ve elleçlemeye ilişkin hükümler ..................................... 545

Ek B Taşıma donanımına ve taşıma faaliyetlerine ilişkin hükümler ..........................................................559

Kısım 8 Araç ekibine, donanıma, faaliyete ve dokümantasyona ilişkin zorunluluklar 561

Bölüm 8.1 Taşıma ünitelerine ve taşıt donanımına ilişkin genel zorunluluklar ............ 563

Bölüm 8.2 Araç ekibinin eğitimine ilişkin zorunluluklar ................................................ 567

Bölüm 8.3 Araç ekibinin uyması gereken çeşitli zorunluluklar ..................................... 573

Bölüm 8.4 Araçların gözetimine ilişkin zorunluluklar .................................................... 575

Bölüm 8.5 Bazı sınıflara veya maddelere ilişkin ek zorunluluklar ................................ 577

Bölüm 8.6 Tehlikeli mal taşıyan araçların geçişi sırasında karayolu tünel kısıtlamaları ......................................................................................................

581

Kısım 9 Araçların üretimine ve onayına ilişkin zorunluluklar ................................................................ 583

Bölüm 9.1 Araçların onayı ile ilgili olarak kapsam, tanımlar ve zorunluluklar ........... 585

Bölüm 9.2 Araçların yapımına ilişkin zorunluluklar ...................................................... 591

Bölüm 9.3 Patlayıcı maddelerin ve nesnelerin (Sınıf 1) ambalajlar içinde taşınmasına yönelik tam veya tamamlanmış EX/II veya EX/III araçlarına ilişkin ek zorunluluklar ................................................................

601

Bölüm 9.4 Ambalaj içinde tehlikeli mal taşımacılığına yönelik tam veya tamamlanmış araçların (EX/II ve EX/III araçları hariç) gövdelerinin yapımına ilişkin ek zorunluluklar...................................................................

603

xv

İçindekiler Tablosu (devam)

Sayfa

Bölüm 9.5 Tehlikeli katıların dökme şeklinde taşınmasına yönelik tam veya tamamlanmış araçların gövdelerinin yapımına ilişkin ek zorunluluklar .............................................................................................................................

605

Bölüm 9.6 Sıcaklık kontrollü maddelerin taşımacılığında kullanılması amaçlanan tam veya tamamlanmış araçlara ilişkin ek zorunluluklar ................................

607

Bölüm 9.7 “Kapasitesi 1 m3'den fazla sökülebilir tanklarda veya kapasitesi 3 m3'den fazla tank konteynerlerde, portatif tanklarda veya MEGC'lerde tehlikeli mal taşımacılığı için kullanılan sabit tanklara (tankerlere), tüplü gaz tankerlerine ve tam veya tamamlanmış araçlara ilişkin ek zorunluluklar (EX/III, FL ve AT araçlar)” ..............................................

609

Bölüm 9.8 Tam ve tamamlanmış MEMU'lar için ek zorunluluklar ................................ 613

xvi

xvii

TEHLİKELİ MALLARIN KARAYOLU İLE ULUSLARARASI TAŞIMACILIĞINA İLİŞKİN AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)

ANLAŞMAYA TARAF ÜLKELER,

Karayolu ile uluslararası taşımacılıkta güvenliğin artırılmasını İSTEYEREK,

aşağıdaki konularda ANLAŞMIŞLARDIR:

Madde 1

İşbu Anlaşmada;

(a) "araç" terimi, bir Anlaşmaya Taraf Ülkenin silahlı kuvvetlerine ait veya emri altındaki araçlar

dışında kalan ve 19 Eylül 1949 tarihli Karayolu Trafik Sözleşmesinin 4'üncü maddesinde tanımlandığı şekliyle, motorlu taşıtlar, mafsallı araçlar, römorklar ve yarı römorklar anlamına gelir;

(b) "tehlikeli mallar" terimi, Ek A ve B uyarınca karayolu ile uluslararası taşımacılıkta yasaklanmış

veya yalnızca belirli şartlar altında izin verilmiş maddeler ve nesneler anlamına gelir;

(c) "uluslararası taşımacılık" terimi, yukarıda (a)'da tanımlanmış araçlarla, Anlaşmaya Taraf Ülkelerden en az iki tanesi arasında yapılan herhangi bir taşımacılık faaliyeti anlamına gelir.

Madde 2

1. Madde 4, paragraf 3 hükümleri uyarınca, Ek A ile taşımacılık yapılması yasaklanan tehlikeli malların uluslararası taşınması kabul edilmez. 2. Diğer tehlikeli malların uluslararası taşınmasına aşağıdakiler uyarınca izin verilecektir:

(a) söz konusu maddeler için Ek A'da belirtilen, özellikle ambalajlamaya ve etiketlemeye ilişkin koşullar;

(b) madde 4, paragraf 2 hükümlerine bağlı olarak, özellikle söz konusu malları taşıyan aracın

üretimi, donanımı ve çalışmasına ilişkin Ek B'de belirtilen koşullar.

Madde 3 İşbu Anlaşmanın Ekleri, anlaşmanın ayrılmaz bir parçasını teşkil eder.

Madde 4 1. Her Anlaşmaya Taraf Ülke, taşıma sırasında güvenlik dışındaki nedenlerle, tehlikeli malların kendi ülkesine girişini düzenleme veya yasaklama hakkını saklı tutar. 2. Bu Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihte bir Anlaşmaya Taraf Ülkenin sınırları içinde hizmet vermekte olan veya Anlaşmanın yürürlüğe girmesini takiben iki ay içinde söz konusu ülkede hizmet vermeye başlayan araçların; yapım ve donanımları söz konusu taşımacılık işlemi için Ek B'de verilen koşullara tamamıyla uymasa bile, yürürlüğe girişten itibaren üç yıllık bir dönem için, tehlikeli malların uluslararası taşımasını yapmalarına izin verilecektir. Bununla birlikte, Ek B'nin özel maddeleri uyarınca bu süre azaltılabilir. 3. Anlaşmaya Taraf Ülkeler, özel ikili veya çok taraflı anlaşmalarla, bu Anlaşma ile uluslararası olarak taşıması tamamen yasaklanan tehlikeli malların bazılarının kendi ülkelerinde belirli koşullara bağlı olarak uluslararası taşımasının kabul edilebilmesini veya bu Anlaşma ile uluslararası taşıması yalnızca belirlenmiş koşullarla kabul edilmiş tehlikeli malların kendi ülkelerinde bu Anlaşmanın Eklerinde konulmuş olanlardan daha az katı koşullara bağlı olarak uluslararası taşımasının kabul edilebilmesini düzenleme hakkını saklı tutar. Bu paragrafta atıfta bulunulan özel ikili veya çok taraflı Anlaşmalar, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine bildirilecek; Genel Sekreter de bunları sözü edilen anlaşmalara imza koymamış olan Anlaşmaya Taraf Ülkelere bildirecektir.

xviii

Madde 5

Bu Anlaşmanın uygulanacağı taşımacılık faaliyetleri, genel olarak karayolu trafiği, uluslararası karayolu

taşımacılığı ve uluslararası ticarete uygulanan ulusal ve uluslararası düzenlemelere tabi olacaktır.

Madde 6 1. Avrupa Ekonomik Komisyonu üye ülkeleri ve Komisyon yönergesinin 8'inci paragrafı uyarınca danışmanlık yetkisi ile Komisyona kabul edilen ülkeler, Anlaşmayı

(a) imzalayarak; (b) onaya tabi olmak üzere imzaladıktan sonra onaylayarak; (c) anlaşmaya katılarak işbu Anlaşmaya taraf olabilirler.

2. Avrupa Ekonomik Komisyonu yönergesinin 11'inci paragrafı uyarınca, Komisyonun belirli etkinliklerine katılabilecek ülkeler, Anlaşmanın yürürlüğe girmesinden sonra Anlaşmaya katılarak Anlaşmaya Taraf Ülke olabilirler. 3. Anlaşma 15 Aralık 1957 tarihine kadar imzaya açık olacaktır. Bu tarihten sonra, Anlaşma katılıma açık olacaktır. 4. Onay veya katılım, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliğine bir belge verilmesi ile yürürlüğe girecektir.

Madde 7 1. Bu Anlaşma, madde 6, paragraf 1'de sözü edilen ve Anlaşmayı onay çekincesi koymaksızın imzalamış olan veya katılım veya onay belgelerini vermiş olan ülkelerin toplam sayısının beşe ulaştığı tarihten bir ay sonra yürürlüğe girecektir. Bununla birlikte, işbu Anlaşmanın Ekleri, Anlaşmanın yürürlüğe girmesini takip eden altı ay içerisinde uygulanmayacaktır. 2. Madde 6, paragraf 1'de atıfta bulunulan beş ülkeden sonra onaylayan veya kabul eden, onay çekincesi olmaksızın imzalayan ya da onay veya kabul belgelerini veren her ülke için, bu Anlaşma, sözü edilen ülkenin onay veya kabul belgesini vermesinden bir ay sonra yürürlüğe girecek ve işbu Anlaşmanın Ekleri, sözü edilen ülke için, eğer Ekler bu tarihte yürürlükte ise aynı günde veya eğer Ekler bu tarihte yürürlüğe girmemişse bu maddenin 1'inci paragrafının hükümleri uyarınca yürürlüğe gireceği tarihte uygulanmaya başlayacaktır.

Madde 8 1. Anlaşmaya Taraf Ülkelerden herhangi biri, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine bildirmek suretiyle bu Anlaşmadan vazgeçebilir. 2. Anlaşmanın feshi Genel Sekreterin tebliği aldığı tarihten on iki ay sonra yürürlüğe girer.

Madde 9 1. İşbu Anlaşma yürürlüğe girdikten sonra, izleyen on iki ay içerisinde Anlaşmaya Taraf Ülkelerin sayısı beşten az olursa, Anlaşma yürürlükten kalkar. 2. Tehlikeli malların taşımasını düzenleyen evrensel bir anlaşmanın akdedilmesi durumunda, işbu Anlaşmanın söz konusu evrensel anlaşmanın hükümlerinden herhangi biri ile çelişen bir hükmünün evrensel anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, aynı zamanda söz konusu evrensel anlaşmaya taraf olan, işbu Anlaşmanın Tarafları arasındaki ilişkilerde uygulanmasına son verilir ve söz konusu hüküm, otomatik olarak, sözü edilen evrensel anlaşmanın ilgili hükmü ile değiştirilir.

Madde 10 1. Herhangi bir ülke, işbu Anlaşmayı onay çekincesi olmaksızın imzaladığında veya işbu Anlaşmaya onay ya da katılım belgesi verdiğinde veya daha sonra, Anlaşmaya Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine verilecek bir bildirimle katıldığında, işbu Anlaşma uluslararası ilişkilerinden sorumlu olduğu herhangi veya tüm bölgeleri kapsar.

xix

İşbu Anlaşma ve Ekleri, Genel Sekreterin bildirimi almasından bir ay sonra bildirimde yazılan bölge veya bölgeleri kapsar. 2. İşbu maddenin 1'inci paragrafı uyarınca bir beyanda bulunarak uluslararası ilişkilerinden sorumlu olduğu bölgeleri işbu Anlaşma kapsamına alan her ülke, 8. madde hükümlerine uygun olarak söz konusu bölgeler için ayrı ayrı anlaşmadan vazgeçtiğini bildirebilir.

Madde 11 1. İşbu Anlaşmanın yorumlanması veya uygulanmasıyla ilgili olarak iki veya daha fazla Anlaşmaya Taraf Ülke arasındaki her türlü anlaşmazlık, mümkün olduğu ölçüde, müzakere yoluyla çözümlenecektir. 2. Müzakere yoluyla çözümlenemeyen her türlü anlaşmazlık için, anlaşmazlığa düşen Anlaşmaya Taraf Ülkelerden herhangi biri istediği takdirde, tahkime başvuracak ve anlaşmazlık içindeki Tarafların anlaşarak seçecekleri bir veya daha fazla hakeme havale edilecektir. Eğer hakemlik talebini izleyen üç ay içinde anlaşmazlık içindeki Taraflar bir hakem veya hakemler üzerinde karar veremezlerse, Taraflardan herhangi biri Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinden anlaşmazlık hakkında karar vermesi için tek bir hakem belirlemesini talep edebilir. 3. Bu maddenin 2'nci paragrafı uyarınca atanan hakemin veya hakemlerin vereceği karar, anlaşmazlık içinde olan Anlaşmaya Taraf Ülkeler için bağlayıcıdır.

Madde 12 1. Her Anlaşmaya Taraf Ülke, bu Anlaşmayı imzalama, onaylama veya Anlaşmaya katılma sırasında 11. Maddenin kendisini bağlamadığını beyan edebilir. Böyle bir çekince koymuş olan Anlaşmaya Taraf Ülkelerin herhangi biri açısından, diğer Anlaşmaya Taraf Ülkelere 11. madde hükmünden yükümlü olmayacaktır. 2. İşbu maddenin 1'inci paragrafında öngörüldüğü şekilde bir çekince koyan herhangi bir Anlaşmaya Taraf Ülke herhangi bir zamanda Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine bildirmek suretiyle koyduğu çekinceyi geri alabilir.

Madde 13 1. Bu Anlaşma üç yıl yürürlükte kaldıktan sonra, herhangi bir Anlaşmaya Taraf Ülke, Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine bildirmek suretiyle, Anlaşma metninin gözden geçirilmesi amacıyla bir konferans toplanmasını talep edebilir. Genel Sekreter tüm Anlaşmaya Taraf Ülkeleri bu bildirimden haberdar eder ve bildirim tarihinden itibaren dört ay içinde, Anlaşmaya Taraf Ülkelerin en az dörtte biri bu isteği kabul ettiklerini Genel Sekretere bildirdikleri takdirde, Genel Sekreter bir gözden geçirme konferansı toplar. 2. Bu maddenin 1'inci paragrafı uyarınca bir konferans düzenlendiği takdirde, Genel Sekreter Anlaşmaya Taraf Ülkeleri haberdar eder ve Konferansta görüşülmesini istedikleri önerileri bildirim tarihinden itibaren üç ay içinde sunmaya davet eder. Genel Sekreter, söz konusu önerilerin metinleri ile birlikte geçici konferans gündemini tüm Anlaşmaya Taraf Ülkelere, konferansın toplanacağı tarihten en az üç ay önce bildirir. 3. Genel Sekreter bu maddenin hükümlerine uygun olarak toplanacak bir konferansa madde 6, paragraf 1'de atıfta bulunulan tüm ülkeleri ve madde 6, paragraf 2 uyarınca Anlaşmaya Taraf Ülke olmuş tüm ülkeleri davet eder.

Madde 141

1. Madde 13'te öngörülen gözden geçirme işleminden bağımsız olarak, herhangi bir Anlaşmaya Taraf Ülke bu Anlaşmanın Ekleri için bir ya da daha fazla değişiklik önerebilir. Bu amaçla Anlaşmaya Taraf Ülke değişiklik metnini Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine iletir. Genel Sekreter ayrıca, bu Anlaşmanın Ekleri ve tehlikeli malların taşımacılığı ile ilgili diğer uluslararası anlaşmalar arasında uyum sağlamak amacıyla, bu Eklerde değişiklik önerebilir. 2. Genel Sekreter işbu maddenin 1'inci paragrafı uyarınca yapılan bir öneriyi tüm Anlaşmaya Taraf Ülkelere iletir ve madde 6, paragraf 1'de atıfta bulunulan diğer ülkeleri konudan haberdar eder. _____________________ 1 Sekreterlik notu: Madde 14, paragraf 3'ün metni, 18 Eylül 1975 tarihli C.N.229.1975 TREATIES-8 sayılı Geçici Bildirim uyarınca Anlaşmaya Taraflarına bildirilen bir Protokole uygun olarak, 19 Nisan 1985 tarihinde yürürlüğe giren bir değişikliği içermektedir.

xx

3. Eklerde yapılacak değişiklik önerileri, Genel Sekreterin bildirmesini takiben üç ay içinde Anlaşmaya Taraf Ülkelerin en az üçte biri veya beşi (Anlaşmaya Taraf Ülkelerin üçte biri beşten fazla ise) önerilen değişikliğe karşı itirazlarını Genel Sekreterliğe yazılı olarak bildirmedikleri takdirde, kabul edilmiş sayılır. Değişiklik kabul edildikten sonra, aşağıdaki durumlar dışında, üç aylık bir süre sonunda tüm Anlaşmaya Taraf Ülkeler için yürürlüğe girer:

(a) İşbu maddenin 1'nci paragrafında atıfta bulunulan diğer uluslararası anlaşmalarda benzeri değişiklikler yapıldığında veya yapılması beklendiği durumlarda, değişiklik, Genel Sekreterlik tarafından belirlenecek bir süre sonunda ve mümkün olduğu oranda, diğer sözleşmelerde yapılan veya yapılması beklenen değişikliklerle eş zamanlı olarak yürürlüğe girer; bununla birlikte, bu süre bir aydan kısa olamaz.

(b) Değişiklik önerisinde bulunan Anlaşmaya Taraf Ülke, kabul edilmesi kaydıyla, değişikliğin yürürlüğe

girmesine ilişkin, üç aydan daha uzun bir süre belirleyebilir 4. Genel Sekreter, önerilen değişiklik konusunda Anlaşmaya Taraf Ülkelerden gelebilecek herhangi bir itirazı mümkün olan en kısa zamanda, tüm Anlaşmaya Taraf Ülkelere ve madde 6, paragraf 1'de atıfta bulunulan tüm ülkelere bildirir. 5. Eklerde yapılması önerilen değişiklikler kabul edilmez ve değişiklik önerisini veren Anlaşmaya Taraf Ülke dışındaki bir Anlaşmaya Taraf Ülke öneriyi kabul ettiğini bildiren yazılı bir bildirimi Genel Sekretere verirse, işbu maddenin 3. paragrafı uyarınca değişikliğe itiraz bildiriminin verilmesi gereken üç aylık sürenin bitiminden sonraki üç aylık süre içinde Genel Sekreter tarafından tüm Anlaşmaya Taraf Ülkelerin ve madde 6, paragraf 1'de atıfta bulunulan ülkelerin katılacağı bir toplantı düzenlenir. Genel Sekreter bu toplantıya;

(a) ulaştırma konuları ile ilgili hükümetler arası kuruluşların;

(b) faaliyetleri Anlaşmaya Taraf Ülkelerin topraklarında doğrudan tehlikeli malların taşınması ile ilgili uluslararası sivil toplum örgütlerinin temsilcilerini davet edebilir.

6. İşbu maddenin 5'inci paragrafı uyarınca yapılacak bir toplantıda, Anlaşmaya Taraf Ülkelerin toplam sayısının yarısından fazlası tarafından kabul edilen bir değişiklik tüm Anlaşmaya Taraf Ülkeler için, toplantıya katılan Anlaşmaya Taraf Ülkelerin çoğunluğu tarafından kabul edilecek bir yönteme göre yürürlüğe girer.

Madde 15

Madde 13'teki ve 14'teki bildirimlere ek olarak Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, madde 6, paragraf 1'de atıfta bulunulan ülkelere ve madde 6, paragraf 2 uyarınca Anlaşmaya Taraf olmuş ülkelere;

(a) madde 6 uyarınca imzaları, onayları ve katılımları;

(b) madde 7 uyarınca işbu Anlaşmanın ve Eklerinin yürürlüğe girdiği tarihleri;

(c) madde 8 uyarınca fesih bildirimlerini;

(d) madde 9 uyarınca Anlaşmanın feshini;

(e) madde 10 uyarınca alınan bildirimleri ve fesih bildirimlerini;

(f) madde 12, paragraf 1 ve 2 uyarınca alınan beyan ve bildirimleri;

(g) madde 14, paragraf 3 ve 6 uyarınca yapılan değişikliklerin kabul ve yürürlüğe giriş tarihlerini bildirir.

Madde 16 1. İşbu Anlaşmanın İmza Protokolü, Anlaşma ile aynı hüküm, etki ve süreye sahip olup, Anlaşmanın ayrılmaz bir parçası sayılır.

xxi

2. İmza Protokolünde belirtilenler ve madde 12 uyarınca yapılmış olanlar dışında, bu Anlaşmaya çekince konulamaz.

Madde 17

15 Aralık 1957 tarihinden sonra, işbu Anlaşmanın aslı Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri tarafından muhafaza edilecek, Genel Sekreter de onaylanmış gerçek kopyaları madde 6, paragraf 1'de atıfta bulunulan ülkelere iletir.

İşbu Anlaşma, usulüne uygun yetkilendirilmiş olan AŞAĞIDAKİ İMZA SAHİPLERİNİN TANIKLIĞINDA imzalanmıştır.

Cenevre'de bin dokuz yüz elli yedi senesinin Eylül ayının otuzuncu gününde, tek nüsha olarak, Anlaşma metni İngilizce ve Fransızca olarak, Ekler ise Fransızca olarak ve metinlerin her biri Anlaşmanın eşit oranda gerçek metinleri olarak DÜZENLENMİŞTİR.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreterinden, Eklerin onaylanmış İngilizce bir tercümesinin yapılması ve madde 17'de atıfta bulunulan gerçek kopyalara eklenmesi istenmiştir.

xxii

xxiii

İMZA PROTOKOLÜ

xxiv

İMZA PROTOKOLÜ

TEHLİKELİ MALLARIN KARAYOLU İLE ULUSLARLARASI TAŞIMACILIĞINA İLİŞKİN AVRUPA ANLAŞMASINA (ADR)

Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasını (ADR) imzalamak üzere

hareket eden, aşağıda imzası bulunan yetkililer, 1. Tehlikeli malların deniz yoluyla Birleşik Krallık'a veya Birleşik Krallık'tan taşımacılığını düzenleyen koşulların, ADR'nin Ek A'sında konmuş olan koşullardan temelde farklı olduğunu ve yakın bir zaman içerisinde ADR'ye uyacak şekilde değiştirilmelerinin olanaksız olduğunu DİKKATE ALARAK; Birleşik Krallık'ın sözü edilen Ek A'ya, Avrupa Kıtası ve Birleşik Krallık arasında tehlikeli malların karayolu-deniz yolu ile taşımacılığı üzerine özel hükümler içeren özel bir ek sunmak üzere üstlendiği yükümlülüğe İLİŞKİN; Bu özel ekin yürürlüğe girmesine kadar, ADR'ye bağlı olarak Birleşik Krallık'a veya Birleşik Krallık'tan taşımacılığı yapılacak tehlikeli malların, ADR Ek A'nın hükümlerine ve ayrıca tehlikeli malların deniz yoluyla taşımasının yapılmasına ilişkin Birleşik Krallık koşullarına uyacağını KABUL ETMİŞLERDİR; 2. Fransa temsilcisi tarafından verilen ve Fransa Cumhuriyeti Hükümetinin, madde 4, paragraf 2'nin hükümlerine bakılmaksızın, başka bir Anlaşmaya Taraf Ülkenin topraklarında hizmet vermekte olan araçların, hizmete başlama tarihleri ne olursa olsun, bu araçlar bu taşımacılığa ilişkin Ek B'de konulan koşullara ya da söz konusu malların taşımacılığını düzenleyen Fransız tüzüklerinde yer alan kurallara uymadıkları sürece, Fransa topraklarının tehlikeli malların taşımacılığı için kullanılmasını reddetme hakkını saklı tuttuğunu bildiren bir beyannameyi GÖZ ÖNÜNE ALARAK; 3. İşbu Anlaşma veya Anlaşmanın Ekleri üzerinde yapılması önerilen değişikliklerin, madde 14 ve paragraf 1 veya madde 13, paragraf 2 uyarınca verilmesinden önce, mümkün olduğu oranda, Anlaşmaya Taraf Ülkelerin uzmanları ve gerekiyorsa, Anlaşma madde 6, paragraf 1'de sözü edilen diğer ülkeler ile Anlaşma madde 14 paragraf 5'te sözü edilen uluslararası kuruluşların düzenlediği toplantılarda tartışılmasını TAVSİYE EDER.

EK A

GENEL HÜKÜMLER İLE TEHLİKELİ MADDELERE VE NESNELERE İLİŞKİN

HÜKÜMLER

KISIM 1

Genel hükümler

5

BÖLÜM 1.1

KAPSAM VE UYGULANABİLİRLİK

1.1.1 Yapı

ADR'nin A ve B Ekleri dokuz kısımdan oluşmaktadır. A Eki, Kısım 1 ila 7 ve B Eki de Kısım 8 ile 9'dan oluşur. Her kısım bölümlere ve her bölüm de başlıklara ve alt başlıklara ayrılmıştır. Her kısımda o kısmın numarası, bölüm, başlık ve alt başlık numaraları da yer alır. Örneğin Kısım 4, Bölüm 2, Başlık 1 "4.2.1" şeklinde numaralandırılır.

1.1.2 Kapsam 1.1.2.1 ADR Madde 2'nin amaçları bakımından, A Eki şunları belirler:

(a) Uluslararası taşınması yasaklanmış tehlikeli mallar;

(b) Aşağıdaki şartların sağlanması koşuluyla (muafiyetler dâhil) Uluslararası taşınmasına izin verilmiş tehlikeli mallar;

- sınıflandırma kriterleri ve gerekli test yöntemleri dâhil olmak üzere maddelerin

sınıflandırılması;

- ambalajların kullanımı (karışık ambalajlama da dâhil);

- tankların kullanımı (dolumu dâhil);

- sevkiyat prosedürleri (gerekli belgeler ve bilgilerle birlikte, ambalajların işaretlenmesi ve etiketlenmesi, taşıma araçlarına levha takılması ve bunların işaretlenmesi);

- ambalajların ve tankların üretimine, testine ve onayına ilişkin koşullar;

- taşıma araçlarının kullanımı (yükleme, karışık yükleme ve boşaltma dâhil).

1.1.2.2 A Eki, ADR Madde 2'ye göre, B Ekine veya hem A Ekine hem B Ekine ait olan aşağıdaki belli başlı

koşulları içerir:

1.1.1 Yapı 1.1.2.3 (B Ekinin kapsamı) 1.1.2.4 1.1.3.1 Taşıma faaliyetinin niteliğiyle ilgili muafiyetler 1.1.3.6 Taşıma ünitesi başına taşınan miktarla ilgili muafiyetler 1.1.4 Diğer düzenlemelerin uygulanabilirliği 1.1.4.5 Karayolu dışındaki taşımalar Bölüm 1.2 Tanımlar ve ölçü birimleri Bölüm 1.3 Tehlikeli malların taşınmasında yer alan kişilerin eğitimi Bölüm 1.4 Tarafların güvenlik yükümlülükleri Bölüm 1.5 İstisnalar Bölüm 1.6 Geçici önlemler Bölüm 1.8 Emniyet zorunluluklarına uygunluğa yönelik denetimler ve diğer destekleyici önlemler Bölüm 1.9 Yetkili makamlar tarafından belirlenen taşıma kısıtlamaları Bölüm 1.10 Güvenlik hükümleri Bölüm 3.1 Genel Bölüm 3.2 Sütun (1), (2), (14), (15) ve (19) (Kısım 8'in ve 9'un hükümlerinin tek tek maddelere ve

nesnelere uygulanması) 1.1.2.3 ADR Madde 2'nin amaçları doğrultusunda, B Eki, taşınması onaylanan tehlikeli malları taşıyan araçların

yapısına, donanımına ve çalışma şekline ilişkin koşulları ve şunları belirler:

- araç ekibine, donanımına, faaliyetine ve dokümantasyona ilişkin zorunluluklar;

- araçların üretimine ve onayına ilişkin zorunluluklar.

6

1.1.2.4 ADR'nin 1(c) maddesindeki, "araçlar" sözcüğü tek ve aynı araca atıfta bulunmuyor olabilir. Uluslararası bir

taşıma işlemi, ADR'ye göre en az iki Anlaşmaya Taraf Ülkenin topraklarında gerçekleşmesi koşuluyla, taşıma belgelerinde belirtilen gönderen ve alıcı arasında farklı araçlarla sağlanabilir.

1.1.3 Muafiyetler 1.1.3.1 Taşıma faaliyetinin niteliğiyle ilgili muafiyetler

ADR'de belirtilen hükümler aşağıdakiler için geçerli değildir:

(a) Normal taşıma koşullarında sızıntıyı engellemeye yönelik önlemlerinin alınması kaydıyla, perakende satış için ambalajlanmış ve kişisel veya evsel kullanım amaçlı ya da hobi veya spor faaliyetleri amaçlı tehlikeli malların özel şahıslarca taşınması. Bu maddeler, özel bir şahıs tarafından veya bu kişi için tekrar doldurulabilir kaplara doldurulmuş alevlenebilir sıvılar olduğunda, toplam miktar kap başına 60 litreyi ve taşıma ünitesi başına 240 litreyi geçmez. IBC'lerdeki tehlikeli mallar, büyük ambalajlar ve tanklar perakende satış için ambalajlanmış olarak kabul edilmez;

(b) Normal taşıma koşullarında sızıntıyı engellemeye yönelik önlemlerinin alınması şartıyla, bu

Ek'te belirtilmemiş ve iç veya işlevsel donanımında tehlikeli mallar içeren makine veya donanımın taşınması;

(c) İşletmeler tarafından bina veya inşaat alanına sevkiyat veya bunlardan yapılan teslimatlar gibi

veya keşif, onarım ve bakım ile ilgili ve ambalaj başına 450 litreyi geçmeyen, orta boy dökme yük konteynerleri (IBC'ler) ve büyük ambalajlar dahil olmak üzere ve 1.1.3.6'da belirtilen azami miktarlar dahilinde olan ve kendi faaliyet alanlarına bağlı yapılan taşımalar. Normal taşıma koşulları dahilinde sızıntıyı engellemek için önlemler alınmalıdır. Bu muafiyetler Sınıf 7 için geçerli değildir.

Bu tür işletmeler tarafından kendi gereksinimleri veya dış veya iç dağıtımları için yürütülen taşıma işlemleri, bu muafiyetin kapsamına dahil değildir;

(d) Aşağıdakilerle ilgili olarak acil durum müdahalesi veya yetkili makamların gözetimi altında ve

taşıma koşulları izin verdiği ölçüde, yetkili makamlar tarafından acil durum müdahalesi amacını taşıyan veya yetkili makamların gözetimi altındaki taşıma:

- Kazaya karışmış veya arızalanmış tehlikeli mallar taşıyan araçların taşınması;

- Bir olaya veya kazaya maruz kalan tehlikeli malların yayılmasını önlemek amacıyla

toplanarak en yakın uygun güvenli bir yere taşınması;

(e) Taşımanın tamamen güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak için tüm önlemlerin alındığı, insan hayatını veya çevreyi korumaya yönelik acil durum taşıması;

(f) Ambalajlama grubu II veya III’e ait Sınıf 3 veya Sınıf 9 maddeleri, A, O veya F grupları ve

Sınıf 2 gazlarını ya da ambalajlama grubu II veya III'e ait Sınıf 6.1 pestisitlerini içeren ve aşağıdaki koşullara tabi olan temizlenmemiş boş sabit depolama kaplarının taşınması için:

- Basınç tahliye cihazları (varsa) hariç tüm açıklıklar sızdırmaz şekilde kapalıdır.

- Normal taşıma koşulları dahilinde sızıntıyı engellemek için önlemler alınmış olmalıdır

ve

- Yük, normal taşıma koşulları esnasında gevşemeyecek veya kaymayacak şekilde kızaklara veya sandıklara veya diğer taşıma cihazlarına veya araçlara veya konteynere sabitlenmiş olmalıdır.

Bu muafiyet, ADR tarafından taşınması yasaklanmış olan içerisinde duyarlılığı azaltılmış patlayıcılar veya maddeler saklamış sabit depolama kaplarına uygulanmaz.

NOT: Radyoaktif malzemeler için bkz. 1.7.1.4.

7

1.1.3.2 Gazların taşınması ile ilgili muafiyetler

ADR tarafından konulan hükümler aşağıdakilerin taşınması için geçerli değildir:

(a) Taşıma işlemi gerçekleştiren aracın kendisinin ve taşıma esnasında kullanılan veya kullanılması amaçlanan herhangi bir donanımının (örneğin soğutucu donanım) çalışması için yakıt tanklarında veya tüplerinde bulunan gazlar.

Gazlar, aracın motoruna doğrudan ve/veya ek donanıma veya taşınabilir basınçlı kaplara bağlı olarak ve ilgili yerel hükümlere uygun sabit yakıt tanklarında veya tüplerde taşınabilir.

Bir taşıma ünitesinin yakıt tankları veya tüplerinin toplam kapasitesi, 1.1.3.3 (a)'ya göre izin verilenler dahil olmak üzere, 54 000 MJ enerji eşdeğerine karşılık gelen enerji (MJ) veya kütleyi (kg) aşamaz.

NOT 1: 54 000 MJ enerji eşdeğerinin değeri, 1.1.3.3 (a) yakıt limitine (1500 litre) karşılık gelir. Yakıtların enerji içeriği için aşağıdaki Tabloya bakınız:

Yakıt Enerji içeriği

Dizel 36 MJ/litre

Benzin 32 MJ/litre

Doğal Gaz/Biyogaz 35 MJ/Nm3

Sıvılaştırılmış Petrol Gazı (LPG) 24 MJ/litre

Etanol 21 MJ/litre

Biyodizel 33 MJ/litre

Emülsiyon yakıtı 32 MJ/litre

Hidrojen 11 MJ/Nm3

Toplam kapasite aşağıdaki değerleri aşmayacaktır: - LNG ve CNG için 1080 kg; - LPG için 2250 litre;

NOT 2: Taşıma sırasında kullanılmak üzere donanım takılmış ve bir araç üzerine sabitlenmiş konteyner, aracın ayrılmaz bir parçası kabul edilir ve donanımı çalıştırmak için gerekli yakıta ilişkin aynı muafiyetlerden yararlanır.

(b) (Silindi)

(c) Kaptaki veya tanktaki basınç, 20 °C sıcaklıkta 200 kPa'yı (2 bar) aşmıyorsa ve gaz,

sıvılaştırılmış veya soğutularak sıvılaştırılmış gaz halinde değilse, Grup A ve O gazları (2.2.2.1'e göre). Bu durum, makinelerin ve aparatların parçaları gibi her türden kabı ve tankı kapsar;

NOT: Bu muafiyet lambalara uygulanmaz. Lambalar için bkz. 1.1.3.10.

(d) Yedek parçalar (örn. şişirilmiş pnömatik araç lastikleri) dahil; aracın işletiminde kullanılan

donanımlarda (örn. yangın söndürücülerde) taşınan gazlar; bu muafiyet, yük olarak taşınan şişirilmiş pnömatik araç lastiklerine de uygulanır;

(e) Araçların özel donanımında bulunan ve bu özel donanımın taşıma sırasında çalışması için

gerekli gazlar (soğutma sistemleri, akvaryumlar, ısıtıcılar vb.) ile aynı taşıma ünitesinde taşınan ve söz konusu donanıma ait yedek kaplar veya temizlenmemiş boş değiştirme kapları;

(f) Gazlı meşrubatlar dahil, gıda maddelerinde ve içeceklerde bulunan gazlar (UN1950 hariç),

(g) Spor amaçlı kullanılan toplardaki gazlar ve

(h) (Silindi)

8

1.1.3.3 Sıvı yakıtların taşınması ile ilgili muafiyetler

ADR tarafından konulan hükümler aşağıdakilerin taşınması için geçerli değildir:

(a) Taşıma işlemi gerçekleştiren bir aracın kendisinin ve taşıma esnasında kullanılan veya kullanılması amaçlanan herhangi bir donanımının çalışması için depolarında bulunan yakıt.

Yakıt, aracın motoruna doğrudan ve/veya ek donanıma bağlı olarak ve ilgili yerel hükümlere uygun sabit yakıt tanklarında veya portatif yakıt konteynerlerinde (bidon gibi) taşınabilir.

Sabit tankların kapasitesi taşıma ünitesi başına 1500 litreyi geçemez ve bir römorka takılmış tankın kapasitesi 500 litreyi geçemez. Taşıma ünitesi başına portatif yakıt konteynerlerinde en çok 60 litre taşınabilir. Bu kısıtlamalar acil servislerce kullanılan araçlara uygulanmaz.

NOT 1: Taşıma sırasında kullanılmak üzere donanım takılmış ve bir araç üzerine sabitlenmiş konteyner, aracın ayrılmaz bir parçası kabul edilir ve donanımı çalıştırmak için gerekli yakıta ilişkin aynı muafiyetlerden yararlanır.

NOT 2: Gaz halinde yakıtlar ihtiva edenler dahil olmak üzere tankların veya silindirlerin toplam kapasitesi, 54 000 MJ enerji eşdeğerini aşmayacaktır (bkz. NOT 1, 1.1.3.2 (a)).

(b) ve (c) (Silindi)

1.1.3.4 Özel hükümler veya sınırlı veya istisnai miktarda ambalajlanmış tehlikeli mallar ile ilgili muafiyetler

NOT: Radyoaktif malzemeler için ayrıca bkz. 1.7.1.4. 1.1.3.4.1 Bölüm 3.3'ün belli başlı özel hükümleri, belli tehlikeli malların taşınmasını ADR'nin zorunluluklarından

kısmen ya da tamamen muaf tutar. Bu muafiyet, Kısım 3.2 Tablo A Sütun (6)'da ilgili tehlikeli mal kaydının karşısında özel hükme atıf yapılmışsa uygulanır.

1.1.3.4.2 Bölüm 3.4'teki koşulların sağlanması durumunda, belli tehlikeli mallar muafiyete tabi tutulabilir. 1.1.3.4.3 Bölüm 3.5'teki koşulların sağlanması durumunda, belli tehlikeli mallar muafiyete tabi tutulabilir. 1.1.3.5 Temizlenmemiş boş ambalajlarla ilgili muafiyetler

Herhangi bir zararı ortadan kaldıracak yeterli önlemler alındıysa, Sınıf 2, 3, 4.1, 5.1, 6.1, 8 ve 9'a ait maddelerin taşınmasında kullanılmış boş ve temizlenmemiş ambalajlar (IBC'ler ve büyük ambalajlar dahil) ADR koşullarına tabi değildir. Sınıf 1 ile 9'da yer alan tüm zararları ortadan kaldıracak uygun önlemler alınırsa zararlar önlenmiş sayılır.

1.1.3.6 Taşıma ünitesi başına taşınan miktarla ilgili muafiyetler 1.1.3.6.1 Bu alt başlığın amacına uygun olarak, tehlikeli mallar, Bölüm 3.2 Tablo A Sütun (15)'te belirtildiği gibi,

taşıma kategorisi 0, 1, 2, 3 veya 4'e atanmıştır. Taşıma kategorisi "0"a ait maddelerin taşınmasında kullanılmış boş ve temizlenmemiş ambalajlar da taşıma kategorisi "0"a atanmıştır. Taşıma kategorisi "0" dışındaki maddelerin taşınmasında kullanılmış boş ve temizlenmemiş ambalajlar ise, taşıma kategorisi "4"e atanmıştır.

9

1.1.3.6.2 Belirtilen bir taşıma kategorisi için (taşıma ünitesinde taşınan tehlikeli mallar aynı kategoride olduğunda)

bir taşıma ünitesinde taşınan tehlikeli malların miktarı Tablo 1.1.3.6.3 sütun (3)'te belirtilen değerlerin üstüne çıkmadığı veya bu 1.1.3.6.4 uyarınca hesaplanan değeri aşmadığı sürece (taşıma ünitesinde taşınan tehlikeli mallar farklı taşıma kategorilerine ait olduğunda) bu tehlikeli mallar, aşağıdaki hükümlere tabi olmaksızın, ambalajlar içerisinde tek bir taşıma ünitesinde taşınabilir:

- Bölüm 1.10, şunlar hariç: UN No. 0029, 0030, 0059, 0065, 0073, 0104,0237, 0255, 0267, 0288,

0289, 0290, 0360, 0361, 0364, 0365, 0366, 0439, 0440, 0441, 0455,0456 ve 0500 Sınıf 1 patlayıcıları ve UN No. 2910 ve 2911 Sınıf 7 adi paketleri için aktivite seviyesi A2 değerini geçtiği hallerde;

- Bölüm 5.3; - Başlık 5.4.3; - Bölüm 7.2, şunlar hariç: 7.2.4 V5 ve V8; - 7.5.11 CV1; - Kısım 8, şunlar hariç : 8.1.2.1 (a),

8.1.4.2 ila 8.1.4.5, 8.2.3, 8.3.3, 8.3.4, 8.3.5, Bölüm 8.4, S1(3) ve (6), S2(1), S4; S5, S14 ila S21 ve Bölüm 8.5 S24;

- Kısım 9.

10

1.1.3.6.3 Taşıma ünitesinde taşınan tehlikeli mallar aynı kategoriye ait olduklarında, taşıma ünitesi başına düşen

azami toplam miktar aşağıdaki tabloda sütun (3)'te belirtilmiştir.

Taşıma kategorisi

(1)

Maddeler veya nesneler, ambalajlama grubu, sınıflandırma kodu/grubu veya UN No.

(2)

Taşıma ünitesi başına düşen azami

toplam miktar (3)

0 Sınıf 1: 1.1A/1.1L/1.2L/1.3L ve UN No. 0190 0 Sınıf 3: UN No. 3343 Sınıf 4.2: Ambalajlama grubu I'e ait maddeler Sınıf 4.3: UN No. 1183, 1242, 1295, 1340, 1390, 1403, 1928, 2813, 2965,2968,

2988, 3129, 3130, 3131, 3134, 3148, 3396, 3398 ve 3399

Sınıf 5.1: UN No. 2426 Sınıf 6.1: UN No. 1051, 1600, 1613, 1614, 2312, 3250 ve 3294 Sınıf 6.2: UN No. 2814 ve 2900 Sınıf 7: UN No. 2912 ila 2919, 2977, 2978 ve 3321 ila 3333 Sınıf 8: UN No. 2215 (MALEİK ANHİDRİT, ERİMİŞ) Sınıf 9: UN No.2315, 3151, 3152 ve 3432 ve bu tür maddeleri ve karışımları

içeren nesneler ve UN No. 2908 altında sınıflandırılanlar haricinde bu taşıma kategorisinde sınıflandırılan maddelerin taşınmasında kullanılmış temizlenmemiş boş ambalajlar.

1 Ambalajlama grubu I'e ait olan ve taşıma kategorisi 0'da sınıflandırılmamış maddeler ve nesneler ve aşağıdaki sınıflara ait maddeler ve nesneler:

20

Sınıf 1: 1.1B ila 1.1J a/1.2B ila 1.2J/1.3C/1.3G/1.3H/1.3J/1.5D a Sınıf 2: T, TC a, TO, TF, TOC a ve TFC grupları

aerosoller: C, CO, FC, T, TF, TC, TO, TFC ve TOC grupları basınç altındaki kimyasallar: UN B.B.B. 3502, 3503, 3504 ve 3505

Sınıf 4.1: UN No. 3221 ila 3224, 3231 ila 3240, 3533 ve 3534 Sınıf 5.2: UN No.3101 ila 3104 ve 3111 ila 3120

2 Ambalajlama grubu II'ye ait olan ve taşıma kategorisi 0, 1 veya 4'te sınıflandırılmamış maddeler ve nesneler ve aşağıdaki sınıflara ait maddeler ve nesneler:

333

Sınıf 1: 1.4B ila 1.4G ve 1.6N Sınıf 2: grup F

aerosoller: grup F basınç altındaki kimyasallar: UN No. 3501

Sınıf 4.1: UN No. 3225 ila 3230, 3531 ve 3532 Sınıf 4.3: UN No. 3292 Sınıf 5.1: UN No. 3356 Sınıf 5.2: UN No. 3105 ila 3110 Sınıf 6.1: UN No. 1700, 2016 ve 2017

ve ambalajlama grubu I'e ait maddeler

Sınıf 9: UN No. 3090, 3091, 3245, 3480 ve 3481 3 Ambalajlama grubu III'e ait olan ve taşıma kategorisi 0, 2 veya 4'te sınıflandırılmamış

maddeler ve nesneler ve aşağıdaki sınıflara ait maddeler ve nesneler: 1 000

Sınıf 2: grup A ve O aerosoller: grup A ve O basınç altındaki kimyasallar: UN No. 3500

Sınıf 3: UN No. 3473 Sınıf 4.3: UN No. 3476 Sınıf 8: UN No. 2794, 2795, 2800, 3028, 3477 ve 3506 Sınıf 9: UN No. 2990 ve 3072

4 Sınıf 1: 1.4S sınırsız Sınıf 4.1: UN No. 1331, 1345, 1944, 1945, 2254 ve 2623 Sınıf 4.2: UN No. 1361 ve 1362 ambalajlama grubu III Sınıf 7: UN No. 2908 ila 2911 Sınıf 9: UN No. 3268, 3499, 3508 ve 3509

ve taşıma kategorisi 0'da listelenenler dışında tehlikeli malların taşınmasında kullanılmış boş, temizlenmemiş ambalajlar

_____________________ a UN No. 0081, 0082, 0084, 0241, 0331, 0332, 0482, 1005 ve 1017 için taşıma ünitesi başına azami toplam miktar 50

kg olmalıdır.

11

Yukarıdaki tabloda, "taşıma ünitesi başına düşen azami toplam miktar" şu anlama gelir:

- Nesneler için, kilogram cinsinden brüt ağırlık (Sınıf 1 nesneleri için, patlayıcı maddelerin kg

olarak net ağırlığı; bu ekte belirtilen makinedeki veya donanımda tehlikeli mallar için, makine veya donanım içerisinde bulunan tehlikeli malların uygun olduğu şekliyle kilogram veya litre olarak toplam miktarı);

- Katılar, sıvılaştırılmış gazlar, soğutulmuş sıvılaştırılmış gazlar ve çözünmüş gazlar için

kilogram cinsinden net ağırlık;

- Sıvılar için tehlikeli maddenin litre cinsinden toplam miktarı;

- Sıkıştırılmış gazlar, adsorbe edilmiş (emilmiş) gazlar ve basınç altındaki kimyasallar için litre cinsinden kabın su kapasitesi;

1.1.3.6.4 Farklı taşıma kategorilerinden tehlikeli malların aynı taşıma ünitesinde taşınmaları halinde, aşağıdakilerin

toplamı:

- Taşıma kategorisi 1'deki nesnelerin ve maddelerin miktarının "50" katı;

- Taşıma kategorisi 1'in 1.1.3.6.3'teki tablonun (a) notunda belirtilmiş nesnelerin ve maddelerin miktarının "20" katı;

- Taşıma kategorisi 2'deki nesnelerin ve maddelerin miktarının "3" katı ve

- Taşıma kategorisi 3'teki nesnelerin ve maddelerin miktarı; "1.000"i geçmeyecektir.

1.1.3.6.5 Bu alt başlığın amacı dahilinde, 1.1.3.1 (a), (b) ve (d) ila (f), 1.1.3.2 ila 1.1.3.5, 1.1.3.7, 1.1.3.9 ve 1.1.3.10

uyarınca muaf tutulan tehlikeli mallar, dikkate alınmaz. 1.1.3.7 Elektrik enerjisi depolama ve üretim sistemlerinin taşınmasıyla ilgili muafiyetler

ADR'de belirtilen hükümler aşağıdaki koşullarda elektrik enerjisi depolama ve üretim sistemleri (örneğin, lityum bataryalar, elektrik kapasitörleri, asimetrik kapasitörler, metal hidrit depolama sistemleri ve yakıt pilleri) için geçerli değildir:

(a) taşıma işlemi yapan bir aracın içine monte edilmiş, aracın sevki veya herhangi bir donanımın

çalışması için gerekli olan;

(b) Taşıma esnasında kullanılan veya kullanılmak üzere tasarlanmış bir donanımın (örn. dizüstü bilgisayar) çalışması için donanım içerisinde bulunan.

1.1.3.8 (Rezerve edildi) 1.1.3.9 Taşıma sırasında soğutma veya iklimlendirme amaçlı kullanılan tehlikeli mallarla ilgili muafiyetler

Araçlarda veya konteynerlerde soğutma veya iklimlendirme amaçlı kullanıldığında, boğucu nitelikteki tehlikeli mallar (atmosferdeki oksijeni seyrelten veya oksijeni tüketen) sadece 5.5.3 başlığındaki hükümlere tabidir.

1.1.3.10 Tehlikeli madde içeren lambaların taşınmasıyla ilgili muafiyetler

Bölüm 3.3'te yer alan Özel Hüküm 366'da belirtilen miktardan fazla radyoaktif madde ve cıva içermeyen lambaların taşınmasında ADR hükümleri uygulanmaz.

(a) Bir toplama ya da geri dönüşüm tesisine taşındıklarında doğrudan bireylerden ve evlerden

toplanan lambalar;

NOT: Bu, aynı zamanda bireyler tarafından birinci toplama noktasına getirilip ardından diğer bir toplama noktası, ara işleme ya da geri dönüşüm tesisine taşınan lambaları da kapsar.

(b) Her biri 1 gramdan fazla olmayan tehlikeli madde içeren ve ambalaj başına 30 gramdan fazla

tehlikeli madde olmayacak şekilde ambalajlanan lambalar, aşağıdaki koşula bağlı olarak:

12

(i) lambaların onaylı bir kalite yönetim sistemine uygun olarak üretilmesi;

NOT: ISO 9001 bu amaç için kullanılabilir.

ve

(ii) her bir lambanın ayrı ayrı bir iç ambalaj içerisinde ambalajlanması, bölümlere

ayrılmış veya koruyucu tampon malzemeyle çevrelenip bölüm 4.1.1.1 de yer alan genel hükümlere uygun ve en az 1,2 m yüksekten düşme testini geçen dayanıklı dış ambalajlara konması,

(c) Bir toplama ya da geri dönüşüm tesisinden taşındığında her biri 1 gramdan fazla olmayan

tehlikeli madde içeren ve ambalaj başına 30 gramdan fazla tehlikeli madde içermeyen kullanılmış, hasarlı ya da kusurlu lambalar. Lambalar, 4.1.1.1 genel hükümlerini karşılayan normal taşıma koşulları altında sızıntıyı önlemeye yeterli ve en az 1,2 m yüksekten düşürme testini geçen dayanıklı dış ambalajlara konulacaktır.

(d) Lambaların kırılmasından kaynaklanan her türlü parçalanma etkisinin ambalaj içerisinde

kalmasını sağlayacak şekilde ambalajlanması şartıyla sadece A ve O grubu (2.2.2.1'e göre) gazlar içeren lambalar.

NOT: Radyoaktif madde ihtiva eden lambalar 2.2.7.2.2.2 (b)'de belirtilmiştir.

1.1.4 Diğer düzenlemelerin uygulanabilirliği 1.1.4.1 (Rezerve edildi) 1.1.4.2 Deniz veya hava taşımacılığı dahil taşıma zincirinde taşımacılık 1.1.4.2.1 ADR'nin ambalajlama, karışık ambalajlama, işaretleme, etiketleme veya levha takılması ve turuncu plaka

işaretlenmesi konusunda gerektirdiği düzenlemeleri tamamen karşılamayan, fakat IMDG Kodu veya ICAO Teknik Şartnamesi şartlarını sağlayan ambalajlar, konteynerler, portatif tanklar, tank konteynerler ve MEGC'ler aşağıdaki şartlara tabi olmak koşuluyla, deniz ve hava taşımacılığı dahil olmak üzere taşıma zincirinde taşıma işlemine kabul edilir:

(a) Ambalajlar ADR'ye uygun olarak işaretlenmemiş ve etiketlenmemişse, IMDG Kodu veya

ICAO Teknik Şartnamesi zorunluluklarına uygun işaretler ve tehlike etiketleri taşımalıdır;

(b) IMDG Kodu veya ICAO Teknik Şartnamesi zorunlulukları, tek bir ambalaj içinde karışık ambalajlamalar için de geçerlidir;

(c) Deniz taşımacılığını da içeren taşıma zinciri taşımalarında, konteynerler, portatif tanklar, tank

konteynerleri veya MEGC'ler bu Ek'in Bölüm 5.3'ü uyarınca işaretlenmemiş ve levhaları takılmamışsa, IMDG Kodu'nun Bölüm 5.3'ü uyarınca işaretlenmeli ve levhaları takılmalıdır. Bu gibi durumda, bu Ek'in yalnızca 5.3.2.1.1'i aracın işaretlenmesinde uygulanabilir. Boş, temizlenmemiş portatif tanklar, tank konteynerler ve MEGC'ler için, bu şartlar temizleme istasyonuna ve istasyona kadar yapılan müteakip taşıma işlemleri için de geçerlidir.

Bu istisna, ADR'nin sınıf 1 ila 9'unda tehlikeli mallar olarak sınıflandırılmış malların IMDG Kodu'nun veya ICAO Teknik Şartnamesi'nin uygulanabilir zorunluluklarına göre tehlikesiz mal sayılması durumunda uygulanmaz.

1.1.4.2.2 ADR'nin 5.3.1 hükümleri uyarınca levha takılmamış ancak IMDG Kodu Bölüm 5.3 uyarınca işaretlenmiş

ve levhaları takılmış 1.1.4.2.1 (c)'de verildiği üzere konteynerleri, portatif tankları, tank konteynerlerini veya MEGC'leri taşıyanlar haricindeki araç veya araçlardan oluşan taşıma üniteleri, ADR'nin 5.3.2 turuncu plaka ile işaretleme hükümlerine uygun olması kaydıyla deniz taşımacılığı dahil taşıma zincirinde taşınmak üzere kabul edilir.

13

1.1.4.2.3 Deniz veya hava taşımacılığı da dahil olmak üzere taşıma zincirindeki taşımalarda, 5.4.1 ve 5.4.2 ile Bölüm

3.3'ün herhangi bir özel hükmünde belirtilen gerekli bilgiler, ADR tarafından istenen diğer ek bilgilerin dahil edilmesi kaydıyla, sırasıyla, IMDG Kodu'nun veya ICAO teknik şartnamesinin zorunluluklarının gerektirdiği bilgiyi içeren taşıma belgesi yerine geçebilir.

NOT: 1.1.4.2.1 uyarınca taşıma için, ayrıca bkz. 5.4.1.1.7. Konteynerlerde taşıma için, ayrıca bkz. 5.4.2.

1.1.4.3 Deniz taşımacılığı için onaylı IMO tipindeki portatif tankların kullanımı

IMDG Kodu'na1 ait geçerli periyodik muayene ve test hükümlerine uymaları şartıyla, IMDG Kodunun (Değişiklik. 29-98) Bölüm 6.7'nin veya 6.8'in gerekliliklerini karşılamayan, fakat IMDG Kodunun hükümlerine uygun 1 Ocak 2003'ten önce üretilmiş ve onaylanmış IMO tipinde portatif tankların (tip 1, 2, 5 ve 7) kullanımına devam edilebilir. Bununla beraber, ADR, Bölüm 3.2, Tablo A Sütun (10)'da ve (11)'de belirtilen talimatlara ilişkin hükümlere ve Bölüm 4.2'deki hükümlere uymak zorundadırlar. IMDG Kod 4.2.0.1'e de bakınız.

1.1.4.4 (Rezerve edildi) 1.1.4.5 Karayolu dışındaki taşımalar 1.1.4.5.1 ADR’de yer alan şartlara tabi olan ve bir taşıma operasyonunda kullanılan bir aracın seferin herhangi bir

bölümünde karayolu haricinde taşınması durumunda aracın aktarılmasında kullanılan taşıma şekli ile tehlikeli malların taşınmasını idare eden ulusal veya uluslararası düzenlemeler, sadece seferin bahsi geçen bölümleri için geçerlidir

1.1.4.5.2 Yukarıda 1.1.4.5.1'de belirtilen durumlarda, ilgili Anlaşmaya Taraf Ülkeler bir aracın seferinin karayolu

dışında bir yolu kullandığı kesiminde ADR'nin zorunluluklarını uygulamak konusunda anlaşabilir. Buna ek olarak, eğer gerek görürlerse, destekleyici zorunlulukları uygulayabilir. Ancak, bu anlaşmalar, tehlikeli malları taşıyan ilgili karayolu taşıtının bahsi geçen kesimdeki taşınmasına ilişkin uluslararası hükümlerle ters düşmemelidir. Bu hükümlere, ADR Anlaşmaya Taraf Ülkelerin burada da Anlaşmaya Taraf Ülke sayıldıkları Uluslararası Denizde Can Güvenliği Sözleşmesi (SOLAS) örnek olarak gösterilebilir.

Bu anlaşmalar, inisiyatifte bulunan Anlaşmaya Taraf Ülke tarafından, Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Sekreterliği'ne, Anlaşmaya Taraf Ülkelerin dikkatine sunulmak üzere bildirilmelidir.

1.1.4.5.3 ADR hükümlerine tabi bir taşıma işleminin, karayolu taşımacılığının tamamında veya bir kısmında,

karayolu taşımacılığı haricindeki tehlikeli malların taşınmasını düzenleyen uluslararası bir anlaşmanın hükümlerine, söz konusu anlaşmanın uygulamasını belli motorlu taşıt hizmetlerini kapsayacak şekilde genişleten hükümleri sebebiyle tabi olduğu durumlarda, bu uluslararası anlaşmanın hükümleri ADR'nin uyumsuz olmayan diğer hükümleriyle birlikte bahsi geçen sefere uygulanır; ADR'nin diğer hükümleri konusu geçen seferde uygulanmaz.

1.1.5 Standartların Uygulanması

Bir standardın uygulanması gerektiğinde standart ve ADR hükümleri arasında çelişki olduğunda, ADR hükümleri önceliklidir. Standardın ADR ile çelişmeyen gereklilikleri, herhangi bir diğer standardın gereklilikleri ya da o standart içerisinde normatif olarak atıfta bulunulan kısımlar dahil olmak üzere belirtilen şekilde uygulanacaktır.

_____________________ 1 Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), sirküler DSC.1/Circ.12 ve düzeltme olarak "Tehlikeli Malların Taşınmasında IMO Tipindeki Mevcut Portatif Tankların ve Karayolu Tankerlerin Kullanımının Devam Etmesi ile İlgili Kılavuzu" yayınlamıştır. Bu kılavuzun metnine, IMO'nun web sitesinden ulaşılabilir: www.imo.org.

14

15

BÖLÜM 1.2

TANIMLAR VE ÖLÇÜ BİRİMLERİ 1.2.1 Tanımlar

NOT: Bu başlık tüm genel ve özel tanımları içerir.

ADR'nin amaçları uyarınca:

A

"Acil durum sıcaklığı" sıcaklık kontrolünün yitirildiği durumlarda, acil durum işlemlerinin uygulandığı sıcaklık anlamına gelir;

"Açık deniz dökme yük konteyneri" açık deniz tesislerine, açık deniz tesislerinden ve açık deniz tesisleri arasında taşıma için sürekli kullanılmak üzere özel olarak tasarlanmış dökme yük konteyneri anlamına gelir. Açık deniz dökme yük konteyneri, Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından MSC/Circ.860 sayılı doküman ile belirtilen açık denizlerde kullanılan açık deniz konteynerlerinin onayı ile ilgili kılavuzlar uyarınca tasarlanmış ve yapılmıştır.

"Açık konteyner", bkz. "Konteyner";

"Açık kriyojenik kap" soğutularak sıvılaştırılmış gazın sürekli havalandırılması ile atmosferik basınçta tutulan soğutulmuş sıvılaştırılmış gazlar için taşınabilir, ısı yalıtımlı, basınçlı kap anlamına gelir;

"Açık araç" platformunda üst yapısı olmayan veya sadece yan kapaklar ve arka kapaklarla donatılmış araç anlamına gelir;

"ADN" Tehlikeli Malların Kıta İçi Su Yolları ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması anlamına gelir;

"Aerosol veya aerosol püskürtücü" metal, cam veya plastikten yapılmış ve bir sıvı veya sıvısız, macun veya toz, sıkıştırılmış, sıvılaştırılmış veya basınç altında çözülmüş bir