Pakitang-turo: Pagsasakonteksto ng Panitikan sa Edukasyon

§Malaki ang hinaharap na suliranin ngunit hindi imposible§ Pondo§ Permit§ pagsisinop

§Malaki ang papel ng guro sa pangangalaga, pagsisinop, pagpapahalaga, at pagpapalaganap ng katutubong wika, kultura, at panitikan

§ Pinakamabilis, pinakamatipid, at epektibong paraan upang isagawa ito o magkaroon ng

aplikasyon – sa pamamagitan ng ating pagtuturo

§ Hamon sa lahat sa atin ang makabuo ng matibay na tindig upang magkaroon

ng Pambansang KAAKOHAN

A. Maisa-isa at magpag-usapan ang mahahalagang kaisipang sinasalamin sa akda

B. Makagawa ng reaksyon sa mga pamahiing nakapaloob sa akda

C. Makabuo ng angkop na wakas ng kuwento sa pamamagitan ng masining na paraan

PAKSA/KAGAMITAN

Paksa: Impong Sela ni Epifanio Matute

Kagamitan: Task Card, LCD Projector

§ Kompetensi: Ikatlong Markahan (Ikaanim na Linggo)

§Nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang at matapos ang pagbasa (F6PB-IIIf-

24 )

§Nabibigyang kahulugan ang kilos ng mga tauhan sa napakinggang/nabasang kuwento (F6PN-IIIf-19)

§Naibibigay ang kahulugan ng pamilyar at di-pamilyar na salita sa pamamagitan ng paglalarawan (F6PT-IIIf-1.13)

§Nasusuri ang tauhan at tagpuan sa napanood na maikling pelikula (F6PD-IIIh-1-6)

PAMAMARAAN

Bago Bumasa

Habang Nagbabasa

Pagkatapos Magbasa

BAGO BUMASA

§Sino sa inyo ang may lolo at lola pa?§Kasama ba ninyo sila sa bahay? §Anong payo nila ang hindi ninyo malilimutan? §Paano nila ito sinasabi?

BAGO BUMASA: PAGHAWAN SA

BALAKID

Bibigyan ang bawat pangkat ng dalawang aytem na kanilang pag-uusapan upang makuha ang sagot sa talasalitaan

Panuto: Ibigay ang pinakamalapit na kasingkahulugan ng mga salitang may salungguhit sa loob ng pangungusap

halimbawa:

§Kahimalanawari magkaroon ng malaking pondo ang KWF upang mas maisulaong ang pagsasalba sa mga nanganganib na katutubong wika ng bansa.

Panuto: Ibigay ang pinakamalapit na kasingkahulugan ng mga salitang may salungguhit sa loob ng pangungusap

1. Masayang minamalas ng mga bata ang lumilipad na saranggola.2. Balino na naman ang karamihan sa mga mag-aaral ni G. Tapang tuwing magkakaroon ng pagsusulit.

Panuto: Ibigay ang pinakamalapit na kasingkahulugan ng mga salitang may salungguhit sa loob ng pangungusap

3. Tuwing umuuwi kami ng probinsiya, malimit na sinasabi ng aking Lolo na huwag daw kaming makalilimot na magdasal.4. Hindi pababayaan ng ating mga magulang na masaling tayo ng ibang tao, sila nga hanggang maaari hindi tayo pinapalo at dinadaan lang tayo lagi sa pangaral ang pagdidisiplina sa atin.

Panuto: Ibigay ang pinakamalapit na kasingkahulugan ng mga salitang may salungguhit sa loob ng pangungusap

5. Kailangan nang putulin ang gumagapos na tanikala sa ating kalayaan sa pamamahayag.6. Magaan ang pagkakadantay ng kamay ng ina sa noo ng anak na may sakit upang matiyak na wala na itong lagnat.

Panuto: Ibigay ang pinakamalapit na kasingkahulugan ng mga salitang may salungguhit sa loob ng pangungusap

7. Madalas mamahinga ang lola sa kaniyang likmuan, dito rin siya nakakaidlip tuwing hapon. 8. Kung gagawa ka ng kabutihan sa iyong kapwa, huwag ka nang mag-atubili pa, dahil maaaring huli na kung ipagpapabukas pa.

Panuto: Ibigay ang pinakamalapit na kasingkahulugan ng mga salitang may salungguhit sa loob ng pangungusap

9. Matapos ang lindol sa Batanes, nakalulunos ang sitwasyon ng mga tao roon. 10. Labis ang pananangis ng mga naulila ng mga taong naaksidente sa Iloilo Straight

PAGBASA SA AKDA (HABANG

NAGBABASA)

Hahatiin sa anim na bahagi ang teksto. Sa bawat hati, ipababasa ito sa ilang piling mag-aaral. Magtatanong ukol sa nilalaman (batayang impormasyon) at hinuha (upang maganyak sa pagpapatuloy sa pagbabasa) sa susunod na mangyayari sa kuwento. Gagawin ito hanggang sa mabuo ang kuwento.

PAGBASA SA AKDA (HABANG

NAGBABASA)

Unang hati: talata 1-5

Ikalawang hati: talata 6-12

Ikatlong hati: 13-30

Ikaapat na hati: 31-36

Ikalimang hati: 37-47

Huling hati: 48-57

PANAHON

MAY-AYDAKULTURA

PAGSASAKONTEKSTO NG PANITIKAN

§Epifanio G. Matute ay naging mamamahayag ng Mabuhay sa ilalim ng DMHM (Debate, Monday Mall, Herald, Mabuhay). Naging patnugot rin siya ng mga magasin ng Sampaguita, Mabuhay, at Pagsilang, at kagawad ng mga magasing Liwayway at Malaya.

§Siya ay naging pangunahing scriptwriter ng Dramatic Philippines sa ilalim ng direktor na si Narciso Pimentel, Jr., na nakilala sa mga dulang panradyo at pantanghalan. Ang pinakabantog nilang produksyon ay Kuwentong Kutsero. Ang Impong Sela ni EGM ay kabilang sa aklat-katipunan ng UNESCO.

§Sa mga unang taon ng dekada 30 naisulat ang akdang Impong Sela.

§Ano ang nagaganap sa ating bayan ng mga panahon na ito? §Ano ang mahihinuha nating lalamanin ng isang akdang sinulat ng isang mamamahayag?§Ano kaya ang masasalamin sa akdang ating babasahin?

PAGBASA SA AKDA (HABANG

NAGBABASA)

§ Gabay na Tanong sa Unang hati (talata 1-5)

§Anong sitwasyon ang makikita mula sa mga tagpong ito?

§Sino ang mga tauhang nabanggit?

§Sino ang tinutukoy na kausap ni Impong Sela?

§Anong katangian ni Impong Sela ang mamamalas sa tagpong ito?

PAGBASA SA AKDA (HABANG

NAGBABASA)

Gabay na Tanong sa Ikalawang hati (talata 6-12)

§Ano ang ibig sabihin ng “laki sa nuno”?§ Totoo kayang mas mahal ng mga lolo o lola ang

kanilang apo kaysa sa kanilang mga anak?

§ Ano ang dahilan ng malimit na pagkakagalit nina Conrado at Impong Sela?

§ Sino ang laging nananalo sa kanilang pagtatalo? Ano kaya ang ipinapakita nito? Ano ang masasabi ninyo sa mga ganitong tagpo?

§Sino ang unang ipinanata ni Impong Sela kay Hesus Poong Nazareno?§Ano kaya ang kalalabasan ng panalangin ni Impong Sela?

PAGBASA SA AKDA (HABANG

NAGBABASA)

Gabay na Tanong sa Ikatlong hati (talata 13-30)

§Ano ang hiningi ni Pepe?

§Ayon sa doktor, ano-ano raw ang maaaring kainin ni Pepe?

§Bakit nagulat si Conrado nang makita na kumakain na si Pepe?

§Ano kaya ang susunod na tagpo sa bahaging ito?

PAGBASA SA AKDA (HABANG

NAGBABASA)

Gabay na Tanong sa Ikaapat na hati (talata 31-36)

§Ano ang nasabi ni Conrado sa ina?

§Naniniwala ba si Impong Sela sa konsepto ng “hawa”?

§Ano ang matibay na pinanghahawakan ni Impong Sela ukol sa kamatayan ng tao?§Ano raw ang pagkakaiba ng tao noon sa

tao ngayon?

§Sino kaya ang mananalo sa mainit na diskusyon na ito?

PAGBASA SA AKDA (HABANG

NAGBABASA)

Gabay na Tanong sa Ikalimang hati (talata 37-47)

§Paano napilit ni Impong Sela ang dalawang bata na kainin ang tirang pagkain ni Pepe?

§Sinabi ba nila sa doktor ang ginawa ni Impong Sela?

§Mula sa mga pananaw ni Impong Sela, ano-anong usaping panlipunan noon ang masasalamin sa kasalukuyan? §Bakit hindi malabas ni Conrado ang

damdamin niya?

PAGBASA SA AKDA (HABANG

NAGBABASA)

Gabay na Tanong sa Huling hati (talata 48-57)

§Bakit umiiyak si Impong Sela ganung mas maayos na ang lagay ni Pepe ngayon?

§Ano-anong pamahiin ang pinanghahawakan ni Impong Sela sa bahaging ito ng kuwento?§Paano ito tinugunan ni Conrado?§Ano ang paalala ni Impong Sela ukol sa mga pamahiin?§Nagkatotoo kaya o nagkataon lang ang pamahiin na sinasabi ni Impong Sela?

Magkakaroon ng palabunutan. Pagkatapos, bibigyan ng kard ng gawain ang mga pangkat batay sa titik na kanilang nabunot. Ipapaliwanag sa bawat pangkat ang inaasahang produkto para sa kanilang presentasyon.

§Patuloy na nagsasalita ang awtor sa kasalukuyang panahon gamit ang kaniyang teksto§Danas§Dama§Nakikita§Bakas ng panahon/paligid

§Panitikan - isang ekspresyon, daluyan, at tulay§Mambabasa – kailangan magkaroon ng interaksyon sa teksto (makita ang bisa ng binabasa)

§ Gawain A: Ipakilala si Impong Sela sa detalyadong paraan (detalye mula sa akda, ginagampang karakter sa lipunan)

IMPONG SELA

Katangian Detalye mula sa akda (patunay)

Sinasalamin sa lipunan

Pagkatapos ng bawat pangkat ay ipoproseso ang mga sagot. Magkakaroon ng talakayan mula sa gawa ng mga mag-aaral.

§ Gawain B: Isa-isahin ang mga paniniwala (kasama ang pamahiin) ni Impong Sela. Pagkatapos, bigyan ninyo ito ng reaksyon (maaaring gumamit ng mga emoticons upang ipakita ito). Ipaliwanag sa harap ng klase ang inyong nabuong reaksyon.

Pagkatapos ng bawat pangkat ay ipoproseso ang mga sagot. Magkakaroon ng talakayan mula sa gawa ng mga mag-aaral.

Mga paniniwala/Pamahiin ni Impong Sela ReaksyonHalimbawa:

Hindi totoo ang mikrobyo

§ Gawain C: Bumuo ng bagong wakas ng kuwento (Balikan ang buod ng kuwento. Pagkatapos, simulan sa kasukdulang bahagi). Ipakita sa klase ang nabuong tagpo pagkatapos, ipaliwanag kung bakit ito ang inyong nabuo (isulat sa grapiko sa ibaba ang paliwanag).

Pagkatapos ng bawat pangkat ay ipoproseso ang mga sagot. Magkakaroon ng talakayan mula sa gawa ng mga mag-aaral.

Panimula

 

 

Kontradisksyon

 

 

Kasukdulan

 

 

Kakalasan

 

 

Wakas

 

 

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

§ Gawain D: Magpakita ng tagpo na nagkakaroon ng “banggaan” ng noon at ngayon. Sa huli, magpakita ng paraan

Pagkatapos ng bawat pangkat ay ipoproseso ang mga sagot. Magkakaroon ng talakayan mula sa gawa ng mga mag-aaral.

Tagpo ng mga “Banggaan” Tugon

   

§ Gawain E: Magbahagi ng iba pang pamahiin na inyong nalalaman at bigyan ito ng inyong reaksyon o masasabi ninyo dito?

Pagkatapos ng bawat pangkat ay ipoproseso ang mga sagot. Magkakaroon ng talakayan mula sa gawa ng mga mag-aaral.

Mga pamahiin Reaksyon/inyong masasabiBawal matulog na basa ang buhok,

lalabo ang mata o mabubulag☹

   

   

   

   

§ Gawain F: Paghambing sina Conrado at Impong Sela, bigyang tuon ang kanilang mga Paniniwala at mga Katwiran . (maaaring gumawa ng malikhaing Venn diagram)

Pagkatapos ng bawat pangkat ay ipoproseso ang mga sagot. Magkakaroon ng talakayan mula sa gawa ng mga mag-aaral.

IMPONG SELA CONRADO

§Sino sa dalawang tauhan ang iyong lubos na sinasang-ayunan, si Impong Sela o si Conrado? Bakit? Ipaliwanag ang inyong sagot. §Humanap ng kapareha. Pag-usapan ninyo ang sitwasyong ito: sa paanong paraan mo ipapakita ang hindi pagsang-ayon sa sinasabi ng iyong kapuwa lalo na kung sila ay higit na nakatataas o nakatatanda sa iyo. Ipakita ang inyong sagot sa pamamagitan ng isang dayalogo. (magkakaroon ng palabunutan sa daloy ng presentasyon)

§Papel o ganap ng mga nakatatanda sa pamilyang Pilipino§“Boses” ng nakatatanda sa pamilya§“Boses” ng kababaihan sa loob ng pamayanan§Pagkakaroon ng “banggaan” ng paniniwala: nakapinid sa pagbabago

at pagyakap sa pagbabago dulot ng agham§ Usaping praktikal at usaping makaagham§Mikrobyo§ Pagkahawa sa sakit

§Paniniwala sa pamahiin§Pagtingin/reaksyon ng kabataan sa ating mga pamahiin§Usapin ukol sa mga usaping panlipunan (pampublikong ospital)

Manaliksik pa ng ibang pamahiin na katutubo sa iba-ibang lugar sa ating bansa (mula sa inyong probinsya). Panatiliin ang orihinal na wika nito at ilagay ang salin sa Filipino. Inyo itong ilalahad sa klase sa susunod na pagkikita. (ilalagay ito sa colored paper)

Mabuhay ang Panitikan, wikang Katutubo, at wikang Filipino