1

Oprac. Agata Arkabus

Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN ,,WOM”

w Częstochowie

Omówienie normy PN-ISO 690 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne.

Zawartość, forma i struktura

PN-ISO 690 Dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Zawartość, forma i struktura

1.Zakres normy

a) norma wyjaśnia elementy, które powinny być uwzględnione w przypisach

bibliograficznych dotyczących wydawnictw zwartych, ciągłych, rozdziałów, artykułów,

mikrofiszy, norm,

b) ustala obowiązkową kolejność elementów przypisu i określa zasady przejmowania

i prezentacji informacji pochodzących z publikacji stanowiącej źródło,

c) norma przeznaczona jest do sporządzania przypisów w celu włączenie ich do bibliografii

i przy formułowaniu powołań w tekście odpowiadających pozycjom w tej bibliografii,

d) normy nie stosuje się przy sporządzaniu pełnych opisów bibliograficznych wymaganych

przez bibliotekarzy, bibliografów opracowujących bibliografie rejestracyjne i analityczne,

służby zajmujące się indeksowaniem itp.

2.Źródła informacji

a) podstawowym źródłem danych zawartych w przypisie bibliograficznym jest powoływany

dokument,

b) preferowanym źródłem danych jest karta tytułowa lub jej odpowiedniki (tj. etykieta na

dokumencie dźwiękowym, klatka tytułowa mikroformy); jeżeli w dokumencie brak karty

tytułowej i jej odpowiednika dopuszcza się przejmowanie danych z innego źródła (okładka

lub opakowanie bądź nagłówek mikrofiszy).

3.Zasady ogólne sporządzania przypisów

a) Transliteracja lub latynizacja wszelkich danych pochodzących ze źródła powinna być

zgodna z odpowiednią normą; forma transliterowana może zastępować formę w piśmie

oryginalnym lub – ujęte w nawiasy kwadratowe – je uzupełniać np.

Medicinska akademija lub Meдицинсқа аҝадемия [Medicinska akademija].

b) Skracanie

-dopuszcza się redukowanie do inicjałów imion stanowiących część nazwy autora, redaktora,

wydawcy itp. pod warunkiem, że nie utrudni to identyfikacji osoby,

-można skracać nazwy stanów, prowincji, krajów dodawanych jako dopowiedzenia do nazw

lokalnych; tytuły wydawnictw ciągłych,

2

-znaczenie wszystkich skrótów użytych w przypisach lub dokumentach z których pochodzą,

z wyjątkiem skrótów powszechnie używanych, należy podawać w uwadze lub tablicy.

c) Pisownia wielkich liter – powinna być zgodna z praktyką przyjętą w języku lub piśmie,

w którym podaje się informację.

d) Interpunkcja

-należy stosować jednolity system interpunkcji we wszystkich przypisach zawartych

w publikacji,

-każdy element przypisu należy oddzielić od elementów następnych stosując odpowiednią

interpunkcję (kropka, pauza itp.).

e) Krój czcionki – w celu odróżnienia elementów dopuszcza się stosowanie odmiany kroju

czcionki lub podkreśleń.

f) Uzupełnienia i sprostowania

- dopuszcza się podawanie dodatkowych danych w przypisie w celu sprostowania

oczywistych błędów w źródle; zapewnienia dokładniejszej identyfikacji osób i ciał

zbiorowych poprzez rozwinięcie inicjałów lub akronimów oraz rozróżnienia podobnych nazw

miejscowości poprzez dodanie dopowiedzeń,

- wszystkie ww. dane z wyjątkiem informacji podawanych w uwagach należy podawać

w nawiasach kwadratowych po elemencie modyfikowanym np.

1996 [i.e. 1969].

Stoner, J[ames] A.F.

i.e. – id est (właściwie) –właśc.

4.Wyszczególnienie elementów

a) Odpowiedzialność główna

-ponosi ją autor dzieła lub artysta, kompozytor; w przypadku dokumentów patentowych

przypisuje się ją zgłaszającemu lub właścicielowi (uprawnionemu z patentu); ciała zbiorowe

ponoszą odpowiedzialność główną jeżeli odzwierciedlają zbiorową myśl np. sprawozdanie

komitetów,

-kolejność elementów: nazwisko+imię; ciało zbiorowe (nazwy podrzędne po kropce;

w nawiasach okrągłych dopowiedzenia),

-w przypadku więcej niż 3 nazw przyjmujemy pierwszą nazwę; jeżeli pomijamy dalsze nazwy

po ostatniej dodajemy skrót ,,et al.” [et alii] lub jego odpowiednik ,,i in.” [i inni].

b) Tytuł

-należy przejmować w formie występującej w źródle,

-tłumaczenie tytułu można dodawać w nawiasach kwadratowych po tytule przejętym ze

źródła [podtytuł po : ].

d) Skracanie – dopuszcza się skracanie długiego tytułu lub podtytułu; wszystkie pominięcia

należy zaznaczać wielokropkiem.

e) Odpowiedzialność drugorzędna (redaktorzy, tłumacze, ilustratorzy) – nie są zapisywani

w odpowiedzialności głównej - umieszcza się ich po tytule.

f) Wydanie

–nie podajemy wydania pierwszego,

-kolejność publikacji dokumentu: miejsce, wydawca, rok,

3

-jeżeli jest więcej niż jedno miejsce wydania: Warszawa; Kraków,

-jeżeli brak miejsca wydania – pomijamy lub dodajemy skrót B.m.

g) Wydawca

-dopuszcza się używanie skrótów,

-jeżeli jest więcej niż jeden wydawca podajemy po ,, ; „ np. Warszawa : PWN; WSiP.

h) Rok wydania – jeśli nie można określić roku na podstawie wydania zaleca się podanie daty

,,copyright”, daty druku lub przypuszczalnej daty.

i) Objętość

-książki – liczba stronic, kart, kolumn lub liczba woluminów (książki wielotomowe),

-inne – 2 płyty gramofonowe, 3 mikrofisze.

5.Wykaz przypisów bibliograficznych

Wykaz przypisów bibliograficznych jest zazwyczaj uszeregowany alfabetycznie według

pierwszego elementu lub w kolejności numerów odpowiadających porządkowi powołań

w tekście.

Jeżeli uszeregowany alfabetycznie wykaz przypisów zawiera 2 pozycje lub więcej w tym

samym pierwszym elemencie i pozycje te następują bezpośrednio po sobie, można w drugim

i następnych przypisach pierwszy element zastąpić myślnikiem np.

Kozielecki, Józef. Koncepcje psychologiczne człowieka. Warszawa : PIW, 1977.

-. Strategia psychologiczna. Warszawa : Nasza księgarnia, 1975.

Jeżeli wszystkie przypisy bibliograficzne są wprowadzane pod takim samym pierwszym

elemencie, można go pominąć i wstawić nagłówek np.:

Dzieła Adama Mickiewicza

Dziady. Warszawa : PWN, 1998.

Pan Tadeusz. Kraków : Wydaw. Literackie, 2003.

Wybór poezyj. Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997.