Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

Embed Size (px)

Citation preview

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    1/117

    PHP V S SNG TO|

    Nguyn tc: Trungpa RinpocheHiu nh bn Vit Ng: Karunasham

    ---o0o--- Ngun

    http://www.quangduc.comChuyn sang ebook 27-8-2009

    Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Link Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

    Mc LcChng 2 - Khm Ph S Thanh LchChng 3 - Mt Tri Phng ng LnChng 4 - Lng T T Nguyn ThyChng 5 - Thin nh Hay Ngh Thut Thng Thc Khong LngChng 6 - Ngh Thut Thng Thc Trong Cuc Sng Hng NgyChng 7 - S Tht Bnh ThngChng 8 - Thi Chuyn Tip Hay Khong LngChng 9 - T im Th GiiChng 10 - Quan Kin MiChng 11 - Qu Trnh Trc NhnChng 12 - Hin Hu V Phng ChiuChng 13 - Chn Tri nh MtChng 14 - Cho iChng 15 - Tinh Thn Hi HcChng 16 - S Qu iChng 17 - Tr Hu inChng 18 - Nm Phong Cch Biu L Sc Sng ToChng 19 - Th Gii Con NgiChng 20 - S Thn Diu Khng La ChnChng 21 - Nt S ThngChng 22 - Hot ng Khng Gy HnChng 23 - Trng Thi Tm ThcChng 24 - Tri - t - Ngi

    http://www.quangduc.com/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Mat%20Tong/Hoc%20Mat/http://www.quangduc.com/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Mat%20Tong/Hoc%20Mat/
  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    2/117

    Chng 25 - S Phong Ph V TnChng 26 - Tr Li im Khi Hnh (Khong Lng)Chng 27 - Ngh Thut Bt u Ti Gia nh

    ---o0o---

    Chng 1 - Php - Ngh Thut Thng Thc Chn Chnh

    Thnh ng Php Ngh Thut Thng Thc Chn Chnh khng c nghatng trng cho nhng biu tng hay nhn nh v bnh xe cuc i hoclch s c Pht Gautama; y mun ni n ngh thut phng xut trngthi tm thc ni ngi ngh s, c th gi nhng phng xut trng thiThin nh trc tip trong sng to khng bm vu vo t tng hay thin

    kin.Trong ngh thut, kh khn nn tng l khuynh hng c tch ri ngh s rakhi cng chng, sau gng sc trao truyn thng ip t ngi ny sangngi khc. Trong iu kin ny, ngh thut tr thnh ch ngha ph by.Mt tia chp thn tnh no li cun c th t n ln giy lo mtthin h hay kch thch lng hng hi. Trong khi mt ngh s tng chi tit cth tnh ton chn cng on gy tc ng tnh thm m cho ngi khc. Nhng d thin hay k thut, hai tip cn ny lc no cng cng nghnh vi s vng v ca dng thc t gy hn v ngi khc.

    i vi ngh thut thng thc trong thin nh, ngi ngh s ng thi thhin vai tr: Va sng to va thng thc . V quan kin khng th tchri cch vn hnh, cho nn chng ta khng s hi s vng v cng nhkhng s mt kh nng t n mc tiu. Ngi ngh s n gin sng tomt bc tranh, mt bi th, mt bn nhc v... v... bnh thng nht ca cucsng. Nh th bt k ngi no vn c th s dng cy c trong trng thitm thc thng thc ngh thut hnh thnh tc phm. Rt c th, nhngnn thn trng v khng kho li l hnh ng theo may ri, v trong ngh

    thut cng nh cuc sng cn thit phi pht trin nhng kh nng ha ius hiu bit v trc nhn truyn thng c trao truyn.

    Thng ip c tm tt bng cch thng thc bn cht nhng s vic nhchng l... khng cn thit u tranh u t tng v ni s hi. Khi chnthi trong nhng s vic, chng ta hc cch s dng nhng cht liu hay

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    3/117

    hc tp phong thi ca v thy hon thin, cn li chnh l giy pht sng tongh thut vi tnh cm tin tng trn vn ng tr.

    Nhng ng c b ri s t gy hn hay min cng to dng v khng gyhn lo mt ngi vi nh c cho n vn hnh khng gy hn. Trongkhi s vic tht n gin, ch cn r bit ngh thut chn chnh Php - Ngh Thut Thng Thc Chn Chnh chnh l hnh ng khng gy hn.

    ---o0o---

    Chng 2 - Khm Ph S Thanh Lch

    Chng ta phi thng thng, chn chnh v c i chn tht vng trn mt t;vy phi tht s thng thc nhng s vic nhng chng l... V trong bnnhin chng qu p, qu tuyt vi nhng nhy cm vi chng cn phi c thi gian v k lut, thc s cn rt nhiu k lut.

    Khi khm ph ti l mt Tulku (t Ty tng c ngha ti sinh ca v thy vaqua), lc ti mi va mi by thng. Theo truyn thng Ty tng ti cgi chc tr tr nhng tu vin Surmang. Lc mi su tui, ngi ta giaoti m nhn vng Surmang c khong 40 ngn c dn sinh sng.

    Lnh a bao trm mt phn ln Ty tng, c th gn bng din tch bang

    Vermont. C dn ni ny c cuc sng rt hnh phc v tr ph. Kinh t cavng t nn tng trn vic bun bn g xy dng v nhng vng cao vchng ti sinh sng trn cao hn 5 ngn mt, v ni ny khng tm thy bt c cy cI no c th s dng xy dng nh ca hay nhng khc. Vicao ny ch tn ti nhng cy con, nhng bi liu bch nh v quynln v.. v...

    iu hnh lng mc v vt qua nhng kh khn, ngi ta sinh sng bng cch trng trt v chn nui. Mi c dn u c n th ring ngiPhp gi l nhng con Yak. T Yak l tn gi con c cn con ci th gi lDri.

    Chng ti xut khu rt nhiu b t nhng con Dri v nhng n tru lnhp thnh nhng ti nguyn bao la v phong ph. Lng chng ti nm ranh gii gia cao v thp v hng xut khu gm nhiu sn phm adng. Nhng theo quan im a l, tht s khng c t cao hay thp

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    4/117

    cao hn 5 ngn mt vi nhng vng ni non, thung lng, cao nguyn vinhng bi chn th.

    y chng ti sn xut tht ho hng v nhng n tru kho mnh (Dri vYak). Ngi ta ni rng sa Ty tng ring vng ny tht tt, yaourt, phmt v b c xem nh ngon nht v vic sn xut ph mt khng gingnh Ty phng. Cng on ch bin l mt trong nhng cng on cavic vt sa sau ma cu ct lng, v ph mt l mt trong nhng ngunthc phm chnh yu. C dng ph mt c ch bin bng khoai ngt cnghin thnh bt. Nh th c ngha Ty tng ch c my ngun thc phml ch yu. Chng ti cng dng nhng ht cha chn tht ti mt lm thc phm. iu ny ni lin vi truyn thng hi tr xanh trc khi n tui gici nh ngi ta thc hin cho vi loi tr Nht v Trung Quc. Tr c tngi bt thuc sng Anh quc cng c hi trc khi gi, n tht ti vtht mn. V th c rt nhiu hng v v rt tt cho sc kho. Ni ti cng c nhng h nc mn. Trong vng Surmang mui ly tnhng h ny khng c cht lng cao v gi l mui . C nhiu ni vih cn k thnh mt qun th din tch ln n gn 50 hc ta. H rt mui th sy kh v chng ti cng xut khu mui, nh th c vng c nuisng.

    m bo cho sinh k, nhng tu vin lm nhng vic nh gy qu khi cl hi hay nh m. Nhng bui l ny c th ko di n 10 ngy v ngta gy qu cho nhng nhu cu bui l. Khi qu c quyn, dn chng dngl vt cho cc s v ng thi cng dng cho chnh in, qu ny c thc tr gi, v d: 75 con cu v vi cy s cnh ng i mch hay la m.Mt ngi hay mt nhm c c lp thnh ban qun l m bo bul c din tin hon ho.

    Trong ci nhn ny, s tuyn truyn ca ngi Trung quc hon ton sailm. H c tnh bp mo s vic bng cch tuyn truyn: Chng ti lidng bc lt nng dn bng cch p h dng cng cho tu vin . iu nyqu tht khng ng. Ti ngh qu tht rt kh ni ln s tht mt cchchnh xc. Nhng vi nhng k nim khi ti m trch vic t chc quyngp, s vic c din tin theo cch khc. ng thi vic quyn gp ngita t chc nhng bui tho lun ti tu vin. Trong trng hp ny, qu cgy ra khng ging nh mang s tin ln b vo nh bng hay mt dng nokhc tng t. C th hiu c rt nhiu hc ta ang cho ht, rt nhiu th vt sa hay ly len v t bo m vic sinh k ca cng ng.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    5/117

    C th bn thc mc ti sao ti li k ra nhng chi tit v sinh hot chng t Ty tng. Ch v ti c cm tng, chng lin quan mt thit vi hon cnhBc M. Tht ra Bc M khi tt nghip i hc, ngi ta thng ri khigia nh, v vic ra ring trc khi chm dt chng trnh hc l chuyn dnhin v gia nh khng cn ngha. Ngi ta bt u sng vi m hnhtrang c trang b t hc ng x hi v tm mt vic lm nh: Th k,qun l v tt c mi th... ty theo kh nng. Nh th thit lp mi quan hhon ton xa l vi cuc sng thc s ang hin hu. T quan nim ny,khng th nhn thy nhng s vic xy ra nh th no. Chng c thchin t u.

    Ngi ta pht minh ra n nh th no?. Ngi ta say m mt bc tranh cgi tr v sn sng mua m khng cn bit qu trnh sng to th no. Ngita mua mt tm thm, nhng cng on sng to v dt nhng tm thmhon ton xa l. V khi c g khng n, thng thng chng ta c vic ginhng nh chuyn mn n t vn.

    Ngh thut Php tht s khng lin quan n s kin phi l ngh s hay phi v mt ng tranh, sng tc nhc hay trnh din. Cng khng phi tn nh cao ca nng khiu thm m. Ngi ta ni iu ny gy ra vn ,v cng l trng hp Ty tng. Nu khng c phong chc trng lng,rt c th s khng bit cch vn hnh nhng s kin. Tht rt kh khn khicho rng ti hnh ng nh vi ngi trong cc bn. C th ni: Chng tavinh danh bui l ny; ti sao li chun b nhng mn n ny, iu g khngn xy ra?. iu ny c th lm ti cu gin . chng minh chc nngtrng lng thc tin ti phi bit mt phn ca vn ; nh trong bui ltht trang nghim, tht hon ho v phng din thnh cng v ngi trnglng cn quan tm n hon cnh kinh t v tm trng dn chng.

    Vn l bit lm sao sp xp cuc sng c th sng to nhng s victuyt vi nhng khng l thuc hay lm tng s au kh cho ngi khc.Trn bnh din thc hnh y l chnh. Nu i xa hn, cn c quan nimv ngh thut chn chnh hay Php thng thc. C ngha khm ph: Sthanh lch v Php thng thc c th l hai ch nh nhng v hon tonkhc nhau. Php thng thc n trc khm ph s thanh lch s n sau.Php thng thc khng lin quan n nng khiu dn dng hay ti nngngoi hng to tc chng trnh hon ton k diu. Ngc li, Php thngthc l khm ph s thanh lch. Trong truyn thng Pht hc y l vn trng thi ca tm thc

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    6/117

    Ngh s khng nht thit ch bit sng to hoc nhn hay nghe mt tc phm,v sng to tc ngh thut thc s l qu trnh ht sc nghim tc. V d, thc hin bc ha bng chu sa, phi nghin chu sa thnh bt; to ra muxanh phi bit hi nhng nhnh c ring bit hay tn bt nhng vin dihm su c mu xanh c trng. Cn thit gn lc nhng qung trong t c c mu cam sng, hay co b hng, ly nha cy ch mc...

    Trc khi i vo th gii thanh tao ca ngh s, ngi ta phi bit t khcs au kh v ngho tng sng to. Nh dng nhng bng hoa tothnh tc phm nh trong ngh thut cm hoa, phi bit nhng a hoa nykhng th t trn tri do Thng nm xung. Chng cn c t tht, tmn v phn; chng phi c bo v khi nhng ma gi c th sngto nhng hoa cc, hng hay cm chng... tuyt p.

    Trong th gii tn tin Hoa k ch cn i n tim mua nhng vt vmang v (tt c c sn xut sn theo cng ngh). Tht khng th l thi lnh mnh v hon ton s vng bt tnh thanh lch. Cn bit nhng vtc ch to t cht liu g, lm sao c th sn xut v c lm ra t a phng no?. Lm sao c th p rc r nh th v ci g lm cho n nmc tuyt m, nhng gi y con ngi li c khuynh hng coi thngkha cnh ny.

    C th ngi ta khi hnh vi ma xun khng mng vt qua ma h, ngayc ma thu v ma gt th cn xa. C th ni nh vy m khng s lm ln.D l ngh s ni danh mang li ci g cho th gii hay n gin chmi vo ngh, phi nhn ra im no tht kh khi mo cho tt c qu trnh.C ngha cn lm vic ng thi vi t, con ng, nhn v qu. ngnhin y khng phi l cng vic nhn h.

    Khi li xe tht lu trn xa l, cm thy mt mi v lnh lng vt qua nhng bng hiu nh hng, khch sn... , bi v chng ta c khuynh hng qunmnh c quyn tt my xe vo khch sn n, ng, vui a v ln sng maic th tip tc hnh trnh. Chng ta qun rng mnh c quyn s dng thgii ring t trong nhng dng hnh nh th. Nhng d vy phi c mt chttn trng nhng ai lm vic cc nhc trong nhng hon cnh ny. Chng takhng th hi lng ni: Tt c u tri chy, th gii tht thc tin v tisao khng bit li dng hon cnh v ti c tin .

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    7/117

    Ni chung, mt tim bun t gi bn theo s lng cng vic u t vvo vt liu sn xut. Chng ta thng khng ngh n iu ny v c nhanh chng t t v t, bnh thng, ngy th c th ni vi nhng bn: khch sn ny r hn . Nhng ti sao n r hn?. V cng trnh tin ch ngin. Vi nhng khch sn t v cng vic kh khn hn; ngi ta phi tvo nhiu c gng vi nng xut cao mang li s honh trng v hiunng cao. Nhng thng thng chng ta khng quan tm n kha cnh thct ny.

    Bn bit khng, thi Trung C mang li nhng tc phm ngh thut ngoihng trong lnh vc m nhc, hi ha, ch to nhc c. Vo thi gian ny,mt vi nh ngh s ln ch ni danh sau khi cht, h lm vic vi tt cs sng ng, n lc hi ha cng vic m khng ngh mnh t n s niting. Khi n ch, h hon ton hi lng, tha mn. Nhng cng c th hcm nhn s mt mi v cui cng bin mt khi cuc i trong m thmlng l, nh thin ti Mozart chng hn.

    Ngh thut c th l cng vic thuc v lnh vc th cng. Tt c u clm bng tay v n su vo hin thc. Chnh nh th khm ph ra tnh thanhlch, ci p v s tht (Chn - Thin - M) trong cng vic, v hiu cnng lng tch cc v nhng am m cn thit ch to hay ph bynhng g tt nht cho cuc sng rt cn c cho vic sng to mt bn nhchay bc tranh lm ngi xem hay thng thc tng chng nh gn ngtth, tuy ngi sng to khng c d nh lm cho ai ngy ngt lc khi sto sinh.

    Ai mong mun tr thnh ngh s trong iu kin tt c mi th u honho; nhng khng th t c nh vy, qu tht ngy ng khi ngh nh th.Trc tin ch vo hin thc?. Hc n ung, ni nng ng hong nghimtc trong s thanh lch m khng cng ngt. Bit nu bp ngon, lau nh hay phng mt cch tn tnh, k c bit n mc th no c th xem l thanhlch.

    Trc tin lm vic vi nhng c bn hin thc. Xa hn na, cn n ci g nhiu cht liu nhn bn hn. Sau , c th bt u sng to mt th gilm tc phm nng ct. iu ny xy ra tng t vi truyn thng Pht hcKagy dng tu chng ti. Con ng th vi vi, cam go v khng ai c thhon thin trong mt sm mt chiu. Tuy ngI ta vn c th pht minh mtr chi mi y tnh hp dn trong vng mt m. Mt tng tuyt vino cht xut hin v ngy hm sau mt pht minh mi ra i, sn phm

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    8/117

    c tung ra sau qu trnh sn xut v h tr thnh i ph gia. iu ny cth xy ra nhng khng th xem n nh s vn hnh chn chnh. Thngthng chng ta ln trnh phn ln qu trnh o to, k lut v hin thc.Thng thng, khi sn xut mt cng vic ngh thut mang tnh cch tchnh lm giu tht rt nhanh sau h li mun t t v bun chn.

    V th chng ta phi tht thng thng, chn chnh v c i chn t vngtrn mt t; phi tht s bit thng thc nhng s vic nh chng l.Chng qu tht p, tht tuyt vi. Nhng c c s nhy cm sngng iu tin quyt l cn c thi gian, k lut v tht nhiu k lut.

    ---o0o---

    Chng 3 - Mt Tri Phng ng LnCh i giy pht hp thi - Ch i T Tng u Tin n rn ngi;nhng khng c g xy ra. Chng ta c khuynh hng b ri tt c haykhng c pht minh trng thi nhn to gng p. Vn khng c g xuthin. Th ri c ci g khc l nh l s phn tm. Ngay giy pht nynn quay tr li s khng ch i. Th l xong, v tt c tng hin hutrong ci chng mong cu.

    Hnh nh s tin trin Php Nghe Nhn khng g c th gi l siu vit. Vch cn lm vic vi mnh v ngi khc v c hai hot ng cn phi hpng thi. Cng vic vi mnh dn n s t thanh lch. Lm vic vi ngilm sng li nim vui trong tt c mi ngi. Hai kha cnh hi t: Sthanh lch v nim vui mang n nn tng tnh cm phong ph v y t tc gi l Mt Tri Phng ng Ln. ng nhin cn r bit sng tngh thut lm ni bt lng t t v phm cch trong tng hon cnh. iuny hnh nh l yu l ca ngh thut thng thc khong lng (Thinnh).

    Truyn thng lu i Shambala ng dng cho c ngy nay v thng sdng thut ng Mt Tri Phng ng Ln. Thut ng Mt Tri Phngng Ln tng ng cho nhng nguyn l chnh xc.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    9/117

    Ln c ngha sc mnh, nng lng v quyn nng thc dy trong chng ta.C ngha khng cn s hi, nui tic khi biu l hay trnh by ngh thut biu l cch sng. Quyn nng ny tht to bo v y ngc nhin. Nu nhnht s rt kh khn khi s dng vt ngay c vic ngh n s m hay spt v kh khn hn sp xp cuc sng trong trt t vn hnh tt nhin;nhng chng ta s hi tt c nhng iu ny. Vy lng dng cm l vng bts s hi cn c th pht sinh nim hoan h sn c (ni h). Qu thtchng ta ngy ngt mt cch hn nhin khi nhn ra dng sc mnh v nnglng xut hin (Drala) sn c trong chng ta. V th c th di chuyn vhnh ng t do trong mi th gii quan (trng thi i th Ch) khng cntm cch thay i; v qua ngh thut chn chnh s hi lng biu l v khm ph nhng g phi l... mt cch n gin nht.

    Phng ng dn n quan nim tnh thc. Hng dn thn vo hay hngi sn c pha trc, v tt c u hin nhin. y, t phng ngkhng nht thit ch phng hng thuc v a l, m l ni bao qut cth m rng i mt v tht dng cm nhn v pha trc. n gin phngng n c khng thin v hay da vo ci khc; n hm hay c th nil biu tng th hin trng thi tnh thc nn tng.

    Bc qua phm tr th ba Mt Tri. Mt tri gi n nh sng rc r thmnhun tt c v vn hnh khng mt my may phn bit. l lng t thin hu trong hon cnh v th gii chnh mnh; n t biu l m khng hdo d, khng hi tic v nghi ng. Mt tri tng trng cho s vng bt sc v bao gm khi nim n sng ang ti xung sng to th gii thingling. Mt tri cng l s sng t v vng bt nghi ng (tm nghi).

    C ba phm tr l bn cht ca Mt Tri Phng ng Ln. C th ni l biu tng biu hin s gii thot khi chnh mnh (t kn hay sc ) v lmtng gi tr s thanh lch v tr cng hin hu trong cuc sng cng nhtrong ngh thut. Tng phn li l khi nim mt tri ln tng ng vi sthm ng vi hay nm l trong t kn (sc ). Mt tri ln, ng nhinmun ng. Mun quay v bng m, mun thoi lui c th np sau nhngvng my en. iu ny ni rng s mt i s dng cm sng honton trong s hn nht.

    ng thi xung t mt i v t chi ri khi th gii v tin vo s trngtn bt bin v thn vt l khng tn li; chng ta c bm vo s sinh tn vlc no cng tm kim nhng ngi tm gi bit d on v ci cht!.Chng ta mun bit trong tng lai mnh s thnh t n u, sng c

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    10/117

    trng th!, con ci nh th no!!. C ngha th gii mt tri ln t nn trnthi tm l s hi. Ni s bt bin v a n con ng t hy dit.

    Nhng v d v ngh thut mt tri ln khng thiu. Mt vi dng thc tnn tng trn nhu cu gii tr. Khi cm thy au kh v trm ut bn c sngch tinh thn hi hc nhn to, thc hin mt dng thc tm thc tin ch.Thc ra s c gng ny ch dn n dng thc trm ut cc . Phn ngkhi hi c th xoa du trong vi giy nhng vng my en lun l che ph. y l khng kh nng n ca ngi b cn trm ut gm nhm. Do ,ngi giu s chi tiu nhiu hn ln dy ct cho tinh thn v cui cngnhn ra h cng phung ph li cng ri vo bi kch. S tn trng v thngthc cuc sng khng bao gi hin hu trong th gii mt tri ln. S tntrng duy nht c th nhn thy l lng bc i ca nhng ngi c tranh ucho ci cht m khng hiu g c. Vi cu ni ny ti e ngi mnh hi thinv; nhng thc s tuyt i khng c g gi l tch cc ni v mt tri lnDuy ch mt iu khng v ch, trong s quyt nh phn bit r rang trnghay en c th nhn ra l khng h tn ti cht t nghi ng no v th giica s trm ut.

    Tht hin nhin quan kin Mt Tri Phng ng Ln khng c nghangi tt lun l k chin thng trn sn khu hay trn mn nh (kt thc chu). Tt c khng n gin nh th. Theo truyn thng Pht hc, nhngvn v B Tt o V i mang thn hin cho mun loi thng thc ti thc hin chu k vn hnh, v iu ny khng t thnh vn v c thchp nhn. Tng t trong Kinh Thnh tng ng vi s treo mnh trn thpt v vic phc sinh. i khng gia Mt Tri Phng ng Ln v mttri ln khng c ngha mang li chin thng cho thn vt l; ng hn l bo m tnh lin tc tm l t nn tng trn quan kin khng thin v.

    Ba phm tr: Ln - Phng ng - Mt Tri dn n s tnh thc t vcdy. D vy cn minh nh gia mt tri mc v Mt Tri Phng ngLn. Mt tri mc nh em b c y tim nng - Mt Tri Phng ngLn pht trin trn vn v i n chn mi. Mt tri mc l mt tri bcon - Mt Tri Phng ng Ln dn n nhn nh v c tin trn vn pht trin trn ht v tn cng. Trong Pht hc Mt tri Phng ng Lnc so snh nh Pht tnh hin din v pht trin trn vn v khng gc th dn n Pht tnh v chng ta thc s hon ton tnh thc ngaytrong tng st na.

    Nguyn l Mt Tri Phng ng Ln c ba thuc tnh biu hin:

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    11/117

    1- Trc tin l: Lm ha, thm nhun t lng tin (chnh tn) v nhn phm- c ngha khng cn t gy hn. Cng vic ch yu ca ngh thut l vng bt s gy hn. i khi c th s thanh lch v phm cch ta ra lm xotrn gn nh s e da, khng cn bit n c lin quan g n mi gy hnno trong tc phm. n gin ch v s hi do thiu lng can m. V thkhng nn ng ha mnh nh tc phm gy hn honh trng y v hoangmang.

    2- Thuc tnh biu hin th hai l: Hng dn k thut v con ng. Nghnhn bt u c vi trnh minh trit v r bit phn bin khi thc hinchn la gia hon cnh lnh mnh v khng lnh mnh. Thay v hnh ngv t v n nhn tt c, y cn phn bin vn hnh hng dn kthut con ng trn quan kin v Mt Tri Phng ng Ln.

    Chng ta c th xem s ch nh con ng nh: T tng u tin - Ttng tuyt vi . Trn bnh din nin i, t tng u tin khng nht thitl t tng tuyt vi; tht ra n c th cn t hn v y, t tng u tinl s ti mt, t do, v thong dong. Khi u l dng thc thng thckhong lng. Sau s biu l khong lng khi sinh t tng u tin.Khng c g m h, ngc li tht r nt v cc k xc nh v c y quyn nng phn bin. V d ng trc t giy, mc v cy c - th lchng ta phng chiu quan kin Mt Tri Phng ng Ln.

    Ban u, rt c th khng mt t tng nh no dy ln. Chng ta ch igiy pht thch hp, t tng u tin th tc hay vi t dy ln nhng vnkhng g xy ra. Chng ta khi sinh khuynh hng b ri tt c hay khngc pht minh mt tr chi nhn to no . Nhng vn khng g xy ra. Thri ci g nh l s phn tm v ngay giy pht ny cn quay tr li skhng ch i. Th l xong, v tt c tng hin hu trong ci chng mongcu. Vi s dao ng chp chn ca khong lng ta chm n t tng utin. T pht sinh lng tin v phm cch trong thao tc t ng nt c,nt v, th hin th php. Tt c iu ny cng ng dng nhc s, nhip nhgia, ni chung tt c nhng ngi c xem l ngh s. Th hin hng dnk thut con ng l nguyn l ch o c th hc lm sao c th nhnhon cnh ngay lp tc trn bnh din: T tng u tin t tng tuytvi .

    3- Thuc tnh biu hin th ba mnh danh l: Chin thng ba th gii. Trctin, iu ny hnh c v hi b mt, nhng cn xem li khi nim chin

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    12/117

    thng. Ni chung, danh t chin thng gi kh nng ln lt ai bng bo lc hin hnh. Nhng vi tm thc thun khit tranh u hay hiu bittheo quan kin Mt Tri Phng ng Ln, khi nim chin thng l tnhcm t nhin hin hu khng cn n thch thc v i th.

    V s hi tic v li bing mt i, bt u bit thng thc c tnh thingling ca th gii. Tt c y v cc k lnh mnh, khng c g khkhn hay chng ngi. Ba th gii tri - t v con ngi, cng c nghathn, li v . V cn thng li ton din nhng trm ut tt c ba th giiny.

    Tm li, khi nim Mt Tri Phng ng Ln kt hp ba thnh phn:

    Th nht: Cm nhn ring mnh tnh cm t t.

    Th hai: sn c tnh lim khit c th phng chiu vo cng chng,khch hng hay cuc sng. Nh th t thit lp c tin ln Lng t t -Lim khit - Chnh tn .

    Th ba: Khi tt c iu ny ng tr, c th sng to nhng g c xem gil cng ng tnh thc nh vo nhng tc phm ngh thut, vo sc khotm thc lnh mnh nn tng v ngi ngh s bt u i vo thc hnh tathin. Qu tht v ch khi cho rng phi lng thin nh vo mt hnh thcno .

    Khi u phng Ty, ngh thut lun c gi hng t Mt Tri Phngng Ln. Quan kin ny khng ch dng li ngh thut, n c lan tovo cch sng. Th ri trong cuc sng chng ta t t nh mt v phmcch b xo trn. Ngi ta nhn phm cch thun khit nh c vun trngcho ngi giu c, v khng c ch cho ng cp khc. Nhng gia nh qutc c th hng nhiu hn nng dn, v th hon cnh kinh t dn ncuc cch mng cng nghip. Sau khi nim xut hin dn ch tt c mngi phi bnh ng. iu ny c ngha i n nim bi b th bc (utranh giai cp). Th l nn tng bnh ng c hnh thnh bng v lc. Ngy nay ni chung, ti tin rng vi ngh s tn thi tt v lnh mnh vquan kin Mt Tri Phng ng Ln l gi hng ln cho i tc phm ca Nhng nhng ngh s ny li rt him hoi. Ngi ta ch tm thy mt vingi trong gii ngh thut. Bn cng nn khm ph h l ai, nu khng litip tc i vo s phn bit gia ci tt v xu, hnh phc v bun b.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    13/117

    Theo ti, thc s khuynh hng ny khng nghch li phong cch Mt TriPhng ng Ln v iu ny bt u ti lp. Nu quan st thp nin 60cng nh u thp nin 70 tuyt i khng c g xy ra. Mi ngi u ckhuynh hng ng v mt tri ln. Ngy nay c s quay tr li thit lp cncn qun bnh. Hoa K vo thp nin 20 nhiu iu th v khi ng. Ngi ta khng cn bit nhng g lm, nhng cm thy thoi mi vinhng s kin va vt qua. Ngi ta bit lo li cuc sng v sng tonhng tc phm ngh thut. Than i nhng ngh thut khng phi ch cnu t vn v chnh n s hp thnh tr lc cho ngi ngh s v khng li cho chng ta cht liu gi hng no lm vic.

    Truyn thng Nht bn khng phi l nhng g st li ca nhng g gi lquan kin mt tri ln. Trng phi Ikbana ni ti hc c th ni lthuc v trng phi mt tri ln, hon cnh va hi tic v ng thi tnknh. Ch yu trc tin l lm vic cho chnh s pht trin ca mnh trckhi dn thn vo bt c vic lm no khc. Chng ta khng th lm hn giu ny, khi s cn c mt vi lnh hi v quan kin Mt Tri Phngng Ln sau theo hc nhng v thy ty thuc vo nhng nguyn lring bit v hnh nh y l cch duy nht. Tht khng c thnh a nocho nhng nh ngh thut cm hoa, hay dng thc ngh thut no khc doyu thch thc hnh m cn phi tm bn trong chnh mnh.

    Khi vun trng quan kin Mt Tri Phng ng Ln, theo ti ng thi tnng vo s hi ha gia truyn thng Ty phng v ng phng. V th gi hng cho nhng hc tr ngi M, ti lm vic vi h bmg nhiucch. Ti dy h mua c vt p, b cm-l thch hp, nhng khuy o mng- st, giy v v ni Vng, tha ng - ng cho php? ... Ti hngdn h c x nh nhng con ngi t t. Trn bnh din ngh thut cng cnnh th. Phi c c vi lnh hi v yn lng kt hp nn tng Pht hc ng m vn gi quan kin ca th gii Ty phng v chnh bn thn nvn ng k.

    C rt nhiu s kin ln xy ra Ty Phng, nhng gn y mi ngimit mi gc li mt bn v bin mi truyn thng tr thnh tr a, manhmn ra v bin thnh v tr Coca-Cola. Khi hnh ng nh th chc chn sc nhng tr ngi. Cho d nh th no i na cng khng nn b ri quankin v phm cht Ty phng v ti khng tin s c vn .

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    14/117

    Ni mt cch tri thc ha vn nn c Mt Tri Phng ng Ln phngTy. Ti bit y l s mu thun; nhng nu ni mt tri mc phngTy, th th tht ngu xun. Nhng phng Ty vn l phng Ty, do mt tri cng c th mc phng Ty hay ci g na n. Nhng ngh sln v sng chi Ty phng i vi ti l ngun gi hng to ln. V th tiang y, Ty phng v c s tru mn bao la cho th gii ni mnhang sng.

    ---o0o---

    Chng 4 - Lng T T Nguyn Thy

    Mt Tri Phng ng Ln i din cho khi nim tnh thc l nng lnghay tnh chiu sng v s sng t. Ch yu nhng phm cht ny tngng vi trng thi tm thc nn tng v quan kin ngh thut thng thcngi ngh s cn c. Nu khng c quan kin hay tm thc ny c nguy cvi nhng vn xut hin (h ly) v nhng chng ngi xut hin trnng.

    Ban u quan kin Mt Tri Phng ng Ln c ci g hnh nh hicc oan, y nt phn bit. Th nn cn ct b nhng khuynh hng thamn bn nng cho rng: S c ci g dy ln t tri nghim! . Quan

    kin Mt Tri Phng ng Ln d nhin khng tr b s rng m tm thcv chnh xc y l trng thi rng m v tnh thc ton din. ngha MtTri Phng ng Ln l trng thi rng m hay cn gi l sng t tnhthc hay s sng t r bit. Nhng gi c tnh rng m cn quan stvi i mt trong ci nhn khng thin v v nht quyt khng hi lng vici nhn thong qua hay bng na mt (ci nga xem hoa). l iu rtquan trng, khi tm thc i cng ci nhn rng m (khng thin v hay phn bit) c th hnh ng r nt trong s phn bin v hon cnh sng t tronghnh s t ngay giy pht ny; v chp nhn vi s kin v dt khot t chinhng s kin khng ph hp vi con ng. Thc s hon ton c th (khd) khi hin hu tng giy pht (st na) v thun theo hon cnh. T phngthc ny, c th cp ngay ch tho lun khi bit nhng thnh qu snggi hay ri ro trong lm ln ngay tc khc.

    Mt con ngi tnh thc, hin hu thng trc c th a ct vi nhnghon cnh hin hu. V chnh l sc mnh ca tm thc trong sng vchnh l nn tng rng m thc s. Mt khi nhn thy Mt Tri Phng

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    15/117

    ng Ln vi tt c s rc r, c ngha c th bt u vun trng s khng tgy hn. Th l khng cn gy hn vi chnh mnh na. Ni chung c th rtra nhng tri nghim t nhng au kh trong cuc sng hn l dit mt skh v thc s chng ta khng h dit bt c iu g.

    Nhng biu l t gy hn l phin bn mt tri chiu theo lng knh tiu ccc trang b v ci chng ta gi l s t hu hay ngh thut ha theo nhkin. V s tho mn trong ci gi l ngh thut chng ta eo ui nh munnm bt bng ca vic khng c. Cui cng mt mi v ci khng thc,chng ta sn sang b cuc chy theo nm bt o nh. Vy c th ni rng Khi khng cn t gy hn rt quan trng v trn tt c mi phng din. C th t cu hi: Ci g lm chng ta m la?. Cu tr li c th l: Sgy hn lm m la n ni khng th sng to nhng tc phm ca php(Dharma) nhn (quan kin) . Vy chnh s t gy hn ngn nhn s m (vachm) thng thc mi v hay ngm nhn php trong Tinh Thn Ngh Thut(gout) vi php nghe nhn trong tinh thn thng thc.

    V th, khi cng thng thng pht sinh khuynh hng gy hn vi chnhmnh v ngi khc. Cho nn qu tht khng th hi lng v chnh mnh, vth gii v cng vic cui cng c th nhn ra khng g c gi tr. Khi cig tiu cc xy ra chng ta b tr tr v gy ra nhng h ly (du vt) thtc nhn tr thnh gy hn v t co cm li.

    S gy hn qu tht cng c th em li tc phm ngoi hng, nhng nghthut nh th s lm nhim th gii thay v xut sinh ci g ti mt vlnh mnh. Lng T T Nguyn Thy c so snh nh s kt hp ca bng hoa di trn thm c hoang d v chnh s tng phn to ra nt hiha tuyt vi. Tt c u t cn bng trong s to bo v mi mc ci nhn. chnh l s kt hp theo nguyn l to thnh phm cht ca Lng T T Nguyn Thy.

    N t ng vng bng chnh n khng cn thng qua thin nh. ng vngmt cch tc thi theo phong thi Lng T T Nguyn Thy ng vi phmcht Tri - t - Con ngi cng nhau hin hu bao gm s rng lng vlng dng cm. Tt c nhp nhng xoay trn trong quy lut bn ma vnhnh tun t, lm gi li nguyn l Mandala m mi thnh phn tuy khc bit nhng ng vn hnh vi nhau trong iu lun v v tr, iu ny giithch ti sao tt c t hi ha mt cch tt p. Th l bt u cm thy thomi trong s hin hu ca Lng T T Nguyn Thy. V th khng nn shi cuc sng v n cha h lm chng ta ri vo cn trm ut mn tnh v

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    16/117

    trng thi khng rng buc t xut hin. Th l kh nng yu thch nghthut v nhng sng kin ng thc dy trong s khng rng buc trung tnh(trng thi khng thin v) cng c th gi l trng thi phi nh nguyn tnhhay bt nh...

    Khng cn thit nh nhiu ngi c gng thc hin phong thi khng rng buc, nh c phng xut tnh trng to bn kinh nin cng thm ri lontm thc. y khng ging nh phi ung thuc x cho thng i trng;tt c tri chy t nhin thong sut trong dng chy no khi thu sutlng tin trong tinh thn Lng T T Nguyn Thy y sng to.

    Thng th khng c mt t tng no xut hin lc ban u v s gi hngcn ang n. Khng cn quan tm, thm ch nu khng c t tng no dyln hay c cm tng s gi hng ang cn kit, ch cn ngh ngi trongchc lt gn nh sn sng bung ri tt c mi th - Th l Lng T T Nguyn Thy thc dy hon ton trong Tm Thc Ngh Ngi, nhng ykhng c ngha nhn nh hay l thuyt n thun trit hc m t n tht sxy ra ci g trong trng thi tm thc, v Lng T T Nguyn Thy dnhlin vi tm rng lng (rng m) v tnh cm t tn nhim v con ng.

    Khi tnh cm biu l lm pht sinh s hi ha. Nhng nu khng c chnhtn chc chn s hi ha khng th xut hin. Tht qu tuyt vi khi tt cu hi ha v chng ta cng lm vic vi n. Nhng ni rng tt c phic thc hin, th l chng th ha iu v khi b c ch hay cng thc hang nhin n ri tr li th gii hnh tng hay ch ngha m hnh (hintng).

    Cho nn nhiu ngI tham d cuc hi tho v s hi ha v khi ra khi phng mang theo cng trng thi. Tht qu bun thm. Trong iu kinny vn cha th ri xa quan kin mt tri ln vi tt c nhng g cn ynt nguyn s. Nh th c ngha khng n thun hiu bit m cn thc ssng c c nhng tri nghim chn chnh.

    C ngha s hi ha cn lin h n tnh cm phong ph hay giu c (tinhthn rng m), nh hai mt ng tin - mt mt l s hi ha v mt cn lil tnh cm nh khng gian rng m. S hi ha tht s c th ging nhtnh cch khim tn ca cn nh Do thi v Nht bn. Ni chung c th chorng y l mi m Shambala hay mi m Mt Tri Phng ng Ln.Cng mt dng thc hi ha c th ng dng rt tt vo ngh thut thngthc. Khi s hi ha ng tr trn vn, nim ni h s t xut hin vi l do

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    17/117

    tht n gin: Khng cn tranh u c lm mnh t hin hu v ycng l dng thc sng to cng ng tnh thc .

    Ch cn hin hu vi tinh thn hi ha v tnh hiu k vi nhng im va cp. V th chng ta sng to cng ng tnh thc da vo ngh thut vtm thc lnh mnh. ng nhin thin nh l s thc hnh c tm quantrng ln lao. Ti ci mnh nhn danh Tri - t - Con ngi ni ln stht ny.

    ---o0o---

    Chng 5 - Thin nh Hay Ngh Thut Thng ThcKhong Lng

    Khong lng = Khng cn b rng buc bi ph din v nh th tri theothi gian trong t do khng ngn ngi (Lin tc tnh trong khong lngkhng ph din). Nh th c ngha t tng vn cn nhng n khng lmcho chng ta kh no v hoang tng v khng r bit phn bin.

    S sng t r bit rt quan trng. Nht l phi r bit chng ta ang ngayti y khng u ht. Ngay ti y mt cch tc thi v l mt ngihon ton bnh thng v tm thng. Hy nh y khng u ht. V th

    ti sao khng hin hu ngay tc khc m li ngh n mt thn b no ngois tht.

    S tip cn: Ngh thut thng thc Pht hc dnh lin vi nhng s kin vngh s hay ngh nhn lc no cng ch l thc tp vin. Ngay c v thy ththon thin cng ch t xem mnh nh ngi mi hc tr. Thng th nhngai dn nhn khun mu cui cng nh s hon thin tuyt i (t chomnh l Pht), s ko theo cuc sng bung tri ty tin theo bn nng v trthnh trng tro, gy hn v bung mnh theo tri thc lm ln.

    Ni n ngh thut c ngha ni n hnh tng cn thit c th da vo lm vic cng nh thc hnh thin nh. Nhng lm sao c th bit u lhnh tng v thin nh c th kt hp nh th no?. Theo c Pht, hinnhin cu tr li hnh tng khng c tht, cng nh php khng c tht. Vth hnh tng v php mi c th kt hp vi nhau. Nh trt ph mt ln bnh m, chng ta khng th phn bit u l bnh m v ph mt. V th cnthit gi t tng khng b li ko ca thc ph din thnh cng s t

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    18/117

    pha trn ny. Khng c ai, thc s khng mt ai c th tr thnh ngh nhntt hay ngh s gii m khng cn thit lp quan h t duy v khong lng.

    Thin nh (t duy v khong lng) l mun ni v Shamatha -Vipashyanach khng phi ni v nhng chuyn i sn hay cu c trong yn lng. y ni n ta thin c ngha thng thc s khng rng buc bi ph dinTa thin l mnh t cn bn, l sng trong khong lng thng trc mtcch t nhin khng gng p. Nhng mun ni g khi dng thut ng Tathin? . Th d, Beethoven, Le Greco hay Mozart nhng nhc s ti thch vtin chc h u sng trong thin nh (thng thc khong lng). Tt nhinh thin nh theo ngha: Sng trong tm thc rng lng - trong trng thithng thc nim ni h trc khi bt tay vo vic sng to . Ni cch khc,s khng t c nhng g gi l c ngha khi tt c nhng th hin u lthc ph din v s tng tng. Nh i ch v bung mnh trn gh, lti bn n vit kch bn, qu tht khng th gi l tinh thn ngh thut.Tht s cn thit i vo trng thi v tm (khng tch cha) theo thutng Pht hc. T nn tng ny tnh cm hin hu, rng m... v ci ang l bt u t pht trin. Thnh ng ang l... c th ng hn t hin hu v cci g ang lin tc tip din (lin tc tnh, s tht tip tc chuyn ngkhng gii hn trong hnh tng). Nn cho d l thin nh hay khng,nhng khi lm bp hay ra chn chnh l nhng g ang xy ra v truynthng Pht hc gi iu ny l sng t r bit ci ang l...

    S sng t r bit dn n ci ang l... c ngha: Thnh phn mu chttht dng mnh v chnh l iu chnh yu cc k quan trng. N thm thutt c, cho d ang lm g hay ci g xy ra vn khng c s chia ch giata v phng tin biu l hnh tng . Th d, ngay giy pht t mngngi xung t, c ngha ci ang l hin din... chng ta ang hin din y, ngay ti y. Thc s hin din v s hin din chuyn ng tng stna trong khong lng!. Dng thc r bit sng t ny cc k quan trng.

    Chng ta y ch khng u khc. ngay y, ti sao khng hin hungay ti y v tnh cm v ci ang l... hin hu hay sng t r bit gi lkt qu thc hnh (hu thin nh) s n sau khng cn ch i. Trong suqu trnh thin nh chng ta khng nn bay l (nghin ngp hay sngtrong o gic). Ch n gin ngi, t ng ha mnh vi hi th v khngquan tm. Cn thit l ct t buc rng ca nhng t tng ph din. iuquan trng nhng g thc hin nn c tnh cch th cng, r nt v lin tctrong thc hnh hu thin nh, chng ta y hon ton r nt trong lin

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    19/117

    tc tnh. Hin l y ngay trong hnh ng chi u, i o qun, i do, icu.... u biu l ci ang l... v khi thc hnh ngh thut ch cn th hinmt dng thc khng nht thit phI th hin mi dng thc dn d. Duynht l mt v mt trong s duy nht.

    n gin bin nhng hnh ng tr thnh khng vn , khng n o, nonhit, nh trng khua chng hay v ngc xng tn. Nht l khng cn thitu hay tranh ci vi bt k ai, c trnh nhng t tng tr thnh gioch hay cha t th gii. V c xem l hnh ng ca Ma vng batun (S tham vng ca th gii Asura). Hy hi lng l chnh mnh v biul mt cch rt rt gin d, hn nhin ng thi vi thin nh khng gy hnnh a con ngoan ca c Pht.

    Cng thin nh, c ngha ang th hin tc phm ring mnh, c nghang ranh gia thin nh v thc hnh ngh thut, gia hnh ng v rngm t ng lu m. V y chnh l nhng g cc ngh nhn qu kh tringhim su sc. Nh th c ngha t tng vn cn nhng n khng lmcho chng ta kh no v hoang tng v khng r bit phn bin.

    Tip cn ngh thut Pht hc khng nn bm chc vo cm xc gy hn vcho n l tht v khng cn phi dit b (st sinh - tiu dit bt c ci g).Hay ri vo cm th su gic quan. Tnh gy hn ko theo s tranh chpdanh vng, tin bc, so snh, bt tha nguyn, kch ng v mt ng nhngs kin khc. Khi vng bt gy hn dn n nim hoan h, s rng m viu lun v (s hi ha) thc dy trong ta. y khng ni n nim vuido hoang tng tt c u l tnh thng v nh sng. Ni s bi trong idng y mt ngt. Nim hoan h y (ni h) l nim vui trn vn xut pht t nhin t bn trong theo chiu hng c th s m v thng thcnhng s vic

    Chng ta c th thng thc nhng bng hoa tuyt p bn ng trong hiha tng th, khng cn thit mang chng v trng by trong phng khchhay phng n... Th nn cn thit c mt tnh cm thc s phong ph giuc ta ra trong vin nh khng gy hn v vng bt tm chim hu. nhng thnh ph ln, nhiu ngi i ngm ca hng thng xuyn vcm thy au kh c k ch v khng th mua bt c th g cho tha nguynMt s ngi khc hon ton ngc li, h ch thch ngm nhn nhng mn xinh xn. C th ni y l s khc bit nn tng gia mong mun thamn v tinh thn thng thc. V s gy hn qu thc thm cn c v bt

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    20/117

    r qu su vo tm thc; v th s gin d ging nh Plasma nng chy trung tm qu t. N nng chy t v thy v lc no cng chun b phuntro ln mt t (y l s m phng tnh cch gy hn d nhn dng).Th nn ng c tiu dit (st sinh) hay mi mc nhng g gi l cht liuto thnh con ng. ch l hnh thc su tm nhng cht thi, nhngvin , cy c tch cha tt c am m, gy hn, v minh. Cng c ngha,xem nh nu khng c chng s khng c con ng.

    Tht l v ch v ung ph khi xy dng con ng nh xa l v c thchin tht bng lng bnh xe d dng trt ln . l s khc bit giacon ng Pht hc v con ng mnh danh ch ngha vt cht Hoa k(M hnh ho biu tng theo cng thc cng ngt) v cng cn bit c rtnhiu dng thc gy hn:

    - Dng thc m t nhiu vn v mun nhng iu ny c ph by.- Dng thc ganh ua (tm ganh t) vi nhng thnh cng ca ngi khctrong cuc sng.

    - Dng thc gy hn t m nh (t k m th) c qun i bn phc thohay phng tin lm vic, i khi nh mt c dng t tng (lc khng).

    Hn na, ngh thut thng c xem nh s t pht tit nhng n c haydn nn. Thi ny hon ton sai lm. Ngh thut khng th xem nh lithot hay phng tin ch bnh n tm l hay ly li thng bng:" Tikhng c g lm v th cm thy s trm ut m h, th th ti sao khng thnn chic bnh gm hay lm mt hnh ng v ngh thut?. Qu l kinhay, tuyt vi th gin! . Qu tht ti li khi xem cng vic ca nghnhn vi quan nim nh th. Trong ngh thut cn phi nghim tc vi tinhthn thng thc. Ngh thut v tn trong bnh thng tnh (bnh thngtm th o) v l phng tin t din t t nn tng trn hon ton ngin v trc tip.

    i khi s s hi nhng chng ngi mi dy ln nhng iu ny vn khngth ngn chn bc tin. Nhng nu ch i c ci g xy ra nh tc phm cn hnh thnh theo mc thi gian hay phi hon chnh tuyt ithng dn n kt qu ngc li v tht bi hon ton trong ngh thutthng thc.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    21/117

    Quan st vai tr ta thin trong trc nhn ngh thut thng thc, phi hiuthin nh lm chng ta thay i nh th no v quan h vi th gii. Lmsao c th thay i h thng thnh th v ngn ng. Phi bit cch ng x vlm vic vi nhng gic quan hay cm xc c gi hng t nn tng Phtgio xa xa (Tinh thn c Pht). V c th gi nhng iu ny l thuc vPht tnh.

    bt u, iu quan trng trc tin t trc mt t giy trng vi ngha tha thun t m rng v bung x. Tip cn Pht hc v ngh thutkhng nhm lm ch nhng b mt nm gia nh ch Pht, m ch cc tnh cm rng m v quan kin hon ton tinh sch. Nh th ti nngngh thut v khi nim rng m trong khng gian nhn ngm sn sng;tht v ch khi mun vun trng hay c sng to ra ci g . V tt c s xyra tht t nhin v n gin trong khong lng hay trong quan kin khngthin v.Theo Tantra ngh thut khng ch thun khit thu hp tnh thm m; v l phng thc n gin tip cn ti nng v trc nhn ngh thut nh nhnghin tng t nhin. iu ny nn tp trung tr li nhiu hn vo mi trngchung quanh lm ny sinh tnh cm tin chc vo khng gian hin hu khngi hi iu kin v l mi trng v iu kin hay khng thin v.

    Th gii t do, tht s t do trong t nhin. ng nhin, nhng cu hiv s hoang mang vn mi dy ln sut trong cuc sng. Vn eo ng vnim tin vo th gii hin tng khng tn li, trong khi s thc ging nht giy trng hay tm toan tinh khit. T nhng do d c th thc hin hnhng u tin. C th l bc tranh tranh hay bc v th hin tinh thn sngto tuy khng hon chnh theo khun so. Chng ta khng ngng sngto, ti sng to tng giy pht v i t hnh nh va sng to t honthin.

    iu ny dnh lin vi lng tin (chnh tn), cn cc k nhy cm v tnhthc. y l t ng nht n t tm thc l: Tnh thc . ng thi cnth hin nhng s vic trong s chn mi ca tm thc (tnh quyt nh). Dsao i na iu ny khng c ngha dng bn ng c nhn can thip vo; nnthun khit l qu ca tri nghim v s gi hng trong tinh thn thngthc ngh thut. Ni chung, chng ta u t rt nhiu am m mongmun tr thnh ngh s. ng nhin vn ny hon ton b tt v mt khitr thnh ngh s , chng ta thng c khuynh hng bin i t nhintnh thnh quy lut hay gio iu t bo v, phng th lnh th va t

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    22/117

    hu (cho rng mnh pht kin ra chn l). Tham gia tr chi ny (dng ro phng th) s chm v s vn kh khn trong giao tip vi mnh v ngkhc.

    Nhiu ngh s thch tnh cch c o. Nhng h khng th tip cn nghthut thng thc v quan nim c hu l mt ngh s nn c v in inhay lp d . Nu lm sng t quan nim ny; h s im nh thc phn iv c th vi vi ngi bn chn lc k lng cng in lon nh nhau; vkhng mun tip xc vi ai khng tn ng v ngng nghnh t i biu ltnh c tn ca bn ng. Dng thc tip cn ny thng hay gp v cgi l ch ngha vt cht tm linh. C th y cng l c hi c th cpn ch ngha vt cht trong ngh thut. ngh s, s thiu kin nhn c thgy ra nhiu vn v n ngn cn chng ta nhn mi s nh t giy trnghay tm toan trc mt (TTNT hay bch tnh thc)...

    C th hnh dung mnh vi c sn hay v. Khi khng cn g v haykhng cn cht liu g khc sng to, quan kin ngh s s hon ton mom v n khng phi l s tht c m phng; ch l s tng tngc min cng gi hng t thm mun (th gii ng qu) ca chnh mnhhay nhng ngi thn cn (th gii tng), thnh qu t c ch l nhngtp nham b lp v thnh ng phn ch ng nht trong trng hp ny.

    Cng c th gi y chnh l ngh thut hung bo hay ngh thut thngthc b hip dm. Cc bn c th lin h n hnh nh ngi ngh s ngi vu bc c tm gi hng t kin th thin ca vi ngi thn cn, hayt nhng tn dng ca nhng ai thch th v l nhng chin hu. Ngaytrong s hung bo, cho d ngh thut trnh by theo dng nc st Zen c pha trn vi vi lt ha bnh n vn tuyt i l v minh. C th giy l ma thut en, php thut hay t php ngoi o dng quy nhiucon ngi hn l gip h thot kh. V th iu cn thit l nn thn trng.

    Cng cuc sng to ngh thut thng thc c th c rt nhiu h ly. V phng tin din t lc no cng mnh lit. Ngh thut cha ng quynnng v c tm quan trng l lng v chnh n nh ot cuc i nhiungi vi hai kh nng: Thc hin ma thut en lo mt thin h hay sngto tm thc lnh mnh c bn; cho nn cn thn trng gp i v ngh thutthng thc khong lng ch cho php la chn mt trong hai vn .

    ---o0o---

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    23/117

    Chng 6 - Ngh Thut Thng Thc Trong Cuc SngHng Ngy

    Thc hnh r bit tnh thc khng ch thu gn hay gii hn trong thin nhngi cht mt ch hoc n thun trong hnh ng. Thc hnh thc s lhc cch c x nh mt ngi thun cht trong tinh thn gi hng t nghthut thng thc v y l nhng g c gi l phm cht ngh s.

    Thc hnh r bit tnh thc c gi l Vipashyana t Phn ng ng nghacn tnh nhy cm v kho lo trong tng th; v s thc hnh ny cc ktm l c th cung cp nhiu cht liu mi l trong ngh thut thng thckhi bit s dng nhng g sn c trong thc ti din tin.

    C th bt u lm quen v s m c tm thc ny trong sinh hothng ngy. Chng ta quy qun vi nhng k thut (phng tin) tringhim ti nng v ngh thut thng thc pht huy Chn - Thin - Mtrong cuc sng. S ch c gi nh l tinh thn, bn phn v g bngay t bc u tp hun. V th bt buc phi thc hnh s ch thtchnh xc v r rng. Nhng trong ch nn t cng thng chng no ttchng ny... Chng ta ch cn s m trong gii hn hi th v tinh thn tdo (rng m). T s nhn bit ranh gii ti thiu s b buc cn gn gil khng cn ranh gii. Nhng g c gi l tnh thc r bit, n gin l bit thng thc khong lng (chnh t duy) v t nhn bit gii hn trongkhong lng (Tr gii), khi y chng ta t nhn ra rng: Qu thc khng cg lm phin v thc cht chng ta cha h b bt c gii hn hay gio iuno tri buc.

    Qua thc hnh r bit tnh thc, c th bt u n gin ch l bit lng nghes tht t bn trong hay bn ngoi th gii hin tng. Nhn nh c tinhthn ngh s qu tht quan trng v hnh nh rt cn thit th hin tronggiai on ny. Ni n ngh thut, c th ch biu l sc p t nhin, ngyngt v th gii ang sng hay ma mai tnh dung tc di dng thc th ca,tranh nh, m nhc... C th ni, y l dng thc ngh thut c ch tmtheo chiu hng no m hoc mnh v ngi khc trong ch thuytkhng chnh thng. Trc tin khng th thc hin cho chnh mnh v n pht sinh ph by cho d ngi ngh s c y tnh cht thng thnghay chn chnh. C th cho rng lm th ch v thch th thi. Nhng nunh vy, ti sao li vit trn giy ngy thng v c hay ngm nga khpc mi chn mi ni?.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    24/117

    Tuy vy, khi pht sinh nhu cu giao ph cng vic ngh thut trn giy bt,vn c th pht kin khuynh hng r bit v chnh mnh. Nu t vit kin ny, c th ngu nhin ri ng vo ai v sau v c th h c hngt duy v iu tt .

    Cho d ngh s sng trong s thng thng v chn chnh nhng nhng vachm nho nh lc no cng hin din. V khi tip cn ngh thut theo quanim lun l hc, tt c tr thnh p bc v mi ngi sng trong tinh thnn l v m tn. Th nn nht nh khng qu ng di by rp ca tri thcv phi by mt vi centimt, mt phn gc cnh cng vic v ch nhmkhng phi t tha mn bn nng hay phc v bn ng v s kiu ngo. Vth c th m i, thn nhin m i, n gin i trn con ng khng mcn.

    Cng nn tip cn theo li ny c th bt hoang mang hn hay d dng vtqua mu thun ni ti. Ngi ngh s cn chng t cng vic ang lm vxem nh cn thiu thnh tn cho n khi no thng sut k lut v s oto hon ton thuc v mnh v c th ty nghi lm ha vi chng. Chcchn nn ng dng iu vo tt c dng thc thuc v ngh thut thngthc. S o to v k lut chc chn s hp th trn vn; v chng ta ctt c mt cch hon ho, ch cn bit quyt nh lm sao trnh by s thtdin tin cho trong sng v y phm cht ca Lng T T NguynThy.

    Nh minh trit truyn tha ca dng khu truyn, ngi gi gn k thuttruyn trao ring bit, phi r bit nhng thao tc v uy lc khng nhlm th no c th ph bin cho th h k tc v mai sau. Ngh thut trnghim thin nh (thng thc khong lng hay chnh t duy) c th cgi l ngh thut chn chnh; v n khng c thit lp loan truyn haytrin lm hoc qung b tinh thn gii thot m t. Ngc li l qu trnhlin tc pht trin khi bt u bit thng thc mi trng ang sng cho dtt hay xu, thnh cng hay tht bi, p tuyt vi hay hon ton ngc li.Hiu c nh th, ngh thut thng thc nh kh nng thuc v ci nhntrong c tnh duy nht v s tri nghim thng trc (thng tr tam bo).

    Tuy nhin, trong cuc sng khng ngng lp li cng ng tc nh: nhrng, chi u, chun b n sng... Nhng s lp li mt cch hin nhin tngy ny qua ngy khc c ci g nh l tnh cch duy nht. Tnh thnmt t nhin t hnh thnh trong nhng thi quen hng ngy, bao gm ngh

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    25/117

    thut tnh t an xen; v th n c gi l Ngh Thut Trong Cuc SngHng Ngy hay lm th no c th t t vi vt.

    Nhng tr thnh ngh s chn chnh, mt trong nhng chng ngi cnvt qua chnh l lng gy hn. Chng ta thng c thi t gy hn vcho rng tt c u nh nhau v khng h mng n nhng khc bit nu cCui cng cho rng lc no cng c mt m mu trong th gii ang sngv t ni: Tht v ch nu mi c tnh dn xp nhng s vic. Tht v chkhi ch n nhng chi tit. Tt c ch u nh th v tht ng chn Bof!.

    y l thi ca nhng ngi theo thuyt v chnh ph, du ng ng ph hay t nhng ngi tn thnh vic to dng v chn chng ngy trangcho s rng tuch y v v. Nhng thi khi sinh t tnh th l khngth l chiu hng ngh thut thng thc trong cuc sng. V n c trngcho s ngu xun (v minh), v cng m qung v hon ton gt b nhng gc xem l t nh v y th v ca cuc sng.

    Cn phi bit ch cn thong nhn tm gy hn d ch mt phn, chnh n st ng lm chng ta ng bng trong t kn. N pht sinh nhn nh: Qutht v ch khi t m hay c gng lp li s thit lp quan h vi tng s vic. Tuy nhin khng bao gi chng ta nh mt kh nng ngm nhn honcnh sng t, tuy rng c th cn phi lp li ln th hai, th ba hay th t...;d vy s gy hn vn c tnh loi b kh nng bn b, ch i (nhn nhc)s tht tri nghim cn thit. Vy c th ni mt cch khng lm ln: Gyhn v thiu kin nhn l ci ngun ca s th l phi ngh thut tnh . Cth ni: Trong tri nghim r bit tnh thc nh vo lng kin nhn, bn bv ch i (Nhn nhc Ba la mt) s nhn ra c bng dng k rnh rp .

    Chng ta t chi s mn nguyn; v ch cn cht xu ch thng thcs tri nghim hay bng dng ca n, c ngha nhng g bao bc to thnhho quang sng chi, nh th l bit thng thc nh cao nht ca cucsng v cch n t vn hnh. Nh th c ngha thc hnh r bit tnh thckhng phi ch ngi l v gi l thin nh hay ch n gin i su vohnh ng. Ngay ti y, nn xem nh ang thc tp ngoi hng khm ph lm sao c th hnh x nh mt con ngi c thn cm (trc nhn) nhycm vi thn cm v cng chnh l ngha ca ngi ngh s.

    Nhng ngh s la chn khuynh hng t biu l trnh by cch sngxuyn qua tc phm. Ngc li, thc hnh r bit tnh thc cho php t m

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    26/117

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    27/117

    hay th l y khng c ngha dung tc m ni v tnh vng v, th l nntng trong tnh cht th ca hin tng.

    S gy hn hon ton phi ngh thut tnh. Khi trng thi tm thc khng cngy hn s phong ph y ti nguyn v s trc nhn t xut hin. Ngcli, khi gin d hay cng thng tuy n gin ch l cn gin thng thngcng l nhng nguyn nhn loi tr tt c c hi tng tc vi nhng g hinhu trong cuc sng v thui cht tim nng ngh thut.

    Tt c s bin mt khi ni cu, hay i hi s ng tc phi dy ln; N trthnh nhng iu vng mc khi c tnh vt b ra ca s hay mun loi trnhng g gi l bc bi hay kh chu. C th nhn mt ngi ni nng tr vnh v khng tm ra phng tin pht tit cn gin. Th l bt u qung bn p gh. y l cch hnh ng kh th thm vng bt ngh thut tnhti thiu c th c. D sao i na, cn bit phn bit gia cn gin v lnggy hn. Nu quan h c thit lp bng cn gin v c gi hng bngmt bi th, iu ny vn gi nh hay m phng c tnh rng lng hay tra trong mt trnh r bit tnh thc no .

    Ngh thut thng thc khng c ngha gim thiu s sng to nhng vtdng p . Ngh thut l tt c nhng g d bo y phong ph, ngh thutrong cuc sng hng ngy chnh l tri nghim r bit tnh thc v hnhng chuyn ha s gy hn l ngun gc tt c ti nng ngh thut c thm phng c t v hnh tng th hin thnh hnh tng trong s thtnh th...

    T Tng n Sau

    Thn th ny -

    tht qu gi,

    V rt kh khn lp li biu tng ny.

    Mt s tht cha tng ai ngh n,

    Nng vng ri c l cng vng m.

    Thn th ny -

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    28/117

    ! in n qu gi,

    Ni linh thing hin trit tng qua.

    Sao ct bi li lm hoen ,

    Nhng din ph ph o trn ai.

    V huyn thoi ph ln s tht,

    Thn thoi no vy kn nhng bnh an.

    Ti v bn ng hnh nhng ring l,

    Cng kinh qua nhng s kin gin n.Cng snh bc trn ng khng pha trn,

    Chng bn mua nhng cu chuyn diu k.

    T sc sng chn tht y mt ngt,

    Cng gi gn dng sui mt i trao.

    Khng th trnh i khi cn sai bc,

    Nhng ngt ngo cm d trn gian.

    Nhng chng h hi tic vi gian nan,

    K t lc nhn ra mnh hin hu.

    Nm tay nhau cng nhau do bc ng xanh,

    V cng sng trong ng cay tri nghim.

    Khong tri cao rng m tm lng trao,

    ng yn lng trang hong cho cuc sng.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    29/117

    ---o0o---

    Chng 7 - S Tht Bnh Thng

    Ngi ta thng ngh rng: "Ch ngha biu tng bn ngoi l s tht(chp tng) ging nh bng hng dn, ch ng v ngay c tn giocng c ngha nh th. Thc ra khng phi vy, ch ngha biu tng lcno cng dnh lin vi bn th bn trong v t y c th nhn ra chnh hnhtng l biu tng ln nht i din cho tm thc v c th xem ch ngha biu tng i din cho nhng tri nghim su sc ca tm thc .

    Thng thng chng ta khng thch nghe ging mnh trn my ghi m hocnhn mnh trn nh, iu ny c th lm mt t nhin hay xu h. Chng tacho rng nhng bc nh ghi li khng c tt hay thiu trung thc, nhngthc s v lo s ngi chp nh trc nhn mnh qua biu tng.

    Tuy vy t yu im ny, cn quan st thm mt cht v nhng phn ng tv va ni. Thn xc i din hay l bc bim ha v chnh mnh hay nhngs vt l biu trng hnh nh bim ha chnh n. C th gi l ch ngha biu tng i din. Nhng ch ngha biu tng t tri nghim khng cnhnh thc i din no khc ngoi chnh n.

    V d: Khi sng to mt biu tng thuc v th gic, trc tin n xut hinv nhng nhn nh hay ngha s n sau (nhng gii thch). chnh lnhng g n l... v ch i din cho chnh n; nh khi trang tr cn phng(iu ny p ngay vo mt). Sau , nhiu ngi c th trnh by nhngcm tng, nhng quan nim hay quan kin v siu hnh hc v m hnhtrang tr. Nh th c ngha s ph din v biu tng s n sau (truynthuyt s n sau khi hin tng xut hin).

    Nh th, nhng g lin quan v chnh chng ta l biu tng i din chotm thc. C ngha ch ngha biu tng t nn tng trn tri nghim cnhn v trc tip trong cuc sng, au kh, khoi lc v nhng g cn li.Trong quan kin ny, ch ngha biu tng i din cho trng thi tm thckhng cn minh chng, v chnh n ni ln tt c nhng g gi l s thc.

    bt u, trc khi nhn ra iu g trn bt c ch no, chng ta phic ng c (motivation); v nu nhn ton th v tr n gin nh nhn mttm toan trng, mt mnh g hay t st, vy u l nhng quan h vi

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    30/117

    chnh mnh v tm toan hay t st l nhng vt th bt ng (lm nn)khng c g gi l c trng hay tham vng c nhn s tr thnh bc tranhhay tc phm iu khc (trung tnh). L con ngi, chng ta tin chc vonhng nhn nh trn, tin chc v cch thng thc cuc sng hay trn mhnh t lnh hi nhng tri nghim. Nhng nu b b buc trong mu thun: Va mun hiu nhng ng thI mun ti lp trt t v tr theo mong ccung vng . Nh th c th hiu nn tng ch ngha biu tng theo hacch: Hu ng hay v ng :

    - Ch ngha biu tng hu ng l s khng nh lin tc chnh mnh hinhu bt bin, c ngha khi biu tng hnh thnh (th gii vt cht) tt nhinc xem l hin hu v th gii hin hu khng hy hoi (chp ng) v lch ngha danh tng hay nht nguyn (ci hc bn ngoi).

    - V th Pht hc nn tng ngh ch ngha v ng (khng l thuc vohnh thc) hay bt nh (duy do tm to), c ngha chng ta khng hin hutrn hnh tng hay khng l thuc vo biu tng (thn trng rng hay thnKim cang). Qu tht l mt c sc v t hi: Lm sao vt qua iuny? . S thc khng cn vt qua m ngc li ch cn i thngvo n.

    Gi l ch ngha v ng, c ngha nhn nh r nhng g hp thnh (nhnduyn) cuc sng... sinh, lo, bnh, t, hn nhn, p phe, gio dc u tnn tng trn dng thc ch ngha biu tng (hnh tng). Rt c th khngging nhng hnh nh sng ng xut hin khi i vo trng thi tm thchuyn b; ni nhng ho quang nhy ma vi biu tng gia.

    Theo quan im v ng. Dng thc trc nhn m hnh c xem nh tm pho, c th l nhng du hiu cnh bo chng ta cn ngh ngi hay dnhthi gian ung tch c ph cho trng tri. C ngha khng cn thit laovo nhng cuc phiu lu cao ngo y sc mu, nhng bng n v tr ninhng lung sng mun mu dn dp, qun nhng linh nh y o diu vsng ng hay i tm nhng thng ip nhim mu. S tht tt c nhngiu ny i nghch v ngn cn s cm thng trc tip vi ch ngha biutng.K lut phi hnh tng Pht hc khng tn vinh tham vng v iu ny haykhng nh iu kia. n gin l c bc i v khng cn t chi Thng. Thc ra iu trc tin l th tip cn s tht mt cch n gin nh conra di chuyn vi chic mai nng n trn lng; con b ci n trong bi cxanh v thn nhin lm ri vi nhng ng phn sau nhng bc i t t;

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    31/117

    con b cu gy ting ng ring bit gruu... gruu... sng trn mi nhcao. Mi vic mi ch v qu khng cn thit tr thnh ngi v i hayc chc v to ln p t lut l buc ngi khc tun th. Nhng s vt cnh chng l... bnh thng v n gin. Thong nhn s tip cn ny c vtht gin n, nhng cc k su sc khi c s tri nghim chn chnh.

    Ch ngha biu tng thng thng n di dng nhng thng ip. yl mi quan h n gin v bnh ng: Ti v th gii ca ti v chng tac th qun: Tri, thng - iu ny, iu khc - chng hay nng... Nudin trnh din tin c` th v khng c nhng g phc tp xy ra, c nghakhng c Ngi Anh C chn dt trng chng trong sut cuc sng. Tt cdng thc biu tng t biu l theo cch ca n; cho d tin hay khngnhng biu tng su m, dng mnh nht trong cuc sng vn l s aukh.

    Biu tng au kh rt quan trng v l s thc ln nht. Nhng li phnnn c trnh by y khng trn hay ng kia; chng dy ln ngay y gia ni ang sng, hin hu ngay trn s tht ang chuyn ng (vthng). Chng ta khng bao gi sng di t hay trn cao; v iu ny tng lm nhiu ngi m mn v tin ngi Ty Tng c th bay bng!!!. Cmt ngi Anh ln tui k quc vit cho ti, ng s tuyn b vo mt ngyp tri no v tham vng thit lp phng th nghim, trong nhngngi Ty Tng s bay bng sau ca knh. V d n ny khng thnhcng, qu tht may mn. Cm n thnh thn v ma qu!!!.

    C th ni, au kh nn tng l mnh t cc k dng mnh hp thnh thi cn bn ca con ngi i din vi ch ngha biu tng. C th ni chngha biu tng duy nht v ngay tc khc l c th tri nghim au khthc s. y l thng ip trc tip cnh bo cho chng ta ang mi tmkim dng thc khoi lc. Khi cng cuc tm kim khoi lc tr thnhvn , iu ny c ngha hnh thnh im mc ni lin chng ta vi s aukh.

    i khi, cm thy tng i thoi mi khng c l do g than phin. Nhng li mun tha mn hn na, nh xem phim nhng phim li qu ti;th l quyt nh n nh hng, ba n li qu d. Hay ngc li, phim xutsc v ba n tht ngon ming!. Tuy nhin tt c iu ny thc s ch lnhng biu l nn tng ca au kh.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    32/117

    S au kh hin hu trong tm thc cc k mnh lit v rt kh bin mt,chng ta cm thy nh b cuc i giam hm khng th thot khi nhngrng buc vo nhng h ly, thy mnh b dn tn cui chn tng v tchi nhn s tht gn hn. Chng ta qu i hi cuc i phi i ng v chorng mnh ang hin hu v cuc i phi c trch nhim v s hin huny qun rng chng ta lm c g cho cuc i ny hay cha?.

    Chng ta lun ng sng gia ch i v c quyn c tnh li cho qukh; nhng s tri nghim c thy trong hin ti - y v ngay by gi. Ngay c nguyn nhn au kh bt ngun t qu kh cng khng th thay is tht chng ta ang b kt trong m hnh t tng th gii nh n l...

    Nn n nhn nhng g v ang n v chnh l th gii ca chng tacho d mun hay khng. Nh thnh ng: Biu tng c hoa, chng tathng hay b ; v l ch ngha biu tng v i - L c Hoa k tchnh n khng cn gi hay b nh mt v lun hin hu; nh nhng cmxc au kh hay khoi lc lin tc xy ra, v s tht ca nhm chn l chngta khng mun quan h vi nhng s kin nh chng l... Nhng khng thsng mi trong dng thc ch ngha biu tng lun hin din trong cucsng. Cn chia x mt cch rt c nhn v ngha au kh hay d chu vchng ta khng th thot khi nhng h ly ca n. Nu khng, c l buitho lun v ngha ch ngha biu tng khng th c v khng c g ni.

    Ch ngha biu tng v s au kh v nhng chn thng tm thn hntht su trong cuc sng. Ch ngha biu tng n mnh vo bui sng vathc dy (tm thc gy hn) cm thy ngi d bn v mun m mnh vo bn nc cm nhn cm gic tht ti mt khi ri khi vi sen, vi cmgic thy i v dng im tm vi cm tm, h tiu, ph... v trong tmtrng sn sng i din vi cuc i sau ba n thnh son cng ly c ph bc khi. Tt c nhng gi va ri thuc v ch ngha biu tng. Ttng v c ph hay m thanh c ph c ci g tht khiu gi v cng cth l mt gi v Mantra... nh cm tm, h tiu, ph.... iu ny qu thl mt tim nng y dng mnh, nhiu thi v; ngay c khng nht thit thymnh l thi s ca cuc i.

    Tt c nhng g v ang xy ra trong cuc sng hon ton dnh lin vimt hay vi ch ngha biu tng no . Cuc sng hng ngy c th chay nhng dng thc khng nh, nhng thy qu tm thng khngng lu tm. Chng ta xem n nh ci g quy ry cuc sng thng

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    33/117

    nht v quyt nh khng h quan tm n. Chng ta ung c ph v dngim tm cho tht l... vi vng chy n thin vin ngi trn gi thin vtin rng s c ci g tht mnh m s xy ra... sau khi n nh trn chicgi thin ng quen thuc (s nghin ngp).

    S thc ch ngha biu tng khng vn hnh nh th. Nhn nh ch yuca Tantra l nim gI hng mang n trong sinh hot cuc sng tng giy pht v s r bit tnh thc lun lun hin din. Mt dng thng ip clun chuyn khng ngng. Nhng thng ip nh th no li khng th bitchnh xc. V khng h c quyn t in bch khoa thng dng tuyt vi noc th din t (vt ngoi tri thc). n gin ch l nhc nh i sau mihnh ng thm ch nh ht thuc, nhai ko chewingum u cha ng ngha no .

    Ni r hn, chng ta khng th ng bn l nhng g ang lm; v cn tringhim thc s trong hnh ng ch ng bao gi gy lm chuyn n onh: Phi vit quyn sch v i theo ch no . Ti khng mun bn lm to nhng chuyn qu tm thng. Mi mt giy pht, mi mt cch thng thng u c ci g ng suy ngm v v tr lun giao lu vichng ta hay mun truyn trao ci g nhng chng ta khng ngng b rinhng c hi.

    Khi tri nghim b ng khung trong nhng phm tr nh: Phm tc - thingling, tt - xu, quan trng hay v ngha... Nh th chng ta bt u t chich ngha biu tng ang hin hu chung quanh. Nu mang tt c nhngquan nim ct vo ngn ko, nhng g cn li l s au kh hin hu thngtrc trong cuc sng. Nhng vn cha phi l qu ca nn tng au khnguyn thy va cp; chng ta c mi thi ra tr thnh ct bi. Sthc ny khng c lng mn cho lm. N hi hng, kinh khip v nntng ti sinh tr thnh qui vt kinh khip chc ch nut chng, gm nhmthn th, tiu hao nng lng, tm thc v quan kin bao la; cui cng hathnh s hn n ton din. Tht ra, chng ta sn c rt nhiu c hi cho chngha biu tng v tt c nhng hot ng xy ra chnh l ch ngha biutng. Tht tt bit bao khi bit thng thc mi trng bao quanh v btu nm bt nhng d kin c th, nhng hin thc c bn y tnh nngng.

    C rt nhiu s vic xy ra khng cn thit ch ngha biu tng phi thtthi v mang tnh tm linh hay thn b; ch l nhng s tht bnh thngxy ra hng ngy. Ch ngha biu tng Pht hc ng thi rt bnh thng

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    34/117

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    35/117

    , c th l ngun gc ca s mt mi kinh khip, i khi vt qua khihin tng thng l v chng ta mun sng trong tt c dng thc tringhim. Nhng khi thiu tri nghim v khong lng, chng ta b ra ngoi mua bo hay i xem phim hoc truyn hnh; cng c th ly h n ni xaxi no nhn nhng dn tc bn x ang sng hay lao mnh vo nhngth gii siu hin tng chy trn s c c trong thi chuyn tip(khong lng).

    i vi tr th, ban u th gii hin tng t nn tng da vo bn nngsinh tn v nhu cu quan h hon cnh rc ri hay thun li. Nh hi m lmth no luc mt qu trng, lm sao c th nu ni sp hay luc chin ngcc. C ngha cn c vi ch ngha biu tng trong u: nh t ng sp,trng hay ng cc... n vi tm thc. Cn bit tuy tr khng pht m chnhxc nhng vn t duy r rng tng vic mt. Nh nhn thy r biu tngmt cch hon ton, trn vn v sau bp b: sp, trng, ng cc... V cc bc ph huynh hon ton hnh din khi nghe chng c nn ra nhng t ng,v nh th c ngha chng bt u pht biu giao lu.

    Trc nhn ch ngha biu tng l i vo quan h vi tt c biu tng trongmi th gii (cuc sng a dng) - da trn s pht trin tri nghim nhnghin tng. H phng xut ra ngoi bn th cho d bt c tui no, trth, thiu nin, ngi ln hay gi lo. Nhng tri nghim xy ra khngngng, v chc chn i vo phm tr ch ngha biu tng cho d khngtuyt i. Phi nhn ra ch l nhng dao ng, nhng chuyn i tm giitr ph tri, khuynh hng quan st hay thm him th gii pht sinh nhngtri nghim nho nh v th gii hin tng nh: Th gii sinh ra t u?.Th gii l g?. Chng ta c mi t nhng cu hi vi cha m, thy, c, bn b, cc trng lo, ch bc, c d c hay nh vo nhng nh phn tm hc!.

    C gii quyt nhng vn hc ba ca th gii v tht s mun khm phn t u n. Nhiu ngi ngh rng nm bt c nhng tn hiu no hay c c vi u mi hay du vt. Khng th trch chng ta lun chi v c tm ra gii p. Theo chiu hng ny, tt c thc s u gingnh nhng a tr ngy ng v y hiu k.Tt c iu ny khng lin quan g n tui tt v thc s khng sc tringhim v ch ngha biu tng hay khng th hiu cho ng ngha. Bicho d gi hay tr, chng ta vn ch l nhng tr th cn b m; v nhng gang c m t chnh l s sng trn vn v khng l nhng ha hn vmt tng lai ti p Thin ng hay Nit bn no .

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    36/117

    Nh th mun hiu c ch ngha biu tng tuyt i, trc tin cn giquyt nhng quan h gia mnh vi th gii hin tng hay ch ngha biutng tng i. Hy c hiu iu ny tht chnh xc. Ngay t giy phtny, cch chng ta nhn th gii ring r khng cn qu phc tp; d vy nvn mang dng v cc k ngoi hng vi nhiu kh khn v y phc tp,qu tht s gin n khng c n gin cho lm!.

    Chng ta thch i vo th gii ring t mt cch tc thi, v nu y gingnh bnh sa khng l c th hp lin mt ngm... Chng ta s khng ngng b mm (ch ngha hng th) thay v i vo thin nh hay ngh thutthng thc. y l cch phc ha nhng s kin, nn hiu ti khng baogi tm cch h thp cc bn. S thc ti hon ton tn trng nhn phm, shuy hong v t tng honh trng ca cc bn, nhng hy nhn thng vonhng s tht: Tt c ging nh nhng a tr mun chi tr dnh chongi ln .

    Ngi khc lch s hn, t chi mt nguyn chai v qu rt r; h chn nght!!! (o c gi hay to dng v lch s bn ngoi); thy mnh ngngcao u bc ra ngoi nhng lo toan x hi v chnh tr, tt c nhng vn tr li s kin thch l nhng a tr tp chi tr ngi ln hn l c ngyu trong bn cht hn nhin (trng thi khng cn ph din).

    Khi bt u hiu th no l ch ngha biu tng tng i, tt nhin snhn ra ch l mt nm v bng nha nhn to. Tuy vy, vn c vingi tht can m trong s kht khao; c nhi nht vo ming tt c chaisa sn c nhng nm v nha khng l. Th l lun b kt trong ci nm vto ln, ci bnh cha y tin nghi khng l v tht d lm ngt th. Nh thc ngha ch ngha biu tng tng i t nn tng trn am m cng nhtrn bin dao ng i hi v gy hn. Cho nn khi cm thy dao ngcng thng hay hoang mang, c th chng ta s mt mt cch tht mnh litv nu gin d th c th cn x, co cu hay ph tan tt c mt cch v tiv.

    S tht chng ta qun rng mnh ang c nui dng bng cht lng tmlinh hay loi thc phm thay th no tm thi dnh lin vi trc nhn thgii v cch c th cm nhn. V nn bit Php c nh ngha nh khngam m v theo nn tng Pht hc ch ngha biu tng tng i khngtht s l php vn hnh thng trc.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    37/117

    By gi, chng ta nn b ri nhn nh mnh l nhng a tr ngi ln ni v ch ngha biu tng tuyt i. Ti hy vng bn sn sng. Chngha biu tng tuyt i khng phi l th gii mng v n lun hin thcTrn bnh din ngn ng t tuyt i c ngha khng cn im tham khohay minh chng. Nu khng tuyt i tr thnh tng i v n cn thilp hay da vo quan h vi ci g khc. Tuyt i, c ngha ni vng btim tham kho tht hon ho v t y trong chnh n, c ngha hinhu ton vn vi chnh mnh.

    Ch ngha biu tng tuyt i dnh lin vi t tng vng bt am m vthc ph din. Ti sao th? V qu trnh l quay v vi chnh mnh; tuyti khng lin quan n tm tnh ngi su tm, hay ct tt c vo nh bngln y tin ca hoc trong mt ngn b mt no .

    Ch ngha biu tng tuyt i vng bt bn ng v im mc tm l khngcn tn ti. iu ny khng mun ni chng ta phi t khc cha m, ngithn hay ci g tng t. Vy ci im mc l g?. l tnh cm quantm gip cm thy thoi mi. Nh khi chng ta khc v bn b m chm lyv ni: No, hy yn lng. Tt c s tht tt nh c thi. Anh ng lo.Chng ti s chm sc anh. Th ung mt t sa. Hy do mt vng trongkhu rng th xem, hay lm mt ly cho m... . Dng thc im mc tm lny t nn tng trn nh v s tht tng i, v khi s quan tm ln qu c th s tr thnh phin toi.

    S tht tuyt i ca v ng em n nhng li an i nh, v ti bit rngtht rt nguy him ni nh th trong giai on ny v c th ni vi cc bn rng khng ai lm ch ti ngoi chnh ti, v th khng cn thit xin likhuyn ca ai v quyt nh t mnh mnh dn pht biu.

    Khi mt im mc chng ta c cm tng tri tim mnh trng rng. Khngcn im tham kho, khng c g vic g lm, khng thnh phn sosnh, khng g bt chin, khng c g ly ra hay thm vo h thngring bit. Ch nhn mt ci g hnh nh tuyt i, mt tri tim trng rngvi mt l ln trong c. H thng thn kinh khng c s bm, khng cnl lun, ch cn mt khong trng ln khng g bm vu. Trong vi mitrng no c th xem tri tim trng rng ny nh cuc tn cng ca qud, trong khi ngi khc ni rng y l tri nghim Satori hay s r bittnh thc t ngt (hot nhin i ng).

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    38/117

    Ti khng c kin g v tri nghim khng im mc. T khi bt u t btt c kh nng tham kho kh d gip mnh thoi mi. Cn phi lm g, cth lm hon ho v ln hn, c th gip nhn tht sng t mi s kin baogm nhng tham vng. Cng c ngha khi mt i nhng vt tch nhng svic xa l nht xy ra v nhng h ly khng th ti xut. Nhng cng cngi tin rng nu mt tt c nhng tham vng, tnh t k, lim khit, nhn phm s tr thnh ngi nhu nhc. Nh vy l sai, v chng ta khng th bin i thnh u trng. Chng ta c gi l lng trong khng gian trongdng khong trng ln. ng ra y qu tht vui nhn vi mt ci l lnl lng!. Mi treo trong khng gian l lng v quay xung quanh cng nhnghnh tinh trong cuc sng vnh hng khng cn din t. Trong quan kinkhng im mc t c th nhn ra ch ngha biu tng tuyt i trongcm tng l lng l mnh t (tr x). Tri nghim l lng l tm toan,tm bng trong sut trn chng ta s v nhng hnh nh ca ch ngha biu tng nhng khng cn thit lp thnh m hnh bt bin. y l mnht nn tng, l im khi hnh duy nht, l cnh trn tri trc khi trnhdin. Hy hiu cho r, ti khng ni b y a trong trng thi tm thc v b giam hm trong quan kin ny. Ngc li, trng thi tm thc n gin lhin hu trong nhng tri nghim xy ra khng ngng (tiu ng).

    Trong cuc sng, i khi tri nghim thong qua v l hng en ngm, vkhng gian l lng khng mt im mc. Chng ta c a ln brancard,dng ht sc mnh hay c th y phi nhng khng g c th vn hnh.Chng ta b l lng trong h khng. Tt c mi ngi c th sng vinhng tri nghim tng t khng ngng. D vy khng ai hiu c th vuntrng ti nng ngh thut, s mn cm th gic ngh thut thng thc Php bt u bng tri nghim n gin, thun khit v ch ngha biu tng.

    Nhn nh ny c th lt qua tm thc mt vi ngi, vt ra ngoinhng tc trng, nhng ngi gi dng truyn tha. Nhng ai sng to ranhng biu tng v tri nghim ring bit v n v h hnh phptht s v trn vn. y khng phi l im thuc v gio iu cho rng: Tri nghim c nhn ca ng b v ngi i trc ni r v im en ny. Nhng t im en v ng v s vng bt t tng tn mn mu sc txut hin, mt biu tng hay mt phn s ca biu tng thc s dyln.

    Theo truyn thng, biu tng xy ra v n v sinh, khng ngng ngh v bn cht ging nh tri nh khng gian rng m. l ba nguyn l cach ngha biu tng tuyt i.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    39/117

    - V sinh c ngha ch ngha biu tng ch c th xy ra nu khng hinhu ni chn sinh ra. Khng gian ch c th sn sinh v ch ngha biutng khng hin hu v ang khng hin hu. V phi hin hu, chng ta cy quyn nng v nng lng bao la sng to hnh nh phi hin hu.Vy c th dy ln nhng hnh nh sng t vi nhng quyn nng k diuSng t nh thy tinh, sc bn v r nt.

    - V on c ngha ch ngha biu tng c th mt i khi sn sinh trnh phi hin hu. Ch ngha biu tng khng th cht; tht ra n mi cn ltrong tim tt c con ngi, trong tm tt c chng sinh. N vnh hng khngcn ai vun trng, nui dng bm vu hay nng ta.

    - Th ba bn cht ging nh tri, nh khng gian rng m. Nhiu ngi cth thao tc ch ngha biu tng t chnh tri nghim v nhn nh mtcch chnh trc.

    Ch ngha biu tng tuyt i i hi s v tm hay tm thc rng m, baola. Ngay c tt c iu ny l nhng li kh hiu v cng khng nn lm lnv n v c rt nhiu ngha. Nhn nh phi hin hu li cc k hin hu,hin hu mt cch vnh hng v rt kh khn hiu hay nhn bit. Nhngs khng nh c vn tht trong sng li l tim nng tht ln.

    S phng xut gia khng gian khng c bt c cht liu hay thnh phnno c th dng to ra nhng biu tng. V d, nhn con ch cht m khngc g xy ra trong sut s trc nhn. ( y khng m ch cch vn hnh tml ca mt thnh nhn, ca ngi tnh thc hay c Pht. Chng ta ch nin nhng trc nhn c tnh cch c nhn thun ty c nhn tri nghim thtchnh xc trong thc hnh).

    Trn bnh din quan nim, tht khng khip khi nhn con ch chy mu,nhng hm rng li ra mt cch d bn, lng dnh y bi vi b lng angli ra t t, da b x rch v mu tun trn trn mt t.... duy tr ch khng khip nh th tht khng c g l ngh thut. Ti tin rng tht s thchhp nn trnh vi dng thc giai thoi v v qu tao nh khng nn tranhlun v nhng vic d bn hay ng s nh th ny.

    Tht khng trn trng khi ni v ci cht hay mu - tr khi dng n bng b. D vy, y li l tm thc trong trng phng xut ci nhn v con chcht nm trn mt t. iu ny c th rt cch mng, i khi tht sc s v

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    40/117

    y ha hn trong tng lai. Cn li sau lng tt c iu ny, khng giantht s khng c g xy ra; n xy ra c l ch v chng ta b o ln tmsinh l.

    Chng ta c th thng thc mt bng hng tuyt vi vi nhng cnh hoamn mng nh la. Tht kh t nh, qu p nh li a tr th. N timt v rc r tuyt vi to ra hng v d chu. C th tng tng nhnggit sng nh trn nhng cnh hoa, git sng tinh mai chm ri bc hi trang hong s trong sut cng thm ti mt. i khi cn gi thonglm lc l cnh hoa nh tng thm phn sinh ng. l mt bng hngquyn r. Hnh nh lm cho cm ng v li cun. Nhng s thc ci nhn bng hng hay con ch cht ch cng quan kin tm thc rng lng vnhnh. Ngay c nu tin rng khng ai phi hp nhng s vic ny - s kinhhi hay sc p tuyt vi. Nhn bng hng m miu hay con ch cht phi b lng ra ngoi cng trong bc chuyn tip rng lng. Chnh ni ych ngha biu tng thc s bt u xy ra trong trng thi tm thc. Trcnhn c ci g nh ln u tin, chng ta chm phi mt c sc - Sngng ng hon ton tm thc hay quan nim. C ci g bt u xy ra -Chng ta bt u trc nhn cho d vui hay bun khi nhn nhng mu sc,nhng cm tng vI i mt m to. Tm thc khng im mc c th cmt s dng mnh bao la v s mn cm hon ton bnh thng.

    Quan im ny, c th ng dng vi hon cnh ca nhng con ngi bnhthng. V d, nhng hc tr ti thch tm nhng chi tit nh nht. H khngngng phn nn v nhng li kch ca h li rt thng tu tuy hi vnvt. S thng tu ca h sc bn n ni nhng li phn nn bin thnhnhng biu l sng t hay tm thc sng t. Ti khng m ch v nh trcnhn ca Pht, Arhat, B tt hay nhng v thy Mt tng ln. Ti ch ni y v nguyn l trc nhn v mun hiu c ch ngha biu tng v iukin cn cm nhn thi chuyn tip trong trng thi tm thc v cch chngta phng xut trong trng thi khng im mc.

    ---o0o---Chng 9 - T im Th Gii

    trc nhn ch ngha biu tng, cn bung b - khng tch cha hinhu hon ton vi nhng hon cnh cuc sng biu l tr chi y sc muca v thng. Ti mun ni y l im mu cht.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    41/117

    C th ni cuc sng cha ng ch ngha biu tng, nhng nhc nh. ikhi chng ta b ri ra ngoi, i khi s tri nghim lp tr li. V tri nghimc th ng hay sai v tt c t trn gio iu v hon cnh sng dn nnhng chng ngi ngn chn sng t v ch ngha biu tng.

    Nht l s ch i hp thnh chng ngi ln cho tri nghim v ch ngha biu tng. Chng ta ln ln vi tt c dng thc, im mc v cu trc ttng lm sng li nhng tri nghim mu cht ni bt nht trong cucsng. V d, mong mun ti to bng dng ngi mnh thng v ng hah vi mt biu tng, mt quan nim hay trong ngha m rng no ;ng thi thit lp quan h tng t vi cha m, anh ch em v nhng ngi bn.

    S c gng khng ngng mang li ngha cho cuc sng, c bin i honcnh d nh cng tr thnh s kin ni bt. iu ny c th trong nhngngy iu tr bnh vin; giy pht ai ni v ngi no hay trong thigian tri qua vi c gio trng. C ngha tt c nhng g bn mun lm.V d: Chng ta tm cch lm cho tt c tr thnh th v hn m khng nhnthy i ra ngoi ch ngha biu tng. Mi hon cnh u cho php tmthc tri nghim bc ph hay c s thay i no , tri nghim nh thc gy ra t ma ty o tng ging nh dng LSD hay ci g c th thhin nh s lng l, mt th hin hay mt bi kch c nhn.

    Chng ta c chuyn ha ngi no t tri nghim nhng bin c, v imni bt khng him hoi tr thnh mt hiu mu cht hay im quyt nh Ln u tin ti thc hin iu ny - Ti cm thy tht thoi mi! - Tht nhl st nh!... . Cho d bnh thng hay khng, tt c tri nghim u cxem nh nhng thng ip; nh in tn thng bo v ci cht hay mci; v y l thng ip n t hon cnh t nhin. L thng ip quytnh v n l ch ngha biu tng.

    Trong quan h ch ngha biu tng t nhin, s sai lm c th quy chonhng mong mi c nhn. Chng ta thch mnh nm vai tr no trong xhi. Chng ta thch l ngi no lm trn vai tr no . Chc chn cth ni chng ta khng c bt c mong mi no hn. Nhng nim mongmun khng th c c ch l dng thc khc ca s mong ch. Tht ra, sch i qu ln v bt u cm thy phng tin hay nht tha mnnhng ch mong khng th c. Vy chng tr thnh tr ngi. Chng ta t

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    42/117

    im v lp li nhng thao tc thng thng vi nhng iu mnh tri nghim Nhng lm cch no v s am m, gy hn l v minh.

    Lng am m t im cho dc vng khi ch i. Tt c nhng g c quan hc nhn di dng thc nng m, tnh thn thin hay kh i. Chng takhng ngng iu chnh nhng ch i theo dc vng mong mun v phncn li hon ton v thanh, v hnh v tng.

    Chng ta khng i vo nhng g mun nhn v nghe thy; v nhng mongch cng c th di dng thc gy hn, t b. Tt c nhng g chng tathy hay nghe khng ngng l ch th ca s t chi. Chng ta thch y litt c nhng g hin din nu iu khng c gii thch theo quan imc nhn hay l lun thin kin. Theo truyn thng Pht hc ch I chnh ldng thc v minh. Trong trng hp ny, cm thy tnh cm khng hong,hoang mang hay au kh lm nn tng. Hon cnh hon ton nng khinkhng th nghe hay nhn. Tht khng th t khc hay n nhn. Ngc li,khi hon cnh khng th tr li cho s i hi, chng ta khng chm tr tora s b tc tm thc loi tr. Tt c nhng bt nh s a vo tothnh cm nhn hoang mang v hong s.

    Ba dng thc tri nghim: Lng am m - Gy hn v V minh xy ra trongtm thc v yu t quyt nh pha sau lng tin vo mt ci ti , mt bnng . Ci ti hay bn ng khng bao gi nhn tht xa; n hon tonc nhn, rt ring t v rt ma mnh. Ti mun thc hin s vic no . Ti mun sng trong tri nghim no . Mi khi t Ti n vi tmthc s sn sng s dng mt trong ba chin thut thun li: S am m -Gy hn v V minh .

    Chng ta quyt nh s dng mt hay ton th cc chin thut ch bo tnci ti . Nhng nu t chi t gic ci ti , t chi nhng hon cnhnh kh nng khc t lnh a hay s bt hin hu ci ti chc chnkhng th thun phc bn ng . y l vn chnh yu. V nhng t ti, bn ng hay ti l lc no cng km theo tnh cm rt nng nca ci ny, ci khc. Do , trc nhn v ci kia phi c iu kin ha bng tt c nhng tri nghim v ci ny - c ngha bt u c nhng vn v ci kia. Nu bt u gt b s gy hn; tm cch li cun hay chn vi nchnh l s am m; nu kho n trnh tt c vn s ri vo v minh. Vnhng mong mi c dnh lin vi am m - Gy hn v V minh; nncn nhn sau lng nhng mnh kho ca chng, nhng mong ch t n strong sut, v y chnh l vn sng t v cng l t tin (Chnh tn).

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    43/117

    C mt nn tng au kh bao la trong tri nghim ring ti, cho d ngi tagi n l g: bn ng, hin hu c nhn, tnh thc hay c l chnh mnh.S thc ngi ta khng mun hin hu nhng khng th lm g khc hn. Nhng a tr thng phn nn cha m: Ti sao sinh ti ra i. Ti philm g y! v ti l ai? . S kin hin hu gy ra nhiu sn hn v tronghin hu li th hin qu nhiu au kh. Nhng truyn thng huyn b chorng: S ti khm ph tuyt vi ca bn ng - ci ti l ai . Nhng nuthun khit xem nh s ti khm ph lai lch, ti e rng tri nghim thn btr thnh s xi dc chng ta lao mnh vo nhng tr chi ca tm thc.

    H qu nn tng ca bn ng v nhng chin thut ca n ngy cng cngngt trong nhng iu kin ny. N ngn chn tnh mn cm cho php tringhim hon ton y v hin thc ca ch ngha biu tng. Chc chnt bn ng khng g ngn cn sng to ch ngha biu tng ring mnh,nhng thng ip nh cho chnh mnh. Nhng iu ny ch lm tng thmlm ln s sng t ch ngha biu tng tuyt i.

    trc nhn ch ngha biu tng, phi t b ci ny c th hin huhon ton vi ci kia: Nhng hon cnh cuc i, nhng biu l, tr chisc mu ca th gii hin tng. Ti mun ni y l im mu cht.

    Ngun ca s tinh luyn d nhn thy nhng thng ip n t khp nv ch ngha biu tng thng thng l dng thc khong lng: Khngvng mc vo ci ny hay ci kia . Ni cch khc, chng ta khng c khnng tri nghim nh vy v bn ng khp ni, tt c ci ti l mi ni. V nhng tri nghim u do bn ng tr li. Nhn di nhnggc cnh ny tt c u vn hnh trn tra; ngi ta c th git ai , loi trai v lm o ln ton th th gii ngay c chnh bn thn mnh. y lchng ng dn n s sng to rc ri trong v tr; khng phi l quankin v v tr. D vy, nh quan trng vn l khng sn xut nhiu rchn na.

    Tht ra, chng ngi trc nhn ch ngha biu tng chnh l bn ng . Nh t d ng vi chnh mnh, chng ta pht sinh mt ng bnh tt v aun. Ngay c khi dng thuc tr liu vn khng kt qu. Chnh xc ch vt d ng vi chnh mnh, tr khi gp c bc s cc k v thu tnh t l.i khi c ngi b d ng Pnicilline hay Aspirine, khng bao gi chng ta bo h: Anh c d ng vi chnh anh? , iu ny chc chn khng ai nghn.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    44/117

    Vng bt quan kin hay trc nhn sng t, chc chn s au kh v d ngvi chnh mnh. Trc khi dng thuc nhn sng t hn v quyt nhtrc nhn ch ngha biu tng, tt hn ht l tm hiu ti sao t d ng.Khng c g xu khi ngh n iu ny trong i lc; chc chn sau bn bt u nhn nhng g ngn chn s thit lp quan h trc tip vi th gii vhiu ti sao vi thng ip khng th thng sut trong khi nhng thng ipkhc c giao lu. Ti sao vi s vic vn hnh v nhng ci khc likhng.

    ---o0o---

    Chng 10 - Quan Kin Mi

    Ch ngha biu tng l c c quan kin mi. Chng ta phi chng tmnh ang t m v tt c nhn s vic nh chnh bn cht chng angl...

    Ch ngha biu tng l c c quan kin mi. Chng ta phi chng tmnh ang t m v tt c nhn s vic nh chnh bn cht chng angl... nhng khng c lm chng thay i. Lng sn hn, ni s v s qu ca trit hc hon ton ngc li vi quan kin biu tng. Chng ta mun

    thay i ton th th gii. Mun treo ngc bc tranh nhng iu ny khngth vn hnh. Nhng khch sn Sheraton, Holiday Inn, nh hng hay quncc lun lun hin din. Tt c u cn li y hon ton vng chc, thtnht nh. Nu khng i din vi iu ny tt c tr thnh thiu tinh thnhi hc, s cng v khng ni ln c g c, l cuc sng c rch lmrn da g. Tt c nhng g trong cuc sng qu kh khn i din vinhng s vic nh chng l... khng c tt p cho lm. Nhng vn cth thay i thi , c th nhn nhng s vic nh chng l... cho nhng gchng l... trong khng gian chnh chng.

    Tht ra, chng ta trc nhn th gii vung vc c mt trn nh, bn bctng v sn nh nh nhn qua lng knh my nh c tt c dng thc caquan kin khun mu. Trc tin, khng gian trn l trn nh hay tri. Vingi thch ngh c ci g trn trn nh... mt tng trn cng. Tt c cng v bun bn hay sinh hot bn di. Nhng ngi khc suy ngh c cig sau nhng bc tng: Hng xm, thnh ph, xa l. Ri, sn nh c l bn di l tng hm hay trung tm mt t ni khi Magma ang nng

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    45/117

    chy v c th bng n bt c lc no. Ti gi nh iu ny c th xy ravo mt ngy no v c ngha chng ta sng trong mt th gii vungvc.

    Ngay c nu bn ngoi th gii vn vung. Bn ngoi khi nhn trn vnhn ra trn nh l ci ngi ta gi l bu tri. Chung quanh l nhng ngnni hay nhng dinh th. Nu a mt nhn xung, chng ta nhn ra nhngcon ng hay nhng ng mn. Ni chung th gii chng ta ang nhn vthch tm mt ni no ta vo, ngh ngi, mt chic gh bnh vi lngta tt v gt tay chng hn. Ri, khng gian pha trc c th lng xnhng d n. Nhng trn nh lun lun hin din. ng thi thch c trnnh hay nc nh che nhng cn ma, ma hay tuyt. Ni cch khc,chng ta sng bn trong mt ci hp v nhn bng quan kin ca ci hp.

    Nhng bc hnh cng ging nh nhng chic hp v my nh ch cho phpmt khung vung vc v khi ln phim chng ta nhn nhng hnh vung nitip. Khun nh c trng bng hnh tng vung vc, tuy vy cc bnkhng nn qu lo u v chng ta vn c th nhy ma vi hnh vung ny.

    Hy nhn xem gc cnh ny ging g, ri gc kia na ri ci tip theo vng khc xa. Ngc li c th y khng gian bn trn ngc vi nidung n li rt bn vng. Ring v nhng gc cnh, c th vui a theo cchchng ta trc nhn v th gii. Nu th gii mc v v pha tri hay pha phi; chng ta c th theo dng. Khi khng cn tham gia vo cuc u tranhhay khng nh, tt c u tri chy. Pha phi c th ln pha tri - c ri,y l bc nh tt. ng thi nu pha tri ln pha phi cng vn tt.

    Trong quan kin ny, nguyn l nn tng ca bc nh nhn nhng s kinnh chng l... trong chnh bn cht bnh thng ca n. Chng g c bitlm u, rt n gin v trc tip. Chng ta cn sn sng lm sao c thnhn hay c th trnh by v mt tinh thn mt bc nh hay mt quan nim.C th thc hin n chng, c hay khng?. Tht hin nhin c th thc hin.D vy phi tht s chp nhn ci nhn khng ch i, khng quan nim.Chng ta sn sng dng li bt c tm nh c no cho d tt hay xu. Chyu l gi gn cc k thn trng, y tnh t m trc nhng g th gii cng hin. Nhng g nhn t mt, nhng g thc s trc nhn: Lm li thy?.Thy ci g?. V iu ny thc s rt quan trng.

    Tc ng xa xa Nhn t tin tht khng ng. Khi nhn ci g khngth buc chng ta tin m phi nhn ng hong, phi nhn thy sau iu ny

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    46/117

    c th mi l tht. Li ch y l: Khi mi da trc nhn y v honton, thut ng siu hnh hc hay trit hc c xem nh d tha . Chnhxc chng ta ang bn rn v khng qua trung gian s vn hnh ca quankin hay trc nhn khi nhn mt vt th v cch trc nhn mt vt thchuyn ha tm thc.

    Nghin cu ch ngha biu tng hay tranh nh hc, phi t duy mt cchchm ri v t tn. y khng phi thc hin cho y t tng vi nhngthng tin nhanh nht - nhng cng chm cng tt. Ti ni vi cc bn c tt cho n khi hiu c cu trc nn tng. V d, c th quan st mtThangka Ty tng y phm cht do ngh s Ty tng pht ha. Chng tanhn thy mu xanh tri ch xut t cht Lapis - lazuli (xanh da tri) c phun vo; mu trng n t mt loi phn, mu t bt chu sa - thn sa,mu vng t t vng thun khit, trong khi xanh l l mt dng nc catho mc. Nu chia Thangka ra nhiu phn nh, c th ch vo nhng chitit v nhn nh theo cch n c thc hin. Mi th trong tc phm cmt ngi duy nht chn la v y am m trong cng trnh. Nh vy,chng ta nhn u l s lng n lc v s thng tu u t trong cuc sngc hon ho v y . Ni cch khc, chng ta c nguy c gp phin phc v mun lm mt lo - sn tm Thangka xong vo ngy mai, thc hinmt bn sao chnh xc. Nhng y khng phi l lp hc v hi ha m tich mun trnh by lm sao c th nhn nhng s vt nh chng l mt cchn gin nht.

    Khi nhn mt bc Thangka, c th khng nhn n nh mt tc phm nghthut gng mu m n gin nh mt vt th ri vo tm nhn. Ch nhnth thi. Cm nhn s khc bit gia nhn bc Thangka v nhn ai b tainn xe hi. Nhn s bt ng v chuyn ng, phi xem n nh mt tng phn li cun gia hai th gii siu hnh v hu hnh. ng hn nn nhnn gin nh l mt trc nhn th gic. Chng ta c th thc hin v nhn. Nu nhn qu lu, s bt u nhm chn v chng ta ch thch bc qua tmcy ko tip theo v ngay giai on ny tht thch hp cho vic thc hnhtht chm ri.

    Ni chung, nhng trc nhn th gic lm chng ta dao ng. Ngay c khinhn ci g cc k p, chng ta qu rt r to quan h tht s vi vtth. S rt r li dnh lin vi gy hn. Chng ta khng th nhn nhng skin ng hong nh chng l... Khi nhn nhng s vic c nt p ln, sgy ra rt nhiu li cun, mt hng th ln chng ta mun nm bt, s m,cm nhn hng v v nghe thy. Gc cnh khc khi nhn ci g xu xa

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    47/117

    hay gh tm, v d phn ch ngoi ng, chng ta t chi chm vo hayngay c nhn v la chn nh chng khng h hin din beurk! .

    M hnh vn hnh ca tm thc v tm l, cch nhng trc nhn dn dtcuc sng khng thiu phn hng th. Chng ta thc s khng bung b,khng ngh ngi ton din. iu ny khng c ngha mun n phn ch haykhng cn hng th vi ci p, nhng qu tht tt khi nhn n im noc th t khc tt c nhng g lm mnh b nhng cn sc hay nhng svic chng ta ght. Ci g lm chng ta thch d ch nhn vi mt cht hyvng mun xm nhp cui cng s khng nhn thy g c. l trng hpnhng ai c rt nhiu tin. Khi h nhn mt mnh vi p, mt bc tranh haytt c nhng vt dng v mun mua lp tc, l xung ng th nht. Rini s hnh thnh s t hi ng mua hay khng, suy ngh n gi c, cnhn xem tht hay gi. Mt giy pht khng hong t hnh thnh, thi li limt cht v l s lm ln hon ton. V qu bn bu vi nhng m bng bong nn mt kh nng nhn n sng t v khng bit nn mua hay khng.

    Ngun gc vn l mt kh nng dng th gi nhn nhng s vt mt cchtrc tip v sng t nh n l... Ti cho y l yu t ch yu nu mun trcnhn ch ngha biu tng. Cu hi hin thc: Lm sao c th trc nhns tht? cn suy ngh khi bt u tri nghim s tht, cuc sng ch l mttr gii tr v au kh s mt i mi mi.

    D vy qu tht vn c th nhn s tht dn n au kh. S tht ti u cth rt nng n hn c tt c nhng g au kh vt qua trong cuc sngKha cnh ny tht quan trng i vi ti v ngay c nu nhn nhng s victhay i hay vn hnh khc i t ti lp trt t, th gii vn hin hu nhn l...

    ---o0o---

    Chng 11 - Qu Trnh Trc Nhn

    C dng thc bt ng hay ng ct. Ni tt c nhng bnh lun, nhn xtkhng cn quan trng; nhn nhng s vic nh chng l... tr thnh ch yu.iu ny lin tng n con ch ngi gia h di cn ma tm t. ngin nhy i mt mi khi git ma chm vo m vn khng thay i t thS tht l vn c k hoang mang. Khng ai bit, nhng tt c bit rng cai bit.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    48/117

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    49/117

    c loi tr v ln u tin c nhn vi ci nhn thun khit, sng t vc nhn. Chng ta bt u bit nghe nhc, nhn nhng mu sc v nhng vtth vi tt c s thun khit. Khi nhy cm hn vi nhng tri nghim, trthnh thm thu v nhn thy nhiu ngha hn. C th s t lm mnh nicu, nhng c nhiu ch dnh cho tinh thn hi hc. S lo u khng cncn thit v thn nhin li qua b kh th gii ban tng (bit hi hctrong au kh).

    Khng cn thit tranh u v cm nhn tnh cm sng t cc k khoankhoi vi am m khng th khng li. C th ni hnh trnh nhm vo nhnnhng s vic nh chng l... c ngha ang thc hin tri nghim khoa hnhnh v ngh thut linh thing (linh nh) chnh l trng thi tm thc gingnh ru Gin chnh hiu Bombay.

    Chng ta thng gp nhiu kh khn cm thng. V c qu nhiu s thamlam hi thc bin tt c thnh nng n. Lng tham l mun hiu nhiu svic mt cch tri ngc. y l on ng trng tri nhng khng thgiao lu. Chng ta qun lm th no xy dng cu vn, nhng g cn nnvit, chng qua chng ta mt i tr nh. Tt c nhng dng vn v hqu ca lng tham, chng ta dng uyn ng thay th s dao ng tm thc. Nhng c trc mt mt d n lu di, th th tht cn thit nghin cunhng cht liu sn c v xem nh ch cng vic v xem xt cucsng vi nhng tri nghim. Chng ta c th thc hin ng hong nhngtri nghim xng ng thng thc cuc sng v hc hi nhiu hn. Cth trong cuc sng nhiu khng gian hay khng c khng gian v iu nytht s nh nhau. Tri nghim vng bt khng gian ng thi cng chnh lkhng gian. Khi bt u chen chn vo vn - chnh s chen cht cng lkhng gian.

    Trc nhn th gic t t tr thnh hin thc. Theo cu trc truyn thng, trcnhn th gic l qu trnh bao gm nhiu giai on. Trc tin nhn bngmt, ri cm nhn t mt, nghe vi mt sau bt u s m vt th bngi mt. Trc nhn gic quan cng theo cng mt qu trnh. V d vi thnhgic, khi nghe ci g , nhn ri lng nghe, cm nhn v s m. Vy lun cci g lt qua tm l v c th ni trc nhn chnh l qu trnh tim tin.Tht ra khi nhn v tri nghim c nhn v vic g , quan h u tin rtcc sc v y xung ng. Cho n khi i su vo trc nhn thm cht nac th ngi vt th t ci nhn, cm nhn c kt cu, s ch to, nhngdao ng v cui cng bt u nghe c n.

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    50/117

    Chng ta nghe c kt cu hi th n du dng hay n o. Tht s c thnghe c nhng xung ng ca vt th, nhn c nhp p tri tim ngthi nh ang nghe. Cui cng bt u ch vo vt th v vt qua ttc qu trnh c th hin s s m bng ci nhn. C ngha dn thn vo trcnhn c bit v khi mo quan h vi nhng g dy ln trong cuc sng.Bt u s m, cm nhn kt cu tht s khng ring ch m thanh, hng vhay tia nhn u tin v nh th c ngha thit lp xong s giao lu trnvn.

    Vi tt c nhng g th hin trong cuc sng qu trnh vn xy ra khngngng d bt c trnh trc nhn no ca cng c nghe, ngi, nhn haynm. Chng ta nghe nhc, nhn mt vt th, mc qun o hay bi li. Bn phm tr: Nhn - cm nhn - nghe v s m (xc gic) lun vn hnh ngth ng thi. l cch thc s trc nhn nhng s vic nh chng l...i khi cxy ra s vic t trc nhn ny nhy lp tc sang trc nhn khcthay v theo qu trnh tun t nhn ng ngha nhng s vic nh chngl...

    Trc tin va chm vo gii hn no , li li sau tip tc tin.Chng ta khi ng cuc c thoi, t ni vi chnh mnh i khi nh: C th khng phi, c th khng tht, c th tht l tng. Ti ni v iuny, ngh v iu n... . Chng ta tip tc nh th mi khng ngng, cha bao gi gin on chuyn ny sang chuyn khc. l khuynh hng cungtm hay lon tm ca cm th th gic hay cm th gic quan (ng un).

    Trc nhn th gic khng i hi phi phn bit tht chnh xc mu sc. Ngay c ngi b lon sc cng c th t n c. Khi bt u nhn ci g, vn th gic c t ra trc tin, i mt lp tc ng khung thgii ang nhn, n c dng tri xoan hay hnh dng qu trng, qu thtkhng th vt qua nhng gii hn ca mt. Sau bt u cm nhn thaotc din tin. Chng ta ngi thy pha sau nhng g nhn, cc bnh lungia ni b khng nh vt th ny c c mi v no ... sau nghevt th chung quanh khng ch n thun pha trc hay sau nhng c trnv di.Chng ta cm nhn c ci g hin din v c on nhng g c th l...,sau rt ra kt lun hnh thnh quan h v bt u s m, iu nymang li hon cnh trc tip v ha hn. Bt u cm nhn mt cch cnhn v c ly quyt nh: Ti ng , iu ny lm ti thch... hay Ti b ri, ti khng thch... . Tt c ch xy ra trong mt phn giy, c ngha

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    51/117

    rt nhanh. Bing! Bing! Bing! Bing! . Tt c c ch din tin tht nhanh,tht n gin v khng ngng xy ra.

    Nhng g l php ngh thut hay tri nghim tuyt i, c ngha trong suthnh trnh l hc nhn nhng s vic nh chng l... v s m. Nh th ngin c th hin hu vi nhng trc nhn v vt th trong tinh thn khngn nhn hay t khc. Ch n gin lm sao hin hu th thi. Hin hudng thc bt ng hay ng ct. Ni tt c nhng bnh lun, nhn xt khngcn quan trng v nhn nhng s vic nh chng l... tr thnh mu cht.

    iu ny lin tng n con ch ngi gia h di con ma tm t. ngin nhy mt mi khi ht ma chm vo vn khng thay i t th. Nkhng tm cch nhy xung nc hay ra khi h. Phm cht ny tng trngcon b mng ngi yn lng v con ch tr thnh con b mng ngi trong syn lng.

    ---o0o---

    Chng 12 - Hin Hu V Phng Chiu

    Trong thc hnh chng ta t t theo di qu trnh c ba ca trc nhn: Tnh cm hin hu - Tnh cm th hin v Tnh cm kt ni.

    Theo truyn thng Pht hc c su tm l trc nhn gic quan: Nhn - Nghe- Nm - S m v T duy vn hnh theo chc nng ca su vt th gic quantng ng. Nhng trc nhn v nhng vt th gi l mi hai Ayatana (thpnh nhn duyn). Tm l hc Pht gio cho bit chng ta theo ui qu trnhc ba cho mi mt trc nhn gic quan. Trc tin tnh cm hin hu khi btu nhn hay lng nghe ci g s gy ra mt tnh cm cho s hin hu.y l cm tng chung khng cn t chc hay quan nim ha m ch lmt tnh cm ang sng. S dao ng hay gin on t ngt phng chiutrn vt th bng nhng gic quan. S giao lu gia hai qu trnh phngchiu v tnh cm hin hu hi t.

    Chng ta c th thc hnh tnh thc trong khng gian lm vic vi nhngtrc nhn gic quan trong phin bn quay chm nh va din t. Trc tinlm vic trn tnh cm hin hu khi ang ng hay hin din. Cm nhn tnhcm c bn hin hu xc nh mnh ang hin hu v th l lm ci g phng chiu ra ngoi. Cui cng cm nhn dng thc tr chi i v n

  • 8/3/2019 Phap Va Su Sang Tao - Trungpa Rinpoche

    52/117

    cho n khi vt phng chiu v s phng chiu i vo quan h. Thc hnhny nhm theo di ba giai on qu trnh trc nhn: Tnh cm hin hu -Tnh cm th hin - Tnh cm kt ni mt cch chm ri.