NWO-jaarverslag 2017

Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

NWO Jaarverslag 2017

Den Haag Juli 2018

Colofon

Dit gedrukte jaarverslag bevat de bestuurlijke verantwoording over 2017 van de raad van bestuur van

NWO op basis van de prestatie-indicatoren en de jaarrekening Het is in het bijzonder bedoeld voor

de opdrachtgevers van NWO en haar bestuurlijke relaties in de wetenschap Het jaarverslag is ook op

internet te vinden op wwwnwonljaarverslag

NWODe Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek is een van de belangrijkste weten-

schapsfinanciers in Nederland en zorgt voor kwaliteit en vernieuwing in de wetenschap NWO

investeert jaarlijks bijna 900 miljoen in nieuwsgierigheidsgedreven onderzoek onderzoek met

betrekking tot maatschappelijke uitdagingen en onderzoeksinfrastructuur Op basis van adviezen van

deskundige wetenschappers en experts uit binnen- en buitenland selecteert en financiert NWO

onderzoeksvoorstellen NWO stimuleert nationale en internationale samenwerking investeert in

grote onderzoeksfaciliteiten bevordert kennisbenutting en beheert onderzoeksinstituten NWO

financiert bijna 6300 onderzoeksprojecten aan universiteiten en kennisinstellingen

UitgeverNederlandse Organisatie voor

Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)

Postbus 93138

2509 AC Den Haag

T +31 (0)70 344 06 40

E voorlichtingnwonl

W wwwnwonljaarverslag

Den Haag juli 2018

Inhoudsopgave

Voorwoord 5

NWO in het kort 7

1 | Beleid en programmarsquos 11

A Strategievorming en samenwerking 11

Uitgelicht 12

B Talent en vrij onderzoek 14

Talent stimulerenTalent stimuleren 14

Vrije competitie 17

Zwaartekrachtprogramma 17

Uitgelicht 17

C Bijdrage aan maatschappelijke en economische uitdagingen 20

Nationale Wetenschapsagenda 20

Nieuw Kennis- en Innovatiecontract 20

Kennisbenutting 21

Regieorganen 22

Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA (NRPO SIA) 22

Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek 22

Uitgelicht 22

D Grootschalige onderzoeksfaciliteiten 24

E Instituten 25

Instituten en internationale infrastructuur 25

Vorming van de nieuwe institutenstichting NWO-I 25

Evaluaties van de instituten 25

Dynamisering van het institutenstelsel portfolio evaluatie 2018 26

Enkele instituten uitgelicht 26

F Internationaal beleid 27

NWO-WOTRO Science for Global Development 27

NWO en Science Europe 27

Tien jaar European Research Council 27

Derde-landenbeleid in 2017 27

Uitgelicht 28

G Open Science 30

Nationaal Plan en Platform Open Science 30

Open Science in Europa 30

NWO Stimuleringsfondsen Open Access 30

Uitgelicht 30

2 | Werkwijze 33

Beoordeling van onderzoeksvoorstellen 33

Bezwaren 33

Meldpunt wetenschappelijke integriteit 34

Gelijke kansen voor vrouwen en mannen 34

Uitgelicht 35

3 | Organisatie en Bedrijfsvoering 37

A NWO-organisatie governance en transitie 37

NWO-organisatie 37

Raad van bestuur 37

Raad van toezicht 37

Auditcommissie 37

Adviesraad 38

Domeinbesturen 38

Organogram 39

B Personeel 40

Algemeen 40

Kerncijfers personeel 2017 40

Diversiteitsbeleid NWO 41

Leiderschapsprogramma 41

Beheersing na ontslag 41

C Financieumln 42

Financieel kader en indicatoren 2017 48

Continuiumlteitsparagraaf en financieel perspectief 50

Financieel beleid 53

Risicoparagraaf 54

Risicomanagementbeleid 54

Risicobereidheid 55

Belangrijkste risicorsquos 55

Liquiditeiten NWO 56

4 | Jaarverslag raad van toezicht 57

5 | Jaarrekening 59

Overige gegevens 131

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 131

Bijlage 1 | Exploitatie overzicht 2017 specifieke bijdragen 137

Bijlage 2 | Samenstelling besturen NWO-koepel in 2017 143

5Voorwoord

Voorwoord

In het jaar 2017 heeft NWO hard gewerkt aan de ontwikkeling van het

nieuwe strategisch plan voor 2019ndash2022 Het veld en onze partners

hebben we uitgebreid geraadpleegd om hun bijdrage mee te nemen

Wetenschappelijke kwaliteit en maatschappelijke impact vormen de

stip op de horizon voor NWO in de komende jaren Om die kwaliteit en

impact te realiseren bieden we ruimte aan de hele kennisketen en

verbinden we de agendarsquos van alle relevante partijen Dit betekent dat

NWO haar verbindende rol nadrukkelijk gaat invullen

Deze verbindende rol komt in het afgelopen jaar op verschillende

punten terug Met de middelen voor de Startimpuls die in 2017

beschikbaar kwamen heeft NWO een begin gemaakt met de

uitvoering van de Nationale Wetenschapsagenda

Door de extra middelen die het nieuwe kabinet uittrekt voor

wetenschappelijk onderzoek kan NWO de komende jaren verder gaan

met de uitvoering van de NWA om een aantal belangrijke maatschappelijke uitdagingen aan te

gaan Door het uitvoeren van de NWA stimuleert NWO samenwerking en verbinding tussen

universiteiten onderzoeksinstituten maatschappelijke instellingen vakdepartementen bedrijven en

overige kennisorganisaties Eind 2017 is ook het nieuwe kennis- en innovatiecontract afgesloten Als

NWO continueren we hiermee het onderzoek in het kader van het topsectorenbeleid en verbinden

we de topsectoren deels in een cross sectoraal programma Want steeds meer grote maatschappelijke

vraagstukken zoals bijvoorbeeld de energietransitie vragen om sector overstijgend onderzoek

Verder loopt er sinds eind 2017 een proef met Industrial Doctorates Dit programma voor promovendi

in het bedrijfsleven biedt een impuls voor de samenwerking tussen kennisinstellingen en het

bedrijfsleven in het bijzonder het midden- en kleinbedrijf

Met het Open Access-beleid om publicaties van onderzoek dat is gefinancierd met publieke middelen

voor iedereen gratis toegankelijk te maken is in Europa de afgelopen jaren een duidelijke slag

gemaakt NWO heeft daarbij een voortrekkersrol vervuld Nu gaan we een stap verder en nemen we

het voortouw op het gebied van Open Science om ook de gegevens die voortkomen uit publiek

gefinancierd onderzoek voor iedereen toegankelijk te maken NWO heeft binnen Europa de taak op

zich genomen om de richtlijnen in de financieringsrondes (lsquocallsrsquo) met betrekking tot het beschikbaar

stellen van onderzoeksdata te harmoniseren voor alle Europese onderzoeksfinanciers Ook dit past bij

onze verbindende rol En in een nationale en een internationale conferentie heeft NWO in 2017 de

problematiek met betrekking tot aanvraagdruk aan de orde gesteld Want het systeem waarbij

experts de onderzoeksvoorstellen beoordelen staat in veel landen onder druk door het grote aantal

onderzoeksvoorstellen De aanbevelingen uit de conferenties die de minister van OCW integraal

heeft overgenomen werken we nu uit in goed overleg met de Vereniging van Samenwerkende

Nederlandse Universiteiten (VSNU)

Als organisatie hebben we de afgelopen jaren toegewerkt naar een nieuw organisatiemodel

dat meer is gericht op verbinding en samenwerking Met de fusie van de NWO-instituten in de

NWO-Institutenorganisatie en de inrichting van de NWO-domeinen is de eerste fase van deze transitie

in 2017 afgerond Uit de vele nieuwe taken die op ons afkomen blijkt dat de buitenwereld

vertrouwen in ons heeft Wij vatten dit op als een compliment voor NWO In dit jaarverslag doen wij

beknopt verslag van onze activiteiten de ontwikkelingen en besteding van middelen waarbij enkele

activiteiten zijn uitgelicht

Prof dr Stan Gielen

Voorzitter raad van bestuur NWO

7NWO in het kort

NWO in het kort

2017 is het derde jaar van de strategieperiode 2015-2018 In deze periode richt NWO zich nog

nadrukkelijker dan voorheen op haar rol als verbinder van wetenschap samenleving en

bedrijfsleven

Financiering van onderzoeksaanvragen

NWO heeft als doel om excellent onderzoek te faciliteren en te stimuleren Een van de belangrijkste

uitgangspunten van NWO is dat de beste onderzoekers en onderzoeksvoorstellen worden

geselecteerd Mede door die inspanning blijft Nederland een belangrijke speler in de internationale

onderzoekswereld

In 2017 financierde NWO wetenschappelijk onderzoek en onderzoeksinfrastructuur voor een totaal-

bedrag van euro 873 miljoen Het grootste deel hiervan werd toegekend aan aanvragen ingediend in het

kader van de verschillende programmarsquos voor talent en vrij onderzoek (euro 299 miljoen) Daarnaast gaf

NWO euro 161 miljoen uit aan onderzoeksinfrastructuur (inclusief instituten) euro 102 miljoen aan maat-

schappelijke en economische uitdagingen en euro 203 miljoen aan overige programmarsquos

Van alle aanvragen die NWO in 2017 ontving is 30 procent toegekend Ten opzichte van eerdere

jaren is er een licht stijgende trend waarneembaar In 2016 was het honoreringspercentage nog

27 procent in 2015 25 procent en in 2014 24 procent Het percentage verschilt echter wel voor de

verschillende strategische financieringsinstrumenten (zie tabel 1) Bij de talentprogrammarsquos is het

percentage relatief laag namelijk 17 procent Instrumenten gericht op maatschappelijke uitdagingen

en onderzoeksfaciliteiten en -apparatuur kennen daarentegen hogere honoreringspercentages

Tabel 1 | Verhouding aantal (voor)aanvragen en toekenningen per strategische indeling

Strategische indeling financieringsinstrumenten

Aantal (voor)aanvragen

Aantal toekenningen

Honorerings-percentage

Man Vrouw Man Vrouw Man Vrouw

Talent 1406 1039 224 191 16 18

Vrije competitie 654 261 186 80 28 31

Onderzoeksfaciliteiten en -apparatuur 237 99 164 60 69 61

Maatschappelijke uitdagingen 678 385 307 157 45 41

Overig 767 273 314 61 41 22

Totaal 2017 3742 2057 1195 549

lsquoOverigrsquo veelal kleine programmarsquos gericht op internationalisering of kennisbenutting oa de samenwerkingen met

China India en Brazilieuml en bezoekersbeurzen evenals KIEM Take-off en programmarsquos van het Nationaal Regieorgaan

Onderwijsonderzoek en WOTRO

8NWO in het kort

Aanvragen Honoreringen

Talent Onderzoeksfaciliteiten en -apparatuurVrije competitie

Maatschappelijke uitdagingen Overig

Figuur 1 | Percentage aanvragen en percentage toekenningen naar strategisch doel

Onderzoekers en onderzoeksprojecten

De door NWO toegekende subsidies komen voor een belangrijk deel ten goede aan de aanstellingen

van wetenschappelijk personeel (zie tabel 2) NWO financierde in 2017 bijna 6000 fte wetenschappe-

lijk personeel aan diverse onderzoeksinstellingen waaronder ook hbo-instellingen

NWO financierde in totaal ruim 6300 lopende onderzoeksprojecten (zie tabel 3) Het aantal lopende

onderzoeksprojecten beslaat naast de in 2017 toegekende onderzoeksprojecten ook de

onderzoeksprojecten die in eerdere jaren zijn toegekend maar die nog niet in 2017 zijn afgerond of

die pas in de loop van 2017 zijn afgerond

Tabel 2 | Door NWO (mede) gefinancierd wetenschappelijk personeel (WP) en niet wetenschappelijk

personeel (NWP)

Fte Totaal

WP NWP

Universiteiten 4419 161 4581

NWO-instituten(organisatie) 856 611 1466

KNAW-instituten 100 7 108

Overige onderzoeksinstellingen 525 94 619

NWO-bureau 2 473 475

Totaal 2017 5902 1346 7248

NWO-instituten De aantallen zijn incl medewerkers die worden gefinancierd uit de basisfinanciering van de instituten

van NWO

Onder lsquooverige onderzoeksinstellingenrsquo vallen oa hbo-instellingen TNO Max Planck Instituut KNMI DELTARES en

9NWO in het kort

Tabel 3 | Verdeling lopende onderzoeksprojecten

Indeling 2016 2017

Totaal universiteiten 4722 5045

Totaal NWO-instituten(organisatie) 157 122

Totaal KNAW-instituten 114 111

Totaal Overige instellingen (oa hbo-instellingen) 753 1061

NWO-Totaal 5746 6339

Publicaties en andere resultaten

In 2017 verschenen ruim 15000 wetenschappelijke publicaties en andere resultaten van - door NWO

gefinancierde ndash projecten 45 procent van die wetenschappelijke publicaties werd gepubliceerd in

Open Access tijdschriften en andere wetenschappelijke publicaties (zie tabel 4) Dit is een stijging ten

opzichte van voorgaande jaren In 2014 werd nog slechts 14 procent van alle publicaties Open Access

gepubliceerd (zie grafiek 1)

Een aanzienlijk deel van de lopende onderzoeksprojecten valt nog niet onder de strengere voor-

waarden die NWO eind 2015 heeft gesteld met betrekking tot Open Access publiceren Voor de

komende jaren is dus conform de doelen van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap

(OCW) en van NWO te verwachten dat het percentage Open Access gepubliceerd onderzoek verder

toeneemt

Tabel 4 | Publicaties en andere resultaten van NWO-projecten

Type publicaties 2016 2017

Wetenschappelijke tijdschriftenboeken 10335 8655

Proefschriften 447 419

Overige 5121 6047

Gepubliceerd via Open Access (OA) 5457 6797

van het totaal aantal publicaties OA gepubliceerd 343 450

Toelichting

ndash Dit overzicht is een weergave van alle door de onderzoekers geregistreerde output Dit is waarschijnlijk een

onderschatting van de werkelijke aantallen NWO werkt samen met de VSNU KNAW en SURF aan randvoorwaarden

voor optimale registratie

ndash Wetenschappelijke tijdschriften boeken boeken (monografie) hoofdstukken in boekboek bijdragen academische

publicaties

ndash Overig octrooien databestanden redacties prijzen columns posterpresentaties conference papers publicaties voor

een breed publiekprofessionals en overige wetenschappelijke bijdragen

2014 2015 2016 2017

Grafiek 1 | Percentage publicaties Open Access gepubliceerd

11Hoofdstuk 1 | Beleid en programmarsquos

1 | Beleid en programmarsquos

A Strategievorming en samenwerking

NWO zet in op meer samenwerking en verbinding om beter in te spelen op ontwikkelingen in de

wetenschap eacuten de maatschappij In 2017 heeft NWO het onderzoeksveld op verschillende manieren

betrokken Zo raadpleegde NWO het wetenschappelijke en maatschappelijke veld de opdrachtgevers

samenwerkingspartners en andere relevante partijen uitgebreid om hun bijdrage mee te nemen in het

nieuwe strategische plan 2019-2022 dat in april 2018 is verschenen Daarnaast heeft NWO in 2017 nauw

samengewerkt met haar partners om oplossingen te formuleren om de aanvraagdruk voor wetenschappers

in Nederland te verminderen Deze en andere voorbeelden van hoe NWO in het afgelopen jaar de

samenwerking en verbinding met het veld heeft opgezocht worden hieronder kort beschreven

Samen werken aan oplossingen werkconferenties aanvraagdruk

Welke maatregelen zijn nodig om de aanvraagdruk te verminderen en hoe kunnen de NWO-beoor-

delingsprocedures worden verbeterd Op 4 april 2017 organiseerde NWO een nationale werk-

conferentie in de Rode Hoed te Amsterdam Het doel van deze werkconferentie was om samen met

wetenschappers bestuurders van kennisinstellingen beleidsmakers en partners van NWO (oa

KNAW VSNU en ministeries) antwoorden te formuleren op deze vragen

Op 29 en 30 juni organiseerde NWO vervolgens een internationale werkconferentie met zuster-

organisaties uit het buitenland Tijdens deze conferentie konden deelnemers hun ervaringen en

good practices met het systeem van peer review uitwisselen De resultaten van beide conferenties

leverden input voor de maatregelen die NWO in het najaar van 2017 heeft aangekondigd om de

aanvraagdruk voor wetenschappers te verminderen Het resultaat van dit bijzondere samen-

werkingstraject is een aantal breed gedragen maatregelen die NWO in overleg met haar partners in

de loop van 2018 zal gaan invoeren Het streven van NWO is om het honoreringspercentage voor elk

financierings-instrument niet lager dan 25 procent te laten zijn Een van de maatregelen is dat NWO

gaat onderzoeken of voorselectie op grond van cvrsquos bij de Vernieuwingsimpuls bijdraagt tot een

lagere aanvraagdruk

Onderzoekers en domeinbestuur verbonden in nieuwe NWO-adviesstructuur

De organisatiestructuur van NWO maakte in 2017 grote veranderingen door Negen wetenschaps-

gebieden zijn geclusterd tot vier domeinen Hoe organiseer je de samenwerking en verbinding tussen

domein(bestuur) en achterban Dit deed het bestuur van het NWO-domein Exacte en Natuurweten-

schappen (ENW) door eind 2017 zeven disciplinaire adviescommissies in te stellen De advies-

commissies lsquotafelsrsquo genoemd bestaan uit onderzoekers en vertegenwoordigers uit maatschappij en

bedrijfsleven De lsquotafelsrsquo hebben een belangrijke rol bij het ondersteunen en het adviseren over

strategie onderzoeksprogrammarsquos en de versterking van het onderzoeksveld Ook kunnen de tafels

het bestuur voeden met signalen uit de achterban Op deze manier leveren de lsquotafelsrsquo als verbindende

schakel met het veld een belangrijke bijdrage om NWO te helpen haar rol als wetenschapsfinancier

cooumlrdinator en makelaar goed te vervullen De adviesstructuur zal in 2018 verder worden ontwikkeld

Samen brainstormen over kansen in nieuw NWO

Op 16 november 2017 vond voor het eerst de Synergieconferentie plaats Deze bijeenkomst die was

georganiseerd door het NWO-domein Sociale en Geesteswetenschappen (SGW) was bedoeld om

samen met onderzoekers en andere geiumlnteresseerden te brainstormen over welke kansen het nieuwe

NWO biedt voor inspirerende nieuwe (discipline-overstijgende) netwerken en richtingen voor

strategie en beleid In Uitgelicht lsquoSynergieconferentie trekt zorsquon 200 belangstellenden uit sociale en

geesteswetenschappenrsquo staat meer informatie over de succesvolle eerste editie van de

Synergieconferentie

Samenwerking in programmarsquos Explorail

NWO werkt samen met verschillende partners in onderzoeksprogrammarsquos In 2012 ging het onder-

zoeksprogramma ExploRail van start een bijzondere samenwerking tussen ProRail en NWO De

hoofdvraag lsquoHoe maak je het Nederlandse spoor voor de toekomst zo goed mogelijk bestand tegen

verstoringen en hoe werken we daar met verschillende partijen optimaal in samenrsquo Het programma

is in het najaar van 2017 afgesloten met een conferentie een video en een magazine In Uitgelicht

lsquoWetenschap en praktijk samen op weg naar een toekomstbestendig spoorrsquo meer informatie over dit

bijzondere samenwerkingsprogramma

Uitgelicht

Synergieconferentie trekt zorsquon 200 belangstellenden uit sociale en geesteswetenschappen

Op 16 november 2017 organiseerde het NWO-domein

SGW de Synergieconferentie lsquoCreating common

ground for the social sciences and humanitiesrsquo De

conferentie vond plaats in Utrecht en werd bijgewoond

door zorsquon 200 mensen uit de verschillende disciplines

die in het nieuwe onderzoeksdomein verenigd zijn

De organisatiestructuur van NWO heeft in 2017 grote

veranderingen doorgemaakt onder andere met de

clustering van negen wetenschapsgebieden tot vier

domeinen Die nieuwe structuur kan kansen bieden

voor meer samenwerking inspirerende nieuwe

netwerken en nieuwe richtingen voor strategie en

beleid Maar hoe die kansen te benutten hoe synergie

te bereiken en wat moet NWO doen om dit alles te

ondersteunen en te faciliteren Daarover ging men in

gesprek tijdens de conferentie

Barbara Vis en Miko Flohr twee jonge onderzoekers spraken een column uit over de kansen en bedreigingen die zich

voordoen als je zoveel onderzoeksdisciplines in eacuteeacuten domein verenigt Keynote-spreker professor Chad Gaffield ndash

hoogleraar Geschiedenis en digitalisering aan de Universiteit van Ottawa en voormalig president van de federale Social

Sciences and Humanities Research Council van Canada (SSHRC) ndash inspireerde met enkele voorbeelden uit Canada van

nieuwe strategieeumln voor de financiering van onderzoek In twee rondes met parallelle workshops kon men met elkaar in

gesprek gaan over actuele vraagstukken Hoe kunnen data-infrastructuren het onderzoek in de sociale en

geesteswetenschappen aanjagen Hoe beoordeel je aanvragen uit meer dan veertig verschillende disciplines Wat kun je

doen aan aanvraagdruk En hoe ga je om met alternatieve feiten NWO-voorzitter Stan Gielen en Dirk-Jan den Boer

directeur van het SGW-domein rondden de bijeenkomst af Bij de evaluatie beoordeelden de aanwezigen de conferentie

als goed Het is de ambitie deze conferentie jaarlijks te organiseren De tweede editie volgt in het begin van 2019

Wetenschap en praktijk samen op weg naar een toekomstbestendig spoor

Een bijzonder samenwerkingsprogramma tussen praktijk en wetenschap sociale en technologische wetenschappen en

publiek en privaat Met twee onderzoekslijnen een budget van vijf miljoen euro negen projecten en negentien

promovendi Dat is ExploRail het vijfjarig onderzoeksprogramma van ProRail samen met NWO in een notendop Centraal

stond de vraag Hoe maak je het drukke Nederlandse spoor voor de toekomst zo goed mogelijk bestand tegen

verstoringen en hoe werken verschillende partijen daarin optimaal samen Op 10 en 11 oktober 2017 werd het

programma afgesloten met een ExploRail symposium en ExploRail festival

ldquoExploRail is een succesvol programmardquo zegt Inge Drijfhout de secretaris voor dit onderzoeks-programma ldquoAlle projecten

zijn goed afgerond of staan op het punt te worden afgerond Wat het vooral bijzonder maakt is dat het programma niet

alleen naar de technische kant van spoorinnovatie kijkt maar ook naar de sociaal-organisatorische aspecten die daarmee

gepaard gaan ProRail vond het erg belangrijk om ook die kant in het onderzoek mee te nemenrdquo Meer informatie over de

projecten is terug te vinden op de website van het programma (zie beneden)

Om de verbinding te leggen tussen wetenschap en praktijk zijn alle projecten begeleid door ten minste eacuteeacuten hoogleraar en

door een research coach vanuit ProRail Op dit moment inventariseert ProRail de mogelijkheden om de

onderzoeksresultaten te implementeren Drijfhout ldquoHet implementeren daarvan binnen zorsquon complexe organisatie gaat

niet van de ene op de andere dag maar ProRail hecht grote waarde aan de toepassing van de verkregen wetenschappelijk

onderbouwde resultatenrdquo Een van de concrete uitkomsten die voortkwam uit dit programma is het succesvol toepassen

van beeldherkenningstechnieken voor het opsporen van slijtage en andere problemen aan de spoorinfrastructuur

Zie ook

httpexplorailverdusnlexplorail

httpexplorailcommedia

B Talent en vrij onderzoek

Individuele talentontwikkeling en selectie van de beste onderzoekers en onderzoeksvoorstellen zijn

belangrijke uitgangspunten van NWO In 2017 kregen 403 onderzoekers in uiteenlopende stadia van hun

carriegravere een talentbeurs om hun vernieuwende ideeeumln en hun wetenschappelijke loopbaan te ondersteunen

Daarnaast kende NWO financiering toe aan 266 projecten in de vrije competitie

NWO hecht groot belang aan ruimte voor wetenschappelijke creativiteit en biedt daarom financiering voor

ongebonden wetenschap (vrij onderzoek) Ongebonden of vrij onderzoek wil zeggen dat de aanvrager

het onderzoeksthema zelf kan kiezen Talent en vrij onderzoek staan centraal in NWOrsquos talentprogrammarsquos

en vrije competitie waar we hieronder verder op ingaan We besteden ook aandacht aan het

Zwaartekrachtprogramma waarvan NWO in opdracht van OCW de selectieprocedure uitvoert

Talent stimuleren

Individuele NWO-beurzen en -premies zijn er voor alle onderzoekers van jonge onderzoekers die aan

het begin staan van hun wetenschappelijke carriegravere tot en met zeer gevorderde en vooraanstaande

wetenschappers

Talentprogrammarsquos

Tot de talentprogrammarsquos behoren

ndash de Spinozapremies

ndash de Vernieuwingsimpuls (Veni 0minus3 jaar na promotie Vidi 3minus8 jaar na promotie Vici 8minus15

jaar na promotie)

ndash de promotiebeurs voor leraren

ndash Rubicon (buitenlandervaring voor recentelijk gepromoveerde onderzoekers)

ndash Aspasia (vrouwelijk talent in hogere posities)

ndash disciplinegerichte talentprogrammarsquos

Tabel 5 geeft per programma een overzicht van het aantal (voor)aanvragen en toekenningen

uitgesplitst naar manvrouw in 2017 Het aantal aanvragen voor de talentprogrammarsquos ligt al jaren

hoog Met ruim 2300 aanvragen vormt het jaar 2017 daarop geen uitzondering De aanvraagdruk

ligt met name bij de Vernieuwingsimpuls hoog NWO heeft in 2017 in samenspraak met haar partners

maatregelen geformuleerd om de aanvraagdruk voor onderzoekers in Nederland te verminderen

Een deel van deze maatregelen richt zich in het bijzonder op de Vernieuwingsimpuls In 2018 zal een

begin worden gemaakt met de implementatie van deze maatregelen

Tabel 5 | Aantal (voor)aanvragen toekenningen talentprogrammarsquos

Talentprogrammarsquos Aantal (voor)aanvragen

Aantal toekenningen

Vernieuwingsimpuls-Veni 614 525 89 68 14 13

Vernieuwingsimpuls-Vidi 383 215 52 38 14 18

Vernieuwingsimpuls-Vici 160 75 22 12 14 16

Promotiebeurs voor leraren 61 81 22 32 36 40

Rubicon 89 69 15 22 17 32

Talentprogrammarsquos domein specifiek 38 25 17 14 45 56

Totaal 2017 1345 990 217 186 16 19

Het aantal (voor)aanvragen is het aantal initieel ingediende aanvragen Dit kunnen vooraanvragen zijn of uitgewerkte

aanvragen Vooraanvragen zijn beknopt en kosten de onderzoeker minder tijd NWO beoordeelt deze vooraanvragen op

haalbaarheid en adviseert onderzoekers om deze wel of niet uit te werken in een aanvraag

Onder lsquoTalentprogrammarsquos domein specifiekrsquo vallen de programmarsquos Natuurkundev Stimuleringsprogramma

Museumbeurzen Wiskundeleraar in onderzoek en Promoties in de geesteswetenschappen

Spinozapremies

De Spinozapremie bedraagt euro 25 miljoen te besteden aan wetenschappelijk onderzoek

De premie is een eerbewijs en een stimulans voor verder onderzoek waarmee NWO talent en

toponderzoek in Nederland stimuleert De laureaten van 2017 zijn professor dr Eveline Crone

(Neurocognitieve ontwikkelingspsychologie Universiteit Leiden) professor dr Michel Orrit (Spectro-

scopie van moleculen in gecondenseerde materie Universiteit Leiden) professor drir Alexander van

Oudenaarden (Quantitative biology of gene regulation Universiteit UtrechtHubrecht Instituut)

en professor dr Albert Heck (Scheikunde en Farmaceutische wetenschappen Universiteit Utrecht)

Zij kregen de premie vanwege hun uitstekende verdiensten in hun vakgebied en hun onbetwiste

internationale reputatie In Uitgelicht lsquoDe ontdekkingsreis van Spinozalaureaat Albert Heckrsquo leest u

het verhaal van eacuteeacuten van hen

Tijdens de uitreiking van de Spinozapremies in september 2017 kondigde staatssecretaris Dekker

(OCW) aan dat vanaf 2018 de Stevinpremie als nationale prijs voor kennisbenutting in het leven

geroepen wordt Vanaf 2018 zal NWO jaarlijks twee Stevinpremies uitreiken aan wetenschappers die

met hun onderzoek grote economische of maatschappelijke impact hebben (gehad) Het premie-

bedrag bedraagt net als bij de Spinozapremie euro 25 miljoen

Vernieuwingsimpuls

De Vernieuwingsimpuls is het belangrijkste individuele financieringsinstrument van NWO met een

financieel volume van circa euro 160 miljoen per jaar In 2017 ontvingen 281 onderzoekers via dit

instrument financiering om hun carriegravere vooruit te brengen Eeacuten van hen was dr Jaime Hoogesteger

van Dijk Zijn onderzoek wordt nader toegelicht in de Uitgelicht lsquoRurale gemeenschappen in

Guanajuato onder druk door overexploitatie grondwaterrsquo

Carriegravereverloop laureaten Vernieuwingsimpuls

Een belangrijk doel van de Vernieuwingsimpuls is onderzoekers perspectief te bieden op een

wetenschappelijke carriegravere In figuur 2 is voor Veni- Vidi- en Vici-laureaten vanaf het begin van de

Vernieuwingsimpuls in 2000 het carriegravereverloop in beeld gebracht Uit de figuren is af te leiden dat

een groot deel van de laureaten na afloop van het project een hogere positie heeft dan bij aanvang

Figuur 2 | Carriegraveres laureaten Vernieuwingsimpuls (sinds 2000)

Aanvang project Einde project

Postdoc Universitair docent Universitair hoofddocent Hoogleraar Buiten de wetenschapoverig

Figuur 2a | Aanstelling Veni-laureaten bij aanvang vs bij einde project

Van de 1474 Veni-laureaten die sinds het begin van de Vernieuwingsimpuls tot en met 2017 project-

financiering hebben ontvangen eacuten hun Veni-onderzoek hebben afgerond heeft 71 procent bij aan-

vang een positie als postdoc en 25 procent een aanstelling als universitair docent Na afloop is dit

respectievelijk 37 en 42 procent Bovendien is 13 procent van de Veni-laureaten aan het einde van het

project universitair hoofddocent en 3 procent hoogleraar

Figuur 2b | Aanstelling Vidi-laureaten bij aanvang vs bij einde project

Van de 701 Vidi-laureaten heeft 31 procent bij aanvang een postdoc-positie en 46 procent is

universitair docent Gedurende de looptijd van het project maakt een aanzienlijk deel van de

laureaten promotie Aan het einde van het project is namelijk 34 procent universitair hoofddocent en

37 procent hoogleraar

Figuur 2c | Aanstelling Vici-laureaten bij aanvang vs bij einde project

Bij de 226 Vici-laureaten is bij aanvang 9 procent universitair docent 30 procent universitair

hoofddocent en 54 procent hoogleraar Na afloop is maar liefst 89 procent hoogleraar en 8 procent

universitair hoofddocent

Vrije competitie

De vrije competitie kent projectfinanciering voor zowel individuele onderzoekers als onderzoeks-

groepen In 2017 hadden alle NWO-domeinen eacuteeacuten of meerdere financieringsinstrumenten in de vrije

competitie

Tabel 6 | Aantal aanvragen en toekenningen in de vrije competitie per NWO-onderdeel

Organisatieonderdeel Aantal (voor)aanvragen Aantal toekenningen

Man Vrouw Man Vrouw

Exacte en Natuurwetenschappen 223 65 68 22

Sociale en Gedragswetenschappen 176 66 24 8

Toegepaste en Technische Wetenschappen 114 29 37 10

Regieorgaan SIA 86 89 49 38

ZonMw 55 12 8 2

Totaal 2017 654 261 186 80

Zwaartekrachtprogramma

In mei 2017 heeft de minister van OCW aan een zestal consortia financiering toegekend in het kader

van het Zwaartekrachtprogramma Met dit programma wordt langdurige samenwerking tussen

onderzoeksgroepen gestimuleerd Geselecteerde wetenschappelijke consortia behoren tot de

wereldtop op hun gebied of hebben de potentie om die te bereiken NWO voerde de selectie-

procedure uit Drie van de toekenningen vielen binnen de exacte technische en natuurweten-

schappen eacuteeacuten binnen de levenswetenschappen en twee toekenningen binnen de sociale en

geesteswetenschappen In 2018 zal een nieuwe ronde van het programma starten

Uitgelicht

De ontdekkingsreis van Spinozalaureaat Albert Heck

Steeds beter begrijpen hoe het leven in elkaar zit op moleculair niveau Dat is de belangrijkste drijfveer van Albert Heck

hoogleraar scheikunde en farmaceutische wetenschappen in Utrecht In 2017 was hij eacuteeacuten van de vier winnaars van de

NWO-Spinozapremie de jaarlijkse prijs voor baanbrekend onderzoek

Heck dankt zijn Spinozapremie aan zijn pionierswerk op het gebied van de massaspectrometrie en proteomics Hij houdt

zich bezig met hoe eiwitmoleculen in een cel in elkaar zitten en hoe ze werken Met behulp van zijn technieken kan hij

inmiddels tienduizenden eiwitten tegelijkertijd in kaart brengen en monitoren Dat gebeurt door de grote eiwitmoleculen

in stukjes te knippen en die stukjes vervolgens te scheiden te fragmenteren en te wegen Zo ontstaat een beeld van de

bouwstenen van het eiwit Eiwitten in kaart brengen is belangrijk want zo zegt Heck ldquoEen lichaam bestaat uit miljarden

cellen met elk duizenden verschillende eiwitten Die eiwitten hebben allemaal een eigen functie Ze laten cellen specifieke

taken uitvoeren bijvoorbeeld in spiercellen of hersencellen Maar eiwitten opereren in die cellen niet alleen Je begrijpt

pas hoe een cel werkt als je begrijpt hoe cellulaire eiwitten samenwerken Die interactieve en dynamische eiwitnetwerken

bepalen of een cel en dus het gehele organisme gezond is of nietrdquo

Nieuwe belangrijke biologische vragen aanduiden en die dan met behulp van moderne massa-spectrometrie proberen te

beantwoorden ziet Heck als de kern van zijn werk Daarbij werkt hij vaak samen met deskundigen uit uiteenlopende

vakgebieden bijvoorbeeld voor onderzoek naar menselijke stamcellen naar de biologische klok van cyanobacterieumln naar

kanker of naar alzheimer ldquoIk voel me in ons onderzoek vaak als een ontdekkingsreiziger die voor het eerst een wereld

binnen treedt waarvan niemand weet hoe die er precies uit ziet Het liefst zou ik bovenop een eiwit in een cel willen zitten

en meemaken wat er in de tijd met dat eiwit gebeurtrdquo

Inzicht in hoe eiwitten en cellen werken

helpt ook om nieuwe en betere

geneesmiddelen te ontwikkelen die

bijvoorbeeld minder bijwerkingen hebben

Ook verwacht Heck in de nabije toekomst te

kunnen volgen hoe iemand op een bepaald

medicijn reageert door snel en goedkoop de

eiwitten in een druppeltje bloed in kaart te

brengen Wat hij met de euro 25 miljoen van de

Spinozapremie gaat doen laat de

Spinozalaureaat open ldquoIk wil dat geld

gebruiken voor het mooie onverwachte dat

op mijn pad komt De prijs geeft mij de

vrijheid om nieuwe onbetreden wegen in te

slaanrdquo

Zie ook

Video 1 Spinoza Laureaat Albert Heck

Vlnr professor dr ir van Oudenaarde professor dr Orrit professor dr Heck en

professor dr Cron (Foto Frisse Focus)

Rurale gemeenschappen in Guanajuato onder druk door overexploitatie grondwater

Broccoli wortel maiumls knoflook spinazie en asperges de laatste 25 jaar zijn de productie en de export van verse groenten

in Mexico exponentieel gegroeid Vooral de regio Guanajuato in Centraal-Mexico kent een enorme agro-industrieumlle

lsquoboomrsquo Die heeft geleid tot meer banen in de regio maar heeft ook belangrijke (negatieve) consequenties voor mens en

milieu Overexploitatie van grondwater vormt daarbij de kern van het probleem

Dr Jaime Hoogesteger opgegroeid in Mexico onderzoekt deze problematiek vanuit een interdisciplinaire invalshoek

ldquoDe Veni-beurs van NWO gaf mij de gelegenheid om de complexiteit van deze problematiek te begrijpen en uit te diepen

In mijn onderzoek staan de rechten en de strategieeumln voor levensonderhoud van arme rurale gemeenschappen in het

gebied centraal Ik kijk bijvoorbeeld hoe de veranderende toegang tot grondwater hun situatie verandert en ik verken de

opties die zij hebben om hun recht op water te garanderenrdquo

Guanajuato illustreert een proces dat overal ter wereld aan de gang is de intensivering en internationalisering van de

landbouw met enorme gevolgen voor lokale gemeenschappen en het waterbeheer ter plekke ldquoIn de laatste zeventig jaar

zijn in veel gebieden in Guanajuato de grondwaterstanden gezakt van 10minus20 meter onder het maaiveld tot 160minus240

meter onder het maaiveld Hierdoor drogen waterputten op en verslechtert de grondwaterkwaliteit De landbouwsector is

hoofdverantwoordelijke voor dit probleemrdquo Het zijn vooral de rurale gemeenschappen die hiervan de dupe zijn Door de

overexploitatie raakt hun drinkwater bijvoorbeeld vervuild met desastreuze gevolgen voor de gezondheid

Het onderzoek van Hoogesteger laat zien hoe vervlochten waterbeheer is geraakt met globalisering ldquoIn een context van

internationale vrije markten en kapitalisme concentreert de toegang tot water en land zich in de handen van een kleine

groep rijken terwijl de armste mensen de gevolgen hiervan hard voelenrdquo Voor het ongelijkheidsprobleem is geen directe

oplossing voorhanden ldquoInternationale initiatieven om duurzaam en sociaal verantwoord te produceren bieden tot nu toe

te weinig perspectief om diepgaande veranderingen teweeg te brengen Wel kunnen we proberen de gevolgen voor de

rurale gemeenschappen wat te verzachten bijvoorbeeld door opvang en gebruik van regenwater te stimuleren Ook ligt

er een belangrijke taak om de lokale bevolking te informeren over de waterproblematiek Lokale ngorsquos gebruiken de

resultaten van dit onderzoek daarvoorrdquo

Hiernaast blijkt uit het onderzoek hoe

vervlochten onze westerse consumptie is

geraakt met wat er in de rest van de

wereld gebeurt Hoogesteger ldquoHoe

bewuster we ons hiervan worden hoe

bewuster we keuzes kunnen maken over

de soort landbouw en gerelateerde

maatschappelijke verhoudingen die we

willen ondersteunen door onze

consumptiepatronenrdquo

Zie ook

YouTubendash Consuming the future

YouTubendash Water goes or where does the

water go

Arbeidsongeschiktheidswetgeving keuringsprocedures en lichamelijke beperkingen in de praktijk Leren van historisch onderzoek

Wanneer is iemand gehandicapt En wanneer is iemand arbeidsongeschikt Al sinds de eerste arbeidsongeschikt-

heidswet ndash de Ongevallenwet minus in 1901 werd aangenomen is dit onderwerp van discussie onder politici artsen en weten-

schappers Voortdurend worden de regels rondom arbeidsongeschiktheid aangescherpt om ervoor te zorgen dat alleen

de juiste mensen minus dat wil zeggen de mensen die rsquoecht gehandicaptrsquo zijn minus een uitkering krijgen Promovenda Nathanje

Dijkstra onderzoekt wat het effect is van die scherpere regelgeving op het idee van wie die juiste mensen zijn en op de

manier waarop deze zichzelf en anderen zien Zij is eacuteeacuten van de onderzoekers die dankzij een talentbeurs van NWO in 2017

een begin heeft kunnen maken met haar wetenschappelijke carriegravere

Al is zij onlangs met haar onderzoek gestart het onderwerp heeft de interesse van Dijkstra al enkele jaren geleden gewekt

ldquoNa de introductie van de Ongevallenwet zag je dat de diagnose traumatische neurose minus een diagnose die nu niet meer

gangbaar is maar die werd gebruikt voor lichamelijk onverklaarbare aandoeningen minus toenam In Nederland was men in

die tijd zelfs bang voor een epidemische toename Uit de discussie rond arbeidsongeschiktheid lijkt het alsof er een soort

objectieve echtheid bestaat Maar vanuit het onderzoeksveld van de Disability Studies weten we dat je lichamelijke

beperking ook in context moet zien Iemand die twee benen mist wordt in zijn functioneren belemmerd door hoge

drempels en trappen maar is niet gehandicapt als het gaat om het voeren van een telefoongesprek De vraag wie als

terechte ontvangers van een uitkering moeten worden gezien is dus in de keuringspraktijk complexer Die praktijk vraagt

om classificaties maar die zijn lang niet zo vastomlijnd Een etiket doet bijvoorbeeld iets met de manier waarop mensen

zichzelf zien en hoe ze zich gedragen en tegelijkertijd zorgen deze gedragingen er weer voor dat het etiket steeds anders

wordt gedefinieerdrdquo De vraag die Dijkstra in haar onderzoek centraal stelt is wat keuringsprocedures en daaruit

voortkomende classificaties doen met het zelfbeeld van de getroffenen en met het beeld dat artsen en anderen van hen

hebben

Dijkstra benadert haar onderzoek vanuit een sociaal- en cultuurhistorisch perspectief Zij bestudeert de periode

1901minus1967 minus de jaren waarin de Ongevallenwet van kracht was minus en kijkt daarbij vooral naar gevallen van traumatische

neurose en amputatie Met archiefonderzoek wil ze inzicht verkrijgen in concrete casussen wat gebeurde er in de

keuringspraktijk van die jaren Hiermee hoopt zij inzicht te bieden in de culturele processen en de rol van classificatie bij

keuringsprocedures en daarvan te leren voor de hedendaagse praktijk Een inzicht dat kan helpen om debatten over

regelgeving beter te laten aansluiten op de dagelijkse realiteit van de betrokkenen

C Bijdrage aan maatschappelijke en economische uitdagingen

NWO bevordert de bijdrage van de wetenschap aan maatschappelijke en economische uitdagingen Daarom

financiert NWO onderzoek dat maatschappelijk en economisch van grote relevantie is Dit doet NWO onder

andere via de Nationale Wetenschapsagenda de topsectoren en door kennisbenutting te stimuleren

Nationale Wetenschapsagenda

In opdracht van de ministeries van Onderwijs Cultuur en Wetenschappen en Economische Zaken en

Klimaat heeft de Kenniscoalitie ndash bestaande uit VSNU KNAW NWO Vereniging Hogescholen TO2

VNO-NCW en MKB-Nederland ndash in 2015 het initiatief genomen voor de ontwikkeling van de Nationale

Wetenschapsagenda (NWA) De Nederlandse bevolking heeft in totaal bijna 12000 vragen gesteld

aan de wetenschap die vervolgens zijn samengevat in 140 clustervragen Met hulp van experts uit

kennisinstellingen maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven zijn deze vragen vervolgens in het

voorjaar van 2016 uitgewerkt in 25 onderzoekbare themarsquos zogeheten routes

In 2017 stelde het ministerie van OCW aan de Kenniscoalitie een bedrag van euro 32 miljoen beschikbaar

om middels de zogeheten Startimpuls een begin te maken met de implementatie van de NWA Het

grootste deel euro 20 miljoen was bestemd voor thematisch onderzoek OCW heeft NWO verzocht om

als kennispartner in de Kenniscoalitie uitvoering te geven aan het NWA Startimpuls-programma dat

gericht was op de volgende drie themarsquos

ndash Onderwijs en jongeren in een veerkrachtige samenleving

ndash Digitalisering als aanjager van vernieuwing

ndash Natuurwetenschappelijke kennis als bron van vernieuwend vermogen

Het doel van de Startimpuls was om ndash in de geest van de NWA - nieuwe samenwerkingsverbanden te

laten ontstaan tussen wetenschap en praktijk tussen wetenschappers van verschillende disciplines

universiteiten bedrijven hogescholen kennisinstituten ministeries en maatschappelijke organisaties

De boegbeelden van acht routes die onder bovengenoemde themarsquos vielen zijn uitgenodigd om in

nauwe samenspraak met de achterban per route eacuteeacuten voorstel van maximaal euro 25 miljoen voor

thematisch onderzoek in te dienen Deze voorstellen zijn door een onafhankelijke commissie

beoordeeld op de criteria kwaliteit verbindingen en relevantie Op basis van het advies van de

beoordelingscommissie heeft de raad van bestuur van NWO besloten om alle aanvragen te

honoreren

Nieuw Kennis- en Innovatiecontract

In 2017 heeft NWO hard gewerkt aan de bijdrage aan het Kennis- en Innovatiecontract (KIC)

2018minus2019 voor de topsectoren1 In tweejaarlijkse KICrsquos geven bedrijven publiek gefinancierde

onderzoeksinstellingen en de overheid hun beoogde bijdragen aan en onderschrijven zij de

inhoudelijke ambities voor de topsectoren Eind 2017 ondertekenden alle betrokken partijen het

nieuwe contract voor 2018minus2019 In totaal wordt in die twee jaar een bedrag geiumlnvesteerd van

euro 47 miljard NWO draagt hieraan euro 550 miljoen (euro 275 miljoen per jaar) bij uit eigen middelen

Van de NWO-bijdrage dient euro 200 miljoen te worden ingezet voor publiek-private samenwerkings-

initiatieven met significante cofinanciering en euro 350 miljoen voor andere programmering Aan de

NWO-programmarsquos in de topsectoren dragen ook andere partijen financieel bij zoals bedrijven en de

ministeries van Economische Zaken en Klimaat en van Buitenlandse Zaken (BZ) In Uitgelicht staan

twee voorbeelden van succesvolle samenwerkingen tussen kennisinstellingen en bedrijven in het

kader van het vorige KIC 2016ndash2017

1 Topsectoren zijn gebieden waarin het Nederlandse bedrijfsleven en Nederlandse onderzoekscentra wereldwijd

uitblinken Er zijn negen topsectoren Agri amp Food Chemie Creatieve Industrie Duurzame Energie High Tech Systemen

en Materialen Logistiek Life Sciences amp Health Tuinbouw amp Uitgangsmaterialen Water amp Maritiem Ook zijn er drie

topsectordoorsnijdende initiatieven ICT Biobased Economy en de Sociale Infrastructuur Agenda

Een belangrijk nieuw onderdeel van de NWO-inzet voor 2018ndash2019 is de zogeheten cross-over call

waarvoor in totaal een budget van euro 40 miljoen beschikbaar is gesteld Hiermee financiert NWO

onderzoek in publiek-private samenwerking dat gericht is op maatschappelijke uitdagingen waarbij

de onderzoeksthemarsquos meerdere topsectoren verbinden Breed samengestelde multidisciplinaire

consortia bestaande uit publieke en private partners kunnen onderzoeksvoorstellen als een samen-

hangend programma indienen De partners financieren de helft van het programma NWO stimuleert

hiermee inbreng uit alle wetenschappelijke disciplines en de verbinding met toepassingsgericht

onderzoek

Kennisbenutting

In januari 2017 stuurde staatssecretaris Dekker van OCW een brief getiteld Wetenschap met Impact

naar de Tweede Kamer Hierin kondigde hij onder meer aan dat een deel van het budget voor de

NWA Startimpuls door NWO ingezet zou worden voor het Industrial Doctorates-programma Andere

maatregelen uit de brief zijn het voornemen van OCW om samen met NWO te komen tot eacuteeacuten

nationale prijs voor kennisbenutting ndash de Stevinpremie (zie hoofdstuk 1B ndash Talent en Vrij Onderzoek)

ndash en een uitbreiding van de huidige Take-off regeling die NWO uitvoert zodat ook TO2-starters

aanvragen kunnen indienen Eind 2017 zijn de eerste toekenningen in het kader van de verbrede

Take-off regeling bekend gemaakt

Industrial Doctorates

Het pilotprogramma Industrial Doctorates heeft tot doel om de samenwerking te bevorderen tussen

kennisinstellingen en het bedrijfsleven in het bijzonder het midden- en kleinbedrijf Binnen het

programma voert de promovendus werkzaamheden uit bij zowel de kennisinstelling als het deel-

nemende bedrijf Deze intensieve samenwerking draagt bij aan talentontwikkeling en versterkt of

creeumlert kansen voor toepassing van wetenschappelijke kennis Juist door wetenschappelijke kennis

dichter bij het bedrijfsleven te brengen is de impact op een toepassing in de praktijk groter De call

for proposals voor de Industrial Doctorates-pilot is in oktober 2017 gepubliceerd de toekenningen

volgen in 2018

Prijzen voor kennisbenutting

Met de Stevinpremie voegt NWO vanaf 2018 een belangrijke nieuwe prijs voor kennisbenutting toe

aan haar prijzenportfolio Ook in 2017 heeft NWO verschillende prijzen uitgereikt ter bevordering

van kennisbenutting

ndash Prof dr Andrew Webb hoogleraar MRI-fysica aan het Leids Universitair Medisch Centrum

(LUMC) werd benoemd tot Simon Stevin Meester als beloning voor zijn onderzoek naar de

verbetering en ontwikkeling van MRI-technieken

ndash Prof dr Gijs Wuite en prof dr Erwin Peterman beiden hoogleraar aan de Vrije Universiteit

ontvingen de NWO Natuurkunde Valorisatie Prijs voor het ontwikkelen van nieuwe

instrumenten voor baanbrekend onderzoek naar biologische systemen

ndash Geschiedenisleraren Kiki Varekamp en Christiaan Veldman wonnen de NRO-verbindingsprijs

voor leraren voor hun lesconcept waarmee ze het historisch engagement bij leerlingen

stimuleren

ndash Marijke Mullender-Wijnsma van de Rijksuniversiteit Groningen werd uitgeroepen tot

winnaar van de NRO-verbindingsprijs voor onderzoekers voor de wijze waarop zij in haar

onderzoek naar bewegende taal- en rekenles de onderwijspraktijk heeft betrokken

ndash Het bedrijf Fresh Strips voortgekomen uit de Technische Universiteit Eindhoven heeft de

Gouden KIEM voor beste chemische startup gewonnen voor de ontwikkeling van een nieuw

materiaal dat kan dienen als sensor om de versheid van voedsel te monitoren

Regieorganen

Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA (NRPO SIA)

In praktijkgericht onderzoek werken hogescholen en de praktijk nauw samen met als doel het

verbeteren van de beroepspraktijk en het hoger beroepsonderwijs Daarmee levert praktijkgericht

onderzoek van hogescholen een belangrijke bijdrage aan het oplossen van maatschappelijke en

economische vraagstukken Dit beeld werd bevestigd in de evaluatie van NRPO SIA die in 2017 is

afgerond NRPO SIA werkt aan meer en nog beter praktijkgericht onderzoek door in te zetten op

ndash samenwerking tussen onderzoek en beroepspraktijk

ndash verhogen kwaliteit praktijkgericht onderzoek

ndash samenwerking van hogescholen met andere onderzoeksinstellingen

ndash gebruik van de onderzoeksresultaten

In 2017 financierde het Regieorgaan 426 lopende projecten waarvan er 190 in dat jaar zijn gestart

Naast hogescholen zijn ook vaak bedrijven universiteiten en andere kennisinstellingen partners in de

projectvoorstellen

SPRONG

In 2017 hebben de eerste vier onderzoeksgroepen een achtjarige subsidie ontvangen in het kader van

SPRONG een programma dat Regieorgaan SIA heeft ontwikkeld om hogescholen te ondersteunen bij

het opbouwen en versterken van onderzoeksgroepen door voor langere perioden financieumlle zeker-

heid te bieden De eerste call binnen het programma richtte zich op het thema Vitaliteit en

Gezondheid

Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek

Het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO) werkt aan verbetering en vernieuwing van

het onderwijs Dat doet het NRO door onderwijsonderzoek te cooumlrdineren en te financieren en door

de verbinding tussen praktijk en beleid enerzijds en onderzoek anderzijds te verbeteren

Op 6 maart 2017 reikte minister Jet Bussemaker van OCW de eerste beurzen uit binnen het Comenius-

programma Tien docenten in het hoger onderwijs ontvingen euro 50000 voor kleinschalige innovatie

De komende jaren neemt het aantal toe te kennen Comeniusbeurzen toe en heeft het NRO ook

financiering om onderzoek naar hoger onderwijs uit te zetten

In mei 2017 ging het Nationaal Cohortonderzoek Onderwijs (NCO) officieel van start NCO maakt het

mogelijk scholen minder te belasten voor onderzoek door slim gebruik te maken van bestaande data

over de ontwikkeling van leerlingen Via rapportages per schoolvestiging geeft NCO relevante

informatie aan het onderwijs terug

Uitgelicht

Aan het stuur bij zelfrijdende voertuigen

Wie is verantwoordelijk als er iets fout gaat met een voertuig dat zelfstandig rijdt Moet een zelfrijdende auto een

rijbewijs halen Bart van Arem Marjan Hagenzieker en Filippo Santoni de Sio van de Technische Universiteit Delft

onderzoeken dit soort vragen sinds 2017 binnen het NWO-programma Maatschappelijk verantwoord innoveren (MVI)

Want geautomatiseerd rijden brengt een veelheid aan psychologische ethische en juridische kwesties met zich mee

ldquoWe kijken naar verschillende scenariorsquos voor geautomatiseerd rijdenrdquo vertelt Van Arem leider van het project Meaningful

Human Control over Automated Driving Systems ldquoHet begint met een combinatie van een slimme cruise control en

rijstrookbewaking In dat geval moet de menselijke chauffeur blijven opletten De tweede stap is dat een systeem ook zijn

omgeving in de gaten houdt en de menselijke bestuurder dwingt het over te nemen als het rijden gecompliceerder wordt

bijvoorbeeld als deze de snelweg verlaat en op een rotonde af rijdt Uiteindelijk krijg je de volledig geautomatiseerde

auto die zonder menselijke tussenkomst op de openbare weg kan rijdenrdquo

Drie niveausDe onderzoekers inventariseren welke verantwoordelijkheden en waarden op het spel staan als een voertuig zichzelf op

enigerlei wijze bestuurt Daarnaast kijken ze naar de mensen die erbij betrokken zijn Op welke manier hebben zij

controle Wat hebben ze nodig om te kunnen voldoen aan de voorwaarden die de technologie aan hen stelt En hoe kun

je ervoor zorgen dat ze daarvoor ook gekwalificeerd zijn Tot slot bestuderen ze welke consequenties geautomatiseerd

rijden heeft in verkeerskundig opzicht Onder welke voorwaarden kan de zelfrijdende auto het verkeer veiliger maken files

oplossen of leiden tot een efficieumlnter vervoer van goederen

De timing van het project kon niet beter zegt Van Arem ldquoDe technologie is inmiddels ver genoeg ontwikkeld om ermee te

kunnen experimenteren al zal het nog wel even duren voordat er verregaand geautomatiseerde voertuigen op de

openbare weg rijden Dit geeft onze partners zoals het CBR RDW en verzekeringsmaatschappijen tijd om zichzelf met

behulp van onze inzichten voor te bereiden op de nieuwe realiteit in transportrdquo

Innovatieve hulpmiddelen voor betaalbare en duurzame zorg

Chirurgen maken steeds vaker gebruik van zogeheten minimaal-invasieve technieken ofwel kijkoperaties Hierdoor zijn

operatiewonden kleiner en herstelt de patieumlnt sneller dan bij een conventionele ingreep Bij het NIMIT Development

Center werken onderzoekers aan de ontwikkeling van innovatieve hulpmiddelen die dit soort ingrepen mogelijk maken

zoals multifunctionele chirurgische instrumenten Binnen NIMIT wordt verder gewerkt aan stuurbare naalden en katheters

waarmee de arts in eacuteeacuten ingreep een diagnose kan stellen en kan behandelen

Jenny Dankelman is hoogleraar Minimaal-Invasieve Chirurgie en Interventietechnieken aan de Technische Universiteit

Delft en programmaleider van NIMIT ldquoDe missie van het NIMIT is om betaalbare en gemakkelijk te gebruiken

instrumenten te ontwikkelen waarmee chirurgen veilig en effectief alle cruciale onderdelen van het lichaam kunnen

bereiken Daarbij zijn we erin geslaagd het ontwerpproces voor deze instrumenten te versnellen door al vroeg in het

ontwikkeltraject rekening te houden met bijvoorbeeld de bruikbaarheid Door deze focus heeft NIMIT zich ontwikkeld tot

een van de sterkste consortia wereldwijd op het gebied van de ontwikkeling van minimaal-invasieve instrumenten Binnen

ons team werken verschillende disciplines medisch en technisch heel nauw samen Daar ligt onze krachtrdquo

Een voorbeeld van zorsquon minimaal invasief instrument dat NIMIT heeft ontwikkeld is de stuurbare kniptang Hiermee kan de

chirurg een meniscusingreep (knie) veilig en efficieumlnt uitvoeren Bovendien is het instrument eenvoudig schoon te maken

en te steriliseren Dit instrument wordt nu doorontwikkeld door de techno-starter Surge-on Medical Een ander voorbeeld

is de compliante grijptang Deze geeft informatie over de kracht die het instrument uitvoert op het lichaamsweefsel Het

patent voor deze grijptang is inmiddels geveild Dankelman ldquoDe uitdaging is voor ons vooral om innovatieve oplossingen

te vinden waarbij verschillende functies slim worden gecombineerd in een dun instrument Bruikbaarheid betaalbaarheid

en duurzame zorg staan daarbij centraalrdquo

Het NIMIT-consortium is tien jaar geleden gevormd als eacuteeacuten van de Centres of Research Excellence (CoRErsquos) binnen het

Innovative Medical Devices Initiative (IMDI) van ZonMw Binnen NIMIT werken onderzoekers artsen van LUMC Erasmus

MC TU Delft en AMC samen met bedrijven en andere partijen Het programma is een van de aandachtsgebieden van de

topsectoren High Tech Systemen en Materialen en Life Sciences amp Health NIMIT ontvangt zijn financiering uit verschillende

bronnen waaronder ZonMw TTW de EU en bedrijven

D Grootschalige onderzoeksfaciliteiten

In vrijwel alle wetenschapsgebieden van sociale en geesteswetenschappen tot de astronomie zijn goede

onderzoeksfaciliteiten onmisbaar voor toponderzoek Daarom investeert NWO structureel in hoogwaardige

apparatuur dataverzamelingen en andere faciliteiten voor onderzoek Ook maakt NWO zich sterk voor de

Nederlandse deelname aan zeer grootschalige internationale faciliteiten

Na de presentatie van de Nationale Roadmap voor Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur

eind 2016 zijn in 2017 de subsidierondes opengesteld voor de Nationale Roadmap en het investe-

ringsprogramma NWO-groot Voor de Nationale Roadmap is een bedrag beschikbaar van euro 105 mil-

joen en voor het NWO-groot programma een bedrag van euro 19 miljoen Onafhankelijke

beoordelingscommissies beoordelen de ingediende aanvragen De raad van bestuur van NWO neemt

in de loop van 2018 een besluit over beide financieringsrondes

De Permanente Commissie voor Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur heeft in 2017

geiumlnvesteerd in de vormgeving van de gevormde clusters van faciliteiten zoals opgenomen in de

Nationale Roadmap Daarnaast is veel energie gestoken in een betere afstemming met de Colleges

van Bestuur rond grote infrastructuur Uitgangspunt hierbij is dat dergelijke investeringen een

nationale prioriteit zijn en daarmee een inspanning vragen van alle betrokkenen

De Permanente Commissie heeft aan de raad van bestuur van NWO ook een advies uitgebracht over

de toekomst van de ICT-infrastructuur NWO heeft dit advies aangeboden aan de minister van OCW

Hier wordt een beeld geschetst van de huidige stand van zaken rond de ICT-infrastructuur in

Nederland met aandacht voor supercomputing netwerken data cybersecurity enzovoort Hiernaast

schetst het rapport een beeld van welke investeringen nodig zijn om Nederland ook in de toekomst te

voorzien van een adequate ICT-onderzoeksinfrastructuur voor de wetenschap De conclusie is dat

hiervoor substantieumlle extra investeringen nodig zijn

Medio 2017 beoordeelde de Permanente Commissie de aanvragen voor de Europese roadmap voor

grootschalige infrastructuur (ESFRI) en adviseerde het ministerie van OCW over het al of niet indienen

van de faciliteiten met Nederlandse betrokkenheid

NWO investeert ook in de toegang voor Nederlandse onderzoekers tot grootschalige onderzoeks-

faciliteiten in binnen- en buitenland Samenwerkingsverbanden bieden Nederlandse onderzoekers

toegang tot bijvoorbeeld telescopen op La Palma en in Chili en tot de European Synchrotron

Radiation Facility (ESRF) in Grenoble In het najaar van 2017 kregen honderd onderzoekers uit tien

verschillende landen de mogelijkheid om deel te nemen aan de NICO-expeditie (Netherlands Initiative

Changing Oceans) van het onderzoekschip Pelagia van NIOZ De NICO-expeditie is een wetenschappe-

lijke vaartocht waaraan onderzoekers van 20 organisaties deelnemen Uniek aan de expeditie is haar

multidisciplinaire karakter Er varen geologen zeebiologen ecologen en oceanografen mee die

onder meer onderzoeksvragen hebben opgepakt uit de Oceanennotitie die de Rijksministerraad in

2017 heeft goedgekeurd

Ook de NWO-instituten beheren ontwikkelen of exploiteren grote nationale of internationale

onderzoeks-infrastructuur Hierover is meer te lezen in hoofdstuk 1E ndash Instituten

E Instituten

NWO financierde en beheerde in 2017 negen nationale onderzoeksinstituten waarin onderzoekers en

technologen van verschillende disciplines samenwerken aan grote wetenschappelijke vraagstukken De

NWO-instituten hebben ieder een eigen missie en nationale rol en voeren hun eigen strategie om die te

realiseren

In de instituutsmissies kiest NWO voor onderwerpen die in een langjarig perspectief van groot belang

zijn voor de Nederlandse wetenschap De instituten vervullen belangrijke nationale functies en

werken nauw samen met onderzoeksgroepen van universiteiten en andere kennisinstellingen

Daarbij spelen zij een vernieuwende en verbindende rol binnen hun specifieke onderzoeksgebieden

De NWO-instituten opereren als kweekvijver voor talent dat doorstroomt naar andere

kennisinstellingen bedrijven en maatschappelijke organisaties

Instituten en internationale infrastructuur

Veel NWO-instituten beheren ontwikkelen of exploiteren grote nationale of internationale onder-

zoeks-infrastructuur en dienen daarmee de nationale wetenschappelijke achterban De infrastructuur

is nauw verbonden met de missies van individuele instituten zonder infrastructuur kan een instituut

zijn missie niet verwezenlijken Verschillende instituten zijn sterk verbonden met een faciliteit uit de

Nationale Roadmap voor Grootschalige Wetenschappelijke Infrastructuur en de Europese ESFRI-

roadmap of landmark zoals CERN KM3NeT 20 en ITER De NWO-instituten verzorgen vaak de

lidmaatschappen van deze internationale Big Science organisaties waar fundamenteel en grensver-

leggend onderzoek worden uitgevoerd Mede dankzij de NWO-instituten kan de Nederlandse

wetenschap gericht en slagvaardig werken aan een aantal belangwekkende onderzoeksgebieden

Voor dit onderzoek zijn langjarige verbintenissen vereist in internationaal verband en is het

noodzakelijk dat de NWO-instituten in staat worden gesteld langjarige onderzoeksprogrammarsquos op

te zetten en uit te voeren Voor Big Science is een hoog-innovatief bedrijfsleven van groot belang

zonder technologie komt de wetenschap niet verder NWO spant zich daarom in voor een goede en

duurzame samenwerking met deze bedrijven onder meer via het netwerk van industrial liaison

officers (ILO-net)

Vorming van de nieuwe institutenstichting NWO-I

Per 1 januari 2017 is de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) omgevormd tot

de Stichting Nederlandse Wetenschappelijke Instituten (NWO-I) Naast de voormalige FOM-instituten

ARCNL AMOLF DIFFER en Nikhef zijn de andere NWO-instituten ASTRON CWI NIOZ NSCR en SRON

per 1 januari 2018 in NWO-I gefuseerd Voor een overzicht van alle onderzoeksinstituten en overige

instellingen zie ook het organogram op bladzijde 29

Evaluaties van de instituten

In 2017 zijn alle NWO-instituten geeumlvalueerd volgens het Standard Evaluation Protocol (SEP) De

evaluatierapporten zijn terug te vinden op de website van NWO Externe commissies bestaande uit

internationale onafhankelijke experts hebben de wetenschappelijke programmarsquos zelfevaluaties en

strategie van de NWO-instituten doorgelicht Hierbij is gekeken naar de wetenschappelijke kwaliteit

van het instituut maar ook naar maatschappelijke impact en levensvatbaarheid Zeven van de negen

NWO-instituten zijn beoordeeld als ldquoworld-leadingrdquo in hun vakgebied De wetenschappelijke

programmarsquos van de twee andere instituten die nog in opbouw zijn zijn als zeer goed beoordeeld

De externe commissies oordeelden dat de NWO-instituten uitstekend in staat zijn hun kennis naar de

maatschappij te brengen Uit de evaluaties spreekt grote waardering voor het vernieuwende onder-

zoek voor de nationale (facilitaire) functie van de instituten en voor de mondiale positie binnen hun

wetenschappelijke veld

Dynamisering van het institutenstelsel portfolio evaluatie 2018

In de Wetenschapsvisie 2025 heeft het kabinet aangegeven te streven naar een ldquoresponsief en

dynamisch institutenstelselrdquo Zo wil het bijvoorbeeld beter kunnen inspringen op de wetenschappe-

lijke ontwikkelingen en de NWA NWO deelt deze visie van het kabinet In dit kader zijn NWO en

KNAW gevraagd om hun instituten in onderlinge samenhang periodiek te evalueren op hun

kwaliteit nationale functie en meerwaarde Een internationale commissie zal in 2018 de 24 instituten

van NWO en KNAW in beschouwing nemen en een advies uitbrengen over de mate waarin deze

instituten voldoende toegerust zijn op de toekomst In 2017 zijn de Terms of Reference voor de

evaluatie vastgesteld

Enkele instituten uitgelicht

DIFFER wand van kernfusiereactoren

Een dunne dampwolk boven een laag vloeibaar metaal is mogelijk de oplossing om reactorwanden

van toekomstige kernfusiecentrales te beschermen tegen extreme hitte In het wetenschappelijke

tijdschrift Nature Communications lieten promovendus Stein van Eden en collegarsquos van DIFFER en de

Universiteit van Gent zien hoe zorsquon dampwolk de energie van de fusiereactor kan opvangen en

verdunnen voordat deze de onderliggende wand raakt

SRON luchtkwaliteit wereldwijd

De bronnen en omvang van luchtvervuiling zijn wereldwijd scherper in beeld gebracht dan ze ooit

zijn geweest Dat bleek uit metingen die in november zijn uitgevoerd met het SRON-satelliet-

instrument Tropomi Het instrument werd op 13 oktober gelanceerd op de Europese satelliet

Sentinel-5P Het beeld is even indrukwekkend als ontluisterend De details van de satellietbeelden is

van dusdanig hoge kwaliteit dat niet alleen blijkt dat Delhi maar eigenlijk heel Noord-India onder

een wolk van koolmonoxide ligt

Nikhef samensmeltende neutronensterren

Wetenschappers hebben voor het eerst zwaartekrachtgolven ndash rimpelingen in de ruimtetijd ndash eacuten licht

opgevangen van de spectaculaire botsing van twee neutronensterren De ontdekking is gedaan door

de zwaartekrachtdetectoren in de Verenigde Staten en Europa en door ongeveer zeventig telescopen

op aarde en in de ruimte Natuur- en sterrenkundigen van Nikhef waren direct betrokken bij dit

onderzoek

NSCR een kwart eeuw

Vanwege haar 25-jarig bestaan organiseerde het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en

Rechtshandhaving op 5 oktober een lustrumconferentie over onderzoek naar oude en nieuwe

criminaliteit Gerenommeerde sprekers blikten terug op het criminologisch onderzoek in Nederland

en de rol van het NSCR daarin

ARCNL nieuwbouw

Op 6 juni werd de eerste paal geslagen voor het nieuwe Matrix VII-gebouw op het Science Park in

Amsterdam ARCNL is de eerste huurder in dit gebouw Daarnaast is in 2017 de eerste ARCNL-onder-

zoeker gepromoveerd sinds de oprichting van ARCNL in 2013

F Internationaal beleid

NWO-WOTRO Science for Global Development

NWO-WOTRO financiert wetenschappelijk onderzoek naar ontwikkelingsvraagstukken met name op

het gebied van duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding In 2017 heeft WOTRO succesvol

ingezet op een eerste programma in het kader van de Sustainable Development Goals (SDGs) te

weten Tackling Global Challenges through Use-Inspired Research Dit programma wordt gefinancierd

samen met zeven universiteiten De focus ligt op de constructieve samenhang van duurzame

ontwikkelingsdoelstellingen

Daarnaast kreeg NWO-WOTRO in 2017 de opdracht (euro 15 miljoen) van het ministerie van BZ voor de

uitvoering van een programma dat de onderzoekssamenwerking tussen Nederlandse onderzoekers

en onderzoekers aan vijftien internationale landbouwkundige instituten verenigd in het CGIAR-

consortium moet bevorderen In 2018 wordt dit programma ontwikkeld en geiumlmplementeerd Verder

is in 2017 een call voor de samenwerking met Indonesieuml opgesteld (met drie themarsquos voedselzeker-

heid en landbouw water management en hydrologie en bestuur en rechtsorde) in afstemming met

het Indonesische Ministerie van Wetenschap Technologie en Hoger Onderwijs NUFFICNESO en de

ambassade in Jakarta

NWO en Science Europe

NWO is lid van Science Europe een samenwerkingsverband van nationale onderzoeksfinanciers en

-uitvoerders binnen Europa In november 2017 is NWO-voorzitter Stan Gielen verkozen tot lid van de

Governing Board van Science Europe Dit sluit aan bij de inzet in de NWO-strategie om in Europa en

daarbuiten invloed uit te oefenen op internationale ontwikkelingen ten gunste van de Nederlandse

wetenschap

Tien jaar European Research Council

Op 20 april 2017 vond ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van de European Research Council

(ERC) in Den Haag een conferentie plaats over de Nederlandse betrokkenheid bij het ERC-programma

Zorsquon zeventig vertegenwoordigers van universiteiten ministeries en wetenschapsinstanties waren

hierbij aanwezig De Nederlandse onderzoekswereld is de afgelopen tien jaar zeer succesvol geweest

met het verwerven van Europees onderzoeksgeld Maar zo waarschuwden zowel wetenschappers als

beleidsmakers elkaar dat was vooral omdat Nederland lange tijd fors investeerde in goed onderzoek

Wat als we daarmee ophouden Blijft Europees succes dan op de langere termijn uit Verder waren er

discussies over hoe de ERC een nog steviger fundament in het negende Kaderprogramma van de

Europese Commissie zou kunnen krijgen en hoe interdisciplinair werken in Europees verband verder

kan worden versterkt Dit nieuwe Europese kaderprogramma biedt goede kansen voor Nederlands

onderzoek

Derde-landenbeleid in 2017

Het derde-landenbeleid van NWO is gericht op samenwerking met financiers in landen buiten Europa

die belangrijk zijn voor de Nederlandse wetenschap Wetenschapsbreed is daarbij gekozen voor China

(zie Uitgelicht lsquoBezoek aan Beijingrsquo) India en Brazilieuml

De programmarsquos die in het kader van dit beleid zijn ontwikkeld zijn thematisch en sluiten aan bij de

nationale onderzoekagendarsquos van Nederland eacuten China India of Brazilieuml eacuten passen binnen de

topsectoren en de NWA NWO en de partner in China India of Brazilieuml bepalen gezamenlijk de keuze

voor een thema Verder moeten de programmarsquos aansluiten bij de NWO-strategie Tot slot is er een

focus op duurzame onderzoekssamenwerking op basis van gezamenlijke sterktes en gemeenschap-

pelijk belang

Partners van NWO in China zijn de National Natural Science Foundation of China (NSFC) en de Chinese

Academy of Sciences (CAS) In het kader van deze samenwerking zijn in 2017 drie calls ontwikkeld

waarvan twee met NSFC en eacuteeacuten met CAS NWO en NSFC voerden gezamenlijk de calls lsquoSustainable

Deltasrsquo en lsquoSupramolecular Chemistry amp Catalysisrsquo uit Voor beide calls geldt dat werd voortgebouwd

op eerdere succesvolle programmarsquos De derde call waarin werd samengewerkt met CAS had als

thema lsquoRadio Astronomyrsquo

Verder heeft NWO een samenwerkingsovereenkomst met het Indiase Department of Science amp

Technology en het Department of Biotechnology (DBT) In 2017 hebben NWO en DBT de call

lsquoTechnology for a Sustainable Healthcarersquo uitgevoerd Zowel Nederland als India staan voor de

uitdaging het zorgstelsel betaalbaar en voor iedereen toegankelijk te houden Een duurzame

gezondheidszorg is daarbij van belang Het programma richt zich op de technologische innovatie die

bijdraagt aan een grotere efficieumlntie en minder kosten in de zorg met als thematische focus mini-

maal invasieve technieken

Brazilieuml

Met de Braziliaanse zusterorganisatie (FAPESP) heeft NWO in 2017 een bilateraal onderzoeks-

programma op het gebied van Biobased Economy georganiseerd Voor zowel Brazilieuml als Nederland is

dit al jaren een belangrijk onderzoeksthema Al in 2013 werkten de landen op dit onderwerp samen

in een bilateraal onderzoeksprogramma Deze call bouwt hier inhoudelijk op voort

Uitgelicht

Bezoek aan Beijing

Van 2 tot en met 4 juli 2017

heeft de National Natural

Science Foundation of China

(NSFC) het lsquoInternational

Symposium on Funding

Science and People

Cooperation for a Prosperous

Belt amp Roadrsquo in Beijing China

georganiseerd Deelname

door de NWO porte-

feuillehouder internationale

activiteiten van de raad van

bestuur aan het symposium

was van belang voor het

bestendigen en verstevigen

van de goede relatie en

intensieve contacten met

NSFC en met andere internationale partners In Beijing heeft deze portefeuillehouder ook bezoeken gebracht aan de

andere Chinese partners van NWO ndash de Chinese Academy of Sciences (CAS) en de Chinese Academy of Social Sciences

(CASS) ndash en was hij aanwezig bij de ondertekening van het Memorandum of Understanding tussen SRON en Tsinghua

University Verder heeft hij twee door NWO gefinancierde onderzoeksprojecten bezocht gesproken met de Nederlandse

Tijdelijke Zaakgelastigde en de Innovatieraad en een bezoek gebracht aan het Netherlands Education Support Office

(Neso) in Beijing

Internationale samenwerkingsverbanden Luxemburg en Nederland verstevigen onderzoeksbanden

NWO heeft als doel om de samenwerking met Europese partners te intensiveren omdat dit de kwaliteit en impact van het

Nederlandse onderzoek ten goede komt Op 24 maart 2017 is een eerste stap gezet door een overeenkomst met de

Luxemburgse zusterorganisatie FNR te tekenen Voortaan kunnen Nederlandse wetenschappers samen met Luxemburgse

toponderzoekers een voorstel indienen in de vrije competitie van NWO Beide organisaties willen gezamenlijke projecten

van onderzoekers in de twee landen ondersteunen De samenwerking met Luxemburg biedt een kans voor de

Nederlandse wetenschap omdat in Luxemburg een aantal themarsquos op excellente wijze worden bestudeerd Voorlopig

gaat het om een pilot van drie jaar Luxemburg is het eerste land waarmee NWO een dergelijke samenwerkings-

overeenkomst aangaat De ambitie is om de komende tijd ook met andere landen dit soort samenwerkingsverbanden te

vormen

G Open Science

NWO vindt dat onderzoeksresultaten die zijn betaald uit publieke middelen wereldwijd vrij toegankelijk

moeten zijn Ook onderzoeksgegevens moeten in principe met anderen kunnen worden gedeeld Op die

manier kunnen onderzoekers bedrijven en maatschappelijke instellingen waardevolle kennis benutten

Om haar ambities op het gebied van Open Science te kunnen realiseren werkt NWO nauw samen met

vele nationale en internationale partijen bijvoorbeeld in het kader van het in 2017 gelanceerde Nationaal

Platform Open Science

Nationaal Plan en Platform Open Science

Onder Nederlands EU-voorzitterschap besloten de Europese ministers voor Onderzoek en Innovatie in

2016 unaniem om vrije toegang tot alle wetenschappelijke artikelen in Europa als norm te hanteren

en dat optimaal hergebruik van onderzoeksdata zou worden nagestreefd Het Nationaal Plan Open

Science dat NWO samen met negen andere partijen op 9 februari 2017 aan staatssecretaris Dekker

overhandigde is de volgende stap om het in Nederland te realiseren

Tegelijkertijd met de presentatie van het plan door de tien partijen is het Nationaal Platform Open

Science gelanceerd Dit platform moet de komende jaren zorgen voor een gecooumlrdineerde inzet voor

Open Science in dialoog met de gehele onderzoeksgemeenschap Zie voor meer informatie Uitgelicht

lsquoNationaal Platform Open Science gelanceerdrsquo

Open Science in Europa

NWO heeft de steun gekregen van alle Europese zusterorganisaties en van de EU en de European

Research Council om samen met Science Europe de komende periode voor Europa uniforme criteria

op te stellen ten aanzien van Research Data Management waaraan alle onderzoekers in Europa

moeten voldoen Hiermee wordt een uniforme en transparante opzet beoogd die zal bijdragen aan

een grotere acceptatie door onderzoekers en een efficieumlnte inzet van middelen om Open Science in

de praktijk te brengen

NWO Stimuleringsfondsen Open Access

NWO had sinds 2010 een Stimuleringsfonds Open Access Met dit fonds werden verschillende

stimuleringsactiviteiten op het gebied van open access gefinancierd Ook konden onderzoekers een

beroep doen op dit fonds voor het betalen van open access publicatiekosten NWO heeft besloten om

het fonds per 1 januari 2018 te beeumlindigen omdat het begrip Open Acces inmiddels voor iedereen

voldoende bekend is Dat betekent niet dat NWO open access minder belangrijk vindt Kosten voor

open access kunnen voortaan worden meegenomen in de projectbegroting van NWO-aanvragen

Uitgelicht

Nationaal Platform Open Science gelanceerd

In 2020 moet Open Science in de Europese Unie (EU) niet langer uitzondering zijn maar regel Dat betekent dat niet alleen

alle wetenschappelijke artikelen vrij toegankelijk zijn voor iedereen (Open Access) maar ook zoveel mogelijk van de

daarvoor gebruikte onderzoeksgegevens De Europese ministers van Onderwijs spraken dit af in 2016 toen Nederland

voorzitter was van de EU Om de transitie naar Open Science in Nederland te realiseren presenteerden NWO VSNU

KNAW Vereniging Hogescholen KB SURF NFU ZonMw Promovendi Netwerk Nederland en GO FAIR op 9 februari 2017

het Nationaal Plan Open Science Tegelijkertijd lanceerden zij een Nationaal Platform Open Science

De belangrijkste ambities van het Nationaal Plan Open Science zijn

1 100 procent Open Access publiceren in Nederland in 2020

2 Onderzoeksdata optimaal geschikt maken voor hergebruik

3 Erkenning en waardering door Open Science onderdeel te laten uitmaken van het evaluatie- en waarderingsproces

voor onderzoekers onderzoeksgroepen en onderzoeksvoorstellen

4 Stimulering en ondersteuning door onderzoekers alle benodigde informatie te bieden over ondersteuning op alle

terreinen van Open Science

De totstandkoming van Open Science vergt een gecooumlrdineerde aanpak en een dialoog met de gehele onderzoeks-

gemeenschap Daarbij kan het Nationaal Platform Open Science een belangrijke rol spelen Het Platform is de plek waar

partijen kennis en ervaring met elkaar kunnen delen en verbanden kunnen leggen Ook draagt het eraan bij dat er

protocollen komen om onderzoeksgegevens te delen volgens de FAIR-principes (vindbaar toegankelijk uitwisselbaar en

herbruikbaar) Via het Platform kunnen partijen bovendien sneller inspelen op nieuwe ontwikkelingen

De bij het Nationaal Plan betrokken partijen overleggen regelmatig binnen het Platform Maar ook andere partijen die een

rol spelen in de realisatie van Open Science kunnen zich hierbij aansluiten Denk aan de onderzoekers zelf het bedrijfs-

leven ndash waaronder de uitgevers ndash en maatschappelijke belangen- en beroepsverenigingen bijvoorbeeld uit het onderwijs

en de zorgsector Met deelname aan het platform kan NWO haar ambities op het gebied van Open Science versneld en in

samenhang met de activiteiten van andere organisaties realiseren

Zie ook

Website NWO

Website Open Science

33Hoofdstuk 2 | Werkwijze

2 | Werkwijze

Het is de taak van NWO om kwaliteit en vernieuwing van de wetenschap te stimuleren NWO financiert

ongeveer 20 procent van het onderzoek aan de universiteiten De financiering via NWO is een aanvulling

op de eerste geldstroom die direct van de overheid naar de universiteiten gaat In totaal financiert NWO

jaarlijks ongeveer 1750 nieuwe onderzoeken De selectie van deze onderzoeksaanvragen dient zorgvuldig en

efficieumlnt te gebeuren Om die reden hanteert NWO een uitgebreid selectieproces

Beoordeling van onderzoeksvoorstellen

Voor de beoordeling van de aanvragen schakelt NWO referenten in Dit zijn externe deskundigen

doorgaans buitenlandse wetenschappers Zij brengen anoniem en vertrouwelijk advies uit over een

onderzoeksvoorstel aan de beoordelingscommissie Daarop volgt een oordeel van de beoordelings-

commissies Deze bestaan uit ervaren wetenschappers die de voorstellen inclusief de referenten-

oordelen en het eventuele weerwoord van de onderzoeker onderling vergelijken en er een

prioriteitsvolgorde aan geven Op deze manier worden aanvragen zoveel als mogelijk door

onafhankelijke deskundigen uit de wetenschap beoordeeld op kwaliteit Met deze procedure

probeert NWO de beste en meest vernieuwende onderzoeken te financieren Internationaal is het

door NWO gehanteerde systeem de norm

De onafhankelijkheid van de beoordelaars is van groot belang zodat schijn van belangenver-

strengeling wordt voorkomen NWO hecht om die reden veel waarde aan de Gedragscode

belangenverstrengeling

Referenten

Zoals hierboven al is beschreven is het referentenoordeel voor veel onderzoeksaanvragen vaak een

onderdeel van het beoordelingsproces In 2017 zijn in totaal bijna 5800 subsidieaanvragen

ingediend waarvan ongeveer 1750 door NWO zijn toegekend Voor de beoordeling en selectie van

al die onderzoeksaanvragen heeft NWO in totaal 8071 referentenrapporten ontvangen

Tabel 7 | Aantallen referentenrapporten

Referenten Gegevens 2016 Gegevens 2017

Aantal ontvangen rapporten van referenten 7556 8071

Bezwaren

Een klein deel van alle aanvragers (lt1 procent) is het oneens met het besluit van de beoordelings-

commissies In 2017 werden bij NWO in totaal 51 bezwaarschriften ingediend Dit is een lichte stijging

ten opzichte van 2016 (46) Zie tabel 8

Ondanks dat het totaal aantal bezwaarschriften ten opzichte van eerdere jaren is gestegen tot 51 is

het aantal bezwaarschriften dat bij de Commissie Bezwaarschriften NWOZonMw in procedure is

genomen juist iets afgenomen In totaal zijn 25 bezwaarschriften in procedure genomen Hiervan zijn

15 bezwaren ongegrond bevonden of opgeschort 6 gegrond verklaard en 4 bezwaren zijn nog in

behandeling De overige 26 bezwaarschriften zijn ingetrokken of zijn door de commissie niet

ontvankelijk verklaard

Tabel 8 | Aantal bezwaarschriften NWO

Totaal Ingediend

Ingetrokken niet ontvankelijk

In procedure bij commissie beroep- en bezwaarschriften

Ongegrond opgeschort

Gegrond Nog in behandeling

2016 46 (100) 16 (35) 25 (54) 4 (9) 2 (4)

2017 51 (100) 26 (51) 15 (29) 6 (12) 4 (8)

NB De status van de bezwaren is per peildatum 21-02-2018 Dit zijn alleen de bezwaarschriften die ingediend zijn met

betrekking tot NWO aanvragen (exclusief ZonMw)

Meldpunt wetenschappelijke integriteit

NWO beschikt over een Meldpunt wetenschappelijke integriteit voor klachten over onderzoekers die

NWO-financiering hebben aangevraagd of ontvangen Het meldpunt functioneert naast de

integriteitscommissies van de onderzoeksinstellingen Na ontvangst van een klacht beoordeelt de

vertrouwenspersoon of de klacht ontvankelijk is In 2017 werden zes klachten ingediend bij het

meldpunt Daarnaast was nog een klacht uit 2016 in behandeling Eind december 2017 waren vijf

klachten afgehandeld Van deze vijf bleken twee klachten niet-ontvankelijk eacuteeacuten klacht is na

bemiddeling ingetrokken eacuteeacuten klacht is niet in behandeling genomen en eacuteeacuten klacht is afgesloten

Gelijke kansen voor vrouwen en mannen

Een relatief groot gedeelte van alle aanvragers en gehonoreerde aanvragers bij NWO is man (zie

tabel 1) NWO zet zich om die reden in voor een toename van het aandeel vrouwelijke onderzoekers

(in het bijzonder onder hoogleraren) in de wetenschap Volgens de Monitor Vrouwelijke Hoogleraren

was in 2016 slechts 193 procent vrouw Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2015 (+12 procent)

Omdat het aandeel vrouwen nog steeds ondervertegenwoordigd is in de top van de wetenschap

heeft NWO recent twee nieuwe programmarsquos ontwikkeld

1 Het programma Women In Science Excel (WISE) is een lsquotenure-trackrsquo-programma voor

getalenteerde vrouwelijke onderzoekers bij de NWO-instituten Het programma levert een

belangrijke en zichtbare bijdrage aan het genderdiversiteitsbeleid van NWO en de gewenste

personeelsopbouw van de instituten In 2017 zijn voor het eerst vier vrouwelijke onderzoekers

aangesteld bij de NWO-instituten (zie Uitgelicht lsquoWomen In Science Excelrsquo)

2 In opdracht van de minister van OCW is het Westerdijkprogramma in 2017 uitgevoerd exact 100

jaar nadat Johanna Westerdijk als eerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland haar oratie hield

Doel van dit programma was om binnen eacuteeacuten jaar honderd extra vrouwelijke hoogleraren te

benoemen bij de Nederlandse universiteiten NWO voert het aanvraagproces uit Inmiddels is

bekend dat het totale aantal aanvragen met 112 zelfs hoger ligt dan het streefcijfer

Uitgelicht

Women In Science Excel (WISE)

Dr Elisabeth Adams (Astron) dr Barbora Hola (NSCR) dr Stacey

Jeffery (CWI) en dr Anja Spang (NIOZ) zijn de eerste vier talentvolle

vrouwelijke wetenschappers die begin 2017 binnen het WISE-

programma van NWO zijn benoemd Het WISE-programma biedt

talentvolle vrouwelijke (inter)nationale wetenschappers een

loopbaantraject naar een vaste positie aan eacuteeacuten van de NWO-

onderzoeksinstituten Met dit programma krijgen jaarlijks vier

onderzoekers een unieke mogelijkheid om binnen een NWO-

instituut hun eigen onderzoekslijn te ontwikkelen

De bij ASTRON werkzame dr Elisabeth Adams doet onderzoek naar dwergstelsels als proefbank voor kosmologie en de

formatie van de Melkweg Zij werd geselecteerd vanwege haar grote onderzoeksimpact Dr Barbora Hola gaat een

centrum opzetten voor empirische juridische studies naar internationaal strafrecht Zij wordt geroemd om de

maatschappelijke relevantie van haar onderzoek en haar ambitieuze en originele onderzoeksvoorstel voor het NSCR Dr

Stacey Jeffery heeft een positie aan het CWI vanwege onder andere haar heldere onderzoeksplan over het gebruik van

kwantumcomputers in termen van berekeningen en informatiebeveiliging en haar uitgebreide academische track record

En dr Anja Spang sprong eruit vanwege haar visie en haar ambitieuze en gedetailleerde onderzoeksvoorstel Zij doet

onderzoek naar oerbacterieumln voor nieuwe inzichten in de vroege evolutie van leven op aarde en het functioneren van

mariene ecosystemen

37Hoofdstuk 3 | Organisatie en bedrijfsvoering

3 | Organisatie en Bedrijfsvoering

A NWO-organisatie governance en transitie

NWO-organisatie

NWO is een zelfstandig bestuursorgaan dat valt onder de verantwoordelijkheid van het ministerie

van OCW De missie en taken van NWO zijn wettelijk vastgelegd Het jaar 2017 stond in het teken van

de transitie van NWO Met de inwerkingtreding van de nieuwe NWO-wet heeft NWO een gover-

nancestructuur met een raad van bestuur een aparte NWO-Institutenorganisatie (NWO-I) en vier

domeinen Exacte en Natuurwetenschappen (ENW) Toegepaste en Technische Wetenschappen (TTW)

Sociale en Geesteswetenschappen (SGW) en ZonMw In het nieuwe TTW-domein zijn ook de

activiteiten van de Technologiestichting STW ondergebracht De raad van bestuur is eindverant-

woordelijk voor de gehele koepel (NWO-domeinen en -instituten) De bureau-organisatie is gevestigd

in Den Haag en in Utrecht de NWO-instituten zijn verspreid over het hele land (zie ook het organo-

gram) In 2017 werkten zorsquon 2500 medewerkers bij NWO waarvan bijna 1400 onderzoekers bij de

NWO-instituten

Raad van bestuur

Op 1 februari 2017 werd de nieuwe NWO-wet van kracht Sinds die datum is de raad van bestuur het

hoogste bestuursorgaan van NWO De raad van bestuur bestaat uit een fulltime voorzitter en lid met

portefeuille bedrijfsvoering en financieumln (PBF) tevens vicevoorzitter NWO Daarnaast zijn er nog vier

leden van de raad van bestuur die naast hun wetenschappelijke carriegravere tevens voorzitter zijn van

eacuteeacuten van de NWO-domeinen De van de raad van bestuur bestaat uit twee vrouwelijke en vier manne-

lijke bestuursleden

De voorzitter en vicevoorzitter zijn per 1 oktober 2016 benoemd als bestuurder De zittingsperiode

geldt voor een periode van vijf jaar De overige leden zijn per 1 januari 2017 voor drie jaar benoemd

Voor een overzicht van de leden van de raad van bestuur zie bijlage 2

De raad van bestuur wordt ondersteund door een stafbureau het bureau raad van bestuur Het hoofd

van het bureau is tevens secretaris van de raad van bestuur

Raad van toezicht

Naast de raad van bestuur kent NWO in de nieuwe governancestructuur ook een raad van toezicht en

een adviesraad De raad van toezicht staat de raad van bestuur met raad ter zijde en geeft desge-

vraagd of uit eigen beweging advies over het beleid van de raad van bestuur De raad van toezicht is

per 1 maart 2017 ingesteld De leden van de raad van toezicht zijn per 1 maart 2017 door de minister

van OCW benoemd De raad van toezicht bestaat uit twee vrouwelijke en drie mannelijke leden Voor

een overzicht van de leden van de raad van toezicht zie bijlage 2 Het verslag van de raad van toezicht

is opgenomen als apart onderdeel van dit jaarverslag (zie hoofdstuk 4)

Auditcommissie

Sinds begin 2017 beschikt de raad van toezicht van NWO over een auditcommissie Deze commissie

bestaat momenteel uit twee leden van de raad van toezicht De auditcommissie monitort onder

andere op de kwaliteit van de bedrijfsvoering het financieumlle verslaggevingsproces de wettelijke

controle op de jaarrekening en de doeltreffendheid van het interne risico- en beheersingssysteem

Adviesraad

Naast de raad van bestuur en de raad van toezicht kent NWO in de nieuwe governancestructuur ook

een adviesraad die gevraagd en ongevraagd de raad van bestuur adviseert over voor NWO relevante

ontwikkelingen De eerste leden zijn in december 2017 benoemd De benoeming van de overige

leden is begin 2018 afgerond

Domeinbesturen

Per 1 januari zijn de nieuwe domeinbestuursleden aangetreden Omdat de nieuwe NWO-wet pas

formeel van kracht werd per 1 februari 2017 was de maand januari 2017 een overgangsmaand

waarin formeel nog sprake was van gebiedsbesturen

NWO-Institutenorganisatie

Op 1 januari 2017 is de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) omgevormd tot

de Stichting Nederlandse Wetenschappelijk Onderzoek Instituten (NWO-I) NWO-I de Instituten-

organisatie van NWO werkt nauw samen met de NWO-domeinen en omvat de voormalige FOM-

instituten ARCNL AMOLF DIFFER en Nikhef en de ruim 200 universitaire werkgroepen van de

voormalige FOM-projecten Eind 2017 is het besluitvormingstraject over de fusie per 1 januari 2018

van de andere NWO-instituten ASTRON CWI NIOZ NSCR en SRON in NWO-I afgerond

Het stichtingsbestuur is verantwoordelijk voor het functioneren van NWO-I als geheel De directeur

van het bureau NWO-I is secretaris van het stichtingsbestuur Het stichtingsbestuur vormt een

personele unie met de raad van bestuur van NWO

Organogram

Domeinen

Exacte en Natuurwetenschappen

Sociale en Geesteswetenschappen

Toegepaste en Technische Wetenschappen

Medische wetenschappen

WOTRO Science for Global DevelopmentDomeindoorsnijdend initiatief

NIHC mdash Regieorgaan

Nationaal Initiatief Hersenen amp Cognitie

NRO mdash Regieorgaan

NRPO-SIA mdash Regieorgaan

Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA

NWO-instituten

Physics of functional complex matter

Advanced Research Center for Nanolithography

ism UvA VU en ASML

ASTRON

ASTRON Netherlands Institute for Radio Astronomy

Centrum Wiskunde amp Informatica

DIFFER

Nederlands instituut voor funderend energieonderzoek

Nikhef

Nationaal instituut voor subatomaire fysica

NIOZNIOZ Koninklijk Nederlands Instituut

voor Onderzoek der Zee

Nederlands Studiecentrum Criminaliteit

en Rechtshandhaving

SRON Netherlands Institute for Space Research

Raad van bestuur NWO

Overige

Data Archiving and Networked Services ism KNAW

Netherlands eScience Center ism SURF

B Personeel

Algemeen

Op 1 april 2017 werden de NWO-medewerkers geplaatst in de domeinen en de stafafdelingen van de

nieuwe domeinenorganisatie (NWO-D) en het bureau van de institutenorganisatie (NWO-I) De

meeste medewerkers in niet-leidinggevende functies werden geplaatst als functievolger Voor het

merendeel van de leidinggevende functies vanaf schaal 12 en de sleutelfuncties bij het bureau raad

van bestuur werden intern vacatures opengesteld en werden kandidaten onderworpen aan een

assessment

De FOM-instituten zijn op 1 januari 2017 opgegaan in NWO-I Met ingang van 1 januari 2018 zijn de

overige NWO-instituten samengegaan in NWO-I De medewerkers van deze instituten zijn in dienst

van NWO-I

Tot slot is in 2017 gewerkt aan het harmoniseren van de afzonderlijke uitvoeringsregelingen van CWI

NIOZ NWO-I en NWO-D Per 1 januari 2018 zijn deze arbeidsvoorwaarden geharmoniseerd in een

nieuwe set uitvoeringsregelingen voor heel NWO

Kerncijfers personeel 2017

Het personeelsbestand van NWO (inclusief de instituten(organisatie)) nam eind 2017 toe met 21 fte

ten opzichte van eind 2016 De opbouw van het personeelsbestand verdeeld naar mannen en

vrouwen fulltimers en parttimers en het percentage wetenschappers wijzigde nauwelijks Het

verzuimpercentage steeg licht naar 29 procent

Tabel 9 | Kerncijfers personeel 2017

Personeels-omvang (in fte)

Aantal mede-

werkers

Vrouwen (fte)

Deel-tijders

Weten-schappers

Buitenlandse mede-

werkers ()

Medewerkers werkzaam

buiten NL (fte)

Ziekteverzuim ()

(excl zw)

ASTRON 202 217 19 29 62 28 0 38

CWI 203 216 23 22 83 39 0 20

NIOZ 266 303 40 28 47 21 9 29

NSCR 34 41 60 59 89 12 0 25

SRON 174 189 16 24 60 25 0 30

NWO institutenorganisatie (excl BUW) 588 626 24 18 52 31 23 29

BUW 400 405 24 18 97 68 3 08

NWO-D 475 534 67 56 0 4 3 44

NWO totaal 2017 2342 2532 34 29 53 30 38 29

Op 1 januari 2017 zijn de voormalige FOM-instituten AMOLF ARCNL DIFFER Nikhef en het bureau van FOM opgegaan

in de NWO institutenorganisatie

Gebruikte afkortingen ASTRON Netherlands Institute for Radio Astronomy CWI Centrum Wiskunde amp Informatica

NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee NSCR Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en

Rechtshandhaving SRON Netherlands Institute for Space Research BUW Beheerseenheid universitaire werkgroepen van

NWO-Institutenorganisatie Onderzoek welke plaats heeft bij werkgroepen aan universiteiten of kennisinstellingen zijn

beheersmatig ondergebracht onder de Beheerseenheid Universitaire Werkgroepen (BUW)

Diversiteitsbeleid NWO

Ondertekende NWO in 2010 het Charter Talent naar de Top voor meer genderdiversiteit in de eigen

organisatieonderdelen eind oktober 2017 ondertekende NWO het Charter Diversiteit voor meer

diversiteit in de eigen organisatie eacuten in de wetenschap In 2017 heeft NWO gewerkt aan een

implementatieplan waarin diversiteit zowel verankerd is in het personeelsbeleid als in het subsidie-

beleid voor onderzoekers Ook de uitvoering van de afspraak om mensen met een arbeidsbeperking

op te nemen in de NWO-organisatie draagt bij aan die grotere diversiteit Eind 2017 had NWO dertien

banen ingevuld met werknemers met een arbeidsbeperking In 2018 zal NWO de inspanning

intensiveren om werknemers met een arbeidsbeperking in dienst te nemen bij NWO

Leiderschapsprogramma

In 2017 is een start gemaakt met het leiderschapsprogramma Dit is een meerjarig leiderschapspro-

gramma voor de leidinggevenden van NWO-D bureau NWO-I en de directeuren en instituuts-

managers van de NWO-instituten Het programma ondersteunt de transitie van NWO

Beheersing na ontslag

De geldende weten regelgeving wordt gevolgd bij ontslagprocedures Daarnaast vindt controle

plaats op naleving van de regelgeving In 2017 zijn een beperkt aantal ontslagprocedures afgerond

C Financieumln

In 2017 realiseerde NWO in totaal 903 miljoen euro aan baten voor de uitvoering van haar

activiteiten dit is iets minder ten opzichte van 2016 (in totaal 914 miljoen euro) In 2017 financierde

NWO wetenschappelijk onderzoek en onderzoekinfrastructuur voor een bedrag van in totaal

873 miljoen euro (in 2016 was dat 818 miljoen euro) Hiervan ging bijna 300 miljoen euro naar

programmarsquos voor talent en vrij onderzoek

Het saldo van de beschikbare middelen (baten) en de bestedingen (lasten) heeft geleid tot een

positief resultaat over 2017 van 30 miljoen euro (2016 96 miljoen euro positief)

Het positieve resultaat wordt grotendeels veroorzaakt door het positieve resultaat bij NWO-D totaal

43 miljoen euro Dit positieve resultaat komt vooral voort uit ontvangen geoormerkte rijksbijdrage in

2017 van het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW) waarvan de bestedingen in

latere jaren plaats vinden Deze geoormerkte middelen (38 miljoen euro) zijn toegevoegd aan het

bestemde fonds

Tegenover het positieve resultaat bij NWO-D staat een per saldo negatief behaald resultaat bij de

groepsonderdelen van totaal 13 miljoen euro Dit wordt grotendeels gedekt uit hiervoor bestemd en

gereserveerd vermogen

Eind 2017 stond een bedrag van 14 miljard euro uit aan externe verplichtingen in verband met

toekenningen voor onderzoeksfinanciering die de komende jaren tot uitbetaling komen

Tabel 10 geeft een overzicht van de NWO middelen de inkomsten en hun herkomst de wijze waarop

de middelen zijn ingezet voor onderzoeksfinanciering in de nationale competitie en in NWO-

instituten Ook geeft de tabel de verdeling van de middelen over de speerpunten van de NWO-

strategie

Tabel 10 | Herkomst en bestedingen van middelen NWO in 2017 (in miljoen euro

Talent en vrij onderzoek

Maatschappelijke uitdagingen

Onderzoeksfaciliteiten en apparatuur

NWO-instituten

Overige subsidies

Bijdrage OCW

Specifieke subsidie

Overige ministeries

Bedrijfsleven

Andere partners

11 Af besteding van NWO-D

aan NWO-instituten

Totaal

30Totaal

606Totaal

903Lasten

-873Financieumlle baten en lasten

mdashResultaat derden

Cashbijdragen

Baten Resultaat Lasten

8182016

962016446

Verstrekte financiering NWO-D

excl NWO-instituten en STW

Exploitatie NWO-instituten

Beheers- en overige kosten

Totaal

Beschikbare middelen 2017 (baten)

In 2017 bedroegen de gerealiseerde baten van NWO in totaal 903 miljoen euro Het overgrote deel

hiervan (746 miljoen euro) was afkomstig van OCW De bijdrage van OCW bestond uit een basis-

budget (de structurele rijksbijdrage 741 miljoen) en een specifieke bijdrage voor tijdelijke

programmarsquos (5 miljoen euro)

Bij beschikking heeft NWO voor 2017 totaal 769 miljoen euro aan rijksbijdrage van OCW ontvangen

De vordering OCW is met 28 miljoen euro afgenomen hiermee komen de gerealiseerde baten op

741 miljoen euro In 2017 is 13 miljoen euro minder beschikt dan in 2016

De belangrijkste redenen voor deze daling is de ontvangst van 30 miljoen euro voor lsquoNWA start-

impulsrsquo in 2016 welke in 2017 niet is beschikt En de aflopende bijdragen ten opzichte van 2016 voor

lsquoVrijval gelden cofinancieringrsquo en lsquoBijdrage privaat-publieke samenwerkingrsquo totaal 11 miljoen euro

Daartegen over staat een toename van ontvangen geoormerkte middelen (ca 16 miljoen euro)

bestemd voor diverse onderzoeksprogrammarsquos en een loon -en prijsbijstelling van 11 miljoen euro

De specifieke bijdrage van het ministerie van OCW voor tijdelijke programmarsquos daalde met 1 miljoen

euro tot 5 miljoen euro

NWO ontvangt ook geld van andere ministeries zoals Economische Zaken (EZ) Buitenlandse Zaken

(BuZa) en Infrastructuur en Milieu (IenM) De gerealiseerde baten over 2017 van alle ministeries

bedragen 111 miljoen euro Het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport is de belangrijkste

financier van ZonMw dat mede namens NWO het medisch en zorgonderzoek financiert Deze bij-

drage wordt verantwoord via de jaarrekening van ZonMw

Ten slotte is een deel van het NWO-budget afkomstig van andere publieke (11 miljoen euro) en

private partners (35 miljoen euro) in totaal is dat 46 miljoen euro

Een schematische weergave van de in 2017 beschikbare middelen staat in tabel 11

Tabel 11 | Herkomst middelen NWO in 2017 (in miljoen euro)

Rijksoverheid Andere partners

(publiek en privaat)

Totaal

OCW Andere departementen

(tijdelijk)

Totaal rijksoverheid

rijksbijdrage structureel

specifieke bijdrage (tijdelijk)

Middelen 2017 741 5 111 857 46 903

Aandeel in totale middelen 2017 82 1 12 95 4 100

Middelen 2016 763 6 95 864 50 914

Bestedingen 2017 (lasten)

De bestedingen van NWO bedroegen in 2017 totaal 873 miljoen euro (2016 818 miljoen euro) Hierna

volgt een korte toelichting op de besteding naar speerpunt instelling topsector en beheerskosten

Besteding naar speerpunt

Tabel 12 geeft de verdeling van de middelen over de speerpunten van de NWO-strategie

Tabel 12 | Bestedingen NWO in 2017 naar speerpunt (in duizend euro)

Speerpunten strategie NWO 2017

Talent en vrij onderzoek 299463

Maatschappelijke uitdagingen 102453

Onderzoeksfaciliteiten en -apparatuur 28757

NWO-instituten 132238

Overige subsidies 203160

Apparaatskosten 62506

Af cashbijdragen derden -7099

Totaal bestedingen NWO-D 821478

Af bestedingen NWO-D aan NWO-instituten -151928

Bij exploitatie NWO- instituten 203849

Totaal bestedingen 2017 873399

Toelichting

ndash De bedragen in de tabel zijn toegekende financieringen Het gaat om financieumlle verplichtingen die NWO is aangegaan

niet om uitbetalingen

ndash In de bestedingen NWO-D is de exploitatie van de NWO-instituten niet meegenomen

ndash De totale bestedingen 2017 zijn inclusief de exploitatie van de NWO-instituten

ndash NWO-D heeft in 2017 71 miljoen euro ontvangen aan cashbijdragen Deze middelen zijn ontvangen van het

bedrijfsleven en overige derden en zijn door NWO geiumlnd en doorgestort

Besteding naar instelling

Uit tabel 13 blijkt de verdeling van de NWO-D middelen over universiteiten NWO-instituten en

overige wetenschappelijke instellingen

Tabel 13 | Bestedingen NWO in 2017 naar instelling (in duizend euro)

Instellingen 2017

Erasmus Universiteit Rotterdam 7202

Radboud Universiteit 23238

Rijksuniversiteit Groningen 27980

Technische Universiteit Delft 54520

Technische Universiteit Eindhoven 27081

Universiteit Leiden 56178

Maastricht University 6688

Universiteit Twente 28169

Universiteit Utrecht 48241

Universiteit van Amsterdam 41013

Tilburg university 6777

Vrije Universiteit Amsterdam 32681

Wageningen University 40436

Totaal Universiteiten 400204

ASTRON Netherlands Institute for Radio Astronomy 9248

Centrum Wiskunde amp Informatica (CWI) 14954

NWO-I 83198

Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) 2541

NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee 25361

SRON Netherlands Institute for Space Research 16500

Totaal NWO-instituten 151802

Hogescholen 34934

Overige onderzoeksinstellingen 179131

Apparaatskosten NWO 62506

Af cashbijdrage derden -7099

Af bestedingen van NWO-D aan NWO-instituten -151928

Bij exploitatie NWO-instituten 203849

Toelichting

ndash De overige onderzoeksinstellingen is inclusief ZonMw (46 miljoen euro)

ndash NWO-D heeft in 2017 totaal 71 miljoen euro ontvangen aan cashbijdragen Deze middelen zijn ontvangen van

ndash In de bestedingen van NWO-D is de exploitatie van de NWO-instituten niet meegenomen

Met ingang van 2017 zijn als gevolg van de transitie de grantingactiviteiten van NWO-I en STW

overgegaan naar NWO-D De verdeling van middelen over universiteiten zijn opgenomen in

bovenstaande tabel 13 De lopendeafnemende grantingactiviteiten worden door NWO-I

afgewikkeld De verdeling hiervan over universiteiten blijkt uit onderstaande tabel

Tabel 14 | Verdeling middelen NWO-I over universiteiten in 2017 (in duizend euro)

Instellingen NWO-I

Radboud Universiteit Nijmegen 7847

Universiteit Maastricht 135

Wageningen Universiteit 571

Toelichting

ndash Bij de bedragen van NWO-I gaat het met name om de uitbetaalde salarissen aan onderzoekers die in dienst zijn bij

voormalig FOM maar werkzaam zijn bij de universiteiten

Besteding topsectoren

NWO heeft in 2017 verder invulling gegeven aan het Kennis- en Innovatiecontract 2016minus2017 In dit

nieuwe contract bekrachtigen bedrijven maatschappelijke instellingen kennispartijen en overheden

hun inzet op de belangrijke innovatiethemarsquos voor de jaren 2016minus2017 NWO heeft voor de jaren

2016 en 2017 in totaal 550 miljoen voor de topsectoren bestemd Zie tabel 15

15 | Toegezegde NWO-bijdrage aan de topsectoren 2016minus2017 (in miljoen euro)

Topsector 2016minus2017

Tuinbouw en Uitgangsmaterialen (TampU) 79

Water 231

AgriampFood (AampF) 340

Life Sciences and Health (LSH) 453

Chemie incl BBE 341

Energie 425

High Tech Systemen amp Materialen (HTSM) inclusief nano en ICT 1142

- ICT 196

Logistiek 112

Creatief 238

Niet specifiek toegerekend 2659 1)

Totaal 6020

Waarvan bijdragen van ministeries Economische Zaken en Buitenlande zaken programmarsquos 520 2)

Totaal bijdrage NWO 5500

1) Dit bedrag kan niet op voorhand aan eacuteeacuten topsector worden toegeschreven

2) In totaal wordt 37 miljoen euro gefinancierd door EZ (exclusief uitvoeringskosten en exclusief btw via STW) en

15 miljoen euro door BuZa (gericht op de topsectoren AampF en TampU)

Beheerskosten

Het bureau NWO-D organiseert het beoordelings- en selectieproces van aanvragen voor onderzoeks-

financiering en ontwikkelt nieuw beleid en nieuwe programmarsquos De algemene beheerskosten zijn in

2017 ten opzichte van 2016 met 3 miljoen euro gestegen tot in totaal 63 miljoen euro Procentueel

zijn de beheerskosten gedaald van 74 naar 72 De beheerskosten zijn inclusief 16 miljoen euro

lasten welke direct zijn toe te rekenen aan onderzoekprogrammarsquos

Tabel 16 | Beheerskosten NWO-D in 2017

2017 2016

Aantal fte bureaumedewerkers NWO-D 446 372

Bestedingen (in miljoen euro) 873 818

Beheerskosten NWO-D (in miljoen euro) 63 60

Beheerskosten percentage 72 74

Toelichting

ndash Het aantal fte bureaumedewerkers is een gemiddelde over 2017 In tabel 9 met kerncijfers wordt een aantal van 475

genoemd Dat is de stand per 31 december 2017

ndash Van de beheerskosten (63 miljoen euro) heeft 16 miljoen euro betrekking op directe programma kosten

Een nadere specificatie van de algemene beheerskosten NWO-D is als volgt

Beheerskosten NWO-D (in miljoen euro)

2017 Begroting 2017 2016

Personeelslasten 40 41 38

Afschrijvingen 4 4 3

Huisvestingslasten 4 4 6

Overige lasten 15 17 13

Totaal beheerskosten 63 66 60

De personeelslasten zijn 1 miljoen euro lager dan begroot Enerzijds wordt dit veroorzaakt door een

hogere vrijval van de personele voorziening en lagere loon -en salariskosten (totaal 2 miljoen euro)

ten opzichte van de begroting Anderzijds zijn de overige personele lasten hoger dan begroot

(ca 1 miljoen euro)

Financieel kader en indicatoren 2017

NWO stelt de jaarrekening op volgens het baten-lastenstelsel (RJ 660) Dit houdt in dat de lasten

worden verantwoord op het moment dat NWO een financiering toekent in plaats van op het moment

van uitbetaling Een gevolg hiervan is dat verplichtingen die worden gefinancierd met de rijksbij-

drage van het ministerie van OCW zijn opgenomen als vordering op de balans

Bij de overgang naar RJ 660 heeft het ministerie van OCW met een financieel kader en indicatoren de

ruimte aangegeven waarbinnen NWO moet functioneren

ndash De algemene reserve moet positief zijn

ndash Het eigen vermogen moet positief zijn

ndash De liquiditeit moet positief zijn

Een belangrijk gevolg van de overgang naar RJ 660 was dat een deel van de vordering

op OCW (612 miljoen euro) niet langer kon worden gewaardeerd Deze niet langer gewaardeerde

vordering op OCW is opgenomen onder de overige reserve (612 miljoen euro) en zal niet wijzigen

tenzij aanvullende afspraken met het ministerie worden gemaakt

De overige reserve is de belangrijkste oorzaak van het negatieve eigen vermogen van 317 miljoen (zie

tabel 17) ultimo 2017 De bestaande afspraken tussen OCW en NWO waarborgen de continuiumlteit van

Tabel 17 | Ontwikkeling financieumlle kaders in 2017 (enkelvoudig)

Financieumlle indicatoren (enkelvoudig )NWO-D (x euro 1 miljoen)

2017 2016

Algemene reserve -12 -19

Wettelijke reserve 6 7

Overige reserve -612 -612

Bestemd fonds 301 263

Eigen vermogen -317 -361

Vordering OCW 239 267

Liquide middelen 459 307

Enkelvoudig wil zeggen dat in deze tabel de exploitatie van de NWO-instituten en STW niet is meegenomen

De negatieve algemene reserve van 12 miljoen euro bestaat enerzijds uit het effect van het bepalen

van de reeumlle waarde van verstrekte renteloze leningen aan groepsonderdelen (10 miljoen euro) en de

gevormde wettelijke reserve voor de ontwikkelingskosten van de immaterieumlle vaste activa (6 miljoen

euro) Deze componenten van de algemene reserve worden weer ingelopen gedurende de resterende

looptijd van de leningen respectievelijk de afschrijvingstermijn van de immaterieumlle vaste activa En

anderzijds uit het positieve resultaat op de beheerslasten totaal 4 miljoen euro

Het bestemde fonds geeft het bedrag weer dat nog niet is verplicht aan specifieke doelen die

het ministerie van OCW heeft geoormerkt binnen de rijksbijdrage Ultimo 2017 bedraagt het

bestemde fonds 301 miljoen euro het is met 38 miljoen toegenomen ten opzichte van vorig jaar

(2016 263 miljoen euro)

Belangrijkste oorzaak van deze toename is een toevoeging van 39 miljoen euro aan het fonds Grote

infrastructurele onderzoeksvoorzieningen welke tweejaarlijks wordt toegekend In het jaar van

toekenning zal het fonds weer afnemen

De vordering op OCW ultimo 2017 bedraagt 239 miljoen euro en is daarmee per saldo afgenomen

met 28 miljoen euro (2016 267 miljoen euro) De afname wordt vooral veroorzaakt doordat in 2017

minder onderzoeksverplichtingen zijn aangegaan dan aan rijksbijdrage 2017 is ontvangen Wanneer

deze middelen in 2018 alsnog worden verplicht zal de vordering op OCW weer toenemen

Aan de vordering op OCW was aanvankelijk een maximum gesteld van 357 miljoen euro Mede als

gevolg van de transitie van NWO waarbij de grantingactiviteiten van de voormalige stichting FOM en

STW zijn geiumlntegreerd binnen NWO-D is de verwachting dat de vordering op OCW op termijn zal

stijgen boven dit plafond Naar aanleiding hiervan zijn in maart 2017 nieuwe afspraken gemaakt

waarbij is afgesproken het plafond met ingang van 2018 te verhogen tot 390 miljoen euro Mutaties

die van invloed zijn op het verloop van de vordering dienen in het lopende jaar te worden besproken

met het ministerie van OCW

Een goed inzicht in de meerjaren liquiditeitsprognose 2018-2022 van NWO is hierbij van belang NWO

voert een financieel beleid dat erop is gericht de beschikbare middelen zo snel mogelijk in te zetten

voor wetenschappelijk onderzoek Het verwachte liquiditeitsverloop van de NWO-groep blijkt uit

tabel 18

Tabel 18 | Liquiditeitsprognose 2017minus2022

bedragen in keuro 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Beginstand liquide middelen 551632 676924 627996 559215 511976 453855

Eindstand liquide middelen 676924 627996 559215 511976 453855 370897

Mutatie liquide middelen 125292 -48928 -68781 -47239 -58121 -82958

De ontwikkeling van de liquiditeit en solvabiliteit over de afgelopen drie jaar is weergegeven in tabel

Tabel 19 | Financieumlle kengetallen

Ratiorsquos per 31 december 2017 2016 2015

Liquiditeit 134 129 107

Solvabiliteit -010 -013 -023

De liquiditeit geeft aan in welke mate NWO haar kortlopende verplichtingen kan voldoen De

liquiditeit wordt berekend door het totaal van vorderingen en liquide middelen te vergelijken met

het totaal van de kortlopende schulden De liquiditeit is in 2017 verder verbeterd ten opzichte van

De solvabiliteit is de mate waarin NWO voldoende eigen vermogen heeft om in geval van liquidatie

alle verschaffers van vreemd vermogen hun vorderingen terug te betalen De solvabiliteit wordt in

tabel 19 uitgedrukt als verhouding van het eigen vermogen ten opzichte van het totaal vermogen

Door het negatief eigen vermogen is er sprake van een negatieve solvabiliteit OCW heeft bij brief

dd 17 oktober 2014 met kenmerk 684804 bevestigd dat OCW niet voornemens is te stoppen met

wetenschapsfinanciering via NWO Mocht daar in de toekomst om politieke redenen verandering in

komen dan zal de overheid de financiering gefaseerd afbouwen opdat NWO aan de aangegane

verplichtingen richting derden kan voldoen

Een meer gedetailleerde financieumlle uitwerking en toelichting volgt uit de jaarrekening 2017 van NWO

(zie hoofdstuk 5)

Continuiumlteitsparagraaf en financieel perspectief

In december 2017 heeft het ministerie van OCW de ingediende NWO-begroting 2018 inclusief meer-

jarencijfers 2018-2022 goedgekeurd De begroting en de meerjarencijfers zijn hieronder opgenomen

Het gaat hierbij om de enkelvoudige begroting van NWO-D Dit houdt in dat de basisbijdrage van

NWO-D aan de NWO-instituten en STW wel is meegenomen maar de begrote exploitatie van de

NWO-instituten en STW zelf niet

Tabel 20 | Realisatie 2017 en begroting 2018 NWO-D (enkelvoudig)

Realisatie Bijgestelde

begrotingMeerjarige doorkijk

2017 2018 2019 2020 2021 2022

Rijksbijdrage OCW 740933 938646 791786 792002 776794 763944

Specifieke bijdragen en overige baten 122100 53787 45872 43656 41332 39218

Totaal Baten 863033 992433 837658 835658 818126 803162

Lasten

Verstrekte subsidies 758972 1050526 741393 829024 721284 783221

Personeelslasten 40241 41790 39503 38672 38508 35875

Afschrijvingen 3938 4414 4073 1660 1355 1361

Huisvestingslasten 3272 3807 3787 3832 3815 3680

Overige lasten 15055 16138 14150 12887 12107 10988

821478 1116675 802906 886075 777069 835125

Saldo baten en lasten 41555 -124242 34752 -50417 41057 -31963

Financieumlle baten en lasten 801 825 792 758 723 693

Deelnemingen 207

Netto resultaat 42563 -123417 35544 -49659 41780 -31270

Mutatie algemene reserve 4434 825 792 758 723 693

Mutatie bestemde fondsen 38129 -124242 34752 -50417 41057 -31963

Netto resultaat 42563 -123417 35544 -49659 41780 -31270

De rijksbijdragebrief van de minister van OCW dd 24 oktober 2017 met kenmerk 1262409 en de

departementale begroting van het ministerie van OCW vormen de budgettaire kaders waarbinnen

de NWO-begroting 2018 met een meerjarige doorkijk naar 2019-2022 is opgesteld Naast de rijksbij-

dragen vanuit het ministerie van OCW bevat de NWO-begroting ook de inzet van middelen voor

specifieke programmarsquos vanuit het OCW-deelbudget Wetenschapsbeleid andere beleidsonderdelen

van het ministerie van OCW en derden zoals de ministeries van EZ BuZa en IenM de Europese Unie

(Horizon 2020) en private partijen

De totale NWO-begroting 2018 laat in totaal 992 miljoen euro aan baten zien en 1117 miljoen euro

aan lasten De baten over 2018 zijn daarmee in totaal 115 miljoen hoger dan volgens de in oktober

2017 oorspronkelijk bij OCW ingediende NWO-begroting 2018 De lasten over 2018 zijn in totaal

149 miljoen euro hoger Dit verschil wordt veroorzaakt doordat te verplichten onderzoeksubsidies

over de jaargrens van 2017 naar 2018 zijn geschoven In totaal wordt budgettair 116 miljoen euro aan

niet-geoormerkte middelen en 33 miljoen euro aan geoormerkte middelen doorgeschoven

Het verwachte saldo van baten en lasten over 2018 bedraagt 123 miljoen euro negatief en wordt

gefinancierd uit daarvoor bestemde fondsen Dit is een jaarlijks terugkerend patroon als gevolg van

de tweejaarlijkse subsidieronden voor grootschalige infrastructuur

De meerjarenbalans 2018-2022 geeft het navolgende beeld Het betreft de enkelvoudige meerjarige

balans Dat houdt in dat de onderlinge schulden vorderingsposities tussen NWO en de NWO-

instituten en STW wel zijn opgenomen maar niet de activa en passiva van de NWO-instituten en STW

Tabel 21 | Enkelvoudige meerjarige balans NWO-D

Activa

Immaterieumlle vaste activa 7054 3317 857 minus minus minus

Materieumlle vaste activa 4830 4922 4404 3735 3375 2910

Financieumlle vaste activa 292628 434504 456251 467395 462701 460080

Vaste activa 304512 442743 461512 471130 466077 462990

Vorderingen 130964 24756 13268 4230 2342 2000

Liquide middelen 458870 461816 439420 421439 379156 308328

Vlottende activa 589834 486572 452688 425669 381498 310328

Totaal 894346 929315 914200 896799 847575 773318

Passiva

Algemene reserve -12564 -9275 -6328 -7800 -5077 -4384

Wettelijke reserve 5938 3474 506 minus minus minus

Overige reserve -611540 -611540 -611540 -611540 -611540 -611540

Bestemde fondsen 301386 177144 212708 165026 204084 172120

Eigen vermogen -316780 -440197 -404654 -454313 -412533 -443803

Voorzieningen 5003 3802 3490 2017 1817 1309

Langlopende schulden 611738 669223 632336 635307 605964 574788

Kortlopende schulden 594385 696487 683028 713788 652327 641024

Vreemd vermogen 1211126 1369512 1318854 1351112 1260108 1217121

Totaal 894346 929315 914200 896799 847575 773318

Door de jaarlijkse afschrijving op het Informatie Systeem voor Aanvragen Archivering en

Communicatie (ISAAC) en het vernieuwde intranet neemt de immaterieumlle vaste activa jaarlijks af

Dezelfde afloop is ook te zien bij de wettelijke reserve die is gevormd voor de geactiveerde

ontwikkelingskosten van het informatiesysteem

De verwachte toename van de financieumlle vaste activa tot 2020 wordt vooral veroorzaakt door het

oplopen van de vordering op OCW Enerzijds wordt de vordering verhoogd door het alsnog ver-

plichten van ontvangen en beschikbare rijksbijdrage aan onderzoek die zijn doorgeschoven van 2017

naar 2018 Anderzijds wordt de vordering op OCW verhoogd door de extra benodigde financiering

voor de afnemende granting-activiteiten van voormalig FOM over de periode 2017minus2022

Door de extra benodigde financiering voor de afnemende granting-activiteiten van voormalig FOM

zal de vordering op OCW naar verwachting langdurig het eerder gestelde plafond van 357 miljoen

overschrijden Naar aanleiding van overleg hierover tussen OCW en NWO zijn de afspraken met

betrekking tot de vordering OCW geherdefinieerd Hierbij is een nieuw plafond van 390 miljoen euro

afgesproken dat vanaf 2022 jaarlijks weer structureel wordt verlaagd

Een bepalende factor hierbij is de liquiditeitspositie van NWO en daarmee het vertrouwen dat NWO

aan de (toekomstige) verplichtingen kan blijven voldoen In bovenstaande meerjarige doorkijk wordt

rekening gehouden met alle bekende betalingsverplichtingen Na toekenning van de doorgeschoven

middelen van 2017 naar 2018 zal betaling hiervan volgens afgesproken kasritme leiden tot afname

van de liquide middelen Ook de benodigde extra financiering voor de afnemende granting-

activiteiten van voormalig FOM heeft een negatief effect op de liquide middelen

De negatieve algemene reserve zal de komende jaren verbeteren De verbetering wordt enerzijds

veroorzaakt door de oprenting van de verstrekte renteloze leningen aan groepsmaatschappijen ten

gunste van de algemene reserve En anderzijds door de afloop van de wettelijke reserve vanwege de

afschrijving op het Informatie Systeem voor Aanvragen Archivering en Communicatie (ISAAC) en het

vernieuwede intranet die wordt toegevoegd aan de algemene reserve

In 2017 is mede naar aanleiding van de transitie gewerkt aan verbreding van het consolidatieproces

Met ingang van 2017 heeft dit geresulteerd in tussentijdse geconsolideerde kwartaalrapportages en

een geconsolideerde meerjarenbegrotingen van totaal NWO (NWO-D en NWO-I) welke een

verbeterd meerjarig inzicht op NWO-totaalniveau en een verbeterd inzicht in geconsolideerde

realisatiecijfers gedurende het lopende boekjaar geeft

Onderstaand overzicht geeft het geconsolideerde beeld van NWO

Tabel 22 | Realisatie 2017 en begroting 2018 NWO-D (geconsolideerd)

Realisatie 2017

2018 2019 2020 2021 2022

Totale baten 903276 1036708 884728 881875 861672 845088

Lasten

Afschrijvingen 12470 12130 10737 7200 6259 5371

Overige lasten 64837 67180 61428 58443 57179 51450

Totale lasten 873252 1192052 862764 949541 832845 874035

Mutatie vermogen -30024 155344 -21964 67666 -28827 28947

Netto resultaat minus minus minus minus minus minus

In hoofdstuk 5 van het jaarverslag NWO zijn de geconsolideerde financieumlle jaarcijfers 2017 van

NWO-D en de groepsonderdelen opgenomen

Financieel beleid

Mede als gevolg van de transitie heeft NWO in 2017 het financieel beleid intensief onder de loep

genomen Veel richtlijnen en processen zijn aangepast aan de nieuwe inrichting van de organisatie

Ook zijn financieumlle processen waar mogelijk vereenvoudigd en geuumlniformeerd Door een duidelijk

financieel beleid te voeren zorgt NWO ervoor dat de financieumlle processen in control zijn en adequaat

uitgevoerd worden Tot slot probeert NWO op deze manier de (financieumlle) risicorsquos tot een minimum te

beperken

Hieronder worden de belangrijkste gewijzigde financieumlle processen kaders en richtlijnen nader

toegelicht

Nieuw financieel systeem

Begin 2017 is het nieuwe financieumlle systeem (UBW) opgeleverd Dit softwarepakket heeft als doel om

betere en snellere inzichten te bieden in de (meerjarige) financieumlle status van programmarsquos en

projecten Gedurende 2017 is gewerkt aan een verdere optimalisatieslag van het financieumlle systeem

Mandatenregister

In 2017 is als gevolg van de transitie de nieuwe NWO-bevoegdhedenregeling in de Staatscourant

gepubliceerd Daarin worden alle bevoegdheden beschreven van onder andere de leden van de raad

van bestuur de domeinbestuursleden en de directeuren

De nieuwe bevoegdhedenregeling is door vertaald in het mandatenregister voor medewerkers Deze

bevoegdheden zijn nader uitgewerkt in de mandaten

NWO-regeling vergoedingen

Eind 2017 heeft de raad van bestuur een nieuwe regeling voor vergoedingen vastgesteld In deze

regeling is vastgelegd welke vergoedingen domeinbestuursleden leden van de raad van toezicht

commissieleden en overige (advies)commissieleden ontvangen

Overig beleid

Naast bovenstaande gewijzigde of nieuwe beleidskaders en richtlijnen heeft NWO de financieumlle

processen geactualiseerd

Risicoparagraaf

NWO is een publieke organisatie die op een verantwoorde manier wil omgaan met publieke

middelen Om de belangrijkste financieumlle en organisatorische risicorsquos transparant te maken heeft

NWO een risicobeheersings- en controlesysteem Bij NWO sluiten we aan bij twee veelgebruikte

standaarden Het lsquoThree Lines of Defencersquo model (The Institute of Internal Auditors) voor een

verduidelijking van taken en bevoegdheden en Enterprise Risk Management (ERM COSO) voor de

inrichting van het risicomanagementproces

Uitgangspunt van het Three Lines of Defence model is dat het lijnmanagement (1e lijn) zelf verant-

woordelijk is voor de uitvoering en de beheersing van haar eigen activiteiten De staffuncties (2e lijn)

geven hierbij de kaders aan vaardigen richtlijnen uit en adviseren en ondersteunen het lijnmanage-

ment Als sluitstuk van de 1e en 2e lijn functioneert de nieuwe interne audit afdeling

Als onderdeel van de ontwikkeling en professionalisering van de NWO organisatie is een risico-

managementfunctie binnen NWO ingericht In de komende periode wordt gewerkt naar een betere

aansluiting met het nieuwe COSO model en proces gestuurd risicomanagement Daarnaast is in 2017

in overleg met de raad van toezicht besloten om een onafhankelijke interne auditafdeling in te

richten Een voorstel voor de inrichting van de interne auditafdeling is eind 2017 geaccepteerd De

inrichting van de afdeling volgt in 2018

Enterprise Risk Management is een continu bedrijfsbreed proces dat wordt ingericht om risicorsquos te

managen die het behalen van de bedrijfsdoelstellingen in de weg kunnen staan Het proces bestaat

uit het vaststellen van context het identificeren analyseren en evalueren van risicorsquos het vaststellen

van maatregelen om risicorsquos te beheersen en het rapporteren over de effectiviteit van de beheersing

Risicomanagementbeleid

In 2017 is het risicomanagementbeleid vastgesteld door de raad van bestuur Risicomanagement is

een continu proces waarin risicorsquos op een gestructureerde en expliciete manier in kaart worden

gebracht geeumlvalueerd en beheerst Het is van groot belang dat dit door alle afdelingen binnen NWO

wordt gedragen Eeacuten van de uitgangspunten voor het risicomanagement beleid is het COSO-frame-

work Onderdelen uit het beleid zijn onder andere de risicobereidheid impact en kwantificering van

geiumldentificeerde risicorsquos beheersingsmaatregelen en monitoring van risicorsquos

Risicobereidheid

De risicobereidheid van NWO wordt geclassificeerd als laag omdat NWO hoofdzakelijk gefinancierd

wordt met publieke middelen De risicobereidheid is de omvang en de aard van risicorsquos die de

organisatie maximaal kan dragen bij de realisatie van haar doelstellingen Hierbij wordt de grens

bereikt waarop de organisatie kan voldoen aan de eisen van de diverse stakeholders (voor NWO

onderzoekers OCW en andere subsidieverstrekkers)

Bij de beoordeling van de risicorsquos die horen bij de strategische doelstellingen wordt overigens niet

alleen gekeken naar het risico dat NWO kan dragen (de risicocapaciteit) maar ook naar het risico dat

NWO wil dulden (de risicotolerantie)

Belangrijkste risicorsquos

Naast de financieumlle risicorsquos en maatregelen welke zijn toegelicht in de jaarrekening (paragraaf 43 en

4512) zijn door NWO de belangrijkste risicorsquos geiumlnventariseerd en opgenomen in een risicoregister

Deze risicorsquos zijn bottom-up geiumlnventariseerd en top-down beoordeeld Voor de verschillende risicorsquos

zijn maatregelen getroffen Het risicoregister wordt periodiek bijgewerkt en jaarlijks geeumlvalueerd

Het afgelopen jaar hebben zich geen calamiteiten voorgedaan die een belangrijke (financieumlle) impact

op NWO hebben gehad

De belangrijkste onderkende risicorsquos worden hieronder kort uiteengezet Met name bij de laatste

twee risicorsquos is de kans van optreden beperkt maar kan het wel grote impact hebben op NWO als

deze risicorsquos optreden

NWO heeft daarnaast altijd te maken met mogelijke budgettaire onzekerheden waarmee alle door

de overheid gefinancierde organisaties te maken hebben NWO acht de kans dat risico optreedt zeer

beperkt

Datalekken

Een van de mogelijke risicorsquos is dat er datalekken plaats kunnen vinden enof er is sprake van verlies

van (digitale) gegevens NWO heeft de plicht om betrokken partijen of personen te informeren over

het feit dat een datalek of verlies van (privacygevoelige) gegevens heeft plaatsgevonden NWO borgt

dit risico door (digitale) beveiligingsfunctionaliteiten te handhaven en periodiek te actualiseren

NWO heeft een privacy team ingericht waarin diverse specialisten zoals een jurist privacy officer en

ICT deskundige vertegenwoordigd zijn Ook is er bij de autoriteit persoonsgegevens een functionaris

gegevensbescherming geregistreerd Alle incidenten worden geregistreerd en indien nodig gemeld

Uiteraard zijn er ook diverse gedragscodes bij NWO van toepassing waarin aandacht wordt besteed

aan de vertrouwelijkheid van gegevens Het afgelopen jaar zijn voorbereidingen getroffen om te

voldoen aan de nieuwe AVG die is ingegaan op 25 mei 2018

De continuiumlteit van instituten

Daarnaast bestaat het risico dat de continuiumlteit van eacuteeacuten of meerdere van de NWO-I instituten in het

geding komt Een instituut zou failliet kunnen gaan met alle gevolgen van dien tenzij NWO ingrijpt

om de continuiumlteit (en liquiditeit) te garanderen NWO borgt dit risico door jaarlijks de begroting en

de jaarplannen van NWO-I goed te keuren de tussentijdse voortgangsrapportages van instituten te

beoordelen met specifieke aandacht voor de liquiditeitspositie en in te stemmen met de jaar-

rekening van de instituten Daarnaast moet de raad van bestuur goedkeuring verlenen aan grote

investeringen en Europese aanbestedingen en vinden er elk kwartaal bestuurs- en controllersover-

leggen plaats

Te hoge aanvraagdruk

De legitimiteit van NWO kan in het geding komen als een te hoge aanvraagdruk ervaren wordt door

de stakeholders of als NWO niet in staat is om de aanvraagdruk te reduceren NWO is zich zeer

bewust van de problematiek rondom de aanvraagdruk In 2017 zijn daarom (inter)nationale

werkconferenties georganiseerd om ervaringen te delen Uit deze werkconferenties zijn een aantal

concrete maatregelen ontwikkeld die ervoor moeten zorgen dat het honoreringspercentage boven

de 25 procent blijft Een deel van de maatregelen wordt op korte termijn geiumlmplementeerd voor een

ander deel geldt dat de haalbaarheid van implementatie van deze maatregelen de komende periode

nader wordt onderzocht

Integriteitsbreuken

Een ander mogelijk risico is dat er integriteitsbreuken plaats kunnen vinden bij de NWO medewerkers

enof NWO reviewers Over integriteitsbreuken moet NWO zich adequaat verantwoorden aan haar

gebruikers en richting haar subsidieverstrekkers Daarnaast kan er sprake zijn van (im)materieumlle

schade aan betrokken partijen of personen NWO borgt dit risico onder andere door diverse gedrags-

codes voor interne medewerkers en voor personen buiten NWO die betrokken zijn bij het primaire

proces Daarnaast is het afgelopen jaar een analyse gemaakt van integriteitsbreuken naar aanleiding

van de berichtgeving over mogelijke schending ven de code integriteit (onderzoeksprogramma

ARGOS) Uit deze analyse zijn geen bijzonderheden voor NWO gebleken

Liquiditeiten NWO

Het beheer van onderzoeksprogrammarsquos en -projecten strekt zich uit over meerdere jaren Tussen de

toekenning van een onderzoeksprogramma en de feitelijke uitbetaling van de toegekende

financiering zitten vaak meerdere jaren

NWO moet over deze langere perioden de toegekende onderzoeksmiddelen zodanig beheren dat ze

deze op de afgesproken momenten (volgens de richtlijn betaalritme) kan betalen Hiervoor heeft

NWO een liquiditeitsbeleid als kader voor een efficieumlnte en doelmatige planning en beheer van de

geldstromen binnen de organisatie Voor de financieumlle informatie hierover zie de liquiditeitspara-

grafen in de jaarrekening (hoofdstuk 5)

Ieder kwartaal wordt de meerjarige liquiditeitsprognose geactualiseerd hierin worden de

liquiditeiten van de NWO-groepsonderdelen meegenomen Op basis van de huidige meerjarige

liquiditeitsprognose 2018-2022 kan NWO in de toekomst in de liquiditeitsbehoefte voorzien

NWO voldoet aan de Regeling beleggen lenen en derivaten OCW 2016 In de praktijk betekent dit

dat NWO geen middelen belegd en alleen leningen verstrekt waarvoor een rentevergoeding wordt

ontvangen De rentetarieven zijn conform schatkistbankieren Schatkistbankieren is bedoeld voor

instellingen die een wettelijke of publieke taak uitvoeren en hiervoor gelden van het Rijk ontvangen

Dit houdt in dat NWO de publieke gelden aanhoudt bij het ministerie van Financieumln

Het beleid is vastgelegd in de richtlijn liquiditeiten Ten opzichte van vorig jaar is het beleid niet

gewijzigd In 2017 is van aangetrokken leningen en afgesloten derivatenovereenkomsten geen

sprake Voor verdere details zie hoofdstuk 5 Jaarrekening

NWO werkt aan een treasurystatuut waarin de inrichting en borging van de financieringsfunctie (alle

handelingen met betrekking tot financieumlle waarden zoals lenen en betalen) de uitgangspunten van

het risicobeheer van de financieringsfunctie verder worden uitgewerkt en beschreven

57Hoofdstuk 4 | Jaarverslag raad van toezicht

4 | Jaarverslag raad van toezicht

In 2017 is de in de Wetenschapsvisie 2015 aangekondigde vernieuwing van NWO nader vorm

gegeven De veranderingen bij NWO maakten een wijziging van de NWO-wet noodzakelijk De

nieuwe bestuursvorm biedt binnen de begrenzing die de ZBO-wetgeving daaraan geeft een

steviger toezichtstructuur en zorgt dat besluitvorming over strategie beleid en bedrijfsvoering op

het hoogste niveau plaatsvindt

Met het in werking treden van de nieuwe NWO-wet is door de minister van OCW per 1 maart 2017 de

raad van toezicht ingesteld naast de raad van bestuur zonder formele rol als werkgever De raad van

toezicht staat de raad van bestuur met raad ter zijde en geeft desgevraagd of uit eigen beweging

advies over het beleid van de raad van bestuur Bij de vervulling van zijn taak richt de raad van toe-

zicht zich naar het belang van de organisatie en neemt daarbij de doelstelling van de organisatie als

uitgangspunt Met dit verslag legt de raad verantwoording af over het uitgeoefende toezicht in 2017

In 2017 vergaderde de raad van toezicht zes keer plenair in aanwezigheid van leden van de raad van

bestuur over zowel interne aangelegenheden als externe ontwikkelingen In vier gevallen werd dit

voorafgegaan door een onderlinge vergadering van de raad Daarnaast zijn in drie vergaderingen

van de auditcommissie met de portefeuillehouder bedrijfsvoering en financieumln deelonderwerpen met

betrekking tot de interne controle en bedrijfsvoering besproken Met de accountant zijn de

bevindingen over de jaarrekening 2016 en managementletter 2017 besproken De remuneratie- en

benoemingsadviescommissie is eacuteeacuten keer bijeen gekomen Een delegatie van de raad was eacuteeacuten keer

aanwezig bij het algemeen overleg tussen de bestuurder en de centrale ondernemingsraad

De raad van toezicht heeft in haar eerste vergadering een concept reglement besproken betreffende

zijn werkwijze In het reglement is vastgelegd de aandacht voor goed bestuur van de organisatie de

taak bij de voordrachten voor de leden van de raad van bestuur en de wijze waarop de raad zijn

advies geeft over de begroting de jaarrekening het jaarverslag en het instellingsplan De raad heeft

kennis genomen van het voorstel aan de minister om de bezoldiging vast te stellen op 15 keuro per jaar

voor de voorzitter en 10 keuro per jaar voor de leden OCW heeft bevestigd dat het algemene WNT-maxi-

mum van toepassing is waar genoemde vergoeding onder blijft Verder is Amandus Lundqvist

gekozen als vicevoorzitter en is een rooster van toe- en aftreden en de samenstelling van de

commissies vastgesteld Na een kennismaking met de leden van de raad van bestuur is de stand van

zaken rond de transitie en een reactie van NWO aan de kabinetsformateur besproken Na de eerste

vergadering is informatie over nevenfuncties van de leden ontvangen en op de website van NWO

gepubliceerd

Om nader kennis te maken met de organisatie zijn bij de volgende vergaderingen door de voorzitter

van een domein of directeur van een NWO-instituut korte presentaties gegeven van de

ontwikkelingen in en rond het desbetreffende organisatieonderdeel In 2017 waren er presentaties

van de domeinen TTW SGW en ZonMw en de instituten ASTRON en NIOZ Het domein ENW en de

overige instituten zullen in 2018 volgen

Terugkerende onderwerpen in de volgende vergaderingen waren de ontwikkeling van de nieuwe

NWO-strategie 2019minus2022 de begrotingssystematiek de aanpak van het negatief eigen vermogen

de doorontwikkeling van de transitie van NWO het instellen van een adviesraad de aanpak van de

ontwikkelingen rond het regeerakkoord en de aanwijzing van NWO als organisatie van openbaar

belang De raad heeft conform de wet en het bestuursreglement in aanwezigheid van de accountant

van EY geadviseerd over het jaarverslag en jaarrekening 2016 en de begroting 2018 De raad is verder

gehoord over een voorstel van NWO-I tot deelname in een andere rechtspersoon namens DIFFER en

het besluit tot fusie tussen NWO-I en de stichtingen van de in 2017 nog zelfstandige NWO-instituten

per 1 januari 2018

In de laatste vergadering heeft de raad een met name door de OOB-status afgedwongen reglement

voor de audit commissie vastgesteld en tevens een opzet voor taken en werkwijze van de

remuneratie- en beoordelingsadviescommissie Verder zijn de adviezen van de audit commissie over

de management letter 2017 en het risico management bij NWO besproken De raad heeft positief

geadviseerd over de voorgesteld aanpak voor de opzet van een interne audit functie Vastgesteld is

dat raad en leden van de RvB in 2017 nog te kort in functie zijn voor een goede beoordeling van het

functioneren en is besloten de beoordelingsgesprekken met individuele leden van de RvB te houden

in april 2018 Ten aanzien van de bezoldiging van de leden van de RvB is vastgesteld dat die voldoen

aan de WNT-normering en de loonontwikkeling bij de RvB vrijwel gelijk is aan die van het personeel

Tenslotte hebben de leden van de RvT en RvB in een zelfevaluatie elkaar bevraagd over de werkwijze

en wederzijdse afstemming

In verband met haar benoeming als voorzitter van het college van bestuur van de Vrije Universiteit

van Amsterdam is Mirjam van Praag per 1 november 2017 teruggetreden als lid van de raad van

toezicht Voor de selectie van een opvolger door het ministerie van OCW maakte de voorzitter van de

raad deel uit van de selectiecommissie De Centrale Ondernemingsraad is in de gelegenheid gesteld

personen aan te bevelen De minister van OCW heeft na afronding van de selectieprocedure prof

Melinda Mills benoemd per 15 januari 2018

De raad dankt de raad van bestuur en de medewerkers voor hun grote betrokkenheid bij en inzet

voor NWO en de wetenschap in Nederland

Samenstelling raad van toezicht 2017 Zittingstermijn tot

Ir Roelof de Wijkerslooth de Weerdesteijn (voorzitter) 28-02-2022

Ing Amandus Lundqvist (vicevoorzitter) 28-02-2022

Dr Adriana Esmeijer 28-02-2022

Prof dr Mirjam van Praag 30-10-2017

Drs Willem te Beest 28-02-2022

Voorzitter en leden zijn door OCW per 1 maart 2017 conform de NWO-wet benoemd voor 5 jaar In de raad is

afgesproken dat de voorzitter uiterlijk 30-3-2020 af zal treden en dat vanaf 2020 middels een lsquodakpan-constructiersquo de

continuiumlteit zal worden geborgd

Benoemd op voordracht van de Minister van Economische Zaken

Van Praag is op eigen verzoek ontslag verleend in verband met het aanvaarden van de functie van voorzitter van

het College van Bestuur van de Vrije Universiteit

Competentiematrix Bestuurlijk Financieel Internationaal Maatschappij Onderzoek

De Wijkerslooth de Weerdesteyn X X

Esmeijer X X X

Lundqvist X X X

Van Praag X X X

Te Beest X X

Aanwezigheid bij vergaderingen Raad Audit cie Remuneratie cie

De Wijkerslooth de Weerdesteyn 66 minus 11

Esmeijer 56 minus 11

Lundqvist 56 33 minus

Van Praag 45 minus 00

Te Beest 56 33 minus

afwezige leden hebben tevoren hun opmerkingen ter kennis van de voorzitter gebracht

59Hoofdstuk 5 | Jaarekening

5 | Jaarrekening

Inhoudsopgave

1 Geconsolideerde Balans per 31 december 2017 (na resultaatbestemming) 60

2 Geconsolideerde Staat van Baten en Lasten over 2017 61

3 Geconsolideerd Kasstroomoverzicht over 2017 62

4 Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening 2017 63

41 Algemeen 63

42 Toegepaste standaarden 64

43 Continuiumlteit 64

44 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling 66

45 Toelichting op de geconsolideerde balans 75

46 Toelichting op de geconsolideerde Staat van Baten en Lasten 89

5 Enkelvoudige Balans per 31 december 2017 (na resultaatbestemming) 94

6 Enkelvoudige Staat van Baten en Lasten over 2017 95

7 Enkelvoudig kasstroomoverzicht over 2017 96

8 Toelichting behorende tot de enkelvoudige jaarrekening 2017 97

81 Algemeen 97

83 Toelichting op de Staat van Baten en Lasten 111

Bijlage 2| Samenstelling besturen NWO-koepel in 2017 143

1 Geconsolideerde Balans per 31 december 2017 (na resultaatbestemming)

bedragen in keuro 31-dec-17 31-dec-16

Activa

Immaterieumlle vaste activa 451 7865 9939

Materieumlle vaste activa 452 141440 143137

Financieumlle vaste activa 453 250351 274648

Vaste activa 399656 427724

Voorraden 454 158 144

Vorderingen 455 237717 207811

Liquide middelen 456 676924 551632

Vlottende activa 914799 759587

Totaal 1314455 1187311

Passiva

Geconsolideerd eigen vermogen NWO en institutenSTW 457 -129775 -159799

Minderheidsbelang derden 458 minus 64

Geconsolideerd eigen vermogen -129775 -159735

Voorzieningen 459 15979 22721

Langlopende schulden 4510 745220 734787

Kortlopende schulden 4511 683031 589538

Vreemd vermogen 1444230 1347046

Totaal 1314455 1187311

2 Geconsolideerde Staat van Baten en Lasten over 2017

bedragen in keuro 2017 2016

Rijksbijdragen OCW 740933 763227

Specifieke subsidies OCW 4613 5944

Overige overheidsbijdragen en -subsidies 110926 94820

Subsidies amp bijdragen van derden 39665 41041

Overige baten 7139 8824

Totale baten 462 903276 913856

Lasten

Verstrekte subsidies 4631 606035 545531

Totale lasten 873399 817852

Saldo baten en lasten 29877 96004

Financieumlle baten en lasten 464 -60 -421

Resultaat deelnemingen 207 98

Resultaat 30024 95681

Aandeel derden minus 2

Netto resultaat 30024 95683

3 Geconsolideerd Kasstroomoverzicht over 2017

Kasstroom uit operationele activiteiten

Aanpassingen voor

Afschrijvingen immateriele vaste activa 3434 3013

Afschrijvingen materiele vaste activa 14601 11955

Boekwinst op verkochte activa -484

Mutaties voorzieningen -6742 4885

Mutaties egalisatierekening investeringssubsidies -5478 -5929

Activiteiten subsidieproces

Opboeking vordering OCW -161464 -116458

Inlossing vordering OCW 189831 135666

Verstrekte subsidies 606035 545531

Betaalde subsidies -495727 -583349

Veranderingen in vlottende middelen

Voorraden -14 4

Vorderingen -29906 -18198

Kortlopende schulden -928 6498

Kasstroom uit bedrijfsoperaties 143519 79139

Financiele baten en lasten

Ontvangen rente -27 31

Totaal kasstroom uit operationele activiteiten 143492 79170

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen in immaterieumlle vaste activa -1412 -1625

Investeringen in materieumlle vaste activa -12918 -11479

Desinvesteringen immaterieumlle vaste activa 52 -

Desinvesteringen materieumlle vaste activa 3 1941

Toename overige vorderingen en deelnemingen -3976 -3160

Afname overige vorderingen 82 4494

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten -18169 -9829

Totaal uit kasstromen 125323 69341

Mutatie liquide middelen

Beginstand liquide middelen 551632 482743

Koers- en omrekeningsverschillen op geldmddelen -31 -452

Eindstand liquide middelen 676924 551632

4 Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening 2017

41 Algemeen

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) gevestigd te Den Haag is een

zelfstandig bestuursorgaan (ZBO) De organisatie is ingeschreven bij de kamer van koophandel onder

nummer 27367015

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is met een budget van ruim

euro 900 miljoen per jaar eacuteeacuten van de grootste wetenschapsfinanciers in Nederland NWO stimuleert

kwaliteit en vernieuwing in de wetenschap door het beste onderzoek te selecteren en te financieren

NWO beheert onderzoeksinstituten van (inter)nationaal belang geeft mede richting aan het weten-

schappelijk onderzoek in Nederland en brengt wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar

Onderzoeksvoorstellen worden beoordeeld en geselecteerd door vooraanstaande wetenschappers uit

binnen- en buitenland

NWO is in transitie De grootste aanpassing is dat bij het in werking treden van de nieuwe NWO-wet

op 1 februari 2017 NWO een structuur heeft met een raad van bestuur een aparte NWO-Instituten-

organisatie (NWO-I) en vier domeinen die nauw met elkaar verbonden zijn Exacte en Natuurweten-

schappen (voormalig gebieden EW CW ALW NFOM) Toegepaste en Technische Wetenschappen

(voormalig STW) Sociale en Geesteswetenschappen (voormalige gebieden MaGW en GW) en

Medische Wetenschappen

Sinds 1 januari 2017 is de Stichting voor Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) omgevormd tot

organisatie van NWO omvat de voormalige FOM-instituten AMOLF ARCNL DIFFER en Nikhef en de

ruim 200 universitaire werkgroepen van de voormalige FOM-projecten Vanaf 1 januari 2018 zijn ook

de andere NWO-instituten gefuseerd met NWO-I ASTRON CWI NIOZ NSCR en SRON Het bureau van

NWO-I ondersteunt alle instituten

Onder verantwoordelijkheid van de raad van bestuur van NWO wordt de geconsolideerde jaar-

rekening opgesteld voor de organisatie NWO en de aan NWO verbonden groepsorganisaties

waaronder de onder NWO ressorterende onderzoeksorganisaties zoals vastgelegd in het Bestuurs-

regelement NWO 2017 Voorafgaand aan de vaststelling van het jaarverslag en de jaarrekening wordt

de raad van toezicht gehoord door de raad van bestuur

De jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde jaarrekening en de enkelvoudige jaarrekening van

NWO Met de geconsolideerde jaarrekening wordt verantwoording afgelegd over de financieumlle

uitkomsten van het gevoerde beleid in 2017 van de in de consolidatie opgenomen entiteiten Met de

enkelvoudige jaarrekening wordt verantwoording afgelegd over de realisatie van de door de

Minister van OCW goedgekeurde begroting 2017

In de enkelvoudige jaarrekening zijn de financieumlle gegevens opgenomen van de onderdelen die

vallen onder lsquoNWO Den Haagrsquo (NWO-D)

Onderzoeksdomeinen

ndash Exacte en Natuurwetenschappen (ENW)

ndash Sociale en Geesteswetenschappen (SGW)

ndash Toegepaste en Technische Wetenschappen (TTW)2

ndash Medische Wetenschappen3

Stuurgroep (domeinoverstijgend)

ndash NWO-WOTRO Science for Global Development

De tijdelijke aansturingsorganen

ndash Nationaal Initiatief Hersenen amp Cognitie (NIHC)

ndash Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO)

ndash Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek -SIA (NRPO-SIA)

42 Toegepaste standaarden

De jaarrekening is opgesteld volgens de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs In deze regeling is

bepaald dat de bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de Richtlijnen voor de

Jaarverslaggeving (in het bijzonder RJ 660 Onderwijsinstellingen) van toepassing zijn met inacht-

neming van de daarin aangeduide uitzonderingen De jaarrekening is opgemaakt op 2 juli 2018

De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaat-

bepaling zijn gebaseerd op historische kosten

43 Continuiumlteit

De continuiumlteitsparagraaf richt zich op de negatieve vermogenspositie bij NWO-D welke blijkt uit de

enkelvoudige jaarrekening (paragraaf 828) De gehanteerde grondslagen voor waardering en

resultaatbepaling zijn gebaseerd op de continuiumlteitsveronderstelling en wordt hieronder nader

toegelicht

Vermogenspositie NWO-D

Hieronder volgt een toelichting op het ontstaan van de vordering OCW en de negatieve Overige

reserve in het jaar 2012 respectievelijk het jaar 2013 En daarna wordt ingegaan op de liquiditeits-

positie de huidige situatie met betrekking tot de vordering OCW en het eigen vermogen

Ontstaan vordering OCW en negatieve overige reserve

Het opstellen van de jaarrekening gebaseerd op de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en het van

toepassing zijn van de RJ 660 Onderwijsinstellingen heeft in 2012 geleid tot een vordering op OCW

voor reeds aangegane subsidieverplichtingen door NWO

De vordering OCW is verantwoord op basis van de afspraken met het Ministerie van OCW zoals

opgenomen in de brieven van het ministerie van OCW dd 17 januari 2012 met kenmerk 359312 en

dd 18 september 2012 kenmerk 442152 In het najaar van 2013 vond een geplande evaluatie plaats

en werd door NWO en OCW geconcludeerd dat voor een deel van de vordering OCW geen aflossing

wordt voorzien

Wanneer een deel van de jaarlijks door OCW ter beschikking te stellen middelen zou worden

aangewend voor aflossing van dit deel van de vordering OCW dan zou dit hebben betekend dat

NWO in haar beleidskeuzes ten aanzien van het stimuleren van onderzoek zou worden belemmerd

2 Deze middelen worden beschikbaar gesteld aan STW

3 In het bestuursreglement NWO is een overgangsbepaling opgenomen De samenwerking tussen ZON en NWO wordt

ongewijzigd voortgezet totdat een definitief besluit over de integratie van ZonMw in NWO is genomen

Op grond van de verslaggevingsregels is het deel van de vordering dat niet zal worden afgelost

gewaardeerd op nihil De herijking van de afspraken met OCW leidde in 2013 tot een afwaardering

van euro 6115 miljoen welke in het verslagjaar 2013 ten laste van de staat van baten en lasten werd

gebracht Dit resulteerde in een negatieve Overige reserve van euro 6115 miljoen De Overige reserve zal

niet wijzigen tenzij aanvullende afspraken worden gemaakt met OCW

Huidige situatie vordering OCW en vermogen

Het totaal eigen vermogen ultimo 2017 bedraagt euro 3168 miljoen negatief (zie paragraaf 828)

De vordering op OCW bedraagt euro 2385 miljoen ultimo 2017 en muteert jaarlijks met aangegane

verplichtingen en de inlossing door OCW rekening houdend met een door OCW aangebracht

plafond De inlossing is voorzien in de toekomstige rijksbijdragen aan NWO

OCW heeft bij brief dd 17 oktober 2014 met kenmerk 684804 bevestigd dat OCW niet voornemens is

om te stoppen met wetenschapsfinanciering via NWO Mocht daar in de toekomst om politieke

redenen verandering in komen dan zal de overheid de financiering gefaseerd afbouwen opdat NWO

aan de aangegane verplichtingen richting derden kan voldoen Hierbij is het uitgangspunt dat NWO

handelt naar door OCW goedgekeurde sluitende begrotingen en in lijn met deze goedgekeurde

begrotingen verplichtingen aangaat OCW heeft bij brief ontvangen op 21 december 2017 de

sluitende enkelvoudige begroting 2018 inclusief meerjarencijfers goedgekeurd

Hiernaast geeft OCW een jaarlijkse bevestiging van de in de balans opgenomen langlopende

vordering op OCW welke jaarlijks muteert met nieuw aangegane verplichtingen en inlossing door

OCW voorzien in de toekomstige rijksbijdragen aan NWO

Als gevolg van de Transitie NWO zijn de granting-activiteiten van de voormalige Stichting voor

Fundamenteel Onderzoek der Materie (FOM) en stichting STW geiumlntegreerd binnen NWO Den Haag

Een verwacht gevolg hiervan is dat de vordering OCW op termijn zal stijgen boven het gestelde

plafond van euro 357 miljoen Daarnaast heeft de integratie van de granting-activiteiten gevolgen voor

de inlossingsmogelijkheid van de vordering Op basis van overleg tussen OCW en NWO inzake deze

gevolgen zijn de afspraken met betrekking tot de vordering OCW geherdefinieerd en vastgelegd bij

brief dd 10 maart 2017 met kenmerk 1162739 Hierbij is het nieuwe plafond door OCW met ingang

van 2018 vastgesteld op euro 390 miljoen met de randvoorwaarde dat het plafond jaarlijks wordt

verlaagd met de structurele jaarlijkse inlossing van de vastgoed component

aan haar (toekomstige) verplichtingen kan voldoen NWO stuurt hierop door middel van de

liquiditeitsprognose welke periodiek wordt herzien In deze liquiditeitsbegrotingen wordt steeds

rekening gehouden met alle bekende betalingsverplichtingen Deze begrotingen bevatten geen

structurele afbouw van het totaal van de verplichtingen Hierdoor blijft er sprake van het negatief

eigen vermogen dat verband houdt met de eerder genoemde conclusie uit het evaluatiemoment in

het najaar van 2013 toen door NWO en OCW werd geconcludeerd dat voor een deel van de toen

bestaande vordering OCW geen aflossing wordt voorzien De begrotingen hebben voorts als

uitgangspunt dat de overheid haar beleid inzake onderzoeks- en wetenschapsfinanciering en de rol

van NWO hierin in de toekomst zal continueren

Per 31 december 2017 ziet de enkelvoudige meerjaren liquiditeitsprognose 2018minus2022 er als volgt uit

Mutatie liquide middelen 151947 2946 -22396 -17981 -42283 -70828

De liquiditeitspositie van NWO Den Haag zal ultimo boekjaar 2018 naar verwachting circa euro 462

miljoen bedragen

Ondanks het negatieve eigen vermogen voorziet NWO in de meerjaren liquiditeitsprognose tot en

met 2022 geen tekorten Er is vooralsnog geen aanleiding te veronderstellen dat dit beeld na 2022

zal veranderen De jaarrekening is derhalve opgesteld op basis van de continuiumlteitsveronder-

stelling

44 Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

441 Algemeen

Voor zover niet anders is vermeld worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde

Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de toekomstige

economische voordelen naar de organisatie zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar

kan worden vastgesteld Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk

is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van middelen die economische

voordelen in zich bergen en de omvang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vast-

gesteld

Baten worden in de staat van baten en lasten opgenomen wanneer een vermeerdering van het

economisch potentieel samenhangend met een vermeerdering van een actief of een vermindering

van een verplichting heeft plaatsgevonden waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vast-

gesteld Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel samen-

hangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting heeft

plaatsgevonden waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld

Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige economische voordelen en

alle of nagenoeg alle risicorsquos met betrekking tot een actief of verplichting aan een derde zijn overge-

dragen wordt het actief of de verplichting niet langer in de Balans opgenomen Verder worden

activa en verplichtingen niet meer in de Balans opgenomen vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt

voldaan aan de voorwaarden van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en

of betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde

De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben

De jaarrekening wordt gepresenteerd in Eurorsquos de functionele valuta van de organisatie Alle

financieumlle informatie in Eurorsquos is afgerond op het dichtstbijzijnde duizendtal

442 Gebruik van schattingen

De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen vormt en schattingen en

veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de

gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen en van baten en lasten De daadwerkelijke

uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen De schattingen en onderliggende veronder-

stellingen worden voortdurend beoordeeld Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de

periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening

gevolgen heeft

443 Grondslagen voor consolidatie

De geconsolideerde jaarrekening omvat de financieumlle gegevens van NWO en haar groepsmaatschap-

pijen en andere rechtspersonen waarover overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend dan

wel waarover de centrale leiding bestaat Groepsmaatschappijen zijn deelnemingen waarin NWO een

meerderheidsbelang heeft of waarop op een andere wijze een beleidsbepalende invloed kan worden

uitgeoefend Bij de bepaling of beleidsbepalende invloed kan worden uitgeoefend worden

financieumlle instrumenten die potentieumlle stemrechten bevatten en direct kunnen worden uitgeoefend

betrokken Participaties die worden aangehouden om ze te vervreemden worden niet

geconsolideerd

De geconsolideerde onderzoeksorganisaties (stichtingen) waarmee NWO duurzaam is verbonden

overeenkomstig de Wet NWO voldoen niet aan de wettelijke criteria voor opname als een deel-

neming in de enkelvoudige balans en zijn derhalve niet als financieel vast actief in de enkelvoudige

jaarrekening opgenomen NWO heeft op basis van consolidatiecriteria overheersende zeggenschap

op de in de NWO-Wet genoemde onderzoeksorganisaties In de geconsolideerde jaarrekening van

NWO worden deze onderzoeksorganisaties derhalve wel als groepsmaatschappijen opgenomen

Hierdoor wijkt het geconsolideerd groepsvermogen af van het enkelvoudige eigen vermogen van

NWO Het eigen vermogen van de geconsolideerde onderzoeksorganisaties (stichtingen) is

gepresenteerd als onderdeel van het groepsvermogen

Nieuw verworven deelnemingen en andere entiteiten waarover overheersende zeggenschap kan

worden uitgeoefend worden in de consolidatie betrokken vanaf het tijdstip waarop beleidsbe-

palende invloed kan worden uitgeoefend Afgestoten deelnemingen worden in de consolidatie

betrokken tot het tijdstip van beeumlindiging van deze invloed

In de geconsolideerde jaarrekening zijn de onderlinge schulden vorderingen en transacties (waar-

onder bijdragen en subsidies van NWO aan de groepsonderdelen) geeumllimineerd evenals de binnen de

groep gemaakte winsten De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd waarbij het

minderheidsbelang van derden afzonderlijk tot uitdrukking is gebracht

Op basis van artikel 407 lid 1 wordt Stichting WCW niet geconsolideerd Er wordt gebruik gemaakt

van de vrijstelling voor consolidatie op grond van het feit dat de invloed van WCW op de solvabiliteit

en liquiditeit van NWO van te verwaarlozen betekenis is Stichting WCW is de parkbeheerder van de

bewoners op de NWO-grond in het Science Park in Amsterdam

NWO-groep verbonden partijen en deelnemingen enkelvoudig

Consolidatie

In de geconsolideerde jaarrekening zijn naast de enkelvoudige jaarrekening opgenomen de

financieumlle gegevens van de groepsonderdelen van NWO die deel uitmaken van NWO

ndash Stichting Technische Wetenschappen (gebiedsbestuur Technische Wetenschappen) (STW) te

Utrecht

ndash Stichting Nederlandse Wetenschappelijk Onderzoek Instituten (NWO-I) te Utrecht met daarin

begrepen drie onderzoeksinstituten en een Advanced Research Center

ndash Atoom- en Molecuulfysica (AMOLF) te Amsterdam

ndash Nationaal instituut voor subatomaire fysica (NIKHEF) te Amsterdam

ndash Plasmafysica Rijnhuizen (DIFFER) te Nieuwegein

ndash Advanced Research Center for Nanolithography (ARCNL) te Amsterdam

ndash Stichting Netherlands Institute for Radio Astronomy te Dwingeloo (ASTRON)4

ndash Stichting Centrum Wiskunde amp Informatica (CWI) te Amsterdam5

4 Inclusief het aan ASTRON verbonden AstroTec Holding BV

5 Inclusief het aan CWI verbonden CWI Incubator BV en de Stichting Wiskunde amp Informatica Conferentie

ndash Stichting NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) op Texel6

ndash Stichting Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) te Amsterdam

ndash Stichting Netherlands Institute for Space Research (SRON) te Utrecht

Na de juridische fusie per 1 januari 2018 van NWO-I met de andere NWO-instituten omvat NWO-I ook

ASTRON CWI NIOZ NSCR en SRON

NWO heeft geen 403 verklaringen voor de instituten verstrekt Geconsolideerde entiteiten van

groepsonderdelen worden opgenomen in de voetnoot

Deelnemingen

De volgende rechtspersonen behoren niet tot de consolidatiekring (RJ 217301) maar classificeren

zich als deelneming en zijn verantwoord onder de financieumlle vaste activa van de geconsolideerde

jaarrekening

Deelname7

ndash Matrix innovation Center NV te Amsterdam (25)

ndash Matrix innovation Center CV te Amsterdam (20)

ndash Lofar CV te Dwingeloo

ndash Dutch Sigma BV te Dwingeloo (20)

ndash DySI Software Innovations BV (17)

ndash DySI Analytics BV (17)

ndash ILA Microservers BV (100)

ndash Internationales Begegnung- und Forschungzentrum fur

Informatik Schloss Dagstuhl gGmbh te Wadern Duitsland

ndash MonetDB BV te Almere (17)

ndash MonetDB Solutions BV te Almere ( 5)

ndash Particle Physics Inside Products (P2IP) BV te Amsterdam (100)

ndash Spinque BV te Utrecht (22)

ndash Stokhos BV te Amsterdam (50)

ndash Seita Energy Flexibility BV (10)

ndash SWATholding BV (25)

ndash NIOZ Haven BV8 (100)

ndash Control Union Water BV (39)

Overige verbonden partijen

De overige verbonden partijen zijn partijen waarmee NWO direct of via haar instituten duurzaam is

verbonden en voldoet aan de definitie van een verbonden partij

Aard van verbondenheid

ndash Amsterdam Scientific Instruments Holding BV Start-up P2IP

ndash Amsterdam Scientific Instruments BV Verbonden aan Start-up

ndash Omics2image BV Verbonden aan Start-up

ndash SWATengineering BV Start-up SWATholding BV

ndash Convenant Netherlands Space Office Participatie in stuurgroep

ndash Cooumlperatie SURF UA Bestuurdersbenoeming

ndash Data Archiving and Networked Services Bestuurdersbenoeming

ndash European and Developing Countries Clinical Trials Partnership Bestuurdersbenoeming

ndash European Polar Board ExCom member

ndash Gemeenschappelijke regeling Darwin Centrum voor Biogeologie Bestuurdersbenoeming

6 Inclusief het aan NIOZ verbonden NIOZ Holding BV

7 Op basis van artikel 407 lid 1 wordt enkele deelnemingen niet geconsolideerd Er wordt gebruik gemaakt van de

vrijstelling voor consolidatie op grond van het feit dat de invloed van de deelneming op de solvabiliteit en liquiditeit van

NWO van te verwaarlozen betekenis is

8 NIOZ Holding BV bezit de uitgegeven certificaten en heeft geen beleidsbepalende invloed

ndash JIV-ERIC Joint Institute

ndash Sigma Opto-Mechanics BV Verbonden aan deelneming Dutch Sigma BV

ndash Nederlands Instituut voor Systeembiologie Bestuurdersbenoeming

ndash Sensiflex BV Start-up P2IP

ndash Stichting Administratiekantoor Continuiumlteit Haven rsquot Horntje Bestuurdersbenoeming

ndash Stichting CA Muller Radio Station Bestuurdersbenoeming

ndash Stichting Lofar Bestuurdersbenoeming

ndash Stichting International LOFAR Telescope Founding partner

ndash ZonMw Bestuurdersbenoeming

ndash Stichting Beheer Wetenschappelijk Centrum Watergraafsmeer Bestuursdeelname

ndash Stichting Netherlands eScience Center Bestuursdeelname

444 Grondslagen voor de omrekening van vreemde valutarsquos

Transacties in vreemde valutarsquos

In vreemde valutarsquos luidende monetaire activa en verplichtingen worden per balansdatum in de

functionele valuta omgerekend tegen de op die datum geldende wisselkoers Niet-monetaire activa

en passiva in vreemde valutarsquos die tegen historische kostprijs worden opgenomen worden naar Eurorsquos

omgerekend tegen de geldende wisselkoersen op de transactiedatum De bij omrekening optredende

valutakoersverschillen worden als bate of last in de staat van baten en lasten opgenomen

445 Financieumlle instrumenten

Verstrekte leningen en overige vorderingen

Verstrekte leningen en overige vorderingen worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reeumlle

waarde vermeerderd met eventuele transactiekosten en daarna tegen geamortiseerde kostprijs op

basis van de effectieve rentemethode Baten en lasten worden in de staat van baten en lasten

verwerkt zodra de verstrekte leningen en overige vorderingen aan een derde worden overgedragen

of een bijzondere waardevermindering ondergaan alsmede het amortisatieproces

Overige financieumlle verplichtingen

Overige financieumlle verplichtingen worden bij eerste opname gewaardeerd op reeumlle waarde

verminderd met transactiekosten en daarna tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve

rentemethode

De aflossingsverplichtingen t+1 op de langlopende schulden worden opgenomen onder de kort-

lopende schulden

Bepaling reeumlle waarde

De reeumlle waarde van een financieel instrument is het bedrag waarvoor een actief kan worden ver-

handeld of een passief kan worden afgewikkeld tussen ter zake goed geiumlnformeerde partijen die tot

een transactie bereid en van elkaar onafhankelijk zijn

Een aantal toelichtingen in de financieumlle verantwoording vereist de bepaling van de reeumlle waarde van

financieumlle instrumenten De reeumlle waarde wordt bepaald door de verwachte kasstromen contant te

maken tegen een disconteringsvoet die gelijk is aan de geldende risicovrije marktrente voor de

resterende looptijd vermeerderd met krediet- en liquiditeitsopslagen

446 Immaterieumlle vaste activa

Aangeschafte software

Software is gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs onder aftrek van afschrijvingen en indien van

toepassing onder aftrek van bijzondere waardeverminderingen De lineaire afschrijvingen worden

gebaseerd op de economische levensduur De afschrijvingsperiode is vier jaar

Ontwikkelingskosten software

Ontwikkelingskosten voor (zelf vervaardigde) software worden geactiveerd voor zover deze

betrekking hebben op nieuwe of verbeterde procesvoering en worden gewaardeerd tegen

vervaardigings- of verkrijgingsprijs Zij omvatten voornamelijk de salariskosten van het betrokken

personeel alsmede de kosten van inhuur De geactiveerde kosten worden na beeumlindiging van de

ontwikkelingsfase afgeschreven over de verwachte gebruiksduur die 4 jaar bedraagt De afschrijving

vindt plaats volgens de lineaire methode en vindt plaats vanaf moment van ingebruikname

Voor het nog niet afgeschreven deel van de ontwikkelingskosten van de zelf vervaardigde software

wordt een wettelijke reserve gevormd

Software in ontwikkeling

Vooruitbetalingen op immaterieumlle vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaar-

digingsprijs Op vooruitbetalingen op immaterieumlle vaste activa wordt niet afgeschreven

447 Materieumlle vaste activa

De materieumlle vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschaffings- of vervaardigingprijs verminderd

met de cumulatieve afschrijvingen

Ontvangen investeringssubsidies worden opgenomen als overlopende passiva gevolgd door een

systematische vrijval ten gunste van het resultaat over de economische gebruiksduur van de activa

waarop de subsidies betrekking hebben

De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire

methode op basis van de verwachte gebruiksduur waarbij rekening wordt gehouden met een

eventuele restwaarde Op acuteterreinenacute wordt niet afgeschreven

De volgende afschrijvingspercentages per jaar worden hierbij gehanteerd

minus Gebouwen

minus Vaartuigen

minus Installaties en apparatuur 10 15 of 20 (afhankelijk van verwachte gebruiksduur)

minus Computerapparatuur (inclusief software) 25

minus Kantoormeubelen 10

minus Transportmiddelen 20

Onderhoudsuitgaven worden slechts geactiveerd indien zij de gebruiksduur van het object verlengen

448 Financieumlle vaste activa

Deelnemingen waarin invloed van betekenis op het zakelijke en financieumlle beleid kan worden uitge-

oefend worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode op basis van de nettover-

mogenswaarde

Bij de bepaling van de nettovermogenswaarde worden de waarderingsgrondslagen van NWO

gehanteerd Deelnemingen met een negatieve nettovermogenswaarde worden op nihil

gewaardeerd Wanneer NWO garant staat voor de schulden van de betreffende deelneming wordt

een voorziening gevormd mits sprake is van een te verwachte uitstroom van middelen Deze voor-

ziening wordt primair ten laste van de vorderingen op deze deelneming gevormd en voor het overige

onder de voorzieningen ter grootte van het aandeel in de door de deelneming geleden verliezen dan

wel voor de verwachte betalingen door de organisatie ten behoeve van deze deelneming

Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitgeoefend worden gewaardeerd tegen

verkrijgingsprijs of duurzaam lagere bedrijfswaarde

De leningen aan niet-geconsolideerde groepsmaatschappijen worden opgenomen tegen initieumlle reeumlle

waarde op basis van de effectieve rentemethode onder aftrek van bijzondere waardeverminderings-

verliezen

De renteloze leningen tot en met 2011 zijn verstrekt zoals opgenomen onder financieumlle vaste activa

door NWO Op grond van de RJ 290 ldquoFinancieumlle instrumentenrdquo ( RJ 2901007) heeft NWO de

verstrekte leningen aangegaan voacuteoacuter de stelselwijziging niet gebaseerd op de effectieve rente-

methode De waardering van de renteloze leningen is op basis van dit artikel in deze richtlijn niet

gewijzigd Ultimo boekjaar 2017 hebben deze leningen een nominale waarde van euro 03 miljoen

Renteloze leningen verstrekt vanaf 2012 zijn gebaseerd op de effectieve rentemethode

Rentebaten worden verantwoord in de periode waartoe zij behoren rekening houdend met de

effectieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost Eventuele winsten of verliezen worden

verantwoord onder financieumlle baten en lasten

Voor de financiering van meerjarige subsidieverplichtingen heeft NWO een vordering op het

Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap De vordering wordt jaarlijks opgeboekt met

toekomstig te ontvangen Rijksbijdrage OCW ter financiering van toegekende meerjarige subsidie-

verplichtingen

Jaarlijkse exploitatiesubsidies en (programma)beheerskosten worden direct gefinancierd uit de ont-

vangen Rijksbijdrage OCW van betreffend jaar Inlossing van de vordering heeft plaats in gemiddeld

vier jaar De inlossing wordt jaarlijks ontvangen via de Rijksbijdrage OCW

Dividenden worden verantwoord in de periode waarin het recht op betaalbaarstelling ontstaat

449 Bijzondere waardeverminderingen

Vaste activa met een lange gebruiksduur dienen te worden beoordeeld op bijzondere waardever-

minderingen wanneer wijzigingen of omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de

boekwaarde van een actief niet terugverdiend zal worden De terugverdienmogelijkheid van activa

die in gebruik zijn wordt bepaald door de boekwaarde van een actief te vergelijken met de geschatte

contante waarde van de toekomstige netto kasstromen die het actief naar verwachting zal

genereren

Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte contante waarde van de

toekomstige kasstromen worden bijzondere waardeverminderingen verantwoord voor het verschil

tussen de boekwaarde en de realiseerbare waarde

4410 Vervreemding van vaste activa

Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde of lagere opbrengst-

waarde

4411 Voorraden

Grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen aanschafprijs op basis van de lsquofirst-in first-outrsquo

(FIFO)-methode of lagere opbrengstwaarde

Bij de waardering van de voorraden wordt rekening gehouden met de eventueel op balansdatum

opgetreden waardeverminderingen

4412 Vorderingen en effecten

De grondslagen voor de waardering van vorderingen en effecten zijn beschreven onder Financieumlle

instrumenten

In de waardering van onderhanden projecten worden de kosten die direct betrekking hebben op het

project (zoals personeelskosten voor werknemers direct werkzaam aan het project kosten van

constructiematerialen en aanschaffing van installaties en uitrusting die bij de uitvoering van het

project worden gebruikt) de kosten die toerekenbaar zijn aan projectactiviteiten in het algemeen en

toewijsbaar zijn aan het project en andere kosten die contractueel aan de opdrachtgever kunnen

worden toegerekend begrepen

De toerekening van opbrengsten en kosten op onderhanden projecten geschiedt naar rato van de

verrichte prestaties bij de uitvoering van het werk (lsquopercentage of completionrsquo-methode) per balans-

datum op basis van de tot de balansdatum gemaakte projectkosten in verhouding tot de geschatte

totale projectkosten Gedeclareerde termijnen worden in mindering op onderhanden projecten

gebracht

Projecten met een positief saldo worden opgenomen onder de vorderingen Projecten met een saldo

vooruitontvangen bedragen worden opgenomen onder de kortlopende schulden

4413 Aandeel derden

Het aandeel derden wordt gewaardeerd op het aandeel van derden in de nettovermogenswaarde

bepaald overeenkomstig de waarderingsgrondslagen van de NWO

4414 Voorzieningen

Alle voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar

verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen en verliezen af te wikkelen

Een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer er sprake is van

ndash een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van een gebeurtenis in het

verleden en

ndash waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt en

ndash het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig

Voorzieningen in verband met materieumlle verplichtingen zijn gevormd voor

ndash Voorziening sanering radioactiviteit voor verplichtingen uit hoofde van toekomstige kosten voor

sanering radioactiviteit

ndash Voorziening ter egalisatie van de verwachte projectkosten met betrekking tot gehonoreerde

projecten door STW na 1 januari 2016 waarop de btw niet meer aftrekbaar is De voorziening

wordt gebaseerd op ervaringscijfers uit het verleden

Voorzieningen in verband met toegezegde personeelsverplichtingen zijn voornamelijk

ndash Wachtgelduitkeringen getroffen voor gewezen werknemers van NWO die recht hebben op een

werkloosheidsuitkering (WW) De WW uitkering wordt door de uitvoeringsorganisaties bij NWO

in rekening gebracht De berekening van de omvang van de voorziening geschiedt op persoon

niveau en op basis van toegekend recht de maximale uitkering die op basis van de WW mogelijk

is op basis van de voorhanden zijnde gegevens op balansdatum

ndash Reorganisatie getroffen om structurele maatregelen te kunnen treffen die leiden tot een

gezonde financieumlle bedrijfsvoering Het in de voorziening opgenomen bedrag dient gebaseerd te

zijn op een formeel vastgesteld reorganisatieplan

ndash Seniorenverlof gevormd voor verplichtingen uit hoofde van aan personeel in dienst van NWO

toegekende senioren verlofuren en is gebaseerd op een berekening van de tot ultimo van het

jaar opgebouwde rechten door de personeelsleden Het gaat hier uitsluitend om de rechten van

personeelsleden die per balansdatum ook daadwerkelijk gebruik maken van de regeling

ndash Jubileumuitkeringen gevormd voor de verplichtingen uit hoofde van toekomstige uitkeringen

bij ambtsjubilea van personeel in dienst van NWO en is gebaseerd op een berekening van de tot

ultimo van het jaar opgebouwde rechten door de personeelsleden

ndash Overige (personele) voorzieningen gevormd voor verplichtingen uit hoofde van andere

personeelsaangelegenheden Bijvoorbeeld verplichtingen voortkomend uit de relocatie van een

onderzoeksinstituut en de transitievergoeding Wet werk en zekerheid voor werknemers van

groepsonderdelen die niet in dienst zijn van NWO-D Deze werknemers hebben na een

dienstverband van twee jaar of langer bij een niet vrijwillig vertrek conform de Wet werk en

zekerheid sinds 1 juli 2016 recht op een transitievergoeding De voorziening is gevormd op basis

van de verwachting dat het dienstverband eindigt na afloop van het onderzoek waarbij

transitievergoedingen aan de orde zijn

4415 Schulden

De waardering van langlopende en kortlopende schulden is toegelicht onder Financieumlle

instrumenten

De toegekende en per balansdatum nog niet uitgekeerde subsidies worden gewaardeerd tegen de

nominale omvang van de toezegging en als overlopende passiefpost al naar gelang de looptijd

verantwoord onder de langlopende of kortlopende schulden

De egalisatierekening investeringssubsidies betreft door de Rijksoverheid of derden ter beschikking

gestelde middelen ter compensatie van de door NWO en haar groepsonderdelen gedane

investeringen in een actief en worden op de balans gepassiveerd en systematisch ten gunste gebracht

van de staat van baten en lasten gedurende de gebruiksduur van het actief

4416 Opbrengstverantwoording

De Rijksbijdrage wordt toegerekend aan de periode waarop zij betrekking heeft alsmede de mutatie

op de vordering OCW

Overheidssubsidies met een specifiek bestedingsdoel worden aanvankelijk in de balans opgenomen

als vooruit ontvangen bedrag aangezien hierop een terugbetalingsverplichting rust indien het geld

niet conform het doel wordt besteed Overheidssubsidies ter compensatie van door NWO gemaakte

kosten worden systematisch als opbrengsten in de staat van baten en lasten opgenomen in dezelfde

periode als die waarin de kosten worden gemaakt Overheidssubsidies met een specifiek bestedings-

doel ter compensatie van NWO voor de kosten van een actief worden systematisch in de staat van

baten en lasten opgenomen gedurende de gebruiksduur van het actief

Onder de overige baten zijn inkomsten uit royaltyrsquos en licenties verantwoord

4417 Verstrekte subsidies

De post lsquoverstrekte subsidies aan derdenrsquo is gelijk aan de bedragen die beschikbaar zijn gesteld voor

werk aan onderzoeksprojecten gedurende het verslagjaar Daarnaast kent NWO steunvormen waarbij

de toekenning geschiedt in de vorm van een premie of toekenning waarmee voor meerdere jaren

onderzoek wordt uitgevoerd Deze toekenningen worden in het jaar van toekenning voor het gehele

bedrag als last verantwoord

4418 Personeelsbeloningenpensioenen

De NWO-organisatie bestaat tot 31-12-2017 formeel uit vier werkgevers NWO-D NWO-I CWI en

NIOZ Onder NWO vallen NWO-bureau technologiestichting STW en de NWO-instituten ASTRON

Netherlands Institute for Radio Astronomy SRON Netherlands Institute for Space Research en het

Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR) De vier werkgevers zijn

aangesloten bij Stichting Pensioenfonds ABP ABP is een bedrijfstakpensioenfonds met een toege-

zegde pensioenregeling (multi-employer defined benefit-regeling) Gezien het feit dat de pensioen-

regeling een multi-employer regeling betreft is de pensioenregeling als een toegezegde

bijdrageregeling (defined contribution-regeling) verantwoord

Uitgangspunt is dat de in de verslagperiode te verwerken pensioenlast gelijk is aan de over die

periode aan het pensioenfonds verschuldigde pensioenpremies Voor zover de verschuldigde premies

op balansdatum nog niet zijn voldaan wordt hiervoor een verplichting opgenomen Als de op balans-

datum reeds betaalde premies de verschuldigde premies overtreffen wordt een overlopende actief-

post opgenomen voor zover sprake zal zijn van terugbetaling door het fonds of verrekening met in

de toekomst verschuldigde premies

Verder wordt op balansdatum een voorziening opgenomen voor bestaande additionele

verplichtingen ten opzichte van het fonds en de werknemers indien het waarschijnlijk is dat voor de

afwikkeling van die verplichtingen een uitstroom van middelen zal plaatsvinden en de omvang van

de verplichtingen betrouwbaar kan worden geschat Het al dan niet bestaan van additionele

verplichtingen wordt beoordeeld aan de hand van de uitvoeringsovereenkomst met het fonds de

pensioenovereenkomst met de werknemers en andere (expliciete of impliciete) toezeggingen aan

werknemers De voorziening wordt gewaardeerd tegen de beste schatting van de contante waarde

van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen op balansdatum af te wikkelen

Voor werknemers die voor 1980 in dienst waren bij het CWI zijn pensioenrechten ondergebracht bij

Centraal Beheer Voor deze regeling is een bedrag als reservering opgenomen

4419 Kasstroomoverzicht

Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode Onder geldmiddelen wordt

verstaan de liquide middelen In het kasstroomoverzicht wordt onderscheid gemaakt tussen kas-

stroom uit operationele activiteiten en investeringsactiviteiten

De subsidieactiviteiten worden als operationele kasstroom verwerkt omdat dit voorvloeit uit het

primaire proces van NWO Ook worden de ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest opge-

nomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten

De verworven financieumlle belangen en verstrekte leningen zijn opgenomen onder de kasstromen uit

investeringsactiviteiten

45 Toelichting op de geconsolideerde balans

Het verloop van de immaterieumlle vaste activa is als volgt weer te geven

bedragen in keuro Software in ontwikkeling Overige software ISAAC Totaal

Stand per 1 januari 2017

Aanschafprijs minus 2833 11018 13851

Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen minus -1097 -2815 -3912

Boekwaarde minus 1736 8203 9939

Mutaties in de boekwaarde

Investeringen 328 199 885 1412

Desinvesteringen minus -52 minus -52

Afschrijvingen minus -550 -2884 -3434

Saldo 328 -403 -1999 -2074

Stand per 31 december 2017

Aanschafprijs 328 2980 11903 15211

Boekwaarde 328 1333 6204 7865

De investeringen in 2017 van euro 14 miljoen in de immaterieumlle vaste activa betreffen voor euro 12 miljoen

verbeteringen en aanpassingen van het Informatie Systeem voor Aanvragen Archivering en

Communicatie (ISAAC) Het systeem ISAAC is ondersteunend aan het bedrijfsproces bij NWO Van de

overige software (euro 02 miljoen) heeft euro 01 miljoen betrekking op de ontwikkeling van het intranet

van NWO

De aanschafprijs van ISAAC bestaat uit licentiekosten op basis waarvan ISAAC is ontwikkeld

(euro 08 miljoen) en uit ontwikkelingskosten (euro 111 miljoen) Afschrijving heeft plaats in vier jaar

De afschrijvingen over 2017 bedroeg euro 29 miljoen (2016 euro 26 miljoen) De boekwaarde ultimo 2017

bedraagt euro 62 miljoen

Voor het deel van de ontwikkelingskosten (euro 111 miljoen) is een wettelijke reserve gevormd

Jaarlijks neemt de wettelijke reserve af met de jaarlijkse afschrijvingen op het immaterieel actief

Zie hiervoor ook paragraaf 828

De overige software heeft betrekking op investeringen in het financieel softwarepakket en

(interne) websites De boekwaarde ultimo 2017 bedraagt euro 13 miljoen

Het verloop van de materieumlle vaste activa is als volgt weer te geven

bedragen in keuro Ter-reinen

Gebou-wen

Vaar- tuigen

Installaties en

apparatuur

Computer-apparatuur

Kantoor-meubelen

Transport-middelen

Activa in aanbouw

Totaal

Aanschafprijs 2272 157771 8710 60150 21739 10534 486 2061 263723

Cumulatieve afschrijvingen en waarde verminderingen

minus -49589 -5781 -42843 -16193 -5715 -465 -120586

Boekwaarde 2272 108182 2929 17307 5546 4819 21 2061 143137

Investeringen minus 2193 153 5777 2608 726 48 11505

Desinvesteringen minus minus minus minus -5 minus minus -5

Afschrijvingen minus -5098 -440 -3578 -2593 -904 -15 -12628

Afschrijvingen desinvesteringen

minus minus minus minus 3 minus minus 3

Terugneming van waardeverminderingen

minus minus minus 120 minus minus minus 120

Waardever- minderingen

-1973 -1973

Acitva in aanbouw investeringen

1281 1281

Activa in aanbouw in gebruikname

minus minus minus 132 minus minus minus -132 minus

Saldo minus -4878 -287 2451 13 -178 33 1149 -1697

Aanschafprijs 2272 159964 8863 66179 24342 11260 534 3210 276624

Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen

minus -56660 -6221 -46421 -18783 -6619 -480 -135184

Boekwaarde 2272 103304 2642 19758 5559 4641 54 3210 141440

De materieumlle vaste activa zijn met euro 17 miljoen afgenomen tot een bedrag van euro 1414 miljoen

Terreinen

De terreinen van het Science Park Amsterdam (Science Park 1098 XG Amsterdam) hebben een boek-

waarde van euro 09 miljoen en zijn in eigendom van NWO Het terrein in eigendom van NIOZ heeft een

boekwaarde van euro 14 miljoen

De huidige marktwaarde is niet lager dan de boekwaarde van het terrein Delen van het terrein zijn

in erfpacht uitgegeven (zie toelichting onder paragraaf 4510)

Gebouwen

De gebouwen betreffen de huisvesting van de onderzoeksinstituten ASTRON CWI NIOZ AMOLF

Nikhef DIFFER en ARCNL In 2017 is euro 22 miljoen geiumlnvesteerd in aanpassingen van gebouwen

Recente taxaties geven geen aanleiding om bestaande gebouwen af te waarderen mede vanwege de

intentie nog langdurig van deze gebouwen gebruik te maken Met uitzondering van de gebouwen

van SRON en ARCNL

In verband met de voorgenomen verhuizing van SRON naar Amsterdam worden de activa die niet

mee verhuizen versneld afgeschreven Het verwachte moment van verhuizing is opgeschoven van

medio 2020 naar medio 2021 De versnelde afschrijving is hierop aangepast en bedraagt euro 64 duizend

per jaar tm 2021 Onderzoeksinstituut ARCNL zal eind 2018 verhuizen naar een ander gebouw op het

terrein van Science Park Amsterdam Dit heeft geleid tot een duurzame waardevermindering van

euro 19 miljoen in 2017 De totale afschrijving op de gebouwen inclusief waardevermindering over 2017

Vaartuigen

Het NIOZ maakt voor het zeegaand onderzoek gebruik van eigen onderzoeksvaartuigen elk

geschikt voor een specifiek werkgebied De boekwaarde van de vaartuigen ultimo boekjaar bedraagt

euro 26 miljoen

Installaties en apparatuur

De installaties en apparatuur bestaat hoofdzakelijk uit activa die gebruikt wordt door de NWO-

instituten ten behoeve van de uitvoering van hun taken in het onderzoeksveld

Computerapparatuur

Computerapparatuur bestaat voornamelijk uit hardware en software De (afschrijvingen)

desinvesteringen betreffen de desinvestering van de niet meer aan het bedrijfsproces dienstbare

materieumlle vaste activa

Kantoormeubelen

De investering in kantoormeubelen hebben deels betrekking op vervangingsinvesteringen en op

aanpassingen in het kader van het nieuwe werken In 2017 zijn de verbouwingswerkzaamheden in

het kader van het nieuwe werken afgerond

Het verloop van de financieumlle vaste activa is als volgt weer te geven

bedragen in keuro Boekwaarde 31-12-2016

Toename Afname Resultaat deelnemingen

Resultaat effecten depots en overige

Boekwaarde 31-12-2017

Deelnemingen 2752 5 minus 176 minus 2933

Vorderingen op OCW 266911 161464 -189831 minus minus 238544

Overige vorderingen 4985 3970 -69 minus -12 8874

Totaal financieumlle vaste activa

274648 165439 -189900 176 -12 250351

Deelnemingen

De deelnemingen passen in het kader van de uitoefening van de taak van NWO namelijk het

stimuleren en versterken van wetenschappelijk onderzoek zie onderstaande overzicht voor een

specificatie

Naam Juridische vorm

Statutaire zetel

Waardering deelneming

Aandeel resultaat

Art 2 403 BW

31-12-2017 2017 Ja Nee

Andere deelnemingen

Matrix innovation Center NV NV Amsterdam 2454 207 Nee

Matrix innovation Center CV CV Amsterdam 34 Nee

Lofar CV CV Dwingeloo 10 Nee

Dutch Sigma BV BV Dwingeloo minus Nee

DySI Software Innovations BV BV Visvliet minus Nee

DySI Analytics BV BV Assen minus Nee

ILA Microservers BV BV Dwingeloo -1 -6 Nee

IBFI Schloss Dagstuhl Dagstuhl 5 Nee

MonetDB BV BV Almere 3 Nee

MonetDB Solution BV BV Almere 3 Nee

Particle Physics Inside Products BV BV Amsterdam 39 Nee

Spinque BV BV Utrecht 4 Nee

Stokhos BV Amsterdam BV Amsterdam minus Nee

Seita Energy Flexibility BV BV Amsterdam minus Nee

SwATHolding BV BV Amsterdam minus Nee

NIOZ Haven BV BV Den Hoorn 382 -25 Nee

Control Union Water BV BV Den Hoorn minus Nee

2933 176

Vorderingen op OCW

De vordering op OCW bedraagt ultimo 2017 van euro 2385 miljoen en is in onderstaande tabel nader

gespecificeerd In paragraaf 43 is de vordering OCW en de impact op de continuiumlteitsveronderstelling

nader toegelicht

(bedragen in Keuro) 31-12-2016 31-12-2017 Korter dan 1 jaar

2 tm 5 jaar vanaf dan 5 jaar

Niet geoormerkte Rijksbijdrage 194251 169158 45380 123778 minus

Geoormerkte Rijksbijdrage 8577 10558 10558 minus minus

Vastgoedcomponent 64083 58828 3260 13040 42528

Totaal 266911 238544 59198 136818 42528

Overige vorderingen

In totaal bedragen de overige vorderingen ultimo 2017 euro 89 miljoen

De overige vorderingen en mutaties daarop zijn als volgt te specificeren

ndash Een renteloze lening (euro 16 miljoen) aan stichting LOFAR die vanwege het aanwezige risico

dat de lening niet kan worden afgelost afgewaardeerd is naar nihil

ndash Een lening aan Biogeneration Ventures BVNaarden van euro 60 miljoen (2016 euro 60 miljoen)

De organisatie heeft ten doel te investeren in technostarters die voornamelijk actief zijn op

het gebied van life-sciences NWO-D heeft gezorgd voor de initieumlle financiering in de vorm van

een renteloze achtergestelde lening met winstdeling De vordering is vanwege het aanwezige

risico op oninbaarheid afgewaardeerd naar nihil Indien NWO van Biogeneration Ventures BV

een winstuitdeling ontvangt wordt deze ten gunste van het resultaat geboekt Tot en met

2017 heeft NWO totaal euro 1 miljoen aan winstuitdeling ontvangen

ndash STW heeft in 2017 een geldlening van euro 36 miljoen verstrekt aan academische innovatieve

starters ten behoeve van de financiering van een vroege fase traject de zogenoemde

Vroegefasefinanciering (VFF) Daarnaast is euro 03 miljoen als te vorderen rente opgeboekt Het

saldo van de verstrekte leningen ultimo 2017 komt daarmee op euro 85 miljoen Het ministerie

van Economische Zaken ontwikkelde de VFF in 2015 om bedrijven in de vroege of vernieuwings-

fase te helpen De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVOnl) en de Stichting voor de

Technische Wetenschappen (STW) voeren deze regeling uit De looptijd van een lening is

maximaal 10 jaar Na ontvangst van een aflossing lening-VFF is de aflossing per direct opeisbaar

door EZ of OCW

ndash NWO-I verstrekt in het kader van de valorisatie van onderzoeksresultaten geldleningen In 2017

is een lening verstrekt ter grootte van euro 75 duizend In totaal is voor euro 05 miljoen aan leningen

verstrekt Vanuit voorzichtigheidsprincipe is voor een deel van de verstrekte leningen

(euro 04 miljoen) een voorziening getroffen vanwege het aanwezige risico op oninbaarheid

ndash Een verstrekte lening boekwaarde ultimo 2017 euro 03 miljoen aan Wetenschappelijk Centrum

Watergraafsmeer (WCW) De lening is bestemd voor de financiering van een deel van de kosten

voor het aanleggen van het elektriciteitsnetwerk op het WCW terrein in Amsterdam

Zie voor een nadere toelichting op de overige vorderingen die betrekking hebben op NWO-D

paragraaf 825

454 Voorraden

De voorraden betreffen hulpmaterialen aanwezig bij NIOZ (euro 02 miljoen)

455 Vorderingen

bedragen in keuro Stand 31-12-2017 Stand 31-12-2016

Vordering derden en overige overheden inzake bijdragen en subsidies 197352 159322

Onderhanden projecten (debet stand) 9117 8082

Overlopende activa en vorderingen 31248 40407

Totaal 237717 207811

In totaal zijn de vorderingen met euro 299 miljoen toegenomen tot totaal euro 2377 miljoen

Vordering derden en overige overheden inzake bijdragen en subsidies

De vorderingen hebben vooral betrekking op vorderingen op (overige) overheden vorderingen uit

hoofde van projecten universiteiten en andere onderzoeksinstanties De vorderingen zijn opge-

nomen voor programmarsquos waar de aangegane subsidieverplichting de hiermee samenhangende

ontvangen gelden overstijgt De totale vordering ultimo 2017 bedraagt euro 1974 miljoen

Onderhanden projecten (debet stand)

Baten ter dekking van gerealiseerde projectkosten 34132 32421

Af Te verwachten verliezen -74 minus

Af Gedeclareerde termijnen -24941 -24339

Totaal 9117 8082

De onderhanden projecten in uitvoering bedragen ultimo 2017 totaal euro 91 miljoen en zijn als

volgt te specificeren ASTRON (euro 29 miljoen) NIOZ (euro 16 miljoen) NWO-I (euro 31 miljoen) en SRON

(euro 15 miljoen)

Onderhanden projecten met creditsaldo

Af Te verwachten verliezen -69 -345

Totaal -30925 -31730

De onderhanden projecten in uitvoering bij groepsonderdelen waarbij de gedeclareerde termijnen

hoger zijn dan de baten ter dekking van de gerealiseerde projectkosten zijn als vooruit ontvangen

bedragen opgenomen onder kortlopende schulden

Het saldo van de projecten met creditsaldo bedraagt euro 309 miljoen De onderhanden projecten met

creditsaldo bij ASTRON NIOZ NWO-I en SRON bedragen ultimo 2017 euro 24 miljoen euro 113 miljoen

euro 167 miljoen en respectievelijk euro 05 miljoen

Overige activa en vorderingen

De overlopende activa en overige vorderingen bestaan vooral uit vooruitbetaalde bedragen en nog

te vorderen bijdragen derden Ultimo 2017 bedragen de overlopende activa en vorderingen euro 312

miljoen

456 Liquide middelen

bedragen in keuro 31-12-2017 31-12-2016

Rekening-courant Ministerie van Financieumln (NWO Den Haag) 456704 304158

Tegoeden op bankrekeningen (groepsonderdelen) 219188 246267

Vening Meinesz Fonds (VMF) 66 65

Kassen 34 23

Depositorsquos 932 1119

Totaal 676924 551632

De liquide middelen zijn in 2017 met euro 1253 toegenomen tot euro 6759 miljoen De toename van de

liquide middelen blijkt uit het Kasstroomoverzicht (zie tabel in hoofdstuk 3) De belangrijkste oorzaak

is de ontvangst van (geoormerkte) rijksbijdragen die over de jaargrens worden verplicht en betaald

De bij het ministerie van Financieumln aangehouden middelen worden afhankelijk van de rentetarieven

in het rekening-courant danwel in deposito gehouden De tegoeden op bankrekeningen (groeps-

onderdelen) bestaan zowel uit rekening-couranten bij het ministerie van Financieumln als uit rekening-

couranten bij andere banken

Door de afgifte van een bankgarantie (trekkingsrecht) ad euro 09 miljoen ter garantstelling van de

nakoming van de verplichtingen inzake de huur van de kantoorruimte NWO met parkeergelegenheid

aan de laan van Nieuw Oost Indieuml te Den Haag is een deposito afgesloten De huurovereenkomst is

met ingang van 2017 verlengd met 10 jaar tot 2031 De bankgarantie loopt in 2031 af Daarnaast is

een bankgarantie afgegeven ad euro 19 duizend inzake een huurovereenkomst van stichting NLeSC

STW en NWO-I hebben via het Ministerie van Financieumln een borgstelling van euro 81 duizend

respectievelijk euro 83 duizend afgegeven voor de huur van kantoorruimte

De rekening-courant Vening Meinesz Fonds (VMF) komt voort uit een legaat waaruit periodiek een

VMF-prijs wordt toegekend

De rente op de rekening courant van het ministerie van Financieumln is gebaseerd op de dagrente

EONIA fixing gemiddeld was de rente over 2017 0 (2016 0) De rente bedroeg ultimo 2017 0

(2016 0)

457 Geconsolideerd eigen vermogen NWO en institutenSTW

De aansluiting tussen het enkelvoudig eigen vermogen van NWO-D en het geconsolideerd eigen

vermogen en het resultaat blijkt uit de volgende tabel

bedragen in keuro 2017 2016 Resultaat 2017 Resultaat 2016

NWO-D -316780 -359343 42563 110696

Stichting ASTRON 15302 20577 -5275 -6340

Stichting CWI 21629 22535 -906 1983

Stichting NWO-I 121548 122106 -558 -970

Stichting NIOZ -2357 -5930 3573 3932

Stichting NSCR 1249 536 713 42

Stichting SRON 18803 17571 1232 -9992

Stichting STW 10831 22149 -11318 -3668

Totaal -129775 -159799 30024 95683

De toelichting op het eigen vermogen NWO-D is opgenomen in paragraaf 828

Het saldo van het geconsolideerde groepsvermogen bedraagt ultimo 2017 euro 1298 miljoen negatief

en is daarmee met euro 300 miljoen (resultaat 2017) verbeterd ten opzichte van 2016 (euro 1598 miljoen

negatief)

Het geconsolideerd groepsvermogen van NWO omvat het eigen vermogen van NWO-D en het eigen

vermogen van de stichtingen waarin NWO participeert

Het statutair eigen vermogen van de stichtingen die deel uitmaken van de consolidatiekring van

NWO is aangepast naar de grondslagen van NWO Dit leidt tot onderstaande consolidatie

aanpassingen

Statutair groepsvermogen ultimo

NWO-D -316780 -359343

Stichting ASTRON 8125 7942

Stichting CWI 22815 22923

Stichting NWO-I 83374 85522

Stichting NIOZ 15193 13858

Stichting NSCR -79 -190

Stichting SRON 10508 9984

Stichting STW 10831 21861

Totaal -166013 -197443

Aanpassing waarderingsgrondslagen NWO

Investeringssubsidies naar egalisatierekening -40677 -40906

Toegekende subsidies nog niet verplicht door NWO-instituten 72469 73129

Overige consolidatie aanpassingen 4446 5421

Totaal 36238 37644

Geconsolideerde groepsvermogen ultimo

NWO-D -316780 -359343

Stichting NIOZ -2357 -5930

Stichting NSCR 1249 536

Totaal -129775 -159799

De belangrijkste consolidatie aanpassingen hebben betrekking op ontvangen investeringssubsidies

die deel uit maken van de egalisatierekening totaal euro 407 miljoen (zie 4510) Tevens bevat het

hierboven gepresenteerde eigen vermogen van de stichtingen een consolidatie aanpassing van

euro 725 miljoen in verband met door NWO-D aan de verbonden stichtingen toegekende subsidies die

door de betreffende stichtingen nog niet extern zijn verplicht en derhalve op geconsolideerd niveau

nog onderdeel uitmaken van het eigen vermogen

De positieve en negatieve resultaten van de NWO-instituten en de stichting Technische

Wetenschappen (STW) leiden vooral tot toevoegingen respectievelijk onttrekkingen aan bestemd

eigen vermogen Dit wordt veroorzaakt doordat de ontvangst van de rijksbijdrage (baten) en de

subsidietoekenning (lasten) niet in het zelfde jaar vallen

Het pakket maatregelen waarmee het NIOZ in 2015 startte heeft ook over 2016 een positieve

uitwerking gehad Onderdeel van een pakket maatregelen ter verbetering van de positie van

NIOZ was een reorganisatie welke begin 2016 startte Eerder werd hiervoor een voorziening van

euro 101 miljoen gevormd In 2016 viel hier al euro 12 miljoen op vrij In 2017 was wederom sprake van een

vrijval totaal euro 15 miljoen Inclusief deze vrijval betrof het positieve resultaat euro 36 miljoen waarmee

het vermogen van NIOZ verbeterde tot negatief euro 24 miljoen

458 Minderheidsbelang derden

In 2017 is het belang in CWI Incubator BV uitgebreid tot 100 en volledig ondergebracht bij CWI Er

is geen sprake meer van een minderheidsbelang

459 Voorzieningen

De voorzieningen zijn in 2017 met euro 67 miljoen afgenomen tot totaal euro 160 miljoen ultimo 2017

Het verloop van de voorzieningen over 2017 is als volgt

bedragen in keuro Stand per 1 januari

Toevoegingen ten laste van het resultaat

Ont- trekkingen

Vrijval ten gunste

van het resutaat

Stand per 31 december

Kortlopend deel lt 1 jaar

Langlopend deel gt 1 jaar

Wacht- en uitkeringsgelden 4800 845 -1534 -910 3201 1419 1782

Reorganisatie 6730 minus -1972 -1484 3274 414 2860

Jubileumuitkeringen 2117 23 -28 -164 1948 201 1747

Seniorenverlofregeling 203 23 -22 -77 127 108 19

Overige personele voorzieningen

1709 451 -337 -367 1456 650 806

Sanering radioactiviteit 3072 minus -37 minus 3035 50 2985

Verwachte btw op projectkosten

4090 minus -547 -616 2927 731 2196

Overige voorzieningen minus 11 minus minus 11 11 minus

Totaal 22721 1353 -4477 -3618 15979 3584 12395

Voorziening wachtgeld en uitkeringsgelden

Het saldo van dotatie en vrijval van de voorziening wachtgelden uitkeringsgelden leidt tot een

afname van euro 01 miljoen Daarnaast is euro 15 miljoen onttrokken aan de voorziening

De voorziening geeft de verplichtingen van NWO weer voor lopende afspraken en wachtgeld-

regelingen conform CAO getroffen met voormalig personeel en verwachte vergoedingen voor

(bovenwettelijke) WW-uitkeringen en bedraagt ultimo 2017 totaal euro 32 miljoen

Reorganisatie

De reorganisatie voorziening is gevormd om toekomstige salarislasten van boventallige medewerkers

van NIOZ te dekken In 2017 is euro 20 miljoen onttrokken aan de voorziening Daarnaast is euro 15 miljoen

vrijgevallen als gevolg van herberekening van de voorziening op basis van de huidige situatie De

reorganisatievoorziening heeft betrekking op een in 2016 ingezette reorganisatie binnen NIOZ

Voorziening jubileumuitkeringen

Deze voorziening is gevormd voor verplichtingen uit hoofde van toekomstige uitkeringen bij ambts-

jubilea van personeel in dienst van NWO en groepsonderdelen

Voorziening seniorenverlof

Deze voorziening is getroffen voor het doorbetaalde deel van de werktijdvermindering bij werk-

nemers van NWO die deelnemer zijn aan de zogenaamde ldquoSeniorenregeling (SOP)rdquo

De post overige personele voorzieningen van euro 15 miljoen bestaat grotendeels uit de voorziening

voor de transitievergoeding (euro 08 miljoen) Werknemers van NWO hebben na een dienstverband van

twee jaar of langer recht op een transitievergoeding bij een niet vrijwillig vertrek Dit is conform de

Wet werk en zekerheid De voorziening is gevormd op basis van de verwachting dat het dienst-

verband eindigt na afloop van het onderzoek waarbij transitievergoedingen aan de orde zijn

Als gevolg van actualisering van de voorziening heeft per saldo een mutatie plaats van euro 01 miljoen

En is in 2017 euro 03 miljoen onttrokken aan deze voorziening

Sanering radioactiviteit

De voorziening radioactiviteit (euro 31 miljoen) is gevormd voor de sanering van radioactiviteit op het

perceel van Amsterdam Science Park De radioactiviteit is ontstaan in de jaren 80 van de vorige eeuw

NWO-I dient in verband met de beeumlindiging van een bestaande erfpachtverplichting tot 2023 zorg te

dragen voor een juiste verwijdering van de radioactiviteit Naar verwachting zullen de saneringswerk-

zaamheden starten in 2020

De voorziening is gevormd ter egalisatie van de verwachte projectkosten met betrekking tot

gehonoreerde projecten door STW na 1 januari 2016 waarop de btw niet meer aftrekbaar is

In 2017 heeft een vrijval plaats van euro 06 miljoen De vrijval is gebaseerd op ervaringscijfers rekening

houdend met de realisatie over 2017 In 2017 is euro 05 miljoen onttrokken aan de voorziening

4510 Langlopende Schulden

Onderstaand overzicht betreffen de schulden met een looptijd van langer dan 1 jaar

Overlopende passiva inzake toegekende niet uitgekeerde bedragen (subsidies) 630919 614814

Egalisatierekening investeringssubsidies 108077 113555

Overlopende passiva inzake vooruit ontvangen bedragen 6188 6383

Overige langlopende schulden 36 35

Totaal 745220 734787

De langlopende schulden van NWO zijn in 2017 met euro 104 miljoen toegenomen tot een bedrag van

euro 7452 miljoen De grootste post betreft de overlopende passiva inzake toegekende niet uitgekeerd

bedragen (subsidies) waarvan het verloop als volgt kan worden gespecifieerd

Overlopende passiva inzake toegekende niet uitgekeerde bedragen (subsidies)

Stand 1 januari 1098667 1136484

Bij verstrekte subsidies 606035 545531

Af Betalingen -495728 -583348

Stand 31 december 1208975 1098667

Waarvan korter dan 1 jaar 578056 483853

Waarvan langer dan 1 jaar en korter dan 5 jaar 630919 614814

De verplichtingen met een looptijd van korter dan 1 jaar zijn opgenomen onder de kortlopende

schulden

Egalisatierekening investeringssubsidies

Onderstaand overzicht geeft de egalisatierekening investeringssubsidies weer die is gevormd voor

ontvangen investeringssubsidies ten behoeve van investeringen in materiele vaste activa

Stand per 1 januari

Boekwaarde 113555 119484

Toevoeging egalisatierekening investeringssubsidies 84 57

Vrijval egalisatierekening investeringssubsidies -5562 -5986

Saldo -5478 -5929

De egalisatierekening investeringssubsidies heeft grotendeels betrekking op investeringen in

gebouwen (euro 1037 miljoen) door de groepsmaatschappijen NWO-I ASTRON NIOZ en CWI Jaarlijks

valt een deel van de egalisatierekening investeringssubsidies vrij ter compensatie van de afschrijvings-

lasten op het betreffende materieel vast actief

Overlopende passiva inzake vooruit ontvangen bedragen

De vooruit ontvangen bedragen betreffen

ndash de afkoop van een erfpachtcanons(tm 2060) door de UvA ad euro 10 miljoen Hiervan heeft

euro 09 miljoen betrekking op een looptijd langer dan vijf jaar

ndash de afkoop van een erfpachtcanon (tm 2064) ad euro 52 miljoen De oorspronkelijk vooruit

ontvangen erfpachtcanon bedroeg euro 58 miljoen zijnde 70 van de totale afkoopsom van

euro 84 miljoen exclusief btw voor een gevestigd Datacenter Hiervan heeft euro 67 miljoen een

looptijd van langer dan vijf jaar Zie voor een nadere toelichting paragraaf 8210

Overige langlopende schulden

De overige langlopende schulden hebben een looptijd van langer dan 1 jaar

4511 Kortlopende Schulden

Crediteuren 7604 7037

Te betalen belastingen en premies sociale verzekeringen 9535 10337

Schulden ter zake van pensioenen 926 873

Nog te betalen bedragen uit hoofde van vakantieuitkering 4014 3744

Nog te betalen bedragen uit hoofde van openstaande verlof- en spaarverlofdagen 9617 8696

Overlopende passiva inzake derden en overige overheden inzake bijdragen en subsidies 25849 22036

Onderhanden projecten (creditstand) 30925 31730

Overlopende passiva en schulden 14444 20282

Totaal 683031 589538

De totale kortlopende schulden zijn met euro 935 miljoen toegenomen tot euro 6830 miljoen

De schulden hebben voor het overgrote deel betrekking op de voor wetenschappelijk onderzoek

door onderzoeksinstellingen opeisbare maar nog niet uitbetaalde gelden

De vooruit ontvangen bedragen zijn met euro 10 miljoen toegenomen tot ultimo 2017 euro 21 miljoen en

hebben een looptijd van korter dan 1 jaar

De toegekende niet uitgekeerde bedragen (subsidies) zijn in 2017 met euro 942 miljoen toegenomen

tot euro 5781 miljoen Zie ook paragraaf 4510 voor een nadere toelichting

Het overgrote deel van de toegekende niet uitgekeerde bedragen (subsidies) hebben betrekking op

NWO-D (euro 4787 miljoen) en STW (euro 976 miljoen)

Overlopende passiva inzake derden en overige overheden inzake bijdragen en subsidies

Deze schuld betreft programmarsquos waar de reeds ontvangen gelden de aangegane subsidiever-

plichtingen overstijgen en bedraagt ultimo 2017 totaal euro 258 miljoen

Onderhanden projecten (creditstand)

Deze post betreft de onderhanden projecten in uitvoering bij groepsonderdelen waarbij de

gedeclareerde termijnen hoger zijn dan de gerealiseerde projectkosten Zie paragraaf 455 voor

een nadere specificatie

Overlopende passiva en schulden

Het totaal van de overige schulden en overlopende passiva bedraagt ultimo 2017 euro 144 miljoen

(2016 euro 203 miljoen) Het overgrote deel ultimo boekjaar heeft betrekking op diverse schulden en

betalingen onderweg van NWO-D NWO-I STW en NIOZ (euro 32 miljoen euro 73 miljoen euro 09 miljoen

respectievelijk euro 32 miljoen)

Algemeen

NWO (inclusief groepsonderdelen) maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteen-

lopende financieumlle instrumenten die de organisatie blootstelt aan marktrisico inclusief valutarisico

renterisico kasstroomrenterisico en prijsrisico kredietrisico en liquiditeitsrisico Om deze risicorsquos te

beheersen heeft NWO een beleid inclusief een stelsel van limieten en procedures opgesteld om de

risicorsquos van onvoorspelbare ongunstige ontwikkelingen op de financieumlle markten en daarmee de

financieumlle prestaties van de onderneming te beperken NWO maakt geen gebruik van afgeleide

financieumlle instrumenten om risicorsquos te beheersen

Kredietrisico

NWO (inclusief groepsonderdelen) loopt kredietrisico over verstrekte leningen en vorderingen

opgenomen onder financieumlle vaste activa handels- en overige vorderingen liquide middelen

Het maximale kredietrisico bedraagt euro 12 miljard

Het kredietrisico is geconcentreerd bij de Rijksoverheid en gerelateerde partijen De hoogste

vordering bedraagt euro 2385 miljoen en betreft de vordering op het ministerie van OCW waarop het

kredietrisico zeer beperkt is De gerelateerde partijen zijn gerelateerd aan de Rijksoverheid en met

deze partijen bestaat een lange relatie zij hebben tot op heden altijd aan hun betalingsver-

plichtingen voldaan Het kredietrisico is beperkt

Renterisico en valutarisico

NWO loopt over haar schulden slechts een beperkt renterisico aangezien de kasstromen grotendeels

onafhankelijk zijn van de marktrente De liquide middelen worden aangehouden bij de overheid

De vordering van NWO op OCW kent geen rentevergoeding NWO loopt geen valutarisico omdat

nagenoeg alle transacties in eurorsquos plaatsvinden Met het bestaande liquiditeitenbeleid van NWO

worden kasstroomrisicorsquos zoveel mogelijk beperkt

Liquiditeitsrisico

NWO bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opvolgende liquiditeitsbegrotingen Het bestuur

ziet erop toe dat voor NWO steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen

te kunnen voldoen

Per 31 december 2017 zijn de niet contant gemaakte contractuele betalingsverplichtingen van de

grootste posten als volgt

bedragen in keuro Korter dan 1 jaar 2 tm 5 jaar Vanaf 5 jaar

197352 minus minus

Vordering OCW 59198 136818 42528

-578056 -629919 -1000

Totaal -321506 -493101 41528

De voor de afwikkeling van deze betalingsverplichting benodigde middelen komen uit de liquide

middelen van NWO en de groepsonderdelen en de verwachte rijksbijdragen voor de komende jaren

De stand van de liquide middelen bedraagt ultimo 2017 totaal euro 6769 miljoen

Van de liquide middelen staat euro 14 miljoen niet ter vrije beschikking uit hoofde van verstrekte

bankgaranties en borgstellingen Zie paragraaf 4513 Niet in balans opgenomen activa en

verplichtingen voor een nadere specificatie

Reeumlle waarde

De reeumlle waarde van in de balans opgenomen financieumlle instrumenten wijkt niet in belangrijke mate

af van de boekwaarde daarvan Dit hangt samen met de overwegend korte looptijden en de lage

marktrente

De reeumlle waarde is hierbij de contante waarde per balansdatum van toekomstige kasstromen

gebaseerd op een rente die per balansdatum zou gelden voor gelijksoortige leningen vermeerderd

met een risicopremie voor iedere individuele lening

4513 Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen

Garanties en borgstellingen

NWO heeft voor een bedrag voor een bedrag van euro 14 miljoen aan garanties en borgstellingen

afgegeven voor

ndash Bankgarantie huur kantoorgebouwen Den Haag en Utrecht (euro 10 miljoen)

ndash Garantie inzake een huurovereenkomst van stichting NLeSC van euro 19 duizend

NWO is een van de deelnemende organisaties (namens de Nederlandse overheid) in EDCTP een naar

Europees recht in 2003 opgerichte rechtspersoon (European Economic Interest Grouping EEIG) Bij

deze rechtsvorm kunnen alle deelnemende rechtspersonen aangesproken worden op de eventuele

tekorten die ontstaan bij EDCTP

Overige

(bedragen in Keuro) Korter dan 1 jaar 2 tm 5 jaar Vanaf 5 jaar

Huur pacht en lease verplichtingen 5040 15263 33576

Facilitaire zaken en vaste activa in bestelling 4307 1032 1

ICT en automatisering 1313 364 minus

Overige verplichtingen 145 362

Totaal 10805 17021 33577

Huur pacht en lease verplichtingen

NWO heeft een huurcontract voor een kantoorgebouw in Den Haag Dit contract loopt tot 2031

Daarnaast heeft NWO als gevolg van de transitie NWO het huurcontract overgenomen inzake het

kantoorgebouw in Utrecht waar NWO-I is gehuisvest Dit contract loopt tot 2021 De jaarlijkse

huurlast bedraagt totaal circa euro 33 miljoen (inclusief servicekosten) en wordt jaarlijks geiumlndexeerd

Een gedeelte van de huur wordt in rekening gebracht bij ZonMw

Voor een drietal erfpachtcanons met Staatsbosbeheer eacuten lease verplichtingen zijn door ASTRON

meerjarige overeenkomsten afgesloten met een totale waarde van euro 03 per miljoen jaar

NIOZ heeft een lopende erfpachtverplichting met betrekking tot Yerseke van euro 17 miljoen En andere

gebruikersrechten van totaal euro 04 miljoen

SRON heeft inzake lease huurcontracten en andere overeenkomsten een jaarlijkse verplichting van

euro 02 miljoen De verplichting uit meerjarige leasecontracten en overige investerings- en inkoopver-

plichtingen aangegaan door NIOZ bedraagt euro 21 miljoen

NSCR heeft in 2016 een huurovereenkomst afgesloten met de VU Het contract loopt tot 2026 en de

jaarlijkse verplichting bedraagt euro 01 miljoen

In 2016 is NWO-I een huurovereenkomst aangegaan voor een nog te bouwen bedrijfsverzamel-

gebouw op het Amsterdam Science Park De jaarlast bedraagt euro 07 miljoen per jaar en loopt tot 2033

De gebouwen worden naar verwachting in 2018 in gebruik genomen

In 2015 is de nieuwbouw NWO-I (DIFFER minus Eindhoven) in gebruik genomen Van de totale aanneem-

som (euro 268 miljoen) resteert ultimo 2017 nog euro 02 miljoen

NWO-I heeft de plicht tot het uitvoeren van een eindsituatie bodemonderzoek vanwege de ont-

manteling van het pand Rijnhuizen

Facilitaire zaken en vaste activa in bestelling

ASTRON heeft ultimo 2017 euro 03 miljoen vaste activa in bestelling

Op basis van diverse onderhoudscontracten en andere overeenkomsten met betrekking tot facilitaire

ondersteuning zijn NWO Den Haag NIOZ en CWI verplichtingen aangegaan voor euro 14 miljoen

euro 29 miljoen respectievelijk euro 04 miljoen

ICT en automatisering

De ICT en automatisering gerelateerde zaken betreffen hoofdzakelijk de beheer- en onderhouds-

kosten licentiekosten en softwaresupport van informatiesystemen De hiervoor aangegane

verplichtingen bedragen voor NWO-D euro 13 miljoen

NWO-I heeft een overeenkomst eindigend in 2021 met een optie tot verlenging van twee maal drie

jaar voor het financieel software pakket

NWO draagt via een contributie bij aan de Europese faciliteit ESRF te gebruiken door Nederlandse

onderzoekers De contributie voor 2018 bedraagt euro 27 miljoen

46 Toelichting op de geconsolideerde Staat van Baten en Lasten

461 Begroting 2017

NWO heeft geen geconsolideerde begroting alleen een begroting op enkelvoudig niveau De

begroting 2017 en de toelichting daarop is derhalve in de enkelvoudige jaarrekening opgenomen

462 Baten

De baten kunnen als volgt worden gespecificeerd

Rijksbijdrage OCW 740933 763227

Subsidies en bijdragen van derden 39665 41041

Totaal 903276 913856

De totale baten van NWO zijn in 2017 ten opzichte van 2016 met euro 106 afgenomen tot

euro 9033 miljoen Een nadere specificatie van de baten volgt hieronder

Rijksbijdrage OCW

Brief dd 3 november 2016 met kenmerk 1089496 738639

Brief dd 20 oktober 2015 met kenmerk ONDODB-1518521 U 738920

Brief dd 11 december 2015 met kenmerk ONDODB-201520836 U 3651

Vooraankondiging en specifieke bijdrage naar fonds 288

769300 782435

Mutatie vordering OCW -28367 -19208

Totaal 740933 763227

De baten van NWO bestaan vooral uit de rijksbijdrage van OCW Deze rijksbijdrage heeft een

structureel karakter De rijksbijdrage is in vergelijking met 2016 met euro 223 miljoen afgenomen tot

euro 7409 miljoen De mutatie van de vordering OCW ad euro 284 miljoen is toegelicht in paragraaf 825

Financieumlle vaste activa

NWO heeft aan beschikkingen ten opzichte van vorig jaar in totaal euro 131 miljoen minder aan rijks-

bijdrage ontvangen van het ministerie van OCW De belangrijkste redenen voor deze daling is de

ontvangst van euro 30 miljoen voor lsquoNWA startimpulsrsquo in 2016 welke in 2017 niet is beschikt En de

aflopende bijdragen ten opzichte van 2016 voor lsquoVrijval gelden cofinancieringrsquo en lsquoBijdrage privaat-

publieke samenwerkingrsquo totaal euro 11 miljoen Daartegen over staat een toename van ontvangen

geoormerkte middelen (ca euro 16 miljoen) bestemd voor diverse onderzoeksprogrammarsquos en een loon-

en prijsbijstelling van euro 109 miljoen

Naast het ministerie van OCW stellen ook andere departementen alsmede andere financiers aan

NWO middelen beschikbaar voor specifieke bestedingsdoelen In de onderstaande tabellen worden

de door verschillende financiers toegekende middelen gespecificeerd

Overige overheidsbijdragen en subsidies

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties 113 424

Ministerie van Buitenlandse Zaken 10087 10379

Ministerie van Economische Zaken 33762 33841

Ministerie van Infrastructuur en Milieu 10518 9392

Ministerie van Veiligheid en Justitie 238 103

Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport 4005 -28

Overige ministeries 20 77

EU subsidies 23275 12944

Subsidies van overige overheden 28908 27688

Totaal 110926 94820

De Overige overheidsbijdragen en subsidies voor specifieke bestedingsdoelen worden op basis van

toerekening gerealiseerd in het jaar waarin de (meerjarige) toekenning is gedaan danwel op basis

van de voortgang van de onderzoekwerkzaamheden bij het betreffende groepsonderdeel Dit kan

leiden tot jaarlijkse fluctuaties in de gerealiseerde baten

Subsidies en bijdragen van derden

Bijdragen van bedrijfsleven 35102 32455

Overige subsidies 4563 8586

Totaal 39665 41041

De Subsidies en bijdragen van derden voor specifieke bestedingsdoelen worden op basis van

matching gerealiseerd in het jaar waarin de (meerjarige) toekenning is gedaan danwel op basis van

de voortgang van de onderzoekwerkzaamheden bij het betreffende groepsonderdeel Dit kan leiden

tot jaarlijkse fluctuaties in de gerealiseerde baten

Overige baten

Opbrengst uit royalties octrooien licenties 518 600

Totaal 7139 8824

In 2017 bedraagt de opbrengst uit royaltyrsquos octrooien en licenties euro 05 miljoen (euro 06 miljoen in

2016) De baten zijn grotendeels gerealiseerd door STW in het kader van het beleid rond kennis-

handel

De overige baten van euro 66 miljoen in 2017 bestaan vooral uit inkomsten met betrekking tot onder-

verhuur onroerende zaken en internet exchange housing (AMS-IX) De daling ten opzicht van vorig

jaar bedraagt euro 16 miljoen en wordt vooral veroorzaakt door een gerealiseerde boekwinst op de

verkoop van een onroerend goed bij NWO-I in 2016 (euro 12 miljoen)

463 Lasten

De lasten van NWO en haar groepsmaatschappijen hebben betrekking op verstrekte subsidies voor

onderzoeksprogrammarsquos personeelskosten afschrijvingen op immaterieumlle en materieumlle vaste activa

huisvestingslasten en overige lasten zoals dotaties aan voorzieningen

Subsidies aan derden 614551 559142

Af Afwikkelingen op projectsubsidies -8516 -13611

Totaal 606035 545531

De subsidies aan derden zijn per saldo met euro 605 miljoen toegenomen De stijging van de verstrekte

subsidies aan derden wordt voor een deel veroorzaakt omdat in het kader van de Transitie NWO de

granting activiteiten van voormalig FOM (huidig NWO-I) zijn ondergebracht binnen NWO-D Met

ingang van 1 januari 2017 versterkt NWO-D deze middelen in de vorm van een (meerjarige) onder-

zoeksubsidies

Voacuteoacuter 2017 waren bij de granting-activiteiten van voormalig FOM de onderzoekers in dienst van NWO

De onderzoekskosten werden derhalve jaarlijks verantwoord onder de personeelskosten De nog

lopende onderzoeken worden afgewikkeld bij NWO-I De lasten van deze afnemende granting-

activiteiten worden verantwoord onder de personeelskosten

4632 Personeelskosten

Lonen en salarissen 124010 120876

Pensioenlasten 16843 14649

Sociale lasten 14950 14273

Mutatie personele voorzieningen -1660 2246

Overige personele lasten 24933 24877

Totaal 179076 176921

De totale personeelskosten zijn op totaalniveau met euro 22 miljoen gestegen ten opzichte van vorig

De stijging van de totale personeelskosten wordt vooral veroorzaakt door de hogere lonen en

salarissen en daarbij horende pensioen en sociale lasten (totaal euro 60 miljoen) Daartegen over staat

een vrijval van de personele voorzieningen van euro 17 miljoen waar in 2016 nog sprake was van een

dotatie van euro 22 miljoen

De mutaties personele voorzieningen hebben betrekking op de wachtgelden jubileumuitkeringen en

seniorenverlofvoorzieningen Zie voor een nadere specificatie van de mutatie personele voorzien-

ingen de paragraaf 459 Voorzieningen

De overige personele lasten bestaan voor euro 73 miljoen uit inhuur van externen en uitzendkrachten

(2016 euro 90 miljoen) Naast de kosten voor externen en uitzendkrachten bestaan de overige personele

lasten onder meer uit opleidingskosten reis- en verblijfskosten

Personeelsbestand

Ultimo boekjaar 2017 bedroeg het aantal werknemers bij de groep omgerekend naar volledige

mensjaren 2342 (2016 2322) Deze personeelsomvang is als volgt onder te verdelen naar

verschillende personeelscategorieeumln gemiddeld zijn in totaal 30 werknemers werkzaam buiten

Nederland

2017 2016

NWO totaal (fte) 2342 2322

NWO totaal (aantallen) 2532 2526

Waarvan in percentage van fte Wetenschappers 53 52

Vrouw 34 32

Waarvan in percentage van aantallen

Buitenlandse medewerkers 30 30

463 Afschrijvingen op immaterieumlle en materieumlle vaste activa

Immaterieumlle vaste activa 3434 3013

Gebouwen 7071 4173

Vaartuigen 440 488

Installaties amp apparatuur 3578 3489

Computerapparatuur 2590 2820

Kantoormeubilair 904 958

Transportmiddelen 15 27

Vrijval egalisatierekening investeringssubsdies -5562 -5985

Totaal 12470 8982

De afschrijvingen op de (im)materieumlle vaste activa zijn in 2017 met totaal euro 35 miljoen toegenomen

tot totaal euro 125 miljoen (2016 totaal euro 90 miljoen) De stijging wordt vooral veroorzaakt door

afschrijvingen op in gebruik genomen ontwikkelde software (ISAAC en financieel software pakket)

en gebouwen

Onderzoeksinstituut ARCNL zal eind 2018 verhuizen naar een ander gebouw op het terrein van

Science Park Amsterdam Dit heeft geleid tot een duurzame waardevermindering van euro 19 miljoen

De jaarlijkse vrijval van een deel van de egalisatierekening investeringssubsidies ter compensatie van

de afschrijvingslasten bedraagt in 2017 totaal euro 57 miljoen (2016 euro 60 miljoen) Voor een nadere

specificatie van de vrijval egalisatierekening investeringssubsidies wordt verwezen naar paragraaf

4634 Huisvestingslasten

Huur 3617 5864

Verzekeringen 346 356

Onderhoud 2389 2974

Energie 2242 2761

Schoonmaakkosten 1103 1350

Overige huisvestingskosten 1137 27

Totaal 10834 13332

De huisvestingslasten zijn in 2017 met euro 25 miljoen afgenomen tot euro 108 miljoen (2016

133 miljoen) De daling wordt vooral veroorzaakt door lagere huurlasten vanwege het opzeggen

van een huurcontract van een kantoorgebouw van NWO in Den Haag en wijziging van het huidige

huurcontract

4635 Overige lasten

Projectgebonden kosten 31790 34682

Vrijval dotatie voorziening -606 7291

Automatisering 3752 2715

Advies en consultancy kosten 3753 3841

Exploitatiekosten 4341 5826

Administratie en beheerskosten 15079 15552

Overige kosten 6875 3179

Totaal 64984 73086

De overige lasten zijn met euro 81 miljoen afgenomen tot euro 650 miljoen

Projectgebonden kosten zijn afhankelijk van de soort onderzoeksactiviteiten en projecten die in

het jaar plaatshebben en kunnen jaarlijks fluctueren In 2017 zijn de projectgebonden kosten met

euro 29 miljoen afgenomen

De vrijval van de voorziening in 2017 van euro 06 miljoen heeft betrekking op de in 2016 gevormde

voorziening ter egalisatie van de verwachte btw op projectkosten inzake gehonoreerde projecten

door STW na 1 januari 2016

De toename van de overige kosten wordt vooral veroorzaakt door een incidentele bijdrage aan een

benodigde dijkverzwaring op Texel waar NIOZ is gehuisvest

464 Financieumlle baten en lasten

Rente baten 19 38

Effect reeumlle waardebepaling verstrekte lening 7 7

Bankkosten en koersresultaten -86 -466

Totaal -60 -421

De financieumlle baten per saldo euro 03 miljoen minder negatief ten opzichte van vorig jaar Vorig jaar was

sprake van een negatief koersresultaat van euro 03 miljoen op de ponderrekening Verder is door de

lage rentestanden nauwelijks sprake van rentebaten

De rente op de rekening courant van het ministerie van Financieumln is gebaseerd op de dagrente EONIA

fixing gemiddeld was de rente over 2017 0 (2016 0)

Het effect reeumlle waarde bepaling heeft betrekking op de verstrekte lening aan Wetenschappelijk

Centrum Watergraafsmeer (WCW) Zie ook paragraaf 453 Financieumlle vaste activa

5 Enkelvoudige Balans per 31 december 2017 (na resultaatbestemming)

Activa

Vorderingen 826 130964 62250

Totaal 894346 707741

Passiva

Bestemde fondsen 301386 263257

Eigen vermogen 828 -316780 -359343

Totaal 894346 707741

6 Enkelvoudige Staat van Baten en Lasten over 2017

bedragen in keuro Realisatie 2017 Begroting 2017 Realisatie 2016

Rijksbijdragen OCW 740933 739802 763227

Specifieke bijdragen OCW 4499 2822 5713

Overige overheidsbijdragen en -subsidies 75933 49916 30071

Subsidies amp bijdragen van derden 40930 20167 2740

Overige baten 738 minus 778

Totaal baten 863033 812707 802529

Lasten

Verstrekte subsidies 8331 758972 755373 631935

Personeelslasten 8332 40241 41112 38229

Afschrijvingen 8333 3938 4026 3416

Huisvestingslasten 8334 3272 3209 6004

Totaal lasten 821478 820984 692070

Saldo baten en lasten 41555 -8277 110459

Financieumlle baten en lasten 801 minus 140

Resultaat 42356 -8277 110599

Deelnemingen 207 minus 97

Netto resultaat 42563 -8277 110696

Resultaatbestemming

Dotatie algemene reserve 4434 minus 3639

Dotatie bestemde fondsen 368715 340376 385560

Onttrekking bestemde fondsen -330586 -348653 -278503

7 Enkelvoudig kasstroomoverzicht over 2017

Aanpassingen voor

Afschrijvingen 3938 3416

Vooruitontvangen erfpacht -219 -243

Kortlopende schulden 5960 -7380

Ontvangen rente 54 60

Bankkosten -49 -464

Investeringen immaterieumlle vaste activa -1392 -1291

Investeringen materieumlle vaste activa -1077 -895

Verstrekte leningen groepsmaatschappijen en gelieerde partijen minus -6315

Aflossing op leningen groepsmaatschappijen en gelieerde partijen 5176 5929

Aflossing verstrekte overige leningen 45 45

Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten 2752 -2527

Mutatie liquide middelen 151947 38262

8 Toelichting behorende tot de enkelvoudige jaarrekening 2017

81 Algemeen

euro 860 miljoen over 2017 eacuteeacuten van de grootste wetenschapsfinanciers in Nederland NWO stimuleert

NWO beheert onderzoeksinstituten van (inter)nationaal belang geeft mede richting aan het

wetenschappelijk onderzoek in Nederland en brengt wetenschap en maatschappij dichter bij elkaar

binnen- en buitenland Dankzij financiering van NWO kunnen meer dan vijfduizend wetenschappers

onderzoek doen

De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is statutair gevestigd te Den

NWO stelt haar jaarrekening op in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs In

deze regeling is bepaald dat de bepalingen van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de

Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (in het bijzonder RJ 660 Onderwijsinstellingen) van toepassing

zijn met inachtneming van de daarin aangeduide uitzonderingen

In de enkelvoudige jaarrekening worden financieumlle instrumenten gepresenteerd op basis van de

juridische vorm

Onderzoeksorganisaties stichtingen waarmee NWO duurzaam mee is verbonden overeenkomstig de

Wet NWO voldoen niet aan criteria voor opname als een deelneming in de enkelvoudige balans en

zijn derhalve niet als financieel vast actief in deze jaarrekening opgenomen

NWO heeft op basis van consolidatiecriteria overheersende zeggenschap op de in de NWO-Wet

genoemde onderzoeksorganisaties In de geconsolideerde jaarrekening van NWO worden deze

groepsmaatschappijen wel opgenomen Hierdoor wijkt het geconsolideerd groepsvermogen af van

het enkelvoudige eigen vermogen van NWO Het eigen vermogen van de geconsolideerde

onderzoeksorganisaties (stichtingen) is gepresenteerd als onderdeel van het groepsvermogen

822 Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi)publieke sector (WNT)

Voor de uitvoering van de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi)publieke sector

(WNT) heeft NWO-D zich gehouden aan de Beleidsregel toepassing WNT en deze als normenkader bij

het opmaken van deze jaarrekening gehanteerd

Onder de immaterieumlle vaste activa zijn opgenomen de geactiveerde kosten voor ontwikkelde soft-

ware en aangeschafte standaard software Het verloop over 2017 is als volgt

(bedragen in keuro) Aangeschafte software

Ontwikkelde software

ISAAC Software in onwikkeling

Totaal

Aanschafprijs 482 minus 11018 minus 11500

Cumulatieve afschrijvingen en waardeverminderingen

minus minus -2816 minus -2816

Boekwaarde 1-1-2017 482 minus 8202 minus 8684

Investeringen 46 133 885 328 1392

Afschrijvingen -122 -16 -2884 minus -3022

Saldo -76 117 -1999 328 -1630

Aanschafprijs 528 133 11903 328 12892

-122 -16 -5700 minus -5838

Boekwaarde 31-12-2017 406 117 6203 328 7054

De investeringen in 2017 (totaal euro 14 miljoen) in de immaterieumlle vaste activa betreffen vooral

verbeteringen en aanpassingen van het ontwikkelde Informatie Systeem voor Aanvragen Archivering

en Communicatie (ISAAC) Het systeem ISAAC is ondersteunend aan het bedrijfsproces bij NWO Daar-

naast heeft euro 01 miljoen betrekking op de ontwikkeling van het intranet van NWO De aangeschafte

software betreft het nieuwe financieumlle pakket welke met ingang van 2017 in gebruik genomen is

De geactiveerde kosten voor ISAAC bestaan uit licentiekosten (euro 08 miljoen) en uit ontwikkelings-

kosten (euro 111 miljoen) Afschrijving heeft plaats in vier jaar De afschrijvingen over 2017 bedroeg

euro 29 miljoen (2016 euro 26 miljoen) De boekwaarde ultimo 2017 bedraagt euro 62 miljoen

Voor het deel van de ontwikkelingskosten (euro 111 miljoen) is een wettelijke reserve gevormd Jaarlijks

neemt de wettelijke reserve af met de jaarlijkse afschrijvingen op het immaterieel actief

De wettelijke reserve bedraagt euro 59 miljoen ultimo 2017 en is gelijk aan de boekwaarde van de ont-

wikkelde immaterieumlle vaste activa euro 63 miljoen verminderd met de boekwaarde van de licentiekosten

van euro 04 miljoen waarvoor geen wettelijke reserve is gevormd Zie voor de wettelijke reserve

paragraaf 828

Het verloop van de materieumlle vaste activa is als volgt

(bedragen in keuro) Terreinen Installaties en apparatuur

Computer-apparatuur

Kantoor-meubelen

Transport-middelen

Totaal

Aanschafprijs 915 405 3160 4076 36 8592

Afschrijvingen en waardeverminderingen minus -127 -2178 -1582 -36 -3923

Boekwaarde 1-1-2017 915 278 982 2494 minus 4669

Investeringen minus 72 430 575 minus 1077

Afschrijvingen minus -58 -442 -416 minus -916

Saldo minus 14 -12 159 minus 161

Aanschafprijs 915 477 3590 4651 36 9669

In 2017 is voor totaal euro 11 miljoen geiumlnvesteerd in materieumlle vaste activa De afschrijving over 2017

bedroegen euro 09 miljoen Een nadere toelichting van de afzonderlijke posten binnen de materieumlle

vaste activa is als volgt

Terreinen

Dit betreft het terrein van NWO in het Amsterdam Science Park (Science park 1098 XG Amsterdam)

met een boekwaarde van euro 09 miljoen en wordt aangehouden in het kader van de primaire

doelstelling van NWO De huidige marktwaarde is niet lager dan de boekwaarde van het terrein

Delen van het terrein zijn in erfpacht uitgegeven

De categorie installaties en apparatuur bestaat hoofdzakelijk uit activa die gebruikt wordt ten

behoeve van de uitvoering van de taken van NWO De investeringen in 2017 hebben betrekking op

enkele aanpassingen van elektrische installaties en apparatuur

Computerapparatuur

Onder computerapparatuur is de boekwaarde verantwoord van de door NWO aangeschafte software

en hardware De investering in 2017 bedraagt totaal euro 04 miljoen Dit heeft vooral betrekking op

aanpassing uitbreiding en vervanging van bestaande hardware en software

Kantoormeubelen

Het verloop van de financieumlle vaste activa is als volgt

(bedragen in Keuro) Boekwaarde 1-1-2017

Verstrekte lening

Aflossing lening

Oprenting Resultaat deel-nemingen en effecten

Deelnemingen 2281 minus minus minus 207 2488

Vorderingen op groepsmaatschappijen

55696 minus -5176 787 minus 51307

Overige vorderingen 327 -45 7 minus 289

Totaal 325215 161464 -195052 794 207 292628

Deelnemingen

stimuleren en versterken van wetenschappelijk onderzoek

De initieumlle kapitaalinbreng in de deelneming Matrix Innovation Center voorheen Amsterdam Science

Park (ASP) bedraagt euro 27 miljoen en heeft als doel te participeren in initiatieven om wetenschappelijk

onderzoek te bevorderen en te versterken In 2007 is de lening ad euro 23 miljoen aan het toenmalig

Amsterdam Science Park CV omgezet in vennootschappelijk kapitaal in verband met de financieumlle

herstructurering van ASP In 2007 hebben de vennoten waaronder NWO het recht van tweede

hypotheek verworven op de Matrix-gebouwen I tm V van het Matrix Innovation Center

Het publiek belang van Matrix IC CV en Matrix IC NV is vooral laagdrempelige huisvesting bieden

aan startende (ICT amp life-science) ondernemers op het Science Park-terrein en zo als kennisstation te

functioneren Hiertoe zijn vijf gebouwen (kantoren en laboratoria) ontwikkeld die door de CV

worden geeumlxploiteerd (de zogenaamde Matrix gebouwen) NWO heeft een belang van 25 in Matrix

Innovation NV Daarnaast heeft NWO een (in)direct belang van totaal 25 in Matrix Innovation CV

Statutaire zetel

Eigen vermogen

31-12-2016

Resultaat 2017

Art 2 403 BW Ja Nee

Deel-name

Consolidatie

Matrix Innovation Center NV NV Amsterdam 230 ‒ Nee 25 0

Matrix Innovation Center CV CV Amsterdam 9814 862 Nee 20 0

De vorderingen op groepsmaatschappijen betreffen uitstaande leningen aan groepsonderdelen en

hebben een duurzaam karakter en zijn gericht op het realiseren van nieuwbouw en infrastructurele

voorzieningen voor onderzoeksactiviteiten van de instituten van NWO Deze leningen bestaan uit

(bedragen in Keuro) Oorsponkelijke lening

Boekwaarde per 31-12-2016

Aflossing lening

Oprenting Boekwaarde per 31-12-2017

ASTRON

Wetenschappelijke infrastructuur 7538 2500 -2500 minus minus

Nieuwbouw 11800 8006 -393 188 7801

Subtotaal 19338 10506 -2893 188 7801

NIOZ minus

Bouwkundige aanpassingen en nieuwbouw 2269 733 -137 minus 596

Verbouwing 820 299 -41 minus 258

Centrum van Estuariene en Mariene Ecologie (CEME)

2100 1467 -105 33 1395

Onderhandse lening NIOZ-NWO (maximaal euro 10 miljoen)

3869 3869 minus 3869

Subtotaal 9058 6368 -283 33 6118

Nieuwbouw 15000 10500 -500 minus 10000

Nieuwbouw 38660 28322 -1500 566 27388

Totaal 82056 55696 -5176 787 51307

ndash ASTRON in totaal euro 78 miljoen (2016 euro 105 miljoen) renteloos in verband met de realisatie

van wetenschappelijke infrastructuur (2017 afgelost 2016 euro 25 miljoen) en nieuwbouw

(2017 euro 78 miljoen 2016 euro 80 miljoen)

De lening voor de realisatie van wetenschappelijke infrastructuur is in 2017 door een aflossing

van euro 25 miljoen geheel afgelost

De waardering tegen reeumlle waarde (rekenrente 282) van de lening voor nieuwbouw heeft in

2017 geleid tot oprenting van de lening met euro 02 miljoen Daarnaast is euro 04 miljoen afgelost De

looptijd van de lening nieuwbouw is tot 2038 De lening wordt lineair afgelost

ndash NIOZ in totaal euro 61 miljoen (2016 euro 64 miljoen) bestaande uit vier leningen

Een rentedragende lening van euro 06 miljoen met 4 op jaarbasis (2016 euro 07 miljoen) ten

behoeve van bouwkundige aanpassingen en nieuwbouw De rentedragende annuiumltaire lening

heeft een looptijd tot 2021 Er wordt jaarlijks euro 01 miljoen afgelost

Een renteloze lening voor de verbouwing van euro 03 miljoen hierop wordt jaarlijks euro 40 duizend

afgelost en loopt tot 2024

Een renteloze lening met een reeumlle waarde van euro 14 miljoen (rekenrente 228) met betrekking

tot het Centrum van Estuariene en Mariene Ecologie (CEME) De lening heeft een maximale

looptijd tot 2033 De jaarlijkse aflossing bedraagt euro 105 duizend

In 2016 is een nieuwe onderhandse leningsovereenkomst gesloten tussen NWO en NIOZ om

de liquiditeitspositie te garanderen Vervroegde bevoorschotting van de basisbijdrage aan

NIOZ worden als eerste opname van de lening gezien hiermee bedraagt de lening ultimo 2017

euro 39 miljoen De lening kan worden opgevraagd tot maximaal euro 10 miljoen Iedere aanvraag

wordt beoordeeld door NWO-financieumln De looptijd bedraagt maximaal 15 jaar waarna de

gehele lening terug betaald moet zijn De rente voor de gehele looptijd bedraagt 064 per jaar

en is gebaseerd op de rentestand 25 februari 2016 voor 15 jaar schatkistbankieren

ndash CWI in totaal euro 100 miljoen (2016 euro105 miljoen) renteloos ten behoeve van nieuwbouw met

een looptijd tot 2038 en een jaarlijkse aflossing van euro 05 miljoen

ndash NWO-I in totaal euro 274 miljoen (2016 euro 283 miljoen) renteloos ten behoeve van nieuwbouw met

een looptijd tot 2040

De lening is in vier tranches verstrekt en wordt gewaardeerd bij eerste waardering tegen reeumlle

waarde Waardering van de lening heeft plaats tegen de geldende rekenrente op moment van de

verstrekking van de tranches De jaarlijkse aflossing bedraagt euro 15 miljoen De waardering tegen

reeumlle waarde heeft in 2017 geleid tot oprenting van de lening met euro 06 miljoen

Overige vorderingen

De overige vorderingen betreffen leningen aan derden en bestaan uit

ndash Een renteloze lening (euro 16 miljoen) aan de stichting LOFAR Tot en met 2007 zijn door NWO-D

ten behoeve van het LOFAR-project rentedragende leningen aan ASTRON verstrekt De vordering

van rente die op deze wijze is ontstaan is in 2008 omgezet van een vordering op ASTRON in een

renteloze lening aan de stichting LOFAR

De vordering is vanwege het aanwezige risico dat de lening niet kan worden afgelost

gewaardeerd op nihil Jaarlijks wordt de liquiditeitspositie van de stichting LOFAR beoordeeld

De huidige liquiditeitspositie geeft geen aanleiding om de voorziening te herzien

ndash Vanaf 2007 heeft NWO leningen verstrekt aan Biogeneration Ventures BV te Naarden conform

de aangegane leningsovereenkomst De organisatie heeft ten doel te investeren in technostarters

die voornamelijk actief zijn op het gebied van life-sciences NWO-D heeft gezorgd voor de initieumlle

financiering in de vorm van een renteloze achtergestelde lening met winstdeling In 2015 hebben

de verstrekte leningen het gestelde maximum van totaal euro 6 miljoen bereikt Aflossing van de

lening vindt plaats door toekomstige aan NWO-D toekomende rendementen uit de investeringen

die met het geleende geld zijn gedaan door Biogeneration Ventures BV De vordering van

euro 6 miljoen is vanwege het aanwezige risico dat de lening niet kan worden afgelost gewaardeerd

op nihil Tot en met 2017 heeft NWO totaal euro 1 miljoen aan winstuitdeling ontvangen

ndash In 2014 is een renteloze lening verstrekt van euro 054 miljoen aan Wetenschappelijk Centrum

Watergraafsmeer (WCW) De lening is bestemd voor de financiering van het aanlegde

electriciteitsnetwerk op het WCW terrein in Amsterdam De lening bedraagt ultimo 2017

euro 03 miljoen De lening heeft een looptijd tot 2024 Jaarlijks wordt euro 45 duizend afgelost

Vordering OCW

Ultimo boekjaar 2017 bedraagt de vordering OCW euro 2385 miljoen

Totaal 266911 238544 59198 136818 42528

De vordering OCW is per saldo met euro 284 miljoen afgenomen van euro 2669 miljoen naar

euro 2385 miljoen en bestaat enerzijds uit een opboeking van euro 1615 miljoen en anderzijds uit een

inlossing van euro 1898 miljoen De vordering OCW is te specificeren naar een niet-geoormerkt en een

geoormerkt deel van de Rijksbijdrage en een vastgoedcomponent Het verloop hiervan blijkt uit de

volgende tabel

Vordering OCW Rijksbijdrage niet-geoormerkt

Rijksbijdrage geoormerkt

Vastgoed Totaal

Stand per 1 januari 2017 194251 8577 64083 266911

Opboeking vordering 150906 10558 minus 161464

Inlossing vordering -175999 -8577 -5255 -189831

Mutatie 2017 -25093 1981 -5255 -28367

Stand per 31 december 2017 169158 10558 58828 238544

Het niet-geoormerkte deel van de vordering is per saldo afgenomen met euro 250 miljoen Dit wordt

veroorzaakt omdat er in 2017 minder onderzoeksverplichtingen zijn aangegaan dan aan rijksbijdrage

2017 is ontvangen In 2016 respectievelijk 2015 daalde de vordering OCW met euro 92 miljoen en

euro 438 miljoen Wanneer deze ruimte in 2018 alsnog wordt gebruikt voor het aangaan van

verplichtingen eacuten de begroting 2018 wordt gerealiseerd zal de vordering weer toenemen

De toename van het geoormerkte deel (euro 20 miljoen) wordt veroorzaakt door de inlossing van de

vordering ultimo 2016 met euro 86 miljoen Daarentegen staat een opboeking van de vordering met

euro 106 miljoen welke met de ontvangst van de rijksbijdrage 2018 weer wordt ingelost

De vordering bestaat voor euro 588 miljoen aan vorderingen uit hoofde van aangegane nieuwbouw

investeringsverplichtingen Deze verplichtingen zijn aangegaan door NWO-instituten en worden

deels gefinancierd door OCW De resterende gemiddelde looptijd hiervan bedraagt ca 25 jaar In

2017 is euro 53 miljoen afgelost

Aan de vordering OCW was aanvankelijk een maximum gesteld van euro 357 miljoen Als gevolg van de

Transitie NWO waarbij de granting-activiteiten van NWO-I en stichting STW worden geiumlntegreerd

binnen NWO Den Haag is de verwachting dat de vordering OCW op termijn zal stijgen boven het

gestelde maximum Tevens is als gevolg van de integratie van de granting-activiteiten de verversings-

mogelijkheid van de vordering gewijzigd Op basis van overleg tussen OCW en NWO inzake deze

gevolgen zijn de afspraken met betrekking tot de vordering OCW geherdefinieerd en is het plafond

verhoogd Deze afspraken zijn vastgelegd dd 10 maart 2017 met kenmerk 1162739 Hierbij is het

nieuwe plafond door OCW met ingang van 2018 vastgesteld op euro 390 miljoen met de randvoor-

waarde dat het plafond jaarlijks wordt verlaagd met de structurele jaarlijkse inlossing van de vast-

goed component

826 Vorderingen

Debiteuren 260 2339

Vorderingen derden en overige overheden inzake bijdragen en subsidies 122460 56634

Vorderingen groepsmaatschappijen 5681 93

Totaal 130964 62250

De vorderingen zijn met euro 687 miljoen toegenomen tot euro 1310 miljoen

Debiteuren

De vorderingen hebben vooral betrekking op doorbelaste kosten aan overige overheden instituten

universiteiten en andere onderzoeksinstanties De vorderingen hebben een looptijd van korter dan

1 jaar

Deze vordering is opgenomen voor die programmarsquos waar de uit de aangegane subsidieverplichting

voortvloeiende lasten de reeds ontvangen gelden overstijgt Deze vordering is ultimo 2017 met

euro 658 miljoen toegenomen tot euro 1225 miljoen De stijging wordt vooral veroorzaakt (euro 50 miljoen)

door de vorderingen van TTW op derden en overige overheden Als gevolg van de transitie NWO zijn

de grantingactiviteiten overgegaan naar NWO-D En daarmee ook de vorderingen op derden en

overige overheden Ultimo 2016 werden deze verantwoord in de geconsolideerde jaarrekening als

vorderingen van STW

Vordering groepsmaatschappijen

De vordering op groepsmaatschappijen bedraagt totaal euro 57 miljoen De vordering heeft grotendeels

betrekking op voorgeschoten en doorbelaste kosten ten behoeve van onderzoeksprogrammarsquos welke

als gevolg van de transitie NWO bij NWO-I zijn ondergebracht

Overlopende activa en overige vorderingen

De overlopende activa en overige vorderingen (totaal euro 26 miljoen) bestaan grotendeels uit vooruit-

betaalde bedragen Per saldo zijn de overlopende activa en overige vorderingen met euro 07 miljoen

afgenomen

Voor euro 10 miljoen hebben de overlopende activa betrekking op een resterende post vooruitbetaalde

btw-schade bedraagt In het verleden (2010) zijn de kantoorgebouwen in Den Haag door Ageas NV

verkocht aan WestInvest Gesellschaft fuumlr Investment fonds mbH te Duumlsseldorf Duitsland waarbij

bestaande afspraken omtrent btw-schade door de nieuwe eigenaar zijn overgenomen

De vooruitbetaalde btw-schade aan verhuurder Ageas NV (voorheen Fortis NV) betreffende de

huur van de kantoorgebouwen in Den Haag heeft een resterende looptijd tot 2031 Gedurende de

huurperiode wordt de btw-schade toegerekend aan de huurkosten Hiervan is euro 09 miljoen

langlopend

Daarnaast bestaan de overlopende activa en overige vorderingen voor euro 08 miljoen aan vooruit-

betaalde huurkosten en voor euro 07 miljoen aan vooruitbetaalde contributies en lidmaatschappen

De liquide middelen zijn met euro 1520 miljoen toegenomen tot een bedrag van euro 4589 miljoen

Rekening-courant ministerie van Financieumln 456704 304158

Banktegoeden in rekening courant 1219 1715

Deposito 881 985

Totaal 458870 306923

in rekening-courant danwel in deposito gehouden

In verband met de afgifte van een bankgarantie (zgn trekkingsrecht) ad euro 09 miljoen ter garant-

stelling van de nakoming van de verplichtingen inzake de huur van de kantoorruimte met parkeer-

gelegenheid aan de laan van Nieuw Oost Indieuml te Den Haag is een langlopend deposito afgesloten

De bankgarantie loopt in 2031 af Tevens is een bankgarantie afgegeven ad euro 19 duizend inzake de

huurovereenkomst die stichting NLeSC heeft afgesloten met de Stichting Academisch Rekencentrum

Amsterdam (SARA)

De rekening-courant Vening Meinesz Fonds (VMF) heeft betrekking op het ontvangen legaat

Periodiek wordt een VMF-prijs toegekend In 2017 heeft geen toekenning plaats gevonden

fixing gemiddeld was de rente over 2017 00 (2017 00) De rente bedroeg ultimo 2017 00

(2016 00)

828 Eigen vermogen

Het totale eigen vermogen bedraagt ultimo 2017 euro 3168 miljoen negatief Zie voor een analyse over

de continuiumlteitsveronderstelling paragraaf 43 Continuiumlteit

bedragen in keuro Algemene Reserve

Bestemd fonds

Wettelijke reserve

Overige Reserve

Totaal

Boekwaarde 1-1-2017 -18672 263257 7612 -611540 -359343

Resultaatsbestemming 4434 38129 minus minus 42563

Mutatie wettelijke reserve 1674 minus -1674 minus minus

Boekwaarde 31-12-2017 -12564 301386 5938 -611540 -316780

Algemene reserve

De algemene reserve bedraagt ultimo boekjaar euro 126 miljoen negatief (2016 euro 187 miljoen

negatief)

De opbouw van de negatieve algemene reserve is als volgt

1 Het cumulatieve resultaat op de beheerslasten bedraagt ultimo 2017 euro 37 miljoen (2016 nihil)

2 Het cumulatieve negatieve effect van het bepalen van de reeumlle waarde van de verstrekte rente-

loze leningen aan groepsonderdelen bedraagt ultimo 2017 euro 103 miljoen negatief 2016

euro 111 miljoen negatief)

3 De vorming van een wettelijke reserve voor ontwikkelingskosten van immaterieumlle vaste activa

bedraagt ultimo 2017 euro 59 miljoen negatief (2016 euro 76 miljoen negatief)

De negatieve stand van de algemene reserve veroorzaakt door punt 2 en 3 wordt respectievelijk over

de looptijd van de verstrekte leningen aan groepsmaatschappijen dan wel de afschrijvingstermijn van

immaterieumlle vaste activa ingelopen

Wettelijke reserve

Ter hoogte van het bedrag dat is geactiveerd onder de immaterieumlle vaste activa voor de ontwik-

kelingskosten van software is vereist een wettelijke reserve aan te houden Investeringen in

2017 hebben geleid tot een toevoeging van euro 11 miljoen en afschrijvingen tot een afname van

euro 27 miljoen Per saldo is de wettelijke reserve ultimo 2017 afgenomen met euro 17 miljoen tot

euro 59 miljoen (2016 euro 76 miljoen)

Overige reserve

De overige reserve geeft de gevolgen weer van de herijking van de vordering OCW zoals deze op

basis van in 2014 gemaakte nadere afspraken met OCW is verantwoord in de jaarrekening 2013 Dit

bedrag is niet onderhevig aan wijzigingen zonder aanvullende nadere afspraken met OCW Zie ook

paragraaf 43 Continuiumlteit

Bestemde fondsen

Onder bestemde fondsen zijn de door het ministerie van OCW beschikbaar gestelde middelen opge-

nomen voor specifieke geoormerkte onderzoeksprogrammaacutes die ultimo 2017 nog niet zijn verplicht

Het saldo ultimo 2017 bedraagt euro 3014 miljoen (2016 euro 2633 miljoen) Per saldo is het bestemd fonds

toegenomen met euro 381 miljoen

Belangrijkste oorzaak van deze toename is een toevoeging van euro 390 miljoen aan het fonds Grote

Ook vindt per saldo een dotatie van euro 83 miljoen plaats aan het bestemde fonds Stimuleringsregeling

Europees Onderzoek (SEO) Afgesloten contracten binnen het programma Horizon 2020 (H2020)

komen in aanmerking voor SEO-regeling Omdat registratie van afgesloten contracten door

Nederlandse instellingen binnen H2020 veelal later plaatsvindt dan het jaar waarin het contact is

afgesloten vinden ook toekenningen uit het fonds Stimuleringsregeling Europees Onderzoek later

plaats

Daartegen over staat een onttrekking aan het fonds met betrekking tot de NWA startimpuls

(euro 216 miljoen) welke in 2016 was gevormd

Een verdere specificatie blijkt uit onderstaand verloop overzicht van de bestemde fondsen

Omschrijving Beginstand 2017

Toevoeging 2017

Opboeking vordering

Aflossing vordering

Onttrekking 2017

Eindstand 2017

Talentontwikkeling 109903 161246 6 minus -149134 122021

Grote infrastructurele onderzoeksvoorzieningen 50762 57686 92 minus -18796 89744

Internationale onderzoeksfaciliteiten 1100 minus 56 minus -1156 minus

Kust -en zeeonderzoek (cariben) minus 2500 minus -1466 -501 533

Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek 17099 26817 7149 -7065 -24497 19503

Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA 14609 29329 2851 minus -37288 9501

Nationale wetenschapsagenda (projectkosten) 755 minus minus minus -531 224

NETSPAR 800 800 minus minus -1600 minus

Nationale wetenschapsagenda (start impuls) 30000 1150 minus minus -21582 9568

Convenant Nederlands Polair Programma 1503 -1503 50 minus -34 16

Poolonderzoek 3471 4650 minus minus -6686 1435

Programma gebruikersondersteuning ruimteonderzoek 121 2400 minus minus -2399 122

Promotiebeurs voor leraren 1984 5720 481 minus -8185 minus

Sectorplan geesteswetenschappen 3120 minus minus minus minus 3120

Sectorplan natuur- en scheikunde minus 60 minus minus2 58

Stimuleringsregeling Europees Onderzoek 24303 50000 minus minus -41694 32609

SRON verhuizing 3500 minus minus minus minus 3500

TTW minus 8000 226 minus -2814 5412

Call for proposals archelogische vondsten 50 250 minus minus -32 268

Contributie Elixer 25 minus minus minus -2 23

ONCO-XL minus 239 minus minus -239 minus

Wiskunderaad minus 60 minus minus minus7 53

Valorisatie-activiteiten SRON minus 500 minus minus -500 minus

Simon Stevin meesterschap minus 3000 minus minus minus 3000

Postdoc docenten HBO minus 4000 minus minus -4000 minus

Onderzoeksprogramma Creatieve Industrie minus 500 minus minus minus 500

Project Einstein Telescope 400 -400 minus

Overige geoormerkt 153 minus minus minus 23 176

263257 357804 10911 -8531 -322055 301386

In 2017 is euro 3578 miljoen aan geoormerkte rijksbijdrage ontvangen hiervan is euro 3231 miljoen

verplicht aan onderzoek subsidies Daarnaast is de vordering OCW per saldo euro 24 miljoen gemuteerd

(zie paragraaf 453)

Voorstel tot resultaatbestemming

Het boekjaar 2017 wordt afgesloten met een positief resultaat van euro 426 miljoen

Een bedrag van per saldo euro 381 miljoen dient als gevolg van de oormerking door het ministerie van

OCW en derden te worden gedoteerd aan de bestemde fondsen Aan de algemene reserve wordt per

saldo euro 45 miljoen gedoteerd

829 Voorzieningen

De voorzieningen zijn over 2017 met euro 07 miljoen afgenomen tot euro 50 miljoen De voorzieningen

hebben voor euro 37 miljoen een looptijd van langer dan 1 jaar Het verloop van de voorzieningen over

2017 is als volgt

bedragen in keuro Stand per 31-12-2016

Dotatie Onttrekkingen Vrijval Stand per 31-12-2017

Bijdrage sanering radioactiviteit

1269 minus minus minus 1269 minus 1269

Wacht- en uitkeringsgelden

3118 minus -306 -522 2290 1040 1250

Jubileumuitkeringen 1230 minus -25 -123 1082 163 919

Seniorenverlof 79 23 minus minus 102 82 20

Transitievergoeding minus 260 minus minus 260 13 247

Totaal 5696 283 -331 -645 5003 1298 3705

Voorziening bijdrage sanering radioactiviteit

In 2016 was euro 13 miljoen gedoteerd aan de voorziening bijdrage sanering radioactiviteit De dotatie

heeft betrekking op kosten voor verwijdering van radioactiviteit op het WCW terrein in Amsterdam

Naar verwachting zal de sanering starten in 2020 De euro 13 miljoen bedraagt de helft van de

verwachte kosten welke voor rekening komen van NWO De andere helft komt voor rekening van

Voorziening wacht- en uitkeringsgelden

In totaal heeft een vrijval van euro 05 miljoen plaats met betrekking tot de voorziening wachtgeld ndash en

uitkeringsgelden Deze voorziening geeft de verplichtingen van NWO weer voor de lopende wacht-

geldregelingen conform CAO getroffen met voormalig personeel en verwachte vergoedingen voor

(bovenwettelijke) WW-uitkeringen totaal euro 23 miljoen

jubilea van personeel in dienst van NWO

Deze voorziening is gevormd voor het doorbetaalde deel van de werktijdvermindering bij werk-

8210 Langlopende schulden

Overlopende passiva inzake toegekende niet uitgekeerde bedragen (subsidies) groepsmaatschappijen

128362 173641

Overlopende passiva inzake vooruitontvangen bedragen 6164 6383

Totaal 611738 565629

De langlopende schulden ultimo 2017 bedragen euro 6117 miljoen en zijn daarmee met euro 461 miljoen

toegenomen ten opzichte van 2016 (euro 5656 miljoen)

Overlopende passiva inzake toegekende niet uitgekeerde bedragen (subsidies) inclusief

groepsmaatschappijen

Stand 1 januari 1026207 1111573

Stand 31 december 1165204 1026207

waarvan korter dan 1 jaar

Toegekende niet uitgekeerde bedragen (subsidies) 478557 383902

Schulden aan groepsmaatschappijen 81073 83059

559630 466961

waarvan langer dan 1 jaar

Toegekende niet uitgekeerde bedragen (subsidies) groepsmaatschappijen

128362 173641

605574 559246

Totaal stand per 31 december 1165204 1026207

De verplichtingen met een looptijd korter dan 1 jaar zijn opgenomen onder de kortlopende schulden

Vooruit ontvangen bedragen betreft de afkoop van erfpachtcanon (tm 2060) door de UvA ad

euro 10 miljoen Hiervan heeft euro 09 miljoen betrekking op een looptijd langer dan vijf jaar

In 2014 is de afkoop van een erfpachtcanon (tm 2064) ontvangen ad euro 58 miljoen zijnde 70 van

de totale afkoopsom van euro 84 miljoen exclusief btw voor een te vestigen Datacenter De resterende

30 zal worden ontvangen na vestiging van recht van erfpacht op een te verstrekken appartements-

recht De jaarlijkse erfpacht canon bedraagt euro 195 duizend Ultimo 2017 bedraagt de vooruit ont-

vangen erfpachtcanon euro 52 miljoen

8211 Kortlopende schulden

Overlopende passiva inzake schulden aan groepsmaatschappijen 81073 83059

Totaal 594385 495759

De schulden van NWO hebben voor het overgrote deel betrekking op de voor wetenschappelijk

onderzoek door onderzoeksinstellingen opeisbare maar nog niet door NWO uitbetaalde gelden

De aantal posten worden hieronder nader toegelicht

Deze schuld is opgenomen voor die programmarsquos waar de reeds ontvangen gelden de aangegane

subsidieverplichtingen overstijgen In 2017 is deze toegenomen met euro 32 miljoen tot euro 230 miljoen

Overlopende passiva inzake toegekende niet uitgekeerde bedragen (Subsidies) en Schulden aan

tot euro 4786 miljoen De toename wordt vooral veroorzaakt door de toename van de aangegane

onderzoeksverplichtingen in 2017 ten opzichte van 2016 welke voor een groot deel het gevolg is van

de transitie NWO waarbij de grantingactiviteiten van NWO-I en STW zijn overgegaan naar NWO-D

Zie tevens paragraaf 8210

De Schulden aan groepsmaatschappijen van euro 811 miljoen ultimo 2017 betreffen de rekening-

courant tegoeden van groepsmaatschappijen uit hoofde van door NWO toegekende bijdragen en

subsidies

Overlopende passiva en overige schulden

De overlopende passiva en overige schulden betreffen diverse schulden en betalingen onderweg

Algemeen

NWO maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financieumlle instrumenten

die de organisatie blootstelt aan marktrisico inclusief valutarisico reeumlle waarde renterisico

kasstroomrenterisico en prijsrisico kredietrisico en liquiditeitsrisico Om deze risicorsquos te beheersen

heeft NWO een beleid inclusief een stelsel van limieten en procedures opgesteld om de risicorsquos van

onvoorspelbare ongunstige ontwikkelingen op de financieumlle markten en daarmee de financieumlle

prestaties van de onderneming te beperken

NWO maakt geen gebruik van afgeleide financieumlle instrumenten om risicorsquos te beheersen

Kredietrisico

NWO loopt kredietrisico over leningen en vorderingen opgenomen onder financieumlle vaste activa

handels- en overige vorderingen liquide middelen Het maximale kredietrisico bedraagt

euro 8587 miljoen Het kredietrisico is geconcentreerd bij de Rijksoverheid en gerelateerde partijen

De hoogste vordering bedraagt euro 2378 miljoen en betreft de vordering op het ministerie van OCW

NWO heeft een lange relatie met het ministerie van OCW Het ministerie van OCW heeft altijd aan

haar betalingsverplichtingen voldaan

Renterisico kasstroomrisico en valutarisico

De verstrekte leningen onder de financieumlle vaste activa zijn nagenoeg allemaal renteloos verstrekt

De vordering OCW kent geen rente vergoeding Met het bestaande liquiditeitenbeleid van NWO

NWO loopt geen valutarisico omdat nagenoeg alle transacties in Euro plaatsvinden

Liquiditeitsrisico

te kunnen voldoen

bedragen in Keuro Korter dan 1 jaar 2 tm 5 jaar Vanaf 5 jaar

Vorderingen op groepsmaatschappijen 3446 13416 44751

Vordering OCW 59198 136818 42528

Vorderingen derden en overige overheden inzake bijdragen en subsidies 30615 91845 minus

Af Overlopende passiva inzake toegekende niet uitgekeerde bedragen (subsidies) inclusief groepsmaatschappijen

-559630 -605574 minus

-466370 -363495 87279

De voor de afwikkeling van deze betalingsverplichtingen benodigde middelen komen uit de liquide

middelen van NWO en de verwachte rijksbijdragen voor de komende jaren De stand van de liquide

middelen bedraagt ultimo 2017 euro 4589 miljoen

Van de liquide middelen staat euro 09 miljoen niet ter vrije beschikking uit hoofde van een verstrekte

bankgarantie De kortlopende verplichtingen worden met name gefinancierd uit de volgend jaar te

ontvangen Rijksbijdrage

De begroting 2018 inclusief meerjarencijfers is sluitend Deze begroting en meerjarencijfers zijn bij

brief dd 21 december 2017 door het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap goedgekeurd

Zie paragraaf 43 Continuiumlteit voor de enkelvoudige meerjaren liquiditeitsprognose 2018-2022

Reeumlle waarde

marktrente

De niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen bestaan uit

Huurverplichtingen 3216 13519 32206

Facilitaire zaken 900 800 1

Overige verplichtingen 144 362 minus

5530 15040 32207

Het belangrijkste deel van de niet in de balans opgenomen verplichtingen hebben betrekking op de

huurcontracten voor de kantoorgebouwen waarin NWO is gehuisvest

NWO heeft een huurcontract voor het kantoorgebouw in Den Haag welke loopt tot 2031 De jaar-

lijkse huurlast bedraagt circa euro 27 miljoen (inclusief servicekosten) en wordt jaarlijks geiumlndexeerd

Een gedeelte van de huur wordt in rekening gebracht bij ZonMw en andere onderhuurders

Het andere deel van de niet in de balans opgenomen verplichtingen heeft betrekking op kantoor-

faciliteiten (catering automatisering telefonie) en ICT gerelateerde zaken

De ICT gerelateerde zaken betreffen hoofdzakelijk de beheer -en onderhoudskosten licentiekosten

en softwaresupport van informatiesystemen

NWO heeft voor een bedrag van totaal euro 10 miljoen aan garanties en borgstellingen afgegeven voor

huur kantoorgebouwen Den Haag (euro 09 miljoen) en Utrecht (euro 01 miljoen)

Onder voorwaarden heeft NWO zich garant gesteld voor de liquiditeitspositie van NIOZ en kan indien

nodig nadere besluiten nemen over financieumlle steun NWO heeft in oktober 2015 ingestemd met een

pakket maatregelen die het NIOZ in staat moeten stellen om weer een positieve exploitatie te

realiseren Onderdeel van de maatregelen is een opvraagbaar krediet van maximaal euro 10 miljoen voor

de financiering van de organisatorische herinrichting Vervroegde bevoorschotting van de basisbij-

drage aan NIOZ van euro 39 miljoen is als eerste opname van de lening verwerkt Resteert derhalve

euro 61 miljoen mogelijk op te vragen lening

83 Toelichting op de Staat van Baten en Lasten

831 Begroting 2017

Op 27 oktober 2016 is de NWO-Begroting 2017 aangeboden aan het ministerie van Onderwijs

Cultuur en Wetenschap Op 8 december 2016 heeft OCW bij brief referentie 1104838 ingestemd met

de ingediende begroting De begroting geeft de geld verdelende rol van NWO weer De realisatie

2017 versus begroting wordt in de navolgende paragrafen nader toegelicht

832 Baten

Rijksbijdrage OCW 740933 739802 763227

Specifieke subsidies OCW 4499 2822 5713

Totaal baten 863033 812707 802529

De initieumlle begroting NWO 2017 ging uit van een rijksbijdrage van euro 7398 Uiteindelijk is over 2017

euro 7409 miljoen aan rijksbijdrage gerealiseerd Per saldo is dat euro 11 miljoen meer dan initieel begroot

Enerzijds is dit het gevolg van een hogere realisatie aan geoormerkte rijksbijdrage van euro 221 miljoen

(inclusief toename van de geoormerkte vordering OCW met euro 24 miljoen) De belangrijkste oorzaak

hiervan is de ontvangen aanvullende Rijksbijdrage 2017 Hierin heeft NWO euro 197 miljoen extra

geoormerkte middelen ontvangen

Anderzijds is euro 210 miljoen aan niet-geoormerkte rijksbijdrage minder gerealiseerd ten opzichte van

de initieumlle begroting Dit is het gevolg van lagere aangegane subsidieverplichtingen in 2017 ten

opzichte van begroot gefinancierd met niet-geoormerkte rijksbijdrage

De lagere niet-geoormerkte rijksbijdrage leidt tot een afname van het niet-geoormerkte deel van de

vordering OCW met euro 303 miljoen (inclusief inlossing vastgoedcomponent euro 53 miljoen) De toename

van het geoormerkte deel van de vordering bedraagt per saldo euro 20 miljoen zie hiervoor paragraaf

825 In totaal is de vordering derhalve met euro 284 miljoen afgenomen Zie navolgende tabel

Rijksbijdrage OCW

NWO vervult voor een aantal bijdragen een kassiersfunctie In de begroting 2017 zijn deze bijdragen

verwerkt als baten en lasten in de winst ndashen verliesrekening Gecorrigeerd voor deze cashbijdragen

(euro 71 miljoen) is de realisatie van de baten voor specifieke subsidies OCW overige overheidsbijdragen

en subsidies derden euro 485 miljoen hoger dan initieel begroot

Dit is vooral het gevolg van doorgeschoven verplichtingen van 2016 naar 2017 eacuten de ontvangst en

verplichting van specifieke bijdragen welke in de begroting 2017 nog niet waren voorzien De aange-

gane subsidieverplichting wordt gematcht met de specifieke bijdragen en heeft derhalve geen

resultaatseffect

Rijksbijdrage en specifieke subsidies van OCW

De baten van NWO bestaan voor het overgrote deel uit inkomsten van het ministerie van OCW onder

te verdelen in rijksbijdrage en specifieke subsidies van OCW

bedragen in keuro 2017 Begroting 2017 2016

Rijksbijdrage OCW

Brief dd 3 november 2016 met kenmerk 1089496 738639 739802

Vooraankondiging en spec bijdrage naar fonds 288

Totaal beschikte Rijksbijdrage 769300 739802 782435

Totaal Rijksbijdrage 740933 739802 763227

Ten opzichte van vorig jaar is de gerealiseerde rijksbijdrage 2017 per saldo met euro 223 miljoen afge-

nomen van euro 7632 miljoen tot euro 7409 miljoen In totaal is aan Rijksbijdrage OCW euro 7693 miljoen

beschikt en ontvangen Het verschil tussen de gerealiseerde rijksbijdrage en de ontvangen beschik-

kingen betreft de mutatie van de vordering OCW van totaal euro 284 miljoen De mutatie vordering

OCW is toegelicht onder 825 Financieumlle vaste activa

geoormerkte middelen (ca euro 16 miljoen) bestemd voor diverse onderzoeksprogrammarsquos en een loon

-en prijsbijstelling van euro 109 miljoen

Overige overheidsbijdragen en -subsidies

De overige overheidsbijdragen en -subsidies zijn als volgt nader gespecificeerd

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties 113 125 424

Ministerie van Buitenlandse Zaken 9583 4344 10481

Ministerie van Defensie minus minus -21

Ministerie van Economische Zaken 27946 31272 3830

Ministerie van Infrastructuur en Milieu 10395 11362 8733

Ministerie Van Veiligheid en Justitie 139 minus 55

Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport 4005 minus -28

EU-subsidies 9736 911 2292

Subsidies van overige overheden 14015 1902 4305

Totaal 75932 49916 30071

De totale baten inzake overige overheidsbijdragen en ndash subsidies zijn met euro 434 miljoen toegenomen

tot euro 759 miljoen De belangrijkste reden hiervoor is dat in 2017 de granting-activiteiten van STW als

gevolg van de transitie NWO zijn overgegaan naar NWO-D Deze granting-activiteiten zijn binnen

NWO-D door het nieuwe wetenschapsdomein TTW voortgezet De aangegane verplichtingen worden

voor een substantieel deel gefinancierd met overige overheidsbijdragen en -subsidies

De verschillen tussen realisatie en budget wordt enerzijds veroorzaakt door de ontvangst van

subsidiebeschikkingen van ministeries nadat de begroting is opgesteld Anderzijds worden de

verschillen veroorzaakt door het schuiven van subsidieverplichtingen over de jaargrens

Op de volgende paginas staan de modellen G met een verdere specificatie per ministerie

minus O

0 minus

arsquos

e euro

al amp

0 minus

)minus

I-Iamp

0 minus

9 minus

0 minus

00 minus

Subsidies amp bijdragen van derden

De subsidies en bijdragen van derden bedragen over 2017 totaal euro 409 miljoen

Subsidies van bedrijfsleven 19583 16465 571

Overige subsidies 21347 3702 2169

Totaal 40930 20167 2740

Naast de subsidies van bedrijfsleven ad euro 196 miljoen heeft NWO euro 40 miljoen van het bedrijfsleven

ontvangen waarvoor NWO als kassier fungeert Deze middelen bestemd voor onderzoeksprojecten

waarvoor het bedrijfsleven een cashbijdrage heeft toegezegd worden door NWO geiumlnd en

doorgestort

De toename van euro 19 miljoen ten opzichte van 2016 wordt grotendeels veroorzaakt door de aange-

gane en gematchte verplichtingen door wetenschapsdomein TTW Als gevolg van de transitie NWO

zijn de granting-activiteiten van STW overgegaan naar NWO-D (wetenschapsdomein TTW) deze

worden deels gefinancierd met subsidies van het bedrijfsleven

De toename van de Overige subsidies met euro 192 miljoen wordt vooral veroorzaakt door de

ontvangen bijdrage van STW (euro 161 miljoen) welke een intercompany ontvangst betreft

833 Lasten

Subsidies aan derden 615560 658518 459172

Subsidies aan groepsonderdelen 152182 96855 198023

Af Afwikkelingen op subsidies aan derden -8516 minus -13611

Af Afwikkelingen op subsidies aan groepsonderdelen -254 minus -11649

Totaal 758972 755373 631935

Met een realisatie van euro 7590 miljoen aan verstrekte subsidies zijn de subsidieverplichtingen in totaal

euro 36 miljoen hoger dan begroot

Dit wordt grotendeels verklaard door minder aangegane subsidieverplichtingen in 2017

(euro 449 miljoen) ten opzichte van initieel begroot gefinancierd met rijksbijdrage Hiervan heeft

euro 260 miljoen betrekking op financiering met geoormerkte middelen welke worden toegevoegd aan

bestemde fondsen Het andere deel heeft betrekking op subsidieverplichtingen gefinancierd met

niet-geoormerkte middelen (euro 189 miljoen) welke in mindering worden gebracht op de vordering

OCW Deze middelen worden naar verwachting in 2018 alsnog verplicht

Daar tegenover staat dat per saldo euro 556 miljoen meer is verplicht aan programmarsquos gefinancierd met

specifieke bijdragen dan initieel begroot

De verstrekkingen aan groepsonderdelen bestaan naast de basissubsidies ook uit middelen die de

groepsonderdelen in competitie hebben verworven

8332 Personeelslasten

De totale personeelslasten over 2017 bedragen euro 402 miljoen Een toename van euro 20 miljoen ten

opzichte van 2016 Een opbouw van de totale personeelskosten blijkt uit onderstaande tabel

bedragen in Keuro Realisatie 2017

Begroting 2017 Realisatie 2016

Totaal lonen en salarissen 50706 minus minus 48479 minus

Af Doorbelastingen aan groepsonderdelen

-24231 minus minus -26467 minus

Af Doorbelastingen aan programmarsquos minus minus minus -280 minus

Lonen en salarissen 26475 27776 21732

Totaal pensioenlasten 7189 minus minus 6164 minus

Pensioenlasten 3736 3890 2718

Totaal sociale lasten 5934 minus minus 5576 minus

Sociale lasten 3101 3229 2506

Mutaties personele voorzieningen minus -362 204 1831

Overige personele lasten minus 7291 6013 9442

Totaal minus 40241 41112 38229

De personele lasten zijn euro 09 miljoen lager dan begroot Voor euro 06 miljoen wordt dit verklaard door

een vrijval van de personele voorziening (euro 04 miljoen) ten opzichte van de begrote dotatie van

euro 02 miljoen Daarnaast zijn de totale lonen en salarissen lager dan begroot (euro 16 miljoen) en de

overige personele lasten hoger dan begroot (euro 12 miljoen)

Een specificatie van de dotatie aan de personele voorziening is opgenomen in paragraaf 829 De

hogere overige personele lasten worden vooral veroorzaakt door de tijdelijke inzet van externen en

uitzendkrachten op specifieke projecten en op functies welke vacant staan

Personeelsbestand

Gedurende het boekjaar 2017 bedroeg het gemiddeld aantal werknemers omgerekend naar

volledige mensjaren 881 fte (2016 850) In totaal zijn 4 werknemers werkzaam buiten Nederland

(2016 7)

De personeelsomvang (gemiddeld aantal personen) is als volgt onder te verdelen naar verschillende

personeelscategorieeumln

Fte 2017 2016

NWO 446 372

Buiten NWO geplaatste medewerkers 435 478

Totaal 881 850

De buiten NWO geplaatste medewerkers zijn geplaatst bij zowel groepsmaatschappijen als gelieerde

partijen en betreft vooral de medewerkers van ASTRON SRON NSCR en NLeSC Deze medewerkers

hebben een dienstverband met NWO Den Haag De kosten hiervan worden doorbelast

Als gevolg van de transitie NWO zijn de medewerkers van STW in dienst gekomen bij NWO-D waar-

door een verschuiving plaats vindt van Buiten NWO geplaatste medewerkers (37 fte) naar NWO

Per saldo is het aantal fte met 31 fte toegenomen De grootste oorzaak van de personele aanwas

wordt veroorzaakt door de herverdeling van personeel tussen NWO-I en NWO-D waarbij 27 fte in

dienst zijn gekomen bij NWO-D Een kleiner deel is opvullen van vacature ruimte

Op basis van regelgeving voor pensioenfondsen die moeten zorgen voor stabielere pensioenen en

meer transparantie maken alle pensioenfondsen gebruik van de zogenaamde lsquobeleidsdekkingsgraadrsquo

De beleidsdekkingsgraad is het gemiddelde van de laatste 12 beleidsdekkingsgraden Door een

gemiddelde te gebruiken zal de beleidsdekkingsgraad minder sterk schommelen

De pensioenregels schrijven voor dat de beleidsdekkingsgraad 128 moet zijn afhankelijk van de

rente en beleggingsmix kan deze grens verschuiven De beleidsdekkingsgraad ultimo 2017 bedroeg

1015 Een stijging van bijna 10-punt maar nog wel onder de beleidsdekkingsgraad Een herstel-

plan moet ervoor zorgen dat ABP binnen maximaal 10 jaar de beleidsdekkingsgraad op minimaal

128 krijgt Een herstelplan is uitsluitend een berekening om te kunnen beslissen of de pensioenen

verlaagd moeten worden

De mutaties personele voorzieningen hebben betrekking op de wachtgelduitkeringen jubilea

uitkeringen en seniorenverlofvoorzieningen (zie 829 Voorzieningen)

De overige personele lasten bestaan voor euro 59 miljoen (2016 euro 42 miljoen) uit inhuur van externen

en uitzendkrachten Verder bestaan de overige personeelskosten uit studie -en opleidingskosten

vacatiegelden en andere personeel gerelateerde kosten

Onderstaand overzicht geeft de specificatie weer van de afschrijvingen op de (im-)materieumlle vaste

activa

Ontwikkelde systemen 3022 2832 2603

Installaties en apparatuur 58 60 52

Computerapparatuur 442 709 377

Kantoormeubilair 416 425 384

Totaal 3938 4026 3416

De afschrijvingslasten over 2017 bedragen euro 39 miljoen Dit is euro 05 miljoen meer ten opzichte van

2016 als gevolg van gebruik genomen ontwikkelde systemen

De huisvestingslasten kunnen als volgt worden gespecificeerd

Huur 2883 2729 4974

Service -en schoonmaakkosten 905 950 659

Dotatie voorziening bijdrage sanering radioactiviteit minus minus 1269

Overige huisvestingskosten 1094 1137 985

Af doorbelaste huisvestingslasten aan groepsmaatschappijen en gelieerde partijen

-1610 -1607 -1883

Totaal 3272 3209 6004

De gerealiseerde huisvestingslasten zijn in lijn met de begroting In totaal zijn de huisvestingskosten

met euro 27 gedaald ten opzichte van vorig jaar

De belangrijkste oorzaken hiervan zijn de lagere huurkosten van de kantoorruimte in Den Haag

vanwege de beeumlindiging van het huurcontract van eacuteeacuten van de kantoorgebouwen in Den Haag

Daarnaast had in 2016 een dotatie plaats aan de voorziening sloop- en verwijderingskosten

(euro 13 miljoen)

De huisvestinglasten hebben vooral betrekking op de huur van de kantoorgebouwen in Den Haag en

Utrecht (totaal euro 29 miljoen)

De doorbelaste huisvestingslasten hebben betrekking op doorbelasting van de huisvestingskosten

aan medegebruikers van het kantoorgebouw in Den Haag eacuten op doorbelasting van huur- en beheer-

kosten van het kantoorgebouw in Utrecht (totaal euro 16 miljoen) Met ingang van 2017 wordt het

beheer van het kantoorgebouw in Utrecht (NWO-I) verzorgt door de afdeling Facilitair beheer van

8335 Overige lasten

Kosten projectbureau NWO 617 0 972

Automatisering 2289 2538 1696

Directe kosten onderzoeksprogrammarsquos 7781 7883 6353

Accountantskosten 412 360 311

Totaal 15055 17264 12486

De overige lasten zijn euro 22 miljoen lager dan begroot De realisatie in 2017 is met euro 26 miljoen

toegenomen ten opzichte van het jaar 2016

Kosten projectbureau NWO

Het projectbureau verzorgt een gefaseerde ontwikkeling van het deel van het Science Park in

Amsterdam waar NWO grond heeft Ten opzichte van 2016 zijn de kosten met euro 04 miljoen afge-

nomen De kosten hebben vooral betrekking op projectmanagement en planbegeleidingskosten ter

voorbereiding van erfpachtuitgiften De kosten van het projectbureau NWO wordt gedekt uit (toe-

komstige) erfpachtbaten

Directe kosten programmarsquos

De directe kosten programmarsquos betreffen voornamelijk kosten van kennisoverdracht bijeenkomsten

contributies en reis -en verblijfkosten en overige algemene onderzoekkosten niet zijnde subsidiever-

strekkingen De directe kosten programmarsquos zijn programma afhankelijke lasten en vertonen van jaar

tot jaar schommelingen

Accountantskosten

De accountantskosten zijn ten opzichte van vorig jaar met euro 01 miljoen toegenomen tot

euro 04 miljoen Dit wordt vooral veroorzaakt door nagekomen kosten uit 2016 Een nadere

specificatie van de accountantskosten is opgenomen in paragraaf 87 Honoraria van de accountant

Overige lasten

De overige lasten bedragen euro 39 miljoen Hiervan heeft euro 21 miljoen betrekking op consultancy

kosten -en advieskosten voor projecten waaronder transitie NWO voorlichting en communicatie

Daarnaast bestaan de overige lasten onder meer uit kosten voor kantoorfaciliteiten automatisering

en onderhoud De realisatie 2017 is ten opzichte van 2016 met euro 06 miljoen toegenomen

Rentebaten 54 minus 60

Rentebaten reeumlle waarde lening 796 minus 799

Effect reeumlle waardebepaling verstrekte lening minus minus -255

Bankkosten en koersresultaten -49 minus -464

Totaal 801 minus 140

De financieumlle baten en lasten zijn over 2017 met euro 07 miljoen verbeterd ten opzichte van 2016

Dit wordt vooral veroorzaakt door het effect van de reeumlle waarde bepaling van de verstrekte rente-

loze lening aan NWO-I welke in 2016 nog leidde tot een negatief heeft van euro 03 miljoen In 2017 was

hiervan geen sprake Zie voor een nadere toelichting op de verstrekte leningen par 825 Financieumlle

vaste activa

Daarnaast is sprake van een minder negatief koersresultaat ten opzichte van 2016 In 2016 bedroeg

het negatief koersresultaat op de pondenrekening van NWO euro 03 miljoen

85 Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

Het resultaat deelneming betreft het aandeel van NWO in het resultaat van voorgaand boekjaar in

Amsterdam Science Park NV

86 Gebeurtenissen na balansdatum

Met ingang van 1 januari 2018 zijn als gevolg van de transitie NWO de stichtingen ASTRON CWI

NIOZ NSCR en SRON gefuseerd met Stichting Nederlandse Wetenschappelijk Onderzoek Instituten

(NWO-I) overeenkomstig de akte van juridische fusie zijn ASTRON CWI NIOZ NSCR en SRON de

verdwijnende stichtingen en NWO-I de verkrijgende stichting

De fusie is tot stand gekomen in de zin van Titel 7 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek waarbij de

gehele vermogens van de stichtingen ASTRON CWI NIOZ NSCR en SRON onder algemene titel is

verkregen door de verkrijgende stichting (NWO-I) De fusie is per 31 december 2017 bij akte tot stand

gekomen

De verdwijnende stichtingen zijn per 1 januari 2018 opgehouden te bestaan De onderzoeks-

activiteiten van de verdwijnende stichtingen worden in 2018 ongewijzigd gecontinueerd binnen

NWO-I De door de stichting in stand gehouden onderzoeksinstituten ASTRON CWI NIOZ NSCR en

SRON zijn separate organisatieonderdelen van NWO-I geworden De financiering van het instituut

blijft ongewijzigd De activa en het eigen vermogen van de verdwijnende stichting blijft geoormerkt

beschikbaar voor het desbetreffende instituut Na de fusie resteren geen tekorten derhalve zijn de

statutaire jaarrekeningen 2017 eacuten consolidatie daarvan op basis van het continuiumlteitsbeginsel

opgesteld

In het kader van de juridische fusie heeft tevens een overgang van personeel plaatsgevonden

van NWO-D naar NWO-I De medewerkers werkzaam bij ASTRON NSCR SRON waren tot en met

31 december 2017 als ambtenaar aangesteld bij NWO-D Per 1 januari 2018 hebben zij een privaat-

rechtelijke dienstbetrekking gekregen bij NWO-I

De medewerkers van CWI en NIOZ waren in privaatrechtelijke dienstbetrekking bij CWI en NIOZ en

zijn per 1 januari 2018 overgegaan naar NWO-I Omdat er sprake is van een overgang van CWI en

NIOZ naar NWO-I zijn de rechten en verplichtingen van de werknemers van CWI en NIOZ die voort-

vloeien uit de gesloten arbeidsovereenkomsten van rechtswege overgegaan op NWO-I

Deze gebeurtenis noodzaakt niet tot bijstelling van de jaarrekening 2017 Daarnaast hebben geen

andere materieumlle gebeurtenissen plaatsgevonden die noodzaken tot bijstelling van de jaar-

rekening per 31 december 2017

87 Honoraria van de accountant

In 2015 is na een Europese aanbesteding een nieuwe raamovereenkomst afgesloten met betrekking

tot accountantsdiensten met Ernst amp Young Accountants LLP De volgende honoraria van EY

Accountants zijn in rekening gebracht met betrekking tot het controlejaar 2017 een en ander zoals

bedoeld in artikel 2382a lid 1 en 2 BW De bedragen zijn exclusief btw

Jaarrekeningcontrole 338 255 1

Andere opdrachten 43 6 2

Andere niet-controlediensten minus minus

Totaal 381 261

1 kosten 2017 zijn inclusief controlewerkzaamheden voor jaarrekening 2016 ad euro 55 duizend

2 kosten 2017 zijn inclusief euro 38 duizend controlewerkzaamheden implementatie niet financieel systeem

Wet Normering Topinkomens (WNT)

Met ingang van 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke

sector (WNT) van kracht Hierin is bepaald dat (semi)publieke instellingen jaarlijks de bezoldigings-

gegevens en eventuele ontslagvergoedingen van hun topfunctionarissen moeten publiceren in het

financieumlle jaarverslag Het overzicht voor NWO-D ziet er als volgt uit

Raad van bestuur

bedragen x euro 1 prof dr CCAM Gielen

drs CE Visser

prof dr LJ Braakman

prof dr HW van den Doel

prof dr JJG Geurts

prof dr ir JC Schouten

Functiegegevens Voorzitter RvB Lid RvB Domeinvoorzitter ENW

Domeinvoorzitter SGW

Domeinvoorzitter ZonMw

Domeinvoorzitter TTW

Aanvang en eind functievervulling in 2017

0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112

Omvang dienstverband (in fte)

100 100 050 050 050 050

Gewezen Topfunctionaris nee nee nee nee nee nee

(Fictieve) dienstbetrekking ja ja ja ja ja ja

Individueel WNT-max 181000 181000 90500 90500 90500 90500

Beloning 151018 144452 70568 70568 70568 71447

Beloning betaalbaar op termijn

17779 17594 8797 8797 8797 8797

Subtotaal 168797 162046 79365 79365 79365 80244

- - onverschuldigd betaalbaar

0 0 0 0 0 0

Totaal bezoldiging 2017 168797 162046 79365 79365 79365 80244

Verplichte motivering bij overschrijding

nvt nvt nvt nvt nvt nvt

Gegevens 2016

0109-3112 0109-3112 minus minus minus minus

Omvang diensverband (in fte)

100 100 minus minus minus minus

Gewezen Topfunctionaris nee nee minus minus minus minus

(Fictieve) dienstbetrekking ja ja minus minus minus minus

Beloning 46962 44920 minus minus minus minus

Belastbare onkostenvergoeding

Totaal bezoldiging 2016 52159 50062

Per 1 januari 2017 is de voltallige nieuwe raad van bestuur aangetreden Naast prof dr CCAM

Gielen (voorzitter) en drs CE Visser (portefeuillehouder Bedrijfsvoering en Financieumln) die met

ingang van 1 oktober 2016 de verantwoordelijkheid van het oude bestuur en de transitie hadden

overgenomen is een viertal wetenschappelijke leden toegetreden

De nieuw toegetreden vier wetenschappelijke leden zijn prof dr LJ Braakman prof dr JJG

Geurts prof dr ir JC Schouten en prof dr HW van den Doel

Op 1 februari 2017 trad de nieuwe NWO-wet in werking en kent NWO officieel een structuur met

een raad van bestuur

Raad van toezicht

bedragen x euro 1 ir RJ de Wijkerslooth de Weerdesteijn

ir AH Lundqvist dr A Esmeijer drs HW te Beest prof dr CM van Praag

Functiegegevens Voorzitter RvT Lid RvT Lid RvT Lid RvT Lid RvT

0103-3112 0103-3112 0103-3112 0103-3112 0103-0111

Bezoldiging 12500 8466 8333 8333 6667

Individueel toepasselijke bezoldigingsmaximum

22761 15174 15174 15174 12199

- - onverschuldigd betaad bedrag minus minus minus minus minus

Totaal bezoldiging 2017 12500 8466 8333 8333 6667

Reden waarom de overschrijding al dan niet is toegestaan

Gegevens 2016 nvt nvt nvt nvt nvt

Ir RJ de Wijkerslooth de Weerdesteijn (voorzitter) dr A Esmeijer prof dr CM van Praag

drs HW te Beest en ir AH Lundqvist worden per 1 maart 2017 leden van de nieuwe raad van

toezicht van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)

Met ingang van 15 januari 2018 is prof dr MC Mills benoemd als lid van de raad van toezicht

NWO en volgt hiermee prof dr CM van Praag op vanwege haar terugtreden in verband met haar

benoeming als voorzitter van het college van bestuur van de Vrije Universiteit in Amsterdam

(Voormalig) directie

bedragen x euro 1 drs M Noordermeer

dr DJ den Boer

dr ir HH Nijhuis

dr G Steenbruggen

drs JH de Groene

W de Munck

drs RJP Dekker

Functiegegevens Directeur Bedrijfsvoering

Domein directeur

Oud algemeen directeur NWO

Oud lid algemene

directie

Voormalig topfunctionaris

1408-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3101 0101-3006 0101-2802

100 100 100 100 100 084 100

Gewezen Topfunctionaris nee nee nee nee nee nee nee

(Fictieve) dienstbetrekking ja ja ja ja ja nee ja

Individueel WNT-max 69425 181000 181000 181000 15373 75584 29258

Beloning 38226 110320 113849 125754 19815 72651 25736

6314 16589 16687 16687 1497 2872

Subtotaal 44540 126909 130536 142441 21312 72651 28608

minus minus minus minus minus minus minus

Totaal bezoldiging 2017 44540 126909 130536 142441 21312 72651 28608

nvt nvt nvt nvt 1 nvt nvt

Gegevens 2016

minus minus minus minus 0101-3112 0101-3112 0101-3112

minus minus minus minus 100 084 100

Gewezen Topfunctionaris minus minus minus minus nee nee nee

(Fictieve) dienstbetrekking minus minus minus minus ja nee ja

Beloning minus minus minus minus 157859 142055 140582

minus minus minus minus 15839 14835

Totaal bezoldiging 2016 173698 142055 155417

De norm WNT 2017 bedraagt euro 181000 geldend voor een fulltime dienstverband Omgerekend naar

1 fulltime eenheid blijven alle NWO-topfunctionarissen onder de norm

1) Uit bovenstaand WNT-overzicht blijkt dat de WNT-norm bij dhr drs JH de Groene wordt over-

schreden met euro 5939 Dit wordt veroorzaakt door de uitbetaling van de opgebouwde vakantie-

uitkering 2016 in 2017 Dit leidt niet tot een onverschuldigde betaling aangezien de vakantie-

uitkering over 2016 in 2017 voor de WNT-toets wordt toegerekend aan 2016

De bezoldiging van mw W de Munck oud lid algemene directie is separaat in rekening gebracht aan

NWO De opgenomen bezoldiging is exclusief btw

Uit onderstaand overzicht blijken de uitkeringen welke zijn betaald wegens beeumlindiging van het

dienstverband aan topfunctionarissen

bedragen x euro 1 drs RJP Dekker

Functie(s) gedurende dienstverband

Jaar waarin dienstverband is beeumlindigd

Individueel WNT-maximum ontslaguitkering 75000

Overeengekomen uitkeringen wegens beeumlindiging dienstverband 42438

-- Onverschuldigd deel minus

Totaal uitkeringen wegens beeumlindiging dienstverband 42438

Waarvan betaald in 2017 19290

Uit onderstaand overzicht blijkt de betaalde bezoldiging aan niet-topfunctionarissen binnen heel

NWO (inclusief NWO-instituten) waarbij de norm wordt overschreden

bedragen x euro 1

Functiegegevens Programmaleider onderzoek

Aanvang en eind functievervulling in 2017 0101-3112

Omvang dienstverband (in fte) 100

Individueel WNT-max 181000

Beloning plus belastbare onkostenvergoeding 141680

Detacheringstoelage 52403

Beloning betaalbaar op termijn 17449

Subtotaal 211532

- - onverschuldigd betaalbaar 0

Totaal bezoldiging 2017 211532

Verplichte motivering bij overschrijding 1

1) De medewerker is gedetacheerd in Duitsland en valt niet onder de Nederlandse belastingwetgeving

Den Haag 2 juli 2018

De raad van bestuur

De raad van bestuur (rvb) van NWO bestaat uit een voorzitter en vijf leden

1 Dhr prof dr CCAM Gielen (voorzitter)

2 Mw drs CE Visser

3 Mw prof dr LJ Braakman

4 Dhr prof dr HW van den Doel

5 Dhr prof dr JJG Geurts

6 Dhr prof dr ir JC Schouten

131Overige gegevens

Overige gegevens

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Aan de raad van bestuur van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2017

Ons oordeelWij hebben de jaarrekening 2017 van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek te Den Haag gecontroleerd

Naar ons oordeel bull geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van

de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek op 31 december 2017 en van het resultaat over 2017 in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs

bull voldoen de in de jaarrekening verantwoorde baten lasten en balansmutaties over 2017 in alle van materieel belang zijnde aspecten aan de eisen van financieumlle rechtmatigheid Dit houdt in dat de bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen zoals vermeld in paragraaf 231 referentiekader van het Controleprotocol OWB-instellingen 2017

De jaarrekening bestaat uitbull de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2017bull de geconsolideerde en enkelvoudige staat van baten en lasten over 2017bull de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financieumlle verslaggeving en

andere toelichtingen

De basis voor ons oordeelWij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden alsmede het Controleprotocol OWB-instellingen 2017 en het Controleprotocol WNT vallen Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening

Wij zijn onafhankelijk van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assurance-opdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA)

Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel

132Overige gegevens

Materialiteit

Materialiteit Getrouwheid van de jaarrekening euro 90 miljoen (2016 euro 91 miljoen)Financieumlle rechtmatigheid euro 260 miljoen (2016 euro 261 miljoen)

Toegepaste benchmark

De materialiteit voor getrouwheid van de jaarrekening als geheel is gebaseerd op 1 van de totale baten De materialiteit voor financieumlle rechtmatigheid is gebaseerd op 3 van de totale publieke middelen

Nadere toelichting

Deze materialiteit is voorgeschreven in het Controleprotocol OWB-instellingen 2017

Wij houden ook rekening met afwijkingen enof mogelijke afwijkingen die naar onze mening voor de gebruikers van de jaarrekening om kwalitatieve redenen materieel zijn Wij zijn met de raad van bestuur overeengekomen dat wij tijdens onze controle geconstateerde afwijkingen boven euro 450000 rapporteren aan de raad van bestuur alsmede kleinere afwijkingen die naar onze mening om kwalitatieve redenen relevant zijn

Reikwijdte van de groepscontroleDe Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek staat aan het hoofd van een groep van entiteiten De financieumlle informatie van deze groep is opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

De groepscontrole heeft zich met name gericht op de volgende significante onderdelen de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO-D) Stichting Nederlandse Wetenschappelijk Onderzoek Instituten (NWO-I) Stichting voor de Technische Wetenschappen (STW) en Stichting NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) Wij hebben gebruikgemaakt van andere accountants bij de controle van deze onderdelen Bij andere onderdelen hebben wij beoordelingswerkzaamheden of specifieke controlewerkzaamheden uitgevoerd

Door bovengenoemde werkzaamheden bij (groeps)onderdelen gecombineerd met aanvullende werkzaamheden op groepsniveau hebben wij voldoende en geschikte controle-informatie met betrekking tot de financieumlle informatie van de groep verkregen om een oordeel te geven over de geconsolideerde jaarrekening

De kernpunten van onze controleIn de kernpunten van onze controle beschrijven wij zaken die naar ons professionele oordeel het meest belangrijk waren tijdens onze controle van de jaarrekening De kernpunten van onze controle hebben wij met de raad van bestuur gecommuniceerd maar vormen geen volledige weergave van alles wat is besproken Wij hebben onze controlewerkzaamheden met betrekking tot deze kernpunten bepaald in het kader van de jaarrekeningcontrole als geheel Onze bevindingen ten aanzien van de individuele kernpunten moeten in dat kader worden bezien en niet als afzonderlijke oordelen over deze kernpunten

133Overige gegevens

Omschrijving kernpunt Onze controleaanpak Onze observaties

Negatief eigen vermogen en continuiumlteit van NWO (paragraaf 43)NWO heeft een negatief eigen vermogen Het risico bestaat dat NWO op lange termijn niet zelfstandig kan voldoen aan haar betalingsverplichtingen

In de jaarrekening is in paragraaf 43 een toelichting gegeven inzake de continuiumlteit waarbij door het bestuur van NWO is geconcludeerd dat op basis van afspraken met het ministerie van OCW de continuiumlteit van NWO is gewaarborgd

Vanwege de significante omvang van het negatief eigen vermogen en om vast te stellen of de jaarrekening van NWO terecht op basis van continuiumlteit is opgesteld vormt dit een kernpunt van onze controle

Onze werkzaamheden bestonden uit het beoordelen van afspraken met het ministerie van OCW inzake de financiering van NWO vaststellen dat de begroting 2018 van NWO is goedgekeurd door het ministerie van OCW inclusief het beoordelen van de aanvaardbaarheid van de veronderstellingen bij de liquiditeitsprognose 2018-2022

Wij achten de belang-rijkste aannames van het bestuur die ten grondslag liggen aan de gehanteerde conti-nuiumlteitsveronder-stel-ling aanvaardbaar

Wij hebben vastgesteld dat de toelichting in de jaarrekening aan de relevante verslagge-vingsstandaarden vol-doet

Langlopende vordering OCW (paragrafen 43 en 453)

In de jaarrekening is een langlopende vordering op OCW verantwoord van euro 2385 miljoen

NWO verantwoordt de meerjarige subsidietoekenningen ten laste van het resultaat in het jaar waarin de verplichting wordt aangegaan Een deel van deze subsidies wordt door NWO gefinancierd uit in de toekomst door het ministerie van OCW ter beschikking te stellen middelen waarvoor NWO een vordering opneemt op het ministerie van OCW Hiervoor is onder de financieumlle vaste activa een langlopende vordering van euro 2385 miljoen opgenomen in de balans van NWO

De langlopende vordering muteert jaarlijks met nieuwe rechten op basis van subsidietoekenningen door NWO en inlossing van de vordering door ontvangen middelen van OCW rekening houdend met een door OCW aangebracht plafond van euro 357 miljoen (euro 390 miljoen vanaf 2018)Vanwege de significante omvang en de aard van de post is deze post een kernpunt van onze controle

Onze werkzaamheden bestonden uit het uitvoeren van cijferanalyses het uitvoeren van deelwaarnemingen op de mutaties in de vordering en het vaststellen van de bevestiging van de vordering door het ministerie van OCW naar de stand van 31 december 2017

Wij hebben vastgesteld dat de post in de jaar-rekening en de toelich-ting daarop aan de relevante verslagge-vingsstandaarden vol-doet

Subsidietoekenningen (paragraaf 8331)

134Overige gegevens

De lasten van NWO enkelvoudig bestaan overwegend uit subsidietoekenningen aan universiteiten en onderzoeksinstituten

Vanwege de significante omvang en de aard van de post is deze post een kernpunt van onze controle

Wij hebben organisatiegerichte werkzaamheden en gegevensgerichte werkzaamheden uitgevoerd op de subsidietoekenning en daarmee samenhangende opbrengsten om vast te stellen dat de baten en lasten juist en volledig zijn verantwoord in de jaarrekening en terecht zijn toegerekend aan 2017

Wij hebben cijferanalyses uitgevoerd alsmede steekproeven op de subsidietoekenningen Daarnaast hebben wij de juistheid van de openstaande subsidieverplichtingen gecontroleerd

Wij hebben vastgesteld dat de betreffende pos-ten en de toelichting daarop in de jaarreke-ning aan de relevante verslaggevingsstan-daarden voldoen

Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie

Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij omvat het jaarverslag andere informatie die bestaat uitbull het bestuursverslagbull de overige gegevensbull bijlagen

Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie een materiele afwijking bevat In afwijking van de Regeling Jaarverslaggeving Onderwijs is in de continuiumlteitsparagraaf alleen de exploitatiebegroting op geconsolideerd niveau opgenomen de overige vereiste informatie is op enkelvoudig niveau gepresenteerd

Uitgezonderd het effect van het voorgaande zijn wij van mening dat de andere informatiebull met de jaarrekening verenigbaar is en geen materieumlle afwijkingen bevatbull alle informatie bevat die op grond van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs is vereist

Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip verkregen vanuit de jaarrekeningcontrole of anderszins overwogen of de andere informatie materieumlle afwijkingen bevat Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in Regeling jaarverslaggeving onderwijs en de Nederlandse Standaard 720 Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening

De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie waaronder het bestuursverslag en de overige gegevens in overeenstemming met Regeling jaarverslaggeving onderwijs

135Overige gegevens

Verklaring betreffende overige door wet- of regelgeving gestelde vereisten

BenoemingWij zijn door de raad van bestuur op 29 juni 2015 benoemd als accountant van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek vanaf de controle van het boekjaar 2015 en zijn sinds die datum tot op heden de externe accountant

Beschrijving van verantwoordelijkheden voor de jaarrekening

Verantwoordelijkheden van de raad van bestuur voor de jaarrekeningDe raad van bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met de Regeling jaarverslaggeving onderwijs In dit kader is de raad van bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die de raad van bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude De raad van bestuur is ook verantwoordelijk voor de financieumlle rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten lasten alsmede de balansmutaties in overeenstemming met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen zoals opgenomen in het Controleprotocol OWB-instellingen 2017

Bij het opmaken van de jaarrekening moet de raad van bestuur afwegen of de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek in staat is om haar werkzaamheden in continuiumlteit voort te zetten Op grond van genoemd verslaggevingsstelsel moet de raad van bestuur de jaarrekening opmaken op basis van de continuiumlteitsveronderstelling tenzij de raad van bestuur het voornemen heeft om de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek te liquideren of de activiteiten te beeumlindigen of als beeumlindiging het enige realistische alternatief is De raad van bestuur moet gebeurtenissen en omstandigheden waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek haar activiteiten in continuiumlteit kan voortzetten toelichten in de jaarrekening

Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekeningOnze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel

Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materieumlle fouten en fraude ontdekken

Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze afzonderlijk of gezamenlijk van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen De materialiteit beiumlnvloedt de aard timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel

Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden het Controleprotocol OWB-instellingen 2017 en het Controleprotocol WNT ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen Onze controle bestond onder andere uitbull het identificeren en inschatten van de risicorsquos dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang

bevat als gevolg van fouten of fraude het in reactie op deze risicorsquos bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning valsheid in geschrifte het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing

136Overige gegevens

bull het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden Deze werkzaamheden hebben niet als doel om een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

bull het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financieumlle verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door de raad van bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan

bull het vaststellen dat de door het raad van bestuur gehanteerde continuiumlteitsveronderstelling aanvaardbaar is Tevens het op basis van de verkregen controle-informatie vaststellen of er gebeurtenissen en omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou kunnen bestaan of de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek haar activiteiten in continuiumlteit kan voortzetten Als wij concluderen dat er een onzekerheid van materieel belang bestaat zijn wij verplicht om aandacht in onze controleverklaring te vestigen op de relevante gerelateerde toelichtingen in de jaarrekening Als de toelichtingen inadequaat zijn moeten wij onze verklaring aanpassen Onze conclusies zijn gebaseerd op de controle-informatie die verkregen is tot de datum van onze controleverklaring Toekomstige gebeurtenissen of omstandigheden kunnen er echter toe leiden dat een organisatie haar continuiumlteit niet langer kan handhaven

bull het evalueren van de presentatie structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen

bull het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen en of de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties in alle van materieel belang zijnde aspecten rechtmatig tot stand zijn gekomen

Gegeven onze eindverantwoordelijkheid voor het oordeel zijn wij verantwoordelijk voor de aansturing van het toezicht op en de uitvoering van de groepscontrole In dit kader hebben wij de aard en omvang bepaald van de uit te voeren werkzaamheden voor de groepsonderdelen Bepalend hierbij zijn de omvang enof het risicoprofiel van de groepsonderdelen of de activiteiten Op grond hiervan hebben wij de groepsonderdelen geselecteerd waarbij een controle of beoordeling van de volledige financieumlle informatie of specifieke posten noodzakelijk was

Wij communiceren met de raad van bestuur onder andere over de geplande reikwijdte en timing van de controle en over de significante bevindingen die uit onze controle naar voren zijn gekomen waaronder eventuele significante tekortkomingen in de interne beheersing

Wij bevestigen aan de raad van bestuur dat wij de relevante ethische voorschriften over onafhankelijkheid hebben nageleefd Wij communiceren ook met de raad over alle relaties en andere zaken die redelijkerwijs onze onafhankelijkheid kunnen beiumlnvloeden en over de daarmee verband houdende maatregelen om onze onafhankelijkheid te waarborgen

Wij bepalen de kernpunten van onze controle van de jaarrekening op basis van alle zaken die wij met de raad van bestuur hebben besproken Wij beschrijven deze kernpunten in onze controleverklaring tenzij dit is verboden door wet- of regelgeving of in buitengewoon zeldzame omstandigheden wanneer het niet vermelden in het belang van het maatschappelijk verkeer is

Ernst amp Young Accountants LLP

wg drs M Verschoor RA

137Bijlage 1 | Exploitatie overzicht 2017 specifieke bijdragen

Bijlage 1 | Exploitatie overzicht 2017 specifieke bijdragen

Wetenschapsdomein Programma omschrijving Toekenningen 2017

Beheerslasten programma

Finacierings 2017

Exacte en Natuurweten-schappen (ENW)

Materials for sustainability minus 6082 68

Natuurkunde minus Industrial Partnership Programmes 3931961 minus 451

GeoERA H2020 minus 1787 500

BIG minus 4773 500

Wiskundeleraar in Onderzoek 10984 minus 1000

GDST-NWO science industry cooperation programme Chemistry of Advanced Materials

minus 12470 368

Gesloten kringlopen 5344108 minus 119

Inroad H2020 minus 1167 1000

ALW Topsector-brede call 626548 minus 105

CW-fonds NCI(Basis) 2016-2017 8748341 minus 287

Natuurkunde minus ERA-NET Cofund QuantERA minus 1039 546

Natuurkunde minus KIEM HTSM en LIFT HTSM 542081 minus 229

ERA CoBio Tech 2249621 minus 365

Materialenonderzoek -84213 minus 1000

PTA Coast 3 104750 10000 1000

SyncatDiffer 187500 5000 1000

NIOK minus 7500 1000

TA NewPol 118752 5000 1000

Solar to Products minus 25 702

Bouwstenen van leven minus 8646 198

CBBC 3725000 minus 295

Leraren in Onderzoek minus ENW 260000 16940 750

CW-Euro-Chemistry minus 1200 1000

Heacute -22290 2008 735

Viran minus 2850 1000

CW-Octrooien minus 11483 1000

CW-KIEM 111944 minus 169

TA Cat1Chem 151500 13825 875

Finacierings 2017

Ziegler-Natta-kat CHEMCATLIVE 59687 5500 1000

TA Solar Steam Nano Bubbles minus 5000 1000

CHIPP Supported Hydrogenation minus 7500 1000

TA Bioactive Peptides minus 8500 1000

TA Allergy Vaccine Platform minus 5000 1000

Studentencompetitie TS Chemie 72154 22792 1000

TA Vibrational Optical An Tbx 30750 5500 1000

TA High Speed Rev in 3D 24500 3750 1000

Targeting HK-Methtransferases 32500 4000 1000

Elektochemie-ELECTROGAS 60875 6500 1000

Polyrethanen-PUSYNTAB 47500 4500 1000

Targeting membrproteins-TaMP 80000 8000 1000

Nanodeeltjes voor Chirurgie 30000 minus 500

Chemosense 75000 6000 1000

LIFT 5114000 18500 404

M-ERAnet Cofund EU (H2020) minus 4592 1000

Biobased Economy FAPESP 2017 minus 1733 315

TA- COAST -103789 10235 706

CatchBio minus 58525 1000

Valorisatie CATCH 2008 projecten 185690 minus 1000

Cyber Security Granting Internationaal minus 19228 229

2013 Indo Dutch Science Indust -145000 minus 172

NWO Deity (India) samenwerking 19300 12040 333

Smart Energy Systems -69815 minus 83

Greep op Complexiteit 1217884 minus 41

EW - Kennis en Innovatie Mapping (KIA-KIEM) 325405 minus 142

C2DacirceuroldquoHorizontaal 3711160 minus 623

Big Data real time ICT for logistics 4876613 5145 550

SFI lasten E-IRGSP 5 H2020 minus 30170 1000

Beheerslasten Dcypher minus 130387 1000

Beheerslasten Dcypher - NCS3 minus 8334 1000

Cyber Security Granting Nationaal -15994 minus 500

Finacierings 2017

ICT Open minus 94456 693

Systeemintegratie -4000 1226 70

ICT-RM ICT for the Topsector -21122 minus 54

Innovatieprogrammaacutes -78969 minus 631

Biodiversiteit Werkt -29587 30573 304

Carbonhydrate Competence Center (CCC) 2499580 minus 523

China PlantDevelopment Biology 18497 minus 100

BiodivERsA3-netwerkk H2020 minus 958 1000

SusAn minus netwerkkosten minus 491 1000

Samenwerking China minus Joint Scientific Thematic Research Programme minus Joint Research Projects

-22645 minus 101

Graduate School Plant Sciences 1013445 minus 79

JPI FACCE 3457854 minus 414

Elixer Hub II minus 4111 482

Groen II 4778441 minus 85

Agri Food Europa 1593362 minus 1000

ERA-GAS minus netwerkk H2020 minus 56 1000

DeepNL minus 673 1000

PIPP(NFS 3641) 1576888 5000 1000

ChinaWater Coastal Engineering -17777 minus 115

Aardgericht -130898 minus 1000

Zee- en kustonderzoek -4410 minus 761

Ondersteuning Ruimteonderzoek 2579324 343353 47

N3P2 Nw Ned Polaire programma 7619965 156617 30

Sustainable Deltas 1347215 minus 200

WOTRO Science for Global Development

Assumptions 2883972 116224 1000

CGIAR minus Programme Cost minus 35697 1000

Conflict and Cooperation over Natural Resources in Developing Countries minus CCMCC

91883 39996 1000

Food amp Business (FampB) minus Applied Research Fund (ARF) -4343 55962 1000

Global Health Policy and Health Systems Research -152700 23389 573

Productive Employment Program minus 35799 1000

Social Protection 140000 36024 1000

Strategic Actors Programme minus 31813 1000

Finacierings 2017

Duurzame Aarde (ABF) minus 2557 400

Security and Rule of Law (SRoL) minus Applied Research Fund (ARF)

-232257 1550 1000

Security and Rule of Law (SRoL) minus Strategic Research Fund (SRF)

-90590 minus 1000

Sexual and Reproductive Health and Rights (SRHR) minusBangladesh and Burundi

-508110 minus 917

Urbanising Deltas of the World (UDW) 50000 -36573 594

Food amp Business (FampB) minus Applied Research Fund (ARF) 2558656 678 1000

Sexual and Reproductive Health and Rights (SRHR) Research Programme

1339548 70904 1000

1114834 1070 1000

Food amp Business (FampB) minus Global Challenges Programme 4 (GCP) minus Fast Track Research

2119274 minus 756

LEAP Agri minus 93251 1000

Global Health Policy and Health Systems Research minus 28135 706

minus 141634 1000

Food amp Business (FampB) minus Global Challenges Programme (GCP)

minus 314754 733

Food amp Business (FampB) minus Applied Research Fund (ARF) minus 195968 1000

minus 40812 1000

minus 85536 1000

Sexual and Reproductive Health and Rights (SRHR) minus 27237 1000

Sociale en Geestesweten-schappen (SGW)

Begrijpelijke taal minus fundamenten en toepassingen van effectieve communicatie

-5192 minus 244

Creatieve industrie minus Kennis Innovatie Mapping (KIEM) 427180 minus 666

JPI Climate minus 2411 95

Food Cognition and Behaviour minus Groot project -1 minus 331

Food Cognition and Behaviour minus Klein project -3000 minus 338

Hersenen en cognitie minus excellent onderzoek -136 minus 197

21e-eeuwse vaardigheden minus 105 56

EU-FP7-JPI II ERANET+CultHer minus 441 138

NORFACE Welfare State Futures 5950 189135 975

VerDus Smart Urban Regions of the Future (SURF) minus 14618 464

Stg Van Moorsel en Rijnierse 50000 minus 1000

Veranderingsstudies 6845 minus 223

Accelerator Kennis en innovatie voor een concurrerende logistieke sector

1764296 minus 929

Sociale en Geesteswete-nschappen (SGW)

NORFACE minus DIAL 13209254 minus 920

Human Capital Professional Games for Professional Skills

2369012 minus 117

Finacierings 2017

Complexity in Transport and Logistics 3439750 minus 63

Era-net transport minus -20627 500

Next Generation Infrastructures 3000000 minus 500

EU-H2020-NEURON Cofund 975000 2843 157

European Research Area for Climate Services ERA4CS 2656751 7282 634

JPI EU Management Board minus 109029 1000

SURF Kennisdeling minus 157512 1000

EU-H2020-EXPAND minus 69854 1000

SURF ENSUF coordinatiekosten minus 45048 1000

ERA-NET Cofund DIAL minus 20427 74

EU-FP7-EqUIP minus 780 1000

EU-H2020-EULAC Focus minus 5870 1000

ERA-NET Cofund ENSCC Cooumlrdinatie minus 13269 1000

EU-H2020-JHEP2 minus 37237 1000

ERA-NET Cofund ENSCC JPI UE minus 38 1000

Topsector Logistiek 2015-2020 minus 233322 1000

Surf Kleine Projecten 234766 26 917

JPI UE SUGI minus 423 831

SURF beheer minus 90000 1000

Mozaiumlek -52921 minus 500

Nationale Data Infrastructuur Sociale wetenschappen (NDSW)

885000 91058 369

Promotiebeurs voor Leraren (Oud) 1417997 13000 939

Promoties in de geesteswetenschappen PGW 2014 GW -31414 minus 41

Promoties in de Geesteswetenschappen 2016-2020 3549823 minus 451

PPO Ouderbetrokkenh 2013-2018 minus 12436 1000

OPRO PLG minus 15000 500

PROBO BOPO V -14013 minus 1000

PROO TIMMS regulier 436967 1346 200

PROO Taal -35201 minus 750

PROO Excellentie -19853 minus 667

PROO Pre cool 36850 minus 667

Toegepaste en Technische Wetenschappen (TTW)

Partnershipkosten minus 26500 1000

Finacierings 2017

Enabling Technologies 33490977 minus 220

VWS Novel Antibacterial compounds and therapies antgonising resistance NACTAR

5738271 71420 1000

ERA-NET Nanomedicine 1395684 minus 255

ERA-NET Electric Mobility Europe (EMEurope) 3579480 minus 649

High Tech Systemen en Materialen (HTSM) 7195395 minus 761

Biotechnologie en Veiligheid 6507558 minus 900

Hightech materialen (HTM) 5655569 minus 745

Take TO2 minus fase 1 279470 minus 1000

Demonstrator 1028569 minus 29

Take-off minus Haalbaarheidsstudies 1796162 10261 22

Open Mind minus Technology for society 248989 minus 1000

Perspectief 2017-2018 minus 183615 1000

Perspectief minus EDL efficient deep learning 5091568 minus 848

Perspectief minus Wearable Robotics 4152776 minus 1000

Perspectief minus Novel Approaches for Micronial Syngas 3191582 minus 1000

Perspectief minus Citius Altius Sanius 4874171 minus 1000

Perspectief minus Lensless imaging of 3D Nanostructures 3441226 minus 1000

Perspectief minus Additive Manufacturing for Extra Large Metal Components

3369472 minus 1000

STW-STOWA-KWR-TKI Water Technology 3330848 43370 796

Rijk Zwaan 770448 34672 250

In bovenstaande tabel zijn de verstrekte subsidies aan derden met betrekking tot programmarsquos per

wetenschapsgebied opgenomen waarbij sprake is van ontvangen specifieke bijdragen van

Ministeries overige overheden EU bedrijfsleven en andere instanties De toekenningen en beheers-

lasten zijn de totale lasten voor het programma in 2017 Het financieringspercentage betreft het

totale aandeel van de derden-financiering Hierbij kan sprake zijn van meerdere financiers Het

andere deel betreft financiering uit de Rijksbijdrage OCW

143Bijlage 2 | Samenstelling besturen NWO-koepel in 2017

Bijlage 2 | Samenstelling besturen NWO-koepel in 2017

NWO werd in 2017 bestuurd door de raad van bestuur met daaronder verschillende decentrale besturen gericht op een deelterrein van de wetenschap Hieronder volgt een overzicht van alle leden die in 2017 deel uitmaakten van het NWO-bestuur inclusief hun affiliaties

Raad van bestuur (vanaf 1-1-2017)9

Prof dr CCAM Gielen (voorzitter)10

Drs CE Visser (portefeuillehouder Bedrijfsvoering en Financieumln tevens vicevoorzitter NWO)Prof dr LJ Braakman (tevens voorzitter ENW) Universiteit Utrecht11

Prof dr HW van den Doel (tevens voorzitter SGW) Universiteit LeidenProf dr ir JC Schouten (tevens voorzitter TTW) Technische Universiteit Eindhoven Prof dr JJG Geurts (tevens voorzitter ZonMw) Vrije Universiteit Medisch Centrum Dr J Reijnders (secretaris)

Raad van toezicht (per 1-3-2017)

Ir RJ de Wijkerslooth de Weerdesteijn (voorzitter)Drs HW te BeestDr A Esmeijer Ing AH Lundqvist (op voordracht van de minister van EZ)Prof dr CM van Praag (tot 1 november 2017)

Hoofd- enof nevenfuncties leden Raad van Toezicht in 2017

Ir RJ de Wijkerslooth Vanaf 1 maart 2017 minus voorzitterNevenfunctie ndash Kamerheer van Zijne Majesteit Koning Willem Alexander voor de

Provincie Gelderland (onbezoldigd)

Drs HW te Beest Vanaf 1 maart 2017Nevenfuncties ndash Voorzitter Commissie Eindtermen Accountantsopleidingen

ndash Lid Raad van Toezicht Naturalis Biodiversity Centre

ndash Lid Raad van Toezicht Ipse de Bruggen

ndash Lid Raad van Commissarissen TU Delft Enterprises BV

Dr A Esmeijer Vanaf 1 maart 2017Hoofdactiviteit ndash Directeur-bestuurder Prins Bernhard Cultuurfonds

Nevenactiviteiten ndash Lid Raad van Toezicht ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten

ndash Lid van het bestuur van de stichting Aanwending Loterijgelden

Nederland (ALN)

ndash Lid van het bestuur van stichting The Hague Club (Europees

netwerk van vermogensfondsen)

ndash Lid van het bestuur van het Blockbusterfonds

ndash Lid Raad van Advies Europees Cultuurforum

ndash Adviseur in de Board van de European Cultural Foundation

9 Tot 1-2-2017 onder de vorige NWO-wet formeel nog Algemeen Bestuur10 Voor de voorzitter minus Stan Gielen minus geldt dat in verband met het bereiken van de gerechtigde pensioenleeftijd de benoeming voor vier jaar is met een optie om voor eacuteeacuten jaar te verlengen11 Vanwege gezondheidsredenen van de voorzitter van het domein ENW is prof dr Niek Lopes Cardozo per 1 september 2017 aangesteld als waarnemend voorzitter van het bestuur van het NWO-domein ENW

Ing AH Lundqvist Vanaf 1 maart 2017 minus vicevoorzitterNevenactiviteiten ndash Boegbeeld Topsector High Tech Systemen en Materialen

(Min van EZ) tot 01-10-2017

ndash Voorzitter Stichting TKI Holland High Tech (Publiek Private

Samenwerking) tot 01-10-2017

ndash Voorzitter Strategische Adviesraad TNO Industrie tot 1-1-2018

ndash Lid Stichting Preferente Aandelen ASML

ndash Voorzitter RvC UvA Holding (Universiteit)

ndash Lid Stichting Wetenschappelijk Onderwijs en Onderzoek NLDA

(Defensie) tot 01-09-2017

ndash Lid RvC BNP Paribas OBAM (Investerings Fonds)

ndash Voorzitter RvC Business Park Aviolanda (Luchtvaart)

Prof dr CM van Praag Lid van 1 maart tot 1 november 2017Hoofdactiviteiten ndash Maersk Mc-Kinney Moslashller Professor of Entrepreneurship

Department of Innovation and Organizational

Economics Copenhagen Business School Denmark

ndash Professor of Entrepreneurship and Organization Faculty of

Economics amp Business University of Amsterdam Netherlands

(Unpaid)

Nevenactiviteiten ndash Non-executive Board Member of Berlingske Media Group Den

ndash Crown Member of the Socio Economic Council (SER)

ndash Field Editor Journal of Business Venturing for Economics of

Entrepreneurship

ndash Voorzitter Raad van Advies Stichting ldquoParticipatiecertificaat

ndash Board Member of Joods Nationaal Fonds (JNF)

ndash Member of the Editorial Review Board of the Strategic

Entrepreneurship Journal

ndash Member of the Advisory Board of the Amsterdam Center of

Entrepreneurship

ndash Founding and Organizing Member of the Scientific Committee of

the CEPR Entrepreneurship Economics

ndash Founding and Organizing Member of the Scientific Committtee

of the Oxford Summer Retreats for Entrepreneurship Scholars

jointly with Saul Estrin LSE

ndash Member of the Editorial Board of the IZA Journal of European

Labour Studies)

ndash Advisory Board Member in Yoursquoth Start ndash Entrepreneurial

Challenges

ndash Member of the Scientific Advisory Board of The Horizon20202

project

ndash Advisory Board member of SEO

ndash Advisory Board member of Diversion

ndash Chair of the Jury of the Amsterdam Science and Innovation

Adviesraad

Prof dr PTde Zeeuw hoogleraar theoretische sterrenkunde aan de Universiteit LeidenProf mr JEJ Prins hoogleraar Recht en Informatisering aan de Universiteit Tilburg voorzitter van de Wetenschappelijk Raad voor het RegeringsbeleidProf dr G van der Steenhoven directeur-generaal KNMIDr M Wubbolts CTO CorbionDrs P van der Feltz CEO Google NederlandProf dr K Putters directeur Sociaal Cultureel PlanbureauDrs F Karimi directeur OxfamNovib

Drs E van der Plas directeur Nationale Opera amp BalletProf dr WBHJ van de Donk Commissaris der Koning Noord-BrabantMr AJ de Geus voorzitter College van Bestuur Bertelsman Stiftung

Domeinbestuur Exacte en Natuurwetenschappen (per 1-2-2017)

Prof dr LJ Braakman (voorzitter tevens lid RvB) Universiteit UtrechtProf dr NJ Lopes Cardozo (tijdelijk waarnemend voorzitter) Technische Universiteit EindhovenProf dr A Doelman (vicevoorzitter) Universiteit Leiden Prof dr J de Boer Universiteit van Amsterdam Prof dr TK Sixma Nederlands Kanker InstituutProf dr BJ Zwaan Wageningen Universiteit amp Research Dr ir PE Wierenga (maatschappelijk lid) voormalig Philips Dr G Steenbruggen (secretaris)

Domeinbestuur Sociale en Geesteswetenschappen (per 1-2-2017)

Prof dr HW van den Doel (voorzitter tevens lid RvB) Universiteit LeidenProf dr P Fikkert (vicevoorzitter) Radboud Universiteit Prof dr JA de Bruijn Technische Universiteit Delft Prof dr PA Dykstra Erasmus Universiteit Rotterdam Prof dr C Kemner Universiteit Utrecht Prof dr AWM Meijers Technische Universiteit Eindhoven Prof dr BJ Peperkamp Vrije Universiteit Amsterdam (overleden in november)Prof dr Ir A Smidts Erasmus Universiteit Rotterdam Prof mr dr MJ Cohen (maatschappelijk lid) Universiteit Leiden Dr DJ den Boer (secretaris)

Domeinbestuur Toegepaste en Technische Wetenschappen (personele unie met STW il)

Prof dr ir JC Schouten (voorzitter tevens lid RvB) Technische Universiteit Eindhoven Prof dr IWCE Arends (vicevoorzitter) Technische Universiteit Delft Dr ir MJ Jonkman FrieslandCampina Dr RGM Penning de Vries PvD Innovation BV (vanaf 1-8-2017) Ir AH Schaaf Oceacute Technologies BVProf dr AFW van der Steen Erasmus Medisch Centrum (tot 1-4-2017)Dr Ir HH Nijhuis (secretaris)

Bestuur ZonMw

Prof dr JJG Geurts (voorzitter tevens lid RvB) Vrije Universiteit Amsterdam Medisch CentrumProf dr RTJM Janssen (vicevoorzitter) Universiteit van TilburgProf dr BR Bloem UMC St Radboud (tot 1-9-2017)Prof dr BCJM Fauser UMC UtrechtDrs JC Kool Kool consultProf dr CL Mummery Leiden UMC (tot 1-6-2017)Drs FM Nasrullah Youkeacute Sterke JeugdDrs MI Verstappen Agis Zorgverzekeringen

Drs HJ Smid (secretaris)

Stuurgroep WOTRO

Prof dr ir W Bijker (voorzitter) Universiteit MaastrichtProf dr ir P Hellegers Wageningen Universiteit amp ResearchDr ir J Kockx Technische Universiteit DelftProf dr R Lensink Rijksuniversiteit GroningenProf dr VM Mazzucato Universiteit Maastricht Prof dr M Yazdanbakhsh Universiteit LeidenProf dr ir Y Georgiadou Universiteit Twente

Bestuur Regieorgaan NRPO-SIA

Dhr MA van Straalen MKB-NLProf dr HFL Garretsen Universiteit van TilburgMr ThC de Graaf HBO-RaadProf mr dr HM de Jong Universiteit van AmsterdamDr CHE Kwakman Zuyd Hogeschool Prof dr ir JTF Keurentjes TNODrs EPJ Lemkes-Straver LTO-NederlandIr PM van Rooij GGZ NederlandIr PC van Staalduinen TNOProf dr ir M Steinbuch Technische Universiteit Eindhoven

Stuurgroep Regieorgaan Onderwijsonderzoek NRO

Prof dr MJM Vermeulen Universiteit van TilburgDr O Agirdag KU Leuven Universiteit van AmsterdamProf dr CAM van Boxtel Universiteit van AmsterdamProf dr FA van der Duijn Schouten Vrije Universiteit Amsterdam (met emiraat)Prof dr TAJM van Gog Universiteit UtrechtDrs A Kastelein Lid MBO-raadDrs A Kil-Albersen Onderwijs cooumlperatieDr AJM van Loon ministerie van OCWDrs WW Roelofs St KPOADr DMA Sluijsmans Zuyd HogeschoolProf dr K van Veen Rijksuniversiteit Groningen Dr J Kaldewaij (directeur NRO en tevens secretaris stuurgroep)

Besturen en directeuren NWO-instituten per 1-1-2017

Bestuur ASTRON Netherlands Institute for Radio Astronomy

Prof dr KJF Gaemers (voorzitter) emeritus Universiteit van AmsterdamProf dr ir JAM Bleeker emeritus Universiteit Utrecht Prof dr JCM van Eijndhoven emeritus Erasmus Universiteit Rotterdam Mw A Hadders zelfstandig organisatieadviseur Prof dr JTM de Hosson Rijksuniversiteit Groningen Drs SB Swierstra Burgemeester Veendam Prof dr CA Jackson algemeen directeur ASTRON (secretaris)

Bestuur Centrum Wiskunde amp Informatica (CWI)

Dr ir PJM van Laarhoven (voorzitter) Schiphol Group Dr ir AAJM Franken Hogeschool Utrecht Dr ir GJP Koster ASML Prof dr LC Verbrugge Rijksuniversiteit Groningen Prof dr JCM Baeten algemeen directeur CWI (secretaris)

Bestuur NIOZ Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee

Dr ir AJ Baayen (voorzitter) zelfstandig adviseurDr ir B Buchner MarinDr LHM Kohsiek dijkgraaf NoorderkwartierProf dr JBM Middelburg Universiteit Utrecht Prof dr H Brinkhuis algemeen directeur NIOZ (secretaris)

Bestuur Nederlands Centrum voor Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR)

Mr Y Buruma (voorzitter) Hoge Raad der Nederlanden

Prof mr AJ Akkermans Vrije Universiteit Amsterdam

Prof dr KLK Brants Universiteit van Amsterdam

Dr JHLJ Janssen Nationale Politie Prof dr CCJH Bijleveld algemeen directeur NSCR (secretaris)

Bestuur SRON Netherlands Institute for Space Research

Dr J Marks (voorzitter) zelfstandig adviseurProf dr CC Aerts Katholieke Universiteit Leuven en Radboud Universiteit NijmegenProf dr AJ Dolman Vrije Universiteit AmsterdamProf dr EKA Gill Technische Universiteit Delft Prof dr KH Kuijken Radboud Universiteit Nijmegen Dr ir M Luizink Universiteit Twente Ir A Stokking TNO Prof dr LBFM Waters algemeen directeur SRON (secretaris)

Bestuur Stichting Nederlandse Wetenschappelijke Onderzoekinstituten (NWO-I)

(Personele unie met de raad van bestuur NWO)Prof dr HJ Bakker algemeen directeur AMOLFProf dr SCM Bentvelsen algemeen directeur NikhefProf dr JWM Frenken algemeen directeur ARCNL Prof dr ir MCM van de Sanden algemeen directeur DIFFERDr ir CLA Hooijer directeur bureau NWO-I (secretaris)

Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO)

Den Haag

Postbus 931382509 AC Den HaagT +31 (0)70 344 07 13E nwonwonlW wwwnwonljaarverslag

BezoekadresLaan van Nieuw Oost-Indieuml 300Den Haag

Utrecht

Van Vollenhovenlaan 659-6613527 JP UtrechtT +31 (0)30 600 12 11E-i info-nwoinwonlWeO-i wwwnwo-inlE-TTW ttwnwonlW-TTW wwwttwnwonl

juli 2018

_GoBack

zwaartekracht

_GoBack

OLE_LINK1

OLE_LINK2

OLE_LINK3

OLE_LINK4

OLE_LINK7

OLE_LINK12

RVJ1_PART1_RICHTL2008_PPART_252_P1_252$3

OLE_LINK8

_Ref506361999

_Ref524253787

_Ref524253847

_Ref524255503

_Ref506363015

_Ref506613806

_Ref524254244

_Ref524255448

_Ref524255700

OLE_LINK5

_Ref524255378

_Ref506613229

OLE_LINK6

Colofon

Inhoudsopgave

Voorwoord

NWO in het kort


2 | Werkwijze



5 | Jaarrekening

1Geconsolideerde Balans per 31 december 2017 (na resultaatbestemming)

2Geconsolideerde Staat van Baten en Lasten over 2017

3Geconsolideerd Kasstroomoverzicht over 2017

4Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening 2017

41Algemeen

42Toegepaste standaarden

43Continuiumlteit

44Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

45Toelichting op de geconsolideerde balans

46Toelichting op de geconsolideerde Staat van Baten en Lasten

5Enkelvoudige Balans per 31 december 2017 (na resultaatbestemming)

6Enkelvoudige Staat van Baten en Lasten over 2017

7Enkelvoudig kasstroomoverzicht over 2017

8Toelichting behorende tot de enkelvoudige jaarrekening 2017

81Algemeen


83Toelichting op de Staat van Baten en Lasten

Overige gegevens


Bijlage 2| Samenstelling besturen NWO-koepel in 2017


Colofon

NWO

Uitgever

Inhoudsopgave

Voorwoord

NWO in het kort





AStrategievorming en samenwerking

Uitgelicht



BTalent en vrij onderzoek

Talent stimuleren

Spinozapremies

Vernieuwingsimpuls


Vrije competitie


Uitgelicht




CBijdrage aan maatschappelijke en economische uitdagingen



Kennisbenutting

Regieorganen



Uitgelicht



DGrootschalige onderzoeksfaciliteiten

EInstituten






FInternationaal beleid





Uitgelicht

Bezoek aan Beijing

GOpen Science




Uitgelicht


2 | Werkwijze


Referenten

Bezwaren



Uitgelicht



ANWO-organisatie governance en transitie

NWO-organisatie

Raad van bestuur

Raad van toezicht

Auditcommissie

Adviesraad

Domeinbesturen


Organogram

BPersoneel

Algemeen





CFinancieumln






Financieel beleid

Risicoparagraaf


Risicobereidheid


Liquiditeiten NWO


5 | Jaarrekening

Inhoudsopgave

441Algemeen

442Gebruik van schattingen

443Grondslagen voor consolidatie


444Grondslagen voor de omrekening van vreemde valutarsquos

445Financieumlle instrumenten

446Immaterieumlle vaste activa

447Materieumlle vaste activa

448Financieumlle vaste activa

449Bijzondere waardeverminderingen

4410Vervreemding van vaste activa

4411Voorraden

4412Vorderingen en effecten

4413Aandeel derden

4414Voorzieningen

4415Schulden

4416Opbrengstverantwoording

4417Verstrekte subsidies

4418Personeelsbeloningenpensioenen

4419Kasstroomoverzicht




454Voorraden

455Vorderingen

456Liquide middelen

457Geconsolideerd eigen vermogen NWO en institutenSTW

458Minderheidsbelang derden

459Voorzieningen

4510Langlopende Schulden

4511Kortlopende Schulden


4513Niet in de balans opgenomen activa en verplichtingen

461Begroting 2017

462Baten

463Lasten

463Afschrijvingen op immaterieumlle en materieumlle vaste activa

464Financieumlle baten en lasten


822Wet normering bezoldiging topfunctionarissen in de (semi)publieke sector (WNT)




826Vorderingen

827Liquide middelen

828Eigen vermogen

829Voorzieningen

8210Langlopende schulden

Overlopende passiva inzake toegekende niet uitgekeerde bedragen (subsidies) inclusief groepsmaatschappijen

8211Kortlopende schulden



831Begroting 2017

832Baten

833Lasten



85Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen

86Gebeurtenissen na balansdatum

87Honoraria van de accountant


Raad van bestuur

Raad van toezicht


Overige gegevens




Raad van bestuur (vanaf 1-1-2017)



Adviesraad




Bestuur ZonMw

Stuurgroep WOTRO










de website van NWO

de website van NWO

website van NWO

website van NWO

NWO

Den Haag Juli 2018

Colofon

Postbus 93138

2509 AC Den Haag

T +31 (0)70 344 06 40

E voorlichtingnwonl

Den Haag juli 2018

Inhoudsopgave

Voorwoord 5

NWO in het kort 7

Uitgelicht 12

Vrije competitie 17

Uitgelicht 17

Kennisbenutting 21

Regieorganen 22

Uitgelicht 22

E Instituten 25

Uitgelicht 28

G Open Science 30

Uitgelicht 30

2 | Werkwijze 33

Bezwaren 33

Uitgelicht 35

NWO-organisatie 37

Raad van bestuur 37

Auditcommissie 37

Adviesraad 38

Domeinbesturen 38

Organogram 39

B Personeel 40

Algemeen 40

C Financieumln 42

Risicoparagraaf 54

Risicobereidheid 55

5 | Jaarrekening 59

5Voorwoord

Voorwoord

Prof dr Stan Gielen

7NWO in het kort

NWO in het kort

bedrijfsleven

onderzoekswereld

Aantal toekenningen

Talent 1406 1039 224 191 16 18

Overig 767 273 314 61 41 22

Totaal 2017 3742 2057 1195 549

8NWO in het kort

personeel (NWP)

Fte Totaal

WP NWP

Totaal 2017 5902 1346 7248

van NWO

9NWO in het kort

Indeling 2016 2017

toeneemt

Overige 5121 6047

Toelichting

publicaties

2014 2015 2016 2017

lagere aanvraagdruk

Synergieconferentie

Uitgelicht

Zie ook

Talent stimuleren

wetenschappers

jaar na promotie)

Aantal toekenningen

Rubicon 89 69 15 22 17 32

Totaal 2017 1345 990 217 186 16 19

Spinozapremies

Vernieuwingsimpuls

Vrije competitie

competitie

Man Vrouw Man Vrouw

ZonMw 55 12 8 2

Totaal 2017 654 261 186 80

Uitgelicht

slaanrdquo

Zie ook

water go

hebben

honoreren

onderzoek

Kennisbenutting

volgen in 2018

van kennisbenutting

stimuleren

Regieorganen

projectvoorstellen

SPRONG

Gezondheid

Uitgelicht

E Instituten

realiseren

officers (ILO-net)

onderzoek

NSCR een kwart eeuw

ARCNL nieuwbouw

wetenschap

onderzoek

pelijk belang

Brazilieuml

Uitgelicht

Bezoek aan Beijing

Science and People

door de NWO porte-

(Neso) in Beijing

vormen

G Open Science

Uitgelicht

Zie ook

Website NWO

2 | Werkwijze

Referenten

Bezwaren

Totaal Ingediend

2016 46 (100) 16 (35) 25 (54) 4 (9) 2 (4)

2017 51 (100) 26 (51) 15 (29) 6 (12) 4 (8)

Uitgelicht

mariene ecosystemen

NWO-organisatie

NWO-instituten

Raad van bestuur

lijke bestuursleden

Raad van toezicht

Auditcommissie

Adviesraad

Domeinbesturen

Organogram

Domeinen

NWO-instituten

ism UvA VU en ASML

ASTRON

DIFFER

Nikhef

en Rechtshandhaving

Overige

B Personeel

Algemeen

assessment

van NWO-I

Aantal mede-

werkers

Vrouwen (fte)

Deel-tijders

Weten-schappers

Buitenlandse mede-

werkers ()

buiten NL (fte)

Ziekteverzuim ()

(excl zw)

ASTRON 202 217 19 29 62 28 0 38

CWI 203 216 23 22 83 39 0 20

NIOZ 266 303 40 28 47 21 9 29

NSCR 34 41 60 59 89 12 0 25

SRON 174 189 16 24 60 25 0 30

BUW 400 405 24 18 97 68 3 08

NWO-D 475 534 67 56 0 4 3 44

NWO totaal 2017 2342 2532 34 29 53 30 38 29

C Financieumln

bestemde fonds

strategie

NWO-instituten

Overige subsidies

Bijdrage OCW

Specifieke subsidie

Overige ministeries

Bedrijfsleven

Andere partners

aan NWO-instituten

Totaal

30Totaal

606Totaal

903Lasten

Cashbijdragen

8182016

962016446

Totaal

(tijdelijk)

Middelen 2017 741 5 111 857 46 903

Middelen 2016 763 6 95 864 50 914

Toelichting

Instellingen 2017

NWO-I 83198

Hogescholen 34934

Toelichting

Instellingen NWO-I

Toelichting

Water 231

Chemie incl BBE 341

Energie 425

- ICT 196

Logistiek 112

Creatief 238

Totaal 6020

Beheerskosten

2017 2016

Toelichting

2017 Begroting 2017 2016

(ca 1 miljoen euro)

2017 2016

tabel 18

(zie hoofdstuk 5)

2017 2018 2019 2020 2021 2022

Totaal Baten 863033 992433 837658 835658 818126 803162

Lasten

Afschrijvingen 3938 4414 4073 1660 1355 1361

Overige lasten 15055 16138 14150 12887 12107 10988

821478 1116675 802906 886075 777069 835125

Deelnemingen 207

Netto resultaat 42563 -123417 35544 -49659 41780 -31270

Activa

Vaste activa 304512 442743 461512 471130 466077 462990

Vorderingen 130964 24756 13268 4230 2342 2000

Totaal 894346 929315 914200 896799 847575 773318

Passiva

Overige reserve -611540 -611540 -611540 -611540 -611540 -611540

Eigen vermogen -316780 -440197 -404654 -454313 -412533 -443803

Voorzieningen 5003 3802 3490 2017 1817 1309

Vreemd vermogen 1211126 1369512 1318854 1351112 1260108 1217121

Totaal 894346 929315 914200 896799 847575 773318

Realisatie 2017

2018 2019 2020 2021 2022

Totale baten 903276 1036708 884728 881875 861672 845088

Lasten

Afschrijvingen 12470 12130 10737 7200 6259 5371

Overige lasten 64837 67180 61428 58443 57179 51450

Totale lasten 873252 1192052 862764 949541 832845 874035

Financieel beleid

beperken

toegelicht

Mandatenregister

Overig beleid

Risicoparagraaf

Risicobereidheid

op NWO hebben gehad

beperkt

Datalekken

leggen plaats

Integriteitsbreuken

Liquiditeiten NWO

gepubliceerd

per 1 januari 2018

Esmeijer X X X

Lundqvist X X X

Van Praag X X X

Te Beest X X

5 | Jaarrekening

Inhoudsopgave

41 Algemeen 63

81 Algemeen 97

Activa

Vorderingen 455 237717 207811

Totaal 1314455 1187311

Passiva

Totaal 1314455 1187311

Totale baten 462 903276 913856

Lasten

Aanpassingen voor

Voorraden -14 4

41 Algemeen

nummer 27367015

Onderzoeksdomeinen

43 Continuiumlteit

toegelicht

wordt voorzien

miljoen bedragen

stelling

441 Algemeen

gesteld

gevolgen heeft

geconsolideerd

Consolidatie

Utrecht

Deelnemingen

jaarrekening

Deelname7

rentemethode

lopende schulden

minus Gebouwen

minus Vaartuigen

mogenswaarde

verliezen

verplichtingen

genereren

waarde

4411 Voorraden

instrumenten

gebracht

4413 Aandeel derden

4414 Voorzieningen

verleden en

4415 Schulden

instrumenten

op de vordering OCW

Saldo 328 -403 -1999 -2074

Aanschafprijs 328 2980 11903 15211

Boekwaarde 328 1333 6204 7865

van NWO

Gebou-wen

Vaar- tuigen

Installaties en

apparatuur

Computer-apparatuur

Kantoor-meubelen

Transport-middelen

Activa in aanbouw

Totaal

Aanschafprijs 2272 157771 8710 60150 21739 10534 486 2061 263723

minus -49589 -5781 -42843 -16193 -5715 -465 -120586

Boekwaarde 2272 108182 2929 17307 5546 4819 21 2061 143137

-1973 -1973

1281 1281

Saldo minus -4878 -287 2451 13 -178 33 1149 -1697

Aanschafprijs 2272 159964 8863 66179 24342 11260 534 3210 276624

minus -56660 -6221 -46421 -18783 -6619 -480 -135184

Boekwaarde 2272 103304 2642 19758 5559 4641 54 3210 141440

Terreinen

Gebouwen

van SRON en ARCNL

Vaartuigen

euro 26 miljoen

Computerapparatuur

Kantoormeubelen

274648 165439 -189900 176 -12 250351

Deelnemingen

specificatie

Statutaire zetel

Aandeel resultaat

Art 2 403 BW

31-12-2017 2017 Ja Nee

Andere deelnemingen

2933 176

Vorderingen op OCW

nader toegelicht

Totaal 266911 238544 59198 136818 42528

Overige vorderingen

door EZ of OCW

paragraaf 825

454 Voorraden

455 Vorderingen

Totaal 237717 207811

Totaal 9117 8082

(euro 15 miljoen)

Totaal -30925 -31730

miljoen

Kassen 34 23

Totaal 676924 551632

(2016 0)

NWO-D -316780 -359343 42563 110696

Stichting CWI 21629 22535 -906 1983

Stichting NWO-I 121548 122106 -558 -970

Stichting NIOZ -2357 -5930 3573 3932

Stichting SRON 18803 17571 1232 -9992

Stichting STW 10831 22149 -11318 -3668

Totaal -129775 -159799 30024 95683

negatief)

aanpassingen

NWO-D -316780 -359343

Totaal -166013 -197443

Totaal 36238 37644

NWO-D -316780 -359343

Totaal -129775 -159799

459 Voorzieningen

Ont- trekkingen

Vrijval ten gunste

van het resutaat

1709 451 -337 -367 1456 650 806

4090 minus -547 -616 2927 731 2196

Totaal 22721 1353 -4477 -3618 15979 3584 12395

Reorganisatie

Totaal 745220 734787

Stand 1 januari 1098667 1136484

Stand 31 december 1208975 1098667

schulden

Stand per 1 januari

Saldo -5478 -5929

Totaal 683031 589538

Algemeen

Kredietrisico

Liquiditeitsrisico

te kunnen voldoen

197352 minus minus

Vordering OCW 59198 136818 42528

-578056 -629919 -1000

Totaal -321506 -493101 41528

Reeumlle waarde

marktrente

afgegeven voor

Overige

Totaal 10805 17021 33577

461 Begroting 2017

462 Baten

Totaal 903276 913856

Rijksbijdrage OCW

769300 782435

Totaal 740933 763227

Totaal 110926 94820

Totaal 39665 41041

Overige baten

Totaal 7139 8824

handel

463 Lasten

Totaal 606035 545531

zoeksubsidies

Totaal 179076 176921

Personeelsbestand

Nederland

2017 2016

Vrouw 34 32

Gebouwen 7071 4173

Vaartuigen 440 488

Totaal 12470 8982

en gebouwen

Huur 3617 5864

Onderhoud 2389 2974

Energie 2242 2761

Totaal 10834 13332

huurcontract

4635 Overige lasten

Totaal 64984 73086

Rente baten 19 38

Totaal -60 -421

Activa

Vorderingen 826 130964 62250

Totaal 894346 707741

Passiva

Eigen vermogen 828 -316780 -359343

Totaal 894346 707741

Totaal baten 863033 812707 802529

Lasten

Totaal lasten 821478 820984 692070

Resultaat 42356 -8277 110599

Resultaatbestemming

Aanpassingen voor

Bankkosten -49 -464

81 Algemeen

onderzoek doen

juridische vorm

Totaal

Investeringen 46 133 885 328 1392

Saldo -76 117 -1999 328 -1630

Aanschafprijs 528 133 11903 328 12892

-122 -16 -5700 minus -5838

Boekwaarde 31-12-2017 406 117 6203 328 7054

paragraaf 828

Computer-apparatuur

Kantoor-meubelen

Transport-middelen

Totaal

Aanschafprijs 915 405 3160 4076 36 8592

Aanschafprijs 915 477 3590 4651 36 9669

Terreinen

Computerapparatuur

Kantoormeubelen

Verstrekte lening

Aflossing lening

55696 minus -5176 787 minus 51307

Totaal 325215 161464 -195052 794 207 292628

Deelnemingen

Statutaire zetel

Eigen vermogen

31-12-2016

Resultaat 2017

Art 2 403 BW Ja Nee

Deel-name

Consolidatie

Aflossing lening

ASTRON

Nieuwbouw 11800 8006 -393 188 7801

Subtotaal 19338 10506 -2893 188 7801

NIOZ minus

2100 1467 -105 33 1395

3869 3869 minus 3869

Subtotaal 9058 6368 -283 33 6118

Nieuwbouw 15000 10500 -500 minus 10000

Nieuwbouw 38660 28322 -1500 566 27388

Totaal 82056 55696 -5176 787 51307

Overige vorderingen

Vordering OCW

Totaal 266911 238544 59198 136818 42528

volgende tabel

Vastgoed Totaal

Mutatie 2017 -25093 1981 -5255 -28367

goed component

826 Vorderingen

Debiteuren 260 2339

Totaal 130964 62250

Debiteuren

1 jaar

vorderingen van STW

afgenomen

langlopend

Deposito 881 985

Totaal 458870 306923

Amsterdam (SARA)

(2016 00)

828 Eigen vermogen

Bestemd fonds

Wettelijke reserve

Overige Reserve

Totaal

Boekwaarde 1-1-2017 -18672 263257 7612 -611540 -359343

Boekwaarde 31-12-2017 -12564 301386 5938 -611540 -316780

Algemene reserve

negatief)

Wettelijke reserve

Overige reserve

Bestemde fondsen

plaats

Toevoeging 2017

Opboeking vordering

Aflossing vordering

Onttrekking 2017

Eindstand 2017

TTW minus 8000 226 minus -2814 5412

263257 357804 10911 -8531 -322055 301386

(zie paragraaf 453)

829 Voorzieningen

2017 is als volgt

3118 minus -306 -522 2290 1040 1250

Totaal 5696 283 -331 -645 5003 1298 3705

128362 173641

Totaal 611738 565629

Stand 1 januari 1026207 1111573

Stand 31 december 1165204 1026207

559630 466961

128362 173641

605574 559246

Totaal 594385 495759

subsidies

Algemeen

Kredietrisico

Liquiditeitsrisico

te kunnen voldoen

Vordering OCW 59198 136818 42528

-559630 -605574 minus

-466370 -363495 87279

Reeumlle waarde

marktrente

5530 15040 32207

831 Begroting 2017

832 Baten

Totaal baten 863033 812707 802529

Rijksbijdrage OCW

resultaatseffect

Rijksbijdrage OCW

Totaal 75932 49916 30071

minus O

0 minus

arsquos

e euro

al amp

0 minus

)minus

I-Iamp

0 minus

9 minus

0 minus

00 minus

Totaal 40930 20167 2740

doorgestort

833 Lasten

Totaal 758972 755373 631935

Totaal minus 40241 41112 38229

Personeelsbestand

(2016 7)

Fte 2017 2016

NWO 446 372

Totaal 881 850

activa

Totaal 3938 4026 3416

Huur 2883 2729 4974

-1610 -1607 -1883

Totaal 3272 3209 6004

(euro 13 miljoen)

8335 Overige lasten

Totaal 15055 17264 12486

Accountantskosten

Overige lasten

vaste activa

gekomen

opgesteld

Totaal 381 261

Raad van bestuur

drs CE Visser

prof dr LJ Braakman

prof dr JJG Geurts

0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112

100 100 050 050 050 050

Beloning 151018 144452 70568 70568 70568 71447

17779 17594 8797 8797 8797 8797

Subtotaal 168797 162046 79365 79365 79365 80244

0 0 0 0 0 0

Gegevens 2016

Raad van toezicht

0103-3112 0103-3112 0103-3112 0103-3112 0103-0111

Bezoldiging 12500 8466 8333 8333 6667

22761 15174 15174 15174 12199

dr DJ den Boer

dr ir HH Nijhuis

dr G Steenbruggen

drs JH de Groene

W de Munck

drs RJP Dekker

Domein directeur

Oud lid algemene

directie

1408-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3101 0101-3006 0101-2802

100 100 100 100 100 084 100

Beloning 38226 110320 113849 125754 19815 72651 25736

6314 16589 16687 16687 1497 2872

Subtotaal 44540 126909 130536 142441 21312 72651 28608

Gegevens 2016

bedragen x euro 1

Subtotaal 211532

De raad van bestuur

2 Mw drs CE Visser

131Overige gegevens

Overige gegevens

132Overige gegevens

Materialiteit

Nadere toelichting

133Overige gegevens

134Overige gegevens

135Overige gegevens

136Overige gegevens

Finacierings 2017

BIG minus 4773 500

minus 12470 368

PTA Coast 3 104750 10000 1000

TA NewPol 118752 5000 1000

Heacute -22290 2008 735

TA Cat1Chem 151500 13825 875

Finacierings 2017

Chemosense 75000 6000 1000

LIFT 5114000 18500 404

TA- COAST -103789 10235 706

Finacierings 2017

-22645 minus 101

PIPP(NFS 3641) 1576888 5000 1000

Assumptions 2883972 116224 1000

91883 39996 1000

Finacierings 2017

-232257 1550 1000

-90590 minus 1000

-508110 minus 917

1339548 70904 1000

1114834 1070 1000

2119274 minus 756

minus 141634 1000

minus 314754 733

minus 40812 1000

minus 85536 1000

-5192 minus 244

1764296 minus 929

2369012 minus 117

Finacierings 2017

EU-H2020-JHEP2 minus 37237 1000

885000 91058 369

Finacierings 2017

5738271 71420 1000

3369472 minus 1000

Rijk Zwaan 770448 34672 250

Nederland (ALN)

(Unpaid)

Entrepreneurship

Labour Studies)

Challenges

project

Adviesraad

Bestuur ZonMw

Stuurgroep WOTRO

Den Haag

Utrecht

juli 2018

_GoBack

zwaartekracht

_GoBack

OLE_LINK1

OLE_LINK2

OLE_LINK3

OLE_LINK4

OLE_LINK7

OLE_LINK12

OLE_LINK8

_Ref506361999

_Ref524253787

_Ref524253847

_Ref524255503

_Ref506363015

_Ref506613806

_Ref524254244

_Ref524255448

_Ref524255700

OLE_LINK5

_Ref524255378

_Ref506613229

OLE_LINK6

Colofon

Inhoudsopgave

Voorwoord

NWO in het kort


2 | Werkwijze



5 | Jaarrekening





41Algemeen


43Continuiumlteit








81Algemeen



Overige gegevens




Colofon

NWO

Uitgever

Inhoudsopgave

Voorwoord

NWO in het kort






Uitgelicht




Talent stimuleren

Spinozapremies

Vernieuwingsimpuls


Vrije competitie


Uitgelicht







Kennisbenutting

Regieorganen



Uitgelicht




EInstituten











Uitgelicht

Bezoek aan Beijing

GOpen Science




Uitgelicht


2 | Werkwijze


Referenten

Bezwaren



Uitgelicht




NWO-organisatie

Raad van bestuur

Raad van toezicht

Auditcommissie

Adviesraad

Domeinbesturen


Organogram

BPersoneel

Algemeen





CFinancieumln






Financieel beleid

Risicoparagraaf


Risicobereidheid


Liquiditeiten NWO


5 | Jaarrekening

Inhoudsopgave

441Algemeen











4411Voorraden


4413Aandeel derden

4414Voorzieningen

4415Schulden








454Voorraden

455Vorderingen

456Liquide middelen



459Voorzieningen





461Begroting 2017

462Baten

463Lasten








826Vorderingen

827Liquide middelen

828Eigen vermogen

829Voorzieningen






831Begroting 2017

832Baten

833Lasten







Raad van bestuur

Raad van toezicht


Overige gegevens







Adviesraad




Bestuur ZonMw

Stuurgroep WOTRO










de website van NWO

de website van NWO

website van NWO

website van NWO

NWO

Colofon

Postbus 93138

2509 AC Den Haag

T +31 (0)70 344 06 40

E voorlichtingnwonl

Den Haag juli 2018

Inhoudsopgave

Voorwoord 5

NWO in het kort 7

Uitgelicht 12

Vrije competitie 17

Uitgelicht 17

Kennisbenutting 21

Regieorganen 22

Uitgelicht 22

E Instituten 25

Uitgelicht 28

G Open Science 30

Uitgelicht 30

2 | Werkwijze 33

Bezwaren 33

Uitgelicht 35

NWO-organisatie 37

Raad van bestuur 37

Auditcommissie 37

Adviesraad 38

Domeinbesturen 38

Organogram 39

B Personeel 40

Algemeen 40

C Financieumln 42

Risicoparagraaf 54

Risicobereidheid 55

5 | Jaarrekening 59

5Voorwoord

Voorwoord

Prof dr Stan Gielen

7NWO in het kort

NWO in het kort

bedrijfsleven

onderzoekswereld

Aantal toekenningen

Talent 1406 1039 224 191 16 18

Overig 767 273 314 61 41 22

Totaal 2017 3742 2057 1195 549

8NWO in het kort

personeel (NWP)

Fte Totaal

WP NWP

Totaal 2017 5902 1346 7248

van NWO

9NWO in het kort

Indeling 2016 2017

toeneemt

Overige 5121 6047

Toelichting

publicaties

2014 2015 2016 2017

lagere aanvraagdruk

Synergieconferentie

Uitgelicht

Zie ook

Talent stimuleren

wetenschappers

jaar na promotie)

Aantal toekenningen

Rubicon 89 69 15 22 17 32

Totaal 2017 1345 990 217 186 16 19

Spinozapremies

Vernieuwingsimpuls

Vrije competitie

competitie

Man Vrouw Man Vrouw

ZonMw 55 12 8 2

Totaal 2017 654 261 186 80

Uitgelicht

slaanrdquo

Zie ook

water go

hebben

honoreren

onderzoek

Kennisbenutting

volgen in 2018

van kennisbenutting

stimuleren

Regieorganen

projectvoorstellen

SPRONG

Gezondheid

Uitgelicht

E Instituten

realiseren

officers (ILO-net)

onderzoek

NSCR een kwart eeuw

ARCNL nieuwbouw

wetenschap

onderzoek

pelijk belang

Brazilieuml

Uitgelicht

Bezoek aan Beijing

Science and People

door de NWO porte-

(Neso) in Beijing

vormen

G Open Science

Uitgelicht

Zie ook

Website NWO

2 | Werkwijze

Referenten

Bezwaren

Totaal Ingediend

2016 46 (100) 16 (35) 25 (54) 4 (9) 2 (4)

2017 51 (100) 26 (51) 15 (29) 6 (12) 4 (8)

Uitgelicht

mariene ecosystemen

NWO-organisatie

NWO-instituten

Raad van bestuur

lijke bestuursleden

Raad van toezicht

Auditcommissie

Adviesraad

Domeinbesturen

Organogram

Domeinen

NWO-instituten

ism UvA VU en ASML

ASTRON

DIFFER

Nikhef

en Rechtshandhaving

Overige

B Personeel

Algemeen

assessment

van NWO-I

Aantal mede-

werkers

Vrouwen (fte)

Deel-tijders

Weten-schappers

Buitenlandse mede-

werkers ()

buiten NL (fte)

Ziekteverzuim ()

(excl zw)

ASTRON 202 217 19 29 62 28 0 38

CWI 203 216 23 22 83 39 0 20

NIOZ 266 303 40 28 47 21 9 29

NSCR 34 41 60 59 89 12 0 25

SRON 174 189 16 24 60 25 0 30

BUW 400 405 24 18 97 68 3 08

NWO-D 475 534 67 56 0 4 3 44

NWO totaal 2017 2342 2532 34 29 53 30 38 29

C Financieumln

bestemde fonds

strategie

NWO-instituten

Overige subsidies

Bijdrage OCW

Specifieke subsidie

Overige ministeries

Bedrijfsleven

Andere partners

aan NWO-instituten

Totaal

30Totaal

606Totaal

903Lasten

Cashbijdragen

8182016

962016446

Totaal

(tijdelijk)

Middelen 2017 741 5 111 857 46 903

Middelen 2016 763 6 95 864 50 914

Toelichting

Instellingen 2017

NWO-I 83198

Hogescholen 34934

Toelichting

Instellingen NWO-I

Toelichting

Water 231

Chemie incl BBE 341

Energie 425

- ICT 196

Logistiek 112

Creatief 238

Totaal 6020

Beheerskosten

2017 2016

Toelichting

2017 Begroting 2017 2016

(ca 1 miljoen euro)

2017 2016

tabel 18

(zie hoofdstuk 5)

2017 2018 2019 2020 2021 2022

Totaal Baten 863033 992433 837658 835658 818126 803162

Lasten

Afschrijvingen 3938 4414 4073 1660 1355 1361

Overige lasten 15055 16138 14150 12887 12107 10988

821478 1116675 802906 886075 777069 835125

Deelnemingen 207

Netto resultaat 42563 -123417 35544 -49659 41780 -31270

Activa

Vaste activa 304512 442743 461512 471130 466077 462990

Vorderingen 130964 24756 13268 4230 2342 2000

Totaal 894346 929315 914200 896799 847575 773318

Passiva

Overige reserve -611540 -611540 -611540 -611540 -611540 -611540

Eigen vermogen -316780 -440197 -404654 -454313 -412533 -443803

Voorzieningen 5003 3802 3490 2017 1817 1309

Vreemd vermogen 1211126 1369512 1318854 1351112 1260108 1217121

Totaal 894346 929315 914200 896799 847575 773318

Realisatie 2017

2018 2019 2020 2021 2022

Totale baten 903276 1036708 884728 881875 861672 845088

Lasten

Afschrijvingen 12470 12130 10737 7200 6259 5371

Overige lasten 64837 67180 61428 58443 57179 51450

Totale lasten 873252 1192052 862764 949541 832845 874035

Financieel beleid

beperken

toegelicht

Mandatenregister

Overig beleid

Risicoparagraaf

Risicobereidheid

op NWO hebben gehad

beperkt

Datalekken

leggen plaats

Integriteitsbreuken

Liquiditeiten NWO

gepubliceerd

per 1 januari 2018

Esmeijer X X X

Lundqvist X X X

Van Praag X X X

Te Beest X X

5 | Jaarrekening

Inhoudsopgave

41 Algemeen 63

81 Algemeen 97

Activa

Vorderingen 455 237717 207811

Totaal 1314455 1187311

Passiva

Totaal 1314455 1187311

Totale baten 462 903276 913856

Lasten

Aanpassingen voor

Voorraden -14 4

41 Algemeen

nummer 27367015

Onderzoeksdomeinen

43 Continuiumlteit

toegelicht

wordt voorzien

miljoen bedragen

stelling

441 Algemeen

gesteld

gevolgen heeft

geconsolideerd

Consolidatie

Utrecht

Deelnemingen

jaarrekening

Deelname7

rentemethode

lopende schulden

minus Gebouwen

minus Vaartuigen

mogenswaarde

verliezen

verplichtingen

genereren

waarde

4411 Voorraden

instrumenten

gebracht

4413 Aandeel derden

4414 Voorzieningen

verleden en

4415 Schulden

instrumenten

op de vordering OCW

Saldo 328 -403 -1999 -2074

Aanschafprijs 328 2980 11903 15211

Boekwaarde 328 1333 6204 7865

van NWO

Gebou-wen

Vaar- tuigen

Installaties en

apparatuur

Computer-apparatuur

Kantoor-meubelen

Transport-middelen

Activa in aanbouw

Totaal

Aanschafprijs 2272 157771 8710 60150 21739 10534 486 2061 263723

minus -49589 -5781 -42843 -16193 -5715 -465 -120586

Boekwaarde 2272 108182 2929 17307 5546 4819 21 2061 143137

-1973 -1973

1281 1281

Saldo minus -4878 -287 2451 13 -178 33 1149 -1697

Aanschafprijs 2272 159964 8863 66179 24342 11260 534 3210 276624

minus -56660 -6221 -46421 -18783 -6619 -480 -135184

Boekwaarde 2272 103304 2642 19758 5559 4641 54 3210 141440

Terreinen

Gebouwen

van SRON en ARCNL

Vaartuigen

euro 26 miljoen

Computerapparatuur

Kantoormeubelen

274648 165439 -189900 176 -12 250351

Deelnemingen

specificatie

Statutaire zetel

Aandeel resultaat

Art 2 403 BW

31-12-2017 2017 Ja Nee

Andere deelnemingen

2933 176

Vorderingen op OCW

nader toegelicht

Totaal 266911 238544 59198 136818 42528

Overige vorderingen

door EZ of OCW

paragraaf 825

454 Voorraden

455 Vorderingen

Totaal 237717 207811

Totaal 9117 8082

(euro 15 miljoen)

Totaal -30925 -31730

miljoen

Kassen 34 23

Totaal 676924 551632

(2016 0)

NWO-D -316780 -359343 42563 110696

Stichting CWI 21629 22535 -906 1983

Stichting NWO-I 121548 122106 -558 -970

Stichting NIOZ -2357 -5930 3573 3932

Stichting SRON 18803 17571 1232 -9992

Stichting STW 10831 22149 -11318 -3668

Totaal -129775 -159799 30024 95683

negatief)

aanpassingen

NWO-D -316780 -359343

Totaal -166013 -197443

Totaal 36238 37644

NWO-D -316780 -359343

Totaal -129775 -159799

459 Voorzieningen

Ont- trekkingen

Vrijval ten gunste

van het resutaat

1709 451 -337 -367 1456 650 806

4090 minus -547 -616 2927 731 2196

Totaal 22721 1353 -4477 -3618 15979 3584 12395

Reorganisatie

Totaal 745220 734787

Stand 1 januari 1098667 1136484

Stand 31 december 1208975 1098667

schulden

Stand per 1 januari

Saldo -5478 -5929

Totaal 683031 589538

Algemeen

Kredietrisico

Liquiditeitsrisico

te kunnen voldoen

197352 minus minus

Vordering OCW 59198 136818 42528

-578056 -629919 -1000

Totaal -321506 -493101 41528

Reeumlle waarde

marktrente

afgegeven voor

Overige

Totaal 10805 17021 33577

461 Begroting 2017

462 Baten

Totaal 903276 913856

Rijksbijdrage OCW

769300 782435

Totaal 740933 763227

Totaal 110926 94820

Totaal 39665 41041

Overige baten

Totaal 7139 8824

handel

463 Lasten

Totaal 606035 545531

zoeksubsidies

Totaal 179076 176921

Personeelsbestand

Nederland

2017 2016

Vrouw 34 32

Gebouwen 7071 4173

Vaartuigen 440 488

Totaal 12470 8982

en gebouwen

Huur 3617 5864

Onderhoud 2389 2974

Energie 2242 2761

Totaal 10834 13332

huurcontract

4635 Overige lasten

Totaal 64984 73086

Rente baten 19 38

Totaal -60 -421

Activa

Vorderingen 826 130964 62250

Totaal 894346 707741

Passiva

Eigen vermogen 828 -316780 -359343

Totaal 894346 707741

Totaal baten 863033 812707 802529

Lasten

Totaal lasten 821478 820984 692070

Resultaat 42356 -8277 110599

Resultaatbestemming

Aanpassingen voor

Bankkosten -49 -464

81 Algemeen

onderzoek doen

juridische vorm

Totaal

Investeringen 46 133 885 328 1392

Saldo -76 117 -1999 328 -1630

Aanschafprijs 528 133 11903 328 12892

-122 -16 -5700 minus -5838

Boekwaarde 31-12-2017 406 117 6203 328 7054

paragraaf 828

Computer-apparatuur

Kantoor-meubelen

Transport-middelen

Totaal

Aanschafprijs 915 405 3160 4076 36 8592

Aanschafprijs 915 477 3590 4651 36 9669

Terreinen

Computerapparatuur

Kantoormeubelen

Verstrekte lening

Aflossing lening

55696 minus -5176 787 minus 51307

Totaal 325215 161464 -195052 794 207 292628

Deelnemingen

Statutaire zetel

Eigen vermogen

31-12-2016

Resultaat 2017

Art 2 403 BW Ja Nee

Deel-name

Consolidatie

Aflossing lening

ASTRON

Nieuwbouw 11800 8006 -393 188 7801

Subtotaal 19338 10506 -2893 188 7801

NIOZ minus

2100 1467 -105 33 1395

3869 3869 minus 3869

Subtotaal 9058 6368 -283 33 6118

Nieuwbouw 15000 10500 -500 minus 10000

Nieuwbouw 38660 28322 -1500 566 27388

Totaal 82056 55696 -5176 787 51307

Overige vorderingen

Vordering OCW

Totaal 266911 238544 59198 136818 42528

volgende tabel

Vastgoed Totaal

Mutatie 2017 -25093 1981 -5255 -28367

goed component

826 Vorderingen

Debiteuren 260 2339

Totaal 130964 62250

Debiteuren

1 jaar

vorderingen van STW

afgenomen

langlopend

Deposito 881 985

Totaal 458870 306923

Amsterdam (SARA)

(2016 00)

828 Eigen vermogen

Bestemd fonds

Wettelijke reserve

Overige Reserve

Totaal

Boekwaarde 1-1-2017 -18672 263257 7612 -611540 -359343

Boekwaarde 31-12-2017 -12564 301386 5938 -611540 -316780

Algemene reserve

negatief)

Wettelijke reserve

Overige reserve

Bestemde fondsen

plaats

Toevoeging 2017

Opboeking vordering

Aflossing vordering

Onttrekking 2017

Eindstand 2017

TTW minus 8000 226 minus -2814 5412

263257 357804 10911 -8531 -322055 301386

(zie paragraaf 453)

829 Voorzieningen

2017 is als volgt

3118 minus -306 -522 2290 1040 1250

Totaal 5696 283 -331 -645 5003 1298 3705

128362 173641

Totaal 611738 565629

Stand 1 januari 1026207 1111573

Stand 31 december 1165204 1026207

559630 466961

128362 173641

605574 559246

Totaal 594385 495759

subsidies

Algemeen

Kredietrisico

Liquiditeitsrisico

te kunnen voldoen

Vordering OCW 59198 136818 42528

-559630 -605574 minus

-466370 -363495 87279

Reeumlle waarde

marktrente

5530 15040 32207

831 Begroting 2017

832 Baten

Totaal baten 863033 812707 802529

Rijksbijdrage OCW

resultaatseffect

Rijksbijdrage OCW

Totaal 75932 49916 30071

minus O

0 minus

arsquos

e euro

al amp

0 minus

)minus

I-Iamp

0 minus

9 minus

0 minus

00 minus

Totaal 40930 20167 2740

doorgestort

833 Lasten

Totaal 758972 755373 631935

Totaal minus 40241 41112 38229

Personeelsbestand

(2016 7)

Fte 2017 2016

NWO 446 372

Totaal 881 850

activa

Totaal 3938 4026 3416

Huur 2883 2729 4974

-1610 -1607 -1883

Totaal 3272 3209 6004

(euro 13 miljoen)

8335 Overige lasten

Totaal 15055 17264 12486

Accountantskosten

Overige lasten

vaste activa

gekomen

opgesteld

Totaal 381 261

Raad van bestuur

drs CE Visser

prof dr LJ Braakman

prof dr JJG Geurts

0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112

100 100 050 050 050 050

Beloning 151018 144452 70568 70568 70568 71447

17779 17594 8797 8797 8797 8797

Subtotaal 168797 162046 79365 79365 79365 80244

0 0 0 0 0 0

Gegevens 2016

Raad van toezicht

0103-3112 0103-3112 0103-3112 0103-3112 0103-0111

Bezoldiging 12500 8466 8333 8333 6667

22761 15174 15174 15174 12199

dr DJ den Boer

dr ir HH Nijhuis

dr G Steenbruggen

drs JH de Groene

W de Munck

drs RJP Dekker

Domein directeur

Oud lid algemene

directie

1408-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3101 0101-3006 0101-2802

100 100 100 100 100 084 100

Beloning 38226 110320 113849 125754 19815 72651 25736

6314 16589 16687 16687 1497 2872

Subtotaal 44540 126909 130536 142441 21312 72651 28608

Gegevens 2016

bedragen x euro 1

Subtotaal 211532

De raad van bestuur

2 Mw drs CE Visser

131Overige gegevens

Overige gegevens

132Overige gegevens

Materialiteit

Nadere toelichting

133Overige gegevens

134Overige gegevens

135Overige gegevens

136Overige gegevens

Finacierings 2017

BIG minus 4773 500

minus 12470 368

PTA Coast 3 104750 10000 1000

TA NewPol 118752 5000 1000

Heacute -22290 2008 735

TA Cat1Chem 151500 13825 875

Finacierings 2017

Chemosense 75000 6000 1000

LIFT 5114000 18500 404

TA- COAST -103789 10235 706

Finacierings 2017

-22645 minus 101

PIPP(NFS 3641) 1576888 5000 1000

Assumptions 2883972 116224 1000

91883 39996 1000

Finacierings 2017

-232257 1550 1000

-90590 minus 1000

-508110 minus 917

1339548 70904 1000

1114834 1070 1000

2119274 minus 756

minus 141634 1000

minus 314754 733

minus 40812 1000

minus 85536 1000

-5192 minus 244

1764296 minus 929

2369012 minus 117

Finacierings 2017

EU-H2020-JHEP2 minus 37237 1000

885000 91058 369

Finacierings 2017

5738271 71420 1000

3369472 minus 1000

Rijk Zwaan 770448 34672 250

Nederland (ALN)

(Unpaid)

Entrepreneurship

Labour Studies)

Challenges

project

Adviesraad

Bestuur ZonMw

Stuurgroep WOTRO

Den Haag

Utrecht

juli 2018

_GoBack

zwaartekracht

_GoBack

OLE_LINK1

OLE_LINK2

OLE_LINK3

OLE_LINK4

OLE_LINK7

OLE_LINK12

OLE_LINK8

_Ref506361999

_Ref524253787

_Ref524253847

_Ref524255503

_Ref506363015

_Ref506613806

_Ref524254244

_Ref524255448

_Ref524255700

OLE_LINK5

_Ref524255378

_Ref506613229

OLE_LINK6

Colofon

Inhoudsopgave

Voorwoord

NWO in het kort


2 | Werkwijze



5 | Jaarrekening





41Algemeen


43Continuiumlteit








81Algemeen



Overige gegevens




Colofon

NWO

Uitgever

Inhoudsopgave

Voorwoord

NWO in het kort






Uitgelicht




Talent stimuleren

Spinozapremies

Vernieuwingsimpuls


Vrije competitie


Uitgelicht







Kennisbenutting

Regieorganen



Uitgelicht




EInstituten











Uitgelicht

Bezoek aan Beijing

GOpen Science




Uitgelicht


2 | Werkwijze


Referenten

Bezwaren



Uitgelicht




NWO-organisatie

Raad van bestuur

Raad van toezicht

Auditcommissie

Adviesraad

Domeinbesturen


Organogram

BPersoneel

Algemeen





CFinancieumln






Financieel beleid

Risicoparagraaf


Risicobereidheid


Liquiditeiten NWO


5 | Jaarrekening

Inhoudsopgave

441Algemeen











4411Voorraden


4413Aandeel derden

4414Voorzieningen

4415Schulden








454Voorraden

455Vorderingen

456Liquide middelen



459Voorzieningen





461Begroting 2017

462Baten

463Lasten








826Vorderingen

827Liquide middelen

828Eigen vermogen

829Voorzieningen






831Begroting 2017

832Baten

833Lasten







Raad van bestuur

Raad van toezicht


Overige gegevens







Adviesraad




Bestuur ZonMw

Stuurgroep WOTRO










de website van NWO

de website van NWO

website van NWO

website van NWO

NWO

Inhoudsopgave

Voorwoord 5

NWO in het kort 7

Uitgelicht 12

Vrije competitie 17

Uitgelicht 17

Kennisbenutting 21

Regieorganen 22

Uitgelicht 22

E Instituten 25

Uitgelicht 28

G Open Science 30

Uitgelicht 30

2 | Werkwijze 33

Bezwaren 33

Uitgelicht 35

NWO-organisatie 37

Raad van bestuur 37

Auditcommissie 37

Adviesraad 38

Domeinbesturen 38

Organogram 39

B Personeel 40

Algemeen 40

C Financieumln 42

Risicoparagraaf 54

Risicobereidheid 55

5 | Jaarrekening 59

5Voorwoord

Voorwoord

Prof dr Stan Gielen

7NWO in het kort

NWO in het kort

bedrijfsleven

onderzoekswereld

Aantal toekenningen

Talent 1406 1039 224 191 16 18

Overig 767 273 314 61 41 22

Totaal 2017 3742 2057 1195 549

8NWO in het kort

personeel (NWP)

Fte Totaal

WP NWP

Totaal 2017 5902 1346 7248

van NWO

9NWO in het kort

Indeling 2016 2017

toeneemt

Overige 5121 6047

Toelichting

publicaties

2014 2015 2016 2017

lagere aanvraagdruk

Synergieconferentie

Uitgelicht

Zie ook

Talent stimuleren

wetenschappers

jaar na promotie)

Aantal toekenningen

Rubicon 89 69 15 22 17 32

Totaal 2017 1345 990 217 186 16 19

Spinozapremies

Vernieuwingsimpuls

Vrije competitie

competitie

Man Vrouw Man Vrouw

ZonMw 55 12 8 2

Totaal 2017 654 261 186 80

Uitgelicht

slaanrdquo

Zie ook

water go

hebben

honoreren

onderzoek

Kennisbenutting

volgen in 2018

van kennisbenutting

stimuleren

Regieorganen

projectvoorstellen

SPRONG

Gezondheid

Uitgelicht

E Instituten

realiseren

officers (ILO-net)

onderzoek

NSCR een kwart eeuw

ARCNL nieuwbouw

wetenschap

onderzoek

pelijk belang

Brazilieuml

Uitgelicht

Bezoek aan Beijing

Science and People

door de NWO porte-

(Neso) in Beijing

vormen

G Open Science

Uitgelicht

Zie ook

Website NWO

2 | Werkwijze

Referenten

Bezwaren

Totaal Ingediend

2016 46 (100) 16 (35) 25 (54) 4 (9) 2 (4)

2017 51 (100) 26 (51) 15 (29) 6 (12) 4 (8)

Uitgelicht

mariene ecosystemen

NWO-organisatie

NWO-instituten

Raad van bestuur

lijke bestuursleden

Raad van toezicht

Auditcommissie

Adviesraad

Domeinbesturen

Organogram

Domeinen

NWO-instituten

ism UvA VU en ASML

ASTRON

DIFFER

Nikhef

en Rechtshandhaving

Overige

B Personeel

Algemeen

assessment

van NWO-I

Aantal mede-

werkers

Vrouwen (fte)

Deel-tijders

Weten-schappers

Buitenlandse mede-

werkers ()

buiten NL (fte)

Ziekteverzuim ()

(excl zw)

ASTRON 202 217 19 29 62 28 0 38

CWI 203 216 23 22 83 39 0 20

NIOZ 266 303 40 28 47 21 9 29

NSCR 34 41 60 59 89 12 0 25

SRON 174 189 16 24 60 25 0 30

BUW 400 405 24 18 97 68 3 08

NWO-D 475 534 67 56 0 4 3 44

NWO totaal 2017 2342 2532 34 29 53 30 38 29

C Financieumln

bestemde fonds

strategie

NWO-instituten

Overige subsidies

Bijdrage OCW

Specifieke subsidie

Overige ministeries

Bedrijfsleven

Andere partners

aan NWO-instituten

Totaal

30Totaal

606Totaal

903Lasten

Cashbijdragen

8182016

962016446

Totaal

(tijdelijk)

Middelen 2017 741 5 111 857 46 903

Middelen 2016 763 6 95 864 50 914

Toelichting

Instellingen 2017

NWO-I 83198

Hogescholen 34934

Toelichting

Instellingen NWO-I

Toelichting

Water 231

Chemie incl BBE 341

Energie 425

- ICT 196

Logistiek 112

Creatief 238

Totaal 6020

Beheerskosten

2017 2016

Toelichting

2017 Begroting 2017 2016

(ca 1 miljoen euro)

2017 2016

tabel 18

(zie hoofdstuk 5)

2017 2018 2019 2020 2021 2022

Totaal Baten 863033 992433 837658 835658 818126 803162

Lasten

Afschrijvingen 3938 4414 4073 1660 1355 1361

Overige lasten 15055 16138 14150 12887 12107 10988

821478 1116675 802906 886075 777069 835125

Deelnemingen 207

Netto resultaat 42563 -123417 35544 -49659 41780 -31270

Activa

Vaste activa 304512 442743 461512 471130 466077 462990

Vorderingen 130964 24756 13268 4230 2342 2000

Totaal 894346 929315 914200 896799 847575 773318

Passiva

Overige reserve -611540 -611540 -611540 -611540 -611540 -611540

Eigen vermogen -316780 -440197 -404654 -454313 -412533 -443803

Voorzieningen 5003 3802 3490 2017 1817 1309

Vreemd vermogen 1211126 1369512 1318854 1351112 1260108 1217121

Totaal 894346 929315 914200 896799 847575 773318

Realisatie 2017

2018 2019 2020 2021 2022

Totale baten 903276 1036708 884728 881875 861672 845088

Lasten

Afschrijvingen 12470 12130 10737 7200 6259 5371

Overige lasten 64837 67180 61428 58443 57179 51450

Totale lasten 873252 1192052 862764 949541 832845 874035

Financieel beleid

beperken

toegelicht

Mandatenregister

Overig beleid

Risicoparagraaf

Risicobereidheid

op NWO hebben gehad

beperkt

Datalekken

leggen plaats

Integriteitsbreuken

Liquiditeiten NWO

gepubliceerd

per 1 januari 2018

Esmeijer X X X

Lundqvist X X X

Van Praag X X X

Te Beest X X

5 | Jaarrekening

Inhoudsopgave

41 Algemeen 63

81 Algemeen 97

Activa

Vorderingen 455 237717 207811

Totaal 1314455 1187311

Passiva

Totaal 1314455 1187311

Totale baten 462 903276 913856

Lasten

Aanpassingen voor

Voorraden -14 4

41 Algemeen

nummer 27367015

Onderzoeksdomeinen

43 Continuiumlteit

toegelicht

wordt voorzien

miljoen bedragen

stelling

441 Algemeen

gesteld

gevolgen heeft

geconsolideerd

Consolidatie

Utrecht

Deelnemingen

jaarrekening

Deelname7

rentemethode

lopende schulden

minus Gebouwen

minus Vaartuigen

mogenswaarde

verliezen

verplichtingen

genereren

waarde

4411 Voorraden

instrumenten

gebracht

4413 Aandeel derden

4414 Voorzieningen

verleden en

4415 Schulden

instrumenten

op de vordering OCW

Saldo 328 -403 -1999 -2074

Aanschafprijs 328 2980 11903 15211

Boekwaarde 328 1333 6204 7865

van NWO

Gebou-wen

Vaar- tuigen

Installaties en

apparatuur

Computer-apparatuur

Kantoor-meubelen

Transport-middelen

Activa in aanbouw

Totaal

Aanschafprijs 2272 157771 8710 60150 21739 10534 486 2061 263723

minus -49589 -5781 -42843 -16193 -5715 -465 -120586

Boekwaarde 2272 108182 2929 17307 5546 4819 21 2061 143137

-1973 -1973

1281 1281

Saldo minus -4878 -287 2451 13 -178 33 1149 -1697

Aanschafprijs 2272 159964 8863 66179 24342 11260 534 3210 276624

minus -56660 -6221 -46421 -18783 -6619 -480 -135184

Boekwaarde 2272 103304 2642 19758 5559 4641 54 3210 141440

Terreinen

Gebouwen

van SRON en ARCNL

Vaartuigen

euro 26 miljoen

Computerapparatuur

Kantoormeubelen

274648 165439 -189900 176 -12 250351

Deelnemingen

specificatie

Statutaire zetel

Aandeel resultaat

Art 2 403 BW

31-12-2017 2017 Ja Nee

Andere deelnemingen

2933 176

Vorderingen op OCW

nader toegelicht

Totaal 266911 238544 59198 136818 42528

Overige vorderingen

door EZ of OCW

paragraaf 825

454 Voorraden

455 Vorderingen

Totaal 237717 207811

Totaal 9117 8082

(euro 15 miljoen)

Totaal -30925 -31730

miljoen

Kassen 34 23

Totaal 676924 551632

(2016 0)

NWO-D -316780 -359343 42563 110696

Stichting CWI 21629 22535 -906 1983

Stichting NWO-I 121548 122106 -558 -970

Stichting NIOZ -2357 -5930 3573 3932

Stichting SRON 18803 17571 1232 -9992

Stichting STW 10831 22149 -11318 -3668

Totaal -129775 -159799 30024 95683

negatief)

aanpassingen

NWO-D -316780 -359343

Totaal -166013 -197443

Totaal 36238 37644

NWO-D -316780 -359343

Totaal -129775 -159799

459 Voorzieningen

Ont- trekkingen

Vrijval ten gunste

van het resutaat

1709 451 -337 -367 1456 650 806

4090 minus -547 -616 2927 731 2196

Totaal 22721 1353 -4477 -3618 15979 3584 12395

Reorganisatie

Totaal 745220 734787

Stand 1 januari 1098667 1136484

Stand 31 december 1208975 1098667

schulden

Stand per 1 januari

Saldo -5478 -5929

Totaal 683031 589538

Algemeen

Kredietrisico

Liquiditeitsrisico

te kunnen voldoen

197352 minus minus

Vordering OCW 59198 136818 42528

-578056 -629919 -1000

Totaal -321506 -493101 41528

Reeumlle waarde

marktrente

afgegeven voor

Overige

Totaal 10805 17021 33577

461 Begroting 2017

462 Baten

Totaal 903276 913856

Rijksbijdrage OCW

769300 782435

Totaal 740933 763227

Totaal 110926 94820

Totaal 39665 41041

Overige baten

Totaal 7139 8824

handel

463 Lasten

Totaal 606035 545531

zoeksubsidies

Totaal 179076 176921

Personeelsbestand

Nederland

2017 2016

Vrouw 34 32

Gebouwen 7071 4173

Vaartuigen 440 488

Totaal 12470 8982

en gebouwen

Huur 3617 5864

Onderhoud 2389 2974

Energie 2242 2761

Totaal 10834 13332

huurcontract

4635 Overige lasten

Totaal 64984 73086

Rente baten 19 38

Totaal -60 -421

Activa

Vorderingen 826 130964 62250

Totaal 894346 707741

Passiva

Eigen vermogen 828 -316780 -359343

Totaal 894346 707741

Totaal baten 863033 812707 802529

Lasten

Totaal lasten 821478 820984 692070

Resultaat 42356 -8277 110599

Resultaatbestemming

Aanpassingen voor

Bankkosten -49 -464

81 Algemeen

onderzoek doen

juridische vorm

Totaal

Investeringen 46 133 885 328 1392

Saldo -76 117 -1999 328 -1630

Aanschafprijs 528 133 11903 328 12892

-122 -16 -5700 minus -5838

Boekwaarde 31-12-2017 406 117 6203 328 7054

paragraaf 828

Computer-apparatuur

Kantoor-meubelen

Transport-middelen

Totaal

Aanschafprijs 915 405 3160 4076 36 8592

Aanschafprijs 915 477 3590 4651 36 9669

Terreinen

Computerapparatuur

Kantoormeubelen

Verstrekte lening

Aflossing lening

55696 minus -5176 787 minus 51307

Totaal 325215 161464 -195052 794 207 292628

Deelnemingen

Statutaire zetel

Eigen vermogen

31-12-2016

Resultaat 2017

Art 2 403 BW Ja Nee

Deel-name

Consolidatie

Aflossing lening

ASTRON

Nieuwbouw 11800 8006 -393 188 7801

Subtotaal 19338 10506 -2893 188 7801

NIOZ minus

2100 1467 -105 33 1395

3869 3869 minus 3869

Subtotaal 9058 6368 -283 33 6118

Nieuwbouw 15000 10500 -500 minus 10000

Nieuwbouw 38660 28322 -1500 566 27388

Totaal 82056 55696 -5176 787 51307

Overige vorderingen

Vordering OCW

Totaal 266911 238544 59198 136818 42528

volgende tabel

Vastgoed Totaal

Mutatie 2017 -25093 1981 -5255 -28367

goed component

826 Vorderingen

Debiteuren 260 2339

Totaal 130964 62250

Debiteuren

1 jaar

vorderingen van STW

afgenomen

langlopend

Deposito 881 985

Totaal 458870 306923

Amsterdam (SARA)

(2016 00)

828 Eigen vermogen

Bestemd fonds

Wettelijke reserve

Overige Reserve

Totaal

Boekwaarde 1-1-2017 -18672 263257 7612 -611540 -359343

Boekwaarde 31-12-2017 -12564 301386 5938 -611540 -316780

Algemene reserve

negatief)

Wettelijke reserve

Overige reserve

Bestemde fondsen

plaats

Toevoeging 2017

Opboeking vordering

Aflossing vordering

Onttrekking 2017

Eindstand 2017

TTW minus 8000 226 minus -2814 5412

263257 357804 10911 -8531 -322055 301386

(zie paragraaf 453)

829 Voorzieningen

2017 is als volgt

3118 minus -306 -522 2290 1040 1250

Totaal 5696 283 -331 -645 5003 1298 3705

128362 173641

Totaal 611738 565629

Stand 1 januari 1026207 1111573

Stand 31 december 1165204 1026207

559630 466961

128362 173641

605574 559246

Totaal 594385 495759

subsidies

Algemeen

Kredietrisico

Liquiditeitsrisico

te kunnen voldoen

Vordering OCW 59198 136818 42528

-559630 -605574 minus

-466370 -363495 87279

Reeumlle waarde

marktrente

5530 15040 32207

831 Begroting 2017

832 Baten

Totaal baten 863033 812707 802529

Rijksbijdrage OCW

resultaatseffect

Rijksbijdrage OCW

Totaal 75932 49916 30071

minus O

0 minus

arsquos

e euro

al amp

0 minus

)minus

I-Iamp

0 minus

9 minus

0 minus

00 minus

Totaal 40930 20167 2740

doorgestort

833 Lasten

Totaal 758972 755373 631935

Totaal minus 40241 41112 38229

Personeelsbestand

(2016 7)

Fte 2017 2016

NWO 446 372

Totaal 881 850

activa

Totaal 3938 4026 3416

Huur 2883 2729 4974

-1610 -1607 -1883

Totaal 3272 3209 6004

(euro 13 miljoen)

8335 Overige lasten

Totaal 15055 17264 12486

Accountantskosten

Overige lasten

vaste activa

gekomen

opgesteld

Totaal 381 261

Raad van bestuur

drs CE Visser

prof dr LJ Braakman

prof dr JJG Geurts

0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112

100 100 050 050 050 050

Beloning 151018 144452 70568 70568 70568 71447

17779 17594 8797 8797 8797 8797

Subtotaal 168797 162046 79365 79365 79365 80244

0 0 0 0 0 0

Gegevens 2016

Raad van toezicht

0103-3112 0103-3112 0103-3112 0103-3112 0103-0111

Bezoldiging 12500 8466 8333 8333 6667

22761 15174 15174 15174 12199

dr DJ den Boer

dr ir HH Nijhuis

dr G Steenbruggen

drs JH de Groene

W de Munck

drs RJP Dekker

Domein directeur

Oud lid algemene

directie

1408-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3101 0101-3006 0101-2802

100 100 100 100 100 084 100

Beloning 38226 110320 113849 125754 19815 72651 25736

6314 16589 16687 16687 1497 2872

Subtotaal 44540 126909 130536 142441 21312 72651 28608

Gegevens 2016

bedragen x euro 1

Subtotaal 211532

De raad van bestuur

2 Mw drs CE Visser

131Overige gegevens

Overige gegevens

132Overige gegevens

Materialiteit

Nadere toelichting

133Overige gegevens

134Overige gegevens

135Overige gegevens

136Overige gegevens

Finacierings 2017

BIG minus 4773 500

minus 12470 368

PTA Coast 3 104750 10000 1000

TA NewPol 118752 5000 1000

Heacute -22290 2008 735

TA Cat1Chem 151500 13825 875

Finacierings 2017

Chemosense 75000 6000 1000

LIFT 5114000 18500 404

TA- COAST -103789 10235 706

Finacierings 2017

-22645 minus 101

PIPP(NFS 3641) 1576888 5000 1000

Assumptions 2883972 116224 1000

91883 39996 1000

Finacierings 2017

-232257 1550 1000

-90590 minus 1000

-508110 minus 917

1339548 70904 1000

1114834 1070 1000

2119274 minus 756

minus 141634 1000

minus 314754 733

minus 40812 1000

minus 85536 1000

-5192 minus 244

1764296 minus 929

2369012 minus 117

Finacierings 2017

EU-H2020-JHEP2 minus 37237 1000

885000 91058 369

Finacierings 2017

5738271 71420 1000

3369472 minus 1000

Rijk Zwaan 770448 34672 250

Nederland (ALN)

(Unpaid)

Entrepreneurship

Labour Studies)

Challenges

project

Adviesraad

Bestuur ZonMw

Stuurgroep WOTRO

Den Haag

Utrecht

juli 2018

_GoBack

zwaartekracht

_GoBack

OLE_LINK1

OLE_LINK2

OLE_LINK3

OLE_LINK4

OLE_LINK7

OLE_LINK12

OLE_LINK8

_Ref506361999

_Ref524253787

_Ref524253847

_Ref524255503

_Ref506363015

_Ref506613806

_Ref524254244

_Ref524255448

_Ref524255700

OLE_LINK5

_Ref524255378

_Ref506613229

OLE_LINK6

Colofon

Inhoudsopgave

Voorwoord

NWO in het kort


2 | Werkwijze



5 | Jaarrekening





41Algemeen


43Continuiumlteit








81Algemeen



Overige gegevens




Colofon

NWO

Uitgever

Inhoudsopgave

Voorwoord

NWO in het kort






Uitgelicht




Talent stimuleren

Spinozapremies

Vernieuwingsimpuls


Vrije competitie


Uitgelicht







Kennisbenutting

Regieorganen



Uitgelicht




EInstituten











Uitgelicht

Bezoek aan Beijing

GOpen Science




Uitgelicht


2 | Werkwijze


Referenten

Bezwaren



Uitgelicht




NWO-organisatie

Raad van bestuur

Raad van toezicht

Auditcommissie

Adviesraad

Domeinbesturen


Organogram

BPersoneel

Algemeen





CFinancieumln






Financieel beleid

Risicoparagraaf


Risicobereidheid


Liquiditeiten NWO


5 | Jaarrekening

Inhoudsopgave

441Algemeen











4411Voorraden


4413Aandeel derden

4414Voorzieningen

4415Schulden








454Voorraden

455Vorderingen

456Liquide middelen



459Voorzieningen





461Begroting 2017

462Baten

463Lasten








826Vorderingen

827Liquide middelen

828Eigen vermogen

829Voorzieningen






831Begroting 2017

832Baten

833Lasten







Raad van bestuur

Raad van toezicht


Overige gegevens







Adviesraad




Bestuur ZonMw

Stuurgroep WOTRO










de website van NWO

de website van NWO

website van NWO

website van NWO

NWO

NWO-organisatie 37

Raad van bestuur 37

Auditcommissie 37

Adviesraad 38

Domeinbesturen 38

Organogram 39

B Personeel 40

Algemeen 40

C Financieumln 42

Risicoparagraaf 54

Risicobereidheid 55

5 | Jaarrekening 59

5Voorwoord

Voorwoord

Prof dr Stan Gielen

7NWO in het kort

NWO in het kort

bedrijfsleven

onderzoekswereld

Aantal toekenningen

Talent 1406 1039 224 191 16 18

Overig 767 273 314 61 41 22

Totaal 2017 3742 2057 1195 549

8NWO in het kort

personeel (NWP)

Fte Totaal

WP NWP

Totaal 2017 5902 1346 7248

van NWO

9NWO in het kort

Indeling 2016 2017

toeneemt

Overige 5121 6047

Toelichting

publicaties

2014 2015 2016 2017

lagere aanvraagdruk

Synergieconferentie

Uitgelicht

Zie ook

Talent stimuleren

wetenschappers

jaar na promotie)

Aantal toekenningen

Rubicon 89 69 15 22 17 32

Totaal 2017 1345 990 217 186 16 19

Spinozapremies

Vernieuwingsimpuls

Vrije competitie

competitie

Man Vrouw Man Vrouw

ZonMw 55 12 8 2

Totaal 2017 654 261 186 80

Uitgelicht

slaanrdquo

Zie ook

water go

hebben

honoreren

onderzoek

Kennisbenutting

volgen in 2018

van kennisbenutting

stimuleren

Regieorganen

projectvoorstellen

SPRONG

Gezondheid

Uitgelicht

E Instituten

realiseren

officers (ILO-net)

onderzoek

NSCR een kwart eeuw

ARCNL nieuwbouw

wetenschap

onderzoek

pelijk belang

Brazilieuml

Uitgelicht

Bezoek aan Beijing

Science and People

door de NWO porte-

(Neso) in Beijing

vormen

G Open Science

Uitgelicht

Zie ook

Website NWO

2 | Werkwijze

Referenten

Bezwaren

Totaal Ingediend

2016 46 (100) 16 (35) 25 (54) 4 (9) 2 (4)

2017 51 (100) 26 (51) 15 (29) 6 (12) 4 (8)

Uitgelicht

mariene ecosystemen

NWO-organisatie

NWO-instituten

Raad van bestuur

lijke bestuursleden

Raad van toezicht

Auditcommissie

Adviesraad

Domeinbesturen

Organogram

Domeinen

NWO-instituten

ism UvA VU en ASML

ASTRON

DIFFER

Nikhef

en Rechtshandhaving

Overige

B Personeel

Algemeen

assessment

van NWO-I

Aantal mede-

werkers

Vrouwen (fte)

Deel-tijders

Weten-schappers

Buitenlandse mede-

werkers ()

buiten NL (fte)

Ziekteverzuim ()

(excl zw)

ASTRON 202 217 19 29 62 28 0 38

CWI 203 216 23 22 83 39 0 20

NIOZ 266 303 40 28 47 21 9 29

NSCR 34 41 60 59 89 12 0 25

SRON 174 189 16 24 60 25 0 30

BUW 400 405 24 18 97 68 3 08

NWO-D 475 534 67 56 0 4 3 44

NWO totaal 2017 2342 2532 34 29 53 30 38 29

C Financieumln

bestemde fonds

strategie

NWO-instituten

Overige subsidies

Bijdrage OCW

Specifieke subsidie

Overige ministeries

Bedrijfsleven

Andere partners

aan NWO-instituten

Totaal

30Totaal

606Totaal

903Lasten

Cashbijdragen

8182016

962016446

Totaal

(tijdelijk)

Middelen 2017 741 5 111 857 46 903

Middelen 2016 763 6 95 864 50 914

Toelichting

Instellingen 2017

NWO-I 83198

Hogescholen 34934

Toelichting

Instellingen NWO-I

Toelichting

Water 231

Chemie incl BBE 341

Energie 425

- ICT 196

Logistiek 112

Creatief 238

Totaal 6020

Beheerskosten

2017 2016

Toelichting

2017 Begroting 2017 2016

(ca 1 miljoen euro)

2017 2016

tabel 18

(zie hoofdstuk 5)

2017 2018 2019 2020 2021 2022

Totaal Baten 863033 992433 837658 835658 818126 803162

Lasten

Afschrijvingen 3938 4414 4073 1660 1355 1361

Overige lasten 15055 16138 14150 12887 12107 10988

821478 1116675 802906 886075 777069 835125

Deelnemingen 207

Netto resultaat 42563 -123417 35544 -49659 41780 -31270

Activa

Vaste activa 304512 442743 461512 471130 466077 462990

Vorderingen 130964 24756 13268 4230 2342 2000

Totaal 894346 929315 914200 896799 847575 773318

Passiva

Overige reserve -611540 -611540 -611540 -611540 -611540 -611540

Eigen vermogen -316780 -440197 -404654 -454313 -412533 -443803

Voorzieningen 5003 3802 3490 2017 1817 1309

Vreemd vermogen 1211126 1369512 1318854 1351112 1260108 1217121

Totaal 894346 929315 914200 896799 847575 773318

Realisatie 2017

2018 2019 2020 2021 2022

Totale baten 903276 1036708 884728 881875 861672 845088

Lasten

Afschrijvingen 12470 12130 10737 7200 6259 5371

Overige lasten 64837 67180 61428 58443 57179 51450

Totale lasten 873252 1192052 862764 949541 832845 874035

Financieel beleid

beperken

toegelicht

Mandatenregister

Overig beleid

Risicoparagraaf

Risicobereidheid

op NWO hebben gehad

beperkt

Datalekken

leggen plaats

Integriteitsbreuken

Liquiditeiten NWO

gepubliceerd

per 1 januari 2018

Esmeijer X X X

Lundqvist X X X

Van Praag X X X

Te Beest X X

5 | Jaarrekening

Inhoudsopgave

41 Algemeen 63

81 Algemeen 97

Activa

Vorderingen 455 237717 207811

Totaal 1314455 1187311

Passiva

Totaal 1314455 1187311

Totale baten 462 903276 913856

Lasten

Aanpassingen voor

Voorraden -14 4

41 Algemeen

nummer 27367015

Onderzoeksdomeinen

43 Continuiumlteit

toegelicht

wordt voorzien

miljoen bedragen

stelling

441 Algemeen

gesteld

gevolgen heeft

geconsolideerd

Consolidatie

Utrecht

Deelnemingen

jaarrekening

Deelname7

rentemethode

lopende schulden

minus Gebouwen

minus Vaartuigen

mogenswaarde

verliezen

verplichtingen

genereren

waarde

4411 Voorraden

instrumenten

gebracht

4413 Aandeel derden

4414 Voorzieningen

verleden en

4415 Schulden

instrumenten

op de vordering OCW

Saldo 328 -403 -1999 -2074

Aanschafprijs 328 2980 11903 15211

Boekwaarde 328 1333 6204 7865

van NWO

Gebou-wen

Vaar- tuigen

Installaties en

apparatuur

Computer-apparatuur

Kantoor-meubelen

Transport-middelen

Activa in aanbouw

Totaal

Aanschafprijs 2272 157771 8710 60150 21739 10534 486 2061 263723

minus -49589 -5781 -42843 -16193 -5715 -465 -120586

Boekwaarde 2272 108182 2929 17307 5546 4819 21 2061 143137

-1973 -1973

1281 1281

Saldo minus -4878 -287 2451 13 -178 33 1149 -1697

Aanschafprijs 2272 159964 8863 66179 24342 11260 534 3210 276624

minus -56660 -6221 -46421 -18783 -6619 -480 -135184

Boekwaarde 2272 103304 2642 19758 5559 4641 54 3210 141440

Terreinen

Gebouwen

van SRON en ARCNL

Vaartuigen

euro 26 miljoen

Computerapparatuur

Kantoormeubelen

274648 165439 -189900 176 -12 250351

Deelnemingen

specificatie

Statutaire zetel

Aandeel resultaat

Art 2 403 BW

31-12-2017 2017 Ja Nee

Andere deelnemingen

2933 176

Vorderingen op OCW

nader toegelicht

Totaal 266911 238544 59198 136818 42528

Overige vorderingen

door EZ of OCW

paragraaf 825

454 Voorraden

455 Vorderingen

Totaal 237717 207811

Totaal 9117 8082

(euro 15 miljoen)

Totaal -30925 -31730

miljoen

Kassen 34 23

Totaal 676924 551632

(2016 0)

NWO-D -316780 -359343 42563 110696

Stichting CWI 21629 22535 -906 1983

Stichting NWO-I 121548 122106 -558 -970

Stichting NIOZ -2357 -5930 3573 3932

Stichting SRON 18803 17571 1232 -9992

Stichting STW 10831 22149 -11318 -3668

Totaal -129775 -159799 30024 95683

negatief)

aanpassingen

NWO-D -316780 -359343

Totaal -166013 -197443

Totaal 36238 37644

NWO-D -316780 -359343

Totaal -129775 -159799

459 Voorzieningen

Ont- trekkingen

Vrijval ten gunste

van het resutaat

1709 451 -337 -367 1456 650 806

4090 minus -547 -616 2927 731 2196

Totaal 22721 1353 -4477 -3618 15979 3584 12395

Reorganisatie

Totaal 745220 734787

Stand 1 januari 1098667 1136484

Stand 31 december 1208975 1098667

schulden

Stand per 1 januari

Saldo -5478 -5929

Totaal 683031 589538

Algemeen

Kredietrisico

Liquiditeitsrisico

te kunnen voldoen

197352 minus minus

Vordering OCW 59198 136818 42528

-578056 -629919 -1000

Totaal -321506 -493101 41528

Reeumlle waarde

marktrente

afgegeven voor

Overige

Totaal 10805 17021 33577

461 Begroting 2017

462 Baten

Totaal 903276 913856

Rijksbijdrage OCW

769300 782435

Totaal 740933 763227

Totaal 110926 94820

Totaal 39665 41041

Overige baten

Totaal 7139 8824

handel

463 Lasten

Totaal 606035 545531

zoeksubsidies

Totaal 179076 176921

Personeelsbestand

Nederland

2017 2016

Vrouw 34 32

Gebouwen 7071 4173

Vaartuigen 440 488

Totaal 12470 8982

en gebouwen

Huur 3617 5864

Onderhoud 2389 2974

Energie 2242 2761

Totaal 10834 13332

huurcontract

4635 Overige lasten

Totaal 64984 73086

Rente baten 19 38

Totaal -60 -421

Activa

Vorderingen 826 130964 62250

Totaal 894346 707741

Passiva

Eigen vermogen 828 -316780 -359343

Totaal 894346 707741

Totaal baten 863033 812707 802529

Lasten

Totaal lasten 821478 820984 692070

Resultaat 42356 -8277 110599

Resultaatbestemming

Aanpassingen voor

Bankkosten -49 -464

81 Algemeen

onderzoek doen

juridische vorm

Totaal

Investeringen 46 133 885 328 1392

Saldo -76 117 -1999 328 -1630

Aanschafprijs 528 133 11903 328 12892

-122 -16 -5700 minus -5838

Boekwaarde 31-12-2017 406 117 6203 328 7054

paragraaf 828

Computer-apparatuur

Kantoor-meubelen

Transport-middelen

Totaal

Aanschafprijs 915 405 3160 4076 36 8592

Aanschafprijs 915 477 3590 4651 36 9669

Terreinen

Computerapparatuur

Kantoormeubelen

Verstrekte lening

Aflossing lening

55696 minus -5176 787 minus 51307

Totaal 325215 161464 -195052 794 207 292628

Deelnemingen

Statutaire zetel

Eigen vermogen

31-12-2016

Resultaat 2017

Art 2 403 BW Ja Nee

Deel-name

Consolidatie

Aflossing lening

ASTRON

Nieuwbouw 11800 8006 -393 188 7801

Subtotaal 19338 10506 -2893 188 7801

NIOZ minus

2100 1467 -105 33 1395

3869 3869 minus 3869

Subtotaal 9058 6368 -283 33 6118

Nieuwbouw 15000 10500 -500 minus 10000

Nieuwbouw 38660 28322 -1500 566 27388

Totaal 82056 55696 -5176 787 51307

Overige vorderingen

Vordering OCW

Totaal 266911 238544 59198 136818 42528

volgende tabel

Vastgoed Totaal

Mutatie 2017 -25093 1981 -5255 -28367

goed component

826 Vorderingen

Debiteuren 260 2339

Totaal 130964 62250

Debiteuren

1 jaar

vorderingen van STW

afgenomen

langlopend

Deposito 881 985

Totaal 458870 306923

Amsterdam (SARA)

(2016 00)

828 Eigen vermogen

Bestemd fonds

Wettelijke reserve

Overige Reserve

Totaal

Boekwaarde 1-1-2017 -18672 263257 7612 -611540 -359343

Boekwaarde 31-12-2017 -12564 301386 5938 -611540 -316780

Algemene reserve

negatief)

Wettelijke reserve

Overige reserve

Bestemde fondsen

plaats

Toevoeging 2017

Opboeking vordering

Aflossing vordering

Onttrekking 2017

Eindstand 2017

TTW minus 8000 226 minus -2814 5412

263257 357804 10911 -8531 -322055 301386

(zie paragraaf 453)

829 Voorzieningen

2017 is als volgt

3118 minus -306 -522 2290 1040 1250

Totaal 5696 283 -331 -645 5003 1298 3705

128362 173641

Totaal 611738 565629

Stand 1 januari 1026207 1111573

Stand 31 december 1165204 1026207

559630 466961

128362 173641

605574 559246

Totaal 594385 495759

subsidies

Algemeen

Kredietrisico

Liquiditeitsrisico

te kunnen voldoen

Vordering OCW 59198 136818 42528

-559630 -605574 minus

-466370 -363495 87279

Reeumlle waarde

marktrente

5530 15040 32207

831 Begroting 2017

832 Baten

Totaal baten 863033 812707 802529

Rijksbijdrage OCW

resultaatseffect

Rijksbijdrage OCW

Totaal 75932 49916 30071

minus O

0 minus

arsquos

e euro

al amp

0 minus

)minus

I-Iamp

0 minus

9 minus

0 minus

00 minus

Totaal 40930 20167 2740

doorgestort

833 Lasten

Totaal 758972 755373 631935

Totaal minus 40241 41112 38229

Personeelsbestand

(2016 7)

Fte 2017 2016

NWO 446 372

Totaal 881 850

activa

Totaal 3938 4026 3416

Huur 2883 2729 4974

-1610 -1607 -1883

Totaal 3272 3209 6004

(euro 13 miljoen)

8335 Overige lasten

Totaal 15055 17264 12486

Accountantskosten

Overige lasten

vaste activa

gekomen

opgesteld

Totaal 381 261

Raad van bestuur

drs CE Visser

prof dr LJ Braakman

prof dr JJG Geurts

0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112

100 100 050 050 050 050

Beloning 151018 144452 70568 70568 70568 71447

17779 17594 8797 8797 8797 8797

Subtotaal 168797 162046 79365 79365 79365 80244

0 0 0 0 0 0

Gegevens 2016

Raad van toezicht

0103-3112 0103-3112 0103-3112 0103-3112 0103-0111

Bezoldiging 12500 8466 8333 8333 6667

22761 15174 15174 15174 12199

dr DJ den Boer

dr ir HH Nijhuis

dr G Steenbruggen

drs JH de Groene

W de Munck

drs RJP Dekker

Domein directeur

Oud lid algemene

directie

1408-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3112 0101-3101 0101-3006 0101-2802

100 100 100 100 100 084 100

Beloning 38226 110320 113849 125754 19815 72651 25736

6314 16589 16687 16687 1497 2872

Subtotaal 44540 126909 130536 142441 21312 72651 28608

Gegevens 2016

bedragen x euro 1

Subtotaal 211532

De raad van bestuur

2 Mw drs CE Visser

131Overige gegevens

Overige gegevens

132Overige gegevens

Materialiteit

Nadere toelichting

133Overige gegevens

134Overige gegevens

135Overige gegevens

136Overige gegevens

Finacierings 2017

BIG minus 4773 500

minus 12470 368

PTA Coast 3 104750 10000 1000

TA NewPol 118752 5000 1000

Heacute -22290 2008 735

TA Cat1Chem 151500 13825 875

Finacierings 2017

Chemosense 75000 6000 1000

LIFT 5114000 18500 404

TA- COAST -103789 10235 706

Finacierings 2017

-22645 minus 101

PIPP(NFS 3641) 1576888 5000 1000

Assumptions 2883972 116224 1000

91883 39996 1000

Finacierings 2017

-232257 1550 1000

-90590 minus 1000

-508110 minus 917

1339548 70904 1000

1114834 1070 1000

2119274 minus 756

minus 141634 1000

minus 314754 733

minus 40812 1000

minus 85536 1000

-5192 minus 244

1764296 minus 929

2369012 minus 117

Finacierings 2017

EU-H2020-JHEP2 minus 37237 1000

885000 91058 369

Finacierings 2017

5738271 71420 1000

3369472 minus 1000

Rijk Zwaan 770448 34672 250

Nederland (ALN)

(Unpaid)

Entrepreneurship

Labour Studies)

Challenges

project

Adviesraad

Bestuur ZonMw

Stuurgroep WOTRO

Den Haag

Utrecht

juli 2018

_GoBack

zwaartekracht

_GoBack

OLE_LINK1

OLE_LINK2

OLE_LINK3

OLE_LINK4

OLE_LINK7

OLE_LINK12

OLE_LINK8

_Ref506361999

_Ref524253787

_Ref524253847

_Ref524255503

_Ref506363015

_Ref506613806

_Ref524254244

_Ref524255448

_Ref524255700

OLE_LINK5

_Ref524255378

_Ref506613229

OLE_LINK6

Colofon

Inhoudsopgave

Voorwoord

NWO in het kort


2 | Werkwijze



5 | Jaarrekening





41Algemeen


43Continuiumlteit








81Algemeen



Overige gegevens




Colofon

NWO

Uitgever

Inhoudsopgave

Voorwoord

NWO in het kort






Uitgelicht




Talent stimuleren

Spinozapremies

Vernieuwingsimpuls


Vrije competitie


Uitgelicht







Kennisbenutting

Regieorganen



Uitgelicht




EInstituten











Uitgelicht

Bezoek aan Beijing

GOpen Science




Uitgelicht


2 | Werkwijze


Referenten

Bezwaren



Uitgelicht




NWO-organisatie

Raad van bestuur

Raad van toezicht

Auditcommissie

Adviesraad

Domeinbesturen


Organogram

BPersoneel

Algemeen





CFinancieumln






Financieel beleid

Risicoparagraaf


Risicobereidheid


Liquiditeiten NWO


5 | Jaarrekening

Inhoudsopgave

441Algemeen











4411Voorraden


4413Aandeel derden

4414Voorzieningen

4415Schulden








454Voorraden

455Vorderingen

456Liquide middelen



459Voorzieningen





461Begroting 2017

462Baten

463Lasten








826Vorderingen

827Liquide middelen

828Eigen vermogen

829Voorzieningen






831Begroting 2017

832Baten

833Lasten







Raad van bestuur

Raad van toezicht


Overige gegevens







Adviesraad




Bestuur ZonMw

Stuurgroep WOTRO










de website van NWO

de website van NWO

website van NWO

website van NWO

NWO

Documents

NWO-jaarverslag 2017 - ScienceGuide