PISA ar draws y cwricwlwm

Modiwl 7

1

Nod y modiwl

• Meithrin dealltwriaeth o sut mae cwestiynau enghreifftiol PISA a chamau datblygu sgiliau â chymorth yn gysylltiedig â themâu'r cwricwlwm cenedlaethol a meysydd llafur TGAU.

2

• Canfod cysylltiadau rhwng cwestiynau enghreifftiol PISA a'u maes pwnc eu hunain.

• Dechrau cynhyrchu cronfa o gwestiynau ysgogol TGAU y gellir eu defnyddio ar draws amrywiaeth o feysydd pwnc er mwyn helpu dysgwyr i:– gymhwyso gwybodaeth a sgiliau mewn

sefyllfaoedd anghyfarwydd– gweithio'n greadigol a gweithio gyda'i gilydd i

ddatblygu sgiliau meddwl, llythrennedd a rhifedd.

Amcanion y modiwl

3

Tasg 1:Rhowch eich hunain yn eu

hesgidiau nhw!

Rhowch eich hunain yn eu hesgidiau nhw!

• Meddyliwch am ddysgwr rydych yn ei addysgu ym Mlwyddyn 10.

• Trafodwch a gwnewch rai nodiadau ar y cwestiynau canlynol:

5

Taflen waith 1: Esgidiau

A). Pa mor dda mae'n perfformio mewn

gwahanol bynciau?

C). Pa sgiliau y gallai eu datblygu ymhellach

yn eich pwnc?

B). Pa sgiliau y mae'n eu defnyddio mewn

pynciau eraill?

D). Pa mor effeithiol y mae'n rhyngweithio ag athrawon a chyd-ddysgwyr mewn gwahanol bynciau?

Ch). Pa mor dda y mae'n ymdrin â chyd-destunau anghyfarwydd?

4 munud

6

Cyfleoedd ehangach

Nod PISA yw ateb cwestiynau fel: • a allan nhw ddadansoddi,

rhesymu a chyfathrebu'n effeithiol?• pa mor dda y maen nhw’n

trosglwyddo syniadau a datrys problemau?• a oes ganddyn nhw y gallu i

barhau i ddysgu drwy gydol eu bywyd?

(Llywodraeth Cymru, AdAS, 2012, tudalen 2)

PISA fel cyd-destun dysgu

Dylid anelu at y nod o ddatblygu cwricwlwm gyda gweithgareddau dysgu priodol sy'n:• rhoi sgiliau trosglwyddadwy i

ddysgwyr• perthnasol, heriol, diddorol

ac yn cynnig mwynhad i bob dysgwr

• trawsnewid dysgu i gynhyrchu dysgwyr gydol oes dyfeisgar, cadarn a myfyriol. (Llywodraeth Cymru, APADGOS, 2008, tudalen 3)

Fframwaith Sgiliau

7

Cyfleoedd ehangach

• Mae'r FfLlRh yn canolbwyntio ar ddysgwyr yn caffael ac yn gallu cymhwyso'r sgiliau a'r cysyniadau hynny a ddysgwyd i gwblhau tasgau realistig sy'n briodol ar gyfer eu cyfnod datblygiad.

Fframwaith Llythrennedd a Rhifedd Cenedlaethol

8

(Llywodraeth Cymru, AdAS, 2013, tudalen 8)

Cyfleoedd ehangach

Bydd athrawon yn gallu:• datblygu cynnwys y cwricwlwm er

mwyn sicrhau bod cyfle gan bob dysgwr i ddatblygu a mireinio . . . sgiliau

• integreiddio llythrennedd a rhifedd yn eu haddysgu – beth bynnag fo'r pwnc.

(Llywodraeth Cymru, AdAS, 2013, tudalen 8)

Fframwaith Llythrennedd a Rhifedd Cenedlaethol

9

Tasg 2:Cyd-destunau

creadigol

• Dewiswch o leiaf ddau o'r cyd-destunau PISA o'r taflenni adnoddau i'w trafod yn eich grŵp.

• Cwblhewch daflen ymateb grŵp ar gyfer pob un o'r cyd-destunau a ddewiswyd gennych.

• Byddwch yn barod i roi adborth ar eich sylwadau i grwpiau eraill.

Cyd-destunau creadigol

12 munud

11OECD, 2009

• Syniadau, cyfleoedd, buddiannau, heriau?

Adborth ar gyd-destunau creadigol

Esgidiau rhedeg DarllenCuriad calon Llythrennedd

MathemategolMoreland DarllenDi-chwaeth DarllenGolau sêr Llythrennedd

GwyddonolBrech y Llygod Llythrennedd

GwyddonolAmser ymateb Llythrennedd

MathemategolPlan rhyngwladol Darllen

Meysydd PISA

ATEBION

12OECD, 2009

Mae nifer o'r cwestiynau [PISA] yn gofyn i'r dysgwyr ddefnyddio eu sgiliau datrys problemau mewn cyd-destunau newydd. Felly, mae'n rhaid i ddysgwyr gael sgiliau datblygedig, yn enwedig sgiliau llythrennedd, rhifedd a datrys problemau, â'r hyder i wynebu her cwestiynau sydd y tu allan i’w cylch cysur eu hunain.

(Llywodraeth Cymru, AdAS, 2012, tudalen 3)

'Cylch cysur' neu 'risg'

13

Mae nifer o'r cwestiynau [PISA] yn gofyn i'r dysgwyr ddefnyddio eu sgiliau datrys problemau mewn cyd-destunau newydd. Felly, mae'n rhaid i ddysgwyr gael sgiliau datblygedig, yn enwedig sgiliau llythrennedd, rhifedd a datrys problemau, â'r hyder i wynebu her cwestiynau sydd y tu allan i’w cylch cysur eu hunain.

(Llywodraeth Cymru, AdAS, 2012, tudalen 3)

'Cylch cysur' neu 'risg'

14

Pa mor aml ydyn ni'n cymryd risgiau

ac yn gweithio y tu allan i'n 'cylch

cysur' gyda chyd-destunau

anghyfarwydd i ni?

Tasg 3:Cynhyrchu ar gyfer

TGAU

Cynhyrchu ar gyfer TGAU• Dewiswch ddau o'r cyd-destunau

TGAU a gyflwynir a cheisiwch gynhyrchu eich cwestiynau PISA

eich hunain.

16WJEC CBAC Cyf., 2013

9 munud

Y pynciauDiweithdra yngNghymru Hanes

Elfennau Grŵp 7 Cemeg

Sychwr gwallt Dylunio cynnyrch

Gwerthiant Technoleg bwyd

Disgo yn yr ysgol TGCh

Aelwyd y castell Saesneg

Logo 3D Celf a dylunio

Y Siop Gerddoriaeth Busnes cymhwysol

Bil nwy Mathemateg

Hawliau Dynol Astudiaethau crefyddol

Casglu cronfa o adnoddau traws

gwricwlaidd?A allai dysgwyr

helpu i'w datblygu?

17WJEC CBAC Cyf., 2013

Amser gweithredu? • Darllenwch bob datganiad a rhowch dic yn

y blwch i nodi i ba raddau rydych yn cytuno â nhw.

• Hefyd, nodwch unrhyw gamau gweithredu y gallech chi neu eich adran eu cymryd mewn perthynas â'r syniadau hyn neu syniadau eraill a godwyd yn y sesiwn.

18

Cyfeiriadau• Y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd (OECD) (2009)

PISA Take the Test: Sample Questions from the OECD’s PISA Assessments. Ar gael yn: www.oecd.org/pisa/pisaproducts/pisa2000/41943106.pdf

• Llywodraeth Cymru, Yr Adran Plant, Addysg, Dysgu Gydol Oes a Sgiliau (APADGOS) (2008), Y Fframwaith Sgiliau ar gyfer plant 3 i 19 oed. Ar gael yn: www.wales.gov.uk/dcells/publications/curriculum_and_assessment/arevisedcurriculumforwales/skillsdevelopment/SKILLS_FRAMEWORK_2007_Engli1.pdf?lang=en

• Llywodraeth Cymru, Yr Adran Addysg a Sgiliau (2012), Canllaw i ddefnyddio PISA fel cyd-destun dysgu. Ar gael yn: www.wales.gov.uk/docs/dcells/publications/120629pisabookleten.pdf

• Cymru. Yr Adran Addysg a Sgiliau (2013) Fframwaith Llythrennedd a Rhifedd Cenedlaethol. Ar gael yn: learning.wales.gov.uk/resources/nlnf/?skip=1&lang=en

• WJEC CBAC Cyf. (2013). Cyn-bapurau TGAU. Ar gael yn: www.cbac.co.uk/index.php?nav=106

19