Pazarlama aratrmasYksek mteri deeri ve memnuniyeti yaratmak iin iletmelerin bilgiye ihtiyac vardr. Burada nemli olan ok bilgiye sahip olmak deil, doru bilgiye sahip olmaktr. Daha ok bilgiye deil, daha iyi bilgiye ihtiya vardr. Ayrca, sahip olduklar bilginin de daha iyi kullanlmasna ihtiya vardr. letmelerin yneticiye daha iyi pazarlama kararlar verebilsin diye doru bilgiyi, doru biimde, doru zamanda verecek etkili pazarlama bilgi sistemlerine ihtiyac vardr.

Pazarlama bilgi sistemi

Pazarlama karar vericilerine doru, gerekli zamannda bilgiyi datan, deerlendiren, analiz eden, sralayan, toplayan prosedr, ara ve bireylerden olumaktadr. Pazarlama bilgi sistemi bilgi kullanclar ile bilgi ihtiyalarn deerlendirmek iin etkileim halindedir.

Pazarlama aratrmas, pazarlama zekas faaliyetlerini ve i rgt veri bankalarn kullanarak gerekli bilgiyi gelitirir. Kullanclara mteri ilikilerini ynetmek ve pazarlama kararlar almak iin bilgiyi doru biime getirme ve analiz etmek iin yardm eder. Son olarak da pazarlama bilgisini datr ve yneticilere bu bilgiyi karar verirken kullanmalarnda yardmc olur.

Pazarlama bilgisi ihtiyalarnn deerlendirilmesiPazarlama bilgisi temel olarak rgt pazarlama ve dier yneticilerinin iine yaryor olsa da, d ortaklara partnerlere de bilgi salayabilir. Bilgi sistemi oluturulurken bu d partnerlerin ihtiyalar da gz nne alnmaldr.

yi bir pazarlama sistemi, bilgi kullanclarn istedikleri ile gerekten ihtiyalar olanlar ve onlara uygun olanlar arasndaki dengeyi iyi kurabilmelidir.letme ncelikle yneticiye hangi bilgiyi istediini sorar. Baz yneticiler hangi bilgiye gerekten ihtiyalar olduunu dnmeden elde edilebilecek tm bilgiyi istedikleri ifade ederler. Dierleri ise kendilerine lazm olacak bilgiyi istemeyi unuturlar ya da lazm olan bilgiyi bilmezler.

letme istedii fazladan bilginin faydasnn onu salamann maliyetine deip demeyeceini iyi analiz etmelidir. Bilginin deeri kullanmndan gelir. Kimi durumlarda, fazladan bilginin yneticinin kararlarn deitirmesi sz konusu deildir ya da bilginin maliyeti bilginin deerinden fazladr.

Pazarlama yneticileri gerekli bilgiyi i verilerden, pazarlama zekasndan ya da pazarlama aratrmasndan elde ederler. veri bankalar, iletme andaki veri kaynaklarndan elde edilmi olan tketici ve Pazar bilgilerinin elektronik olarak toplanmasdr. Yneticiler pazarlama frsatlarn, problemlerini tanmlamak, program planlamak ve performans deerlendirmek iin bu veri bankalarndaki bilgilerle alrlar.Veri bankalarndaki bilgiler farkl kaynaklardan gelebilir.

Muhasebe birimi satlarn, maliyetlerin, nakit aknn detayl kaytlarn tutar, finansal bilgiler hazrlar. lemler retim zaman izelgelerini, stoklarn raporlar, mteri hizmet birimi mteri memnuniyeti ve hizmet problemler ile ilikili bilgileri sunar, sat gc rakip faaliyetleri ve satclarla ilgili kayt tutarpazarlama birimi mteri deiimleri, demografik bilgiler ve psikografik ile alc davrann raporlar. Bu ve bunun gibi tm birimlerin bilgileri birada gl bir rekabeti avantaj oluturabilir.

veri bankalar dier tm bilgi kaynaklarndan daha ucuz ve abuk biimde eriilebilir. Ancak baz problemler de yaratabilirler.Genel olarak i bilgiler baka amalarla topland iin pazarlama kararlar almak iin yanl ya da eksik olabilirler.

Pazarlama zekasPazardaki gelimeler ve rakipler hakknda uygun bilginin sistematik olarak analizi ve toplanmasdr.Pazarlama zekasnn amac stratejik karar almay gelitirmek ve rakiplerin faaliyetlerini izlemek ve frsatlar ile tehditler iin erken uyar gelitirmektir. Bu teknikler iletmenin kendi alanlarn sorguya ekmesi, internette aratrma yaparak rakiplerin rnlerinin kyaslanmas, ticaret ovlarnda pusuya yatlmasna kadar uzanr. Zekann nemli ksm iletme iindeki kiilerden (yneticiler, mhendisler, bilim adamlar, sat gc ve satn alma birimleri) toplanr. Zeka bilgisi ayn zamanda tedarikilerden, yeniden satmak iin satn alm yapanlardan ve anahtar mterilerden edinilebilir.ayn zamanda iletme rakiplerin rnlerini satn alp analiz edebilir, satlar takip edebilir, rakiplerin yeni patentlerini kontrol edebilir, fiziksel kantlar takip edebilir. Bazen firmalar rakiplerinin plerini bile kartryorlar. Zeka oyunu iki ynl gelimektedir. Firmalar bir yandan rakipleri hakknda daha ok bilgiye sahip olmak iin yollar ararken dier yandan da kendi bilgilerini korumaya almaktadrlar.

Pazarlama aratrmasrgtn karlat zel pazarlama durumlaryla ilikili verinin sistematik olarak dizayn, toplanmas, analiz edilmesi ve raporlanmasdr.Rakipler ve Pazar yeri hakkndaki bilginin yan sra pazarlamaclar sklkla zel durumlar iin biimsel aratrmalara ihtiya duyarlar. Kimi byk rgtlerin pazarlama yneticileriyle birlikte pazarlama projelerinde alan kendi aratrma gelitirme birimleri vardr. Ayrca, ynetimle beraber zel pazarlama problemleri iin tavsiyede bulunan ve pazarlama aratrmas almalar yapmak iin dardan uzman da kiralanmaktadr. Bazen ise rgt karar vermeye destek olmak iin d bir firma tarafndan toplanm bilgi satn alr.

Pazarlama aratrmas sreci drt admdan oluur.

Problemin ve aratrma hedeflerinin tanmlanmasAratrma plannn bilgi toplamak iin gelitirilmesiAratrma plannn uygulanmas-verilerin toplanmas ve analiziBulgularn yorumlanmas ve raporlanmas

Problemin ve aratrma hedeflerinin tanmlanmas Bu aamada aratrmaclarn ve yneticilerin birlikte almas gerekir. Ynetici bilgiye ihtiya olan karar en iyi anlayan durumundayken, aratrmac da bilginin nasl elde edileceini ve pazarlama aratrmasnn en iyi anlayandr. Aratrma srecinde problemin ve aratrma hedeflerinin tanmlanmas en zor adm oluturur. Problem dikkatli bir ekilde tanmlandktan sonra ynetici ve aratrmac aratrma hedeflerini belirlerler.

Tanmlanmam bir problemin sonsuz sayda zm vardr. R. A . humphrey

Pazarlama aratrmas projesi keifsel, tanmlayc ya da nedensel olabilir.Keifsel aratrmann hedefi problemin tanmlanmasna yardmc olacak n bilgiyi toplayp hipotezleri nermektir. Tanmlayc aratrmann hedefi durumlar tanmlamaktr. rnein, bir rn iin Pazar potansiyelini ya da rn satn alan tketicilerin tutumlarn ve demografik zelliklerini tanmlamak. Sebepsel aratrmann hedefi ise sebep sonu ilikisi olan hipotezleri test etmektir. Genelde yneticiler keifsel aratrma ile balayp tanmlayc ve sebepsel aratrma ile devam ederler.

Aratrma plannn gelitirilmesiaratrma hedefleri zel bilgi ihtiyalarna dntrlr. Aratrma problemi ve hedefler tanmlandktan sonra aratrmaclarn gerekli olan kesin bilgiyi belirlemeleri, bu bilgiyi etkin bir ekilde toplamak iin plan gelitirmeleri, ynetime plan sunmalar gerekir. Aratrma plan varolan verilerin kaynaklarnn, aratrma yaklamnn, iletiim metotlarnn, rneklem planlarnn, aratrmacnn yeni veri toplamak iin kullanaca aralarn ana hatlarn belirler. Aratrma plannn yazl bir neri biiminde sunulmas gerekir. Yazl bir neri biimde sunum zellikle aratrmas projesi byk, kompleks olduunda veya proje iletme dndan bir irket tarafndan gerekletirildiinde nem tamaktadr.

neri dikkat ekilen ynetim problemlerini, aratrma hedeflerini, elde edilecek bilgiyi, sonularn ynetimin karar vermesinde ne ekilde yardmc olacan ortaya koymaldr. neri de ayrca aratrma maliyetleri de yer almaldr. Yneticinin bilgi ihtiyacn karlamak iin aratrma plannn ne lde ikincil veri (halihazrda varolan veri) ne lde birincil veri (zel bir amala toplanacak veri) kullanaca belirtilmelidir.

Aratrmaclar genel olarak ikincil veri toplayarak ie balarlar. letmenin veri bankas iyi bir balang noktasn oluturur. Ayrca, ticari veri hizmetleri ya da hkmet kaynaklar da kullanlabilir. rgtler ikincil veri raporlarn d tedarikilerden satn alabilir. kincil veriler birincil verilere gre daha abuk ve az maliyetli elde edilebilir. Ayrca, ikincil kaynaklar bir rgtn tek bana elde edemeyecei veriyi salayabilir.

Aratrmacnn ikincil veriyi uygunluu (proje ihtiyalarna uygunluu), doruluu (gvenilir biimde toplanmas ve raporlanmas), geerlilii (kararlar iin gncellii) ve tarafszl (tarafsz olarak toplanmas ve raporlanmas) alarndan deerlendirilmesi gerekmektedir.Birincil veri toplanmas aamasnda rgtn verinin uygunluu, doruluu, gncellii, yanszl asndan dikkat edilmesi gerekir.

Gzlemsel aratrma birincil verilerin kiileri, durumlar , eylemleri gzlemleyerek elde edilmesidir. Bu yntemler bireylerin vermeyi istemeyecei ya da farknda olmad veriler elde edilebilir. Ama dier yandan, duygular, tutumlar, gdler gzlemlenemez. Uzun dnemli ya da sk olmayan davrannda gzlenmesi zordur.

Bu snrllklar yznden bu yntem dier yntemlerin yannda kullanlr. Bir ok iletme gnmzde etnografik aratrma yapmaktadr. Etnografik aratrma eitimli gzlemcilerin tketicileri kendi doal alanlarnda gzlenmeyi gnderilmesidir.

Anket aratrmas birincil veri toplanmasnda en ok kullanlan yntemdir. Bireyin bilgileri, tutumlar, tercihleri, satn alma davranlar hakknda bilgi sahibi olmay isteyen iletme bunu dorudan bireye sormay tercih edebilir.Anket aratrmasnn en nemli avantaj esnekliidir.Farkl bir ok durumlardaki farkl bir ok bilginin elde edilmesinde kullanlr.

Ancak bir takm sorunlar da mevcuttur. Kimi zaman bireyler niye yaptklarn hi dnmedikleri ya da hatrlayamadklar durumlar sz konusudur.Tanmadklar insanlarn sorularn cevaplamak ya da zel hayatlar ile ilgili bilgi vermekten ekinebilirler. Anket sorularna cevaplarn bilmedikleri halde daha bilgili ya da daha akll grnmek maksadyla cevap verebilirler. Megl insanlar zamanlar olmad iin sorulara cevap vermezken, zel yaamlarna mdahele edildii ekilde kzabilirler.Anketre yardmc olmak amacyla onu memnun edecek cevaplar verebilirler.

Deneysel aratrma sebepsel bilgi toplamak iin en uygun yntemdir. Sebep sonu ilikisini inceler. Burada iki farkl grup seilmesi bunlara farkl muameleler yaplmas, ilgisiz etkenlerin kontrol edilmesi, grup tepkilerine gre farkllklarn kontrol edilmesi sz konusudur. Mcdonals yeni burger iki farkl kentte iki farkl fiyata sunmas

Temas yntemleri: bilgi e-posta yoluyla, telefonla, kiisel mlakatla ya da evrim ii elde edilebilir. E-posta soru formu byk miktarda bilgiyi cevaplayan bana kk bir maliyetle elde edilmesini salar. Cevaplayan tanmadklar bir anketre ya da telefonda verdiklerinden daha drst cevaplar verebilirler. Ayrca cevaplayann cevaplarn ynlendirecek bir anketr de yoktur. Ancak e-posta soru anketleri esnek deildir. Tm cevaplayclar ayn sorular sabit sra ile cevaplarlar. Bu anketler doldurmak uzun zaman alr. Genel olarak cevap verme oran dktr. Aratrmacnn rneklem zerindeki kontrol dktr.

Telefonla mlakat hem abukluk hem de esneklik asndan nemlidir. Zor sorular aklanabilir, alnan cevaplara gre dier sorular deitirilebilir. Cevap oranlar yksektir. Ayrca, mlakat istedii zelliklere uygun bir rneklemle alabilir. Ancak, cevaplayan bana maliyet ok yksektir. Kiiler zel konular konumak istemeyebilirler. Mlakatnn konumas, sorular soru biimi, ya da dier farkllklar cevaplaycy etkileyebilir. Farkl mlakatlar sorulara verilen cevaplar farkl kaydedebilir, yorumlayabilir. Hatta zaman basks yznden sorular sormadan cevaplanm gibi gsterip hile bile yapabilirler.

Kiisel mlakat iki biimde olabilir. Bireysel ya da grup mlakat. Bireysel mlakatta kiilerle evlerinde ofislerinde ya da sokakta veya alveri merkezinde mlakat sz konusudur. Bu mlakatlar esnektir. Eitimli mlakatlar zor sorular aklayabilir, cevaplayanlara yol gsterebilir, durumun gerektirdii ekilde hareket edebilir. Ancak kiisel mlakat telefonla mlakata nazaran 3 ya da 4 kat pahaldr.

Grup mlakatlarnda 6 ya da 10 kii eitimli bir tarafsz hakemle birlikte bir rn hizmet ya da kurumu tartmak iin bir araya getirilir. Arabulucu zgr ve serbest tartmay cesaretlendirir. Odak grup mlakat denilir. Aratrmaclar ve pazarlamaclar odak grup tartmalarn tek tarafl bir aynann arkasnda izlerler ve gerekli notlar alrlar. Genelde katlmclara kk bir cret denir. maliyet ve zaman sknts yznden kk rneklemlerle alld iin sonulardan genelleme yapmak mmkn olamamaktadr. Ayrca, mlakatlarn katlmclar etkileme olasl yksektir. Gnmzde aratrmaclarn odak grup gerekletirme yntemleri deimektedir. Videokonferans yntemi ile uzak mesafelerdeki pazarlamaclarn bir araya getirilmesi, katlmclara daha rahat konforlu ortamlar yaratlmas gibi.

evrimii pazarlama aratrmas.

letiim teknolojilerindeki gelimeler yksek teknolojili temas yntemleri ortaya karmtr. Bilgisayar destekli telefon mlakatnda katlmclar bilgisayar bana oturmakta, sorular ekrandan okumakta ve cevaplar iaretlemektedirler. Tamamen otomasyon halinde telefon anketlerinde ise katlmclar bilgisayar tarafndan aranmakta sorulara sesli cevap verilmekte ve sorular sesli sorulmaktadrlar.

pazarlama aratrmasnda en etkili olan teknoloji internettir. nternet dier yntemlere gre daha hzl ve daha az maliyetlidir. evrimii odak gruplar nceden programlanmasna ramen sonular anlktr. Ulalmas zor insanlara kolay ulalabilir. Kiiler kendi ortamlarnda sorulara cevap verebilirler. lkenin farkl kesimlerindeki insanlar biraraya gelebilir.Ancak rneklemdekileri kontrol etmek zordur.

rneklem plan: rneklem tm evreni temsil etmesi iin seilmi nfus dilimi.

rneklemin seilmesi karar gerektirir:Kime anket yaplacak ?(hangi rneklem birimi?), hangi bilgiye ihtiya vardr?, kim bu bilgiye sahiptir?Ka kiiye anket yaplacak? (rneklem bykl) geni rneklemler kk rneklemlere gre daha gvenilir sonular verir.rneklemdeki bireyler nasl seilir?, (hangi rneklem yntemi?)

olaslk rneklemlerinde her bir bireyin renekleme girme ihtimali eittir. rneklem hatalar iin gvenilirlik aralklar belirlenir. Olaslksz rneklemlerde rneklem hatas bazen hesaplanamaz. Olaslk rneklemleri ok maliyetli olduunda ya da zaman alc olduunda kullanlr.

Olaslk d rneklem

Aratrma aralar

Birincil verileri toplarken pazarlama aratrmaclar iki temel aratrma arac arasnda seim yapabilirler. (Anket ve mekanik aralar)

Anketler olduka esnektirler. Sorular sormann bir ok farkl yntemleri mevcuttur. Kapal ulu sorular olas tm cevaplar ierir. Katlmclar bu cevaplar arasnda seim yapabilirler. rnein: oktan semeli sorular, lek sorular gibi.

Ak ulu sorular katlmclara kendi cmleleri ile cevap verme hakk tanr. Ak ulu sorular kapal ulu sorulara gre daha ok eyi ortaya karr. nk cevaplayanlar cevaplarla snrlandrlmazlar. Ak ulu sorular aratrmacnn insanlarn ne dndn lmeye alt zamanlarda daha faydaldr. Ka tane bireyin belli bir ekilde dnme durumunda olduunu lmeye allmamaktadr. Kapal ulu sorular ise yorumlamak ve sralamak daha kolaydr. Aratrmaclarn sorularn srasna ve yazl tarzna dikkat etmeleri gerekmektedir. Ynlendirici olmayan, dorudan, basit yazl biimleri tercih etmeleri gerekir.

Sorular mantksal dizilmeleri gerekir. lk sorunun mmkn olduu kadar dikkati ekmesi gerekir. Zor ya da kiisel sorularn cevaplayan savunmac duruma getirmemek iin daha sonda yer almas nemlidir. Dikkatsiz hazrlanm bir soru kad bir ok hata ierir.

Baz mekanik aralar katlmclarn fiziksel tepkilerini lerken, bazlar evde tvnin yanna konabilir.

Aratrma plannn uygulanmas

Bu, bilginin toplanmasn, ilenmesini, analizi ierir. Veri toplanmas aamas yana en ak ve en maliyetli aamadr. Toplanan verinin nemli problemi ve bulgular yaltmak iin ilenmesi ve analiz edilmesi gerekir. Verinin doruluk ve btnlk asndan kontrol edilmesi ve analiz iin kodlanmas gerekir. Daha sonra sonularn tablolanmas ve istatistik lmlerinin yaplmas gerekir.

Bulgularn yorumlanmas ve raporlanmas

Aratrmacnn yneticileri rakamlar iinde bomamas ve yanl istatistik tekniklerle karlatrmamalar gerekir. En iyi aratrma bile ynetici kr krne aratrmacnn sonularn kabul ettii zaman geersizdir. Aratrmaclar ve yneticiler arasnda sonular zerine tartmalar en yi sonular verir. Ynetici ve aratrmacnn eit sorumluluk almas ve aratrma sonularn beraber yorumlamas en iyi olandr.

Pazarlama bilgisinin analizi

veri tabanlarndan ve pazarlama zekas ile pazarlama aratrmasndan toplanan bilgiler daha ok analiz gerektirir. Yneticiler karar alrken, bu bilgileri pazarlama kararlarna uygularken yardma ihtiya duyarlar. Gelimi istatistik teknikleri ortalama ve standart sapmann tesinde bir takm faydal bilgiler salayabilir. Bilgilerin analizi bir takm analitik modellerin kullanlmasn da gerektirebilir. Her bir model gerek sistemler, sreler, sonular ortaya koyabilir. Bu modeller hangisi en iyidir;;? Ya da ne eer? Gibi sorulara cevap verir.

Mteri ilikileri ynetimi.

Bireysel mteriler iin detayl bilgilerin ynetilmesi ve mteri sadakatinin azamiletirilmesi iin mterilerin nemli (belirleyici) temas noktalarnn ynetilmesi. Bireysel mteri verilerinin en iyi ne ekilde analiz edilecei kimi zaman problem yaratabilir. Bu noktalar tketici satn almalar, sat gc temaslar, hizmet ve destek arlar, internet sitesi ziyaretleri, memnuniyet anketleri, kredi ve deme etkileimleri, Pazar aratrmas almalar dier bir deyile mteri ve rgt arasndaki her bir temastr. Bu dank bilgileri toplamak iin mteri ilikileri ynetimi kullanlmaktadr.Miy gelimi yazlm ve analitik aralar tm kaynaklardan gelen mteri bilgilerini entegre etmek, derinlemesine analiz etmek, sonular gl mteri ilikileri oluturmak iin kullanmaktadr.

Veri ambarlar ve veri madencilii teknikleri kullanlr. Veri ambar mterilerin ayrntl bilgileri iin oluturulmu elektronik veri bankalardr.Ama yalnzca bilgi toplamak deil, onlar dzenlemektir. Bu konuda yaplan en byk hata miyi tek teknolojik ve yazlm iin zm olarak grmektir.Ancak teknoloji tek bana karl mteri ilikileri yaratamaz. Miy etkili mteri ilikileri ynetimi stratejisinin bir parasdr

Pazarlama bilgisini datma ve kullanmaPazarlama bilgisi daha iyi pazarlama karalar vermek iin kullanlmad mddete deeri yoktur. Pazarlama bilgi sistemi pazarlama kararlar veren ya da mteri ile ilikisi olan herkese ve yneticilere uygun bilgiyi hazr etmelidir. Baz durumlarda bu, yneticilere dzenli performans raporlar sunma anlamna gelir. Bazen pazarlama yneticilerinin rutin olmayan zel durumlar iin veya anlk kararlar iin de bilgiye ihtiyac olabilir.

Kimi rgtler bu sreci kolaylatrmak iin ntranet kullanmaktadrlar. ntranet aratrma bilgisine, depolanan raporlara, paylalan i belgelerine, alanlarla ve dier paydalarla temas bilgilerine ulamay salar. Ekstranetler ise anahtar mteriler ve deer iliki a elemanlar ile iletiimi salar.

Kk rgtler ve kar amac gdmeyen kurulularda pazarlama aratrmasbunlar da etraflarn izleyerek iyi pazarlama bilgisi elde edebilirler.Kk uygunluk rneklemleri kullanarak biimsel olmayan anketler yapabilirler. Kendi basit deneylerini gerekletirebilirler. Byk rgtlerde varolan ikincil verileri kullanabilirler. eitli topluluklar, yerel medya kurulular, ticaret odalar, devlet kurulularndan yardm alabilirler. Yerel ktphanelere bavurabilirler. nternetten ya da yerel gazetelerden yararlanabilirler.

Uluslararas pazarlama aratrmasUluslararas pazarlama aratrmaclar da yerel pazarlama aratrmaclar ile ayn admlar uygularlar. Ama farkl ve daha zor problemlerle karlarlar. Yerel aratrmaclar tek bir lkedeki homojen pazarlarla urarken uluslararas aratrmaclar farkl lkelerdeki bir ok farkl pazarla urarlar. Bu pazarlarn genelde ekonomik gelimilikleri, satn alma biimleri, kltrleri adetleri birbirinden farkldr. Yabanc pazarlarda iyi ikincil veri bulmak daha zordur.

Bu farkl lkelerden toplanan verileri birletirmek ve karlatrmak zordur. yi rneklem oluturmak daha zordur. Katlmclara ulamak daha zordur. Kltrel farkllklar zorluk karabilir. lk nemli sorun dil problemidir. nce katlmclarn diline anketin evrilmesi sonra verilerin yorumlanmas iin geri eviri yaplmas bir yandan aratrma maliyetlerini ykseltirken dier yandan da hata olasln artrr. Farkl lkelerdeki tketicilerin pazarlama aratrmasna tutumlar farkl olabilir.

Kamu politikas ve pazarlama aratrmasnda etikPazarlama aratrmasn yanl kullanlmas mteri zarar verebilir ya da rahatsz ederTketiciler pazarlama aratrmas hakknda olumlu dnebilir ve yararl bir amaca hizmet ettiine inanabilir. Dierleri ise bu durumu zel hayatlarna mdahele olarak yorumlayabilir.Gelimi teknikler kullanarak en derin hislerinin renildiini ve bu bilgilerin satn almalarna mdahele iin kullanldna inanabilirler. Ya da pazarlamaclarn mteriler hakknda kiisel bilgilerin oluu byk veri tabanlar oluturduklarn dnebilirler. Aratrma anketlerinin kendilerine bir ey satmak iin yapldn, anket almalarnn telefonla pazarlama abalar olduunu dnp daha batan hayr diyebilirler.

Ayrca, uygun olmadklar zamanlarda e-posta, telefon, internet anketlerini istemeyebilirler ya da bunlar ok uzun ya da ok kiisel bulabilirler. Aratrma bulgularnn yanl kullanm da dier bir sorunu oluturmaktadr. Baz irketler bu aratrma sonularn reklam ve tutundurma kampanyalarnda mteriyi ikna aralar olarak kullanmaktadrlar. Baz aratrmalar istenen bulgular vermek iin planlanmaktadr. alma rnekleminin seimi ya da sorularn yazm biimi ulalan sonular etkileyebilir. Baz bamsz olduu iddia edilen aratrma kurulular da irketlerden para alarak bu irketlerin lehinde sonular ortaya koymaktadrlar.