35
ODYOLOJİ ODYOLOJİ

ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

ODYOLOJİODYOLOJİ

Page 2: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Odyoloji, bireylerde işitmenin normal ve Odyoloji, bireylerde işitmenin normal ve anormal yönlerini, özelliklerini inceleyen ve anormal yönlerini, özelliklerini inceleyen ve çeşitli bilimleri de içine alan geniş bir çeşitli bilimleri de içine alan geniş bir alandır.(Myklebust 1953)alandır.(Myklebust 1953) Geniş bir alan olan odyoloji; bağımsız bir Geniş bir alan olan odyoloji; bağımsız bir

alan olan konuşma patolojisi ile otolojinin alan olan konuşma patolojisi ile otolojinin (kulak bilimi) birleşmesinden doğmuştur.(kulak bilimi) birleşmesinden doğmuştur.

Page 3: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İşitmeden anlayan, konuşma İşitmeden anlayan, konuşma bozukluklarından anlayan kişi otologdur ve bozukluklarından anlayan kişi otologdur ve bir tıp doktorudur.bir tıp doktorudur. Konuşma patolojisi bir tıp bilimi değildir. Konuşma patolojisi bir tıp bilimi değildir.

Konuşma patolojisi ile otolojinin eşleşmesi Konuşma patolojisi ile otolojinin eşleşmesi sonucu odyoloji bilimi ortaya çıkmıştır. sonucu odyoloji bilimi ortaya çıkmıştır. Odyoloji ilk 1945’de kullanılmaya başlayan Odyoloji ilk 1945’de kullanılmaya başlayan

bir terimdir.bir terimdir.

Page 4: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Odyoloji, işitmenin bilimidir. Ancak birçok alanın Odyoloji, işitmenin bilimidir. Ancak birçok alanın yöntem ve bilgileriyle donanmıştır. yöntem ve bilgileriyle donanmıştır.

Bunlar:Bunlar: 11--Madde ve hareketin sonucu olarak akustik Madde ve hareketin sonucu olarak akustik

olayları inceleyen fizik,olayları inceleyen fizik, 22--İnsan organizmasıyla hastalıkta ve sağlıkta İnsan organizmasıyla hastalıkta ve sağlıkta

ilgilenen tıp,ilgilenen tıp, 33--Organizmanın uyarılara tepkisini inceleyen Organizmanın uyarılara tepkisini inceleyen

psikoloji,psikoloji, 44--Organizmanın davranış değişikliği ve Organizmanın davranış değişikliği ve

yönlendirmesini hedefleyen eğitim,yönlendirmesini hedefleyen eğitim, 55--Bireyin kültürüne uyum yapması ile ilgilenen Bireyin kültürüne uyum yapması ile ilgilenen

sosyoloji.sosyoloji.

Page 5: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İnsanların düşünebilme, düşündüğünü İnsanların düşünebilme, düşündüğünü karşısındakine anlatabilme yeteneği, karşısındakine anlatabilme yeteneği, toplumsal yaşamın temelini oluşturur. toplumsal yaşamın temelini oluşturur. Çocuk, çevresi ile kurduğu iletişim Çocuk, çevresi ile kurduğu iletişim sayesinde içinde bulunduğu toplumun bir sayesinde içinde bulunduğu toplumun bir bireyi olur.bireyi olur. İşitme engelli çocuğun sahip olduğu engel, İşitme engelli çocuğun sahip olduğu engel,

onun iletişim kurmasını zorlaştırır.onun iletişim kurmasını zorlaştırır.

Page 6: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Lisanı yeterince kullanamayan, Lisanı yeterince kullanamayan, çevresindekilerle konuşamayan çocuk çevresindekilerle konuşamayan çocuk gerek yaşıtları gerekse büyükleri ile gerek yaşıtları gerekse büyükleri ile anlaşabilmek için başka yollar bulmaya anlaşabilmek için başka yollar bulmaya çabalar. Bu durum, işitme engelli çocuğun çabalar. Bu durum, işitme engelli çocuğun hiçbir zaman konuşamayacağı anlamına hiçbir zaman konuşamayacağı anlamına gelmez.gelmez. Engel, erken teşhis edildiği ve uygun Engel, erken teşhis edildiği ve uygun

işitme cihazı kullanıldığı takdirde bu işitme cihazı kullanıldığı takdirde bu çocuklar da yaşadığı toplumun lisanını çocuklar da yaşadığı toplumun lisanını öğrenebilmekte ve konuşabilmektedir.öğrenebilmekte ve konuşabilmektedir.

Page 7: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Çocuk ancak taklit yolu ile tekrarlar Çocuk ancak taklit yolu ile tekrarlar yaparak lisanı öğrenir. Çevresindeki yaparak lisanı öğrenir. Çevresindeki konuşmaları takip eden, söylenenleri taklit konuşmaları takip eden, söylenenleri taklit yolu ile tekrar eden çocuk lisanı kazanma yolu ile tekrar eden çocuk lisanı kazanma sürecine girer. Yani lisanı öğrenmenin ilk sürecine girer. Yani lisanı öğrenmenin ilk şartı İŞİTME’dir.şartı İŞİTME’dir. İşitme, kulak tarafından sesin İşitme, kulak tarafından sesin

algılanmasıdır.algılanmasıdır.

Page 8: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Sese tepki vermenin gelişim dönemleri, Sese tepki vermenin gelişim dönemleri, çocuğun motor (kas ve hareket) ve mental çocuğun motor (kas ve hareket) ve mental (zihinsel) gelişimi ile uyum içerisinde olur.(zihinsel) gelişimi ile uyum içerisinde olur. İlk önce, çocuk çevresindeki sesleri İlk önce, çocuk çevresindeki sesleri

farketmeyi, yönünü tayin etmeyi ve farketmeyi, yönünü tayin etmeyi ve belirlemeyi öğrenir, daha sonra sesler belirlemeyi öğrenir, daha sonra sesler arasındaki ince ayrımı yapar ve tanıdık arasındaki ince ayrımı yapar ve tanıdık sesleri hatırlamaya başlar. En son olarak sesleri hatırlamaya başlar. En son olarak da konuşma yeteneğini geliştirir.da konuşma yeteneğini geliştirir.

Page 9: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Ses, bir enerji kaynağından yayılan gaz, sıvı ve Ses, bir enerji kaynağından yayılan gaz, sıvı ve katı ortamlarda moleküllerin sıkışıp gevşemesi katı ortamlarda moleküllerin sıkışıp gevşemesi ile ortaya çıkan enerjidir. Sesin iki önemli ile ortaya çıkan enerjidir. Sesin iki önemli özelliği, frekans ve şiddettir.özelliği, frekans ve şiddettir.

Cismin belli bir süre içindeki titreşim sayısı Cismin belli bir süre içindeki titreşim sayısı sesin frekans özelliğidir. Bir cismin saniyedeki sesin frekans özelliğidir. Bir cismin saniyedeki titreşim sayısı artarsa, o ses tizleşir. Titreşim titreşim sayısı artarsa, o ses tizleşir. Titreşim sayısı azalırsa kalınlaşır.sayısı azalırsa kalınlaşır.

Normal bir insan kulağı doğuşta, 20Normal bir insan kulağı doğuşta, 20--20.000 20.000 Hz.(Herzt) frekanslar arasındaki sesleri Hz.(Herzt) frekanslar arasındaki sesleri duyabilecek kapasitededirduyabilecek kapasitededir..

Page 10: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Günlük yaşamda en çok karşılaştığımız Günlük yaşamda en çok karşılaştığımız frekanslar, konuşma seslerini içine alan frekanslar, konuşma seslerini içine alan 250250--6000 Hz.’lik frekanslardır. Bu alan 6000 Hz.’lik frekanslardır. Bu alan içerisinde iletişimi en çok etkileyen (yani içerisinde iletişimi en çok etkileyen (yani konuşma seslerinin yoğun konuşma seslerinin yoğun olduğu)frekanslar ise 500olduğu)frekanslar ise 500--2000 Hz’ler 2000 Hz’ler arasındadır. İşitme kayıplarının arasındadır. İşitme kayıplarının belirlenmesinde bu üç frekanstaki işitme belirlenmesinde bu üç frekanstaki işitme eşikleri ortalaması alınır.eşikleri ortalaması alınır.

Page 11: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Sesin yeterince şiddetli olmaması kaynak Sesin yeterince şiddetli olmaması kaynak kişinin çıkardığı sesin alıcı tarafından kişinin çıkardığı sesin alıcı tarafından algılanmamasına yolaçar.algılanmamasına yolaçar.DesiBELL; sesin şiddet birimi olup, dB DesiBELL; sesin şiddet birimi olup, dB işareti ile gösterilmekte, telefonu bulan işareti ile gösterilmekte, telefonu bulan Aleksander Graham Bell adına kurulmuş Aleksander Graham Bell adına kurulmuş bir bilim enstitüsü tarafından geliştirilmiş bir bilim enstitüsü tarafından geliştirilmiş ses gücü birimidir. 0 veya ses gücü birimidir. 0 veya --10 dB 10 dB başlangıç noktası olarak kabul edilen başlangıç noktası olarak kabul edilen ölçü insan kulağının farkedebileceği en ölçü insan kulağının farkedebileceği en ufak şiddettir.ufak şiddettir.

Page 12: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

2020--25 dB(desibel) Fısıltı ile konuşma25 dB(desibel) Fısıltı ile konuşma 5050--70 dB Normal konuşma şiddeti70 dB Normal konuşma şiddeti 7070--85 dB yüksek sesle bağırma85 dB yüksek sesle bağırma 9090--100 dB Trafik gürültüsü100 dB Trafik gürültüsü 120120--150 Yakında bulunan jet motoru 150 Yakında bulunan jet motoru

gürültüsügürültüsü

Page 13: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İşitme nasıl gerçekleşir.İşitme nasıl gerçekleşir.

İnsan, beş duyusu vasıtasıyla algılayabildiklerini beyninde İnsan, beş duyusu vasıtasıyla algılayabildiklerini beyninde yorumlayarak anlamlandırır. İşitme duyusu da insanın çevresini yorumlayarak anlamlandırır. İşitme duyusu da insanın çevresini algılamasına yardımcı olan, çevresindeki canlılarla iletişimini algılamasına yardımcı olan, çevresindeki canlılarla iletişimini sağlayan bir duyudur. İnsanlar arasındaki iletişim, bir konuşan, bir sağlayan bir duyudur. İnsanlar arasındaki iletişim, bir konuşan, bir dinleyen ve ikisi arasındaki anlaşmayı sağlayan bir aracı ile dinleyen ve ikisi arasındaki anlaşmayı sağlayan bir aracı ile gerçekleşir. Ses açısından ele alınacak olursa bu olay verici, alıcı gerçekleşir. Ses açısından ele alınacak olursa bu olay verici, alıcı ve ses dalgaları şeklinde ifade edilebilir.ve ses dalgaları şeklinde ifade edilebilir.

Konuşanın zihnindekiler, beyinden verilen komutla ve konuşma Konuşanın zihnindekiler, beyinden verilen komutla ve konuşma organlarınca dil seslerine dönüştürülerek açığa vurulduktan sonra organlarınca dil seslerine dönüştürülerek açığa vurulduktan sonra dinleyenin işitme organları aracılığıyla beyne ulaşır ve burada dinleyenin işitme organları aracılığıyla beyne ulaşır ve burada çözümlenerek konuşanın açıklamak istediği düşüncenin oluşması çözümlenerek konuşanın açıklamak istediği düşüncenin oluşması sağlanmış olur.sağlanmış olur.

Page 14: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İşitme engeli nedir?İşitme engeli nedir?

İşitmenin gerçekleşmesi için;İşitmenin gerçekleşmesi için; Ses’in olması,Ses’in olması, Bu sesin insan kulağının algılayacağı frekans Bu sesin insan kulağının algılayacağı frekans

ve şiddet sınırları içinde bulunması,ve şiddet sınırları içinde bulunması, Sesi algılayacak alıcı organın, yani kulağın Sesi algılayacak alıcı organın, yani kulağın

olması,olması, Sesin kulak içindeki yapılardan engellenmeden Sesin kulak içindeki yapılardan engellenmeden

geçerek beyindeki işitme merkezine ulaşması, geçerek beyindeki işitme merkezine ulaşması, bu merkezde doğru algılanıp, yorumlanması bu merkezde doğru algılanıp, yorumlanması gerekmektedir.gerekmektedir.

Page 15: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İşitme engelini daha iyi açıklayabilmek İşitme engelini daha iyi açıklayabilmek için anatomik yapısını kısaca gözden için anatomik yapısını kısaca gözden geçirmek yararlı olacaktır.geçirmek yararlı olacaktır.

Kulak, vücudumuzun en hassas Kulak, vücudumuzun en hassas yapılarından birisidir. Ve zararlı etkiler yapılarından birisidir. Ve zararlı etkiler karşısında kolayca hasar görebilmektedir. karşısında kolayca hasar görebilmektedir. Kulak üç temel bölümden oluşmuştur.Kulak üç temel bölümden oluşmuştur.

Page 16: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İşitme yetersizliğinin İşitme yetersizliğinin nedenleri nelerdir?nedenleri nelerdir?

İşitme engeli vakalarının %95’inin doğum İşitme engeli vakalarının %95’inin doğum öncesinde, doğumda veya çocuk dili öncesinde, doğumda veya çocuk dili kazanmadan önce, %5’inin ise çocuk dili kazanmadan önce, %5’inin ise çocuk dili kazandıktan sonra oluştuğu bilinmektedir. kazandıktan sonra oluştuğu bilinmektedir.

İşitme engelinin nedenlerini doğum öncesi, İşitme engelinin nedenlerini doğum öncesi, doğum anı ve doğum sonrası olarak doğum anı ve doğum sonrası olarak sınıflandırabiliriz. sınıflandırabiliriz.

Page 17: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Doğum öncesi nedenlerDoğum öncesi nedenler

Hamilelik döneminde annenin geçirdiği enfeksiyon Hamilelik döneminde annenin geçirdiği enfeksiyon veya hastalık (özellikle kızamıkcık, kabakulak, sarılık veya hastalık (özellikle kızamıkcık, kabakulak, sarılık ...)...)

·· Hamilelik döneminde annenin röntgen çektirmesiHamilelik döneminde annenin röntgen çektirmesi ·· Hamilelik döneminde annenin ototoksik ilaç ve Hamilelik döneminde annenin ototoksik ilaç ve

alkol kullanımıalkol kullanımı ·· Hamilelik döneminde geçirilen kazalarHamilelik döneminde geçirilen kazalar ·· Kan uyuşmazlığıKan uyuşmazlığı ·· Genetik faktörlerGenetik faktörler ·· Akraba evliliğiAkraba evliliği

Page 18: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Doğum anı nedenleriDoğum anı nedenleri

Doğum sırasında meydana gelen Doğum sırasında meydana gelen komplikasyonlar (kordon dolanması, oksijensiz komplikasyonlar (kordon dolanması, oksijensiz kalma ...)kalma ...)

·· Düşük doğum ağırlığıDüşük doğum ağırlığı ·· Erken doğumErken doğum ·· Bebekte kan değişimini gerektiren sarılıkBebekte kan değişimini gerektiren sarılık ·· Doğum sırasında baş, boyun ve kulakta Doğum sırasında baş, boyun ve kulakta

görülen zedelenmegörülen zedelenme

Page 19: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Doğum sonrası nedenlerDoğum sonrası nedenler

*Orta veya iç kulak yapılarında zedelenme*Orta veya iç kulak yapılarında zedelenme*Çocukluk hastalıkları (havale, menenjit, *Çocukluk hastalıkları (havale, menenjit,

kızamıkcık, kızıl...)kızamıkcık, kızıl...)*3 aydan fazla süren kronik orta kulak iltihabı *3 aydan fazla süren kronik orta kulak iltihabı

(otit)(otit)*Çocukluk yaralanmaları (kafatası kırıkları, *Çocukluk yaralanmaları (kafatası kırıkları, çatlakları, baş veya kulaklara şiddetli darbe, çatlakları, baş veya kulaklara şiddetli darbe, çok yüksek sese maruz kalma ve zarar çok yüksek sese maruz kalma ve zarar verecek şekilde kulağa sokulan cisimler)verecek şekilde kulağa sokulan cisimler)

Bunlara rağmen işitme yetersizliğinin Bunlara rağmen işitme yetersizliğinin nedeninin bilinemediği durumlar da vardır.nedeninin bilinemediği durumlar da vardır.

Page 20: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İşitmenin Ölçülmesiİşitmenin Ölçülmesi

İşitme engelli çocuğun işitme kaybı derecesini İşitme engelli çocuğun işitme kaybı derecesini belirleyebilmek ve çocuğa uygun işitme cihazı belirleyebilmek ve çocuğa uygun işitme cihazı seçebilmek için işitme duyarlılığının ölçülebilmesi seçebilmek için işitme duyarlılığının ölçülebilmesi gerekir. İşitme duyarlılığı odyometre (işitölçer) denilen gerekir. İşitme duyarlılığı odyometre (işitölçer) denilen araçlarla yapılmaktadır. araçlarla yapılmaktadır. Odyometrik ölçüm araçlarıOdyometrik ölçüm araçları, , kişiye sesli uyaranları değişik şiddet ve frekanslarda kişiye sesli uyaranları değişik şiddet ve frekanslarda iletmeye yarayan araçlardır. Bunlar sesleri gerektiğinde iletmeye yarayan araçlardır. Bunlar sesleri gerektiğinde sağ, gerektiğinde sol kulağa iletebilecek özelliktedirler. sağ, gerektiğinde sol kulağa iletebilecek özelliktedirler. Ayrıca bazı odyometrik ölçüm araçları sesi hava yolu Ayrıca bazı odyometrik ölçüm araçları sesi hava yolu ile ilettiği gibi gerektiğinde kemik yolu ile iletebilecek ile ilettiği gibi gerektiğinde kemik yolu ile iletebilecek özelliğe sahiptir.özelliğe sahiptir.

Page 21: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Odyometri ile elde edilen ölçüm sonuçları Odyometri ile elde edilen ölçüm sonuçları işitme eğrileri biçiminde kayıt edilir. işitme eğrileri biçiminde kayıt edilir. Odyometri ile elde edilen ve kişilerin işitme Odyometri ile elde edilen ve kişilerin işitme eşik değerleri ile işitme alanlarını gösteren eşik değerleri ile işitme alanlarını gösteren grafik şeklindeki bu eğrilere grafik şeklindeki bu eğrilere odyogramodyogramdenir. denir.

Page 22: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İşitme engelinin derecesine İşitme engelinin derecesine göre sınıflandırmagöre sınıflandırma

10dB10dB--26 dB 26 dB NormalNormal İşitmede bir problem yoktur.İşitmede bir problem yoktur.27dB27dB--40 dB çok hafif40 dB çok hafif Bazı sesleri (çağlayan sesi, yaprak hışırtısı gibi) duymada ve ayırdetmede Bazı sesleri (çağlayan sesi, yaprak hışırtısı gibi) duymada ve ayırdetmede

güçlüğü vardır. güçlüğü vardır. 4141--dBdB--55dB 55dB Hafif Hafif Konuşma seslerinin bazılarını duyabilme güçlüğü vardır. Fısıltı ile Konuşma seslerinin bazılarını duyabilme güçlüğü vardır. Fısıltı ile

konuşulanları duyamaz. konuşulanları duyamaz. 56dB56dB--70dB 70dB Orta Orta Karşılıklı konuşmaları anlamada güçlük çeker. Karşılıklı konuşmaları anlamada güçlük çeker. 71dB71dB--90dB i90dB ilerileri İşitme cihazı olmadan konuşmaları anlayamaz ve takip edemez.İşitme cihazı olmadan konuşmaları anlayamaz ve takip edemez.91dB ve üzeri 91dB ve üzeri Çok ileriÇok ileri Konuşma seslerini duyamaz. Çok yüksek şiddetteki sesleri duyabilir.Konuşma seslerini duyamaz. Çok yüksek şiddetteki sesleri duyabilir.

Page 23: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İŞİTME ENGELİNİ OLUŞ İŞİTME ENGELİNİ OLUŞ YERİNE GÖRE YERİNE GÖRE SINIFLANDIRMASINIFLANDIRMA Çocuklarda genel olarak oluş yerine göre Çocuklarda genel olarak oluş yerine göre

beş tür işitme kaybı görülür.beş tür işitme kaybı görülür.

Page 24: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İletim Tipi İşitme Kaybıİletim Tipi İşitme Kaybı

Dış kulak veya orta kulağı etkileyen bir durum sonucu, Dış kulak veya orta kulağı etkileyen bir durum sonucu, sesin iç kulağa iletilememesi sebebiyle meydana gelen sesin iç kulağa iletilememesi sebebiyle meydana gelen işitme kaybıdır. Sesin algılamasında değil, sesin işitme kaybıdır. Sesin algılamasında değil, sesin iletiminde bir sorun vardır. Orta kulak boşluğunda sıvı iletiminde bir sorun vardır. Orta kulak boşluğunda sıvı birikmesi sonucu oluşan orta kulak iltihabı, kulak kiri birikmesi sonucu oluşan orta kulak iltihabı, kulak kiri birikmesi, kulağa sokulan yabancı cisimler, işitme birikmesi, kulağa sokulan yabancı cisimler, işitme kanalının şişmesi, yapısal anomali gibi durumlar kanalının şişmesi, yapısal anomali gibi durumlar iletimsel işitme kaybının sebepleri olarak sayılabilirler. iletimsel işitme kaybının sebepleri olarak sayılabilirler. Kulağı radyo sistemi olarak düşündüğümüzde, iletimsel Kulağı radyo sistemi olarak düşündüğümüzde, iletimsel kayıplarda, mikrofon (dış kulak) ya da iletici (orta kulak) kayıplarda, mikrofon (dış kulak) ya da iletici (orta kulak) kısımlarının mükemmel olarak çalışmaması söz kısımlarının mükemmel olarak çalışmaması söz konusudur. Genellikle bu tür işitme kayıplarında, tıbbi konusudur. Genellikle bu tür işitme kayıplarında, tıbbi müdahale ve uygun cihazlandırma ile olumlu sonuçlar müdahale ve uygun cihazlandırma ile olumlu sonuçlar alınabilir. alınabilir.

Page 25: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

DuyusalDuyusal--Sinirsel Tip İşitme Sinirsel Tip İşitme Kaybı:Kaybı: İç kulak ve iç kulaktan beyne giden sinirlerin İç kulak ve iç kulaktan beyne giden sinirlerin

zedelenmesi sonucu meydana gelen işitme zedelenmesi sonucu meydana gelen işitme kaybıdır. Bu tip kayıplar iletim tipi işitme kaybıdır. Bu tip kayıplar iletim tipi işitme kayıplarına göre genellikle daha ağır ve kayıplarına göre genellikle daha ağır ve kalıcıdır. Enfeksiyonlar, genetik etkenler ya da kalıcıdır. Enfeksiyonlar, genetik etkenler ya da ilaç kullanımı duyusalilaç kullanımı duyusal--sinirsel işitme kaybının sinirsel işitme kaybının sebeplerindendir. Bu tür kayıplarda radyo sebeplerindendir. Bu tür kayıplarda radyo sistemi benzetmesini düşündüğümüzde sistemi benzetmesini düşündüğümüzde alıcının iyi çalışmaması söz konusudur. alıcının iyi çalışmaması söz konusudur. Mikrofon sesi alır ve iletici sesi ileterek görevini Mikrofon sesi alır ve iletici sesi ileterek görevini yerine getirir, ancak iç kulak sesi alamaz ve yerine getirir, ancak iç kulak sesi alamaz ve görevini tam olarak yerine getiremez. görevini tam olarak yerine getiremez.

Page 26: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Karma Tip İşitme KaybıKarma Tip İşitme Kaybı

Bu tip işitme kayıpları hem iletimsel hem Bu tip işitme kayıpları hem iletimsel hem de duyusalde duyusal--sinirsel işitme kaybı türlerinin sinirsel işitme kaybı türlerinin bir arada görülmesidir. bir arada görülmesidir.

Page 27: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Merkezi Tip İşitme KaybıMerkezi Tip İşitme Kaybı

Merkezi sinir sisteminde meydana gelen Merkezi sinir sisteminde meydana gelen bir zedelenme sonucu ortaya çıkan bir bir zedelenme sonucu ortaya çıkan bir işitme kaybıdır. Dış ve orta kulak görevini işitme kaybıdır. Dış ve orta kulak görevini yapar, iç kulak ve işitme sinirleri normal yapar, iç kulak ve işitme sinirleri normal çalışır, fakat merkezde bir bozukluk çalışır, fakat merkezde bir bozukluk vardır. Bu hasar bireyin sesleri vardır. Bu hasar bireyin sesleri algılamasını ve sese anlamlı bir şekilde algılamasını ve sese anlamlı bir şekilde tepki göstermesini engeller. tepki göstermesini engeller.

Page 28: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Psikolojik İşitme KaybıPsikolojik İşitme Kaybı

İşitme organlarının yapısı ve işleyişinde İşitme organlarının yapısı ve işleyişinde bir bozukluk olmadığı halde işitme bir bozukluk olmadığı halde işitme gerçekleşmez. Bu gibi durumlar psikolojik gerçekleşmez. Bu gibi durumlar psikolojik işitme kaybı diye adlandırılır. Bunun işitme kaybı diye adlandırılır. Bunun histerik sağırlık, psikohisterik sağırlık, psiko--somatik sağırlık somatik sağırlık diye adlandırıldığı da olur. Çocuklarda diye adlandırıldığı da olur. Çocuklarda psikotik durumlarla, yetişkinlerde psikopsikotik durumlarla, yetişkinlerde psiko--nevrozla birlikte görülebilir. Psikolojik nevrozla birlikte görülebilir. Psikolojik işitme kaybı çoğunlukla aniden oluşur.işitme kaybı çoğunlukla aniden oluşur.

Page 29: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İŞİTME VE FONKSİYONEL İŞİTME VE FONKSİYONEL MUAYENESİMUAYENESİ

İnsanda akustik enerjinin “ses” olarak İnsanda akustik enerjinin “ses” olarak algılanma olayına algılanma olayına işitmeişitme, işitmeyi , işitmeyi inceleyen bilim dalına inceleyen bilim dalına odyolojodyoloji, işitmenin i, işitmenin incelenmesi amacı ile yapılan tetkiklere incelenmesi amacı ile yapılan tetkiklere de de odyometriodyometri, işitme ölçümlerini yapan , işitme ölçümlerini yapan uzmanlaşmış kişilere de uzmanlaşmış kişilere de odyometristodyometristdenir.denir.

Page 30: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İşitme iki şekilde İşitme iki şekilde gerçekleşir.gerçekleşir. 11--Hava Yolu :Koklea’nın dış kulak ve orta kulak Hava Yolu :Koklea’nın dış kulak ve orta kulak

yardımıyla uyarılması sözkonusudur.yardımıyla uyarılması sözkonusudur. 22--Hava Yolu:Koklea’nın çevresindeki kortikal Hava Yolu:Koklea’nın çevresindeki kortikal

kemik yapının iletmiş olduğu ses enerjisi ile kemik yapının iletmiş olduğu ses enerjisi ile uyarılmasıdır.uyarılmasıdır.

Normal işiten bir insan kendi sesini hem Normal işiten bir insan kendi sesini hem hava yolu ile hem kemik yolu ile duymaktadır. hava yolu ile hem kemik yolu ile duymaktadır. Sesini teybe alan bir kişi sesini dinlediğinde Sesini teybe alan bir kişi sesini dinlediğinde sadece hava yolu ile sesini dinlediği için ona sadece hava yolu ile sesini dinlediği için ona sesi farklı gelir.sesi farklı gelir.

Page 31: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İŞİTME CİHAZI KULLANIMIİŞİTME CİHAZI KULLANIMI

Her tip işitme kaybına ve işitme kaybı olan her Her tip işitme kaybına ve işitme kaybı olan her yaştaki bireye uygun bir işitme cihazı mutlaka yaştaki bireye uygun bir işitme cihazı mutlaka vardır. Günümüzde gelişen teknoloji ve erken vardır. Günümüzde gelişen teknoloji ve erken tanılama sayesinde bebekler bile işitme tanılama sayesinde bebekler bile işitme cihazlarından yararlanabilmektedir. Cihaz cihazlarından yararlanabilmektedir. Cihaz kullanımında önemli olan, işitme kaybı olan kullanımında önemli olan, işitme kaybı olan bireye en uygun işitme cihazının seçilerek bireye en uygun işitme cihazının seçilerek cihaz kullanımında sürekliliğin cihaz kullanımında sürekliliğin sağlanabilmesidir.sağlanabilmesidir.

Page 32: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İşitme cihazları tam anlamıyla doğal sesi İşitme cihazları tam anlamıyla doğal sesi vermezler. Beynin yeni sesleri ayırt edip vermezler. Beynin yeni sesleri ayırt edip algılaması ve hatırlaması için belirli bir algılaması ve hatırlaması için belirli bir zamanın geçmesi ve çocuğun uygun zamanın geçmesi ve çocuğun uygun eğitimi alması gerekir.eğitimi alması gerekir.

Page 33: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

İlk kullanılmaya başlandığında, özellikle çocuklar cihaz İlk kullanılmaya başlandığında, özellikle çocuklar cihaz takmayı reddedebilirler. Sesleri ayırdetmeyi henüz takmayı reddedebilirler. Sesleri ayırdetmeyi henüz öğrenmedikleri için duydukları sesler onlara anlamsız ve öğrenmedikleri için duydukları sesler onlara anlamsız ve rahatsız edici gelir. Özellikle gürültülü ortamlarda çok rahatsız edici gelir. Özellikle gürültülü ortamlarda çok fazla rahatsızlık duyarlar. Öğretmenlerin cihaz fazla rahatsızlık duyarlar. Öğretmenlerin cihaz kullanımında çocukları teşvik etmeleri gerekir. Çocuğun kullanımında çocukları teşvik etmeleri gerekir. Çocuğun cihaz kullanım süresini arttırmak amacıyla, öğretmen ve cihaz kullanım süresini arttırmak amacıyla, öğretmen ve ailenin uygulayacağı çeşitli ödüllendirme yöntemleri, ailenin uygulayacağı çeşitli ödüllendirme yöntemleri, çocuğun cihaza alışmasına yardımcı olacaktır. Zaman çocuğun cihaza alışmasına yardımcı olacaktır. Zaman içinde çocuk işitme cihazına alıştıkça seslerin ayrımına içinde çocuk işitme cihazına alıştıkça seslerin ayrımına varacak ve işitme cihazından yarar sağlama oranı da varacak ve işitme cihazından yarar sağlama oranı da artacaktır. Böylelikle çocuk cihazı kendisinin bir parçası artacaktır. Böylelikle çocuk cihazı kendisinin bir parçası olarak görmeye başlayabilecektir. Bu konuda olarak görmeye başlayabilecektir. Bu konuda öğretmenler ve aileler sabırlı olmalı, öğrencinin cihaza öğretmenler ve aileler sabırlı olmalı, öğrencinin cihaza alışması ve onu kendinden bir parça olarak alışması ve onu kendinden bir parça olarak görebilmesinin zaman alacağını hatırlamalıdır.görebilmesinin zaman alacağını hatırlamalıdır.

Page 34: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Çocuk büyüdükçe, kulağı da büyüyeceğinden Çocuk büyüdükçe, kulağı da büyüyeceğinden belirli zaman aralıklarında gerekli kontrollerin belirli zaman aralıklarında gerekli kontrollerin yapılıp, kulak kalıbının mutlaka değiştirilmesi, yapılıp, kulak kalıbının mutlaka değiştirilmesi, eğitim almaya başladıktan sonra da dinleme eğitim almaya başladıktan sonra da dinleme seviyesi değişeceğinden cihazın ses ayarlarının seviyesi değişeceğinden cihazın ses ayarlarının düzenli olarak ayarlanması gerekir. Eğer düzenli olarak ayarlanması gerekir. Eğer çocuğun iki kulağında da işitme engeli varsa, her çocuğun iki kulağında da işitme engeli varsa, her kulak için ayrı cihaz kullanılmalıdır. Çift cihaz kulak için ayrı cihaz kullanılmalıdır. Çift cihaz kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini kolaylaştırarak eğitimkolaylaştırarak eğitim--öğretim ortamlarından öğretim ortamlarından daha etkin bir şekilde yararlanılmasını olanaklı daha etkin bir şekilde yararlanılmasını olanaklı kılacaktır kılacaktır

Page 35: ODYOLOJİ · PDF fileGünümüzde gelişen teknoloji ve erken ... kullanımı çocuğun iletişim becerilerinin gelişiminde etkili olacak, sesin yönünün tayinini

Öğrenci, cihazını kaybetmemesi ve Öğrenci, cihazını kaybetmemesi ve koruması konusunda bilinçlendirilmeli ve koruması konusunda bilinçlendirilmeli ve gerekirse yaşı küçük öğrenciler için cihaz, gerekirse yaşı küçük öğrenciler için cihaz, bir gözlük ipi yardımıyla boynuna asılarak bir gözlük ipi yardımıyla boynuna asılarak düşmemesi için önlemler alınmalıdır. düşmemesi için önlemler alınmalıdır. Ayrıca cihaz kullanımı konusunda çocuğun Ayrıca cihaz kullanımı konusunda çocuğun ailesi bilgilendirilmeli, cihazın temizliği, ailesi bilgilendirilmeli, cihazın temizliği, nasıl kontrol edileceği aileye öğretilmelidir.nasıl kontrol edileceği aileye öğretilmelidir.