OBRAZOVNI PROGRAM - cso.edu.me CSOa/Obrazovni programi/Obrazovni programi u...uslovi za napredovanje i zavrŠetak obrazovnog programa ..... 50 5. na Čin prilagoĐ

OBRAZOVNI PROGRAM

INSTALATER U GRAĐEVINARSTVU

2

SADRŽAJ OPŠTI DIO ............. ..................................................................................... 3

1. NAZIV PROGRAMA: INSTALATER U GRAĐEVINARSTVU ......................................... 3

2. NASTAVNI PLAN ....................................................................................... 3

POSEBNI DIO ....... ........................................................................................ 5

1. PREDMETNI PROGRAMI ............................................................................... 5

1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI ..................................................................... 5

1.2. STRUČNO TEORIJSKI PREDMETI .................................................................. 6

1.2.1. GRAĐEVINSKE KONSTRUKCIJE ................................................................ 6

1.2.2. GRAĐEVINSKI MATERIJALI ................................................................... 14

1.2.3. OSNOVE GRAĐEVINARSTVA .................................................................. 19

1.2.4. TEHNIČKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM ..................................... 23

1.2.5. VODOVOD I KANALIZACIJA ................................................................... 27

1.2.6. EKONOMIKA I ORGANIZACIJA RADA ........................................................ 31

1.2.7. PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA ................................. 36

2. ISPITNI KATALOZI ................................................................................... 48

2.1 GRAĐEVINSKE KONSTRUKCIJE .................................................................. 48

2.2 PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA .................................... 49

3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA .................................................. 50

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA ..................... 50

5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA ......................... 50

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH .......................... 51

7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA .......................... 51

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA .............................. 51

8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................... 51

9. PROFESIONALNA PRAKSA .......................................................................... 52

10. SLOBODNE AKTIVNOSTI .......................................................................... 52

11. SPISAK UČESNIKA KOJI SU UČESTVOVALI U IZRADI OBRAZOVNOG PROGRAMA ........ 52

3

OPŠTI DIO 1. Naziv programa: INSTALATER U GRAĐEVINARSTVU 2. Nastavni plan

Redni broj

Nastavni predmeti- grupe predmeta

I II III Ukupno

sed. god. sed. god. sed. god. A Opšteobrazovni predmeti

1. Maternji jezik i književnost 3 108 2 72 2 66 246

2. Matematika 3 108 2 72 2 66 246

3. Strani jezik 2 72 2 72 2 66 210

4. Informatika 1 36 - - 36

5. Fizičko vaspitanje 2 72 2 72 2 66 210 Društvena grupa predmeta

1. Istorija 1 36 36

2. Geografija 1 36 36

3. Sociologija 1 36 36 Prirodna grupa predmeta

1. Fizika 1 36 36

2. Hemija 1 36 36

3. Ekologija 1 36 36

UKUPNO A 15 540 10 360 8 264 1164 B Stručno-teorijski predmeti

1. Građevinske konstrukcije 2 72 2 66 138

2. Građevinski materijali 1 36 36

3. Osnove građevinarstva 1 36 36

4. Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom 2 72 72

5. Vodovod i kanalizacija 2 72 72

6. Ekonomika i organizacija rada 2 72 72

UKUPNO B 6 216 4 144 2 66 426

C Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja

10 360 17 612 21 693 1665

D Slobodne aktivnosti 1 36 1 36 1 33 105

E Profesionalna praksa broj dana 10 dana 15 dana 25 dana

F Broj časova 32 1152 32 1152 32 1056 3360 G Broj radnih sedmica 36 36 33 105

Ukupno (A + B + C + D) = 3.360

4

3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa - Produbljuje i proširuje opšte obrazovanje u funkciji struke i obezbjeđuje stručno

teorijska i praktična znanja za samostalno obavljanje zanimanja; - Razvije sposobnost socijalne komunikacije, spremnost za razvijanje međuljudskih

odnosa; - Poznaje osnove građevinarstva i građevinske elemente zgrade; - Poznaje vrste i osobine građevinskih materijala; - Zna čitati projekte u različitim razmjerama i prenositi mjere iz projekta na

mjesto gradnje; - Poznaje pravila mjerenja; - Poznaje organizaciju gradilišta i unutrašnji transport; - Poznaje klasičnu i savremenu tehnologiju izvođenja instalacija vodovoda i

kanalizacije; - Osposobljava se za montažu spoljnih i unutrašnjih instalacija vodovoda i

kanalizacije; - Osposobljava se za montažu armatura; - Osposobljava se za montažu sanitarnih objekata; - Osposobljava se za otklanjanje kvarova i održavanje instalacija vodovoda i

kanalizacije; - Poznaje elemente kalkulacije za kućne instalacije vodovoda i kanalizacije, zna

izraditi kalkulaciju za jednostavne instalaterske radove; - Razvije ekološku svijest i svijest o poštovanju mjera zaštite na radu i zaštite

okoline i kulturnog naslijeđa u građevinarstvu. 4. Uslovi za upis, odnosno za uključivanje u program za obrazovanje odraslih - U školu za sticanje srednjeg stručnog obrazovanja u trogodišnjem trajanju za

zanimanje Instalater / Instalaterka u građevinarstvu mogu se upisati lica koja su završila osnovnu školu ili završila dvogodišnju stručnu školu i nijesu starija od 17 godina.

- Izuzetno, u školu se mogu upisati lica do 18 godine, uz odobrenje Nastavničkog vijeća škole. Lica koja su napunila 18 godina uključuju se u program za obrazovanje odraslih.

- Ako se za upis prijavio veći broj kandidata od broja raspisanih mjesta, upis se vrši prema odgovarajućem pravilniku o upisu učenika u srednju školu, koji donosi

- Ministarstvo prosvjete i nauke. 5. Trajanje obrazovanja - Obrazovanje traje tri godine. 6. Prohodnost - U redovnom obrazovanju učenici prelaze u viši razred, ako su iz svih

predmetatekuće godine postigli pozitivnu ocjenu, odradili slobodne aktivnosti i obavili profesionalnu praksu.

- Lica koja su završila dvogodišnju stručnu školu mogu se uključiti u drugi ili treći razred srodnog zanimanja uz polaganje dopunskih i diferencijalnih ispita, u skladu sa odlukom nadležnog organa škole.

- Odrasli napreduju po programu u skladu sa planom za izvođenje obrazovnog programa za odrasle, koji donosi škola a u skladu sa Uputstvom o prilagođavanju obrazovnih programa obrazovanju odraslih.

7. Obrazovanje koje se stiče - Završetkom obrazovnog programa učenik stiče stručno obrazovanje u

trogodišnjem trajanju – INSTALATER U GRAĐEVINARSTVU i kvalifikaciju INSTALATER U GRAĐEVINARSTVU.

5

POSEBNI DIO 1. PREDMETNI PROGRAMI 1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI 1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST 1.1.2. MATEMATIKA 1.1.3. STRANI JEZIK 1.1.4. INFORMATIKA 1.1.5. FIZIČKO VASPITANJE 1.1.6. ISTORIJA 1.1.7. GEOGRAFIJA 1.1.8. SOCIOLOGIJA 1.1.9. FIZIKA 1.1.10. HEMIJA 1.1.11. EKOLOGIJA

6

1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI 1.2.1. GRAĐEVINSKE KONSTRUKCIJE

1. Naziv predmeta: GRAĐEVINSKE KONSTRUKCIJE

2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave

Razred Vrste nastave

Ukupno Teorija Vježbe Praktična

nastava I II 52 20 72 III 46 20 66

Ukupno 98 40 138 Vježbe- odjeljenje se dijeli u grupe do 17 učenika 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznaje osnovne konstruktivne elemente zgrade; - Upoznaje način obrade zidova, podova i plafona; - Zna vrste zanatskih radova na objektu; - Upoznaje način zaštite objekta od vanjskih uticaja; - Upoznaje se sa instalacijama vodovoda i kanalizacije; - Upoznaje prefabrikovano građenje; - Upoznaje se sa mjerama protivpožarne zaštite na objektima.

7

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: PRVI

Informativni ciljevi i sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski

ciljevi Preporuke za

izvođenje nastave učenik učenik učenik

Konstruktivni sklop zgrade - Objašnjava pojam

građevinskog objekta i navodi podjelu zgrade po visini i konstruktivne sisteme

- Navodi elemente zgrade prema položaju i namjeni i njihovu funkciju

- Razlikuje spoljne i unutrašnje elemente zgrade

- Razvija pozitivnu orjentaciju prema zanimanju

Temelji - Objašnjava ulogu i

značaj temelja - Poznaje i navodi

vrste temelja prema materijalu i obliku

- Crta trakaste temelje, temelje samce, pločaste i kaskadne temelje

Vertikalni konstruktivni elementi i otvori u zidovima - Nabraja vertikalne

konstruktivne elemente i zna njihovu funkciju

- Navodi vrste zidova i stubova

- Navodi vrste otvora u zidovima i elemente otvora

- Opisuje modularne mjere

- Razlikuje vrste zidova i stubova prema materijalu

- Crta zidove različitih debljina

- Crta otvore u zidovima, nadvratnike i natprozornike u modularnoj mreži

- Razvija preciznost i moć zapažanja

Vježba - Crtanje otvora u

zidovima

Zaštita od vlage - Opisuje zaštitu od

vlage - Obrazlaže funkciju

i materijal hidroizolacije

- Crta horizontalnu i vertikalnu hidroizolaciju temelja i zidova i drenaže

- Razvija odgovornost u radu

Vježba - Crtanje temelja i

temeljnih zidova sa izolacijom od vlage

Dimnjački i ventilacioni kanali - Navodi vrste kanala

u zidovima i njihovu funkciju

- Navodi sastavne djelove i

- Obrazlaže izradu dimnjaka i ventilacionih kanala

- Razlikuje i upoređuje načine za izradu dimnjaka

- Razvija ekološku svijest

- Prvi pismeni zadatak

8




objašnjava način izrade dimnjaka i ventilacionih kanala

- Opisuje princip funkcionisanja sabirnih šunt dimnjaka

- Opisuje princip funkcionisanja ventilacionih kanala

i ventilacionih kanala

Horizontalni konstruktivni elementi - Navodi

horizontalne konstruktivne elemente

- Objašnjava funkciju i materijale za izradu horizontalnih konstruktivnih elemenata

- Obrazlaže podjelu međuspratne konstrukcije prema načinu izvođenja I njihove karakteristike

- Uvidja važnost pravilnog izvođenja radnih zadataka

Stepenice - Definiše pojam

stepenica - Navodi podjelu

stepenica prema značaju, namjeni, materijalima, oblicima i načinu izvođenja

- Poznaje elemente stepenica

- Poznaje propise za stepenice

- Primjenjuje propise za stepenice

- Grafički prikazuje osnove i vertikalne presjeke stepenišnog prostora

- Razvija sposobnost sagledavanja i rješavanja problema u svakodnevnom životu i radu

Vježba - Crtanje

jednokrakog ili dvokrakog stepeništa oslonjenog na podesne nosače

Krovne konstrukcije - Upoznaje se sa

krovnim konstrukcijama i navodi vrste krovnih konstrukcija

- Vrši podjelu krovova prema nagibima, materijalima i broju krovnih ravni

- Crta drvene krovove: proste krovove i krovove sa raspinjačama

- Stiče pozitivnu orjentaciju prema zanimanju

Vježba - Crtanje prostih

krovova i krovova sa raspinjačama

- Drugi pismeni

zadatak

9




Potkrovlja - Objašnjava

funkciju i način izrade potkrovlja

- Objašnjava funkciju krovnih prozora

- Obrazlaže način adaptacije i izvođenje izolacije potkrovlja

10

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i

sadržaji Formativni ciljevi Socijalizacijski ciljevi

Preporuke za izvođenje nastave

učenik učenik učenik Izolacije - Navodi vrste

izolacija - Objašnjava

namjenu toplotne, zvučne i hidro zaštite objekata

- Navodi materijale za izolacije

- Crta toplotnu, zvučnu izolaciju i hidroizolaciju zidova i međuspratnih konstrukcija

- Razvija preciznost u radu

Vježba - Crtanje detalja

toplotne, zvučne I hidroizolacije na zidovima


toplotne, zvučne I hidroizolacije na međuspratnim konstrukcijama

Podovi, plafoni i obrada zidova - Navodi vrste

podova prema materijalu i namjeni i objašnjava način izrade

- Opisuje funkciju parne brane

- Navodi vrste plafona i objašnjava način izrade

- Objašnjava obradu fasada prema materijalu

- Upoznaje unutrašnju obradu zidova malterom, drvetom, keramikom, gipsanim pločama

- Objašnjava molersko-farbarske radove zidova, plafona i fasada

- Razlikuje podove prema materijalu i namjeni

- Crta detalje podova od parketa, brodski pod, pod od keramike i livenog teraca na međuspratnoj konstrukciji

- Razlikuje vrste plafona prema načinu obrade

- Njeguje smisao za lijepo


podova od parketa, brodski pod, pod od keramike i livenog teraca

Instalacije vodovoda i kanalizacije - Navodi vrste

instalacija u zgradama

- Upoznaje instalacije vodovoda i kanalizacije u objektima visokogradnje

- Objašnjava način

- Skicira način pričvršćivanja kanalizacionih cijevi za zidove I međuspratne konstrukcije


- Razvija pravilan

stav prema kvalitetu u radu

- Prvi pismeni zadatak

11




vođenja cijevi kroz zidove i tavanice i njihovo pričvršćivanje za konstrukciju

- Upoznaje protivpo-žarnu zaštitu, hidrante i signalne uređaje

Prefabrikovana gradnja - Objašnjava načine

gradnje, tradicionalno, unaprijeđeno i prefabrikovano

- Opisuje konstruktivne sisteme prefabrikovane gradnje

- Razlikuje i analizira sisteme prefabrikovane gradnje: skeletni, panelni i ćelijski

- Razvija analitičnost i logičko zaključivanje

Adaptacija i rekonstrukcija - Opisuje radove na

adaptaciji i rekonstrukciji objekata

- Razlikuje radove na adaptaciji i rekonstrukciji objekata, ojačanje temelja, probijanje otvora, zidanje pregradnih zidova

Krovni pokrivači - Nabraja vrste

krovnih pokrivača prema materijalu i opisuje njihove osobine i primjenu

- Crta pokrivanje krovova, azbestcementnim proizvodima, od opekarskih proizvoda i limom

Vježba - Crta pokrivanje

krovova eternitom i mediterankom

Limarski i bravarski radovi - Navodi vrste i

oblike limova i objašnjava njihovu primjenu u građevinarstvu

- Opisuje metalne stubove, nosače i stepenice

- Nabraja vrste i oblike metalnih profila, nosivih i nenosivih

- Opisuje metalne i PVC prozore i vrata i njihovu

- Skicira detalje metalnih stubova i nosača

- Skicira metalne ograde

- Crta detalje metalnih prozora i vrata od željeznih profila i PVC profila

- Razvija odgovornost u radu i ekološku svijest

Vježba - Crta detalje

metalnih prozora i vrata

12




primjenu, zaštitu metalnih elemenata od vlage, korozije i požara

Stolarski radovi - Navodi i opisuje

vrste drveta i drvene elemente za stolarske radove i stolarske izrađevine

- Navodi vrste prozora prema konstrukciji i njihove mjere

- Nabraja vrste roletni za prozore i balkonska vrata

- Razlikuje drvene prozore prema konstrukcij

- Crta detalje otvora balkonskih vrata i prozora u modularnoj mreži prema standardima

- Stiče samopouzdanje i sigurnost u radu

Vježba - Crta detalje

ugrađivanja drvenih

prozora i vrata - Drugi pismeni

zadatak

Staklorezački radovi - Opisuje primjenu

stakla u građevinarstvu

- Navodi vrste stakla i dimenzije

- Skicira detalje zastakljivanja u drvene i metalne okvire

- Razvija preciznost u radu i moć zapažanja

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Biljana Blagojević: ”Građevinske konstrukcije”, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva, Beograd 2003. - Biljana Blagojević: ”Završni građevinski i instalaterski radovi”, Zavod za

udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 1990. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Crtaći stolovi, pribor za crtanje, grafoskop, dijaprojektor. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmena provjera znanja (najmanje jedanput u klasifikacionom periodu); - Pismeni zadaci-dva pismena zadatka u prvom razredu, po jedan u polugodištu u

trajanju od 2 školska časa i u drugoj godini dva pismena zadatka, po jedan u polugodištu u trajanju od 2 školska časa;

- Grafičke vježbe; - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacionom periodu. 8.Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. - Zaključna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim

periodima. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture.

13

- Diplomirani inženjer građevinarstva. 10. Povezanost predmeta

Znanja

Povezanost sa drugim predmetima Predmeti Znanja

Krovne konstrukcije Bravarski radovi Limarski radovi

Građevinski materijali

Drvo i drvena građa Čelik Gvožđe

Konstruktivni sklop zgrade Osnove građevinarstva Sistemi u građenju Osnove, izgledi i presjeci konstruktivnih elemenata

Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom

Poznavanje tehničkog crtanja građevinskih elemenata

Zidovi, međuspratne konstrukcije

Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja

Provođenje cijevi kroz zidove i međuspratne konstrukcije

14

1.2.2. GRAĐEVINSKI MATERIJALI

1. Naziv predmeta: GRAĐEVINSKI MATERIJALI




nastava I 36 36 II

III

Ukupno 36 36 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje osobina i karakteristika građevinskih materijala; - Razumijevanje procesa dobijanja pojedinih građevinskih materijala; - Upoznavanje pravilne upotrebe građevinskih materijala; - Osposobljavanje za upotrebu standarda; - Razvoj svijesti o značaju upotrebe standarda i odgovornost za poštovanje

standarda; - Upoznavanje principa zaštite životne sredine.

15





Uvod - Upoznaje se sa

značajem građevinskih materijala i prefabrikata

- Navodi osobine i metode ispitivanja

- Nabraja osnovne podjele građevinskih materijala

- Odabira građevinske materijale za odgovarajuću namjenu

- Razlikuje određene osobine građevinskih materijala

- Razvija svijest o značaju čiste okoline

Kameni materijal - Upoznaje dobijanje

i obradu građevinskog kamena

- Objašnjava primjenu kamena i njegovu zaštitu

- Opisuje sastav, osobine i primjenu agregata

- Nabraja vrste kamena

Razlikuje načine dobijanja i obrade građevinskog kamena

- Posjeta labaratoriji za ispitivanje građevinskog kamena

Voda - Navodi osobine

vode kao građevinskog materijala i kao sredinu u kojoj se nalaze betonske konstrukcije

- Uočava značaj vode u građevinarstvu

Keramički materijali - Nabraja sirovine i

opisuje dobijanje ciglarskih proizvoda

- Objašnjava ciglarske proizvode

- Upoznaje keramičke pločice i cijevi

- Objašnjava keramičke proizvode

- Upoznaje vatrostalni materijal

- Razlikuje vrste i oblik ciglarskih proizvoda

- Definiše keramičke proizvode i njihovu namjenu

- Uočava značaj vatrostalnih materijala

- Razvija pozitivan odnos prema zanimanju

16




Zgure i pucolani - Upoznaje

karakteristike i primjenu zgure i pucolana u građevinarstvu

- Zna osobine zgure i pucolana u građevinarstvu

Veziva u građevinarstvu - Objašnjava

osnovna veziva: građevinski kreč, gips i cement

- Objašnjava sirovine i opisuje dobijanje veziva

- Nabraja osobine veziva

- Razlikuje veziva i pravilno ih skladišti

- Razvija svijest o potrebi zaštite životne sredine

Malteri - Nabraja sastojke

mješavina maltera - Nabraja vrste

maltera

- Procjenjuje upotrebljivost različitih maltera

- Uočava greške pri malterisanju

Beton - Nabraja sastojke

mješavine betona - Definiše činioce

koji utiču na kvalitet betona

- Objašnjava marku betona

- Objašnjava tehnologiju betona

- Nabraja vrste betona

- Obrazlaže način dobijanja betona

- Uviđa važnost kvaliteta u radu

- Posjeta laboratoriji za ispitivanje betona

Metali i legure - Poznaje načine

dobijanja gvožđa i čelika

- Navodi osnovne vrste čelika i armatura i upotrebu čelika u građevinarstvu

- Zna načine i ulogu zaštite čelika od korozije

- Navodi osnovne vrste obojenih metale

- Obrazlaže upotrebu

- Uočava koroziju i definiše njeno sprečavanje

- Razlikuje vrste armature

- Poznaje načine i sredstva za zaštitu od korozije

- Razvija interesovanje prema prirodnim naukama

- Posjeta građevinskom preduzeću

17




aluminijuma i bakra u građevinarstvu

Staklo - Objašnjava

dobijanje stakla, vrste i obradu

- Navodi primjenu stakla u građevinarstvu

- Razlikuje vrste i definiše primjenu stakla u građevinarstvu

Drvo - Nabraja svojstva i

vrste drveta - Opisuje greške u

strukturi drveta - Obrazlaže upotrebu

drveta u građevinarstvu

- Obrazlaže zaštitu drveta

- Razlikuje vrste drveta

- Razlikuje sredstva za zaštitu drveta

- Njeguje osjećanje za ljijepo

Ugljovodončna veziva - Upoznaje katran i

bitumen kao osnovna ugljovodonična veziva

- Opisuje način dobijanja i primjenu

- Obrazlaže upotrebljivost veziva

- Razvija osjećaj o potrebi zaštite okoline i zaštite na radu

Plastične mase - Upoznaje značaj

plastičnih masa - Upoznaje sirovine

- Poznaje upotrebljivost plastičnih masa

- Uočava značaj razvoja novih materijala

- Uviđa značaj ekologije u svakodnevnom životu

Boje, lakovi, kitovi - Navodi vrste i objašnjava primjenu boja, lakova i kitova u građevinarstvu

- Razlikuje boje, lakove i kitove

Materijali u funkciji zaštite elemanata - Upoznaje

materijale za završnu obradu i zaštitu gotovih elemenata

- Navodi i objašnjava materijale u funkciji zaštite od

- Analizira materijale za zaštitu od požara i vlage

- Razvija osjećaj odgovornosti prema bezbjednosti na radu

18




požara, vlage i sl. Standardi u građevinarstvu - Upoznaje oznake

materijala - Upoznaje se sa

standardima

- Čita standarde - Standardi građevinskih materijala

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - I. Stojiljković, D. Miletić: ”Građevinski materijali sa osnovama geologije”, Zavod

za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 2002. - I.Stojiljković, ”Građevinski materijali”, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd 1979.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Uzorci građevinskih materijala (opeka, crijep, keramičke pločice, plastične

cijevi).

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmena provjera znanja najmanje jedanput u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacionom periodu. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. - Zaključna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim

periodima. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer građevinarstva. - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Povezanost predmeta

Znanja Povezanost sa drugim predmetima

Predmeti Znanja Drvo i drvena građa Čelik Gvožđe

Građevinske konstrukcije

Krovne konstrukcije Bravarski radovi Limarski radovi

Drvo, beton, čelik Keramički materijali, boje i lakovi

Osnove građevinarstva Elementi konstruktivnih sistema Završni radovi u građevinarstvu

Tehničke karakteristike materijala i građe

Ekonomika i organizacija rada

Obračunske norme korišćenja materijala

Plastika, čelik, keramika i bitumen

Vodovod i kanalizacija

Elementi instalacija vodovoda, kanalizacije i sanitarije

Čelik, gvožđe, plastika, beton, keramika


Materijali za instalacije vodovoda i kanalizacije

19

1.2.3. OSNOVE GRAĐEVINARSTVA

1. Naziv predmeta: OSNOVE GRAĐEVINARSTVA




nastava I 36 36 II III

Ukupno 36 36

3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje građevinarstva kao privredna djelatnosti - Upoznavanje osnovnih zakonitosti pri izgradnji objekata - Upoznavanje sa vrstom i podjelom građevinskih objekata - Osposobljavanje za sistematičnost, urednost i preciznost - Sticanje pravilnog odnosa prema zaštiti životne sredine

20

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi RAZRED: PRVI




Građevinarstvo kao privredna djelatnost - Upoznaje se sa

građevinarstvom kao privrednom granom

- Objašnjava faze radova i radnih postupaka u procesu građenja

- Nabraja objekte kao finalni proizvod

- Upoređuje i razlikuje građevinske objekte prema namjeni

- Razvija pozitivan odnos prema zanimanju

Grane građevinske proizvodnje - Upoznaje se sa

područjima i fazama građevinske proizvodnje

- Upoznaje grane građevinske proizvodnje:

- visokogradnju - niskogradnju - hidrogradnju

- Razlikuje područja i faze građevinske proizvodnje

- Razvija sposobnost sagledavanja i rješavanja problema u svakodnevnom životu i radu

Prostorno planiranje - Upoznaje se sa činiocima koji utiču na planiranje urbanizma

- Objašnjava urbanističke planove: regionalne, generalne i detaljne

- Poznaje sadržinu urbanističkih planova

- Uočava razliku između regionalnih, generalnih i detaljnih urbanističkih planova

- Razvija analitičnost u radu

- Posjeta zavodu za urbanizam

Objekti kao finalni proizvodi građevinarstva - Navodi i objašnjava

objekte visokogradnje:

- stambene zgrade - objekte društvenog

standarda - privredne objekte - Navodi i objašnjava

objekte niskogradnje:

- puteve i željeznice

- Razlikuje različite objekte:

- visokogradnje - niskogradnje - hidrogradnje

- Razvija smisao za sistematičan rad i marljivost

- Obilazak grada

21




- tunele - mostove - aerodrome - Navodi i objašnjava

objekte hidrogradnje:

- brane - hidroelektrane - pristaništa - Obrazlaže uređenje

vodenih tokova - Objašnjava način

snabdijevanja vodom i kanalisanja naselja

- Objašnjava poljoprivrednu hidrotehniku

- Zna način snabdijevanja vodom i kanalisanje naselja

Učesnici u realizaciji građevinskih objekata i faze u realizaciji građevinskih objekata - Navodi učesnike u

izgradnji građevinskih objekata

- Objašnjava faze u realizaciji građevinskih objekata

- Razlikuje učesnike u realizaciji građevinskih objekata i njihova prava, obaveze i dužnosti

- Svjestan je važnosti timskog rada

Projektovanje - Objašnjava svrhu

projektovanja - Navodi i objašnjava

vrste projekata i njihovu primjenu

- Razlikuje vrste projekata

- Uočava važnost kvalitetnog i preciznog rada

Građevinski sistemi i elementi - Navodi sisteme u

građenju i njihove elemente

- Razlikuje konstruktivne sisteme i njihove elemente

Radovi na izgradnji objekata - Nabraja radove na

izgradnji objekata: - geodetske radove - zemljane radove - osnovne

- Razlikuje vrste radova na izgradnji objekata

- Stečenim znanjem spoznaje odgovornost profesije

- Posjeta gradilištu

22




građevinske radove - instalaterske

radove - završne

građevinske radove - Nabraja

mehanizaciju na gradilištu

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Lj. Nikolić, S. Krunić, V. Božinović: ”Osnove građevinarstva”, Zavod za udžbenike

i nastavna sredstva, Beograd 2005.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop, dijaprojektor, slajdovi, prospekti,kompjuter.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmena provjera znanja najmanje jedanput u klasifikacionom periodu. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacionom periodu. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta: - Pozitivna ocjena na kraju školske godine. - Zaključna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim

periodima.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - Diplomirani inženjer građevinarstva. - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja Sistemi u građenju Građevinske konstrukcije Konstruktivni sklop zgrade Elementi konstruktivnih sistema Završni radovi u građevinarstvu


Drvo, beton, čelik Keramički materijali, boje i lakovi

Vrste projekata Snabdijevanja vodom i kanalisanje naselja


Projekti vodovoda i kanalizacije Instalacije vodovoda i kanalizacije

23

1.2.4. TEHNIČKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM 1. Naziv predmeta: TEHNIČKO CRTANJE SA NACRTNOM GEOMETRIJOM 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 18 54 72 II

III

Ukupno 18 54 72

3. Opšti ciljevi nastave - Razvijanje preciznosti u izradi tehničkih crteža; - Sticanje znanja za čitanje planova; - Razvijanje sposobnosti za sagledavanje prostora; - Upoznavanje sa značajem dimenzija i razmjere; - Upoznaje pravila izrade i formatizovanja projektne dokumentacije; - Razvijanje sposobnosti svođenja trodimenzionalnih elemenata na ravan crtanja i

obrnuto; - Razvijanje tehničke kulture.

24





Tehničko crtanje Tehniči pribor - Objašnjava značaj

crtanja u tehnici - Navodi materijal

koji se koristi za crtanje

- Nabraja i objašnjava pribor za tehničko crtanje

- Objašnjava upotrebu papira za crtanje

- Razlikuje vrste papira za crtanje: pelir, milimetarski, hamer, paus, ozolit

- Koristi razne vrste olovaka, gumu, tuš, marker, bojice

- Koristi i održava sto za tehničko crtanje,tablu, šinu, T-lenjir, trouglove, uglomjer, razmjernik, šestar, krivuljare, šablone i različita pera

- Formira pravilan odnos prema grafičkom izražavanju

Vježba: - Upotreba pribora i

materijala za tehničko crtanje

Grafička vježba: - Crta tehnički okvir,

pečat i određuje formate A1, A2, A3, A4

Rad olovkom - Objašnjava crtanje

linija - Objašnjava

ispisivanje brojeva - Objašnjava

ispisivanje slova

- Crta različite linije: puna, isprekidana, crta- tačka, šrafure

- Ispisuje slova i brojeve slobodnom rukom

- Razvija smisao za lijepo

- Razvija analitičnost u radu

Grafička vježba: - Crtanje punih linija

različitih debljina - Crtanje

isprekidanih linija crta-tačka

Grafička vježba: - Ispisivanje brojeva

slobodnom rukom i šablonom

Grafička vježba: - Pisanje slova

slobodnom rukom i šablonom

Razmjera - Opisuje značaj

razmjere u tehničkom crtežu i njenu primjenu u pojedinim fazama crtanja projektne dokumentacije

- Koristi razmjernik - Primjenjuje

razmjeru

- Razvija sistematičnost i marljivost u radu

Grafička vježba: - Na jednostavnim

oblicima primjenjuje različite razmjere 1:5, 1:10, 1:50, 1:100, 1:500

Kotiranje - Poznaje elemente

kotiranja: kota, kotna linija, početak i kraj kotne linije

- Objašnjava visinsku kotu

- Objašnjava kotiranje otvora

- Crta elemente kotiranja

- Primjenjuje visinske kote i kote otvora

- Uočava važnost kvalitetnog rada

Grafička vježba: - Na datoj osnovi i

presjeku primjenjuje pravila kotiranja

25




Oznake materijala - Objašnjava

grafičko prikazivanje materijala u projektima

- Čita oznake materijala

- Crta šrafuru za različite materijale i opremu

- Razvija analitičko mišljenje

Grafička vježba: - Crta oznake

građevinskog materijala, namještaja, sanitarnih uređaja, instalacija i zelenila u osnovi i izgledu

Nacrtna geometrija Vrste projekcije - Navodi vrste

projekcija - Opisuje

projekcijske ravni, ose i značaj koordinata

- Objašnjava karakteristike ortogonalne projekcije

- Crta projekcije tačke

- Crta projekciju duži

- Crta projekcije pravilnih

Geometrijskih slika - Crta projekcije

pravilnih geometrijskih tijela

- Stiče samostalnost u radu

- Razvija inicijativnost

Grafička vježba: - Crta projekcije

pravilnih geometrijskih slika: trougao, kvadrat, pravougaonik, trapez,krug

Grafička vježba: - Crta projekcije

pravilnih geometrijskih tijela čiji je bazis paralelan projekcijskoj ravni: prizma, piramida, valjak, kupa

Kosa projekcija - Poznaje

karakteristike i pravila crtanja u kosoj projekciji

- Crta u kosoj projekciji tačku, duž i pravu

- Crta u kosoj projekciji geometrijske slike u specijalnom položaju

- Crta u kosoj projekciji pravilna geometrijska tijela sa bazisom paralelnim projekcijskoj ravni

- Razvija naviku sistematičnog rad i marljivosti u radu

Grafička vježba: - Crta u kosoj

projekciji zadate oblike koji se odnose na pojedine djelove objekta

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Gordana Dulić: ”Tehničko crtanje sa čitanjem planova”, Zavod za udžbenike i

nastavna sredstva, Beograd 2003. god. - Lj. Gagić:" Nacrtna geometrija", Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd

2002. god. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Crtaći stolovi sa odgovarajućim priborom za crtanje, grafoskop, dijaprojektor.

26

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Grafičke vježbe. - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u

klasifikacionom periodu. 8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta - Pozitivna ocjena na kraju školske godine - Zaključna ocjena izvodi se na osnovu svih ocjena dobijenih u klasifikacionim

periodima.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. - Diplomirani inženjer građevinarstva. 10. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja Crtanje razvoda mokrog čvora i čitanje planova

Vodovod i kanalizacija

Oznake u planovima Mokri čvorovi

Rad olovkom Razmjera Kotiranje Oznake sanitarnih uređaja, instalacija


Izometrijske šeme vodovoda, skice i crteži instalacija vodovoda i kanalizacije, sanitarnih uređaja

Poznavanje tehničkog crtanja građevinskih elemenata

Građevinske konstrukcije Osnove,izgledi i presjeci konstruktivnih elemenata

27

1.2.5. VODOVOD I KANALIZACIJA 1. Naziv predmeta: VODOVOD I KANALIZACIJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 36 36 72 II

III

Ukupno 36 36 72 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznavanje sa značajem vodovoda i kanalizacije u zgradama i naseljima; - Upoznavanje osobina vode i snabdijevanje vodom; - Sticanje osnovnih znanja iz hidraulike; - Upoznavanje načina odvođenja otpadnih voda iz sanitarnih objekata, zgrada i

naselja; - Upoznavanje sistema i postupaka za prečišćavanje otpadnih voda; - Poznavanje materijala za vodovod i kanalizaciju; - Upoznavanje sa mjerama protivpožarne zaštite i zaštite na radu na objektima.

28

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: DRUGI




Osobine vode i snabdijevanje vodom - Navodi osobine i

svojstva vode - Objašnjava načine

eksploatacije vode - Navodi uređaje koji

rade pod pritiskom: - pumpe - hidrofor - Opisuje objekte i

uređaje za prikupljanje i zahvatanje vode

- Upoznaje sisteme i šeme vodovoda

- Razlikuje karakteristike vode s obzirom na njenu primjenu(pijaća voda, industrijska voda)

- Razlikuje i upoređuje uređaje za povišenje pritiska vode

- Nabraja i poznaje objekte za prikupljanje i zahvatanje vode

- Analizira šemu i sisteme vodovoda

- Razvija pozitivan odnos prema radnom mjestu i zanimanju

- Posjeta vodozahvatnim objektima

- Posjeta pumpnim i crpnim stanicama i postrojenjima

Kućni vodovod - Objašnjava kućni

priključak vode - Obrazlaže šeme

kućnog vodovoda - Opisuje izradu

vodovodne mreže - Navodi materijale

za izradu vodovodne mreže

- Objašnjava protivpožarni razvod-mrežu u zgradama

- Navodi hidrantske uređaje i opisuje način napajanja hidrantske mreže

- Upoznaje se sa šemom snabdijevanja i sprovođenja tople vode

- Objašnjava zaštitu vodovodne mreže-cijevi

- Upoznaje se sa osnovama hidraulike vode:

- hidrostatički pritisak

- jednačina

- Analizira šeme sprovođenja kućne vodovodne mreže

- Razlikuje i upoređuje razvod horizontalne i vertikalne vodovodne mreže

- Razlikuje vodovodne cijevi i armature

- Uočava značaj i ulogu sprovođenja protivpožarne mreže

- Razlikuje vrste hidrantske mreže

- Analizira načine snabdijevanja toplom vodom i razlikuje uređaje za zagrijavanje vode

- Razlikuje sredstva za zaštitu vodovodnih cijevi

- Radi ispitivanja vodovodne mreže na pritisak saglasno propisima

- Crta kupatilski

- Razvija analitičko mišljenje

- Vježba br 1: Izrada kupatilskog razvoda vodovoda u osnovi i izometrijska šema vodovoda u R=1:25

- Vježba br 2: Izrada izometrijske šeme vodovoda tople i hladne vode u R=1:25

- Vježba 3: Detalj kućnog priključka, detalj montaže vodomjera, detalj vodomjernog okna u R=1:10 ili R=1:15

29




kontinuiteta - bernulijeva

jednačina - proticanje kroz

cijevi i gubici - vodeni udari

razvod hladne i tople vode sa izometrijskom šemom

- Čita projekat vodovodnih instalacija

Kanalizacija - Objašnjava

otpadne vode - podjela i karakteristike

- zagađenost - količine - Upoznaje sisteme

kanalizacije - Opisuje instalacije

kućne kanalizacije - Nabraja

kanalizacioni materijale, cijevi i fajonske komade

- Definiše reviziona okna

- Objašnjava horizontalne i vertikalne odvodnike

- Opisuje sistem odvođenja atmosferske vode

- Upoznaje se sa brzinom proticanja otpadnih voda

- Objašnjava priključak glavnog kućnog kanala na gradsku mrežu

- Upoznaje oznake na crtežima i projektima kanalizacionih mreža

- Obrazlaže načine ispuštanja i prečišćavanja otpadnih voda

- Razlikuje vrste otpadnih voda

- Razlikuje tipove gradske kanalizacije

- Zna tehničke propise za izradu kanalizacije

- Razlikuje hidraulične zatvarače- sifone

- Analizira načine ugradnje ventilacione glave, olučnjaka i slivnika

- Rješava mokre čvorove i vrši šemiranje trase kanalizacije

- Analizira načine postavljanja cijevi kroz zidove

- Zna izračunati nagib cijevi i odrediti kaskadu

- Čita oznake na crtežima i projektima

- Razvija marljivost i tačnost u radu

- Stiče naviku za

racionalno i pažljivo izvodjenje pojedinih radnih zadataka

- Vježba br 4: Izrada kupatilskog razvoda kanalizacije u osnovi R=1:25

- Vježba br 5: Izrada

vertikalnog presjeka kroz kanalizaciju za kupatilski razvod u R=1:25

Sanitarni uređaji - Navodi vrste

sanitarnih uređaja - Objašnjava

- Razlikuje sanitarne uređaje

- Zna namjenu

- Razvija osjećaj preciznosti i estetike u radu

- Vježba br 6: Izrada crteža detalja priključka

30




funkciju sanitarnih uređaja

- Navodi razne specijalne sanitarne pribore

- Navodi kupatila i grupne tuševe

sanitarnih uređaja - Uočava oznake

sanitarnih uređaja u crtežima

sanitarnog objekta na kanalizaciju u R=1:25 ili R=1:10

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Biljana Blagojević, ”Kućne instalacije”, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,

Beograd, 2000. god. - V.Stanojević, M.Zoroje, ”Kućne instalacije”, Zavod za udžbenike i nastavna

sredstva, Beograd, 2003. god. 6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop, kompjuter. - Izvođački projekti instalacija vodovoda i kanalizacija. 7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja - Izrada svih grafičkih vježbi (šest vježbi); - Usmena provjera znanja (najmanje jedanput u klasifikacionom periodu); - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


periodima.

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika: - Diplomirani građevinski inženjer. - Diplomirani inženjer arhitekture. 10. Povezanost predmeta

Znanja


Izbor vrste cijevi i fitinga i njihovo dimenzionisanje


Čelik, plastični materijali, pijesak

Oznake u planovima Mokri čvorovi


Crtanje razvoda mokrog čvora i čitanje planova

Poznavanje izrade i propisnog vođenja instalacija vodovoda i kanalizacije i montaža sanitarnih uređaja


Način vođenja i izrade instalacija vodovoda i kanalizacije

31

1.2.6. EKONOMIKA I ORGANIZACIJA RADA 1. Naziv predmeta: EKONOMIKA I ORGANIZACIJA RADA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I II 36 36 72 III

Ukupno 36 36 72

3. Opšti ciljevi nastave - Planira aktivnosti i vrši izvođenje radova na objektu; - Poštuje rokove pri izvođenju radova; - Analizira izvršene aktivnosti; - Upoznaje se sa tehničkom dokumentacijom; - Poznaje osnovne elemente šeme organizacije gradilišta; - Osposobljava se za primjenu normi i standarda; - Izrađuje predmjer i predračun radova za instalacije vodovoda i kanalizacije; - Upoznaje i koristi mjere zaštite na radu i principe zaštite životne sredine.

32

4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi Razred: TREĆI




Učesnici u građevinskoj proizvodnji - Nabraja i

prezentira učesnike u građevinskoj proizvodnji i njihova prava i obaveze

- Shvata značaj svog zanimanja među učesnicima u građevinskoj proizvodnji

Investiciono-tehnička dokumentacija - Prezentira

investiciono- tehničku dokumentaciju

- Čita i analizira pozicije instalaterskih radova iz projekta

- Vodi građevinsku knjigu o izvedenim radovima na objektu

- Razvija tehničku kulturu

Faze izvođenja građevinskih objekata - Navodi vrste

gradilišta i uslove njegovog osnivanja

- Navodi faze izvođenja objekta sa posebnim osvrtom na pripremne radove

- Opisuje postupke izvođenja radova na gradilištu

- Čita šemu organizacije gradilišta

- Poznaje uslove za organizaciju gradilišta

- Šematski prikazuje privremene objekte:

- za smještaj radnika - za ishranu - kancelarije - nadstrešnice - magacini - Organizuje radno

mjesto - Analizira kartu

procesa i dijagram toka za instalaterske radove

- Planira nacin izrade zastitnih elemenata ograda, nadstresnica, skela i dr.

- Stiče samopouzdanje i sigurnost u radu

Vježba - Nacrtati šemu

organizacije gradilišta

Vježba - Napraviti

organizaciju radnog mjesta za određene pozicije radova

Vježba - Nacrtati kartu

procesa i dijagram toka za poziciju instalaterskih radova

Dokumentacija na gradilištu - Opisuje tehničku

dokumentaciju na gradilištu

- Popunjava magacinsku dokumentaciju:

- trebovanje - dostavnicu - prijemnicu

Vježba - Popunjavanje

dokumentacije prema datoj poziciji instalaterskih

33




- izdatnicu - revers - Popunjava situaciju

radova - Posjeta gradilištu

Primopredaja objekta - Prezentira proces

izvođenja i primopredaje građevinskih radova prema važećim zakonima

- Sarađuje sa nadzorom:

- investitora - projektanta - izvođača - građevinskom

inspekcijom

- Razvija osjećaj odgovornosti na radu

Zaštita na radu - Objašnjava mjere

zaštite na radu i zaštite sredine

- Zna da koristi sredstva lične zaštite

- Svjestan je značaja primjene sredstava zaštite na radu

Normativi i standardi rada u građevinarstvu - Opisuje normative

i standarde za određene pozicije radova sa posebnim osvrtom na instalaterske radove

- Čita normative i standarde

Vježba - Čitanje

građevinskih normi osnovnih građevinskih radova

Vježba - Čitanje

građevinskih normi i određivanje potreba u materijalu i radnoj snazi za instalaterske radove

Predmjer i predračun radova - Opisuje predmjer

radova sa posebnim osvrtom na instalaterske radove

- Obrazlaže analizu

cijena

- Obrazlaže

predračun

- Računa potrebne količine i vrste materijala

- Piše i sastavlja opis za instalaterske radove

- Mjeri i računa količine za instalaterske radove

- Čita crtež iz projekta

- Računa cijene pojedinih pozicija radova

- Analizira tržište i izabira najpovoljnije cijene

- Razvija sistematičnost u pristupu radu

- Razvija tačnost i

preciznost u radu

Vježba - Izrada opisa za

nekoliko pozicija instalaterskih radova

- Izrada potrebnih količina za pozicije instalaterskih radova

- Izrada analize cijena za određene pozicije instalaterskih radova

- Izrada predračuna za pozicije instalaterskih radova

34




- Računa vrijednost pojedinih pozicija radova

- Radi dinamičke planove (mjesečni i dekadni) nabavke materijala i redosljed radne snage po strukturama i mehanizacije

- Analizira utrošak radne snage i materijala

- Sastavlja predračunski elaborat u cjelini

- PISMENI ZADATAK

Građevinska mehanizacija - Opisuje

građevinsku mehanizaciju

- Razlikuje građevinsku mehanizaciju

- Razlikuje mašine i oruđa za izvođenje instalaterskih radova

- Održava alat, pribor i opremu za instalaterske radove

- Stiče samostalnost u radu, razvija inicijativnost

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Živojin Praščević, Bratislav Veličković, Verica Konstantinović: ”Organizacija

građenja za III razred građevinske škole”, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 2003. god.

- "Normativi i standardi rada u građevinarstvu", knjiga 1, 2, 3, 4, 5, Građevinska knjiga Beograd 2000. god.

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Grafoskop i dijaprojektor.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Pismeni zadaci- jedan pismeni zadatak u trajanju od 2 školska časa; - Usmena provjera znanja (najmanje jedanput u klasifikacionom periodu); - Vježbe; - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


periodima.

35

9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. - Diplomirani inženjer građevinarstva. 10. Povezanost predmeta

Znanja


Obračunske norme korišćenja materijala


Tehničke karakteristike materijala i građe

Investiciono-tehnička dokumentacija

Osnove građevinarstva Vrste projekata i njihova primjena

Normativi i standardi rada u građevinarstvu


Predmjer i predračun instalaterskih radova

36

1.2.7. PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA 1. Naziv predmeta: PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA 2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave



nastava I 72 288 360 II 72 540 612 III 66 627 693

Ukupno 210 1455 1665 Praktična nastava- odjeljenje se dijeli na grupe do 12 učenika 3. Opšti ciljevi nastave - Upoznaje instalaterske radove; - Vrše pravilan izbor materijala; - Pravilno koristi mašine, alat i pribor za rad; - Izvodi spoljne i unutrašnje instalacije, montira sanitarije i druge instalaterske

objekte i uređaje; - Razvija preciznost, kvalitet i ekonomično izvođenje - Razvija motivaciju za praćenje novih tehnologija i postupaka, kao i materijala, za

brže, ekonomičnije i kvalitetnije izvođenje instalaterskih radova; - Povezuje i primjenjuje znanja iz drugih predmeta; - Osposobljava se za primjenu sredstava zaštite na radu i sredstava protivpožarne

zaštite; - Pridržava se građevinskih normi.

37





Uvod u instalacije vodovoda i kanalizacije Uloga i značaj instalacija - Upoznaje značaj

građevinarstva kao privredne grane

- Upoznaje značaj i mjesto instalacija vodovoda i kanalizacije

- Navodi mjere zaštite na radu i zaštite okoline

- Uočava značaj građevinarstva kao privredne grane

- Uočava značaj vodovoda i kanalizacije u građevinarstvu

- Razvija pozitivnu orjentaciju prema zanimanju

- Učenici u toku sva tri razreda vode dnevnik praktične nastave. Na početku godine nastavnik upoznaje učenike sa načinom vođenja dnevnika.

Zaštita na radu - Navodi mjere

zaštite na radu i zaštite okoline

- Uvježbava primjenu mjera zaštite na radu

- Uvježbava primjenu mjera zaštite okoline

- Svjestan je značaja primjene sredstava zaštite na radu i zaštite okoline


Materijal, alat i pribor za rad - Navodi vrste

građevinskih materijala i njihove karakteristike

- Navodi alat i pribor za rad

- Razlikuje materijale od značaja za vodovod i kanalizaciju

- Vrši odabir potrebnog alata, pribora i mašina


Vodovod Snabdijevanje vodom, sistemi vododa i potrošnja vode - Navodi sastav i

svojstva pijaće vode

- Objašnjava opšte i pojedinačno snabdijevanje vodom

- Opisuje sisteme vodovoda: prema namjeni:

- komunalni - industrijski - poljoprivredni - specijalni prema

obimu postrojenja: - regionalni - centralni - mjesni - prema načinu

- Razlikuje karakteristike vode s obzirom na njenu primjenu(pijaća voda, industrijska voda)

- Analizira način dovođenja vode

- Obrazlaže način zahvatanja podzemne vode, površinske i atmosferske vode

- Razlikuje vrste vodovoda


- Posjeta lokacijama bunara


38




dovođenja: - gravitacioni - sa vještačkim

dizanjem vode - Definiše potrošnju

vode Objekti na spoljnoj vodovodnoj mreži Upoznaje: - vodomjerna okna

(šaht) - čvorna okna

(čvorovi)

- Obrazlaže postupak izrade i dimenzije vodomjernog okna i drugih objekata na spoljnoj vodovodnoj mreži

- Razvija stručnost - Posjeta gradilištu

Cijevi, fitinzi i pribor za vodovod Upoznaje: - liveno gvozdene

cijevi sa fazonskim komadima:

- sa naglavkom - sa prirubnicom - čelične cijevi sa

fitinzima: - bešavne cijevi - navojne cijevi (pocinkovane) - azbestcementne

cijevi sa spojnicama

- olovne cijevi - bakarne cijevi - plastične cijevi sa

spojnim elementima

- Zna klasifikaciju i sortiranje materijala

- Razlikuje vodovodne cijevi po vrstama

- Razlikuje vodovodne cijevi po profilima

- Prepoznaje fazonske komade kod livenogvozdenih cijevi

- Razlikuje fitinge kod čeličnih i plastičnih vodovodnih cijevi

- Razlikuje spojnice za spajanje različitih cijevi

- Siječe vodovodne cijevi raznih profila

- Narezuje čelične pocinkovane cijevi raznih profila

- Namotava kudelju preko narezanog dijela cijevi

- Spaja cijevi sa raznim spojnim sredstvima

- Premazuje čelične pocinkovane cijevi raznih profila

- Obmotava čelične pocinkovane cijevi jutanom trakom

- Obmotava čelične pocinkovane cijevi

- Stiče radne navike

- Razvija sistematičnost u radu

39




filcom - Navlači

termoizolacionu zaštitu cijevi

Vodovodne armature - Upoznaje armature

i njihove karakteristike:

- zatvaračke - točeće - regulacione - Objašnjava

funkciju vodomjera - Navodi vrste

vodomjera - Upoznaje

priključnu armaturu:

- priključni ventil sa ogrlicom (anboršelna)

- Upoznaje vodovodnu armaturu spoljne mreže

- Razlikuje i montira zatvaračku armaturu

- Razlikuje i montira točeću armaturu

- Razlikuje i montira regulacionu armaturu

- Razlikuje i montira vodomjere

- Obrazlaže način montaže priključne garniture (anboršelna)

- Razvija samopouzdanje, sigurnost i rutinu u radu

- Posjeta JU Vodovod i kanalizacija

- Prospekti

Sanitarni uređaji - Upoznaje

materijale za sanitarne uređaje

- Navodi namjenu i vrste sanitarnih uređaja

- Razlikuje sanitarne uređaje prema namjeni i načinu namještanja i vrši njihovo montiranje

- Razlikuje sanitarnu galanteriju

- Prospekti

40

Razred: DRUGI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Vodovod Montaža unutrašnjeg i spoljnog vodovoda i zaštita - Objašnjava način

izrade rovova za polaganje cijevi i nasipanje pijeska oko cijevi

- Objašnjava postupke zatrpavanja rova nakon polaganja cijevi

- Poznaje vrste građevinskih materijala

- Navodi vrste i osobine cijevi, fitinga i pribora za vodovodne instalacije

- Objašnjava trasiranje i obilježavanje voda u skladu sa tehničkom dokumentacijom

- Opisuje organizaciju unutrašnjeg transporta (horizontalnog i vertikalnog)

- Objašnjava postupke montaže i demontaže cijevi, armatura, ventila i dr.

- Objašnjava zaštitu vodovodne mreže

- Navodi uzroke zvučnih i drugih pojava u vodovodnoj mreži

- Objašnjava načine skladištenja materijala i proizvodnih sredstava

- Upoznaje propise zaštite na radu

- Trasira i obilježava vod

- Razastire i nasipa sitan pijesak ispod i oko cijevi u rovu

- Izrađuje kanale i žljebove za polaganje cijevi

- Izrađuje otvore za provođenje cijevi

- Priprema materijal - Montira i polaže

vodovodne cijevi u rovu - Montira obujmice

za pričvršćavanje vodovodnih cijevi

- Montira horizontalni vod u objektu

- Montira vertikalne vodove vodovoda sa fitinzima

- Montira grane i ogranke u mokrim čvorovima

- Montira vodomjere - Montira zatvaračke

armature - Montira točeću

armaturu - Montira

regulacionu armaturu

- Izvodi termičku zaštitu i izolaciju cijevi

- Izvodi zaštitu cijevi od korozije, električne struje, kondezacije (orošavanje) i dr.

- Primjenjuje mjere zaštite na radu


- Navikava se na

primjenu mjera zaštite na radu

- Posjeta gradilištu - Posjeta JU

"Vodovod i kanalizacija"

41




Ispitivanje vodovodne instalacije i dezinfekcija - Objašnjava načine

za ispitivanje vodovodne instalacije na pritisak

- Navodi metode za ispiranje i dezinfekciju vodovodne instalacije

- Vrši ispitivanje vodovodne mreže na pritisak na propisan način

- Vrši ispiranje i dezinfekciju vodovodne mreže


Kvarovi i popravke na vodovodnoj mreži- sanacija vodovoda - Objašnjava načine

održavanja vodovodne instalacije

- Objašnjava načine otkrivanja kvarova i njihove sanacije

- Navodi uzroke zvučnih i drugih pojava u vodovodnoj mreži

- Pronalazi mjesto kvara

- Vrši popravku kvara - Primjenjuje mjere

zaštite na radu


- Razvija odgovornost u izvršavanju zadataka

- Posjeta objektima gdje se pojave kvarovi

Projekat kućnog vodovoda - Opisuje osnove

projektovanja instalacija vodovoda

- Upoznaje osnovne propise za instalacije vodovoda

- Upoznaje hidraulička svojstva vode

- Upoznaje hidrostatiku i hidrodinamiku (osnovni zakoni i postavke)

- Upoznaje proračun kućne vodovodne mreže po inž. Briksu

- Crta izometrijsku šemu instalacije vodovoda mokrog čvora

- Rješava i crta u osnovi razvod instalacije vodovoda mokrog čvora

- Radi proračun vodovodne mreže po inž. Briksu za najjednostavnije slučajeve razvoda

- Razvija odgovornost u izvršavanju zadataka

- Crteži, skice

Hidrantska mreža - Upoznaje zakon o

protivpožarnoj zaštiti- hidrantska mreža

- Objašnjava razvod unutrašnje

- Montira unutrašnji protivpožarni zidni hidrant

- Obrazlaže montažu baštenskog hidranta

- Uviđa ljepotu svog zanimanja


42




hidrantske mreže - Upoznaje

baštenske hidrante - Upoznaje hidrante

spoljne protivpožarne mreže

Uređaji za zagrijavanje vode - Objašnjava poje-

dinačno snabdijevanje toplom vodom

- Objašnjava centralno snabdijevanje toplom vodom

- Opisuje princip rada električnih bojlera pod pritiskom

- Opisuje princip rada protočnih bojlera

- Objašnjava princip rada kotla za centralno zagrijavanje vode

- Ugrađuje električni bojler pod pritiskom

- Ugrađuje protočni bojler

- Ugrađuje plinski bojler

- Ugrađuje električne bojlere za centralno snabdijevanje toplom vodom

- Razvija samostalnost u radu

- Posjeta objektima koji sadrže električne bojlere za centralno snabdijevanje toplom vodom

Hidrofori i pumpe Upoznaje: - Posude pod

pritiskom (osnove) - Pumpe (crpke) -

osnove

- Obrazlaže montažu i demontažu pumpi za crpljenje vode iz bunara, rijeka i jezera

- Obrazlaže montažu i demontažu posuda pod pritiskom (hidrofori, hidroceli i dr.)

- Stiče radne navike

- Posjeta gradilištu - Posjeta JU "

Vodovod i kanalizacija"

- Izlazak na objekte (rezervoare, fontane, bazene i dr.)

Predmjer radova - Upoznaje

građevinske norme za instalacije vodovoda

- Izrađuje specifikaciju materijala

- Izrađuje predmjer radova za instalacije vodovoda

43

Razred: TREĆI Informativni ciljevi i



učenik učenik učenik Kanalizacija Uvod - Navodi otpadne

vode - Navodi i objašnjava

sisteme kanalizacije (kućna i komunalna)

- Objašnjava higijensku zaštitu kanalizacije

- Crta šemu kućne kanalizacije

- Skicira šemu spoljne kanalizacije

- Razlikuje sredstva za higijensku zaštitu kanalizacije

- Svjestan je značaja lične zaštite i zaštite okoline

- Posjeta gradilištu - Crteži i skice

Kanalizacioni materijal - Navodi

kanalizacione cijevi - Navodi vrste cijevi - Objašnjava i navodi

spojna sredstva- fazonske komade

- Razlikuje kanalizacione cijevi po materijalu i profilima

- Razlikuje fazonske komade po obliku, materijalu i profilima

- Razvrstava cijevi i fazonske komade

- Stiče osjećaj za preciznost i odgovornost na radu

Reviziona okna - Objašnjava

revizione silaze i kaskade (vrsta, namjena, propisi i sl.)

- Objašnjava način izvođenja i montaže revizionih silaza

- Poznaje montažu gvozdenolivenog prstena, poklopaca i uličnih slivnika

- Izrađuje kinetu u revizionom silazu



Montaža, zaštita i ispitivanje kanalizacije - Opisuje način

trasiranja mreže - Objašnava

obezbjeđenje kanala od obrušavanja

- Objašnjava načine i propise za izvođenje šliceva i otvora u zidovima i drugim elementima konstrukcije

- Objašnjava

- Vrši trasiranje mreže i objekata na njoj u spoljnoj kanalizaciji

- Ugrađuje sitan pijesak ispod i oko cijevi u rovu

- Priprema materijal - Montira

horizontalni vod u rovu u sloju pijeska sa fazonskim komadima za

- Stiče naviku korišćenja sredstava zaštite na radu

- Stiče

samopouzdanje i sigurnost u radu

- Posjeta gradilištu - Posjeta JU

"Vodovod i kanalizacija"

44




montažu svih vrsta cijevi za spoljnu fekalnu i atmosfersku kanalizaciju

- Objašnjava montažu priključnog voda

- Navodi sekundarne i primarne ventilacije od PVC cijevi

- Opisuje osnove fekalne kanalizacije

- Opisuje osnove atmosferske kanalizacije - Upoznaje industrijsku kanalizaciju - Navodi propise za kanalizaciju (osnovno) - Opisuje mješoviti sistem kanalizacije (F+A) - Objašnjava drenaže - Objašnjava zaštitu cijevi u zemlji i objektu - Objašnjava ispitivanje kanalizacije - Upoznaje propise zaštite na radu - Navodi razne načine ispitivanja kanalizacije

fekalnu i atmosfersku kanalizaciju

- Montira sabirne kanalizacione vodove (ispod plafona podruma i sl.)

- Izrađuje žljebove (šliceve) u zidovima raznih dimenzija i materijala

- Izrađuje otvore u zidovima i međuspratnim konstrukcijama i sl.

- Montira obujmice za pričvršćavanje kanalizacionih cijevi za plafon

- Montira horizontalni razvod ispod plafona

- Montira vertikale kanalizacije

- Montira ventilacione cijevi i ventilacionu glavu

- Izvodi zaštitu cijevi - Vrši ispitivanje

izvedene kanalizacije na vodonepropusnost

Razvod kanalizacije u mokrim čvorovima - Poznaje izradu

skica za razvod kanalizacije u mokrim čvorovima

- Navodi propise i objašnjava način montaže instalacija kanalizacije u mokrim čvorovima

- Montira u mokrim čvorovima grane i ogranke od PVC elemenata:

- u podu - ispod plafona - u zidovima - Montira podne

slivnike


Kanalizacioni objekti i uređaji - Poznaje ulogu i - Montira slivnike, - Razvija - Posjeta gradilištu

45




navodi vrste slivnika

- Opisuje sisteme za prečišćavanje otpadnih voda

- Opisuje kućne uređaje za prečišćavanje otpadnih voda

- Objašnjava biološke procese u sistemima za prečišćavanje

- Poznaje sve vrste separatora, njihovu konstrukciju, primjenu i održavanje

- Upoznaje uređaje za dizanje fekalija, hlađenje, neutralizaciju, dezinfekciju, dekontaminaciju otpadne vode

- Upoznaje grubi proračun septika i opojnog bunara

ulične, dvorišne, kišne, krovne, balkonske

- Montira nepovratni ventil

- Montira "Žablji" poklopac

odgovornost u izvršavanju zadataka

Montaža sanitarnih uređaja - Objašnjava

postupke postavljanja i montaže pojedinih sanitarnih uređaja

- Opisuje opravke svih vrsta sanitarnih uređaja

- Opisuje ugradnju hidromasažnih kada

- Objašnjava ugradnju specijalnih slavina u bolnicama, laboratorijama i sl.

- Navodi mjere zaštite pri montaži sanitarnih uređaja

- Ugrađuje (montira):

- wc šolje - vodokotliće - umivaonike - bide - pisoar - sudopere - zidne česme

- Ugrađuje (montira) kade

- Ugrađuje (montira):

- slavine - tuš baterije - sanitarnu galeriju

- Razvija pravilan odnos prema okolini

- Posjeta gradilištu i ustanovama koje posjeduju specijalne sanitarne uređaje, slavine i sl.

Sanacija kanalizacije - Opisuje klasično

izvođenje - Vrši sanaciju

kanalizacije: - Razvija sposobnost

sagledavanja i - Rad na objektu ili

gradilištu

46




kanalizacije - Navodi sve vrste

cijevi - Objašnjava načine

otklanjanja kvara

- dotrajale, - oštećene i - u eksploataciji

rješavanja problema u svakodnevnom životu i radu

Predmjer i predračun radova - Upoznaje

građevinske norme za instalacije kanalizacije

- Opisuje način izrade predmjera i predračuna radova

- Primjenjuje građevinske norme za instalacije vodovoda i kanalizacije

- Izrađuje predmjer radova za instalacije kanalizacije

- Izrađuje specifikaciju materijala

- Izrađuje specifikaciju alata

- Razvija sposobnosti za timski rad i odgovornost

Projekat kućne instalacije - Upoznaje propise

za instalacije vodovoda i kanalizacije

- Objašnjava proračun kućne kanalizacije

- Čita projekat kućnih instalacija

- Rješava i skicira razvod kućnih instalacija vodovoda i kanalizacije za mokri čvor

- Uviđa važnost zalaganja i efikasnosti pri radu

Zaštita na radu - Upoznaje propise i

postupke zaštite na radu

- Primjenjuje mjere zaštite na radu

- Razvija osjećaj odgovornosti na radu

5. Okvirni spisak literature i drugih izvora - Tehničar br. 5, "Građevinski priručnik", Građevinska knjiga, Beograd 1979. - M. Radonjić: ”Vodovod i kanalizacija u zgradama”, Građevinska knjiga, Beograd

1980. - Biljana Blagojević: ”Kućne instalacije” za IV razred Građevinsko-tehničke škole,

Zavod za udžbenike i nastavna sredstva 2000. godina - Dr Slobodan Milenković: ”Vodovod i kanalizacija zgrada”, Građevinski fakultet,

Niš 1994. godina - Prof. Dr Munir Jahić: ”Snabdijevanje vodom i zaštita voda”, Udruženje za

tehnologiju Beograd 1984. godina - Božidar Antić, Radosav Andrejević: ”Priručnik za instalacije vodovoda i

kanalizacije”, Tehnička knjiga Beograd 1966. godina - Petar Čepurnjak: ”Objekti i uređaji za prečišćavanje domaćih otpadnih voda”,

Građevinska knjiga, Beograd 1965. godina

47

6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave - Radionički stolovi za montažu pojedinih djelova vodovoda i kanalizacije; - Kompletan vodoinstalaterski alat za sve vrste radova, materijal i oprema,

armature, sanitarni uređaji, fitinzi, fazonski komadi, i potreban pribor u skladu sa normativima i standardima za urađeni obrazovni program.

7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika - Usmeni odgovori, najmanje po jedan u klasifikacionom periodu; - Praktični rad u radionici, najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom

periodu; - Dnevnik praktične nastave; - Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u


periodima. 9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika - Diplomirani inženjer arhitekture. - Diplomirani inženjer građevinarstva. - Inženjer arhitekture. - Inženjer građevinarstva. - Instruktor koji izvodi obrazovanje u preduzeću mora imati najmanje srednju

stručnu spremu i specijalizaciju ili majstorski ispit u građevinarstvu ili arhitekturi. 10. Povezanost predmeta


Predmeti Znanja Provođenje cijevi kroz zidove i međuspratne konstrukcije

Građevinske konstrukcije Zidovi, međuspratne konstrukcije

Projekti vodovoda i kanalizacije Instalacije vodovoda i kanalizacije

Osnovi građevinarstva Vrste projekata Snabdijevanja vodom i kanalisanje naselja

Materijali za instalacije vodovoda i kanalizacije

Građevinski materijali Čelik, gvožđe, plastika, beton, keramika

Izometrijske šeme vodovoda, skice i crteži instalacija vodovoda i kanalizacije, sanitarnih uređaja


Rad olovkom Razmjera Kotiranje Oznake sanitarnih uređaja, instalacija

Predmjer i predračun radova za instalaterske radove

Ekonomika i organizacija rada Normativi i standardi rada u građevinarstvu

Način vođenja i izrade instalacija vodovoda i kanalizacije

Vodovod i kanalizacija Poznavanje izrade i propisnog vođenja instalacija vodovoda i kanalizacije i montaža sanitarnih uređaja

48

2. ISPITNI KATALOZI 2.1 GRAĐEVINSKE KONSTRUKCIJE 1. Naziv ispitnog kataloga: GRAĐEVINSKE KONSTRUKCIJE 2. Pitanja za usmeni dio ispita 1. Navesti podjelu elemenata zgrade prema položaju i namjeni 2. Navesti konstruktivne elemente objekata i njihovu funkciju 3. Objasniti funkciju temelja, vrste i materijal od koga se rade 4. Navesti vrste zidova 5. Objasniti zidane dimnjačke i ventilacione kanale 6. Navesti monolitne međuspratne konstrukcije i njihove karakteristike 7. Navesti polumontažne međuspratne konstrukcije i njihove karakteristike 8. Navesti montažne konstrukcije i njihove karakteristike 9. Navesti materijale za hidroizoloaciju i njenu funkciju 10. Objasniti način postavljanja horizontalne i vertikalne hidroizolacije temelja i

zidova objekta 11. Objasniti ulogu stepenica i podjelu prema obliku i konstrukciji 12. Navesti vrste krovnih konstrukcija i njihove karakteristike 13. Objasniti proste krovove i krovove sa raspinjačama 14. Navesti vrste krovnih pokrivača i njihovu ulogu 15. Objasniti karakteristike pokrivača na bazi glinenih proizvoda 16. Navesti azbest cementne krovne pokrivače, njihove karakteristike, način

postavljanja i nagib 17. Objasniti pokrivanje “eternit” pločama i karakteristike pokrivača 18. Objasniti način pokrivanja krovova ravnim i rebrastim limom 19. Navesti materijale za toplotnu i zvučnu izolaciju zidova i krovova i njihove

karakteristike 20. Objasniti način postavljanja krovnih prozora 21. Navesti vrste podova prema materijalu u objektima 22. Objasniti način postavljanja poda od parketnih daščica 23. Objasniti način postavljanja brodskog poda 24. Objasniti način izvođenja teraco poda i teraco ploča 25. Objasniti način izvođenja poda od mermernih ploča 26. Objasniti postavljanje podne i zidne keramike 27. Objasniti način malterisanja unutrašnjih zidova i plafona 28. Objasniti vanjsko malterisanje objekta i zaštita fasada 29. Objasniti način oblaganja fasada i materijale za oblaganje 30. Objasniti obradu zidova i plafona lamperijom i gipsanim pločama 31. Navesti vrstu vodovodnih i kanalizacionih cijevi i primjenu 32. Objasniti način postavljanja vodovodnih i kanalizacionih cijevi 33. Navesti način protivpožarne zaštite u objektima 34. Navesti način prefabrikovane gradnje objekata 35. Navesti stolarske izrađevine i materijal od koga se izrađuju 36. Navesti vrste prozora prema konstrukciji 37. Objasniti mjere za prozore i vrata 38. Navesti oblike u kojim se proizvodi željezo 39. Objasniti način spajanja metalnih elemenata 40. Objasniti način zaštite gvožđa od korozije, požara i vlage 41. Navesti vrste stakla i njihove karakteristike

49

3. Načini ocjenjivanja Ocjenjuju se usmeni odgovori učenika.

Pitanja se daju na ispitnim listićima, po tri pitanja na svakom od listića. Pitanja treba da budu raspoređena na ukupnu nastavnu materiju. Učenik ima pravo da se za usmeni dio ispita priprema 20 minuta. Usmeni dio ispita traje najviše 20 minuta. Ocjenu donosi Ispitni odbor, na predlog ispitivača. 2.2 PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA 1. Naziv ispitnog kataloga: PRAKTIČNA NASTAVA SA TEHNOLOGIJOM ZANIMANJA 2. ISPITNE OBLASTI - Sistemi vodovoda - Sistemi kanalizacije - Identifikovati alat i pribor za izvođenje instalacija vodovoda i kanalizacije - Identifikovati cijevi, fitinge, ventile i armature za instalacije vodovoda - Identifikovati cijevi, fazonske komade i slivnike za instalacije kanalizacije - Način spajanja vodovodnih cijevi sa izradom spoja (čelično pocinkovanih,

plastičnih) - Način spajanja kanalizacionih cijevi i fazonskih komada (PVC, keramičkih,

livenogvozdenih) - Način polaganja cijevi u zemlju (vodovodnih i kanalizacionih) - Način postavljanja kanalizacionog razvoda ispod plafona - Način prolaza cijevi kroz konstrukciju (zidove, međuspratne konstrukcije,

temelje) - Način izvođenja pada cijevi i izračunavanje pada cijevi - Mjere zaštite na radu RAD OBRANA PRAKTIČAN RAD Tip zadatka 1 (Promjenljivo: dimenzije osnove kupatila, WC-a, grupe mokrih čvorova, sa mogućnošću kombinacija grupisanja jedinica i dr.) Prema zadatoj (priloženoj) skici osnove kupatila, potrebno je u odgovarajućoj razmjeri: - Nacrtati osnove kupatila sa instalacijama vodovoda i kanalizacije - Podužni presjek instalacija kanalizacije - Izometrijsku šemu vodovoda - Specifikaciju materijala za instalacije vodovoda i kanalizacije - Specifikaciju potrebnog alata i pribora - Uraditi predmjer i predračun radova za vodovod i kanalizaciju koristeći

građevinske norme - Opisati tehnološki postupak izvođenja radova prema izrađenom elaboratu - Dati mjere i normative zaštite na radu za instalacije vodovoda i kanalizacije Tip zadatka 2 (Promjenljivo:dimenzije osnove kupatila, raspored sanitarija: wc šolja, bide, umivaonik, sudopera, kada) Prema zadatoj skici i predloženom sanitarnom uređaju, potrebno je:

50

- Nacrtati u odgovarajućoj razmjeri osnove kupatila sa instalacijama vodovoda i kanalizacije

- Nacrtati podužni presjek kanalizacije - Nacrtati izometrijsku šemu vodovoda - Nacrtati priključenje sanitarnog uređaja na vodovod i kanalizaciju - Uraditi specifikaciju materijala za instalacije vodovoda i kanalizacije - Uraditi specifikaciju potrebnog alata - Uraditi predmjer i predračun radova za vodovod i kanalizaciju, koristeći

građevinske norme - Opisati tehnološki postupak izvođenja radova prema izrađenom elaboratu - Dati mjere i normative zaštite na radu za instalacije vodovoda i kanalizacije b) Praktičan rad b.1.) Montirati dio kanal.mreže (vodovodne) prema skici ili crtežu (alternativno) b.2.) Montaža i demontaža sanitarnog uređaja (WC,V,K) 3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA

R. br. Naziv predmeta Obavezni načini provjeravanja znanja

1. Građevinske konstrukcije Usmeni odgovori, pismeni radovi, i grafičke vježbe

2. Građevinski materijali Usmeni odgovori

3. Osnove građevinarstva Usmeni odgovori

4. Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom Grafičke vježbe

5. Vodovod i kanalizacija Usmeni odgovori, grafičke vježbe

6. Ekonomika i organizacija rada Usmeni odgovori, pismeni zadatak, vježbe

7. Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja

Ocjena praktičnog rada, usmeni odgovori, dnevnik praktične nastave

4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVNOG PROGRAMA - U sljedeći razred prelaze učenici koji su na kraju školske godine pozitivno

ocijenjeni iz svih predmeta tog razreda i ako su obavili profesionalnu praksu, koja je predviđena nastavnim planom obrazovnog programa Instalater u građevinarstvu;

- Trogodišnja stručna škola završava se polaganjem završnog ispita. Završni ispit sastoji se iz:

- pismenog ispita iz maternjeg jezika i književnosti; - usmenog ispita iz građevinskih konstrukcija;

- praktičnog rada sa odbranom; - Kod praktične nastave ocjenjuje se: - tehničko tehnološka priprema; - izrada rada; - odbrana praktičnog rada. 5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA - U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama (u roku od

mjesec dana) škola bi izradila individualni program (nacrt) uzimajući u obzir odluku o usmjerenju. Individualni program omogućava prilagođeno izvođenje kako bi učenici dostigli propisani stručni standard u svim predmetima.

51

6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH - Programi iz stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade izvode se i za

odrasle u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih programa obrazovanju odraslih tako da:

- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja. Škola je obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se odrasli mogu dobrovoljno priključiti;

- škola izradi prilagođen program praktičnog obrazovanja s obzirom na poslove i zadatke koje obavlja učesnik obrazovanja;

- za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su određeni u programima, nego uslovi koje utvrdi škola u nacrtu izvođenja obrazovnog programa za odrasle;

- se provjeravanje znanja izvodi putem ispita pri čemu se uzimaju u obzir načini provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad) određeni obrazovnim programom;

- odrasli ne polažu međuispit iz uspješnosti praktičnog obrazovanja. 7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA

R. br. Naziv predmeta Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika

1. Građevinske konstrukcije - Diplomirani inženjer arhitekture - Diplomirani inženjer građevinarstva

2. Građevinski materijali - Diplomirani inženjer građevinarstva - Diplomirani inženjer arhitekture

3. Osnove građevinarstva - Diplomirani inženjer arhitekture - Diplomirani inženjer građevinarstva

4. Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom

- Diplomirani inženjer arhitekture - Diplomirani inženjer građevinarstva

5. Vodovod i kanalizacija - Diplomirani inženjer građevinarstva - Diplomirani inženjer arhitekture

6. Ekonomika i organizacija rada - Diplomirani inženjer građevinarstva - Diplomirani inženjer arhitekture

7. Praktična nastava sa tehnologijom zanimanja

- Diplomirani inženjer građevinarstva - Diplomirani inženjer arhitekture - Inženjer građevinarstva - Inženjer arhitekture - Instruktor koji izvodi obrazovanje u

preduzeću mora imati najmanje srednju stručnu spremu -specijalizaciju ili majstorski ispit u građevinarstvu ili arhitekturi

8. OBLIK ORGANIZACIJE IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA - Školski oblik 8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE

Redni broj

Naziv predmeta Razred Ukupno

časova Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se odjeljenje

dijeli na grupe T V P T V P

1. Građevinske konstrukcije

II 72 52 20 20

III 66 46 20 20

52

Redni broj

Naziv predmeta Razred Ukupno

časova Vrsta nastave

Broj časova kod kojih se odjeljenje

dijeli na grupe T V P T V P

2. Građevinski materijali I 36 36

3. Osnovi građevinarstva I 36 36

4.


I 72 18 54

5. Vodovod i kanalizacija I 72 36 36

6. Ekonomika i organizacija rada

II 72 36 36

7.


I 360 144 216 216

II 612 144 468 468

III 693 99 594 594

9. PROFESIONALNA PRAKSA - Učenici I i II razreda nakon završetka nastavne godine obavljaju profesionalnu

praksu u trajanju od 1o dana u prvom razredu i 15 dana u drugom razredu, u skladu sa nastavnim planom. Profesionalna praksa se izvodi u odgovarajucim preduzećima. Za izradu programa profesionalne prakse i njenu realizaciju zadužena je škola. Program profesionalne prakse mora biti u korelaciji sa programom stručno teorijskih predmeta i praktične nastave sa tehnologijom zanimanja. O realizaciji programa profesionalne prakse učenik je obavezan da vodi dnevnik profesionalne prakse. U dnevniku učenik po danima upisuje sadržaje rada. Dnevnik profesionalne prakse potpisuje lice zaduženo za realizaciju programa. Podatke o profesionalnoj praksi (ime i prezima učenika, mjesto i vrijeme izvođenja) evidentiraju se u posebnim rubrikama u odjeljenskim knjigama.

- Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za završetak razreda. 10. SLOBODNE AKTIVNOSTI - Slobodne aktivnosti učenika su sastavni dio nastavnog plana i obrazovnog

programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome, da sa jedne strane doprinesu rasterećenju učenika, a sa druge strane da upotpune njihova znanja.

- Program slobodnih aktivnosti radi škola, polazeći od utvrđenog broja časova u nastavnom planu (u I i II razredu po 36 časova, a u III-33 časa godišnje).

- Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio godišnjeg plana rada škole. - Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici

obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti. 11. SPISAK UČESNIKA KOJI SU UČESTVOVALI U IZRADI OBRAZOVNOG PROGRAMA - Branislav Pavićević, JUS Građevinsko-geodetska škola "Inž. Marko Radević"

Podgorica - Milan Jočić, JUS Građevinsko-geodetska škola "Inž. Marko Radević" Podgorica - Vesna Radišić, JUS Građevinsko-geodetska škola "Inž. Marko Radević" Podgorica

53

- Branka Roganović,JUS Građevinsko-geodetska škola "Inž. Marko Radević" Podgorica

- Slavko Vučinić, JUS Građevinsko-geodetska škola "Inž. Marko Radević" Podgorica - Emilija Tomović, JUS Građevinsko-geodetska škola "Inž. Marko Radević" Podgorica - Snežana Tošić, JUS Građevinsko-geodetska škola "Inž. Marko Radević" Podgorica Koordinatori: - Srdjan Obradović, dipl.pravnik, Centar za stručno obrazovanje - Valentina Đuranović, JUS Građevinsko-geodetska škola "Inž. Marko Radević"

Podgorica

Documents

OBRAZOVNI PROGRAM - cso.edu.me CSOa/Obrazovni programi/Obrazovni programi u...uslovi za napredovanje i zavrŠetak obrazovnog programa ..... 50 5. na Čin prilagoĐ