PENGENALAN SISTEM PENGUMPULAN DAN

PENGGUNAAN SEMULA AIR HUJAN (SPAH)

MELALUI UNDANG-UNDANG KECIL

BANGUNAN SERAGAM UKBS (1984)

Oleh:

Ir. Ahmad Redza Bin Ghulam Rasool

Jabatan Kerajaan Tempatan

Kementerian Kesejahteraan Bandar, Perumahan dan Kerajaan

Tempatan

1. LATAR BELAKANG

• Apa yang dimaksudkan SPAH

• Tafsiran

• Elemen Utama

2. PINDAAN UKBS (1984)

• Tafsiran

• Negeri Yang Mewartakan

3. CONTOH SENARAI SEMAK

4. ISU, FAEDAH & PROMOSI

2

APA YANG DIMAKSUDKAN SPAH?

3

Mesyuarat Majlis Negara Kerajaan Tempatan

kali ke 64 pada 23 Mei 2011 telah meluluskan

pindaan Undang-Undang Kecil Bangunan

Seragam 1984 (UKBS) yang mewajibkan

pemasangan SPAH dalam pembangunan

melalui Pindaan Undang-Undang Kecil 2, 10,

dan 115.

4

5

6

SISTEM AGIHAN AIR HUJAN

7

Negara Bermuda di laut Caribean

China, India, Australia, Jepun dan

Brazil dan dll...

Negara-negara Yang Telah Mewajibkan

SPAH:

8

9

Berita Berkaitan SPAH

10

11

12

13

14

Surah Al-Furqan, Ayat 48 hingga 50:

“Dan Dia lah Tuhan yang meniupkan angin (sebagai) pembawa khabar

gembira sebelum kedatangan rahmatNya (hujan), dan Kami menurunkan

dari langit air yang sangat bersih,

Agar (dengan air) itu Kami menghidupkan bumi yang mati (tandus), dan

Kami memberi minum kepada sebahagian apa yang telah Kami ciptakan,

(berupa) haiwan-haiwan ternakan dan manusia yang ramai.

Dan sesungguhnya, Kami telah mempergilirkan (hujan) itu diantara mereka

agar mereka mengambil pelajaran; tetapi kebanyakan manusia tidak mahu

(bersyukur), bahkan mereka mengingkari nikmat”

TAFSIRAN SPAH

15

SPAH bermaksud “Sistem Pengumpulan

dan Penggunaan Semula Air Hujan” di

mana air hujan dikumpul daripada

bumbung dan kemudiannya disalurkan ke

tangki-tangki penyimpanan air hujan

sebelum digunakan.

ELEMEN UTAMA SPAH

Kawasan Tadahan

Sistem Saliran

Tangki Simpanan

Sistem Agihan Air Hujan

16

CONTOH PEMASANGAN SPAH

CONTOH LOKASI SPAH DI BAWAH ARAS BUMBUNG

17

18

CONTOH LOKASI TANGKI SPAH DI RUANG BUMBUNG

19

CONTOH LOKASI TANGKI SEDUTAN SPAH DI BAWAH TANAH

20

CONTOH KEDUDUKAN TANGKI SIMPANAN SPAH BAWAH TANAH

21

CONTOH KEDUDUKAN TANGKI SIMPANAN SPAH ARAS TANAH

22

PROJECT REFERENCE

23

24

SPAH - Pengumpulan dan Penggunaan Semula Air Hujan diwajibkan

melalui Undang–Undang Kecil 2, 10 dan 115 di bawah

Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam 1984 (UKBS

1984)

i. Undang-Undang Kecil 2:

“Tafsiran”:-

SPAH bermaksud "Sistem Pengumpulan dan Penggunaan

Semula Air Hujan" di mana air hujan dikumpul daripada

bumbung dan kemudiannya disalurkan ke tangki-tangki

penyimpanan air hujan sebelum digunakan.

25

ii. Pindaan Undang-Undang Kecil 10, dipinda dalam perkara:-

Semua pelan berkenaan dengan sesuatu bangunan

hendaklah, melainkan tidak berkenaan, mengandungi

yang berikut:

(x) lokasi tangki air hujan

(xi) Elemen SPAH seperti perpaipan, tangki air hujan, pam air dan

sebagainya (yang diperlukan untuk pemasangan SPAH) perlulah

ditunjukkan dengan jelas di dalam pelan bagi jenis bangunan:-

(a) Bangunan kediaman, Spah Perlu dipasang hanya untuk

rumah banglo dan rumah berkembar yang mempunyai

kawasan bumbung sama atau melebihi 100 m2 sahaja; dan

(b) Semua kategori bangunan berasingan yang mempunyai

kawasan bumbung sama atau melebihi 100 m2

26

• Pindaan undang-undang kecil 115:-

“Penutup bumbung dan saliran:-

(1) Semua bumbung bangunan hendaklah dibina supaya boleh

disalurkan dengan berkesan kepada saluran, talang,

pelongsor atau palung dan SPAH (bagi bangunan yang

dikehendaki untuk memasang SPAH) yang mencukupi

yang hendaklah disediakan mengikut kehendak-kehendak

Undang-undang Kecil ini bagi menerima dan membawa

semua air yang mungkin jatuh di atas dan daripada

bumbung itu.

27

(2) Bagi bangunan yang dikehendaki memasang SPAH,

rekabentuk dan pembinaan hendaklah seperti berikut:

(a) air hujan tidak boleh memasuki tangki bekalan air

awam. Air daripada bekalan air awam boleh memasuki

tangki air hujan dengan dilengkapkan dengan suatu

injap penahan aliran balik sehala atau berakhir

sekurang-kurangnya pada 225mm di atas paras limpah

tangki simpanan SPAH;

(b) alur keluar SPAH hendaklah ditanda “Bukan untuk

Tujuan Minuman atau Mandian” dengan jelas;

(c) palong yang digunakan mempunyai kecerunan yang

secukupnya supaya air tidak bertakung; dan

(d) paip air hujan hendaklah berwarna hijau”.

28

1

2

4

3

29

Air Gap: 225mm

30

Keratan Berita Harian 14 April 2011

Wajibkan SPAH pada bulan Sept.

Dato’ Wira Chor Chee Heung

Menteri Perumahan dan Kerajaan

Tempatan

31

SENARAI NEGERI DAN TARIKH WARTA PINDAAN UNDANG-

UNDANG KECIL (UKBS 1984) YANG MEWAJIBKAN PEMASANGAN

SPAH

BIL. NEGERI TARIKH WARTA

1. Perak 2 Februari 2012

2. Selangor 22 Mac 2012

3. Johor 29 Mac 2012

4. Kelantan 5 Julai 2012

5. Melaka 5 Julai 2012

6. Perlis 17 Januari 2013

7. Pahang 10 Julai 2014

32

NEGERI YANG BELUM MEWARTAKAN SPAH

NEGERI STATUS WARTA

Negeri Sembilan Status terkini masih dalam semakan Pejabat Penasihat

Undang-Undang Negeri Sembilan.

Kedah Status terkini masih dalam tindakan Pejabat Penasihat

Undang-Undang Negeri Kedah.

Pulau Pinang

Status terkini pewartaan SPAH kini diperingkat akhir

semakan oleh pejabat Penasihat Undang-Undang Pulau

Pinang.

Terengganu

Mesyuarat Exco pada 3 Februari 2016 telah bersetuju untuk

mewartakan SPAH dan kini dalam proses menyediakan

kertas kerja untuk dibawa ke Mesyuarat Majlis Negara Bagi

Kerajaan Tempatan (MNKN) yang akan datang.

33

34

Contoh Senarai Semak (SPAH) DBKL

35

Borang G5: Perpaipan Air Dalaman

36

Borang A: Perakuan Pelan-Pelan Bangunan/Struktur

37

Borang F: Perakuan Siap Dan Pematuhan

Perakuan PSP

bahawa

pembangunan telah

mematuhi Akta &

UKBS 1984

38

• Kegunaan yang sesuai bagi air hujan

• Peningkatan kos rumah akibat pemasangan SPAH

• Pelaksanaan dari segi undang-undang

• Ruang laman rumah yang terhad bagi meletakkan

tangki SPAH

• Pencemaran akibat percampuran air bersih dan air

hujan didalam sistem paip bekalan air awam

• Penurunan nilai estetika sesuatu bangunan akibat

pemasangan SPAH

• SPAH didakwa tidak berfaedah di musim kemarau.

ISU-ISU

39

PENYELESAIAN

i. SPAH sesuai untuk rumah kediaman jenis banglo dan berkembar.

Rumah teres adalah dikecualikan kerana kurang ruang untuk

meletakkan tangki air SPAH.

ii. SPAH juga sesuai bagi semua kategori bangunan berasingan seperti

bangunan kerajaan, institusi, komersial, industri, dan lain-lain.

iii. Kegunaan air hujan adalah hanya untuk mencurah tandas, menyiram

tanaman, mencuci kenderaan serta bangunan tetapi tidak sesuai

untuk kegunaan minuman, mandian dan membasuh pakaian.

iv. Air hujan boleh dielakkan daripada bercampur dengan air bersih

dengan dilengkapkan dengan suatu injap penahan aliran balik sehala

atau mana-mana kaedah rekabentuk yang sesuai.

40

v. Paip air hujan juga diwarnakan hijau.

vi. Mengadakan Garis Panduan Pelaksanaan SPAH oleh KPKT.

Disamping itu pihak JPS juga telah mengeluarkan manual untuk

merekabentuk SPAH.

vii. Dengan kegunaan air hujan yang terhad, pertambahan kos akibat

pemasangan SPAH pada rumah banglo dan berkembar dianggarkan

sebanyak RM 3,000.00 hingga RM 5,000.00 sahaja. Kos ini

merupakan sebahagian kecil kos rumah berkenaan.

viii. Di luar musim kemarau, SPAH akan dapat menjimatkan permintaan

air awam, maka kuantiti air di empangan takungan air awam akan

terpelihara dan boleh digunakan semasa musim kemarau.

41

Setiap penghuni rumah menggunakan purata 50 gelen air sehari

42

(i) Pemasangan SPAH di bangunan akan dapat mengurangkan permintaan

bekalan air awam.

Dari penyelidikan NAHRIM, kualiti air hujan adalah kelas IIB dan sesuai untuk

penggunaan rekreasi dengan sentuhan badan. Kajian NAHRIM juga

mendapati SPAH berupaya menjimatkan penggunaan bekalan air awam

sehingga 40% buat jangka masa panjang.

(ii) SPAH akan dapat membantu membekalkan air jika terdapat krisis bekalan

air awam.

(iii) SPAH dapat mengurangkan air larian permukaan (surface runoff)

daripada memasuki sistem saliran awam.

(iii) Pihak berkuasa bekalan air dapat menjimatkan operasi pemprosesan air

di loji-loji air, sekali gus dapat menjimatkan tenaga elektrik dan

meningkatkan kecekapan tenaga negara.

FAEDAH PEMASANGAN SPAH

43

PROMOSI SPAH

i. KPKT melalui Jabatan Kerajaan Tempatan (JKT) telah mengadakan

beberapa siri kursus berkaitan SPAH kepada PBT pada tahun 2012,

2013 dan 2014 iaitu selepas pelaksanaan dasar pemasangan SPAH

diluluskan dalam MNKT pada tahun 2011.

ii. KPKT telah membuat penambahbaikan dan terjemahan kepada Garis

Panduan SPAH iaitu “Rainwater Guidelines For Installing A Rainwater

Collection and Utilization System” yang telah dikeluarkan pada tahun

1999. Garis Panduan baharu yang dinamakan Garis Panduan Sistem

Pengumpulan dan Penggunaan Semula Air Hujan ini telah diedarkan

kepada semua PBT pada akhir April 2014 dan juga boleh dimuat turun

melalui laman web JKT.

iii. KPKT juga sentiasa memberikan kerjasama kepada Agensi-Agensi lain

dalam mempromosikan pemasangan SPAH dengan memberi kursus

atau menyertai pameran yang diadakan oleh pihak berkenaan.

Jabatan Kerajaan Tempatan

Kementerian Kesejahteraan Bandar, Perumahan dan Kerajaan

Tempatan