azizi/072008 1

Pengukuran dan PenilaianHBEF3203

Topik 1

azizi/072008 2

• Pada akhir bab ini, anda seharusnya dapat:

• menjelaskan maksud pengujian, pengukuran dan penilaian;

• membezakan konsep pengujian, pengukuran dan penilaian;

• menjelaskan tujuan penilaian dijalankan.

azizi/072008 3

Apakah maksud pengujian?

Cronbach (1970), ujian ialah satu prosedur

yang sistematik untuk memerhati

perlakuan atau tingkah laku seseorang

individu dan menghuraikan dengan

bantuan skala bernombor, atau satu sistem

yang berkategori.

azizi/072008 4

• Misalnya, skala bernombor seperti angka 30/100 untuk ujian penglihatan, 100 untuk ujian darjah kecerdasan (IQ Test) dan 80/100 bagi ujian pencapaian bagi sesuatu mata pelajaran seperti Sains.

• Manakala contoh sistem berkategori pula seperti ‘ekstrovert’ atau ‘introvert’ bagi ujian personaliti, atau rabun warna bagi ujian penglihatan.

azizi/072008 5

Raminah Haji Sabran (1991) menegaskan

bahawa:

• Ujian adalah suatu cara untuk mendapatkan contohan perlakuan yang diperlihatkan oleh murid di dalam keadaan yang dikawal atau ditentukan.

• Maklumat yang diperolehi daripadanya akan dijadikan dasar untuk membuat penilaian atau pengadilan. (Raminah 1991:2)

azizi/072008 6

Apakah yang dimaksudkan pengukuran?

• Suatu proses mendapatkan penjelasan secara numerik atau melalui angka tentang sebanyak mana individu atau murid mempunyai sesuatu ciri yang diukur dengan menggunakan instrumen.

• Atau dalam erti kata lain langkah menentukan tahap sejauh mana seseorang individu memiliki sifat-sifat tertentu.

azizi/072008 7

Apakah yang dimaksudkan penilaian?

• proses membuat pertimbangan atau membuat keputusan dalam memberikan nilai mutu, kualiti, harga bagi sesuatu benda atau perkara.

• Stufflebeam et al. (1971:xxv) menyatakan penilaian sebagai “the process of delineating, obtaining, and providing useful information for judging decision alternatives”.

• Definisi ini menjangkau melepasi daripada maksud pengujian dan pengukuran.

azizi/072008 8

• Gay (1985) berpendapat bahawa penilaian ialah satu proses yang dianggap sistematik semasa mengumpul dan menganalisis data bagi menentukan sama ada sesuatu objektif yang telah ditetapkan itu telah tercapai

• Popham (1975) menafsirkan penilaian yang sistematik mestilah mengandungi satu tafsiran yang formal tentang nilai fenomena pendidikan

azizi/072008 9

azizi/072008 10

Pentaksiran

• Popham (2000) berpendapat istilah pengukuran, pengujian dan penaksiran digunakan silih berganti dan dianggap sebagai sinonim.

• Pentaksiran melibatkan proses membuat keputusan berdasarkan kepada suatu peraturan atau piawaian.

• Pentaksiran merupakan sebahagian daripada proses pembelajaran.

azizi/072008 11

• Dalam konteks pendidikan juga pentaksiran dianggap sebagai suatu proses pembelajaran yang merangkumi aktiviti menghurai, mengumpul, merekod, memberi skor dan menterjemahkan maklumat tentang pembelajaran seseorang murid bagi sesuatu tujuan tertentu (Lembaga Peperiksaan Malaysia, 2000).

• Hasil pentaksiran dinyatakan dalam bentuk skor. Skor mestilah sah dan boleh dipercayai untuk memastikan keadilan kepada murid serta mengekalkan kewibawaan institusi pentaksiran.

azizi/072008 12

ARAS UKURAN

• Umumnya terdapat dua jenis pemboleh ubah asas dalam pengukuran iaitu:

• (i) Jenis kuantitatif dan (ii) Jenis kategori.

• Kedua-dua jenis tersebut boleh diukur dengan menggunakan empat jenis skala yang biasa digunakan, iaitu skala nominal, ordinal, sela dan nisbah.

azizi/072008 13

Skala Nominal• Skala yang dianggap paling mudah dan mempunyai ketepatan

yang paling rendah • Skala ini mengkategorikan pemboleh ubah berdasarkan

persamaan dan seterusnya memberikan nama kepada pemboleh ubah berkenaan.

• Misalnya, guru ingin mengelaskan kategori murid-murid mengikut kumpulan etnik atau mengelompokkan murid mengikut kumpulan jantina.

• Guru berkenaan perlu meletakkan nilai tertentu kepada setiap pemboleh ubah tersebut sebagai mewakili kumpulan berkenaan

• Misalnya, etnik Melayu diwakili nombor 1, Cina diwakili nombor 2, India nombor 3 dan nombor 4 bagi etnik yang lain.

• Nombor I dalam sistem ini tidaklah menunjukkan bilangan yang kecil jika dibandingkan dengan nombor 2,3 dan 4. kita boleh menukargantikan nombor berkenaan kepada kategori yang lain.

• Misalnya, 4 untuk Melayu, 3 untuk Cina, 2 untuk India dan 1 untuk lain-lain etnik.

azizi/072008 14

Tiga ciri utama skala nominal, iaitu:

• Setiap data hanya dimiliki oleh satu kategori sahaja. Individu yang berada dalam kelompok Melayu tidak boleh menjadi individu dalam kelompok etnik yang lain.

• Kategori atau nombor yang mewakili setiap data tidak mempunyai susunan pemeringkatan data tetapi dianggap sebagai setara.

• Perubahan data asal kepada data nominal atau kategori bersifat satu sama satu.

azizi/072008 15

Skala Ordinal• Data yang menunjukkan urutan atau

pangkat. Data disusun sama ada daripada yang rendah kepada yang tinggi atau daripada yang lemah kepada yang cemerlang.

• Nombor atau kategori yang digunakan menggambarkan maklumat asal pemboleh ubah yang menunjukkan susunan daripada kecil kepada yang besar atau daripada kategori yang baik kepada kategori yang lebih baik.

azizi/072008 16

• Misalnya, nombor 1, 2, 3, 4 yang menunjukkan pangkatan atau kedudukan pelajar dalam bilik darjah adalah contoh skala ordinal. Pelajar yang mendapat markat keseluruhan yang tinggi diberikan nombor 1, diikuti nombor 2, 3, 4 dan seterusnya.

• Ini menunjukkan nombor 1 adalah lebih baik daripada nombor 2, 3 4 dan berikutnya.

• Pada umumnya skala ordinal hanya mampu membezakan kategori dan nilai susunan secara pemeringkatan. Contoh lain skala ordinal seperti skala Likert.

azizi/072008 17

Ciri-ciri utama skala ordinal seperti berikut:

– kategori yang digunakan bagi mengelaskan data bersifat saling eksklusif.

– Data yang digunakan menunjukkan pemeringkatan secara logik.

– Data mempunyai pemberat. Setiap kategori mempunyai pemberatan yang lebih berbanding kategori yang lain.

azizi/072008 18

Skala Sela• Data jenis ini mempunyai urutan atau

pangkat serta anggapan bahawa perbezaan antara sela wujud.

• Setiap skala berkenaan mempunyai jarak yang sama.

• Skala ini berupaya menunjukkan perbezaan antara beberapa kategori dan ia boleh menunjukkan kesamaan dalam unit pengukuran yang digunakan.

azizi/072008 19

• Contoh pengukuran skala sela ialah pengukuran suhu. Misalnya perbezaan darjah suhu antara 25˚C dengan 35˚C adalah sama dengan perbezaan darjah suhu antara 15˚C hingga 25˚C.

• Kedua-dua perbezaan berkenaan menunjukkan perbezaan 10˚.

azizi/072008 20

• Dalam skala sela, nilai kosong (O) atau sifar adalah merupakan suatu nilai.

• Nilai O adalah suatu yang arbitrari dan tidak menggambarkan bahawa ciri kuantiti sebagai kosong atau tidak ada nilai secara mutlak.

• Misalnya, suhu O˚C mempunyai nilai permulaan sistem pengukuran suhu. Suhu O˚ C di sini masih membawa makna suhu masih boleh turun di bawah takat tersebut dan bukan bermakna tidak ada darjah kepanasan.

azizi/072008 21

Ciri-ciri skala sela adalah seperti berikut:

• Kategori yang digunakan bagi mengelaskan data sela bersifat saling eksklusif.

• Data yang digunakan menggambarkan susunan pemeringkatan secara logik.

• Nilai atau skor yang digunakan mempunyai pemberat. Satu nilai dikatakan lebih besar atau lebih kecil daripada lainnya.

• Nilai dalam skala sela adalah arbitrari. Nilai O adalah satu bentuk nilai dalam skala jenis ini.

• Persamaan perbezaan digambarkan dalam nilai nombor yang digunakan bagi menggambarkan perbezaan

azizi/072008 22

Skala Nisbah• Skala ini mempunyai semua sifat jenis sela dan

mempunyai mutlak nilai kosong. Dalam skala nisbah nilai kosong tidak bersifat arbitrari.

• Misalnya perbezaan antara 30 hingga 60 adalah sama dengan perbezaan 60 hingga 90. malah kita boleh mengatakan 90 adalah dua kali ganda 45 (2 X 45 = 90).

• Nombor dalam skala nisbah ini menunjukkan jumlah atau ciri sebenar yang diukur.

• Contoh skala nisbah seperti umur, ketinggian dan jarak

azizi/072008 23

azizi/072008 24

azizi/072008 25

TUJUAN PENILAIAN DI BILIK DARJAH

i) Diagnosis

ii) Pencapaian

iii) Pemilihan dan Penempatan

iv) Bimbingan dan kaunseling

v) Tujuan-tujuan lain

azizi/072008 26

TUJUAN PENILAIAN DI BILIK DARJAHi) Diagnosis• memberikan maklum balas tahap penguasaan pelajar• meninjau masalah yang timbul dalam sesi pengajaran

pembelajaran yang berlangsung. • mengenal pasti tahap kemajuan sama ada pada

tahap yang sangat memuaskan, sederhana, lemah atau tidak ada sebarang kemajuan langsung.

• mengenal pasti murid memerlukan aktiviti pengayaan dan aktiviti pengayaan.

• membuat keputusan sama ada untuk mengubah strategi pengajaran

• memperlihatkan kemajuan pelajar dalam jangka masa tertentu.

azizi/072008 27

TUJUAN PENILAIAN DI BILIK DARJAHii) Pencapaian

• memberikan maklumat tentang setakat mana penguasaan murid-murid tentang sesuatu kemahiran yang telah diajar.

• menentukan gred yang memperlihatkan tahap pencapaian secara keseluruhan yang telah murid-murid atau pelajar-pelajar kuasai.

• bercorak formal dengan memfokuskan kepada pemberian sijil atau anugerah atau pengiktirafan kepada pelajar hasil daripada pencapaian yang ditunjukkan oleh mereka dalam peperiksaan.

• memperlihatkan pencapaian pelajar mengikut gred yang telah ditetapkan sama ada cemerlang, sederhana atau gagal.

• membezakan murid-murid yang cemerlang, sederhana dan lemah berdasarkan keseluruhan prestasi pencapaian yang ditunjukkan dalam peperiksaan yang diduduki.

azizi/072008 28

TUJUAN PENILAIAN DI BILIK DARJAHiii) Pemilihan dan Penempatan• meninjau sejauh manakah murid-muridnya telah menguasai

sesuatu kemahiran atau ingin mendapatkan aspek-aspek yang akan dipelajari.

• Misalnya, seseorang guru Bahasa Melayu yang akan mengajar kepada penutur bukan asli bahasa Melayu, guru perlu mengetahui aspek kemahiran manakah yang telah dikuasai oleh pelajar dari aspek tatabahasa, perbendaharaan kata dan sebagainya.

• membuat keputusan dalam menentukan peringkat yang bersesuaian untuk memulakan pengajaran.

• menentukan adakah semua murid dapat dipilih serta dikelompokkan dalam satu kumpulan yang besar berasaskan tahap penguasaan yang berbeza atau di kelompokan dalam kumpulan yang sama.

• untuk memilih dan menempatkan pelajar mengikut aliran tertentu. Misalnya, keputusan pelajar yang cemerlang dalam mata pelajaran sains memungkinkan ditempatkan dalam aliran sains atau mengikut kecenderungan seseorang murid berkenaan.

azizi/072008 29

TUJUAN PENILAIAN DI BILIK DARJAHiv) Bimbingan dan kaunseling• Hasil penilaian dan pengujian yang dijalankan juga dapat digunakan bagi

keperluan bimbingan dan kaunseling kepada pelajar yang berkaitan. Setiap pelajar mempunyai motivasi untuk belajar dan ia mungkin bersifat intrinsik. Yakni datang dari dalam diri pelajar itu sendiri. Contohnya, mereka yang belajar disebabkan rasa ingin mengetahui tentang sesuatu dengan mendalam akan memperolehi keputusan pencapaian yang baik, melanjutkan pelajaran ke peringkat yang lebih tinggi dan sebagainya. Selain motivasi yang bersifat intrinsik ini, terdapat pula motivasi yang bercorak ekstrinsik yang datang daripada pengaruh luar. Misalnya, galakan dan dorongan ibu bapa, dorongan rakan sebaya, nasihat daripada guru-guru dan lain-lain.

• Langkah mengadakan penilaian ini dapat meningkatkan motivasi untuk murid belajar. Murid yang mendapat keputusan yang cemerlang akan terus berusaha untuk mengekalkan pencapaian dengan semangat yang tinggi. Sebaliknya murid-murid yang lemah dapat mengenal pasti aspek kelemahannya dan membaiki kelemahan tersebut untuk penilaian pada masa akan datang agar mencapai keputusan yang lebih baik. Malah guru juga dapat membimbing dan menunjuk ajar kepada pelajar yang bermasalah tentang cara menangani masalah murid-murid berkenaan.

azizi/072008 30

TUJUAN PENILAIAN DI BILIK DARJAHv) Tujuan-tujuan lain

• menentukan kesediaan murid untuk mempelajari sesuatu kemahiran.-dijalankan oleh guru sebelum memulakan sesi pengajaran dan pembelajaran.-melalui pemerhatian kesediaan fizikal murid seperti tangan, mata, jari-jemari dan penumpuan pelajar terhadap guru. -melalui reaksi yang ditunjukkan, guru dapat menelah kesediaan pelajar untuk menerima pengajaran atau sebaliknya.- memulakan pengajaran mengikut kesediaan murid

• memberikan input kepada guru tentang keberkesanan pengajarannya. - menilai sama ada pengajarannya berkesan atau sebaliknya. - maklumat penilaian ini menunjukkan tahap penguasaan mereka

• maklum balas terhadap kemajuan dan pencapaian anak-anak mereka dalam bilik darjah.-mengambil tindakan sewajarnya seperti menghantar tuisyen atau memberikan tumpuan yang lebih kepada anak-anak

• memberi maklumat yang jelas kepada pihak penggubal dasar khususnya penggubal kurikulum Kementerian Pelajaran Malaysia tentang kurikulum yang dipelajari di sekolah- sekolah di seluruh negara..

• Secara umumnya penilaian yang dijalankan di bilk darjah dapat dibuat melalui tiga bentuk, iaitu : (i) Pemerhatian, (ii) Lisan dan (iii) Penulisan. Ketiga-tiga bentuk penilaian ini bertujuan mengesan pelajar secara serta-merta, mengesan kemajuan dan mengesan pencapaian.

azizi/072008 31

Pengujian:

• Satu prosedur yang sistematik bagi mengukur perubahan tingkah laku.

• Tujuan ialah menentukan pencapaian murid dalam sesuatu pembelajaran.

• Boleh dalam bentuk pemerhatian, ujian lisan mahupun bertulis.

azizi/072008 32

Pengukuran:

• Satu prosedur dalam menentukan peringkat pencapaian dan kedudukan di antara murid.

• Tujuan ialah membuat perbandingan pencapaian kedudukan di antara murid dalam menguasai pembelajaran.

• Berbentuk ujian bertulis dengan skor dan gred

azizi/072008 33

Penilaian:

• Satu proses membuat pertimbangan dalam menafsir hasil pengukuran.

• Bertujuan memberikan maklumat tentang pencapaian murid, objektif pelajaran, kaedah mengajar dan kurikulum.

azizi/072008 34

Pentaksiran :

• Satu proses mendapatkan maklumat untuk membuat pertimbangan tentang produk sesuatu proses pendidikan.

azizi/072008 35

Skala nominal:

• Data yang bersifat kualitatif dan dikelaskan mengikut kategori.

• Contoh jantina.

azizi/072008 36

Skala ordinal:

• Data yang menunjukkan urutan atau pangkat.

• Tidak dapat menjelaskan perbezaan secara mutlak.

• Contoh skala Likert.

azizi/072008 37

Skala sela:

• Data mempunyai urutan atau pangkat serta anggapan bahawa perbezaan antara sela wujud.

• Contoh ujian I.Q.

azizi/072008 38

Skala nisbah:

• Mempunyai semua sifat skala sela dan mempunyai mutlak kosong.

• Contoh seperti ukuran ketinggian, umur, jarak.