Pangalan: Baitang: Guro:

isang paghahandog sa babaeng unang nagpatibok ng kanyang puso. Ang M. A. R. sa Florante at Laura. Sinasabing nabuo ang akda sa panahon ng kapighatiang dinanas ni Balagtas sa pagkakabigo sa pag- ibig. Naging madamdamin ang mga salitang nakapaloob sa mga saknong habang inaalala niya ang nakalipas nilang suyuan ni MAR sa tuwing namamasyal sa ilog Beata at namimitas ng mangga. Binalikan ni Balagtas ang mga masasaya at malulungkot na sandal sa piling ni Maria Asuncion Rivera, bagamat hindi nagtagal ang kanilang pagsasama na nauwi sa kanyang matinding pagdurusa. Gayunpaman, ang karanasan na iyon ang nagsilang sa Florante at Laura na abot ang tayog sa buong mundo.

Kasalungat sa makalumang istilo ng awit, si Balagtas ay naiiba sa mga ipokritong manunulat, na nanaghiya sa paghihingi ng paumanhin sa mga mambabasa, sa kung anuman ang diwa kanilang mga akda. Bagkus, tinuruan niya ang kanyang mga mambabasa kung paano basahin at intindihin ang kanyang akda. Nagbigay siya ng babala na huwag pakialaman o baguhin ang nilalaman nito sakali mang may hindi nila nagustuhan. Nagpahayag din siya na huwag basta husgahan ang kanyang akda. Sa halip ay suriin nang mabuti ang mga nilalaman nito.

Nagsimula ang tagpo sa isang liblib na gubat na halos hindi nasisinagan ng liwanag ng araw dahil sa malalaking puno ng higera na may malalapad na mga dahong nagpapadilim sa buong kagubatan. May mga baging din na namimilipit sa sanga ng kahoy dumadagdag sa kapanglawan ng nakakasuka ay mabahong amoy ng gubat. Nababalot ang buong kagubatan ng lagim at habag dahil sa mga gumagalang mababangis na hayop. Sa kalagayang iyon, may isang malalaking nakagapos na kung ihalintulad ay parang si Narciso ang tindig at ang mukha naman ay kay Adonis. Ang paglalarawan sa masaklap na gubat ay maihalintulad sa kalagayan ng pilipinas sa panahon ng pananakop ng mga Kastila. Lugmok sa kahirapan ang buong taumbayan dahil sa walang kasiguruhang pamamalakad ng mga frayle. Ang walang katarungang pagkasadlak ni Florante sa gubat na iyon ay sinapit din ni Balagtas sa kanyang pagkabilanggo.

Maayos na inilarawan ni Balagtas ang kalagayan ng Albanya. Nababalot ito ng kasamaan sa paghahari ng isang lilo na si Adolfo. Inagaw niya ang trono ng hari sa mapangahas na paraan at pinatay ang lahat ng mga kaginoohan sa palasyo kasama ng hari at duke. Ang pagtataksil na iyon ay dulot ng pag- aasam sa kapangyarihan at kayamanan. Nangingibabaw sa kaharian ng albanya ang pag- iimbot ni Adolfo. Sadyang nagdurusa si Florante sa sinapit ng bayang Albanya at ng kanyang ama. Sa panaghoy ni Florante ay di niya maiwasan na maghinanakit sa Diyos dahil sa masaklap na sinapit. Ngunit sa bandang huliy nananaig pa rin ang pagpuri sa kadakilaan ng Diyos, anuman ang mangyari sa kanyang buhay. Naipaalam ni Balagtas ang kalagayan ng bansa sa pamamagitan ng panaghoy ni Florante. Lihim niyang naipahayag ang kanyang paghihimagsik laban sa maling pamamalakad.

Naibsan ang pagdurusa ni Florante sa sinapit ng Albanya at ng kanyang ama nang minsan naalalaniya si Laura. Ang pag-ibig niya ang nagsilbong panandaliang lunas sa nararamdamang sakit. Si Laura na lamang ang nagdudulot ng Ligaya sa napakahirap na katayuan ni Florante. Bawian man siya ng buhay, ang pag-iyak ni Laura sa kanyang bangkay ay magbibigay sa kanya ng walang hanggang pagkabuhay. Ngunit balewala lang ang lahat dahil nasa iba nang kandungan ang kanyang iniibig. Mas gusto pa niyang mamatay kaysa damdamin ang sakit sa pag- aakalang si Laura ay nasa piling na ng iba. Nawalan ng malay si Florante nang sumuko ang kanyang puso sa tindi ng sakit. Sinasalamin ditto ang pag- ibig ni Balagtas para kay Maria Asuncion Rivera.

Patuloy ang pagbuhos ng damdamin na may kasamang panibugho dahil sa inakalang pagtataksil ng kasintahan. Hindi niya sukat akalaing sasayangin ni Laura ang pag- ibig na inalay sa kanya. Ang buong pusong pag- aaruga, sa tuwing may digmaan siyang pupuntahan ay kanyang hinahanap. Sadyang walang makakalunas sa kahirapang dinaranas ni Florante sa pag- aakalang nilimot na siya ng sinta. Walang kapares ang kanyang pagdurusang kanyang sinapit. Naging ulila na siya sa magulang, nawalan pa ng sintang pinakamahal. Masaklap kay Balagtas ang pagpapakasal ni M. A. R. kay Mariano Kapule habang siyay nagdurusa sa piitan. Nagbigay sa kanya ng panibagong katauhan ang kahirapang iyon.

Di naglaon, may gererong dumating sa gubat na ang pangalay Aladin. Sa pananamit nitoy isang moro sa Persiya na may suot na putong at turbante. Naghahanap ito ng mapapahingahan. Sa kanyang pagdating ay tila may iba itong idinaraing. Nang makahiga itoy agad napabuntong- hininga kasabay ang pagbanggit sa pangalang Flerida.Hinanakit at galit ang naramdaman ni Aladin sa ama na umagaw ng kanyang sintang si Flerida. Kung hindi lang ang kanyang ama, kaya niyang pumatay maibalik lamang ang mahal. Sa kabila ng lahat, buo pa rin ang paggalang niya ditto.Ipinakita ditto ang pagiging makapangyarihan ng pag- ibig. Na kaya nitong sirain ang pagsasama ng mag- ama.

Napaluha si Aladin sa kaniyang hinagpis. Nagkataong sinagot ito ng buntong- hininga ni Florante. Sa pagkamangha, hinanap ng moro ang pinanggalingan ng panaghoy. Di niya sukat akalain na may iba pang tao liban sa kanya.Nadatnan ni Aladin ang mga hikbi ni Florante pra sa ama. Salungat sa nararamdaman ni Aladin, madamdamin namang sinasambit ni Florante ang pangungulila nito sa ama.

May dumating ma dalawang leon sa gitna ng mga sagutang daing ng moro at ni Florante. Halos wala nang maramdaman si Florante sa harap ng mga mababangis na hayop. Palagay niyay matatapos na ang kanyang pagdurusa sa kamay ng mga ito. Malungkot siyang nagpaalam sa bayang Albanya at kay Laura. Nagpahayag siyang magpakaligaya na si Laura sa piling ni Adolfo.

Inihayag dito ang napipintong wakas ng masakalap na mga kaganapan. Ang pagligtas ni Aladin kay Florante ay sumisimbolo sa kapayapaan at pagkakaisa ng mga magkakaibang paniniwala. Magkaaway man ang bayan at sekta nila, hindi ito naging hadlang upang tulungan ni Aladin si Florante. Ipinauunawa rito ang kahulugan ng pagkakapatiran.Hinanap ka agad ni Aladin ang kinaroroonan ng boses. Sadyang akma ang kanyang pagdating nang biglang sugurin ng mga leon si Florante. Hinarang niya ng kanyang sibat ang mga ito saka pinag- uusig ng taga hanggang sa ang mga itoy mamatay. Kinalag ni Aladin ang mga gapos at inalagaan niya si Florante hanggang sa ito ay magkamalay.Nang magising si Florante, laking gulat niya nang malamang nasa kandungan siya ngmoro. Hindi siya makapaniwala sa di- inaasahang pagkakataoy naging tagapagligtas niya ang isang kalaban sa paniniwala. Inalagaan siya ng moro hanggang sa manumbalik ang kanyang lakas.

Si Florante ay nag- umpisang magkwento tungkol sa kanyang buhay. Binaggit niya ang mga pagkakataon na muntik na siyang mapahamak, tulad na lamang ng pagdating buwitreng mandaragit, kung saan nailigtas ng kanyang pinsan na si Menalipo at ang pag- aagawan ng kanyang mga lingkod sa mga hayop na kanyang natatamaan tuwing siyay namamana. Naisalaysay din ni Florante ang tungkol sa kanyang mapag- arugang magulang na sina Duke Briseo at Prinsesa Floresca, gayundin ang tungkol sa bayan ng Albanya na kanyang kinalakihan.Naging ganap ang pagiging bata ni Florante dahil sa masaya at mariwasang buhay na kanyang naranasan. Bagaman natatakot ang Duke sa kahihinatnan ng pagpaparaya sa anak ay napagpasyahan niyang paaralin ito sa Atenas. Labag man sa kanyang kalooban ang mawalay sa kanyang anak, para naman ito sa ikabubuti ni Florante. Ang pakikipagsapalaranang huhubog sa kanyang pagkatao na maging matibay at matatag.

Malaking hamon kay Florante ang mamuhay sa bagong kappaligiran. Gayunpaman, sa tulong ng kanyang gurong si Antenorna ituring niyang pangalawang magulang ay madali siyang napayapa kahit nangungulila sa kanyang mga magulang. Naging kamag- aral niya ang kababayang si Adolfo na mas matanda ng dalawang taon sa kanya.Tampok sa usap- usapan sa buong paaralan si Adolfo dahil sa pagiging matalino at marangal nito. Isang magandang halimbawa para sa lahat, walang kapares sa kabutihang asal at magaling makitungo sa lahat ng mga tao. Ngunit iba ang nararamdaman ni Florante. Hindi sila naging magkaibigan at sa halip ay si Menandro ang naging matalik niyang kaibigan. Hindi nagtagal nalagpasan ni Florante ang kagalingan ni Adolfo. Natutuhan niya ang karunugan sa Pilosopiya, Astrolohiya, Matematika, at niyapos ang tatlong dunong na ito sa loob ng anim na taon. Nalipat sa kanya ang dati ay karangalan ni Adolfo. Nakilala siya sa ibat- ibang umpok ng tao- mga matatanda, binta at bata.Unti- unting lumabas ang tunay na pagkatao ni Adolfo. Nabuo ang kanyang galit at panibugho kay Florante. Isang araw ay nilabas nila ang dualng trahedya na kung saan gumanap si Florante bilang Etyokles, Adolfo bilang Polinese, at Menandro bilang Yokasta. Nagbago ang mga pangyayari. Iba ang sianmbit ni Adolfo. Isang paninisi sa pagkawala ng kanyang kapurihan kasabay ng tatlong taga na naiwasan ni Florante. Sinundan pa ito ng huling malakas taga na nasalo naman ni Menandro. Ang lahat ay nabigla sa nangyari. Pagkatapos, si Adolfo ay hindi na nagpakita. Ito ay umuwi sa Albanya.

Isang matinding dagok sa buhay ni Florante ang pagpanaw ng kanyang pinakamamahal na ina. Ang puso niya ay halos madurog dahil sa matagal na niya itong hindi nakasama. Nasukat ang kanyang pagiging matatag sa sunodsunod na mabibigat na suliranin, at pakikipagpunyagi upang mapaglabanan ang matanding kalungkutan.Nabalot ng lumbay ang buong paaralan. Nakiramay ito sa kanya lalo na ang kanyang guro na si Antenor at kaibigang si Menandro.Ang pagdamay na itoy nagpapakita sa kahalagahan ng pagtulong sa mganangangailangan.

Makalipas ang dalawang buwan na paghihinagpis, isang sulat na naman ang dumating upang sunduin si Florante. Sa pamamaalam ni Florante sa kanyang paaralan, isang tagubilin ang pinabaon ng maestro niyang si Antenor. Tungkol ito sa mga pagiging maingat sa kaaway. HUwag basta magtiwala sa kung ano ang ipapakita ng sinuman dahil hindi nakikita ang tunay na nilalaman ng kanilang puso. Naging madamdamin ang pamamaalam ni Florante sa kanyang mga kamag- aral, lalo na sa matalik niyang kaibigan na si Menandro. Halos hindi na ito bumibitiw sa pagkakayakap sa kanya kaya napahintulutang sumama.

Agad na niyapos ni Florante ang amang matagal nang nawalay. Sila ay nadatnan ng embahador ng bayang Krotona sa ganuong eksena. Dala nito ang isang sulat ukol sa pag- hindi ng tulong ng monarkiyang Krotona dahil sa pananakop ng isang hukbong pinamumunuan ni Heneral Osmalik ng Persya na ayon sa mga balita ay pangalawa kay Aladin na bantog.Napangiti si Aladin sa pagsasalaysay ni Florante. Nagbigay siya ng tugon tungkol sa mga balitang kalimitan ay na daragdagan at nababawasan. Dagdag pa nita na kung gaaano siya ka bantog ay gayundin ang kasawiang kanyang sinapit. Sinagot naman ito ni Florante ng isang tugon huwag lang daw maging pares sa kanyang dinanas na sakit.

Humarap si Florante kasama ang kanyang ama kay Haring Linceo. Sa pagkakita pa lamang ng hari kay Florante ay hinahangaan na niya ito dahil sa taglay nitong mga katangian ng isang mandirigma at agad ipinagkatiwala ang pagtatanggol sa bayang Krotona. Maayos naman ang plinano ni Duke Briseo at Haring Linceo ang pagliligtas sa Krotona.

Sa pakikipag- usap ni Florante sa hari ay may kung ano siyang nasilayan na kaagaw ng isang diyosa ang ganda. Siya si Prinsesa Laura na siyang kaisa- isang anak ni Haring Linceo. Kung sa karikitan ay si Venus ang kapantay. Si Laura ay sadyang kaakit- akit kung saan ang isang lalaki ay maaaring magsimulang mahumaling at humanga sa kanya hanggang sa ito ay mauwi sa matinding pag- ibig.

Isang walang katulad na kaligayahan ang magtagumpay sa unang pagkakataon. Madugong labanan ang naganap upang mabawi ang Krotona mula sa hukbo ni Heneral Osmalik. Natalo ni Florante at napatay ito . Ipinagdiwang ng buong siyudad ang panalo nina Florante at Menandro kasama ang hukbo ng mga mandirigma.

Tumigil sila Florante ng limang buwan sa bayang Krotona bago bumalik sa Albanya. Ang siyudada ay nadatnan nilang sinakop na ng mga moron g Persya, ang bantog na bayan ni Prinsipe Aladin. Ang bandila na ng mga moro ang nakasabit sa kaharian ng Albanya.Nailigtas ni Florante ang siyudad at napalaya ang lahat ng mga kadakilaan ng Albanya kasama si Adolfo. Napigilan din ang pagpugot sa ulo ni Laura nang minsan ay kanyang tanggihan ang pagsinta ng Emir sa siyudad. Itinalaga ng hari si Florante bilang tagapagtanggol ng siyudad. Kasabay nito ay ang pagtanggap naman ni Laura sa pag- ibig ni Florante. Ngunit isang matinding paghahangad ang naramdaman ni Adolfo sa mga natamo ni Florante.

Minsan ay nasusukat ang pagiging matatag ng isang tao sa mga pagsubok na kanyang pagdadaannan. Pero may mga pagkakataong di niya ito mapaglalabanan, tulad na lamang ng pagdurusa na dulot ng pag-ibig na inagaw.Isinalaysay ni Aladin ang kanyang buhay bilang Prinsipe at bantog na anak ni Sultan Ali- Adab. Kung paano siya napunta sa gubat hanggang sa nailigtas niya si Florante. Pinaalis siya sa Persya sa halip na pugutan ng ulo dahil sa paratang na pag- iwan ng hukbo.Hindi man nahirapan si Aladin sa pakikipagdigma, nanghihina naman ito dala ng kabiguang dulot ng pag- ibig sa sintang inagaw na si Flerida. Kahalintulad ang ganda ni Flerida kay Diana. Tinatawag rin siya bilang Houris ng mga propeta. Ang galing ni Aladin sa pakikipaglaban bilang isang gerero ay walang magawa upang ipaglaban ang kaligayahan nito sa pagsinta. Napagtanto niyang sadyang makapangyarihan ang pag-ibig.

Si Flerida naman ang nagkwento kay Laura tungkol sa buhay niya. Ang kanyang pagsasakripisyo na tanggapin ang tanggapin ang pag- ibig ng Sultan huwag lamang mapahamak ang kasintahan. Nagmakaawa siya na pakawalan si Aladin, at pakakasalan ni si Sultan Ali- Adab. Lumikas siya sa araw ng kasal at naglagalag sa gubat hanggang sa nailigtas niya si Laura sa kamay ni Adolfo.Ang pagtakas ni Flerida tungo sa pagkakaligtas niya kay Laura ang naging paraan upang maisakatuparan ang isang masayang wakas.nahinto ang pag- uusap nang biglang dumating sina Duke Florante at Prinsipe Aladin. Ang malungkot na gubat ay biglang nagkabuhay.

Ang masayang wakas ay nagpapahiwatig ng tagumpay ng kabutihan laban sa kasamaan. Naging magkasundo ang magkaibang kapanalig. Isang matagumpay na pakikipagsapalaran sa harap ng mga pagsubok at pagpapakasakit at namayani ang katahimikan at kapayapaan sa paghahari.Hindi pa natapos ang pag- uusap ay dumating si Menandro dalay hanap si Adolfo. Ngunit nang makita niya ang patay na katawan ng taksil ay siya namang tuwa nito. Nagdiwang sila sa tagumpay na tinamasa. Dinala sina Aladin at Flerida sa kaharian ng Albanya at pumayag na magpabinyag. Nang mamatay si Sultan Ali- Adab, sina Aladiin at Flerida ay bumalik sa Persya. Nagpakasal si Florante at Laura at humalili si Florante sa trono ng hari. Naging payapa ang pamamahala ni Florante kasama ang minumutyang liyag na si Laura.