Panel 41 Language and Literature - Khon Kaen …Proceedings of 13th International Conference on Humanities & Social Sciences 2017 (IC-HUSO 2017) 2nd-3rd November 2017, Faculty of Humanities

|Proceedings of 13th International Conference on Humanities & Social Sciences 2017 (IC-HUSO 2017) 2nd-3rd November 2017, Faculty of Humanities and Social Sciences, Khon Kaen University, Thailand

IC-HUSO 2017

1. Developing a Teaching Model of Thai Traditional Dancing art 2181

for the Hearing Impairs: A case study of

Sotsuksa Khon Kaen School for the Deaf

Danaiya Sungketkarn

2. The Style in the novel “Buppesannivas” of Rom Pang 2193 Sumalee Phonkhunsap

3. The Construction of Marginalization in Modern Laos Literature 2210

Peekanit Satarn

4. Final consonants of English loanwords in English-Lao 2229

Lao-English Dictionary

Kanyarat Unthanon

5. The Semantics Field of Village name in Muang District, 2235

Nakhon Phanom Province

Nanteya Panchote

Panel 41 : Language and Literature


2181

IC-HUSO 2017

Developing a Teaching Model of Thai Traditional Dancing art for the Hearing

Impairs: A case study of Sotsuksa Khon Kaen School for the Deaf

Danaiya Sungketkarn

Program Dramatic Arts Faculty of Humanitie

Rajabhat Mahasarakam University, Mahasarakam

E-mail : [email protected]

Abstract

The current study aimed to 1) investigate teaching method of Thai traditional dancing art

and meaning expression to the hearing impairs, and 2) study teaching model development of Thai

traditional dancing art to the hearing impairs.

The data were collected from related studies and field data collection. The participants

were categorized into 3 groups which are experts in developing the hearing impairs, the hearing

impairs, and general people. The data were analyzed by descriptive analysis method.

The results of the study could be shown as follow 1. The learning impairs could learn to

move their body in the Thai traditional dancing styles by memorizing from instructors. When the

hearing impairs practiced repeatedly until they could remember the movement themselves, the

instructors moved the class into practice with songs session. The process might take time because

the learners must start from breath counting. The instruction of Thai Traditional dancing

encouraged the learning impairs to realize the benefit of Thai traditional art following sustainably

lifelong learning issued in the national development plan. 2. In order to suggest the model for

developing Thai traditional dancing art to the learning impairs, it was found that now a day, the

Thai traditional dancing art is being instructed only in the restricted number of educational

institutions. However, this art is always in art and handicraft skill competition held by the

government. The developing model for the hearing impairs should include basic lessons in order

to encourage them to perform with confidence and support social equalization.

The mentioned rationales led to the new piece of knowledge in the hearing impairs

instruction of Thai traditional dancing art. The study also contributed to virtue, morality,

psychomotor, pedagogy, preservation of national art and culture, empowerment of people with

disabilities, and reducing social impairment.

2182 Proceedings of 13th International Conference on Humanities & Social Sciences 2017 (IC-HUSO 2017)

2nd-3rd November 2017, Faculty of Humanities and Social Sciences, Khon Kaen University, Thailand |

IC-HUSO 2017

การสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน

กรณศกษา : นกเรยนโรงเรยนโสตศกษา จงหวดขอนแกน

ดไนยา สงเกตการณ

บทคดยอ

การสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน กรณศกษา : นกเรยนโรงเรยนโสตศกษา จงหวดขอนแกน มวตถประสงคดงน 1. เพอศกษาวธการสอนนาฏศลปและการสอความหมายกบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน 2. เพอศกษาการสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลบกพรองทางการไดยนแลวน ามาใชในการสอนนาฏศลปและการแสดง ผวจยไดวเคราะหขอมลจากเอกสารงานวจยทเกยวของ และเกบขอมลภาคสนาม โดยแบงกลมประชากรทใชในการวจยเปน 3 กลม ไดแก ผเชยวชาญทมสวนเกยวของกบบคคลทบกพรองทางการไดยน ผบกพรองทางการไดยน และบคคลทวไป แลวน าเสนอผลการวเคราะหขอมลในเชงพรรณานเคราะห ผลการวจยพบวา 1. เพอศกษาวธการสอนนาฏศลปและการสอความหมายกบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน สามารถเคลอนไหวรางกายไดเองจากการจ าทาทางทผสอนไดถายทอดทาร าให ซงการเคลอนไหวนจะตองฝกปฏบตซ า ๆ ใหเกดเปนภาพจ าจนสามารถเคลอนไหวดวยตวเองไดแลวผสอนจงน าเขาสกระบวนการเคลอนไหวรางกายประกอบเพลงทถายทอดใหตามขนตอนและวธการทงนอาจจะตองใชเวลาในการฝกฝน โดยการเรมฝกวธการนบจงหวะตามระบบการหายใจ การศกษาวธการสอนนาฏศลปลกษณะนเปนการชวยสนบสนนใหบคคลทมความบกพรองทางการไดยนไดตระหนกถงคณคาและมสวนรวมในการอนรกศลปะการแสดงนาฏศลปไทยซงเปนวฒนธรรมประจ าชาตตามแผนพฒนายทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน2. เพอศกษาการสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลบกพรองทางการไดยนแลวน ามาใชในการสอนนาฏศลปและการแสดง เปนททราบกนดวาปจจบนการเรยนการสอนนาฏศลปมไดมเฉพาะในโรงเรยนทก าหนดเทานน แตในปจจบนการเรยนการสอนนาฏศลปยงเปนสวนหนงของการจดกจกรรมแขงศลปหตถกรรม เพอใหผเรยนไดแสดงออกในทกษะการแสดงแตละดานอกดวย ดงนนจงควรสรางรปแบบวธการสอนนาฏศลปท เขาใจไดงายใหกบผบกพรองทางการไดยนจงเปนสงส าคญทจะชวยสนบสนน สงเสรมใหผเรยนทมความบกพรองทางการไดยนมความกลาแสดงออก และมความสามารถเปนทยอมรบในสงคมได จากเหตผลทกลาวมาขางตนจงท าใหเกดเปนองคความรใหมเกยวกบการสรา งรปแบบวธการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลทบกพรองทางการไดยน เพอประโยชนอกหลายดานดวย เชน ดานคณธรรม จรยธรรม ดานทกษะพสย ดานการศกษา ดานการมสวนรวมในการอนรกษศลปะวฒนธรรมประจ าชาต และการชวยเหลอกนและกนในสงคม ทงนการแสดงจะชวยลดชองวางของคนในสงคมอกดวย


2183

IC-HUSO 2017

Keywords:

นาฏศลป หมายถง ลลา ทาทาง การแสดงนาฏศลปโดยการน าทาทางตาง ๆ มาเรยบเรยงใหเกดเปนชดการแสดงตามแบบแผนทปรมาจารยทางดานนาฏศลปไดคดประดษฐขนในแตละชดการแสดงโดยแบงเปน ระบ า ร า ฟอน ทมทงแบบมาตรฐานและปรบปรงขน ใหสอดคลองกบจงหวะเพลงและการขบรอง

การสรางรปแบบการสอนนาฏศลป หมายถง การสอนใหนกเรยนกลาแสดงออก ตามความเขาใจ โดยมครเปนผชแนะ ใหค าปรกษา ฝกใหผเรยนมความคดสรางสรรค ครผสอนตองมอารมณราเรง แจมใส หนาตายมแยมและมอารมณรวมกบเดก ตลอดเวลา ไมแสดงอารมณเบอหนายวชานาฏศลป จะท าใหผเรยนไมชอบเรยนวชานาฏศลป ไปดวย เพราะฉะนนครเปนบคคลส าคญทจะท าใหผเรยนเหนคณคาและประโยชนของนาฏศลป

บคคลทบกพรองทางการไดยน หมายถง ผทสญเสยสมรรถภาพ ทางการไดยน เนองจากอวยวะการไดยนประสาทหเสอมหรอพการทาใหไมไดยนเสยงตาง ๆ และสญเสยการไดยนระหวาง 26 - 90 เดซเบล ซงในทนหมายถงนกศกษาพเศษพการทางหทศกษาในมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคามและโรงเรยนโสตศกษาขอนแกน

1. Introduction ประเทศไทยเปนประเทศทมการพฒนาพนฐานทาง จตวทยาการเรยนรหรอเกดจากความบกพรองทางพนธกรรม ซงมผลโยงไปถงการมปญหาในการใชภาษา ทงการฟง การอาน การพด การเขยน และการสะกดค า หรอการค านวณ ตลอดจนปญหาในเรองการเคลอนไหว การรบร อารมณ พฤตกรรม โดยไมไดเกดจากความบกพรองทางสตปญญา ความบกพรองทางประสาทสมผส ปญหา ทางพฤตกรรม ความแตกตางทางวฒนธรรม ซงปญหาเหลานจะสงผลตอการเรยนรของบคคล ท าใหไมประสบผลส าเรจทางการเรยนหนงสอโดยวธเดยวกบเดกปกตได จ าเปนตองใหบรการทางการศกษาทแตกตางไปจากเดกปกต หรอเรยกอกอยางวา การศกษาพเศษ สงแวดลอม กรรมพนธ มกเปนสงทเกดขนกบเดกภายหลงการคลอด เมอเดกเตบโตขนมาในสภาพแวดลอมทกอใหเกดความเสยง เชน การทเดกมพฒนาการทางรางกายลาชา ดวย สาเหตบางประการ การทรางกายไดรบสารบางประการอนเนองมาจากสภาพมลพษในสงแวดลอม การสอนทไมมประสทธภาพของคร ตลอดจนการขาด โอกาสในการศกษา เปนตน แมวาองคประกอบทางสภาพแวดลอมเหลานจะไมใชสาเหตท กอใหเกดความบกพรองทางการเรยนรโดยตรง แตองคประกอบเหลานอาจท าใหสภาพการเรยนร ของเดกมความบกพรองมากขน ประเภทของเดกทมปญหาทางการเรยนร ประเภทของเดกทมปญหาทางการเรยนร จ าแนกเปนประเภทตาง ๆ ตามลกษณะของ ปญหาในการเรยนของเดกไดดงน 14 1. ความบกพรองทางการฟงแล ะการพด เดกเหลานอาจแสดงพฤตกรรมทางการพด เชน 1. มพฒนาการทางการพดลาชา 2. ไมเขาใจสญลกษณทางภาษา รค าศพทนอย



IC-HUSO 2017

3.จ าแนกเสยงพดไมได 4. ใชอวยวะในการพดไมถกตอง ท าใหพดไมชด พดไมเปนประโยค 5.อานค าโดยสลบตวอกษร ไมเขาใจวาตวอกษรใดมา กอนหรอ หลง ซายหรอขวา เปนตน 2.ความบกพรองทางการเขยน การเขยนเปนทกษะสงสดในกระบวนการทางภาษา ประกอบดวยทกษะในการฟง การ อาน การพด และการเขยน การเขยนเปนการแสดงออก ซงแนวคดของผเขยนจะตองน าค าในภาษา มารอยเรยงกนอยางเปนระบบและถกตองตามหลกภาษาไทย เดกทมปญหาในการเรยนรมกมความบกพรองในการเรยงล าดบ ซงเปนสาเหตหนงทท าใหเดกไมสามารถเขยนหนงสอได เดกทมความบกพรองทางการเขยน อาจแสดงพฤตกรรมในการเขยน เชน 1. เขยน ประโยคตามทครบอกไมได ไมสามารถลอกค าทครเขยนบนกระดานลงบนสมดของนกเรยนได อยางถกตอง 2.รปของตวอกษรทเขยนอาจไมแนนอน เขยนไมเปนค าอาจเปนลายเสน แตอาน ไมได 3. เขยนประโยคไมได เรยงค าไมถก

ปจจบนไดมการส ารวจคนพการ พ.ศ. 2544 โดยส านกงานสถตแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร ระบวา จ านวนคนพการในประเทศไทยทมอย 1,100,761 คน เปนผพการทางการไดยนและสอความหมายจ านวน 240, 904 คน หรอรอยละ 21.9 เปนชาย 126,759 คน เปนหญง 114,146 คน ซงในจ านวนนมทงผทหตงและหหนวก ซงยงไมสามารถระบตวเลขทแนชดลงไปไดวา เขาสระบบการศกษาเทาใด แตกพบวา มผบกพรองทางการไดยนไมนอยทยงสามารถเขาเรยนรวมกบนกเรยนปกตในโรงเรยนเรยนรวมได คนหหนวกถอเปนคนพการซงบกพรองทางการไดยนและไมสามารถใชเครองชวยฟงเพอชวยในการไดยนไดเลย ถอเปนความพการในระดบรนแรง โรงเรยนเฉพาะความพการ เชน โรงเรยนโสตศกษาของรฐในจงหวดตาง ๆ ทมอยจ านวน 20 แหงทวประเทศไทย จงยงมความจ าเปนอยมากทจะด าเนนการรบเดกหหนวกเขาศกษา โดยทโรงเรยนโสตศกษาเหลาน รบนกเรยนทงหหนวกและหตงเขาศกษาทงในรปแบบอยประจ าและไป-กลบ (ศนยเทคโนโลยทางการศกษา ส านกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน : 2550 ) นาฏศลปเปนศลปะการฟอนร า หรอความรแบบแผนของการฟอนร า เปนสงทมนษยประดษฐขนดวยความประณตงดงาม ใหความบนเทง อนโนมนาวอารมณและความรสกของผชมใหคลอยตาม ศลปะประเภทนตองอาศยการบรรเลงดนตร และการขบรองเขารวมดวย เพอสงเสรมใหเกดคณคายงขน หรอเรยกวา ศลปะของการรองร าท าเพลง การศกษานาฏศลป เปนการศกษาวฒนธรรมแขนงหนง นาฏศลปเปนสวนหนงของศลปะสาขาวจตรศลป อนประกอบดวย จตรกรรม สถาปตยกรรม วรรณคด ดนตร และนาฏศลป ทงนนอกจากจะแสดงความเปนอารยะของประเทศแลว ยงเปนเสมอนแหลงรวมศลปะและการแสดงหลายรปแบบเขาดวยกน โดยมมนษยเปนศนยกลาง ในการทจะสรางสรรค อนรกษ และถายทอดสบตอไป (จาตรงค มนตรศาสตร, 2540 : 20)

การเรยนการสอนนาฏศลปจงนบเปนมรดกประจ าชาตทมประโยชนตอการพฒนาผคนในสงคม ทงประโยชนตอตนเองและประโยชนตอประเทศชาต อาท ชวยพฒนาทงดานรางกาย สรางบคลกภาพ ทาทางทรวดทรงท าใหอนามยด อายยน ทรวดทรงสงางาม บคลกดและสามารถยดเปนอาชพได สวนคณคาทางจตใจและทศนคต ชวยใหมจตใจราเรง แจมใส กลาแสดงออก มความจ าและปฏภาณด ฝกการเปนผน าผตาม ความพรอมเพรยง ความสวยงามตลอดจนฝกความอดทน ความขยนหมนเพยร รจกถายทอดความคด ความรสก จนตนาการท าใหเปนผม


2185

IC-HUSO 2017

สนทรยะในความงาม ชวยกลอมเกลาจตใจใหคนในสงคมอยรวมกนอยางมความสข นาฏศลปเปนศลปะทเกยวของกบภาษา ทาทางและดนตร ทงยงรวมศลปะแขนงอน ๆไวดวย ไมวาจะเปนจตรกรรม ประตมากรรมและนาฏกรรม ฉะนนพฤตกรรมทางนาฏศลปจงเปนพฤตกรรมหลอหลอมสงทดงามทเกยวของกบ กาย วาจา ใจ ทแสดงอออกถงความเปนมนษยทแตกตางจากสตวโลกทงหลาย (วมลศร อปรมย, 2534 : 2-3) การใชภาษาทานาฏศลปและนาฏยศพทในการรายร าแบบนาฏศลปไทยนนมมานานแลว ปรากฏหลกฐานเมอมการแสดงละครในสมยอยธยา ครนมาถงสมยรตนโกสนทรในรชกาลท 6 ปรากฏวามการถายภาพ ทาร าและในป พ.ศ. 2497 อธบดกรมศลปากรคอ นายธนต อยโพธ ไดมอบหมายครอาคม สายาคมซงเปนศลปนและเปนครสอนนาฏศลปโขน-ละคร ใหน าทาร าพนฐานทปฏบตกน มาเขยนเปนต าราทางวชาการขนเปนครงแรก (แตงเปนรอยแกว) เพอเปนขอมลหลกฐานทางนาฏศลปไทยสบไป

การถายทอดรปแบบการเรยนการสอนทเนนการพฒนาทกษะพสยจงมความส าคญอยางมากตอการจดการเรยนการสอนนาฏศลป ซงรปแบบการเรยนการสอนตามแนวคดการพฒนาทกษะปฏบตของซมพซน (Instructional Model Based On Simson’s Processes For Psycho Motor Skill Development) เปนการสอนทกษะปฏบตทเปนไปตามล าดบขนตอนทมงชวยพฒนาความสามารถของผเรยนในดานการปฏบต การกระท า หรอการแสดงออกตาง ๆ ซงการสอนตองใชหลกการ วธการ ทแตกตางไปจากการพฒนาทางดานจตพสย หรอพทธพสย (ทศนา แขมมณ, 2550 : 243) จงนบวาเหมาะสมอยางยงกบการเรยนการสอนนาฏศลปซงการฝกทกษะนจะสามารถน ามาพฒนาการสอความหมายใหกบบคคลทบกพรองทางการไดยนเปนอยางด นาฏยศพท หมายถง ศพททใชเรยกทาร าทางนาฏศลป หรอการละคร การฟอนร า การสรางสรรคทาร าทเกยวของกบนาฏศลปไทย ผแสดงจ าเปนตองเขาใจกระบวนการรายร าอนจะสงผลถงความประณตของทวงทา ทสรางสรรคของศลปนทงดงามลงตว การแสดงนาฏศลปทบรมครผเชยวชาญไดสรางสรรคไวพอจะรวบรวมไดคอ นาฏศลปทรวมความเปนเลศของศลปะแขนงตาง ๆ ววฒนาการมาพรอมกบความเจรญของมนษย โดยอาศยพลงและเจตนา เปนเครองผลกดนใหจตกระตนรางกายใหแสดงการเคลอนไหว มจงหวะ มแบบแผน เพอใหเกดความสข ความเขาใจ และความงดงามแกตนเองและผอน นาฏศลปไทย เปนศลปวฒนธรรมประจ าชาตแตโบราณ เปนศลปะชนสง แยกประเภทการแสดงออกเปนหลายแบบ ใชภาษาทาเหมอนกน แตแยกลกษณะและประเภทการแสดงแตกตางกน ขอบขายของนาฏศลปไทย จ าแนกเปนประเภทตาง ๆ ไดแก โขน หนง หน ละครร า ละครร า ละครรอง ละครสงคต ละครพด การละเลนของหลวง การเลนเบกโรง การละเลนพนเมอง นาฏศลปไทยประเภทตาง ๆ ดงกลาวมาน เรยกกนโดยทวไปวา "มหรสพ" ซงหมายถงการเลนรนเรง มโขน ละคร หรอสงทคลายคลงกน ปจจบนมหรสพมความหมายกวางขวาง รวมไปถงการเลนรนเรงทกชนด มระบ า ร า ฟอน เปนตน สวนร าและระบ า คอ ศลปะของการรายร าทแสดงพรอมกนเปนหมเปนชด ความงามของการแสดงระบ า อยทความสอดประสานกลมกลนกน ดวยความพรอมเพรยงกน การแสดงมทงเนอรองและไมมเนอรอง ใชเพยงดนตรประกอบ ค าวา "ระบ า" รวมเอา "ฟอน" และ



IC-HUSO 2017

"เซง" เขาไวดวยกน เพราะวธการแสดงไปในรปเดยวกน แตกตางกนทวธรายร า และการแตงกายตามระเบยบประเพณตามทองถน

การสอนนาฏศลปโดยธรรมชาตและลกษณะเฉพาะทางของสาระนาฏศลป มงสงเสรมใหมความคดสรางสรรคม จนตนาการ ชนชมความงาม สนทรยภาพ ความมคณคา ซงมผลโดยตรงตอดานรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณและสงคม ใหผเรยนมความเชอมนในตนเอง สามารถท างานรวมกบผอนไดอยางมความสขการจดการเรยนรนาฏศลป เนนกระบวนการกลม เรยนรดวยตนเอง กลาแสดงออก และมนกวชาการหลายทานเสนอหลกการและเทคนคการสอนนาฏศลป ไว ดงน ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา ไดเสนอแนะเทคนคการสอนนาฏศลป ดงน ส ารวจความตองการของผเรยน วางจดประสงคของการสอนใหชดเจน ก าหนดบทบาท และหนาทของแตละคนใหชดเจน บอกแหลงเรยนร วธการหาความรใหแกผเรยนไดทราบกอน ระหวาง และหลงการเรยนร ฝกปฏบตจรง วดผล ประเมนผลตามสภาพจรง เปนระยะอยางตอเนอง น าผลการประเมนมาปรบปรง และแกไขทกครงทจดกจกรรมการเรยนร เรณ โกสนานนท ไดเสนอหลกการและเทคนคการสอนไว ดงน สอนจากสงทงายไปหาสงทยาก สอนตามความสามารถของแตละบคคล การสอนโดยวธสบเปลยนทาทยากใหงายขน แตพยายามรกษาแบบแผนเดมไว การสอนแตละทา ตองอธบายใหละเอยด ถอหลกทละนอยแตใหแมนย าแลว จงตอทาใหม ระหวางร า ครตองคอยสงเกตและเตอนอยเสมอ ใหผเรยนรกษาลลาทาทางใหอยในแบบแผน ครตองจดผเรยนอยเสมอไมใชร าน าหนาอยางเดยว การใชศพททางนาฏศลป บางโอกาสอาจเปลยนใชค าทงายหรอใชศพทธรรมชาต แทนกไดเพอสะดวกในการจดจ า และบอกควบคไปกบค าศพททถกตองไปดวย ในขณะทแสดงทาร า ครควรฝกใหรองเพลงไปดวย เพอเปนการผอนแรงครเพราะครตองอธบายขณะผเรยนรองเพลงดวย เปรยบเทยบทาร าทคลายคลงกน เพอไมใหเกดการสบสน วธร าน าหนาผเรยน คอ ร าน าหนา กระท าเมอแรกตอทาร าและร าตอหนา หรอร าประจนหนา ครตองมความสามารถ ความช านาญในการร ากลบขาง จะไดดแลผเรยน และแกไขขอบกพรองไปดว เขมงวดเรองแถวและระวงทวงทของผเรยน สอนโดยแยกทาร าทละทาแลวคอยท าพรอมกน การใชเพลง จะกระท าไดเมอตอทาร าเปนชน ๆ แลวร าตามเสยงเพลง บอกทาลวงหนา ขณะร าบอกทาทจะถงเพอใหผเรยนไดฝกทบทวน การใหสญญาณเปลยนทา มความจ าเปนอยางยงในการร าเปนหมเพอความพรอมเพรยง เชน การจบมอ การกรดนว การกาวเทา การตงวง การทรงตว เปนตน (ไพรโรจน คะเชนทร, 2555 : 3)

จากเหตผลทกลาวมาขางตนจงท าใหเกดเปนองคความรใหมเกยวกบการสรางรปแบบวธการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลทบกพรองทางการไดยน เพอประโยชนอกหลายดานดวย เชน ดานคณธรรม จรยธรรม ดานทกษะพสย ดานการศกษา ดานการมสวนรวมในการอนรกษศลปะวฒนธรรมประจ าชาต และการชวยเหลอกนและกนในสงคม ทงนการแสดงจะชวยลดชองวางของคนในสงคมอกดวย


2187

IC-HUSO 2017

2. Method ความมงหมายของการวจย

1. เพอศกษาวธการสอนนาฏศลปและการสอความหมายกบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน

2. เพอศกษาการสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลบกพรองทางการไดยนแลวน ามาใชในการสอนนาฏศลปและการแสดง

ความส าคญของการวจย

1. เพอทราบถงวธการสอนนาฏศลปและการสอความหมายกบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน

2. เพอทราบถงการสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลบกพรองทางการไดยนแลวน ามาใชในการสอนนาฏศลปและการแสดง

ขอบเขตของการวจย

ผศกษาคนควาไดก าหนดขอบเขตการวจยคนควา ดงน

ขอบเขตขอมลบคคล

1.1 ผเชยวชาญทมสวนเกยวของกบบคคลทบกพรองทางการไดยน จ านวน 2 คน

1.2 ผปฏบต จ านวน 6 คน

1.3 บคคลทวไป จ านวน 50 คน

ขอบเขตขอมลภาคสนาม

การวจยในครงนเปนการเกบรวบรวมขอมลจากเอกสารงานวจยทเกยวของและการเกบขอมลทวไปเพอใชประกอบการวเคราะห ในพนทจงหวดขอนแกน และจงหวดมหาสารคาม



IC-HUSO 2017

วธด าเนนการวจย

ในการด าเนนการวจยครงนผศกษามวธการศกษาคนควา ดงน กลมประชากรตวอยาง แบงเปน 3 กลม ไดแก 1. ผเชยวชาญดานการสอนผพการทางห จ านวน 2 คน ไดแก อาจารยชตพร ไซเชาวน อาจารยสอนคนหหนวก โรงเรยนโสตศกษา จงหวดขอนแกน และอาจารยสทตย สมมา อาจารยสอนคนหหนวก โรงเรยนโสตศกษา จงหวดขอนแกน 2. ผปฏบต จ านวน 6 คน 3. บคคลทวไป จ านวน 50 คน ซงใชวธการสงเกตและการวดผลประเมนผล โดยการสงเกตแบบมสวนรวมและไมมสวนรวม สวนของเครองมอท ใชในการวจย แบงไดดงน 1. แบบสอบถาม 2. แบบสมภาษณ 3. แบบบนทก จากนนท าการเกบรวบรวมขอมลทไดทงหมด มาท าการวเคราะหขอมลใหเกดเปนผลของการวจยในรปแบบของการพรรณานเคราะห

3. Results การสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน กรณศกษา : นกเรยนโรงเรยนโสตศกษา จงหวดขอนแกน มวตถประสงคดงน 1. เพอศกษาวธการสอนนาฏศลปและการสอความหมายกบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน 2. เพอศกษาการสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลบกพรองทางการไดยนแลวน ามาใชในการสอนนาฏศลปและการแสดง

ตวอยางการสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน ทใชในการวจย

แสดงแบบโดย นางสาวสชาดา ราชเสนา นกศกษาทมความบกพรองทางการไดยน


2189

IC-HUSO 2017

การแสดงของนกเรยนผบกพรองทางการไดยนรวมกบนกศกษาปกต

จากการศกษาพบวา การสอนนาฏศลปส าหรบผบกพรองทางการไดยนท าใหเกดเปนองคความร ใหมเกยวกบการสรางรปแบบวธการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลทบกพรองทางการไดยน เพอประโยชนอกหลายดานดวย เชน ดานคณธรรม จรยธรรม ดานทกษะพสย ดานการศกษา ดานการมสวนรวมในการอนรกษศลปะวฒนธรรมประจ าชาต และการชวยเหลอกนและกนในสงคม ทงนการแสดงจะชวยลดชองวางของคนในสงคมอกดวย

4. Discussion and Conclusion

สรป

ภายหลงจากการศกษาการสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน กรณศกษา : นกเรยนโรงเรยนโสตศกษา จงหวดขอนแกน ท าใหกลมตวอยางสามารถแสดงนาฏศลปตามทผสอนถายทอดใหไดงายขน ชดเจนขน และสรางความสนกสนานในการสนทนารวมถงการฝกปฏบตการเรยนการสอนนาฏศลปมากขน การเคลอนไหวรางกายโดยการแสดงนาฏศลปประกอบเพลงท าใหผชมทเปนบคคลทวไปยอมรบในความสามารถของผทมความบกพรองทางการไดยน เกดความชนชม และการมมนษยสมพนธดขน เปนการลดชองวางระหวางบคคลทบกพรองทางการไดยนกบบคคลทวไป ท าใหเกดการยอมรบในสงคม สามารถท ากจกรรมรวมกนไดอยางมความสข



IC-HUSO 2017

อภปรายผล

การวจยเรองการสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลทม ความบกพรองทางการไดยน กรณศกษา : นกเรยนโรงเรยนโสตศกษา จงหวดขอนแกน ไดผลการวจยทสอดคลองกบความมงหมาย ซงเปนขอคนพบทผวจยไดจ าแนกการอภปรายผลออกเปน 2 ประเดน คอ 1. เพอศกษาวธการสอนนาฏศลปและการสอความหมายกบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน สามารถเคลอนไหวรางกายไดเองจากการจ าทาทางทผสอนไดถายทอดทาร าให ซงการเคลอนไหวนจะตองฝกปฏบตซ า ๆ ใหเกดเปนภาพจ าจนสามารถเคลอนไหวดวยตวเองไดแลวผสอนจงน าเขาสกระบวนการเคลอนไหวรางกายประกอบเพลงทถายทอดใหตามขนตอนและวธการทงนอาจจะตองใชเวลาในการฝกฝน โดยการเรมฝกวธการนบจงหวะตามระบบการหายใจ การศกษาวธการสอนนาฏศลปลกษณะนเปนการชวยสนบสนนใหบคคลทมความบกพรองทางการไดยนไดตระหนกถงคณคาและมสวนรวมในการอนรกศลปะการแสดงนาฏศลปไทยซงเปนวฒนธรรมประจ าชาตตามแผนพฒนายทธศาสตรการพฒนาคนสสงคมแหงการเรยนรตลอดชวตอยางยงยน2. เพอศกษาการสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลบกพรองทางการไดยนแลวน ามาใชในการสอนนาฏศลปและการแสดง เปนททราบกนดวาปจจบนการเรยนการสอนนาฏศลปมไดมเฉพาะในโรงเรยนทก าหนดเทานน แตในปจจบนการเรยนการสอนนาฏศลปยงเปนสวนหนงของการจดกจกรรมแขงศลปหตถกรรม เพอใหผเรยนไดแสดงออกในทกษะการแสดงแตละดานอกดวย ดงนนจงควรสรางรปแบบวธการสอนนาฏศลปทเขาใจไดงายใหกบผบกพรองทางการไดยนจงเปนสงส าคญทจะชวยสนบสนน สงเสรมใหผเรยนทมความบกพรองทางการไดยนมความกลาแสดงออก และมความสามารถเปนทยอมรบในสงคมได

ขอเสนอแนะ

การวจยเรองการสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลทมความบกพรองทางการได ยน กรณศกษา : นกเรยนโรงเรยนโสตศกษา จงหวดขอนแกน เปนการวจยเชงคณภาพ ซงการเกบขอมลและการวเคราะหขอมลเปนกระบวนการทเกยวเนองกบผลการวเคราะหตามความมงหมายของการวจยนนจงไดน าเสนอ ดงนนผวจยจงมขอเสนอแนะและอภปรายเพมเตม ดงน

1.1 วธการสอนนาฏศลปและการสอความหมายกบบคคลทมความบกพรองทางการไดยน นบเปนประโยชนทางการศกษาและการด ารงชวตในปจจบนเปนอยางมาก เนองจากปจจบนนยงมกลมคนทไมเขาใจถงการเรยนการสอนนาฏศลปและการแสดงของโรงเรยนโสตศกษาในประเทศไทย จงท าใหคนทวไปบางกลมเกดขอสงสยวาผบกพรองทางการไดยนจะสามารถแสดงไดในระดบเดยวกบบคคลทวไปหรอไม หากมการศกษาวธการสอนนาฏศลปทเขาใจไดงายขนและสามารถแสดงไดจรงจะชวยสรางความมนใจใหกบผบกพรองทางการไดยนและบคลทวไปจะเกดความเขาใจในวธการแสดงของผบกพรองทางการไดยนงายขน


2191

IC-HUSO 2017

1.2 การสรางรปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลบกพรองทางการไดยนแลวน ามาใชในการสอนนาฏศลปและการแสดง มสวนรวมในการอนรกษศลปวฒนธรรมประจ าชาต ดานการแสดงนาฏศลปอกดวย เนองจากทาทางประกอบสวนใหญเปนการเคลอนไหวรางกายแบบทว ๆ ไปหากแตตองคดรปแบบวธการสอนนาฏศลปใหผบกพรองทางการไดยนสามารถแสดงประเพลงเพอใหเกดความเขาใจระหวางผแสดงกบผชมในการแสดงไดอยางงายและสนกสนานขน

ขอเสนอแนะในการศกษาคนควาตอไป

ควรมการศกษารปแบบการสอนนาฏศลปส าหรบบคคลบกพรองทางการไดยนแลวน ามาใชในการสอนนาฏศลปและการแสดงบคคลพการในรปแบบตางกนเพอใหเกดเปนองคความรในดานการสอสาร การสอนและ การอยรวมกนในสงคม ในดานศลปะการแสดงเมอตองปรบตวเขาสสภาพแวดลอมสงคมในยคปจจบน โดยการสอนนาฏศลปแลวน ามาสงเคราะหเพอเปนแนวทางในการพฒนาดานการแสดงกบบคลทมความบกพรองใหเกดประโยชน

5. เอกสารอางอง กระทรวงศกษาธการ. บคคลทสญเสยการไดยนตงแตระดบหตงนอยจนถง. กรงเทพฯ, 2552.

จาตรงค มนตรศาสตร. นาฏศลปศกษา. ศกษาภณฑ. กรงเทพฯ, 2540

ววฒน เพชรศร. การพฒนารปแบบการจดการเรยนร นาฏศลป ทสงเสรมความคดสรางสรรคทางนาฏศลปของผเรยนในระดบชวงชนท 2ดษฎนพนธการศกษาดษฎบณฑต, สาขาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา.

สพตรา สภาพ. สงคมและวฒนธรรมไทย. กรงเทพฯ : ไทยวฒนาพานช, 2526. สรพล วรฬหรกษ. นาฏศลปปรทรรศน. กรงเทพฯ : หองภาพสวรรณ, 2543

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา. รปแบบการจดกระบวนการเรยนรตามกลมสาระการเรยนรศลปะ. กรงเทพฯ : ดบบลวเจ พรอพเพอตจ ากด



IC-HUSO 2017

ศนยเทคโนโลยทางการศกษา. สภาพปญหาและความตองการใชสอการศกษาของครและนกเรยนหหนวกระดบมธยมศกษาในโรงเรยนโสตศกษา. กรงเทพฯ : ส านกบรหารงานการศกษานอกโรงเรยน, 2550.

อมรา กล าเจรญ. สนทรยนาฎศลปไทย. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร, 2531. . วธสอนนาฏศลป. กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร, 2545

อาภรณ ใจเทยง. หลกการสอน (พมพครงท2µ). กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

เอกรนทร สมหาภาค. กระบวนการวดและประเมนผลตามหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช2544 กรงเทพฯ: บค พอยท.


2193

IC-HUSO 2017

The Style in the novel “Buppesannivas” of Rom Pang

Sumalee Phonkhunsap

Program in Thai, Faculty of Humanities and Social Sciences

Rajabhat Maha Sarakham, University, Thailand

E-mail : [email protected]

Abstract

This article aims to study the Style in the fantasy romance novel “Buppesannivas” of

Rom Pang. The results show that the author used the most of English vocabularies to portray

personality of main character who is a modern highly educated woman. And secondary, she

used slang words to create the main female character to stand out and be different from other

characters that were in different era. And the author used ancient vocabularies because she

wanted the story to be realistic and relate to Thai social context in Ayutthaya Era. In a part of

the Figure of Speech that she used the Simile and Metaphor to compare and make the readers

cross them mind and also reflect the Thai social context in the Ayutthaya Era on the

stratification through the link to the background and personality of the characters. And finally,

the use of Thai idioms found that she used simple expressions to reflect the culture of Thai

language that consistent with the context of the story and the era.

Keywords: Language style, Social context, Historical novel

2194 Proceedings of 13th International Conference on Humanities & Social Sciences 2017 (IC-HUSO 2017) 2nd-3rd November 2017, Faculty of Humanities and Social Sciences, Khon Kaen University, Thailand

IC-HUSO 2017

ลลาภาษาของรอมแพงในนวนยายขามภพขามชาตเรอง “บพเพสนนวาส”

สมาล พลขนทรพย

อาจารยประจ าหลกสตรสาขาวชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม

บทคดยอ

บทความนมงศกษาลลาภาษาของรอมแพง ในนวนยายเรองบพเพสนนวาส ผลการศกษาพบวาผแตง ใชการปนค าศพทภาษาองกฤษมากทสด เพอสอใหเหนถงบคลกลกษณะของตวละครเอกซงเปนหญงสาวสมยใหมทไดรบการศกษาสง รองลงมาคอ การใชค าสแลง ค าเฉพาะกลม เพอสรางบคลกลกษณะของตวละครเอกฝายหญงใหโดดเดนและแตกตางจากตวละครอน ๆ ซงอยคนละยค และการใชค าศพทภาษาโบราณ เนองจากผแตงตองการใหเรองราวมความสมจรงและสมพนธกบบรบททางสงคมไทยในสมยกรงศรอยธยา ดานการใชโวหารภาพพจน พบวามการใชโวหารภาพพจนอปมาและอปลกษณ เพอเปรยบเทยบและท าใหผอานเกดภาพในใจ รวมถงสะทอนบรบททางสงคมไทยในสมยกรงศรอยธยาเรองการแบงชนชน ตลอดจนเชอมโยงกบภมหลงและบคลกลกษณะของตวละคร ล าดบสดทายการใชส านวนไทยพบวามการใชส านวนทเขาใจงาย สะทอนวฒนธรรมของภาษาไทยทสอดคลองกบบรบทของเรองและยคสมย

ค าส าคญ : ลลาภาษา บรบททางสงคม นวนยายองประวตศาสตร


2195

IC-HUSO 2017

1. บทน า วรรณกรรมเปนสงทมนษยในสงคมสรางขน จงยอมมความสมพนธกนอยางใกลชดกบสงคม

วรรณกรรมจะท าหนาทบนทกภาพของสงคมในแตละยคแตละสมยเอาไวอยางละเอยดหลายแงหลากมม โดยม.ล. ตย ชมสาย (2516 : 50) มความเหนวาจดเรมตนของวรรณกรรมอยทสงแวดลอม สงแวดลอมถอเปน สงเราทท าใหผประพนธเกดอารมณความรสกแลวกอตวขนเปนมโนภาพ แตโดยนสยของนกประพนธเขามกเกดแรงบนดาลใจทจะถายมโนภาพนนไปใหผอนไดรบทราบดวยจงเกดวรรณกรรมขน

ลกษณะสงคมไทยมระบบราชการซงเปนเครองผกมดราษฎรใหมภาระตอแผนดน ชวตคนไทยไดผกพนอยกบราชการมาตงแตอดตจนถงปจจบน ขาราชการในสมยอยธยาเรยกวา ขนนาง มยศหรอบรรดาศกดชนพระยาหรอออกญาเปนชนสงสด และลดลงไปตามล าดบคอ เจาหมน พระ จมน หลวง ขน จา หมน และพน สมยกรงศรอยธยาเปนสงคมทเตมไปดวยชนชน นบตงแตการแบงแยกชนชนอยางเดดขาดระหวางกษตรยกบราษฎรแลว พระบรมวงศานวงศกมอนดบสงต าลดหลนกนไป สวนหมราษฎรกมการแบงชนชนไพรผด ในหมขาราชการกมศกดนาเปนตวก าหนดความสงต าในชนชนตาง ๆ ซงจะกอใหเกดการแบงแยกสทธในสงคมสมยอยธยาทแตกตางกนดวย

ปจจบนมนวนยายองประวตศาสตรทไดรบความนยมจากผอานหลายเรอง หนงในนนคอนวนยายเรอง บพเพสนนวาส บทประพนธของรอมแพง หรอ จนทรยวร สมปรดา บพเพสนนวาสไดรบรางวลรองชนะเลศ อนดบสอง เซเวนบคอวอรด ประจ าป พ.ศ. 2553 และน ามาสรางเปนละครโทรทศนครงแรกทางสถานโทรทศนไทยทวสชอง 3 ในป พ.ศ. 2559 ผลตโดย บรษท บรอดคาซท ไทย เทเวชน จ ากด นวนยายเรองนนอกจากเนอเรองหลกจะน าเสนอความรกของชายหญงแลวยงกลาวถงชนชนสงในสมยอยธยา ดวยตวเอกของเรองเปนขนนางคนส าคญในสมยนน นวนยายจงสะทอนใหเหนถงวฒนธรรม ขนบธรรมเนยม คานยม วถชวตความเปนอย สภาพบานเรอน ขาวของเครองใช เครองแตงกาย รวมถงการน าเสนอภาพของชนชนขาราชการ รวมทงความแตกตางทางสถานภาพระหวางนายและบาว

สภาพแวดลอมเปนสงเราใหเกดวรรณกรรมส าหรบนวนยายเรองบพเพสนนวาสนน รอมแพงผแตงมแรงบนดาลใจในการสรางผลงานเรองนจากขอความในพงศาวดารเพยงไมกค า จงไดใชฉากหลกเปนเรองราวของผคนในยคสมเดจพระนารายณมหาราช การสอสารเรองราวของตวละครผานภาษาท ใชในเรองบพเพสนนวาสมความนาสนใจ เพราะถอยค าภาษา ส านวนของผแตงนอกจากจะมความละเมยดละไม แสดงตวตนของผแตงอยางชดเจนแลวยงสะทอนใหเหนถงสภาพสงคมไทยในยคหนงไดอยางดยง รอมแพงกลาวถงนวนยายเรอง บพเพสนนวาสวา “เปนนยายทเขยนยากมากในความรสกของดฉน เพราะเปนนวนยายท องประวตศาสตร วธการเขยนจงตองใชความหมายแฝงเยอะมากซงคนอานกจะสามารถคดใหลกซงไดถาอยากจะคด และดฉนเองกพยายามแตะออกมาในรปแบบของความคดทเปนกลางมากทสด” (2555 : 5)

นวนยายเรองบพเพสนนวาสเปนเรองราวความรกขามภพของหญงสาวนกโบราณคดสมยรชกาลท 9 แหงกรงรตนโกสนทรกบขนนางหนมรปงามผสขมซงมต าแหนงเปนทตในสมยพระนารายณมหาราชแหงกรงศรอยธยา เนอหายอนอดตไปไกลจากปจจบนกวาสามรอยป แสดงใหเหนถงการเชอมโยงเหตการณทางประวตศาสตรกบ


IC-HUSO 2017

ตวละครทสมมตขนอยางกลมกลน บทความนมวตถประสงคทจะศกษาลลาภาษาของรอมแพงในนวนยายเรองบพเพสนนวาสซงผแตงใชภาษาเปนอปกรณในการสรางอรรถรสทหลากหลายและนาสนใจ

2. ผลการศกษา ราชบณฑตยสถาน (2546 : 1017) ไดใหค าจ ากดความของค าวา ลลา วาหมายถง ทวงท านอง เชน ลลาการพด ลลาการเขยน การเลอกสรรฉนทหรอแบบประพนธใหเหมาะสมแกขอความของเรอง เชน ลลาการประพนธ บทความนมงศกษาลลาภาษา โดยใหความหมายวา ลลาภาษา หมายถง ทวงท านองในการแตง วธการใชภาษา แสดงออกถงความรสกนกคดของผเขยนซงเปนลกษณะเฉพาะของแตละคน โดยการศกษาลลาภาษาของรอมแพงในนวนยายเรองบพเพสนนวาสนน พบลกษณะเดนของการใชภาษาซงแบงผลการศกษาเปน 3 ประเดน ไดแก การใชค า โวหารภาพพจน และส านวนไทย ดงน

2.1 ดานการใชค า 1) การปนค าศพทภาษาองกฤษในภาษาไทย

นวนยายเรอง บพเพสนนวาส ปรากฏค าศพทภาษาองกฤษปนกบภาษาไทยในบทสนทนาของตวละคร คอ เกศสรางคหญงสาวยคปจจบนทเขาไปอยในรางของการะเกดหญงสาวยคกรงศรอยธยา ตลอดจนการบรรยายฉากและเหตการณในเรอง สวนใหญเปนการใชอยางมเจตนาและสอดคลองกบบรบท ดงตวอยางตอไปน ตวอยางท 1

เจดยเจาฟากงเอยงกระเทเรจากการทเกดการทรดตวหลงเกดน าทวมใหญเมอสบกวาปทแลว เพมความขลงขนอยางแปลกประหลาด หมอกบางลอยออยองมองเหนไดเลอนรางจากแสงสปอตไลตยามค าคน จๆ เกศสรางคกรสกขนลกซขนมาอยางฉบพลน “แก….ฉนหนาว” มออวบอมลบขนแขนทก าลงสแตนดอพดวยความวางโหวงในจตใจ

(รอมแพง, 2555 : 12-13) ตวอยางผแตงใชค าศพทภาษาองกฤษรวมกบภาษาไทยในประโยคทวา “มออวบอมลบขนแขนท

ก าลงสแตนดอพดวยความวางโหวงในจตใจ” ทงนสามารถใชค าภาษาไทยวา “ขนลก” แตผแตงใชวา “ขนแขนทก าลงสแตนดอพ” ซงเปนลลาภาษาทสามารถสรางความนาสนใจใหแกผอาน เกดความสะดดตาสะดดใจ สอดคลองกบการใชภาษาของคนรนใหมบางกลมทพบวามการสอสารแบบปนภาษา ตวอยางท 2

หองกวางนตกแตงดวยเครองเรอนสทม ดานหนาทมฉากญปนกนคงเปนทผลดเปลยนเสอผาเพราะมองเหนหบใหญวางอย สวนทตดกนคอมานททอลวดลายวจตรกนไมใหคนนอกมองลอดมายงบรเวณเตยงได ถดออกไปดานนอกนนมโตะเลกวางกระจกทองเหลองขนาดใหญ กรอบทองเหลองทเปนรปดอกโบตนท าใหรวาคงอมพอรตมาจากเมองจน

(รอมแพง, 2555 : 43)


2197

IC-HUSO 2017

ตวอยางพบการใชค าศพทภาษาองกฤษค าวา “อมพอรต” (import) หมายถง การน าเขาสนคามาจากตางประเทศ แสดงถงการใชภาษาของผแตงทมความทนสมย เนองจากค าวา “อมพอรต” เปนค าศพททางธรกจ ซงเปนทนยมใชกนอยางแพรหลายและตดปากในหมคนทเกยวของ เมอกลาวถงดานเศรษฐกจ ดานการตลาด ตวอยางท 3

คดแลวกใหเพลยฮารท เสยดายทอตสาหมาอยในรางของคนทผอมสวยสะเดดออกขาดนกลบตองมาแกปญหาใหญโตทตดมาดวย หน าซ ามาอยในยคทไมรวาจะดหรอราย

(รอมแพง, 2555 : 68) ตวอยางนผแตงใชค าวา “เพลยฮารท” แสดงถงความรสกเหนอยใจ เบอหนาย เปนการใชค าภาษาไทยปนกบค าภาษาองกฤษทชดเจน สะทอนบคลกภาพและลกษณะของตวละครเอกอยางเกศสรางคหญงรางอวบนสยสนกสนานราเรง ตวอยางท 4

“มาพดกนเรองชอปปงดกวา เอาเงนไปเทาไหรด” “ชอบปง ปงกระไรเจาคะ” เกศสรางคหวเราะคกคกกบค าถามนน กอนจะเดนตรงไปยงเตยบใสถงเงน

(รอมแพง, 2555 : 79) ตวอยางดงกลาวใชค าศพทภาษาองกฤษทคนไทยนยมใชกนในชวตประจ าวนคอค าวา “ชอปปง”

(shopping) ซงหมายถง การจบจาย เลอกซอ นอกจากนยงแสดงใหเหนถงสถานการณในการใชภาษาของคนตางยค ระหวางยครตนโกสนทร รชกาลปจจบน และผคนในยคกรงศรอยธยา รชกาลสมเดจพระนารายณมหาราช ซงสอสารกนโดยแตละฝายไมเขาใจความหมายของค าทอกฝายถายทอดมา ค าวา “ชอปปง” กลายเปน “ชอบปง” ความหมายจงเปลยนไปตามกรอบประสบการณของผรบสาร ตวอยางท 5

“มมผใดเขาแตงเยยงนออกไปตลาดดอกหนาเจาคะ ใสเสอฉกอกทบสไบมดชดราวจกออกไปท าบญ” “อาวเปนงนไป” พดไปแลวเกศสรางคกหวเราะเบาๆ ไมใชแคเครองแตงกายทสกอยพอส าหรบสายตาของคนยคน แมทรงผมกหลดเทรนดเสยอกเพราะเธอไมยอมใหลงน ามนจบปก

(รอมแพง, 2555 : 93) ตวอยางนผแตงใชค าภาษาองกฤษวา “เทรนด” (trend) หมายถง แนวโนม ทศทาง สมยนยม โดยใช

ปนกบค าในภาษาไทยค าวา “หลด” กลายเปนค าวา “หลดเทรนด” เพอกลาวถงทรงผมของหญงสาวในสมยอยธยาทไวทรงผมปก โดยเกศสรางคสาวยคปจจบนทยอนอดตไปอยในสมยนนไมยอมใหบาวลงน ามนจบปกผม เธอจงมทรงผมทแตกตางจากหญงสาวยคกรงศรอยธยา ตวอยางท 6

“ใครจะนนทาวาอะไรกชางเขา เรารตวของเรากพอแลว” สาวมนยคมลเลนเนยมเชดหนาพดสรปย าอกครงพลอยใหอกฝายตองสายหนา

(รอมแพง, 2555 : 197)


IC-HUSO 2017

ค าวา “มลเลนเนยม” (Millennium) หมายถง สหสวรรษ คนยคมลเลนเนยมเปนกลมคนทเกดในชวงระหวางป พ.ศ. 2523 ถง พ.ศ. 2543 ตวละครเอกของเรองคอเกศสรางคสาวยคปจจบนซงหลงเขาไปอยในรางของแมหญงการะเกดสาวสวยทเกดในสมยสมเดจพระนารายณ ตวอยางท 7 “โธ ความววยงไมทนหาย ความควายกเขามาแทรก ความควยตวโตๆ เสยดวย เซง” เมอหนไปมองขนศรวสารวาจากพลนนกขนมาไดวาเพงเสยเฟสตคสใหแกชายผนไป

(รอมแพง, 2555 : 210) ผแตงใชค าวา “เฟสตคส” (First Kiss) ซงหมายถง จบแรก เนองจากเปนตอนทเกศสรางคชวยชวต

ขนศรวสารวาจาทตกจากเรอดวยวธการผายปอดซงสรางความประหลาดใจอยางมากใหแกผคนในสมยอยธยาทไดพบเหน เนองจากไมรจกการชวยชวตคนจมน าดวยวธการผายปอด จงเหนวาการแสดงออกดงกลาวเปนเรองทไมสมควรอยางยง ตวอยางท 8

กลมผใหญระดบบกถกจดเรอนพกรบรองใหอยตางหาก เจาพระยาโกษาธบดนงบนตงพรอมดวยคณหญงนม

(รอมแพง, 2555 : 257) ค าวา “บก” ใชในความหมายวาเปนผยงใหญ มกใชในแวดวงทหาร กลมผใหญระดบบก ในเรองน

หมายถง เหลาบรรดาขนนางชนผใหญ มต าแหนงส าคญในยคของพระบาทสมเดจพระนารายณมหาราช โดยสมยนนสงคมไทยมการแบงชนชนชดเจน และกลมขนนางถอวามบทบาทและมอทธพลอยางมาก ตวอยางท 9

“เจาคะ กตระเตรยมแบงหนาทกนพรอมเยยงนแลว ขากคงวาตามนน” เกศสรางคลอบมองขนศรวสารวาจาทเอยงหฟงค าแลวยมจนหนาบานกอดไมไดทจะหมนไส ทอยางนละไมยอมดอดงไหนเคยเกลยดชงกนมาหลง ๆ นชกจะเลฟขนมาเสยอยางนน หรอวาเธอจะตองสวมชวตเปนการะเกดเตมขนจนถง….วาย แตคดกสยวกวเตมท

(รอมแพง, 2555 : 305) ตวอยางนผแตงใชค าวา “เลฟ” (love) หมายถง รก กลาวถง ขนศรวสารวาจาทเคยเกลยดชงแมหญง

การะเกด แตภายหลงกลบหลงรกเกศสรางคทอยในรางของแมหญงการะเกด ตวอยางท 10

เกอบมฉากไคลแมกซกลางปาแลวไหมละ ไมรวาจะโลงอกหรอเสยดายด (รอมแพง, 2555 : 430)

ฉากไคลแมกซก (climax) หรอจดสดยอด หมายถง ตอนหนงในเนอเรอง ในบทละคร หรอในรปแบบใดๆ ของวรรณกรรมประเภทเรองเลา จดสดยอดจะปรากฏเมอถงจดวกฤต ตามตดดวยตอนทถงการแกปมของ


2199

IC-HUSO 2017

ตวเอกตอนทกลาวถงนเปนตอนทขนศรวสารวาจาก าลงจะแสดงความรกตอเกศสรางคดวยการจมพตแตกตกใจเมอพบวาเกศสรางคไดรบบาดเจบจากการถกยง จงหยดการกระท าดงกลาวไว ผลการศกษาพบวา มการใชภาษาองกฤษปนภาษาไทยอยในระดบค า สวนใหญ เปนค ากรยา ค าคณศพท สวนใหญสามารถใชค าในภาษาไทยแทนการใชภาษาองกฤษได สาเหตของการใชเนองมาจากตองการแสดงอารมณความรสก และสอใหเหนถงบคลกลกษณะของตวละครเอกทเปนหญงสาวสมยใหม ไดรบการศกษาสง

2) การใชค าสแลง ค าเฉพาะกลม ค าสแลง หมายถง ถอยค าหรอส านวนทใชเขาใจกนเฉพาะกลมหรอชวระยะเวลาหนง ไมใชภาษาทยอมรบกนวาถกตอง เปนภาษาทสรางสสน สรางความแปลกใหม ใชแลวสญไปตามสมยหรอใชกนในระยะเวลาสน ๆ นวนยายเรอง บพเพสนนวาสปรากฏการใชค าสแลง ค าเฉพาะกลม ดงตวอยางตอไปน ตวอยางท 1

“ปลอยนะ ปลอยส เอะ!” ผาแถบทพนไวเหมอนจะหลวมหลดจากการดนสดแรง ท าใหคนทดนตองควาตะปบกอนทจะโชวจ าบะใหใครๆ แถวนไดเหน “เวร! ผาจะหลด ปลอยฉนเดยวนนะ”

(รอมแพง, 2555 : 35-36) ตวอยางปรากฏค าเฉพาะกลมคอค าวา “จ าบะ” หมายถง การแสดงอยางหนงทใหผหญงนงนอยหมนอยเตนหรอเคลอนไหวยวเยากามารมณ หากใชในภาษาพดหมายความวาเปลอย (พจนานกรมฉบบมตชน พ.ศ. 2547 หนา 229 ) สวนอกความหมายหนงค าวา จ าบะ หมายถง น าแขงไสเหยาะน าหวาน อยางไรกตามค าวา “จ าบะ” เปนค าทมความหมายเชงลบ เปนการแสดงออกทไมเหมาะสม ตวอยางท 2

“เออเนาะเขามแตขามภพมาเปนนางเอก ตดนขามมาเปนนางรายซะงน เฮอ เครยดไดโล!” (รอมแพง, 2555 : 68)

ผแตงใชภาษาเฉพาะกลม เปนส านวนทคนรนใหมบางกลมใชสนทนากน อยาง “เครยดไดโล !” มความหมายวา เครยดมาก เครยดทสด มนยแสดงถงการเปรยบเทยบวาเครยดจนถงกบตองมอบโลให ตวอยางท 3

กกมานเองตาเชอมเชยวนะตาหมน (รอมแพง, 2555 : 132)

ค าวา “กก” ตามความหมายของพจนานกรมศพทสแลง หมายถง บคคลทมความสมพนธอยางครกแตไมใชครก ตวอยางนเปนการแสดงความรสกไมพอใจของตวละครเกศสรางคทมตอหมนสนทรเทวา เนองจากแมหญงจนทรวาดซงแอบชอบพอหมนสนทรเทวานนมาเยยมบาน สรางความรสกหงหวงและหมนไสแก เกศสรางค จงยกใหแมหญงจนทรวาดมสถานะเปนกก ตวอยางท 4


IC-HUSO 2017

“แมหญงจนทรวาดกเปนหญงยงนงอยได แลวท าไมขาจะนงไมได” มหรอเกศสรางคจะยอม สองมาตรฐานอกแลวตาน ทแฟนตวเองละนงฟงได เชอะ

(รอมแพง, 2555 : 164) ค าวา “สองมาตรฐาน” มความหมายวา เรองเดยวกนแตไดรบการปฏบตทแตกตางกน แสดงใหเหนถงความไมยตธรรม เลอกทรกมกทชง ค าดงกลาวเปนถอยค าทนยมใชในวงการเมองและสงคมไทยในปจจบน เชน ระบบสองมาตรฐาน ซงเปนระบบทจดการกบปญหาขอเทจจรงทเหมอนกนใหแตกตางกนออกไป ตวอยางท 5

เคราะหดททกผทกคนตางรวมรองเชยรใหจงหวะจงไมมผใดจบผดทาดใจของเดกแนวเชนเธอ (รอมแพง, 2555 : 278)

ตามความหมายของพจนานกรมสนกดอทคอม ค าวา “เดกแนว” หมายถง เดกทชอบท าตวตามกระแส เมอกลาวถงเดกแนว เรามกจะนกถงกลมคนทมแนวคดหรอการแตงกายทเปนตวของตวเอง ผแตงใชค าวา “เดกแนว” แทนตวละครเอกอยางเกศสรางคทเธอนนมความแตกตางอยางชดเจนเนองจากหลงมาอยในยคกรงศรอยธยาทงการแตงกาย ทรงผม ภาษาพด ตลอดจนทาทางการแสดงออก ตวอยางท 6

เจาคะ กตระเตรยมแบงหนาทกนพรอมเยยงนแลว ขากคงวาตามนน” เกศสรางคลอบมองขนศรวสารวาจาทเอยงหฟงค าแลวยมจนหนาบานกอดไมไดทจะหมนไส ทอยางนละไมยอมดอดงไหนเคยเกลยดชงกนมาหลง ๆ นชกจะเลฟขนมาเสยอยางนน หรอวาเธอจะตองสวมชวตเปนการะเกดเตมขนจนถง….วาย แตคดก สยวก วเตมท

(รอมแพง, 2555 : 305) ค าวา “สยวกว” เปนค าทแสดงออกถงความรสกเสยวซาน ขนลก สวนใหญใชในบรบทเกยวกบเรองเพศ การแสดงออกถงความรก หรอบทอศจรรย ตวอยางท 7

“ท าประการใด…” ซวยแลว จะเนยนอยางไรใหคนฟงฟงแลวไมรวาเธอมาจากอนาคต จะเนยนอยางไรในเมอเธอไมรเลยวาใครเปนฝายไหน

(รอมแพง, 2555 : 341) ค าวา “เนยน” ทปรากฏในตวอยางน หมายความวา ท าเปนเฉย ไมรไมสน แสดงอาการกลบเกลอนสวนใหญใชกบการแฝงตว โดยตวละครเกศสรางคซงเปนคนหลงยค ยอนไปใชชวตในสงคมทแตกตางจากทเคยอยกวาสามรอยปนน ตองพยายามแฝงตวหรอปรบใหเขากบผคนในสมยกรงศรอยธยามากทสด เพอไมใหใครสงสยหรอแปลกแยกแตกตางจากผอน ตวอยางท 8

รอกนมาเปนปยงรอไดนบประสาอะไรกบอแคสามวน เดกมาก ๆ (รอมแพง, 2555 : 440)


2201

IC-HUSO 2017

ค าวา “เดกมาก ๆ” หมายถง เรองเลกนอย เรองงาย ๆ สบาย ๆ ค าดงกลาวมความหมายโดยนย ใชในการสนทนากบกลมคนสนท เปนภาษาระดบกนเอง ซงเกศสรางคตวละครเอกของเรองนนมบคลกราเรงสดใส และมอารมณขน ผแตงจงสรางลกษณะเดนของตวละครดงกลาวผานถอยค าภาษา ตวอยางท 9

“เหตใดในครานนออเจาจงพดเรองธรรมของพระมหากษตรยฤา” …งานเขา… “ขากพดทว ๆ ไปเจาคะ มไดเจาะจง”

(รอมแพง, 2555 : 489) “งานเขา” หมายถง มเรองเดอดรอนเขามา เกดปญหาหรอเรองยงยากทตองดแลแกไขทนท เปนค าทนยมใชกนและผคนสวนใหญทราบความหมายของค านเปนอยางด จากตวอยางเกศสรางคนนเพยงแตนกในใจ ไมไดกลาวออกไป ผลการศกษาพบวาในนวนยายเรองนพบการใชค าสแลงเปนจ านวนมาก เนองจากตวละครเอกเปนหญงสาวหลงยค การใชค าแสลงจงเปนการสรางบคลกลกษณะของตวละครดงกลาวใหโดดเดนและแตกตางจากตวละครอน ๆ รวมถงชวยสรางความนาสนใจและไดอรรถรสในการอาน

3) การใชค าศพทภาษาโบราณ ค าศพทภาษาโบราณในทน หมายถง ค าทไมเปนทนยมใชในปจจบน ซงนวนยายเรอง บพเพสนนวาส

มเนอหาสวนใหญทกลาวถงผคนในสมยอยธยา การใชภาษาของตวละครจงเปนภาษาโบราณหรอถอยค าทไมคอยปรากฏในการสอสารของคนยคปจจบน ตวอยางท 1

รางของแมหญงการะเกดเดนระทดระทวยเนบชามไดเรงรอนสหนานนปราศจากความพรนพรง และไมปรากฏวแววของความตระหนกแมเพยงกระผกเดยว

(รอมแพง, 2555 : 23) ค าวา “กระผก” พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542 ใหความหมายวา มาตราตวงมพกด

เทากบ 1 ภาคคอ 1 ใน 4 ของกระเพาะ กระเพาะในทนคอภาชนะสานส าหรบตวงขาวในสมยกอน และยงหมายถง 1 ใน 4 สวนของทตวงดวยภาชนะอนดวย ค าวา กระผกในปจจบน หมายถง มจ านวนนอยหรอมอยเลกนอย ตวอยางกลาวถงตอนทออกญาโหราธบดใหบาวในเรอนไปตามแมหญงการะเกดมาสอบถามเกยวกบการตายของนายแดงบาวแมหญงจนทรวาด ตวอยางท 2

“เขาไปพกเถดหลาน ออกมายนกลางแดดเพลาชายเยยงน ประเดยวจกไมสบายหนกเขาไปอก” (รอมแพง, 2555 : 41)

ตวอยาง ค าวา “เพลาชาย” ซงผแตงใหความหมายวา เวลาบาย ชวงบาย ปจจบนค าวา เพลา ไมเปนทนยมใชในการสอสาร เพราะใชค าวา เวลา หรอเวลาบาย แทนการใชค าดงกลาว


IC-HUSO 2017

ตวอยางท 3 “แลหากทานเหนวาแมนายทานอาบอย ทานกจะเครากอนเจาคะมมาอาบดวยเพราะ…เกรงวาจกเปน

ทครหาไดเจาคะ” เกศสรางคนงฟงอยางตงใจแลวกใหสะดดบางค าทเดาความหมายไดยาก “เครา”

“รอทาไวมมากอนเพลาอนควรเจาคะ” นางแยมอธบายเพมเมอเหนวาอกฝายมททาไมเขาใจ (รอมแพง, 2555 : 58)

ตวอยางปรากฏค าวา “เครา” หมายถง การรอทาไวไมมากอนเวลาอนสมควร ซงผแตงอธบายความหมายของค าดงกลาวผานบทสนทนาของตวละครนางแยม บาวคนสนทของแมหญงการะเกด สะทอนความเปนสภาพบรษของผชายไทยในสมยอยธยา โดยหมนสนทรเทวาซงอาศยอยเรอนเดยวกนก บแมหญง การระเกดคหมนนนใหเกยรตและเกรงผคนตฉนนนทาจงหลกเลยงการอาบน าพรอมกนเพราะเปนพฤตกรรมทไมสมควร นอกจากนนยงกลาวถงการอาบน าของชนชนสงในสมยนนทจะมสถานทอาบน าแยกตางหากจากบาวในเรอน ลกษณะเปนทาน าทมฉากกนก าบงสายตาผคนทผานไปมา ตวอยางท 3

“อยาไดกลาวเล อยพาน ไป นางเปนเพยงหลานคณพอหาใชคหมายขา” (รอมแพง, 2555 : 87)

ตวอยางนปรากฏค าวา “เลอยพาน” หมายถง มากมาย โดยเปนตอนทหมนสนทรเทวากลาวถงการะเกดวาไมใชคหมายของตน แตเหตทอยรวมเรอนกนเพราะวาเปนญาตกนเทานน ตวอยางท 4

กระแสเยนฉ าทก าจายอยในอากาศกระทบถงใจท าใหเกศสรางคชะงกไปชวคร กอนจะคดวาคงเปนกระแสน าเยนจากล าน าทพดพาความเยนจากล าน าทพดพาความเยนฉ ามาในอากาศ

(รอมแพง, 2555 : 123) ค าวา “ก าจาย” หมายถง กระจาย ฟง เปนค าทนยมใชในสมยโบราณ ในยคปจจบนจะคนเคยกบค าวา

“กระจาย” มากกวา เนองจากผใชภาษาเขาใจความหมายของค าและใชในบรบทตาง ๆ ไดเปนอยางด ตวอยางท 5

ครนไดพบกบพระศรวสารสนทรกเหนวาอลงการและมลงเมลองไมแพเธอสกเทาไหรคาดวาคงเปนเทวดาสวรรคเดยวกน เกศสรางคคดแลวอดอมยมไมได

(รอมแพง, 2555 : 443) ค าวา “มลงเมลอง” หมายถง สกใส อรามเรอง ส าหรบค าดงกลาวมกพบในการชมโฉม ชมความงาม

และปรากฏในวรรณคดตาง ๆ ซงปจจบนนพบวามการใชค านโดยเฉพาะอยางยงในการสนทนานอยมาก เนองจากผใชภาษาอาจไมเขาความหมายของค าอยางถองแท จงเลยงไปใชค าทสอความหมายอยางเดยวกนแทน ตวอยางท 6


2203

IC-HUSO 2017

“ถาเยยงนนออเจากลองวาดรปออกมา ขาจกเอาไปใหชางจนตให เปนหญงผดมบงควรทเวน เทยวเตรขางนอกใหคนทงพระนครตองอออง ฤาออเจามเกรงเสยงนนทาเสยแลว”

(รอมแพง, 2555 : 196-197) ค าวา “ทเวน” หมายถง ตระเวน เปนการใชค าศพทโบราณทแสดงใหเหนถงวฒนธรรมของคนในสมยกอนเกยวกบการวางตวของหญงไทยชนสง ทไมนยมปรากฏตวใหผคนไดเหนหากไมจ าเปน มกอยกบเรอนท างานบานเปนสวนใหญ ไมไปเพนพานหรอออกเทยวเชนผหญงไทยในปจจบน ผลการศกษาพบวาผแตงสอดแทรกค าศพทภาษาโบราณไวในบทสนทนาของตวละครทอยในยคอดตเพอชวยใหเรองราวมความสมจรงสอดคลองกบกาลเวลาและการใชภาษาของผคนสมยนน นอกจากนยงปรากฏในบทบรรยายบางตอนเพอสรางบรรยากาศใหผอานมอารมณคลอยตามและซมซบความร สกของตวละครตลอดจนเหตการณตาง ๆ ในนวนยายไดดยงขน

2.2 การใชโวหารภาพพจน

ราชบณฑตสถาน (2546: 607) ใหความหมายของค าวา “ภาพพจน” (Figure of Speech) ไววา คอ ค าพดทเปนส านวนโวหารท าใหนกเหนภาพ สวนวารณ พลบรณ (2550: 11-15) กลาวถง การใชภาพพจนวาเปนกลวธการใชภาษา การเรยบเรยงถอยค าลกษณะตาง ๆ เพอสอความหมาย สอความคด สออารมณความรสก เพอใหเกดภาพในใจ ไดความหมายทชดเจน มพลง มน าหนก มความเขมขน น าสนใจ สามารถโนมนาวจตใจผอานไดเปนอยางด

ภาพพจนเปนค าพดทท าใหเกดภาพ เกดขนจากการน าสงทมลกษณะสมพนธกน 2 สงมาเปรยบเทยบกนเพอใหผอานสามารถสรางจนตภาพไดชดเจนขน รอมแพงมกจะใชภาษาภาพพจนเพอโนมนาวใจใหเกดความรสกและอารมณรวมกบเรองราวของตวละครซงผลการศกษาพบวา รอมแพงใชภาพพจนหลกๆ 2 ประเภท ไดแก อปมา และอปลกษณ

1) การใชภาพพจนอปมา ภาพพจนอปมา (Simile) เปนการน าสง 2 สงมาเปรยบเทยบกน เพอให เหนภาพหรอเพอสอ

ความหมายใหเขาใจชดเจนมากยงขน รอมแพงมกใชภาพพจนอปมาในการน าเสนอเรองราว เหตการณตลอดจนการกลาวถงตวละครในเรอง เพอเปรยบเทยบใหเหนบคลกลกษณะ แนวคดและการใชชวตของตวละครตาง ๆ ท าใหผอานเกดความกระจางตอเรองราว รวมถงเขาใจความรสกนกคดของตวละครไดดยงขน ดงตวอยางตอไปน ตวอยางท 1

“งามเจาคะ งามมาก งามราวนางสวรรค หากแมนายทานออกจากเรอนเสยบางคงเลองลอไปหวคงทายคง

(รอมแพง, 2555 : 48) ตวอยางนมการเปรยบเทยบความงามของตวละครการะเกด วาเปนผหญงทสวยมากเปรยบไดกบ

นางฟา ผแตงมกจะกลาวชมตวละครดงกลาวอยเสมอ โดยเฉพาะอยางยงการชมโฉม ชมความงามทงหนาตาและรปราง เนองจากเปนลกษณะเดนของตวละครน


IC-HUSO 2017

ตวอยางท 2 “งดงาม หากเทยบทอโยธยามไดดอก อโยธยาดงเมองสวรรค”

(รอมแพง, 2555 : 316) ผแตงกลาวถงกรงศรอยธยาซงเปนราชธานของไทยในอดตวาเปนเมองทสวยงามเปรยบไดกบเมอง

สวรรค บรรดาสงกอสราง สถาปตยกรรม วด วง ปราสาท ลวนแตงดงามเปนทกลาวขานถงจวบจนปจจบน และยงคงทงรองรอยความรงเรองไวใหคนรนหลงไดสมผสและชนชม ตวอยางท 3

“งามราวเทวาปน ดงฟาเสกสรรมาเปนองค” ฝปากกวส าแดงฤทธเพยงชมโฉมวาทนองสะใภ (รอมแพง, 2555 : 436)

ตวอยางนตวละครศรปราชญกวคนส าคญของไทยซงเปนพชายของหมนสนทรเทวากลาวชมโฉมของการะเกดวาทนองสะใภวางามเพยบพรอม รปรางทรวดทรงสมสวนดงฟาสงมา โดยค าพดของตวละครใน นวนยายเรองนมความเชอมโยงกบบคลกลกษณะ อปนสยของตวละครนน ๆ เปนอยางด ตวอยางท 4

เกศสรางคไดแตท าตาปรบ ๆ มองภาพตวเองผานกระจกหนาขาววอกผดผองเกนจะผดผอง โปะดวยเครองประดบเหมอนตเพชรตทองเคลอนท ก าไลขอเทาก าไลขอมอกมใชใสเพยงคเดยว ก าไลขอมอนนใสล ากนพนทแขนเกอบถงขอศอก

(รอมแพง, 2555 : 443) ตวอยางนกลาวถงประเพณการแตงงานของชาวชนชนสงในสมยอยธยา เจาสาวคอเกศสรางคทก าลง

จะเขาพธแตงงานกบขนศรวศาลวาจาอยในชดไทยสวยงาม ใสเครองประดบของมคาเตมรางกายทงก าไลขอมอและก าไลขอเทา ผแตงจงใชการกลาวเปรยบใหเหนภาพวาเกศสรางคนนเหมอนตเพชรตทองมชวตทเคลอนไหวไปมาได ตวอยางท 5

“หนาบานราวกระดงมอญเชยวหนาพอเดช ตงแตรจกออเจามานบสบ ๆ ปมวนนแลหนาทออเจานงกยมเดนกยมเยยงน” หลวงเรองณรงคเดชาเอยลอเสยงดงสรางเสยงหวเราะคกคกใหเพอนเจาบาวและเพอนเจาสาวทลวนเปนลกเปนหลานพระยาโกษาธบด

(รอมแพง, 2555 : 444) ตวอยางนกลาวถงพอเดชทแสดงความดใจจนทกคนรบรได เพราะเขาสมหวงท ไดแตงงานกบ เกศสรางค ผแตงเปรยบเทยบวาหนาบานราวกระดงมอญ ซงกระดงมอญนนมขนาดใหญ แสดงใหเหนภาพและสอถงอารมณความรสกยนดของตวละครไดชดเจน ตวอยางท 6

“อนทจรงแลวแมขาอยากใหคณพจมนศรกบมายงอโยธยาแตกมไดอยากใหรบใชใกลชดเบองพระยคลบาทเลยเจาคะ เพราะพระมหากษตรยกเหมอนพระอาทตย”


2205

IC-HUSO 2017

“เปนเยยงใดฤา” “พระอาทตยมอบแสงสวางมอบชวต มอบความอบอนใหแกสรรพสตว แตหากอยใกลไปกรงแตจะร มรอนแลแผลเผาตวใหมอดไหม หากอยไกลไปกจกพลอยหนาวเหนบไมสบายกาย” หญงสาวพดพลางถอนหายใจ

(รอมแพง, 2555 : 453) ตวอยางนใหเหนถงสงคมไทยทอยภายใตการปกครองแบบเทวราชา พระมหากษตรยเปนผทม

บญญาธการ ไดรบมอบอ านาจจากสวรรคใหลงมาปกครองอาณาประชาราษฎร ฐานะของขนนาง เปนผคอยชวยเหลอกษตรยปกครองแผนดน จงตองเปนผทซอตรงจงรกภกดตอกษตรย ตวละครเกศสรางคกลาวเปรยบเทยบวาพระมหากษตรยเหมอนพระอาทตยทคอยใหแสงสวางและสรางชวต ทงน ตองอยในขอบเขตทเหมาะสม เวนระยะทพอดจะไดไมเปนภยแกตว ซงตอนทยกตวอยางนกลาวถงศรปราชญซงยายจากถนฐานจากกรงศรอยธยาไปรบราชการทเมองนครศรธรรมราช และกลบบานมารวมพธแตงงานของขนศรวศาลวาจาหรอพอเดชผเปนนองชาย ตวอยางท 7

“ชวตคนกเหมอนใบไมทอยบนตนหนาเจาคะ ลายใบไมไมซ ากนสกใบเปรยบเหมอนคนแตละคนทเกดมา เรมจากใบออน สเขยวออน สเขยวแก สน าตาลแลวรวงโรยลงมา” กลาวไมทนขาดค าใบไมออนกหลนมาตรงหนาเมอเงยขนไปจงเหนวามนกมาเกาะอยใกลบรเวณกงนน

(รอมแพง, 2555 : 498) ตวอยางนผแตงเชอมโยงธรรมชาตกบชวงวยของมนษย โดยเปรยบเทยบชวตของคนเราแตละคนทเกด

มานนไมตางจากใบไมทมลวดลายไมเหมอนกน บคลกลกษณะ ความประพฤต วถชวตทแตกตางไปตามเสนทางเดนของบคคล การเตบโตของคนเรากเหมอนกบสของใบไม เรมจากวยเดก วยรนหนมสาว เขาสวยชรา และสดทายกตองรวงโรยหลนลงเชนใบไมทแหงตายไป ตวอยางท 8

นางตองกมารยงคงเหมอลอยมองล าเรอทแลนไปมาในคลองกอนจะถอนหายใจยาวพรอมพมพ ากบตวเองเบาๆ

“หากใจบงคบกนงายดงบงคบทางแลนเรอกคงดไมนอย” (รอมแพง, 2555 : 372)

จากตวอยางประโยคทนางตองกมารกลาวกบตวเองวา “หากใจบงคบกนงายดงบงคบทางแลนเรอกคงดไมนอย” ถายทอดความรสกนกคดของตวละครผซงมชวตทนาเหนใจ ทงยงสะทอนใหเหนภาพผคนในสมยอยธยาทสญจรโดยเรอเปนสวนใหญ เปนการเปรยบเทยบจากสงทอยใกลตว สภาพแวดลอมทคนเคยของตวละครดงกลาว ผลการศกษาพบวารอมแพงมการใชภาพพจนอปมาเพอเปรยบเทยบและใชค าเชอมแสดงการเปรยบเทยบ ไดแก ค าวา “ราว” “ดง” “เหมอน” “เปรยบเหมอน” ซงเปนการเลอกใชภาษาเพอสรางอารมณ


IC-HUSO 2017

คลอยตาม บางครงสรางความรสกสะเทอนใจ ตลอดจนสะทอนมมมองความคดเกยวกบการด าเนนชวตสภาพสงคม และคานยมของผคนในสมยกรงศรอยธยา

2) การใชภาพพจนอปลกษณ อปลกษณ (Metaphor) เปนการเปรยบเทยบโดยน าเอาของทมลกษณะรวมกนหรอคลายกนกบสงท

ตองการสอความหมายเทยบเพอใหเกดจนตภาพ รอมแพงใชภาษาภาพพจน อปลกษณเพอเปรยบเทยบใหเหนคณสมบตรวมกนของสงทน ามาเปรยบเทยบ ท าใหเกดจนตนาการมองเหนภาพ เพอใหเกดความเขาใจกรยาอาการของตวละครมากยงขน ดงตวอยางตอไปน ตวอยางท 1

“แมการะเกดเปนเยยงใด เหตใดนงนงเปนหน” (รอมแพง, 2555 : 262)

ตวอยางกลาวถงกรยาทาทางของเกศสรางคทอยในรางของแมหญงการะเกดวานงนงเปนหน ไมยอมเคลอนไหวสวนใดของรางกาย เปนการเปรยบเทยบทแสดงภาพชดเจน ตวอยางท 2

“พผนรองไหท าไม นมนเกดอะไรขน ชวยบอกใหชดๆ หนอยไดไหม อแดงตายแลวเกยวอะไรกบขา” สองบาวตาเบกโพลงกอนจะพากนหมอบตวสนเปนลกนกดวยค าทนายเคยย าขวาไมใหกลาวถงเรองนยงคงกองอยในห

(รอมแพง, 2555 : 55) ตวอยางแสดงใหเหนถงลกษณะทางสงคมในสมยอยธยา ความสมพนธระหวางเจานายกบบาวไพร

ทบาวจะมความจงรกภกดและเกรงกลวนาย ไมวานายจะสงใหท าการใดแมจะไมเตมใจกจ าตองกระท าตามอยางหลกเลยงไมได ตอนนกลาวถงนางผนบาวรบใชของแมหญงการะเกดทท าตามค าสงของนายใหไปลมเรอของแมหญงจนทรวาด เปนเหตใหนางแดงบาวของแมหญงจนทรถงแกความตาย การทนางผนและนางแยมสองบาวตวสนเปนลกนกนน สะทอนถงความหวาดกลว ไมอยากกลาวถงความผดบาปทเคยกระท าเมอครงอดต และแมหญงการะเกดผเปนนายกสงหามไมใหกลาวถงเหตการณดงกลาวอก ตวอยางท 3

ขางฝายบาวไพรถงกบตาลกโพลงมองกนตาแทบถลน บาวชายอมยมเบอนหนาไปทางอน สวนสองบาวพเลยงหนาซดเปนไกตมดวยกลววาแมนายของตนจะโดนหมนสนทรเทวาต าหนเอาได

(รอมแพง, 2555 : 108-109) ตวอยางนสะทอนถงความสมพนธระหวางชนชนสงและชนชนลาง วามความรกใครหวงใยผเปนนาย

โดยเฉพาะบาวพเลยงทมความสนมสนทกบนาย แมถกคาดคนเอาความจรงกไมกลาบอกเพราะเกรงวานายของผจะถกต าหน


2207

IC-HUSO 2017

ผลการศกษาพบวารอมแพงใชภาพพจนอปลกษณในการบรรยายลกษณะทาทางของตวละคร โดยใชค าเชอม ค าวา “เปน” เพออธบายใหผอานมองเหนภาพ ทงยงเชอมโยงกบเนอหาทตองการถายทอด สะทอนใหเหนสภาพสงคมและอทธพลของชนชนไดอยางชดเจน นวนยายเรองบพเพสนนวาสปรากฏการใชโวหารภาพพจนทโดดเดน 2 ประเภท ไดแก อปมาและอปลกษณ ผแตงใชภาพพจนดงกลาวโดยมงสอสารอารมณความรสกของตวละครมายงผอาน เพอใหเกดภาพในใจ ไดความหมายทชดเจน มพลง มน าหนก ชวยเนนย าซ าความ และนาสนใจ สามารถโนมนาวจตใจผอานไดเปนอยางด นอกจากนยงสะทอนบรบททางสงคมในยคกรงศรอยธยาเรองการแบงชนชน ตลอดจนเชอมโยงกบภมหลง และบคลกลกษณะของตวละครไดอยางชดเจน

2.3 การใชส านวนไทย ส านวน หมายถง ถอยค าทเรยบเรยงเปนขอความ หรอค าพดทมชนเชง มความหมายโดยนยแฝงอย กนความกวางหรอลกซง มความคมคายสละสลวย ตองอาศยการตความจงจะเขาใจ รอมแพงใชส านวนไทยเพอขยายความหรอเนนความเขาใจเปนสวนใหญ ตลอดจนใชเพอเพมสสนและความสละสลวยของถอยค าในการสอความหมาย ดงตวอยางตอไปน ตวอยางท 1

“มได เรายงมรแนวาแมหญงกระท าจรงฤาไม ควรไตสวนทวนความใหแนชดกอนแลวจงตดสนใจวาจกท าเยยงใด หยกเลบกเจบเน อ อยางนอยนางกเปนญาตเรา” ผเปนลกฟงแลวไดแตถอนหายใจ

(รอมแพง, 2555 : 23) ตวอยางนผแตงเลอกใชส านวนไทย หยกเลบกเจบเนอ หมายถง ท าความเดอดรอนใหกบคนใกลชด

ยอมสงผลถงตนดวย โดยกลาวถงเหตการณลมเรอของแมหญงจนทรวาด และนางแดงซงเปนบาวจมน าตาย ผตองสงสยวาอยเบองหลงคอแมหญงการะเกด ซงออกญาโหราธบดกยงไมปกใจเชอวาเรองทเกดขนจะเปนฝมอของการะเกดผเปนหลานสาวของตน ตวอยางท 2

“โธ ความววยงไมทนหาย ความควายกเขามาแทรก ความควยตวโตๆ เสยดวย เซง” เมอหนไปมองขนศรวสารวาจากพลนนกขนมาไดวาเพงเสยเฟสตคสใหแกชายผนไป

(รอมแพง, 2555 : 210) ตวอยางน ปรากฏส านวนไทยทนยมใชกนคอ ความววยงไมทนหาย ความควายกเขามาแทรก หมายถง

มเรองราวเดอดรอนเกดขนมา ก าลงมปญหาและแกไขอย ก เกดมปญหาใหญใหมเพมขนมาจนเกดเปนปญหาตามมาซอนกน ตวอยางท 3

“นาเสยดายแทนยงนก ทออกเจามามเรองเลาลอกบขาเสยกอน มเชนนนหวกระไดเรอนคงมแหง ขาคงมตองเสยสละตวเอง” เหมอนโยนไฟเขาไปในกองฟาง เมอไดยนเกศสรางคกโกรธจนควนแทบออกห….อตาขนเวร


IC-HUSO 2017

(รอมแพง, 2555 : 267) ตวอยางน ผแตงใชส านวนไทย หวกระไดเรอนไมแหง หมายถง มแขกมาเยยมอยเสมอ ๆ ในสมย

โบราณนยมวางตมน าไวขางบนไดเรอน ส าหรบใชลางเทากอนขนเรอน เมอมแขกมาเยยมมาก ๆ น าทตดเทาแขกขนไปท าใหมรอยเปยกไปถงหวกระได หรอหวบนได ส านวนนนยมใชในภาษาพด มกใชในกรณทเจาบานมลกสาวสวยหรอหลานสาวสวย จนเปนเหตใหมชายหนมมาหมายปองและมาเยยมเยยนอยตลอดเวลา โดยเปนตอนทขนศรวสารวาจากลาวประชดประชนเกศสรางคเพราะความหงหวงทมชายอนมาชอบพอ ผลการศกษาพบวาส านวนไทยทปรากฏในนวนยายเรอง บพเพสนนวาส นนมความสอดคลองกบกาลเทศะและบคคล ถกตองตามสถานการณ ชวยใหสอสารกบผอานไดชดเจน ตรงตามวตถประสงคของผแตง ทงยงเปนส านวนไทยทนยมใชทกสมยและมความหมายเขาใจงาย 3. สรปผลการศกษาและอภปรายผล

การศกษาลลาภาษาในนวนยายเรอง “บพเพสนนวาส” ของรอมแพง ดานการใชค าพบวามลกษณะการปนค าศพทภาษาองกฤษในภาษาไทยมากทสด รองลงมาคอ การใชค าสแลง ค าเฉพาะกลม และการใชค าศพทภาษาโบราณ ตามล าดบ ดานโวหารภาพพจน พบการใชภาพพจนอปมา และอปลกษณ นอกจากนพบการใชส านวนไทยสอดแทรกอยในบทสนทนาตลอดทงเรอง

การใชค าศพทภาษาองกฤษ พบทงการใชค าทบศพท และการปนค าศพทภาษาองกฤษในภาษาไทย แสดงถงการเปลยนแปลงของภาษาในสงคมไทย การสนทนาในชวตประจ าวน โดยเฉพาะผใชภาษากลมวยรนและวยกลางคน มกพบการใชค าศพทภาษาองกฤษปนอยในประโยคภาษาไทย สาเหตเนองมาจากคานยม และการไดรบการศกษาสง การศกษาหลกสตรนานาชาต หรอการศกษาตอตางประเทศ ตลอดจนการเลยนแบบการใชภาษาในสอมวลชน ท าใหการใชภาษาไทยค าภาษาองกฤษค านนเปนเรองธรรมดา และไมไดค านงถงความถกตองตามหลกภาษา การทผแตงสรางบคลกของตวละครเอกใหมลกษณะของหญงสาวสมยใหมและไดรบการศกษาสงจงใชค าศพทภาษาองกฤษอยเสมอในการสนทนากบตวละครอน ๆ ชวยสรางความแตกตางระหวางยค แบงแยกความเปนสมยเกากบสมยใหม ตลอดจนสรางการจดจ าภาพลกษณของตวละครไดดมากยงขน

การใชค าสแลง ค าเฉพาะกลม สะทอนใหเหนวาตวละครเอกมนสยราเรง มอารมณขน ชวยสรางสสนใหแกเรองไดเปนอยางด การใชค าสแลงของผแตงสวนใหญเปนการเลยงการใชภาษาไมสภาพ เพอสรางความแปลกใหม สรางรปภาษาใหแปลกออกไป สวนใหญเปนค าทไดรบความนยมจากคนในสงคมในชวงเวลาสน ๆ

นวนยายเรองนใชฉากหลกเปนประวตศาสตรยคกรงศรอยธยา ดงนนการใชค าศพทภาษาโบราณจงเปนเสนหของเรอง ผแตงจะอางองเชงอรรถไวเสมอเมอปรากฏค าศพทโบราณ ท าใหผอานไดรบความร ความเขาใจในความหมายของค าดงกลาวและสามารถน าไปใชไดอยางถกตองตามบรบท

การใชโวหารภาพพจนเปนเครองมอในการสรางจนตภาพใหชดเจนขน แนวคดทน าเสนอในเรองบางอยางเปนนามธรรม ผอานตองตความหมายท าความเขาใจเจตนาทแฝงอยเมอผแตงใชอปมาหรออปลกษณชวยจะท าใหผอานเขาใจเรองราวอยางกระจางและเหนเปนรปธรรมมากขน สามารถเขาใจจดมงหมายของผแตงและรบรถงอารมณความรสกของตวละคร


2209

IC-HUSO 2017

การใชถอยค าส านวนไทย ผแตงเลอกใชส านวนไทยทเปนทรจกกนโดยทวไป เขาใจงายแมในกลมผอานวยรนกสามารถท าความเขาใจและตความได อกทงชวยใหเหนถงความงามของภาษาไทยและความสรางสรรคในการเลอกใชภาษาเพอสอความหมายขยายความรสก

การใชภาษาในนวนยายเรองบพเพสนนวาส พบวาผแตงมลลาเฉพาะตว สามารถบรรยายลกษณะเหตการณในเรองไดอยางชดเจน ตลอดทงเรองยงพบการแฝงอารมณขนผานบทสนทนาของตวละคร บทสนทนามความสอดคลองกบนสยและบคลกลกษณะของตวละคร โดยเฉพาะอยางยงตวละครเอกฝายหญงทหลงเขาไปในยคอดต สะทอนใหเหนถงความเปนสมยใหมในบรบททแตกตาง สรางความนาสนใจและตดตามอาน สงทโดดเดนอกประการหนงคอ การสอดแทรกสภาพสงคมและวฒนธรรมผานบทบรรยาย ฉายแนวคดของผคนและสงคมแบบชนชนผานถอยค าของตวละคร เชน การเปรยบเทยบเรองอ านาจในการปกครองผคนของพระมหากษตรย พฤตกรรมของขนนาง ความเกรงกลวบารมเจานาย ความจงรกภกดของบาวทาส เปนตน ดวยเหตนจงท าใหนวนยายเรอง บพเพสนนวาส ไดรบความนยมจากผอานจ านวนมาก สามารถอานเอาเรองและอานเอารส มคณคาทงในดานการใชภาษาตลอดจนคณคาดานเนอหาทองประวตศาสตรชาตไทย

4. เอกสารอางอง ตย ชมสาย. ม.ล. (2516). วรรณกรรมพนจเชงจตวทยา. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช จ ากด. ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2542. กรงเทพฯ: นานมบค พบลเคชนส. รอมแพง. (2555). บพเพสนนวาส. พมพครงท 16. กรงเทพฯ: แฮปป บานานา. วารณ พลบรณ. (2550). “การใชภาษาภาพพจน”, การใชภาษาไทย 2. พมพครงท 6. กรงเทพฯ:

ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. ส านกพมพมตชน. (2547). พจนานกรมฉบบมตชน. กรงเทพฯ: มตชน.



IC-HUSO 2017

The Construction of Marginalization in Modern Laos Literature

Peekanit Satarn1

1 นสตปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

2 อาจารยประจ าสาขาวชาภาษาไทย ส านกวชาศกษาทวไป มหาวทยาลยราชภฏอดรธาน 1 E-mail: s.peekanit @gmail.com

Abstract

This article entitled The Construction of Marginalization in Modern Laos Literature aimed

to study the marginalization of Laos Literature with model of displaced in order to represent 1) to

study process of the marginalized people construction in Laos Literature 2) to study the

implication of the marginalized people construction in the story.

The result of the study found that 1) the construction of marginalization in story

“Baimaibaisudthai” had process of the diasporas construction in Laos who can’t adapt socially and

cultural of Western cause of otherness. While “Kradook American” was a signal of the

marginalized people. It had characteristics of the political marginalization in inequality between

different social classes of people, inequality between the government and the people to deprived

rights 2) the implication of the marginalized people construction in 3 literatures were developing

countries to become free least developed country reflected that the implication of development

discourse.

Keywords: The Construction, Marginal people, Diaspora, Modern Laos Literature


2211

IC-HUSO 2017

การประกอบสรางความเปนชายขอบในวรรณคดลาวรวมสมย

บทคดยอ

บทความเรองการประกอบสรางความเปนชายขอบในวรรณคดลาวรวมสมยน มวตถประสงคเพอการศกษา

ความเปนชายขอบในวรรณคดลาว โดยการศกษารปแบบของการพลดถนในเนอหาดงน 1. เพอศกษาวธการ

ประกอบสรางคนชายขอบในวรรณคดลาว 2. เพอศกษานยยะของการประกอบสรางคนชายขอบทปรากฏในเนอ

เรอง ผลการศกษาพบวา 1. การประกอบสรางภาพแทนคนชายขอบในเรองสนใบไมใบสดทายมกลวธการประกอบ

สรางภาพคนลาวพลดถนทไมสามารถปรบตวใหเขากบสงคม พนท วฒนธรรมกบประเทศตะวนตกได จงเกดภาวะ

ของความเปนอนขน ขณะทเรองกระดกอเมรกน ภาพแทนของคนชายขอบในเรองมลกษณะของความเปนชายขอบ

ดานการเมอง ทอยในลกษณะของความเหลอมล าระหวางคนจนกบคนรวย ความเหลอมล าระหวางรฐบาลกบ

ประชาชน อนมสาเหตมาจากการบรหารงานของรฐทลดรอนสทธประชาชน 2.นยยะของการประกอบสรางภาพ

แทนคนชายขอบทปรากฏในวรรณคดทงสามเรองมจดรวมเดยวกนคอ การพฒนาประเทศชาตใหหลดพนจากการ

เปนประเทศโลกทสาม ซงสะทอนใหเหนนยยะของวาทกรรมการพฒนาทงสน

ค าส าคญ: การประกอบสราง, ชายขอบ, พลดถน, วรรณคดลาวรวมสมย



IC-HUSO 2017

1. Introduction

วรรณกรรมรวมสมยหรอทคนในประเทศลาวเรยกวา “วรรณคดทนสมย” นหมายรวมถงเรองสน นวนยาย รวมถงงานเขยนประเภทกวนพนธ ขณะทการกอก าเนดของวรรณคดรวมสมยของลาวนนมพฒนาการแบบแนบแนนกบการพฒนาทางการเมองและการปกครอง วรรณกรรมรวมสมยของลาวกมบทบาทและภารกจทแนชดทางการเมอง (ธญญา สงขพนธานนท, 2559 : 347) จากการค ากลาวนเอง ท าใหเหนวาวรรณคดทนสมยของลาว เปนเครองมอสะทอนบรบททางสงคมและวฒนธรรมลาวไดเปนอยางด โดยเฉพาะดานการเมองของประเทศลาว โดยหลงจากทลาวไดรบการปลดปลอยจากการปกครองของฝรงเศสอนยาวนานถง 61 ป ตลอดระยะเวลาของการตกอยใตอ านาจของเจาอาณานคม ประชาชนลาวตางไดรบการปกครองดวยความไมเทาเทยมมาโดยตลอดทงทางดานเศรษฐกจ การปกครอง การศกษา การคา ฯลฯ ท าใหประชาชนชาวลาวตกเปนพลเมองชนสองในประเทศของตนเอง เมอไดรบอสรภาพอยางสมบรณแลว ประชาชนลาวในฐานะของประเทศทเคยเปนอาณานคม จงจ าเปนทจะตองเรงสรางตวตนของตนเองขนมา เพอใหคนลาวรอดพนจาก “ความเปนอน” ตามความเปนสากลนยมทชาตตะวนตกไดตงกฎเกณฑไวไมวาจะเปนเรองของภาษาหรอวฒนธรรม ประเพณทแตกตางอนเปนแนวคดหลงอาณานคม (Postcolonail)

การศกษาเรองการประกอบสรางความเปนชายขอบในวรรณคดลาวรวมสมยน จงเปนการศกษาสวนหนงของวรรณคดวจารณแนวโพสโคโลเนยล (Postcolonail Literary Theory) ซงลกษณะของวรรณคดหลงอาณานคมนจะพยายามลมลางวาทกรรมของยโรปเกยวกบวฒนธรรมความเปนพนเมอง หรอความพยายามทจะปลดปลอยตนเองออกจากความเปนพนเมองและความเปนเมองขนจากยโรป ทงทางวฒนธรรม สงคม การเมอง การเปลยนแปลงโฉมหนาทางสงคมและการเมองกคอ การเรยกรองอสรภาพ และการสถาปนารฐชาตของตนขนมา สวนการเปลยนโฉมหนาทางจตวทยากคอ การเปลยนแปลงทศนคตจากความเปนทาสสความเปนนาย และทส าคญคอการเปลยนผานพนททางวฒนธรรม คอ การเปนชาตทมระบบคณคาทางวฒนธรรมทถกประเทศตะวนตกครอบง า การกอบกเอกราชของชนชาวอาณานคมจงตองพยายามรอฟนวฒนธรรมทถกท าลายนนใหกลบคนมา (ธญญา สงขพนธานนท, 2559 : 243)

สาระของการวจารณแนวหลงอาณานคมของเอดเวรด ซาอด ซงมองยอนกลบไปถงองคความรเกยวกบตะวนออก หรอ “บรพทศศกษา” ในโลกตะวนตก และพบวาเปนความรทสรางขนจากการเอายโรปเปนศนยกลาง โดยมกระบวนการยกตนขมทานแฝงอยชดเจนในแงทวาพยายามท าใหตะวนออกกลายเปนอน ซงกระท าโดยการฉายภาพความลกลบ จตวญญาณ ความอลงการ เพอจะใหแปลกแยกไปจากความมเหตผลของตะวนตก ทามกลางความชนชมนน แทจรงแลวกลายเปนการกดขมอยในท สงทซาอดพบในกระแสคลงตะวนออกกคอส งทเรยกวา “ถนแดนไกลนยม” หรอ exoticism อนเปนรปแบบหนงของการท าใหเปนอนนนเอง (นพพร ประชากล, 2552 : 416)

การพจารณาความเปนชายขอบในบทความนจะพจารณาความเปนชายขอบจากภาพแทนของตวละครในวรรณคดทนสมยของลาวตามแนวคดหลงอาณานคม ทงในรปแบบเรองสน และนวนยายทไดรบรางวลวรรณกรรมสรางสรรคยอดเยยมแหงอาเซยน (Southeast Asian Writers Award) จ านวน 3 เลม คอรวมเรองสน “ใบไมใบสดทาย” ไดรบรางวลซไรตป 2548 ของบนเสน แสงมะน รวมเรองสน “กระดกอเมรกน” ไดรบรางวลซไรตป 2554


2213

IC-HUSO 2017

ของบนทะนอง ชมไชผน และ นวนยายเรอง “อาถรรพแหงพงไพร” ไดรบรางวลซไรตป 2549 ของ ดอกเกดหรอดวงเดอน บนยาวง โดยจะพจารณาความเปนชายขอบ 2 ประการ ประการแรกคอ พจารณาจากรปแบบของการพลดถนจากพนทชายขอบ เดนทางสพนทของเจาอาณานคม ประการทสองคอ พจารณารปแบบของการพลดถนทมาจากพนทเจาอาณานคม เพอเดนทางสพนทชายขอบ

ดงนนค าวาเจาอาณานคมในบทความน จงหมายถงพนทมความร ารวยทางเทคโนโลย เศรษฐกจและวฒนธรรมหรอพนททไดรบการพฒนา ซงท าใหคนทมาจากพนทดอยพฒนาเกดความเปนอนทงทางกายภาพ ทางความรสกนกคด และพนททางสงคม สวนประเทศอาณานคม หมายถงพนทหรอประเทศทดอยพฒนาหรอทเรยกวาพนทชายขอบ

2. Method

การศกษาการประกอบสรางความเปนชายขอบในวรรณกรรมลาวรวมสมยไดน าแนวคดหลงอาณานคมมาเปนแนวคดหลกเพอพจารณาวรรณคดลาว โดยศกษาวธการประกอบสรางความเปนชายขอบในวรรณคดลาว และเพอศกษานยยะของการประกอบสรางคนชายขอบทปรากฏในเนอเรอง

3. Results

3.1 ภาพแทนตวละครชายขอบกบการประกอบสรางทางสงคม

การศกษาภาพแทนตวละครชายขอบในวรรณกรรมลาวรวมสมยในทน จะศกษาในมมมอง “หลงอาณานคมศกษา” ทผเขยนประกอบสรางตวบทใหมลกษณะขวตรงกนขามวฒนธรรมระหวางประเทศทางตะวนออก กบประเทศทางตะวนตก โดยทตวละครในเรองจะถกผลกดนใหเปนชายขอบหรอถกท าใหกลายเปนอน ในเรอง “ใบไมใบสดทาย” มการประกอบสรางลกษณะความเปนชายขอบ ทงในลกษณะของพนททางกายภาพทเปนดนแดนหางไกลความเจรญ สภาพชวตความเปนอยทล าบากของประชาชนไมไดรบการพฒนา ขณะทพนททางจตใจกเกดความรสกแปลกแยกหรอแตกตางจากคนอน กลายเปนความรสกดอยคา อนมสาเหตมาจากการเปรยบเทยบระหวางความเจรญของเมองหรอประเทศเจาอาณานคม กบความดอยพฒนาในถนหางไกลอนไดรบอทธพลมาจากประเทศเจาอาณานคมตะวนตก นอกจากนลกษณะของความเปนชายขอบมกจะเปนกลมคนทมอตลกษณทแตกตางจากคนกลมใหญในสงคม หรอกลมคนทขาดโอกาสในการเขารวมตดสนใจในเรองตางๆ และเขาไมถงทรพยากรจากภาครฐ ดงเชน

ภาพแทนคนชายขอบทเรยกตวเองวา “ฉน” ในเรอง “ทางสายนไมมใครก าหนดให” สะทอนใหเหนความแตกตางระหวางคนร ารวยกบคนจน ขาดแคลนโอกาสและทรพยสนไมเหมอนกบเดกทวไป และเมอตวละครฉนจะตองดแลแมทปวยหนกตลอดชวงเวลากลางคน และตองปนปาทองโกไปสงรานประจ าแทนแม ท าใหฉนตองไปโรงเรยนสายแลวถกครตอวา “หยดๆ ไมตองพดอะไรและไมตองแกตว เพอนฝงทงหองใครๆ กเหนเธอมาสายถาอยากแกตว ขอเชญไปแกกบผบรหารโรงเรยน” ค าพดของครจงเปนสาเหตทท าใหตวละครหลกเกดความรสกเปนอนในสายตาเพอนรวมชนเรยน และไมไดรบการยอมรบจากคร เขาจงตดสนใจวงกลบบานเพอไปดแลแมทปวย



IC-HUSO 2017

อยางไมลงเล การประกอบสรางตวละครดงกลาวจงสะทอนใหเหนความเปนชายขอบอยางมล าดบขนตอนตงแตครอบครวยากจน จงเกดความไมเทาเทยม ทงเรองการศกษา โอกาสดานการกฬา โอกาสทางสงคมหรอแมกระทงอปกรณ เครองใชในชวตประจ าวน ตวละครครกเปนภาพแทนของคนทไมยอมรบฟงความจ าเปนของตวละครหลก ซงเปนการตอกย าความเปนชายขอบใหเพมมากขน สดทาย “ฉน” กตองลาออกจากโรงเรยนเพราะตองท างานสงนองอกสองคนใหไดรบการศกษา เพอใหนองๆ ไดหลดพนจากความดอยโอกาสนน การพยายามตอสเพอครอบครวครงนจงเปนการตอสเพอใหหลดพนจากความเปนชายขอบ

“เพอนทกคนมโอกาสไดเรยนหนงสอ ไดเลนกฬา มกจกรรมศลปะวรรณคด มหนงสอทกชนดใหอาน เวลาวางๆ กเปดเทปฟงเพลง หรอเปดโทรทศนดขาวและสารคดนารตางๆ ส าหรบฉนแลวไดฟงแตวทยเกาๆ ทพอทงไวใหกเทานนเอง สามวนดส วนพง วนไหนฝนตก ฟารองกเปดไมไดเลย”

(บนเสน แสงมะน, 2550 : 144)

ขณะทในเรอง “ประเพณและชวต” พอ คอภาพแทนของคนชายขอบทมความคดความเชอตามประเพณพนถนของคนลาวทเชอเรองผหรอเชอเรองอ านาจเหนอธรรมชาต แมกระทงเรองการรกษาโรคแบบชาวบานดวยการใหผรกษาและปฏเสธการรกษาแบบแพทยสมยใหม จนท าใหลซงพชายของลจตองตาย เมอพชายตายแลวตามประเพณพนถนดงเดมของคนลาวในเรอง กจะตองใหนองชายแตงงานกบพสะใภเพอใหวญญานของคนตายสงบสข ความเชอเชนนเปนความเชอแบบชายขอบทขดแยงกบความเชอของลจซงเปนภาพแทนของคนลาวสมยใหมและเปนผไดรบการศกษา การสรางเรองใหลซงตองตายเนองจากความลาชาในรกษา จนอาการปวยทรดหนก เพราะพอรกษาดวยวธการแบบดงเดม แตเมอพอปวยพอกลบรอดพนจากความตายเพราะไดรบการรกษาดวยวธทางการแพทยสมยใหม วธการรกษาทแตกตางกนดงกลาวจงเปนเหมอนความพายแพของประเพณและชวตดงเดมไดถกเบยดขบออกไปดวยเหตผลของความลาสมยทางวทยาศาสตร ดงขอความ

“ลจเอย ลกตองแตงงานกบพสะใภ และรบภาระเลยงลกเลยงเมยเหมอนเลอดเนอเชอไขทเกดกบอกตนเอง พอท าไมใหลกท าเชนน ลกยงจะไปเรยนหนงสอตอ และลกกไมสามารถท าสงทฝนจตใจเชนนไดหรอกพอเอย พสาวกตองเปนพสาว พสเฮอเปนเมยของพชายลซงของพวกเรา ลกท าเหมอนพอพดไมไดหรอก ลจยนยนปฏเสธทงทตนเองไมเคยตอปากตอค าพอเชนนมากอนเลย จเอย ถาหากลกปฏเสธวญญาณของพลซงกไมมความสข ไมไดไปเกด”


“ชาวบานบางคนทมอาชพเปนหมอผเซนไหวยงพดแลวพดอกวา ตองเซนผเรอนลมหมฆาไก ถาทงไวนานตองลมววหรอควายจงจะหายด แตทงหมดนกถกปฏเสธ ตอวาตอขานอยางจรงจงจากพสเฮอและลจ ถารกษาไมไดแกไขไมทนกขอใหไปตายทโรงพยาบาลโนน ”



2215

IC-HUSO 2017

การประกอบสรางความเปนชายขอบยงสะทอนในรปแบบของพนททางกายภาพและดานสงคมวฒนธรรม จากเรอง “แผนดนไฟ” จะเหนความเปนชายขอบของหมบานโพนจกทมสภาพแวดลอมเปนทองทงนา แหงผากแตกระแหง ขณะทเดยวกนชาวบานกมเพยงแคความเชอเรองผฟาพระยาแถนทเปนความหวงสดทายของชาวบานเพอท าพธขอฝนใหมน าไวพอกนพอใชเทานน เมอไมมน าใชในการท าเกษตรชาวบานกเปลยนมาเปนถางปาเพอท าไร อนเปนจดเรมตนของการตดไมท าลายปาทเหลออยเพยงนอยนดนนใหหมดไป ครคนเดยวในหมบานซงมหนาทเปนทงครสอนหนงสอ ครใหญและภารโรง ไดใหความรและคอยเตอนชาวบานในเรองของการเผาปาท าไร แตกไมเปนผล การทชาวบานไมมความรและไมยอมรบฟงขอเสนอแนะจากผมความรนน ไดตอกย าถงวาทกรรมโง จน และเจบของชาวบานในบานโพนจก ทถกถายทอดโดยครหนมผพลดถนจากในเมองทมงหวงยกระดบคณภาพการศกษาใหกบเดกนกเรยนทอยหางไกลซงกหมดความหวงลงในทสด ดงขอความ

“เมอเวลาผานไป ฉนจงลกขนแลวหนหลงเดนออกไปจาก ณ ทแหงนน แตมองไปดานฟากปาบนภ ยงมแสงสวางจากไฟไหมเปนหยอมๆ เนองจากการจดไฟเผาไรของชาวบาน เมอฝนไมตกตามฤดกาล นากไมมน า ชาวบานจงเปลยนไปเขาปาถางไรแทน ฉนอยากชวยชาวบานใหพนจากความทกขยาก จากความอดอยากแตฉนกยงชวยอะไรเขาไมได เพราะฉนเปนเพยงแคครผมหนาทสอนหนงสอเดกใหรหนงสอเทานน”


ในดานการคมนาคมขนสงในเรองสนเรอง “ชวตของฉนเหมอนนยาย” ไดบรรยายภาพรถประจ าทางทเกาแก และเบยดเสยดไปดวยผโดยสาร เขงไกและผลไม ขณะทตวละคร “ฉน” กอาศยบรเวณหลงคามขอบเปนทส าหรบนงแทนเบาะรถ การประกอบสรางอตลกษณดงกลาวนเปนสงทเกดขนกบวธการด าเนนชวตของคนลาวซงเปนภาพตวแทนของโลกตะวนออก ขณะเดยวกนผเขยนกสรางภาพการคมนาคมของชาวญปนในนครโอซากาทตวละครเอกเขามาท างาน แลวนกถงภาพความแตกตางของทงสองประเทศ ดงขอความ “สวนมากทางรถไฟจะมอโมงคลอดเขา ซงตองใชเวลาหลายนาทจงโผลออกสเสนทางทโลงสวาง” การบรรยายภาพของการคมนาคมโดยรถไฟดวนชงกนเซนน เปนการบรรยายเพอใหผอานไดเหนภาพขวตรงกนขามระหวางความเจรญรงเรองทางการคมนาคมของญปน กบการคมนาคมของลาวทเตมไปดวยความเสยงตออนตราย และลาสมย

“รถโดยสารคนเกาสายปากซน-เวยงจนทนเทยวนยงเบยดเสยดยดเยยดเหมอนทกๆ วนนอกจากเบยดเสยดกนอยในรถจนไมสามารถเคลอนไหวไปมาได กยงเบยดอยบนหลงคาปนเปกบกระสอบขาวสาร เขงไก ผลไม และกระเปา เสอผาของผโดยสาร สวนมากผชายกจะเลอกเอาชนหลงคา เพราะสามารถเคลอนไหวไดสะดวกกวา บางครงงวงนอนกนอนเบยดกระสอบขาวสารหรอกระเปาเสอผาได ฉนเลอกนงเอาชนหลงคาตรงทมขอบเหลกกนเพอใชส าหรบปองกนเวลารถเกดอบตเหต”


ขณะเดยวกนการประกอบสรางภาพแทนคนชายขอบ กไดสะทอนออกมาในรปแบบของการทตวละครปรบตวเขากบวฒนธรรมตะวนตกไมได ท าใหตวละครเกดความรสก “เปนอน” ในเรอง “ลมทะเล” เมอตวละครแมไปอาศยอยกบลกในประเทศนวซแลนด แตปรบตวใหเขากบคนตะวนตกไมได ทงเรองอาหารการกนผเขยนบรรยายใหเหนถงขวตรงกนขาม (binary opposition) ระหวางขนมปง ชารอน กบหนอไม หรอพนทในครวแบบตะวนตกทมแตเครองใชไฟฟาทแมไมคนเคย แมไมสามารถสอสารภาษาองกฤษได ท าใหแมตองปดตวอาศยอยแตทบาน



IC-HUSO 2017

ตวละครแมจงเปนภาพแทนของคนในสงคมตะวนออกทถกเบยดขบออกจากสงคมตะวนตก เพราะความลาหลงในดานบรบททางสงคมและวฒนธรรม ดงเชน

“ค าทแมจ าไดคอ แธงกว กดบาย เฮโหล โอเค นอกจากนนกไมรอะไรอกเลย แมอยากไปรานคา อยากไปเดนรมทะเล หรออยากขนไปบนภเขา แตแมไมกลาไปคนเดยว ลกสาวกไมคอยมเวลา เพราะท างานกะกลางคน สวนกลางวนกไดแตนอน จะมเวลาจรงๆ กวนอาทตยจงจะไดท าอาหารลาวอรอยๆ กนดวยกน สวนวนธรรมดา ลกๆ กกนอาหารแบบฝรงขนมปงทาเนยกบชารอนกเสรจแลว แตแมกนไมได ตอนมาถงใหมๆ แมท าอาหารกนเอง แตกล าบากไมนอย เพราะวาอะไรกใชไฟฟาหมด แมไมไดกอไฟ ไมไดไปหาฟน และไมไดเขาปาหาหนอไมเหมอนอยบานเกดเมองนอนของตน”


การประกอบสรางความเปนชายขอบภายในจตใจของตวละคร จากเรอง “ชวตในความมด” ทกลาวถงบทสนทนาของทหารแนวรวม ถกสะเกดระเบดจนรางกายพการทไดพดคยกนถงชวตทตองทนทกขทรมาน จากความพการ แตเมอปรบตวไดคนเหลานกด ารงชวตไดอยางปกต สามารถท างานไดทกประเภทและท าไดละเอยดเสยยงกวาคนปกต การกลาวถงความสามารถของคนพการนเปนการตอรองพนทใหคนพการเพอใหเหนวา คนกลมนมไดมความแตกตางจากคนอนดงขอความ

“ส าหรบเราใชวาจะนงกนนอนกน เอามอชนวสงเทานน สงใดท าไดเรากฝกท า แมกระทงสานแห แชมองดกปลา สานตะกรากระบง วางเบดตกปลา และยงวางแรวดกนกอกดวย ครงแรกกใหเมยเปนคนพาไปไหนตอไหน ตอมากเปลยนเปนลกๆ ท าแทน ท าบอยๆเขาไปกไปเองท าเอง สวนหลงบานกเกอบจะพดไดวาเปนเราท าเองทงหมด”


การประกอบสรางภาพแทนคนชายขอบทางการเมองกไดสะทอนใหเหนวานกเขยนลาวในยคนเรมมเสรภาพในการแสดงความคดเหนและวจารณสงคมเพมมากขน บนทะนอง ชมไชผน เปนนกเขยนคนหนงทไดวพากษสงคมการเมองในมมมองของความไมชอบธรรม จนกลายเปนความไมเทาเทยมกนระหวางชนชนทางสงคม ดงเรอง “ทนขายหบและโลงศพ” อนเปนเรองทราวทถายทอดมาจากประสบการณตรงทผเขยนไดพบมา เรอง “ทนขายหบและโรงศพ” เปนเรองของนกเขยน ผมความซอตรง และมอดมการณในการพฒนาสงคม พรอมกบการตอตานการคอรปชนทกประเภท ดวยความทท างานเพอรบใชสงคมอยางตรงไปตรงมานเองจงเปนเหตใหนกเขยนกลมน เขยนเรองราวการทจรตหรอการกระท าทเปนการตอตานการเอารดเอาเปรยบของรฐบาล สงผลใหเขาตองถกปลดออกจากต าแหนงหนาทการงานในฐานะของคนสวนนอยทไมเหนดวยกบรฐบาล สวนชวตหลงการถกยดเยยดใหลาออกนน กลบเปนชวตทยากล าบาก อยตามหองแถวเลกๆ เมอยามเจบไขไดปวยกไมมผใดมาเหลยวแล แมกระทงตอนเปนศพกยงเปนศพทอนาถา ไรพธกรรม ไรโลง ไรศกดศรของความเปนมนษย ดงเชน


2217

IC-HUSO 2017

“…เวลาของเราถงตามทเราไดคาดการณเอาไว ไมมค าวาเสยใจ ของใจใดๆ หลงเหลอไวเบองหลงและจะไมมเสยงรองไห น าตา หรอแมแตเสยงสวดศพชกบงสกล ทงหมดนนลวนแตไมจ าเปน เพราะการตายหรอการมชวต ไมแตกตางอะไรส าหรบเรา ขอบใจเพอน ขอบใจหมอทยงเหนคาของความเปนคน ถงแมคนผนนขดสนจนความคดยงกวาหมาตวหน ง เพราะมนคนนนคอ นกเขยน เปนผทผดหวงมากมายเหลอเกนจะกลาว ความสงบสขทแทจรงคงมขนไดหลงจากทเราหยดลมหายใจ…”

(บนทะนอง ชมไชผน, 2554 : 82)

อาจกลาวไดวาการศกษาภาพแทนตวละครชายขอบในวรรณกรรมลาวรวมสมยโดยใชแนวคดหลงอาณานคม เปนภาพสะทอนสภาพลกษณะสงคมของประเทศอาณานคมซงเคยตกเปนเมองขนฝรงเศส อเมรกา ซงในขณะทตกอยใตการปกครองนน ประเทศลาวกหยดชะงกขาดการพฒนาเปนเวลายาวนาน ประเทศลาวจงกลายเปนประเทศโลกทสาม การประกอบสรางคนชายขอบในเรองใบไมใบสดทาย จงเปนเรองราวของคนพลดถนทมความจ าเปนตองพลดพรากจากประเทศลาว ไปยงประเทศทมความเจรญกวา จงเกดภาวะความเปนอน หรอความเปนชายขอบเพราะไมสามารถปรบตวเขากบอารยธรรมตะวนตกไดทงในพนททางกายภาพ พนททางจตใจ จงเกดความคดถวลหาอดตในประเทศบานเกดเมองนอน และมความคาดหวงวาจะไดกลบไปยงประเทศของตนเอง ในขณะทการประกอบสรางภาพแทนคนชายขอบในเรองกระดกอเมรกน เปนยคทนกเขยนกลาทจะวพากษสงคมอยางตรงไปตรงมา ในยคจนตนาการใหมนเปนชวงทประเทศลาวรบเอาวฒนธรรมตะวนตกเขามา เชน ระบอบทนนยมทางเศรษฐกจ ดานการเมองรฐบาลมนโยบายใหประชาชนรวมพฒนาประเทศชาตใหมความเจรญกาวหนาเทยบเทากบประเทศตะวนตก แตรฐบาลบางสวนกลบใชอ านาจและอทธพลในการแสวงหาผลประโยชนใหกบตวเองและพวกพอง เมอเปนเชนนน รฐบาลจงไมไดค านงถงความเดอดรอน หรอความเปนอยของประชาชน เกดเปนปญหาความเหลอมล าและไมเทาเทยมระหวางชนชนในสงคมเกดขน กลมประชาชนทตอตานรฐบาลจงกลายเปนคนชายขอบ

3.2 คนลาวพลดถน : นยยะการพฒนาเพอหลดพนจากความเปนชายขอบ

การศกษาวาทกรรมอาณานคม ตามทนกวชาการสายตะวนออกกลางไดน าเสนอแนวคดเรองบรพคดนยม (orientalism) จะศกษาตวบททแสดงใหเหนถงความไมเทาเทยมกนของอ านาจและมกจะเปดเผยใหเหนถงอคตของประเทศเจาอาณานคมทมตอประเทศอาณานคมในปกครอง ซงมกจะเปนภาพเหมารวมทเนนย าความดอยกวาหรอความลาหลงทางอารยธรรม ทงนเพอสรางความชอบธรรมใหประเทศทเจาอาณานคมจะเขาครอบครองและ “พฒนา” ประเทศอาณานคม การท างานของวาทกรรมอาณานคมมกจะสงผลตอทงสองฝาย กลาวคอในขณะทผคนจากประเทศเจาอาณานคมรสกไดถงความชอบธรรมในการยดครองประเทศอาณานคมทมอารยธรรมดอยกวา คนพนถนในประเทศอาณานคมเองกถกหลอมใหเชอวาตนเองดอยกวาและตองเปดกวางยอมรบการพฒนาจากประเทศเจาอาณานคม (สรเดช โชตอดมพนธ, 2559 : 239)

ในตวบทเรองสน “ใบไมใบสดทาย” เปนการเลาเรองโศกนาฏกรรมของคนลาวพลดถนในลกษณะของการเดนทางจากพนทชายขอบสพนทของเจาอาณานคม เหตผลของการพลดถนนจะพบวาทกรรมการพฒนาของการสรางรฐชาตทเชอมโยงมาสพฤตกรรมของตวละครทแตกตางกน ภาพแทนคนพลดถนลวนมบทบาทส าคญตอการปฏวตและสรางสงคมใหม ซงภาพแทนคนพลดถนดงกลาวสอดคลองกบแนวคดหล งอาณานคม อนเปนแนวคดท



IC-HUSO 2017

แสดงใหเหนความแตกตางระหวางความเปนศนยกลางกบชายขอบ และเปนความคดแบบขวตรงกนขาม (binary

oppasition) ระหวางพนททมความเจรญของความเปนศนยกลางของจกรวรรด กบความเปนชายขอบทอยภายนอกอ านาจ ความเจรญ และวฒนธรรม (Ashcroft, Griffith, and Tiffin อางถงจากนทธนย ประสานนาม, 2549 : 97)

การประกอบสรางเรองสน “ใบไมใบสดทาย” เปนเรองราวของคนลาวพลดถนผมความจ าเปนจะตองพลดพรากจากแผนดนแม เพอจดประสงคในการพฒนาตนเอง ครอบครว หรอประเทศลาวใหหลดพนจากความเปนชายขอบดวยวตถประสงคทแตกตางกน เชน เพอการศกษา เพอหลกหนจากสภาพความยากจน ความแหงแลงของหมบาน และการพลดพรากเพอทจะกลบมาพฒนาประเทศลาวใหมความเจรญกาวหนาทดเทยมกบประเทศเจาอาณานคมตะวนตก ดงเชน

“นองเยยมพรสวรรคทางดานภาษาวรรณคด ประวตศาสตรและอยากเปนคร แตลจกลบชอบการเปนทหารขบรถถงมากกวาอยางอน เขายงใฝฝนวาวนหนงในอนาคต ความคาดหวงนนคงจะเปนจรง ลจมกอานหนงสอทพดถงชวต การเคลอนไหวของบรรดาทานผน าผใหก าเนดการปฏวตลาว โดยเฉพาะประวตศาสตรการตอสของนกรบวรชน สองชวตหนมสาวมความคาดหวงแตกตางกนทางดานประกอบอาชพการงานในอนาคต แตความเขาใจในแนวคดและอดมการณนนเหมอนมความมงมนสจดหมายปลายทางเดยวกน”


จากขอความขางตนตวละครลจในเรอง “ประเพณและชวต” ไดพยายามขวนขวายหาความร ถงแมวาผเปนพอจะไมเหนดวยกบการสงลกไปเรยนในเมองสกเพยงใดกตาม แตสดทายพชายและพสะใภกชวยเกลยกลอมพอจนส าเรจ เพราะพชายเหนความส าคญของการศกษาทจะสามารถพฒนานองชายใหเปนผทมศกยภาพ ตามอดมการณทนองชายไดตงไวคอการน าความรมาพฒนาประเทศชาตนนเอง จะเหนไดวาแกนหลกของเรองคอการปฏวตประเทศชาต ขณะทเรองความรกทปรากฏจะมความส าคญเปนเพยงแคประเดนรองลงมาเทานน

“ครแพงพนยกมอขนเชดน าตา และเธอกรวานอกจากสงครามแลว อกสวนหนงเธอยงคดวาตนเองกมความผด ฉะนนเพอชดเชยใหแกความผดนน เธอขอสญญาวาจะอทศแรงกายและสตปญญาของตน เพอท าใหความคดเหนของอะลเปนจรง เธอจะสอนอยทนตอไปเรอยๆ เพอใหเดกชาวเขา “ลาวเทง” บานสะไลไดมโอกาสเรยนตอสงขนไปเรอยๆ ”


ขอความขางตนนมาจากเรองสน “ชวตและความตายน” สะทอนใหเหนภาพของคนลาวเทงทอาศยในพนทภดอย ซงเปนถนทอยหางไกลทงความเจรญ ทรกนดาร อกทงยงเปนพนททเกบกวตถระเบดเมอครงสมยสงครามยงไมหมด การประกอบสรางภาพความเปนชายขอบของหมบานสะไลคอ เปนภาพหมบานเลกๆ ทมครมาประจ าการเพยงไมกคน ครแพงพนเปนครทมาสอนหมบานแหงน อกไมกวนสญญาการท างานกจะหมด อะลและเดกนกเรยนคนอนยงตองการครเพอทจะสอนใหความรแกพวกเขา ใหหลดพนจากภาวะการศกษาขนพนฐาน เมออะลไมสามารถรงครแพงพนผเปนความหวงเดยวของนกเรยนบนดอยเหลานได อะลจงอาสาปลกตนมะพราวทครเพาะไวทหลงโรงเรยนเพอเปนทระลก ทนใดนนกเกดระเบดขน สภาพแวดลอมทเกดขนในหมบานสะไลและภาพทเดกนกเรยนพยายามขอรองใหครแพงพนสอนหนงสอตอ จงเปรยบเหมอนการตอรองกบความเปนชายขอบอยางสดความสามารถ


2219

IC-HUSO 2017

“ส าหรบพ ถาหากมมาล มการศกษา ชวตนคงจะมความสข และคนนจะเปนคนหนงทมความหมายทสดส าหรบพวกเรา อยาวาแต 6 ปเลย นานกวานนพกจะกลบมารกษาค ามนสญญา ในชวงเวลานนมาลไดดงมอของนางออกแลวพดขนวา พดวงนองรวาในทสดพกตองเลอกเอาการศกษา แลวเสยงนนกเงยบหายไปกบความมด”


ในขอความขางตนการประกอบสรางตวละครเอกจากเรอง “สงลากบสายน า” จะเหนไดวาคนลาวจะเหนความส าคญของการศกษามากอนความรก เพราะนยยะของการศกษานนกคอการพฒนาตนเองใหเปนคนมความร และสามารถทจะพฒนาประเทศชาตในอนาคต แตการสงลาความรกของทงคในครงนไมไดจบลงดวยความสมหวงดงทตวละครฝายชายซงกคอดวงคดไว เมอเขาจบการศกษาจากตางประเทศกลบมา ปรากฏวาคนรกของเขามครอบครวใหมแลว มแคเพยงดวงทยงรกและอาลยตออดตคนรกเพยงคนเดยว ดวงจงเปนภาพแทนของตวละครชายขอบทตองการจะพฒนาตนเองดวยการศกษา

อาจกลาวไดวาการประกอบสรางภาพคนลาวพลดถนในรวมเรองสนชดใบไมใบสดทายไปน เปนการจากทอยอาศยเพอตองการทจะพฒนาตนเอง ครอบครว ประเทศชาตใหหลดพนจากภาวะของความเปนชายขอบ คนพลดถนเหลานตางตองการทจะหวนกลบบานเกดทอาศยเดมของตน เนองจากความกดดนจากภาวะความเปนอนในประเทศทมความเจรญกาวหนาทงทางพนทเชงกายภาพ พนททางสงคมและวฒนธรรม

3.3 ภาพแทนคนชายขอบกบการตอรองพนททางสงคม

คนชายขอบเปนกลมคนทมสถานภาพทางสงคมมลกษณะทดอยหลายประการ ทงเรองเพศทไมใชเพศหญงหรอชาย ความพการ ชาตพนธ ตลอดจนความเปนชายขอบทางดานพนททางกายภาพและวฒนธรรม โดยกลมคนเหลานถกมองวาเปนอนจากคนในสงคม ทฤษฏหลงอาณานคมมสาระส าคญอยทการแสดงใหเหนวธคดของการแบงแยกและครอบง าจากโลกตะวนตกตอโลกตะวนออก อนสะทอนใหเหนความสมพนธเชงอ านาจในลกษณะนายกบทาส หรอการทโลกตะวนออกถกมองวาม “ความเปนอน” ในสายตาชาวตะวนตก พลงอ านาจของจกรวรรดนยมตองการอยางยงทจะสราง “ความเปนอน” ขนมาซงในทนคอ “ประเทศตะวนออก” โดยการนยามตนเองใหอยในฐานะทเปนศนยกลาง สวนคนอนกกลายเปนพวก “ชายขอบ” ดงนนนโยบายตางๆ เกยวกบลทธอาณานคมของประเทศเจาอาณานคมเหลาน แมวาจะมการปรบเปลยนความสมพนธจาก “ศนยกลาง” กบสวนอนๆ อยบางกตาม แตโดยระบบของมนแลวกยงก าหนดหรอยดเยยดใหชาวอาณานคมทงหลายเขาใจและยอมรบตวเองในฐานะทเปน “คนอน” (other) หรอความเปนชายขอบ (marginalized) (ธญญา สงขพนธานนท, 2559 : 218)

จากนวนยายเรอง “อาถรรพแหงพงไพร” เปนเรองราวของการตอส ตอรองชวงชงพนทเพอใหชาวบานหาดโพไดมโรงเรยนทเจรญขน มอาคารเรยนทเหมาะสมแกการเรยน เพอใหหลดพนจากสภาพความดอยพฒนา แตกตองประสบกบปญหาหลายเรองจนน ามาสการมปญหาขดแยงกบกลมนายทนคาไม เกดการแยงชงไมทกลมนายทนหวงผลประโยชนทางธรกจ ดงนนเคาโครงเรองนวนยายเรองน จงเปนการประกอบสรางภาพแทนของการตอรองพนททางสงคมของคนชายขอบ เพอใหบานหาดโพเปนหมบานทไดรบการพฒนาใหเทาเทยมกบหมบานทเจรญแลวในทกดานทงดานเศรษฐกจ สงคม การศกษาและดานวฒนธรรม



IC-HUSO 2017

เรองยอ “อาถรรพแหงพงไพร” ครผนหนมผพลดถนมาจากเมองสะหวนนะเขต เขามาเพอรบใชอดมการณดวยจตวญญาณของความเปนคร มาสอนหนงสอใหกบเดกทอยหางไกลความเจรญในหมบานหาดโพซงเปนโรงเรยนขนาดยอม ไมมทนงเรยนอยางเหมาะสม โรงเรยนมหองเรยนสองหอง สวนหลงคาทใช มงนนกไมสามารถทจะตานทานแดดฝนได วนหนงคณะทมงานผส ารวจไดเขามาเพอพฒนาโรงเรยนบานหาดโพ หนงในทมส ารวจมมณสวรรค อดตสาวคนรกเกาของครผนสมยเรยนวทยาลยครชนกลางทพลดพรากจากกน เพราะฝายหญงตองพาแมซงปวยไปรกษาตวทตางประเทศ นบตงแตทผนไดรบขาวนน ผนกมาเปนครทบานหาดโพ สวนการสรางโรงเรยนเมอไดรบการอนญาตใหตดไมแลว กเกดปญหาเรองของปาทไดรบอนญาตนนเปนเขตสมปทานของบรษทเอกชนแหงหนง ถาผนตองการตดไมจะตองใหเจาของบรษทตดให และจะไดไมเพยงหนงในสามของไมทตดเทานน ผนจงเขาไปท าเรองทเวยงจนทนและไดทราบเรองในภายหลงวา ค าผาอดตหวหนาบญชของบรษทดงกลาวไดวางแผนการเรองทงหมดโดยทเจาของบรษทไมมสวนรบร ผนและชาวบานจงรวมตวกนเพอไปตดไมมาสรางโรงเรยน และไดตอสกบค าผา สดทายค าผากถกจบ สวนผนกไดไมมาสรางโรงเรยนบานหาดโพ

จากเรองยอขางตนจะเหนไดวาการประกอบสรางตวละคร “ครผน” ผเปนตวละครพลดถนทเดนทางมาจากเมองสะหวนนะเขต มาสบานหาดโพเพอท าตามอดมการณในการใหความรแกเดกทอยในดนแดนหางไกลความเจรญแหงน ผเขยนไดบรรยายถงภาพของโรงเรยนบานหาดโพทเปนหมบานขนาดใหญ มหลายรอยหลงคาเรอน แตโรงเรยนกลบมเพยงสองหองเรยน เปนโรงเรยนทปลกตดกบพนดน มงหลงคาดวยหญา มสภาพทเกาแกมากจนเกอบจะผพง และไมสามารถเปนทหลบแดดหลบฝนได การพฒนาดวยการสรางโรงเรยนใหมจงเปนความหวงของทกคนในหมบาน เพอใหบานหาดโพไดหลดพนจากภาวะความเปนชายขอบ ดงเชน

“เปนอนเขาใจกนดแลว กจงออกตามหาอายครผน ค าวาโรงเรยนใหม สะกดหวใจเดกนอยอย เพราะหองเรยนไมมผนงกนสกหอง หลงคากมงดวยหญา ขนาดสองหองเรยนทเดกนกเรยนเกอบสามสบชวต อาศยหลบแดดหลบฝน ซงกไมสามารถทจะตานทานอะไรไดเลย เวลาแดดสอง นกเรยนกจะรสกรอนๆรมๆ ความรสกไมตางจากการเลนอยกลางแจง พอเวลาฝนตกตวพวกเขากชมเปยกไปดวยน าฝน พดงายๆ คอ สามารถบงแดดไดบาง กตอนใกลจะเลกเรยน หรอตอนเทยงทพระอาทตยอยตรงหว และบงฝนไดกตอเมอฝนไมตกเทานน ”

(ดอกเกด, 2549 : 12-13)

โรงเรยนจงเปรยบเหมอนความหวงของชาวบานและผน จงกอใหเกดการตอสเพอใหไดโรงเรยนหลงใหม ปาพอนผหลกผใหญของบาน จงไดเชอเชญคณะผแทนจากองคกรในเขตเวยงจนทน มาส ารวจหมบานและโรงเรยน เพอทจะท าเรองขออนญาตพฒนาหมบาน ทงดานการแพทย สขอนามยดานการบรโภค อปโภค และทส าคญคอส ารวจโรงเรยน เพอขอตดไมในปามาปลกสรางโรงเรยนหลงใหม การตอสเพอใหหลดพนจากภาวะความเปนชายขอบครงน ไมไดเปนการตอสครงแรก แตทางคณะส ารวจทผานมากมไดกระท าการพฒนาหมบานแหงนแตสกครง และการมาส ารวจในรอบนกสรางความหวงใหกบชาวบานทกคน ดงนนเมอมคณะส ารวจเขามาตรวจสอบ ชาวบานจงมการจดเตรยมพธบายศรสขวญตามประเพณ เพอตอนรบเปนอยางด ดงขอความ


2221

IC-HUSO 2017

“โอย เรองนไมตองเบกเงนจากทางการหรอก มนเปนเรองสวนตว เขาจะมาส ารวจเยยมชมหมบาน เพอการชวยเหลอและพฒนาหมบานเรา พวกเรากตองท าการตอนรบ ดอกไมในสวน เหลาจากคนในหมบ านหลงละขวด ไกทอยในเลาสกสองถงสามตว…”

(ดอกเกด, 2549 : 21)

เมอคณะตรวจสอบไดมาส ารวจหมบานและโรงเรยนเพอเปนขอมลเรยบรอยแลว ขนตอนตอไปของการพฒนาหมบานกคอการตดไมเพอใชเปนวสดในการสรางโรงเรยน ซงผนกไดท าเรองในการขออนมต ตดไมเปนทเรยบรอยแลว แตไมนานกเกดปญหาขน เมอมหนงสอจากบรษทแหงหนงเขามารองเรยนตอเจาหนาทวา ไมทชาวบานจะไปตดเพอท าโรงเรยนนนเปนไมทอยในเขตสมปทาน ซงหมายความวา ชาวบานบานหาดโพไมมสทธทจะตดไมตอไปไดอก การตอสเพอตอรองเพอพฒนาหมบานจงเกดขนเปนครงทสอง เมอผนตองเดนทางไปด าเนนเรองขอตดไมทตองผานการลงความเหนจากองคกรนกส ารวจของมณสวรรค ซงส านกงานตงอยทเวยงจนทน และการเดนทางเพอตอรองขอตดไมครงนเอง ท าใหตวละครผน ตองประสบกบภาวะของการเปนคนพลดถนอกครง การทผนเดนทางไปยงสถานททมความเจรญ ท าใหเกดภาวะความเปนชายขอบขนมา ดงขอความ

“ผนคดวธไปหองท างานของมณสวรรค ตามทอายคนเตรยมให ทาทางเกๆ กงๆ ของเขาเหมอนกบวาจะยงเลวรายกวาเดม เมอมาอยทนครหลวงเวยงจนทนทสบสน เตมไปดวยรถพาหนะ และผคนเขามาอยในเมองสวรรค ตงแตเลกจนโตกไมเคยมาเลยสกครง การเดนทางมาครงนจงเปนการเสยงภยครงยงใหญในชวตของเขา”

(ดอกเกด, 2549 : 51)

การประกอบสรางความเปนชายขอบของผนเกดขนขณะทมการตอรองพนททางสงคมใหกบชาวบานหาดโพ การแสดงออกในลกษณะพฤตกรรมความเปนชายขอบของผนมใชเพยงแสดงอาการประหมาในนครหลวงเวยงจนทนเพยงอยางเดยว เมอเขารสกหวขาวขนมาเขากเหลอบไปเหนลกแอปเปลทวางขายบนรถเขนผลไม ผนไมรจกผลไมชนดน แตพอเหนปายชอเทานนเขากนกอยากลมลองรสชาตของผลไมทเขาไดยนมานานวาจะอรอยสมค าร าลอหรอไม ดงขอความ “ดชดๆ ผนกไมรวาเปนผลไมอะไร เคยเหนแตในหนงสอตางประเทศ อออยางนเองทเขาเรยกกนวา ลกแอปเปล อยากจะชมดสกลกวาจะมรสชาตอยางไร” จะเหนไดวาการทผนไมเคยรจกผลไมชนดน หรอไมรมากอนวาผลไมชนดนคออะไร แลวผลไมดงกลาวกพบเหนแตในเมองหรอตามนตยสารเทานน แอปเปลจงกลายเปนสญญะของคนเมอง ทคนตางถนอยางผนไมเคยรจก ความเปนชายขอบของผนถกตอกย าอกครงหนงเม อแมคาขายผลไมแสดงทาท และค าพดแสดงวาเปนการดหมนชาตพนธของผน ดแคลนผนวาเปนคนไมมเงน ไมมปญญาซอแอปเปลกน ดงเชน

“ถอยหนไป ไมมเงนอยาเขามาใกล ค าพดหมนประมาทของแมคาขายผลไม ท าใหผน รบลวงเอาเงนเปนตบทอยในกางเกงออกมา เขามเงนส าหรบเดนทางมามากพอสมควร และไมคดเสยดาย เงน 800 เพอซอศกดศรเอาไว”

(ดอกเกด, 2549 : 53)



IC-HUSO 2017

ผนตดสนใจซอแอปเปลลกนนอยางไมลงเลใจเพอรกษาศกดศรของตนเองเอาไวถงแมวาราคาแอปเปลลกเดยวจะสามารถซอแตงทบานหาดโพไดเปนตะกรากตาม ดงนนเงนตบหนงทผนลวงออกมาจากกระเปานน จงเปนสญญะในการตอรองศกดศรความเปนมนษยของคนบานนอกอยางผน เพราะหลงจากทแมคาเหนเงนทผนถอน าเสยงของแมคากเปลยนไปทนท จากทเคยดถกกกลบมทาททเกรงใจผน ดงขอความ “แมคาสาว รบสงแอปเปลลกหนง เหมอนสงใหคนบานนอก แตทาทางขงขงเดดเดยวแบบแปลกๆ ดวยความเกรงใจ และเงนทลวงออกมานนเปนตบใหญ นาสนใจ เอาลกเดยวเหรอพ น าเสยงของสาวขายผลไมเปลยนไปทนท ท าใหผนรสกหนาวบวาบดวยความโกรธ โอธาตแทของแมคาเปนเชนนหรอ…” ถงแมวาผนจะสามารถซอศกดศรความเปนคนของตนเองกลบคนมาได แตเมอผนกดแอปเปลค าแรกเขาปาก ผนกแพแอปเปลขนมาทนท ผนมอาการหนามดตาลาย เวยนศรษะ ตาฝาแดงขนมาทนท ดงนนแอปเปลซงเปนสญญะของคนเมองทคนชายขอบอยางผนไมสามารถทจะลมลองผลไมชนดนได การตอรองศกดศรความเปนมนษยของผนในครงนจงไมประสบความส าเรจจนถงทสด ดงเชน

“อตาคนนนเปนอยางไรบาง เสยงผหญงรองดงขนใกลๆ ตวเขา ผนกรสกวามใบหนาหลายคนกมลงมา เขารสกตาลาย เวยนหว ใตรมไมทเขาเลอกนงเมอสกคร กเปนเควงๆ หมนได เขาเปนลม ออ เขากนแอปเปลยงไมหมดลกดวยซ า ท าอยางไรดหละ”

(ดอกเกด, 2549 : 54)

เมอผนออกจากโรงพยาบาลกเดนทางไปพบมณสวรรคเพอด าเนนการเรองใบอนญาตขอตดไมทส านกงาน บทสนทนาระหวางผนและเจาหนาทส านกงานภายในองคกรท าใหทราบถงความพยายามในการตอสเพอการพฒนาของผนและชาวบานเปนครงทสอง กระบวนการตอรองของคนชายขอบในครงนเปนเรองทตองมขนตอนทซบซอน เรมจากการเขยนใบขออนญาตตดไมเปนครงทสอง เนองจากรอบแรกไดขอไปแลว แตยงไมไดลงมอตด ดวยมเหตจ าเปนเรองเครองมอการตดอนสามารถบงบอกไดถงความดอยพฒนาของชาวบานหาดโพนนเอง นอกจากการรางหนงสอแลว ยงตองมลงความเหนชอบหวหนาคณะตรวจสอบทลงไปส ารวจหมบานอกดวยซงกคอทมของมณสวรรค และสดทายกตองขอความคดเหนจากเจาของบรษทสมปทานปาไมอกดวย ซงจะเหนไดวากระบวนการตอสและตอรองของคนชายขอบนไมใชเรองงาย

“พวกเราไมไดมเครองไมเครองมอททนสมย ทจะไปโคนตนไมในวนเดยวเสรจ หรอถงแมวาไปตดไมไวตงแตตอนไดรบอนญาตใหม ถงตอนนกยงคงไมสามารถเอาไมออกมาไดขณะนนอยด”

(ดอกเกด, 2549 : 73)

หลงจากทรอด าเนนการเรยบรอยแลว ระหวางทรอเรองใบขออนญาตค าผากเขามายนขอเสนอเรองตดไม ขอตอรองของพอคาไมเถอนอยางค าผาท าใหผนสมผสไดถงความไมชอบมาพากล เมอชาวบานและผนจบไดวาคนเหลานคอพวกทปลอมแปลงเอกสาร และตราประทบการตดไมเพอน าไมไปขาย การตอสครงสดทายจงเกดขน คอผนและชาวบานชวยกนตดไมเพอน ามาสรางโรงเรยนโดยไมรอหนงสออนมต และไมยอมรบขอเสนอการทจรตของค าผา เปนเหตใหค าผาแจงจบครผนในขอหาลกลอบตดไม แตมณสวรรคกไดชวยเหลอผนออกจากคก การทผนถกจบในการตอสเพอชวงชงพนทในครงทสาม และการทมณสวรรคชวยผนใหรอดพนจากคกไดอยางคนบรสทธคนหนง


2223

IC-HUSO 2017

มนยยะถงการตอสตอรองพนทของคนชายขอบจ าเปนตองอาศยอ านาจหรอผทมสวนเกยวของยนมอเขามาใหการชวยเหลอ จงจะสามารถหลดพนจากภาวะของความเปนชายขอบได และการทมณสวรรคยอมกลบไปคบหากบครผนอกครง สะทอนใหเหนอดมการณในการพฒนาใหประชาชนหลดพนจากความเปนชายขอบซงเปนอดมการณทยงใหญ มากกวาเรองความเหมาะสมดานสถานภาพทางสงคม ถงแมวาครผนจะจบการศกษาเพยงแควทยาลยครชนกลาง ในขณะทมณสวรรคจบการศกษาในชนสง แตมณสวรรคกภาคภมใจทชายคนรกมอดมการณในการพฒนาทองถน ดงเชน

“อยาพดเชนนน รหรอไมวาฉนดใจเพยงใดทพบเธออยบานหาดโพ บานปาขาดอน ตรงทประชาชนตองการ ฉนดใจมากๆ เธอเชอไหม น าเสยงของนางจรงจง เดดเดยว ผนแทบไมเชอหตวเองวาสายตาแปลกประหลาดของนางนนมความหมายวาอยางไร เขาไมสามารอานสายตานนไดเลย เพราะมณสวรรคไมใชคนเจาชปากหวานหรอเอาใจใคร”

(ดอกเกด, 2549 : 76)

นอกจากการกระบวนการตอรองทชวงชงพนทในการพฒนาทท าใหเหนความเปนชายขอบของตวบคคลและพนทโรงเรยนซงเปนแกนหลกของเรองทน าเสนอแลว จะเหนไดวาความเปนชายขอบของบานหาดโพยงปรากฏอกหลายดาน เชน ความเปนชายขอบดานสาธารณสขทหางไกลความเจรญตองอาศยน าจากบอบาดาลเพอใชอปโภค บรโภคทตองยงดมน าจากบอ ดงเชน

“พดตรงๆ นะแม ผมหละเบอแลว จดเตรยมพานบายศรสขวญตอนรบคณะผแทนทไร สไปแลวกเงยบหาย มาส ารวจเกบขอมล แลวไหนหละขอมล? อยไหนการชวยเหลอ? โรงเรยนใหมอยไหน? สามสปแลวทมาขอ อยทไหนแพทยหมอทวาจะสงใหมาประจ า ท าบายศรครงใดเงนทมาจากขายขาว ถวเขยวกหมดไปกบคณะผส ารวจ ผใดชอบดมชอบเมากเสยผเสยคนไปดวยถกไลมาออกสองคนแลว”

(ดอกเกด, 2549 : 23)

ความเปนชายขอบดานวฒนธรรมในหมบานหาดโพพบไดจากเรองธรรมเนยมการบายศรสขวญทถกมณสวรรค ผเปนภาพแทนของคนเมองเหนวาเปนเรองทลาหลง ไมทนสมย ซงความคดเชนนเปนแนวคดทเกดความขวตรงกนขามระหวางคนสมยใหมกบคนทมความเชอดงเดม ตลอดจนวธการบรรยายภาพของฉากนท าใหเหนภาพทผเฒาผแกไดฟงค าพดของมณสวรรคแลว ถงกลบพดไมออกและคาดไมถงกบค าพดของเธอ อกทงภาพลกษณของเธอคอนกพฒนา เปนความหวงของหมบานหาดโพทมความรความสามารถ จบจากเมองนอก จงท าใหประเพณบายศรสขวญในวนดงกลาวของชาวบาน กลายเปนวฒนธรรมทถกกลาวหาวาลาหลง ไมพฒนา เชน

“ลงเอย เพราะพวกเรามวยดถอแตฮตคลองประเพณเกาแกเปนหลกเชนน จงลาหลงกวาคนอนกวา 400-500 ป อนพดตามทเขาวากนมา ไหนบอกวาอยากกาวหนา อยากพฒนาทนสมย เขามรถขกอยากข มวแตผกขอตอแขนตอนรบคณะผเยยมชมอยเชนนทกอาทตย ปหนงหนงมคณะมาเยยมชมสามสเดอน แลวจะเอาเวลาทไหนไปท าการพฒนาใหเทาทนชาวบานเขา”

(ดอกเกด, 2549 : 38)



IC-HUSO 2017

จากทไดกลาวมาขางตนจะเหนไดวากระบวนการตอรองชวงชงพนทของคนชายขอบจะส าเรจไดกตองอาศยความพยายามจากทงคนในหมบาน และผทเกยวของใหการชวยเหลอ นวนยายเรองอาถรรพแหงพงไพรจงแสดงใหเหนความส าเรจในการตอรองชวงชงพนทของคนชายขอบ ซงกระบวนการตอรองพนทนท าใหผนกลายเปนคนพลดถนในนครหลวงเวยงจนทนจนเกดภาวะความเปนอนในพนททมความเจรญ ดงน นจะเหนไดวาประกอบสรางภาวะความเปนชายขอบในเรองนจะมลกษณะของความเปนชายขอบทงในดาน ความเปนคนพลดถนของครผน พนททางกายภาพ ดานการสาธารณสข และดานวฒนธรรม

3.4 ภาพแทนความเปนชายขอบ: นยยะวาทกรรมการพฒนาทรพยากรธรรมชาต วาทกรรมการพฒนาทรพยากรธรรมชาตในทน จะใหความส าคญกบเรองของการพฒนาดานธรรมชาตและสงแวดลอมเปนส าคญ ลกษณะของการพฒนาจะเปนการจดระเบยบตรวจตรา สอดสองและคมเขมสงทเรยกวา “สงแวดลอม” (environment) เพอศกษาวา มการพฒนาธรรมชาตและสงแวดลอมแบบใดบาง และวาทกรรมเหลานสงผลในทางปฏบตทเปนรปธรรมอยางไร การมองวาธรรมชาตคออะไร และอะไรคอสาเหตของความเสอมโทรมของธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน จะน าไปสวธการปฏบตตอธรรมชาตและสงแวดลอมทแตกตางกน เปนการศกษาทใหความส าคญกบธรรมชาตและสงแวดลอมมากกวามนษย เปนการเชดชธรรมชาต ยกใหธรรมชาตเปนศนยกลาง การศกษาการพฒนาธรรมชาตและสงแวดลอมในแนวนจะตองมความเชอวาจะตองอยรวมกบธรรมชาต ไมใชเอาชนะธรรมชาต (ไชยรตน เจรญสนโอฬาร,2554 : 250-252)

การศกษาประเดนภาพแทนความเปนชายขอบนยยะวาทกรรมการพฒนาทรพยากรธรรมชาตนเปนการน าเสนอผานนวนยายเรอง “อาถรรพแหงพงไพร” ทมแกนเรองมงเนนใหผอานตระหนกถงการอนรกษทรพยากรปาไมและธรรมชาต โดยมงใหมนษยรจกคณคาของปาไม การอนรกษปาไมในทนไมใชวาจะไมใหต ดไมโดยสนเชง แตการตดในทนคอการตดเพอน าไมไปใชเพอใหเกดประโยชนสงสด ซงในเรองนผนกไดตดไมมาใชประโยชนเพอสรางโรงเรยนใหแกสวนรวม เพอพฒนาใหนกเรยนในหมบานไดมความรความสามารถ และสามารถพฒนาหมบานใหเจรญหลดพนจากความเปนชายขอบ อกทงชาวบานบานหาดโพทกคนกมความรกความผกพนกบปา ฉะนนการตดไมในการสรางโรงเรยนครงนกตองค านงถงความสมดลของระบบนเวศนดวย วาจะไดรบผลกระทบมากนอยเพยงใดหากตดตนใดตนหนงไป ดงขอความ

“ชาวบานเรยกตนยางใหญตนนวา ยางแมเดยว เพราะมนอยโดดเดยว ล าตนสงกวาตนอน เขาจงตกลงกนวา จะไดโคนตนไมตนน เพอใหมนสามารถแพรขยายพนธตอไป ถงแมวาจะไมใชไมเนอดมราคาส าหรบการปลกสราง แตปาผนหนงกควรทจะมตนไมหลากหลายชนด อยรวมกนตามกฎเกณฑของธรรมชาต ตนไมแตละชนดกมประโยชนของมน”

(ดอกเกด, 2549 : 95) ถงแมวาเหตผลของการตดไมของครผนจะเปนการตดไมเพอสรางโรงเรยนอนเปนสงทท าประโยชนแกสวนรวมกตาม แตพอถงเวลาทผนจ าเปนจะตองตดไม เขากเกดความรสกผดตอสงทท าลงไป การบรรยายภาพของปาไมทก าลงถกโคนเพอน าไปใชสรางโรงเรยน เปนการประกอบสรางใหปาไมเปนสงมชวต ทมความรสก รจกเจบปวด รองไห ภาพของเสยงตนไมขนาดใหญลมลง เสยงดงกองปาท าใหเหนภาพของการตดไมทกวาจะเจรญเตบโตไดตองอาศยระยะเวลาทยาวนาน น ายางท ไหลออกมาอยางไมขาดสายและตอเนองจนท าใหผนดน


2225

IC-HUSO 2017

บรเวณนนชมชน ไมเหลอแมกระทงซากตนตอ แลวถกเลอยโลหะไสทกอณของเนอไมออกมาเปนแผน ท าใหผอานเหนภาพของตนไมตนใหญอนเกาแกทมมาตงแตโบราณ ถกเทคโนโลยสมยใหมท าลายจนไมเหลอชนด สะทอน ใหเหนวาความเจรญกาวหนาของยคสมยไดเขามาแทนทธรรมชาต ถงแมวาจะเปนเรองทจ าเปนแตมนกท าใหคนทหวงแหนธรรมชาตอยางผนรสกเจบปวด เชน

“ปรากฏวา ปาดงพงไพร รายเวทมนตอาถรรพเสนหดงดด ใหผนหวงแหนหลงใหลมนมากขน ชายหนมรสกโกรธแคน ทเหนซากไมกฤษณาล าเทาแขนขาเรยงตนถกตดลงเปนแนว น าตาของลกผชายไหลออกมาครงแรกทเหนตนไมประดก าลงโคนลงดวยน ามอของพวกเขาเอง เสยงล าไมฉกขาดเวลาลมลมดงกองปาคลายเสยงสงลาแกมสะอนของไมเนอแดง”

(ดอกเกด, 2549 : 120)

นอกจากการรจกอนรกษทรพยากรปาไมแลว การรคณคาของพชสมนไพรทใชรกษาโรค กเปนอกสงหนงทท าใหชาวบานหาดโพรกและหวงแหนพชทมคาเหลานนเพอใชเปนยา ไมกลาตดหรอท าลาย เวลาตดกตดเฉพาะสวนทจะน าไปใชประโยชนจรงๆ เทานน ผเขยนสะทอนเนอหาทท าใหผอานเหนคณคาและสรรพคณทางยาของพช ผานตวละครทภาคภมใจกบปาไมอนอดมไปดวยพชทมประโยชน จนเรยกชอสมนไพรตนนพชวเศษ ซงตรงขามกบคนเมองทจะเหนความส าคญของยาปฏชวนะ ดงขอความ

“เครอเขาไครน เปนพชทหายาก พบเปนบางทเทานน ตองปนภขนไปถงจะเจอ รสชาตของมนหวานหอมสรรพคณทางยาชวยใหเจรญอาหาร นอนหลบแลวเหรอ อายทด? สาธยายสรรพคณของรากเขาไครอยางเลอนไหล เมอทกคนฟงจนสมใจแลว จงพรอมใจกนขนภเพอขดหารากไมวเศษดงกลาว”

(ดอกเกด, 2549 : 94)

นอกจากพชทเปนสมนไพรรกษาโรคแลวการบรรยายภาพปาทเปนแหลงอาหาร แหลงน าทอดมสมบรณ ท าใหมนษยสามารถด ารงชวตไดอยางเรยบงายโดยการหากนหนอไม เหด ดมน าจากล าตนไมไดอยางปลอดภย สะทอนใหเหนความผกพนระหวางมนษยกบธรรมชาต และทส าคญมนษยตองพงพาธรรมชาต ใน เรองทผนตองออกไปดบไฟปากบชาวบานในตอนเชามด มณสวรรคสาวคนรกเกรงวาผนจะไมมขาวปลาอาหาร และน าดม จนไมมแรงในการหาตนตอของไฟปา จงไดน าอาหารและน าไปสงผนทปาดวยความเปนหวง แตพอไปถงแทนทผนจะดมน าตมยาชก าลงทมณสวรรคตงใจหอไปให ผนกลบปฏเสธพรอมตดล าตนไมเพอใหมณสวรรคไดลมรสของน าทมาจากธรรมชาตอยางแทจรง การดมน าจากตนไมทมรสหอมหวาน ท าใหมณสวรรคหวขาวทนท การบรรยายภาพของน าจากเครอไมจากปาทสะอาด ใหม สดชน ใหเขามามความส าคญแทนทน าตมยาชก าลงดงกล าว ท าผอานใหเกดความรสกวาปาไมมคณคา ดงน “กนน าในเครอไมน ทงสะอาดทงหอมหวาน ชมไหม? เอาเขาปากไว เมอตดทล าไมแลวใหตะแคงขน น าของเครอไมจะไหลออกมาเอง มณสวรรคท าตามอยางวางาย นบวาเปนสงทนางไมเคยรวากอน หญงสาวดมน าทไหลออกมาจากเครอไมขนาดเทาล าแขน ซงครผนจบตะแคงใหจนรสกหวขาว อม อรอยจรงๆ ”

(ดอกเกด, 2549 : 152)



IC-HUSO 2017

ความชอเรองชอไมมงคล เปนสงทสะทอนใหเหนวามนษยเหนคณคาและเหนความส าคญของตนไม ในขณะทมนษยเหนความส าคญกอยากไดไมมงคลนนไวในครอบครอง ดงเชนไมกฤษณา ทมความเชอวาคนทไดครอบครองคอคนทมโชค ลาภ วาสนาทด และเพอใหไดไมมงคลนมานายหนาคาไมจงไดตดไมเพอน าไปขาย ไมมงคลนจงเปนทตองการของตลาด เพราะขายยางไดในราคาแพง ตรงกนขามกบชาวบานทกระท าทกวถทางเพ อตอตานการท าลายธรรมชาต เชน

“พเชอโชควาสนาบาปบญคณโทษ ดสผน ไมกฤษณาในดงนมจ านวนเทาใด มมากรอยกพนปแลว หากอานตามผาผะเหวดหรอสนไซ เขากจะพรรณนาไววามนมคา เปนยา แตเดยวนคนเขามาท าลายเพอตองการยางไมเพยงยอดเดยวไปขาย เขากฟนทงตน พเชอวาหากเทวดาเจาปาเจาเขาทานเปนใจเราไมตองตดไมทงหรอก พคดวาพไมไดเปนคนมโชควาสนาแบบนน”

(ดอกเกด, 2549 : 97)

การประกอบสรางวาทกรรมการอนรกษปาในเรองน เกดขนเมอผนจะตองตดฟนตนไมน เพอใหไดยางไมมาท าเปนยาสมนไพร กอนกรดผนกไดมการกลาวขอขมาตนไมกอน และอธษฐานใหมดฟนไมใหตรงจดทมน ายาง เพอใหตนไมตนนนถกท าลายนอยทสด การค านงถงความเจบปวดของตนไม ซงเปนธรรมชาตทปราศจากชวตและจตใจ สะทอนใหเหนวาเขาใหความส าคญของปาไมเทยบเทากบคน การตดไมเพอใชประโยชนของผนทกจดลวนการผานไตรตรองถงผลประโยชนทไดรบมากกวาการท าลายปามาเปนอยางด ดงเชน

“สองบาวสาวคกเขาลงขางตนไม ถงดแลวตนไมตนนกไมไดมอะไรพเศษหรอพสดารกวาตนไมตนอน ผนยกมอขนไหวเทวดา เจาท แลวมณสวรรคกไหวตาม ขานอยไมไดอยากตดหรอท าลายตนไมตนนทงล าตน ขอเพยงแตขอแบงน ายางของตนไมนเพอน าไปใชเปนยา หากปลายมดนจมลงไปแลวอยาใหเกดความเจบปวด และขอใหจมทบรเวณมน ายางนนดวยเถด”

(ดอกเกด, 2549 : 163)

จากทกลาวมาทงหมดขางตนในประเดนภาพแทนความเปนชายขอบ : นยยะวาทกรรมการพฒนาทรพยากรธรรมชาตนจะเหนไดวากลมคนทเหนความส าคญของการอยรวมกบธรรมชาตคอกลมชาวบานหาดโพ ทคอยตระหนก ดแลปกปองผนปาราวกบปาไมแหงนมชวต เพราะชาวบานหาดโพไดอาศยผนปาในการด ารงช วตทงเรอง อาหาร ยารกษาโรค หรอแมกระทงการน าไมไปสรางโรงเรยนเพอใหเดกๆ ในหมบานมการพฒนาใหหลดพนจากความเปนชายขอบ ตรงกนขามกบกลมนายทนผลกลอบคาไมเถอนทมงแตเพยงการหาผลประโยชนเขามาตนเองและเอาเปรยบชาวบานทกวถทาง ซงพฤตกรรมของกลมนายทนคาไมนมแนวความคดในแบบของลทธเจาอาณานคม ดงท (นพพร ประชากล, 2552 : 209 – 211) ไดกลาวถงลกษณะลทธเจาอาณานคมทมความมงมนตองการเปนใหญเหนอชนชาตอน มกจะมองวาทรพยากรธรรมชาตอนมคาถกฝงเอาไวมากมายทวโลก หากไมน ามาแปรรปใหเปนสนคาเพอการบรโภค กเทากบทงไวสญเปลา กลมนายทนคาไมจงเปรยบไดกบลทธโลกตะวนตกทเขามาสงอทธพลครอบง าชาวบานหาดโพ ซงเปรยบเทยบไดกบประเทศอาณานคมทถกเอารดเอาเปรยบ รไมเทาทนกลมนายทนทยดถอแตเพยงคตหลกเศรษฐกจแบบทนนยมและผลประโยชนเปนหลก


2227

IC-HUSO 2017

4. Discussion and Conclusion

การประกอบสรางภาพแทนความเปนชายขอบในงานเขยนทงสามชนจะเหนไดวาหลงจากการไดรบการปลดปลอยใหเปนเอกราชจากประเทศเจาอาณานคมแลว คนลาวไดพยายามปรบตวและตอสดนรนเพอพฒนาประเทศใหเทาเทยมกบประเทศทตะวนตก ภาพแทนคนชายขอบในเรองใบไมใบสดทายเปนภาพแทนของการพลดพรากจากแผนดนเกด (diaspora) ทตวละครในเรองพยายามหลกหนจากความเปนชายขอบในสภาพของความเปนประเทศและประชากรในโลกทสาม เมอตองกลายเปนคนพลดถนในพนททไมใชแผนดนแม จงเกดภาวะของความเปนอนขนในจตใจเนองจากไมสามารถทจะปรบตวใหเขากบวฒนธรรมสงคมของตะวนตกได ภาพแทนตวละครชายขอบในเรองใบไมใบสดทายจงสามารถกลาวไดวาไมประสบความส าเรจในฐานะของคนพลดถน ทตองการแสวงหาตวตนทตวเองตองการ แตพอไดอาศยในพนททมความเจรญกาวหนา กลบมความรสกถวลหาอดตทเรยบงาย หรอคดถงครอบครว คนรกทอยในผนแผนดนเกด ภาพแทนคนลาวพลดถนในเรอง “ใบไมใบสดทาย” จงกลายเปนโศกนาฏกรรมของคนลาวพลดถนในเรองทายทสด ในขณะทเรองอาถรรพแหงพงไพรภาพแทนตวละครพลดถนอยางผน กลบสามารถปรบตวใหเขากบชมชนไดเปนอยางด เขามทงความรกความผกพนกบพนทของหมบานหาดโพ รกปาเขาล าเนาไพรรอบบรเวณบานหาดโพ ชาวบานตางกรกและใหความชวยเหลอผน ราวกบผนเกดทหมบานแหงน และทส าคญทสด ผนไดคนรกของเขากลบคนมา เพราะอดมการณทจะพฒนาและใหความรกบชาวบานในทองถนทรกนดารดวยหวใจทเตมเปยม ภาพแทนของตวละครพลดถนในนวนยายเรองน จงประสบความส าเรจในฐานะของการเขารวมเปนสมาชกของหมบานทงในดานการด ารงชวต วฒนธรรม พนททางจตใจทอาศยในหมบานไดเหมอนดงเปนถนของตนเอง ขณะทเรองกระดกอเมรกนเปนภาพแทนของความเปนชายขอบทางดานการเมองในยคหลงอาณานคมไดเปนอยางด ภายหลงจากการปลดปลอยจากประเทศเจาอาณานคม รฐบาลลาวกมงทจะพฒนาประเทศชาตใหมความเจรญกาวทนกบประเทศท พฒนาแลวใหมากทสด แตรฐบาลเองกลบเปนฝายทมพฤตกรรมทท าใหประเทศชาตลาหลง เรองสนเรองนจะถกถายทอดผานนกเขยนทมหวใจในการมงพฒนาประเทศชาตใหดขน โดยการปลกฝงจตส านกใหประชาชนลาวพฒนาประเทศชาตและตอตานรฐบาลททจรตไดอยางแยบยล ภายใตการเสยดสสงคมทสะทอนใหเหนวาประชาชนลาวหลายกลมคนทมสภาพความเปนอยอยางคนชายขอบทเหนอยน สวนหนงลวนมสาเหตมาจากการบรหารงานของรฐบาล ใชอ านาจในการลดรอนสทธของประชาชน

อยางไรกตามงานเขยนทงสามชนนกมจดรวมเดยวกนคอ การพฒนาประเทศลาวใหรอดพนจากการเปนประเทศอาณานคมอยางสมบรณทงในดานวถชวต การเมอง วฒนธรรมและพนททางกายภาพโดยสะทอนใหเหนจากตอสกบกลมผมอทธพลดงเรองอาถรรพแหงพงไพร และภาพแทนในเรองสนชดกระดกอเมรกนผานตวละครเอก และนกเขยนผใชเสรภาพในการเขยนเปนสอกลางในการเรยกรองความเปนธรรมใหกบสงคมเพอใหสมกบเปนประเทศสงคมนยมอยางสมบรณ ขณะเดยวกนในรวมเรองสนชด “ใบไมใบสดทาย” กสะทอนใหเหนถงการปรบตวทางวฒนธรรม ตลอดจนวถการด าเนนชวตทสะทอนใหเปนวาประเทศลาวไดรบอทธพลจากประเทศตะวนตกเปนอยางมาก การปรบตวดงกลาวจะเปนหนทางใหสงคมลาวกลายเปนสงคมทมความเจรญและทนสมย เทาเทยมกบอารยประเทศได



IC-HUSO 2017

5. References

ไชยรตน เจรญสนโอฬาร. 2554. วาทกรรมการพฒนา. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพวภาษา.

ดอกเกด. 2538. อาถรรพแหงพงไพร. นครหลวงเวยงจนทน: จ าปาการพมพ.

ธญญา สงขพนธานนท. 2559. เกบเบยใตถนรานปรากฏการณวรรณกรรม. ปทมธาน: ส านกพมพนาคร.

________________. 2559. แวนวรรณคดทฤษฎรวมสมย. ปทมธาน: ส านกพมพนาคร.

นพพร ประชากล. 2552. ยอกอกษร ยอนความคด เลม 2 วาดวยสงคมศาสตร. กรงเทพฯ:

ส านกพมพวภาษา.

นทธนย ประสานนาม. 2550. วรรณคดมรดกของไทย: การอานใหมดวยแนวคดหลงอาณานคม, วารสารสงคมลมน าโขง คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. ปท3 (2 พ.ค.- ส.ค.2550) : 91-108.

บนทะนอง ชมไชผน. 2555. กระดกอเมรกน. กรงเทพฯ: โรงพมพภาพพมพ.

บนเสน แสงมะน. 2550. ใบไมใบสดทาย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ส านกพมพนานมบคสพบลเคชน.

สรเดช โชตอดมพนธ. 2559. ทฤษฎวรรณคดวจารณตะวนตกในครสตศตวรรษท 20. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.


2229

IC-HUSO 2017

Final Consonants of English Loanwords in English-Lao

Lao-English Dictionary

Kanyarat Unthanon

Thai Department, Faculty of Humanities and Social Sciences

Khon Kaen University, Thailand

[email protected]

Abstract

English as international language used in business communication and online searching in

globalization era plays an important role into other languages around the world as well as Lao

language. English loanwords therefore are used widely in the present time. Laos has opened

country to welcome international investment and relationship so English has necessary function in

Lao society. This article will explain and experiment the final consonants of English loanwords in

English-Lao Lao-English dictionary published in 1996. The key topics are divided into 3 points;

final consonants, Ka-ran marker, and non-standard writing in Lao. The end of this article will also

state the trend of writing the final consonants and English loanwords in Lao language.

Keywords: loanword, language contact, loanword form, Lao language, English loanword



IC-HUSO 2017

การเขยนพยญชนะสะกดของคายมภาษาองกฤษ ในพจนานกรมภาษาองกฤษ-ลาว ภาษาลาว-องกฤษ

กลยรตน อนทานนท

ภาควชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

บทคดยอ

ภาษาองกฤษเปนภาษาสากลและเปนภาษาทใชในการสอสารทางธรกจและการสบคนขอมลออนไลนใน

โลกยคโลกาภวตน ภาษาองกฤษจงมบทบาทส าคญเขาไปสภาษาตางๆ ทวโลก รวมถงภาษาลาวดวย ดงนน ค ายม

ภาษาองกฤษจงถกใชอยางแพรหลายและรวดเรวในปจจบน ประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาวม

นโยบายเปดประเทศเพอตอนรบการลงทนและความสมพนธในระดบสากล ดงนน ภาษาองกฤษจงท าหนาทส าคญ

ในสงคมลาวเพอใหลาวกาวเขาสการเปนประเทศพฒนา บทความนจะอธบายและใหตวอยางการเขยนพยญชนะ

สะกดในค ายมภาษาองกฤษในพจนานกรมภาษาองกฤษ-ลาว ภาษาลาว-องกฤษ ทเผยแพรในป 1996 ประเดน

หลกในบทความนแบงออกเปน 3 ประเดน ไดแก การเขยนพยญชนะสะกด การใชเครองหมายการนต และการ

เขยนทไมตรงตามมาตรฐานในภาษาลาว นอกจากนในตอนทายของบทความจะไดกลาวถงแนวโนมการเขยน

พยญชนะสะกดในค ายมภาษาองกฤษในภาษาลาวดวย

ค าส าคญ : ค ายม, การสมผสภาษา, รปค ายม, ภาษาลาว, ค ายมภาษาองกฤษ


2231

IC-HUSO 2017

ภาษาองกฤษในสงคมลาว ภาษาองกฤษเปนภาษาสากลทใชในการสอสารระหวางประเทศ ภาษาส าหรบธรกจ และยงเปนภาษาทใชส าหรบการคนควาขอมลขาวสารในสอออนไลน การเรยนรภาษาองกฤษจงถกจดใหอยในหลกสตรการเรยนการสอนในภาคบงคบของประเทศตางๆ ดวยบทบาทของภาษาองกฤษทเพมมากขนในปจจบน ท าใหแตละสงคมรบเอาค าศพทภาษาองกฤษ หรอทเรยกวาค ายมภาษาองกฤษเขาไปใชในชวตประจ าวน เพราะมการรบเอาเทคโนโลย สงใหม เขามาใชในสงคม การบญญตศพทขนใชเรยกสงใหม หรอเทคโนโลยใหม ๆ ทเขามาอยางรวดเรวจงไมทนตอความตองการการสอสารของแตละสงคม สงคมลาวกเชนเดยวกน มการใชภาษาองกฤษเพมขนอยางรวดเรว โดยพบวามการเผยแพรพจนานกรมสองภาษา โดยเฉพาะ ภาษาลาว-องกฤษ เพมมากขนเพอใหคนลาวใชอางองการเขยนค ายมภาษาองกฤษใหเปนแบบเดยวกน รวมถงเปนการเปดโอกาสใหคนลาวหรอนกเรยนในสมยปจจบนทตองการใชภาษาองกฤษในการสอสาร ในการหางาน ไดพฒนาตนเองจากการเรยนรภาษาองกฤษในระดบค าศพทจากพจนานกรมภาษาองกฤษ-ลาว ภาษาลาว-องกฤษ ดงรปภาพพจนานกรมภาษาองกฤษ-ลาว ภาษาลาว-องกฤษ ของ เกยว กางพะจนเพง และคนอน ๆ (1996)

รปภาพท 1 หนาปกพจนานกรม รปภาพท 2 ตวอยางการเขยนค ายมภาษาองกฤษ



IC-HUSO 2017

การเขยนค ายมภาษาองกฤษ บทความนมงแสดงตวอยางและวเคราะหการเขยนตวสะกดค ายมภาษาองกฤษในภาษาลาว ซงมเพยงงานของ Orasa Khonphutphro (2002) ทเคยท าวทยานพนธเรองการออกเสยงค ายมภาษาองกฤษของคนลาวไว แตยงไมไดมการศกษารปเขยนค ายมภาษาองกฤษ บทความนจงพยายามจะอธบายอกมมมองหนงของค ายมภาษาองกฤษในภาษาลาว ดานการปรบรปเขยนค ายมทมาจากภาษาอนเขาสภาษาใดภาษาหนง ตามแนวคดของ Bates L.Hoffer (2005) ทกลาวถงการยมภาษาทสองมาสภาษาทหนง หรอภาษาแมของตนนน ยอมมการปรบแตง ทงการออกเสยงและรปเขยนเพอการออกเสยงค ายมหรอภาษาทยมใหสอดคลองกบรปศพทของค ายมและทงยงสามารถท าใหเจาของภาษาหรอผทพดภาษาแมตองปรบการออกเสยงใหใกลเคยงกบภาษาทยมมาดวย ดงนนบทความนจงใชขอมล ค ายมภาษาองกฤษ จาก พจนานกรมภาษาองกฤษ-ลาว ภาษาลาว-องกฤษ ทเผยแพรโดยนกวชาการลาว เกยว กางพะจนเพง และคนอนๆ (1996) โดยพจนานกรมเลมนพมพครงทสอง ซงครงแรกทพมพนนไมไดมการใสค าอานหรอรปเขยนภาษาลาวไวดวย ดงนน การพมพครงทสองนจงมการเพมการเขยนสะกดค ายมภาษาองกฤษไวในทายค าเพอใหคนอานสามารถออกเสยงค าภาษาองกฤษตามลกษณะการออกเสยงทใกลเคยงกบภาษาองกฤษ ดงจะยกตวอยางค าศพทในพจนานกรมเลมนตามรปภาพท 2 ขางตน ดงน ค าภาษาองกฤษ ประเภทค า การเขยนภาษาลาว ความหมาย revise v. [iu;kpl %] ทวนคน, แกไขใหม revolt v. [iu3;m] %] ปฏวตตอตาน,มวนทอง rhinoceros n. [ikpo=g-ugiyl] ตวแรด rhyme n. [ikp,] กลอน, ค าสมผส

รปเขยนค ายมภาษาองกฤษขางตนนเปนการสรางรปแบบการเขยนแบบใหม ทไมใชการเขยนภาษาลาวมาตรฐาน แตเพอเปนการอางองการออกเสยงค ายมใหใกลเคยงกบเสยงในภาษาองกฤษ ในประเดนตาง ๆ ไดแก การใชการนต การเขยนตวสะกดตวตาม การใชมาตราสะกดทไมมในภาษาลาว จงท าใหเกดรปการเขยนตวสะกดค ายมในภาษาลาว ทพบในพจนานกรมภาษาองกฤษ-ลาว ภาษาลาว-องกฤษ ของ เกยว กางพะจนเพง และคนอนๆ (1996) ดงจะอธบายตอไปน การใชเครองหมายการนต ( % ) แบบเรยนภาษาลาวทใชอยในปจจบนนนไมมการเรยนการสอนเรอง

เครองหมายการนต เพอฆาเสยงหรอการไมออกเสยงพยญชนะทาย ดงทใชในภาษาไทย แตในภาษาไทยนน มการใชเครองหมายการนต เพอรกษารปค าของค ายมทมาจากภาษาเดม เชน ภาษาบาล-สนสกฤต และ ภาษาองกฤษ แตเมอมการเขยนค ายมภาษาองกฤษแบบใหม ในภาษาลาว ท าใหภาษาลาวไดรบอทธพลการเขยนค ายม


2233

IC-HUSO 2017

ภาษาองกฤษในภาษาไทยเขาไปใช หรอมการเขยนระบบใหม โดยการใชการนตเพอคงรปค ายมหรอลกษณะการเขยนพยญชนะในภาษาองกฤษ เชน revolt [iu3;]m ] ในภาษาองกฤษมการสะกดดวยพยญชนะ -lt ดงนน ใน

ภาษาลาวจงใชพยญชนะ ] เปนพยญชนะสะกดตวตามดวย m แตไมมการออกเสยงจงใชเครองหมายการนตเพอ

ก ากบการไมออกเสยงเชนเดยวกบการเขยนในภาษาไทย อยางไรกตามในภาษาองกฤษนนมการออกเสยงหนวยเสยง –lt หรอเสยงทาบหลง (final cluster) ดงนนการเขยนสะกดดวยการนตในภาษาลาวนจงอาจจะไมถกหลกการออกเสยงในภาษาองกฤษ นอกจากนการใชหรอไมใชเครองหมายการนตในการเขยนสะกดแบบตวน าตวตามนยงไมเปนมาตรฐานในการเขยนสะกดค ายม ซงในอนาคตค าเหลานอาจจะมการเขยนสะกดทชดเจนและเปนระบบเพมมากขน โดยเฉพาะค าศพททมการใชอยางแพรหลาย

สวนค าวา rhyme [ikp,] กลบมการเขยนตวสะกดทตางออกไป โดยค านมการใชพยญชนะทาย -p,

และไมมการใชเครองหมายการนตในพยญชนะทายในค าน อยางไรกตามการเขยนแบบนอาจจะท าใหคนลาวไมสามารถออกเสยงได เพราะในระบบเขยนและการออกเสยงค าในภาษาลาวนน ไมมการออกเสยงพยญชนะทายสองเสยงแบบในภาษาองกฤษ ภาษาลาวมการเขยนสะกดตามการออกเสยง ซงตามหลกไวยากรณลาวก าหนดใหมตวสะกดทงสน 8 ตว คอ {‘F {oF {,F {pF {;F {dF {f และ {[ จะไมมการใชตวสะกดทไมตรงตามมาตรา ดงนน ถาเสยงพยญชนะ

สะกดออกเสยงเปนเสยงใด กใหเขยนสะกดตามมาตราสะกด เชน เสยงพยญชนะทาย / -t / ในภาษาลาวกจะใชรป {f ในต าแหนงทายค า แตในตวอยางขางตนมการใชรปพยญชนะอนในต าแหนงทาย ดงทไดยกตวอยางไปแลว

ทงสองค าขางตน ดวยการเขยนสะกดแบบตวน าตวตาม และมการใชเครองหมายการนตก ากบ ตวอยางค าวา rhinoceros [ikpo=g-ugiyl] มการเขยนพยญชนะสะกดดวย l เพอแทนเสยง /s / ในค ายม เพอใหเกดการออกเสยง

ใกลเคยงกบค าภาษาองกฤษทลงทายดวย /s / ซงหากเปนการเขยนสะกดในภาษาลาวมาตรฐาน ค านจะตองเขยนสะกดดวยพยญชนะ {f หรอเสยง / -t / เปนตน อยางไรกตามนอกจากการเขยนสะกดดวยการกลาวถงพยญชนะทายเปนหลก และการใชหรอไมใชเครองหมายการนตแลว การเขยนค ายมภาษาองกฤษยงมเรองการเขยนพยญชนะตนและพยญชนะควบกล า และการเขยนสระทปรบจากภาษาองกฤษสภาษาลาว ทนาสนใจซงควรมการศกษาในประเดนนรวมดวย เพอใหเหนการเขยนรปค ายมภาษาองกฤษทงระบบตอไป



IC-HUSO 2017

แนวโนมการเขยนพยญชนะสะกดในค ายมภาษาองกฤษ ภาษาองกฤษและภาษาลาวเปนภาษาคนละตระกล จงมลกษณะทางภาษาศาสตรตางกนมาก ทงการออกเสยงพยญชนะตน หนวยเสยงควบกล า เสยงพยญชนะทาย และเสยงสระ ตลอดจนการลงเสยงหนกเบาในระดบพยางค สวนภาษาลาวนนมวรรณยกตก าหนดการออกเสยงเปนส าคญ ดงนน ลกษณะทแตกตางกนเชนนท าใหการเขยนสะกดค ายมภาษาองกฤษในภาษาลาวนนเกดการเขยนสะกดทไมตรงตามมาตรฐานในภาษาลาว อยางไรกตาม แนวโนมในอนาคตของการเขยนสะกดค ายมภาษาองกฤษในภาษาลาวนาจะมการเขยนทเปนระบบมากขน โดยอางองการเขยนในพจนานกรมทเผยแพรปจจบน และการเขยนสะกดโดยการรกษาการออกเสยงและรปค าศพทของภาษาองกฤษนาจะเปนประเดนส าคญในการเขยนสะกดค ายมและจะสงผลถงการออกเสยงและการเขยนสะกดค าในภาษาลาว ซงในบทความน ไดกลาวถงเฉพาะการเขยนเสยงพยญชนะสะกดและการเขยนสะกดดวยเครองหมายการนต ซงเปนการวเคราะหเบองตนเทานน ดงนน ควรมการศกษาในการเขยนทงระบบของค าตอไป กตตกรรมประกาศ บทความนไดรบทนสนบสนนจากหลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาไทย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน

เอกสารอางอง เกยว กางพะจนเพง และ คนอนๆ. (1996). วดจะนานกม องกด-ลาว ลาว-องกด. เวยงจนทน:

พมพโดย สอนวงสา และครอบครว. Hoffer, Bates L. (2 0 0 5 ) . Language Borrowing and the Indices of Adaptability and

Receptivity. Intercultural Communication. XIV (2): 53-71.

Orasa Khonphutphro, (2002). English Loanwords in Lao. Thesis Master of Arts )Linguistics),

Mahidol University.

|Proceedings of 13th International Conference on Humanities & Social Sciences 2017 (IC-HUSO 2017) 2nd-3rd November 2017, Faculty of Humanities and Social Sciences, KhonKaen University, Thailand

2235

IC-HUSO 2017

The Semantics Field of Village name in Muang District,

Nakhon Phanom Province

Nanteya Panchote

Faculty of Education

Nakhon Phanom University, Thailand

E-mail: [email protected]

Abstract

The village name correlated with the environment and the modus Vivendi of people in

that village’s community. Then, the naming of village provided the expression of the locality’s

physical characteristics and its people liftstyle. If the community was relevant to the river, its

name was frequently coincident with that river, such as; Huai Tantan, Nhong Yart, Kood Kao

Poon, Tah Waree etc. Furthermore, Nakhon Phanom province was located in the northeastern

Thailand, bordered on Mekong River. It was the city of culture which presented the diverse

ethnicity and various languages. According to the observation, it was found that the village

names in this province were associated to the river. Accordingly, the author focused on the

research of the denomination of Nakhon Phanom’ s villages that was particularly performed at

Mueang district area, Nakhon Phanom. This research purposed to study the semantics field of

village name and the language use for the denomination of village by gathering the information

from http: / / sathai. com where it was the date source of the name of all village, districts and

provinces of Thailand.

The results were divided into two issues. The first issue was the semantics field of the

village name that was classified into five semantics fields sorted from descending order. Namely;

the semantics field of the watercourse, the alluvial plain, the favorable name and the florae and

aborigines. The second issue was the language use in the denomination that was classified into

four language; Thai language, dialect Language, Khmer language and Pali – Sanskrit language.

This study was illustrated that the topography where was the habitat of people in each village

affected the denomination of village. If was related to the modus Vivendi of that community. In

fact, the relation between the river and human life was coherent since the part until the present.

Keywords: Semantics Field, village name, Nakhon Phanom

2236 Proceeding of 13th International Conference on Humanities & Social Sciences 2017 (IC-HUSO 2017),


IC-HUSO 2017

วงความหมายชอหมบานในเขตอ าเภอเมองจงหวดนครพนม

บทคดยอ

ชอหมบานมความสมพนธกบสภาพแวดลอมและวถการด าเนนชวตของผคนในชมชนนน ๆ การตงชอหมบานจงสะทอนใหเหนถงลกษณะทางกายภาพของทองถน และวถชวตของคนในชมชน หากชมชนมความสมพนธกบสายน ากมกจะตงชอใหสอดคลองกน เชน หวยทบทน หนองญาต กดขาวปน ทาวาร เปนตน จงหวดนครพนมเปนหนงจงหวดในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนเมองแหงวฒนธรรมหลากเชอชาตหลากภาษา และเปนเมองทมเขตชายแดนตดกบแมน าโขง จากการสงเกตพบวาชอหมบานในเขตจงหวดนครพนมมความสมพนธกบแหลงน า ผเขยนจงสนใจศกษาชอหมบานในจงหวดนครพนม โดยศกษาเฉพาะชอหมบานในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครพนม เทานน เพอศกษาวงความหมายของชอหมบานและภาษาทใชในการตงชอ โดยรวบรวมขอมลจากเวบไซต http://sathai.com ซงเปนเวบไซตทเกบรวบรวมชอหมบาน ต าบล อ าเภอของทกจงหวดในประเทศไทย

ผลการศกษาสามารถแบบออกเปน 2 ประเดน คอ 1) วงความหมายของชอหมบาน สามารถจ าแนกไดทงหมด 5 วงความหมาย ไดแก วงความหมายแหลงน า วงความหมายทราบลม วงความหมายทราบสง วงความหมายชอมงคล และวงความหมายพชพรรณและสตว โดยเรยงล าดบจากมากไปหานอย และ 2) ภาษาทใชในการตงชอ พบวามทงหมด 4 ภาษา ไดแก ภาษาไทย ภาษาถน ภาษาเขมรภาษาบาลสนสกฤต จากผลการศกษาสะทอนใหเหนวาลกษณะทางภมประเทศ ซงเปนทอยอาศยของผคนในชมชนตาง ๆ มอทธพลตอการตงชอ มความเชอมโยงกบวถชวตของชมชน ความสมพนธระหวางสายน ากบการด าเนนชวตของมนษยนนสอดคลองกนมาตงแตอดตจนถงปจจบน


2237

IC-HUSO 2017

1. บทน า

การตงชอสถานทบงบอกใหทราบถงลกษณะ ความส าคญ หรอทมาทไปของสถานทนน ๆ ซงมกมความสมพนธกบสงแวดลอม ไมวาจะเปนการตงชอโรงเรยน ชอหมบาน ชอต าบล และชอจงหวด ลวนมความสมพนธกบสงแวดลอม วฒนธรรม และวถชวตของกลมคนทอาศยอย ดงนนการตงชอหมจงสามารถบอกไดวากลมคนทอาศยอยในมประวตความเปนมา ลกษณะสภาพภมประเทศ สภาพแวดลอม กระทงวถชวตและวฒนธรรมของหมบานนนได เชน บานทาวาร แสดงใหเหนถงลกษณะทางภมประเทศวาหมบานนตงอยรมน าหรอมแมน าไหลผาน บานกลองใหญ แสดงใหเหนวาหมบานนมการผลตกลองเปนอาชพหลก บานนาเจรญ แสดงเหนถงลกษณะสภาพแวดลอมของหมบานทมแตทองทงนา ซงเปนพนทปลกขาวและเปนอาชพหลกของคนในหมบาน จงเปนทมาของการตงชอหมบาน

การศกษาการตงชอหมบานมนกวชาการหลายทานสนใจศกษาการตงชอหมบาน เชน สพ ตรา จรนนทนาภรณ และอญชล สงหนอย (2548) โครงสรางทางภาษาภมนามของหมบานในจงหวดอตรดตถ วนวสา ค าพกาศ นราวลย พลพพฒน และรงสรรค จนตะ (2558) การศกษาความหมายและคณคาของภมนามจากต านานพนบาน ในชมชนอ าเภอแมทา จงหวดล าพน รงนภา สกแกว (ไมปรากฏ) ภมนามในเขตอ าเภอบานหม จงหวดลพบร รตนดรณ มณเนตร บญยงค เกศเทศ และกลยา กลสวรณ (2559) วฒนธรรมภาษาในการตงชอบานนามเมองของกลมชาตพนธไทยเขมร และไทยกย ในต าบลดองก าเมด อ าเภอขขนธ จงหวดศรสะเกษ และพรวภา ไชยสมคณ (2560) การตงชอโครงการหมบานจดสรรในจงหวดเชยงใหม งานวจยดงกลาวเปนการศกษาความหมาย ทมาและโครงสรางทางภาษาของชอหมบาน โดยศกษาจากชอทหมบานทมต านาน หมบานกลมชาตพนธ และชอหมบานในชมชนขนาดใหญ ผลการศกษาพบวา การตงชอหมบานมความสมพนธกบลกษณะทางภมศาสตรมากทสด เชน ดง หวย วง เปนตน

นครพนม เปนช อจ งหวดหน งในภาคอสานท ต งอย รมฝ งแมน าโขง เปนจงหวดหน งในภาคตะวนออกเฉยงเหนอตอนบน เปนเมองชายแดนทมความอดมสมบรณ ความสวยงามของทวทศน ทงนยงเปนเมองแหงประวตศาสตรและไดชอวาเปนเมองทมความหลากหลายทางวฒนธรรม เพราะมอาณาเขตตดตอกบประเทศเพอนบานคอประเทศลาว จากการอพยพยายถนฐานเขามาตงถนฐานทอยอาศยของกลมชาตพนธทงหมด 7 เผา ไดแก ผไท ไทญอ ไทกะเลง ไทแสก ไทโส ไทขา และไทอสาน ท าใหจงหวดนครพนมเปนเมองหลากเชอชาตหลากภาษา



IC-HUSO 2017

“พนม” มความหมายตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2554 หมายถง ภเขา ดงนน “นครพนม” จงมความหมายวา “เมองภเขา” แตลกษณะภมประเทศสวนใหญของจงหวดนครพนมเปนเนนสงและทดอน มปาไมสลบกบพนทราบทางตอนกลางและตะวนตกของพนทเปนทราบลมมลกษณะเปนทงกวาง พนทบรเวณรมแมน าโขงเปนทราบลมแมน าและมลกษณะเปนทดอน ดงนนผวจยจงตงขอสงเกตวาการตงชอหมบานในจงหวดนครพนมนนมความสอดคลองกบสภาพภมประเทศหรอกลมชาตพนธทอาศยอยในจงหวดนครพนม

จากการส ารวจงานวจยทเกยวของกบชอหมบานในจงหวดนครพนม ผเขยนยงไมพบงานวจยทศกษาการตงชอหมบานในจงหวดนครพนม ดงนนผเขยนจงสนใจศกษาการตงชอหมบานในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครพนม เพอศกษาวงความหมายและภาษาของชอหมบานในอ าเภอเมอง จงหวดนครพนม เพอเปนขอมลเบองตนในการศกษาเรองการตงชอตอไป

2. วตถประสงคในการศกษา

2.1 เพอศกษาวงความหมายการตงชอหมบาน

2.2 เพอภาษาทน ามาใชในการตงชอหมบาน

3. ขอบเขตในการศกษา

การศกษาครงนผเขยนมงศกษาในประเดนวงความหมายของชอหมบาน โดยใชแนวคดดานวงความหมาย (semantics field) ประกอบกบแนวคดเรองวฒนธรรมของโวจลนส (Vogilene, 1957) กลาวคอ ภาษามความสมพนธกบวฒนธรรม เพราะภาษาเปนเครองมอสอสารระหวางบคคลไปยงอกบคคล ทงการพด เขยน และทาทาง เพอใชถายทอดวฒนธรรม และศกษาภาษาทน ามาใชในการตงชอ โดยรวบรวมขอมลจากเวบไซต https:// Sathai.com ทงหมด98 ชอ ไมนบรวมชอทซ ากน และไมรวมชอชมชนในเขตเทศบาลเมองนครพนม


2239

IC-HUSO 2017

4. ผลการศกษา

ผลการศกษาแบงออกเปน 2 สวน ไดแก วงความหมายของชอหมบาน และภาษาทใชในการตงชอหมบาน ดงตอไปน

4.1 วงความหมายของชอหมบาน

ชอหมบานในอ าเภอเมอง จงหวดนครพนม ทง 98 ชอ สามารถจ าแนกได 6 วงความหมาย ไดแก แหลงน า ทราบลม ทราบสง ชอมงคล พชพรรณและสตว และวงความหมายอนๆ ดงน

4.1.1 วงความหมายแหลงน า

วงความหมายแหลงน า เปนชอทแสดงถงลกษณะทางภมศาสตรเกยวกบแหลงน า ซงมทงหมด 31 ชอ เชน

หนองบว หนองหญาไซ หนองสะพง หนองเซา

หนองดนแดง ค าเตย บงเวยน ทาคอ

วงกระแส วงตามว ค าพอก กรค

ในวงความหมายเกยวกบแหลงน าลกษณะทางภมศาสตรทพบมากทสดคอ หนอง หมายถง แองน า ซงเปนพนททมนษยนยมไปตงถนฐานทอยอาศยเพราะมทรพยากรทความอดมสมบรณ เหมาะแกการเปนทตงของชมชน รองลงมาคอ ค าวา “วง” และ” “ค า” ตามความหมายของภาษาถนอสานทงสองค านมความหมายเกยวกบแหลงน า ทงน “น า” มสวนส าคญตอการด ารงชวต การด าเนนชวตของมนษยมความผกพนกบสายน า ดงนการตงชอจงมความเกยวของกบสายน า วงความหมายแหลงน าจงพบมากทสดในการตงชอหมบาน



IC-HUSO 2017

4.1.2 วงความหมายทราบลม

วงความหมายทราบลม เปนลกษณะทางภมประเทศทเปนทราบ เปนทพนทขนาดใหญทมผคนเขาไปตงถนฐานและทท ากน ชอหมบานทพบมทงหมด 21 หมบาน เชน

นาปง นาโดน ทงมน นามลฮน

นาจอก นาหวบอ นาสมด ดงขวาง ดงหม ดงสวาง ดงตอง ดงตว

ชอหมบานทอยในวงความหมายทราบลม ตงชอตามลกษณะทางภมประเทศและมความสมพนธดานอาชพของชมชนทอยอาศยบรเวณนน จากตวอยางจะเหนวามค าวา “นา” และ “ดง” เปนค าขนตนขอชอหมบาน เพราะอาชพท านาเปนหลกของคนในจงหวดนครพนมและคนในภาคอสาน และสภาพแวดลอมทเปนปาทบ

4.1.3 วงความหมายทราบสง

วงความหมายทราบสง เปนลกษณะทางภมประเทศของอ าเภอเมองจงหวดนครพนม โดยพนทสวนใหญ เปนทดอน หรอเนนสลบกบทราบ ดงนนหมบานทตงอยในบรเวณทราบสง จงตงชอตามลกษณะทางภมประเทศของทตง พบทงหมด 20 ชอ เชน

เนนสะอาด โคกกอง โพนปาหวาน โพนสวรรค

โคกทราย โนนขาม โนนชมพ ดอนมวง

ดอนแดง ภเขาทอง ดอนยานาง โพนคอ

จงหวดนครพนม มลกษณะภมประเทศเปนทราบสลบทราบสง และมชาวลาวและชนเผาอนๆ อพยพขามแมน าโขงมาตงถนฐานในจงหวดนครพนม บางชนเผาจงตงหมบานอยตามทราบสง ดงนนวงความหมายทราบสงจงพบมาเปนอนดบสามของการตงชอหมบานในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครพนม


2241

IC-HUSO 2017

4.1.4 วงความหมายชอมงคล

วงความหมายความเปนสรมงคล มจ านวนทงหมด 12 ชอ การตงชอตามความเชอ เพอความเปนสรมงคล และความเจรญรงเรองของหมบาน โดยเนนการใชค าทมความหมายเปนสรมงคล ความสามคค ความเจรญรงเรอง และสงศกดสทธ เชน

สขเกษม สขเจรญ เทพพนม

โชคอ านวย ไทยสามคค ส าราญ

การตงชอตามวงความหมายความเปนสรมงคล โดยมากเปนชอของชมชนใหม หรอเกดจากการแยกตวออกจากหมบานเดมแลวตงชอใหม โดยเนนความหมายทเปนสรมงคล กอใหเกดความสามคคของคนในชมชน

4.1.5 วงความหมายพชพรรณและสตว

ดานวงความหมายพชพรรณและสตวพบวา ชอหมบานในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครพนมนนเปนชอเกยวกบพนธไม ไดแก ไผลอม กลวย บว และหนาด และชอสตว คอ ผ ง ซงมจ านวนนอยทสด

การจ าแนกชอหมบานตามวงความหมายนนสะทอนใหเหนวา ลกษณะทางภมประเทศ และความเชอมอทธพลตอการตงชอ เนองจากการตงถนฐานของมนษยนนตองเปนพนททสามารถด ารงชวตและประกอบอาชพได โดยสวนใหญจงตงถนฐานตามแหลงน า ทราบลม และทราบสง ตามล าดบ ทงนการตงชอยงมความสอดคลองกบการประกอบอาชพของคนในสงคมดวย

นอกจากนชอหมบานตามวงความหมายทไดจ าแนกไวนน ยงมชอหมบานทมความหมายอนๆ เชน “หนาฐานบน” “ดาน” เปนลกษณะชอทเกยวของกบสถานท หรอ “พระยอดเมองขวาง” ไมไดหมายถงสงศกดสทธ แตเปนนามสกลของบรรพบรษทอพยพมาตองถนฐานจงตงชอหมบานวา



IC-HUSO 2017

4.1.6 วงความหมายอนๆ

วงความหมายอนๆ เปนชอหมบานทมแตกตางจากทงไดจ าแนกไวทง 5 วงความหมาย จ านวน 10 ชอ เชน

หนาฐานบน ขวาง ขามเฒา

กลาง กลองใหญ ซอง

จากตวอยางขางตนจะเหนวาชอหมบานทอยในวงความหมายอนๆ นนมอยนอย จงไมสามารถจดกลมได ดงนนผเขยนจงจดกลมรวมไวในหมวดอนๆ

วงความหมายของชอหมบานทผเขยนไดจ าแนกตามแนวคดดานวงความหมายและแนวคดดานวฒนธรรมนน สะทอนใหเหนวาการตงถนฐานของมนษยกบวฒนธรรมนนมความสมพนธกน โดยธรรมชาตของมนษยจะตงถนฐานตามทราบแหลงน าทมแมน า ล าคลอง หนอง เพอใหเหมาะกบการด ารงชวต การท ามาหากน และมคนบางกลมทตงถนฐานตามทราบสงหรอบนภเขา สวนใหญเปนชาวเขาหรอชนเผาตางๆ ทอพยพเขามาอาศย ดงนน การตงชอหมบานจงตงตามลกษณะภมประเทศเปนสวนใหญ

4.2 ภาษาทใชในการต งชอ

จากการศกษาพบวา ชอหมบานมทงค ามล และค าประสม ภาษาทใชในการตงชอหมบานในเขตอ าเภอเมองจงหวดนครพนมมทง 4 ภาษา ไดแก ภาษาถนอสาน ภาษาไทย ภาษาบาลสนสกฤต และภาษาเขมร

4.2.1 ภาษาไทย

ค าทน ามาตงชอชอหมบานเปนค าภาษาไทยมจ านวนทงสน 65 ชอ โดยการน าค าภาษาไทยมาประสมกบภาษาอน ไดแก ภาษาไทยและภาษาถน ภาษาไทยและภาษาบาลสนสกฤต ภาษาไทยและภาษาเขมร เชน

หนองกง นาจอก ดงตว

หนองสะพง ดงหลวง ดงโชค

หนองจนทร นาราชควาย วงกระแส


2243

IC-HUSO 2017

จากตวอยางขางตนค าวา “หนองกง” “ดงตว” เปนการประสมค าระหวางภาษาไทยกบภาษาถนอสาน “กง” หมายถง ตนไมชนดหนง เปนไมพนเมองในภาคอสาน คนอสานมกน าใบมาใชหอขาวของ ใชมงหลงคาและฝากนหอง โดยทวไปเรยกกนวาตนพลาง คนทองถนเรยกวา “ตนกง” ค าวา “ตว” เชนกนหมายถง หมายถง ตนตว เปนไมยนตนขนาดกลาง ใบสามารถกนได คนอสานมกน ามาประกอบอาหาร และพบมาในเขตภาคอสาน สวนค าภาษาไทยประสมกบภาษาบาลสนสกฤต ไดแก ดงโชค หนองจนทร นาราชควาย โดยค าทมทมาจากภาษาบาลสนสกฤตคอ “โชค” “จนทร และ “ราชควาย” และค าทมาจากภาษาไทยประสมกบภาษาเขมร ไดแก หนองสะพง วงกระแส ทงสองชอนมความหมายเกยวกบแหลงน า “สะพง” หมายถง แอง, บอ, หนอง “กระแส” หมายถงน าหรอลมเปนตนทไหลหรอพดไปเรอย เปนแนวเปนทางไมขาดสาย จากความหมายของชอหมบานจะเหนวาสายน านนมความส าคญตอการด ารงชพมาก

4.2.2 ภาษาถน

ค าภาษาถนทน ามาใชตงชอหมบานในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครพนมนน คอภาษาถนอสาน เนองจากประชาชนทอาศยอยอพยพมาจากประเทศลาวและคนอสาน ดงนนภาษาทใชจงเปนภาษาถนและประสมกบภาษาไทย ภาษาเขมร และภาษาบาลสนสกฤต มทงหมด 23 ชอ เชน

โพนงาน ดอนโมง สรางหน

ค าธาต ค าเตย ซอง

บว โพนคอ โพนสวรรค

จากตวอยางขางตนชอหมบานสวนใหญมรากค าศพทมาจากภาษถนอสานประสบกบภาษาไทย ไดแก โพนงาม ดอนโมง สรางหน บว ซอง ค าเตย และยงค าภาษาถนประสมกบภาษาบาลสนสกฤต ไดแก ค าธาต โพนสวรรค ซงค าวา “ธาต” หมายถง กระดกของพระพทธเจา และ “สวรรค” หมายถง โลกของเทวดา, เมองฟา ทงสองค านมความหมายทเปนสรมงคลจงน ามาใชในการตงชอเพอความเปนสรมงคลใหแกหมบาน



IC-HUSO 2017

4.2.3 ภาษาเขมร

ภาษาเขมรเปนภาษาตางประเทศทมการยมค ามาใชในภาษาไทย และมอทธพลตอภาษาไทย ดงนนค าภาษาเขมรจงทมาชอทปรากฏอยในชอหมบาน ค าภาษาเขมรทน ามาใชในการตงชอหมบานมทงหมด 11 ชอ เชน

โคกกอง โคกไกเซา โคกทราย

เจรญทอง โชคอ านวย ส าราญ

จากตวอยางขางตนชอหมบานนนมรากค าศพทมาจากภาษาเขมร เชนค าวา “โคก” เดมในภาษาเขมร “โคก” มความหมายวา ทไมมน า, แหง เมอน ามาใชในภาษาไทยจงมความหมายหมายวา ทดนทนนสงขนคลายเนน แตเตยกวา ซง “โคก” เปนลกษณะภมประเทศทพบมากในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครพนม สวนชออนๆ เปนค าภาษาเขมรประสมกบภาษาเขมร ไดแก เจรญทอง โชคอ านวย และ ส าราญ ทงสามค านมความหมายทเปนสรมงคลแกการตงชอ เพราะทงสามค านมความหมายในดานการเจรญรงเรอง ตามความเชอของหารตงชอหากตงชอทเปนสรมงคลกน าความเจรญรงเรองมาสประชาชนในหมบาน

4.2.4 ภาษาบาลสนสกฤต

ภาษาบาลสนสกฤตเปนภาษาทมอทธพลตอภาษาไทย มค ายมภาษาบาลสนสกฤตทน ามาใชในภาษาไทยเปนจ านวนมาก โดยเฉพาะการตงชอคน ชอนามสกล สถานท เปนตน ภาษาบาลสนสกฤตทพบในชอหมบานในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครพนม มทงหมด 5 ชอ ไดแก เทพพนม สขเจรญ โพธตาก สขเกษม และ พรเจรญ ชอเหลานเปนค าประสมโดยเปนค าภาษาบาลสนสกฤตประสมกบภาษาเขมร ภาษาบาลสนสกฤต และภาษาไทย

จากการศกษาชอหมบานในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครพนม โดยใชแนวคดดานวงความหมายนนสะทอนเหนเหนวา การตงชอหมบานจะตงตามลกษณะของภมประเทศทเปนทตงของชมชน โดยธรรมชาตของมนษยจะตงถนฐานตามแหลงน า ดงนนวงความหมายแหลงน าจงเปนวงความหมายทมมากทสด รองลงมาคอทราบลม และทราบสง ทงนการเลอกถนฐานทตงนนขนอยกบกลมชาตพนธดวย และในสวนภาษาทน ามาใชในการตงชอใชภาษาไทยประสมกบภาษาถน ภาษาเขมร และภาษาบาลสนสกฤตตามล าดบ ซงสะทอนใหเหนภาษานนทอทธพลตอกน และอาณาเขตทตดกนระหวางประเทศไทย ประเทศลาว และประเทศกมพชา สงผลใหมลกษณะภาษาทคลายกน และมการยมค าซงกนและกน เพอใหมค าใชไดพอเพยงตอความตองการ


2245

IC-HUSO 2017

ทงน บทความนผเขยนไดศกษาชอหมบานในจงหวดนครพนมเพยงเบอตนจงเลอกศกษาเฉพาะในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครพนม จากผลการศกษาสามารถน าไปใชประโยชนเพอศกษาชอหมบานในจงหวดนครพนมทงหมด โดยจะเหนภาพสะทอนชดเจนขนวา ลกษณะภมประเทศ ภาษาและวฒนธรรมมความสมพนธตอการด ารงชวตของคนในทองถน

5. เอกสารอางอง

เตม วภาคพจนกจ. (2557). ประวตศาสตรอสาน. พมพครงท 5. กรงเทพ ; มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ทท าการปกครองจงหวดนครพนม. ประวตจงหวดนครพนม. คนเมอ วนท 30 สงหาคม 2560 ,

จาก https://sites.google.com/site/nakhonphanomdopa/project-definition

นนทญา พนโชต และรตนา จนทรเทาว. (2558). การจดกลมความหมายของค าศพทในนพาดหวขาว

หนงสอพมพทองถนจงหวดขอนแกน. บณฑตศกษามนษยศาสตรสงคมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

4(1), 1-14.

ประเทศไทย รายชอจงหวดนครพนม. คนเมอ วนท 1 กรกฎาคม 2560, จาก https://sathai.com.

ประวตจงหวดนครพนม. คนเมอ วนท 30 สงหาคม 2560, จาก http://www.nakhonphanom.go.th/

nakhonphanom/history.php

พรวภา ไชยสมคณ.(2560).การตงชอโครงการหมบานจดสรรในจงหวดเชยงใหม. ภาษา ศาสนา และ

วฒนธรรม, 6(1), 36 – 58.

รตนดรณ มณเนตร และคณะ. (2559) . วฒนธรรมภาษาในการตงชอบานนามเมองของกลมชาตพนธ

ไทยเขมรและไทยกย ในต าบลดองก าเมด อ าเภอขขนธ จงหวดศรสะเกษ. มนษยศาสตรและ

สงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏอบลราชธาน , 7(2).

https://sathai.com/

http://www.nakhonphanom.go.th/



IC-HUSO 2017

รงนภา สกแกว. ภมนามในเขตอ าเภอบานหม จงหวดลพบร. คนเมอ 18 กนยายา 2560 , จาก

https://home.kku.ac.th/phlib/doc/RefFormat/RefFormat_KKUJPHR.pdf

วนวสา ค าพกาศ และคณะ. (2558). การศกษาความหมายและคณคาของภมนามจากต านาน

พ นบาน ในชมชน อ าเภอแมทา จงหวดล าพน . คนเมอ 18 กนยายน พ.ศ. 2560 ,

จากhttp://gs.nsru.ac.th/files/4/7วนวสา%20%ค าพกาศ.pdf.

วจตรา แสงพลสทธ. (2524). ความรเรองภาษาตางประเทศในภาษาไทย. กรงเทพฯ : โอเดยนสโตร

สพตรา จรนนทนาภรณ และ อญชล สงหนอย. (2548). โครงสรางทางภาษาภมนามของหมบานใน

จงหวดอตรดตถ . มนษยศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, 2(1), 29 – 44.

Documents

Panel 41 Language and Literature - Khon Kaen …Proceedings of 13th International Conference on Humanities & Social Sciences 2017 (IC-HUSO 2017) 2nd-3rd November 2017, Faculty of Humanities