Lek. dent. Kinga Bernat

STOMATOLOG DZIECĘCY= PEDODONTA

PRÓCHNICAJest chorobą zakaźną!!!

PRÓCHNICACzynniki powodujące próchnicę:

1.Bakterie (płytka nazębna)

2.Substrat (cukry z pożywienia)

3.Podatność zęba na próchnicę

4.Czas ( nie ważna ilość spożytego cukru

ale czas przebywania w jamie ustnej)

Profilaktyka próchnicy1. Profesjonalna 2. Domowa

Żywienie w profilaktyce próchnicy1. Okres rozwoju płodowego:• wymaga sterowania dietą matki• w okresie ciąży i laktacji jest zwiększone zapotrzebowanie na

pełnowartościowe białka, sole mineralne ( wapń, fosfor, żelazo i fluor), witaminy A, C, D

• ograniczone spożycie cukru ( tkanki zębów tworzą się podczas życia płodowego)

2. Okres niemowlęcy:• Podstawowym pokarmem jest mleko • Najlepsze mleko matki,

(jałowe, ma odpowiednią temperaturę, zawiera w optymalnym stopniu białka, węglowodany, tłuszcze, sole mineralne i witaminy)

• Niedopuszczalne podawanie smoczków z cukrem czy z miodem w celu uspokojenia-powoduje to tzw. Próchnicę butelkową zębów mlecznych!

Próchnica butelkowa

3. Okres poniemowlęcy:• Zaleca się karmienie łyżeczką• Niewskazane jest przedłużone karmienie z butelki papkowatymi i

słodkimi pokarmami, szczególnie przed snem• Dziecko nie przyzwyczajone do słodyczy w okresie poniemowlęcym

nie ma potrzeby ich spożywania

4. Okres przedszkolny• Owoce oraz soki owocowe działają negatywnie na zęby, najlepiej

podawać je podczas głównych posiłków• Szczególnie groźne dla zębów są pokarmy papkowate, kleiste, słodkie

które mają długi kontakt z powierzchnią zębów ( krówki, chipsy, banany, lizaki , tofi, czekolada, zagęszczone soki typu Kubuś))

• Najlepiej ograniczyć spożywanie słodyczy do specjalnych okazji (Szwecja-słodkie soboty)

• Korzystniej spożyć większą ilość słodyczy jednorazowo• Wyeliminować podjadanie między posiłkami

Czynniki kariostatyczne w pożywieniu

Surowe jarzyny i owoce przez swoją włóknistą budowę oczyszczają jamę ustną z osadów

Chleb gruboziarnisty, dzięki zawartości celulozy zapobiega przyleganiu resztek pokarmowych

Wit B6 redukuje próchnicęZwiększona zawartość tłuszczów redukuje próchnicotwórcze

działanie cukrówBiałkaWapńFosorSubstytuty cukru: sorbitol , ksylitol FLUOR (owoce morza, ryby, liście herbaty)

Higiena jamy ustnejSZCZOTKOWANIE ZĘBÓW

Myj dziąsła niemowlęcia, zanim jeszcze w jego buzi pojawią się pierwsze zęby!!!

Po posiłku należy przemywać je gazikiem nasączonym letnią, przegotowaną wodą lub rumiankiem by usunąć resztki jedzenia. Najłatwiej będzie to zrobić, jeśli gazik jest rozłożony i nawinięty na palec wskazujący .

Kiedy pierwsza szczoteczka? Gdy tylko w buzi niemowlęcia pojawią się pierwsze ząbki, zacznij

myć je miękką szczoteczką ( ok. 6 miesiąca życia).

Na początku najlepiej sylikonową, nakładaną na palec, a dopiero gdy zębów przybędzie - z miękkiego włosia.

Najlepiej myć zęby po każdym posiłku, a jeśli to niemożliwe - co najmniej dwa razy dziennie (rano i wieczorem).

Początkowo bez pasty, szczoteczka ma być zamoczona w letniej wodzie lub rumianku

Gdy dziecko opanuje czynność płukania i wypluwania można wprowadzić pastę do zębów odpowiednią dla wieku

Ilość pasty na szczoteczce –wielkości ziarna grochuU dzieci zalecone przedłużone wypluwanie (30-60s) przy

ograniczeniu do minimum ilości wody, aby nie zmniejszyć profilaktycznego działania pasty

Pierwsza szczoteczka powinna mieć bardzo miękkie włosie i zaokrąglone brzegi

OBOWIĄZEK MYCIA ZĘBÓW U DZIECI SPOCZYWA NA RODZICACH!!!!

SZCZOTECZKI DO ZĘBÓWU małych dzieci zalecana metoda szczotkowania-metoda

szorowaniaU starszych dzieci metoda okrężna (Fonesa)Wymiana szczoteczki co 2 miesiącePrzechowywana na sucho, nie w zamknięciu, w przewiewnym

miejscuMożna używać szczoteczek elektrycznych ( myją zęby, masują

dziąsła, łatwe w użyciu , szczególnie zalecane u dzieci niepełnosprawnych)

Nici dentystyczneNie ma efektywnego mycia zębów bez użycia nici!!!Szczoteczka oczyszcza tylko 3 z 5 powierzchni zębów

(powierzchnie styczne)Młodzież może sama używać nici, u małych dzieci w

uzębieniu mlecznym – zabiegi takie wykonują rodziceJeżeli dziecko nie opanowało techniki nitkowania można

użyć specjalnych trzymadełek do nici

WykałaczkiNie są zalecane dzieciom ze względu na możliwość

uszkodzenia dziąsła

Irygatory wodneSzczególnie zalecane u dzieci noszących aparaty

ortodontyczne

Kiedy pierwsza wizyta w gabinecie?WIZYTA ADAPTACYJNA

Zalecana przed pierwszym rokiem życia dziecka, nie później niż przed 3 rokiem!!!

Pierwszą wizytę warto zaplanować wtedy, gdy nic złego się nie dzieje- nie widać próchnicy i ząb nie boli. Wówczas dziecko będzie się spokojnie oswajało się z lekarzem i nie zareaguje histerią.

Bezwzględnie należy odwiedzić dentystę, gdy dziecko ma wszystkie zęby mleczne. Lekarz oceni, czy wszystkie zęby rozwinęły się prawidłowo, oceni zgryz, oraz czy nie pojawiła się próchnica.

Kontynuacją wizyty adaptacyjnej powinny być późniejsze wizyty kontrolne co 3 miesiące.

Rady dla rodzicówNie straszyć dziecka dentystą-powoduje dentofobięWybierać na wizytę taką porę dnia, żeby dziecko było wyspane i

w dobrym humorzeNie bezpośrednio po posiłkuPo każdej wizycie wręczyć dziecku nagrodę-motywowanie do

kolejnych wizyt Zabawa w domu w dentystę lub czytanie dziecku książeczek

związanych z wizytą u dentystyWybór odpowiedniego lekarzaNie zmieniać wybranego lekarzaNie używać dla dziecka niezrozumiałych i „strasznych” słów np.

wiercenie, znieczulenie ,ekstrakcja

Pasty do zębówPowinny:Czyścić powierzchnię zębów zarówno z osadów, jak i

resztek pokarmuUodparniać zęby na powstawanie próchnicyPozytywnie wpływać na dziąsłaNie działać w szkodliwy sposób na szkliwo i błonę

śluzową jamy ustnejMieć przyjemny smak i zapach (pozbawiony aromatu

owocowego, zachęcającego dziecko do połykania pasty)

Dzieci NIE mogą korzystać z past przeznaczonych dla dorosłych!

Z tego powodu, że mają zbyt wysoki poziom fluoruBardzo małe dzieci powinny używać past do zębów bez

zawartości fluoru, ponieważ często nie umieją wypluwać pastyW wieku 2-4 lat stężenie fluoru powinno wynosić od 250-500

ppmDla dzieci w wieku 4-12 lat stężenie fluoru powinno wynosić

ok. 1000ppm. Dzieci powyżej 12 roku życia mogą używać pasty dla dorosłych.Czyszczenie zębów powinno trwać ok. 2 minNie zapominajmy o czyszczeniu języka

Profilaktyka profesjonalna1. LakierowaniePrzesycanie twardych tkanek zębów związkami fluoru,

za pomocą lakierów, pianek, żeli

2. LakowanieZamykanie bruzd świeżo wyrzniętych zębów stałych i

mlecznych światłoutwardzalnym materiałem uwalniającym fluor

3. Profesjonalne Czyszczenie Zębów Skaling ultradźwiękami lub ręczny

Piaskowanie (usuwanie z zębów osadów i przebarwień)

Polskie dzieci i próchnica: jest źle. Bardzo źle

Jak wynika z raportu Ministerstwa Zdrowia „Monitorowanie stanu zdrowia jamy ustnej populacji polskiej w latach 2010-2012” opublikowanego ostatnio przez resort – polskie 6-latki pod względem intensywności występowania próchnicy są na szarym końcu rankingu. Sytuacja wygląda lepiej nawet w takich krajach jak Uganda, Republika Południowej Afryki, czy Bośnia i Hercegowina. Najlepiej z kolei w zestawieniu wypada Dania i Francja.

80 proc. przyczyn próchnicy należy szukać w uwarunkowaniach naturalnych i stylu życia

10 proc. to wina systemu ochrony zdrowia10 proc. to indywidualne uwarunkowania takie jak chociażby zwiększona

podatność na próchnicę, słabe szkliwo.

Główny winowajca to złe nawyki

uwarunkowania środowiskowe, takie jak chociażby sytuacja ekonomiczna, czy poziom społecznej świadomości dotyczącej leczenia zębów.

Wiele osób twierdzi, że mleczaków nie trzeba leczyć skoro wypadną, a tymczasem próchnica w zębach mlecznych może spowodować nawet uszkodzenie zawiązków zębów stałych. Rodzice nie dopilnowują swoich pociech, by te regularnie szczotkowały zęby, nie pokazują im jak to mają robić, zresztą sami nie wiedzą jak właściwie czyścić zęby. Prawidłowo robi to jedynie co piąty dorosły.

Jaka służba zdrowia takie zębyJak donosi wspomniany wyżej raport, fakt iż polski 6-latek

ma ponad 5 zębów zaatakowanych przez próchnicę, a zaledwie 1 z nich jest wyleczony dowodzi niskiej skuteczności systemu opieki zdrowotnej. To stawia nas w jednym szeregu z Białorusią, Litwą, Łotwą i Ukrainą.

W naszym kraju brakuje programów profilaktycznych z zakresu stomatologii. Swego czasu w szkołach i przedszkolach funkcjonowały gabinety stomatologiczne, a lekarze regularnie sprawdzali zęby uczniów, a także wykonywali takie zabiegi jak fluoryzacja, które bardzo skutecznie chronią przed próchnicą.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ