46
A ) Bu Ünitede İşlenecek Konular Işığın tanımı Işığın yayılması Yansıma ve yansıma kanunları Düz, çukur ve tümsek aynalar Aynalarda özel ışınlar , görüntüler ve bunların özellikleri Işığın kırılması ve kırılma kanunları İnce ve kalın kenarlı mercekler. Bunlarda özel ışınlar ve görüntü özellikleri Prizmalar ve özellikleri B ) Bu Çalışmalar Sonunda Şunları Kavramış olmanız gerekir : Işığın nasıl yayıldığını ve yansıma kanunlarını Işık ışını, saydamlık, ışık hızı gibi temel kavramları Gölge ve gölge oluşumunun nasıl gerçekleştiğini Düz aynalarda görüntü oluşumunu Küresel aynalarda özel ışınların nasıl bir yol izlediğini ve oluşan görüntülerin özelliklerini Kırılma kurallarını Sınır açısı, tam yansıma gibi kırılma ile ilgili temel kavramları Merceklerde özel ışınların nasıl bir yol izlediğini ve oluşan görüntülerin özelliklerini Prizmaları ve bunlardan geçen ışınların izledikleri yolu C ) Soruların Özellikleri : Gelme ve yansıma açısına bağlı olarak sorulan sorular Küresel aynalarda ışınların izlediği yol ve bu aynalarda oluşan görüntülerin özelliklerine dayalı sorular Merceklerle ilgili özel ışınlar ve görüntü özelliklerinden sorular Prizmalarda kırılma açısı esas alınıp sorulan açı ve ışının izleyeceği yol ile ilgili sorular Gölge ile ilgili olarak da tam ve yarım gölgenin büyüyüp küçülmesiyle ilgili sorular sorulmaktadır. D ) Son 6 yılda konuyla ilgili sorulan soruların dağılımı : www.testkulubu.com OPTIK

optik konu anlatım!!!!!!

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: optik konu anlatım!!!!!!

A ) Bu Ünitede İşlenecek Konular Işığın tanımı Işığın yayılması Yansıma ve yansıma kanunları Düz, çukur ve tümsek aynalar Aynalarda özel ışınlar , görüntüler ve bunların özellikleri Işığın kırılması ve kırılma kanunları İnce ve kalın kenarlı mercekler. Bunlarda özel ışınlar ve görüntü özellikleri Prizmalar ve özellikleri

B ) Bu Çalışmalar Sonunda Şunları Kavramış olmanız gerekir : Işığın nasıl yayıldığını ve yansıma kanunlarını Işık ışını, saydamlık, ışık hızı gibi temel kavramları Gölge ve gölge oluşumunun nasıl gerçekleştiğini Düz aynalarda görüntü oluşumunu Küresel aynalarda özel ışınların nasıl bir yol izlediğini ve oluşan görüntülerin özelliklerini Kırılma kurallarını Sınır açısı, tam yansıma gibi kırılma ile ilgili temel kavramları Merceklerde özel ışınların nasıl bir yol izlediğini ve oluşan görüntülerin özelliklerini Prizmaları ve bunlardan geçen ışınların izledikleri yolu

C ) Soruların Özellikleri : Gelme ve yansıma açısına bağlı olarak sorulan sorular Küresel aynalarda ışınların izlediği yol ve bu aynalarda oluşan görüntülerin özelliklerine dayalı sorular Merceklerle ilgili özel ışınlar ve görüntü özelliklerinden sorular Prizmalarda kırılma açısı esas alınıp sorulan açı ve ışının izleyeceği yol ile ilgili sorular Gölge ile ilgili olarak da tam ve yarım gölgenin büyüyüp küçülmesiyle ilgili sorular sorulmaktadır.

D ) Son 6 yılda konuyla ilgili sorulan soruların dağılımı :

1995 1996 1997 1998 1999 2000FLEMLDPYAÖLLGS

www.testkulubu.com

OPTIK

Page 2: optik konu anlatım!!!!!!

OPTİK

Işık, ışık kaynağından yayılan bir enerji çeşididir. Işık olaylarını inceleyen fizik dalına ise optik denir.Işık ile ilgili sıkça karşılaşılacak kavramlar ise şunlardır;1 . Işık Kaynağı : Işık vererek çevresini aydınlatan cisimlerdir. Çevresindeki cisimlere, herhangi bir etkiye uğramadan ışık veren cisimlere " doğal ışık kaynağı " denir.( Güneş ve yıldızlar gibi ) Lamba, mum gibi yapay olarak oluşturulan cisimlere ise " suni(yapay) ışık kaynağı " denir.

2 . Işık Işını : Işığın yayıldığını gösteren doğrulara ışık ışını yada kısaca ışın denir.

3 . Işığın Yayılması : Işık ışınları doğrusal yolla yayılır. Gölge, yarı gölge, Güneş ve Ay tutulmaları ışığın doğrusal yolla yayılması sonucu oluşur.

4 . Aydınlatılmış Cisim : Bir ışık kaynağından ışık alarak görünür hale geçen cisimlere denir.

5 . Saydam Cisimler : Cam, hava, su gibi , ışığı tam olarak geçiren cisimlere denir.

6 . Yarı Saydam Cisimler : Buzlu cam, yağlı kağıt gibi, ışığı kısmen diğer tarafa geçiren cisimlerdir.

7 . Saydam Olmayan Cisimler : Taş, tahta, demir gibi ışığı geçirmeyen cisimler denir.

8 . Işık Hızı : Işığın birim zamandaki hızıdır. Işığın hızı ortamlara göre farklılık gösterir.Işık;

Havada : 300.000 km/sCamda : 200.000 km/sSuda : 225.000 km/s

9 . Gölge : Işık kaynağı önüne saydam olmayan bir cisim konulduğunda, engelin arka tarafı aydınlanmaz. Dolayısıyla engelin arka tarafında gölge oluşur. Engel arkasındaki hiç ışık almayan bölgeye " tam gölge ", tam gölge çevresindeki kısmen ışık alan bölgeye ise " yarı gölge " denir. Tam ve yarı gölge çizilirken ;Tam gölgeyi çizmek için, ışık kaynağının üst kenarından, cismin üst kenarına ışınlar gönderilir. Işınların ekran üzerine düştüğü kısımda tam gölge oluşur.

Yarı gölgeyi çizmek için ise; ışık kaynağının kenarından engelin çapraz kenarlarına ışınlar gönderilir. Işınların ekran üzerine düştüğü kısımda yarı gölge oluşur.

Tam ve yarı gölge şu şekilde görünür;

NOT : Oluşan gölgenin büyüklüğü, ışık kaynağı ile engel arasındaki uzaklığa, ayrıca, ışık kaynağı ve engelin büyüklüğüne bağlıdır.

YANSIMABir yüzeye çarpan ışık ışınlarının doğrultu ve yön değiştirmelerine " yansıma " denir. Yansıma, yansıtıcı yüzeyin durumuna göre, düzgün ve dağınık yansıma olarak ikiye ayrılır. Eğer ışığın çarptığı yüzey pürüzsüz ise düzgün yansıma, pürüzlü ise dağınık yansıma gerçekleşir.

www.testkulubu.comEngelIşık

kaynağı

Tam gölge

perde

Yarı gölge

perde

EngelIşık kaynağı

Tam gölgeYarı gölge

Düzgün Yansıma Dağınık Yansıma

Page 3: optik konu anlatım!!!!!!

Yansıma Kanunları

1 – Gelen ışın, yansıyan ışın ve normal aynı düzlemdedir.2 – Gelme açısı, yansıma açısına eşittir.3 – Normal doğrultusunda gelen ışınlar, kendi üzerinden yansır.NORMAL (N) : Yüzeye dik olarak geldiği var sayılan doğrudur.

AYNALARÜzerine gelen ışığı belirli kurallara göre yansıtan cisimlere ayna denir. Aynalar düzlem ve küresel olmak üzere 2 grupta incelenir;

Aynalar

DÜZ AYNADA YANSIMA VE GÖRÜNTÜ OLUŞUMU

Düz ve saydam cisimlerin bir yüzeyinin parlatılmasıyla oluşan cisme düz ayna denir.Düz aynalarda yansıma, yansıma kanunlarındaki gibi gerçekleşir.

ÖRNEK :Yandaki şekilde düzlem ayna ile ışığın gelme doğrultusu arasında 60˚ açı vardır. Bu durumda ışığın yansıma açısı kaç derecedir?

A ) 60 B ) 30 C ) 15 D ) 0

ÇÖZÜM : Yansıma açısı, normal ile yansıyan ışın arasındaki açıdır. Aynı zamanda da yansıma açısı gelme açısına eşittir. O yüzden önce gelme açısını bulalım; x = 90 – 60 x = 30˚ ( Gelme açısı ) Gelme açısı yansıma açısına eşit olduğundan; Yansıma açısı =30˚ olur

DÜZ AYNALARDA GÖRÜNTÜ VE OLUŞUMU

Düz aynalarda görüntü oluşumu, aynaya düşerek yansıyan ışınların uzantılarının kesişmesiyle oluşur.

Düz Aynada Oluşan Görüntünün Özellikleri;1 . Görüntü zahiri ( sanal ) dır.2 . Düzdür.3 . Ayna gerisindedir.4 . Cismin boyu ile görüntünün boyu aynıdır.5 . Cismin aynaya uzaklığı ile görüntünün aynaya olan uzaklığı aynıdır.6 . Cismin sağı görüntünün soludur.7 . Cisim aynaya hangi hızla yaklaşırsa, görüntü de aynı hızla yaklaşır. Kısacası, görüntü, cismin aynaya göre simetriğidir.NOT : Yansıyan ışınların uzantılarının kesişmesiyle oluşan görüntü zahiri, yani sanaldır. Bu görüntüler aynanın arkasında oluşur.

Düz Aynalarda Bazı Özellikler ;1 . Bir düz aynaya gelen ışın sabit kalmak şartı ile, ayna kadar döndürülürse, yansıyan ışın 2

kadar sapar.

2 . Kesişen iki düz ayna arasındaki cismin, bu aynalardaki görüntü sayısı;

bağıntısıyla bulunur.

n = Görüntü sayısı= Aynalar arasındaki açı.

NOT : = 0 olduğunda n = olur.3 . Bir cisim, duran bir düz aynaya +V hızıyla yaklaşırsa, görüntü de aynaya – V hızıyla yaklaşır. Bu durumda cismin görüntüsünün, cisme yaklaşma hızı ise – 2V olur.

www.testkulubu.com

Yansıyan ışın

Gelen ışın

O

N

Gelme açısı

Yansıma açısı

Düzlem ayna Küresel ayna

Çukur ayna Tümsek ayna

60˚

A

I

Ayna

60˚

A

I

Ayna

N

30˚

Cisim GörüntüAyna

UYARI : Yansıyan ışınların kesişmesiyle oluşan görüntü gerçek , yansıyan ışınların uzantılarının kesişmesiyle oluşan görüntü ise zahiridir.

2

Page 4: optik konu anlatım!!!!!!

ÖRNEK :

Bir adam şekildeki gibi düz aynaya d kadar uzaktan bakarken aynaya x kadar yaklaşırsa adamla görüntüsü arasındaki uzaklık ne olur?

A ) d – x B ) d + xC ) 2d – 2x D ) 2d + 2x

ÇÖZÜM : Adamın aynaya x kadar yaklaşmasıyla , adamla ayna arasındaki mesafe d – x olur. Bu durumda görüntüyle ayna arasındaki mesafe de d – x kadar olur. Adam ile görüntüsü arasındaki uzaklık ise ;( d – x ) + ( d – x ) = 2d – 2x olur.

Düz Aynalarda Görüş Alanı :Gözün aynada görebildiği alandır. Görüş alanını bulmak için, gözün aynaya göre simetriği alınarak , aynanın uçlarına ışınlar çizilir. Çizilen bu ışınlar arasında kalan bölge içindeki cisimler göz tarafından görülebilir.

ÖRNEK :Yandaki şekilde G noktasından aynaya bakan göz hangi noktaları göremez?

A ) Yalnız A B ) Yalnız BC ) C ve D D ) A,B ve D

ÇÖZÜM : Gözden aynanın uçlarına ışınlar gönderildiğinde, yansıyan ışınlar arasında kalan bölgedeki ışınlar görünür. Bu durumda görünmeyen nokta A noktasıdır.

KÜRESEL AYNALARYansıtıcı yüzeyi küre şeklinde olan aynalardır. Eğer kürenin iç yüzü yansıtıcı özellikteyse

çukur( konkav ), dış yüzeyi yansıtıcı özellikteyse tümsek( konveks ) ayna denir.

M = MerkezF = Odak noktasıT = Tepe noktasıf = Odak uzaklığım = Merkez uzaklığıR = Yarıçap

Merkez ( M ) : Küresel aynanın yapıldığı kürenin tam orta noktasıdır.Odak ( F ) : Merkez noktası ile aynanın tam orta noktasıdır.Odak uzaklığı (f ) : Odak noktası ile tepe noktası ( T ) arasındaki uzaklıktır.

ÇUKUR AYNALARÇukur Aynalarda Özel Işınlar :

1 . Paralel Işın : Asal eksene paralel gelen ışınlar, odaktan geçecek şekilde yansır.

2 . Odak Işını : Odaktan gelen ışınlar, asal eksene paralele yansır.

3 . Tepe Işını : Tepe noktasına gelen ışınlar asal eksenle eşit açı yapacak şekilde yansırlar.

www.testkulubu.com

d

GD

C

B

A

Ayna

GD

C

B

A

Ayna

MF F

R

\\\\\\\\ Asal eksenT

Tümsek ayna Çukur ayna

m = R

FM

A.E

FM

A.E

FM

A.E

Page 5: optik konu anlatım!!!!!!

4 . Merkez Işın : Merkezden geçecek şekilde gelen ışınlar kendi üzerlerinden yansırlar.

5 . Herhangi Bir Işın : Işığın aynaya değdiği noktadan, merkezden geçecek şekilde bir doğru çizilir ve bu normal kabul edilir.Yansıma kanunu gereği ışının normalle yaptığı açı, yansıyan ışının normalle yaptığı açıya eşit olacak şekilde yansıma gerçekleşir.

Çukur Aynada Görüntü Çizimi veÖzellikleri

1 . Cisim merkezden uzakta ise;Görüntü özelikleri:Ters,Gerçek,Cisimden küçük,Odak ile merkez arasında.

2 . Cisim merkezde ise;Görüntü özellikler:Merkezde, ters, gerçek cismin boyuyla aynıdır.

3 . Cisim merkezle odak arasında ise;Görüntünün özellikleri:

Merkezin dışında, sonsuzla merkez arasında, ters, gerçek ve cisimden büyüktür.

4 . Cisim odakta ise;Görüntünün özellikleri:Sonsuzda, ters, gerçek ve büyük-tür.

5 . Cisim odakla tepe noktası arasında ise;Görüntünün özelleri : Ayna gerisinde, düz, zahiri, cisimden büyüktür.

TÜMSEK AYNALARTümsek Aynalarda Özel Işınlar

1 . Paralel Işın :Asal eksene paralel gelen ışınlar, uzantıları odaktan geçecek şekilde yansırlar.

2 . Odak ışını :Odak doğrultusunda gelen ışınlar, asal eksene paralel yansırlar.

3 . Tepe ışını :

www.testkulubu.com

FM

A.E

FM

A.E

Çukur ayna önüne konulan bir cismin görüntüsünün nerede ve hangi özelliklere sahip olduğunu anlamak için, cisim üzerinden, biri asal eksene paralel, diğeri ise odaktan geçecek şekilde iki ayrı ışın gönderilir. Bu ışınların yansımalarının kesiştiği noktada görüntü oluşur.

FMA.E

FMA.E

FM

A.E

FMA.E

FM

A.E

F M

F M

Page 6: optik konu anlatım!!!!!!

Tepe noktasına gelen ışınlar, asal eksenle eşit açı yapacak şekilde yansırlar.

4 . Merkez ışını :Merkez doğrultusunda gelen ışınlar kendi üzerlerinden geri yansırlar.

Tümsek Aynada Görüntü Çizimi veÖzellikleri

Görüntünün Özellikleri : Tümsek ayna önüne konulan bir cismin görüntüsü daima, zahiri, düz, cismin boyundan küçük ve odak noktası ile ayna arasındadır.

IŞIĞIN KIRILMASI VE KIRILMA YASALARI

Işığın saydam bir ortamdan başka bir saydam ortama geçerken doğrultu değiştirmesine kırılma denir. Işığın saydam ortamdaki hızı, o ortamın yoğunluğuna bağlıdır. Yoğunluk arttıkça, ışığın hızı azalır.

Kırılma indisi ( n ) : Işığın ortamdaki hızıyla ilgili bir kavramdır.Örneğin havanın kırılma indisi 1, suyun kırılma indisi 1,33 ve camın kırılma indisi ise 1,5 dur. Kırılma indisi küçük olan ortama az yoğun ortam, kırılma indisi büyük olan ortama çok yoğun ortam denir. Yani;ncam > nsu > nhava

Gelme açısı:

Gelen ışınla yüzey normali arasındaki açıdır.

Kırılma açısı: Kırılan ışın ve normal arasındaki açıdır.

Kırılma Kanunları :

1 . Gelen ışın, kırılan ışın ve normal aynı düzlemdedir.2 . Normal doğrultusunda ( dik ) gelen ışınlar, kırılmazlar.3 . Işınlar az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçerken normale yaklaşarak kırılırlar. Işınlar çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçerken normalden uzaklaşarak kırılırlar.

ÖRNEK :

www.testkulubu.com

F

M

F

M

Tümsek aynalarda, cisim nereye konulursa konulsun oluşan görüntünün özellikleri aynıdır.

F

M

UYARI 1: Gelme açısının büyümesiyle kırılma açısı da büyür.UYARI 2: Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçişte, kırılma açısının 90˚ olduğu andaki gelme açısına sınır açısı denir. Sınır açısı sudan havaya geçişte 48˚, camdan havaya geçişte ise 42˚ dir.UYARI 3: Işınlar, çok yoğun ortamdan az yoğun ortama sınır açısından büyük bir açıyla gelirse, diğer ortama geçemezler.Bu durumda gelen ışın, aynı ortamda, gelme açısıyla eşit açıyla yansır. Buna tam yansıma denir.

II.ortam

I.ortam Az yoğun

Çok yoğun

Kırılan ışın

Gelen ışın

NNNN

Kırılma Sınır açısı Tam yansıma

4 3

1

2

45˚ 45˚

Y

X

normalI

Page 7: optik konu anlatım!!!!!!

I ışınının X ortamından Y ortamına geçişte sınır açısı 60˚ dir. Buna göre I ışını hangi yolu izler?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

ÇÖZÜM : Şekilde de görüldüğü gibi I ışınına ait gelme açısı 45˚ dir. Bu durumda gelme açısı (45˚) sınır açısından (60˚) küçük olduğu için ışın az yoğun ortama geçer. Kırılma kanununa göre normalden uzaklaşır.

Doğru cevap ( B ) seçeneğidir.

IŞIK PRİZMASI

Yüzeyleri birbirine paralel olmayan, üçgen kesitli saydam ortamlara ışık prizması denir. Prizmalara gelen ışınlar, kırılma kanunlarına uygun olarak değişik şekillerde kırılırlar.

Tam Yansımalı Prizmalar :İkizkenar dik üçgen şeklinde, camdan yapılmış, kırılma indisleri 1,5 ve camdan havaya geçiş için sınır açıları 42˚ olan prizmalardır. Periskop ve dürbün gibi optik araçlarda kullanılır. Tam yansımalı prizmalarda bazı ışınlar ve izledikleri yolları şöyle gösterebiliriz.( i = gelme açısı, s = kırılma açısı)

i > s ( tam yansıma) i > s ( tam yansıma)

Hipotenüse paralel gelen ışınlar prizmayı hipotenüse paralel olarak terk ederler.

Işığın Prizmada Renklerine Ayrılması:Beyaz ışık prizma üzerine düşürülürse, kırmızıdan mora doğru sıralanan görünür ışık spektrumu elde edilir.

Saydam olmayan bir cisim üzerine düşen beyaz ışığın tamamını yansıtırsa beyaz, tamamını soğurursa ( emerse ) siyah görünür.Saydam bir cisim üzerine düşen beyaz ışığın tamamını geçirirse beyaz, tamamını soğurursa ( emerse ) siyah görünür.

MERCEKLERBir veya iki yüzeyi küresel olan saydam cisimlere mercek denir. Kalın ve ince kenarlı olmak üzere iki çeşit mercek vardır.

Kenarları ince olan merceklere ince kenarlı, kenarları kalın olan merceklere ise kalın kenarlı mercek denir. Merceklerde de tıpkı küresel aynalardaki gibi asal eksen, odak noktası, merkez gibi kavramlar vardır. Mercek ile asal eksenin kesiştiği noktaya optik merkez, merkez ile mercek arasındaki mesafenin yarısına ise odak noktası denir.

www.testkulubu.com

UYARI 1 : Az yoğun ortamdan çok yoğun ortama bakıldığında, cisimler olduklarından daha yakında görünürler. UYARI 2 : Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama bakıldığında, cisimler olduklarından daha uzakta görünürler.Bu değişikliklerin nedeni ise, cisimden çıkan ışınların, yoğunlukları farklı ortamlara geçerken kırılmalarıdır.

45˚45˚

45˚

45˚45˚

45˚45˚

45˚

45˚45˚

KırmızıTuruncuSarıYeşilMaviMor

Beyaz ışık

İnce kenarlı mercekler Kalın kenarlı mercekler

UYARI : Mercekler ile küresel aynalar özellik olarak birbirlerine çok benzemektedir.İnce kenarlı mercek Çukur aynaKalın kenarlı mercek Tümsek aynaMercekler ile küresel aynalar arasındaki en önemli fark, küresel aynalarda ışın aynaya çarpınca yansıyarak geldiği ortama dönerken, merceklerde gelen ışın kırılarak diğer ortama geçmektedir.

Page 8: optik konu anlatım!!!!!!

MERCEKLERDE ÖZEL IŞINLAR

A ) İnce Kenarlı ( Yakınsak ) Merceklerde Özel Işınlar:1 . Paralel Işın : Asal eksene paralel gelen ışın, merceğin diğer tarafındaki odak noktasından geçecek şekilde kırılır.

2 . Odak Işını : Odak noktasından geçerek gelen ışın , asal eksene paralel olacak şekilde kırılır.

3 . 2F Işını : 2F den geçecek şekilde gelen ışınlar, yine 2F den geçecek şekilde kırılır.

4 . Merkez Işın : Optik merkezden geçecek şekilde gelen ışın kırılmadan yoluna devam eder.

NOT: Odakla mercek arasından gelen ışın kırıldıktan sonra asal ekseni kesemez. Bu tip ışınlar aşağıdaki şekilde olduğu gibi kırılırlar.

B ) İnce Kenarlı ( Yakınsak ) Merceklerde Görüntü Oluşumu ve Özellikleri:

1 . Cisim 2F den Ötede :Görüntünün Özellikleri;GerçekTersCisimden küçükF – 2F arasında

2 . Cisim 2F de İse:Görüntünün özellikleri;

GerçekTersCismin boyuna eşit2F üzerinde

3 . Cisim 2F ile F arasında ise;Görüntünün özellikleri;GerçekTersCisimden büyük2F den ötede.

4 . Cisim F Üzerinde İse:

Işınlar paralel kırıldığından görüntü sonsuzda oluşur.

5 . Cisim F ile Mercek Arasında İse;Görüntünün özellikleri;ZahiriDüzCisimden büyükCisimle aynı tarafta ve ötede.

C ) Kalın Kenarlı ( Iraksak ) Merceklerde Özel Işınlar:

1 . Paralel Işın : Asal eksene paralel gelen ışınlar uzantısı odak noktasından geçecek şekilde kırılır.2 .Odak Işını : Uzantısı odaktan geçecek şekilde gelen ışınlar asal eksene paralel kırılır.

www.testkulubu.com

2F F 2FF

2F F 2FF

2F F 2FF

2F F 2FF

2F

F 2F

F

2F

F 2F

F

2F

F 2F

F

2F F 2FF

2F F 2FF

UYARI :Gerçek Görüntü: Merceklerde kırılan ışınların kesişimi ile oluşan görüntülerdir ve perde üzerinde görülebilir.Zahiri Görüntü: Merceklerde kırılan ışınların uzantılarının kesişimi ile oluşan görüntülerdir ve perde üzerinde görülemezler.

2FF2F F

2FF2F F

2F F 2FF

Page 9: optik konu anlatım!!!!!!

3 . 2F Işını: Uzantısı 2F den geçecek şekilde gelen ışınlar, uzantısı 2F den geçecek şekilde kırılırlar.

4 . Merkez Işını : Optik merkezden geçecek şekilde gelen ışın kırılmadan yoluna devam eder.

NOT : Kalın kenarlı mercekte F den, 2F den veya herhangi bir noktadan asal ekseni keserek gelen ışın uzantısı odakla mercek arasından geçecek şekilde yansır.

D ) Kalın Kenarlı ( Iraksak ) Merceklerde Görüntü Oluşumu ve Özellikleri:

Görüntünün özellikleri;ZahiridirDüzdür.Cisimden küçüktür.Mercek ile odak arasındadır.E ) YAKINSAMA :Bir merceğin uzaklığının metre cinsinden tersine yakınsama denir. Birimi diyoptridir.

Yakınsama =

Y =

ÖRNEK : 2F uzaklığı 50 cm olan ince kenarlı merceğin yakınsaması kaç diyoptridir?

A ) – 4 B ) – 2 C ) 2 D ) 4

ÇÖZÜM : Önce merceğin F uzaklığı bulunmalıdır.2F = 50 cm ise, F = 25 cm olur.Yakınsama hesaplarında uzunluk birimi metre olacağından ; F = 25 cm = 0,25 m olur.Yakınsama odak uzaklığının metre cinsinden tersi olduğundan ,

Y =

Merceğimiz ince kenarlı olduğu için yakınsama +4 diyoptridir.

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.

ÇÖZÜMLÜ KONU TESTİ

ÖRNEK 1 .

Şekildeki ışık kaynağının önüne şekildeki gibi iki top konulmuştur. Bu topların perde üzerindeki gölgeleri nasıldır?

A ) B C ) D )

ÖRNEK 2 . Düz aynaya gelen ışın

yansıdıktan sonra nereden geçer?

A ) K dan B ) L den C ) M den D ) K – L arasından

ÖRNEK 3 . K aynasına şekildeki gibi gelen ışın bu aynada yansıdıktan sonra L

www.testkulubu.com

Y fYakınsama Odak uzaklığı

(m-1)Diyoptri m

2FF2F F

2FF2F F

UYARI : Kalın kenarlı merceklerde cisim nereye konulursa konulsun, görüntünün özelliği daima aynı olur.

2FF2F F

UYARI 1: İnce kenarlı merceklerin yakınsaması (+ )alınır.UYARI 2: Kalın kenarlı merceklerin yakınsaması ( - ) alınır.UYARI 3: Gözlük numaraları, yapımında kullanılan merceğin yakınsamasına eşittir.

top

top

kaynak

perde

MLK

60˚

L

K

N

2FF2F F

Page 10: optik konu anlatım!!!!!!

aynasına geliyor. Işının L aynasındaki yansıması kaç derecedir?

A ) 15 B ) 30 C ) 45 D ) 60

ÖRNEK 4 .

Şekildeki g,b, düzenlenmiş dik açılı K ve L aynalarından oluşan düzeneğe gelen I ışık ışını¸K den nK , L den de nL kez yansıyarak düzeneği terk ediyor. Buna göre nK ve nL kaçtır?

nK nL

A ) 2 3B ) 3 2C ) 3 4D ) 4 2E ) 4 3

( 2001 ÖSS )

ÖRNEK 5 . İki düzlem ayna şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre KL cisminin kaç tane görüntüsü oluşur?

A ) 2 B ) 3 C ) 4 D ) 5

ÖRNEK 6 . Aralarında 45˚ açı bulunan iki aynaya şekildeki gibi gelen I ışını aşağıdakilerden hangisi gibi bir yol izler?

ÖRNEK 7 . AB cismi şekildeki paralel düzlem aynaların tam orta noktasında durmaktadır. Cisim I. Aynaya doğru 25 cm yaklaştırılırsa, cismin her iki aynadaki ilk görüntüleri arasındaki uzaklık kaç metre olur?

A ) 0,5 B ) 1 C ) 2 D ) 4

ÖRNEK 8 . Düzlem ayna önündeki bir adam ile görüntüsü birbirine doğru 40 m/s lik hızla yaklaşıyor. Buna göre , adam 100 metre uzaktaki aynaya kaç saniyede varır?

A ) 2,5 B ) 4 C ) 5 D ) 10

ÖRNEK 9 . Işık ile ilgili olarak verilenlerden hangisi yanlıştır?

A ) Cam, hava ve su gibi ışığı tam geçiren cisimlere saydam cisimler denir.B ) Ay ve güneş tutulmaları ışığın doğrusal yolla yayıldığını gösteren olaylardır.C ) Bir ışık kaynağından çıkarak cisimler üzerine düşen ışık ışınlarının geriye dönmesine kırılma denir.D ) Görüntü yansıyan ışınların kesişmesiyle oluşmuş ise gerçek, uzantılarının kesişmesiyle oluşmuş ise sanaldır.

ÖRNEK 10 . Çöldeki bir kişinin serap görmesinin nedeni hangi olaydır?

A ) Düzgün yansıma

www.testkulubu.com

L

K

I

K L

60˚

45˚

45˚I

D ) C )

B ) A )

II.I.A

B

2 m

Page 11: optik konu anlatım!!!!!!

B ) Tam yansımaC ) KırılmaD ) Dağınık yansıma

ÖRNEK 11 . Şekildeki gibi yerleştirilmiş KL cisminin görüntüsü nerede oluşur?

A ) Cisimle merkez arasındaB ) M – F arasındaC ) F ile ayna arasındaD ) M de

ÖRNEK 12 . Şekildeki gibi yerleştirilmiş K cisminin görüntüsü için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?

I . Görüntünün boyu cismin boyundan küçüktür.II . Görüntü sanaldır.III . Görüntü aynanın içindedir.

A ) Yalnız I B ) Yalnız IIC ) Yalnız III D ) II ve III

ÖRNEK 13 .

Şekildeki gibi yerleştirilmiş P cisminin görüntüsü nerede oluşur?

A ) F de B ) M deC ) M den ötede D ) T – F arasında

ÖRNEK 14 . Şekildeki tümsek

aynaya gelen K ışını yansıdıktan sonra hangi yolu izleyebilir?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

ÖRNEK 15 .

Şekilde bir ışının X, Y ve Z ortamlarında izlediği yol verilmiştir. Bu ortamların nX, nY, ve nZ kırılma indisleri nasıl sıralanır?

A ) nX > nY > nZ B ) nX < nY < nZ

C ) nX = nY = nZ D ) nX > nZ > nY

ÖRNEK 16 . Bir ışın X ortamından Y ortamına geçerken şekildeki gibi kırılıyor. Kırılma açısı kaç derecedir?

A ) 30 B ) 40 C ) 50 D ) 60

ÖRNEK 17 .

K ışınının sıvıdan havaya geçişte sınır açısı 50˚ dir. Buna göre ışın aynadan yansıdıktan sonra hangi yolu izler?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

ÖRNEK 18 .

www.testkulubu.com

M FL

K

F

K

PMFT

20 cm 10 cm 10 cm

K

4

321

40˚

50˚

50˚

30˚

Z

Y

X

50˚30˚

Y

X

K

4

3

21

ayna

hava20˚

P

O F

K

Page 12: optik konu anlatım!!!!!!

İnce kenarlı merceğin odağı ile optik merkezi arasına yerleştirilmiş P cisminin görüntüsü için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A ) Sanaldır.B ) Düzdür.C ) Boyu cismin boyundan büyüktür.D ) O – K arasındadır.

ÖRNEK 19 .

İnce kenarlı merceğe odakla mercek arasından gelen K ışını kırıldıktan sonra hangi yolu izler?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

ÖRNEK 20 .

Şekildeki P cisminin görüntüsü odakla mercek arasında oluşmaktadır.Cisim odağa doğru hareket ettirilirse;I . Görüntü merceğe yaklaşır.II . Görüntünün boyu küçülür.III . Görüntünün boyu büyür.Yargılarından hangileri doğrudur?

A ) Yalnız I B ) Yalnız IIC ) Yalnız III D ) I ve III

ÖRNEK 21 . Kalın kenarlı merceğe F den gelen bir ışın kırıldıktan sonra hangi yolu izler?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

ÖRNEK 22 . Tam yansımalı prizmaya şekildeki gibi gelen K ışını hangi yolu izleyerek prizmadan çıkar?

A ) I B ) II C ) III D ) IV

ÖRNEK 23 . Şekildeki prizmaya dik gelen K ışını prizmadan çıkarken hangi yolu izler?( Camdan havaya sınır açısı 42˚ dir.)

A ) I B ) II C ) III D ) IV

ÖRNEK 24 .

Çukur aynanın odağındaki kaynaktan çıkan K, L, P ışınlarından hangileri dışarı çıkamaz?

A ) Yalnız K B ) Yalnız LC ) Yalnız P D ) K ve L

ÖRNEK 25 . Yakınsaması – 0,5 diyoptri olan merceğin cinsi ve odak uzaklığı ne kadardır?

Cinsi Odak uzaklığıA ) İnce kenarlı mercek 200 cmB ) Kalın kenarlı mercek 200 cmC ) İnce kenarlı mercek 100 cmD ) Kalın kenarlı mercek 100 cm

www.testkulubu.com

OF

K

F4

3

2

1

P

F

4F 3

2

1

F

IVIII

II

I

K

IV

II

III

I

K

48˚

FM

P L

K

Düz ayna

Page 13: optik konu anlatım!!!!!!

ÖRNEK 26 . Bir cisim, üzerine düşen güneş ışığının tümünü yansıtıyor. Bu cisim, üzerine yalnız kırmızı ışık gönderilirse hangi renkte görülür? A ) Kırmızı B ) BeyazC ) Siyah D ) Sarı

ÖRNEK 27 .

Su içinde bulunan P cismine şekildeki gibi bakan bir göz, cismi nerede görür?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

ÖRNEK 28 .

Şekillerde havadan suya ve sudan havaya bakan gözler K ve L cisimlerini kendine göre nerede görür?

K yi L yiA ) Daha uzakta Daha uzaktaB ) Daha yakında Daha yakındaC ) Daha yakında Daha uzaktaD ) Aynı yerde Aynı yerde

ÖRNEK 29 . Şekildeki düz aynaya G noktasından bakan bir göz X, Y¸ Z, T noktalarından hangilerini göremez?

A ) X ve Z B ) Yalnız ZC ) Y ve T D ) Yalnız X

ÖRNEK 30 . Şekildeki O noktasından aynaya bakan gözlemci KL cisminin kaçta kaçını görebilir?

A ) B ) C ) D ) 1

ÇÖZÜMLER

ÇÖZÜM 1 . Farklı uzaklıktaki iki cisme teğet geçecek şekilde ışınlar çizersek, perde üzerine düşecek gölgelerin şeklini bulmuş oluruz:

Doğru cevap ( C ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 2 . Yansıma kanununa göre, düz aynaya gelen ışın geldiği açı ile yansır. Yani düz aynalarda gelme açısı yansıma açısına eşittir. Işının yansıdıktan sonra izleyeceği yolu çizelim;

Işın yansıdıktan sonra K noktasından geçer.Doğru cevap ( A ) seçeneğidir.

www.testkulubu.com

L

K

havahava

susu

I II

T

X

Z

G

Y

L

K

Ayna O

kaynak

MLK

Göz

P

43

2

1HavaSu

Normal

Page 14: optik konu anlatım!!!!!!

ÇÖZÜM 3 . Önce ışının izleyeceği yolu ve yansıma kanunlarına göre yansıma açılarını bulalım;Şekilde de görüldüğü gibi ışının L aynasındaki yansıma açısı 30˚ dir.

Doğru cevap ( B ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 4 . Tıpkı 2. ve 3. sorularda olduğu gibi yansıma kanunlarına bağlı kalınarak ışının izleyeceği yol çizilirse, hangi aynadan kaç defa yansıdığı rahatça bulunur. I ışınının izleyeceği yol şöyledir;Şekilde de görüldüğü gibi I ışını K aynasından 4 kez, L aynasından ise 2 kez yansıyor.

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 5 . İki düzlem ayna arasına konulan bir cismin görüntü sayısını bulmak için ,

Görüntü sayısı =

bağıntısı kullanılır. Bu durumda;Aynalar arası açı = = 60˚ dir.

Görüntü sayısı = olur.

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 6 . I ışınının gelme açısı 45˚ olduğundan yansıma açısı da 45˚ olur. Bu durumda alttaki aynaya 90˚

lik açıyla gelir. Yansıma kanunlarına göre , normal doğrultusunda ( 90˚ lik açıyla ) gelen ışınlar kendi üzerinden yansır. Bu nedenle aynı yoldan geri döner.

Doğru cevap ( B ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 7 . AB cisminin yerinden oynatılmadan önceki ilk görüntüleri arasındaki mesafe 4 metredir. Çünkü cisimle 1. ayna arasındaki mesafe 2m. , 2. aynayla da 2m. olduğundan, iki görüntü arasındaki uzaklık 4 m olur.

Cisim 1. aynaya 25cm. yaklaştırılınca, 1. aynadaki görüntü de 25 cm yaklaşacaktır. Ama bu durumda 2. aynadaki görüntüde 25 cm uzaklaşacağı için mesafe değişmeyecektir. Yani 4 metre olarak kalacaktır.

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 8 . Kelime oyununun çok iyi kullanıldığı bu soruda, dikkat edilecek nokta, adam ile görüntüsünün birbirine doğru 40m/s hızla yaklaştığı yani adamın tek başına hızının 20 m/s olduğudur. Bir başka ifadeyle, adam aynaya saniyede 20 m yaklaşınca, görüntüsü de 20 m yaklaşıyor. Yani adam ile görüntüsünün 1 saniyedeki aldıkları toplam yol 40 m oluyor.Bu durumda 100 m lik yolu adam;

Zaman = saniyede alır.

Doğru cevap ( C ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 9 . Seçenekler dikkatlice okunduğunda aranılan cevabın C seçeneği olduğu görülür. Çünkü, bir ışık kaynağından çıkarak cisimler üzerine düşen ışık ışınların geriye dönmesine kırılma değil yansıma denir.

Doğru cevap ( C ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 10 . Gök kuşağının oluşması, çölde serap görme gibi bazı doğa olaylarının esas sebebi kırılmadır.

Doğru cevap ( C ) seçeneğidir.

www.testkulubu.com

60˚

L

K

N60˚

60˚

30˚

30˚

L

K

I

45˚

45˚I

45˚45˚

II.I.A

B

2 m

Page 15: optik konu anlatım!!!!!!

ÇÖZÜM 11 . Cisimden gönderilecek paralel ve odak ışınlarıyla, görüntünün nerede oluşacağını bulabiliriz;

Çizim sonucunda da görülüyor ki, görüntü M – F arasında oluşur.

Doğru cevap ( B ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 12 . Çukur aynalarda F ile ayna arasına yerleştirilen cismin görüntüsünün özellikleri şöyledir; Ayna gerisinde (içinde )DüzZahiri ( sanal )Cisimden büyüktür.

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 13 . Cisim tümsek ayna önünde nereye konulursa konulsun görüntüsü daima, zahiri, düz, cismin boyundan küçük ve odak noktası ile ayna arasındadır.Bu bilgiden yola çıkarak;

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 14 . Tümsek aynalarda, asal eksene paralel gelen ışınlar, uzantıları odak noktasından geçecek şekilde yansırlar. Ve şekildeki 4 yansıyan ışından sadece I numaralı ışının uzantısı odaktan geçer.

Doğru cevap ( A ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 15 . Kırılma indisi, ışığın ortamdaki hızına, hızı ise ortamın yoğunluğuna bağlıdır. Aynı zamanda paralel yüzlü ortamların kırılma indisi açıyla ters orantılıdır. Burada X ortamındaki açı en küçük olduğundan bu ortamın kırılma indisi en büyük, Y ortamındaki açı en büyük olduğu için de kırılma indisi en küçük olandır. Bu durumda ;nX > nZ > nY olur.

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 16 . Kırılma açısı, kırılan ışın ile normal arasındaki

açıdır. Şekil üzerine bir normal çizerek kırılma açısını bulabiliriz.

Kırılma açısı ;50 + x = 90˚x = 40˚ olur.

Doğru cevap ( B ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 17 . Önce ışının düz aynadaki yansımasını bulmalıyız. Şekle bakıldığında yansıma açısının 20˚ olduğu bulunur.20˚ lik bir açıyla ortam değiştirmek isteyen ışının gelme açısı ise 40˚ dir. Havaya geçişte sınır açısı 50˚ olduğundan, bu ışın ortam değiştirebilecektir.Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçişte ışınlar normalden uzaklaşacakları için ışının izleyeceği yol 4 numaralı yol olacaktır.

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 18 . İnce kenarlı merceklerde, cisim odak ile ayna arasında olduğu zaman görüntü;Zahiri, düz, cisimden büyük, cisimle aynı tarafta ve ötededir.Bu durumda seçenekler içerisindeki yanlış seçenek D dir. Çünkü görüntü merceğin diğer tarafında değil , cisimle aynı taraftadır.

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 19 . Odakla mercek arasından gelen ışınlar kırıldıktan sonra asal ekseni kesemez.

Doğru cevap ( B ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 20 . Kalın kenarlı merceklerde cisim nereye konulursa konulsun görüntünün sahip olduğu ortak özellikler vardır. Bunlar; Zahiridir,Düzdür,Cisimden küçüktür,Mercek ile odak arasındadır. Cisim merceğe biraz daha yaklaştırıldığında bu genel özellikler değişmeyecektir.Ancak bu yaklaştırma sonucunda cismin boyunda ve merceğe olan uzaklığında küçük de olsa değişmeler olacaktır. Bu değişiklikleri daha iyi görebilmek için şekil çizelim;

www.testkulubu.com

M FL

K

50˚30˚

Y

X

x

K

ayna

hava20˚

20˚ 40˚

Page 16: optik konu anlatım!!!!!!

Cismi biraz daha yaklaştırırsak;

Şekilde de görüldüğü gibi görüntünün genel özellikleri değişmedi ama görüntü hem büyüdü hem de merceğe biraz daha yaklaştı.

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.ÇÖZÜM 21 . Kalın kenarlı merceklerde odaktan veya herhangi bir noktadan asal ekseni keserek geçen ışınlar, uzantısı odakla mercek arasından geçecek şekilde kırılırlar.

Doğru cevap ( A ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 22 . Tam yansımalı prizmalarda kırılma kanunlarına göre K ışınının izleyeceği yol böyledir.

Doğru cevap ( A ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 23 . Önce prizmanın açılarını bulalım daha sonra da ışının izleyeceği yolu çizelim:Yapılan çizimlerle de görülüyor ki, K ışınının prizmanın karşı yüzeyine geliş açısı 42˚. Camdan havaya geçiş için sınır açısı da 42˚ olduğundan ışın yüzeye paralel ilerleyecektir. Yani II numaralı yolu takip edecektir.

Doğru cevap ( B ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 24 . P ışını : Düz aynaya geldikten sonra yansıma kanunlarına göre yansıyacak ve dışarı çıkacaktır.K ışını : Çukur aynaya asal eksen

üzerinden geldiği için kendi üzerinden yansıyacaktır. Düz aynaya da 90˚ lik açıyla geleceği için oradan da kendi üzerinden yansıyacak ve dışarı çıkamayacaktır.L ışını : Odak noktasından çıktığı için asal eksene paralel yansıyacak ve düz aynaya 90˚ lik bir açıyla gelecektir.Düz aynaya gelen ışın kendi üzerinden yansıyacak yani asal eksene paralel şekilde çukur aynaya gelecek. Buradan da tekrar odak noktasından geçecek olan ışın düz aynaya çarpacak ve yansıma kanunlarına göre gelme açısına eşit bir açıyla yansıyacak ve dışarı çıkacak.

Doğru cevap ( A ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 25 . Yakınsama değeri negatif ( - ) olduğu için merceğin cinsi kalındır. Odak uzaklığı ise;

Yakınsama = =

f = 2 metre = 200 cmDoğru cevap ( B ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 26 . Güneş ışığının tamamını yansıtan bir cisim üzerine düşen kırmızı ışık yine kırmızı görünür.

Doğru cevap ( A ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 27 . Göz, cismi, kendisine ulaşan ışınların uzantısında görür.

Doğru cevap ( C ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 28 . Az yoğun ortamdan çok yoğun ortama bakıldığında cisimler olduklarından daha yakında, çok yoğun ortamdan az yoğun ortama bakıldığında ise cisimler olduklarından daha uzakta görünürler. Bunun nedeni ise kırılmadır.

Doğru cevap ( C ) seçeneğidir.

www.testkulubu.com

P

F

P

F

I

K

II

K

48˚

42˚

48˚42˚

FM

P L

K

Düz ayna

Göz

P

3

HavaSu

Normal

Page 17: optik konu anlatım!!!!!!

ÇÖZÜM 29 . Göz üzerinden aynanın iki ucuna ışın gönderildiğinde, ışınlar arasında kalan kısımlar gözükür, dışı ise gözükmez.Şekilde de görüldüğü gibi, Z, Y ve T görüş alanı içerisinde, X ise bu alan dışındadır. Bu nedenle X noktası görülemez.

Doğru cevap ( D ) seçeneğidir.

ÇÖZÜM 30 . Gözden aynanın iki ucuna ışınlar gönderilip, bu ışınların yansımalarının arasında kalan bölge görünür.

Bu durumda

cismin i

görünür.

Doğru cevap ( C ) seçeneğidir.

ÇALIŞMA NOTLARI........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

.....................................................................

TEST 1

1 . Şekle göre K ışınının yansıma açısı kaç dere-cedir ?

A ) 35 B ) 55 C ) 70 D ) 110

2 . Düz aynaya gelen ışın yansıdıktan sonra nereden geçer ?

A ) K dan B ) L denC ) M den D ) K – L arasından

3 . Çukur aynada tepe noktası ile odak arasından geçen K ışını yansıdıktan sonra hangi yolu izler ?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

4 .

www.testkulubu.com

35˚K

K L M

4

3 2

1K

MF

FK

T

X

Z

G

Y

L

K

Ayna O

Page 18: optik konu anlatım!!!!!!

Şekildeki K cisminin tümsek aynada bir gö-rüntüsü oluşuyor. Bu görüntü için aşağıdaki-lerden hangisi yanlıştır ?

A ) Düzdür B ) SanaldırC ) Cismin boyundan küçüktürD ) Merkezle odak arasındadır.

5 . Tümsek aynaya şekildeki gibi gelen K ışını yansıdıktan sonra hangi yolu izleyebilir ?

A ) I B ) II C ) III D ) IV

6 .

Şekil I Şekil II

X ortamından Y ortamına 45˚ lik açıyla gelen K ışını şekil I deki yolu izlemektedir. Bu ışın 60˚ lik açıyla gelirse şekil II deki yollardan hangisini izler ?

A ) I B ) II C ) III D ) IV

7 . Bir ışın X ortamından Y ortamına geçerken kırılıyor. Gelme açısı 60˚ , kırılma açısı 25˚ olduğuna göre sapma açısı kaç derecedir ?

A ) 25 B ) 35 C ) 60 D ) 85

8 .

Sudan havaya geçişte sınır açısı 48˚ dir. Buna göre 1, 2, 3 nolu ışınlardan hangileri dışarıya çıkabilir ?

A ) Yalnız 1 B ) Yalnız 3C ) 1 ve 2 D ) 2 ve 3

9 . İnce kenarlı bir mercekte, odak noktası üzerine konan bir cismin görüntüsü nerede oluşur ?

A ) Merkezde B ) SonsuzdaC ) Odakta D ) Odak- Merkez arasında

10 .

I ışını için prizmadan havaya geçişte sınır açısı 42˚ dir.Buna göre ışın hangi yolu izler ?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

11 . Odak uzaklığı 20 cm olan ince kenarlı merceğin 40 cm uzağına bir cisim konuluyor. Cisim asal eksen üzerinde olduğuna göre gö-rüntü ile cisim arasındaki uzaklık kaç cm’dir?

A ) 60 B ) 80 C ) 100 D ) 120

12 .

Kalın kenarlı merceğe 2F den gelen K ışını kırıldıktan sonra 1, 2, 3, 4 yollarından hangi-sini izler ?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

13 . I – İnce kenarlı mercek II – Prizma III – Çukur aynaGüneş ışığı yukarıdaki optik araçların hangile-rinde renklerine ayrılabilir ?

A ) Yalnız I de B ) Yalnız II deC ) Yalnız III de D ) I ve II de

www.testkulubu.com

K

IV

III III

45˚

Y

X

K

60˚ 60˚I

YX

IV III

II

havasu

60˚45˚

60˚

321

48˚

hava1

23

4

I

2FF2F F

4

3

21

K

Page 19: optik konu anlatım!!!!!!

14 . Bir cisim üzerine düşen güneş ışığının tümünü yansıtıyor. Bu cisim üzerine yalnız kırmızı ışık gönderilirse hangi renkte görülür?

A ) Kırmızı B ) BeyazC ) Siyah D ) Sarı15 . Bir düzlem aynaya gelen ışına dokunma-dan, ayna 10˚ döndürülürse, yansıyan ışın ilk duruma göre kaç derece sapar ?

A ) 5 B ) 10 C ) 20 D ) 40

16 . Kesişen iki düzlem ayna arasında bulunan cismin, aynalarda 8 tane görüntüsü oluşmakta-dır. Aynalar arasındaki açı kaç derecedir ?

A ) 15 B ) 30 C ) 40 D ) 60

17 . Aralarında 15 m uzaklık olan ve yansıtıcı yüzeyleri birbirine paralel iki düz ayna arasına bir cisim konuluyor. Cismin aynalardan birine olan uzaklığı 5 m olduğuna göre aynalardan oluşan ilk görüntüler arasındaki uzaklık kaç metredir ?

A ) 15 B ) 30 C ) 45 D ) 60

18 . 2F uzaklığı 50 cm olan ince kenarlı mer-ceğin yakınsaması kaç diyoptridir ?

A ) – 4 B ) – 2 C ) 2 D ) 4

19 . Miyop göz kusurunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir ?

A ) Göz merceğinin şişkinleşmesiB ) Göz merceğinin yassılaşmasıC ) Göz yuvarlağının arka taraftan basıklaşmasıD) Göz yuvarlağının üstten ve alttan basıklaşması

20 . Bir ince kenarlı merceğin yakınsaması, aşağıdaki işlemlerin hangisiyle hesaplanır ? ( Y = Yakınsama , F = Odak uzaklığı )

A ) Y + F = 1 B ) Y . F = 1

C ) Y - F = 1 D ) Y =

TEST 2

1. Birbirine dik iki düzlem ay-nadan birine şekildeki gibi ayna ile 50˚ lik açı yapacak şe-kilde gelen ışı-nın ikinci aynadaki yansıma açısı kaç derecedir ?

A ) 40 B ) 50 C ) 55 D ) 60

2 . Şekildeki gibi düz aynaya gelen ışının ayna ile yaptığı açı a açısı b açısının 1/4 ü kadardır.Buna göre , a açısı kaç derecedir ?

A ) 60 B ) 30 C ) 20 D ) 10

3 .

Yukarıdaki şekilde ? işareti ile gösterilen açı kaç derecedir ?

A ) 50 B ) 60 C ) 90 D ) 110

4 . Şekilde, düz aynaya gelen ışının ayna ile yaptığı açı 40˚ dir.Gelen ışın ile yansıyan ışın arasındaki açı kaç derecedir ?

A ) 20 B ) 40 C ) 80 D ) 100

www.testkulubu.com

50˚

II

I

ba

N

60˚

50˚?

40˚

Page 20: optik konu anlatım!!!!!!

5 . Kesişen iki düz ayna arasındaki açı 90˚ dir. Aynalar arasına konan bir cismin kaç tane görüntüsü oluşur ?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

6 . Aşağıdakilerden hangisi bir cismin kesişen iki düz aynadaki görüntülerinin özelliklerin – dendir ?

A ) GerçektirB ) TerstirC ) Görüntü sayısı cismin sayısına eşittir D ) Cismin ve görüntünün aynaya olan uzaklıkları eşittir.

7 . Çukur aynanın önündeki A ve B cisimlerinin boyları eşittir. Cisimlerin görüntüleri için; I – Boyları cisimlerden büyüktür. II – Yerleri aynıdır .III – Cisimlere göre terstir.Yorumlarından hangileri doğrudur ?

A ) Yalnız I B ) Yalnız IIIC ) I ve II D ) II ve III

8 . Şekildeki çukur aynadaki özel nok-talar gösterilmiştir. X ile belirtilen uzaklık için aşağı-dakilerden hangisi doğrudur ?

A ) Aynanın yarı çapı kadardır.B ) Odak uzaklığı kadardır.C ) Odak uzaklığının yarısı kadardır.D ) Aynanın çapı kadardır.

9 .Şekildeki gibi tam yansımalı prizmaya gelen K ışını prizma-

dan çıkışta han-gi yolu izler ?

A ) I B ) II C ) III D ) IV10 . Çöldeki bir kişinin serap görmesinin ne-deni aşağıdakilerden hangisidir ?

A ) Düzgün yansıma B ) Tam yansımaC ) Kırılma D ) Dağınık yansıma

11 . Odak uzaklığı 25 cm olan kalın kenarlı merceğin yakınsaması kaç diyoptridir ?

A ) +8 B ) – 8 C ) +4 D ) – 4

12 . Aşağıdakilerden hangisi hipermetrop( yakını görememe ) göz kusuru için yanlıştır?

A ) Göz kusurunu düzeltmek için ince kenarlı mercek kullanılır.B ) Göz küresinin yarıçapı normalden kısadır. C ) Cisimlerin görüntüleri retinanın arkasında oluşur.D ) Göz merceğinin kırıcılığı artmıştır.

13 . Kalın kenarlı merceğin 2F’sinden geçecek gibi gelen ışın kırıldıktan sonra hangi yolu izler ?

A ) Uzantısı 2F den geçerek kırılır.B ) Uzantısı F den geçerek kırılır.C ) Asal eksene paralel kırılır.D ) Optik merkezden geçerek kırılır.

14 . Çukur aynanın odak noktası ile ayna ara-sında bulunan bir cismin görüntüsünün yeri için aşağıdakilerden hangisi doğrudur ?

A ) Merkezle sonsuz arasındadır.B ) Odakla ayna arasındadır.C ) Ayna arkasındadır.D ) Sonsuzdadır.

15 . Odak uzaklığı 20 cm olan bir çukur ay-nada cismin kendisinden 4 kat küçük görün-tüsü oluşuyor. Cismin odak noktasına olan

www.testkulubu.com

M x x F x x

T

A B

TMF

X

K IV

III

II

I

Page 21: optik konu anlatım!!!!!!

uzaklığının, görüntüsünün odak noktasına olan uzaklığına oranı kaçtır ?

A ) 5 B ) 8 C ) 12 D ) 1716 .

Bir çukur aynaya şekilde görüldüğü gibi gelen AB ışını aynadan yansıdıktan sonra hangi yolu izler ?

A ) I B ) II C ) III D ) IV

17 . Tabanında düz ayna olan içi su dolu bir kap vardır. Su yüzeyi ile 40˚ lik açı yaparak gelen bir ışık ışını su içindeki düz aynada yansıyor. Aşağıdaki şekillerden hangisi ışık ışınının izlediği yolu doğru olarak göstermektedir ?

A ) B )

C ) D )

18 . Su içinde bulunan bir cismin bulunduğu yerden daha yakında görülmesinde aşağıdaki-lerden hangileri etkilidir ?I-Işığın havada ve suda aynı hızla yayılmamasıII-Işık ışınının normalden uzaklaşarak kırılmasIII-Suyun havadan daha yoğun olması

A ) Yalnız II B ) I ve IIIC ) II ve III D ) I, II ve III

19 . Aşağıdakilerden hangisi, her durumda cismin boyuna eşit ve görünen görüntü verir?

A ) Düz aynaB ) Tümsek ayna

C ) Kalın kenarlı mercekD ) İnce kenarlı mercek

TEST 3

1 .

Şekildeki engelin perde üzerinde oluşan göl-gesi ile ilgili olarak söylenenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur ? I – Kaynak engelden uzaklaştırılırsa gölge-nin alanı azalır. II – Kaynak engele yaklaştırılırsa gölge alanı artar. III – Engel perdeye yaklaştırılırsa gölge alanı artar.

A ) Yalnız I B ) Yalnız IIC ) Yalnız III D ) I ve II

2 .

Yukarıdaki şekilde ekran üzerinde gölgenin netleşmesi için aşağıdakilerden hangisini yap-malıyız ?

A ) Cismi ekrana yaklaştırmalıyız.B ) Kaynağı büyültmeliyiz.C ) Cismi küçültmeliyiz.D ) Ekranı cisimden uzaklaştırmalıyız.

3 . Cisimler hangi özelliklerinden dolayı görülebilirler ? I – Kendiliğinden ışık yayma II – Işığı yansıtabilme III – Işığı soğurabilme

A ) Yalnız II B ) I ve IIC ) I ve III D ) II ve III

www.testkulubu.com

B

A

IV

III II

I

su40˚

ışık

hava

Düz ayna

Gölge

perdeengel

kaynak

cisimkaynak

ekran

yarı

gölge

gölge

yarı

gölge

Page 22: optik konu anlatım!!!!!!

4 .

I1 ve I2 noktasal ışık kaynakları önüne saydam olmayan bir cisim konuluyor.K, L, M, N bölgelerinin parlaklıkları için aşağıdakilerden hangisi doğrudur ?

K L M NA Aydınlık Tam

gölgeAydınlık Aydınlık

B Aydınlık Yarı gölge

Aydınlık Aydınlık

C Yarı gölge

Tam gölge

Yarı gölge

Aydınlık

D Yarı gölge

Tam gölge

Yarı gölge

Yarı gölge

5 .

Bir perdeni,n önüne noktasal K ışık kaynağı, top, düzlem ayna şekildeki gibi yerleştirilmiş-tir. Perdede oluşan gölge aşağıdakilerden hangisine benzer ?( tam gölge, yarı gölge )

A ) B )

C ) D )

6 . Aşağıdakilerin hangileriyle cismin boyuna eşit ve gerçek görüntü elde edilir ? I – Düz ayna II – Çukur ayna III – İnce kenarlı mercek

A ) Yalnız I B ) Yalnız IIIC ) I ve II D ) II ve III

7 .

Şekilde tam yansımalı prizmaya gönderilen x ışını kaç numaralı yolu izler ?

A ) I B ) II C ) III D ) IV

8 . Kesiti eşkenar üçgen olan cam prizma yüze-yine, şekil-deki gibi bir K ışını gön-derildiğinde, ışın priz-madan çıkıştahangi yolu izler ? ( Sınır açısı camdan havaya geçerken 42˚ dir )

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

9 . Şekilde O noktasında bulunan bir gözlemci, K, L, M noktalarından hangileri -nin ilk görüntüsünü hem X hem de Y aynasından görebilir ?

A ) Yalnız L B ) Yalnız MC ) K ve L D ) K, L ve M

10 . K noktasal cisminin düz aynadaki görüntüsü hangi noktada oluşur?

A ) I B ) IIC ) III D ) IV

11 . M noktasından düz aynaya bakan

www.testkulubu.com

I2

I1

cisim

NM

LK

perdeDüzlem ayna

TopK

IV

II

III

I

x

433

21

K

O

M

L

KY

X

III K

II

IV

I

TO

Q

P

M

L

K

Page 23: optik konu anlatım!!!!!!

gözlemci, hangi nok-talardaki cisimlerigöremez ?

A ) O ve P C ) L, T ve PC ) L, T ve P D ) L, O ve P

12 . Işığın yansımasının sonuçları ile ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangisi doğrudur?

A ) Cisim, üzerine düşen ışık ışınlarının tama-mını yansıtıyorsa renksiz görünür.B ) Cisim, üzerine düşen ışık ışınlarının hangi-sini yansıtıyorsa o renkte görünür.C ) Cisim, üzerine düşen ışınlarını heğsini soğuruyorsa beyaz görünür.D ) Cisim, üzerine düşen ışık ışınlarının hep-sini öbür tarafa geçiriyorsa siyah görünür.

13 .

K-L aynaları şekildeki gibi yerleştirilmiştir. Buna göre I1 , I2 , I3 ışınlarından hangileri yansımalardan sonra aynı yoldan geri döner ?

A ) Yalnız I1 B ) Yalnız I2

C ) Yalnız I3 D ) I1 ve I2

14 . Işık 2 saniyede kaç km yol alır ?

A ) 340 B ) 150000C ) 300000 D ) 600000

15 . Güneş ışığında beyaz görünen bir cisim kırmızı ışık altında hangi renkte görünür ?

A ) Beyaz B ) Kırmızı C ) Yeşil D ) Siyah16 .

I ışını asal eksene paralel gelip, çukur aynada yansıdıktan

sonra şekildeki gibi yol alıyor. Buna göre açısı kaç derecedir?

A ) 30 B ) 40 C ) 50 D ) 60

17 .

Şekilde görüldüğü gibi odak noktaları çakışık iki mercek var. Birinci merceğe gönderilen ışık ışını, ikinci mercekte hangi yolu izler ?

A ) 4. yolu izler B ) 3. yolu izlerC ) 2. yolu izler D ) 1. yolu izler

18 .

Şekildeki merceğin odağı ile aynanın odağı çakışıktır. Merceğe gönderilen A ışını aynada yansıdıktan sonra hangi yolu izler ?

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

19 . Yandaki şema nasıl bir göz kusurunu göstermektedir ve bu kusur nasıl bir mercekle düzeltilir ?

A ) Miyop, ince kenarlı mercek.B ) Miyop, kalın kenarlı mercek.C ) Hipermetrop, ince kenarlı mercek.D ) Hipermetrop. Kalın kenarlı mercek.

20 . Şekilde I1

ışınının izlediği yol gösterilmiştir. Buna göre I2 ışını aşağıdakilerden hangisi gibi bir yol izler ?

www.testkulubu.com

60˚15˚15˚

30˚

I3

I2

I1

L

K

F

40˚

I

FFF

I.

4

3

21

II.

I

F1

43

2

1

F10

I2

I1

Page 24: optik konu anlatım!!!!!!

A ) B )

C ) D )

ÇALISMA NOTLARI

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

............................................................................

SEÇİLMİŞ SINAV SORULARI

1 . Bir mum şekildeki gibi iki düz ayna arasına konulmuştur.I. ayna arkasında oluşan görüntülerden birinin muma olan uzaklığı 20 cm

olduğuna göre, bu görüntü kaçıncı görüntüdür ?

A ) 1. B ) 2. C ) 3. D ) 4.

( 1990 FL )

2 .

X ortamından gönderilen ışık ışnı Y ve Z ortamından geçerken şekilde görüldüğü gibi kırılmaktadır.Buna göre X, Y ve Z ortamlarının yoğunlukları arasında nasıl bir bağıntı vardır ?

A ) dY>dZ>dX B ) Dz>dx>dy

C ) dY>dZ>dX D ) dx=dy<dz

( 1990 FL )

3 . Bir düzlem ayna üzerine düşen ışının, geliş açısı ne olmalıdır ki gelen ışının, ayna ile ve yansıyan ışınla arasında kalan açılar eşit olsun?

A ) 30 B ) 45 C ) 60 D ) 90

( 1990 AÖL ) 4 .

Yukarıdaki sistemde, düz aynaya gelen ışık ışınlarının, yansıdıktan sonra takip edeceği yol aşağıdakilerden hangisinde belirtilmiştir ?

www.testkulubu.com

5cm5cm

III

Z ortamı

Y ortamı

X ortamı

N

N

45˚

20˚

30˚

TFM

TFMTFM

TFMTFM

Page 25: optik konu anlatım!!!!!!

A ) B )

C ) D )

( 1990 AÖL )

5 . Gök dürbününde aşağıdakilerden hangisinde belirtilen mercekler kullanılır ?

A ) Farklı odak uzaklığında bir kalın bir ince kenarlı mercek.B ) Aynı odak uzaklığında bir kalın bir ince kenarlı mercek.C ) Farklı odak uzaklığında bir kalın kenarlı mercek.D ) Farklı odak uzaklığında iki ince kenarlı mercek.

( 1990 AÖL )

6 . Bir çukur aynanın merkezine konulan cismin görüntüsü nerede oluşur ?

A ) MerkezdeB ) Merkezin dışındaC ) Merkezle odak arasındaD ) Odakta

( 1990 DPY )

7 . Bir düz aynaya gelen ışıkla ayna arasında 30˚ olduğuna göre, gelen ışın ile yansıyan ışın arasındaki açı kaç derecedir ?

A ) 30 B ) 60 C ) 90 D ) 120

( 1990 EML )

8 . Bir düz aynaya gelen ışınla ayna arasında kalan açının 60˚ olması durumunda, aşağıdaki ifadelerden hangileri doğru olur ? I – Yansıma açısı 30˚ dir.

II – Gelen ışınla yansıyan ışın arasındaki açı 60˚ dir. III – Yansıyan ışınla ayna arasında 60˚ lik açı vardır. IV – Yansıma açısı, yansıyan ışınla ayna arasındaki açıya eşittir.

A ) I ve II B ) II ve IIIC ) I, II ve III D ) I, II, III, IV

( 1990 KUR )

9 . Kesiti eş kenar üçgen olan cam prizma yüzeyine, şekildeki gibi bir K ışını gönderildiğinde, ışın prizmadan çıkışta hangi yolu izler ? ( Sınır açısı camdan havaya geçerken 42˚ dir )

A ) 1 B ) 2 C ) 3 D ) 4

( 1991 FL )

10 . Bir ince kenarlı merceğin yakınsaması, aşağıdaki işlemlerin hangisiyle hesaplanır ?( Y: Yakınsama, F: Odak uzaklığı )

A ) Y + F = 1 B ) Y . F = 1

C ) Y – F = 1 D ) Y =

( 1991 FL ) 11 . Aşağıdakilerden hangisi, çukur aynada odakla tepe noktası arasında bulunan bir cismin görüntüsünün özelliği değildir ?

A ) ZahiriB ) DüzC ) Cisimden büyükD ) Merkezle odak arasında

( 1991 AÖL )

12 . Çapı 60 cm olan bir çukur aynanın, odak uzaklığı kaç cm dir ?

www.testkulubu.com

K4

3

21

Page 26: optik konu anlatım!!!!!!

A ) 30 B ) 20 C ) 15 D ) 10

( 1991 EML )

13 .

Aşağıdakilerden hangisi, şekilde AB cisminin görüntüsünün özelliklerindendir ?

A ) Düz B ) GerçekC ) Cisimden küçükD ) Odakla mercek arasında

( 1992 FL )

14 .

Şekildeki düz aynaya gelen ışının doğrultusu değişmemek şartıyla, ayna 10˚ döndürülerek I. Konumdan II. Konuma getirilirse, gelen ışınla ayna arasındaki açı kaç derece olur ?

A ) 10 B ) 20 C ) 30 D ) 40

( 1992 FL )15 . Bir düz aynaya gelen ışının aynayla yaptığı açı, gelen ışın ile yansıyan ışın

arasındaki açının ü ise yansıma açısı kaç

derecedir ?

A ) 36 B ) 54 C ) 60 D ) 72

( 1992 AÖL )

16 . Bir çukur aynada görüntü merkezden uzakta, ters ve cisimden büyük ise cisim aynanın neresine konulmuştur ?

A ) Merkezine

B ) OdağınaC ) Merkezinin dışınaD ) Merkezle odağı arasına

( 1992 AÖL )

17 . Bir düz aynada yansıyan ışının ayna ile yaptığı açı, yansıma açısının yarısı kadar ise gelme açısı kaç derecedir ?

A ) 15 B ) 30 C ) 45 D ) 60

( 1992 DPY )

18 . Şekilde tam yansımalı prizmaya gönderilen X ışını kaç numaralı yolu izler ?

A ) I B ) II C ) III D ) IV

( 1992 EML )

19 . Bir düz aynadan 3 metre uzağa konulan bir cisim, aynaya 0,5 metre yaklaştırıldığında görüntüsü ile kendisi arasındaki, uzaklık kaç metre azalır ?

A ) 0,5 B ) 1 C ) 1,5 D ) 2

( 1992 KUR ) 20 . İnce kenarlı bir merceğin oluşturduğu iki odak uzaklığından daha uzakta, gerçek, ters ve cisimden büyük ise cisim merceğin neresinde bulunur ?

A ) İki odak uzaklığı ile odak arasındaB ) İki odak uzaklığından daha uzaktaC ) İki odak uzaklığındaD ) Odakta

( 1993 FL )

21 .

Şekildeki AB çubuğunun görüntüsü nerede oluşur ?

www.testkulubu.com

B

A

2F2F FF O

I10˚

60˚

II

xIV

III

III

A

TMF B

Page 27: optik konu anlatım!!!!!!

A ) Merkezde B ) Odakta C ) Merkezin dışındaD ) Odakla ayna arasında

( 1993 FL )

22 . Düz aynadaki görüntüsü ile kendisi arasında 120 cm uzaklık bulunan bir kişi bulunduğu yerden aynaya 20 cm yaklaştığında, görüntüsü ile kendisi arasındaki uzaklık kaç cm olur ?

A ) 40 B ) 60 C ) 80 D ) 100

( 1993 DPY )

23 . Bir çukur aynada ; cismin boyundan büyük, düz ve aynanın arkasında görüntü elde etmek için cisim, aynanın neresine konulmalıdır ?

A ) MerkezineB ) OdağınaC ) Merkezi ile odağı arasınaD ) Ayna ile odağı arasına

( 1993 DPY ) 24 . Bir düzlem aynada, ışının gelme açısı ne olmalı ki yansıma açısı, yansıyan ışının aynayla yaptığı açıya eşit olsun ?

A ) 30 B ) 45 C ) 55 D ) 60

( 1993 DPY )

25 .

Şekildeki düz aynaya gelen ışının doğrultusu ve yönü değişmemek şartıyla, ayna ok yönünde ve " O " ekseni çevresinde 12˚

döndürüldüğünde , yansıma açısı kaç derece olur ?

A ) 12 B ) 28 C ) 52 D ) 64

( 1993 EML )

26 . Bir ince kenarlı mercekte görüntü; ters, cismin boyuna eşit ve cisme 40 cm uzakta ise merceğin odak uzaklığı kaç cm dir ?

A ) 80 B ) 40 C ) 20 D ) 10

( 1993 KUR )

27 . Su içinde bulunan bir cismin bulunduğu yerden daha yakında görülmesinde aşağıdakilerden hangileri etkilidir ? I – Işığın havada ve suda aynı hızla yayılmaması II – Işık ışınının normalden uzaklaşarak kırılması III – Suyun havadan daha yoğun olması

A ) Yalnız I B ) I ve IIIC ) II ve III D ) I, II ve III

( 1994 FL ) 28 . Şekilde birbirine paralel düzlem aynalar arasına konulan AB cisminin her iki aynadaki ilk görüntüleri arasındaki uzaklık kaç d dir?

A ) B ) 1 C ) 2 D ) 3

( 1994 FL )

29 . Şekildeki AB cisminin

www.testkulubu.com

12˚

40˚

N

O

A

Bd

B

A

2F2F FF O

Page 28: optik konu anlatım!!!!!!

görüntüsünün özellikleri hangisinde belirtilmiştir?

A ) Düz, zahiri, cisimden büyükB ) Ters, gerçek, cisimden büyükC ) Ters, gerçek, cisimden küçükD ) Düz, zahiri, cisimden küçük

( 1994 FL )

30 . Gece, düz bir yolda sokak lambasına doğru yaklaşan bir kişinin gölgesinin uzunluğu için ne söylenebilir ?

A ) Büyür.B ) Küçülür.C ) Değişmez.D ) Önce büyür, sonra küçülür.

( 1995 FL )

31 . Aşağıdakilerin hangileriyle cismin boyuna eşit ve gerçek görüntü elde edilebilir ? I – Düz ayna II – Çukur ayna III – İnce kenarlı mercek

A ) Yalnız I B ) Yalnız IIIC ) I ve II D ) II ve III

( 1995 FL ) 32 . 2F uzaklığı 50 cm olan ince kenarlı merceğin yakınsaması kaç diyoptridir ?

A ) – 4 B ) – 2 C ) 2 D ) 4

( 1995 DPY )

33 .

Şekildeki A noktasında bulunan bir cismin 9 metre uzağındaki düz aynaya doğru 2 m/s lik sabit hızla hareket ettirilip, 3 s sonra durdurulursa, görüntüsü ile kendisi arasındaki uzaklık kaç metre olur ?

A ) 3 B ) 6 C ) 9 D ) 12

( 1996 DPY )

34 . Beyaz ışığın bütün renklerini soğuran bir cisim hangi renkte görülür ?

A ) Beyaz B ) MorC ) Siyah D ) Kırmızı

( 1996 DPY )

35 . Aralarında 15 m uzaklık bulunan ve yansıtıcı yüzeyleri birbirine paralel iki düz ayna arasına bir cisim konuluyor. Cismin aynalardan birine olan uzaklığı 5 m olduğuna göre, aynalarda oluşan ilk görüntüler arasındaki uzaklık kaç metredir ?

A ) 15 B ) 30 C ) 45 D ) 60

( 1996 FL )

37 . Su yüzeyinden bakan bir kişinin su içindeki cismi yerden daha yüksekte görmesinin sebebi, aşağıdakilerden hangisidir?

A ) Az yoğun ortamdan çok yoğun ortama bakmasıB ) Su yüzeyinin ince kenarlı mercek gibi davranmasıC ) Işık ışılarının su yüzeyinde tam yansımaya uğramasıD ) Suyun saydam yapıda olması

( 1996 FL )

38 . Aşağıdakilerden hangisinde düz aynaya gelen ışık ışınının ayna ile yaptığı açı, yansıyan ışınla yaptığı açıya eşittir ?

A ) B )

www.testkulubu.com

9 mA

20˚60˚

30˚45˚

Page 29: optik konu anlatım!!!!!!

C ) D )

( 1997 EML )

39 . Cisimler hangi özelliklerinden dolayı görülebilir? I – Kendiliğinden ışık yayma II – Işığı yansıtabilme III – Işığı soğurabilme

A ) Yalnız II B ) I ve IIC ) I ve III D ) II ve III

( 1997 DPY )

40 . Cisim çukur aynanın neresinde olduğu zaman görüntüsü ekran üzerine alınamaz ?

A ) MerkezindeB ) Merkezinden uzaktaC ) Merkezi ile odağı arasındaD ) Ayna ile odağı arasında

( 1997 DPY ) 41 .

Şekildeki kutuda aşağıdaki optik sistemlerden hangisi vardır ?

A ) B )

C ) D )

( 1997 FL )

42 . Aşağıdakilerden hangisi her zaman zahiri görüntü vermez ?

A ) Kalın kenarlı mercekB )Düz aynaC ) Tümsek aynaD ) Çukur ayna

( 1998 KUR )

43 . Tümsek aynada, cisim aynaya yaklaştırıldığında görüntüsünde hangileri gözlenir ? I – Boyunun büyüdüğü II – Aynaya yaklaştığı III – Gerçek olduğu

A ) Yalnız I B ) Yalnız IIIC ) I ve II D ) II ve III

( 1998 DPY )

44 .

Bir kişinin şekildeki gibi K noktasından, am-pulün tam altından geçerek L noktasına doğru sabit hızla yürümektedir.Kişinin gölge boyunun zamanla değişimi hangi grafikteki gibi olur ?

A ) B )

C ) D )

www.testkulubu.com

kutu

KL

Gölge boyu

zaman

Gölge boyu

zaman

Gölge boyu

zaman

Gölge boyu

zaman

Page 30: optik konu anlatım!!!!!!

( 1998 KOLEJ )

45 . Işığın havada ve suda izlediği yol aşağı- dakilerden hangisi gibi olamaz ?

A ) B )

C ) D )

( 1998 KOLEJ )

46 .

Şekildeki düzenekte aşağıdaki işlemlerden hangisi yapılırsa ekrandaki yarı gölge küçülür?

A ) Engel ve ekran sabitken ışık kaynağı en-gele yaklaştırılırsa.B ) Işık kaynağı ve engel sabitken ekran en-gelden uzaklaştırılırsa.C ) Işık kaynağı ve ekran sabitken engel ışık kaynağına yaklaştırılırsa.D ) Işık kaynağı ve engel sabitken ekran engele yaklaştırılırsa.

( 1998 LGS )

47 .

K ve L düz aynaları şekildeki gibi birbirine dik konumdadır.K aynasına 60˚ lik açı yapacak şekilde gelen ışın, L aynasıyla kaç derecelik açı yaparak yansır ?

A ) 15 B ) 30 C )60 D ) 90

( 1999 KOLEJ )

48 .

Şekildeki kişi karşısındaki düz aynadan duvarda bulunan saate bakmaktadır. Saat aynada nasıl görülür ?

A ) B )

C ) D )

( 1999 LGS )

49 . Şekilde ki K

www.testkulubu.com

su

hava

su

hava

su

hava

su

hava

Işık kaynağı engel

Tam gölge

Yarı gölge

60˚

L

K

Gelen ışın

60˚

su

hava

K ışık ışını

Page 31: optik konu anlatım!!!!!!

ışık ışınının gelme açısı 60˚ olduğuna göre aşağıdakilerden hangisinin olması beklenir ?( Sınır açısı sudan havaya 48˚ dir )

( 1999 DPY )

50 . Aşağıdakilerden hangisinden yayılan ışık ışınlarının havadaki hızları birbirine eşittir ? I – Mumdan II – Güneşten III – El fenerinden

A ) I ve II B ) I ve IIIC ) II ve III D ) I , II ve III

( 1999 DPY ) 51 . Aynalarla ilgili bilgilerden hangisi yanlıştır ?

A ) Tümsek aynalarda görüntü cisimden daima küçüktür.B ) Tümsek aynalarda görüntü daima zahiridirC ) Çukur ayna ile ters görüntü elde edilemez.D ) Düz aynada cisim ile görüntüsü aynaya eşit uzaklıktadır.

( 1999 KUR )

52 . İki düz ayna arasındaki açılara göre görüntü sayılarını gösteren tablo aşağıdaki gibidir.

Açı Görüntü sayısı180 1120 290 372 460 5

Buna göre aşağıdaki hangi konumda tutulan iki düz aynada çay bardağının görüntü sayısının en fazla olması beklenir ?

A ) B )

C ) D )

( 2000 LGS )

53 .

Boş kaptaki paraya bakan çocuk parayı bulunduğu K noktasında görür. Kaba su doldurulduğunda ise çocuk parayı L noktasındaymış gibi görür.Çocuk bu deneyden sonra aşağıdaki yorumlardan hangisini yapabilir ?

A ) Su içindeki balıklar birbirlerini bulundukları terden daha yakında görürler.B ) Su altında gökyüzüne bakan bir dalgıç uçakları bulundukları yerden daha yüksekte görür.C ) İnsanlar suyun dışında zıplayan yunusları bulundukları yerden daha uzakta görür.D ) Çukur aynayla elde edilen görüntü cismin aynaya uzaklığından daha yakındır.

( 2000 LGS )

www.testkulubu.com120˚90˚

45˚30˚

su

KK

L