Piasa Art Grec

Lundi 26 novembre 2012HÔTEL DROUOT

aRt gRec du XXe siècle

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ

PIaSa remercie l’ensemble des intervenants et partenaires qui se sont personnellement investis pour que cet événement voie le jour.ο οίκος PIASA ευχαριστεί το σύνολο των συμμετεχόντων και συνεργατώνπου επένδυσαν προσωπικά ώστε η εκδήλωση αυτή να δει το φως της μέρας:

- SeM Dimitris chalastanis, ambassadeur de Grèce en France- M. Panayotis Zaragas, conseiller aux affaires commerciales- M. efthymios aravantinos, conseiller de presse,- M. andreas Gotsinas, premier secrétaireτην Α. Εξοχότητα του τον Πρέσβη της Ελλάδας στην Γαλλία κ. Δημήτρη Καλαστάνη,τον σύμβουλο Εμπορικών υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας κ. Παναγιώτη Ζάραγκα, τον Εκπρόσωπο Τύπου της ελληνικής πρεσβείας κ. Ευθύμιο Αραβαντινό και τον Αρχιγραμματέα της κ. Ανδρέα Γκοτσίνα- Mme alexandra Mitsotaki-Gourdain, directrice du centre culturel hellénique de Parisτην κυρία Αλεξάνδρα Μητσοτάκη-Gourdain, διευθύντρια του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου στο Παρίσι- Mme Hélène Tzaras, présidente de la communauté hellénique de Monacoτην κυρία Ελένη Τζάρα, πρόεδρο της ελληνικής κοινότητας του Μονακό- Maître Georgia Kouvela-Piquet, avocate aux barreaux de Paris et athènesτην κυρία Γεωργία Κούβελα-Piquet, μέλος των δικηγορικών συλλόγων Αθήνας και Παρισιού

Si vous êtes absent le jour de la vente,vous pouvez enchérir de façon confi dentielle et sécurisée :

- en laissant un ordre d'achat écrit au commissaire-priseur(formulaire à remplir en page 162 du catalogue)

- par téléphone, en vous faisant appeler pendant la vente(formulaire à remplir en page 162 du catalogue)

- en direct sur internet via PIaSa Live(inscription préalable sur www.piasa.fr, rubrique« enchères en ligne »)

Αν την ημέρα της δημοπρασίας απουσιάζετε, μπορείτενα πλειοδοτήσετε με μυστικό και ασφαλή τρόπο:- αφήνοντας γραπτή εντολή αγοράς στο δημοπράτη(βλ. 162 τέλος καταλόγου)- μέσω τηλεφώνου, βάζοντας να σας καλέσουν στηδιάρκεια της δημοπρασίας (βλ. 162 τέλος καταλόγου)- στο διαδίκτυο, μέσω του PIASA Live(προαπαιτούμενη εγγραφή στο www.piasa.fr)

en France, le statut de commissaire-priseurest réglementé depuis 1556. Il ne peut proposerà la vente des biens lui appartenant, garantissant ainsi un jeu des enchères libre, transparent et non faussé. Il est en outre responsable des biens qu’il adjuge pour une période de 10 ans.Plus d’informations sur www.piasa.fr

στη Γαλλία, το νομικό καθεστώς του διοργανωτή δημοπρασιών είναι κατοχυρωμένο από το 1556.O διοργανωτής δημοπρασιών μπορεί να θέσει προς πώληση αγαθά που του ανήκουν, εγγυώμενος κατ’ αυτό τον τρόπο ένα ελεύθερο, διαφανές και αδιαστρέβλωτο παιχνίδι δημοπρασίας. Πέραν τούτου, είναι υπεύθυνος για τα αγαθά που κατακυρώνει για μια περίοδο 10 ετών.Για περισσότερες πληροφορίες, βλέπε www.piasa.fr

PIaSa remercie l’ensemble des intervenants et partenaires qui se sont personnellement investis pour que cet événement voie le jour.ο οίκος PIASA ευχαριστεί το σύνολο των συμμετεχόντων και συνεργατών

Henri-Pierre TEISSÈDREDelphine de COURTRYJames FATTORI Commissaires-priseurs

5 rue Drouot 75009 ParisTél. : +33 (0)1 53 34 10 10Fax : +33 (0)1 53 34 10 [email protected] SAVentes volontaires aux enchères publiques - agrément no 2001-020

PIASA

ESTIMATIONS GRATUITES ET CONFIDENTIELLESSANS RENDEZ-VOUS

en cas de contestation sur le contenud’une notice de lot, la version française (version originale des textes) primerasur la version grecque.σε περίπτωση αμφιβολίας επί του περιεχομένου μιας σημείωσης, η γαλλική (πρωτότυπη των κειμένων) εκδοχή υπερισχύει της ελληνικής.

EXPOSITION PUBLIQUE À ATHÈNESΔΗΜΟΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑHôtel Grande-Bretagne, athènes (Place Syntagma)Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία, Αθήνα(Πλατεία συντάγματος)Le mardi 13 novembre de 14h à 19hΤρίτη 13 Νοεμβρίου, 2 μ.μ. - 7 μ.μ.Le mercredi 14 novembre de 11h à 17hΤετάρτη 14 Νοεμβρίου, 11 π.μ. - 5 μ.μ.

EXPOSITION PUBLIQUE À PARISΔΗΜΟΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗHôtel Drouot, salles 1 et 7 – αίθουσες 1 και 7Samedi 24 novembre de 11h à 18hσάββατο 24 Νοεμβρίου, 11 π.μ. - 6 μ.μ.Lundi 26 novembre de 11h à 12hΔευτέρα 26 Νοεμβρίου, 11 π.μ. - 12 μ.μ.

ENCHÉRISSEZ EN DIRECT SUR WWW.PIASA.FR - ΠΛΕΙΟΔΟΤΗΣΤΕ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΑ ΣΤΟ WWW.PIASA.FRSUIVEZ NOTRE ACTUALITÉ SUR FACEBOOK - ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΟ FACEBOOK

ART GREC DU XXe SIÈCLEΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ Lundi 26 novembre 2012 à 14h

Δευτέρα 26 Νοεμβρίου 2012, 2 μ.μ.Hôtel Drouot, salles 1 et 7 – αίθουσες 1 και 79 rue Drouot 75009 Paris

Tél. : + 33 (0)1 48 00 20 01

CONSULTANTET AUTEUR DES TEXTESΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, ΣΥΝΤΑΚΤΗΣΚΕΙΜΕΝΩΝDimitri JoannidèsΔημήτρης ΙωαννίδηςTél. : +33 (0)6 20 71 14 [email protected]

avec un texte inédit de Michel de GrèceΜε ένα αδημοσίευτο κείμενο τουMichel de Grèce

TRADUCTIONSΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣChristos GemerialisΧρήστος Γεμελιάρης[email protected]

COMMISSAIRE-PRISEURΔΙΟΡΓΑΝΩΤΗΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣJames FattoriTél. : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

RESPONSABLE DE LA VENTEΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΑΣFrançois de MalafosseTél. : +33 (0)1 53 34 10 16Fax : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

CONTACT PRESSE PIASA ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΤΥΠΟΥIsabelle de PuysegurTél. : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

Οι Έλληνες καλλιτέχνες στο Παρίσιτου 20ου αιώναΑπό την Αρχαιότητα, η Ελλάδα κατέχει μια ξεχωριστή θέση στο κέντρο του κόσμου. Ο Πυθαγόρας, ο Πλάτωνας, ο Περικλής, ο Πτολεμαίος… όλοι τους μεγάλες μορφές που επέτρεψαν στη Δύση να οικοδομηθεί και στους ανθρώπους να τελειοποιήσουν τις γνώσεις τους για στον κόσμο.

Από τότε, παρόλο που η επιρροή της στον κόσμο των ιδεών και της σκέψης είναι λιγότερο σημαντική απ’ ό,τι άλλοτε, οι Έλληνες δημιουργοί και διανοούμενοι εξακολουθούν να τυγχάνουν μιας ιδιαίτερης αύρας : οι ποιητές Κωνσταντίνος Καβάφης και Γιάννης Ρίτσος, οι φιλόσοφοι Κορνήλιος Καστοριάδης και Κώστας Αξελός, οι συγγραφείς Βασίλης Αλεξάκης και Οδυσσέας Ελύτης, οι σκηνοθέτες Κώστας Γαβράς και Θεόδωρος Αγγελόπουλος, οι συνθέτες Γιάννης Ξενάκης και Γιώργος Απέργης…

Στις αρχές του 19ου αιώνα, ωστόσο, η βαυαρική διοίκηση της Ελλάδας υπό τον βασιλέα Όθωνα, γιο του Λουδοβίκου Α΄ της Βαυαρίας, ώθησε τους Έλληνες ζωγράφους να στραφούν σχεδόν αποκλειστικά προς το Μόναχο. Η επιρροή αυτή ενισχύθηκε το 1837 με την ίδρυση από τους Γερμανούς της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας. Και παρόλο που μερικοί δημιουργοί επέλεγαν να πάνε να σπουδάσουν στην Κοπεγχάγη, στο Παρίσι ή στις Βρυξέλλες, η πλειοψηφία μετέβαινε στη βαυαρική πρωτεύουσα. Εντούτοις, ίχνη Ελλήνων καλλιτεχνών στο Παρίσι βρίσκουμε από το 1863. Τη χρονιά εκείνη, αρκετοί καλλιτέχνες που σήμερα θεωρούνται κλασικοί, μεταξύ των οποίων ο Manet με τον περίφημο του πίνακα με τίτλο Γεύμα στη Χλόη, απορρίπτονται από τα μέλη της επιτροπής του επίσημου Σαλονιού. Δημιουργούν, λοιπόν, μια παράλληλη έκθεση, το Σαλόνι των Απορριφθέντων, όπου και εκθέτει τα έργα του ένας Έλληνας, κάποιος Νικόλαος Ξυδιάς, ένας από τους πρώτους που συμμετείχαν σε ένα πρωτοποριακό κίνημα, το οποίο αργότερα ονομάστηκε ιμπρεσιονισμός. Πρέπει, όμως, να περιμένει κανείς μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα, για να δει έναν Έλληνα καλλιτέχνη, το Δημήτριο Γαλάνη, να αναγνωρίζεται ως ισότιμο μέλος της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας. Φίλος των Derain, Matisse, Maillol και Malraux, ο Γαλάνης συμμετέχει από το 1912 στις εκθέσεις της Χρυσής Τομής (Section d’Or), ενός κινήματος επιγόνου του κυβισμού των Braque και Picasso. Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, η Γαλλία οικοδομεί την πολιτισμική της διπλωματία, έχοντας πλήρη συνείδηση της ελκτικής δύναμης που ασκεί. Στα μάτια των νεαρών δημιουργών ολόκληρου του κόσμου αρχίζει να γίνεται « η Μέκκα των τεχνών » που περιγράφει ο Ernest Hemingway στο μυθιστόρημά του Μια Κινητή Γιορτή. Παράλληλα, η ιδιαίτερα δραστήρια πολιτική του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών παρακινεί περισσότερους Έλληνες να επιλέξουν την Γαλλία για να συνεχίσουν τις σπουδές τους ή για να βρουν καταφύγιο από τα πολιτικά γεγονότα που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα, όπως η τουρκική επιδρομή κατά της Μικράς Ασίας στη δεκαετία του ’20, η δικτατορία του Μεταξά μεταξύ 1936 και 1941 ή, πολύ αργότερα, η χούντα των Συνταγματαρχών από το 1967 έως το 1974. Επί γερμανικής κατοχής και κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών εργάζεται σκληρά για να υπερασπίσει την ελευθερία έκφρασης και το διάλογο ιδεων, οργανώνοντας διαλέξεις και χορηγώντας υποτροφίες για σπουδές σε όσους επιθυμούν να πάνε στο Παρίσι. Πρόκειται στο σύνολό τους για στάσεις που ενδυναμώνουν τη θέση που κατείχε η Γαλλία στην καρδιά των παθιασμένων για ελευθερία Ελλήνων δημιουργών και διανοούμενων. Γίνεται κατανοητό ότι η γαλλοφιλία αυτή των Ελλήνων και ο φιλελληνισμός αυτός των Γάλλων είναι παμπάλαια φαινόμενα. Και από τις αρχές του 20ου αιώνα, εκατοντάδες νεαροί άνδρες και νεαρές γυναίκες καταφτάνουν στη γαλλική πρωτεύουσα, για να αποπερατώσουν τις σπουδές τους. Τελικά, όπως οι Ρώσοι, οι Κινέζοι, οι Ιταλοί, οι Πολωνοί και οι Ρουμάνοι καλλιτέχνες, έτσι και οι Έλληνες συνεισφέρουν στη μετατροπή του Παρισιού σε παγκόσμια πρωτεύουσα τέχνης μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

2

Les artistes grecs de Paris au XXe siècle

Depuis l’Antiquité, la Grèce occupe une place particulière dans le cœur du monde. Pythagore, Platon, Périclès, Ptolémée… autant de grandes fi gures qui ont permisà l’Occident de se construire et aux hommes de parfaire leur connaissance du monde.

Depuis lors, et bien que son infl uence sur le monde des idées et de la pensée soitmoins importante que jadis, les créateurs et intellectuels grecs bénéfi cient toujoursd’une aura particulière : les poètes Constantin Cavafi s et Yannis Ritsos, les philosophesCornelius Castoriadis et Kostas Alexos, les auteurs Vassilis Alexakis et Odysseas Elytis, les réalisateurs Costa Gavras et Theo Angelopoulos, les compositeurs Yannis Xenakis et Georges Aperghis…

Au début du XIXe siècle pourtant, l’administration bavaroise de la Grèce par le roiOthon, fi ls de Louis Ier de Bavière, poussa les peintres grecs à se tourner quasi exclusivement vers Münich. En 1837, cette infl uence fut renforcée par la création de l'École des Beaux-Arts d'Athènes par les Allemands. Et si certains créateurs choisissaient d’aller étudier à Copenhague, Paris ou Bruxelles, la majorité se rendaient ans la capitale bavaroise. Pourtant, à Paris, on retrouve trace de certains artistes grecs dès 1863. Cette année-là, plusieurs artistes devenus aujourd’hui des classiques, dont Manet et son célèbre Déjeuner sur l’herbe, sont rejetés par les jurés du Salon offi ciel. Ils créent alors une exposition parallèle, le Salon des Refusés, où exposeun certain Nicolaos Xydias, un Grec, l’un des premiers à prendre part à un mouvement d’avant-garde qu’on appellera l’Impressionnisme. Mais il faut attendre le débutdu XXe siècle pour voir un artiste grec, Demetrios Galanis, être reconnu comme membre à part entière de l’avant-garde européenne. Ami de Derain, Matisse, Maillol et Malraux, il participe dès 1912 aux expositions de la Section d’Or, un mouvement épigone du cubisme de Braque et Picasso. Dans l’entre deux guerres, la France, consciente de son pouvoir d’attraction, structure sa diplomatie culturelle.

Elle commence à devenir, aux yeux des jeunes créateurs du monde entier,la « Mecque des arts » qu’Ernest Hemingway décrit dans son roman Paris est une fête.En parallèle, la politique très active de l’Institut français d’Athènes incite davantage de Grecs à choisir la France pour y poursuivre des études, ou pour s’y réfugier, au gré des événements politiques qui ont émaillé le XXe siècle, comme l’invasion ottomane de la Grèce d’Asie mineure dans les années 1920, la dictature de Metaxas entre 1936 et 1941 ou, bien plus tard, la junte des colonels entre 1967 et 1974. Sous l’occupation allemande et durant la guerre civile qui a suivi la libération de la Grèce, l’Institut français d’Athènes s’est attelé à défendre la liberté d’expression et l’ouverture aux idées en organisant des conférences et en allouant des bourses d’études à ceux qui désiraient rejoindre Paris. Autant de prises de position qui confortèrent la place de la France dans le cœur des créateurs et intellectuels grecs épris de liberté. On l’aura compris, cette francophilie des Grecs et ce philhellénisme des Français est séculaire. Et depuis le début du XXe siècle, ce sont des centaines de jeunes hommes et de jeunes femmes qui ont rejoint la capitale française pour parfaire leur apprentissage. Au fi nal, et à l’instar des apports des artistes russes, chinois, italiens, polonais ou roumains, les Grecs ont contribué à faire de Paris la capitale mondiale de l’art au sortir de la seconde guerre mondiale.

3

Μεταξύ των πρώτων καλλιτεχνών που έτυχαν υποτροφιών από το γαλλικό κράτος, συναντάμε τους Νώντα, Κωνσταντίνο Ανδρέου, Μέμο Μακρή, Κώστα Κουλεντιανό… Για πολλούς από αυτούς, η παρουσίαση των πρώτων έργων τους που οργάνωσε η Ελληνική Εστία της Πανεπιστημιούπολης του Παρισιού στα 1946 θα αποτελέσει την πρώτη τους έκθεση. Αντιλαμβανόμενη τη ζωτικότητα, την ποικιλομορφία και το ενδιαφέρον της δουλειάς των νεαρών καλλιτεχνών αυτής της ξεχωριστής κοινότητας της διασποράς, η Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού οργανώνει το 1947 μια έκθεση όλων των Ελλήνων καλλιτεχνών που ήταν υπότροφοι της γαλλικής κυβέρνησης. Έπειτα, με το πέρασμα των χρόνων, δεκάδες Έλληνες ζωγράφοι και γλύπτες εγκαθίστανται οριστικά στο Παρίσι : ο Τσίγκος το 1947, ο Πράσινος το 1949, οι Τάκης, Παύλος και Μολφέσης το 1950, οι Βογιατζής και Πιερράκος το 1954, ο Κωνσταντίνος Ξενάκης το 1950, ο Τσαρούχης το 1967… και ούτω καθεξής μέχρι σήμερα, οπότε και πολυάριθμοι Έλληνες εξακολουθούν να επιλέγουν το Παρίσι για μόνιμη ή προσωρινή εγκατάσταση (Κούκος, Μυταράς, Φασιανός, Κόττης…).Κι άλλες προσωπικότητες από την Ελλάδα λαμβάνουν μέρος κατά τη δεκαετία του ’50 στην ανάπτυξη της αγοράς τέχνης στο Παρίσι. Η Iris Clert (1917-1986), η οποία ανοίγει τη γκαλερί της στα 1955, συμμετέχει στην ανάδυση των Νέων Ρεαλιστών, ανακαλύπτοντας μείζονες καλλιτέχνες όπως τους Chaissac, Fontana και Τάκης. Ο Christian Zervos (1889-1970) ιδρύει το 1926 τα Τετράδια Τέχνης (Cahiers d’Art) και συντάσσει τον αναλυτικό κατάλογο των έργων του Πικάσο. Όσο για τον Tériade (1897-1982), εκδότη και ιδρυτή της επιθεώρησης Μινώταυρος (Le Minotaure), το 1937 δημιουργεί τον δικό του εκδοτικό οίκο. Συλλέγει και συναναστρέφεται τους Giacometti, Bonnard, Chagall, Matisse, Picasso… Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ιδρύει το Μουσείο Tériade στην Ελλάδα, την διεύθυνση του οποίου εμπιστεύεται στον Μανόλη Καλλιγιάννη, έναν Έλληνα ζωγράφο που γνώρισε στο Παρίσι κατά τη δεκαετία του ’50. Από το 1964, ο Αλέξανδρος Ιόλας ανοίγει νέες προοπτικές εγκαινιάζοντας γκαλερί, πέραν του Παρισιού και της Αθήνας, στο Μιλάνο, τη Γενεύη και τη Νέα Υόρκη. Ωριμάζοντας, τα έργα καθενός από τους παραπάνω Έλληνες καλλιτέχνες απελευθερώνονται από τα δεσμά μιας σχολής η οποία από ορισμένους κριτικούς αντιμετωπίζεται ως εθνική.

Κάτι που δεν ισχύει πια για την ελληνική σχολή του Παρισιού : οι καλλιτέχνες κατακτούν νέα είδη κοινού και βρίσκουν τη θέση τους στις συλλογές, στις γκαλερί και στα μουσεία με το μεγαλύτερο κύρος. Όχι πια μόνο για το ενδιαφέρον που παρουσιάζουν ως εκπρόσωποι μιας κοινότητας, όσο ξεχωριστή κι αν είναι η τελευταία στο είδος της, αλλά και για την ποιότητα της δουλειάς τους και τη μοναδικότητα των έργων του καθενός τους.Αν και, πλέον, τους έλκει περισσότερο η Νέα Υόρκη και το Βερολίνο, η γαλλική πρωτεύουσα, υποχρεωτικό πέρασμα στην παγκόσμια σκακιέρα της δημόσιας και κριτικής αναγνώρισης, διατηρεί τα θέλγητρά της για τους Έλληνες καλλιτέχνες του 21ου αιώνα.

Μερικοί από τους καλλιτέχνες που παρουσιάζονται στο πλαίσιο αυτής της δημοπρασίας αποτελούν ήδη γνωστά ονόματα της αγοράς τέχνης, άλλοι δεν θα αργήσουν να έχουν την ίδια τύχη. Την ώρα που η γενιά των καλλιτεχνών που γεννήθηκαν τη δεκαετία του ’20 και έφτασαν στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του ’50 σιγά-σιγά σβήνει, είναι αναγκαίο να επαναφέρουμε στη μνήμη μας την ξεχωριστή συμβολή των καλλιτεχνών ελληνικής καταγωγής στην τέχνη του 20ου αιώνα στη Γαλλία, στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο.

Δημήτρης Ιωαννίδης

4

Parmi les premiers artistes à bénéfi cier des bourses de l’État français, on trouve Nonda, Constantin Andreou, Memos Makris, Costas Coulentianos... Pour beaucoup d’entre eux, la présentation de leurs premiers travaux organisée par la Fondation hellénique de la Cité Universitaire de Paris en 1946 sera leur toute première exposition. Conscient de la vitalité, de la diversité et de l’intérêt du travail des jeunes artistes de cette diaspora particulière, l’École des Beaux-Arts de Paris organise en 1947 une exposition de tous les artistes grecs boursiers du gouvernement français. Puis, au fi l des ans, ce sont des dizaines et des dizaines de peintres et sculpteurs grecs qui s’installent défi nitivement à Paris : Tsingos en 1947, Prassinos en 1949, Takis, Pavlos ou Molfessis en 1950, Voyatzis et Pierrakos en 1954, Constantin Xenakisen 1950, Tsarouchis en 1967… Et ainsi de suite jusqu’à aujourd’hui, où de nombreux Grecs continuent encore à choisir Paris, temporairement ou défi nitivement (Koukos, Mytaras, Fassianos, Kottis…).

Dans les années 1950, d’autres personnalités grecques prennent part au développementdu marché de l’art à Paris. Iris Clert (1917-1986), qui a ouvert sa galerie en 1955,a participé à l’émergence des Nouveaux Réalistes, découvrant des artistes majeurs comme Chaissac, Fontana ou Takis. Christian Zervos (1889-1970) fonde les Cahiers d’Art en 1926 et rédige le catalogue raisonné de référence de Picasso. Quant à Tériade(1897-1982), éditeur et fondateur de la revue Le Minotaure, il créé en 1937 sa propre maison d’édition. Il collectionne et fréquente Giacometti, Bonnard, Chagall, Matisse,Picasso… Au début des années 1980, il créé le musée Tériade, en Grèce, dont il confi e la direction à Manolis Calliyannis, un peintre grec qu’il a connu à Paris dansles années 1950. À partir de 1964, Alexandre Iolas ouvre de nouvelles perspectives en inaugurant des galeries à Milan, Genève et New York, en plus de Paris et Athènes. Arrivés à maturité, les travaux respectifs de tous ces artistes grecs se sont petità petit détachés du carcan d’une école vue comme nationale par certains critiques.

L’école grecque de Paris n’est plus : les artistes ont conquis de nouveaux publics et ont fait leur trou dans les collections, les galeries et les musées les plus prestigieux. Non plus pour leur seul intérêt communautaire, aussi unique en son genre soit-il, mais bien pour la qualité de leur travail et la singularité de leurs œuvres respectives.

Bien qu’attirés par New York ou Berlin, les artistes grecs du XXIe siècle conservent une attirance pour la capitale française, point de passage obligé sur l’échiquier mondial de la reconnaissance publique et critique.

Certains des artistes présentés dans cette vente sont déjà des vedettes du marchéde l’art, d’autres ne vont pas tarder à le devenir. À l’heure où la génération des artistes nés dans les années 1920 et arrivés à Paris au tournant des années 1950 s’éteint à petit feu, il était nécessaire de rappeler l’extraordinaire contribution des artistes d’origine grecque à l’art du XXe siècle en France, en Europe et dans le monde.

Dimitri Joannidès

5

Dimitri LITSAS - Δημήτρης Λίτσασ (Spertes – Σπέτσες, 1881 / Alexandrie – Αλεξάνδρεια, 1952)

Litsas a étudié à l’École des Beaux-Arts d’Athènes dans l’atelier de Volanakis avant de tenter une carrière de comédien entre 1901 et 1903. Il revient rapidement à la peinture et s’installe définitivement en Égypte en 1913 où il ouvre une école de peinture. À Alexandrie, ses peintures se vendent si bien qu’il décide de tenter sa chance à Paris, où il arrive en 1930. Il y reste deux ans et s’intéresse de près au postimpressionnisme et au surréalisme.

Ο Λίτσας φοίτησε στο ατελιέ του Βολανάκη στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, πριν δοκιμάσει να εργαστεί ως ηθοποιός μεταξύ 1901 και 1903. Επιστρέφει γρήγορα στη ζωγραφική και το 1913 εγκαθίσταται οριστικά στην Αίγυπτο, όπου ανοίγει μια σχολή ζωγραφικής. Οι πίνακές του γνωρίζουν τέτοια εμπορική επιτυχία στην Αλεξάνδρεια που αποφασίζει να δοκιμάσει την τύχη του στο Παρίσι, όπου φτάνει το 1930. Μένει για δύο χρόνια και ενδιαφέρεται ζωηρά για τον μετα-ιμπρεσιονισμό και τον υπερρεαλισμό. Ελάχιστα είναι τα έργα του Λίτσα που έχουν τεθεί μέχρι σήμερα σε δημοπρασία, αφού το βασικό μέρος της παραγωγής του βρίσκεται ακόμα σε χέρια ιδιωτών.

Expositions et collections publiques - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ

Pinacothèque nationale d’Athènes, Collection Cangelaris…Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Συλλογή Καγκελάρη…

1Attribué à Dimitri LITSAS αποδίδεται στον καΛΛίτέχνη Δημητρησ Λίτσασ Vue du Nil en Égypte – Άποψη του ΝείλουHuile sur cartonΕλαιογραφία σε χαρτόνι48 x 65 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

1 500 / 2 000 €

Litsas ne datait jamais ses œuvres mais ce tableau a été peint durant sa première période dite des « paysages égyptiens », entre 1914 et 1929. autrement dit après son installation à alexandrie mais avant son arrivée à Paris. Les Grecs se sont installés dans la vallée du nil dès la fin du XvIIIe siècle, mais c’est au cours du XIXe siècle que l’egypte passe pour une des têtes de pont de l’hellénisme en orient.

ο λίτσας δεν χρονολογούσε ποτέ τα έργα του, ωστόσο ο παραπάνω πίνακας ολοκληρώθηκε στη διάρκεια της πρώτης περιόδου του έργου του, επονομαζόμενης και περιόδου των « αιγυπτιακών τοπίων », μεταξύ 1914 και 1929. Με άλλα λόγια, μετά την εγκατάστασή του στην Αλεξάνδρεια και πριν την άφιξή του στο Παρίσι. οι Έλληνες είχαν εγκατασταθεί στην κοιλάδα του Νείλου από τα τέλη του 18ου αιώνα, όμως μόνο στη διάρκεια του 19ου αιώνα θεωρήθηκε η Αίγυπτος ως ένα από τα προγεφυρώματα του Ελληνισμού στην Ανατολή.

2Apostolos GERALIS Aπόστολος ΓέραΛησFemme devant l’âtre – Γυναίκα μπροστά στο τζάκιHuile sur panneau signé en bas à droiteΕλαιογραφία σε τελάρο υπογεγραμμένη κάτω δεξιά54,5 x 40 cm


6 000 / 8 000 €

Apostolos GERALIS - Aπόστολος ΓέραΛησ(Lesbos – Λέσβος, 1886 / Athènes – Αθήνα, 1983)

Diplômé de l’Ecole des Beaux-Arts d’Athènes, Geralis a enseigné à Nicosie, à Chypre. Arrivé à Paris, il s’inscrit à l’Académie Jullian. Par la suite, il devient le grand spécialiste des scènes de genre et des petits métiers, établissant un pont entre la tradition hollandaise et l’esthétique de la fin du XIXème siècle. Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, ο Γεραλής δίδαξε στη Λευκωσία της Κύπρου. Φτάνοντας στο Παρίσι, γράφεται στην Ακαδημία Ζουλιάν. Στη συνέχεια γίνεται σπεσιαλίστας των σκηνών ηθογραφίας και βιοποριστικών επαγγελμάτων, συνδέοντας την ολλανδική παράδοση με την αισθητική του τέλους του 19ου αιώνα.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ

Pinacothèque nationale d’Athènes, Teloglion Foundation of Art (Salonique) …Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών (Θεσσαλονίκη)…

6

Theodoros LAZARIS - Θεόδωρος ΛαΖαρησ(Livadia – Λιβαδειά, 1882 - Athènes – Αθήνα, 1978)

Entré à l’École des Beaux-Arts d’Athènes, Lazaris doit interrompre ses études à l’heure où éclate la première guerre mondiale. Il n’en sortira diplômé qu’en 1919. Bien que très attaché à sa ville natale Livadia, il se rend à plusieurs reprises en France où il reçoit la médaille de la ville de Paris qui le récompense pour l’ensemble de son œuvre. Paysagiste de talent particulièrement actif dans les années 1930, Lazaris a été très influencé par les mouvements postimpressionnistes. Il a notamment participé à l’exposition franco-grecque de 1918, destinée à promouvoir les échanges entre les artistes des deux pays.

Με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Θεόδωρος Λαζαρής αναγκάζεται να διακόψει τις σπουδές του στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, απ’ όπου τελικά θα αποφοιτήσει το 1919. Παρ’ ότι πολύ δεμένος με την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Λιβαδειά, μεταβαίνει επανειλημμένα στη Γαλλία, όπου και λαμβάνει το μετάλλιο της Πόλης του Παρισιού, ως επιβράβευση για το σύνολο του έργου του. Ταλαντούχος τοπιογράφος, ιδιαίτερα δραστήριος τη δεκαετία του ’30, ο Λαζαρής επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τα μετά-ιμπρεσσιονιστικά κινήματα. Συμμετείχε κυρίως στη γάλλο-ελληνική έκθεση του 1918, η οποία είχε σα στόχο την προώθηση των ανταλλαγών μεταξύ των καλλιτεχνών των δυο χωρών.


Salon de l’art libre (Paris), collection Koutlidis (Grèce), Pinacothèque nationale d’Athènes, Pinacothèque de Rhodes…Salon de l’art libre (Παρίσι), Συλλογή Ιδρύματος Ευριπίδη Κουτλίδη, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Πινακοθήκη της Ρόδου…

3Theodoros LAZARIS Θεόδωρος ΛαΖαρησPaysage – ΤοπίοHuile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά43 x 70 cm


6 000 / 8 000 €

cette œuvre est typique de l’optimisme réaliste qui hante les peintures de paysage dans l’entre-deux guerres en Grèce. cette recherche d’une vie simple et pure, proche de la nature, allait de paire avec le courant progressiste qui tendait à valoriser la culture néo-hellénique au détriment de l’admiration pour la Grèce ancienne.

ο πίνακας αυτός είναι ενδεικτικός του ρεαλιστικού οπτιμισμού που χαρακτηρίζει τους τοπιογράφους του Μεσοπολέμου στην Ελλάδα. η αναζήτηση αυτή μιας απλής και αγνής ζωής που να βρίσκεται κοντά στη φύση συμβάδιζε με το προοδευτικό ρεύμα που είχε την τάση να αναδεικνύει την νεοελληνική κουλτούρα σε βάρος του θαυμασμού για την αρχαία Ελλάδα.

7

4Spyridon SCARVELLI σπυρίδων σκαρβέΛησCorfou – ΚέρκυραGouaches sur papier signé en bas à gauche Τέμπερες σε χαρτί υπογεγραμμένο κάτω αριστερά 30 x 46 cm (chaque - κάθε)

Provenance – ΠροΕλΕυση : collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

4 000 / 6 000 € (la paire / και οι δύο μαζί)

La technique de Scarvelli est clairement influencée par l’école paysagiste italienne des XvIIe et XvIIIe siècles. La lumière dorée du couchant étend la composition jusqu’à l’horizon, par-delà les montagnes et les îles à l’arrière-plan. et l’immobilité de l’eau, pourtant scintillante, donne une sérénité toute méditerranéenne à ces vues de corfou.

η τεχνική του σκαρβέλη είναι εμφανώς επηρεασμένη από την ιταλική τοπιογραφική σχολή του 17ου και 18ου αιώνα. Το χρυσαφί χρώμα του ηλιοβασιλέματος προεκτείνει τη σύνθεση μέχρι τον ορίζοντα, πέραν των βουνών και των νησιών του φόντου. Και η κατά τ’ άλλα απαστράπτουσα ακινησία του νερού προσδίδει μία καθόλα μεσογειακή γαλήνη σε αυτές τις απόψεις της Κέρκυρας.

Spyridon SCARVELLI - σπυρίδων σκαρβέΛησ(Corfou – κέρκυρα, 1868 / 1942)

Initié à l’art dans sa ville natale de Corfou, Scarvelli poursuit ses études à Rome et Trieste avant de s’installer en Egypte où résident de nombreux amateurs d’art. Il se consacre alors à la peinture de paysage et s’inspire de lieux où il a vécu. Scarvelli est considéré comme l’un des plus grands aquarellistes grecs. Son style, minutieux et unique, emprunte beaucoup à l’impressionnisme : petites touches, jeu de la lumière et domination des gradations de couleurs.

Μυημένος στην τέχνη στη γενέτειρά του, την Κέρκυρα, ο Σκαρβέλης πραγματοποιεί τις σπουδές του στη Ρώμη και την Τριέστη, πριν εγκατασταθεί στην Αίγυπτο, όπου κατοικούν πολλοί λάτρεις της τέχνης. Αφοσιώνεται, λοιπόν, στην τοπιογραφία και εμπνέεται από τα μέρη όπου έζησε. Ο Σκαρβέλης θεωρείται ένας από τους πιο σπουδαίους Έλληνες ακουαρελίστες. Η λεπτολόγα και απαράμιλλη τεχνοτροπία του δανείζεται πολλά από τον ιμπρεσιονισμό: λεπτή πινελιά, παιχνίδι φωτός και άψογος έλεγχος των διαβαθμίσεων των χρωμάτων.

Expositions et collections publiques – ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ

Pinacothèque de Rhodes, Pinacothèque de Corfou, collection de l’Assemblée Nationale de Grèce…Πινακοθήκη της Ρόδου, Πινακοθήκη της Κέρκυρας, Συλλογή της Βουλής των Ελλήνων…

8

Nicholaos OTHONAIOS - νικόλαος οΘΩναίοσ(Kalamata – Καλαμάτα, 1877 / Skopelos – Σκόπελος, 1949)

Élève de Volanakis et Lytras aux Beaux-Arts d’Athènes, Othonaios a poursuivi ses études à l’Académie de Münich en 1906 en suivant les cours de Heinrich von Zügel. Après un séjour de deux ans à Londres, l’artiste rentre en Grèce et commence à y exposer. Quelques années plus tard, il devient directeur des annexes de l’École des Beaux-Arts à Hydra et Delphes. Son travail se situe dans la lignée de l’impressionnisme et s’intéresse à la vie de tous les jours et aux paysages.

Μαθητής του Βολανάκη και του Λύτρα στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, ο Οθωναίος συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία του Μονάχου το 1906, παρακολουθώντας τα μαθήματα του Χάινριχ φον Ζίγκελ. Μετά από παραμονή δύο χρόνων στο Λονδίνο, ο καλλιτέχνης επιστρέφει στην Ελλάδα και αρχίζει να εκθέτει εκεί τα έργα του. Μερικά χρόνια αργότερα, γίνεται διευθυντής των παραρτημάτων της Σχολής Καλών Τεχνών στην Ύδρα και τους Δελφούς. Η δουλειά του εντάσσεται στην παράδοση του ιμπρεσσιονισμού και ενδιαφέρεται για την καθημερινή ζωή και τα τοπία.

Expositions et collections publiques - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Pinacothèque Nationale d’Athènes, Fondation culturelle de Tinos (Grèce), Collection de la Banque Nationale de Grèce, Musée Benaki (Athènes)…Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Πολιτιστικό Ίδρυμα Τήνου, Συλλογή της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, Μουσείο Μπενάκη…

5Nicholaos OTHONAIOS νικόλαος οΘΩναίοσPaysage – Τοπίο, c. 1910Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά51 x 61 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση : collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

7 000 / 9 000 €

Disciple de l’école de Münich, othonaios n’en a pas moins été influencé par l’impressionnisme français, au point de devenir l’un des chefs de file du postimpressionnisme grec. D’ailleurs, par le choix même du sujet et le traitement de sa composition, cette toile bucolique, baignée dans une exquise et pénétrante lumière d’été, est à mettre en perspective avec les célèbres coquelicots de claude Monet.

Μαθητής της σχολής του Μονάχου, ο οθωναίος επηρεάστηκε εξίσου από τον γαλλικό ιμπρεσσιονισμό, έτσι ώστε να γίνει ένας από τους πρωτοστάτες του ελληνικού μετα-ιμπρεσσιονισμού. Εξάλλου, με την ίδια την επιλογή του θέματός του και την επεξεργασία της σύνθεσής του, ο παραπάνω βουκολικός πίνακας, λουσμένος σε ένα εξαίσιο και διαπεραστικό θερινό φως, πρέπει να συγκριθεί με τις διάσημες παπαρούνες του Κλωντ Μονέ.

9

Ivan Constantinovich AÏVAZOVSKY

(Théodosie – Θεοδοσία, 1817 / 1900)

À 17 ans, Aïazovsky se rend à l'Académie impériale des Beaux-Arts de Saint-Pétersbourg pour y compléter sa formation initiée en Arménie. Il séduit très vite de nombreux collectionneurs et amateurs parmi lesquels le poète Pouchkine qui admire énormément son travail. Médaillé d'or de l'Académie, il part alors pour un voyage de deux ans en Crimée où il se passionne pour les marines. Puis il expose à travers toute l'Europe avec un succès toujours au rendez-vous. De retour en Russie en 1844, il devient peintre de l'État-major de la Marine russe et embarque sur les navires pour de nombreux voyages. Riche et couvert d'honneurs, il délaisse l'entourage du tsar et se retire à Theodosie, sa ville natale en Arménie.

Ο Αϊβαζόφσκι εισέρχεται στην Αυτοκρατορική Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αγίας Πετρούπολης, για να ολοκληρώσει τις σπουδές που άρχισε στην Αρμενία. Πολύ γρήγορα, σαγηνεύει συλλέκτες και φίλους της τέχνης, μεταξύ των οποίων και τον ποιητή Πούσκιν που θαυμάζει τρομερά τη δουλειά του. Βραβευμένος με το χρυσό μετάλλιο της Ακαδημίας, ταξιδεύει για δύο χρόνια στην Κριμαία, όπου αποκτά πάθος για τις θαλασσογραφίες. Στη συνέχεια, εκθέτει τα έργα του κατά μήκος της Ευρώπης με την προβλεπόμενη πάντα επιτυχία. Με την επιστροφή του στη Ρωσία το 1844, γίνεται ζωγράφος του Γενικού Επιτελείου του ρωσικού Ναυτικού και μπαρκάρει πολλές φορές με πλοίο. Έχοντας κερδίσει πλούτη και τιμές, εγκαταλείπει την αυλή του τσάρου και αποσύρεται στη Θεοδοσία, την ιδιαίτερη πατρίδα του στην Αρμενία.

6Ivan Constantinovich AÏVAZOVSKY

Vue de l’Acropole – Άποψη της Ακρόπολης, c. 1842Huile sur toile monogrammée en bas à droite, porte la marque de la signature au dosΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη με τα αρχικά του καλλιτέχνη κάτω δεξιά και φέρουσα στην πλάτη το σημάδι της υπογραφής 17 x 21 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση vente Sotheby’s, Londres, 12 juin 2007 – Δημοπρασία Sotheby’s, λονδίνο, 12 Ιουνίου 2007 collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

35 000 / 45 000 €

Peintre russe d’origine arménienne, aivazovsky est l’un des plus importants artistes romantiques et réalistes russes du XIXe siècle. alors qu’il est encore très jeune, la lutte du peuple grec contre les ottomans l’impressionne. Il en garde une sympathie et une admiration pour la Grèce, où il se rend à l’occasion d’un voyage en europe de quatre ans (1840-1844). reconnu internationalement de son vivant, il est, en France, le premier artiste étranger à être décoré de la Légion d’honneur. Son travail sur la lumière et l’approche émotionnelle de ses sujets a impressionné Delacroix et Turner qui admiraient ses atmosphères lumineuses et enchanteresses.

ρώσος καλλιτέχνης αρμενικής καταγωγής με σπουδές στην Αγία Πετρούπολη, ο Aivazovsky είναι ένας από τους πιο σημαντικούς ρομαντικούς και ρεαλιστές ρώσους καλλιτέχνες του 19ου αιώνα. Από πολύ νεαρή ηλικία ακόμα, ο αγώνας του ελληνικού λαού εναντίον των οθωμανών του προκαλεί εντύπωση. ο Aivazovsky θα διαφυλάξει τη συμπάθεια και το θαυμασμό του για την Ελλάδα, όπου και θα μεταβεί με αφορμή ένα ταξίδι του στην Ευρώπη διάρκειας τεσσάρων ετών (1840-1844). Διεθνώς αναγνωρισμένος όσο ήταν ακόμη εν ζωή, ο Aivazovsky είναι ο πρώτος αλλοδαπός καλλιτέχνης που τιμήθηκε στη Γαλλία με το σταυρό της λεγεώνας της Τιμής. η εργασία του πάνω στο φως και η συναισθηματική προσέγγιση των θεμάτων του εντυπωσίασαν τους Delacroix και Turner, ενώ οι φωτεινές και σαγηνευτικές ατμόσφαιρές του προκαλούσαν το θαυμασμό τους.

10

11

7Lykourgos KOGEVINAS Λυκούργος κοΓέβίνασLe Mont Atos – Άγιο Όρος, 1922ensemble de 11 eaux-fortes sépia signées et justifiées 26/250σύνολο 11 τσιγκογραφιών σε σέπια υπογεγραμμένων και αριθμημένων /250 41 x 32 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι

1 800 / 2 200 € (le lot / το κομμάτι)

Lykourgos KOGEVINAS - Λυκούργος κοΓέβίνασ (Corfou – Κέρκυρα, 1887 / Athènes – Αθήνα, 1940)

Arrivé à Paris en 1903, Kogevinas étudie à l’Académie de Paris puis rentre en Grèce cinq ans plus tard pour effectuer son service militaire. Il se rend ensuite à Münich mais la guerre éclate. Il sert alors dans les Balkans. Après-guerre, il s’installe à Paris et travaille comme illustrateur. En 1931, il retourne à Athènes, où il meurt en 1940. Kogevinas est essentiellement connu comme graveur et sa série du Mont Atos est, de loin, celle qui lui a procuré son plus grand succès.

Φτάνοντας στη Γαλλία το 1903, ο Κογεβίνας σπουδάζει στην Ακαδημία του Παρισιού και πέντε χρόνια αργότερα επιστρέφει στην Ελλάδα, για να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία. Στη συνέχεια μεταβαίνει στο Μόναχο, την ίδια εποχή όμως ξεσπάει ο πόλεμος. Υπηρετεί, λοιπόν, στα Βαλκάνια και, μεταπολεμικά, εγκαθίσταται στο Παρίσι δουλεύοντας ως εικονογράφος. Το 1931 επιστρέφει στην Αθήνα, όπου και πεθαίνει το 1940. Ο Κογεβίνας είναι κατά βάση γνωστός ως χαράκτης και η σειρά του με θέμα το Άγιο Όρος είναι μακράν εκείνη που του χάρισε τη μεγαλύτερη επιτυχία.


Pinacothèque nationale d’Athènes, Bibliothèque nationale de France...Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας...

12

8 (partie de lot) 8 (partie de lot)

Démétrios GALANIS - Δημήτριος ΓαΛανησ(Athènes – Αθήνα, 1879 / Paris – Παρίσι, 1966)

Dessinateur satirique, paysagiste de talent, affichiste et graveur, Galanis est très représentatif des artistes étrangers installé à Paris dans les années 1900. Ayant fréquenté l’atelier de Fernand Cormon aux Beaux-Arts de Paris, Galanis choisit de s’installer définitivement en France en 1907. Il est le premier artiste d’origine grecque à être reconnu comme un membre à part entière des mouvements d’avant-garde. Il expose dès 1912 avec la Section d’or, mouvement directement inspiré du cubisme. Après la première guerre mondiale, il se consacre exclusivement à la gravure sur bois. Au début des années 1920, Galanis, naturalisé français, est un artiste célèbre. André Malraux dit de lui : « il est capable de provoquer des émotions comparables à celles de Giotto » (« La Peinture de Galanis », Écrits sur l’art, 1922).

Σατυρικός σκιτσογράφος, ταλαντούχος τοπιογράφος, καλλιτέχνης αφίσας και χαράκτης, ο Δημήτριος Γαλάνης αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα των ξένων καλλιτεχνών που εγκαταστάθηκαν στο Παρίσι στη δεκαετία του 1900. Έχοντας μαθητεύσει στο ατελιέ του Φερνάν Κορμόν στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, ο Γαλάνης επιλέγει να εγκατασταθεί μόνιμα στη Γαλλία το 1907. Αποτελεί τον πρώτο καλλιτέχνη ελληνικής καταγωγής που αναγνωρίστηκε ως ισότιμο μέλος των πρωτοποριακών κινημάτων της εποχής. Από το 1912 εκθέτει μαζί με την « Χρυσή Τομή », ένα κίνημα άμεσα επηρεασμένο από τον κυβισμό. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφοσιώνεται αποκλειστικά στην χαρακτική ξύλου. Στις αρχές της δεκαετίας του ’20, έχοντας αποκτήσει τη γαλλική υπηκοότητα, ο Γαλάνης αποτελεί πλέον ένα διάσημο καλλιτέχνη, για τον οποίο ο Αντρέ Μαλρώ γράφει: « είναι ικανός να προκαλέσει συγκινήσεις παρόμοιες με αυτές που προκαλεί ο Τζιότο. (βλ. La peinture de Galanis, 1922, στο Écrits sur l’art).

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ιΔιωτικΕσ συλλόγΕσ

Salon d’automne (Paris), Musée de Montmartre (Paris), University of Virginia Art Museum (Charlottesville), Musée de la vie romantique (Paris), Pinacothèque nationale d’Athènes…Salon d’automne (Παρίσι), Μουσείο της Μονμάρτης (Παρίσι), Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια (Σαρλοτσβιλ), Μουσείο Ρομαντικής Ζωής (Παρίσι), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας…

8Démétrios GALANIS Δημήτριος ΓαΛανησProjets pour l’Assiette au beurre – Σχέδια για το περιοδικό « Assiette au beurre », c. 1901–1912

Au café – Στο καφενείοTechnique mixte et collage sur papier signé en bas à droiteΜικτή τεχνική και κολλάζ σε χαρτί υπογεγραμμένο κάτω δεξιά15,5 x 24 cmPatriotisme – ΠατριωτισμόςTechnique mixte sur papier signé en bas à droiteΜικτή τεχνική σε χαρτί υπογεγραμμένο στο κάτω δεξιά 15,8 x 24,6 cm

« Le Président : voyons, pourquoi avez-vous fuie, en espagne ?... vous a-t-on jamais laissé manquer de quelque chose en France ? » – « Πρόεδρος: Μα επιτέλους, γιατί φύγατε για την Ισπανία;… σας αφήσαμε ποτέ να σας λείψει κάτι στη Γαλλία; »Le Recordman – Ο ρέκορντμανcrayon sur papier signé en bas à droiteΜολύβι σε χαρτί υπογεγραμμένο στο κάτω δεξιά15,5 x 24,2 cm

« Je vous présente le général Buller qui a passé la Tugala 1500 fois » -

« σας συστήνω τον στρατηγό Μπούλλερ που πέρασε το Τουγκαλά 1500 φορές »Deux hommes – Δύο άντρεςcrayon et crayon de couleurs sur papier signé en bas à droiteΜολύβι και ξυλομπογιές σε χαρτί υπογεγραμμένο στο κάτω δεξιά39,5 x 27,5 cm

« eugène, pouvez-vous me prêter cinq louis sur les 20 francs que je vous ai donnés ce matin ? » – « Ευγένιε, μπορείτε να μου δανείσετε 100 από τα 20 φράγκα που σας έδωσα το πρωί; »Au restaurant – Στο εστιατόριοcrayon et gouache sur papier signé en bas à droiteΜολύβι και τέμπερες σε χαρτί υπογεγραμμένο στο κάτω δεξιά45,5 x 31 cm

3 000 / 5 000 € (le lot / το κομμάτι)

9Démétrios GALANIS Δημήτριος ΓαΛανησÀ la loge – Στο φουαγιέcrayon et gouache sur papier signé en bas à droite Μολύβι και τέμπερες σε χαρτί υπογεγραμμένο κάτω δεξιά 20 x 26 cm

1 8000 / 2 200 €

L’assiette au beurre est l’une des plus célèbres revues satiriques de la Belle Époque. au total, 593 numéros ont paru entre 1901 et 1912. De très nombreux artistes l’illustrèrent, dont Kees van Dongen, Juan Gris, Félix vallotton et Demetrios Galanis. Une exposition sur les relations qu’entretenait l’artiste grec avec andré Malraux s’est tenue en 2006 au Musée de Montmartre, à Paris, où Galanis vécut de 1910 à 1960 et où Malraux fit sa connaissance en 1919.

Το L’Assiette au beurre υπήρξε ένα από τα πιο διάσημα σατιρικά περιοδικά της Μπελ Εποκ. Μεταξύ 1901 και 1912 δημοσιεύτηκαν συνολικά 593 τεύχη, τα οποία και εικονογράφησαν πάρα πολλοί καλλιτέχνες, ανάμεσα στους οποίους οι Κέες βαν Ντόνγκεν, Χουαν Γκρι, Φελίξ Βαλοτόν και Δημήτριος Γαλάνης. Μια έκθεση γύρω από τις σχέσεις που διατηρούσε ο Έλληνας καλλιτέχνης με τον Αντρέ Μαλρώ πραγματοποιήθηκε το 2006 στο Μουσείο της Μονμάρτης στο Παρίσι, όπου ο Γαλάνης έζησε από το 1910 έως το 1960 και όπου ο Αντρέ Μαλρώ τον γνώρισε το 1919.

8 (partie de lot)

9

13

Polykleitos REGGOS - Πολύκλειτος ρέΓκοσ (Naxos – Nάξος, 1903 / Salonique – Θεσσαλονίκη, 1984)

Élève aux Beaux-Arts d’Athènes de 1920 à 1926, Reggos s’installe à Paris en 1930 et y reste cinq ans. Il approfondit ses connaissances en peinture et y apprend la gravure auprès de Galanis. À son retour en Grèce, il choisit de s’établir à Salonique. D’abord inspiré par l’impressionnisme, Reggos explore ensuite la pein-ture byzantine après un voyage marquant au mont Athos, avant d’adopter un style personnel.

Φοιτητής της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας από το 1920 μέχρι το 1926, ο Ρέγκος εγκαθίσταται το 1930 στο Παρίσι, όπου και θα παραμείνει για πέντε χρόνια, βαθαίνοντας τις γνώσεις του στη ζωγραφική και μαθαίνοντας τη χαρακτική στο πλευρό του Γαλάνη. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, επιλέγει να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη. Αντλώντας αρχικά την έμπνευσή του από τον ιμπρεσσιονισμό, ο Ρέγκος εξερευνά στη συνέχεια τη βυζαντινή ζωγραφική - έπειτα από ένα ταξίδι στο Άγιο Όρος που τον σημαδεύει - προτού υιοθετήσει ένα προσωπικό ύφος.


Biennale d’Alexandrie (Égypte), Pinacothèque nationale d’Athènes, Art Asylum (Athènes, 1936)...Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Art Asylum (Αθήνα, 1936)…

11Polykleitos REGGOS Πολύκλειτος ρέΓκοσLe Mont Olympe – Όλυμπος, 1928Huile sur bristol signée et datée en bas à droiteΕλαιογραφία σε χαρτόνι

υπογεγραμμένη καιχρονολογημένη στο κάτω δεξιά30 x 35 cm


2 000 / 4 000 €

en 1927, reggos se rend au Mont athos pour la première fois. Il y reste plusieurs mois et en fera son thème de prédilection. Pour l’artiste, le mont olympe représente un sommet mystique fascinant. c’est la plus haute montagne de Grèce (culminant à 2917 mètres), mais c’est surtout le domaine des dieux, qu’Homère décrit comme un endroit idéal et paisible. ce tableau est une vue lointaine du mont olympe depuis ouranoupolis - la cité du ciel, le dernier village grec avant la limite sacrée qui sépare les moines du mont athos du reste du monde.

Το 1927 ο ρέγκος μεταβαίνει για πρώτη φορά στο Άγιο Όρος, όπου θα παραμείνει για πολλούς μήνες μετατρέποντάς το σε αγαπημένο του θέμα. ο Όλυμπος συμβολίζει για τον καλλιτέχνη μία σαγηνευτική μυστηριακή βουνοκορυφή. Πρόκειται για το υψηλότερο βουνό της Ελλάδας (υψώνεται στα 2917 μέτρα) αλλά κυρίως για το βασίλειο των θεών που ο Όμηρος περιγράφει ως ένα ιδανικό και γαλήνιο μέρος. ο παραπάνω πίνακας αποτελεί μια μακρινή άποψη του ολύμπου από την ουρανούπολη, το τελευταίο ελληνικό χωριό πριν την ιερή γραμμή που χωρίζει τους μοναχούς του Αγίου Όρους από τον υπόλοιπο κόσμο.

Nikoforos LYTRAS - νικηφόρος Λύτρασ(Pirgos – Πύργος, 1832 / Athènes – Αθήνα, 1904)

Surnommé « le fondateur et le patriarche de l’art grec », Lytras a commencé ses études à Münich. À son retour en Grèce en 1865, il devient professeur à la faculté de peinture où il enseigne jusqu’à sa mort. À Athènes, l’artiste était le portraitiste favori de la haute société. Considéré comme l’un des plus importants peintres grecs du XIXe siècle, Lytras fait également figure de pionnier dans l'élaboration de l'enseignement des beaux-arts en Grèce. Suite à des voyages en Égypte et en Asie Mineure, l’artiste intègre à sa peinture des éléments orientalistes.

Επονομαζόμενος «ο ιδρυτής και πατριάρχης της ελληνικής τέχνης», ο Λύτρας ξεκίνησε τις σπουδές του στο Μόναχο. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα στα 1865, γίνεται καθηγητής στη Σχολή ζωγραφικής, όπου και διδάσκει μέχρι το θάνατό του. Ο Λύτρας υπήρξε ο αγαπημένος προσωπογράφος της υψηλής κοινωνίας της Αθήνας. Θεωρούμενος ως ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα, ο Λύτρας φιγουράρει επίσης ως πρωτοπόρος στην κατάρτιση της διδασκαλίας των Καλών Τεχνών στην Ελλάδα. Μετά από ταξίδια που πραγματοποίησε στην Αίγυπτο και την Μικρά Ασία, ο καλλιτέχνης ενσωματώνει στους πίνακές του οριενταλιστικά στοιχεία.Expositions et collections publiques - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ

Expositions universelles de Paris (1865, 1867,1878, 1889 et 1900) et Vienne (1873), Pinacothèque Nationale d’Athènes, Banque Nationale de Grèce…Παγκόσμιες Εκθέσεις Παρισιού (1865, 1867, 1878, 1889, 1900) και Βιέννης, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος…

10Nikoforos LYTRAS νικηφόρος ΛύτρασPortrait de femme de profil, étude d’homme et deux études (recto-verso) – Προφίλ γυναίκας, σπουδή άνδρα και δύο σπουδές (μπρος-πίσω) Mine de plomb sur papier (l’un dans un cadre, les deux autres en feuille)Γραφίτης σε χαρτί (η μία σε κορνίζα, οι άλλες δύο σε φύλλο χαρτιού) cachet d’atelier – σφραγίδα ατελιέ9 x 5,5 cm, 12,8 x 8 cm et 9,5 x 5,7 cm

1 500 / 2 000 € (le lot / το κομμάτι)

recto verso

14

12Vassilios GERMENIS βασίλειος ΓέρμένησEnfants dans la mer – Παιδιά στη θάλασσα, 1956Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά60 x 80 cm


eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ Peintures grecques du XXe siècle issues de la collection Kosta Ioannidi, Pinacothèque de Xanion, 11 septembre 2006 - 30 novembre 2006 – Ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα από τη συλλογή του Κώστα Ιωαννίδη, Πινακοθήκη Χανίων, 11 σεπτεμβρίου 2006 - 30 Νοεμβρίου 2006

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition Peintures grecques du XXe siècle issues de la collection Kosta Ioannidi, Pinacothèque de Xanion, 11 septembre 2006 - 30 novembre 2006, reproduit page 39 Κατάλογος της έκθεσης Ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα από τη συλλογή του Κώστα Ιωαννίδη, Πινακοθήκη Χανίων, 11 σεπτεμβρίου 2006 - 30 Νοεμβρίου 2006, αναπαραγωγή σ. 39

6 000 / 8 000 €

Vassilios GERMENIS - βασίλειος Γέρμένησ (Céphalonie – Κεφαλλονιά, 1896 / Athènes – Αθήνα, 1966)

Enfant de Corfou, Germenis rejoint Athènes en 1915 pour entamer des études de droit avant d’opter pour l’École des Beaux-Arts. Grand voyageur, il est, de 1955 et 1960, le peintre officiel de Hailé Sélassié, Empereur d’Éthiopie, dont il a réalisé le mausolée. Sa peinture, essentiellement des vues de la mer, se caractérise par des touches épaisses et des empâtements entre expressionnisme et postimpressionnisme. Également sculpteur, Germenis a créé de nombreuses statues de héros grecs.

Γέννημα-θρέμμα της Κέρκυρας, ο Γερμενής φτάνει στην Αθήνα το 1915, για να αρχίσει τις νομικές σπουδές του. Τελικά θα διαλέξει τη Σχολή Καλών Τεχνών. Μεγάλος ταξιδιώτης, μεταξύ 1955 και 1960 είναι ο επίσημος ζωγράφος του Χαϊλέ Σελασιέ, αυτοκράτορα της Αιθιοπίας, του οποίου φιλοτέχνησε και το μαυσωλείο. Η ζωγραφική του που συνίσταται ουσιαστικά σε θαλάσσιες απόψεις χαρακτηρίζεται από πυκνές πινελιές και παχιά στρώματα μπογιάς, ένα μείγμα εξπρεσιονισμού και μετα-ιμπρεσιονισμού. Υπήρξε επίσης γλύπτης και φιλοτέχνησε πολυάριθμα αγάλματα Ελλήνων ηρώων.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Pinacothèque nationale d’Athènes, galerie Averof de Metsovo (Grèce), Musée Vouros-Eftaxia (Grèce), Biennale de Venise…Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Γκαλερί Αβέροφ του Μετσόβου, Μουσείο Βούρου-Ευταξία…

en cette année 1956, Germenis est en Éthiopie depuis un an. Il continue néanmoins à s’intéresser à des sujets qui lui rappellent la Grèce et notamment la mer. La touche y est généreuse, les couleurs maîtrisées et les effets de lumière astucieusement traités.

Το 1956 ο Γερμένης βρίσκεται ήδη εδώ και ένα χρόνο στην Αιθιοπία. συνεχίζει, ωστόσο, να ενδιαφέρεται για θέματα που του θυμίζουν την Ελλάδα και, κυρίως, τη θάλασσα. ο παραπάνω πίνακας χειρίζεται την πινελιά με γενναιόδωρο τρόπο, τα χρώματα μαεστρικά και τα φαινόμενα φωτός ευφυώς.

15

Andreas KRYSTALLIS - ανδρέας κρύσταΛΛησ (Asie Mineure – Μικρά Ασία, 1911 / Le Pirée – Πειραιάς, 1951)

Après avoir fui l’Asie Mineure et s’être engagé dans la Royal Navy en suivant l’exemple de son frère aîné, Krystallis s’installe à Mytilène. Rapidement, il souhaite ne se consacrer qu’à la peinture et rejoint le Pirée définitivement. En 1928, il s’installe à Paris où il s’inscrit à l’Ecole des Beaux-Arts. Krystallis est un artiste lyrique marqué par les leçons d’un impressionnisme qu’il interprète d’une façon très personnelle.

Αφού διαφεύγει από τη Μικρά Ασία και κατατάσσεται στο Βασιλικό Ναυτικό, ακολουθώντας το παράδειγμα του μεγάλου αδερφού του, ο Κρυστάλλης εγκαθίσταται στη Μυτιλήνη. Αμέσως επιθυμεί να αφιερωθεί αποκλειστικά στη ζωγραφική και επιστρέφει οριστικά στον Πειραιά. Το 1928 εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου και εγγράφεται στη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο Κρυστάλλης είναι ένας λυρικός καλλιτέχνης, επηρεασμένος από τα διδάγματα ενός ιμπρεσιονισμού που ερμηνεύει με πολύ προσωπικό τρόπο.


Pinacothèque nationale d’AthènesΕθνική Πινακοθήκη της Αθήνας

Izmir est le nom turc de la ville de Smyrne, en asie Mineure. c’est aujourd’hui le plus grand port de Turquie après Istambul. La ville a été prise par les forces d’atatürk le 9 septembre 1922 à la fin de la guerre d’indépendance.

Το Izmir είναι το τουρκικό όνομα της σμύρνης στη Μικρά Ασία. σήμερα αποτελεί το μεγαλύτερο τουρκικό λιμάνι μετά την Κωνσταντινούπολη. η πόλη κατελήφθη από τις δυνάμεις του Ατατούρκ στις 9 σεπτεμβρίου του 1922, στο τέλος του τουρκικού πολέμου της ανεξαρτησίας.

13Andreas KRYSTALLIS ανδρέας κρύσταΛΛησLe Port d’Izmir – ΣμύρνηHuile sur toileΕλαιογραφία σε μουσαμά33,5 x 52 cm

5 000 / 7 000 €

16

c’est une partie de son histoire personnelle que Krystallis, lui-même réfugié d’asie Mineure, nous raconte ici. Dans les années 1920, ce sont des dizaines de milliers de Grecs qui ont fui constantinople, Smyrne et bien d’autres villes pour venir chercher à athènes une vie meilleure.

Εδώ ο Κρυστάλλης μας διηγείται ένα κομμάτι της προσωπικής του ιστορίας, όντας και ο ίδιος πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία. Κατά τη δεκαετία του ’20, δεκάδες χιλιάδες Έλληνες διέφυγαν από την Κωνσταντινούπολη, τη σμύρνη και πολλές άλλες πόλεις, αναζητώντας στην Αθήνα μια καλύτερη ζωή.

amateur des atmosphères des bars de port, Krystallis excelle lorsqu’il croque ces scènes de genre du XXe siècle, dans une veine classique et historiographique.

λάτρης της ατμόσφαιρας των μπαρ των λιμανιών, ο Κρυστάλλης διαπρέπει όταν σχεδιάζει τέτοιου είδους ηθογραφικές σκηνές του 20ού αιώνα, σε ύφος κλασικό και ιστοριογραφικό.

14Andreas KRYSTALLIS ανδρέας κρύσταΛΛησLes Vieillards – ΓέροντεςPaire d’huiles sur toileΕλαιογραφίες σε μουσαμά 18 x 28,5 cm et 21,5 x 28 cm

3 000 / 5 000 € (la paire / και οι δύο μαζί)

15Andreas KRYSTALLIS ανδρέας κρύσταΛΛησLes Réfugiés – ΠρόσφυγεςHuile sur panneau signé en bas à droiteΕλαιογραφία σε τελάρο υπογεγραμμένη κάτω δεξιά53 x 75 cm

3 000 / 4 000 €

17

Daniil DANIIL - Δανιήλ ΔανίηΛ (Tirnanvos – Τύρναβος, 1914 / Athènes – Αθήνα, 1988)

Issu d’une famille pauvre de la Grèce rurale, Daniil (Daniil Alexandre de son vrai nom) est diplômé des Beaux-Arts d’Athènes à 17 ans, au milieu des années 1930. Le jeune artiste souhaite s’installer à Paris dès 1940 mais la guerre bouleverse ses projets. Ce n’est que dix ans plus tard qu’il rejoint la capitale française puis l’Italie. Nommé directeur de l’École des Beaux-Arts de Panormos à Tinos en 1955, il retourne définitivement en Grèce et y reste jusqu’à sa mort. Juré dans de nombreux salons et expositions, Daniil était reconnu comme étant l’un des spécialistes de Parthenis, dont il fut l’élève.

Καταγόμενος από μια φτωχή οικογένεια της αγροτικής Ελλάδας, ο Δανιήλ (το πραγματικό όνομα του οποίου ήταν Αλέξανδρος Δανιήλ) αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας σε ηλικία 17 ετών, στα μέσα της δεκαετίας του ’30. Ο νεαρός καλλιτέχνης επιθυμεί να εγκατασταθεί στο Παρίσι ήδη από το 1940, αλλά ο πόλεμος ανατρέπει τα σχέδια του. Στη γαλλική πρωτεύουσα κι ύστερα στην Ιταλία θα μεταβεί μόλις δέκα χρόνια αργότερα. Μετά το διορισμό του ως διευθυντή της Σχολής Καλών Τεχνών της Πανόρμου Τήνου στα 1955, ο Δανιήλ επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα, όπου και παραμένει μέχρι το θάνατό του. Μέλος επιτροπής πολυάριθμων σαλονιών κι εκθέσεων, ο Δανιήλ ήταν αναγνωρισμένος ως ένας από τους ειδικούς πάνω στον Παρθένη, του οποίου και ήταν μαθητής.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Pinacothèque nationale d’Athènes, Pinacothèque de Patras (Grèce), collection de la banque nationale de Grèce (Athènes), Pinacothèque de Rhodes (Grèce)… Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Πινακοθήκη της Πάτρας, Συλλογή της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας, Πινακοθήκη της Ρόδου…

16Daniil DANIIL ανιήλ ΔανίηΛMykonos – Μύκονος, c. 1940Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά73,5 x 92 cm

4 000 / 5 000 €

cette vue de Mykonos est typique de celles que l’artiste a réalisées sa vie durant. Les couleurs dominantes, de même que la technique des petits empâtements, renvoie clairement à Maleas, maître incontesté du paysage grec.

η άποψη αυτή της Μυκόνου είναι χαρακτηριστική των όσων πραγματοποίησε ο καλλιτέχνης καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Τα χρώματα που δεσπόζουν καθώς και η τεχνική εναπόθεσης μικρών στρωμάτων χρώματος παραπέμπουν ξεκάθαρα στον Μαλέα, τον αδιαφιλονίκητο δάσκαλο του ελληνικού τοπίου.

18

Panayotis TETSIS - Παναγιώτης τέτσησ(né en 1925, Hydra – γεννηθείς το 1925, Ύδρα)

Tetsis a 12 ans lorsque sa famille s’installe au Pirée. Il s’inscrit aux Beaux-Arts d’Athènes en 1943 et rejoint l’atelier de Parthenis. Il arrive à Paris en 1953 et y suit trois ans durant les enseignements de Geörg aux Beaux-Arts. Il approfondit ensuite sa connaissance de la Renaissance en Italie. Artiste des sens, Tetsis peint ses paysages et ses marines dans une veine post-impressionniste. En 1949, il contribue à la création du mouvement Armos aux côtés de Tsarouchis, Moralis, Nikolaou, Engonopoulos et Hadjikyriakos-Ghika. Depuis 1993, il est membre de l’Académie d’Athènes.

Ο Τέτσης είναι 12 χρονών όταν η οικογένειά του εγκαθίσταται στον Πειραιά. Το 1943 γράφεται στην Σχολή Καλών της Αθήνας και εισέρχεται στο ατελιέ του Παρθένη. Στο Παρίσι φτάνει το 1953 και παρακολουθεί επί τρία συναπτά έτη τα μαθήματα του Γκέοργκ στη Σχολή Καλών Τεχνών. Στη συνέχεια εμβαθύνει τις γνώσεις του πάνω στην ιταλική Αναγέννηση. Καλλιτέχνης των αισθήσεων, ο Τέτσης ζωγραφίζει τα τοπία και τις θαλασσογραφίες του σε μετα-ιμπρεσιονιστικό ύφος. Το 1949 συμμετέχει με τους Τσαρούχη, Μόραλη, Νικολάου, Εγγονόπουλο και Χατζηκυριάκο-Γκίκα στη δημιουργία του κινήματος Αρμός. Από το 1993 είναι μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.


Fondation Goulandris (Athènes), Pinacothèque Nationale d’Athènes, Musée d’art contemporain d’Andros…Ίδρυμα Γουλανδρή, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Μουσείο σύγχρονης τέχνης της Άνδρου…

17Panayotis TETSIS Παναγιώτης τέτσησPaysage – Τοπίοaquarelle sur papier signé en bas à droite Ακουαρέλα σε χαρτί υπογεγραμμένο κάτω δεξιά75 x 105 cm


8 000 / 12 000 €

Tetsis est un peintre de paysage au sens classique du terme, dans la tradition d’un cézanne croquant la montagne Sainte-victoire. Ses aquarelles colorées, toujours justes, s’intéressent à la luminosité de la Grèce, qu’il s’agisse d’un coucher, d’un lever de soleil ou d’une illumination du midi.

ο Τέτσης είναι ένας τοπιογράφος με την κλασική σημασία του όρου και πιστός στην παράδοση ενός Cézanne που σκιτσάρει το όρος Sainte-Victoire. οι χρωματιστές και πάντα ακριβείς ακουαρέλες του ενδιαφέρονται για τη φωτεινότητα της Ελλάδας, είτε πρόκειται για ένα ηλιοβασίλεμα, για μια ανατολή ή για το φως του μεσημεριού.

19

Yannis SPYROPOULOS - Γιάννης σΠύροΠούΛοσ(Pylos – Πύλος, 1912 / Ekali – Εκάλη, 1990)

Diplômé des Beaux-Arts d’Athènes en 1938, puis de Paris en 1940, Spyropoulos est le plus important peintre abstrait grec avec Moralis. Très inspiré à ses débuts par l’œuvre de Cézanne, Spyropoulos s’est intuitivement engagé dans la voie de l’abstraction dès les années 1950. C’est à la Biennale d’Alexandrie de 1955 qu’il dévoile cette nouvelle tendance. À partir de 1959, il expérimente la technique du collage, dans la tradition du tachisme et de l’art informel. Cette même année, il est choisi par l’État grec pour représenter son pays à l’occasion d’expositions dans huit villes américaines. Ayant passé l’essentielde sa vie en Grèce, ce n’est qu’après avoir reçu le prix de l’UNESCO à la Biennale de Venise de 1960 que sa carrière internationale a réellement pris son envol.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1938 κι έπειτα της Σχολής Καλών Τεχνών του Παρισιού στα 1940, ο Σπυρόπουλος αποτελεί μαζί με τον Μόραλη τον πιο σημαντικό αφαιρετικό Έλληνα ζωγράφο. Αντλώντας αρχικά την έμπνευσή του σε μεγάλο βαθμό από το έργο του Σεζάν, ο Σπυρόπουλος θα ακολουθήσει διαισθητικά από τη δεκαετία του ’50 το δρόμο της αφαίρεσης. Τη νέα αυτή τάση φανερώνει για πρώτη φορά το 1955, στη Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας. Από το 1959, θα πειραματιστεί με την τεχνική του κολλάζ, ακολουθώντας την παράδοση της κηλιδογραφίας και της άμορφης τέχνης. Την ίδια χρονιά θα επιλεγεί από το ελληνικό κράτος για να εκπροσωπήσει τη χώρα του στο πλαίσιο εκθέσεων σε οκτώ αμερικανικές πόλεις. Έχοντας περάσει το σημαντικότερο μέρος της ζωής του στην Ελλάδα, η διεθνής του καριέρα εκτοξεύεται πλέον όταν λαμβάνει το βραβείο της UNESCO στη Μπιενάλε της Βενετίας του 1960.


Parnassos Hall (Athènes), Smithsonian Museum (Washington), World House Gallery (New York), Musée national d’art contemporain (Salonique), Galleria Gian Ferrari (Milan), Carnegie Gallery in (Pittsburgh), Riverside Museum (New York), Dokumenta (Kassel), David Jones Art Gallery, (Sydney), the Israel National Museum (Jerusalem)…Αίθουσα Παρνασσός (Αθήνα), Μουσείο Smithsonian (Ουάσιγκτον), World House Gallery (Νέα Υόρκη), Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη), Γκαλερί Gian Ferrari (Μιλάνο), Γκαλερί Carnegie (Πίτσμπουργκ), Μουσείο Riverside (Νέα Υόρκη) Dokumenta (Κάσσελ, Γερμανία), Γκαλερί David Jones, (Σίδνεϊ), Εθνικό Μουσείο Ισραήλ (Ιερουσαλήμ)...

18Yannis SPYROPOULOS Γιάννης σΠύροΠούΛοσLe Port de Xania (Crète) – Το λιμάνι των Χανίων (Κρήτη), c. 1952Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά60 x 80 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση vergos auctions, athènes, 1/11/2007 – Δημοπρασίες Βέργος, Αθήνα, 1/11/2007 collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Yannis Papaioannou, Monographie Yannis Spyropoulos, Yianni & Zoe Spyropoulos Foundation, athènes, 2010, p. 169 (reproduit) – Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιάννης σπυρόπουλος, Μονογραφία, Ίδρυμα Γιάννη και Ζωής σπυροπούλου, Αθήνα 2010, σ. 169 (αναπαραγωγή)

25 000 / 35 000 €

20

ce tableau est le premier d’une série de sept œuvres aboutissant à une déstructuration totale de la composition jusqu’à en devenir complètement abstraite. Il nous montre la légèreté avec laquelle l’artiste perçoit la réalité et la facilité avec laquelle il l’interprète. À droite, la mer reflète le port de Xania avec justesse mais sans insistance pour devenir complètement opaque sur la partie gauche. Le choix des nuances est subtil, les bleus et les gris se répondent dans une lumière douce et chaude, nous laissant supposer qu’il s’agit de la fin du jour. Les arrière-plans nous renvoient au souvenir des peintures d’albert Marquet et les figures des pêcheurs à l’imaginaire de Tsarouchis.

ο πίνακας αυτός είναι ο πρώτος μιας σειράς επτά έργων που καταλήγουν στην πλήρη αποδόμηση της σύνθεσης, σε βαθμό που η τελευταία να γίνεται εντελώς αφηρημένη. Μας φανερώνει την ελαφρότητα με την οποία ο καλλιτέχνης αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα και την ευκολία με την οποία την ερμηνεύει. στα δεξιά, η θάλασσα αντανακλά το λιμάνι των Χανίων με ακρίβεια αλλά δίχως επιμονή, για να γίνει εντελώς αδιαφανής στο αριστερό μέρος. η επιλογή των χρωματικών τόνων είναι περίπλοκη: οι γαλάζιες και οι γκρίζες αποχρώσεις συνομιλούν μέσα σε ένα μαλακό και ζεστό χρώμα, αφήνοντάς μας να εικάσουμε ότι πρόκειται για το τέλος της μέρας. ο φόντος μας θυμίζει ζωγραφιές του Albert Marquet και τις φιγούρες των ψαράδων στο φανταστικό κόσμο του Τσαρούχη.

21

Giorgos GOUNAROPOULOS - Γιώργος ΓούναροΠούΛοσ (Sozopol – Σωζόπολη, 1889 / Athènes – Αθήνα, 1977)

Grec de Bulgarie, Gounaropoulos rejoint à Athènes à 17 ans ; trois ans plus tard, il est reçu à l’École des Beaux-Arts. Il y étudie la scénographie et la perspective puis la peinture sous la direction de peintres académiques de l’École de Münich. En 1919, il se rend à Paris et s’inscrit à l’Académie Jullian. C’est au tournant des années 1930 que son style devient vraiment singulier : lignes décolorées, touche légère et univers onirique. Il retourne à Athènes en 1931 et, jusqu’à sa mort, rencontre un très grand succès public et critique.

Έλληνας της Βουλγαρίας, ο Γουναρόπουλος φτάνει στην Αθήνα σε ηλικία 17 χρονών. Τρία χρόνια αργότερα, γίνεται δεκτός στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου σπουδάζει σκηνογραφία, προοπτική και, στη συνέχεια, ζωγραφική υπό την καθοδήγηση των ακαδημαϊκών ζωγράφων της Σχολής του Μονάχου. Το 1919 μεταβαίνει στο Παρίσι και γράφεται στην Ακαδημία Ζουλιάν. Η τεχνοτροπία του γίνεται πραγματικά ξεχωριστή στη στροφή της δεκαετίας του ‘30: αποχρωματισμένες γραμμές, ελαφριά πινελιά και ονειρικό σύμπαν. Το 1931 επιστρέφει στην Αθήνα, όπου μέχρι το τέλος της ζωής του γνωρίζει μεγάλη αναγνώριση από το κοινό και την κριτική.


Pinacothèque nationale d’Athènes, Zappeion (Athènes), galerie Bernheim (Paris), Biennale de Venise, galerie Iolas (New York), Biennale de Sao Paulo (Brésil), Biennale d’Alexandrie (Egypte)...Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Ζάππειο, Μπιενάλε της Βενετίας, Μπιενάλε του Σάο Πάολο, Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας, Γκαλερί Αλέξανδρου Ιόλα (Νέα Υόρκη), Γκαλερί Bernheim Jeune (Παρίσι)…

19GiorgosGOUNAROPOULOS Γιώργος ΓούναροΠούΛοσNu – Γυμνόcrayon sur papier signé en bas à gaucheΜολύβι σε χαρτί υπογεγραμμένη στο κάτω αριστερά61 x 45 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, Belgique – Ιδιωτική συλλογή, Βέλγιο

800 / 1 200 €

Aristomenis ANGELOPOULOS - αριστομένης αΓΓέΛοΠούΛοσ(Volos – Βόλος, 1900 / Paris – Παρίσι, 1990)

À l’âge de 16 ans, Angelopoulos part pour Alexandrie où il commence à peindre. Il y restera jusqu’en 1955. Dans l’intervalle, l’artiste se perfectionne à Münich et à Paris, où il s’installe définitivement en 1960. De 1955 à 1960, Angelopoulos dirige l’Institut de Khartoum au Soudan et y donne des cours de peinture. Un article du journal français L’Aurore de mai 1974 dit de lui qu’à l’instar de Vermeer, Angelopoulos « a retrouvé cette lumière calme et blonde dont il inonde son décor pictural réduit à l’essentiel ». Après 1960, il s’est essayé au collage et a approfondi un vocabulaire plastique plus géométrique. L’artiste s’est fait le spécialiste de la réalité intimiste et ordonnée, celle d’une vie quotidienne faite de personnages solitaires et de paysages urbains déserts.

Σε ηλικία 16 ετών, ο Αγγελόπουλος φεύγει για την Αλεξάνδρεια όπου αρχίζει να ζωγραφίζει και όπου θα μείνει μέχρι το 1955. Ενδιάμεσα, ο καλλιτέχνης τελειοποιεί την τέχνη του στο Μόναχο και το Παρίσι, όπου και εγκαθίσταται οριστικά το 1960. Από το 1955 μέχρι το 1960, ο Αγγελόπουλος διευθύνει το Ινστιτούτο του Χαρτούμ στο Σουδάν, όπου και παραδίδει μαθήματα ζωγραφικής. Ένα άρθρο της γαλλικής εφημερίδας L’Aurore (Μάιος 1974) αναφέρει για τον Αγγελόπουλο ότι, σαν τον Vermeer, « βρήκε το ήρεμο και ξανθό εκείνο φως με το οποίο κατακλύζει τον περιορισμένο στα ουσιώδη εικονογραφικό του διάκοσμο ». Μετά το 1960, ο Αγγελόπουλος πειραματίστηκε με το κολλάζ και εμβάθυνε σε ένα περισσότερο γεωμετρικό εικαστικό λεξιλόγιο. Ο καλλιτέχνης έγινε σπεσιαλίστας της ενδόμυχης και εύτακτης πραγματικότητας, της πραγματικότητας εκείνης μιας καθημερινής ζωής που απαρτίζεται από μοναχικά πρόσωπα και ερημικά αστικά τοπία.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Galerie Mona Lisa (Paris), La Galerie (Luxembourg), Biennale de Venise, Musée d’art moderne de la ville de Paris, Pinacothèque Nationale d’Athènes, galerie Renée Laporte (Antibes), Musée du Caire (Égypte)…Γκαλερί Mona Lisa (Παρίσι), La Galerie (Λουξεμβούργο), Μπιενάλε Βενετίας, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Πόλης του Παρισιού, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Γκαλερί Renée Laporte (Αντίμπ), Μουσείο του Καΐρου (Αίγυπτος)

20AristomenisANGELOPOULOS αριστομένης αΓΓέΛοΠούΛοσVue de ville – Άποψη πόλης, 1935Gouache sur papier marouflé sur cartonΤέμπερες σε χαρτί επικολλημένο σε χαρτόνι60,3 x 49 cm


2 000 / 3 000 €

angelopoulos est à alexandrie, en Égypte, lorsqu’il peint cette gouache. Les leçons acquises à Münich et à Paris quelques années auparavant montrent que l’artiste de 35 ans maîtrise son sujet, tant du point de vue de la perspective que du choix des tons et des couleurs. S’il y a eu plusieurs artistes grecs d’Égypte au XXe siècle, peu ont autant représenté ce pays aux mille contrastes. cette œuvre d’angelopoulos nous donne un aperçu du pont qu’il a jeté entre ses deux cultures : l’orientalisme et l’école européenne.

Όταν ζωγραφίζει αυτόν τον πίνακα, ο Αγγελόπουλος βρίσκεται στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Τα μαθήματα που έλαβε σε Μόναχο και Παρίσι μερικά χρόνια προηγουμένως δείχνουν ότι ο 35χρονος καλλιτέχνης χειρίζεται άψογα το θέμα του, τόσο από την άποψη της προοπτικής όσο και από εκείνη της επιλογής των τόνων και των χρωμάτων. Αν και υπήρχαν διάφοροι Έλληνες καλλιτέχνες από την Αίγυπτο τον 20ο αιώνα, ελάχιστοι απεικόνισαν τη χώρα αυτή των χιλίων αντιθέσεων. Το εν λόγω έργο του Αγγελόπουλου μας παρέχει μια γενική ιδέα της γεφύρωσης εκ μέρους του των δύο κουλτούρων του: του οριενταλισμού και της ευρωπαϊκής σχολής.

22

Constantin PARTHENIS - κωνσταντίνος ΠαρΘένησ (Alexandrie – Αλεξάνδρεια, 1878 / Athènes – Αθήνα, 1967)

Né en Égypte de père grec et de mère italienne, Parthenis étudie à l’École des Beaux-Arts de Vienne de 1895 à 1903, ville où il expose pour la première fois en 1899. Installé en Grèce à partir de 1903, il réalise des fresques dans des églises et s’intéresse à l’art byzantin. De 1909 à 1914, Parthenis est à Paris et y est fortement marqué par le post-impressionnisme. Il s’installe définitivement à Athènes en 1917 où il s’attelle, avec d’autres peintres, à renverser l’académisme conservateur qui prévaut encore dans la peinture grecque. La carrière de ce contemporain de Galanis prend son envol dans les années 1920, lorsqu’il devient professeur à l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1930 sous l’insistance de Venizelos. Il en démissionne 17 ans plus tard, ne tolérant pas le conservatisme ambiant. En 1940, il s’allie à d’autres artistes et intellectuels pour s’insurger contre l’invasion italienne, prélude à l’occupation allemande de la Grèce. Parthenis est considéré comme l’un des pères de l’art moderne en Grèce.

Γεννημένος στην Αίγυπτο από Έλληνα πατέρα και Ιταλίδα μητέρα, ο Παρθένης σπουδάζει από το 1895 μέχρι το 1903 στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βιέννης, πόλη όπου εκθέτει για πρώτη φορά τα έργα του το 1899. Εγκατεστημένος στην Ελλάδα από το 1903, πραγματοποιεί νωπογραφίες σε εκκλησίες και ενδιαφέρεται για την βυζαντινή τέχνη. Μεταξύ 1909 και 1914, ο Παρθένης βρίσκεται στο Παρίσι, όπου επηρεάζεται βαθιά από τον μετα-ιμπρεσιονισμό. Το 1917 εγκαθίσταται οριστικά στην Αθήνα, όπου και καταπιάνεται μαζί με άλλους καλλιτέχνες να ανατρέψει τον συντηρητικό ακαδημαϊσμό που εξακολουθεί να κυριαρχεί στην ελληνική ζωγραφική. Η καριέρα αυτού του συγχρόνου του Γαλάνη ζωγράφου απογειώνεται τη δεκαετία του ’20, ενώ το 1930, μετά από επίμονο αίτημα του Βενιζέλου, γίνεται καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Από την θέση αυτή παραιτείται 17 χρόνια αργότερα, αδυνατώντας να ανεχτεί τον περιβάλλοντα συντηρητισμό. Το 1940 συντάσσεται μαζί με άλλους καλλιτέχνες και διανοούμενους εναντίον της ιταλικής επιδρομής, προανακρούσματος της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Ο Παρθένης θεωρείται ένας από τους πατέρες της μοντέρνας τέχνης στην Ελλάδα.


Exposition internationale de Paris, Zappeion (Athènes), Pinacothèque Nationale d’Athènes, Biennale de Venise…Διεθνής Έκθεση Παρισίων, Ζάππειο, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Μπιενάλε της Βενετίας…

cette Tête d’Étrusque réalisée en 1943 a été offerte en 1947 à voyatzis par constantin Parthenis pour le féliciter d’avoir obtenu son diplôme à l’École des Beaux-arts d’athènes. Touché par ce cadeau - Parthenis était déjà un véritable « monument », voyatzis a encadré lui-même ce dessin et a inscrit de sa main, au dos du cadre, la mention « constantin Parthenis 1943 ». Tel un talisman donné par le maître à son élève pour l’aider à traverser les épreuves d’une existence d’artiste, ce dessin a suivi voyatzis sa vie durant. Quant au thème abordé dans cette œuvre, légère, subtile et très caractéristique du style de Parthenis, il s’agit d’un clin d’œil à ses années classiques. Peu de dessins ont la chance d’avoir une provenance aussi limpide et aussi prestigieuse, véhiculant un morceau d’histoire capital dans la vie de deux artistes à la fois.

Την παραπάνω Κεφαλή Ετρούσκου του 1947 δώρισε ο Κωνσταντίνος Παρθένης στο Βογιατζή, για να τον συγχαρεί για την απόκτηση του πτυχίου του από τη σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (την ίδια χρονιά, ο Παρθένης παραιτείται από την καθηγητική του έδρα στην εν λόγω σχολή διαμαρτυρόμενος κατά τού περιρρέοντα συντηρητισμού των διοικητικών αρχών της). συγκινημένος από αυτό το δώρο - ο Παρθένης αποτελούσε ήδη ένα πραγματικό « ζωντανό μνημείο » - ο Βογιατζής κορνίζαρε ο ίδιος το παραπάνω σχέδιο και έγραψε ιδιοχείρως στην πλάτη της κορνίζας « Κωνσταντίνος Παρθένης 1943 ». Το σχέδιο αυτό συνόδευσε το Βογιατζή σε όλη του τη ζωή εν είδει φυλαχτού που έδωσε ο δάσκαλος στο μαθητή, για να τον βοηθήσει να ξεπεράσει τις δοκιμασίες της ζωής του καλλιτέχνη. Όσο για το θέμα με το οποίο καταπιάνεται αυτό το ανάλαφρο, ραφιναρισμένο και ιδιαίτερα χαρακτηριστικό της τεχνοτροπίας του Παρθένη έργο, πρόκειται για ένα κλείσιμο του ματιού στην κλασική περίοδο του καλλιτέχνη, ο οποίος και θεωρείται ένας από τους πατέρες της μοντέρνας τέχνης. Ελάχιστα σχέδια έχουν την τύχη να διαθέτουν μια τόσο σαφή και περίβλεπτη Προέλευση, αποτελώντας ταυτόχρονα το όχημα ενός κεφαλαιώδους κομματιού ιστορίας στη ζωή δύο καλλιτεχνών.

21Constantin PARTHENIS κωνσταντίνος ΠαρΘένησTête d’Étrusque – Κεφαλή Ετρούσκου, 1943crayon sur papier monogrammé « c.P. » en bas à droite Μολύβι σε χαρτί υπογεγραμμένο με τα αρχικά « Κ.Π. » κάτω δεξιά60 x 47 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση atelier de constantin Parthenis – Ατελιέ Κωνσταντίνου Παρθένη offert en cadeau par Parthenis au peintre Xaris voyatzis, son élève, en 1947 – Δωρεά του Παρθένη στο ζωγράφο και μαθητή του Χάρη Βογιατζή το 1947 collection privée d’esther voyatzis, veuve du peintre Xaris voyatzis – Ιδιωτική συλλογή Εστέρ Βογιατζή, χήρας του ζωγράφου Χάρη Βογιατζή

8 000 / 12 000 €

aux enchères, quatre de ses peintures ont dépassé les 500 000 euros, l’adjudication la plus élevée étant de 820 000 euros pour une vierge à l’enfant.Τέσσερις από τους πίνακές του έχουν ξεπεράσει τα 500.000 ευρώ σε δημοπρασίες, με την πιο υψηλή τιμή κατακύρωσης να είναι τα 820.000 ευρώ για μία Παναγία με το θείο Βρέφος

23

Nikos HADjIKYRIAKOS–GHIKAS - νίκος χατΖηκύρίακοσ–Γκίκασ(Athènes – Αθήνα, 1903 / Athènes – Αθήνα, 1994)

Élevé dans une famille francophile, Ghika est envoyé au lycée Janson de Sailly à Paris en 1919. De retour à Athènes l’année suivante, il apprend la peinture auprès de Parthenis. En 1923, il retourne en France et y reste dix ans. Tout en continuant à peindre, il y étudie la littérature et la philosophie et expose plusieurs de ses œuvres au Salon des Indépendants. À Paris, il suit les cours de Roger Bissière et de Galanis à l’Académie Ranson, et se lie d’amitié avec Tériade et Christian Zervos qui lui consacrent plusieurs articles dans les Cahiers d’Art. Au début des années 1930, il fréquente Laurens, Le Corbusier, Brauner, Matisse, etc., puis fonde, à Athènes, To Trito Mati, la première revue consacrée aux arts et aux lettres. Après guerre, Ghika est un artiste reconnu, exposant dans toute l’Europe. Ghika est considéré comme le père du modernisme en Grèce.

Έχοντας μεγαλώσει σε μια γαλλόφιλη οικογένεια, ο Γκίκας στέλνεται το 1919 στο λύκειο Ζανσόν ντε Σαγύ του Παρισιού. Επιστρέφοντας τον επόμενο χρόνο στην Αθήνα, μαθαίνει τη ζωγραφική δίπλα στον Παρθένη. Το 1923 γυρίζει στη Γαλλία, όπου και θα παραμείνει για δέκα χρόνια. Ενώ συνεχίζει να ζωγραφίζει, μελετά τη λογοτεχνία και τη φιλοσοφία και εκθέτει πολλά από τα έργα του στο Σαλόνι των Ανεξάρτητων. Στο Παρίσι παρακολουθεί τα μαθήματα του Ροζέ Μπισιέρ και του Γαλάνη στην Ακαδημία Ρανσόν και συνδέεται φιλικά με τον Τεριάντ και τον Κριστιάν Ζερβός, οι οποίοι του αφιερώνουν πολλά άρθρα στα Cahiers d’Art. Στις αρχές της δεκαετίας του ’30 συναναστρέφεται τους Λωράνς, Λε Κορμπυζιέ, Μπράουνερ, Ματίς και, στη συνέχεια, ιδρύει στην Αθήνα Το Τρίτο Μάτι, την πρώτη επιθεώρηση για τις τέχνες και τα γράμματα. Μετά τον πόλεμο, ο Γκίκας είναι ένας αναγνωρισμένος καλλιτέχνης που εκθέτει τα έργα του σε όλη την Ευρώπη. Ο Γκίκας θεωρείται ο πατέρας του μοντερνισμού στην Ελλάδα.


Zomboulaki Gallery (Athènes), Royal Academy of Arts (Londres), Pinacothèque Nationale d’Athènes, galerie Christian Zervos (Paris), Leicester Gallery (Londres), Musée d’art et d’industrie de Saint-Etienne (France), Europa Gallery (Berlin), galerie Alexandre Iolas (Paris, Genève), Galeries nationales de Budapest (Hongrie), Musée Benaki (Athènes)… Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Αθήνα), Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών (Λονδίνο), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Γκαλερί Christian Zervos (Παρίσι), Γκαλερί Leicester (Λονδίνο), Μουσείο Τέχνης και Βιομηχανίας του Σεντ-Ετιέν (Γαλλία), Γκαλερί Europa (Βερολίνο), Γκαλερί Alexandre Iolas (Παρίσι, Γενεύη), Εθνική Πινακοθήκη της Βουδαπέστης (Ουγγαρία), Μουσείο Μπενάκη (Αθήνα)…

Un an avant avoir peint ce tableau, Ghika est revenu à athènes, où il a commencé à planifier la publication du Troisième œil (To Trito Mati), une revue mensuelle des arts et lettres. Dans cette publication inédite pour la Grèce, Ghika et ses amis mettent en avant des œuvres d’avant-garde de Klee ou Kandinsky, ainsi que d’auteurs non encore traduits en grec comme alfred Jarry ou James Joyce. Ghika lui-même figurait en bonne place dans sa revue, via plusieurs de ses essais sur la peinture. À travers cette publication, c’était donc tout l’art moderne qui entrait en Grèce, au bénéfice du plus grand nombre. avec sa peinture, Ghika est en outre le premier à avoir fait la synthèse entre la philosophie renaissante du cubisme et les profondeurs de l’art grec médiéval : renversement des perspectives, rejet de la ligne d’horizon, utilisation de camaïeux de couleurs expressifs plutôt que descriptifs… ces choix plastiques renvoient à l’art byzantin, aux restes de mosaïque de nazareth ou à l’église de Sainte-catherine de constantinople. en cette année 1935, Ghika fait corps avec ce primitivisme tant décrié au XIXe siècle et se situe à une période charnière de son œuvre, entre la figuration matissienne et l’abstraction post-cubiste pour lesquelles l’artiste est reconnu internationalement. en entourant ce drap blanc autour de son corps ni nu ni vêtu, cette Danseuse retient aussi un peu de la poésie géométrique qui renvoie à l’imagination débordante de l’artiste.

Ένα χρόνο προτού ζωγραφίσει αυτόν τον πίνακα, ο Γκίκας επιστρέφει στην Αθήνα, όπου αρχίζει να σχεδιάζει την έκδοση του περιοδικού Το Τρίτο Μάτι, μιας μηνιαίας επιθεώρησης τεχνών και γραμμάτων. σε αυτή την πρωτοφανή για την Ελλάδα έκδοση, ο Γκίκας και οι φίλοι του αναδεικνύουν πρωτοποριακά έργα του Κλεέ και του Καντίνσκυ, καθώς και συγγραφέων που δεν είχαν μεταφραστεί ακόμα στην Ελλάδα, όπως οι Άλφρεντ Τζάρι και Τζέημς Τζόυς. Μέσα από τα διάφορα δοκίμια του περί ζωγραφικής, ο ίδιος ο Γκίκας φιγούραρε σε περίοπτη θέση στο περιοδικό του. Μέσω της έκδοσης αυτής, το σύνολο, λοιπόν, της μοντέρνας τέχνης έμελλε να εισδύσει στην Ελλάδα, προς όφελος των περισσοτέρων. Επιπλέον, με τη ζωγραφική του ο Γκίκας είναι ο πρώτος που πραγματοποίησε τη σύνθεση ανάμεσα στην αναγεννημένη φιλοσοφία του κυβισμού και τα άδυτα της μεσαιωνικής ελληνικής τέχνης: ανατροπή των προοπτικών, απόρριψη της γραμμής του ορίζοντα, χρήση εκφραστικών παρά περιγραφικών χρωμάτων σε όλες τις αποχρώσεις τους… Αυτές οι εικαστικές επιλογές παραπέμπουν στη βυζαντινή τέχνη, στα απομεινάρια του ψηφιδωτού της Ναζαρέτ ή στην εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης στην Κωνσταντινούπολη. Το 1935 ο Γκίκας προσχωρεί στον πριμιτιβισμό εκείνο που τόσο πολύ δυσφημίστηκε τον 19ο αιώνα και εισέρχεται σε μια μεταβατική περίοδο του έργου του, ανάμεσα στην παραστατικότητα σύμφωνα με το πρότυπο του Ματίς και την μετα-κυβιστική αφαίρεση, για την οποία ο καλλιτέχνης είναι διεθνώς αναγνωρισμένος. Τυλίγοντας το σεντόνι αυτό γύρω από το μήτε γυμνό μήτε καλυμμένο σώμα της, η εν λόγω Χορεύτρια διατηρεί επίσης κάτι από την γεωμετρική ποίηση που παραπέμπει στην ξέχειλη φαντασία του καλλιτέχνη.

24

22Nikos HADjIKYRIAKOS- GHIKAS – νίκος χατΖηκύρίακοσ-ΓκίκασDanseuse – Χορεύτρια, 1935Huile sur panneau signé en bas à gauche Ελαιογραφία σε ξύλο υπογεγραμμένη στο κάτω αριστερά38 x 17 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, athènes (acquis directement auprès de l’artiste) – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα (αποκτήθηκε απευθείας από τον καλλιτέχνη)

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ Musée Benaki, nikos Hadjikyriakos-Ghika: The apollonian-The Dionysian, athènes, 2006 (étiquette au dos) – Μουσείο Μπενάκη, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας: ο Απολλώνιος - ο Διονυσιακός, Αθήνα 2006 (ετικέτα στην πλάτη)

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Dora Iliopoulou-rogan, nikos Hadjikyriakos-Ghika: The apollonian-The Dionysian, Musée Benaki, athènes, 2006 (reproduit) – Ντόρα ηλιοπούλου-ρογκάν, Ν. Χατζηκυριάκος-Γκίκας: ο Απολλώνιος - ο Διονυσιακός, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2006 (αναπαραγωγή)

cette œuvre est accompagnée d’un certificat d’authenticité de nikos Petsalis-Diomidis, expert de l’artiste – Το έργο αυτό συνοδεύεται από πιστοποιητικό γνησιότητας του Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, ειδικού πάνω στον καλλιτέχνη

35 000 / 45 000 €

25

23Nikos HADjIKYRIAKOS- GHIKAS – νίκος χατΖηκύρίακοσ-ΓκίκασTête de femme – Γυναικεία κεφαλή, 1949–1950 Bronze II/Iv signé sur la base (fondu en 1984 sous la supervision de l’artiste, marque du fondeur TeP)Μπρούντζος II/IV υπογεγραμμένος στη βάση (χύθηκε το 1984 υπό την επίβλεψη του καλλιτέχνη, σφραγίδα του χύτη TEP)34 x 50 x 32 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση athènes, galerie « To Trito Mati » – Αθήνα, Γκαλερί « Το Τρίτο Μάτι » collection privée, Grèce – Ιδιωτική συλλογή, Ελλάδα

cette œuvre est accompagnée d’un certificat d’authenticité cosigné par l’artiste et nikos Petsalis-Diomidis, expert de l’artiste – Το έργο αυτό συνοδεύεται από πιστοποιητικό αυθεντικότητας που συνυπογράφουν ο καλλιτέχνης και ο Νίκος Πετσάλης-Διομήδης, ειδικός επί του καλλιτέχνη

4 000 / 6 000 €

Bien qu’il soit principalement connu pour sa peinture, Ghika a toujours sculpté. La sculpture était pour lui un terrain d’expérimentation original synonyme de grande liberté. Il en brouillait d’ailleurs les codes en dotant ses sculptures de qualités picturales évidentes et en utilisant des matériaux multiples. cette Tête de Femme le prouve : Ghika était un artiste complet et un esprit curieux à l’imagination fertile et à la créativité incessante.

Αν και είναι γνωστός κυρίως για τη ζωγραφική του, ο Γκίκας έκανε πάντα γλυπτική. η τελευταία αποτελούσε γι’ αυτόν ένα πεδίο πρωτότυπου πειραματισμού, συνώνυμου της μεγάλης ελευθερίας. Εξάλλου, μπέρδευε τους κώδικές της, προσδίδοντας στα γλυπτά του εμφανείς γραφικές ιδιότητες και χρησιμοποιώντας πολλαπλά υλικά, κάτι που αποδεικνύει και η παραπάνω Κεφαλή Γυναίκας. ο Γκίκας ήταν ένας πλήρης καλλιτέχνης και ένα περίεργο πνεύμα με γόνιμη φαντασία και αδιάκοπη δημιουργικότητα. L’

artis

te tr

avai

llant

la s

culp

ture

en

terr

e cu

ite

de T

ête

de fe

mm

e. Ο

καλ

λιτέ

χνης

ενώ

εργ

άζετ

αι

πάνω

στο

γλυ

πτό

του

από

ψημέ

νο π

ηλό

με τ

ίτλο

Κε

φαλή

Γυν

αίκα

ς.

26

25Nikos HADjIKYRIAKOS- GHIKAS – νίκος χατΖηκύρίακοσ-ΓκίκασBouquet de fleurs – Ανθοδέσμη, 1969encre, crayon et crayons de couleur sur papier signé et daté en bas à droite Μελάνι, μολύβι και ξυλομπογιές σε χαρτί υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά23 x 30 cm

L’authenticité de cette œuvre a été confirmée par nikos Petsalis -Diomidis, expert de l’artiste – η αυθεντικότητα του έργου πιστοποιήθηκε από το Νίκο Πετσάλη-Διομήδη, ειδικό επί του καλλιτέχνη.


2 500 / 3 500 €

24Nikos HADjIKYRIAKOS- GHIKAS – νίκος χατΖηκύρίακοσ-ΓκίκασBouquet de dalhias et fougères – Δέσμη από ντάλιες και φτέρες, 1942 crayons de couleur sur papier signé et daté en bas à droite Ξυλομπογιές σε χαρτί υπογεγραμμένο και χρονολογημένο στο κάτω δεξιά18 x 13,5 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, Grèce – Ιδιωτική συλλογή, Ελλάδα

cette œuvre est accompagnée d’un certificat d’authenticité de nikos Petsalis-Diomidis, expert de l’artiste – Το έργο αυτό συνοδεύεται από πιστοποιητικό γνησιότητας του Νίκου Πετσάλη-Διομήδη, ειδικού πάνω στον καλλιτέχνη

2 500 / 3 500 €

Devant ce dessin harmonieux, si complet malgré son économie de moyens, on comprend pourquoi Ghika est parfois appelé le « Matisse grec ». L’artiste lui-même n’a jamais nié l’importance des influences, qu’elles soient sous-jacentes ou clairement assumées. cette œuvre d’une excellente année est un bijou de fraîcheur et de clarté. Μπροστά σε αυτό το αρμονικό και τόσο άρτιο, παρά την οικονομία των μέσων που χρησιμοποιεί, σκίτσο, αντιλαμβάνεται κανείς γιατί ο Γκίκας αποκαλείται ενίοτε ο « Έλληνας Ματίς ». ο ίδιος ο καλλιτέχνης δεν αρνήθηκε ποτέ την σημασία των επιρροών, είτε αυτές είναι λανθάνουσες είτε ρητά διεκδικούμενες. Το παραπάνω έργο ανήκει σε μια εξαιρετική χρονιά κι αποτελεί ένα κόσμημα φρεσκάδας και καθαρότητας.

27

26Nikos HADjIKYRIAKOS- GHIKAS – νίκος χατΖηκύρίακοσ-ΓκίκασArtemis jouant avec les lions – Η Άρτεμις παίζει με τα λιοντάρια, 1949-1950 Bronze 6/8 signé sur la baseΜπρούντζος 6/8 υπογεγραμμένος στη βάση34 x 50 x 32 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, Grèce – Ιδιωτική συλλογή, Ελλάδα

cette œuvre est accompagnée d’un certificat d’authenticité cosigné par l’artiste et nikos Petsalis-Diomidis, expert de l’artiste – Το έργο αυτό συνοδεύεται από πιστοποιητικό αυθεντικότητας που συνυπογράφουν ο καλλιτέχνης και ο Νίκος Πετσάλης-Διομήδης, ειδικός επί του καλλιτέχνη

15 000 / 20 000 €

Fille de Zeus et de Leto (ou de Demeter selon certaines traditions), artémis est la sœur d’apollon. elle est grande, belle, imposante et défend farouchement sa virginité. c’est Zeus qui lui accorde le droit de rester vierge tout en vivant sur terre, dans les forêts, en compagnie d’animaux. cette œuvre nous présente la déesse en train de jouer avec des lions. Par ses dimensions, cette sculpture est la plus importante jamais réalisée par l’artiste. Deux autres exemplaires de cette fonte sont conservés au Musée Hadjikyriakos-Ghika d’athènes (placée sous la tutelle du Musée Benaki).

Κόρη του Δία και της λητούς (ή της Δήμητρας σύμφωνα με κάποιες παραδόσεις), η Άρτεμις είναι αδερφή του Απόλλωνα. Είναι ψηλή, όμορφη, επιβλητική και υπερασπίζεται επίμονα την παρθενία της. Εκείνος που της παραχώρησε το δικαίωμα να παραμείνει παρθένα, ζώντας στη γη, μέσα στα δάση και με συντροφιά τα ζώα, είναι ο Δίας. Το έργο αυτό μας παρουσιάζει τη θεά να παίζει με τα λιοντάρια. Με τις διαστάσεις του, το γλυπτό αυτό είναι το πιο σημαντικό που πραγματοποίησε ποτέ ο καλλιτέχνης. Δύο ακόμη αντίγραφα αυτού του γλυπτού από χυτοσίδηρο φυλάσσονται στο Μουσείο Χατζηκυριάκου-Γκίκα (το οποίο έχει υπαχθεί στο Μουσείο Μπενάκη).

28

29

Yannis TSAROUCHIS - Γιάννης τσαρούχησ(Le Pirée – Πειραιάς, 1910 / Athènes – Αθήνα, 1989)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes, Tsarouchis grandit dans une famille bourgeoise où toutes les références sont françaises. Dans les années 1930, il s’impose comme le principal artisan du retour à la tradition grecque en peinture, vue sous l’angle ironique du poète Cavafis, mort en 1933. Pendant la guerre, il se bat contre les Italiens sur le front albanais puis survit durant l’occupation à Athènes en réalisant des décors et costumes de théâtre. Amateur de peinture byzantine, mais également d’architecture et de costumes populaires, Tsarouchis s’installe à Paris en 1967. Introduit dans le monde de l’art par son ami Tériade, Tsarouchis y rencontre Matisse, Giacometti ou Laurens.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών τεχνών της Αθήνας, ο Τσαρούχης μεγαλώνει σε μια αστική οικογένεια όπου όλες οι αναφορές έχουν να κάνουν με τη Γαλλία. Τη δεκαετία του ’30 γίνεται ο πρωτομάστορας της επιστροφής της ζωγραφικής στην ελληνική παράδοση, όπως αυτή γίνεται αντιληπτή μέσα από την ειρωνική σκοπιά του Καβάφη, ο οποίος και πεθαίνει το 1933. Κατά τη διάρκεια του πολέμου, μάχεται κατά των Ιταλών στο αλβανικό μέτωπο, ενώ, στη διάρκεια της κατοχής, επιβιώνει στην Αθήνα φτιάχνοντας σκηνικά και κουστούμια για το θέατρο. Λάτρης της βυζαντινής ζωγραφικής καθώς και της λαϊκής αρχιτεκτονικής και ενδυμασίας, ο Τσαρούχης εγκαταθίσταται το 1967 στο Παρίσι, όπου, χάρη στο φίλο του Στρατή Ελευθεριάδη ή Τεριάντ εισάγεται στον κόσμο της τέχνης και γνωρίζει τους Ματίς, Τζιακομέτι και Λωράνς.


Guggenheim Museum (New York), Biennale de Venise (Italie), Musée d’art contemporain d’Athènes, galerie Claude Bernard (Paris), Musée Benaki (Athènes), galerie Romvos (Athènes), Redfern Gallery (Londres), Musée d’art moderne de Paris…Μουσείο Guggenheim (Νέα Υόρκη), Μπιενάλε της Βενετίας (Ιταλία), Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Αθήνας, Γκαλερί Claude Bernard (Παρίσι), Μουσείο Μπενάκη (Αθήνα), Γκαλερί Ρόμβος (Αθήνα), Γκαλερί Redfern (Λονδίνο), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού…

en 2015, une exposition consacrée à Yannis Tsarouchis se tiendra à new York.

Μια έκθεση αφιερωμένη στο Γιάννη Τσαρούχη θα πραγματοποιηθεί το 2015 σ’ ένα μουσείο της Νέας υόρκης

27Yannis TSAROUCHIS Γιάννης τσαρούχησLa Maison de Paléologue. Rue d’Adrien – Η Οικία του Παλαιολόγου. Οδός Αδριανού, c. 1928aquarelle sur papier signé en bas à gauche Ακουαρέλα σε χαρτί υπογεγραμμένη στο κάτω αριστερά 24 x 32 cm


BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Le vieux athènes, athènes, 1931, p. 174 - une réédition de cet ouvrage sera remise à l’acquéreur – Παλιά Αθηνά, Αθηνά, 1931, σ. 174 - ο αγοραστής θα λάβει μια επανέκδοση του έργου

14 000 / 16 000 €

Toutes ces œuvres ont été préalablement soumises à la Fondation Tsarouchis pour authentification.

Τα έργα υποβλήθηκαν προηγουμένως στο Ίδρυμα Τσαρούχη, για να πιστοποιηθεί η αυθεντικότητά τους

30

Dans un portfolio publié en 2006, l’association historique et ethnologique de Grèce indique que les aquarelles et dessins de cette série dateraient de 1928, année de la toute première exposition de Tsarouchis, organisée par n. velmos sur le thème « le vieux athènes ». La participation de Tsarouchis – âgé alors de 17 ans – constitue la première apparition publique du jeune artiste dans le monde de l’art. Les maisons du quartier de vlassarou représenté ici ont été expropriées et démolies vers 1930 afin d’y réaliser des fouilles archéologiques. Il s’agit très probablement de la plus ancienne œuvre de Tsarouchis encore en mains privées.

σε ένα φάκελο που εκδόθηκε το 2006, η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος επισημαίνει ότι οι ακουαρέλες και τα σχέδια αυτής της σειράς μάλλον χρονολογούνται από το 1928, έτος της πρώτης έκθεσης του Τσαρούχη, την οποία οργάνωσε ο Ν. Βέλμος με θέμα την « Παλιά Αθήνα ». η συμμετοχή του Τσαρούχη, σε ηλικία 17 ετών την εποχή εκείνη, αποτελεί την πρώτη δημόσια εμφάνιση του νεαρού καλλιτέχνη στον κόσμο της τέχνης. οι κατοικίες της συνοικίας της Βλασσαρούς, η οποία και παριστάνεται εδώ, απαλλοτριώθηκαν και κατεδαφίστηκαν γύρω στα 1930, προκειμένου να πραγματοποιηθούν αρχαιολογικές ανασκαφές. Πρόκειται πιθανότατα για το παλαιότερο έργο του Τσαρούχη που βρίσκεται ακόμα σε χέρια ιδιώτη.

31

Tsar

ouch

is p

osan

t ave

c ce

tte

œuv

re d

ans

les

mai

nsο

Τσαρ

ούχη

ς ποζ

άρει

με το

παρ

απάν

ω έρ

γο σ

τα χ

έρια

29Yannis TSAROUCHIS Γιάννης τσαρούχησL’Arménien – ΑρμένηςHuile sur papier signé en bas à droiteΕλαιογραφία σε χαρτί υπογεγραμμένο κάτω δεξιά50 x 35,5 cm


10 000 / 15 000 €

28Yannis TSAROUCHIS Γιάννης τσαρούχησTête de marin – Κεφάλι ναύτη, 24 mars – Μαρτίου 1971Huile sur carton signé et daté en haut à gauche Ελαιογραφία σε χαρτόνι υπογεγραμμένο και χρονολογημένο πάνω αριστερά38 x 27 cm


eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ Peintures grecques du XXe siècle issues de la collection Kosta Ioannidi, Pinacothèque de Xanion, 11 septembre 2006 - 30 novembre 2006 – Ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα από τη συλλογή του Κώστα Ιωαννίδη, Πινακοθήκη Χανίων, 11 σεπτεμβρίου 2006 - 30 Νοεμβρίου 2006, αναπαραγωγή σ. 6 (ολοσέλιδο)

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition Peintures grecques du XXe siècle issues de la collection Kosta Ioannidi, Pinacothèque de Xanion, 11 septembre 2006 - 30 novembre 2006, reproduit page 6 (pleine page) – Κατάλογος της έκθεσης Ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα από τη συλλογή του Κώστα Ιωαννίδη, Πινακοθήκη Χανίων, 11 σεπτεμβρίου 2006 - 30 Νοεμβρίου 2006, αναπαραγωγή σ. 6 (ολοσέλιδο)

12 000 / 18 000 €

32

30Yannis TSAROUCHIS Γιάννης τσαρούχησPortrait d’homme – Ανδρικό πορτραίτο Huile sur panneau signé en bas à gaucheΕλαιογραφία σε τελάρο υπογεγραμμένη στο κάτω αριστερά50 x 28,5 cm


30 000 / 40 000 €

« Je n’ai suivi que deux voies, même si mes œuvres présentent mille différences entre elles. La première est pour ainsi dire la voie néoclassique, celle qui s’efforce d’assimiler l’idéal classique antique, tel que l’ont exprimé pour le monde entier, à l’ère moderne, la renaissance et le baroque. La seconde est celle qui consiste à exprimer toutes mes objections face à mon idéal même, avec l’aide des grands objecteurs de notre époque, ainsi que d’anciens modèles grecs qui sont souvent des témoignages à l’appui de ces objections. » Tsarouchis

« Ακολούθησα μόνο δύο οδούς, παρόλο που τα έργα μου εμφανίζουν χιλιάδες διαφορές αναμεταξύ τους. η πρώτη είναι, ούτως ειπείν, η νεοκλασική, εκείνη που μοχθεί να αφομοιώσει στους Νέους Χρόνους το αρχαίο κλασσικό ιδεώδες, όπως το εξέφρασαν για ολόκληρο τον κόσμο η Αναγέννηση και το Μπαρόκ. η δεύτερη είναι εκείνη που συνίσταται να εκφράζει όλες τις αντιρρήσεις μου έναντι του ίδιου του ιδεώδους μου, συνεπικουρούμενη από του μεγάλους αντιρρησίες της εποχής μας καθώς και από αρχαία ελληνικά μοντέλα που αποτελούν συχνά μαρτυρίες υπέρ αυτών των αντιρρήσεων ». Τσαρούχης

33

32Yannis TSAROUCHIS Γιάννης τσαρούχησHomme assis sur un rocher – Άνδρας καθιστός σε βράχο, 1972Huile sur panneau signé et daté en bas à droiteΕλαιογραφία σε τελάρο υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά 18,5 x 28 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, ΑθήναΙδιωτική συλλογή, Αθήνα

6 000 / 8 000 €

31Yannis TSAROUCHIS Γιάννης τσαρούχησJeune homme – Νεαρός άνδραςHuile sur papier extrait d’un carnet signé en bas à droite Ελαιογραφία σε χαρτί από σημειωματάριο υπογεγραμμένο κάτω δεξιά 34,5 x 24,5 cm


5 000 / 6 000 €

34

« Il est superflu de dire à quel point j’ai aimé Matisse et Picasso. Tandis que je découvrais la peinture authentique qui, sous quelque forme que ce fût, sortait de cézanne, et les règles de la peinture classique, je sentais se développer en moi en même temps deux tendances différentes. L’une était le refus de la peinture - ou du moins de la peinture habituelle - et la seconde, une tendance à retourner vers la peinture ancienne. » Tsarouchis

« Είναι περιττό να πω πόσο πολύ αγάπησα το Matisse και τον Picasso. Ενώ ανακάλυπτα την αυθεντική ζωγραφική που, με όποια μορφή κι αν γινόταν αυτό, προερχόταν από το Cézanne και τους κανόνες της κλασικής ζωγραφικής, ένιωθα να αναπτύσσονται μέσα μου ταυτόχρονα δύο διαφορετικές τάσεις. η μία ήταν η απόρριψη της ζωγραφικής - ή, τουλάχιστον, της τετριμμένης ζωγραφικής - και η δεύτερη μια τάση επιστροφής στην αρχαία ζωγραφική ». Τσαρούχης

33Yannis TSAROUCHIS Γιάννης τσαρούχησÉtude de tête – Σπουδή κεφαλής, 1988 encre et gouache sur papier signé en bas à gauche Μελάνι και τέμπερες σε χαρτί υπογεγραμμένο κάτω αριστερά40 x 30 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση Il Gabbiano, rome – ρώμη Galerie 1900-2000, Paris – Παρίσι collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι

3 000 / 5 000 €

34Yannis TSAROUCHIS Γιάννης τσαρούχησÉtude de nu – Σπουδή γυμνού, 1988encre et gouache sur papier signé en bas à gauche Μελάνι και τέμπερες σε χαρτί υπογεγραμμένο κάτω αριστερά50 x 35 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση Il Gabbiano, rome – ρώμη Galerie 1900-2000, Paris – Παρίσι collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι

3 000 / 5 000 €

35

Giorgos MAVROÏDIS - Γεώργιος μαύροΐΔησ(Le Pirée – Πειραιάς, 1912 / Athènes – Αθήνα, 2003)

Bien que né en Grèce, Mavroïdis grandit à Larnaca, à Chypre. De retour à Athènes à l’âge de 12 ans, il y passe les années de guerre et d’après-guerre avant de rejoindre Paris de 1950 à 1952. Dans la capitale française, il sert à l’ambassade de Grèce. C’est à cette occasion qu’il rencontre des grands noms du monde de l’art, comme Picasso, qui influencent son développement artistique. Il quitte le corps diplomatique en 1959 et se consacre exclusivement à la peinture. La même année, il est élu professeur aux Beaux-Arts. Tout au long de sa vie, Mavroïdis est resté très proche de Chypre.

Αν και γεννημένος στην Ελλάδα, ο Μαυροΐδης μεγάλωσε στη Λάρνακα της Κύπρου. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα σε ηλικία 12 ετών, περνάει τα πολεμικά και μεταπολεμικά του χρόνια στην Αθήνα, πριν να φύγει για το Παρίσι μεταξύ 1950 και 1952. Στη γαλλική πρωτεύουσα υπηρετεί στην ελληνική πρεσβεία. Με αυτή την αφορμή συναντά μεγάλα ονόματα του κόσμου της τέχνης (όπως ο Picasso), τα οποία επηρεάζουν την καλλιτεχνική του ανάπτυξη. Εγκαταλείπει το διπλωματικό σώμα το 1959 και αφιερώνεται αποκλειστικά στη ζωγραφική. Το ίδιο έτος εκλέγεται καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο Μαυροΐδης διατήρησε καθ’ όλη τη ζωή του στενούς δεσμούς με την Κύπρο.


Biennale de Venise, Biennale d’Alexandrie, Biennale de São Paulo…Μπιενάλε της Βενετίας, Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας, Μπιενάλε του Σάο Πάολο…

35Giorgos MAVROÏDIS Γεώργιος μαύροΐΔησPortrait – Πορτραίτο, 1995Huile sur toile signée et datée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω δεξιά 90 x 70 cm


6 000 / 8 000 €

Mavroïdis est l’un des rares artistes grecs à s’être aussi longtemps consacré au portrait, dans une veine marquée par les enseignements de l’école de Paris, de rouault, Soutine ou van Dongen.

ο Μαυροΐδης είναι ένας από τους λίγους Έλληνες καλλιτέχνες που αφιέρωσαν το έργο τους στην προσωπογραφία, σε ένα ύφος επηρεασμένο από τα διδάγματα της σχολής του Παρισιού.

36

Périclès BYZANTIOS - Περικλής βύΖαντίοσ(Athènes – Αθήνα, 1893 / Athènes – Αθήνα, 1979)

Installé à Münich en 1910 pour entreprendre des études de droit, Byzantios se tourne finalement vers Paris où il s’inscrit aux Beaux-Arts et à l’Académie Jullian où il se lie d’amitié avec Modigliani. De retour en Grèce cinq ans plus tard, il ouvre son propre atelier et se détourne de l’académisme et le conservatisme ambiant. En 1934, il fonde avec Diamantopoulos la première école gratuite de peinture qui fermera en 1941 pendant l’occupation. En 1936, à son initiative, l’École des Beaux-Arts d’Athènes ouvre une antenne à Hydra. Il la dirigera de nombreuses années.

Μετά την εγκατάστασή του στο Μόναχο το 1910, προκειμένου να αρχίσει νομικές σπουδές, ο Βυζάντιος στρέφεται τελικά στο Παρίσι. Εκεί, γράφεται στη Σχολή Καλών Τεχνών και στην Ακαδημία Ζουλιάν, όπου και συνδέεται φιλικά με το Mοντιλιάνι. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα πέντε χρόνια αργότερα, ανοίγει το δικό του ατελιέ και απομακρύνεται από τον περιβάλλοντα ακαδημαϊσμό και συντηρητισμό. Το 1934 ιδρύει μαζί με το Διαμαντόπουλο την πρώτη δωρεάν σχολή ζωγραφικής, η οποία θα κλείσει το 1941 κατά τη διάρκεια της κατοχής. Το 1936, η Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας ανοίγει με πρωτοβουλία του παράρτημα στην Ύδρα, το οποίο και θα διευθύνει για πολλά χρόνια.


Pinacothèque Nationale d’Athènes, Musée macédonien d’art contemporain (Salonique), Banque nationale de Grèce…

Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη),...

Le parcours artistique de Byzantios a toujours été éloigné des conventions académiques et bien plus lié à l’évolution artistique de Paris. c’est un peintre de la vie urbaine, des scènes saisies sur le vif. Son goût pour la capture instantanée des atmosphères est celui d’un observateur subtil. ce tableau est un condensé de son travail au début des années 1950 tout autant qu’un clin d’œil amusé au monde de l’art, celui des musées et des visites commentées.

η καλλιτεχνική σταδιοδρομία του Βυζάντιου έλαβε ανέκαθεν χώρα μακριά από τις ακαδημαϊκές συμβάσεις και πλησίον των καλλιτεχνικών εξελίξεων στο Παρίσι. ο Βυζάντιος είναι καλλιτέχνης της ζωής της πόλης, σκηνών που απεικονίζονται εκ του φυσικού τους. η προτίμησή του για τη στιγμιαία σύλληψη της ατμόσφαιρας θυμίζει διεισδυτικό παρατηρητή. ο παραπάνω πίνακας συμπυκνώνει τη δουλειά του των αρχών της δεκαετίας του ’50 και αποτελεί ένα ειρωνικό κλείσιμο του ματιού στον κόσμο της τέχνης, τον κόσμο δηλαδή των μουσείων και των σχολιασμένων επισκέψεων.

36Périclès BYZANTIOS Περικλής βύΖαντίοσVisite accompagnée – Επίσκεψη με ξεναγό, c. 1950Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά52 x 72 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση vente Sotheby’s Londres, le 16 décembre 2003 – Δημοπρασία Sotheby’s λονδίνο, 16 Δεκέμβριος 2003 Collection privée, Athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα


BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition Peintures grecques du XXe siècle issues de la collection Kosta Ioannidi, Pinacothèque de Xanion, 11 septembre 2006 – 30 novembre 2006, reproduit page 38 Κατάλογος της έκθεσης Ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα από τη συλλογή του Κώστα Ιωαννίδη, Πινακοθήκη Χανίων, 11 σεπτεμβρίου 2006 - 30 Νοεμβρίου 2006, αναπαραγωγή σ. 38

8 000 / 12 000 €

37

Alecos FASSIANOS - αλέκος Φασίανοσ(né en 1935, Athènes – γεννηθείς το 1935, Αθήνα)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1960, où il eut Moralis pour professeur, Fassianos s’est installé à Paris en 1966. Peintre onirique, il puise ses inspirations majoritairement dans la mythologie grecque et les icônes byzantines. Artiste complet, Fassianos est peintre, lithographe, illustrateur, décorateur de théâtre, poète, essayiste ou encore musicien. D’éminents critiques et écrivains ont très tôt commenté et collectionné son œuvre, parmi lesquels Louis Aragon qui disait à son sujet qu’il y aurait « une peinture avant Fassianos et une peinture après Fassianos ». En vente publique, une dizaine de ses œuvres ont dépassé le seuil des 100 000 €, la plus haute adjudication à ce jour étant de 585 000 €.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1960, όπου φοίτησε δίπλα στο Γιάννη Μόραλη, ο Φασιανός εγκαταστάθηκε το 1966 στο Παρίσι. Πηγή έμπνευσης για τον ονειρικό αυτό ζωγράφο αποτελεί κυρίως η ελληνική μυθολογία και οι βυζαντινές εικόνες. Καλλιτέχνης ολοκληρωμένος, εκτός από τη ζωγραφική ο Φασιανός ασχολείται με τη λιθογραφία, την εικονογράφηση, τη σκηνογραφία, την ποίηση, τη συγγραφή δοκιμίων αλλά και τη μουσική. Το έργο του αποτέλεσε από πολύ νωρίς αντικείμενο κριτικής και συλλογής εκ μέρους εξεχόντων κριτικών και συγγραφέων, μεταξύ των οποίων και ο Λουί Αραγκόν. Σύμφωνα με τον τελευταίο, « άλλη ζωγραφική [υπάρχει] πριν το Φασιανό και άλλη μετά ». Δεκάδες έργα του έχουν ξεπεράσει σε δημοπρασίες το όριο των 100.000 €, με την υψηλότερη κατακύρωση μέχρι σήμερα να φτάνει στα 585.000 €.


Galerie Paul Faccheti (New York), Zomboulaki Gallery (Athènes), galerie Alexandre Iolas (Athènes), Musée Benaki (Athènes), Musée Paul Valéry (Sète), galerie Grafika (Tokyo), galerie Origrafika (Malmö), Centre Georges Pompidou (Paris), Musée d’art contemporain de Macédoine…

Γκαλερί Paul Faccheti (Νέα Υόρκη), Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Αθήνα), Γκαλερί Ιόλα (Αθήνα), Μουσείο Μπενάκη (Αθήνα), Μουσείο Paul Valéry (Sète, Γαλλία) Γκαλερί Grafika (Τόκυο), Γκαλερί Origrafika (Μάλμε, Σουηδία), Κέντρο Georges Pompidou (Παρίσι), Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης...

37Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσPersonnage au chapeau – Πρόσωπο με καπέλο, 1963Huile sur toile signée et datée en haut à gauche Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη πάνω αριστερά120 x 60 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήν

20 000 / 30 000 €

cette toile date de la dernière année du tout premier séjour prolongé de Fassianos à Paris. ayant obtenu une bourse du gouvernement français, il est depuis 3 ans étudiant à l’École des Beaux-arts dans l’atelier de lithographie. Les préoccupations de l’artiste, âgé de 28 ans, sont alors celles d’un amateur éclairé en matière d’art brut. À Paris, Fassianos a, sinon étudié de près, du moins découvert les expérimentions d’un Dubuffet qui, à partir de 1960, a entamé des collaborations avec Jorn et le mouvement coBra. on y retrouve aussi l’esprit d’un Maryan, aux thématiques orageuses, mais également une touche grumeleuse qui n’est pas sans rappeler le travail d’un Fautrier. cette année 1963, qui est aussi celle de la seconde exposition personnelle de Fassianos à la Zygos Gallery à athènes, voit naître un immense artiste. Le « style Fassianos » est posé (personnage de profil, cigarette, chapeau, posture...) et le traitement a encore la fraîcheur naïve des premières années. ce Personnage au chapeau est une œuvre destinée à un collectionneur désireux de remonter à la source du travail de Fassianos.

ο παραπάνω πίνακας ανάγεται στην τελευταία χρονιά της πρώτης παρατεταμένης διαμονής του Φασιανού στο Παρίσι. Έχοντας λάβει μια υποτροφία από το γαλλικό κράτος, ο καλλιτέχνης σπουδάζει επί τρία χρόνια στο ατελιέ λιθογραφίας της σχολής Καλών Τεχνών. οι ανησυχίες του 28χρονου Φασιανού την εποχή εκείνη είναι οι ανησυχίες ενός λάτρη της ακατέργαστης τέχνης. στο Παρίσι ο Φασιανός μελετά από κοντά ή, τουλάχιστον, ανακαλύπτει τους πειραματισμούς του Ντυμπυφέ ο οποίος, από το 1960, αρχίζει να συνεργάζεται με το Γιορν και το κίνημα CoBrA. στον παραπάνω πίνακα απαντά επίσης το πνεύμα του Μαριάν με τις θυελλώδεις θεματικές αλλά και μια τραχιά πινελιά που θυμίζει τη δουλειά του Φωτριέ. Το 1963, χρονιά της δεύτερης προσωπικής έκθεσης του Φασιανού στη Γκαλερί Ζυγός της Αθήνας, γεννιέται ένας τεράστιος καλλιτέχνης. η τεχνοτροπία του Φασιανού είναι ακόμα μετρημένη (πρόσωπο σε προφίλ, τσιγάρο, καπέλο, στάση…) και ο χειρισμός του θέματος διαθέτει την φρεσκάδα και την απλότητα των πρώτων χρόνων. Το παραπάνω Πρόσωπο με καπέλο απευθύνεται σε συλλέκτες που επιθυμούν να επιστρέψουν στην πηγή της δουλειά του Φασιανού.

38

39

38Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσCycliste à la cravate – Ποδηλάτης με γραβάτα, c. 1985Huile sur toile signée et titrée en haut à gauche retitré et signé au dos (cadre fait par l’artiste)Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και τιτλοφορημένη πάνω αριστερά, επανατιτλοφορημένη και υπογεγραμμένη στην πλάτη (κορνίζα από τον καλλιτέχνη)138 x 94 cm


35 000 / 45 000 €

Fassianos a toujours utilisé les mythes de façon non conventionnelle. Pour l’artiste, croiser quelqu’un sur un vélo l’été, les cheveux et la cravate au vent, c’est découvrir une sorte de Pégase des temps modernes surréaliste, ludique et insolite. Fassianos a toujours travaillé à contre-courant, loin des tendances, particu-lièrement à son arrivée en France. À l’époque, à Paris, l’écrasante majorité des artistes produisait de l’art abstrait. Dans ce contexte, peu de galeries misaient sur l’art figuratif. Parmi les rares galeristes à oser, il y avait Jean d’Halluin. Sa galerie 3+2 rue visconti a exposé Fassianos pour la première fois à Paris en 1967. ce cycliste bleu outre-mer se situe dans la lignée de ces premières années réalistes oniriques qui ont fait le succès de l’artiste par la suite à la galerie Paul Facchetti rue de Lille.

ο Φασιανός χρησιμοποιούσε ανέκαθεν τους μύθους με μη συμβατικό τρόπο. Για τον καλλιτέχνη, το να πετύχει κανείς το καλοκαίρι έναν ποδηλάτη με τα μαλλιά και τη γραβάτα του ν’ ανεμίζουν στον αέρα ισοδυναμεί με το να ανακαλύψει έναν σουρεαλιστικό, παιγνιώδη και παράξενο σύγχρονο Πήγασο. ο Φασιανός ανέκαθεν εργαζόταν ενάντια στο ρεύμα και μακριά από τις κυρίαρχες τάσεις της εποχής, ιδιαίτερα την εποχή της άφιξής του στη Γαλλία.. Εκείνα τα χρόνια στο Παρίσι, η συντριπτική πλειοψηφία των καλλιτεχνών παρήγαγε αφηρημένη τέχνη. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, ελάχιστες γκαλερί πόνταραν στην παραστατική τέχνη. Μεταξύ των ελάχιστων γκαλεριστών που το αποτόλμησαν ήταν κι ο Ζαν ντ’ Αλουάν. η Γκαλερί του 3+2 της οδού Βισκοντί εξέθεσε για πρώτη φορά Φασιανό στο Παρίσι το 1967. ο παραπάνω λουλακής Ποδηλάτης τοποθετείται στα πρώτα ρεαλιστικά-ονειρικά χρόνια του καλλιτέχνη που εν συνεχεία του χάρισαν επιτυχία στη Γκαλερί Πωλ Φακετί της οδού λιλ.

40

41

Fassianos rencontre Louis aragon par hasard dans une galerie. L’écrivain lui lance « c’est vous Fassianos ? Je vous poursuis partout ! », et il l’invite à son domicile. Là, l’artiste grec découvre des tableaux de grands maîtres, dont Les Pigeons de Picasso, dont le souvenir marque son œuvre. Découvrant qu’aragon possède de nombreux Fassianos, le jeune artiste s’entend dire « vous êtes le dernier peintre de la Méditerranée ! ».

ο Φασιανός συναντά τυχαία το λουί Αραγκόν σε μια γκαλερί. ο συγγραφέας του λέει: « Εσείς είστε ο Φασιανός; σας ακολουθώ παντού! » Και τον καλεί στο σπίτι του. Εκεί, ο Έλληνας καλλιτέχνης ανακαλύπτει πίνακες μεγάλων δασκάλων, μεταξύ των οποίων Τα Περιστέρια του Πικάσο, πίνακας του οποίου η ανάμνηση θα σημαδέψει το έργο του. Ενώ ανακαλύπτει ότι ο Αραγκόν κατέχει πολλούς πίνακές του, ο νεαρός καλλιτέχνης ακούει ταυτόχρονα να του λένε « Είστε ο τελευταίος ζωγράφος της Μεσογείου! »

42

39Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσSans titre – Χωρίς τίτλο, c. 1985Huile sur porte en bois (recto/verso) Ελαιογραφία σε ξύλινη πόρτα (μπρος/πίσω)240 x 117 cm


20 000 / 30 000 €

43

40Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσLa Lumière des feuilles – Το φως των φύλλων , c. 2000Huile sur toile signée en haut à gauche et titrée en haut à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη πάνω αριστερά τιτλοφορημένη πάνω δεξιά107 x 60 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση Galerie DiMeo, Paris – Γκαλερί DiMeo, Παρίσι collection privée, Salonique – Ιδιωτική συλλογή, θεσσαλονίκη

15 000 / 20 000 €

Bien que connu pour ses portraits et scènes oniriques mettant en scène animaux et personnages, Fassianos n’a jamais renoncé à explorer les grandes traditions de la peinture, à commencer par celle de la nature morte et de la peinture de fleurs. ce thème n’est pas nouveau pour l’artiste, qui s’y essaie dès la fin des années 1960. Mais son style a évolué et les couleurs ont, petit à petit, gagné en intensité. on y retrouve néanmoins des éléments symptomatiques du travail de Fassianos, comme l’écharpe posée négligemment.

Αν και γνωστός για τις προσωπογραφίες και τις ονειρικές σκηνές που απεικονίζουν ζώα και πρόσωπα, ο Φασιανός δεν σταμάτησε ποτέ να εξερευνά τις μεγάλες ζωγραφικές παραδόσεις, ξεκινώντας από αυτές των νεκρών φύσεων και των ανθών. Το παραπάνω θέμα δεν είναι νέο για τον καλλιτέχνη, ο οποίος το εξερευνά ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του ’60. η τεχνοτροπία του, ωστόσο, έχει εξελιχθεί και τα χρώματά έχουν, σιγά-σιγά, γίνει εντονότερα. Εντούτοις, εδώ απαντούν εξίσου στοιχεία ενδεικτικά της δουλειάς του Φασιανού, όπως η ατημέλητα ριγμένη εσάρπα.

44

41Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσL’Homme à la bicyclette – Άνδρας με ποδήλατο, 2005Huile sur toile signée et titrée en haut à gauche et datée en haut à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και τιτλοφορημένη πάνω αριστερά και χρονολογημένη πάνω δεξιά 70 x 49,5 cm


12 000 / 15 000 €

45

42Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσLes Amis – Οι φίλοι, 1976acrylique et or sur plâtre en relief (pièce unique) signée en bas à gauche et dédicacé à « Gudrun 76 » en bas à droite Ακριλικά και χρυσός σε ανάγλυφο γύψο (μοναδικό κομμάτι) υπογεγραμμένο κάτω αριστερά και αφιερωμένο στην « Gudrun 76 » κάτω δεξιά23,5 x 33,5 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection Gudrun von Leitner, Paris – συλλογή Gudrun von Leitner, Παρίσι

15 000 / 20 000 €

Gudrun von Leitner30 ans dans la vie d’Alecos Fassianos – 30 χρόνια στη ζωη τόυ Αλέκόυ Φασιανόυ

Gudrun von Leitner naît à Hambourg, alecos Fassianos à athènes. Mais c’est à Paris, fin 1967, que leurs chemins se croisent. Ils se voient régulièrement à Montparnasse, à l’École des Beaux-arts et à la galerie Paul Facchetti. Leur toute première rencontre a lieu rue visconti, dans la galerie 3 + 2 où le jeune artiste grec expose. Ils ne se quittent plus pendant 30 ans. À Paris, à Hambourg ou au bord de la mer Égée, leurs inspirations nourrissent leurs œuvres respectives de subtiles correspondances. À la feuille d’or, en rouge vif ou en bleu outremer, c’est toujours Gudrun que Fassianos peint. c’est une époque de liberté totale où Gudrun von Leitner et alecos Fassianos ne vivent que pour peindre. Ils exposent ensemble ou séparément dès 1968 dans les mêmes galeries, comme Paul Facchetti, alexandre Iolas, La Hune et Samy Kinge à Paris, Zoumboulakis à athènes, à Malmö en Suède, à Münich, Hambourg, Düsseldorf et regensburg en allemagne, etc. Gudrun, bien que menant sa propre carrière d’artiste, apporte à Fassianos un soutien indéfectible et organise la plupart de ses expositions personnelles de 1968 à 1996, particulièrement en allemagne. Le 8 février 1984, au centre Pompidou à Paris, Gudrun et Fassianos sont tous les deux sur scène pour une « revue parlée ». Dos au public, face à son chevalet, Fassianos peint sa muse chevauchant un cheval en carton. Gudrun est au centre du plateau, les deux artistes se parlent en grec, le public est enthousiaste. Ils récidivent au centre Pompidou avec un théâtre d’ombres. Présente de façon déterminante à toutes les étapes de la carrière de Fassianos, Gudrun fréquente à ses côtés Louis aragon, Bernard Gheerbrant, arrabal, Yves navarre, odysseas elytis, costa Gavras, Yannis Tsarouchis... ou encore Michel cassé chez qui Gudrun von Leitner et Fassianos réalisent, dès 1970, des lithographies à tirage limité. cette passion dévorante, cette histoire fascinante entre Gudrun von Leitner et alecos Fassianos a fait l’objet d’une exposition à l’abbaye de Sorèze (Tarn, France) du 23 mars au 3 juin 2012. Les deux œuvres de cette double page proviennent de la collection privée de Gudrun von Leitner. Il s’agit d’une première exceptionnelle.)

η Γκούντρουν φον λάιτνερ γεννιέται στο Αμβούργο, ο Αλέκος Φασιανός στην Αθήνα. οι δρόμοι τους, όμως, διασταυρώνονται στα τέλη του 1967 στο Παρίσι. Βλέπονται τακτικά στο Mονπαρνάς, στη σχολή Καλών Τεχνών και στη Γκαλερί Πωλ Φακετί. η πρώτη τους συνάντηση λαμβάνει χώρα στην οδό Βισκοντί, στην Γκαλερί 3 + 2, όπου ο νεαρός καλλιτέχνης εκθέτει τα έργα του. Από τότε και για τα επόμενα 30 χρόνια δεν θα αφήσουν ποτέ ο ένας τον άλλο. στο Παρίσι, στο Αμβούργο ή στις ακρογιαλιές του Αιγαίου, οι εμπνεύσεις τους θα θρέψουν τα αντίστοιχα έργα τους με λεπτές αντιστοιχίες. Είτε με ελάσματα χρυσού, είτε με έντονο κόκκινο ή με μπλε λουλακί, ο Φασιανός ζωγραφίζει διαρκώς τη Γκούντρουν με την ερωτική του ματιά. Είναι μια περίοδος απόλυτης ελευθερίας κατά την οποία η Γκούντρουν φον λάιτνερ και ο Αλέκος Φασιανός ζουν μόνο για να ζωγραφίζουν. Από το 1968, εκθέτουν από κοινού ή ξεχωριστά στις ίδιες γκαλερί στο Παρίσι (Paul Facchetti, Alexandre Iolas, La Hune, Samy Kinge), στην Αθήνα (Ζουμπουλάκη), στο Μάλμε της σουηδίας, στο Μόναχο, το Αμβούργο, το Ντύσσελντορφ και το ρέγκενσμπουργκ της Γερμανίας. Αν και ακολουθεί την προσωπική καλλιτεχνική της σταδιοδρομία, η Γκούντρουν προσφέρει στο Φασιανό την ανελλιπή στήριξή της και οργανώνει τις περισσότερες από τις προσωπικές του εκθέσεις μεταξύ 1968 και 1996, ιδιαίτερα στη Γερμανία. στις 8 Φεβρουαρίου 1984, στο Κέντρο Πομπιντού του Παρισιού, η Γκούντρουν και ο Φασιανός βρίσκονται μαζί στη σκηνή για μια « ομιλούσα επιθεώρηση ». Με την πλάτη στο κοινό και μπροστά από το καβαλέτο του, ο Φασιανός ζωγραφίζει τη μούσα του να καβαλικεύει ένα άλογο από χαρτόνι. η Γκούντρουν βρίσκεται στο κέντρο της εξέδρας, οι δύο καλλιτέχνες μιλάνε μεταξύ τους στα ελληνικά, το κοινό ενθουσιάζεται. στο Κέντρο Πομπιντού θα επανέλθουν με ένα θέατρο σκιών. Παρούσα με καθοριστικό τρόπο σε όλες τις φάσεις της σταδιοδρομίας του Φασιανού, η Γκούντρουν συναναστρέφεται στο πλευρό του τους λουί Αραγκόν, Μπερνάρ Γκεερμπράντ, Αραμπάλ, υβ Ναβάρ, οδυσσέα Ελύτη, Κώστα Γαβρά και Γιάννη Τσαρούχη… Ή ακόμα το Μισέλ Κασέ, στο σπίτι του οποίου η Γκούντρουν φον λάιτνερ και ο Αλέκος Φασιανός φτιάχνουν από το 1970 λιθογραφίες σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων. Αυτό το αδηφάγο πάθος, αυτή η σαγηνευτική ιστορία ανάμεσα στη Γκούντρουν φον λάιτνερ και τον Αλέκο Φασιανό αποτέλεσε το αντικείμενο μιας έκθεσης στο αβαείο της σορέζ (Ταρν, Γαλλία) από τις 23 Μαρτίου μέχρι τις 3 Ιουνίου του 2012. Τα δύο παραπάνω έργα προέρχονται από την ιδιωτική συλλογή της Γκούντρουν φον λάιτνερ. Πρόκειται για μια εξαιρετική πρώτη.

La muse venue du Nordη μούσα του βορρά

Gudr

un v

on L

eitn

er &

Fas

sian

os d

evan

t la

Gale

rie L

a Hu

ne, P

aris

, 197

1 - p

rise

par l

e Dr

H-J.

von

Lei

tner

– η

Γκού

ντρο

υν φ

ον λ

άιτν

ερ κα

ι ο Φ

ασια

νός μ

προσ

τά σ

τη Γκ

αλερ

ί La

Hun

e, Πα

ρίσι 1

971 ο

Τσα

ρούχ

ης π

οζάρ

ει με

το π

αραπ

άνω

έργο

στα

χέρια

46

43Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσLa Tapisserie, la fête – Η ταπισερί, η γιορτή, 1993acrylique et or sur papier peint marouflé sur carton signée et datée en haut à droite Ακριλικά και χρυσός σε χαρτί ταπετσαρίας κολλημένο πάνω σε χαρτόνι υπογεγραμμένο και χρονολογημένο πάνω δεξιά50,5 x 33,5 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection Gudrun von Leitner, Paris – συλλογή Gudrun von Leitner, Παρίσι

10 000 / 12 000 €

47

Dans la Grèce antique, l’épitaphe n’est pas une simple mention sur une pierre tombale, c’est un éloge funèbre important. À travers cette épitaphe vue par Fassianos, c’est toute une mythologie de la vie qui perdure. Le mouvement y est présent : les cheveux et les tissus ondulent dans la brise. Les figures y sont, comme souvent, figées, mais elles conservent leur aspect héroïque. Un arrière-plan aussi sombre est plutôt rare dans l’œuvre de l’artiste. Mais c’est justement cela qui donne une profondeur et apporte une densité à cette acrylique atypique. cette année 1992 est riche pour Fassianos : il expose simultanément au Grand Palais à Paris (SaGa, galerie La Hune-Brenner), à Tokyo, à la galerie Zoumboulakis d’athènes et à Malmö en Suède.

στην αρχαία Ελλάδα, ο επιτάφιος δεν είναι μια απλή αναφορά πάνω σε μια ταφόπλακα αλλά ένας σημαντικός επικήδειος λόγος. Μέσα από τον παραπάνω επιτάφιο, έτσι όπως τον αντιλαμβάνεται ο Φασιανός, διαιωνίζεται μια ολόκληρη μυθολογία της ζωής. η κίνηση είναι παρούσα: τα μαλλιά και τα υφάσματα ανεμίζουν στον αέρα. οι φιγούρες, όπως συχνά συμβαίνει στη ζωγραφική του Φασιανού, είναι ακινητοποιημένες, αλλά διατηρούν την ηρωική όψη τους. Ένας τόσο σκοτεινός φόντος είναι μάλλον σπάνιος στο έργο του καλλιτέχνη. Αυτό ακριβώς είναι, ωστόσο, που προσδίδει βάθος και πυκνότητα σε αυτό τον ιδιόμορφο πίνακα από ακρυλικά. Το 1992 είναι μια πλούσια χρονιά για το Φασιανό: εκθέτει ταυτόχρονα στο Γκραν Παλαί στο Παρίσι (SAGA, Γκαλερί La Hune-Brenner), στο Τόκυο, στη Γκαλερί Ζουμπουλάκη στην Αθήνα και στο Μάλμε της σουηδίας.

45Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσEpitafios – Επιτάφιος, 1992acrylique sur terre cuite signée, datée et titrée en haut Ακρυλικά σε ψημένο πηλό υπογεγραμμένο, χρονολογημένο και τιτλοφορημένο πάνω 40 x 61 cm


5 000 / 7 000 €

44Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσThe Smoker – Ο καπνιστής, c. 1970Gouache sur papier marouflé sur toile signée en haut à droite Τέμπερες σε χαρτί επικολλημένο σε μουσαμά υπογεγραμμένο στο πάνω δεξία50 x 36 cm


4 000 / 5 000 €

Un an avant la création de cette œuvre, l’artiste obtient un grand succès public à la galerie Paul Facchetti à Paris. ce Smoker de 1970 date donc d’une très belle année. exposé par alexandre Iolas deux ans plus tard, Fassianos n’est pas encore la vedette du marché qu’il est devenu par la suite. Mais cette année 1970 est surtout celle de sa première foire internationale, celle de Bâle. Son travail est présenté sur le stand de la galerie Facchetti aux côtés de celui de Gudrun von Leitner. on retrouve dans cette œuvre la fluidité et la légèreté qui ont conquis Louis aragon et qui n’est pas forcément évidente dans nombre de gouaches ultérieures. Le fond rouge séduit par sa chaleur et le personnage est tout sauf hiératique, fumant négligemment sa cigarette au nez et à la barbe du spectateur.

Ένα χρόνο πριν την πραγματοποίηση αυτού του έργου, ο καλλιτέχνης γνωρίζει μεγάλη δημόσια επιτυχία στην Γκαλερί Πωλ Φακετί στο Παρίσι. Αυτός, λοιπόν, ο Καπνιστής του 1970 ανήκει σε μία πολύ καλή χρονιά. ο Φασιανός δεν είναι ακόμα η βεντέτα της αγοράς που έγινε στη συνέχεια, αφού ο Αλέξανδρος Ιόλας δεν θα εκθέσει το έργο του παρά δύο χρόνια αργότερα. Ωστόσο, το 1970 αποτελεί κυρίως τη χρονιά της πρώτης διεθνούς του έκθεσης στη Βασιλεία. η δουλειά του παρουσιάζεται στο περίπτερο της Γκαλερί Φακετί, στο πλευρό της δουλειάς της Γκούντρουν φον λάιτνερ. στο παραπάνω έργο απαντά η ρευστότητα και η ελαφρότητα που σαγήνευσαν το λουί Αραγκόν και που δεν είναι δεδομένες σε πολλές από τις μεταγενέστερες τέμπερές του. ο κόκκινος φόντος γοητεύει με τη ζεστασιά του και το πρόσωπο του πίνακα μόνο ιερατικό δεν είναι καθώς καπνίζει αμέριμνα το τσιγάρο του μπροστά στα μούτρα του θεατή.

48

46Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσLe Capitaine – Ο καπετάνιος, 2002acrylique sur papier marouflé sur toile signé, titré et daté en haut Ακριλικά σε χαρτί επικολλημένο σε μουσαμά60 x 48 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήν

8 000 / 10 000 €

on retrouve dans cette œuvre récente le subtil mélange de classicisme et de modernité qui ont fait le succès de Fassianos. ce capitaine au trait stylisé et aux couleurs vives n’est pas sans rappeler les années d’exil parisien de l’artiste, à l’époque des colonels. Que ce chef de navire soit militaire ou marchand importe peu : il porte en lui un héritage divin derrière un masque d’ironie et de fausse naïveté. en cette année 2002, Fassianos faisait l’objet d’une rétrospective au Musée d’art cycladiques à athènes.

στο παραπάνω πρόσφατο έργο βρίσκουμε το λεπτό μείγμα κλασικισμού και μοντερνισμού που χάρισαν επιτυχία στο Φασιανό. Αυτός ο Καπετάνιος με τα στυλιζαρισμένα χαρακτηριστικά και τα ζωηρά χρώματα θυμίζει τα χρόνια της παρισινής εξορίας του καλλιτέχνη, την εποχή της Χούντας των συνταγματαρχών. Το αν αυτός ο άνδρας είναι καπετάνιος του πολεμικού ή του εμπορικού ναυτικού δεν έχει τόση σημασία: μέσα του κουβαλά μια θεϊκή κληρονομιά κρυμμένη πίσω από μια μάσκα ειρωνείας και προσποιητής αφέλειας. Το 2002, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας πραγματοποίησε μια αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Φασιανού.

49

47Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσGolden men – Άνδρες από χρυσό, 1992acrylique sur carton marouflé sur toile signé et daté en hautΑκριλικά επικολλημένα σε χαρτόνι πάνω σε μουσαμά υπογεγραμμένο και χρονολογημένο στο πάνω μέρος 67 x 42 cm


6 000 / 8 000 €

Tel Jason cherchant la toison d’or, Fassianos a trouvé son idéal sur l’île de Kéa, dans les cyclades, où il vit la moitié de l’année. Ils s’y retrouvent dès que possible avec Gudrun von Leitner à partir de 1972. La lumière y est vive et les monts plongeant dans la mer reflètent les rayons du soleil. aux portes de l’asie mineure et à deux coups d’aile des mythes grecs, c’est un peu d’or qui tombe sur la terre. cheveux et cravatte au vent, Fassianos nous présente un bien mystérieux personnage, tenant un vélo et regardant l’horizon lointain, infini et comme inépuisable.

σαν τον Ιάσονα που αναζητούσε το χρυσόμαλλο δέρας, ο Φασιανός βρήκε το ιδεώδες του στο νησί της Κέας στις Κυκλάδες, όπου περνάει το μισό χρόνο της ζωής του. Εκεί συναντά τη Γκούντρουν φον λάιτνερ από το 1972 κι έπειτα, όποτε αυτό καθίσταται δυνατό. Το φως σε αυτό το νησί είναι έντονο και τα βουνά που βυθίζονται μέσα στη θάλασσα καθρεφτίζουν τις ακτίνες του ηλίου. στο κατώφλι της Μικράς Ασίας και δύο βήματα από τους ελληνικούς μύθους, η Κέα αποτελεί ένα μικρό κομμάτι χρυσού που πέφτει πάνω στη γη. στον παραπάνω πίνακα, ο Φασιανός μας παρουσιάζει ένα αρκετά μυστήριο πρόσωπο με τα μαλλιά και την γραβάτα στον αέρα να κρατά ένα ποδήλατο και να ατενίζει τον μακρινό, απέραντο και τρόπον τινά ανεξάντλητο ορίζοντα.

cet instantané de la vie parisienne permet à Fassianos de renouer avec la Grèce et ses échoppes colorées. Pastèques et fruits d’été inondent les étalages ; un sujet idéal pour le peintre, amateur de couleurs vives. Bien qu’atypique dans son travail, cette peinture reflète tous les partis-pris esthétiques de l’artiste.Το παραπάνω στιγμιότυπο της παρισινής ζωής επιτρέπει στο Φασιανό να επανασυνδεθεί με την Ελλάδα και τα πολύχρωμα μαγαζάκια της. Καρπούζια και καλοκαιρινά φρούτα κατακλύζουν τους πάγκους: ένα ιδανικό θέμα για τον ζωγράφο, λάτρη των ζωηρών χρωμάτων. Αν και αντισυμβατικός στην τεχνοτροπία του, ο πίνακας αυτός αντανακλά όλες τις αισθητικές αποφάσεις του καλλιτέχνη.

48Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσEpicerie Beaubourg – Μπακάλικο Beaubourg acrylique sur toile signée en haut à droite Ακρυλικά σε μουσαμά υπογεγραμμένο πάνω δεξιά47 x 55 cmProvenance – ΠροΕλΕυση collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

7 000 / 9 000 €

50

50Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσÉtude pour un toile ronde – Σπουδή για στρογγυλό μουσαμάencre, aquarelle et gouache sur papier signée et titrée en hautΜελάνι, ακουαρέλα και τέμπερες σε χαρτί υπογεγραμμένο και τιτλοφορημένο πάνω 36 x 32 cm

800 / 1 200 €

49Alecos FASSIANOS αλέκος ΦασίανοσAnge nu – Γυμνός άγγελοςencre, feutre et crayons de couleurs sur papier signé en haut à gaucheΜελάνι, μαρκαδόρος και ξυλομπογιές σε χαρτί υπογεγραμμένο πάνω αριστερά 30,5 x 25,5 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection aristide Patsoglou, athènes - συλλογή Αριστείδη Πατσόγλου, Αθήνα collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

1 200 / 1 800 €

ce dessin est une formidable synthèse sur papier de ce que l’artiste a fait de mieux sur toile : le dessin stylisé est réalisé sans hésitation et les aplats d’or éblouissent. Les rehauts de couleur lui donnent une dimension bien supérieure à un dessin classique.

Το παραπάνω σχέδιο αποτελεί μια εξαιρετική σύνθεση σε χαρτί των καλύτερων πινάκων του καλλιτέχνη: το στυλιζαρισμένο σχέδιο εκτελείται χωρίς δισταγμούς και οι ομοιόμορφες επιφάνειες χρυσού είναι εκθαμβωτικές. ο τονισμός των χρωμάτων του προσδίδουν μια διάσταση πολύ ανώτερη από αυτή ενός κλασσικού σχεδίου.

« Fassianos, face aux cieux... celui dont j’écris le nom, j’ai appris à dire son nom, Fassianos ô Fassianos ! Je me souviens des premiers jours quand me commença la surprise, d’une nouvelle façon d’aimer... » écrivait aragon. Un bel hommage à celui qui concilie les figures de la Grèce antique et celles du monde moderne.

« ο Φασιανός, ενώπιον των ουρανών… Το όνομα αυτού που γράφω έμαθα να το λέω, Φασιανέ ω Φασιανέ! θυμάμαι τις πρώτες μέρες που με κατέλαβε η έκπληξη να αγαπώ αλλιώς… », έγραφε ο Αραγκόν. υπέροχος φόρος τιμής σε εκείνον που συμφιλιώνει τις φιγούρες της αρχαίας Ελλάδας με τις αντίστοιχες του σύγχρονου κόσμου.

51

(Athènes – Αθήνα, 1916 / Athènes – Αθήνα, 2003)

Diplômé des Beaux-Arts d’Athènes en 1934, Grammatopoulos s’intéresse tout d’abord à la gravure. Il est l’auteur d’une série d’affiches traitant de la guerre gréco-italienne de 1940 devenues, en 1974, l’emblème de la démocratie en Grèce. Il s’inscrit aux Beaux-Arts de Paris en 1954 et retourne en Grèce cinq ans plus tard. Grammatopoulos a reçu le grand prix de la Biennale de Venise en 1967 et la Médaille d’Or de la Biennale de Florence en 1974.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1934, ο Γραμματόπουλος ενδιαφέρεται αρχικά για τη χαρακτική. Είναι ο δημιουργός μιας σειράς από αφίσες που πραγματεύονται τον ελληνο-ιταλικό πόλεμου του 1940 και οι οποίες έγιναν, το 1974, έμβλημα της ελληνικής δημοκρατίας. Το 1954 γράφεται στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού και πέντε χρόνια αργότερα επιστρέφει στην Ελλάδα. Ο Γραμματόπουλος έλαβε το μεγάλο βραβείο της Μπιενάλε της Βενετίας του 1967 και το Χρυσό Μετάλλιο της Μπιενάλε της Φλωρεντίας του 1974.


Biennale de Venise, Biennale de Forence, Pinacothèque nationale d’Athènes, Musée Royal et de l’Histoire de l’Armée (Bruxelles)…Μπιενάλε της Βενετίας, Μπιενάλε της Φλωρεντίας, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Βασιλικό Μουσείο Στρατού και Στρατιωτικής Ιστορίας (Βρυξέλλες)…

51CostasGRAMMATOPOULOS κώστας ΓραμματοΠούΛοσFemme nue sur un fauteil – Γυμνή γυναίκα σε πολυθρόνα, 1956Huile sur toile signée et datée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω δεξιά80 x 65 cm

2 500 / 3 500 €

52CostasGRAMMATOPOULOS κώστας ΓραμματοΠούΛοσFemme devant une maison – Γυναίκα μπροστά σε σπίτιHuile sur toileΕλαιογραφία σε μουσαμά74 x 50 cm

1 500 / 2 000 €

ces deux tableaux ont été peints lors du séjour parisien du peintre, entre 1954 et 1959. Inscrit à l’École des Beaux-arts, Grammatopoulos est clairement marqué par la peinture de Bernard Buffet et, d’une façon générale, par les artistes figuratifs des années 1950, en marge de l’abstraction triomphante d’alors.

ο Γραμματόπουλος ζωγράφισε τους δύο παραπάνω πίνακες στη διάρκεια της παραμονής του στο Παρίσι, μεταξύ 1954 και 1959. Όντας εγγεγραμένος στη σχολή Καλών Τεχνών, επηρεάστηκε φανερά από τη ζωγραφική του Μπερνάρ Μπυφέ και, γενικότερα, από τους παραστατικούς ζωγράφους της δεκαετίας του ’50 που βρίσκονταν στο περιθώριο της θριαμβεύουσας αφαίρεσης της εποχής

Costas GRAMMATOPOULOS - κώστας ΓραμματοΠούΛοσ

52

Dimitri MYTARAS - Δημήτρης μύταρασ(né en 1934, Chalkis – γεννηθείς το 1934, Χαλκίδα)

Élève de Moralis et Papaloukas, Mytaras est diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1957 et de l’École des Arts décoratifs de Paris en 1964. L’artiste a d’abord exploré les voies du réalisme critique avant d’adopter une approche figurative plus expressionniste. Peintre prolifique, il s’est vu confier la direction de l’atelier de décoration d’intérieur à l’Institut technologique d’Athènes de 1964 à 1972 avant de devenir professeur aux Beaux-Arts d’Athènes en 1975. Ses personnages très colorés, aux caractéristiques récurrentes, lui ont permis de conquérir un vaste public, faisant de lui l’un des artistes grecs les plus exposés à l’international.

Μαθητής του Μόραλη και του Παπαλουκά, ο Μυταράς αποφοίτησε από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1957 και από τη Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών του Παρισιού στα 1964. Ο Μυταράς εξερεύνησε αρχικά τους δρόμους του κριτικού ρεαλισμού, προτού υιοθετήσει μια περισσότερο εξπρεσιονιστική παραστατική προσέγγιση. Ιδιαίτερα παραγωγικός ζωγράφος, ο Δημήτρης Μυταράς ανέλαβε από το 1964 μέχρι το 1972 τη διεύθυνση του Εργαστηρίου Εσωτερικής Διακόσμησης του Αθηναϊκού Τεχνολογικού Ινστιτούτου, προτού εκλεγεί το 1975 καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Οι πολύχρωμοι χαρακτήρες του με τα επαναλαμβανόμενα χαρακτηριστικά του επέτρεψαν να κατακτήσει ένα ευρύ κοινό, καθιστώντας τον έναν από τους Έλληνες καλλιτέχνες με τις περισσότερες εκθέσεις στο εξωτερικό.


Château de Chenonceau (France), Biennale de Venise, galerie Kreonidis (Athènes), Metropolis Art Gallery (New York), Inter Art Group (Tokyo), Fondation Theocharakis (Athènes)…Κάστρο του Chenonceau (Γαλλία), Μπιενάλε Βενετίας, Γκαλερί Κρεωνίδης (Αθήνα), Metropolis Art Gallery (Νέα Υόρκη), Inter Art Group (Τόκυο), Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Θεοχαράκη (Αθήνα)…

53Dimitri MYTARAS Δημήτρης μύταρασFemme – ΓυναίκαFusain et pastel sur papier signé en bas à gaucheΚάρβουνο και παστέλ σε χαρτί υπογεγραμμένο κάτω αριστερά 56 x 36,5 cm

2 000 / 3 000 €

53

Pour justifier l’explosion de couleurs de ses tableaux, Mytaras explique que c’est le lyrisme de la Grèce qui l’inspire. Pour lui, la Grèce est naturellement baroque et lumineuse. c’est donc dans un langage empreint de réalisme et d’expressionnisme que l’artiste s’exprime.

Δικαιολογώντας την έκρηξη χρωμάτων στους πίνακές του, ο Μυταράς εξηγεί ότι τον εμπνέει ο λυρισμός της Ελλάδας. Για τον καλλιτέχνη, η Ελλάδα είναι από τη φύση της μπαρόκ και φωτεινή. Γι’ αυτό, λοιπόν, και ο ίδιος εκφράζεται σε μια γλώσσα σημαδεμένη από ρεαλισμό κι εξπρεσιονισμό.

54Dimitri MYTARAS Δημήτρης μύταρασFemme – ΓυναίκαHuile sur toile signée en bas au centreΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω στο κέντρο70 x 100 cm

8 000 / 12 000 €

55Dimitri MYTARAS Δημήτρης μύταρασFemme – ΓυναίκαHuile sur toile signée en bas à gauche Ελαιογραφία σε μουσαμά που φέρει υπογραφή στο κάτω αριστερά100 x 100 cm

10 000 / 15 000 €

54

56Dimitri MYTARAS Δημήτρης μύταρασVue de Grèce – Άποψη της Ελλάδας, 1970Huile sur toile signée en bas à gauche et précédée de la mention « etude sur un dessin de 1959 » Ελαιογραφία σε μουσαμά που φέρει υπογραφή στο κάτω μέρος αριστερά, της οποίας προηγείται η αναφορά « σπουδή σε ένα σχέδιο του 1959 »120 x 120 cm


7 000 / 9 000 €

cette peinture de 1970 se situe en plein réalisme social de la période dite de la « Dictature » de l’artiste. comme à son habitude, Mytaras suggère plus qu’il n’exprime. Dans ce tableau, il nous donne à voir une masse informe qui passe au travers d’un mur, quittant une ville pour rejoindre un désert. autant de symboles que chacun interprétera à sa guise…

ο πίνακας αυτός του 1970 είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικός του κοινωνικού ρεαλισμού της λεγόμενης περιόδου της « Δικτατορίας » του καλλιτέχνη. Όπως το συνηθίζει, ο Μυταράς περισσότερο υπονοεί παρά εκφράζει. στον παραπάνω πίνακα, μας δείχνει μια άμορφη μάζα που περνάει μέσα από ένα τοίχο, αφήνοντας πίσω της μια πόλη για να σμίξει με την έρημο - σύμβολα όλα τους που καθένας μπορεί να ερμηνεύσει κατά το δοκούν...

55

Apostolos GEORGIOU - απόστολος ΓέΩρΓίού(né en 1952, Salonique – γεννηθείς το 1952, Θεσσαλονίκη)

Georgiou commence par étudier l’architecture à la Hochschule für Kunst Angewandte de Vienne. Il s’est ensuite intéressé à la peinture à l’Accademia di Belle Arti de Florence de 1973 à 1975. Il s’installe ensuite en Italie, à Milan, puis Venise, pour ne revenir en Grèce qu’en 1980. Il partage sa vie entre Athènes et Skopelos.

Ο Γεωργίου αρχίζει σπουδάζοντας αρχιτεκτονική στην Hochschule für Angewandte Kunst της Βιέννης. Στη συνέχεια, από το 1973 μέχρι το 1975, ενδιαφέρεται για τη ζωγραφική στην Accademia di Belle Arti της Φλωρεντίας. Εγκαθίσταται στο Μιλάνο κι έπειτα στη Βενετία, για να επιστρέψει στην Ελλάδα μόλις το 1980. Σήμερα ζει μεταξύ Αθήνας και Σκοπέλου.


Galerie Xippas (Paris), Musée national d’art contemporain (Athènes), Kalfayan Galerie (Athènes), SEM-Art Gallery (Monaco), Musée d’art contemporain de Serralves (Portugal), Centre régional d’art contemporain (Sète, France)…Γκαλερί Xippas (Παρίσι), Εθνικό μουσείο σύγχρονης τέχνης (Αθήνα), Γκαλερί Καλφαγιάν (Αθήνα), Γκαλερί SEM-Art (Μονακό), Μουσείο σύγχρονης τέχνης της Serralves (Πορτογαλία), Περιφερειακό κέντρο σύγχρονης τέχνης (Sète, Γαλλία)…

57Apostolos GEORGIOU απόστολος ΓέΩρΓίούPersonnages – ΠρόσωπαHuile sur toile Ελαιογραφία σε μουσαμά 110 x 130 cm

5 000 / 7 000 €

La peinture de Gergiou est narrative, énigmatique et laconique. elle se focalise sur des moments de vie et s’intéresse à la mythologie du quotidien. Le tout est rendu non sans humour ni sarcasme et dans une esthétique qui renvoie aux années 1980.

η ζωγραφική του Γεωργίου είναι αφηγηματική, αινιγματική και λακωνική. Επικεντρώνεται σε στιγμές της ζωής και ενδιαφέρεται για τη μυθολογία της καθημερινότητας. Το σύνολο απεικονίζεται με χιούμορ και σαρκασμό, στο πλαίσιο μιας αισθητικής που παραπέμπει στη δεκαετία του ’80.

56

Nikos NIKOLAOU - νίκος νίκοΛαού(Hydra – Ύδρα, 1909 / Athènes – Αθήνα, 1986)

Nikolaou entre aux Beaux-Arts d’Athènes en 1929 dans l’atelier de Parthenis où il se lie d’amitié avec Moralis. Les deux artistes rejoignent Paris ensemble en 1937. Mais la guerre l’oblige à retourner en Grèce. Après-guerre, il s’intéresse aux peintures murales et à la fresque ainsi qu’aux décors et costumes de théâtre. En 1964, il s’installe dans sa maison d’Égine qui devient un pôle d’attraction pour ses amis intellectuels et artistes. Ses tableaux, en particulier ses nus et ses portraits, combinent expressionnisme et tradition gréco-égyptienne. Nikolaou est considéré comme l’un des artistes grecs les plus importants du XXe siècle.

Ο Νικολάου εισέρχεται στο ατελιέ του Παρθένη στη Σχολή Καλών Τεχνών το 1929 και συνδέεται φιλικά με το Μόραλη. Οι δύο καλλιτέχνες φεύγουν μαζί για το Παρίσι το 1937. Ο πόλεμος, ωστόσο, υποχρεώνει το Νικολάου να επιστρέψει. Μετα τον πόλεμο, στρέφει το ενδιαφέρον του στην τοιχογραφία και τη νωπογραφία καθώς και στα θεατρικά κοστούμια και σκηνικά. Το 1964 εγκαθίσταται στο σπίτι του στην Αίγινα, το οποίο γίνεται πόλος έλξης για τους φίλους του διανοούμενους και καλλιτέχνες. Οι πίνακές του και ιδιαίτερα τα γυμνά και τα πορτραίτα του συνδυάζουν τον εξπρεσιονισμό και την ελληνοαιγυπτιώτικη παράδοση. Ο Νικολάου θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς Έλληνες καλλιτέχνες του 20ου αιώνα.


Biennale de Venise, Pinacothèque nationale d’Athènes, Fondation de la culture grecque de Berlin, Musée Benaki (Athènes)…Μπιενάλε της Βενετίας, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού Βερολίνου, Μουσείο Μπενάκη…

58Nikos NIKOLAOU νίκος νίκοΛαούNu – Γυμνό, 1978Papier marouflé sur isorel signé et daté en bas à droite Χαρτί επικολλημένο σε isorel υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά 70 x 100 cm




8 000 / 12 000 €

Le travail de nikolaou relève d’une certaine forme d’obsession anthropocentrique - avec une nette préférence pour les formes féminines - à mettre en perspective avec la tradition de l’art de la Grèce antique. Inspirateur de nombreux jeunes artistes, il fait le lien entre la légèreté d’un Tsarouchis et la rigueur d’un Moralis.

Το έργο του Νικολάου χαρακτηρίζεται από ένα είδος ανθρωπομορφικής εμμονής - με σαφή προτίμησης για τις γυναικείες μορφές - που πρέπει να τοποθετηθεί στην προοπτική της παράδοσης της αρχαίας ελληνικής τέχνης. Έχοντας εμπνεύσει πολλούς νέους καλλιτέχνες, ο Νικολάου συνδέει την ελαφρότητα του Τσαρούχη με την αυστηρότητα του Μόραλη.

57

Spyros VASSILIOU - σπύρος βασίΛέίού(Galaxidi – Γαλαξίδι, 1902 / Athènes – Αθήνα, 1985)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1926, Vassiliou commence sa carrière comme dessinateur de presse. En 1930, il reçoit le Prix Benaki de l’Académie d’Athènes, ce qui lui permet de voyager à travers l’Europe. Il s’intéresse alors plus particulièrement à la décoration d’églises et à la fresque. Sous l’occupation allemande, et alors que peindre coûte très cher en matériel, Vassiliou se consacre à la gravure. Il réalise également des décors et costumes de théâtre et de cinéma, ce qu’il continuera à faire durant de nombreuses années. Dans les années 1960, Vassiliou se fait connaître par ses peintures critiques vis-à-vis de l’environnement urbain. Il est l’un des rares artistes à s’être vu consacrer de son vivant deux rétrospectives à la Pinacothèque nationale d’Athènes.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1926, ο Βασιλείου αρχίζει τη σταδιοδρομία του ως σκιτσογράφος σε εφημερίδες. Το 1930 λαμβάνει το Βραβείο Μπενάκη της Ακαδημίας Αθηνών, γεγονός που του επιτρέπει να ταξιδέψει σε όλη την Ευρώπη. Από τότε στρέφει το ενδιαφέρον του στην εκκλησιαστική διακόσμηση και τη νωπογραφία. Επί γερμανικής κατοχής κι ενώ τα υλικά ζωγραφικής κοστίζουν πανάκριβα, ο Βασιλείου αφοσιώνεται στη χαρακτική. Πραγματοποιεί επίσης σκηνικά και κοστούμια για το θέατρο και τον κινηματογράφο, κάτι που θα συνεχίσει να κάνει για πολλά χρόνια. Στη διάρκεια της δεκαετίας του ’60, ο Βασιλείου γίνεται γνωστός με τους κριτικούς πίνακές του έναντι του αστικού περιβάλλοντος. Ο Βασιλείου αποτελεί έναν από τους σπάνιους καλλιτέχνες στον οποίο η Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας αφιέρωσε, ενόσω βρισκόταν ακόμα εν ζωή, δύο αναδρομικές εκθέσεις.


Biennale de Venise, Palais des Beaux-Arts de Bruxelles, Grosvenor Gallery (Londres), Pinacothèque nationale d’Athènes, Dedale Gallery (Genève)…Μπιενάλε της Βενετίας, Palais des Beaux-Arts (Βρυξέλλες), Γκαλερί Grosvenor (Λονδίνο), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Γκαλερί Dedale (Γενεύη)…

59Spyros VASSILIOU σπύρος βασίΛέίούPêcheur et bateau – Ψαράς και πλοίο, c. 1975Huile sur panneau signé en bas à droiteΕλαιογραφία σε τελάρο υπογεγραμμένο και χρονολογημένο στο κάτω δεξιά 152 x 123 cm


cette œuvre est accompagnée d’un certificat d’authenticité de l’atelier Spyros vassiliou – Το έργο αυτό συνοδεύεται από πιστοποιητικό γνησιότητας του ατελιέ του σπύρου Βασιλείου

12 000 / 15 000 €

en 1975, la Pinacothèque nationale d’athènes organise la première grande rétrospective de l’artiste. La même année, vassiliou fait son retour à l’exposition Panhellénique annuelle après une absence de 10 ans et expose à la galerie Lambert Monet à cologne. en parallèle, il supervise la mise en scène de la Damnation de Faust de Berlioz avec l’opéra national de Grèce. À cette époque, vassiliou lui-même estime avoir déjà peint environ 5 000 œuvres. cette œuvre magistrale est une quasi icône de la Grèce, jetée aux yeux du spectateur à la façon d’une imposante affiche touristique.

Το 1975, η Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας διοργανώνει την πρώτη μεγάλη αναδρομική έκθεση του καλλιτέχνη. Την ίδια χρονιά, ο Βασιλείου επιστρέφει στην ετήσια Πανελλήνια έκθεση μετά από απουσία δέκα χρόνων κι εκθέτει στη Γκαλερί Lambert Monet της Κολωνίας. Παράλληλα, εποπτεύει τη σκηνοθεσία της Καταδίκης του Φάουστ του Μπερλιόζ στη λυρική σκηνή της Αθήνας. Την εποχή εκείνη, ο Βασιλείου υπολογίζει τα έργα που έχει ζωγραφίσει σε 5.000. Το παραπάνω αριστοτεχνικό έργο είναι σαν ένα εικόνισμα της Ελλάδας που ρίχνεται στα μούτρα του θεατή σαν μια επιβλητική διαφημιστική αφίσα.

58

entre 1971 et 1974, vassiliou fait l’objet de nombreuses expositions personnelles en europe : Bâle, Paris, Zürich, Genève, cologne... cette vision de la mer est originale dans l’œuvre de vassiliou, et dans la peinture grecque en général. L’artiste y fait écho aux reflets embrumés des premières Monet impressionnistes et à la nostalgie d’un Turner romantique et presque abstrait.

Μεταξύ 1971 και 1974, ο Βασιλείου πραγματοποιεί διάφορες προσωπικές εκθέσεις στην Ευρώπη: Βασιλεία, Παρίσι, Ζυρίχη, Γενεύη, Κολωνία… η παραπάνω θέαση της θάλασσας είναι πρωτότυπη στο έργο του Βασιλείου αλλά και στην ελληνική ζωγραφική γενικότερα. ο καλλιτέχνης παραπέμπει στις μουντές ανταύγειες των πρώτων ιμπρεσσιονιστικών πινάκων του Μονέ και στη ρομαντική και σχεδόν αφαιρετική νοσταλγία του Τέρνερ.

60Spyros VASSILIOU σπύρος βασίΛέίούPaysage d’hiver – Χειμωνιάτικο τοπίο, 1973Huile sur panneau signé et daté en bas au centreΕλαιογραφία σε τελάρο υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω στο κέντρο 102 x 158 cm



12 000 / 15 000 €

59

61Spyros VASSILIOU σπύρος βασίΛέίούPain et vin – Άρτος και οίνοςacrylique et feuille d’or sur toile signée au centreΑκρυλικά και έλασμα χρυσού σε μουσαμά υπογεγραμμένο στο κέντρο92 x 65,5 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, Londres – Ιδιωτική συλλογή, λονδίνο


8 000 / 12 000 €

chaque jour, vassiliou se levait tôt, à cinq ou six heures, et sa journée se déroulait devant son chevalet. Pour lui, le pinceau était le prolongement de sa main. vassiliou était un artiste extrêmement productif, avec de nombreuses périodes riches et différentes. on estime que, sa vie durant, il a peint près de 6 000 œuvres.

ο Βασιλείου σηκωνόταν νωρίς, στις πέντε ή έξι η ώρα, και περνούσε τη μέρα του μπροστά στο καβαλέτο του. Το πινέλο ήταν η προέκταση του χεριού του. ο Βασιλείου ήταν ένας εξαιρετικά παραγωγικός καλλιτέχνης με πολλές πλούσιες και διαφορετικές περιόδους. υπολογίζεται ότι στη διάρκεια της ζωής του ζωγράφισε 6.000 έργα.

60

Aristide PATSOGLOU - αριστείδης ΠατσοΓΛού(né en 1941, Lesbos – γεννηθείς το 1941 Λέσβος)

Diplômé des Beaux-Arts d’Athènes et de Paris, Patsoglou est un habitué des commandes publiques monumentales. L’artiste développe un propos anthropomorphique teinté d’humanisme, travaillant directement le métal. Dans ses sculptures, Patsoglou laisse volontairement les soudures et les collages saillants pour donner une impression d’érosion. À l’occasion des Jeux Olympiques de Londres de l’été 2012, Patsoglou a exposé un ensemble de sculptures dans le jardin de Paddington road. Il partage sa vie entre Athènes et son atelier de Saint-Leu, près de Paris.

Απόφοιτος των Σχολών Καλών Τεχνών της Αθήνας και του Παρισιού, ο Πατσόγλου εκτελεί τακτικά δημόσιες παραγγελίες μνημειακών έργων. Ο καλλιτέχνης αναπτύσσει ένα ανθρωπομορφικό ιδίωμα με ουμανιστικές αποχρώσεις, δουλεύοντας κατευθείαν το μέταλλο. Ο Πατσόγλου αφήνει επίτηδες τα σημεία συγκόλλησης και συρραφής στα γλυπτά του να προεξέχουν, για να τους προσδώσει την αίσθηση της διάβρωσης. Με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 στο Λονδίνο, ο Πατσόγλου εξέθεσε μια ομάδα γλυπτών στον κήπο του Πάντινγκτον Ρόουντ. Ζει μεταξύ Αθήνας και του ατελιέ του στο Σαιν-Λε, κοντά στο Παρίσι.


Salon de Monaco, Biennale internationale de sculpture du Québec (Canada), galerie Sculptures (Paris), galeries Nouvelles Formes (Athènes), Salon d’automne (Paris)…Σαλόνι του Μονακό, Διεθνής Μπιενάλε Γλυπτικής του Κεμπέκ (Καναδάς), Γκαλερί Sculptures (Παρίσι), Γκαλερί Νέες Μορφές (Αθήνα), Σαλόνι Φθινοπώρου (Παρίσι)…

La sculpture de Patsoglou est le fruit d’un savant mélange, celui de l’art grec de la période archaïque et des enseignements des grands sculpteurs du XXe siècle. Sculpter des figures en mouvement, c’est aimer la liberté. À la façon d’un Degas, Patsgolou se dédie aux danseuses, plus à même de proposer des mouvements amples, souples et par là même une diversité de postures quasi infinie.

η γλυπτική του Πατσόγλου αποτελεί τον καρπό ενός λόγιου μείγματος ελληνικής τέχνης της αρχαϊκής περιόδου και των διδασκαλιών των μεγάλων γλυπτών του 20ου αιώνα. Το να φιλοτεχνεί κανείς φιγούρες σε κίνηση σημαίνει ότι αγαπά την ελευθερία. Όπως ο Ντεγκά, έτσι και ο Πατσόγλου καταπιάνεται με τις χορεύτριες, όντας ωστόσο περισσότερο ικανός να προτείνει ευρείες και ευέλικτες κινήσεις και, ως εκ τούτου, μία σχεδόν απέραντη ποικιλία στάσεων.

62Aristide PATSOGLOU αριστείδης ΠατσοΓΛούDanseuses – Χορεύτριες, 1984Papier marouflé sur toile signé et daté en bas à gauche Χαρτί επικολλημένο σε μουσαμά υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω αριστερά 54 x 73 cm

1 500 / 2 500 €

Lorsqu’il peint, Patsoglou invite toujours des formes anthropomorphes à rejoindre sa toile. Il y dépouille les corps et les met à nu sans jamais appauvrir son sujet. Il ne cherche nullement à réaliser une performance stylistique. Son objectif est bien supérieur : Patsoglou veut exprimer une certaine vision du réel, sans fard et sans tentative d’imitation vaine.

ο Πατσόγλου προσκαλεί πάντα ανθρωπόμορφες φιγούρες να σμίξουν με τους πίνακές του. Απογυμνώνει τα σώματα χωρίς ποτέ να αποδυναμώνει το θέμα του. Δεν επιζητά καθόλου τη στυλιστική επίδοση. ο στόχος του είναι πολύ ανώτερος: θέλει να εκφράσει μια ορισμένη θέαση της πραγματικότητας χωρίς φτιασίδια και απόπειρες ματαιόδοξης μίμησης.

63Aristide PATSOGLOU αριστείδης ΠατσοΓΛούLa Danseuse – Η χορεύτριαBronze 4/8 Μπρούντζος 4/8Hauteur - Ύψος : 71 cm

2 000 / 3 000 €

61

Elisa HANIOTI - έλίζα χανίΩτη(né en 1940, Eubée – γεννηθείσα το 1940, Εύβοια)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts de Paris, où elle arrive à 24 ans, Hanioti suit également les cours de l’Académie Julian. Dans la capitale, elle fréquente Foujita, Dalí et surtout Gen-Paul, qui devient son mentor et un ami pour la vie. En parallèle, elle se passionne pour Modigliani, Soutine, Gauguin et Vlaminck. L’artiste a également réalisé les portraits de commanditaires célèbres, parmi lesquels Ingrid Bergmann, Mikis Theodorakis, la famille Taittinger ou la famille de Panafieu. C’est à la prestigieuse galerie Bernheim Jeune à Paris qu’Hanioti a vendu son premier tableau en 1964. Elle vit et travaille entre Paris et Athènes.

Απόφοιτη της Σχολής Καλών Τεχνών του Παρισιού, όπου φτάνει σε ηλικία 24 ετών, η Χανιώτη παρακολουθεί επίσης μαθήματα στην Ακαδημία Ζουλιάν. Στη γαλλική πρωτεύουσα συναναστρέφεται τους Φουζίτα, Νταλί και κυρίως τον Ζεν Πωλ, ο οποίος γίνεται μέντορας και ισόβιος φίλος της. Παράλληλα, ενδιαφέρεται με πάθος για τους Μοντιλιάνι, Σουτίν, Γκωγκέν και Βλαμένκ. Η καλλιτέχνις έχει φιλοτεχνήσει πορτραίτα διάσημων παραγγελιοδόχων, μεταξύ των οποίων εκείνα της Ίνγκριντ Μπέργκμαν, του Μίκη Θεοδωράκη, της οικογένειας Ταιτινζέ και της οικογένειας Παναφιέ. Η Χανιώτη πούλησε τον πρώτο της πίνακα στη γνωστή Γκαλερί Μπερνχάιμ Ζεν του Παρισιού το 1964. Ζει κι εργάζεται μεταξύ Παρισιού και Αθήνας.


Pinacothèque de Rhodes (Grèce), galerie Bernheim Jeune (Paris), galerie Louis Soulanges (Paris), Musée du Mans (France), Musée de Compiègne (France), Musée d’art moderne de Paris…Πινακοθήκη της Ρόδου, Γκαλερί Bernheim Jeune (Παρίσι), Γκαλερί Louis Soulanges (Παρίσι), Μουσείο της Le Mans (Γαλλία), Μουσείο της Compiègne (Γαλλία), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (Παρίσι)…

64Elisa HANIOTI έλίζα χανίΩτηRue de la Gaîté, Paris – Οδός Gaîté, Παρίσι, 1984Huile sur toile signée et datée en bas à gauche Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη στο κάτω μέρος αριστερά75 x 90 cm

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ elisa Hanioti, Mairie du XIve arrondissement de Paris, 1986 Ελίζα Χανιώτη, Δημαρχείο του 14ου διαμερίσματος του Παρισιού, 1986

500 / 700 €

65Elisa HANIOTI έλίζα χανίΩτηCauserie – Κουβεντολόι, 1991Huile sur toile signée en bas à droite74 x 100 cm

eXPoSITIon - ΕΚθΕσΕΙσ elisa Hanioti 1993, Mairie du XvIe arrondissement, 1-15 février 1993 Ελίζα Χανιώτη 1993, Δημαρχείο του 16ου διαμερίσματος, 1-15 Φεβρουαρίου 1993

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ elisa Hanioti 1993, Mairie du XvIe arrondissement, 1-15 février 1993 (reproduit en page centrale) Ελίζα Χανιώτη 1993, Δημαρχείο του 16ου διαμερίσματος, 1-15 Φεβρουαρίου 1993 (αναπαραγωγή στην κεντρική σελίδα)

500 / 700 €

« vos paysages ont tous goût de sincérité », a écrit romain Gary à elisa Hanioti, le sculpteur Paul Belmondo ajoutant que sa peinture était un « enchantement ». Hanioti représente ici un endroit apprécié de tout temps par les peintres de Montparnasse. Les touches, nettes et rapides, y sont empruntées aux impressionnistes alors que les couleurs, vives et chaudes, le sont aux expressionnistes.

« Τα τοπία σας αποπνέουν όλα τους ειλικρίνεια », γράφει ο ρομάν Γκαρύ στην Ελίζα Χανιώτη, ενώ ο γλύπτης Πωλ Μπελμοντό προσθέτει ότι η ζωγραφική της είναι μία « μαγεία ». η Χανιώτη απεικονίζει στον παραπάνω πίνακα ένα μέρος που πάντοτε εκτιμούσαν ιδιαίτερα οι καλλιτέχνες του Μονπαρνάς. η Χανιώτη δανείζεται τις καθαρές και γρήγορες πινελιές από τους Ιμπρεσσιονιστές και τα έντονα και ζεστά χρώματα από τους Εξπρεσσιονιστές.

Mm

e Be

rnad

ette

chi

rac

et l’

artis

te d

evan

t ce

tabl

eau

le jo

ur d

u ve

rnis

sage

– η

κυρί

α Μ

περν

αντέ

τ σιρ

άκ κα

ι η κα

λλιτέ

χνις

μπρο

στά

από

τον π

αραπ

άνω

πίνα

κα τη

ν ημ

έρα

των ε

γκαι

νίων τ

ης έκ

θεση

ς

62

Panos FIDAKIS - Πάνος ΦέίΔακησ(Aigio – Αίγιο, 1956 / Athènes – Αθήνα, 2003)

Elève à l’Ecole des Beaux-Arts d’Athènes de 1976 à 1981, Fidakis eut Mytras, Mavroïdis et Moralis comme professeurs. Ses premières œuvres utilisent une palette limitée à des couleurs terreuses et grisâtres. Quelques années plus tard, il aborde la peinture dans une veine impressionniste, lyrique et réaliste à la fois, utilisant plus volontiers de couleurs chaudes et fortes. Son objectif est alors de permettre au spectateur de regarder ses œuvres comme on jetterait « un coup d’œil à travers l’eau »

Φοιτητής της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας από το 1976 μέχρι το 1981, ο Φειδάκης είχε ως καθηγητές τους Μύτρα, ΜΑυροΐδη και Μόραλη. Τα πρώτα του έργα χρησιμοποιούν μια παλέτα που περιορίζεται σε γήινα και γκριζωπά χρώματα. Μερικά χρόνια αργότερα, ο Φειδάκης προσεγγίζει τη ζωγραφική με ιμπρεσσιονιστική, λυρική και ταυτόχρονα ρεαλιστική διάθεση, χρησιμοποιώντας πιο πρόθυμα ζεστά κι έντονα χρώματα. Στόχος του είναι να επιτρέψει στο θεατή να δει τα έργα του σα να έριχνε « μια ματιά μέσα από το νερό ».


Galerie La Hune Brenner (Paris), Fondation Melina Mercouri (Grèce), Institut français du Pirée…Γκαλερί La Hune Brenner (Παρίσι), Ίδρυμα Μελίνα Μερκούρη, Γαλλικό Ινστιτούτο Πειραιά…

66Panos FIDAKIS Πάνος ΦέίΔακησLes Poissons – ΨάριαHuile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω μέρος δεξιά 65 x 50 cm


1 500 / 2 500 €

L’utilisation combinée du rouge et du vert émeraude dans des natures mortes est l’apanage de Fidakis, adepte du contre-pied esthétique et de la peinture immédiate. en laissant des zones non peintes en arrière-plan, il reste fidèle à la simplicité qui le caractérise.

η συνδυασμένη χρήση του κόκκινου και του πράσινου σμαραγδί χρώματος σε νεκρές φύσεις αποτελεί αποκλειστικότητα του Φειδάκη, θιασώτη της αισθητικής αντίθεσης και της άμεσης ζωγραφικής. Αφήνοντας στο φόντο του πίνακα αζωγράφιστες ζώνες, ο Φειδάκης παραμένει πιστός στην απλότητα που τον χαρακτηρίζει.

63

Pavlos SAMIOS - Παύλος σαμίοσ(né en 1948, Athènes – γεννηθείς το Αθήνα)

Fraîchement diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes, Samios a rejoint Paris dans les années 1970 pour commencer sa carrière artistique. Artiste figuratif, Samios se tourne vers le réel et les représentations de joueurs de cartes, de pêcheurs et de terrasses de café. Son travail opte pour une vision symbolique et presque métaphysique du monde, à travers de multiples procédés : fresques, huiles sur toile, tempera… Son traitement des perspectives le place dans la grande tradition de la peinture byzantine. Samios est d’ailleurs professeur de peinture byzantine traditionnelle à l’École des Beaux-Arts d’Athènes.

Λίγο μετά την αποφοίτησή του από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας στη δεκαετία του ’70, ο Σάμιος μεταβαίνει στο Παρίσι για να ξεκινήσει την καλλιτεχνική του καριέρα. Καλλιτέχνης παραστατικός, ο Σάμιος στρέφεται προς την πραγματικότητα και τις σκηνές των χαρτοπαικτών, των ψαράδων και των καφενείων. Το έργο του χαρακτηρίζεται από μια συμβολική και σχεδόν μεταφυσική θέαση του κόσμου και χρησιμοποιεί μια σειρά τεχνικών: νωπογραφία, ελαιογραφία σε μουσαμά, τέμπερα… Ο τρόπος που χειρίζεται τις προοπτικές τον τοποθετεί στη μεγάλη παράδοση της βυζαντινής ζωγραφικής. Εξάλλου, ο Σάμιος είναι καθηγητής παραδοσιακής βυζαντινής ζωγραφικής στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας.


Foundation for Hellenic Culture (New York), Gallery K (Londres, Nicosie), galerie Samy Kinge (Paris), Frissiras Museum (Athènes), Museum of contemporary art of Shangaï (Chine), Americana Art Gallery (Miami)…Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού (Νέα Υόρκη), Γκαλερί Κ (Λονδίνο, Λευκωσία), Γκαλερί Samy Kinge (Παρίσι), Μουσείο Φρυσίρα (Αθήνα), Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Σαγκάης (Κίνα), Americana Art Gallery (Μαϊάμι)…

64

67Pavlos SAMIOS Παύλος σαμίοσLes Rêveurs – Οι ονειροπόλοι, 1992Huile sur toile (triptyque) Ελαιογραφία σε μουσαμά (τρίπτυχο)100 x 65 cm, 130 x 85 cm et 111 x 127 cm


15 000 / 20 000 €

ce triptyque aussi exceptionnel qu’atypique - probablement de la meilleure période de l’artiste - est un extraordinaire condensé de l’art onirique de Samios. Pour ce peintre formé à la technique de la fresque, les grands formats comme celui-ci sont l’occasion de renouer avec ses premières amours. on y retrouve, dans une esthétique marquée par un certain esprit byzantin dans la façon d’aborder la perspective, l’atmosphère des terrasses de cafés qu’il a autant aimée à Paris qu’à athènes.

Το ασυνήθιστο όσο και αντισυμβατικό παραπάνω τρίπτυχο - που ανήκει πιθανότατα στην καλύτερη περίοδο του καλλιτέχνη - αποτελεί μια εξαιρετική συμπύκνωση της ονειρικής τέχνης του σάμιου. Για τον καλλιτέχνη, ο οποίος διδάχθηκε την τεχνική της νωπογραφίας, τα μεγάλα σχήματα πινάκων όπως του παραπάνω συνιστούν την αφορμή για να επανασυνδεθεί με τις πρώτες του αγάπες. Εδώ, μέσα σε μια αισθητική που την χαρακτηρίζει ένα ορισμένο βυζαντινό πνεύμα στον τρόπο που προσεγγίζει την προοπτική, απαντά η ατμόσφαιρα των εξωτερικών χώρων των καφενείων που αγάπησε εξίσου σε Παρίσι και Αθήνα.

65

68Pavlos SAMIOS Παύλος σαμίοσAprès-midi – Απόγευμα, 1999Huile sur toile signée et datée en bas à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω δεξιά100 x 110 cm


eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ Peintures grecques du XXe siècle issues de la collection Kosta Ioannidi, Pinacothèque de Xanion, 11 septembre 2006-30 novembre 2006Ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα από τη συλλογή του Κώστα Ιωαννίδη, Πινακοθήκη Χανίων, 11 σεπτεμβρίου 2006 - 30 Νοεμβρίου 2006

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition Peintures grecques du XXe siècle issues de la collection Kosta Ioannidi, Pinacothèque de Xanion, 11 septembre 2006- 30 novembre 2006, reproduit page 120 Κατάλογος της έκθεσης Ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα από τη συλλογή του Κώστα Ιωαννίδη, Πινακοθήκη Χανίων, 11 σεπτεμβρίου 2006 - 30 Νοεμβρίου 2006, αναπαραγωγή σ. 120

8 000 / 12 000 €

66

69Pavlos SAMIOS Παύλος σαμίοσPleine lune – Πανσέληνος, 2008acrylique sur toile signée et datée en bas à gauche et au dos Ακριλικά σε μουσαμά υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω αριστερά και στην πλάτη70 x 100 cm


4 000 / 5 000 €

Samios a souvent été appelé le « peintre de l’amour » à cause de l’atmosphère érotique et sensuelle de ses tableaux. Il s’en dégage aussi une profonde mélancolie et une grande impression de solitude. Lorsqu’on lui demande si la solitude l’inquiète, il répond : « la solitude me remplit, remplit mon temps, me fait rêver ».

ο σάμιος αποκαλείται συχνά « ζωγράφος του έρωτα » λόγω της ερωτικής και αισθησιακής ατμόσφαιρας που επικρατεί στους πίνακές του. οι τελευταίοι, ωστόσο, αποπνέουν εξίσου μια βαθιά μελαγχολία και μια μεγάλη αίσθηση μοναξιάς. Όταν ρωτήθηκε αν τον ανησυχεί η μοναξιά, ο σάμιος απάντησε: « η μοναξιά με γεμίζει, γεμίζει το χρόνο μου, με κάνει να ονειρεύομαι ».

67

Yannis KOTTIS - Γιάννης κοττησ(né en 1949, Corinthe – γεννηθείς το 1949, Κορινθίας)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes et des Beaux-Arts de Paris, Kottis a reçu les enseignements de Yannis Moralis et de Nikos Nicolaou. Sélectionnant ses expositions et galeries avec une grande rigueur, l’artiste, que l’on pourrait qualifier de naïf expressionniste, vit et travaille à Paris depuis le début des années 1980. Il représente des scènes de la vie quotidienne et de la nature et mêle avec humour la tradition au kitsch.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας και του Παρισιού, ο Κόττης σπούδασε δίπλα στο Γιάννη Μόραλη και το Νίκο Νικολάου Arts. Επιλέγοντας με αυστηρότητα εκθέσεις και γκαλερί, ο καλλιτέχνης, τον οποίο θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε ναΐφ εξπρεσιονιστή, ζει και εργάζεται από τις αρχές τις δεκαετίας του ’80 στο Παρίσι. Ζωγραφίζει σκηνές της καθημερινότητας και της φύσης και αναμειγνύει με χιούμορ την παράδοση και το κιτς.


Zomboulaki Gallery (Athènes), Diaspro Art Center (Nicosie), Salon des réalités nouvelles (Paris), galeries nationales d’Athènes, FIAC (Paris), BIAF (Barcelone), Biennale d’Alexandrie (Egypte), Pinacothèque Nationale d’Athènes, Musée d’art moderne de Dunkerque…Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Αθήνα), Κέντρο Diaspro Art (Λευκωσία), Salon des réalités nouvelles (Paris), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, FIAC (Παρίσι), BIAF (Βαρκελώνη), Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας (Αίγυπτος), Μουσείο Μοντέρνας της Δουνκέρνης…

70Yannis KOTTIS Γιάννης κοττησGrenadier – Ροδιά, 2008Huile sur toile signée et datée en bas à droiteυπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω δεξιά100 x 81 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση atelier de l’artiste – Ατελιέ του καλλιτέχνη

3 000 / 5 000 €

68

Lorsqu’il a commencé à peindre, Kottis n’était pas dans cette veine néo-expressionniste ; il était plus inspiré par des artistes comme David Hockney. Mais, au fil du temps, l’image de l’été et de la pensée grecque ont pénétré son travail. La couleur des arbres, la vitalité des fruits et les bonheurs de l’enfance ont poussé l’artiste à approfondir ce bonheur quotidien à travers une palette plus vive et un style plus naïf.

στην αρχή της ζωγραφικής σταδιοδρομίας του, ο Κόττης δεν διέθετε αυτή τη νεοεξπρεσσιονιστική φλέβα. Περισσότερο τον ενέπνεαν καλλιτέχνες όπως ο Ντέιβιντ Χόκνεϊ. Όμως, με το πέρασμα των χρόνων, η εικόνα του ελληνικού καλοκαιριού και της ελληνικής σκέψης διείσδυσε στη δουλειά του. Το χρώμα των δέντρων, η ικμάδα των καρπών και οι χαρές της παιδικής ηλικίας ώθησαν τον καλλιτέχνη να εμβαθύνει σε αυτή την ευτυχία της καθημερινότητας μέσα από μια πιο ζωηρή παλέτα κι ένα πιο αφελές ύφος.

71 Yannis KOTTIS Γιάννης κοττησDeux arbres – Δύο δέντρα, 2010Huile sur toile signée et datée en bas à droiteυπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω δεξιά90 x 160 cm


10 000 / 12 000 €

69

« Si un âne te donne un coup de pied, ne lui rends pas » « Αν ένας γάιδαρος σου δώσει μια κλωτσιά, μην του την ανταποδώσεις » Socrate - Σωκράτης

cette très grande toile est un magnifique hommage à la Grèce rurale, dont les chemins caillouteux traversent des kilomètres de champs à la terre ocre. Les oliviers, le long des routes, se dressent à la façon d’une haie d’honneur, comme pour rendre hommage à ce camion transportant des ânes. L’artiste dit avoir assisté à cette scène lors d’un voyage dans le Péloponnèse. ce tableau majeur, qui préfigure le travail plus récent de Kottis, qui aime à placer au centre de ses tableaux des vélos, des camions, voire Ubu son petit chien, est l’un des plus importants de la fin des années 1990.

Αυτός ο μεγάλων διαστάσεων πίνακας αποτελεί έναν σπουδαίο φόρο τιμής στην αγροτική Ελλάδα, τα πετρώδη μονοπάτια της οποίας διαπερνούν χιλόμετρα και χιλιόμετρα αγρών χρώματος ώχρας. οι ελιές κατά μήκος των δρόμων ορθώνονται σαν άγημα που αποδίδει φόρο τιμής στο φορτηγό που μεταφέρει γαϊδούρια. ο καλλιτέχνης αναφέρει ότι υπήρξε μάρτυρας αυτής της σκηνής στη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Πελοπόννησο. ο μείζων αυτός πίνακας που προαναγγέλλει την πιο πρόσφατη δουλειά του Κόττη - ο οποίος αρέσκεται να τοποθετεί στο επίκεντρο των πινάκων του ποδήλατα, φορτηγά, ακόμα και τον σκυλάκο του τον Ubu - είναι ένας από τους πιο σημαντικούς του τέλους της δεκαετίας του ’90.

72Yannis KOTTIS Γιάννης κοττησPaysage grec – Eλληνικό τοπίο, 1998-2007Huile sur toile signée et datée en bas à droiteυπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω δεξιά230 x 170 cm


15 000 / 20 000 €

70

ce tableau est à l’image des souvenirs d’enfance de jardins luxuriants et de symphonies de couleurs. Kottis ne pourrait pas s’intéresser à des vues urbaines avec autant de facilité, tout simplement parce qu’il ne porte pas cette esthétique en lui. cette thématique quasi folklorique s’impose à lui, à mille lieux de l’anthropocentrisme. en transmettant sa vision chatoyante d’un jardin idéal, Kottis donne sa définition de l’harmonie.

ο παραπάνω πίνακας είναι ζωγραφισμένος κατ’ εικόνα των παιδικών αναμνήσεων πλούσιων κήπων και συμφωνιών από χρώματα. ο Κόττης δεν θα μπορούσε να ενδιαφερθεί τόσο εύκολα για απόψεις πόλεων, πολύ απλά επειδή δεν κουβαλά μέσα του αυτή την αισθητική. η σχεδόν φορκλορική αυτή θεματική επιβάλλεται στον καλλιτέχνη, πόρρω απέχοντας από τον ανθρωποκεντρισμό. Μεταφέροντας το αστραφτερό όραμά του ενός ιδανικού κήπου, ο Κόττης δίνει το ορισμό του περί αρμονίας.

73Yannis KOTTIS Γιάννης κοττησFruits d’été – Καλοκαιρινά Φρούτα, 2008Huile sur toile signée et datée en bas à droiteυπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω δεξιά130 x 194 cm


10 000 / 15 000 €

71

Gabriella SIMOSSI - Γαβριέλλα σίμΩση(Pirgos – Πύργος, 1926 / Paris – Παρίσι, 1999)

Diplômée de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1950, Simossi arrive à Paris en 1954 où elle intègre les Arts Décoratifs tout en suivant des cours de sculpture à l’Académie de la Grande Chaumière. Sculptrice à l’univers poétique habité par la mythologie grecque, Simossi parvint à faire renoncer Zadkine à essayer de la convertir au vocabulaire cubiste, le grand artiste admirant particulièrement une étude de Christ sur la croix réalisée par la jeune artiste. La légende veut que Simossi ait continuellement détruit son œuvre pour laisser la place aux tableaux de Gaïtis dans leur minuscule appartement de Montparnasse. Malgré une carrière riche et des expositions dans des galeries et musées prestigieux, Simossi était une artiste d’une grande discrétion dont les œuvres sont aujourd’hui quasiment introuvables.

Μετά την αποφοίτησή της από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 1950, η Γαβριέλλα Σίμωση φτάνει το 1954 στο Παρίσι, όπου εισέρχεται στη Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών, παρακολουθώντας παράλληλα μαθήματα γλυπτικής στην Ακαδημία της Γκραντ Σωμιέρ. Γλύπτρια ενός ποιητικού σύμπαντος στοιχειωμένου από την ελληνική μυθολογία, η Σίμωση καταφέρνει να αποθαρρύνει το Ζάντκιν από το να επιχειρήσει να την προσηλυτίσει στο κυβιστικό λεξιλόγιο. Ο μεγάλος καλλιτέχνης πάντως θαύμαζε ιδιαιτέρως μια σπουδή του « Χριστού στο Σταυρό » που είχε φιλοτεχνήσει η νεαρή γλύπτρια. Ο θρύλος λέει ότι η Σίμωση κατέστρεφε διαρκώς τα έργα της, για να δημιουργεί χώρο για τους πίνακες του Γαΐτη, στο μικροσκοπικών διαστάσεων διαμέρισμά τους στο Μονπαρνάς. Παρά την πλούσια καριέρα της και τη συμμετοχή της σε εκθέσεις σε αναγνωρισμένες γκαλερί και μουσεία, η Σίμωση υπήρξε μια πολύ διακριτική καλλιτέχνης της οποίας τα έργα είναι σήμερα δυσεύρετα.


Galerie Paul Fachetti (Paris), galerie Iris Clert (Paris), Centre Pompidou (Paris), galerie Numero (Florence), Morgan’s Paint’s Premio (Ravenne) Fondation Doxiadis (Athènes)…Γκαλερί Paul Fachetti (Παρίσι), Γκαλερί Iris Clert (Παρίσι), Κέντρο Georges Pompidou (Παρίσι), Γκαλερί Numero (Φλωρεντία), Morgan’s Paint’s Premio (Ραβέννα), Ίδρυμα Δοξιάδη (Αθήνα)...

74Gabriella SIMOSSI Γαβριέλλα σίμΩσηHermès – Ερμής, 1974Bronze 1/8 Μπρούντζος 1/8 32 x 37 x 21 cm

6 000 / 8 000 €

cette sculpture en deux parties s’inspire de la tête de l’Hermès portant Dionysos enfant de Praxitèle, conservé au musée archéologique d’olympie. en la contemplant, on comprend à quel point l’âme grecque porte en elle une matrice surréaliste. avec, en arrière-plan, une idée de Marguerite Yourcenar que l’artiste a faite sienne, selon laquelle le corps a la faculté de « nous guérir d’avoir une âme ». en nous proposant la vision de cette mémoire dévastée par le temps, ce bronze nous renvoie avec humilité à nous-mêmes et à notre intimité. Le mythe et l’art classique deviennent ici prétextes à une réflexion sur les origines.

Το παραπάνω γλυπτό σε δύο μέρη είναι εμπνευσμένο από την κεφαλή του ο Ερμής Κρατά το παιδί Διόνυσο του Πραξιτέλη που βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο της ολυμπίας. Αντικρίζοντάς το, εύκολα καταλαβαίνει κανείς σε τι βαθμό η ελληνική ψυχή κουβαλά μέσα της μια υπερρεαλιστική μήτρα. Έχοντας στο πίσω μέρος του κεφαλιού του μια ιδέα της Μαργκερίτ Ντυράς την οποία υιοθέτησε η καλλιτέχνης και σύμφωνα με την οποία το σώμα έχει την ιδιότητα να μας « θεραπεύει από το γεγονός ότι έχουμε ψυχή ». Προτείνοντάς μας το όραμα μιας σακατεμένης από το χρόνο μνήμης, το μπρούντζινο αυτό γλυπτό μας παραπέμπει με ταπεινοφροσύνη στον ίδιο μας τον εαυτό και τα μύχιά μας. ο μύθος και η κλασσική τέχνη γίνονται εδώ πρόσχημα να στοχαστούμε πάνω στις ρίζες.

cette œuvre a été authentifiée par Loretta Gaïtis, fille de l’artiste, et figurera au catalogue raisonné, actuellement en préparation

η γνησιότητα του έργου πιστοποιήθηκε από τη λορέττα Γαΐτη, κόρη της καλλιτέχνιδος, και θα συμπεριληφθεί τον αναλυτικό κατάλογο που ετοιμάζεται

72

Sarandis KARAVOUSIS - σαράντης καραβούΖησ(Athènes – Αθήνα, 1938 / Athènes – Αθήνα, 2011)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1963, Karavousis a étudié l’art de la fresque. Un long voyage de plusieurs mois à travers la Grèce lui a permis de découvrir en profondeur l’antiquité et l’art byzantin. Il rejoint Paris en 1967 et s’inscrit à l’Ecole des Beaux-Arts de Paris puis à l’École pratique des Hautes études et à l’École du Louvre. À la fin des années 1960, il découvre la gravure sur bois et sur cuivre avant de s’intéresser, à la fin des années 1970, à la lithographie. Son style reconnaissable entre tous, entre la peinture classique du XVIIe siècle et le surréalisme d’un Chirico, est qualifiée de « métaphysique ».

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1963, ο Καραβούζης σπούδασε την τέχνη της νωπογραφίας. Ένα μεγάλο ταξίδι πολλών μηνών σε όλη την Ελλάδα του επιτρέπει να ανακαλύψει σε βάθος την αρχαιότητα και τη βυζαντινή τέχνη. Το 1967 πηγαίνει στο Παρίσι και γράφεται στη Σχολή Καλών Τεχνών και, στη συνέχεια, στην Πρακτική Σχολή Ανωτάτων Σπουδών και στη Σχολή του Λούβρου. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 ανακαλύπτει την ξυλογραφία και τη χαλκογραφία, ενώ, στα τέλη της δεκαετίας του ’70, στρέφει το ενδιαφέρον του στη λιθογραφία. Η εύκολα αναγνωρίσιμη τεχνοτροπία του, κινούμενη μεταξύ κλασικιστικής ζωγραφικής του 17ου αιώνα και υπερρεαλισμού στα πρότυπα του ντε Κίρικο χαρακτηρίζεται « μεταφυσική ».


Pinacothèque nationale d’Athènes, Musée Goulandris (Andros), Musée d’art moderne de Paris, galerie Ora (Athènes), Bibliothèque nationale de France (Paris)…Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Μουσείο Γουλανδρή (Άνδρος), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (Παρίσι), Γκαλερί Ώρα (Αθήνα), Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας (Παρίσι)…

75Sarandis KARAVOUSIS σαράντης καραβούΖησNature morte – Νεκρή φύση Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά 163 x 114 cm

7 000 / 9 000 €

76Sarandis KARAVOUSIS σαράντης καραβούΖησNature morte au drap blanc – Νεκρή φύση σε λευκό σεντόνιHuile sur toile signée en bas à gaucheΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω αριστερά 60 x 80 cm

2 800 / 3 200 €

représentant majeur de la peinture grecque dite « métaphysique », Karavousis nous propose ici deux œuvres très caractéristiques de la pureté surréaliste qui a fait son succès, « un paysage de la mémoire » comme il le disait lui-même.

Μείζων εκπρόσωπος της λεγόμενης « μεταφυσικής » ελληνικής ζωγραφικής, ο Καραβούζης μας προτείνει εδώ ένα αριστούργημα υπερρεαλιστικής αγνότητας, « ένα τοπίο της μνήμης », όπως ο ίδιος περιέγραφε τη δουλειά του.

73

Michalis MAKROULAKIS - μιχάλης μακρούΛακησ(né en 1940, Syros – γεννηθείς το 1940, Σύρος)

À 17 ans, Makroulakis intègre l’École des Beaux-Arts d’Athènes où il étudie le costume de scène et la scénographie sous la direction de Spyros Vassiliou notamment, puis la peinture avec Tsarouchis. Dans les années 1960, il travaille comme décorateur de théâtre. Après avoir passé sept ans à Téhéran dans les années 1970, il revient à Athènes où il vit et travaille toujours. Adepte depuis ses premières œuvres d’un grand réalisme teintées de surréalisme, Makroulakis a été fortement influencé, lors de son séjour perse, par la culture orientale, en particulier l’art de la miniature.

Σε ηλικία 17 ετών, ο Μακρουλάκης εισέρχεται στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, όπου σπουδάζει σκηνικά κοστούμια και σκηνογραφία υπό τη διεύθυνση του Σπύρου Βασιλείου κυρίως και, στη συνέχεια, ζωγραφική με τον Τσαρούχη. Τη δεκαετία του ’60 δουλεύει ως διακοσμητής θεάτρου. Αφού περνάει εφτά χρόνια στην Τεχεράνη κατά τη δεκαετία του ’70, επιστρέφει στην Αθήνα όπου εξακολουθεί να ζει και να εργάζεται. Θιασώτης από τα πρώτα έργα του ενός ρεαλισμού με σουρεαλιστικές αποχρώσεις, ο Μακρουλάκης επηρεάστηκε έντονα στη διάρκεια της πρώτης παραμονής του στο Ιράν από την ανατολική κουλτούρα και ιδιαίτερα την τέχνη της μινιατούρας.


Musée d’art cycladique - Fondation Goulandris (Athènes), Pinacothèque de Xania (Crète), SG Artgallery (Athènes)… Μουσείο κυκλαδικής τέχνης - Ίδρυμα Γουλανδρή (Αθήνα), Πινακοθήκη Χανίων, SG Artgallery (Αθήνα)…

77Michalis MAKROULAKIS μιχάλης μακρούΛακησSans titre – Χωρίς τίτλοTempera à l’œuf et acrylique sur isorelΑυγοτέμπερα και ακρυλικά σε isorel60 x 60 cm


6 000 / 8 000 €

74

78Christos KARAS χρίστος καρασBouquet de fleurs – ΑνθοδέσμηHuile sur toile signée en bas vers la gaucheΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένο κάτω αριστερά50 x 50 cm


3 000 / 5 000 €

Christos KARAS - χρίστος καρασ(né en 1930, Trikala – γεννηθείς το 1930, Τρίκαλα)

Diplômé des Beaux-Arts d’Athènes en 1951, Caras rejoint ensuite les Beaux-Arts de Paris et vit en France jusqu’en 1963. À son retour en Grèce, il participe activement à la vie artistique grecque et promeut l’art contemporain à la télévision et dans la presse. Son œuvre emprunte tant au surréalisme qu’à la peinture classique, l’artiste expliquant : « je n’ai jamais eu peur d’utiliser les contributions de mes prédécesseurs ou mes contemporains ».

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1951, ο Καρράς μπαίνει στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού και ζει στη Γαλλία μέχρι το 1963. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στην ελληνική καλλιτεχνική ζωή και προωθεί τη σύγχρονη τέχνη στην τηλεόραση και τον τύπο. Το έργο του δανείζεται στοιχεία τόσο από τον υπερρεαλισμό όσο και από την κλασσική ζωγραφική. Όπως εξηγεί ο καλλιτέχνης: « ποτέ δεν φοβήθηκα να χρησιμοποιήσω τις συνεισφορές των προκατόχων ή των συγχρόνων μου ».


Biennale de Venise, Pinacothèque nationale d’Athènes, Fondation Theocharakis (Athènes), Musée d’art contemporain d’Athènes…Μπιενάλε της Βενετίας, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Ίδρυμα Θεοχαράκη (Αθήνα), Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης των Αθηνών...

75

Marina KARELLA - μαρίνα καρέΛΛα(née en 1940, Athènes/Αθήνα, 1940)

Diplômée des Beaux-Arts d’Athènes en 1963 où elle fréquente l’atelier de Tsarouchis, Karella a également étudié aux Beaux-Arts de Paris de 1963 à 1965. L’artiste, également scénographe, collabore avec Takis ou Niki de Saint-Phalle pour des costumes et décors de théâtre. Marina Karella vit entre New York et Paris depuis le début des années 1970. Son travail onirique, poétique, parfois lyrique, est marqué par les réminiscences de la Grèce, qui habite son œuvre depuis l’origine.

Η Μαρίνα Καρέλλα αποφοίτησε το 1963 από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, όπου παρακολούθησε το ατελιέ του Τσαρούχη. Φοίτησε επίσης στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού από το 1963 μέχρι το 1965. Δουλεύοντας και ως σκηνογράφος, η καλλιτέχνις συνεργάστηκε με τον Τάκη και τη Νικί ντε Σαν-Φαλ για θεατρικά κοστούμια και σκηνικά. Από τις αρχές της δεκαετίας του ’70 η Μαρίνα Καρέλλα ζει μεταξύ Νέας Υόρκης και Παρισιού. Το ονειρικό, ποιητικό και, ενίοτε, λυρικό της έργο είναι επηρεασμένο από την ανάμνηση της Ελλάδας που στοιχειώνει το έργο της εξαρχής.


Galerie Zoumboulakis (Athènes), Musée Benaki (Athènes), Musée Vorrès (Athènes), galerie Thaddaeus Ropac (Paris), Centre Pompidou (Paris), galerie Samy Kinge (Paris), galerie Iolas (Paris)…Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Μουσείο Μπενάκη, Μουσείο Βορρέ, Γκαλερί Thaddaeus Ropac (Παρίσι), Κέντρο Pompidou (Παρίσι), Γκαλερί Samy Kinge (Παρίσι), Γκαλερί Iolas (Παρίσι)…

L’intégralité du produit de la vente de ces œuvres sera reversée au centre culturel hellénique de Paris.

Το συνολικό ποσό των εσόδων από την πώληση των παρακάτω έργων θα καταβληθεί στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο Παρισιού

79Marina KARELLA μαρίνα καρέΛΛαÂne – ΓάιδαροςHuile sur papier calque contrecollé sur papierΕλαιογραφία σε ριζόχαρτο επικολλημένο σε χαρτί43 x 35,4 cm

3 000 / 4 000 €

76

80Marina KARELLA μαρίνα καρέΛΛαCoq – ΠετεινόςHuile sur papier calque contrecollé sur papierΕλαιογραφία σε ριζόχαρτο επικολλημένο σε χαρτί43 x 35,4 cm

3 000 / 4 000 €

81Marina KARELLA μαρίνα καρέΛΛαChèvre – ΚατσίκαHuile sur papier calque contrecollé sur papierΕλαιογραφία σε ριζόχαρτο επικολλημένο σε χαρτί43 x 35,4 cm

3 000 / 4000 €

La civilisation grecque ne s’est pas figée dans l’histoire comme on pourrait l’imaginer. elle survit dans l’âme de ses enfants, les Grecs et les Grecques, nos contemporains, lesquels animent avec enthousiasme une culture grecque plus vivante que jamais. avec inspiration, poésie, puissance et luminosité, les artistes, comme on le voit dans cette vente, les écrivains, les réalisateurs, les musiciens et autres créateurs poursuivent leur avancée dans le siècle. Les difficultés que traverse la Grèce, loin de les étouffer, semble stimuler leur fertilité qui agit comme leur revanche sur la dureté des temps. La civilisation grecque qui a naguère façonné l’europe a toujours rencontré une résonance particulière en France, de même que la France est le jardin secret des Grecs. Innombrables sont les échanges culturels, spirituels dans un sens comme dans l’autre. Le centre culturel hellénique se dépense vaillamment et brillamment pour développer, diffuser, faire aimer la culture grecque d’hier et d’aujourd’hui. Il est l’ambassadeur de l’esprit et du talent grec. votre générosité ne fera que l’aider… et avec lui la Grèce.

ο ελληνικός πολιτισμός δεν παγιώθηκε στην Ιστορία, όπως θα φανταζόταν κανείς. Επιβιώνει στις ψυχές των παιδιών του, τους σύγχρονούς μας Έλληνες και τις Ελληνίδες που εμψυχώνουν μια ελληνική κουλτούρα πιο ζωντανή από ποτέ. Με έμπνευση, ποιητικότητα, σθένος και φωτεινότητα, οι καλλιτέχνες, σαν κι αυτούς που βλέπουμε σε αυτή τη δημοπρασία, οι συγγραφείς, οι σκηνοθέτες, οι μουσικοί και οι άλλοι δημιουργοί συνεχίζουν την πορεία τους μέσα στον αιώνα. Αντί να τους πνίγουν, οι δυσκολίες που περνά η Ελλάδα μοιάζουν να διεγείρουν τη γονιμότητά τους, η οποία δρα σαν εκδίκηση ενάντια στην ανέχεια των καιρών. ο ελληνικός πολιτισμός που άλλοτε διαμόρφωσε την Ευρώπη είχε ανέκαθεν ιδιαίτερη απήχηση στη Γαλλία, όπως και η Γαλλία αποτελεί το μυστικό κήπο των Ελλήνων. οι πολιτισμικές και πνευματικές ανταλλαγές προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση είναι πολλές. Το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο καταβάλλει γενναία και λαμπρή προσπάθεια προκειμένου να αναπτύξει, να διαδώσει και να κινήσει το ενδιαφέρον για την ελληνική κουλτούρα του χθες και του σήμερα. Είναι ο πρέσβης του ελληνικού πνεύματος και ταλέντου. η γενναιοδωρία σας μόνο να το βοηθήσει μπορεί … και μαζί μ’ αυτό και την Ελλάδα.

Michel de Grèce

77

Constantin MACRIS - κωνσταντίνος μακρησ(Le Caire – Κάιρο, 1917 / Chevreuse, 1984)

Après des débuts prometteurs au Caire, où il a été formé, Macris souhaite s’installer à Paris. Mais la guerre contrarie ses projets et il rejoint les Forces Aériennes Helléniques et combat aux côtés des alliés. Ce n’est qu’en 1948 qu’il arrive enfin à Paris où il entre à l’atelier de Fernand Léger. La qualité de son travail convainc Pierre Loeb qui lui ouvre sa galerie. En juin 1955, le magazine Constellation le mentionne parmi les dix noms de jeunes artistes à retenir, aux côtés d’Alechinsky, Corneille, Doucet ou Hantaï. À cette époque, Macris articule ses recherches autour des jeux de lumière du paysage urbain. Dans la capitale française, il rencontre son épouse, la sculptrice néerlandaise Pauline Eecen, avec qui il vit deux ans aux Pays-Bas en 1959 et 1960. Son vocabulaire plastique s’enrichit considérablement au contact de la nature humide, des ciels gris et de la grande tradition de la peinture hollandaise. En 1961, le couple s’installe définitivement en France. Macris se tourne alors vers des couleurs plus sombres et des œuvres de plus petites dimensions, ouvrant un nouveau cycle de recherche.

Μετά από ένα πολλά υποσχόμενο ξεκίνημα στο Κάιρο, όπου και σπούδασε, ο Κωνσταντίνος Μακρής επιθυμεί να εγκατασταθεί στο Παρίσι. Ωστόσο, ο πόλεμος ματαιώνει τα σχέδια του και ο Μακρής κατατάσσεται στην Ελληνική Πολεμική Αεροπορία και πολεμά στο πλευρό των Συμμάχων. Στο Παρίσι φτάνει μόλις το 1948 και εισέρχεται στο ατελιέ του Φερνάν Λεζέ. Η ποιότητα της δουλειάς του πείθει τον Πιερ Λεμπ, ο οποίος του ανοίγει τη γκαλερί του. Τον Ιούνιο του 1955, το περιοδικό Constellation τον συγκαταλέγει στα δέκα ονόματα νέων καλλιτεχνών που πρέπει κανείς να συγκρατήσει, δίπλα στους ντ’Αλεσίνσκι, Κορνέιγ, Ντουσέ και Χαντάι. Την εποχή εκείνη, ο Μακρής περιστρέφει τις αναζητήσεις του γύρω από τα παιχνίδια φωτός του αστικού τοπίου. Στη γαλλική πρωτεύουσα συναντά τη σύζυγό του, την Ολλανδή γλύπτρια Παουλίνε Έεκεν, με την οποία ζει δύο χρόνια (1959-1960) στην Ολλανδία. Το εικαστικό του λεξιλόγιο εμπλουτίζεται, λοιπόν, σημαντικά από την επαφή του με το υγρό στοιχείο, τον γκρίζο ουρανό και τη μεγάλη παράδοση της ολλανδικής ζωγραφικής. Το 1961 το ζευγάρι εγκαθίσταται οριστικά στη Γαλλία. Από τότε ο Μακρής στρέφεται σε πιο σκούρα χρώματα και σε έργα μικρότερων διαστάσεων, ανοίγοντας ένα νέο κύκλο αναζητήσεων.


Galerie Pierre (Paris), galerie Albert Loeb (New York), Salon des réalités nouvelles (Paris), Redfern Gallery (Londres), Art Gallery of Toronto (Canada), Musée d’art moderne de la Ville de Paris, Musée des Beaux-Arts de Lausanne, Pittsburgh International Exhibition of Contemporary Art (Etats-Unis), Musée Kraenenburg (Pays-Bas)…Γκαλερί Pierre (Παρίσι), Γκαλερί Albert Loeb (Νέα Υόρκη), Salon des réalités nouvelles (Παρίσι), Γκαλερί Redfern (Λονδίνο), Art Gallery του Τορόντο (Καναδάς), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Πόλης του Παρισιού, Μουσείο Καλών Τεχνών της Λοζάνης, Διεθνής Έκθεση Σύγχρονης Τέχνης του Πιτσμπουργκ (ΗΠΑ), Μουσείο Kraenenburg (Ολλανδία)…

Ces œuvres ont été authentifiées par Spiros Macris, fils de l’artiste, et figureront au catalogue raisonné (actuellement en préparation) sous le no 101 (pour la toile de 1955) et sous le no 102 (pour celle de 1958).Τα παραπάνω έργα, των οποίων η γνησιότητα πιστοποιήθηκε από το Σπύρο Μακρή, γιο του καλλιτέχνη, θα συμπεριληφθούν στον πλήρη κατάλογο (που ετοιμάζεται αυτή τη στιγμή) υπό τον αριθμό 101 (για τον πίνακα του 1955) και 102 (για εκείνον του 1958).

82Constantin MACRIS κωνσταντίνος μακρησComposition – Σύνθεση, 1955Huile sur toile signée et datée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη στο κάτω δεξιά155 x 92 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση Galerie Pierre, Paris – Γκαλερί Pierre, Παρίσι collection Florence et albert Loeb, new York – συλλογή Φλωράνς και Αλμπέρ λεμπ, Νέα υόρκη collection privée, France – Ιδιωτική συλλογή, Γαλλία

2 500 / 3 500 €

après une solide formation classique commencée au caire et poursuivie à Paris auprès de Fernand Léger (en 1949 et 1950), constantin Macris a très vite su se détacher des leçons de ses maîtres pour adopter un langage propre et singulier. au tout début des années 1950 en effet, Macris utilisait une palette très sombre qui lui permettait d’approfondir la structure de ses sujets à la façon de natures mortes. Petit à petit, l’artiste s’imprègne de l’effervescence et de la sensation de vitesse qui guident la vie quotidienne des Parisiens.Les impulsions lumineuses des ampoules du métro, les éclairages publics, les lampadaires… : tout ce qu’on retrouve dans ce tableau, dans des stratifications horizontales qui pourraient être mises en perspective avec des œuvres de Paul Klee.

Μετά από μια στέρεη κλασική εκπαίδευση που ξεκίνησε στο Κάιρο και συνεχίστηκε στο Παρίσι δίπλα στο Φερνάν λεζέ (στα 1949 και 1950), ο Κωνσταντίνος Μακρής κατόρθωσε πολύ γρήγορα να διαχωρίσει τη θέση του από τη διδασκαλία των δασκάλων του, υιοθετώντας μια προσωπική και ξεχωριστή γλώσσα. Πράγματι, στις αρχές της δεκαετίας του ’50 ο Μακρής χρησιμοποίησε μια πολύ σκοτεινή παλέτα που του επέτρεπε να εμβαθύνει στη δομή των θεμάτων του, κατά τα πρότυπα των νεκρών φύσεων. σιγά σιγά, ο καλλιτέχνης εμποτίζεται από τον αναβρασμό και την αίσθηση ταχύτητας που καθοδηγούν την καθημερινή ζωή των Παριζιάνων. οι φωτεινές παρορμήσεις των λαμπών του μετρό, οι δημόσιοι φωτισμοί, τα φωτιστικά: όλα τους μοτίβα που απαντούν στον παραπάνω πίνακα και φαινόμενα που ωθούν τον ζωγράφο να μεταχειριστεί κόκκινες, κίτρινες, πορτοκαλί ή λευκές κηλίδες σε οριζόντιες διαστρωματώσεις που θα μπορούσαν να συγκριθούν με τα έργα του Πάουλ Κλέε.

78

83Constantin MACRIS κωνσταντίνος μακρησComposition – Σύνθεση, 1958Huile sur toile signée et datée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη στο κάτω δεξιά97 x 130 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση Galerie Pierre, Paris – Γκαλερί Pierre, Παρίσι collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι

2 000 / 3 000 €

cette toile de 1958 marque la fin de la première période parisienne de l’artiste. Les années passant, Macris en arrive à éclaircir sa palette pour mettre en avant de subtiles harmonies blanches et grises dominantes, comme ici. L’horizontalité des années 1953-1955 laisse progressivement place à des compositions plus élaborées plus proches de nicolas de Staël. cette œuvre remarquable de cohérence et d’harmonie, à la composition et aux aplats parfaitement maîtrisés, montre l’importance que le peintre accordait à l’aspect technique de son travail. De 1954 à 1964, constantin Macris a été sous contrat avec la galerie Pierre à Paris et ce tableau appartient à une série qui y a été exposée. Une de ses œuvres était d’ailleurs présentée à l’exposition L’aventure de Pierre Loeb : la galerie Pierre, Paris 1924-1964, qui s’est tenue au Musée d’art moderne de la ville de Paris en 1979.

Αυτός ο πίνακας του 1958 σηματοδοτεί το τέλος της πρώτης παρισινής περιόδου του καλλιτέχνη. Με το πέρασμα των χρόνων, ο Μακρής κατορθώνει να φωτίσει την παλέτα του, αναδεικνύοντας λεπτές δεσπόζουσες αρμονίες λευκού και γκρίζου, όπως εδώ. Επίσης, η οριζοντιότητα των ετών 1953-1955 αφήνει προοδευτικά τη θέση του σε πιο δουλεμένες και πιο συγγενικές με αυτές του Νικολά ντε στάελ συνθέσεις. Αυτό το έργο αξιοσημείωτης συνοχής και αρμονίας, με άψογο έλεγχο της σύνθεσης και των ομοιόμορφων επιφανειών χρώματος, φανερώνει τη σημασία που απέδιδε ο ζωγράφος στην τεχνική πτυχή της δουλειάς του. Από το 1954 μέχρι το 1964, ο Κωνσταντίνος Μακρής συνεργάστηκε με συμβόλαιο με τη Γκαλερί Pierre στο Παρίσι και ο παραπάνω πίνακας ανήκει σε μια σειρά που εκτέθηκε εκεί. Εξάλλου, ένα από τα έργα του Μακρή παρουσιάστηκε στην έκθεση « H Περιπέτεια του Pierre Loeb: η Γκαλερί Pierre, Παρίσι 1924-1964 », η οποία και πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Πόλης του Παρισιού το 1979.

79

Andreas PHOCAS - ανδρέας ΦΩκασ(né en 1928, Athènes – γεννηθείς το 1928, Αθήνα)

Phocas suit d’abord des études d’architecture au Canada avant de s’installer à Paris dans les années 1950. Il retourne définitivement en Grèce en 1960. D’abord inspiré par les icônes byzantines, Phocas se tourne ensuite vers la peinture à l’encaustique, dans la veine de l’école athénienne. Ses œuvres des années 1960 sont fortement marquées par le travail de Paul Klee ainsi que par les recherches des peintres de l’art construit. Dans sa façon de peindre les villes, il opte pour une vision néo-classique à la précision architecturale forte.

Ο Φωκάς ακολουθεί αρχικά σπουδές αρχιτεκτονικής στον Καναδά προτού εγκατασταθεί στο Παρίσι κατά τη δεκαετία του ’50. Το 1960 επιστρέφει οριστικά στην Ελλάδα. Εμπνευσμένος καταρχάς από τις βυζαντινές εικόνες, ο Φωκάς στρέφεται στη συνέχεια στην εγκαυστική ζωγραφική, ακολουθώντας τα ίχνη της αθηναϊκής σχολής. Τα έργα του της δεκαετίας του ’60 είναι έντονα επηρεασμένα από τη δουλειά του Paul Klee καθώς και από τις αναζητήσεις των ζωγράφων της κατασκευασμένης τέχνης (art construit). Στον τρόπο που ζωγραφίζει τις πόλεις, επιλέγει μια νεοκλασική θέαση με ισχυρή αρχιτεκτονική ακρίβεια.


Exposition Panhellénique (Athènes), Pinacothèque nationale d’Athènes…Πανελλήνια Έκθεση, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας…

84Andreas PHOCAS ανδρέας ΦΩκασComposition – Σύνθεση, 1966aquarelle sur papier monogrammé et daté en bas à gaucheΑκουαρέλα σε χαρτί υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω αριστερά11,5 x 13 cm

300 / 400 €

85Andreas VOURLOUMIS ανδρέας βούρΛούμησComposition – Σύνθεση, c. 1966aquarelle sur papier Ακουαρέλα σε χαρτί12 x 15,5 cm

500 / 600 €

ces aquarelles presque jumelles sont étonnantes, car elles sont le fruit du travail de deux artistes de générations différentes mais aux préoccupations plastiques très proches en cette année 1966. Tous deux saisissent des impressions de ville depuis une terrasse. Des villes constructivistes et grises, où la modernité écrase l’imagination.

οι παραπάνω σχεδόν δίδυμες ακουαρέλες προκαλούν έκπληξη, διότι αποτελούν τον καρπό της δουλειάς δύο καλλιτεχνών διαφορετικής γενιάς αλλά με συγγενείς πλαστικές ανησυχίες εν έτει 1966. Αμφότεροι καταγράφουν τις εντυπώσεις της πόλης από μία ταράτσα. Πόλεις κονστρουκτιβιστικές και γκρίζες, όπου ο σύγχρονος κόσμος συντρίβει τη φαντασία.

Andreas VOURLOUMIS - ανδρέας βούρΛούμησ(Patras – Πάτρα, 1910 / Athènes – Αθήνα, 1999)

Fils d’un ministre d’Eleftherios Venizelos, Vourloumis est diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1932. Il s’installe ensuite à Paris pendant deux ans, passant ses journées au Louvre et dans les galeries d’art. La peinture de Vourloumis est faite de détails et de vues inattendues qu’il reprend sans cesse à différentes heures du jour. Il y a toujours quelque chose de théâtral dans la façon qu’a l’artiste de croquer des passants, des morceaux de route ou des instants de vie.

Γιος ενός υπουργού του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο Βουρλούμης αποφοιτά από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας το 1932. Στη συνέχεια εγκαθίσταται στο Παρίσι για δύο χρόνια, περνώντας τις ημέρες του στο Λούβρο και τις γκαλερί τέχνης. Η ζωγραφική του Βουρλούμη συντίθεται από λεπτομέρειες και απρόσμενες απόψεις που αποσπά αδιάκοπα από διαφορετικές ώρες της ημέρας. Στον τρόπο με τον οποίο ο καλλιτέχνης « καταβροχθίζει » τους περαστικούς, τα κομμάτια του δρόμου ή τις στιγμές της ζωής, υπάρχει πάντα κάτι το θεατρικό.


Musée Benaki (Athènes), galerie Astra (Athènes), Pinacothèque Nationale d’Athènes…Μουσείο Μπενάκη, Γκαλερί Άστρα (Αθήνα), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας…

80

PHILOLAOS Tloupas - Φιλόλαος τΛούΠασ(Larissa – Λάρισα, 1923 / Paris – Παρίσι, 2010)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1947, Philolaos se rend en France en 1950 et s’inscrit en auditeur libre aux Beaux-Arts de Paris. Dès son arrivée dans la capitale, le jeune artiste se montre très actif, réalisant des bas-reliefs pour des restaurants, participant à de nombreux salons, biennales et Expositions. En un demi-siècle, Philolaos a réalisé plus d’une centaine de commandes publiques pour des collectivités (la Défense, Orléans, Lyon…) et des grandes entreprises (Total, le Crédit Agricole, Renault…). L’une de ses réalisations les plus connues est le Château d’eau de la ville de Valence (achevé en 1971) : deux tours vrillées de 57 mètres de haut, une sculpture-architecture devenue, pour la ville, un emblème aussi fort que le Parthénon pour Athènes. L’artiste a été soutenu par de très nombreux critiques, au premier rang desquels Jacques Lacarrière, Michel Ragon ou Gisèle Prassinos.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1947, ο Φιλόλαος μεταβαίνειστη Γαλλία το 1950 και γράφεται ως ελεύθερος ακροατής στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού. Με το που φτάνει στη γαλλική πρωτεύουσα, ο νεαρός καλλιτέχνης δραστηριοποιείται έντονα, πραγματοποιώντας χαμηλά ανάγλυφα για εστιατόρια και συμμετέχοντας σε πολλά σαλόνια, εκθέσεις και μπιενάλε. Μέσα σε μισό αιώνα, ο Φιλόλαος εκτέλεσε πάνω από πενήντα δημόσιες παραγγελίες για κοινότητες (Λα Ντεφάνς, Ορλεάνη, Λυών) και μεγάλες επιχειρήσεις (Total, Le Crédit Agricole, Renault). Ένα από τα πιο γνωστά έργα του είναι ο υδατόπυργος της Βαλάνς που ολοκληρώθηκε το 1971: πρόκειται για δύο ελικοειδείς πύργους ύψους 57 μέτρων, ένα γλυπτό-αρχιτεκτόνημα που έγινε για την πόλη ένα τόσο ισχυρό έμβλημα όσο ο Παρθενώνας για την Αθήνα. Ο Φιλόλαος στηρίχτηκε από πολλούς κριτικούς, πρώτοι μεταξύ των οποίων οι Ζακ Λακαριέρ, Μισέλ Ραγκόν και Ζιζέλ Πράσινος.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Galerie de France (Paris), galerie Claude Bernard (Paris), galerie Schneider (Rome), Centre Pompidou (Paris), galerie Kreonidis (Athènes), Musée de Valence (France), galerie Merlin (Rome)…Galerie de France (Παρίσι), Γκαλερί Claude Bernard (Παρίσι), Γκαλερί Schneider (Ρώμη), Κέντρο Pompidou (Παρίσι), Γκαλερί Κρεωνίδης (Αθήνα), Μουσείο της Valence (Γαλλία), Γκαλερί Merlin (Ρώμη)…

86PHILOLAOS Tloupas Φιλόλαος τΛούΠασVasistas avec deux éléments dorés – Πλαίσιο παραθύρου με επίχρυσα στοιχεία, 1956Bronze 2/8 Μπρούντζος 2/849 x 65 x 6 cm

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ : coulentianos - Philolaos, galerie Jean-Louis Danant, Paris, mars 2011 – Γκαλερί Jean-Louis Danant, Κουλεντιανός - Φιλόλαος, Παρίσι, Μάρτιος 2011

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition coulentianos - Philolaos, galerie Jean-Louis Danant, Paris, mars 2011 (reproduit) – Γκαλερί Jean-Louis Danant, Κουλεντιανός - Φιλόλαος, Παρίσι, Μάρτιος 2011 (αναπαραγωγή)

7 000 / 9 000 €

L’année 1956 marque l’avènement du « style » Philolaos. Trois ans plus tôt, l’acier inoxydable est devenu son matériau de prédilection. ce travail très particulier lui fait renouer avec la tradition du métier de chaudronnier que son grand-père exerçait. ces années sont aussi celles des premiers succès. après sa participation au Salon de la jeune sculpture en 1954, il reçoit sa première commande, un bas-relief en plâtre pour un café parisien. Dans son œuvre, cette sculpture se situe à la croisée des chemins, entre l’utilisation récurrente des cylindres à angles vifs qui ont fait son succès et les « sculptures-architecture » des années 1970. en 2005, Philolaos a fait l’objet d’une exposition dans les jardins du Palais-royal à Paris.

Το 1956 σηματοδοτεί τη χρονιά της έλευσης της « τεχνοτροπίας » του Φιλόλαου. Τρία χρόνια νωρίτερα, το ανοξείδωτο ατσάλι γίνεται το αγαπημένο του υλικό. Αυτός ο πολύ ιδιαίτερος τρόπος δουλειάς τον επανασυνδέει με την παράδοση του γανωματή, επάγγελμα που εξασκούσε ο παππούς του. Τα χρόνια αυτά αποτελούν επίσης τα χρόνια των πρώτων επιτυχιών. Μετά τη συμμετοχή του στο σαλόνι Νεαρών Γλυπτών του 1954, ο Φιλόλαος λαμβάνει την πρώτη του παραγγελία, ένα χαμηλό γύψινο ανάγλυφο για ένα παρισινό καφενείο. Το παραπάνω γλυπτό κατέχει ξεχωριστή θέση στο έργο του και τοποθετείται στο σταυροδρόμι της επανειλημμένης χρήσης κυλίνδρων με οξείες γωνίες που του χάρισαν επιτυχία και των « γλυπτών-αρχιτεκτονημάτων » της δεκαετίας του ’70. Το 2005 οργανώθηκε μια έκθεση για το Φιλόλαο στους κήπους του Παλαί ρουαγιάλ στο Παρίσι.

81

Yannis MORALIS - Γιάννης μοραΛησ (Arta – Άρτα, 1916 - Athènes – Αθήνα, 2009)

Diplômé des Beaux-Arts d’Athènes et de Paris, Moralis est considéré comme le père de la peinture moderne grecque. À Paris, il s’intéresse d’abord à la fresque et aux peintures murales, avant d’étudier la mosaïque. Dans les années 1970, il abandonne progressivement la figuration et le réalisme pour se concentrer sur des œuvres géométriques inspirées du constructivisme et du Bauhaus. Professeur durant plus de 35 ans à l’École des Beaux-Arts d’Athènes, il a formé des générations entières de peintres de talent comme Tsarouchis, Engonopoulos, Tetsis ou encore Hadjikyriakos-Ghikas.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας και του Παρισιού, ο Μόραλης θεωρείται ο πατέρας της μοντέρνας ελληνικής ζωγραφικής. Στο Παρίσι θα στρέψει αρχικά το ενδιαφέρον του στη νωπογραφία και την τοιχογραφία, προτού σπουδάσει την τέχνη του ψηφιδωτού. Τη δεκαετία του ’70 εγκαταλείπει σταδιακά την παραστατικότητα και το ρεαλισμό, για να επικεντρωθεί σε έργα γεωμετρικά, εμπνευσμένα από τον κονστρουκτιβισμό και το Μπαουχάους. Καθηγητής για περισσότερα από 35 χρόνια στην Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, ο Μόραλης έπλασε γενιές και γενιές ταλαντούχων ζωγράφων, όπως τον Τσαρούχη, τον Εγγονόπουλο, τον Τέτση και το Χατζηκυριάκο-Γκίκα.


Pinacothèque Nationale d’Athènes, Musée Benaki (Athènes), Zoumboulakis Gallery (Athènes)…Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Μουσείο Μπενάκη (Αθήνα), Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Αθήνα)…

87Yannis MORALIS Γιάννης μοραΛησVille submergée – Βυθισμένη Πολιτεία, 1960Tapisserie signée en bas à droite Ταπισερί υπογεγραμμένη κάτω δεξιά 246 x 425 cm


BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Moralis, functional art, Polyplano, athens, 1976, p. 31 (reproduite en pleine page) – Μόραλης, λειτουργική Τέχνη, Πολυπλάνο, Αθήνα 1976, σ. 31 (αναπαραγωγή σε ολόκληρη τη σελίδα)

15 000 / 20 000 €

Une composition de Yannis Moralis de 1965 a atteint, en 2007, la somme record de 968 384 $, le prix le plus élevé jamais obtenu par un artiste grec de son vivant.

Μια σύνθεση του 1965 του Γιάννη Μόραλη άγγιξε το 2007 το ποσό ρεκόρ των 968.384 δολαρίων, την υψηλότερη τιμή που επιτεύχθηκε ποτέ από εν ζωή Έλληνα καλλιτέχνη.

82

c’est lors de son premier voyage à rome en 1936 que Moralis découvre la splendeur et la puissance des fresques de la renaissance. Marqué à vie, il se plonge alors dans l’étude de la peinture murale aux Beaux-arts de Paris et à la technique de la mosaïque aux arts et Métiers. cette tapisserie est à la fois déterminante dans l’œuvre de l’artiste et symbolique d’un retour aux origines. Déterminante d’abord car réalisée un an à peine après la toute première exposition personnelle de Moralis à athènes, en 1959. cette exposition couronne la première partie de l’œuvre d’un artiste âgé de 43 ans à la carrière déjà exceptionnelle. Symbolique ensuite car seule la technique de la tapisserie permet à Moralis de revenir à ses premières amours. Pensée et structurée comme une fresque, cette tapisserie d’un format exceptionnel lui sert de passerelle entre l’art contemporain, qu’il a révolutionné, le classicisme, et l’équilibre et la mesure des grands peintres qui l’ont guidé, au premier rang desquels Giotto, véronèse ou Tintoret. À notre connaissance, jamais une tapisserie de Yannis Moralis n’a été proposée aux enchères.

ο Μόραλης ανακαλύπτει το μεγαλείο και την επιβλητικότητα των νωπογραφιών της Αναγέννησης στη διάρκεια του πρώτου ταξιδιού του στη ρώμη το 1936, εμπειρία που θα τον σημαδέψει για πάντα. στη συνέχεια βυθίζεται στη σπουδή της τοιχογραφίας στη σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού και της τεχνικής του ψηφιδωτού στη σχολή Τεχνών και Επαγγελμάτων της ίδιας πάντα πόλης. η παραπάνω ταπισερί είναι καθοριστικής σημασίας για το έργο του καλλιτέχνη και ταυτόχρονα αποτελεί το σύμβολο μιας επιστροφής στις ρίζες. Καθοριστικής σημασίας διότι πραγματοποιήθηκε ένα μόλις χρόνο μετά την πρώτη προσωπική έκθεση του Μόραλη στην Αθήνα το 1959. η έκθεση αυτή αποτελεί το επιστέγασμα της πρώτης περιόδου του έργου ενός καλλιτέχνη 43 χρονών με ήδη εξαιρετική σταδιοδρομία. σύμβολο διότι μόνο η τεχνική της ταπισερί επιτρέπει στον Μόραλη να επιστρέψει στις πρώτες αγάπες του. Εμπνευσμένη και δομημένη σα μια νωπογραφία, η παραπάνω ταπισερί ασυνήθιστων διαστάσεων χρησιμεύει στον καλλιτέχνη ως γέφυρα ανάμεσα στη σύγχρονη τέχνη, στην οποία και επέφερε επαναστατικές αλλαγές, και τον κλασικισμό, την ισορροπία και το μέτρο των μεγάλων ζωγράφων που τον καθοδήγησαν και στην πρώτη σειρά των οποίων βρίσκονται ο Τζιότο, ο Βερονέζε και ο Τιντορέτο. Απ’ ό,τι γνωρίζουμε, ποτέ πριν μια ταπισερί του Γιάννη Μόραλη δεν τέθηκε σε δημοπρασία.

83

Xaris VOYATZIS - χάρης βοΓίατΖησ(Athènes – Αθήνα, 1924 / Paris – Παρίσι, 1981)

Vivant en Grèce sous l’Occupation, Voyatzis n’a que 17 ans lorsqu’il rejoint la Résistance. Pour se vieillir, il se laisse pousser une moustache qu’il portera toute sa vie ! Diplômé de l’Ecole des Beaux-Arts d’Athènes en 1947, où il reçoit le 1er prix de portrait, Voyatzis était l’un des élèves préférés de Parthenis et faisait partie des rares personnes à avoir l’autorisation de se rendre à son atelier. À Paris, entre 1954 et 1957, il étudie la fresque aux Beaux-Arts et la décoration à l’école des métiers d’art. Il était très proche de Tsarouchis (qui le considérait comme son frère), qui occupe après lui son appartement du 27 de la rue Dauphine. À Paris, Voyatzis a connu un succès que bien des artistes lui enviaient. Représenté par la galerie Mouradian-Vallotton de 1959 à 1974, ses œuvres étaient exposées à côté de celles de Cézanne, Derain, Modigliani, Ernst, Pascin, Rouault... En 1989, la Pinacothèque Nationale d’Athènes - Musée Alexandre Soutzos a organisé une rétrospective de son œuvre.

Ζώντας στην Αθήνα επί κατοχής, ο Βογιατζής είναι μόνο 17 ετών όταν μπαίνει στην Αντίσταση. Για να δείχνει μεγαλύτερος, αφήνει μουστάκι το οποίο θα κρατήσει σε όλη του τη ζωή! Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1947, οπότε και λαμβάνει το πρώτο βραβείο προσωπογραφίας, ο Βογιατζής ήταν ένας από τους αγαπημένους μαθητές του Παρθένη και ανήκε στους λίγους ανθρώπους που είχαν την άδεια να πηγαίνουν στο ατελιέ του. Μεταξύ 1954 και 1957, ο Βογιατζής σπουδάζει στο Παρίσι νωπογραφία (στη Σχολή Καλών Τεχνών) και διακόσμηση (στη Σχολή Τεχνικών Επαγγελμάτων). Είναι πολύ φίλος με τον Τσαρούχη, ο οποίος τον θεωρούσε αδελφό του κι ο οποίος θα κατοικήσει μετά τον ίδιο στο διαμέρισμά του της οδού Dauphine 27. Ο Βογιατζής γνώρισε στο Παρίσι τέτοια επιτυχία που πολλοί καλλιτέχνες θα ζήλευαν. Εκπροσωπούμενος από την γκαλερί Mouradian-Vallotton από το 1959 μέχρι το 1974, τα έργα του εκτίθενται δίπλα σε αυτά των Σεζάν, Ντεραίν, Μοντιλιάνι, Ερνστ, Πασέν και Ρουώ… Το 1989, η Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας - Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου οργάνωσε μια πολύ σημαντική αναδρομική έκθεση του έργου του.


Galerie Mouradian-Vallotton (Paris), Pinacothèque Nationale d’Athènes, Redfern Gallery (Londres), Svea Gallery (Stockholm), Pantelaarse Campen Gallery (Pays-Bas), Mairie de Berlin…Γκαλερί Mouradian-Vallotton (Παρίσι), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Γκαλερί Redfern (Λονδίνο), Γκαλερί Svea (Στοκχόλμη), Γκαλερί Pantelaarse Campen (Ολλανδία), Δημαρχείο Βερολίνου…

Depuis la mort de l’artiste il y a 31 ans, pas une seule œuvre de l’atelier de Xaris Voyatzis n’est sortie de son atelier.Από τότε που πέθανε ο καλλιτέχνης πριν από 31 χρόνια, ούτε ένα έργο του δεν βγήκε από το ατελιέ του.

Ces œuvres figureront au catalogue raisonné réalisé par Esther Voyatzis, actuellement en préparation Τα παραπάνω έργα θα συμπεριληφθούν στον πλήρη κατάλογο που ετοιμάζει η Εστέρ Βογιατζή

88Xaris VOYATZIS χάρης βοΓίατΖησArbres à midi – Δέντρα το μεσημέρι, 1960Huile sur toile signée en bas à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά130 x 89 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση atelier de l’artiste – Ατελιέ του καλλιτέχνη collection privée de Mme esther voyatzis, veuve du peintre – Ιδιωτική συλλογή της κυρίας Εστέρ Βογιατζή, χήρας του καλλιτέχνη

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ rétrospective Xaris voyatzis, athènes, Pinacothèque nationale d’athènes - Musée alexandre Soutzos, avril-mai 1989 Αθήνα, Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών - Μουσείο Αλέξανδρος σούτσος, Αναδρομική Έκθεση Χάρη Βογιατζή, Απρίλιος-Μάιος 1989

6 000 / 8 000 €

84

en novembre 1961, Waldemar George (1893-1970), l’un des premiers critiques d’art à avoir parlé d’artistes tels que chagall ou Soutine, écrivait : « voyatzis fait partie de cette phalange de Grecs de l’ecole Parisienne qui, tout en acceptant la leçon de la France, sauvegardent leur personnalité ethnique et esthétique. L’idée d’imiter la manière des coryphées de la peinture moderne ne vient pas à l’esprit de ce jeune athénien ». L’artiste n’a pas choisi de peindre ces arbres à midi uniquement parce qu’ils correspondaient à l’idée qu’il se faisait du beau. Mû par un atavisme méditerranéen évident, voyatzis étudie la structure, capte les effets d’éclairage, organise l’espace d’une façon flamboyante, pour ne pas dire brûlante. voyatzis agit par petites touches qui lui permettent de délimiter plus aisément les plans dans sa composition, comme le faisait cézanne en son temps lorsqu’il peignait la montagne Sainte-victoire. chez l’un comme chez l’autre, la lumière irradie, même dans les sujets sombres en apparence. Le vert de ces feuilles saisies sous un soleil au zénith, cette terre ocre et presque aride, ces troncs cabrés… cette toile porte en elle tout l’héritage de l’art européen, de ruysdael au Maître d’aix. Un art hellénisé et doté d’une dimension supérieure propre à la Grèce, sentimentale et tragique, philosophique et lyrique. « Un artiste hors-série » pour Waldemar Georges, « le peintre de l’absolu » pour l’ancienne Ministre de la culture grecque Mélina Mercouri.

Το Νοέμβριο του 1961, ο Βάλντεμαρ Τζωρτζ (1893-1970), ένας από τους πρώτους κριτικούς τέχνης που μίλησε για καλλιτέχνες όπως ο σαγκάλ ή ο σουτίν, γράφει: « ο Βογιατζής ανήκει στη φάλαγγα εκείνη Ελλήνων καλλιτεχνών της σχολής του Παρισιού οι οποίοι, ενώ δέχονται το μάθημα της Γαλλίας, διατηρούν ταυτόχρονα της εθνική και αισθητική προσωπικότητά τους. η ιδέας της μίμησης της τεχνοτροπίας των κορυφαίων της μοντέρνας ζωγραφικής δεν περνάει από το νου του νεαρού αυτού Αθηναίου ». ο καλλιτέχνης δεν επέλεξε να ζωγραφίσει αυτά τα Δέντρα το μεσημέρι μόνο και μόνο επειδή ανταποκρίνονταν στην ιδέα του περί ωραίου. Εκκινούμενος από έναν εμφανή μεσογειακό αταβισμό, ο Βογιατζής μελετά τη δομή, αιχμαλωτίζει τα φαινόμενα φωτισμού, οργανώνει το χώρο ώστε ο τελευταίος να αστράφτει, για να μην πούμε να καίει. Χρησιμοποιεί μικρές πινελιές που του επιτρέπουν να καθορίζει πιο εύκολα τα όρια των επιπέδων της σύνθεσής του, όπως έκανε στη δική του εποχή ο σεζάν, όταν ζωγράφιζε το όρος σαιντ-Βικτουάρ. στο έργο αμφότερων των ζωγράφων το φως ιριδίζει, ακόμα και όταν έχουμε να κάνουμε με θέματα φαινομενικά σκοτεινά. Το πράσινο χρώμα των φύλλων που αιχμαλωτίζονται κάτω από έναν ήλιο που βρίσκεται στο ζενίθ του, η ωχρή και σχεδόν στέρφα γη, οι κατακόρυφοι κορμοί… ο πίνακας αυτός φέρει εντός του ολόκληρη την κληρονομιά της ευρωπαϊκής τέχνης, από τον ρουισντάελ μέχρι το Δάσκαλο του Αιξ. Μία τέχνη εξελληνισμένη και προικισμένη με μια ανώτερη διάσταση που προσιδιάζει στην Ελλάδα, αισθηματική και τραγική, φιλοσοφική και λυρική. « Ένας ξεχωριστός καλλιτέχνης » για τον Βάλντεμαρ Τζωρτζ, « ο ζωγράφος του απόλυτου » για την πρώην υπουργό Πολιτισμού της Ελλάδας Μελίνα Μερκούρη.

89Xaris VOYATZIS χάρης βοΓίατΖησ Le Prisonnier – Ο φυλακισμένος, 1967-1968Huile sur toile non signée, datée (par l’artiste) et portant le cachet de l’atelier au dos ainsi que la mention manuscrite « atelier : c. voyatzis authentique, certifié par sa veuve e. voyatzis » Ελαιογραφία σε μουσαμά ανυπόγραφη, χρονολογημένη (από τον καλλιτέχνη) και φέρουσα

στην πλάτη τη σφραγίδα του ατελιέ καθώς και τη χειρόγραφη ένδειξη « Ατελιέ: αυθεντικός Χ. Βογιατζής πιστοποιημένος από τη χήρα του E. Βογιατζή »147 x 89 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση atelier de l’artiste - Ατελιέ του καλλιτέχνη collection privée de Mme esther voyatzis, veuve du peintre – Ιδιωτική συλλογή της κυρίας Εστέρ Βογιατζή, χήρας του καλλιτέχνη

6 000 / 8 000 €

ce tableau historique a été commencé en réaction à la prise du pouvoir par les colonels en 1967. L’artiste l’a poursuivi l’année suivante mais l’a volontairement laissé non finito. voyatzis y traite du sort des intellectuels emprisonnés par la junte. ce Prisonnier est enfermé dans une geôle froide et humide pendant plusieurs mois et réveillé le matin par des rafales de mitraillettes tirées au-dessus de sa tête. L’enfer carcéral y est représenté dans sa rigueur la plus dure à travers un camaïeu de gris d’où n’émergent que le rouge et le bleu d’une peau déjà fatiguée. ce Prisonnier derrière ses barreaux est peint pratiquement à taille humaine, ce qui renforce le malaise du spectateur impuissant face à l’injustice et aux violences subies. en 1954, voyatzis percevait une bourse de l’état grec. Un an après leur arrivée en 1968, les colonels exigèrent le remboursement des sommes déjà versées au prétexte que les artistes ne servaient pas la Grèce puisqu’ils vivaient à l’étranger ! comme beaucoup, voyatzis n’est pas retourné dans son pays durant la dictature. en cette année 1967, il est invité à passer deux mois aux Treilles, dans le var, chez anne Schlumberger, qui collectionne ses œuvres depuis plusieurs années. c’est à l’occasion de ce séjour dans le sud de la France que voyatzis peint ce tableau.

ο παραπάνω ιστορικός πίνακας ξεκίνησε ως αντίδραση στην κατάληψη της εξουσίας από τους συνταγματάρχες το 1967. ο καλλιτέχνης τον συνέχισε την επόμενη χρονιά αλλά τον άφησε ηθελημένα ανολοκλήρωτο. ο Βογιατζής πραγματεύεται στον πίνακα αυτό την τύχη των διανοούμενων που φυλακίστηκαν από τη χούντα. ο Φυλακισμένος είναι κλεισμένος για πολλούς μήνες σε ένα κρύο και υγρό μπουντρούμι και ένα πρωινό ξυπνάει από τις ριπές των πολυβόλων που πέφτουν πάνω από το κεφάλι του. η κόλαση της φυλακής παριστάνεται εδώ σε όλη της την αυστηρότητα μέσα από τη μονοχρωμία του γκρίζου, από το οποίο αναδύονται μόνο το κόκκινο και το μπλε ενός ήδη εξαντλημένου δέρματος. Αυτός ο Φυλακισμένος πίσω από τα σίδερα έχει ζωγραφιστεί ουσιαστικά σε ανθρώπινο μέγεθος, γεγονός που επιτείνει τη δυσανεξία του ανήμπορου θεατή μπροστά στην αδικία και τη βία που υφίσταται. Το 1954, ο Βογιατζής λάμβανε μία υποτροφία από το ελληνικό κράτος. Ένα χρόνο μετά τον ερχομό τους, οι συνταγματάρχες απαιτούν την επιστροφή των ήδη καταβεβλημένων ποσών με το πρόσχημα ότι οι καλλιτέχνες δεν χρησίμευαν σε τίποτα στην Ελλάδα, αφού ζούσαν στο εξωτερικό! Όπως πολλοί άλλοι, ο Βογιατζής δεν επέστρεψε στη χώρα του κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Το 1967, η Αν σλουμπεργκέρ, η οποία συλλέγει τα έργα του επί πολλά χρόνια, προσκαλεί το Βογιατζή να περάσει δύο μήνες στο Τρέιγ, στην περιοχή της Βαρ. ο Βογιατζής ζωγραφίζει τον παραπάνω πίνακα με αφορμή τη διαμονή του αυτή στο νότο της Γαλλίας.

85

Alkis PIERRAKOS - Άλκης Πίέρρακοσ(né en 1920, Salonique – γεννηθείς το 1920, Θεσσαλονίκη)

Diplômé de la Gewerbeschule de Bâle (Suisse) et de la Slade’s School de Londres, où Francis Bacon enseignait alors le portrait, Pierrakos, fils de diplomate, a passé l’essentiel de ses années de jeunesse hors de Grèce. Bien que proche d’Oskar Kokoschka à Londres au début des années 1950, c’est à Paris qu’il choisit de s’installer en 1954. Dans la capitale française, il côtoie Lanskoy, Poliakoff ou Estève, et prend part aux expérimentations abstraites de la seconde école de Paris. Pierrakos trace ensuite son sillon en se rapprochant de l’abstraction lyrique, tout en développant un style singulier puisant sa source à la fois dans l’abstraction et la figuration. Il partage aujourd’hui sa vie entre Paris et Oxylithos, sur l’île d’Eubée.

Απόφοιτος της Gewerbeschule της Βασιλείας (Ελβετία) καθώς και της Slade School of Fine Arts του Λονδίνου, όπου ο Φράνσις Μπέικον δίδασκε την εποχή εκείνη την τέχνη της προσωπογραφίας, o Πιερράκος, γιος διπλωμάτη, πέρασε το μεγαλύτερο διάστημα της νεότητάς του εκτός Ελλάδας. Αν και στενός φίλος του Όσκαρ Κοκόσκα στο Λονδίνο κατά τις αρχές της δεκαετίας του ’50, τελικά επιλέγει το Παρίσι για να εγκατασταθεί στα 1954. Στην γαλλική πρωτεύουσα έρχεται σε επαφή με τους Λανσκόι, Πολιάκοφ και Εστέβ και συμμετέχει στους αφαιρετικούς πειραματισμούς της Δεύτερης Σχολής του Παρισιού. Στη συνέχεια, ο Πιερράκος χαράζει τη δική του πορεία, προσεγγίζοντας τη λυρική αφαίρεση και αναπτύσσοντας ταυτόχρονα ένα ξεχωριστό ύφος που αντλεί τόσο από την αφαίρεση όσο και από την παραστατικότητα. Σήμερα ζει μεταξύ Παρισιού και Οξύλιθου Ευβοίας.


Musée Benaki (Athènes), Fondation Theocharakis (Athènes), Pinacothèque Nationale de Salonique, galerie Arnoux (Paris), Ruth White Gallery (New York), Redfern Gallery (Londres), Petit Palais (Paris), Musée d’art moderne de Paris, Musée des Beaux-Arts de Mulhouse, Musée des Augustins (Toulouse)...Μουσείο Μπενάκη (Αθήνα), Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη (Αθήνα), Εθνική Πινακοθήκη της Θεσσαλονίκης, Γκαλερί Arnoux (Παρίσι), Γκαλερί Ruth White (Νέα Υόρκη), Γκαλερί Redfern (Λονδίνο), Petit Palais (Παρίσι), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού, Μουσείο Καλών Τεχνών (Mulhouse), Musée des Augustins (Τουλούζη)...

90Alkis PIERRAKOS Άλκης ΠίέρρακοσLe Rêve de ma ville natale – Το όνειρο της ιδιαίτερης πατρίδας μου, 1967encre de chine et technique mixte sur papier signé « Pierrakos 67 » en bas à gauche et marouflé sur toileΚινέζικο μελάνι και μεικτή τεχνική σε χαρτί υπογεγραμμένο « Πιερράκος 67 » κάτω αριστερά κι επικολλημένο σε μουσαμά145 x 300 cm

10 000 / 15 000 €

ces œuvres sont accompagnées d’un certificat d’authenticité de Dimitri Joannidès, expert de l’artiste

Τα παραπάνω έργα συνοδεύονται αμφότερα από πιστοποιητικό γνησιότητας του Dilmitri Joannidès, ειδικού πάνω στον καλλιτέχνη

86

Un jour où Pierrakos était retourné à Salonique, sa ville natale, un de ses amis, alors recteur de l’Université lui lança : « tu devrais tout de même peindre un jour les murailles de ta ville ». c’est en effet devant ces célèbres remparts que les Turcs alignaient les criminels pour les fusiller au petit matin. Quelques mois après cette discussion, au lendemain d’un voyage à Toulouse, Pierrakos, impressionné par les remparts de la ville rose qui lui rappelaient ceux de Salonique, se met au travail. Dans l’imaginaire de l’artiste, à l’âme hellène et macédonienne revendiquée, ces murailles revêtent autant d’importance que les châteaux de la Loire dans le for intérieur des Français. en cette année 1967, difficile pour lui de réaliser ce dessin herculéen chez lui. Pierrakos fait alors appel à son ami le sculpteur costa coulentianos qui accepte volontiers de le laisser travailler dans son atelier du 39 boulevard Saint-Jacques à Paris. L’atelier de coulentianos est l’endroit idéal pour un tel projet : en montant sur la mezzanine du premier étage, Pierrakos peut prendre du recul sur ce dessin posé à même le sol. au regard du travail habituel de Pierrakos - un peintre d’atelier au sens propre -, cette œuvre n’est pas que monumentale : elle est hors norme. on y retrouve l’encre de chine, les pleins et les déliés du coup de calame, mais surtout une profusion de couleurs pastel, obtenues grâce à un savant mélange de pigments et de craie blanche pilée. au final, la force de ce dessin est autant plastiqueque symbolique. Faisant à la fois écho aux origines personnelles de l’artiste et à la grande histoire de la Grèce, cette œuvre exceptionnelle fait la synthèse entre l’artiste et l’homme Pierrakos. Par ses dimensions, cette œuvre est la plus importante jamais réalisée par Pierrakos dans sa vie. Un dessin similaire mais plus petit est conservé au Musée Benaki, à athènes.

Μια μέρα και ενώ ο Πιερράκος είχε επιστρέψει στη θεσσαλονίκη, την ιδιαίτερη πατρίδα του, ένας από τους φίλους του, ο τότε Πρύτανης του Πανεπιστημίου, του λέει: « κάποια μέρα θα πρέπει τελοσπάντων να ζωγραφίσεις τα τείχη της πόλης σου ». Πρόκειται πράγματι για τα περίφημα αυτά τείχη μπροστά στα οποία οι Τούρκοι παρέτασσαν τους εγκληματίες, για να τους εκτελέσουν την αυγή. Μερικούς μήνες μετά από αυτή τη συζήτηση και την επομένη ενός ταξιδιού του στην Τουλούζη, όπου εντυπωσιάζεται από τα τείχη της ροζ πόλης που του θυμίζουν τα αντίστοιχα της θεσσαλονίκης, ο Πιερράκος ρίχνεται στη δουλειά. στη φαντασία του καλλιτέχνη, ο οποίος διεκδικεί την ελληνική και μακεδονική ταυτότητά του, τα τείχη αυτά είναι τόσο σημαντικά όσο τα Κάστρα του λίγηρα στη συνείδηση των Γάλλων. Το 1967, ωστόσο, ήταν δύσκολο για τον καλλιτέχνη να πραγματοποιήσει το γιγάντιο αυτό σχέδιο στο σπίτι του. ο Πιερράκος, λοιπόν, προσφεύγει στο φίλο του και γλύπτη Κώστα Κουλεντιανό, ο οποίος δέχεται πρόθυμα να τον αφήσει να εργαστεί στο ατελιέ του που βρισκόταν στο νούμερο 39 του Boulevard σαν-Ζακ στο Παρίσι. Το ατελιέ του Κουλεντιανού είναι το ιδανικό μέρος για ένα τέτοιο σχέδιο: ανεβαίνοντας στον ημιώροφο του, ο Πιερράκος μπορεί να λάβει την απαραίτητη απόσταση από το έργο, το οποίο είναι τοποθετημένο στο πάτωμα. σε σχέση με τη συνηθισμένη δουλειά του Πιερράκου - ενός ζωγράφου του εργαστηρίου με την κυριολεκτική σημασία της λέξης - το έργο αυτό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί μονάχα μνημειακό. Είναι και ένα έργο που δεν υπακούει σε κανόνες και όπου απαντούν το κινέζικο μελάνι, οι γεμάτες και λεπτές γραμμές με πενάκι, κυρίως όμως η πληθώρα παστέλ χρωμάτων χάρη στο εξεζητημένο μείγμα χρωστικών ουσιών και θρυμματισμένης λευκής κιμωλίας. Τελικά, η δύναμη αυτού του σχεδίου είναι όχι μόνο εικαστική αλλά και συμβολική. Παραπέποντας τόσο στις ρίζες του καλλιτέχνη όσο και στη σπουδαία ιστορία της Ελλάδας, το εξαιρετικό αυτό έργο επιτελεί την σύνθεση του καλλιτέχνη και ανθρώπου Πιερράκου. οι διαστάσεις του έργου αυτού το καθιστούν το πιο σημαντικό που πραγματοποίησε ποτέ ο καλλιτέχνης. Ένα παρόμοιο σχέδιο, μικρότερων ωστόσο διαστάσεων, βρίσκεται στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα.

« Cette œuvre, c’est le Moyen-Âge qui est encore en moi » « Το έργο αυτό, είναι ο Μεσαίωνας που υπάρχει ακόμα μέσα μου »

Pierrakos - Πιερράκος

87

91Alkis PIERRAKOS Άλκης ΠίέρρακοσLe Poisson – Ψάρι, janvier – Ιανουάριος 1959Huile sur toile signée et datée en bas à gauche contresignée et datée au dos Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω αριστερά και στην πλάτη 50 x 61 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση Galerie de l’Université, Paris – Galerie de l’Université, Παρίσι Collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι

5 000 / 7 000 €

Pierrakos a été proche d’oskar Kokoschka à Londres au début des années 1950. en 1954, il s’installe à Paris. au début de la décennie, la banque Steindecker avait ouvert la galerie de l’Université, à Paris. Pierrakos y avait un contrat en exclusivité pour un salaire mensuel de 700 francs. À partir de 1958, ses œuvres y étaient présentées aux côtés de celles de Gérard altmann (1923-2012) ou de robert Tatin (1902-1983). La toile présentée ici se situe entre l’abstraction totale dont l’artiste a pu être coutumier, et une certaine figuration, comme nous l’indique son titre Le Poisson. Sa qualité d’exécution et la justesse de sa composition nous rappellent que Pierrakos fait partie des grands peintres abstraits des années 1950 auxquels la seconde École de Paris doit tant.

Πιερράκος συνδέεται φιλικά με τον Όσκαρ Κοκόσκα στο λονδίνο στις αρχές της δεκαετίας του ’50. Το 1954 εγκαθίσταται στο Παρίσι. στις αρχές της δεκαετίας, η τράπεζα Steindecker είχε ιδρύσει στο Παρίσι την Galerie de l’Université, με την οποία ο Πιερράκος είχε αποκλειστικό συμβόλαιο έναντι μηνιαίου μισθού 700 φράγκων. Από το 1958, τα έργα του εκτίθενται στην εν λόγω γκαλερί δίπλα σε αυτά του Ζεράρ Αλτμάν (1923-2012) ή του ρομπέρ Τατέν (1902-1983). ο πίνακας που παρουσιάζεται εδώ τοποθετείται μεταξύ πλήρους αφαίρεσης - την οποία συνήθιζε ο καλλιτέχνης - και μιας κάποιας παραστατικότητας - όπως υποδηλώνει και ο τίτλος του. η εκτελεστική του ποιότητα και η συνθετική του ακρίβεια μας θυμίζουν ότι ο Πιερράκος ανήκει στους μεγάλους εκείνους αφαιρετικούς καλλιτέχνες της δεκαετίας του ’50 στους οποίους οφείλει τόσα η Δεύτερη σχολή του Παρισιού.

88

92Alkis PIERRAKOS Άλκης ΠίέρρακοσÀ mon ami Rodis Rouffos – Στο φίλο μου Ρόδη Ρούφο, c. 1965Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά71 x 91 cm


eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ Pierrakos 70 ans de peinture, musée Benaki, athènes, du 18 avril au 27 mai 2007 (étiquette au dos) –Μουσείο Μπενάκη, Πιερράκος 70 χρόνια ζωγραφικής, Αθήνα, 18 Απριλίου - 20 Μαΐου 2007 (ετικέτα στην πλάτη)

5 000 / 6 000 €

rodis rouffos, diplomate grec et grand résistant, descendant du vice-roi de Grèce et fils du premier gouverneur de la crète libre, était l’un des meilleurs amis de Pierrakos pendant l’occupation allemande. Les deux hommes se sont rencontrés pendant la guerre, en présence du philosophe cornelius castoriadis. Pierrakos admirait cet homme qui, quoique jeune, s’était engagé dans la résistance, dans athènes mais également dans les montagnes. entre 1954 et 1956, rodis rouffos s’est engagé dans la lutte des chypriotes contre le régime colonial anglais. Par la suite, il a été le seul diplomate à démissionner pour protester contre le coup d’état des colonels en 1967. Dans ce tableau, Pierrakos replonge dans le souvenir de son ami à l’époque des années de guerre. Il le peint ici sur un fond de mer par petites hachures de bleu de cobalt avec en arrière-plan l’idée, comme le dit Homère, que l’horizon n’est pas noir, ni même bleu, mais « rouge lie de vin ».

ο ρόδης ρούφος, Έλληνας διπλωμάτης και σημαντικός αντιστασιακός, απόγονος του αντιβασιλέα της Ελλάδας και γιος του πρώτου κυβερνήτη της ελεύθερης Κρήτης, υπήρξε ένας από τους καλύτερους φίλους του Πιερράκου στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. οι δύο άνδρες συναντήθηκαν στη διάρκεια του πολέμου εν τη παρουσία του φιλοσόφου Κορνήλιου Καστοριάδη. ο Πιερράκος θαύμαζε τον εν λόγω άνδρα που, αν και νεαρός, είχε στρατευτεί στην Αντίσταση στην Αθήνα αλλά και στα βουνά. Μεταξύ 1954 και 1956, ο ρόδης ρούφος ενεπλάκη στον αγώνα των Κυπριωτών εναντίον του αποικιοκρατικού αγγλικού καθεστώτος. στη συνέχεια, υπήρξε ο μόνος διπλωμάτης που παραιτήθηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά του πραξικοπήματος των συνταγματαρχών το 1967. στον πίνακα αυτό, ο Πιερράκος ανακινεί τις αναμνήσεις που έχει από τον φίλο του από την εποχή του πολέμου. Τον ζωγραφίζει σε ένα θαλάσσιο φόντο με μικρές γραμμοσκιάσεις κοβάλτιου γαλάζιου και με την ιδέα στο πίσω μέρος του κεφαλιού του ότι, όπως λέει ο Όμηρος, ο ορίζοντας δεν είναι μαύρος ούτε καν γαλάζιος, αλλά « πορφυρός ».

93Alkis PIERRAKOS Άλκης ΠίέρρακοσLa Géante – Γυναίκα γίγαντας, 1978Huile sur toile signée en haut à gauche

Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο πάνω αριστερά75 x 55 cm


3 000 / 4 000 €

Symptomatique de son état d’esprit à la fin des années 1970, cette œuvre (issue d’une série d’une dizaine de toiles chacune toutes titrées La Géante) place Pierrakos dans la grande tradition picturale du nu figuratif. Toutes les années 1980 de l’artiste y sont d’ailleurs consacrées quasi exclusivement. adepte d’un expressionnisme teinté de lyrisme, ce tableau est clairement celui d’un expressionniste flamboyant. Le sujet est traité avec rudesse et sans volonté de séduire par la grâce des formes féminines : les cuisses sont disproportionnées, la poitrine est généreuse mais écrasée, le bas-ventre mouvementé et la main droite volontairement obsédante. Dans la préface d’un ouvrage consacré à l’artiste, Jacques Lacarrière écrivait très justement qu’il s’agissait là de la « phase proprement éruptive » de Pierrakos.

Ενδεικτικό της ψυχικής διάθεσης του καλλιτέχνη στα τέλη της δεκαετίας του ’70, το παραπάνω έργο (απότοκο μιας σειράς δέκα πινάκων καθένας εκ των οποίων τιτλοφορείται Γυναίκα Γίγαντας) τοποθετεί τον Πιερράκο στην μεγάλη εικονογραφική παράδοση του παραστατικού γυμνού, στο οποίο, εξάλλου, ο καλλιτέχνης θα αφιερώσει σχεδόν αποκλειστικά ολόκληρη τη δεκαετία του ’80. Δείγμα ενός εξπρεσιονισμού με λυρικές αποχρώσεις, το έργο ανήκει ξεκάθαρα σ’ ένα φανταχτερό εξπρεσιονιστή. ο Πιερράκος πραγματεύεται το θέμα με τραχύτητα και χωρίς να θέλει να σαγηνεύσει με τη χάρη των γυναικείων μορφών: οι μηροί είναι δυσανάλογοι, το στήθος πλούσιο αλλά συμπιεσμένο, το κάτω μέρος της κοιλιάς σε έντονη κίνηση και το δεξί χέρι ηθελημένα συστρεφόμενο. στον πρόλογο ενός βιβλίου αφιερωμένου στον καλλιτέχνη, ο Ζακ λακαριέρ σημειώνει πολύ ορθά ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με την « κυριολεκτικά εκρηκτική φάση » του Πιερράκου.

89

Yannis GAÏTIS - Γιάννης Γαΐτησ (Athènes – Αθήνα, 1923 / Paris – Παρίσι, 1984)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1942, où il eut notamment Parthenis pour professeur, Gaïtis a également fréquenté l’Académie de la Grande Chaumière à Paris. Installé dans la capitale française de 1958 à sa mort, Gaïtis s’est brièvement essayé à la figuration, se tournant assez vite vers l’abstraction et la peinture gestuelle. Mais ce sont surtout ses hommes anonymes, portant chapeaux et vêtements à rayures, qui l’ont rendu célèbre. Dénonçant l’uniformisation de notre mode de vie et la stérilité des rapports humains qui en découlent, ces personnages, qu’il a également représentés en sculpture, ont été déclinés en jouets, en mobilier et même en film.

Μαθητής του Κωνσταντίνου Παρθένη στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, απ’ όπου αποφοίτησε το 1942, ο Γαΐτης συνέχισε τις σπουδές του στην Ακαδημία της Γκραντ Σωμιέρ στο Παρίσι. Μόνιμα εγκατεστημένος στη γαλλική πρωτεύουσα από το 1958 μέχρι και το θάνατό του, ο Γαΐτης πειραματίστηκε σύντομα με την παραστατικότητα, στρεφόμενος γρήγορα στην αφαίρεση και τη χειρονομιακή ζωγραφική. Διάσημος, ωστόσο, έγινε μέσα από τα ανώνυμα ανθρωπάκια του με τα καπέλα και τα ριγέ ρούχα. Καταγγέλλοντας την ομοιομορφοποίηση του σύγχρονου τρόπου ζωής και τη στειρότητα των ανθρωπίνων σχέσεων που απορρέουν από αυτήν, τα πρόσωπα αυτά, που αναπαραστάθηκαν και σε γλυπτά, ενέπνευσαν παιχνίδια, έπιπλα, ακόμα και ταινίες.


Pinacothèque Nationale d’Athènes, Biennale de São Paulo (Brésil), Carnegie International Exhibition (Pittsburgh), Tel Aviv Museum (Israël), Salon de mai (Paris)...

Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Μπιενάλε του Σαν Πάολο (Βραζιλία), Διεθνής Έκθεση Carnegie (Πιτσμπουργκ, Πενσυλβάνια), Μουσείο του Τελ Αβίβ (Ισραήλ), Salon de mai (Παρίσι)…

nous remercions Mme Loretta Gaïtis, fille de l’artiste et auteur du catalogue raisonné, pour ses précieux conseils et le concours apporté dans la rédaction des notices

Ευχαριστούμε την κυρία λορέττα Γαΐτη, κόρη και συγγραφέα του κριτικού καταλόγου του καλλιτέχνη, για τις πολύτιμες συμβουλές και τη συνδρομή της στη σύνταξη των σημειώσεων.

94Yannis GAÏTIS Γιάννης ΓαΐτησLes Grandes espérances – Οι Μεγάλες Προσδοκίες, 1966Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά146 x 113,5 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection du Dr P., médecin et ami de l’artiste, Paris – συλλογή Δρ. Π., γιατρού και φίλου του καλλιτέχνη, Παρίσι

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Papadakis nikos, Gaïtis, un créateur révolutionnaire, Plyplano, athènes (monographie imprimée en 1 000 exemplaires en grec, français et anglais) – Παπαδάκης, Νίκος, Γιάννης Γαΐτης, ένας επαναστάτης δημιουργός, Πολυπλάνο, Αθήνα (μονογραφία που τυπώθηκε σε χίλια αντίτυπα στα ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά) catalogue raisonné de l’œuvre de Yannis Gaïtis, angers, 2003, page 227, no 865 (reproduit) – Αναλυτικός κατάλογος του έργου του Γιάννη Γαΐτη, Angers 2003, σ. 227, αριθ. 865 (αναπαραγωγή)

12 000 / 18 000 €

Durant sa première période parisienne, l’artiste a délaissé la représentation de l’être humain. Gaïtis y revient ici en tant qu’entité déclinable à l’infini, à l’image d’une condition de vie qui renoncerait à l’humanisme. et pourtant ce tableau diffuse une extraordinaire joie de vivre à travers ses couleurs chaudes, séduisantes, presque électriques au sein d’une composition parfaitement maîtrisée. Il y a même un peu d’art brut dans la vision légère et presque naïve que nous propose ici Gaïtis.

στη διάρκεια της πρώτης παρισινής περιόδου του, ο καλλιτέχνης εγκατέλειψε την αναπαράσταση του ανθρώπου. Εδώ ο Γαΐτης επιστρέφει σε αυτόν σαν σε μια οντότητα που μπορεί να παρουσιαστεί επ’ άπειρον σε διάφορες μορφές, σύμφωνα με την εικόνα μιας συνθήκης ζωής που φέρεται να αποποιείται τον ανθρωπισμό. Εντούτοις, μέσα από τα ζεστά, σαγηνευτικά και σχεδόν ελεκτρίκ χρώματά του στο μέσο μιας απολύτως ελεγχόμενης σύνθεσης, ο πίνακας αυτός εκπέμπει μια ασυνήθιστη χαρά για τη ζωή. στην ανάλαφρη και σχεδόν αφελή θέαση που μας προτείνει εδώ ο Γαΐτης υπάρχει μάλιστα κάτι από ακατέργαστη τέχνη.

90

91

95Yannis GAÏTIS Γιάννης ΓαΐτησLes Grandes espérances – Οι Μεγάλες Προσδοκίες, 1969Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά146 x 114 cm


BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue raisonné de l’œuvre de Yannis Gaïtis, angers, 2003, page 254, no 1018 (reproduit) – Αναλυτικός κατάλογος του έργου του Γιάννη Γαΐτη, Angers 2003, σ. 254, αριθ. 1018 (αναπαραγωγή)

15 000 / 20 000 €

en octobre 1969, Gaïtis s’apprête à exposer ses premiers bonshommes en bois à l’Institut Goethe de la rue Homère, à athènes. c’est avec anxiété et angoisse qu’il prépare cette exposition qui reste comme un événement de référence pour la peinture grecque de l’époque. ce tableau remonte donc aux origines de cette série de bonshommes à costumes rayés coiffés de chapeaux melon. comme le rappelle annie costopoulou dans la préface du catalogue raisonné de l’artiste : « Pendant quinze ans, ces petits bonhommes […] cherchent à démontrer qu’il faut résister à tout prix. Ils se transmuent alors en bannières, en drapeaux, en costumes que portent les amis de Yannis ».

Τον οκτώβριο του 1969 ο Γαΐτης ετοιμάζεται να εκθέσει τα πρώτα ξύλινα ανθρωπάκια του στο Ινστιτούτο Γκαίτε της οδού ομήρου στην Αθήνα. ο καλλιτέχνης προετοιμάζει με ανυπομονησία και αγωνία την έκθεση αυτή που θα παραμείνει γεγονός αναφοράς για την ελληνική ζωγραφική της εποχής. ο παραπάνω πίνακας ανάγεται, λοιπόν, στις απαρχές αυτής της σειράς με ανθρωπάκια με ριγέ κοστούμια και στρογγυλά καπέλα. Όπως επισημαίνει η Άννυ Κωστοπούλου στον πρόλογο του κριτικού καταλόγου του καλλιτέχνη: « Για δεκαπέντε χρόνια, τα ανθρωπάκια αυτά (…) αναζητούν ν’ αποδείξουν ότι πρέπει ν’ αντιστεκόμαστε με κάθε τίμημα. Μεταμορφώνονται, λοιπόν, σε λάβαρα, σημαίες και κοστούμια που φοράνε οι φίλοι του Γιάννη ».

92

96Yannis GAÏTIS Γιάννης ΓαΐτησSans titre – Χωρίς τίτλο, 1966Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά100,5 x 81 cm


BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue raisonné de l’œuvre de Yannis Gaïtis, angers, 2003, page 349, n°818 (reproduit) – Αναλυτικός κατάλογος του έργου του Γιάννη Γαΐτη, Angers 2003, σ. 319, αριθ. 818 (αναπαραγωγή)

20 000 / 30 000 €

À la façon des icônes byzantines, Gaïtis scinde l’espace de la toile pour y créer des zones distinctes qui accueillent des êtres fabuleux : hommes, femmes, enfants, oiseau… ce nouveau type de personnage, qui sert de genèse aux « Bonshommes » qui naîtront de l’imagination de l’artiste quelques années plus tard, est tendre et poétique. Il s’agit d’un intermède, d’une certaine forme de retour vers l’enfance, à une époque où l’artiste est un assidu des galeries françaises et italiennes. comme souvent dans son travail, Gaïtis s’intéresse au comportement collectif, avec ses rites et ses mythes.

Μιμούμενος τις βυζαντινές εικόνες, ο Γαΐτης διαιρεί το χώρο του μουσαμά για να δημιουργήσει διακριτές ζώνες που υποδέχονται μυθικά όντα: άνδρες, γυναίκες, παιδιά, πουλιά… Το νέο αυτό είδος χαρακτήρα που θα χρησιμεύσει ως μήτρα για τα « Ανθρωπάκια » που θα γεννήσει η φαντασία του καλλιτέχνη λίγα χρόνια αργότερα είναι τρυφερό και ποιητικό. Πρόκειται για ένα ιντερλούδιο, ένα ορισμένο είδος επιστροφής στην παιδική ηλικία, σε μια εποχή κατά την οποία ο καλλιτέχνης είναι τακτικός επισκέπτης των γαλλικών και ιταλικών γκαλερί. Όπως συμβαίνει συχνά στο έργο του, ο Γαΐτης ενδιαφέρεται για τις ομαδικές συμπεριφορές, με τα τελετουργικά και τους μύθους τους.

93

97Yannis GAÏTIS Γιάννης ΓαΐτησSans titre – Χωρίς τίτλο, 1963-1964Huile sur toile signée en bas au centre Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω στο κέντρο37,5 x 54,5 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση atelier de l’artiste – Ατελιέ του καλλιτέχνη collection privée, France – Ιδιωτική συλλογή, Γαλλία collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue raisonné de l’œuvre de Yannis Gaïtis, angers, 2003, page 190, no645 (reproduit) - Αναλυτικός κατάλογος του έργου του Γιάννη Γαΐτη, Angers 2003, σ. 190, αριθ. 645 (αναπαραγωγή)

6 000 / 8 000 €

98Yannis GAÏTIS Γιάννης ΓαΐτησSans titre – Χωρίς τίτλο, 1965Huile sur toile Ελαιογραφία σε μουσαμά 73 x 92 cm


BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Papadakis nikos, Gaïtis, un créateur révolutionnaire, Plyplano, athènes (monographie imprimée en 1000 exemplaires en grec, français et anglais) – Παπαδάκης, Νίκος, Γιάννης Γαΐτης, ένας επαναστάτης δημιουργός, Πολυπλάνο, Αθήνα (μονογραφία που τυπώθηκε σε χίλια αντίτυπα στα ελληνικά, γαλλικά και αγγλικά) catalogue raisonné de l’œuvre de Yannis Gaïtis, angers, 2003, page 211, no 770 (reproduit) – Αναλυτικός κατάλογος του έργου του Γιάννη Γαΐτη, Angers 2003, σ. 211, αριθ. 770 (αναπαραγωγή)

7 000 / 9 000 €

L’ année 1965 est douloureuse pour Gaïtis qui perd ses deux parents. L’écrivrain et documentariste Jean-Marie Drot lui propose alors un voyage qui le détournera de sa douleur. Mais c’est aussi l’époque où Gaïtis expose aux côtés de Malaval, erró, Télémaque et adami au Musée d’art moderne de Paris, sous l’impulsion de Gérard Gassiot-Talabot. comme l’explique Denys Zacharopoulos (Yannis Gaïtis, Poésie et vérité de son œuvre, dans le catalogue raisonné de l’artiste) : « cette mythologie quotidienne conduit ainsi à la nouvelle Figuration, à laquelle Gaïtis [...] contribue par sa participation exemplaire et la personnalité de son œuvre ».

Το 1965 είναι μια οδυνηρή χρονιά για το Γαΐτη που χάνει τους γονείς του. ο συγγραφέας και σκηνοθέτης ντοκυμαντέρ Jean-Marie Drot του προτείνει τότε ένα ταξίδι που θα τον αποσπάσει από την οδύνη. Την ίδια ακριβώς εποχή, ωστόσο, με την παρώθηση του Gérard Gassiot-Talabot, ο Γαΐτης εκθέτει στο πλευρό των Malaval, Erro, Télémaque και Adami στο Μουσείο σύγχρονης Τέχνης του Παρισιού. Όπως εξηγεί ο Ντένης Ζαχαρόπουλος (Γιάννης Γαΐτης, ποίηση και αλήθεια στο έργο του, βλ. κριτικός κατάλογος των έργων του καλλιτέχνη), « αυτή η καθημερινή μυθολογία οδηγεί στη Νέα Παραστατικότητα, στην οποία ο Γαΐτης (…) συμβάλλει με την παραδειγματική του συμμετοχή και την προσωπικότητα του έργου του ».

94

100Yannis GAÏTIS Γιάννης ΓαΐτησFigure et animal – Φιγούρα και ζώοl, 1965Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά 60 x 45,5 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι vente Piasa, le 12 avril 2010 (lot 62) – Δημοπρασία PIASA, 12 Απριλίου 2010 (κομμάτι 62) collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue raisonné de l’œuvre de Yannis Gaïtis, angers, 2003, page 186, n°626 (reproduit) – Αναλυτικός κατάλογος του έργου του Γιάννη Γαΐτη, Angers 2003, σ. 186, αριθ. 626 (αναπαραγωγή)

6 000 / 8 000 €

en 1965, Gaïtis voyage beaucoup, expose partout et rencontre beaucoup de monde. Son travail s’en ressent ; l’artiste s’épanouit et commence à être reconnu. Le coup d’État militaire des colonels n’a pas encore eu lieu, les perspectives sont réjouissantes. Bien que peint dans un camaïeu de gris, ce tableau est un concentré d’optimiste et de joie de vivre.

Το 1965 ο Γαΐτης ταξιδεύει πολύ, εκθέτει παντού και συναντά πολύ κόσμο. η δουλειά του φέρει τα σημάδια αυτών των εμπειριών: ο καλλιτέχνης ανθίζει και αρχίζει να αναγνωρίζεται. Το στρατιωτικό πραξικόπημα των συνταγματαρχών δεν έχει γίνει ακόμα, οι προοπτικές είναι χαρμόσυνες. Αν και ζωγραφισμένος σε αποχρώσεις του γκρίζου, ο παραπάνω πίνακας αποτελεί συμπύκνωση αισιοδοξίας και χαράς για ζωή.

99Yannis GAÏTIS Γιάννης ΓαΐτησPersonnages et oiseaux sur fond rouge, Φιγούρες και ζώο σε κόκκινο φόντο, c. 1966Huile sur toile signée en bas à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά46 x 55 cm


5 000 / 8 000 €

95

101Yannis GAÏTIS Γιάννης ΓαΐτησFeuillage – Φυλλωσιά, 1957–1958Huile sur toile signée en bas à gaucheΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω αριστερά 60 x 120 cm


eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ Peintures grecques du XXe siècle issues de la collection Kosta Ioannidi, Pinacothèque de Xanion, 11 septembre 2006 - 30 novembre 2006 – Ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα από τη συλλογή του Κώστα Ιωαννίδη, Πινακοθήκη Χανίων, 11 σεπτεμβρίου 2006 - 30 Νοεμβρίου 2006, αναπαραγωγή σ. 74


15 000 / 20 000 €

À cette époque, certains soirs, Gaïtis peignait en public, en prenant la matière à pleine main. Ses amis et invités repartaient bien souvent avec, sous le bras, les toiles fraîchement peintes que l’artiste finissait avec les doigts. c’était le cas de nombre de ces Feuillages, une série réalisée à l’occasion de ces actions à la fois sociales et théâtrales. avant de se lancer, Gaïtis en appelait à son auditoire : « tout le monde se rassemble, tout le monde se tient debout et observe la main du peintre ».

Την εποχή εκείνη, ο Γαΐτης ζωγράφιζε κάποια βράδια δημοσίως, πιάνοντας τα υλικά του με τις χούφτες. Πολλές φορές, οι φίλοι και προσκεκλημένοι του έφευγαν παίρνοντας μαζί τους τους φρεσκοβαμμένους πίνακες που ο καλλιτέχνης τελείωνε με τα δάχτυλα. Έτσι έγινε και με πολλές από τις Φυλλωσιές, μια σειρά που πραγματοποιήθηκε με αφορμή αυτές τις κοινωνικές και συνάμα θεατρικές δράσεις. Πριν ξεκινήσει, ο Γαΐτης φώναζε στο ακροατήριό του: « όλος ο κόσμος να μαζευτεί, όλος ο κόσμος να μείνει όρθιος και να παρατηρεί το χέρι του ζωγράφου ».

96

102NONDA νΩνΔαSpleen, série des sanguines no 30 – Spleen, σειρά κόκκινων ωχρών αριθ. 30, c. 1973Sang et huile sur toile signée et datée en bas à droiteΑίμα και λάδι σε μουσαμά υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά125 x 143 cm

eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ Salon des indépendants 1974 (étiquette au dos) – σαλόνι των ανεξάρτητων 1974 (ετικέτα στην πλάτη) nonda, Six Decades of art 1940-2000, Musée Benaki, athènes, 14 décembre 2006-10 février 2007 – Κατάλογος της Έκθεσης Nonda, Έξι Δεκαετίες Τέχνης 1940-2000, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, 14 Δεκεμβρίου 2006 - 10 Φεβρουαρίου 2007 nonda, centre culturel Mélina Mercouri, athènes, septembre 2003 – Nonda, Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη, Αθήνα, σεπτέμβριος 2003

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition nonda, Six Decades of art 1940-2000, musée Benaki, athènes, 2006 (reproduit page 202) – Κατάλογος της Έκθεσης Nonda, Έξι Δεκαετίες Τέχνης 1940-2000, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2006 (αναπαραγωγή σ. 202) catalogue de l’exposition nonda, centre culturel Mélina Mercouri, athènes, septembre 2003 (reproduit page 72) – Κατάλογος της Έκθεσης Nonda, Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα Μερκούρη, Αθήνα, σεπτέμβριος 2003 (αναπαραγωγή σ. 72)

8 000 / 12 000 €

Depuis les années 1950, nonda a l’habitude de se rendre aux Halles, à Paris, pour récupérer du sang animal et l’utiliser dans ses œuvres. Il le mêle à du charbon de bois et de l’huile et le fait rayonner à travers de grands coups de pinceau à la Soulages. La série du Spleen qu’il initie dans les années 1970 renvoie aux théories de Baudelaire et constitue le meilleur aspect des recherches du peintre sur ce thème. Le journaliste Jean-Paul crespelle écrira dans France-Soir : « comme Picasso avec ses périodes bleue et rose, on se souviendra de nonda pour sa période du Spleen ».

Από τη δεκαετία του ’50 ο Nonda συνηθίζει να πηγαίνει στις Αλ στο Παρίσι, για να μαζέψει αίμα ζώων και να το χρησιμοποιήσει στα έργα του. Το αναμειγνύει με ξυλοκάρβουνο και λάδι και του χαρίζει λάμψη μέσα από χοντρές πινελιές αλά Soulages. η σειρά Spleen που ξεκινά τη δεκαετία του ’70 παραπέμπει στις θεωρίες του Μπωντλαίρ και συνιστά την ωραιότερη πτυχή των αναζητήσεων του καλλιτέχνη επί του θέματος. ο δημοσιογράφος Ζαν-Πωλ Κρεσπέλ θα γράψει στη France-Soir: « Όπως τον Πικάσο για τις γαλάζιες και ροζ περιόδους του, έτσι θα θυμόμαστε και το Nonda για την περίοδό του του Spleen ».

NONDA (Epaminondas Papadopoulos) - νΩνΔα (έπαμεινώνδας Παπαδόπουλος)(Athènes – Αθήνα, 1922 / Athènes – Αθήνα, 1995)

Nonda est l’un des premiers artistes grecs à arriver en France après-guerre. Il s’inscrit à l’École des Beaux-Arts de Paris. En 1951, Galanis l’introduit auprès de Malraux, Kazantsakis et Picasso. Sa première exposition personnelle à Paris se tient à la galerie Allard en 1956. La même année, il rejoint la galerie Charpentier qui expose son travail en Europe, en Amérique du Sud et en Asie. En 1960, 25 ans avant Christo et ses empaquetages, Nonda reçoit l’autorisation de Malraux d’exposer ses œuvres monumentales sous les arches du Pont-Neuf. Artiste productif, Nonda fait évoluer son style et mène de nombreuses expérimentations, estimant qu’ « un artiste qui n’évolue pas est un artiste mort ».

Ο Νώντας είναι ένας από τους πρώτους Έλληνες καλλιτέχνες που αφίχθησαν στη μεταπολεμική Γαλλία. Γράφεται στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού και το 1951 ο Γαλάνης τον γνωρίζει στους Malraux, Καζαντζάκη και Picasso. Η πρώτη προσωπική του έκθεση στο Παρίσι λαμβάνει χώρα στην Γκαλερί Allard το 1956. Την ίδια χρονιά, συνεργάζεται με την Γκαλερί Charpentier η οποία εκθέτει το έργο του στην Ευρώπη, τη Νότιο Αμερική και την Ασία. Το 1960, 25 χρόνια πριν τον Christo και τα πακεταρίσματά του, ο Νώντας παίρνει την άδεια από το Malraux να εκθέσει τα μνημειακού χαρακτήρα έργα του κάτω από τα τόξα της Pont-Neuf. Καλλιτέχνης ιδιαίτερα παραγωγικός, ο Νώντας εξελίσσει την τεχνοτροπία του και πειραματίζεται συχνά, εκτιμώντας ότι « ένας καλλιτέχνης που δεν εξελίσσεται είναι ένας νεκρός καλλιτέχνης ».


Musée d’art moderne de Münich, Chicago Art Institute, Musée Jacquemart-André (Paris), Musée Benaki (Athènes), Grand Palais (Paris), Musée d’art moderne de Paris, Parnassos Gallery (Athènes)…Μουσείο μοντέρνας τέχνης του Μονάχου, Chicago Art Institute, Μουσείο Jacquemart-André (Παρίσι), Μουσείο Μπενάκη (Αθήνα), Grand Palais (Παρίσι), Μουσείο μοντέρνας τέχνης του Παρισιού, Γκαλερί Παρνασσός…

nonda fera l’objet d’une exposition au musée du Montparnasse à Paris au printemps 2013.Το Μουσείο του Μονπαρνάς του Παρισιού θα διοργανώσει μια αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Νώντα την άνοιξη του 2013.

97

jason MOLFESSIS - ίάσων μοΛΦέσησ (Athènes – Αθήνα, 1925 / Athènes – Αθήνα, 2009)

Résistant durant les années de guerre, Molfessis prend le maquis de l’Elas. Durant ces années difficiles, il se plonge dans l’étude de l’art byzantin, dans les monastères du nord de la Grèce. En 1946, il est diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes. Cinq ans plus tard, il s’installe à Paris où il suit les cours de peinture sur fresque aux Beaux-Arts. Dans la capitale française, Molfessis fréquente Claude Simon, Costa Gavras, le philosophe Castoriadis ou encore le compositeur Yannis Xenakis. Vers la fin des années 1960, Molfessis, que Didier Kunz qualifie de « représentant majeur de l’avant-garde grecque » (Le Monde, 9/02/2009), abandonne la peinture pour se consacrer aux bas-reliefs puis à la sculpture. Travaillant le ciment, le plastique, l’acier ou le plomb, ses œuvres sont conservées au Mirail à Toulouse ou encore au Centre européen de Delphes.

Αντιστασιακός στη διάρκεια του πολέμου, ο Μολφέσης καταφεύγει στα βουνά με τον Ε.Λ.Α.Σ. Τα δύσκολα εκείνα χρόνια βυθίζεται στη μελέτη της βυζαντινής τέχνης στα μοναστήρια της βόρειας Ελλάδας. Το 1946 αποφοιτά από τη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Πέντε χρόνια αργότερα εγκαθίσταται στο Παρίσι όπου παρακολουθεί μαθήματα νωπογραφίας στη Σχολή Καλών Τεχνών. Στη γαλλική πρωτεύουσα, ο Μολφέσης κάνει παρέα με τον Κλωντ Σιμόν, τον Κώστα Γαβρά, το φιλόσοφο Καστοριάδη και τον συνθέτη Γιάννη Ξενάκη. Προς τα τέλη της δεκαετίας του ’60, ο Μολφέσης, τον οποίο ο Ντιντιέ Κουντς χαρακτηρίζει ως « μείζονα εκπρόσωπο της ελληνικής πρωτοπορίας » (βλ. Le Monde, 9.02.2009), εγκαταλείπει τη ζωγραφική για να αφοσιωθεί στα χαμηλά ανάγλυφα και στην γλυπτική, δουλεύοντας με το τσιμέντο, το πλαστικό, το ατσάλι και το μόλυβδο. Τα έργα του φυλάσσονται στο Λε Μιράιγ της Τουλούζης και στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Δελφών.


Galerie Obelisk (Londres), Redfern Gallery (Londres), Musée macédonien d’art contemporain (Salonique), galerie l’Ecuyer (Bruxelles), Musée Galliera (Paris), Musée de Tourcoing (France), Petit Palais (Paris)…Γκαλερί Obelisk (Λονδίνο), Γκαλερί Redfern (Λονδίνο), Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη), Γκαλερί l’Ecuyer (Βρυξέλλες), Μουσείο Galliera (Παρίσι) Μουσείο Tourcoing (Γαλλία), Petit Palais (Παρίσι)…

Ces œuvres ont été authentifiéees par Irini Molfessi, fille de l’artiste, et figureront au catalogue raisonné, actuellement en préparation. - Το παραπάνω έργα, η γνησιότητα των οποίων πιστοποιήθηκε από την Ειρήνη Μολφέση, κόρη του καλλιτέχνη, θα συμπεριληφθούν στον πλήρη κατάλογο που ετοιμάζεται

103jason MOLFESSIS ίάσων μοΛΦέσησComposition – Σύνθεση, 1957Huile sur toile signée et datée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη στο κάτω δεξιά56,5 x 42 cm


2 000 / 3 000 €

Dans les œuvres de cette période, où l’artiste prend un parti résolument non figuratif, Molfessis ne cherche pas à peindre ce qui pourrait ressembler à une image. aux personnes qui lui disaient distinguer une tête, il leur répondait « ces têtes, je ne les ai pas invitées ». Suivant une sorte d’écriture automatique qui s’imposait à lui, Molfessis n’a pas d’idée préconçue de son œuvre. Il part de certaines figures et éléments représentatifs pour les brouiller ensuite par de petits coups de pinceau nerveux et rapides.

στα έργα αυτής της περιόδου, κατά την οποία ο καλλιτέχνης τάσσεται αποφασιστικά υπέρ της μη παραστατικής τέχνης, ο Μολφέσης δεν επιζητά να ζωγραφίσει κάτι που θα μπορούσε να μοιάσει με εικόνα. σε όσους του έλεγαν ότι διέκριναν ένα κεφάλι, απαντούσε: « τα κεφάλια αυτά, δεν τα προσκάλεσα εγώ ». Ακολουθώντας ένα είδος αυτόματης γραφής που τον κυρίευε, ο Μολφέσης δεν διέθετε κάποια προκαθορισμένη ιδέα για το έργο του. Αφετηρία του ήταν ορισμένες φιγούρες και παραστατικά στοιχεία που, στη συνέχεια, μπέρδευε με μικρές νευρώδεις και γρήγορες πινελιές.

Jason Molfessis fera l’objet d’une rétrospective au musée Benaki à athènes en septembre 2013

Μία αναδρομική έκθεση του καλλιτέχνη θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα το σεπτέμβριο του 2013

98

104jason MOLFESSIS ίάσων μοΛΦέσησHélicoptère – ελικόπτερο, 1999Bronze 1/8 Μπρούντζος 1/849 x 40 x 8 cm

3 500 / 4 500 €

105jason MOLFESSIS ίάσων μοΛΦέσησLes Arbres – Τα δέντρα, 1990Bronze 1/8 Μπρούντζος 1/8 36 x 42 x 2 cm

3 000 / 4 000 €

À Paris, Molfessis a vécu de l’intérieur l’expansion de nombreux mouvements artistiques d’importance internationale. Beaucoup l’ont inspiré pour mener, à partir des années 1960, ses propres recherches plastiques. Sa technique phare en sculpture consistait à laisser la matière raviner une plaque de plastique, créant ainsi des circuits et des creux au gré du hasard des formes. certains de ses travaux ont ensuite été fondus en bronze, sous sa supervision ou celle de ses ayant droit.

στο Παρίσι, ο Μολφέσης έζησε εκ των έσω την εξάπλωση διαφόρων καλλιτεχνικών κινημάτων διεθνούς σπουδαιότητας. Πολλά από αυτά τον ενέπνευσαν να προβεί, από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, στις δικές του εικαστικές αναζητήσεις. η χαρακτηριστική του τεχνική στον τομέα της γλυπτικής συνίστατο στο ότι άφηνε την ύλη να αυλακώνει την πλαστική πλάκα, δημιουργώντας μ’ αυτό τον τρόπο κυκλώματα και βαθουλώματα ανάλογα με το τυχαίο των μορφών. ορισμένες από τις δουλειές του χύθηκαν στη συνέχεια σε μπρούντζο, υπό την επίβλεψη του ίδιου ή των κατόχων των πνευματικών του δικαιωμάτων.

99

Yerassimos SKLAVOS - Γεράσιμος σκΛαβοσ(Domata – Ντομάτα, 1927 / Levallois, 1967)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes, Sklavos arrive en France en 1957 et intègre les Beaux-Arts de Paris, tout en suivant les cours de Zakdine à l’Académie de la Grande Chaumière. Durant dix ans, il expose son travail dans le monde entier, du Canada aux États-Unis, en passant par la Russie et la Suisse. Lié à Christian Zervos, directeur des Cahiers d’art et auteur du catalogue raisonné de Picasso, Sklavos suit de près les évolutions artistiques de son temps. Après avoir travaillé le fer, le ciment et le bois dans un style volontiers figuratif, il aborde l’abstraction en sculptant dans des blocs de granit ou de porphyre. En 1961, il obtient le Prix des Jeunes Artistes, décerné par André Malraux lors de la deuxième Biennale de Paris. En 1967, il meurt accidentellement dans son atelier de Levallois-Perret à l’âge de 40 ans. Présent dans de très prestigieuses collections privées, Sklavos est l’un des plus importants sculpteurs européens de la seconde moitié du XXe siècle.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, ο Σκλάβος φτάνει στη Γαλλία το 1957 και εισέρχεται στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, παρακολουθώντας παράλληλα τα μαθήματα του Ζάντκιν στην Ακαδημία της Γκραντ Σωμιέρ. Για δέκα χρόνια εκθέτει το έργο του σε ολόκληρο τον κόσμο, από τον Καναδά μέχρι τις Ηνωμένες Πολιτείες, περνώντας από τη Ρωσία και την Ελβετία. Έχοντας στενές σχέσεις με τον Κριστιάν Ζερβός, διευθυντή των « Cahiers d ‘Art » και συγγραφέα του κριτικού καταλόγου του Πικάσο, ο Σκλάβος παρακολουθεί από κοντά τις καλλιτεχνικές εξελίξεις της εποχής του. Αφού δουλεύει το σίδηρο, το τσιμέντο και το ξύλο με τεχνοτροπία ηθελημένα παραστατική, στη συνέχεια καταπιάνεται με την αφαίρεση φιλοτεχνώντας γλυπτά μπλοκ γρανίτη ή πορφυρίτη. Το 1961 κερδίζει το Βραβείο των Νέων Καλλιτεχνών που του απονέμεται από τον Αντρέ Μαλρώ στη δεύτερη Μπιενάλε του Παρισιού. Το 1967 πεθαίνει σε ατύχημα στο ατελιέ του στο Λεβαλουά-Περέ σε ηλικία 40 ετών. Παρών σε πολύ διάσημες ιδιωτικές συλλογές, ο Σκλάβος αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς Ευρωπαίους γλύπτες του δεύτερου μισού του 20ου αιώνα.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ιΔιωτικΕσ συλλόγΕσ

Musée des Beaux-Arts de Dijon, galerie Cahiers d’Art (Paris), Musée d’art moderne de Paris, Carnegie Institute Art Museum (Pittsburg), Musée Rodin (Paris), Palazzo Grassi (Venise), Fondation Christian et Yvonne Zervos (Vézelay), Pinacothèque Nationale de Grèce (Athènes)…Μουσείο Καλών Τεχνών (Ντιζόν), Γκαλερί Cahiers d’Art (Παρίσι), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (Παρίσι), Carne-gie Institute Art Museum (Πίτσμπουργκ), Μουσείο Rodin (Παρίσι), Palazzo Grassi (Βενετία), Ίδρυμα Christian et Yvonne Zervos (Βεζελέ), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας…

106Yerassimos SKLAVOS Γεράσιμος σκΛαβοσComposition – Σύνθεση, c. 1960encre sur papier signée en bas à droite Μελάνι σε χαρτί υπογεγραμμένο στο κάτω δεξιά28 x 19 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection aristide Patsoglou, athènes – συλλογή Αριστείδη Πατσόγλου, Αθήνα collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

800 / 1 200 €

Sklavos était un homme tourmenté. après plusieurs tentatives de suicide, l’artiste est retrouvé mort dans son atelier, écrasé par l’une de ses œuvres monumentales. Suicide réussi ou accident malheureux, le mystère reste entier. Toujours est-il qu’un dessin comme celui-ci montre comment Sklavos attaque le support en profondeur, avec une belle énergie et un grand contrôle mais, surtout, avec une claire nervosité qui le fait risquer, à chaque instant, de percer le papier.

ο σκλάβος υπήρξε ένας βασανισμένος άνθρωπος. Μετά από πολλές απόπειρες αυτοκτονίας, ο καλλιτέχνης βρέθηκε νεκρός στο ατελιέ του, καταπλακωμένος από ένα μνημειακό του έργο. Επιτυχής αυτοκτονία ή ατύχημα, το μυστήριο παραμένει άλυτο. Εντούτοις, ένα σχέδιο όπως το παραπάνω φανερώνει τον τρόπο με τον οποίο ο σκλάβος καταπιάνεται σε βάθος με το υλικό του - με μεγάλη ενεργητικότητα και αίσθηση ελέγχου αλλά, κυρίως, με μια ξεκάθαρη νευρικότητα που τον κάνει, ανά πάσα στιγμή, να κινδυνεύει να τρυπήσει το χαρτί.

100

Constantin ANDREOU - κωνσταντίνος ανΔρέού(São Paulo, 1917 / Athènes – Αθήνα, 2007)

Né au Brésil de parents grecs, Constantin Andreou arrive en Grèce à l’âge de 8 ans. C’est en 1932 qu’il commence à sculpter. Lors de l’invasion italienne de 1940, il s’engage dans l’armée grecque puis rejoint la résistance hellène. Après la guerre, Andreou s’installe en France et travaille avec Le Corbusier de 1947 à 1953. Dans le quotidien Combat (7/05/1953), le critique d’art J-A Cartier écrit qu’Andreou est « le plus célèbre sculpteur grec de la capitale ». Dans les Temps Modernes (07/1959), le philosophe Jean-Paul Sartre dit de lui qu’il « est l’égal de Picasso et Mondrian ». C’est à Constantin Andreou qu’on doit l’invention de la technique du laiton soudé, procédé qui a inspiré d’autres sculpteurs, comme César. Récompensé en 1988 par le grand prix de la Fondation Antoine Pevsner pour l’ensemble de son œuvre sculpté, Constantin Andreou s’est éteint à Athènes en 2007.

Γεννημένος στη Βραζιλία από Έλληνες γονείς, o Κωνσταντίνος Ανδρέου φτάνει στην Ελλάδα σε ηλικία 8 ετών. Η ενασχόλησή του με τη γλυπτική αρχίζει το 1932. Κατά τη διάρκεια της ιταλικής εισβολής του 1940 κατατάσσεται στον ελληνικό στρατό και, στη συνέχεια, εντάσσεται στην Εθνική Αντίσταση. Μετά τον πόλεμο εγκαθίσταται στη Γαλλία και εργάζεται με το Λε Κορμπυζιέ από το 1947 μέχρι το 1953. Ο κριτικός τέχνης Ζ-A Καρτιέ γράφει στην εφημερίδα Combat (7/05/1953) για τον Ανδρέου ότι « είναι ο πιο διάσημος Έλληνας γλύπτης της πρωτεύουσας ». Ο φιλόσοφος Ζαν-Πωλ Σαρτρ γράφει στο περιοδικό Les Temps Modernes (07/1959), ότι « είναι ισάξιος του Πικάσο και του Μοντριάν ». Στον Ανδρέου οφείλεται η εφεύρεση της τεχνικής του συγκολλημένου ορείχαλκου, μια μέθοδος που ενέπνευσε κι άλλους γλύπτες, όπως το Σεζάρ. Βραβευμένος το 1988 με το μεγάλο βραβείο του Ιδρύματος Αντουάν Πεβσνέρ για το σύνολο του γλυπτικού του έργου, ο Κωνσταντίνος Ανδρέου αφήνει την τελευταία του πνοή το 2007 στην Αθήνα.


Musée d’art moderne (São Paulo), Malmö Museum of Art (Suède), Musée du Havre, Espace Cardin (Paris), Palais de Brest, Larnaca Museum (Chypre), Vafopoulio Cultural Center (Salonique)… Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (Σάο Πάολο), Μουσείο Τέχνης Malmö (Σουηδία), Μουσείο της Χάβρης, Espace Cardin (Παρίσι), Palais de Brest, Μουσείο της Λάρνακας (Κύπρος), Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο (Θεσσαλονίκη)...

107Constantin ANDREOU κωνσταντίνος ανΔρέούFierté – Υπερηφάνεια, 1960Sculpture en cuivre et laiton signée et datée (pièce unique)Γλυπτό από χαλκό και μπρούντζο υπογεγραμμένο και χρονολογημένο (μοναδικό κομμάτι)60 x 14 x 12 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση Galerie Pierre Domec, Paris, du 5 mai au 1er juin 1961 (texte de rené de Solier) – Pierre Domec, Παρίσι, 5 Μαΐου - 1 Ιουνίου 1961 (κείμενο του René de Solier) collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι

1 600 / 1 800 €

L’écrivain et poète rené de Solier, auteur du texte du catalogue de l’exposition à laquelle cette sculpture était présentée en 1961 à la galerie Pierre Domec, était, depuis l’immédiat après-guerre, un proche des artistes. ami de Breton et des surréalistes, il fait partie des premiers à avoir soutenu Germaine richier, vieira da Silva ou encore Kijno.

ο συγγραφέας και ποιητής ρενέ ντε σολιέ, δημιουργός του κειμένου του καταλόγου της έκθεσης στην οποία παρουσιάστηκε το παραπάνω γλυπτό στην γκαλερί Pierre Domec το 1961, ήταν, μεταπολεμικά, στενός φίλος των καλλιτεχνών. Φίλος του Μπρετόν και των υπερρεαλιστών, ήταν ένας από τους πρώτους που στήριξαν τους Ζερμαίν ρισιέ, Βιειρά ντα σίλβα και Κέζνο.

108Constantin ANDREOU κωνσταντίνος ανΔρέούChrist en croix – Ο Χριστός πάνω στο σταυρό, c. 1975Laiton soudé signé « andréou » sur la base (pièce unique)συγκολλημένος ορείχαλκος υπογεγραμμένος « Andréou » στη βάση (μοναδικό κομμάτι)Hauteur - Ύψος : 43,5 cm


1 500 / 2 000 €

Les plus anciennes représentations artistiques de crucifixions remontent à la Grèce antique, à l’époque où les Perses pratiquaient cette méthode d’exécution. reprise ensuite sous l’empire romain, la crucifixion était réservée aux esclaves, aux criminels et rebelles des pays conquis. conformément aux lois juives, Jésus aurait dû subir le supplice de la lapidation. Mais selon le nouveau Testament, il fut condamné par le préfet Ponce Pilate à la mort par crucifiement, dite aussi crucifixion.

οι παλαιότερες καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις του θέματος της σταύρωσης ανέρχονται στην αρχαία Ελλάδα, την εποχή κατά την οποία οι Πέρσες εφάρμοζαν αυτή τη μέθοδο εκτέλεσης. Όταν υιοθετήθηκε στη συνέχεια επί ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η σταύρωση προοριζόταν αποκλειστικά για τους σκλάβους, τους εγκληματίες και τους επαναστάτες των κατακτημένων χωρών. σύμφωνα με τους εβραϊκούς νόμους, ο Χριστός θα έπρεπε να υποστεί το μαρτύριο του λιθοβολισμού. σύμφωνα, όμως, με την Καινή Διαθήκη, καταδικάστηκε από τον Έπαρχο Πόντιο Πιλάτο σε θάνατο δια σταυρώσεως.

101

Costa COULENTIANOS - κώστας κούΛέντίανοσ(Athènes – Αθήνα, 1918 / Plan d’Orgon, 1995)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1940, Coulentianos arrive à Paris en 1945 où il fréquente l’atelierde Zadkine. Au fi l de ses expérimentations, il se passionne pour le fer, le bronze et diff érents alliages. L’une des grandes particularités de cet artiste a toujours été de travailler directement la matière, sans planifi cation préalable. Professeur aux Arts Décoratifs de Paris puis à l’École des Beaux-Arts de Marseille à la fi n des années 1970,Coulentianos a toujours voulu réaliser des sculptures de très grande dimension. Pour ce faire, il s’installedans l’Ain, au nord-est de Lyon, pour ensuite fi nir ses jours dans les Bouches-du-Rhône. Certaines piècesde sa série Nouvelle Génération ont représenté la Grèce à la Biennale de Venise de 1980. Son atelier du boulevard Saint-Jacques à Paris a été un important lieu de rencontre des artistes grecs de Paris dans les années 1950 et 1960.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1940, ο Κουλεντιανός φτάνει το 1945 στο Παρίσι, όπου και συχνάζει στο ατελιέ του Ζαντκίν. Στη διάρκεια των πειραματισμών του, αποκτά πάθος για το σίδηρο, το χαλκό και διάφορα άλλα κράματα. Μια από τις μεγαλύτερες ιδιαιτερότητες του καλλιτέχνη υπήρξε το γεγονός ότι δούλευε πάντοτε κατευθείαν πάνω στην ύλη, χωρίς πρότερο προγραμματισμό. Καθηγητής στη Σχολή Διακοσμητικών Τεχνών του Παρισιού και έπειτα στη Σχολή Καλών Τεχνών της Μασσαλίας στα τέλη της δεκαετίας του ’70, ο Κουλεντιανός ήθελε πάντα να πραγματοποιεί γλυπτά μεγάλων διαστάσεων. Για το λόγο αυτό, εγκαθίσταται στην περιοχή της Εν, στα βορειοανατολικά της Λυών, και στη συνέχεια περνάει τα τελευταία χρόνια της ζωής του στο Μπους-ντυ-Ρον (διοικητικό διαμέρισμα στο Νότο της Γαλλίας). Κάποια από τα κομμάτια της σειράς του Νέα Γενιά εκπροσώπησαν την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας του 1980. Το ατελιέ του στο bou-levard Σαν-Ζακ υπήρξε σημαντικός τόπος συνάντησης των Ελλήνων καλλιτεχνών του Παρισιού κατά τις δεκαετίες του ’50 και του ’60.


Musée d’art moderne de Santiago (Chili), Zomboulaki Gallery (Athènes), Institut français de Salonique,galerie de France (Paris), Pain Gallery (Londres), Musée Benaki (Athènes)…Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαντιάγο (Χιλή), Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Αθήνα), Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, galerie de France (Παρίσι), Γκαλερί Pain (Λονδίνο), Μουσείο Μπενάκη...

Les acrobates sont la dernière série d’œuvres représentant la forme humaine avant le passage de coulentianos à l’abstraction. Œuvrant à la façon d’un artisan, en cette année 1956 comme durant toute sa vie, coulentianos est tout entier dévoué à la femme et à son corps, ici une acrobate d’une puissance évocatrice exceptionnelle. Même aux frontières de l’abstrait, des formes charnelles nous interpellent. Sans croquis ni maquette, le sculpteur exécute une œuvre achevée d’une grande liberté et d’une extrême légèreté. Un an auparavant, l’artistea réalisé un voyage en Grèce déterminant, durant lequel il prend consciencede la rigueur et de l’importance de la matière dans l’art grec de la période archaïque. La série des acrobates, sur laquelle il travaille alors, se nourritde ce nouvel horizon, découvert aux confi ns de ses propres origines. À l’époque archaïque, les statues étaient des offrandes à des temples, des oracles ou des sanctuaires. chez coulentianos comme chez ses aïeux, les sculptures sont des représentations d’un idéal de beauté, sans coquetterie mal placée, ni symétries faciles, ni élégance vaine. cette acrobate est pensée comme un être vivant destiné à trouver sa juste place dans les temples des Dieux du monde contemporain.

οι Ακροβάτες είναι η τελευταία σείρα έργων που παριστάνουν την ανθρώπινη μορφή πριν το πέρασμα του Κουλεντιανού στην αφαίρεση. Δουλεύοντας το 1956 όπως και σε όλη τη διάρκεια της ζωής του σαν τεχνίτης, ο Κουλεντιανός είναι απόλυτα προσηλωμένος στη γυναίκα - εν προκειμένω μια ακροβάτιδα εξαιρετικής υποβλητικής δύναμης - και το σώμα της. Ακόμη και στις παρυφές της αφαίρεσης, οι σαρκικές μορφές είναι επιβλητικές. Χωρίς σκίτσο ούτε μακέτα, ο γλύπτης εκτελεί ένα τέλειο έργο μεγάλης ελευθερίας και υπέρμετρης ελαφρότητας. Ένα χρόνο πριν, ο καλλιτέχνης πραγματοποιεί ένα καθοριστικό ταξίδι στην Ελλάδα, στη διάρκεια του οποίου συνειδητοποιεί την αυστηρότητα και τη σημασία της ύλης στην ελληνική τέχνη της αρχαϊκής περίοδου. η σειρά των Ακροβατών, πάνω στην οποία εργάζεται την εποχή εκείνη, τρέφεται από αυτό το νέο ορίζοντα, τον οποίο ο Κουλεντιανός ανακαλύπτει στα όρια των ίδιων του των καταβολών. Κατά την αρχαϊκή περίοδο, τα αγάλματα ήταν αναθήματα σε ναούς, μαντεία η τεμένη. στο έργο του Κουλεντιανού όπως και σε αυτό των προγόνων του, τα γλυπτά αναπαριστούν ένα ιδεώδες ομορφιάς χωρίς άστοχη επιτήδευση, απλοϊκές συμμετρίες ή κενόδοξη χάρη. η εν λόγω Ακροβάτιδα έχει συλληφθεί ως ένα ζωντανό ον που μέλλει να βρει τη θέση που του αρμόζει μέσα στους ναούς των θεών του σύγχρονου κόσμου.

cette œuvre étant actuellement présentéeà l’exposition rétrospective organiséepar le Musée Benaki à athènes, sa ventese fera sur désignation.L’acquéreur pourra prendre possessionde cette sculpture à l’issue de l’expositionà partir du 6 janvier 2013.

η πώληση αυτού του έργου, το οποίο παρουσιάζεται αύτη τη στιγμή στην αναδρομική έκθεση που οργανώνει το Μουσείο Μπενάκη της Αθήνας, θα πραγματοποιηθεί βάσει ονομαστικού καταλόγου. ο αγοραστής θα αποκτήσει το εν λόγω γλυπτό μετά το πέρας της έκθεσης στις 6 Ιανουαρίου 2013.

costa coulentianos fait actuellement l’objet d’une rétrospective au musée Benaki à athènes jusqu’au 6 janvier 2013.

Μια αναδρομική έκθεση του έργου του Κώστα Κουλεντιανού πραγματοποιείται αυτό τον καιρό και μέχρι τις 6 Ιανουαρίου 2013 στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα

102

109Costa COULENTIANOS κώστας κούΛέντίανοσAcrobate – Aκροβάτης, 1956Bronze 2/6 Μπρούντζος 2/6242 x 94 x 63 cm

eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ Gallery obelisk, Londres, novembre et décembre 1956 (pour la sculpture originale en fer) – Γκαλερί Obelisk, λονδίνο, Νοέμβριος και Δεκέμβριος 1956 (για το πρωτότυπο γλυπτό από σίδηρο) Galerie Jean-Louis Danant, coulentianos - Philolaos, Paris, mars 2011 – Γκαλερί Jean-Louis Danant, Κουλεντιανός - Φιλόλαος, Παρίσι, Μάρτιος 2011 Musée Benaki, rétrospective costa coulentianos, athènes, 18 septembre-6 janvier 2013 (reproduit en couverture du catalogue et sur l’affiche de l’exposition) – Μουσείο Μπενάκη, Αναδρομική Έκθεση Κώστας Κουλεντιανός, Αθήνα, 18 σεπτεμβρίου -Ιανουαρίου 2013 (αναπαραγωγή στο εξώφυλλο του καταλόγου και στην αφίσα της έκθεσης)

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Gallery obelisk, Londres, novembre et décembre 1956 (la sculpture originale en fer est reproduite sur le carton d’invitation) – Γκαλερί Obelisk, λονδίνο, Νοέμβριος και Δεκέμβριος 1956 (το πρωτότυπο γλυπτό από σίδηρο αναπαράγεται στην προσκλητήρια κάρτα) Galerie Jean-Louis Danant, coulentianos - Philolaos, Paris, mars 2011 (reproduit en couverture) – Γκαλερί Jean-Louis Danant, Κουλεντιανός - Φιλόλαος, Μάρτιος 2011 (αναπαραγωγή στο εξώφυλλο) Musée Benaki, rétrospective costa coulentianos, athènes, 18 septembre-6 janvier 2013 (reproduit en couverture du catalogue et sur l’affiche de l’exposition) – Μουσείο Μπενάκη, Αναδρομική Έκθεση Κώστας Κουλεντιανός, Αθήνα, 18 σεπτεμβρίου -Ιανουαρίου 2013 (αναπαραγωγή στο εξώφυλλο του καταλόγου και στην αφίσα της έκθεσης)

cette œuvre est accompagnée d’un certificat d’authenticité de Ben coulentianos, fils de l’artiste – Tο έργο αυτό συνοδεύεται από πιστοποιητικό γνησιότητας του Μπεν Κουλεντιανού, γιου του καλλιτέχνη

50 000 / 70 000 €

103

110Costa COULENTIANOS κώστας κούΛέντίανοσFemme assise – Καθιστή γυναίκα, c. 1960Bronze 1/8 Μπρούντζος 1/845 x 40 x 50 cm

cette œuvre est accompagnée d’un certificat d’authenticité de Ben coulentianos, fils de l’artiste – Tο έργο αυτό συνοδεύεται από πιστοποιητικό γνησιότητας του Μπεν Κουλεντιανού, γιου του καλλιτέχνη

8 000 / 12 000 €

cette Femme assise se situe à une période charnière dans l’œuvre de coulentianos. L’année précédente, l’artiste a réalisé son « dernier des acrobates », mettant un terme à la représentation de la forme humaine pour passer à l’abstraction. en chemin vers cet ailleurs, coulentianos prolonge l’expérience passée avec cette sculpture et revient à son sujet de prédilection : le corps féminin. Des années plus tard, il dira : « mes formes pleines et vide que le vent, la lumière, le regard, traversent, contournent, caressent, pour finalement leur donner une placer solide dans l’espace qui est leur naturel prolongement ». Deux ans plus tard, en 1962, coulentianos fait sa première exposition personnelle à Paris à la galerie de France.

Αυτή η Καθιστή Γυναίκα τοποθετείται στο σταυροδρόμι δύο εποχών στο έργο του Κουλεντιανού. Την προηγούμενη χρονιά ο καλλιτέχνης πραγματοποιεί τον « τελευταίο των Ακροβατών » του, θέτοντας τέλος στην αναπαράσταση της ανθρώπινης μορφής και περνώντας στην αφαίρεση. οδεύοντας προς την τελευταία, ο Κουλεντιανός παρατείνει με αυτό το γλυπτό την προηγούμενη εμπειρία του και επανέρχεται στο αγαπημένο θέμα του: το γυναικείο σώμα. Μερικά χρόνια αργότερα θα πει: « τις γεμάτες και άδειες μορφές μου τις διαπερνούν, τις παρακάμπτουν, τις χαϊδεύουν ο αέρας, το φως και το βλέμμα, για να τους δώσουν τελικά τη σταθερή θέση στο χώρο που αποτελεί τη φυσική προέκτασή τους ». Δύο χρόνια αργότερα, το 1962, ο Κουλεντιανός θα πραγματοποιήσει την πρώτη προσωπική του έκθεση στη Galerie de France στο Παρίσι.

104

Pierre PAPALOÏZOS - Πέτρος ΠαΠαΛοΐΖοσ(Le Caire – Κάιρο, 1927 / Paris – Παρίσι, 1978)

Grec d’Égypte, Papaloïzos arrive à Paris à l’âge de 19 ans. Il commence par suivre les cours de l’École des Beaux-Arts de Paris pour vite leur préférer les ateliers de Souverbie, André Lhote et Fernand Léger. Bien qu’excellent peintre, au trait intuitif et nerveux, c’est à la sculpture qu’il décide de se consacrer à partir de 1950, travaillant auprès d’Etienne Hajdu pendant 5 ans. Papaloïzos travaille la terre et le plâtre, mais aussi le fer et l’acier ou encore la poterie et la céramique. Il a également réalisé de magnifiques meubles (tables, luminaires, mobilier de bibliothèque,…), toujours des pièces uniques, pour ses amis artistes notamment. Extrêmement exigeant, Papaloïzos détruisait toute pièce qui ne correspondait pas pleinement à ses attentes. Décédé prématurément à l’âge de 51 ans, il laisse une œuvre de qualité, riche et cohérente.

Έλληνας της Αιγύπτου, ο Παπαλοΐζος φτάνει στο Παρίσι σε ηλικία 19 ετών. Στην αρχή παρακολουθεί μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών, γρήγορα, όμως, θα προτιμήσει τα ατελιέ των Σουβερμπί, Αντρέ Λοτ και Φερνάν Λεζέ. Παρότι άριστος ζωγράφος με διαισθητική και νευρώδη γραμμή, ο Παπαλοΐζος αποφασίζει τελικά να αφοσιωθεί από το 1950 κι έπειτα στη γλυπτική, δουλεύοντας για πέντε χρόνια δίπλα στον Ετιέν Αζντύ. Ο Παπαλοΐζος δούλεψε με τον πηλό, το γύψο, το σίδηρο και το χάλυβα. Ασχολήθηκε επίσης με την αγγειοπλαστική και την κεραμική ενώ έφτιαξε και θαυμάσια έπιπλα (τραπέζια, φωτιστικά, έπιπλα βιβλιοθήκης…), όλα τους μοναδικά κομμάτια, κυρίως για τους καλλιτέχνες φίλους του. Εξαιρετικά απαιτητικός, ο Παπαλοΐζος κατέστρεφε οτιδήποτε δεν ανταποκρινόταν πλήρως στις προσδοκίες του. Πέθανε πρόωρα σε ηλικία 51 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα πλούσιο ποιοτικό και συνεκτικό έργο.


Siège de l’OCDE (Paris), Centre éducatif et culturel de Yerres (France), Oriental Art Gallery (Athènes), galerie « Paris Sculpt » (France), galerie Thérèse Roussel (Perpignan), Salon de Mai (Paris)…Έδρα του ΟΟΣΑ (Παρίσι), Μορφωτικό και Πολιτιστικό Κέντρο του Yerres (Γαλλία), Oriental Art Gallery (Αθήνα), Γκαλερί « Paris Sculpt » (Γαλλία), Γκαλερί Thérèse Roussel (Περπινιάν), Salon de Mai (Παρίσι) …

112Pierre PAPALOÏZOS Πέτρος ΠαΠαΛοΐΖοσEnvol – Πέταγμα, c. 1966acier soudé (pièce unique)συγκολλημένο ατσάλι (μοναδικό κομμάτι)Hauteur - Ύψος : 106 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, France – Ιδιωτική συλλογή, Γαλλία

eXPoSITIon – Εκθέσεις Maison de la Grèce, Sculptures de Papaloïzos, Paris, mai 2003 – Ελληνικό σπίτι, Γλυπτά του Παπαλοΐζου, Παρίσι, Μάιος 2003

2 000 / 3 000 €

Papaloïzos est installé depuis 5 ans dans son atelier de Saint-Germain-en-Laye lorsqu’il commence une série titrée envol. cette sculpture, contrairement à certaines de ses œuvres antérieures plus modelées, assume pleinement la voie géométrique dans laquelle Papaloïzos s’est engagé dès le début des années 1960. L’artiste parie sur le pouvoir esthétique et expressif des lignes et des courbes. en peinture, cette recherche d’un idéal plastique est allée jusqu’au dépouillement complet avec Malevitch. en sculpture, il a fallu attendre l’espagnol Julio Gonzáles, puis l’américain David Smith et l’espagnol eduardo chilida pour être convaincu de la viabilité de l’exercice appliqué en trois dimensions. comme eux, Papaloïzos maîtrise la technique de la forge, ce qui lui permet de modifier les pièces métalliques et non plus seulement de les assembler. Sa structure, pourtant techniquement complexe, est d’une légèreté aérienne que pourraient lui envier bien des sculpteurs. cet envol ne propose ni une apparence seule, ni une simple enveloppe : le regard s’y promène au-dedans comme au-dehors et découvre peu à peu l’élégance de sa construction.

Όταν ξεκινά τη σειρά του γλυπτών με τίτλο Πέταγμα, ο Παπαλοΐζος είναι ήδη 5 χρόνια εγκατεστημένος στο ατελιέ του στο σαν-Ζερμάν-αν-λαι. σε αντίθεση με ορισμένα από τα προηγούμενα περισσότερο ανάγλυφα έργα του, το παραπάνω γλυπτό αποδέχεται πλήρως τη γεωμετρική οδό, την οποία ο Παπαλοΐζος ακολουθεί από τις αρχές της δεκαετίας του ’60. ο καλλιτέχνης ποντάρει στην αισθητική και εκφραστική δύναμη των γραμμών και των καμπυλών. στον τομέα της ζωγραφικής, η αναζήτηση αυτή ενός εικαστικού ιδεώδους έφτασε μέχρι την πλήρη απογύμνωση με τον Μάλεβιτς. σε αυτόν της γλυπτικής, χρειάστηκε να περιμένουμε τον Ισπανό Χούλιο Γκονζάλες, έπειτα τον Αμερικανό Ντέιβιντ σμιθ και τέλος τον Ισπανό Εντουάρντο Τσιλίδα, για να πειστούμε για τη εφαρμοσιμότητα της τεχνικής πάνω σε τρεις διαστάσεις. Όπως αυτοί οι καλλιτέχνες, έτσι και ο Παπαλοΐζος κατέχει άψογα την τεχνική της σιδηρουργίας, γεγονός που του επιτρέπει να τροποποιεί τα μεταλλικά κομμάτια και όχι μόνο να τα συναρμόζει. η δομή του, αν και τεχνικά περίπλοκη, διαθέτει μια αιθέρια ελαφρότητα την οποία θα ζήλευαν πολλοί γλύπτες. Το Πέταγμα δεν προτείνει ούτε ένα απλό πρόσχημα ούτε ένα απλό περιτύλιγμα: το βλέμμα πλανάται μέσα κι έξω από αυτό και ανακαλύπτει σιγά-σιγά την κομψότητα της κατασκευής του.

111Pierre PAPALOÏZOS Πέτρος ΠαΠαΛοΐΖοσTotem – Τοτέμ, 1973 acier soudé (pièce unique)συγκολλημένο ατσάλι (μοναδικό κομμάτι)Hauteur - Ύψος : 71 cm

Provenance – Προέλευση collection privée, France – Ιδιωτική συλλογή, Γαλλία

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ Galerie Sculptures / centre culturel hellénique, Paris, exposition Papaloïzos, Paris, 1987 Γκαλερί Sculptures / Ελληνικό κέντρο πολιτισμού, Παρίσι, Έκθεση Παπαλοΐζος, Παρίσι 1987

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Pierre Papaloïzos, Sculptures, Les amis de Pierre Papaloïzos, mai 1980 (reproduit en couverture) Πέτρος Παπαλοΐζος, Γλυπτά, οι Φίλοι του Πέτρου Παπαλοΐζου, Μάιος 1980 (αναπαραγωγή στο εξώφυλλο)

1 500 / 2 500 €

ce Totem est un renvoi assumé à l’art primitif africain. Dans cette œuvre, Papaloïzos propose une vision très graphique du sacré, en s’intéressant à la structure plutôt qu’à l’ornementation. Derrière son air solennel, on distingue clairement les jambes, la forme du visage, le menton et le nez de ce Totem du XXe siècle.

Το παραπάνω Τοτέμ παραπέμπει συνειδητά στην αφρικανική πρωτόγονη τέχνη. ο Παπαλοΐζος προτείνει με το έργο αυτό μία πολύ παραστατική θέαση του ιερού, ενδιαφερόμενος περισσότερο για τη δομή παρά για τη διακόσμηση. Πίσω από την επίσημη έκφρασή του, διακρίνονται ξεκάθαρα τα πόδια, η μορφή του προσώπου, το πηγούνι και η μύτη αυτού του Τοτέμ του 20ού αιώνα.

105

Memos MAKRIS - μέμος μακρησ (Patras – Πάτρα, 1913 / Athènes – Αθήνα, 1993)

Diplômé des Beaux-Arts d’Athènes, Memos (diminutif d’Agememnon) Makris s’est beaucoup investi dans la vie culturelle grecque des années 1930. Artiste engagé à gauche, il entre dans la Résistance pendant l’occupation puis rejoint Paris après guerre avant de s’installer définitivement en Hongrie en 1950. Il y devient une importante figure culturelle et politique. Déchu de sa nationalité grecque en 1964, il la retrouve en 1975 après le retour de la démocratie et la chute des Colonels. Memos Makris a réalisé plusieurs œuvres monumentales commémoratives, comme le mémorial de Mathausen, le monument des disparus hongrois engagés dans la guerre d’Espagne ou encore celui de la place Beloya-nis à Athènes, avec sa fille Clio, également sculptrice.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, ο Μέμος (υποκοριστικό του Αγαμέμνων) Μακρής συμμετείχε ενεργά στην ελληνική πολιτιστική ζωή της δεκαετίας του ’30. Στρατευμένος αριστερός καλλιτέχνης, στη διάρκεια της Κατοχής εισχωρεί στην Αντίσταση και στη συνέχεια, μετά τον πόλεμο, φεύγει για το Παρίσι, προτού εγκατασταθεί μόνιμα στην Ουγγαρία το 1950. Εκεί γίνεται μια σημαντική πολιτιστική και πολιτική προσωπικότητα. Έκπτωτος της ελληνικής ιθαγένειάς του από το 1964, την αποκτά και πάλι το 1975 μετά την επάνοδο της Δημοκρατίας και την πτώση των Συνταγματαρχών. Ο Μέμος Μακρής πραγματοποίησε διάφορα μνημειώδη έργα, όπως το μνημείο του Mauthausen, το μνημείο των εξαφανισθέντων Ούγγρων που πολέμησαν στον ισπανικό εμφύλιο ή, ακόμα, αυτό της πλατείας Μπελογιάννη στην Αθήνα σε συνεργασία με την κόρη του Κλειώ, επίσης γλύπτρια.


Pinacothèque Nationale d’Athènes, Palais présidentiel de Chypre, Petit Palais (Paris), Pinacothèque de Patras, Pinacothèque nationale de Budapest (Hongrie)… Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Προεδρικό Μέγαρο Κύπρου, Petit Palais (Παρίσι), Πινακοθήκη της Πάτρας, Εθνική Πινακοθήκη Βουδαπέστης (Ουγγαρία)…

113Memos MAKRIS μέμος μακρησFemme qui se coiffe – Γυναίκα που χτενίζεται, 1965Bronze 4/8Μπρούντζος 4/878 x 48 x 38 cm

cette œuvre est accompagnée d’un certificat d’authenticité de clio Makris, fille de l’artiste – Tο έργο αυτό συνοδεύεται από πιστοποιητικό γνησιότητας της Κλειούς Μακρή, κόρης του καλλιτέχ

8 000 / 12 000 €

ce nu gracrieux n’est pas sans rappeler les tendances de la sculpture hongroise des années 1930 que Makris a fréquenté à Budapest. c’est une version réinterprétée et enrichie de sa propre expérience que nous propose l’artiste.

Το παραπάνω χαριτωμένο γυμνό θυμίζει τις τάσεις της ουγγρικής γλυπτικής της δεκαετίας του ’30 που ο Μακρής γνώρισε στη Βουδαπέστη. ο καλλιτέχνης μας προτείνει μια νέα και εμπλουτισμένη ερμηνεία της δικής του εμπειρίας.

106

114Memos MAKRIS μέμος μακρησCactus – Kάκτος, 1990Bronze 1/8 Μπρούντζος 1/8183 x 21 x 21 cm

7 000 / 9 000 €

Dans la préface du catalogue d’une exposition consacrée à l’artiste en 1992, angelos Delivorias, directeur du Musée Benaki à athènes, évoque cette série de sculptures, la seule à être non-figurative dans l’œuvre de l’artiste. Malgré un ton naturaliste en apparence, il s’agit bel et bien d’un commentaire de la condition humaine pour l’artiste engagé qu’est Makris. angelos Delivorias poursuit en écrivant : « le sens de la solitude émanant des cactus de Makris est effectivement contrebalancée par leurs distorsions harmonieuses, leur squelette épineux et leur impressionnant instinct de survie ».

στον πρόλογο του καταλόγου μιας αφιερωμένης στον καλλιτέχνη έκθεσης στα 1992, ο Άγγελος Δεληβοριάς, διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη στην Αθήνα, μνημονεύει αυτή τη σειρά γλυπτών, τη μόνη μη παραστατική στο έργο του καλλιτέχνη. Παρά τον φαινομενικά νατουραλιστικό τόνο, εδώ έχουμε όντως να κάνουμε με ένα σχόλιο του στρατευμένου καλλιτέχνη Μακρή πάνω στην ανθρώπινη κατάσταση. ο Άγγελος Δεληβοριάς συνεχίζει γράφοντας: « η αίσθηση μοναξιάς που αποπνέουν οι Κάκτοι του Μακρή εξισορροπείται πράγματι από τις αρμονικές διαστρεβλώσεις τους, τον αγκαθωτό σκελετό τους και το εντυπωσιακό ένστικτο επιβίωσης τους ».

107

Mario PRASSINOS - μάριος Πρασίνοσ(Constantinople – Κωνσταντινούπολη, 1916 / Avignon, 1985)

Fuyant l’invasion ottomane de l’Asie mineure, la famille Prassinos arrive en France en 1922. Jeune adulte, Mario Prassinos vit le surréalisme de l’intérieur, rencontrant Man Ray, André Breton, Paul Éluard ou Salvador Dalí. Le catalogue de sa première exposition personnelle, en 1938, est préfacé par le poète René Char. Il s’éloigne du mouvement surréaliste à partir de 1939. Graveur de talent ayant illustré des ouvrages de Queneau, Sartre ou Apollinaire, Prassinos réalise également des décors et costumes de théâtre, pour Jean Vilar notamment, et de nombreux cartons de tapisserie. C’est au début des années 1950 que son travail plastique se singularise et que Prassinos développe le style qui lui est propre et qui a fait de lui un artiste de renommée internationale.

Δραπετεύοντας από την τουρκική επιδρομή στη Μικρά Ασία, η οικογένεια Πράσινου φτάνει στη Γαλλία το 1922. Σε νεαρή ηλικία, ο Πράσινος ζει το σουρεαλισμό εκ των έσω, συναντώντας τους Μαν Ρέι, Αντρέ Μπρετόν, Πωλ Ελυάρ και Σαλβαντόρ Νταλί. Ο κατάλογος της πρώτης προσωπικής του έκθεσης το 1938 προλογίζεται από τον ποιητή Ρενέ Σαρ. Από το 1939 αρχίζει να απομακρύνεται από το κίνημα του σουρεαλισμού. Ταλαντούχος χαράκτης που εικονογράφησε τα έργα των Κενώ, Σαρτρ και Απωλλιναίρ, ο Πράσινος σχεδιάζει επίσης σκηνικά και κοστούμια για το θέατρο, κυρίως για το Ζαν Βιλάρ, και πολλές ταπισερί. Στις αρχές της δεκαετίας του ’50, το εικαστικό του έργο ξεχωρίζει και ο Πράσινος αναπτύσσει το προσωπικό ύφος που τον έκανε καλλιτέχνη διεθνούς φήμης.


Galerie Billiet-Vorms (Paris), Kunsthalle Basel (Suisse), galerie de France (Paris), galerie Colette Ryter (Zürich), galerie La Demeure (Paris), Donation Prassinos (Saint-Rémy de Provence) ...Γκαλερί Billiet-Worms (Παρίσι), Kunsthalle Βασιλείας (Ελβετία), galerie de France (Παρίσι), Γκαλερί Colette Ryter (Ζυρίχη), Γκαλερί La Demeure (Παρίσι), Δωρεά Πράσινου (Σαιν-Ρεμύ ντε Προβάνς)

Certains des textes ci-dessous citent des extraits d’ouvrages ou de contributions écrits par Catherine Prassinos, experte et fille de l’artiste.Κάποια από τα παρακάτω κείμενα παραθέτουν αποσπάσματα βιβλίων ή άρθρων της Κατρίν Πράσινου, κόρης και ειδικού επί του καλλιτέχνη.

115Mario PRASSINOS μάριος ΠρασίνοσLes Pierres rouges – Κόκκινες πέτρες, 1954 septembre/σεπτέμβριος 1954Huile sur toile signée en bas à droite, titrée et datée au dos « eyg. Sept 54 » Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά, τιτλοφορημένη και χρονολογημένη στην πλάτη75 x 100 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση Galerie de France, Paris – Παρίσι collection Yo Prassinos, veuve de l’artiste – συλλογή ηούς Πράσινου, χήρας του καλλιτέχνη collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Michel Seuphor, Dictionnaire de la peinture abstraite, éditions Fernand Hazan, Paris, 1957 (reproduit en couleurs page 246) – Michel Seuphor, Λεξικό αφηρημένης τέχνης, εκδ. Fernard Hazan, Παρίσι 1957 (έγχρωμη αναπαραγωγή, σ. 246)

18 000 / 22 000 €

Dans les années 1950, Prassinos a été tenté par l’abstraction, croyant au « fait plastique » et se concentrant sur les grands rythmes et les masses simples. À cette époque, il se rendait souvent à cannes, en voiture, en passant par orgon. Les paysages traversés l’envoûtaient et ressemblaient à l’idée qu’il se faisait de la Grèce. cette toile est l’une des toutes premières œuvres d’une série où l’artiste peint des sujets aux titres évocateurs : Le rivage de la mer, Les Épines, Les roches blanches, Lumière de midi, Le Feu... ce tableau inconnu du marché est capital dans l’œuvre de Prassinos car il amorce les explorations ultérieures qui aboutiront à ces paysages à l’encre de chine qui feront son succès critique et public. reproduit dans le Dictionnaire de la peinture abstraite pour illustrer l’article qui lui est consacré, il s’agit probablement de la plus importante peinture de Prassinos des années 1950 encore en mains privées.

στη διάρκεια της δεκαετίας του ’50 ο Πράσινος δελεάστηκε από την αφαίρεση πιστεύοντας στο « εικαστικό γεγονός » και επικεντρώνοντας τις προσπάθειές του στους μεγάλους ρυθμούς και τους απλούς όγκους. Την εποχή εκείνη μετέβαινε συχνά με αυτοκίνητο στις Κάννες, περνώντας από το οργκόν. Τα τοπία που διέσχιζε τον μάγευαν κι έμοιαζαν με την ιδέα που είχε για την Ελλάδα. ο παραπάνω πίνακας αποτελεί ένα από τα πρώτα έργα μιας σειράς στην οποία ο καλλιτέχνης ζωγραφίζει θέματα με ιδιαίτερα υποβλητικούς τίτλους: Ακροθαλασσιά, Άκανθοι, λευκά βράχια, Μεσημεριανό φως, Φωτιά… ο παραπάνω άγνωστος στην αγορά τέχνης πίνακας είναι κεφαλαιώδους σημασίας για το έργο του Πράσινου, διότι αποτελεί το έναυσμα των μετέπειτα εξερευνήσεών του που θα καταλήξουν στα τοπία εκείνα από κινέζικο μελάνι που θα του χαρίσουν αναγνώριση από την κριτική και το κοινό. Το έργο αυτό, το οποίο και αναπαράγεται από το λεξικό Αφηρημένης Ζωγραφικής ως εικονογράφηση του άρθρου που αφιερώνεται στον καλλιτέχνη, αποτελεί πιθανώς ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Πράσινου της δεκαετίας του ’50 που βρίσκονται ακόμα σε χέρια ιδιωτών.

108

109

116Mario PRASSINOS μάριος ΠρασίνοσPaysage turc no 23 – Τουρκικό τοπίο αριθ. 23, 2 mai – Μαΐου 1971 Huile sur toile Ελαιογραφία σε μουσαμά97 x 130 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection Yo Prassinos, veuve de l’artiste - συλλογή ηούς Πράσινου, χήρας του καλλιτέχνη

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ Mario Prassinos, musée d’Ixelles (Belgique), 1988 - Μάριος Πράσινος, Μουσείο Ixelles (Βέλγιο), 1988

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Mario Prassinos, monographie préfacée par François nourrissier, arles, 2005 (reproduit en couleurs page 200) – Μάριος Πράσινος, μονογραφία προλογισμένη από το François Nourrissier, Αρλ 2005 (έγχρωμη αναπαραγωγή σ. 200) catalogue de l’exposition Mario Prassinos, musée d’Ixelles (Belgique), 1988 – Κατάλογος της έκθεσης Μάριος Πράσινος, Μουσείο Ixelles (Βέλγιο), 1988

12 000 / 15 000 €

cette toile appartient à une importante série de paysages appelés « turcs » car les premiers étaient très ornés. on y retrouve un graphisme marqué par la calligraphie arabe, que Prassinos a eu sous les yeux pendant son enfance, depuis les inscriptions coraniques circulaires de Sainte-Sophie aux petites pièces de monnaie turques avec lesquelles il jouait. Pour l’artiste, ces paysages sont le contraire du fantastique, ils sont venus « des paysages de mon enfance, les endroits où on allait se promener quand on était petits [...] et peut-être des choses antérieures, des paysages turcs précisément... ». Mais, comme l’écrit François nourrissier dans la préface de la monographie Prassinos publiée en 2005, les Paysages turcs ne sont finalement rien d’autre que des vues des alpilles, mais traitées « dans l’épaisseur avec des pointes de couleur ».

ο παραπάνω πίνακας ανήκει σε μια σημαντική σειρά επονομαζόμενων « τούρκικων », καθότι ιδιαίτερα διανθισμένων, τοπίων. Εδώ απαντά ένας γραφισμός επηρεασμένος από την αραβική καλλιγραφία, την οποία ο Πράσινος γνώριζε από τα παιδικά του χρόνια, από τις κυκλικές κορανικές επιγραφές της Αγίας σοφίας μέχρι τα μικρά τουρκικά κέρματα με τα οποία έπαιζε. Για τον καλλιτέχνη, τα τοπία αυτά συνιστούν το αντίθετο του φανταστικού, προέρχονται « από τα τοπία της παιδικής μου ηλικίας, τα μέρη που πηγαίναμε να κάνουμε βόλτα όταν ήμασταν μικροί (…) και ίσως από πράγματα προγενέστερα, από τοπία τουρκικά για να ακριβολογήσω… ». Όπως, όμως, γράφει ο Φρανσουά Νουρισιέ στον πρόλογό του στη μονογραφία με τίτλο Πράσινος που δημοσιεύτηκε το 2005, τα Τουρκικά τοπία δεν είναι τίποτε άλλο από απόψεις των Μικρών Άλπεων, τις οποίες ωστόσο ο καλλιτέχνης πραγματεύεται « από απόψεως πυκνότητας με μικρές βελονιές χρώματος ».

110

117

118

118Mario PRASSINOS μάριος ΠρασίνοσAlpilles no2 – Μικρές Άλπεις αριθ. 2, 15 mars – Μάρτιος 1976encre sur papier arches signé et daté en bas à droite Μελάνι σε χαρτί Arches υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά100 x 150 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection Yo Prassinos, veuve de l’artiste – συλλογή ηούς Πράσσινου, χήρας του καλλιτέχνη

3 000 / 5 000 €

c’est en 1951 que Prassinos a, pour la première fois, découvert le paysage des alpilles. entre l’artiste et le pays d’eygalières, ce fut un véritable coup de foudre : il y resta 34 années. Pour François nourrissier, ce lieu est celui d’une identité nouvelle pour l’artiste, « l’été grec au long des quatre saisons françaises ». cette série des alpilles, si singulière, révèle à Prassinos le parti-pris qu’il peut tirer du noir et blanc et lui permet de mettre au point la technique du « pointillisme de loin » qu’il développa ensuite dans la série des arbres au milieu des années 1980.

ο Πράσινος ανακαλύπτει για πρώτη φορά το τοπίο των Μικρών Άλπεων το 1951. ο καλλιτέχνης ερωτεύεται κεραυνοβόλα την περιοχή της Εγκαλιέρ, όπου και θα μείνει για 34 χρόνια. σύμφωνα με το Φρανσουά Νουρισιέ, ο τόπος αυτός είναι ο τόπος μιας νέας ταυτότητας για τον καλλιτέχνη, « το ελληνικό καλοκαίρι καθ’ όλη τη διάρκεια των τεσσάρων γαλλικών εποχών ». Αυτή η τόσο ξεχωριστή σειρά των Μικρών Άλπεων φανερώνει στον Πράσινο την απόφαση που μπορεί να λάβει μέσα από το μαύρο και το άσπρο και του επιτρέπει να τελειοποιήσει την τεχνική του « εξ αποστάσεως πουαντιλισμού », την οποία και θα αναπτύξει στη συνέχεια με τη σειρά των Δέντρων στα μέσα της δεκαετίας του ’80.

117Mario PRASSINOS μάριος ΠρασίνοσAlpilles – Μικρές Άλπεις, 2 octobre – οκτωβρίου 1968encre sur papier marouflé sur toile signée en bas à droite et datée en bas à gauche Μελάνι σε χαρτί επικολλημένο σε μουσαμά υπογεγραμμένο κάτω αριστερά100 x 150 cm


4 000 / 6 000 €

« J’avais, durant les dix premières années de dessin sur nature, à peu près maîtrisé la technique de l’aspersion, des coulures et des accidents. Lorsque je décidais de mettre aussi de l’ordre dans la confusion des figures qui m’habitaient, je persistai dans l’emploi de ces moyens éprouvés. S’agissant de la colline, la présence du modèle me poussait à produire une image plutôt volontaire sur un schéma imposé ». Mario Prassinos

« στη διάρκεια των δέκα πρώτων χρόνων σχεδίου με θέμα τη φύση, είχα σχεδόν τελειοποιήσει την τεχνική του ραντίσματος, των ροών και των τυχαίων γεγονότων. Όταν αποφάσισα να βάλω τάξη και στη σύγχυση των μορφών που με κυρίευαν, συνέχιζα επίμονα να χρησιμοποιώ αυτά τα δοκιμασμένα μέσα. Όταν επρόκειτο για ένα λόφο, η παρουσία του μοντέλου με ωθούσε να σχεδιάσω μια μάλλον αυθόρμητη εικόνα με βάση ένα επιβεβλημένο πλάνο ». Μάριος Πράσινος

111

119Mario PRASSINOS μάριος ΠρασίνοσMarine Kouzounos – Μαρίνα Κουζούνου, novembre – Νοέμβριος 1958Huile sur toile signée et datée en haut à droite portant au revers l’inscription « ParIS/nov/58 MarIne 2 KoUZoUnoS » Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη πάνω δεξιά και φέρουσα στο πίσω μέρος της την ένδειξη « PARIS/NOV/58 MARINE 2 KOUZOUNOS »80,5 x 115,5 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, Londres – Ιδιωτική συλλογή, λονδίνο`

eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ exhibition Staditsches Museum, Marios Prassinos, du 11 septembre au 23 octobre 1960 (étiquette au dos) – Stadisches Museum, Μάριος Πράσινος, 11 σεπτεμβρίου - 23 οκτωβρίου 1960 (ετικέτα στην πλάτη) arnhem, Gemeentemuseum, Marios Prassinos, 1963 (étiquette au dos) – Άρνεμ, Gemeentemuseum, Μάριος Πράσινος, 1963 (ετικέτα στην πλάτη) Breda Holland, de Beyerd, Prassinos, du 27 juillet au 1er septembre 1963 (étiquette au dos) – Μπρέντα, ολλανδία, de Beyerd, Μάριος Πράσινος, 27 Ιουλίου - 1 σεπτεμβρίου 1963 (ετικέτα στην πλάτη)

7 000 / 9 000 €

en cette année 1958, Prassinos effectue une croisière en compagnie d’albert camus et de Michel Gallimard puis séjourne dans l’île de Spetses. L’accident de voiture qui, deux ans plus tard, coûta la vie au Prix nobel et à son éditeur a endeuillé Prassinos à jamais. catherine Prassinos, sa fille, le suit alors dans ses interminables balades. Il s’installe en plein air et travaille « sur le motif ». Lorsqu’ils rentrent, le soir, avec un paquet de dessins, Prassinos en déchire une partie, épinglant le reste au mur. certains donnent naissance à une toile, comme celle-ci.

Το 1958 ο Πράσινος πραγματοποιεί μια κρουαζιέρα έχοντας για συντροφιά τους Αλμπέρ Καμύ και Μισέλ Γκαλιμάρ και, στη συνέχεια, διαμένει στο νησί των σπετσών. Το αυτοκινητιστικό δυστύχημα που, δύο χρόνια αργότερα, κόστισε τη ζωή στον βραβευμένο με Νόμπελ συγγραφέα και τον εκδότη του βύθισε τον Πράσινο για πάντα στο πένθος. η Κατρίν Πράσινος, η κόρη του, τον συνοδεύει εκείνη την εποχή στους ατελείωτους περιπάτους του. ο Πράσινος κάθεται στο ύπαιθρο και δουλεύει « ανάλογα με το θέμα ». Όταν επιστρέφουν το βράδυ με ένα μάτσο σχέδια, ο Πράσινος σκίζει ένα μέρος τους κρεμώντας τα υπόλοιπα στον τοίχο. ορισμένα από αυτά αποτελούν τη βάση για έναν πίνακα, όπως ο παραπάνω.

112

120Mario PRASSINOS μάριος Πρασίνοσ Le Critique – Ο κριτικός, septembre – σεπτεμβρίου 1960Huile sur toile signée en bas à droite, contresignée, datée, titrée et située « Septembre 60 eyg » au dosΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά, υπογεγραμμένη, χρονολογημένη και τιτλοφορημένη στην πλάτη33 x 24,5 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection Jean-Louis Ferrier, Paris – συλλογή Jean-Louis Ferrier, Παρίσι vente Martinot-Savignat-antoine-Dumeyniou, Pontoise, le 11/12/2004 (lot 238) – Δημοπρασία Μαρτινό-σαβινιά-Αντουάν-Ντουμεϊνιού, Ποντουάζ, 11/12/2004 (κομμάτι 238) collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι

3 000 / 5 000 €

cette toile a appartenu à Jean-Louis Ferrier (1926-2002), philosophe et historien de l’art ayant collaboré dès 1955 aux Temps Modernes de Jean-Paul Sartre, avant de créer la revue Méditations où il écrit aux côtés de roland Barthes ou de Michel Butor. critique redouté, à la plume caustique, il entre ensuite à l’hebdomadaire L’express puis au Point. Ferrier a découvert Prassinos au Salon de mai de 1960 où exposaient également Picasso, Matisse, Max ernst… et, cette année-là, Jean-Louis Ferrier écrit : « j’eus le sentiment très fort de la domination de Prassinos ».

ο παραπάνω πίνακας ανήκε στο Ζαν-λουί Φεριέ (1926-2002), φιλόσοφο και ιστορικό τέχνης που συνεργάστηκε από το 1955 με το περιοδικό Temps Modernes του Ζαν-Πωλ σαρτρ, προτού ιδρύσει την επιθεώρηση Méditations, όπου γράφει στο πλευρό των ρολάν Μπαρτ και Μισέλ Μπυτόρ. Κριτικός που προκαλούσε τον τρόμο με την αιχμηρή του πένα, ο Φεριέ θα δουλέψει στη συνέχεια για τις εφημερίδες l’Express και Point. ο Φεριέ ανακάλυψε τον Πράσινο στο σαλόνι του Μαΐου του 1960, όπου επίσης εξέθεταν τα έργα τους οι Πικάσο, Ματίς, Μαξ Ερνστ κ.α. Το ίδιο έτος θα γράψει: « είχα το πολύ έντονο συναίσθημα να με κυριεύει ο Πράσινος ».

121Mario PRASSINOS μάριος ΠρασίνοσCyprès – Κυπαρίσσι, 19 août – Αύγουστος, 1958Huile sur papier signée et dédicacée : « Pour Betty et Gaston Bouthoul affectueusement Mario » Ελαιογραφία σε χαρτί υπογεγραμμένη και αφιερωμένη: « Pour Betty et Gaston Bouthoul Affectueusement Mario » 105 x 75 cm


5 000 / 7 000 €

Prassinos s’est attaqué à cette série des Bouquets à un moment où il s’interrogeait sur le sens des sujets. et très vite, écrit l’artiste, « l’épaisseur de l’arbre réapparut dans celle du bouquet en même temps que se représentait l’épaisseur de têtes d’hommes et que dans le fouillis de ce qui était censé reproduire l’accumulation de feuilles, de pétales et de branches, je reconnaissais la mobilité des expressions. Ça grouillait ».

ο Πράσσινος καταπιάστηκε με αυτή τη σειρά συστάδων σε μια εποχή κατά την οποία αναρωτιόταν για το νόημα των θεμάτων. Πολύ γρήγορα, ο καλλιτέχνης θα γράψει: « η πυκνότητα του δέντρου ξαναεμφανίστηκε μέσα σε αυτή της συστάδας, την ίδια στιγμή που εμφανιζόταν η πυκνότητα των ανθρώπινων κεφαλιών και που εγώ, μέσα στον κυκεώνα που υποτίθεται ότι παρίστανε τη συγκέντρωση φύλλων, πετάλων και κλαδιών, αναγνώριζα την κινητικότητα των εκφράσεων. Τα πάντα έβριθαν ».

113

ces œuvres sur papier renvoient à cette époque où Prassinos et sa sœur Gisèle partageaient le goût de la mystification en écrivant pour des petites revues de poésie. « L’activité surréaliste était alors à mes yeux la seule attitude morale, littéraire et artistique convenable » disait Mario Prassinos. et pourtant, la fréquentation de Picasso, Dalí ou Masson contribua à l’en éloigner. andré Breton lui manifestait une froideur polie et une suspicion inexplicable qui mettaient le jeune peintre mal à l’aise. La première exposition de Prassinos a lieu en 1938 chez Pierre vorms. Le catalogue est alors préfacé par rené char et de nombreux artistes, dont Picasso, s’y rendent.

Τα παρακάτω έργα σε χαρτί παραπέμπουν στην εποχή εκείνη κατά την οποία ο Πράσινος και η αδερφή του Ζιζέλ μοιράζονταν από κοινού την κλίση για τη φάρσα, γράφοντας για μικρά περιοδικά ποίησης. « ο υπερρεαλισμός αποτελούσε την εποχή εκείνη στα μάτια μου τη μόνη αρμόζουσα ηθική, λογοτεχνική και καλλιτεχνική στάση », ανέφερε ο Μάριος Πράσινος. Ωστόσο, οι συναναστροφές του με τον Πικάσο, το Νταλί και το Μασσόν συνέβαλαν στο να απομακρυνθεί από αυτόν. ο Αντρέ Μπρετόν επιδείκνυε απέναντί του μια ευγενική ψυχρότητα και μια ανεξήγητη υποψία που προκαλούσαν αμηχανία στο νεαρό καλλιτέχνη. η πρώτη έκθεση του Πράσινου λαμβάνει χώρα το 1938 στο σπίτι του Πιερ Βορμς. Τον κατάλογό της προλογίζει ο ρενέ σαρ και την επισκέπτονται πολλοί καλλιτέχνες, μεταξύ των οποίων και ο Πικάσο.

124Mario PRASSINOS μάριος ΠρασίνοσSans titre – Χωρίς τίτλο, 1936Gouache et pastel sur papier signé en bas à gauche Τέμπερες και παστέλ σε χαρτί υπογεγραμμένο κάτω αριστερά 36 x 25 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection Yo Prassinos, veuve de l’artiste - συλλογή ηούς Πράσινου, χήρας του καλλιτέχνη

1 500 / 2 000 €

Dans ses premiers dessins surréalistes, Prassinos trace des têtes en forme de losange, une figure qui, pour lui, « ressemblait à l’angoisse de ce temps-là » et qu’on retrouvait à la déclaration de guerre sur toutes les vitres des maisons. Les centaines de cheminées sur les toits de Paris lui inspirèrent un peuple de guerriers dont les heaumes-girouettes l’ont fasciné : « armés de couteaux de cuisine, ils s’entretuaient gaiement ».στα πρώτα υπερρεαλιστικά του σχέδια, ο Πράσινος σχεδιάζει κεφάλια σε σχήμα ρόμβου, ένα σχήμα που, για τον ίδιο, « έμοιαζε με την αγωνία εκείνης της εποχής » και που θα απαντούσε ξανά κατά την κήρυξη του πολέμου σε όλα τα τζάμια των σπιτιών. οι αναρίθμητες καμινάδες στις στέγες του Παρισιού ενέπνεαν στον Πράσινο ένα λαό πολεμιστών των οποίων οι ανεμοδούρες-κράνη τον σαγήνευαν: « οπλισμένοι με κουζινικά μαχαίρια, αλληλοσκοτώνονταν πρόσχαρα ».

122Mario PRASSINOS μάριος ΠρασίνοσDessin surréaliste – Υπερρεαλιστικό σχέδιο, 1936encre sur papier signé et daté en bas à droite Μελάνι σε χαρτί υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά23 x 30 cm


2 000 / 3 000 €

123Mario PRASSINOS μάριος ΠρασίνοσDessin surréaliste – Υπερρεαλιστικό σχέδιοencre sur papier portant le tampon humide de la signature et daté en bas à gauche Ελαιογραφία σε τελάρο φέρουσα τη νωπή σφραγίδα της υπογραφής κάτω αριστερά33 x 25 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection Yo Prassinos, veuve de l’artiste - συλλογή ηούς Πράσσινου, χήρας του καλλιτέχνη

800 / 1 000 €

122

123

124

114

125Mario PRASSINOS μάριος ΠρασίνοσÉtude de forme – Μελέτη, 1947Huile sur panneau portant le tampon humide de la signature en bas à gaucheΕλαιογραφία σε τελάρο φέρουσα τη νωπή σφραγίδα της υπογραφής κάτω αριστερά50,5 x 65 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection Yo Prassinos, veuve de l’artiste - συλλογή υούς Πράσσινου, χήρατου καλλιτέχνη

3 800 / 4 200 €

Un jour d’automne 1946, Prassinos et Boris vian rendent visite à roland Petit. Le chorégraphe demande à Prassinos de réaliser les décors et les costumes d’un ballet. L’année suivante, c’est Jean vilar qui lui propose la scénographie de Tobie et Sara de Paul claudel pour un festival qu’il tente de créer en avignon. c’est cet esprit théâtral qu’on retrouve dans les formes anthropomorphiques de cette œuvre, de même que l’esprit de l’Italien alberto Magnelli dont le travail a beaucoup inspiré Prassinos en 1947.

Μια φθινοπωρινή μέρα του 1946, ο Πράσινος και ο Μπορίς Βιάν επισκέπτονται το ρολάν Πετί. ο χορογράφος ζητά από τον Πράσινο να πραγματοποιήσει τα σκηνικά και τα κοστούμια για ένα μπαλέτο.. Την επόμενη χρονιά είναι η σειρά του Ζαν Βιλάρ, ο οποίος του προτείνει τη σκηνογραφία του θεατρικού έργου Tobie et Sara του Πώλ Κλωντέλ για ένα φεστιβάλ που προσπαθεί να δημιουργήσει στην Αβινιόν. στις ανθρωπομορφικές μορφές του παραπάνω έργου απαντούν ακριβώς αυτό το θεατρικό πνεύμα καθώς και το πνεύμα του Ιταλού Αλμπέρτο Μανιέλι, η δουλειά του οποίου ενέπνευσε ιδιαίτερα τον Πράσινο το 1947.

115

Tita KRIESI - τίτα κρίέΖη(née en 1930, Athènes – γεννηθείς το 1930, Αθήνα)

Diplômé des Écoles des Beaux-Arts d’Athènes et de Paris, Kriesi eut Moralis, Papaloukas et André Lhote comme professeurs. L’artiste est arrivée à Paris dans les années 1950. Son domicile était alors un haut lieu de rencontre des artistes et intellectuels grecs installés dans la capitale. Ses recherches picturales s’articulent autour d’un expressionnisme, tantôt lyrique, tantôt abstrait, qui a su se renouveler constamment au fil des décennies. Tita Kriesi vit et travaille entre Athènes et Paris.

Απόφοιτη των Σχολών Καλών Τεχνών της Αθήνας και του Παρισιού, η Κριεζή είχε ως καθηγητές τον Μόραλη, τον Παπαλουκά και τον Αντρέ Λοτ. Η καλλιτέχνις έφτασε στο Παρίσι τη δεκαετία του ’50. Εκείνη την εποχή, το σπίτι της αποτέλεσε κέντρο συνάντησης των Ελλήνων καλλιτεχνών και διανοούμενων που είχαν εγκατασταθεί στη γαλλική πρωτεύουσα. Οι ζωγραφικές της αναζητήσεις αρθρώνονται γύρω από έναν εξπρεσσιονισμό άλλοτε λυρικό και άλλοτε αφηρημένο που κατόρθωσε, στο πέρασμα των δεκαετιών, να ανανεώνεται αδιάκοπα. Η Τίτα Κριεζή ζει και εργάζεται μεταξύ Αθήνας και Παρισιού.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Pinacothèque Nationale d’Athènes, Musée Vorrès (Athènes), Pinacothèque de Rhodes, galerie Jean (Paris), Musée d’art moderne de la ville de Paris, galerie Glotto (Florence), Musée du Luxembourg (Paris), galerie Schmidler (Berne), Maison de l’Europe (Paris)…Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Μουσείο Βορρέ (Αθήνα), Πινακοθήκη της Ρόδου, Γκαλερί Jean (Παρίσι), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Πόλης του Παρισιού, Γκαλερί Glotto (Γλωρεντία), Μουσείο του Λουξεμβούργου (Παρίσι), Γκαλερί Schmidler (Βέρνη), Maison de l’Europe (Παρίσι)…

126Tita KRIESI τίτα κρίέΖηComposition – Σύνθεση, 1958Huile et collage sur toile signée et datée en bas à droite Ελαιογραφία και κολλάζ σε μουσαμά υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά 81 x 60 cm

1 800 / 2 200 €

127Tita KRIESI τίτα κρίέΖηPaysage – Τοπίο, 1991Huile sur toile signée et datée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη στο κάτω μέρος δεξιά50 x 65 cm

1 500 / 1 800 €

128Tita KRIESI τίτα κρίέΖηComposition – Σύνθεση, 1965Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά60 x 72 cm

1 500 / 1 800 €

ce tableau montre l’influence conjuguée de l’expressionnisme abstrait et du mouvement cobra dans l’esprit des jeunes peintres grecs installés à Paris dans les années 1950. Si les voies qu’ils ont explorées sont multiples, celle empruntée en cette année 1958 par Tita Kriesi nous renvoie clairement aux mouvements colorés et virevoltants de Jorn, appel ou Doucet.

ο πίνακας αυτός φανερώνει τη συνδυασμένη επιρροή που άσκησαν ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός και το κίνημα Κόμπρα πάνω στους νεαρούς Έλληνες ζωγράφους που είχαν εγκατασταθεί στο Παρίσι τη δεκαετία του ’50. Αν και οι δρόμοι που εξερεύνησαν ήταν πολλοί, αυτός που ακολούθησε το 1958 η Τίτα Κριεζή μας παραπέμπει ξεκάθαρα στις πολύχρωμες και περιδινούμενες κινήσεις των Γιορν, Άπελ και Ντουσέ.

c’est une vision de la Grèce assez nouvelle que nous propose ici l’artiste, une vision presque nordique, avec de grands tourbillons menaçants. L’artiste elle-même dit qu’il s’agit de paysages de normandie qu’elle retravaille ensuite à l’atelier.

Εδώ η καλλιτέχνης μας προτείνει μια αρκετά φρέσκια θέαση της Ελλάδας, μια θέαση σχεδόν υπερβόρεια, με πελώριους απειλητικούς ανεμοστροβίλους. η ίδια η καλλιτέχνης αναφέρει ότι πρόκειται για τοπία της Νορμανδίας που ξαναδουλεύει στη συνέχεια στο ατελιέ.

au fil des ans, pour bien des artistes de Paris, l’abstraction géométrique qu’ont épousé des artistes comme Herbin ou Dewasne est perçu comme un académisme désuet. cherchant à privilégier une expression plus directe, Tita Kriesi opte pour un travail instinctif directement inspiré de l’art gestuel de Mathieu, Hartung et Soulages. La force vitale du geste, spontané, rapide et sans hésitation, aboutit à créer, comme l’écrivait Malraux, un « calligraphe occidental ».

Με το πέρασμα των χρόνων, η γεωμετρική αφαίρεση που υιοθέτησαν καλλιτέχνες όπως ο Herbin ή ο Dewasne γίνεται από πολλούς Παριζιάνους καλλιτέχνες αντιληπτή ως ένας παρωχημένος ακαδημαϊσμός. Αναζητώντας να δώσει προτεραιότητα σε μια πιο άμεση έκφραση, η Τίτα Κριεζή επιλέγει έναν ενστικτώδη τρόπο δουλειάς άμεσα εμπνευσμένο από τη χειρονομική τέχνη των Mathieu, Hartung και Soulages. η ζωτική δύναμη της αυθόρμητης, γρήγορης και χωρίς δισταγμούς χειρονομίας καταλήγει στη δημιουργία, όπως έγραφε ο Malraux, ενός « δυτικού καλλιγράφου ».

116

Dimitris KOUKOS - Δημήτρης κούκοσ(né en 1948, Athènes – γεννηθείς το 1948, Αθήνα)

Diplômé des Beaux-Arts d’Athènes, où il eut Moralis et Nicolaou comme professeurs, Koukos a intégré l’atelier de Gustave Singier aux Beaux-Arts de Paris en 1975. Sa formation de peintre de scène - qu’il a approfondie auprès de Vassilis Vassiliadis - le pousse à privilégier les peintures de grand format. Il réalise essentiellement des paysages post-modernes des îles grecques, particulièrement Egine, Tinos et Rhodes. Il lui arrive d’installer son atelier sur une plage et de mêler ses couleurs au sable pour atteindre cet illusionnisme lumineux et méditerranéen qui le distingue.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, όπου είχε ως καθηγητές το Μόραλη και το Νικολάου, ο Κούκος εισήλθε στο ατελιέ του Γκυστάβ Σανζιέ στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού το 1975. Η σκηνογραφική του παιδεία - την οποία εμβάθυνε στο πλευρό του Βασίλη Βασιλειάδη - τον ωθεί να δώσει προτεραιότητα σε πίνακες μεγάλων διαστάσεων. Πραγματοποιεί, κυρίως, μεταμοντέρνα τοπία ελληνικών νησιών, πιο συγκεκριμένα της Αίγινας, της Τήνου και της Ρόδου. Καμιά φορά στήνει το ατελιέ του σε μια παραλία και αναμειγνύει τα χρώματά του με την άμμο, για να επιτύχει εκείνο το φωτεινό και μεσογειακό ψευδαισθητισμό που τον διακρίνει.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Zoumboulaki Gallery (Athènes), Pinacothèque Nationale d’Athènes, Musée Vorrès (Athènes), Arcticus Gallery (Londres), Artespressione (Milan)…Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Αθήνα), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Μουσείο Βορρέ (Αθήνα), Γκαλερί Arcticus (Λονδίνο), Artespressione (Μιλάνο)…

130Dimitris KOUKOS Δημήτρης κούκοσPsychiko – Ψυχικό, 2002acrylique sur toile signée et datée en bas à droite Ακρυλικά σε μουσαμά υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά124 x 141,5 cm

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ Dimitris Koukos, galerie Mihalarias, athènes, du 5 décembre 2002 au 10 janvier 2003 – Δημήτρης Κούκος, Γκαλερί Μιχαλαριάς, Αθήνα, 5 Δεκεμβρίου 2002 - 10 Ιανουαρίου 2003

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition Dimitris Koukos, galerie Mihalarias, athènes, du 5 décembre 2002 au 10 janvier 2003 (reproduit page 48) – Κατάλογος της έκθεσης Δημήτρης Κούκος, Γκαλερί Μιχαλαριάς, Αθήνα, 5 Δεκεμβρίου 2002 - 10 Ιανουαρίου 2003 (αναπαραγωγή στη σ. 48)

4 000 / 6 000 €

Koukos aborde toutes ses peintures comme un face à face personnel avec le paysage. cette vue de Psychiko, une commune en bordure d’athènes où réside l’artiste, est saisie à travers les yeux d’un homme extraverti au tempérament explosif. Par sa composition et le choix des couleurs, on y retrouve les enseignements des grands abstraits de la seconde moitié du XXe siècle. Mais au-delà de ça, on y découvre une maîtrise des jeux de lumière poussée à la perfection, entre économie de moyens et violence contenue. Koukos est le maître de l’abstraction poétique et des peintures monumentales, parfois peintes à même le sable, en bord de mer. Ses peintures saisissent l’atmosphère d’un lieu, d’une île, et son essence métaphysique. Dans toutes les situations, il parvient à capturer les nuances, même infimes, de la lumière et de l’air grec.

ο Κούκος προσεγγίζει όλους τους πίνακές του σαν μια προσωπική συνάντηση με το τοπίο. η άποψη αυτή του Ψυχικού, ενός δήμου στα όρια της Αθήνας όπου και κατοικεί ο καλλιτέχνης, συλλαμβάνεται μέσα από το βλέμμα ενός εξωστρεφούς ανθρώπου με εκρηκτικό χαρακτήρα. στη σύνθεση και στην επιλογή των χρωμάτων αυτού του πίνακα απαντούν τα διδάγματα των μεγάλων αφαιρετικών του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Πέραν αυτού, ωστόσο, φανερώνεται και ο άψογος έλεγχος των παιχνιδιών του φωτός, ανάμεσα στην οικονομία μέσων και τη συγκρατημένη βία. ο Κούκος είναι τεχνίτης της ποιητικής αφαίρεσης και των μνημειακών έργων, τα οποία ενίοτε ζωγραφίζει κατευθείαν πάνω στην άμμο, δίπλα στην ακρογιαλιά. Τα έργα του συλλαμβάνουν την ατμόσφαιρα και τη μεταφυσική ουσία ενός τόπου, ενός νησιού. σε όλες τις τοποθεσίες κατορθώνει να αιχμαλωτίσει ακόμα και τις πιο απειροελάχιστες αποχρώσεις του ελληνικού φωτός και αέρα.

129Dimitris KOUKOS Δημήτρης κούκοσPaysage de Rhodes – Τοπίο της Ρόδου, 2008acrylique sur toile signée en bas à droite Ακρυλικά σε μουσαμά υπογεγραμμένο κάτω δεξιά85 x 100 cm

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ Dimitris Koukos, paysages palpitants, Figokentros Gallery, volos, 13-31 décembre 2008 – Δημήτρης Κούκος, παλμικά τοπία, Γκαλερί Φυγόκεντρος, Βόλος, 13-31 Δεκεμβρίου 2008

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition Dimitris Koukos, paysages palpitants, Figokentros Gallery, volos, 13-31 décembre 2008 (reproduit page 17) Κατάλογος της έκθεσης Δημήτρης Κούκος, παλμικά τοπία, Γκαλερί Φυγόκεντρος, Βόλος, 13-31 Δεκεμβρίου 2008 (αναπαραγωγή σ. 17)

2 000 / 4 000 €

117

Thanos TSINGOS - Θάνος τσίΓκοσ (Eleusis – Ελευσίνα, 1914 / Athènes – Αθήνα, 1965)

Architecte de formation, Tsingos travaille à Athènes jusqu’au début de la seconde guerre mondiale. Durant ces années difficiles, le jeune soldat rejoint le Proche-Orient où le commandement allié le condamne à mort pour activisme. Sa peine est finalement commuée en emprisonnement. Après un passage au Brésil, où il s’est rendu sur le chantier de Brasilia suivant le conseil que lui avait donné Le Corbusier, Tsingos s’installe à Paris en 1947, où il rencontre sa future femme. Il commence à peindre en 1949. Au fil des mois, il simplifie de plus en plus les formes tout en donnant du corps à la matière. Il meurt à Athènes à l’âge de 50 ans, alors qu’il commençait à rencontrer le succès international.

Μετά από σπουδές αρχιτεκτονικής, ο Τσίγκος δουλεύει στην Αθήνα μέχρι την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στη διάρκεια αυτών των δύσκολων χρόνων, ο νεαρός στρατιώτης καταφεύγει στην Εγγύς Ανατολή, όπου η συμμαχική διοίκηση τον καταδικάζει σε θάνατο για ακτιβισμό. Τελικά, η ποινή του μεταβάλλεται σε φυλάκιση. Μετά από ένα πέρασμα από τη Βραζιλία, όπου μεταβαίνει στο συνεργείο της Μπραζίλια ακολουθώντας τη συμβουλή που του είχε δώσει ο Λε Κορμπυζιέ, ο Τσίγκος εγκαθίσταται το 1947 στο Παρίσι, όπου συναντά τη μέλλουσα γυναίκα του. Αρχίζει να ζωγραφίζει το 1949. Με το πέρασμα των μηνών, απλοποιεί όλο και περισσότερο τις μορφές του, δίνοντας ταυτόχρονα όγκο στην ύλη. Πεθαίνει στην Αθήνα σε ηλικία 50 ετών, τη στιγμή που άρχιζε να γνωρίζει διεθνή επιτυχία.


Parnassos Hall (Athènes), Smithsonian Museum (Washington), galerie Jean Fournier (Paris), galerie 65 (Cannes), Gallery One (Londres)…

Αίθουσα Παρνασσός (Αθήνα), Μουσείο Smithonian (Ουάσινγκτον), Γκαλερί Jean Fournier (Παρίσι), Γκαλερί 65 (Κάννες), Γκαλερί One (Λονδίνο)…

131Thanos TSINGOS Θάνος τσίΓκοσSans titre – Xωρίς τίτλο, 1955Huile sur toile signée « Tsingos » et datée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη « Tsingos » και χρονολογημένη στο κάτω δεξιά195 x 128,5 cm

cette œuvre sera incluse dans le catalogue raisonné actuellement en préparation par M. Marc ottaviΤο έργο αυτό θα συμπεριληφθεί στον κριτικό κατάλογο που ετοιμάζει ο κ. Μαρκ οταβί

Provenance – ΠροΕλΕυση Galerie Kleber, Paris – Γκαλερί Kleber, Παρίσι Collection personnelle de Jean Fournier, Paris – Προσωπική συλλογή του Ζαν Φουρνιέ, Παρίσι

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ Tsingos, galerie Kleber, Paris, octobre-novembre 1955 – Παρίσι, Γκαλερί Kleber, « Τσίγκος », οκτώβριος-Νοέμβριος 1955

25 000 / 30 000 €

critique d’art ayant fréquenté et collectionné les plus grands artistes de son temps (Hantai, Poliakoff, Soulages, van velde…), charles estienne* (1908-1966) est le premier à qualifier Tsingos de tachiste. c’est en 1953, à l’occasion d’une exposition qui se tenait du 13 mars au 4 avril au studio Paul Facchetti, qu’estienne écrit ces quelques lignes : « la surface plane, les couleurs en un certain ordre... quelle mise à la question ne subissent-elles pas, dans la peinture de Tsingos.... ce n’est pas, cependant, qu’un certain ordre ne règne pas ici, et avec quelle violence ! Mais ce n’est pas un ordre certain, l’ordre trop certain de cette légalité plastique qui exige que l’on respecte la bonne conscience et l’équilibre ». Tsingos « peignait par terre et plusieurs toiles à la fois. Il mettait ses toiles par terre et à côté des dizaines d’énormes tubes de couleur comme un incendiaire qui met le feu à une ville [...]. Il savait très bien où il allait. Tantôt il secouait la toile, tantôt il la renversait complètement, tantôt il la penchait à peine mais quand il avait fini, tout avait pris sa place, tout suivait l’ordre » (propos rapportés par son épouse en 1954). Il s’éteint à athènes en janvier 1965. Jean Fournier a d’abord fondé la galerie Kleber (de 1954 à 1962) avant de s’installer rue du Bac en 1963, dans la galerie qui porte aujourd’hui son nom et qui, malgré son décès en 2007, est toujours active. La grande majorité des artistes que le galeriste a exposé durant sa carrière sont devenus incontournables : Simon Hantaï, Sam Francis, Joan Mitchell... Du 20 octobre au 5 novembre 1955, à la galerie Kleber, c’est Thanos Tsingos qui était à l’honneur ; le tableau proposé ici y était alors exposé pour la première fois. À l’issue de l’exposition, cette toile a rejoint la collection privée du grand marchand d’art.

*Une toile de Tsingos figurait dans l’exposition L’aventure de l’art abstrait, charles estienne, critique d’art des années 50, présentée au Musée des Beaux-arts de Brest du 13 juillet au 7 novembre 2011.

Κριτικός τέχνης που συναναστράφηκε και συνέλεξε τους πιο σπουδαίους καλλιτέχνες της εποχής του (Χαντάι, Πολιάκοφ, σουλάζ, φαν Φέλντε…), ο σαρλ Ετιέν* (1908-1966) είναι ο πρώτος που χαρακτήρισε τον Τσίγκο κηλιδογράφο. Το 1953, με αφορμή μια έκθεση που πραγματοποιήθηκε από τις 13 Μαρτίου ως τις 4 Απριλίου στο στούντιο Πωλ Φακετί, ο Ετιέν γράφει τις παρακάτω γραμμές: « η επίπεδη επιφάνεια, τα τακτοποιημένα χρώματα… σε τι αμφισβήτηση υποβάλλονται στη ζωγραφική του Τσίγκου… Δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι εδώ δεν επικρατεί μια κάποια τάξη - και με τι βιαιότητα! Δεν πρόκειται, όμως, για μια καθορισμένη τάξη, την ιδιαίτερα καθορισμένη τάξη αυτής της εικαστικής νομιμότητας που αξιώνει το σεβασμό του καθωσπρεπισμού και της ισορροπίας ». ο Τσίγκος « ζωγράφιζε καταγής και πολλούς πίνακες ταυτόχρονα. Έβαζε τους καμβάδες του χάμω και δίπλα σε δεκάδες τεράστια σωληνάρια χρώματος, σαν τον εμπρηστή που βάζει φωτιά σε μια πόλη (…). Ήξερε πολύ καλά πού το πήγαινε. Άλλοτε ταρακουνούσε τον καμβά, άλλοτε τον αναποδογύριζε εντελώς, άλλοτε τον έγερνε ελαφρά, όταν όμως τελείωνε, τα πάντα είχαν λάβει τη θέση τους, τα πάντα υπάκουαν στην τάξη » (λόγια που μεταφέρει η σύζυγός του το 1954). Πεθαίνει στην Αθήνα τον Ιανουάριο του 1965. ο Ζαν Φουρνιέ ίδρυσε αρχικά την Γκαλερί Kleber (από το 1954 ως το 1962), προτού εγκατασταθεί το 1963 στη rue du Bac, στην γκαλερί που φέρει σήμερα το όνομά του και η οποία, παρά το θάνατό του το 2007, εξακολουθεί να είναι δραστήρια. η μεγάλη πλειοψηφία των καλλιτεχνών που εκτέθηκαν από τον γκαλερίστα στη διάρκεια της καριέρας του έχουν γίνει σημεία αναφοράς: ο σάιμον Χαντάι, ο σαμ Φράνσις, η Τζοάν Μίτσελ… Από τις 20 οκτωβρίου μέχρι τις 5 Νοεμβρίου του 1955, εκείνος που έχει την τιμητική του στην Γκαλερί Kleber είναι ο θάνος Τσίγκος. ο πίνακας που παρουσιάζεται εδώ εκτέθηκε για πρώτη φορά εκεί. στο τέλος της έκθεσης, ο καμβάς αυτός προστέθηκε στην ιδιωτική συλλογή του σπουδαίου εμπόρου τέχνης. *Ένας πίνακας του Τσίγκου παρουσιάστηκε στην έκθεση με τίτλο « η περιπέτεια της αφηρημένης τέχνης - σαρλ Ετιέν, κριτικός τέχνης της δεκαετίας του ’60 », η οποία παρουσιάστηκε στο μουσείο Καλών Τεχνών της Βρέστης από τις 13 Ιουλίου ως τις 7 Νοεμβρίου του 2011.

118

119

cette toile est l’une des œuvres les plus typiques de l’art de Tsingos au début des années 1960. Les Fleurs sont alors devenues son sujet de prédilection. La galeriste Iris clert raconte même qu’à l’issue d’une des expositions de l’artiste, les invités repartaient avec les pétales de fleurs de Tsingos sur leurs robes.

ο πίνακας αυτός είναι ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα της τέχνης του Τσίγκου στις αρχές της δεκαετίας του ’60. Την εποχή εκείνη, τα Άνθη γίνονται το αγαπημένο θέμα του. η γκαλερίστα Iris Clert αναφέρει μάλιστα ότι, στο τέλος μιας από τις εκθέσεις του καλλιτέχνη, οι επισκέπτες έφευγαν με τα πέταλα από τα άνθη του Τσίγκου πάνω στα ρούχα τους.

Tsingos n’en est pas encore aux Fleurs qui ont fait sa réputation, mais on sent bien, derrière la pâte épaisse de ce tableau, qu’il y songe déjà. Pour nous donner l’idée de cette corolle, l’artiste a appliqué ses couleurs avec les doigts, donnant du relief aux pétales.

ο Τσίγκος δεν βρίσκεται ακόμα στα Άνθη που θα τον κάνουν διάσημο, πίσω όμως, από το παχύ χρώμα αυτού του πίνακα καταλαβαίνει κανείς εύκολα ότι τα οραματίζεται ήδη. Για να μας μεταδώσει την ιδέα αυτής της στεφάνης άνθους, ο καλλιτέχνης άπλωσε τα χρώματά του με τα δάχτυλά του, δίνοντας όγκο στα πέταλα.

132Thanos TSINGOS Θάνος τσίΓκοσFleurs – Άνθη, c. 1958Huile sur isorel signée « Tsingos » en bas à droite Ελαιογραφία σε isorel υπογεγραμμένη « Tsingos » στο κάτω δεξιά32 x 24 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection aristide Patsoglou, athènes – συλλογή Αριστείδη Πατσόγλου, Αθήνα Collection privée, Athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

2 000 / 3 000 €

133Thanos TSINGOS Θάνος τσίΓκοσTulipes – Τουλίπες, 1960Huile sur toile signée et datée en haut à gauche Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη στο πάνω αριστερά47 x 19,5 cm


4 500 / 5 500 €

120

Le dépouillement obtenu par la mise en valeur de ces arbres sur un fond peu travaillé tranche avec les périodes précédentes, plus mouvementées et volontiers abstraites. c’est cette économie de moyens et cette maîtrise de la composition qui, pour nombre de collectionneurs, caractérise le travail de Tsingos.

η λιτότητα που επιτυγχάνεται μέσα από την ανάδειξη των δέντρων αυτών πάνω σε έναν ελάχιστα επεξεργασμένο φόντο ξεχωρίζει από τις προηγούμενες πιο ζωηρές και ηθελημένα αφαιρετικές περιόδους. Για πολλούς συλλέκτες, αυτή ακριβώς η οικονομία μέσων και ο άψογος έλεγχος της σύνθεσης είναι που χαρακτηρίζουν τη δουλειά του Τσίγκου.

134Thanos TSINGOS Θάνος τσίΓκοσLa Course de chars – Αρματοδρομία, 1960crayons de couleurs sur papier signée et datée « Tsingos 60 » en haut à droite et située « Galerie 4 Saisons 59 rue de Grenelle » Ξυλομπογιές σε χαρτί υπογεγ-ραμμένο, χρονολογημένο και τοποθετημένο στην « Γκαλερί 4 Saisons, οδός Grenelle 59 » πάνω δεξιά

35 x 60 cm

cette œuvre sera incluse dans le catalogue raisonné actuellement en préparation par M. Marc ottavi Το έργο θα συμπεριληφθεί στον κριτικό κατάλογο που ετοιμάζει ο κ. Μαρκ οταβί

Provenance – ΠροΕλΕυση collection du peintre David Lan-Bar (1912-1987) - συλλογή του ζωγράφου David Lan-Bar (1912-1987) collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι

1 200 / 1 500 €

offerte par Tsingos à son ami le peintre David Lan-Bar (1912-1987) - David Lanberg de son vrai nom -, à l’occasion d’une exposition de près de 250 tableaux se tenant à la Galerie des Quatre Saisons à Paris en 1960. arrivé à Paris en 1947, David Lan-Bar est un artiste d’origine juive polonaise qui rejoint Jérusalem en 1934 pour fuir les pogroms. Peintre abstrait dans le Paris des années 1950, il fréquente les très nombreux artistes français et étrangers qui travaillent dans la capitale et se retrouvent à la coupole ou au Select, à Montparnasse.

ο Τσίγκος δώρισε το παραπάνω έργο στο φίλο του και ζωγράφο Νταβίντ λαν-Μπαρ (1912-1987) - το πραγματικό όνομα του οποίου ήταν Νταβίντ λανμπέργκ - με αφορμή μια έκθεση 250 περίπου πινάκων που πραγματοποιήθηκε το 1960 στην Galerie des Quatre Saisons στο Παρίσι. ο Νταβίντ λαν-Μπαρ, Εβραίος καλλιτέχνης πολωνικής καταγωγής που κατέφυγε το 1934 στην Ιερουσαλήμ για να ξεφύγει από τα πογκρόμ, έφτασε στο Παρίσι το 1947. Αφαιρετικός ζωγράφος στο Παρίσι της δεκαετίας του ’50, συναναστρέφεται τους πολυάριθμους Γάλλους και ξένους καλλιτέχνες που εργάζονται στη γαλλική πρωτεύουσα και μαζεύονται στα καφέ λα Κουπόλ και σελέκτ της συνοικίας του Μονπαρνάς.

135Thanos TSINGOS Θάνος τσίΓκοσTroncs rouges sur fond bleu – Κόκκινοι κορμοί σε μπλε φόντοHuile sur carton signé en bas à droiteΕλαιογραφία σε χαρτόνι υπογεγραμμένη κάτω δεξιά45 x 38 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection Dimitris Kollatos, athènes – συλλογή Δημήτρη Κολλάτου, Αθήνα Collection privée, Athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ Pinacothèque nationale d’athènes - Musée alexandre Soutzos, rétrospective Tsingos, 1980, no 56 Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας - Μουσείο Αλέξανδρου σούτσου, Αναδρομική Έκθεση Τσίγκος 1980, αριθ. 56

6 000 / 8 000 €

121

Antonis NINOS - αντώνης νίνοσ (Alexandrie – Αλεξάνδρεια, 1912 / Athènes – Αθήνα, 1996)

Grec d’Égypte, Ninos rejoint Paris à l’âge de 20 ans où il étudie sous la direction de Domergue. Il s’inscrit ensuite à l’Académie de la Grande Chaumière, dirigée alors par André Lhote, tout en étudiant la décoration avec Jean Royère. Avant de s’installer à Athènes en 1957, Ninos a partagé sa vie entre Paris et Alexandrie. En Égypte, il a mené une brillante carrière de décorateur et, en France, d’artiste peintre.

Έλληνας της Αιγύπτου, ο Νίνος φτάνει στο Παρίσι σε ηλικία 20 ετών και σπουδάζει υπό την καθοδήγηση του Ντομέργκ. Στη συνέχεια γράφεται στην Ακαδημία της Γκραντ Σωμιέρ που διευθύνει ο Αντρέ Λοτ, σπουδάζοντας παράλληλα διακόσμηση με το Ζαν Ρογιέρ. Πριν εγκατασταθεί στην Αθήνα το 1957, ο Νίνος ζει μεταξύ Παρισιού και Αλεξάνδρειας. Στην Αίγυπτο πραγματοποιεί λαμπρή καριέρα διακοσμητή και στη Γαλλία ζωγράφου.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Pinacothèque nationale d’Athènes, Pinacothèque de Rhodes, Musée d’Alexandrie, Collection de la banque nationale de Grèce…Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Πινακοθήκη της Ρόδου, Μουσείο της Αλεξάνδρειας, Συλλογή της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας...

137Antonis NINOS αντώνης νίνοσPort animé – Πολύβουο λιμάνιHuile sur toile signée en bas à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά126 x 160 cm

2 000 / 3 000 €

136Antonis NINOS αντώνης νίνοσComposition – Σύνθεση, 1979Huile sur toile signée en bas, contre- signée, datée et située au dosΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω και φέρουσα υπογραφή, ημερομηνία και τοποθεσία στην πλάτη89 x 116 cm

2 000 / 3 000 €

122

Dans chacune de ses peintures, ninos chercher à rendre l’âme des lieux qu’il explore : la lumière de la Grèce, les nuages de la France ou les couleurs dorées de rome. c’est ce savant mélange qui nourrit sa palette et enrichit ses thématiques.

σε όλους τους πίνακές του ο Νίνος επιζητεί να αποδώσει την ψυχή του τόπου που εξερευνά: το φως της Ελλάδας, τα σύννεφα της Γαλλίας ή τα χρυσά χρώματα της ρώμης. Αυτό ακριβώς το λόγιο μείγμα γαλουχεί την παλέτα του και εμπλουτίζει τις θεματικές του.

138Antonis NINOS αντώνης νίνοσComposition – ΣύνθεσηHuile sur toile signée en bas à droite et au dosΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά και στην πλάτη60 x 80 cm

1 200 / 1 500 €

139Antonis NINOS αντώνης νίνοσLa Mandoline – ΜαντολίνοHuile sur toile signée en bas à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά60 x 80 cm

1 200 / 1 500 €

140Antonis NINOS αντώνης νίνοσComposition – ΣύνθεσηHuile sur toile signée en bas à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω δεξιά116 x 89 cm

2 000 / 3 000 €

138

139 140

123

Constantin XENAKIS - κωνσταντίνος Ξένακησ(né en 1931, Le Caire – γεννηθείς το 1931, Κάιρο)

Diplômé de l’École Supérieure des arts modernes de Paris, Xenakis vit en France depuis 1955. Proche de l’abstraction lyrique à son arrivée en France, Xenakis a vu sa « propre aventure » réellement commencer dans les années 1960. Adepte d’une peinture scientifique expérimentale, l’artiste s’est intéressé à l’art cinétique, invitant le spectateur à devenir un acteur actif/passif. Créateur de l’art sémiotique dans les années 1960, alors que lettrisme commençait sa percée, Xenakis est un artiste de concepts. Cette démarche dialectique l’a poussé à élaborer son propre alphabet, une façon de s’attaquer à la faiblesse de la spiritualité et à l’actualité qui laisse de plus en plus indifférente. Le quotidien grec To Vima, dans son édition du 18 septembre 2011, lui a donné carte blanche pour créer une œuvre graphico-journa-listique sur quatre pages. Les artistes contemporains dits « sémiologiques » doivent beaucoup à Xenakis.

Απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Μοντέρνων Τεχνών του Παρισιού, ο Ξενάκης ζει στο Παρίσι από το 1955. Κινούμενος στα όρια της λυρικής αφαίρεσης κατά την άφιξή του στη Γαλλία, η « περιπέτειά » του ξεκινά πραγματικά στη δεκαετία του ’60. Θιασώτης μιας πειραματικής επιστημονικής ζωγραφικής, ο καλλιτέχνης δείχνει ενδιαφέρον για την κινητική τέχνη, καλώντας το θεατή να γίνει ενεργητικό/παθητικό υποκείμενο της. Δημιουργός της σημειωτικής τέχνης κατά τη δεκαετία του ’60, την εποχή που αρχίζει να εξαπλώνεται ο λετρισμός, ο Ξενάκης είναι ένας καλλιτέχνης των εννοιών. Αυτό το διαλεκτικό διάβημα τον σπρώχνει να επεξεργαστεί το δικό του αλφάβητο, έναν τρόπο να ασκήσει κριτική στην έλλειψη πνευματικότητας και στην επικαιρότητα που ωθεί ολοένα και περισσότερο στην αδιαφορία. Η ελληνική καθημερινή εφημερίδα Το Βήμα του παραχωρεί τέσσερις σελίδες εν λευκώ στο φύλλο της 18ης Σεπτεμβρίου 2011, για να φτιάξει ένα γραφικό-δημοσιογραφικό έργου. Οι λεγόμενοι « σημειολογικοί » σύγχρονοι καλλιτέχνες του οφείλουν πολλά.


Modern Art Galerie (Berlin), galerie Iolas (Athènes), galerie Zomboulakis (Athènes), galerie Leonard Perlson (New York), Musée national d’art contemporain (Salonique), Musée des Beaux-Arts d’Alexandrie (Egypte), Pinacothèque Nationale d’Athènes, Musée d’art moderne de Taïpei (Taïwan)…Γκαλερί Μοντέρνας Τέχνης (Βερολίνο), Γκαλερί Ιόλας (Αθήνα), Γκαλερί Ζουμπουλάκης (Αθήνα), Γκαλερί Leonard Perlson (Νέα Υόρκη), Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Θεσσαλονίκη), Μουσείο Καλών Τεχνών της Αλεξάνδρειας (Αίγυπτος), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Ταϊπέι (Ταϊβάν)…

141Constantin XENAKIS κωνσταντίνος ΞένακησChimie – Xημεία, 1976acrylique sur toile signée au centreAκρυλικά σε μουσαμά υπογεγραμμένο στο κέντρο 100 x 100 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση Zoumboulakis Gallery, athènes – Γκαλερί Ζουμπουλάκη, Αθήνα collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ constantin Xenakis, Parcours d’un peintre 1966-2004, noroit/arras, 26 février - 10 avril 2005 – Κωνσταντίνος Ξενάκης, Διαδρομή ενός ζωγράφου 1966-2004, Noriot/Arras, 26 Φεβρουαρίου - 10 Απριλίου 2005 constantin Xenakis, Itinéraires, Pinacothèque de Xania, 2 novembre 2009 - 15 janvier 2010 – Κωνσταντίνος Ξενάκης, Διαδρομές, Πινακοθήκη Χανίων, 2 Νοεμβρίου 2009 - 15 Ιανουαρίου 2010 constantin Xenakis, codes, secrets et symboles perdus, Musée byzantin, Salonique, 24 octobre 2010 - 31 janvier 2011 – Κωνσταντίνος Ξενάκης, Οι κώδικες, τα μυστικά, τα χαμένα

σύμβολα, Βυζαντινό Μουσείο θεσσαλονίκης, 24 οκτωβρίου 2010 - 31 Ιανουαρίου 2011

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition constantin Xenakis, Parcours d’un peintre 1966-2004, noroit/arras, 26 février - 10 avril 2005 – Κωνσταντίνος Ξενάκης, Διαδρομή ενός ζωγράφου 1966-2004, Noriot/Arras, 26 Φεβρουαρίου - 10 Απριλίου 2005, κατάλογος έκθεσης constantin Xenakis par constantin Xenakis, Somogy Éditions d’art, Paris 2009, p. 84 – Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης από τον Κωνσταντίνο Ξενάκη, Somogy Editions d’Αrt, Παρίσι 2009, σ. 84 constantin Xenakis, Itinéraires, Pinacothèque de Xania, 2 novembre 2009 - 15 janvier 2010, p. 38 – Κωνσταντίνος Ξενάκης, Διαδρομές, Πινακοθήκη Χανίων, 2 Νοεμβρίου 2009 - 15 Ιανουαρίου 2010, σ. 38 constantin Xenakis, codes, secrets et symboles perdus, musée byzantin, Salonique, 24 octobre 2010 - 31 janvier 2011, p. 40 – Κωνσταντίνος Ξενάκης, Οι κώδικες, τα μυστικά, τα χαμένα σύμβολα, Βυζαντινό Μουσείο θεσσαλονίκης, 24 οκτωβρίου 2010 - 31 Ιανουαρίου 2011, σ. 40

5 000 / 7 000 €

ce tableau s’inscrit dans la période dite sémiologique de l’artiste. Depuis son enfance égyptienne, Xenakis est marqué par la portée mystique des hiéroglyphes. À l’âge adulte, c’est l’hyper production des langages et des messages qui inondent le monde contemporain qui le pousse à décrire ce chaos à la manière d’un scribe des temps modernes. « Son œuvre doit tout autant à l’ère des ordinateurs qu’à l’egypte pharaonique » écrivait le critique Jean-clarence Lambert à propos de ce peintre qui sait jouer comme personne de l’ordre et du désordre. ce tableau, reproduit dans quasiment tous les ouvrages de référence sur l’artiste, est une parfaite synthèse des éléments de base du vocabulaire de Xenakis, tout autant qu’un passage obligé pour aborder son travail postérieur.

ο παραπάνω πίνακας ανήκει στη λεγόμενη σημειολογική περίοδο του καλλιτέχνη. Από την εποχή της αιγυπτιώτικης παιδικής του ηλικίας, ο Ξενάκης σημαδεύεται από την απόκρυφη σημασία των ιερογλυφικών. στα εφηβικά του χρόνια, η υπερπαραγωγή γλωσσών και μηνυμάτων που κατακλύζουν το σύγχρονο κόσμο τον ωθεί να περιγράψει αυτό το χάος με τον τρόπο ενός γραφέα των νεότερων χρόνων. « Το έργο του οφείλει τόσα στην εποχή των υπολογιστών όσα και στην φαραωνική Αίγυπτο », γράφει ο κριτικός Ζαν-Κλαράνς λαμπέρ αναφορικά με τον εν λόγω ζωγράφο που ξέρει να παίζει μεταξύ τάξης και αταξίας. ο παραπάνω πίνακας, τον οποίο αναπαράγουν όλα σχεδόν τα έργα αναφοράς πάνω στον καλλιτέχνη, αποτελεί μία τέλεια σύνθεση των βασικών στοιχείων του λεξιλογίου του Ξενάκη όσο και ένα υποχρεωτικό πέρασμα για την προσέγγιση του μεταγενέστερου έργου του.

124

142Constantin XENAKIS κωνσταντίνος Ξένακησ1 π, 1985Technique mixte (pièce unique) Μεικτή τεχνική (μοναδικό κομμάτι)30 x 20 x 20 cm

eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ constantin Xenakis, Itinéraires, Pinacothèque de Xania, 2 novembre 2009 - 15 janvier 2010 – Κωνσταντίνος Ξενάκης, Διαδρομές, Πινακοθήκη Χανίων, 2 Νοεμβρίου 2009 - 15 Ιανουαρίου 2010 constantin Xenakis, codes, secrets et symboles perdus, musée byzantin, Salonique, 24 octobre 2010 - 31 janvier 2011 – Κωνσταντίνος Ξενάκης, Οι κώδικες, τα μυστικά, τα χαμένα σύμβολα, Βυζαντινό Μουσείο θεσσαλονίκης, 24 οκτωβρίου 2010 - 31 Ιανουαρίου 2011

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ constantin Xenakis, Itinéraires, Pinacothèque de Xania, 2 novembre 2009 - 15 janvier 2010, p. 45 (reproduit) – Κωνσταντίνος Ξενάκης, Διαδρομές, Πινακοθήκη Χανίων, 2 Νοεμβρίου 2009 - 15 Ιανουαρίου 2010, σ. 45 (αναπαραγωγή) constantin Xenakis, codes, secrets et symboles perdus, musée byzantin, Salonique, 24 octobre 2010 - 31 janvier 2011, p. 76 (reproduit) – Κωνσταντίνος Ξενάκης, οι κώδικες, τα μυστικά, τα χαμένα σύμβολα, Βυζαντινό Μουσείο θεσσαλονίκης, 24 οκτωβρίου 2010 - 31 Ιανουαρίου 2011, σ. 76 (αναπαραγωγή)

2 000 / 2 500 €

143Constantin XENAKIS κωνσταντίνος ΞένακησÉtalage 3 – Προθήκη 3, 1979acrylique sur toile signée, titrée et datée au dos Ακρυλικά σε μουσαμά υπογεγραμμένο, τιτλοφορημένο και χρονολογημένο στην πλάτη 200 x 100 cm

eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ catalogue de l’exposition constantin Xenakis, Parcours d’un peintre 1966-2004, noroit/arras, 26 février - 10 avril 2005 – Κωνσταντίνος Ξενάκης, Διαδρομή ενός ζωγράφου 1966-2004, Noriot/Arras, 26 Φεβρουαρίου - 10 Απριλίου 2005 constantin Xenakis, Itinéraires, Pinacothèque de Xania, 2 novembre 2009 - 15 janvier 2010 - Κωνσταντίνος Ξενάκης, Διαδρομές, Πινακοθήκη Χανίων, 2 Νοεμβρίου 2009 - 15 Ιανουαρίου 2010 constantin Xenakis, codes, secrets et symboles perdus, musée byzantin, Salonique, 24 octobre 2010 - 31 janvier 2011 - Κωνσταντίνος Ξενάκης, Οι κώδικες, τα μυστικά, τα χαμένα σύμβολα, Βυζαντινό Μουσείο θεσσαλονίκης, 24 οκτωβρίου 2010 - 31 Ιανουαρίου 2011

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition constantin Xenakis, Parcours d’un peintre 1966-2004, noroit/arras, 26 février - 10 avril 2005 - Κωνσταντίνος Ξενάκης, Διαδρομή ενός ζωγράφου 1966-2004, Noriot/Arras, 26 Φεβρουαρίου - 10 Απριλίου 2005, κατάλογος έκθεσης constantin Xenakis par constantin Xenakis, Somogy Éditions d’art, Paris, 2009, p. 92 - Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης από τον Κωνσταντίνο Ξενάκη, Somogy Editions d’Art, Παρίσι 2009, σ. 92 constantin Xenakis, Itinéraires, Pinacothèque de Xania, 2 novembre 2009 - 15 janvier 2010 - Κωνσταντίνος Ξενάκης, Διαδρομές, Πινακοθήκη Χανίων, 2 Νοεμβρίου 2009 - 15 Ιανουαρίου 2010 constantin Xenakis, codes, secrets et symboles perdus, musée byzantin, Salonique, 24 octobre 2010 - 31 janvier 2011 - Κωνσταντίνος Ξενάκης, Οι κώδικες, τα μυστικά, τα χαμένα σύμβολα, Βυζαντινό Μουσείο θεσσαλονίκης, 24 οκτωβρίου 2010 - 31 Ιανουαρίου 2011

7 000 / 9 000 €

Dans son travail des années 1975-1980, Xenakis dit rechercher « les lois de la nature naturelle » découvrir les lois auxquelles s’ajusteront les aspects de sa propre vie. en cette période prolifique, son « imagination […] s’est bien vite élevée à une dimension supérieure, celle de l’espace ambiant et organisé, de l’urbanisme », écrivait Pierre restany (1930-2003) en 1970 dans la préface du catalogue de l’exposition constantin Xenakis à la galerie alliance (copenhague, Danemark). Dans cette œuvre, Xenakis nous fait redécouvrir l’ornamentique qui ne relève pas tant de la décoration que de l’écriture composée de motifs géométriques et ésotériques. « Un art extrêmement savant », comme le disait son ami, l’architecte Yona Friedman (né en 1923) dans le catalogue d’une exposition qui se tenait à la galerie Zoumboulakis (athènes) en 1976.

στο έργο του των δεκαετιών του 70’ και του ’80, ο Ξενάκης αναζητά « τους νόμους της φυσικής φύσης » και ανακαλύπτει τους νόμους στους οποίους θα προσαρμοστούν οι πτυχές της ίδιας του της ζωής. στη διάρκεια αυτής της παραγωγικής περιόδου, « η φαντασία του (…) άρθηκε ταχύτατα σε μια ανώτερη διάσταση, εκείνη του περιβάλλοντος και οργανωμένου χώρου της πολεοδομίας », όπως γράφει ο Πιερ ρεστανύ (1930-2003) το 1970 στον πρόλογο του καταλόγου της έκθεσης Κωνσταντίνος Ξενάκης στην Γκαλερί Alliance (Κοπεγχάγη, Δανία). στο παραπάνω έργο, ο Ξενάκης μας κάνει να ανακαλύψουμε εκ νέου το διακοσμητικό στοιχείο, το οποίο δεν έχει να κάνει τόσο με τη διακόσμηση όσο με τη συντεθειμένη από γεωμετρικά και απόκρυφα μοτίβα γραφή. « Μια εξαιρετικά περίπλοκη τέχνη », όπως αναφέρει ο φίλος του και αρχιτέκτονας Γιόνα Φρίντμαν (έτος γέν. 1923) στον κατάλογο μιας έκθεσης που πραγματοποιήθηκε στην γκαλερί Ζουμπουλάκη (Αθήνα) το 1976.

125

Nikos KESSANLIS - νίκος κέσσανΛησ (Salonique – Θεσσαλονίκη, 1930 / Athènes – Αθήνα, 2004)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1955 et de l’Istituto Centrale del Restauro de Rome en 1959, Kessanlis a reçu une éducation italienne. Dans les années 1950, son travail reflète les tendances de l’art informel et de l’expressionnisme abstrait. Installé à Paris dans les années 1960, il se rapproche des Nouveaux Réalistes. Très influencé par Spyropoulos, qui a été son professeur, Kessanlis aborde un travail plus conceptuel, mêlant peinture, sculpture et photographie. Il retourne en Grèce dans les années 1980 et devient professeur à l’École des Beaux-Arts, continuant à soutenir activement les arts visuels.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1955 και του Instituto Centrale del Restauro της Ρώμης στα 1959, ο Κεσσανλής έλαβε ιταλική παιδεία. Τη δεκαετία του ’50, η δουλειά του αντανακλά τις τάσεις της άμορφης τέχνης και του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Εγκατεστημένος από τη δεκαετία του ’60 στο Παρίσι, προσεγγίζει τους Νέους Ρεαλιστές. Ιδιαίτερα επηρεασμένος από το Σπυρόπουλο, ο οποίος και ήταν καθηγητής του, ο Κεσσανλής καταπιάνεται με πιο εννοιολογικά έργα, αναμειγνύοντας ζωγραφική, γλυπτική και φωτογραφία. Επιστρέφει στην Ελλάδα τη δεκαετία του ’80 και γίνεται καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, συνεχίζοντας να στηρίζει ενεργά τις οπτικές τέχνες.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Biennale de Venise, Zoumboulaki Gallery (Athènes), galerie N. Smith (Bruxelles), Gallery B. Katz (Berlin), Museum of Modern Art of Miami (USA), galerie Auriga (Berne), galerie Lara Vincy (Paris), Pinacothèque Nationale d’Athènes…Μπιενάλε Βενετίας, Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Αθήνα), Γκαλερί N. Smith (Βρυξέλλες), Γκαλερί B. Katz (Βερολίνο), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Μαιάμι (ΗΠΑ), Γκαλερί Auriga (Βέρνη), Γκαλερί Lara Vincy (Παρίσι), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας…

144Nikos KESSANLIS νίκος κέσσανΛησFleurs et oiseaux – Άνθη και πουλιά, 1957Technique mixte sur papier marouflé sur toileΜεικτή τεχνική σε χαρτί επικολλημένο σε μουσαμά από τον καλλιτέχνη35 x 45 cm

7 000 / 9 000 €

145Nikos KESSANLIS νίκος κέσσανΛησSans titre – Χωρίς Τίτλο, c. 1960Technique mixte sur toile signée en bas à gaucheΜεικτή τεχνική σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω αριστερά60 x 92 cm


7 000 / 9 000 €

ce tableau se rapproche des préoccupations de plusieurs artistes amis de Kessanlis, dont vlassis caniaris qui, à la même époque, continue à travailler sur sa fameuse série des Murs. on retrouve ici l’influence de l’abstraction qui a tant marqué les artistes de cette génération dans les années 1950.

ο παραπάνω πίνακας συγγενεύει με τις ανησυχίες πολλών καλλιτεχνών φίλων του Κεσσανλή, μεταξύ των οποίων ο Βλάσης Κανιάρης ο οποίος, την ίδια εποχή, συνεχίζει να δουλεύει πάνω στην περίφημη σειρά του με τίτλο « Τοίχοι ». Εδώ συναντά κανείς την επιρροή της αφαίρεσης που τόσο σημάδεψε τους καλλιτέχνες αυτής της γενιάς κατά τη δεκαετία του ’50.

Le travail des années 1950 de Kessanslis reflète les tendances de l’art informel. cette œuvre appartient à la première série de sa période romaine Fleurs et paons. L’artiste brise alors les liens avec la figuration traditionnelle et commence à s’intéresser à l’écriture automatique et aux gestes impulsifs. en 1959, il reçoit le prix amadeo Modigliani à Livourne.

η δουλειά του Κεσσανλή κατά τη δεκαετία του ’50 αντανακλά τις τάσεις της άμορφης τέχνης. Το παραπάνω έργο ανήκει στην πρώτη σειρά της ρωμαϊκής του περιόδου με τίτλο Άνθη και Παγώνια. ο καλλιτέχνης αρχίζει να σπάει τα δεσμά με την παραδοσιακή παραστατικότητα και να ενδιαφέρεται για την αυτόματη γραφή και τις παρορμητικές κινήσεις. Το 1959 ο Κεσσανλής λαμβάνει το βραβείο Amadeo Modigliani στο λιβόρνο.

126

146Nikos KESSANLIS νίκος κέσσανΛησMec-Art – Μηχανική Τέχνη, 1966Impression photographique sur toile signée en bas à droiteΦωτογραφική εκτύπωση σε μουσαμά υπογεγραμμένο κάτω δεξιά120 x 100 cm

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ retrospective Kessanlis, musée macédonien d’art contemporain, Salonique, 1997 – Αναδρομική Έκθεση Κεσσανλής, Μακεδονικό Μουσείο σύγχρονης Τέχνης, θεσσαλονίκη, 1997

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ emmanuel Mavrommatis, nikos Kessanlis, Biennale de venise, 1988 – Εμμανουήλ Μαυρομμάτης, Νίκος Κεσσανλής, Μπιενάλε Βενετίας, 1988

15 000 / 20 000 €

Lorsqu’il arrive à Paris en 1960, Kessanlis se rapproche des nouveaux réalistes avec qui il partage cette volonté de renouveler le langage des arts visuels en introduisant l’iconographie des médias de masse et de la culture industrialisée. Pionnier du mouvement Mec-art, Kessanlis utilise des techniques photographiques innovantes et imaginatives pour explorer la relation entre l’image en train de se faire et sa reproduction mécanique, en écho avec roy Lichtenstein et le Pop art. néanmoins, l’artiste va au-delà de la simple dénonciation de la société de consommation en posant des questions d’identité ainsi que son expérience personnelle. Dans cette œuvre, Kessanlis refuse que la perception du spectateur soit passive et statique : le jeu sur l’anamorphose l’invite dans un monde en trois dimensions et l’implique de façon active.

Φτάνοντας στο Παρίσι στα 1960, ο Κεσσανλής προσεγγίζει τους Νέους ρεαλιστές με τους οποίους μοιράζεται τη θέληση ανανέωσης της γλώσσας των οπτικών τεχνών μέσω της εισαγωγής της εικονογραφίας των ΜΜΕ και της βιομηχανοποιημένης κουλτούρας. Πρωτοπόρος του κινήματος της μηχανικής τέχνης, ο Κεσσανλής χρησιμοποιεί καινοτόμες και ευφάνταστες φωτογραφικές τεχνικές, για να εξερευνήσει τις σχέσεις μεταξύ της υπό διαμόρφωση εικόνας και της μηχανικής αναπαραγωγής της, απηχώντας τον ρόι λιχτενστάιν και την Ποπ Αρτ. Εντούτοις, ο καλλιτέχνης δεν σταματά στην απλή καταγγελία της κοινωνίας της κατανάλωσης αλλά θέτει και ζητήματα ταυτότητας και προσωπικής εμπειρίας. στο παραπάνω έργο, ο Κεσσανλής απορρίπτει την ιδέα ότι ο θεατής είναι παθητικός και στατικός: το παιχνίδι πάνω στην αναμόρφωση τον καλεί σ’ έναν τρισδιάστατο κόσμο και τον εμπλέκει ενεργά.

127

Dans ses procédés photographiques, Kessanlis accorde une grande importance à la structure de l’image, au geste et à la participation des spectateurs au résultat final. ces fantasmagories identitaires, intégrées à une exposition-hommage à nicéphore niepce (inventeur de la photographie) en 1965, ont marqué le début du Mec-art et fortement contribué au succès de l’artiste. Kessanlis a repris cette thématique au milieu des années 1980, période à laquelle ces trois œuvres ont été réalisées.

στις φωτογραφικές εκτυπώσεις του ο Κεσσανλής αποδίδει μεγάλη σημασία στη δομή της εικόνας, στη χειρονομία και στη συμμετοχή των θεατών στο τελικό αποτέλεσμα. Αυτές οι ταυτοτικές φαντασμαγορίες, οι οποίες ενσωματώθηκαν σε μια έκθεση-φόρο τιμής στο Νικηφόρο Νιέπς (εφευρέτη της φωτογραφίας) το 1965, σηματοδότησαν τις απαρχές της μηχανικής τέχνης και συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην επιτυχία που γνώρισε ο καλλιτέχνης. ο Κεσσανλής ξαναέπιασε την ίδια θεματική στα μέσα της δεκαετίας του ’80, περίοδο κατά την οποία πραγματοποιήθηκαν τα τρία παρακάτω έργα.

147Nikos KESSANLIS νίκος κέσσανΛησOmbres – ΣκιέςProcédé photographique sur toile et photomontage signé en bas au centreΦωτογραφική διαδικασία σε μουσαμά και φωτομοντάζ υπογεγραμμένα κάτω στο κέντρο180 x 180 cm


10 000 / 15 000 €

148Nikos KESSANLIS νίκος κέσσανΛησFête – ΓιορτήProcédé photographique sur toile et photomontage signé en bas au centreΦωτογραφική διαδικασία σε μουσαμά και φωτομοντάζ υπογεγραμμένα κάτω στο κέντρο80 x 100 cm


8 000 / 12 000 €

149Nikos KESSANLIS νίκος κέσσανΛησSans titre – Χωρίς τίτλοProcédé photographique sur toile et photomontage Φωτογραφική εκτύπωση σε μουσαμά και φωτομοντάζ120 x 60 cm


3 500 / 4 500 €

147

148 149

128

150Nikos KESSANLIS νίκος κέσσανΛησPeupliers – Λεύκες, c. 1987Technique mixte et collage sur toile signée en bas au centre légèrement vers la gauche contresignée au dosΜικτή τεχνική και κολλάζ σε μουσαμά υπογεγραμμένο κάτω και λίγο αριστερά στο κέντρο και στην πλάτη150 x 150 cm


18 000 / 22 000 €

en parallèle à ses photographies, Kessanlis a toujours continuer à peindre et à innover, comme dans ce tableau proche de certaines œuvres de Gerhard richter. c’est dans un esprit très créatif que Kessanlis - connu internationalement sous son nom d’artiste nikos - réinterprète la nature et revitalise la peinture de paysage. La série des Peupliers est très courte et s’étend sur deux années à peine car Kessanlis ne craignait rien de plus que de se répéter et devenir stérile.

Παράλληλα με τις φωτογραφίες του, ο Κεσσανλής συνέχισε να ζωγραφίζει και να καινοτομεί, όπως με τον παραπάνω πίνακα που μοιάζει με ορισμένα έργα του Γκέρχαρντ ρίχτερ. ο Κεσσανλής - διεθνώς γνωστός με το καλλιτεχνικό του όνομα Νίκος - επανερμηνεύει τη φύση και ανανεώνει την τοπιογραφία με πνεύμα ιδιαίτερα δημιουργικό. η σειρά του από λεύκες εκτείνεται σε δύο μόλις χρόνια, καθώς ο μεγαλύτερος φόβος του Κεσσανλή ήταν η στείρα επανάληψη.

129

john CHRISTOFOROU - τζον χρίστοΦορού (né en 1921, Londres – γεννηθείς το 1921, Λονδίνο)

Sorti de l’École des Beaux-Arts d’Athènes, Christoforou rejoint Londres à l’âge de 17 ans. Il y avait déjà passé ses dix premières années. En 1941, en pleine seconde guerre mondiale, il est intégré dans la Royal Air Force. Se consacrant à la peinture dès l’immédiat après-guerre, Christoforou est l’un des précurseurs de la Nouvelle Figuration, aux côtés de Maryan, Pouget, Lindström... Installé à Paris depuis 1956, l’artiste s’exprime à travers une peinture tourmentée faisant écho aux souvenirs terrifiants qui le hantent : scènes de guerre, crucifixions, mises à mort, visages défigurés... En 1965, il reçoit le Prix de l’association internationale des critiques d’art à Londres. Plusieurs expositions personnelles d’envergure sont actuellement en préparation.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, ο Χριστοφόρου επιστρέφει στο Λονδίνο, όπου και είχε περάσει τα δέκα πρώτα χρόνια της ζωής του, σε ηλικία 17 ετών. Το 1941, εν μέσω Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, κατατάσσεται στη Βασιλική Πολεμική Αεροπορία. Αφιερώνοντας τη ζωή του στη ζωγραφική αμέσως μετά τον πόλεμο, ο Χριστοφόρου γίνεται ένας από τους προδρόμους της Νέας Παραστατικότητας, στο πλευρό των Mαριάν, Πουζέ και Λίντστρομ. Εγκατεστημένος στο Παρίσι από το 1956, ο καλλιτέχνης εκφράζεται μέσω μιας ταραγμένης ζωγραφικής που παραπέμπει στις φριχτές αναμνήσεις που τον στοιχειώνουν: σκηνές πολέμου, σταυρώσεις, θανατώσεις, παραμορφωμένα πρόσωπα. Το 1965 τιμάται με το Βραβείο της Διεθνούς Εταιρείας Κριτικών Τέχνης στο Λονδίνο. Στην παρούσα φάση, αρκετές σημαντικές προσωπικές εκθέσεις βρίσκονται υπό προετοιμασία.


Twenty brook Street Gallery (Londres), Mathias Fels (Paris), Musée Galliera (Paris), Kunsthalle (Copenhague), galerie Birch (Copenhague), galerie Polad-Hardouin (Paris), Couvent des Cordeliers (Paris), Frissiras Museum (Athènes), Musée des Beaux-Arts de Reims, galerie Duchoze (Rouen)...Γκαλερί Twenty brook Street (Λονδίνο), Mathias Fels (Παρίσι), Μουσείο Galliera (Παρίσι), Kunsthalle ( Κοπεγχάγη), Γκαλερί Birch (Κοπεγχάγη), Γκαλερί Polad-Hardouin (Παρίσι), Μουσείο Φρυσίρα (Αθήνα), Μουσείο Καλών Τεχνών της Ρενς, Γκαλερί Duchoze (Ρουέν)…

151john CHRISTOFOROU τζον χρίστοΦορούAcrobate ou la Femme convulsive – Aκροβάτης ή η επιληπτική γυναίκα, 1971Huile sur toile signée en bas à droite Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη στο κάτω δεξιά146 x 116 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση new Style Gallery, La Haye – Γκαλερί New Style, Χάγη collection privée, Pays-Bas – Ιδιωτική συλλογή, ολλανδία collection privée, Paris – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι

eXPoSITIon – ΕΚθΕσΕΙσ christoforou : la nuit et le néant, musée Galliéra, Paris, avril 1974 Χριστοφόρου: Η Νύχτα και το Μηδέν, Μουσείο Galliera, Απρίλιος 1974, Παρίσι

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition christoforou : La nuit et le néant, Musée Galliera, Paris, avril 1974 (reproduit) Χριστοφόρου: Η Νύχτα και το Μηδέν, Μουσείο Galliera, Απρίλιος 1974, Παρίσι (αναπαραγωγή)

8 000 / 12 000 €

on perçoit que cet acrobate a été saisi en plein mouvement. exécute-t-il une figure complexe ou une danse macabre ? L’apparence de visage laisse transparaître une souffrance presque hallucinée, dans un environnement tricolore où la matière joue un rôle prépondérant. ce tableau majeur date de l’une des meilleures périodes de l’artiste et a été présenté en 1974 au Musée Galleria dans l’une des plus importantes expositions de l’artiste à ce jour.

Όπως γίνεται αντιληπτό, η παραπάνω Ακροβάτιδα συνελήφθη σε πλήρη κίνηση. Άραγε εκτελεί μια περίπλοκη φιγούρα ή ένα μακάβριο χορό; η επίφαση προσώπου αφήνει να διαφανεί ένας σχεδόν παραισθητικός πόνος μέσα σ’ ένα τρίχρωμο περιβάλλον όπου η ύλη διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο. ο μείζων αυτός πίνακας ανήκει χρονικά σε μία από τις καλύτερες περιόδους του καλλιτέχνη και παρουσιάστηκε το 1974 στο Μουσείο Galleria, σε μια από τις πιο σημαντικές εκθέσεις του καλλιτέχνη μέχρι σήμερα.

130

131

152john CHRISTOFOROU τζον χρίστοΦορούHomme oiseau – Άνθρωπος–πουλί, 1987Huile sur toile signée et datée en bas à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά130 x 97 cm

Provenance – ΠροΕλΕυση collection privée, Paris (acquis directement auprès de l’artiste) – Ιδιωτική συλλογή, Παρίσι (αποκτήθηκε απευθείας από τον καλλιτέχνη)

6 000 / 7 000 €

Dans le catalogue de l’exposition Face à l’Histoire (centre Pompidou, Paris, 1996), Gérald Gassiot-Talabot parlait des « distorsions pathétiques de christoforou » pour évoquer la force primaire de sa peinture. L’artiste se défend d’être foncièrement et viscéralement expressionniste. et pourtant, il nous serait difficile de ne pas replacer cette œuvre dans la perspective des peintures expressionnistes les plus brutes, aux rugissements souvent douloureux.

στον κατάλογο της έκθεσης με τίτλο « Ενώπιον της Ιστορίας » (Κέντρο Πομπιντού, Παρίσι 1996), ο Ζεράλντ Γκασσιό-Ταλαμπό αναφερόταν στις « συγκινητικές παραμορφώσεις του Χριστοφόρου », μνημονεύοντας τη στοιχειώδη δύναμη της ζωγραφικής του. ο ίδιος ο καλλιτέχνης αρνιόταν ότι κατά βάθος ήταν εξπρεσιονιστής. Εντούτοις, θα ήταν δύσκολο να μην συγκρίνει κανείς το παραπάνω έργο με τους πιο ακατέργαστους εξπρεσιονιστικούς πίνακες.

132

153john CHRISTOFOROU τζον χρίστοΦορούHomme au casque sur fond jaune – Κρανοφόρος σε κίτρινο φόντο, 1991(puis reprise par l’artiste postérieurement – ο καλλιτέχνης καταπιάστηκε ξανά με το έργο μεταγενέστερα)

Huile sur toile signée et datée en haut à gauche Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη πάνω δεξιά130 x 110 cm


BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Gérard Xuriguera, christoforou, éditions de la Différence, Paris, 1997 (reproduit page 250 / αναπαραγωγή σ. 250)

4 500 / 5 500 €

Pour Françoise Poiret, ancienne conservatrice du Musée de Boulogne-sur-mer, christoforou est, à l’instar des ensor, Munch ou rouault, un « peintre des masques souffrants ». chez l’artiste domine une représentation dévastée, entre expressionnisme brut et figuration. « ce sont mes pulsions qui dirigent mon geste » dit christoforou, justifiant l’écrasement d’un fond de lumière jaune par un bleu-noir de deuil.

σύμφωνα με τη Φρανσουάζ Πουαρέ, πρώην συντηρήτρια στο Μουσείο της Μπουλόν συρ Μερ, όπως οι Ένσορ, Μουνχ και ρουώ, έτσι κι ο Χριστοφόρου είναι ένας « καλλιτέχνης των μασκών που υποφέρουν ». στο έργο του καλλιτέχνη επικρατεί μία συντετριμμένη αναπαράσταση μεταξύ ακατέργαστου εξπρεσσιονισμού και παραστατικότητας. « οι χειρονομίες μου καθοδηγούνται από τις ενορμήσεις μου », αναφέρει ο Χριστοφόρου, δικαιολογώντας έτσι τη συμπίεση του κίτρινου φόντου φωτός από ένα πένθιμο μπλε-μαυρο χρώμα.

154john CHRISTOFOROU τζον χρίστοΦορούCrucifixion – ΣταύρωσηGouache sur papier marouflé sur toile signé en bas à droite Τέμπερες σε χαρτί επικολλημένο σε μουσαμά υπογεγραμμένο κάτω δεξιά 66 x 50 cm


1 500 / 2 000 €

La peinture de christoforou est l’histoire d’une certaine aventure humaine où se mêlent la pureté d’un blanc au rutilant d’un rouge sang de chair assassinée et à un noir de suie. Son travail sait faire basculer le diktat du rationnel en s’attardant sur les passions qui aliènent, qu’elles soient religieuses ou païennes.

η ζωγραφική του Χριστοφόρου είναι η ιστορία μίας ορισμένης ανθρώπινης περιπέτειας στην οποία συγχέονται η αγνότητα του λευκού με τη λαμπρότητα ενός κόκκινου σαν το αίμα της δολοφονημένης σάρκας και το μαύρο της κάπνας. Το έργο του ξέρει να ανατρέπει το θέσφατο του ορθολογισμού, επιμένοντας στα πάθη που αποξενώνουν, είτε αυτά είναι θρησκευτικά είτε ειδωλολατρικά.

133

Vassilakis TAKIS - βασιλάκης τακησ(né en 1925, Athènes – γεννηθείς το 1925, Αθήνα)

En 1954, l’artiste autodidacte Takis, qui a combattu dans la résistance grecque sous l’occupation, choisit de s’installer à Paris. Les innovations technologiques de l’immédiat après-guerre le marquent à vie : invention du radar, découverte des champs magnétiques… L’artiste s’en imprègne pour développer un travail basé sur la force de l’électromagnétisme. Avec des tiges métalliques flexibles, pour commencer, puis à l’aide d’électro-aimants suspendus. Sa rencontre avec Marcel Duchamp en 1961 est décisive et le conforte dans l’idée de poursuivre ses expérimentations. Il ajoute alors à ses œuvres des amplificateurs qui font résonner ses sculptures d’une musique souvent comparée à celle des compo-siteurs Yannis Xenakis ou John Cage. L’objectif artistique de Takis est de rendre perceptibles les tensions qui sont à l’œuvre. Pour ce faire, ses sculptures sont pensées pour interagir avec l’espace, entre signaux ferroviaires futuristes et figures totémiques hors du temps.

Το 1954, ο αυτοδίδακτος καλλιτέχνης Τάκης που επί Κατοχής πολέμησε στην ελληνική Αντίσταση επιλέγει να εγκατασταθεί στο Παρίσι. Οι τεχνολογικές καινοτομίες της άμεσης μεταπολεμικής περιόδου τον σημαδεύουν διά βίου: εφεύρεση του ραντάρ, ανακάλυψη των μαγνητικών πεδίων… Ο καλλιτέχνης τις αφομοιώνει, αναπτύσσοντας ένα έργο βασισμένο στη δύναμη του ηλεκτρομαγνητισμού: αρχικά, με ευέλικτες μεταλλικές βέργες, στη συνέχεια, με τη βοήθεια αιωρούμενων ηλεκτομαγνητών. Η συνάντησή του με τον Μαρσέλ Ντυσάν το 1961 είναι καθοριστική και ενισχύει την ιδέα του να συνεχίσει τους πειραματισμούς του. Προσθέτει, λοιπόν, στα έργα του ενισχυτές που κάνουν τα γλυπτά του να βγάζουν ένα είδος μουσικής παρόμοιας με εκείνη του Γιάννη Ξενάκη ή του Τζον Κέιτζ. Ο καλλιτεχνικός στόχος του Τάκη είναι να καταστήσει αντιληπτές τις εντάσεις που βρίσκονται επί το έργο. Για το λόγο αυτό, τα γλυπτά του έχουν σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αλληλεπιδρούν με το χώρο, κινούμενα μεταξύ φουτουριστικών σιδηροδρομικών σημάτων και άχρονων τοτεμικών φιγούρων.


Centre Pompidou (Paris), Fondation Maeght (Saint-Paul de Vence), Musée d’art contemporain de Barcelone, Galerie nationale du Jeu de Paume (Paris), Hanover Gallery (Londres), galerie Iris Clert (Paris), Howard Wise Gallery (New York) …

Κέντρο Pompidou (Παρίσι), Ίδρυμα Maeght (Saint-Paul de Vence), Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Βαρκελώνης, Εθνική Πινακοθήκη Jeu de Paume (Παρίσι), Γκαλερί Hanover (Λονδίνο), Γκαλερί Iris Clert (Παρίσι), Γκαλερί Howard Wise (Νέα Υόρκη)…

155Vassilakis TAKIS βασιλάκης τακησBlack Hole n°23, 2005encre de chine, encre magnétique, aquarelle et poussière d’aimant sur toile signée en bas à gaucheΚινέζικο μελάνι, μαγνητικό μελάνι, ακουαρέλα και μαγνητόσκονη σε μουσαμά υπογεγραμμένο κάτω αριστερά140 x 100 cm

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ Takis by Takis, Fereniki editions, athènes, 2005 (reproduit – αναπαραγωγή)

18 000 / 22 000 €

Takis, mondialement connu initialement pour ses sculptures, n’en demeure pas moins un artiste complet. et ses tableaux, même en deux dimensions, sont des condensés de sculpture et de peinture. L’artiste a également inspiré nombre de ses contemporains, dont la galeriste Iris clert, d’origine grecque, qu’il a convaincue d’ouvrir une galerie à Paris en 1955. outre Takis, elle y a exposé, dès ses débuts, Bryen, Tsingos, Jorn, Klein...

Αν και παγκοσμίως γνωστός για τα γλυπτά του, ο Τάκης παραμένει ένας ολοκληρωμένος καλλιτέχνης. οι δισδιάστατοι πίνακές του αποτελούν συμπυκνώσεις γλυπτικής και ζωγραφικής. ο καλλιτέχνης επηρέασε εξίσου πολλούς συγχρόνους του, μεταξύ των οποίων και την ελληνικής καταγωγής γκαλερίστα Ιρίς Κλερ, την οποία κι έπεισε ν’ ανοίξει μια γκαλερί στο Παρίσι το 1955. Εκτός από τον Τάκη, η Κλερ εξέθεσε στην γκαλερί της έργα των Μπρίεν, Τσίγγου, Γιορν και Κλάιν…

134

156Vassilakis TAKIS βασιλάκης τακησTriple signal – Τριπλό σινιάλο, 1976acier et objets trouvés (pièce unique signée sur la base)Ατσάλι και ευρεθέντα αντικείμενα (μοναδικό κομμάτι υπογεγραμμένο στη βάση)Hauteur : 217 cm

cette sculpture est accompagnée d’un certificat d’authenticité. Το γλυπτό συνοδεύεται από πιστοποιητικό γνησιότητας

45 000 / 65 000 €

Les Signaux de Takis sont très souvent monumentaux. constitués de tiges métalliques flexibles et clignotant de manière aléatoire, ils sont conçus pour interagir avec l’espace. Les paysages alentours adoptent alors un caractère plutôt étrange. véritables totems du monde moderne, ces sculptures appartiennent à un temps suspendu et hors de l’histoire.

Τα σινιάλα του Τάκη είναι συχνά μνημειακά. Αποτελούμενα από εύκαμπτες μεταλλικές βέργες κι αναβοσβήνοντας στην τύχη, έχουν συλληφθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αλληλεπιδρούν με το χώρο. Τα τριγύρω τοπία αποκτούν τότε ένα μάλλον παράξενο χαρακτήρα. Πραγματικά τοτέμ του σύγχρονου κόσμου, τα γλυπτά αυτά ανήκουν σ’ έναν ανεσταλμένο χρόνο εκτός ιστορίας.

Une partie du produit de la vente de cette œuvre sera reversée au centre culturel hellénique de Paris.

Ένα μέρος των εσόδων από την πώληση αυτού του έργου θα καταβληθεί στο Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο Παρισιου

135

Pavlos Dionyssopoulos dit PAVLOS - Παύλος ΔίονύσοΠούΛοσ ΠαύΛοσ (né en 1930, Filiatra – γεννηθείς το 1930, Φιλιατρά)

À peine diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1953, Pavlos s’installe à Paris où il suit les cours de l’Académie de la Grande Chaumière. Pavlos choisit de vivre durablement en France en 1958. Proche des Nouveaux Réalistes de Pierre Restany, Pavlos fréquente les artistes Giacometti, Calder, César ou encore Jean Dubuffet. Plasticien hors pair, Pavlos abandonne la peinture pour se consacrer à un procédé qui lui est propre : la découpe de journaux et affiches et leur transformation en objets de toutes sortes par collage. Ces œuvres sont exposées pour la première fois au Salon des Réalités Nouvelles en 1963.

Με το που αποφοιτά το 1953 από την Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, ο Παύλος εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου παρακολουθεί μαθήματα στην Ακαδημία της Γκραντ Σωμιέρ. Από το 1958, επιλέγει να ζήσει μόνιμα στη Γαλλία. Φίλος με τους Νέους Ρεαλιστές του Πιερ Ρεστανύ, ο Παύλος κάνει παρέα με καλλιτέχνες όπως οι Τζιακομέτι, Καλντέρ, Σεζάρ και Ζαν Ντυμπυφέ. Απαράμιλλος εικαστικός, ο Παύλος θα εγκαταλείψει την ζωγραφική, για να αφοσιωθεί σε μια τεχνική που τον χαρακτηρίζει: το κόψιμο εφημερίδων και αφισών και τη μετατροπή τους σε αντικείμενα όλων των ειδών μέσω κολλάζ. Τα έργα αυτά εκτέθηκαν για πρώτη φορά το 1963 στην Έκθεση των Νέων Ρεαλιστών.


Galerie 121 (Anvers), galerie Redmann (Berlin), Biennale de Venise (1980), galerie Iolas (New York), Museum of Contemporary Crafts (New York)...Γκαλερί 121 (Αμβέρσα), Γκαλερί Redmann (Βερολίνο), Μπιενάλε Βενετίας (1980), Γκαλερί Ιόλας (Νέα Υόρκη), Μουσείο σύγχρονων Τεχνών (Νέα Υόρκη)...

157PAVLOS ΠαύΛοσSuperposition de chapeaux – Καπέλα το ένα πάνω στο άλλο, 1982Technique mixte et collage sur panneau de bois sur panneau signé et daté en bas à droite dans un encadrement en plexiglasΜικτή τεχνική και κολλάζ σε ξύλινο τελάρο υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά και κορνιζαρισμένο σε πλεξιγκλάς 120 x 80 cm



BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de l’exposition Peintures grecques du XXe siècle issues de la collection Kosta Ioannidi, Pinacothèque de Xanion, 11 septembre 2006 - 30 novembre 2006, reproduit page 102 – Κατάλογος της έκθεσης Ελληνική ζωγραφική του 20ού αιώνα από τη συλλογή του Κώστα Ιωαννίδη, Πινακοθήκη Χανίων, 11 σεπτεμβρίου 2006 - 30 Νοεμβρίου 2006, αναπαραγωγή σ. 102

18 000 / 22 000 €

ces chapeaux constituent un passage obligé pour qui veut comprendre le monde de Pavlos. Même sans papier découpé, c’est toute une philosophie de la superposition et des enchevêtrements que nous propose l’artiste à l’univers vivant et coloré.

Τα παραπάνω καπέλα αποτελούν ένα υποχρεωτικό σημείο αναφοράς για όποιον θέλει να κατανοήσει τον κόσμο του Παύλου. Ακόμα και χωρίς δαντελωτό χαρτί, ο καλλιτέχνης του ζωντανού και πολύχρωμου σύμπαντος μας προτείνει εδώ μια ολόκληρη φιλοσοφία της εναπόθεσης και του συμπλέγματος.

136

Pour Pavlos, les années 2000 sont celles d’une nouvelle expérimentation : celle des natures mortes en volume, ses papiers prenant la forme d’aliments, de gâteaux, de corbeilles de fruits, de champignon, de bouteilles… À travers cette technique unique de sculpture de papier, Pavlos s’est créé un univers unique tout en apportant un art d’un nouveau genre, hautement technique mais plein d’humour, de joie de vivre et de poésie.

η δεκαετία του 2000 αποτελεί για τον Παύλο την εποχή νέων πειραματισμών: ογκώδεις νεκρές φύσεις, χαρτιά που παίρνουν τη μορφή τροφίμων, γλυκών, καλαθιών φρούτων, μανιταριών, μπουκαλιών… Μέσα από αυτή την απαράμιλλη τεχνική γλυπτικής σε χαρτί, ο Παύλος δημιούργησε ένα μοναδικό σύμπαν κι ένα νέο είδος τέχνης, εξαιρετικά τεχνικό αλλά και γεμάτο χιούμορ, χαρά για ζωή και ποίηση.

158PAVLOS ΠαύΛοσCharlotte aux citrons – Σαρλότ λεμόνι, 2000construction de papier dans une boîte en plexiglas signée et datée en bas à droite Χάρτινη κατασκευή σε κουτί πλεξιγκλάς υπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω δεξιά107 x 151 cm

25 000 / 30 000 €

137

À partir des années 1960, à Paris, Pavlos ramasse des revues et les découpe au ciseau et au cutter. Il les assemble ensuite pour créer des volumes, à la façon de bas-reliefs. au fil des ans, ses bandes prennent la forme d’objets du quotidien, qu’il s’agisse de vêtements, de cravates, de fleurs, d’arbres… au fur et à mesure des expérimentations, les créations se complexifient. Pavlos se paie même le luxe d’aborder des thématiques quasi abstraites, comme avec cette vague, construction onirique et aérienne qui suggère le mouvement de l’eau sur la mer.

Από τη δεκαετία του ’60 ο Παύλος μαζεύει περιοδικά και τα κόβει με ψαλίδι και κόφτη. στη συνέχεια τα συναρμόζει φτιάχνοντας όγκους κατά τα πρότυπα χαμηλών αναγλύφων. Με το πέρασμα των χρόνων, οι λωρίδες του αποκτούν τη μορφή καθημερινών αντικειμένων, είτε πρόκειται για ρούχα, γραβάτες, λουλούδια ή δέντρα... στην πορεία των πειραματισμών του, οι δημιουργίες του γίνονται πιο περίπλοκες. Μάλιστα, ο Παύλος επιτρέπει στον εαυτό του την πολυτέλεια να καταπιαστεί με σχεδόν αφαιρετικές θεματικές όπως το παραπάνω κύμα, ονειρική και αιθέρια κατασκευή που υποβάλλει την κίνηση του νερού στη θάλασσα.

159PAVLOS ΠαύΛοσLa Vague – Κύμα, c. 1995construction de papier dans une boîte en plexiglas signée et datée en bas à droiteΧάρτινη κατασκευή σε κουτί πλεξιγκλάς υπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω δεξιά139 x 117 cm

20 000 / 30 000 €

138

160PAVLOS ΠαύΛοσCorbeille de fruits – Καλάθι φρούτων, 2002construction de papier dans une boîte en plexiglas signée et datée sur la baseΚατασκευή από χαρτί σε κουτί πλεξιγκλάς υπογεγραμμένο και χρονολογημένο στη βάση60 x 60 x 60 cm

15 000 / 20 000 €

139

Alexis AKRITHAKIS - αλέξης ακρίΘακησ(né en 1939, Athènes – γεννηθείς το 1939, Αθήνα, 1939)

Artiste autodidacte, Akrithakis s’est installé à Paris de 1957 à 1961. Il s’est ensuite perfectionné à Berlin de 1968 à 1970. En France, il côtoie les philosophes du courant existentialiste de Jean-Paul Sartre ainsi que des artistes comme Alberto Giacometti. Agité, bohème, rebelle et néanmoins lyrique, Akrithakis a toujours refusé tout conformisme. Très tôt, il se passionne pour les expressions les plus brutes, qu’il s’agisse des dessins d’enfant ou de fou, qui inspirent sa palette colorée et ludique. Akrithakis est connu pour avoir créé une mythologie visuelle où l’aventure et les voyages jouent un rôle majeur.

Καλλιτέχνης αυτοδίδακτος, ο Ακριθάκης εγκαταστάθηκε στο Παρίσι από το 1957 μέχρι το 1961. Στη συνέχεια τελειοποίησε την τέχνη του στο Βερολίνο από το 1968 μέχρι το 1970. Στη Γαλλία συχνάζει με τους φιλοσόφους του υπαρξιακού ρεύματος του Ζαν-Πωλ Σαρτρ καθώς και με καλλιτέχνες όπως ο Αλμπέρτο Τζιακομέτι. Ανήσυχος, μποέμ, επαναστάτης κι ωστόσο λυρικός, ο Ακριθάκης απέρριπτε ανέκαθεν κάθε είδους κομφορμισμό. Από πολύ νωρίς ενδιαφέρεται με πάθος για τις πιο ακατέργαστες μορφές έκφρασης - είτε πρόκειται για παιδικά σχέδια είτε για σχέδια τρελών - που εμπνέουν την πολύχρωμη και παιγνιώδη παλέτα του. Ο Ακριθάκης είναι γνωστός για την οπτική μυθολογία που δημιούργησε και στην οποία η περιπέτεια και τα ταξίδια παίζουν μείζονα ρόλο.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Galerie Alexandre Iolas (Paris), galerie Zoumboulaki (Athènes), Musée d’art moderne de Hanovre, Pinacothèque nationale d’Athènes, Kalfayan Gallery (Athènes)…Γκαλερί Αλέξανδρου Ιόλα (Παρίσι), Γκαλερί Ζουμπουλάκη (Αθήνα), Μουσείο μοντέρνας τέχνης του Αννόβερου, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Γκαλερί Καλφαγιάν (Αθήνα)…

161Alexis AKRITHAKIS αλέξης ακρίΘακησSans titre – Χωρίς τίτλο, 1974Huile et gouache sur papier en soie renforcée signée et datée en bas à droite marouflée sur toileΕλαιογραφία και τέμπερες σε μεταξωτό χαρτί επικολλημένο σε μουσαμά, υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά70 x 50 cm


5 000 / 7 000 €

140

162Alexis AKRITHAKIS αλέξης ακρίΘακησRose géométrique – Γεωμετρικό τριαντάφυλλο, 1972Huile sur toile signée, datée et située « Berlin » au dosΕλαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη, χρονολογημένη και τοποθετημένη στο « Βερολίνο » στην πλάτη 60 x 80 cm


20 000 / 30 000 €

akrithakis était un artiste subversif, fragile et imprévisible. en permanence à la recherche de nouvelles idées et de nouveaux motifs, il a parcouru l’europe grâce notamment au soutien d’alexandre Iolas. ces deux œuvres ont été réalisées quelque temps après son séjour berlinois et sont assez caractéristiques de la façon dont akrithakis concevait la peinture, loin de tout conformisme : à la fois reliée à la grande histoire mais déjà en avance sur son temps, quelques années avant l’arrivée du Street art. ο Ακριθάκης ήταν ένας ανατρεπτικός, εύθραυστος και απρόβλεπτος καλλιτέχνης. σε διαρκή αναζήτηση νέων ιδεών και μοτίβων, διέσχισε όλη την Ευρώπη χάρη στη βοήθεια κυρίως του Αλέξανδρου Ιόλα. Τα δύο παραπάνω έργα πραγματοποιήθηκαν λίγο μετά τη διαμονή του στο Βερολίνο και είναι πολύ χαρακτηριστικά του τρόπου με τον οποίο συλλάμβανε τη ζωγραφική, πέραν κάθε κομφορμισμού: την ίδια στιγμή που συνδέεται με τη μεγάλη ιστορία της, βρίσκεται ήδη μπροστά από την εποχή της, λίγα χρόνια πριν την έλευση της Τέχνης του Δρόμου.

141

Des critiques ont souvent comparé le travail d’akrithakis à celui de Keith Haring par sa légèreté mais également par sa puissance évocatrice. artiste protestataire haïssant l’idée même du confort en art, akrithakis abhorrait les peintres mondains. Il considérait l’art comme un poison dès lors qu’il devient une profession. Keith Haring lui-même considérait akrithakis comme un pionner à l’époque où, à Paris, les deux artistes se sont fréquentés.

λόγω της ελαφρότητας αλλά και της υποβλητικής του δύναμης, κάποιοι κριτικοί έχουν συγκρίνει το έργο του Ακριθάκη με εκείνο του Κιθ Χάρινγκ. Καλλιτέχνης της διαμαρτυρίας που μισούσε την ιδέα της άνεσης στην τέχνη, ο Ακριθάκης απεχθανόταν τους κοσμικούς ζωγράφους. η τέχνη που γίνεται επάγγελμα ήταν για τον Ακριθάκη δηλητήριο. ο ίδιος ο Κιθ Χάρινγκ θεωρούσε τον Ακριθάκη πρωτοπόρο, την εποχή που οι δύο καλλιτέχνες έκαναν παρέα στο Παρίσι.

163Alexis AKRITHAKIS αλέξης ακρίΘακησQuatre histoires – Τέσσερις ιστορίες, 1989 acrylique sur toile signée et datée en bas à droiteΑκρυλικά σε μουσαμά υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά100 x 80 cm


20 000 / 25 000 €

142

164Alexis AKRITHAKIS αλέξης ακρίΘακησTreize histoires – Δεκατρείς ιστορίες, 1990craie grasse sur papier titré en bas à gauche, signé et daté en bas à droiteκραγιόνι σε χαρτί τιτλοφορημένη και χρονολογημένη κάτω αριστερά, υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά29,5 x 24 cm

5 000 / 7 000 €

165Alexis AKRITHAKIS αλέξης ακρίΘακησSix histoires – Έξι ιστορίες, 1989craie grasse sur papier signé et daté en bas à gaucheκραγιόνι σε χαρτί υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω αριστερά 24,5 x 17 cm

5 000 / 7 000 €

166Alexis AKRITHAKIS αλέξης ακρίΘακησSix histoires – Έξι ιστορίες, 1972craie grasse sur papier signé et daté en bas à droiteκραγιόνι σε χαρτί υπογεγραμμένο και χρονολογημένο κάτω δεξιά34 x 24 cm

Provenance – Προέλευση collection privée, athènes – Ιδιωτική συλλογή, Αθήνα

3 000 / 5 000 €

164 166

165

143

en 1951 à new York, Stamos cosigne le manifeste d’un mouvement d’avant-garde qu’on appellera l’expressionnisme abstrait. Ses œuvres se distinguent de celles de ses amis américains par une forte présence de la mer, ou du moins de son souvenir et de ses couleurs. Dans cette acrylique, Stamos s’attache à la surface et rejette la troisième dimension pour privilégier une approche particulièrement moderniste.

Το 1951, ο στάμος συνυπογράφει στη Νέα υόρκη το μανιφέστο ενός κινήματος πρωτοπορίας που θα ονομαστεί αφηρημένος εξπρεσιονισμός. Τα έργα του ξεχωρίζουν από τα αντίστοιχα των Αμερικανών φίλων του μέσω της έντονης παρουσίας της θάλασσας, ή τουλάχιστον της ανάμνησής της, και των χρωμάτων της. στον παραπάνω πίνακα, ο στάμος προσκολλάται στην επιφάνεια και απορρίπτει την τρίτη διάσταση, δίνοντας προτεραιότητα σε μια ιδιαίτερα μοντερνιστική προσέγγιση.

Theodoros STAMOS - Θεόδωρος σταμοσ(New York – Νέα Υόρκη, 1922 / Lefkadas – Λευκάδας, 1997)

Dans le New York des années 1940 et 1950, le jeune Stamos est l’un des plus jeunes artistes du mouvement expressionniste abstrait. Ses camarades américains s’appellent alors Jackson Pollock, Mark Rothko ou Willem de Kooning. Né de parents grecs installés aux États-Unis après l’invasion de l’Asie Mineure par les Ottomans, Stamos a intégré l’American Artists School, où il étudie d’abord la sculpture. Le jeune artiste est découvert par le galeriste Betty Parsons en 1943 qui l’expose jusqu’en 1957 et lui ouvre les portes des musées américains les plus prestigieux. En 2008, le magazine Life le classe dans la première génération des artistes expressionnistes abstraits qui ont donné naissance à l’école de New York.

Στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του ’40 και του ’50, ο Στάμος είναι ένας από τους πιο νεαρούς καλλιτέχνες του κινήματος του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Οι Αμερικανοί συνάδελφοί του της εποχής ονομάζονται Τζάκσον Πόλλοκ, Μαρκ Ρόθκο και Βίλεμ ντε Κούνινγκ. Γεννημένος από Έλληνες γονείς εγκατεστημένους στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την τουρκική επιδρομή στη Μικρά Ασία, ο Στάμος εισέρχεται στην American Artists School, όπου σπουδάζει αρχικά γλυπτική. Το νεαρό καλλιτέχνη ανακαλύπτει το 1943 η γκαλερίστα Μπέτυ Πάρσονς, η οποία εκθέτει το έργο του μέχρι το 1957 και του ανοίγει τις πόρτες των πιο αναγνωρισμένων αμερικανικών μουσείων. Το 2008, το περιοδικό Life τον κατέταξε στην πρώτη γενιά των αφαιρετικών εξπρεσιονιστών ζωγράφων που δημιούργησαν τη Σχολή της Νέας Υόρκης.


Wafefield Gallery (New York), Art Institute of Chicago, The Withney Museum (New York), Pinacothèque Nationale d’Athènes…Γκαλερί Wafefield (Νέα Υόρκη), Art Institute of Chicago, Μουσείο Whitney (Νέα Υόρκη), Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας…

En vente publique, onze de ses tableaux ont été adjugés à plus de 100 000 €.Έντεκα από τους πίνακές του κατακυρώθηκαν στη διάρκεια δημοπρασιών σε τιμή μεγαλύτερη των 100.000 δολαρίων.

167Theodoros STAMOS Θεόδωρος σταμοσSans titre – Χωρίς τίτλο, c. 1960acrylique sur panneauΑκριλικά σε ξύλινο πλαίσιο24 x 46 cm


4 000 / 6 000 €

144

CHRYSSA - χρύσα (née en 1933, Athènes – γεννηθείς το 1933, Αθήνα)

Intéressée par la peinture depuis son adolescence, Chryssa Mavromichali part pour Paris en 1953 et s’inscrit à l’Académie de la Grande Chaumière. L’année suivante, elle part pour les États-Unis et rejoint l’École des Beaux-Arts de Californie. Mais c’est à New-York que l’artiste commencera à se faire un nom. Éblouie par les illuminations de Time Square, Chryssa prend conscience de la difficulté de reproduire ces lumières qui, à ses yeux, sont aussi puissantes et impressionnantes que l’or des icônes et des mosaïques byzantines. Son travail le plus connu en est d’ailleurs directement inspiré, l’artiste étant désignée comme une sculptrice « luministe ».

Δείχνοντας το ενδιαφέρον της για τη ζωγραφική από την εφηβική της ηλικία, η Χρύσα Μαυρομιχάλη αναχωρεί για το Παρίσι το 1953 και γράφεται στην Académie de la Grande Chaumière. Τον επόμενο χρόνο φεύγει για τις Ηνωμένες Πολιτείες και εισέρχεται στη Σχολή Καλών Τεχνών της Καλιφόρνιας. Εκεί, όμως, που η καλλιτέχνης θα αρχίσει να κάνει όνομα είναι στη Νέα Υόρκη. Θαμπωμένη από τις φωταψίες της Times Square, η Χρύσα συνειδητοποιεί τη δυσκολία αναπαραγωγής αυτών των φωτών που, στα μάτια της, είναι τόσο έντονα και εντυπωσιακά όσο ο χρυσός των βυζαντινών εικόνων και μωσαϊκών. Εξάλλου, η πιο γνωστή δουλειά της είναι απευθείας εμπνευσμένη από τα τελευταία, με την καλλιτέχνη να χαρακτηρίζεται « λουμινίστρια » γλύπτρια.


The Withney Museum (New York), Musée Guggenheim (New York), galerie Denise Renée (Paris), Walker Art Center (Minneapolis), galerie Leo Castelli (New York)…Μουσείο Whitney (Νέα Υόρκη), Μουσείο Guggenheim (Νέα Υόρκη), Γκαλερί Denise Renée (Παρίσι), Walker Art Center (Μιννεάπολις), Γκαλερί Leo Castelli (Νέα Υόρκη)…

168CHRYSSA χρύσαVariation en noir – Παραλλαγές σε μαύρο, 1958-1962Huile sur toile et néon signée en bas à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά και νέον υπογεγραμμένη κάτω δεξιά93 x 67 cm

20 000 / 25 000 €

cette œuvre est typique des expérimentations de l’artiste luministe au tournant des années 1960, entre support classique et recherches conceptuelles. en 1961, chryssa fait l’objet d’une première exposition personnelle à la Betty Parsons Gallery puis, la même année, au musée Guggenheim de new York.

Το παραπάνω έργο είναι χαρακτηριστικό των πειραματισμών της λουμινίστριας καλλιτέχνιδος στη στροφή της δεκαετίας του ’60, πειραματισμών κινούμενων μεταξύ κλασικής υλικής βάσης και εννοιακών αναζητήσεων. Το 1961, η Χρύσα πραγματοποιεί την πρώτη προσωπική της έκθεση στη Γκαλερί Betty Parsons και, στη συνέχεια, στο μουσείο Γκουγκενχάιμ της Νέας υόρκης.

145

(Pyrgos – Πύργος, 1924 / Rio – Ρίο, 2008)

Après deux années d’études en médecine, Danil intègre l’atelier de Parthenis aux Beaux-Arts d’Athènes en 1944. Il s’installe à Paris en 1954 et y complète ses connaissances en apprenant la mosaïque. En peinture, il opte d’emblée pour l’abstraction, s’intéressant également à l’art cinétique et optique. Danil a fait l’objet d’une rétrospective de son œuvre à la Pinacothèque Nationale d’Athènes en 1998.

Μετά από δύο χρόνια σπουδών ιατρικής, ο Δανιήλ εισέρχεται το 1944 στο ατελιέ του Παρθένη στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Το 1954 εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου και τελειοποιεί τις γνώσεις του μαθαίνοντας την τεχνική του ψηφιδωτού. Στον τομέα της ζωγραφικής, ο Δανιήλ τάσσεται εξαρχής υπέρ της αφαίρεσης, ενδιαφερόμενος εξίσου για την κινητική και οπτική τέχνη. Μια αναδρομική έκθεση αφιερωμένη στο έργο του Δανιήλ πραγματοποιήθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας το 1998.

Expositions Et collEctions publiquEs - ΕκθΕσΕισ και ΔημόσιΕσ συλλόγΕσ Pinacothèque nationale d’Athènes, Pinacothèque de Rhodes (Grèce), Biennale de Venise, Biennale de Sao Paulo (Bré-sil), Musée d’art moderne de Paris, Bonino Gallery (New York), Musée d’art moderne de Yokohama (Japon)…Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Πινακοθήκη της Ρόδου, Μπιενάλε της Βενετίας, Μπιενάλε του Σάο Πάολο, Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (Παρίσι), Γκαλερί Bonino (Νέα Υόρκη), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Γιοκοχάμα (Ιαπωνία)…

169DANIL ΔανίηΛComposition – σύνθεση, 1972Technique mixte et acrylique sur toile de jute signée au dosΜικτή τεχνική και ακρυλικά σε λινάτσα υπογεγραμμένη στην πλάτη80 x 92 cm

eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ rétrospective Danil, Musée archéologique de Salonique, 1997 – Αναδρομική Έκθεση Δανιήλ, Αρχαιολογικό μουσείο θεσσαλονίκης, 1997 Danil, aD Gallery, athènes, 1997 – Δανιήλ, AD Gallery, Αθήνα, 1997 Danil : rétrospective 1961-1998, Pinacothèque nationale d’athènes - musée alexandre Soutzos, 1998 – Δανιήλ: Αναδρομική Έκθεση 1961-1998, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας - Μουσείο Αλέξανδρου σούτσου, 1998

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de la rétrospective Danil, Musée archéologique de Salonique, 1997 (reproduit page 81) – Κατάλογος της Αναδρομικής Έκθεσης Δανιήλ, Αρχαιολογικό Μουσείο θεσσαλονίκης, 1997 (αναπαραγωγή σ. 81) catalogue de l’exposition Danil : rétrospective 1961-1998, Pinacothèque nationale d’athènes - Musée alexandre Soutzos, 1998 (reproduit page 81) – Κατάλογος της έκθεσης Δανιήλ: Αναδρομική Έκθεση 1961-1998, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας - Μουσείο Αλέξανδρου σούτσου, 1998 (αναπαραγωγή σ. 81)

4 000 / 5 000 €

Danil est l’un des premiers artistes à contester, dès les annnées 1950, la « grécité » dans l’art. comme d’autres jeunes artistes, il choisit « de vivre ailleurs sa modernité », pour reprendre l’expression de Pierre restany à propos du trio Danil/Kessanlis/caniaris dans le catalogue de leur exposition à la Biennale de venise en 1964. chez Danil, la problématique de la modernité est approfondie à travers deux revendications plastiques absolues : la conquête de l’espace total et le jeu de la lumière dans l’œuvre.

ο Δανιήλ είναι ένας από τους πρώτους καλλιτέχνες που αμφισβήτησαν από τη δεκαετία του ’50 την ελληνικότητα στην τέχνη. Όπως κι άλλοι νεαροί καλλιτέχνες, διαλέγει « να ζήσει αλλού τη νεωτερικότητά του », για να θυμίσουμε την έκφραση του Pierre Restany αναφορικά με την τριάδα Δανιήλ/Κεσσανλής/Κανιάρης στον κατάλογο της έκθεσής τους στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1964. στο έργο του Δανιήλ, η προβληματική της νεωτερικότητας εμβαθύνεται μέσα από δύο απόλυτες εικαστικές διεκδικήσεις: την κατάκτηση του ολικού χώρου και το παιχνίδι του φωτός μέσα στο έργο.

DANIL (Daniel PANAGOPOULOS) - Δανιήλ ΠαναΓοΠούΛοσ

146

170DANIL ΔανίηΛXI-XII 88, 1988Technique mixte et acrylique sur toile de jute signée au dosΜικτή τεχνική και ακρυλικά σε λινάτσα υπογεγραμμένη στην πλάτη126 x 95 cm

eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ rétrospective Danil, Musée archéologique de Salonique, 1997 – Αναδρομική Έκθεση Δανιήλ, Αρχαιολογικό μουσείο θεσσαλονίκης, 1997 Danil, aD Gallery, athènes, 1997 – Δανιήλ, AD Gallery, Αθήνα, 1997 Danil : rétrospective 1961-1998, Pinacothèque nationale d’athènes - musée alexandre Soutzos, 1998 – Δανιήλ: Αναδρομική Έκθεση 1961-1998, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας - Μουσείο Αλέξανδρου σούτσου, 1998

BIBLIoGraPHIe – ΒΙΒλΙοΓρΑΦΙΑ catalogue de la rétrospective Danil, Musée archéologique de Salonique, 1997 (reproduit page 120) – Κατάλογος της Αναδρομικής Έκθεσης Δανιήλ, Αρχαιολογικό Μουσείο θεσσαλονίκης, 1997 (αναπαραγωγή σ. 120) catalogue de l’exposition Danil : rétrospective 1961-1998, Pinacothèque nationale d’athènes - musée alexandre Soutzos, 1998 (reproduit page 120) – Κατάλογος της έκθεσης Δανιήλ: Αναδρομική Έκθεση 1961-1998, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας - Μουσείο Αλέξανδρου σούτσου, 1998 (αναπαραγωγή σ. 120)

5 000 / 7 000 €

La toile de jute est l’un des supports favoris de l’artiste. Il l’effiloche rythmiquement afin d’obtenir en transparence un aperçu de la lumière blanche de la cimaise ou du mur. en éliminant le cadre, Danil écarte les conventions picturales et les systèmes des mouvements artistiques classiques. L’artiste travaille ici dans un esprit de recherche à un niveau dépouillé, presque ascétique.

Το καραβόπανο είναι ένα από τα αγαπημένα υλικά του καλλιτέχνη. Το ξηλώνει ρυθμικά, για να κερδίσει σε διαφάνεια ένα περίγραμμα του λευκού φωτός του τοίχου. Εξαλείφοντας το κάδρο, ο Δανιήλ παραμερίζει τις ζωγραφικές συμβάσεις και τα συστήματα των κλασσικών καλλιτεχνικών κινημάτων. Εδώ ο καλλιτέχνης δουλεύει μ’ ένα πνεύμα αναζήτησης σ’ ένα λιτό, σχεδόν ασκητικό, επίπεδο.

147

Yannis MALTEZOS - Γιάννης μαΛτέΖοσ(Smyrne – Σμύρνη, 1915 / Paris – Παρίσι, 1987)

Né en Asie mineure, Maltezos n’a que 6 ans lorsque sa famille se réfugie à Athènes suite à l’invasion turque. Diplômé des Beaux-Arts d’Athènes, il travaille comme scénographe pour le théâtre national de Grèce jusqu’à la seconde guerre mondiale. Après 1945, Maltezos s’intéresse à de nombreux styles, expérimentant en particulier de nouvelles techniques d’empâtement. Dans la dernière phase de son travail, il se rapproche du mouvement Op Art en travaillant sur la base de petits points. Très lié aux autres artistes grecs de Paris durant toute sa vie (Gaïtis, Kriesi, Molfessis…), c’est la sculptrice Gabriella Simossi qui, appelée en urgence par l’épouse du peintre, emmena Maltezos à l’hôpital, où il décéde quelques heures plus tard. Maltezos est considéré comme le fondateur de l’expressionnisme abstrait en Grèce.

Γεννημένος στη Μικρά Ασία, ο Μαλτέζος είναι μόλις 6 ετών όταν η οικογένειά του βρίσκει καταφύγιο στην Αθήνα μετά την τουρκική επιδρομή. Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, εργάζεται ως σκηνογράφος για το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδος μέχρι το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά το 1945, ο Μαλτέζος στρέφει το ενδιαφέρον του σε διάφορες τεχνοτροπίες, πειραματιζόμενος ιδιαίτερα με τις νέες τεχνικές του impasto. Στη διάρκεια της τελευταίας φάσης του έργου του, προσεγγίζει το κίνημα της Οπτικής Τέχνης (Op Art) δουλεύοντας επί τη βάσει μικρών σημείων. Στενά δεμένος με τους άλλους Έλληνες καλλιτέχνες του Παρισιού (Γαΐτης, Κριεζή, Μολφέσης κλπ.) σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Μαλτέζος μεταφέρεται στο νοσοκομείο, όπου λίγες ώρες αργότερα πεθαίνει, από τη γλύπτρια Γαβριέλλα Σίμωση, έπειτα από επείγουσα κλήση της συζύγου του. Ο Μαλτέζος θεωρείται ο ιδρυτής του αφηρημένου εξπρεσσιονισμού στην Ελλάδα.


Art Institute of Stockholm, Biennale de Sao Paulo (Brésil), galerie Schnidler (Berne), Ward Nass Gallery (New York), galerie Ariel (Paris), Metropolis Gallery (New York)…Ινστιτούτο Τέχνης της Στοκχόλμης, Μπιενάλε του Σάο Πάολο (Βραζιλία), Γκαλερί Schnidler (Βέρνη), Γκαλερί Ward Nass (Νέα Υόρκη), Γκαλερί Ariel (Παρίσι), Γκαλερί Metropolis (Νέα Υόρκη)…

en 1962, Maltezos est en Grèce en vue de sa participation à l’exposition panhellénique se déroulant au Zappeion d’athènes. Des jurés sont chargés d’évaluer la qualité des œuvres jugées dignes d’être présentées ou non. Maltezos ne leur est pas inconnu, puisqu’il a déjà postulé quelques années auparavant. Son travail avait alors été apprécié pour la nouvelle esthétique qu’il proposait. À cette édition de 1962, l’un des jurés, bouleversé par son travail, le félicita chaleureusement. et Maltezos fut bien évidemment admis.

Το 1962 ο Μαλτέζος βρίσκεται στην Ελλάδα ενόψει της συμμετοχής του στην πανελλήνια έκθεση που διεξάγεται στο Ζάππειο της Αθήνας. ο Μαλτέζος δεν είναι άγνωστος στους κριτές που είναι επιφορτισμένοι με το έργο της αξιολόγησης της ποιότητας των έργων που έχουν κριθεί άξια να παρουσιαστούν ή όχι, αφού είχε ήδη θέσει υποψηφιότητα πριν από μερικά χρόνια. η δουλειά του είχε εκτιμηθεί τότε για την νέα αισθητική που πρότεινε. στην έκθεση του 1962, ένας από τους κριτές συγκλονίζεται από τη δουλειά του και τον συγχαίρει θερμά. Και φυσικά ο Μαλτέζος γίνεται δεκτός.

171Yannis MALTEZOS Γιάννης μαΛτέΖοσComposition – Σύνθεση, 1962Huile sur toile signée et datée en bas à gauche Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω αριστερά 116 x 89 cm

2 000 / 3 000 €

172Yannis MALTEZOS Γιάννης μαΛτέΖοσComposition – Σύνθεση, 1962Huile sur toile signée et datée en bas à gauche Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω αριστερά 92 x 73 cm

1 500 / 2 000 €

148

en 1960, Spyropoulos a représenté la Grèce à la Biennale de venise, partageant le prix de l’UneSco avec l’artiste italien antonio Music. cette consécration le propulse au sommet de la notoriété internationale. Il expose alors en allemagne, en Belgique, aux États-Unis, au Mexique, en Israël… ce tableau peint entre 1962 et 1965 se situe donc dans une période incontournable, celle qui a fait de lui un classique de l’abstraction, entre art gestuel et expressionnisme abstrait.

Το 1960, ο σπυρόπουλος εκπροσώπησε την Ελλάδα στην Μπιενάλε της Βενετίας, μοιραζόμενος το βραβείο της UNESCO με τον Ιταλό καλλιτέχνη Antonio Music. Αυτή η καθιέρωση τον εκτοξεύει στην κορυφή της διεθνούς φήμης. στη συνέχεια εκθέτει τα έργα του στη Γερμανία, το Βέλγιο, τις ηνωμένες Πολιτείεσμ το Μεξικό, το Ισραήλ… ο πίνακας αυτός, τον οποίο και ζωγράφισε μεταξύ 1962 και 1965, τοποθετείται λοιπόν σε μια περίοδο-σημείο αναφοράς, εκείνη που τον κατέστησε έναν κλασικό της αφαίρεσης, μεταξύ χειρονομικής τέχνης και αφηρημένου εξπρεσιονισμού.

173Yannis SPYROPOULOS Γιάννης σΠύροΠούΛοσComposition – Σύνθεση, c. 1965Technique mixte sur papier signé en bas à gauche Μεικτή τεχνική σε χαρτί υπογεγραμμένο κάτω αριστερα39 x 28 cm

4 000 / 6 000 €

174Yannis SPYROPOULOS Γιάννης σΠύροΠούΛοσComposition – Σύνθεση, c. 1962-1965Technique mixte et collage sur toile signée en bas à droite Μικτή τεχνική σε μουσαμά υπογεγραμμένο κάτω δεξιά73 x 60 cm

15 000 / 20 000 €

Yannis SPYROPOULOS - Γιάννης σΠύροΠούΛοσ(Pylos – Πύλος, 1912 / Ekali – Εκάλη, 1990)

149

ANTON

(né en 1948, Athènes – γεννηθείς το 1948, Αθήνα)

Arrivé à Paris en 1965, Anton est diplômé de l’École des Beaux-Arts de Paris. À Paris, il réalise de nombreux happenings des environnements originaux où il associe son et image. Jusqu’au début des années 1980, il réalise également des dessins pour des revues d’avant-garde ou pour des quotidiens comme le journal Libération. Par la suite, Anton s’intéresse aux impressions sérigraphiques pour la mode, ce qui l’amène à collaborer avec Jean Charles de Castelbajac et agnès b. Ancien assistant de Nikos Kessanlis, il a également travaillé avec Jason Molfessis et Takis. Anton se consacre à la photographie et à son détournement à partir des années 1990. Fixer l’éphémère, capter l’essence des choses, réduire la frontière qui sépare la photographie de la peinture, tel est l’objectif du travail d’Anton.

Φτάνοντας στο Παρίσι το 1965, ο Άντον είναι απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας. Στο Παρίσι πραγματοποιεί πολλά χάπενινγκ σε πρωτότυπα περιβάλλοντα όπου συνδυάζει ήχο και εικόνα. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’80 πραγματοποιεί επίσης σχέδια για πρωτοποριακά περιοδικά κι εφημερίδες όπως η Libé-ration. Στη συνέχεια ο Anton στρέφει το ενδιαφέρον του στις μεταξοτυπίες για τη μόδα, γεγονός που θα τον οδηγήσει σε συνεργασία με τον Ζαν Σαρλ ντε Καστελμπαζάκ και την Ανιές Μπ. Πρώην βοηθός του Νίκου Κεσσανλή, ο Anton συνεργάστηκε επίσης με τον Ιάσονα Μολφέσση και τον Τάκη. Από τη δεκαετία του ’90 αφιερώνεται στη φωτογραφία, τη στιγμή που η τελευταία αλλάζει πορεία. Η αποτύπωση του εφήμερου, η σύλληψη της ουσίας των πραγμάτων, η εξαφάνιση του ορίου που χωρίζει τη φωτογραφία από τη ζωγραφική, αυτοί είναι οι στόχοι της δουλειάς του Anton.


Pinacothèque Nationale d’Athènes, Grand Palais (Paris), Cité des sciences et de l’industrie de la Villette (Paris), galerie l’Aiguillage (Paris), Medusa Art Gallery (Athènes), ZM Gallery (Salonique)…Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Grand Palais (Παρίσι), Cité des sciences et de l’industrie de la Villette (Παρίσι), Γκαλερί Aiguillage (Παρίσι), Medusa Art Gallery (Αθήνα), ZM Gallery (Θεσσαλονίκη)…

175ANTON

Sans titre – Χωρίς τίτλο, 2000Tirage unique à partir d’un négatif sur papier, aquarellé et sensibilisé au gélatinobromure d`argent signé en bas à droiteΜοναδική εκτύπωση από αρνητικό σε χαρτί υδατογραφημένο και επικαλυμμένο με βρωμιούχο άργυρο και ζελατίνα υπογεγραμμένη κάτω δεξιά35 x 100 cm

2 000 / 3 000 €

c’est à partir des années 1990 qu’anton travaille de plus en plus avec la photographie argentique et réalise des tirages originaux sur des supports divers. c’est l’amorce d’une nouvelle période où l’artiste investit l’univers de la photographique en en bouleversant les codes. en 1999 et 2000, il réalise une série de dix installations artistiques dans le cadre de l’exposition Désir d’apprendre pour la cité des sciences et de l’industrie à Paris.

Από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 ο Anton δουλεύει ολοένα και περισσότερο με την κλασική φωτογραφία και πραγματοποιεί πρωτότυπες εκτυπώσεις πάνω σε διάφορα υλικά. Είναι το έναυσμα μιας καινούριας περιόδου στη διάρκεια της οποίας ο καλλιτέχνης επενδύει το σύμπαν της φωτογραφίας ανατρέποντας ταυτόχρονα τους κώδικές του. Το 1999 και το 2000 πραγματοποιεί μια σειρά δέκα καλλιτεχνικών εγκαταστάσεων στο πλαίσιο της έκθεσης με τίτλο Επιθυμία μάθησης για την Πόλη των επιστημών και της βιομηχανίας στο Παρίσι.

150

Vlassis CANIARIS - βλάσης κανίαρησ(Athènes – Αθήνα, 1928 / Athènes – Αθήνα, 2011)

Artiste profondément européen, Caniaris a vécu plusieurs années à Rome, à Paris et à Berlin avant de retourner vivre et travailler à Athènes. Initialement destiné à une carrière de médecin, Caniaris s’est finalement tourné vers l’art en suivant les enseigne-ments des Écoles des Beaux-Arts d’Athènes et de Rome. Proche de Pierre Restany et des Nouveaux Réalistes, Caniaris a enseigné la peinture à l’école polytechnique d’architecture à Athènes. Caniaris est l’un des rares artistes grecs à s’être intéressé à la réalité sociale de son temps, se penchant sur la crise de la modernité et la violence de la société à l’égard de l’individu. Caniaris est décédé l’an dernier à l’âge de 83 ans.

Καλλιτέχνης βαθιά Ευρωπαίος, ο Κανιάρης έζησε για αρκετά χρόνια στη Ρώμη, στο Παρίσι και στο Βερολίνο, προτού επιστρέψει να ζήσει και να εργαστεί στην Αθήνα. Αν και προοριζόταν να ακολουθήσει ιατρική καριέρα, ο Κανιάρης τελικά στράφηκε στην τέχνη, παρακολουθώντας μαθήματα στις Σχολές Καλών Τεχνών της Αθήνας και της Ρώμης. Φίλος του Πιερ Ρεστανύ και των Νέων Ρεαλιστών, ο Κανιάρης δίδαξε ζωγραφική στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου της Αθήνας. Είναι ένας από τους λίγους Έλληνες καλλιτέχνες που ενδιαφέρθηκε για την κοινωνική πραγματικότητα της εποχής του, σκύβοντας πάνω από την κρίση της νεωτερικότητας και τη βία της κοινωνίας απέναντι στο άτομο. Ο Κανιάρης πέθανε πέρυσι σε ηλικία 83 ετών.


Musée Benaki (Athènes), galerie Giti Nourbakhsch (Berlin), Tracklhaus Galerie (Salzburg), Moderna Museet (Stockholm), Musée d’Art Moderne de la Ville de Paris, Pinacothèque nationale d’Athènes, Musée national d’art contemporain (Athènes), Centre Pompidou (Paris), galerie Tartaruga (Rome), Musée des Beaux-Arts de Saint-Etienne, Tate Modern (Londres), Biennale de Venise, La Fenice (Venise)… Μουσείο Μπενάκη, Γκαλερι Giti Nourbakhsch (Βερολίνο), Γκαλερί Tracklhaus (Σάλσμπουργκ), Moderna Museet (Στοκχόλμη), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Πόλης του Παρισιού, Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Αθήνα), Κέντρο Georges Pompidou (Παρίσι), Γκαλερί Tartaruga (Ρώμη), Μουσείο Καλών Τεχνών του Saint- Etienne, Tate Modern (Λονδίνο), Μπιενάλε Βενετίας, Θέατρο La Fenice (Βενετία)…

176Vlassis CANIARIS βλάσης κανίαρησCe que le peuple veut, c’est se faire prendre par devant et par derrière. Participa-tion-complicité. – Towus ensemble - Ό, τι θέλει ο λαός από πίσω και από μπρος. Συμμετοχή–Συνενοχή. Όλοι μαζί, 2003

Huile sur toile et ficellles signée et datée en bas à droiteΕλαιογραφία σε μουσαμά και σπάγκο υπογεγραμμένη και χρονολογημένη κάτω δεξιά 138 x 176 cm


eXPoSITIonS – ΕΚθΕσΕΙσ vlassis caniaris-anniversaire, musée Benaki, athènes, 2008 – Βλάσης Κανιάρης-Γενέθλιον, Μουσείο Μπενάκη, 2008 vlassis caniaris - « Give the people what they want » Foundation for Hellenic culture, new York, 2003 – Βλάσης Κανιάρης - « Give the people what they want », Ίδρυμα για τον Ελληνικό Πολιτισμό, Νέα υόρκη

12 000 / 15 000 €

Dans un entretien accordé le 25 mai 2003 à Peggy Kounenaki, journaliste au quotidien Kathimerini, caniaris dénonce les relations ambiguës qui lient le peuple au pouvoir en parlant précisément de cette toile : « Les deux sont complices de la situation actuelle. L’État grec ne pourrait pas survivre s’il n’acceptait pas les exigences populaires, aussi folles soient-elles. Donc, en premier lieu, on a le slogan « ce que le peuple veut », qui est devenu la norme des vingt dernières années durant lesquelles le PaSoK (le parti socialiste grec) a été au pouvoir. c’est ainsi que les relations peuple-pouvoir sont maintenues. Personne ne sort du jeu. Les deux sont responsables et coupables. ce slogan, je l’ai fait évoluer en « ce que le peuple veut, c’est se faire prendre par devant et par derrière ». Peut-être dira-t-on qu’il est vulgaire et barbare, mais au moins cela secouera peut-être les esprits dans la situation actuelle ». Une vision prophétique pour une toile datant de 2003… Un tableau de caniaris également très politique de la célèbre série des Murs d’athènes était présenté à l’exposition Face à l’Histoire organisée en 1996 au centre Pompidou à Paris. cette huile était accrochée aux côtés d’œuvres d’antoni Tàpies, Mimmo rotella, Jacques villéglé, raymond Hains, roberto Matta, Joseph Beuys ou Joan Miró.

σε μια συνέντευξη που παραχώρησε στις 25 Μαρτίου 2003 στην Πέγκυ Κουναλάκη, δημοσιογράφο της εφημερίδας Καθημερινή, ο Κανιάρης καταγγέλλει τις αμφίσημες σχέσεις λαού και εξουσίας, αναφερόμενος ακριβώς στον παραπάνω πίνακά του. « Και οι δύο είναι συνένοχοι για την κατάσταση που υπάρχει σήμερα. Το ελληνικό κράτος δεν θα μπορούσε να επιβιώσει αν δεν αποδεχόταν τις λαϊκές απαιτήσεις, όσο τρελές και αν είναι αυτές. Έχουμε, καταρχάς, το σύνθημα « ο,τι θέλει ο λαός... », το οποίο, τα τελευταία είκοσι χρόνια που το ΠΑσοΚ βρίσκεται στην εξουσία, έχει γίνει κανόνας. Με αυτόν ακριβώς τον τρόπο συντηρείται η σχέση εξουσίας-λαού. Κανείς δεν βγαίνει από το παιχνίδι. υπεύθυνοι και ένοχοι είναι και οι δύο. Το σύνθημα αυτό το πήγα λίγο παραπέρα: « ο,τι θέλει ο λαός και από πίσω και από μπρος... ». Μπορεί να πει κανείς ότι είναι χυδαίο και βάρβαρο, ίσως, όμως, αυτό να ταρακουνήσει τις συνειδήσεις στην παρούσα κατάσταση ». Μια άποψη προφητική, για ένα πίνακα που χρονολογείται από το 2003… Ένας εξίσου πολιτικός πίνακας του Κανιάρη από την περίφημη σειρά Τοίχοι της Αθήνας παρουσιάστηκε στην έκθεση με τίτλο Ενώπιον της Ιστορίας που διοργανώθηκε το 1996 στο Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι. ο πίνακας αυτός είχε τοποθετηθεί δίπλα σε έργα των Άντονι Ταπιές, Μίμο ροτέλα, Ζακ Βιλεγκλέ ρεϊμόν Χάινς, ρομπέρτο Μάτα και Χοάν Μιρό.

151

Georges GOLFINOS - Γιώργος ΓκοΛΦίνοσ(né en 1948, Velo – γεννηθείς το 1948, Βέλο)

Diplômé de l’École des Beaux-Arts d’Athènes en 1980, Golfinos poursuit ses études à l’École des Beaux-Arts de Paris, d’où il sort diplômé quatre ans plus tard. Entre géométrie et objectivité, son travail s’articule autour des symboles du monde contemporain. Abordant ses sujets de manière synthétique au travers de couleurs vives, il n’oublie jamais l’expressionnisme de ses débuts, lorsqu’il s’intéressait aux éléments de la nature, aux symboles de la détérioration ou à l’eau de la mer. Golfinos ne laisse rien au hasard et porte un grand soin à la composition de chacune de ses peintures. Il vit et travaille à Athènes.

Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας στα 1980, ο Γκολφίνος συνεχίζει τις σπουδές του στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, απ’ όπου αποφοιτά τέσσερα χρόνια αργότερα. Μεταξύ γεωμετρίας και αντικειμενικότητας, η δουλειά του αρθρώνεται γύρω από σύμβολα του σύγχρονου κόσμου. Προσεγγίζοντας τα θέματά του με συνθετικό τρόπο μέσω ζωηρών χρωμάτων, ο Γκολφίνος δεν λησμονεί ποτέ τον εξπρεσιονισμό των απαρχών του, οπότε και το ενδιαφέρον του ήταν στραμμένο στα στοιχεία της φύσης, τα σύμβολα της φθοράς, το νερό και τη θάλασσα. Ο Γκολφίνος δεν αφήνει τίποτα στην τύχη και επιμελείται με μεγάλη φροντίδα τη σύνθεση κάθε πίνακά του. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.


Biennale d’Alexandrie (Egypte), Musée d’Art contemporain de Salonique, galerie Athanassiadou (Salonique), Biennale d’art contemporain de Salonique…Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας, Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης, Γκαλερί Αθανασιάδου (Θεσσαλονίκη), Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης της Θεσσαλονίκης...

177Georges GOLFINOS Γιώργος ΓκοΛΦίνοσChapeaux bleus – Μπλε καπέλα, 2002Huile sur toile signée en bas au centre légèrement à droite, datée et située « athènes »Ελαιογραφία σε μουσαμά υπογεγραμμένη κάτω στο κέντρο και λίγο δεξιά, χρονολογημένη και τοποθετημένη στην « Αθήνα »100 x 120 cm

4 000 / 6 000 €

L’œuvre de Golfinos procède de la fixation, de l’observation et de l’analyse. L’espace, la lumière, la psychologie : autant d’éléments qui rendent une composition dynamique. Pour lui, c’est dans la couleur, brillante, claire et résonnante, qu’on perçoit la profondeur de l’acte de peindre.

Το έργο του Γκολφίνου πηγάζει από την προσήλωση, την παρατήρηση και την ανάλυση. ο χώρος, το φως και η ψυχολογία αποτελούν όλα τους στοιχεία που καθιστούν μια σύνθεση δυναμική. Για τον Γκολφίνο, το βάθος της ζωγραφικής πράξης γίνεται αντιληπτό μέσα από το λαμπρό, καθαρό και ηχηρό φως.

152

Albertine TRICHON

(née en 1976, Paris – γεννηθείσα το 1976, Παρίσι)

Artiste française d’origine grecque, Albertine Trichon est diplômée de l’École des Beaux-Arts de Paris en 2002 où elle a étudié dans l’atelier de Jean-Michel Alberola. En 2001, elle reçoit le prix Antoine Marin qui encourage chaque année un jeune créateur en mettant des grands formats à l’honneur. Son travail prend essentiellement Paris et Athènes pour thème, mettant l’accent sur les effets de lumière et les atmosphères urbaines. Il y règne une ambiance métaphysique et colorée renvoyant inconsciemment aux univers de Chirico, Kupka et Klimt.

Γαλλίδα καλλιτέχνις ελληνικής καταγωγής, η Albertine Trichon αποφοίτησε το 2002 από τη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού, όπου και πραγματοποίησε τις σπουδές της στο ατελιέ του Ζαν-Μισέλ Αλμπερολά. Το 2001 λαμβάνει το βραβείο Antoine Marin, το οποίο ενισχύει κάθε χρόνο ένα νέο δημιουργό, ξεχωρίζοντας έργα μεγάλων διαστάσεων. Η δουλειά της έχει ουσιαστικά σαν θέμα το Παρίσι και την Αθήνα, τονίζοντας τα φαινόμενα φωτός και την αστική ατμόσφαιρα. Στο έργο της κυριαρχεί μία μεταφυσική και πολύχρωμη ατμόσφαιρα που παραπέμπει ασυνείδητα στο σύμπαν των ντε Κίρικο, Κούπκα και Κλιμτ.


Galerie Claudine Legrand (Paris), Musée O Shinagawa (Tokyo), Hockney Gallery (Londres), Musée d’art et de tradition populaire d’Andros (Grèce), galerie French Made (Münich), Centre d’art contemporain d’Uzès (France)…Γκαλερί Claudine Legrand (Παρίσι), Μουσείο O Shinagawa (Τόκυο), Γκαλερί Hockney (Λονδίνο), Μουσείο λαϊκής τέχνης και παράδοσης Άνδρου, Γκαλερί French Made (Μόναχο), Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης (Uzès, Γαλλία)…

178Albertine TRICHON

Grilles – Κάγκελα, 2008Huile sur toile Ελαιογραφία σε μουσαμά 195 x 114 cm

1 500 / 2 500 €

ce tableau de très grande dimension est la dernière toile d’une importante série dans laquelle on retrouve l’imaginaire de Kupka, qui a toujours fasciné l’artiste. La couleur y explose en symphonie dans une composition maîtrisée et structurée autour de ces lignes horizontales que sont les grilles des jardins publics parisiens.

Αυτός ο πολύ μεγάλων διαστάσεων πίνακας αποτελεί τον τελευταίο μιας σημαντικής σειράς στην οποία απαντά ο φαντασιακός κόσμος του Κούπκα που ανέκαθεν σαγήνευε την καλλιτέχνιδα. Το χρώμα ξεσπά συμφωνικά σε μια σύνθεση ελεγχόμενη και δομημένη γύρω από αυτές τις οριζόντιες γραμμές που παριστάνουν τα κάγκελα των παρισινών δημόσιων κήπων.

153

Christos KALFAS - χρήστος καΛΦασ(né en 1955, Eleftheroupolis – γεννηθείς το 1955, Ελευθερούπολη)

Arrivé en France à la fin des années 1970, Kalfas est diplômé des Beaux-Arts de Saint-Etienne. Très vite cependant, l’artiste se sent à l’écart de l’art tel qu’il se présentait en France à l’époque où des mouvements conceptuels étaient sur le devant de la scène. En réaction, il amorce un retour à la figuration. Ce n’est qu’à partir de la fin des années 1990 qu’il renoue avec la Grèce en y exposant plus régulièrement.

Φτάνοντας στη Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του ’70, ο Κάλφας είναι απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών του Σαιντ-Ετιέν. Πολύ γρήγορα, ωστόσο, ο καλλιτέχνης νιώθει να βρίσκεται στο περιθώριο της γαλλικής τέχνης της εποχής, οπότε τα διάφορα εννοιακά κινήματα καταλαμβάνουν το προσκήνιο. Ως αντίδραση, ο Κάλφας βάζει μπροστά μια επιστροφή στην παραστατικότητα. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’90 αποκαθιστά τις επαφές του με την Ελλάδα, όπου και εκθέτει ανά τακτά χρονικά διαστήματα.


Musée Picasso (Antibes), Musée d’art moderne de Saint-Etienne, Géo Gyselinck Galerie, (Kortrijk, Belgique), galerie Patrice Trigano (Paris), galerie P. Polar (Bruxelles), galerie Lola Nicolaou (Salonique), FIAC (Paris)…Μουσείο Πικάσο (Αντίμπ), Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Σαιντ-Ετιέν, Γκαλερί Géo Gyselinck (Κόρτρικ, Βέλγιο), Γκαλερί Patrice Trigano (Παρίσι), Γκαλερί P. Polar (Βρυξέλλες), Γκαλερί Λόλα Νικολάου (Θεσσαλονίκη), FIAC (Παρίσι)...

180Christos KALFAS χρήστος καΛΦασActum, 2001Huile sur toile Ελαιογραφία σε μουσαμά90 x 90 cm

2 500 / 4 500 €

179Christos KALFAS χρήστος καΛΦασPerdre ciel et terre – Χάνοντας ουρανό και γη, 2001Huile sur plâtre et cadre en métal Ελαιογραφία σε γύψο και κορνίζα από μέταλλο110 x 120 cm

4 000 / 6 000 €

154

inDex

aAIVAZOVSKY Ivan Constantinovich : 6AKRITHAKIS Alexis : 161-166 ANDREOU Constantin : 107-108 ANGELOPOULOS Aristomenis : 20 ANTON : 175

BBYZANTIOS Périclès : 36

cCANIARIS Vlassis : 176 CHRISTOFOROU John : 151 à 154 CHRYSSA : 168 COULENTIANOS Costa : 109-110

DDANIIL Daniil : 16 DANIL : 169-170

fFASSIANOS Alecos : 37 à 50 FIDAKIS Panos : 66

gGAÏTIS Yannis : 94 à 101 GALANIS Démétrios : 8-9 GEORGIOU Apostolos : 57 GERALIS Apostolos : 2 GERMENIS Vassilios : 12 GOLFINOS Georges : 177 GOUNAROPOULOS Giorgos : 19 GRAMMATOPOULOS Costas : 51-52

HHADJIKYRIAKOS-GHIKAS Nikos : 22 à 26HANIOTI Elisa : 64-65

kKALFAS Christos : 179-180 KARAS Christos : 78 KARAVOUSIS Sarandis : 75-76 KARELLA Marina : 79 à 81 KESSANLIS Nikos : 144 à 150 KOGEVINAS Lykourgos : 7 KOTTIS Yannis : 70 à 73 KOUKOS Dimitris : 129-130 KRIESI Tita : 126 à 128 KRYSTALLIS Andreas : 13 à 15

lLAZARIS Theodoros : 3 LITSAS Dimitri : 1 LYTRAS Nikoforos : 10

MMACRIS Constantin : 82-83 MAKRIS Memos : 113-114 MAKROULAKIS Michalis : 77 MALTEZOS Yannis : 171-172 MAVROÏDIS Giorgos : 35 MOLFESSIS Jason : 103 à 105 MORALIS Yannis : 87 MYTARAS Dimitri : 53 à 56

nNIKOLAOU Nikos : 58 NINOS Antonis : 136 à 140 NONDA : 102

oOTHONAIOS Nicholaos : 5

pPAPALOÏZOS Pierre : 111-112 PARTHENIS Constantin : 21 PATSOGLOU Aristide : 62-63 PAVLOS : 157 à 160 PHILOLAOS Tloupas : 86 PHOCAS Andreas : 84 PIERRAKOS Alkis : 90 à 93 PRASSINOS Mario : 115 à 125 REGGOS Polykleitos : 11

sSAMIOS Pavlos : 67 à 69 SCARVELLI Spyridon : 4 SIMOSSI Gabriella : 74 SKLAVOS Yerassimos : 106 SPYROPOULOS Yannis : 18-173-174 STAMOS Theodoros : 167

TTAKIS Vassilakis : 155-156 TETSIS Panayotis : 17 TRICHON Albertine : 178 TSAROUCHIS Yannis : 27 à 34 TSINGOS Thanos : 131 à 135

vVASSILIOU Spyros : 59 à 61 VOURLOUMIS Andreas : 85 VOYATZIS Xaris : 88-89

xXENAKIS Constantin : 141 à 143

155

En 1974, la Grèce retrouve la démocratie, la liberté et l’orientation européenne. Un an plus tard, la famille Leventis fonde à Paris le Centre Culturel Hellénique. Depuis sa création et jusqu’à aujourd’hui, bien qu’étant offi ciellement la structure dela représentation culturelle de la Grèce en France, il a toujours été une entreprise citoyenne portée par la passion, l’énergieet l’enthousiasme des bénévoles.

Des hommes et des femmes, des Grecs, des Français aussi qui, bien au-delà de leur amour pour la Grèce et de leur fascination pour sa culture, savent que la culture représente pour la Grèce sa plus grande ressource, son plus précieux capital.

Au-delà de l’héritage philosophique antique, notre Centrese doit d’être pluridisciplinaire : littérature, histoire, musique, arts plastiques mais également cinéma, architecture et pourquoipas gastronomie y ont leur place.

Dans nos activités le prestigieux passé côtoie l’inspirationde la création contemporaine.

Ce dont nous avons envie c’est de mieux faire connaîtrela Grèce. La Grèce telle que nous l’aimons, telle que nousla connaissons, la découvrant aussi parfois nous-mêmes,celle d’hier mais aussi celle d’aujourd’ hui.

La Grèce des villages abandonnés qui revivent, la Grècedes métropoles qui, malgré la grave crise économique– ou peut-être grâce à elle, bouillonne de création. La Grèce frontière de l’Europe confrontée à un phénomène nouveau, l’immigration, qui l’interroge sur sa propre identité.

C’est cette envie qui nous porte et qui nous permettra j’espère de faire de ce Centre un médiateur artistique et culturel incontournable. Le carrefour entre le monde helléniqueet le monde francophone.

Aujourd’hui nous sommes heureux de pouvoir apporter notre soutien à cette vente d’art grec du XXe siècle organisée par PIASA. Il s’agit d’une belle rétrospective de la peinture de notre pays qui mérite en eff et d’être mieux connue en France, où tant de nos artistes ont trouvé inspiration et quelques fois refuge.

Nous remercions aussi PIASA qui, bien au-delà de l’aide fi nancière qu’elle nous apporte, grâce a la généreuse contribution de Marina Karella, nous apporte aussi une occasion de mieux faire connaître notre Centre et d’inciter peut-être certains d’entre vous à nous rejoindre dans cette aventure aussi passionnante qu’ indispensable.

Το 1974 η Ελλάδα επιστρέφει στη δημοκρατία, την ελευθερία και τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό. Ένα χρόνο αργότερα, η οικογένεια Λεβέντη ιδρύει στο Παρίσι το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο. Από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα, μολονότι αποτελεί τον επίσημο οργανισμό πολιστικής εκπροσώπησης της Ελλάδας στη Γαλλία, λειτουργεί χάρη στο πάθος, την ενέργεια και τον ενθουσιασμό απλών πολιτών που συμμετέχουν εθελοντικά.

Άνδρες και γυναίκες, Έλληνες αλλά και Γάλλοι, που πέρα από την αγάπη τους για την Ελλάδα και το θαυμασμό τους για τον πολιτισμό της γνωρίζουν ότι ο πολιτισμός αποτελεί για την Ελλάδα τον πιο σημαντικό της πόρο, το πολυτιμότερο κεφάλαιό της.

Πέρα από την αρχαία πολιστική κληρονομιά, το Κέντρο μας καλύπτει πολλούς διαφορετικούς τομείς: λογοτεχνία, ιστορία, μουσική, εικαστικές τέχνες, αλλά και κινηματογράφο, αρχιτεκτονική και, γιατί όχι, γαστρονομία.

Οι δραστηριότητες μας συνδυάζουν στοιχεία του ένδοξου παρελθόντος με την έμπνευση της σύγχρονης δημιουργίας.

Επιθυμία μας είναι μια καλύτερη γνωριμία του κόσμου με την Ελλάδα. Με την Ελλάδα που αγαπάμε, που γνωρίζουμε, που μερικές φορές και οι ίδιοι ανακαλύπτουμε, με την Ελλάδα του χθες και του σήμερα.

Με την Ελλάδα των ερημωμένων χωριών που αναβιώνουν, την Ελλάδα των μεγάλων αστικών κέντρων που παρά τη δεινή οικονομική κρίση, ή ενδεχομένως χάρη σ´αυτήν, σφύζουν από δημιουργικότητα. Με μια Ελλάδα στα σύνορα της Ευρώπης που καλείται να αντιμετωπίσει τη μετανάστευση, φαινόμενο που την κάνει να αναρωτηθεί για την ίδια της την ταυτότητα.

Είναι αυτή ακριβώς η επιθυμία που μας παρακινεί και ελπίζω ότι θα μας επιτρέψει να καταστήσουμε το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο αδιαμφισβήτητο καλλιτεχνικό και πολιτιστικό διαμεσολαβητή, ένα σταυροδρόμι ανάμεσα στον ελληνικό και το γαλλόφωνο κόσμο.

Εχουμε την ιδιαίτερη χαρά σήμερα να μπορούμε να συμβάλλουμε σε αυτή την πώληση ελληνικών έργων τέχνης του εικοστού αιώνα που οργανώνει ο οίκος PIASA. Πρόκειται για μια όμορφη αναδρομή στη ζωγραφική της χώρας μας, τέχνη που αξίζει να γνωρίσει καλύτερα το γαλλικό κοινό μια και τόσοι καλλιτέχνες μας αναζήτησαν στη Γαλλία έμπνευση και, μερικές φορές, καταφύγιο.

Ευχαριστούμε επίσης τον οίκο PIASA που πέρα από την οικονομική υποστήριξη που μας προσφέρει, χάρη στη γενναιόδωρη συνεισφορά της Μαρίνας Καρέλλα, μας δίνει επίσης την ευκαιρία να προβάλλουμε το Κέντρο μας και να κάνουμε ενδεχομένως ορισμένους από εσάς μελλοντικούς συνταξιδιώτες σε αυτή την καταπληκτική και σημαντική περιπέτεια.

alexandra Mitsotaki-GourdainPrésidente du centre culturel Hellénique

Αλεξάνδρα Μητσοτάκη-Gourdainπρόεδρος του Ελληνικού Πολιτιστικού Κέντρου στο Παρίσι

PaRteNaiRes

156

La Grèce est un canevas sur lequel s’entremêlent culture, couleurs et lumière. La scène est toujours animée.Le peintre restitue de manière magistrale l’harmonierésultant du contraste des éléments du décor. À travers le temps, on découvre ainsi les diff érents voyages de son âme, voyagesnon dépourvus d’eff et juridique.

La représentation est une œuvre de l’esprit. Ainsi, l’œuvre,de nature vulnérable en raison des trois éléments lui étant inhérents (matérialisation, originalité et expression de l’auteur), se trouve au centre de l’attention. Elle est le dénominateur commun entre l’artiste, le galeriste, le commissaire-priseuret le collectionneur.

L’artiste est l’auteur inspiré, le galeriste le diff useur privé tandis que le commissaire-priseur en assure la transmission.

Dans ce jeu d’échanges, le collectionneur recherche des œuvres miroir de sa passion. Certains peuvent le qualifi er de maniaque, d’amateur maladif ou d’investisseur.

Une maison de ventes est une institution qui choisit avec soinles œuvres présentées et chaque catalogue est un pointde rencontre entre un objet d’art et son admirateur.

De nos jours, il est encourageant de constater que les fi dèles passionnés de l’art sont nombreux et veillent à la protectiondes œuvres leur permettant de s’échapper vers d’autres horizons. Comme le disait Konstantinos Tsatsos : « une œuvre d’artest parfaite lorsqu’elle ne surprend pas simplement l’esprit(par l’élément de génie), mais arrive également à toucherles sens du destinataire ».

Georgia Kouvela-Piquet a fondé en 1998 le premier cabinet d’avocats franco-hellénique, disposant d’une équipe spécialisée dans chacune des principales branches du droit, particulièrement le droit des affaires (droit général des entreprises nationales et internationales, droit des investissements et implantations...).

Η Ελλάδα αποτελεί έναν καμβά πάνω στον οποίο αναμειγνύονται κουλτούρα, χρώματα και φως. Η σκηνή βρίσκεται πάντα σε κίνηση. Ο ζωγράφος αποδίδει με αριστοτεχνικό τρόπο την αρμονία που προκύπτει από την αντίθεση των στοιχείων του διακόσμου. Στο πέρασμα του χρόνου, ανακαλύπτουμε κατ’ αυτό τον τρόπο τα διαφορετικά ταξίδια της ψυχής του, ταξίδια που δεν στερούνται νομικού αποτελέσματος.

Η αναπαράσταση αποτελεί ένα έργο του πνεύματος. Έτσι, το έργο, του οποίου η φύση είναι ευάλωτη εξαιτίας των τριών στοιχείων που είναι συνυφασμένα μαζί του (υλοποίηση, πρωτοτυπία και έκφραση του δημιουργού), βρίσκεται στο κέντρο της προσοχής. Είναι ο κοινός παρονομαστής του καλλιτέχνη, του γκαλερίστα, του εκτιμητή δημοπρασιών και του συλλέκτη.

Ο καλλιτέχνης είναι ο εμπνευσμένος δημιουργός, ο γκαλερίστας ο ιδιώτης διακινητής, ενώ ο εκτιμητής δημοπρασιών διασφαλίζει τη μετάδοση του έργου.

Στο πλαίσιο αυτού του παιγνιδιού ανταλλαγών, ο συλλέκτης αναζητά έργα που να καθρεφτίζουν το πάθος του. Ορισμένοι μπορεί να τον χαρακτηρίσουν μανιακό, αρρωστημένο ή επενδυτή.

Ένας οίκος δημοπρασιών είναι ένα ίδρυμα που επιλέγει με φροντίδα τα έργα προς παρουσίαση και κάθε κατάλογος είναι ένα σημείο συνάντησης ανάμεσα σ’ ένα έργο τέχνης και το θαυμαστή του.

Είναι ενθαρρυντικό να διαπιστώνει κανείς στις μέρες μας ότι οι φανατικοί πιστοί της τέχνης είναι πολλοί και ότι φροντίζουν για την προστασία των έργων που τους επιτρέπουν να δραπετεύσουν σε άλλους ορίζοντες. Όπως έλεγε ο Κωνσταντίνος Τσάτσος: «ένα έργο τέχνης είναι τέλειο όταν δεν εκπλήσσει απλά το πνεύμα (μέσα από το στοιχείο της ιδιοφυίας) αλλά κατορθώνει εξίσουνα αγγίξει τις αισθήσεις του παραλήπτη».

Η Γεωργία Κούβελα-Piquet ίδρυσε το 1998 το πρώτο γαλλο-ελληνικό δικηγορικό γραφείο που διαθέτει μια εξειδικευμένη ομάδα σε κάθε έναν από τους βασικούς κλάδους του δικαίου και ιδιαίτερα του επιχειρηματικού δικαίου (γενικό δίκαιο εθνικών και διεθνών επιχειρήσεων, δίκαιο επενδύσεων και εγκαταστάσεων…).

Georgia Kouvela-Piquetavocate aux barreaux de Pariset athènes

Γεωργία ουΒΕλΑ -PIQUETΔικηγόρος του δικηγορικού συλλόγου Παρισίων και Αθηνών

157

Depuis 1952, la Communauté Hellénique de Monaco s’emploieà créer des relations étroites entre la Principauté et la Grèceet promouvoir la culture hellénique à l’étranger. Elle apporte son aide à tous les Grecs qui résident dansla Principauté et ses environs et accueille tous les amisde la Grèce qui apprécient l’histoire, les arts ainsi quela littérature hellénique. Ses membres soutiennent aussi, directement ou viades événements caritatifs et philantropiques, de nombreuses associations, parmi lesquelles l’AAIM (Association Athina Ichtyose Monaco).

L’AAIM a pour but de lutter contre l’ichtyose de type Arlequin, une maladie de la peau qui touche 1 nouveau-né sur 300 000.Un groupe de recherche a été mis en place par et sousla responsabilité du professeur Lacour de l’hôpital Archetde Nice. L’association a pu collecter et distribuer à ce groupede recherche et à d’autres 313 000 euros depuis 2007. Toute l’actualité de la communauté sur www.hellenicmonaco.net

Από το 1952, η Ελληνική Κοινότητα του Μονακό εργάζεται για τη δημιουργία στενών σχέσεων μεταξύ του Πριγκιπάτου και της Ελλάδας και για την προώθηση της ελληνικής κουλτούρας στο εξωτερικό.

Συνεισφέρει τη βοήθειά της σε όλους τους Έλληνες που κατοικούν στο Πριγκιπάτο και τα περίχωρά του και είναι ανοιχτή σε όλους τους φίλους της Ελλάδας που εκτιμούν την ιστορία, τις τέχνες καθώς και τη λογοτεχνία της.

Τα Μέλη της υποστηρίζουν επίσης, άμεσα ή μέσω αγαθοεργών και φιλανθρωπικών εκδηλώσεων, πολυάριθμους συλλόγους, μεταξύ των οποίων ο Σύλλογος Αθηνά Ιχθύαση Μονακό.

Στόχος του Συλλόγου είναι η καταπολέμησης της ιχθύασης τύπου αρλεκίνου, μιας ασθένειας του δέρματος που χτυπάει 1 στα 300.000 νεογέννητα παιδιά. Μια ερευνητική ομάδα δημιουργήθηκε από τον και υπό την ευθύνη του καθηγητή Lacour από το νοσοκομείο Archet της Νίκαιας. Μέχρι στιγμής, ο σύλλογος μπόρεσε να συλλέξει και να διανείμει σε αυτή και άλλες ερευνητικές ομάδες το ποσό των 313.000 ευρώ από το 2007.

Όλα τα νέα της κοινότητας στο www.hellenicmonaco.net

158

MiaMi art Basel “In & Off” en édition limitée

Voyager est un Art !

MiaMiaMi art Basel i art Basel

Compagnies du Monde, créateur de voyages rares autour de l’Art, pose un regard inédit sur la Beauté du monde, sa fragilité et sa rareté.Beauté de la nature, de la faune, des paysages... Beauté du vivant, des hommes, des relations humaines... Beauté des patrimoines, des sites, des arts et du travail de création...

Au fil des plus Grandes Foires et expositions d’Art contemporain “in” et “off” partout à travers le monde, de performances, de rencontres d’artistes, d’ouvertures de galeries en collections privées, Compagnies du Monde invite ses voyageurs à partager ses émotions artistiques et à découvrir ou re-découvrir autre-ment des destinations qu’ils croyaient connaître ou hors des sentiers battus.

Ses équipes d’experts passionnés sillonnent la planète à la recherche de l’avant-garde créative, de l’exception, des itinéraires les plus magiques, des adresses les plus secrètes, des personnalités inoubliables pour que le Voyage devienne... Un Art.

Le Beau et le Voyage autour de l’Art sont-ils synonymes de luxes inacces-sibles? De tableaux en dessins, de photo-graphies en sculptures, Compagnies du Monde développe une éthique-esthétique du Voyage où le Beau est partout et appréciable par tous : néophytes comme amateurs avertis. Le Luxe n’est pas le cher, il est ce qui est rare.

Voyager est un art !

A l’occasion de “MIAMI ART BASEL 2012”,la plus importante et la plus prestigieuse Foire d’Art Contemporain des Amériques qui réunit 200 des meilleures galeries d’Amérique du Nord, d’Amérique Latine, d’Asie, d’Europe et d’Afrique, présentant plus de 2 000 artistes, Compagnies du Monde a créé un programme exclusif pour les amoureux de l’Art/

Accompagné au départ de Paris, le programme “MIAMI ART BASEL 2012” permettra à un petit groupe de 16 personnes d’assister au vernissage d’Art Basel, de découvrir des Foires “In” et “Off’ telles que Pulse, Scope ou Nada Art Fair en VIP.

Il offrira également la possibilité de visiter de superbes collections privées d’art contemporain ouvertes exclusivement pour le groupe, de participer à certaines soirées privées et de découvrir les grands noms du street art international dans le quartier de Wynwood.

Les participants pourront réaliser toutes ces activités à leur rythme grâce à la mise à disposition de deux vans Mercedes avec chauffeurs, sillonner leport et ses canaux à bord d’un

luxueux yacht privé pendant quatre heures et tester la sélection Compa-gnies du Monde des meilleurs restau-rants branchés de la ville lors de tous leurs repas. Ce séjour inclut les nuits dans l’une des chambres Atelier ou Front Ocean du nouveau bâtiment Arts déco de THE HOTEL 4*, au 800 Ocean Drive, au coeur de South Beach.

- Miami Art Basel 2012- 6 jours / 5 nuits- Au départ de Paris - A partir de 5 550 € TTC* / pers.- Du 3 au 9 décembre 2012

InCLUAnT :Le vernissage d’Art Basel, les Pass VIP Miami Art Basel In et Off, des visites de collections privées, des soirées privées, une croisière en yacht, les déjeuners et dîners dans une sélection d’adresses pointues de Miami, la mise à disposition de deux vans Mercedes (14 places) avec chauffeurs, les vols directs Paris/ Miami/Paris sur Air France, les trans-ferts, les taxes d’aéroport et l’hébergement en formule petit déjeuner à The Hotel 4* (base chambre double). Deux catégo-ries de chambres disponibles en sélection. Supplément classe affaire communiqué sur demande.

REnSEIGnEMEnTS & RÉSERVATIOnSCompagnies du Monde

5 avenue de l’Opéra / 75001 Paris Tél. : 01 55 35 33 55

[email protected]

www.compagniesdumonde.com

publi.indd 1 22/10/12 16:30

159

4 les chèques tirés sur une banque étrangère ne seront auto-risés qu’après l’accord préalable de PIaSa, pour cela, il est conseillé aux acheteurs d’obtenir, avant la vente, une lettre accréditrive de leur banque pour une valeur avoisinant leur intention d’achat, qu’il transmettront à PIaSa.5 en espèces :- jusqu’à 3 000 € frais et taxes comprises lorsque le débiteur a son domicile fi scal en France ou agit pour les besoins d’une activité professionnelle.- jusqu’à 15 000 € frais et taxes comprises lorsque le débiteur justifi e qu’il n’a pas son domicile fi scal en France et n’agit pas pour les besoins d’une activité professionnelle.

Piasa-Comptabilité Acheteurs est ouverte aux jours ouvrables de 9 h à 18 h sans interruption : (Tél. +33 (0)1 53 34 10 17)

Ordres d’achatUn enchérisseur ne pouvant assister à la vente devra remplir le formulaire d’ordre d’achat inclus dans ce catalogue.PIaSa agira pour le compte de l’enchérisseur, selon les instructions contenues dans le formu-laire d’ordre d’achat, et au mieux des intérêts de ce dernier.Les ordres d’achat écrits ou les enchères par téléphone sont une facilité pour les clients. ni PIaSa, ni ses employés ne pourront être tenus pour responsables en cas d’erreurs éventuelles ou omissions dans leur exécution comme en cas de non exécution de ceux-ci.Lorsque deux ordres d’achat sont identiques, la priorité revient au premier ordre reçu.

Il ne sera accepté aucune enchère téléphonique pour les lots dont l’estimation est inférieure à 300 €.

EstimationsDans le catalogue, le prix de vente estimé fi gure à la suite de chaque lot. Il ne s’agit que d’une indication, le prix d’adjudi-cation pouvant varier.

Conditions de venteL’adjudicataire sera le plus offrant et dernier enchérisseur, et aura pour obligation de remettre ses nom et adresse.aucun lot ne sera remis aux acquéreurs avant acquittement de l’intégralité des sommes dues.en cas de paiement par chèque ou par virement, la délivrance des objets, pourra être différée jusqu’à l’encaissement.Les frais de dépôt sont, en ce cas, à la charge de l’adjudica-taire. Il devra acquitter, en sus du montant de l’enchère, par lot, les frais et taxes suivants :

Frais de venteEn sus du prix de l’adjudication, l’adjudicataire devra acquitterpar lot et par tranche dégressive les commissions et taxes suivantes :27,508 % TTC sur les premiers 15 000 € (23 % HT + TVA 19,6 %)puis 23,92 % TTC de 15 001 € à 600 000 € (20 % HT + TVA 19,6 %)et 14,352 % TTC au-delà de 600 000 € (12 % HT + TVA 19,6 %)Pour les livres :24,265 % TTC sur les premiers 15 000 € (23 % HT + TVA 5,5 %)puis 21,10 % TTC de 15 001 € à 600 000 € (20 % HT + TVA 5,5 %)et 12,660 % TTC au-delà de 600 000 € (12 % HT + TVA 5,5 %)Pour le vin :21,528 % TTC (18 % HT + TVA 19,6 %)

coNdiTions GénÉraLeS de veNTe

Les lots dont le n° est précédé par le symbole ƒ sont soumis à des frais additionnels de 5,5 % HT, soit 6,578 % TTc du prix de l’adjudication. Les lots dont le n° est précédé par le symbole • sont soumis à des frais additionnels de 19,6 % HT, soit 23,44 %. TTc du prix d’adjudication.Dans certains cas, ces frais additionnels peuvent faire l’objet d’un remboursement à l’acheteur. Pour de plus amples ren-seignements, veuillez contacter notre service comptabilité au : +33 (0)1 53 34 10 17.en cas de contestation au moment des adjudications, c’est-à-dire s’il est établi que deux ou plusieurs enchérisseurs ont simultanément porté une enchère équivalente, soit à haute voix, soit par signe, et réclament en même temps cet objet après le prononcé du mot « adjugé », le dit objet sera immédiatement remis en adjudication au prix proposé par les enchérisseurs et tout le public présent sera admis à enchérir à nouveau.Les éventuelles modifi cations aux conditions de vente ou aux descriptions du catalogue seront annoncées verbalement pendant la vente et notées sur le procès-verbal.

Paiement1 la vente sera conduite en euros. Le règlement des objets, ainsi que celui des taxes s’y appliquant, sera effectué dans la même monnaie.2 le paiement doit être effectué immédiatement après la vente.3 l’adjudicataire pourra s’acquitter par les moyens suivants :- Par carte bancaire en salle : vISa et MaSTercarD.- Par chèque bancaire certifi é en euros avec présentation obli-gatoire d’une pièce d’identité en cours de validité.- Par virement bancaire en euros :

PIASA conseille aux acheteurs d’examiner avant la vente, avec soin, l’état des œuvres les intéressant. Pour leur faci-liter la tâche, elle met à leur disposition des rapports sur l’état des lots. Les indications non seulement dans les rapports mais aussi dans les catalogues sont l’expression d’une simple opinion.À cet effet, l’absence, dans le catalogue ou le rapport d’état des mentions « restaurations, accidents … » n’implique nul-lement qu’un objet, meuble ou tableau soit exempt de tout défaut ou restauration. De même, une mention particulière n’implique pas qu’un bien soit exempt de tout autre défaut.En aucun cas elle ne saurait remplacer totalement un exa-men personnel de l’acquéreur éventuel. En conséquence, aucune réclamation ne sera recevable dès l’adjudication prononcée.

1les meubles, tableaux et objets volumineuxadjugés qui n’auront pas été retirés par leurs acquéreurs le lendemain de la vente, avant 10 heures, en salle à Drouot richelieu seront entreposés au 3e sous-sol de l’hôtel Drouot où ils pourront être retirés aux horaires suivants :9h-10h et 13h-17h30 du lundi au vendredi8h-10h le samedimagasinage :6 bis, rue rossini - 75009 Paris - Tél. : 33 (0)1 48 00 20 56Tous les frais de stockage dus aux conditions tarifaires en vigueur devront être réglés au magasinage de l’hôtel Drouot avant enlèvement des lots et sur présentation du bordereau acquitté.

2les achats de petit volume seront transportés chez PIaSa où ils seront gardés à titre gracieux durant quatorze jours. Passé ce délai des frais de dépôt seront supportés par les acquéreurs au tarif de 3 € HT par jour calendaire et par lot..

3assuranceDès l’adjudication prononcée, les objets adjugés sont placés sous l’entière responsabilité de l’acheteur. Il lui appartien-dra de faire assurer les lots dès l’adjudication. Les biens non retirés seront entreposés aux frais, risques et périls de l’acheteur. PIaSa ne sera tenue d’aucune garantie concer-nant ces dépôts.

AVIS IMPORTANT AUX ACHETEURS.STOCKAGE ET ENLÈVEMENT DES ACHATS.

Code SWIFT : Numéro de compte international (IBAN) :BNPPARB Paris À CENTRALE FR 76 3 000 4008 2800 0105 9294 176

BIC (Bank identifi cation Code) : PIASA SA DEPOT CLIENT :BNPAFRPPPAC 16 boulevard des Italiens 75009 Paris Svv arT L 321 6 cc

Code banque Code guichet Numéro de compte Clé3 0004 00828 00010592941 76

nant ces dépôts.

piasa en ligneSi vous souhaitez recevoir gratuitement par e-mailnos catalogues ainsi queles informations sur nos ventes en préparation, veuilleznous adresser par e-mail à :[email protected] nom, adresse et numéro de téléphone en mentionnant les spécialités qui retiennent particulièrementvotre attention.Vous pouvez aussi imprimer vos ordres d’achat, consulter nos catalogues ainsi queles résultats completsde nos ventes sur notre site :www. piasa.fr

160

Εκτιμήσειςη τιμή εκτίμησης αναγράφεται στον κατάλογο δίπλα σε κάθε έργο. η τιμή αυτή, με την οποία ο οίκος εκτιμά την αξία ενός έργου, αποτελεί γνώμη και μόνο και δεν συνιστά δήλωση ή εγγύηση για την τελική τιμή πώλησης του έργου.

Γενικοί όροι πώλησηςΑγοραστής θεωρείται αυτός που υποβάλλει την μεγαλύτερη προσφορά και οφείλει να δώσει το ονοματεπώνυμο του και την διεύθυνση του. Κανένα έργο δεν θα παραδοθεί στον αγοραστή μέχρι την εξόφληση του οφειλόμενου ποσού. σε περίπτωση πληρωμής μέσω επιταγής ή μεταφοράς σε τραπεζικό λογαριασμό, το έργο δύναται να παρακρατηθεί μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας της πληρωμής. Έξοδα αποθήκευσης τα οποία δύνανται να προκύψουν, βαρύνουν τον αγοραστή.στο ποσό της τελικής τιμής πωλήσεως προστίθενται και η προμήθεια αγοραστή ::

Προμήθεια Αγοραστήο αγοραστής θα καταβάλει στον οίκο προμήθεια επί της τιμής πωλήσεως του έργου το οποίο αποτέλεσε αντικείμενο προσφοράς και κατακύρωσης στον αγοραστή. στο ποσό της τελικής τιμής πωλήσεως προστίθενται και τα παρακάτω έξοδα και φόροι ανά έργο σύμφωνα με την φθίνουσα κλίμακα ως ακολούθως:27.508 % inc. tax, up to 15 000 € (23 % + VAT 19.6 %)23.92 % inc. tax, from 15 001 € to 600 000 € (20 % + VAT 19.6 %)14.352 % inc. tax, above 600 000 € (12 % + VAT 19.6 %)

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΩΛΗΣΗΣ

ο οίκος PIASA συμβουλεύει τους υποψήφιους αγοραστές να εξετάσουν προσεχτικά πριν την πώληση την εν γένει κατάσταση των έργων που τους ενδιαφέρουν. Προς διευκόλυνση τους, ο οίκος θέτει στην διάθεση τους στοιχεία αναφορικά με την κατάσταση των έργων. οι περιγραφές στον κατάλογο ή σε εκθέσεις είναι ενδεικτικές και έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. η έλλειψη αναφοράς τέτοιων πληροφοριών όπως « αναπαλαιώσεις, ελατώμματα... », κατ’ουδένα τρόπο συνεπάγεται την έλλειψη ελατωμμάτων και δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο ευθύνης του οίκου. Τέλος, η αναφορά συγκεκριμένων ελαττωμάτων του έργου δεν συνεπάγεται την έλλειψη ετέρων. σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να αντικαταστήσει την προσωπική εξέταση του υποψήφιου αγοραστή. Ως εκ τούτου, κανένα παράπονο δεν θα γίνει αποδεκτό μετά το πέρας της δημοπρασίας.

1ογκώδη Εργα (έπιπλα, πίνακες και άλλα αντικείμενα) που έχουν αγοραστεί στη δημοπρασία και που δεν έχουν παραληφθεί εως τις 10 π.μ της επόμενης ημέρας μετά την δημόπρασία, θα αποθηκευτούν στο υπόγειο-επίπεδο 3 του Hôtel Drouot και μπορούν να παραληφθούν τις εξης ώρες : Δευτέρα έως Παρασκευή 9 π.μ -10 π.μ /5.30 μ.μ σάββατο 8 π.μ -10 π.μ Αποθήκη:Το δελτίο υποβολής της προσφοράς, ως απόδειξη πληρωμής, πρέπει να παρουσιαστεί κατά την παραλαβή των έργων. Τα έξοδα αποθήκευσης αντιστοιχούν στην τρέχουσα τιμή.

2Τα μικρά αντικείμενα που αγοράστηκαν κατά την διάρκεια της δημοπρασίας και που δεν παραληφθούν αμέσως μετά την δημοπρασία, θα μεταφερθούν στα γραφεία του PIA-SA, οπού και θα παραμείνουν ασφαλισμένα για χρονικό διάστημα δεκαπέντε ημερών μετά την δημοπρασία. Τα έξοδα αποθήκευσης του αγοραστή ανέρχονται σε τρία 3 € ανα ημέρα και ανα αντικείμενο.PIaSa declines liability for lots placed in storage.

η αίτηση υποβολής προσφοράς πρέπει να αποσταλεί τουλάχιστον 24 ώρες πριν την δημοπρασίαοι αιτήσεις υποβολής προσφοράς μπορούν να εκτυπωθούν και στην ηλεκτρονική μάς διεύθυνση : Piasa.fr

Tα έργα που κατακυρώθηκαν στον αγοραστή και που φέρουν το σύμβολο ƒ υπόκεινται σε επιπλέον φόρο 5.5% + VAT (6.578 % inc. VAT). Tα έργα που κατακυρώθηκαν στον αγοραστή και που φέρουν το σύμβολο • υπόκεινται σε επιπλέον φόρο 19.6 % + VAT (23.44 % inc. VAT) που προστίθεται στην τελική τιμή πωλήσεως..σε μερικές περιπτώσεις αυτός ο επιπλέον φόρος δύναται να επιστραφεί. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με το λογιστήριο του οίκου PIASA :+33 (0)1 53 34 10 17.

σε περίπτωση που δύο ή και περισσότεροι υποψήφιοι αγοραστές υποβάλουν την ίδια προσφορά για ένα έργο, είτε προφορικά είτε με χειρονομία, το προς κατακύρωση έργο θα επανατεθεί προς πώληση στην τελική τιμή προσφοράς και όλοι οι παρευρισκόμενοι δύνανται να συμμετέχουν στη διαδικασία. οποιαδήποτε τροποποίηση στους όρους πωλήσεως ή στις περιγραφές του καταλόγου πρέπει να ανακοινωθεί προφορικά κατά την διάρκεια της δημοπρασίας και να προσαρτηθεί στο επίσημο ιστορικό πωλήσεων (procès-verbal).

Πληρωμή1 η πώληση θα γίνει σε ευρώ. Το ίδιο ισχύει και για τις πληρωμές.2 η πληρωμή γίνεται αμέσως μετά την κατακύρωση3 η πληρωμή μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπουςs :- Μέσω πιστωτικής κάρτας στην αίθουσα δημοπρασίας- Μέσω δίγραμμης επιταγής με παράλληλη επίδειξη ταυτότητας- μέσω τραπεζικής μεταφοράς σε λογαριασμό :

4 σε περίπτωση που η πληρωμή γίνει μέσω επιταγής εκδοθείσης από Τράπεζα του εξωτερικού, η αγορά θα πραγματοποιηθεί μόνο αφότου ο οίκος PIASA λάβει την έγκριση της Τράπεζας5 Μετρητά :- έχρι 3000 € (συμπεριλαμβανομένων των φόρων) για Γάλλους υπηκόους ή για άτομα που εκπροσωπούν κάποιο επαγγελματικό οργανισμό- Μέχρι 15 000 € για ξένους υπηκόους με επίδειξη έγκυρου πιστοποιητικού ταυτότητας.Για περαιτέρω πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στο λογιστήριο του οίκου PIASA

Yποβολή προσφοράς εν απουσίαοι υποψήφιοι αγοραστές που αδυνατούν να παρευρεθούν στην δημοπρασία πρέπει να συμπληρώσουν το δελτίο προσφοράς εν απουσία. ο οίκος θα υποβάλει την προσφορά εκ μέρους τους σύμφωνα με τις οδηγίες που καταγράφονται στο δελτίο προσφοράς εν απουσία και θα προσπαθήσει να αγοράσει το έργο(α) που επιθυμεί στην κατώτερη δυνατή τιμή η οποία δεν θα υπερβαίνει το ποσό που αναγράφεται στο δελτίο. η υποβολή προσφοράς εν απουσία και μέσω τηλεφώνου είναι υπηρεσίες που προσφέρονται στους πελάτες. ο οίκος PIASA και το προσωπικό του δε φέρουν ευθύνη για τυχόν παραλείψεις ή λάθη που δύνανται να προκύψουν κατά την διάρκεια της προσφοράς αυτών των υπηρεσιών. σε περίπτωση που δύο δελτία υποβολής προσφοράς είναι ίδια, προτεραιότητα θα έχει αυτό που παραλήφθηκε πρώτο. η υποβολή προσφοράς μέσω τηλεφώνου δεν γίνεται αποδεκτή για έργα που έχουν εκτιμηθεί κάτω των 300 €

Code SWIFT : Numéro de compte international (IBAN) :BNPPARB Paris À CENTRALE FR 76 3 000 4008 2800 0105 9294 176

BIC (Bank identifi cation Code) : PIASA SA DEPOT CLIENT :BNPAFRPPPAC 16 boulevard des Italiens 75009 Paris Svv arT L 321 6 cc

Code banque Code guichet Numéro de compte Clé3 0004 00828 00010592941 76

161

162

vv

aRt gRec du XXe siècle – ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑlundi 26 novembre 2012 – Δευτέρα 26 Νοεμβρίου 2012, 2 μ.μ.PIASA - Hôtel Drouot - salles 1 et 7 – αίθουσες 1 και 7

1les meubles, tableaux et objets volumineux

2les achats de petit volume

LOT no Εργο DESCRIPTION DU LOT – Περιγραφή του έργου LIMITE EN € – Οριο σε ευρώ

J’ai pris connaissance des conditions générales, informations et avis imprimés dans le catalogue et accepte d’être lié(e) par leur contenu ainsique par toute modication pouvant leur être apportée, soit par avis affi ché dans la salle de vente, soit par annonce faite avant ou pendant la vente.Je vous prie d’acquérir pour mon compte personnel, aux limites en euros, les lots que j’ai désignés ci-contre (les limites ne comprenant pas les fraisà la charge de l’acheteur). Εχω διαβάσει και συμφωνώ με τους κάτωθι όρους και προυποθέσεις πωλήσεως έτσι όπως αναγράφονται στον κατάλογο, όπως και για τυχόν τροποποιήσεις που μπορεί να ανακοινωθούν είτε γραπτώς στην αίθουσα τέχνης είτε προφορικά πριν ή κατά την διάρκεια της δημοπρασίας. Παρακαλώ υποβάλετε την προσφορά εκ μέρους μου για τα έργα που αναγράφονται παραπάνω (δεν συμπεριλαμβάνεται η προμήθεια αγοραστή)

Date – Ημερομηνία :

Signature obligatoire – Υπογραφή υποχρεωτική :

ORDRE D’ACHAT – ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΕΝ ΑΠΟΥΣΙΑENCHÈRES PAR TÉLÉPHONE – ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΜΕΣΩ ΤΗΛΕΦΩΝΟΥ

Les ordres d’achat écrits ou les enchères par téléphone sont une facilité pour les clients. ni PIaSa, ni ses employés ne pourront être tenus responsables en cas d’erreurs éventuelles ou omission dans leur exécution comme en cas de non exécution de ceux-ci.H υποβολή προσφοράς εν τη απουσία ή μέσου τηλεφώνου ειναι υπηρεσίες που προσφέρονται στους πελάτες. ούτε ο οίκος ΠΙΑσΑ ούτε το προσωπικό του φέρει την ευθύνη για τυχόν παραλείψεις ή λάθη που μπορεί να προκύψουν κατά την διάρκεια της προσφοράς αυτών των υπηρεσιών.

Nom et prénom – Ονοματεπώνυμο :Adresse – Διεύθυνση :Téléphone – Τηλέφωνο : Portable – Κινητό τηλέφωνο :Téléphone pendant la vente – Τηλέφωνο κατά την διάρκεια της δημοπρασίας :E-mail / Fax:

Banque – Τράπεζα :

Personne à contacter – Πρόσωπο για την τηλεφωνική επικοινωνία :

Adresse – Διεύθυνση :

Téléphone – Τηλέφωνο :

Numéro du compte – Αριθμός λογαριασμού :

Code banque – Κωδικός τράπεζας :

Code guichet – Ταμείο :

Joindre obligatoirement un rIB ainsi qu’une copie d’une pièce d’identité (passeport ou carte nationale d’identité).Παρακαλώ συμπεριλάβετε τα στοιχεία του τραπεζικού σας λογαριασμού και μια φωτοτυπία της ταυτότητας σας.

PIASA - 5, rue Drouot - 75009 Paris - Fax : +33 (0)1 53 34 10 11

1les meubles, tableaux et objets volumineuxadjugés qui n’auront pas été retirés par leurs acquéreurs le lendemain de la vente, avant 10 heures, en salle à Drouot richelieu seront entreposés au 3e sous-sol de l’hôtel Drouot où ils pourront être retirés aux horaires suivants :9h-10h et 13h-17h30 du lundi au vendredi - 8h-10h le samedimagasinage :6 bis, rue rossini 75009 Paris - Tél. : +33 (0)1 48 00 20 56Tous les frais de stockage dus aux conditions tarifaires en vigueur devront être réglés au magasinage de l’hôtel Drouot avant enlèvement des lots et sur présentation du bordereau acquitté.ογκώδη Εργα (έπιπλα, πίνακες και άλλα αντικείμενα) που έχουν αγοραστεί στη δημοπρασία και που δεν έχουν παραληφθεί εως τις 10 π.μ της επόμενης ημέρας μετά την δημόπρασία, θα αποθηκευτούν στο υπόγειο-επίπεδο 3 του Hôtel Drouot και μπορούν να παραληφθούν τις εξης ώρες : Δευτέρα έως Παρασκευή 9 π.μ -10 π.μ /5.30 μ.μ σάββατο 8 π.μ -10 π.μ Αποθήκη:Το δελτίο υποβολής της προσφοράς, ως απόδειξη πληρωμής, πρέπει να παρουσιαστεί κατά την παραλαβή των έργων. Τα έξοδα αποθήκευσης αντιστοιχούν στην τρέχουσα τιμή.

2les achats de petit volume seront transportés chez PIaSa où ils seront gardés à titre gracieux durant quatorze jours. Passé ce délai des frais de dépôt seront supportés par les acquéreurs au tarif de 3 € HT par jour calendaire et par lot.Τα μικρά αντικείμενα που αγοράστηκαν κατά την διάρκεια της δημοπρασίας και που δεν παραληφθούν αμέσως μετά την δημοπρασία, θα μεταφερθούν στα γραφεία του PIA-SA, οπού και θα παραμείνουν ασφαλισμένα για χρονικό διάστημα δεκαπέντε ημερών μετά την δημοπρασία. Τα έξοδα αποθήκευσης του αγοραστή ανέρχονται σε τρία 3 € ανα ημέρα και ανα αντικείμενο.

les ordres d’achat doivent être reçus au moins 24 heures avant la vente - VOUS POUVEZ AUSSI IMPRIMER VOS ORDRES D’ACHAT EN LIGNE SUR : www.piasa.frη αίτηση υποβολής προσφοράς πρέπει να αποσταλεί τουλάχιστον 24 ώρες πριν την δημοπρασίαοι αιτήσεις υποβολής προσφοράς μπορούν να εκτυπωθούν και στην ηλεκτρονική μάς διεύθυνση : Piasa.fr Il est où le million ?

5, rue Drouot 75009 ParisTel. : +33 (0)1 53 34 10 10Fax : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

162

162

1les meubles, tableaux et objets volumineux

2les achats de petit volume

vv

gReek aRt of the XXth ceNtuRy

Monday 26th November 2012 PIASA - Hôtel Drouot - rooms 1 & 7

1bulky items (furniture, pictures & objects) purchased at auction, and not collected from the saleroom by 10am the day after the sale, will be stored in Basement Level 3 at the Hôtel Drouot, and can be collected at the times: Monday - Friday: 9am-10am and 1pm / 5.30pmSaturday : 8am -10amwarehouse :6 bis, rue rossini 75009 Paris - Tel. : +33 (0)1 48 00 20 56The bordereau (bidding slip), indicating proof of payment, must be presented when property is collected. Storage costs are due at the current rate.

2small items purchased at auction and not collected after the sale will be transported to the PIaSa offi ces and kept free of charge for a fortnight.Thereafter the purchaser will be charged storage costs at the rate of € 3 + tax, per day and per lot.

Absentee Bid Forms must be received at least 24 hours before the saleABSENTEE BID FORMS MAY ALSO BE PRINTED FROM OUR WEBSITE : www.piasa.fr 5, rue Drouot 75009 ParisTel. : +33 (0)1 53 34 10 10Fax : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

LOT no LOT DESCRIPTION LIMIT IN €

I have read the terms and conditions of sale as printed in the catalogue and agree to be bound by their contents as well as by any modifi cations that may be made to them, indicated either by notice in the saleroom or as announced before or during the sale. Please bid on my behalf up to the limit stipulated in euros, for the lot(s) designated opposite (exclusive of buyer’s premium).

DATE :Signature (obligatory) :

ABSENTEE BIDBIDDING BY TELEPHONE

absentee and telephone bidding are services offered to clients. neither PIaSa nor its staff can accept liability for any errors or omissions that may occur in carrying out these services.

Surname & First Name: Address:Telephone: Cellphone:Telephone during the sale:E-mail / Fax:

Bank:

Person to contact:

Address:

Telephone:

Account number:

Bank code:

Branch code:

Please enclose your bank details and a copy of your identity card or your passport.

PIASA - 5, rue Drouot - 75009 Paris - Fax : +33 (0)1 53 34 10 11

163

SPÉCIALITÉS ET SERVICES

INVENTAIRESHenri-Pierre Teissèdre, Delphine de courtry,James Fattori et Frédéric chambre, les directeurs,sont à votre disposition pour estimer vos œuvresou collections en vue de vente, partage, dationou assurance.

Pour tout renseignement ou rendez-vous, merci de contacter :

Laurence Dussart

Tél. : +33 (0)1 53 34 12 [email protected]

5, rue Drouot - 75009 ParisTél. : +33 (0)1 53 34 10 10Fax : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

Piasa Saventes volontaires aux enchères publiques -agrément no2001-020

HAUTE-ÉPOQUEART ISLAMIQUE

ARCHÉOLOGIE

Benoît BertrandTél. : +33 (0)1 53 34 12 [email protected]

TABLEAUX, DESSINSET SCULPTURESDES XIXe ET XXe SIÈCLES

Delphine de CourtryTél. : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

BANDES DESSINÉES

James FattoriTél. : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

ARTS DÉCORATIFSDU XXe SIÈCLE

Maxime GrailTél. : +33 (0)1 53 34 12 [email protected]

MOBILIER OBJETS D’ARTPHOTOGRAPHIESCHASSE ET ART ANIMALIERARMES ET SOUVENIRSHISTORIQUES

Pascale Humbert

Tél. : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

COMPTABILITÉ

acHeTeUrS :

Gaëlle Le DréauTél. : +33 (0)1 53 34 10 17

[email protected]

venDeUrS :

Odile de CoudenhoveTél. : +33 (0)1 53 34 12 85

[email protected]

MAGASINSDu lundi au vendredi

de 9h à 18h

DÉPÔTS :

François de MalafosseTél. : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

reTraIT DeS acHaTS :

Frédéric FarnierTél. : +33 (0)1 53 34 10 14

[email protected]

ABONNEMENT CATALOGUESTél : +33 (0)1 53 34 10 10

[email protected]

ART CONTEMPORAINGeoffroy JossaumeTél. : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

BIJOUX ET ARGENTERIE

ESTAMPESFrançoise Le GuenTél. : +33 (0)1 53 34 12 [email protected]

GRANDS VINSET SPIRITUEUX

François de MalafosseTél. : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

LIVRES ANCIENSET MODERNESART D’ASIE

CÉRAMIQUE

Marie-Amélie PignalTél. : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

TABLEAUX ETDESSINS ANCIENS

MODEAlix de Saint-HilaireTél. : +33 (0)1 53 34 10 [email protected]

LETTRES ET MANUSCRITSAUTOGRAPHES

VENTES GÉNÉRALISTES

Carole SiméonsTél. : +33 (0)1 53 34 12 [email protected]

PIASA S.A.

PRÉSIDENT DU CONSEIL D’ADMINISTRATIONJérôme clément

DIRECTEUR GÉNÉRALAlain Cadiou

DIRECTION DES VENTES

Françoise Le GuenTél. : +33 (0)1 53 34 12 [email protected]

DIRECTION ÉDITORIALE

Lucie-Éléonore RiveronTél. : +33 (0)1 53 34 12 [email protected]

164

PIASA S.A. NANTES & ANGERSGEORGES GAUTIER3 place Graslin 44000 nantesTél. : +33 (0)2 28 09 09 19

27 rue des arènes 49000 angersTél. : +33 (0)2 41 42 04 04Port. : +33 (0)6 08 69 81 07georges@gautierfi neart.com

MARSEILLE & LYONJEAN-BAPTISTE RENART35 rue du dragon 13006 MarseilleTél. : +33 (0)4 91 02 00 4521 rue Gasparin 69002 LyonTél. : +33 (0)4 72 40 23 09Port. : +33 (0)6 37 15 22 [email protected]

NOTRE CORRESPONDANT EN BELGIQUEMICHEL WITTAMER379, avenue LouiseBoîte 6 - 1050 BruxellesTél. : +32 (0) 474 010 [email protected]

NOTRE RÉSEAU EN PROVINCE

165

2e semestre 2012

CALENDRIER DES VENTES

NoveMbre

DESSINS ANCIENSVendredi 12 novembre

ARTS DÉCORATIFS DU XXe SIÈCLEVendredi 16 novembre

HERGÉDimanche 18 novembre

GRANDS VINS ET SPIRITUEUXMardi 19 novembre

VENTE CLASSIQUEMercredi 21 novembre

ART GREC DU XXe SIÈCLELundi 26 novembre

MOBILIER ET OBJETS D’ARTMercredi 28 novembre

CÉRAMIQUE ANCIENNEJeudi 29 novembre

ART CONTEMPORAINET ART URBAINVendredi 30 novembreEspace Pierre Cardin

déceMbRe

HAUTE ÉPOQUEMercredi 5 décembre

ESTAMPES H. M. PETIETJeudi 6 décembre

CARTES ET MANUSCRITSMardi 11 décembre

TABLEAUX ANCIENSMercredi 12 décembre

BIJOUX ET ARGENTERIEMardi 18 décembre

ART MODERNEMercredi 19 décembre

ART D’ASIE Jeudi 20 décembre

166

Photographies : Xavier Defaix et christophoros DoulgerisPremière de couverture : lot 38 (détail), deuxième de couverture : lot 114, quatrième de couverture : lot 22 (détail)Impression : Telliez communication - Tél. : +33 (0)3 44 20 21 50

167

Tél : 01 55 35 05 [email protected]

www.compagniesdumonde.com

Créateur de Voyages Rares autour de l’Art

Encart_pub_Piasa.indd 1 19/10/12 13:04

life is a collection of experienceslet us be your guideluxurycollection.com/grandebretagne

La vue sur la Grèce ancienne.Avec une vue sur l’Acropole et le Parthénon á couper le souffle,

la végétation riche de la colline du Lycabette où l’original stade olympique, l’Hôtel Grande Bretagne, Athens offre une

perspective incomparable sur le mythe de l’histoire d’Athènes.

169

170

Henri-Pierre TEISSÈDREDelphine de COURTRYJames FATTORICommissaires-priseurs

5 rue Drouot 75009 ParisTél. : +33 (0) 1 53 34 10 10Fax : +33 (0) 1 53 34 10 [email protected]

PIASA SAVentes volontaires aux enchèrespubliques - agrément no 2001-020

Documents

Piasa Art Grec