PROGRAM/CURRICULUM - af.unsa.baaf.unsa.ba/pdf/pravilnik/prvi_ciklus_bih_17_07_2017.pdf · Osnovi nacrtne geometrije sa tehničkom i računarskom grafikom ... 11 Osnove urbane ekologije

Prvi ciklus studija

P R O G R A M / C U R R I C U L U M k r e d i t n i s i s t e m b o d o v a n j a E C T S S a r a j e v o , 2 0 1 7 .

1

Sadržaj:

O studiju ............................................................................................................................................................................................. 3 Ustroj fakulteta ................................................................................................................................................................................... 4

Katedre .............................................................................................................................................................................................. 4 Pregled studijskih predmeta po semestrima ........................................................................................................................................ 5 I ciklus studija – Bakalaureat ............................................................................................................................................................... 5 Opis programa po predmetima za I semestar I ciklusa studija ............................................................................................................. 8

Arhitektonske konstrukcije 1............................................................................................................................................................. 8 Engleski jezik ..................................................................................................................................................................................... 9 Matematika 1 .................................................................................................................................................................................. 10 Osnovi nacrtne geometrije sa tehničkom i računarskom grafikom ................................................................................................. 11 Osnove urbane ekologije ................................................................................................................................................................. 12 Osnovi projektovanja 1 .................................................................................................................................................................... 13 Slobodno crtanje 1 .......................................................................................................................................................................... 14 Statika arhitektonskih konstrukcija 1 .............................................................................................................................................. 15 Teorija i historija arhitekture 1 ......................................................................................................................................................... 16

Opis programa po predmetima za II semestar I ciklusa studija .......................................................................................................... 17 Arhitektonske kompozicije 1 ........................................................................................................................................................... 17 Arhitektonske konstrukcije 2 ........................................................................................................................................................... 18 Matematika 2 .................................................................................................................................................................................. 19 Materijali u arhitekturi .................................................................................................................................................................... 20 Nacrtna geometrija sa perspektivom u arhitekturi ......................................................................................................................... 21 Osnovi projektovanja 2 .................................................................................................................................................................... 22 Slobodno crtanje 2 .......................................................................................................................................................................... 23 Statika arhitektonskih konstrukcija 2 .............................................................................................................................................. 24 Teorija i historija arhitekture 2 ......................................................................................................................................................... 25

Opis programa po predmetima za III semestar I ciklusa studija ......................................................................................................... 26 Arhitektonske kompozicije 2 ........................................................................................................................................................... 26 Arhitektonske konstrukcije 3 ........................................................................................................................................................... 27 Historija umjetnosti 1 ...................................................................................................................................................................... 28 Osnovi projektovanja 3 .................................................................................................................................................................... 29 Projektovanje organizacije i planiranje građenja 1 .......................................................................................................................... 30 Slobodno crtanje 3 .......................................................................................................................................................................... 31 Statika arhitektonskih konstrukcija 3 .............................................................................................................................................. 32 Teorija i historija arhitekture 3 ......................................................................................................................................................... 33 Trodimenzionalna tehnička vizualizacija prostora u arhitekturi ...................................................................................................... 34 Urbanističko projektovanje 1 ........................................................................................................................................................... 35

Opis programa po predmetima za IV semestar I ciklusa studija ......................................................................................................... 36 Arhitektonske konstrukcije 4 ........................................................................................................................................................... 36 Enciklopedija inženjerstva ............................................................................................................................................................... 37 Historija umjetnosti 2 ...................................................................................................................................................................... 38 Opća sociologija .............................................................................................................................................................................. 39 Projektovanje 1 i teorija i metodologija projektovanja .................................................................................................................... 40 Projektovanje 2 ............................................................................................................................................................................... 41 Projektovanje instalacija 1 ............................................................................................................................................................... 42 Projektovanje organizacije i planiranje građenja 2 .......................................................................................................................... 43 Slobodno crtanje 4 .......................................................................................................................................................................... 44 Statika arhitektonskih konstrukcija 4 .............................................................................................................................................. 45 Teorija i historija arhitekture 4 ......................................................................................................................................................... 46 Urbanističko projektovanje 2 ........................................................................................................................................................... 47

Opis programa po predmetima za V semestar I ciklusa studija .......................................................................................................... 48 Arhitektonska fizika 1 ...................................................................................................................................................................... 48 Arhitektonske konstrukcije 5 (konstruktivni sistemi u arhitekturi) ................................................................................................. 49 Armirano-betonske konstrukcije 1 .................................................................................................................................................. 50 Drvene i metalne konstrukcije 1 ...................................................................................................................................................... 51 Projektovanje 3 ............................................................................................................................................................................... 52 Projektovanje 5 ............................................................................................................................................................................... 53 Projektovanje instalacija 2 ............................................................................................................................................................... 54 Projektovanje tehnologije građenja ................................................................................................................................................ 55 Teorija i historija urbanizma ............................................................................................................................................................. 56 Urbanističko projektovanje 3 ........................................................................................................................................................... 57 Urbanističko planiranje 1 ................................................................................................................................................................. 58

Opis programa po predmetima za VI semestar I ciklusa studija ......................................................................................................... 59 Arhitektonske konstrukcije 6 ........................................................................................................................................................... 59

Armirano-betonske konstrukcije 2 .................................................................................................................................................. 60 Drvene i metalne konstrukcije 2 ...................................................................................................................................................... 61 Enterijeri i dizajn 1 ........................................................................................................................................................................... 62 Osnovi restauracije .......................................................................................................................................................................... 63

2

Projektovanje 4 ............................................................................................................................................................................... 64 Projektovanje 6 ............................................................................................................................................................................... 65 Projektovanje 8 – javne garaže. ...................................................................................................................................................... 66 Regulaciono-nivelacioni plan ........................................................................................................................................................... 67

Opis programa izbornih predmeta za I ciklus studija.......................................................................................................................... 68 Analiza procesa i pristupa u savremenoj arhitekturi - THA5 ............................................................................................................ 68 Arhitektonski natječaji .................................................................................................................................................................... 69 Fotografija u arhitekturi .................................................................................................................................................................. 70 Istraživanje i dokumentiranje povijesnog graditeljstva u Bosni i Hercegovini ................................................................................. 71 Saobraćaj ......................................................................................................................................................................................... 72 Trodimenzionalna arhitektonska vizualizacija i virtualni prostor .................................................................................................... 73 Vizuelne komunikacije ..................................................................................................................................................................... 74

Opis programa predmeta - sintezni stručni rad .................................................................................................................................. 75 Sintezni stručni rad - Arhitektonske konstrukcije 6 ......................................................................................................................... 75 Sintezni stručni rad - Projektovanje 6 .............................................................................................................................................. 76

3

O studiju

Studij arhitekture na Arhitektonskom fakultetu u Sarajevu izvodi se po Bolonjskim principima kao redovni studij općeg smjera. Studij je usklađen sa evropskim kreditnim sistemom prenosa bodova (ECTS).

NASTAVA SE IZVODI U TRI CIKLUSA (3+2+3)

Prvi trogodišnji ciklus studija vodi do zvanja inženjer arhitekture - bakalaureat arhitekture. Drugi dvogodišnji ciklus studija vodi do zvanja diplomirani inženjer arhitekture - magistar arhitekture. Treći trogodišnji ciklus studija vodi do zvanja doktor tehničkih nauka, u oblasti arhitekture i urbanizma. Prvi trogodišnji ciklus studija vrednovan je sa 180 ECTS bodova.

Drugi dvogodišnji ciklus vrednovan je sa 120 ECTS bodova.

Treći trogodišnji ciklus vrednovan je sa 180 ECTS bodova.

Nastava je organizirana semestralno. Na kraju semestra student dobiva zaključnu ocjenu za svaki predmet, koja uključuje bodove stečene u toku redovne nastave i bodove stečene na završnom ispitu. Nastava koja uključuje obavezne i izborne predmete odvija se u vidu predavanja, vježbi, seminara i konsultacija.

Upis na svaki pojedinačni ciklus objavljen je javnim konkursom u kome su definirani uslovi i kriteriji upisa.

Ishod procesa učenja za prvi ciklus studija je sticanje kvalifikacije koja omogućava upis drugog ciklusa studija arhitekture i urbanizma, ukoliko ispune za to propisane uslove, te pristup tržištu rada u oblastima i nivoima saradničkih poslova na području arhitektonske i urbanističke djelatnosti koji su u skladu sa stečenim znanjima i vještinama.

4

Ustroj fakulteta

Na Fakultetu su organizirane Katedre kao osnovne organizacione jedinice. U okviru katedri obavljaju se nastavne, naučno-istraživačke i stručne djelatnosti Fakulteta. Katedre obuhvataju srodne nastavne predmete užih skupina matičnog područja.

Katedre

Katedre su organizacione jedinice za nastavni, naučno-istraživački i stručni rad. Članovi katedre su svi nastavnici i saradnici koji učestvuju na predmetima Katedre. Katedrom rukovodi šef Katedre koga imenuje Vijeće na period od 4 godine.

Katedre imaju zadatak da: • organizuju i izvode nastavu, naučno-istraživački rad prema Nastavnom planu i nastavnim programima, • daju inicijativu za gostovanja i studijske boravke nastavnika i saradnika, • predlože mjere popunjavanja upražnjenih radnih mjesta, • daju mišljenje o odsustvima nastavnika i saradnika i o načinu njihovog zamjenjivanja, • organizuju druge poslove vezane za nastavu, naučno-istraživački rad, kao i usavršavanje nastavnika i saradnika.

Katedre koje obuhvataju predmete užih skupina matičnog područja Arhitektonskog fakulteta :

KATEDRA ZA PROSTORNO I GRAFIČKO PRIKAZIVANJE

KATEDRA ZA TEORIJU I HISTORIJU ARHITEKTURE I ZAŠTITU GRADITELJSKOG NASLIJEĐA

KATEDRA ZA ARHITEKTONSKO PROJEKTOVANJE

KATEDRA ZA URBANIZAM I PROSTORNO PLANIRANJE

KATEDRA ZA ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE I TEHNOLOGIJU GRAĐENJA

KATEDRA ZA KONSTRUKTIVNE SISTEME

OPĆI NASTAVNI PREDMETI p o č e t n i k o d o v i o r g a n i z a c i o n i h j e d i n i c a

01.01.00

01.02.00

01.03.00

01.04.00

01.05.00

01.06.00

01.07.00

# # # # # # #

5

Pregled studijskih predmeta po semestrima

U strukturi studija arhitekture na Arhitektonskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu raspoređeni su obavezni i izborni predmeti. Izborni diplomski moduli su postavljeni u III semestar drugog ciklusa studija arhitekture.

I ciklus studija – Bakalaureat I SEMESTAR

ŠIFRA PREDMETA

NAZIV PREDMETA NASTAVNI SATI

(P+V) ECTS

01.05.01 ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 1 3(1+2) 4 01.07.04 ENGLESKI JEZIK 2(2+0) 2 01.07.02. MATEMATIKA 1 2(1+1) 3

01.01.17 OSNOVI NACRTNE GEOMETRIJE SA TEHNIČKOM I RAČUNARSKOM GRAFIKOM 4(2+2) 6

01.07.12 OSNOVE URBANE EKOLOGIJE 2(2+0) 2 01.03.01 OSNOVI PROJEKTOVANJA 1 3(1+2) 3 01.01.01 SLOBODNO CRTANJE 1 3(1+2) 2 01.06.01 STATIKA ARHITEKTONSKIH KONSTRUKCIJA 1 3(2+1) 3 01.02.03 TEORIJA I HISTORIJA ARHITEKTURE 1 3(2+1) 4

II SEMESTAR

ŠIFRA PREDMETA


(P+V) ECTS

01.03.15 ARHITEKTONSKE KOMPOZICIJE 1 3(1+2) 4 01.05.02 ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 2 3(1+2) 4 01.07.03 MATEMATIKA 2 2(1+1) 3 01.05.17 MATERIJALI U ARHITEKTURI 2(2+0) 2

01.01.18 NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM U ARHITEKTURI 4(2+2) 5

01.03.02 OSNOVI PROJEKTOVANJA 2 3(1+2) 4 01.01.02 SLOBODNO CRTANJE 2 3(1+2) 2 01.06.02 STATIKA ARHITEKTONSKIH KONSTRUKCIJA 2 3(2+1) 3 01.02.04 TEORIJA I HISTORIJA ARHITEKTURE 2 3(2+1) 4

š i f r e s t u d i j s k i h p r e d m e t a # # # # # # #

6

III SEMESTAR

ŠIFRA PREDMETA


(P+V) ECTS

01.03.16 ARHITEKTONSKE KOMPOZICIJE 2 3(1+2) 4 01.05.03 ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 3 3(1+2) 4 01.02.01 HISTORIJA UMJETNOSTI 1 1(1+0) 2 01.03.03 OSNOVI PROJEKTOVANJA 3 3(1+2) 4

01.05.08 PROJEKTOVANJE ORGANIZACIJE I PLANIRANJE GRAĐENJA 1 2(1+1) 2

01.01.03 SLOBODNO CRTANJE 3 3(1+2) 2 01.06.03 STATIKA ARHITEKTONSKIH KONSTRUKCIJA 3 3(2+1) 2 01.02.05 TEORIJA I HISTORIJA ARHITEKTURE 3 2(2+0) 3

01.01.19 TRODIMENZIONALNA TEHNIČKA VIZUALIZACIJA PROSTORA U ARHITEKTURI 3(1+2) 3

01.04.01 URBANISTIČKO PROJEKTOVANJE 1 3(1+2) 3 IV SEMESTAR

ŠIFRA PREDMETA


(P+V) ECTS

01.05.04 ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 4 3(1+2) 4 01.07.11 ENCIKLOPEDIJA INŽENJERSTVA 2(2+0) 2 01.02.02 HISTORIJA UMJETNOSTI 2 1(1+0) 2 01.07.06 OPĆA SOCIOLOGIJA 1(1+0) 2

01.03.05 PROJEKTOVANJE 1 I TEORIJA I METODOLOGIJA PROJEKTOVANJA 4(2+2) 5

01.03.06 PROJEKTOVANJE 2 2(1+1) 2

01.05.09 PROJEKTOVANJE ORGANIZACIJE I PLANIRANJE GRAĐENJA 2 2(1+1) 2

01.05.10 PROJEKTOVANJE INSTALACIJA 1 2(1+1) 2 01.01.04 SLOBODNO CRTANJE 4 3(1+2) 2 01.06.04 STATIKA ARHITEKTONSKIH KONSTRUKCIJA 4 2(1+1) 2 01.02.06 TEORIJA I HISTORIJA ARHITEKTURE 4 2(2+0) 3 01.04.02 URBANISTIČKO PROJEKTOVANJE 2 3(1+2) 3

V SEMESTAR

ŠIFRA PREDMETA


(P+V) ECTS

01.05.06 ARHITEKTONSKA FIZIKA 1 2(1+1) 2 01.05.05 ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 5 3(1+2) 4 01.06.05 ARMIRANO-BETONSKE KONSTRUKCIJE 1 2(1+1) 2 01.06.08 DRVENE I METALNE KONSTRUKCIJE 1 2(1+1) 2 01.03.07 PROJEKTOVANJE 3 4(1+3) 6 01.03.09 PROJEKTOVANJE 5 2(1+1) 3 01.05.11 PROJEKTOVANJE INSTALACIJA 2 1(1+0) 2 01.05.07 PROJEKTOVANJE TEHNOLOGIJE GRAĐENJA 3(1+2) 2 01.04.25 TEORIJA I HISTORIJA URBANIZMA 2(2+0) 2 01.04.08 URBANISTIČKO PLANIRANJE 1 2(2+0) 2 01.04.03 URBANISTIČKO PROJEKTOVANJE 3 3(1+2) 3


7

VI SEMESTAR

ŠIFRA PREDMETA


(P+V) ECTS

01.05.22 ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 6 4(1+3) 4 01.06.06 ARMIRANO-BETONSKE KONSTRUKCIJE 2 2(1+1) 2 01.06.09 DRVENE I METALNE KONSTRUKCIJE 2 1(1+0) 1 01.03.18 ENTERIJERI I DIZAJN 1 2(1+1) 3 01.02.07 OSNOVI RESTAURACIJE 1(1+0) 1 01.03.08 PROJEKTOVANJE 4 2(1+1) 3 01.03.10 PROJEKTOVANJE 6 4(1+3) 4 01.03.12 PROJEKTOVANJE 8 – JAVNE GARAŽE 2(1+1) 3 01.04.12 REGULACIONO-NIVELACIONI PLAN 3(1+2) 3

IZBORNI PREDMETI 3 SINTEZNI STRUČNI RAD- BAKALAUREAT 3

ŠIFRA PREDMETA

*IZBORNI PREDMETI NASTAVNI SATI

(P+V) ECTS

01.02.30 ANALIZA PROCESA I PRISTUPA U SAVREMENOJ ARHITEKTURI 2(2+0) 3

01.03.48 ARHITEKTONSKI NATJEČAJI 1(1+0) 3 01.01.21 FOTOGRAFIJA U ARHITEKTURI 3(1+2) 3

01.02.12 ISTRAŽIVANJE I DOKUMENTIRANJE POVIJESNOG GRADITELJSTVA U BiH 2(1+1) 3

01.04.23 SAOBRAĆAJ 3(2+1) 3

01.01.20 TRODIMENZIONALNA ARHITEKTONSKA VIZUALIZACIJA I VIRTUALNI PROSTOR 3(2+1) 3

01.03.37 VIZUELNE KOMUNIKACIJE 1(1+0) 3

ŠIFRA PREDMETA

SINTEZNI STRUČNI RAD - BAKALAUREAT NASTAVNI SATI

(P+V) ECTS

01.03.10 SINTEZNI STRUČNI RAD – PROJEKTOVANJE 6 3(0+3) 3

01.05.22 SINTEZNI STRUČNI RAD –ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 6 3(0+3) 3


8

Opis programa po predmetima za I semestar I ciklusa studija

Arhitektonske konstrukcije 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 1 Šifra 01.05.01

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Dženana Bijedić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi mr. Ljubica Smajlović, d.i.a., ass. Adna Šarac, Ma, d.i.a.

Godina studija I Semestar I Status predmeta OBAVEZNI ECTS 4

Nastavni sati 45 Predavanja 15 Vježbe 30

Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Upoznavanje studenata sa osnovnim principima arhitektonskih konstrukcija kao i pojedinih elemenata konstrukcija, te njihovo spajanje u cjelinu. U grafičkom smislu, svladavanje prikaza zgrade i njenih dijelova u mjerilu 1:50. Očekivani ishodi učenja: Ovladavanje osnovnom terminologijom i informacijama o sastavnim dijelovima konstrukcije arhitektonskog objekta, kako bi se moglo pristupiti projektantskom procesu. Razumijevanje i usvajanje znanja o interakcijama sastavnih elemenata sistema arhitektonskog objekta i time uspostavljenoj sinergiji dijelova – mogućnost primjene ovisno o tipu i osobinama sastavnih elemenata. Sadržaj: Arhitektonska odluka i njena realizacija; Materijalno-tehnički preduvjeti pri projektiranju i konstruiranju zgrada; Prostorno-planska dokumentacija; Konstruktivni sistemi i načini gradnje zgrada; Modularna koordinacija; Horizontalni elementi konstruiktivnih sistema – temelji; Zaštita zgrada od prodora vlage i vode iz tla. Literatura: Bijedić, Dž. (2016). Osnove arhitektonskih konstrukcija. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Federalno ministarstvo prostornog uređenja i zaštite okoliša & IMG. (1999). Priručnik o tehničkim i obligacionim uvjetima za projektovanje i izvođenje radova na izgradnji, rekonstrukciji, sanaciji adaptaciji građevina visokogradnje. Sarajevo: Rabic. Mittag. M. (2003). Građevne konstrukcije. Belgrade: Građevinska knjiga. Peulić, Đ. (2002). Konstruktivni elementi zgrada. Zagreb: Croatiaknjiga. Popović, Ž. (2007). Zgradarstvo. Belgrade: AGM knjiga. Trbojević, R. (2003). Arhitektonsle konstrukcije – masivni konstruktivni sklop. Belgrade: Boron Art. Nastavne metode: Predavanja sukcesivno praćena vježbama. Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi na osnovu aktivnosti u nastavi (prisustvovanje predavanjima i vježbama, rad i angažman, kao i kvalitet vježbi – 51%), te ocjena sa parcijalnih i finalne provjere znanja – putem testa i usmene obrane – 49%.

9

Engleski jezik Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ENGLESKI JEZIK Šifra 01.07.04

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Merima Osmankadić

Ostali učesnici u nastavi


Nastavni sati 30 Predavanja 30 Vježbe -

Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Razvijanje jezičkih kompetencija iz oblasti arhitektonske struke, prije svega vještina čitanja i razumijevanja pročitanog, dakle primanja informacija datih na engleskom jeziku u priručnicima, udžbenicima, stručnim i naučnim časopisima i drugim sličnim materijalima. Ovladavanje stručnim jezikom iz oblasti arhitekture podrazumijeva i razvijanje vještina usmenog i pismenog saopćavanja vlastitih rezultata, npr. odbrana projekata na engleskom jeziku, pisanje rezimea, podnošenje izvještaja i sl. Očekivani ishodi učenja: Nakon odslušanog kolegija student bi trebalo da ima sljedeće sposobnosti: da samostalno ili uz minimalnu stručnu pomoć čita stručne tekstove na engleskom, da ih razumije i interpretira na ispravan način, da samostalno, s razumijevanjem, sluša predavanja i diskusije iz struke na engleskom jeziku, da koristi engleski jezik u pripremi vlastitih prezentacija projekata, u pripremi stručnih i naučnih članaka. Sadržaj: Architecture; City Planning; Housing; Classical Architecture; The Column; Frank Lloyd Wright; International Style in Architecture; Structural Forms in a Building; Components of a Building; Computer Aided Design (CAD) and its Benefits; Building Construction; Computer Aided Architectural Design and Drafting; Conserving our Central Areas; Modern Shopping Centres; On Architectonic Forn. Literatura: Čavić, E. (2001). English in Architecture. Belgrade: Naučna knjiga nova. Murphy, R. (1995). English Grammar in Use. Cambrdige: CUP. Vukičević, B. (2003). Građevinski rečnik – englesko-srpski, srpsko-engleski. Belgrade: Jezikoslovac. Nastavne metode: Nastavne metode i pristupi učenju stranog jezika struke usklađeni su s ciljevima predmeta i očekivanim ishodima učenja. U tom smislu naglasak je na komunikativnom pristupu učenju stranih jezika. Posebna pažnja se obraća na razne vrste čitanja, na usvajanje stručnog vokabulara, na usvajanje različitih sredstava postizanja kohezije teksta, na globalno razumijevanje teksta, na uočavanje glavne ideje i detalja, na pisanje za akademske i stručne potrebe. Gramatika se obrađuje u funkciji teksta. Cilj gramatičkih aktivnosti jeste da se studenti osposobe da gramatičke strukture razumijevaju i upotrebljavaju u specifičnim uslovima engleskog jezika u oblasti arhitekture. Načini provjere znanja: Studenti se ocjenjuju u okviru aktivnosti tokom redovnog pohađanja nastave, a zaključna ocjena se izvodi na osnovu vrednovanja aktivnosti na nastavi (10%), te pismeno putem polusemestralnog ispita u 8. sedmici semestra (40%) i završnog ispita (50%) u 16. sedmici semestra. Da bi se ostvarilo pozitivno vrednovanje u strukturi moguće ocjene, student treba da ostvari najmanje 55% od ukupno mogućih 100% vrednovanja po svakom elementu. Studenti koji zbirno steknu najmanje 55,00% ili više po sva tri vrednovana segmenta učešća u ocjeni njihovog rada, ocjenjuju se pozitivnom zaključnom ocjenom prema skali propisanoj Zakonom o visokom obrazovanju.

10

Matematika 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta MATEMATIKA 1 Šifra 01.07.02

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Emil Ilić-Georgijević

Ostali učesnici u nastavi v.ass. mr. Amir Hajdar, ass. Damir Hasanspahić,



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Cilj predmeta je da studenti steknu osnovna znanja iz linearne algebre, analitičke geometrije i matematičke analize. Očekivani ishodi učenja: Osposobljenost studenata za opisivanje inženjerskih problema pomoću elemenata linearne algebre, analitičke geometrije i matematičke analize. Sadržaj: Matrice; Determinante; Vektori, skalarni i vektorski proizvod. Jednačine prave i ravni: Sistemi linearnih jednačina; Nizovi: monotonost, ograničenost, granična vrijednost; Granična vrijednost i neprekidnost realnih funkcija jedne realne varijable. Literatura: Demidovič, B. P. (Ed). (1986). Zadaci iz više matematike za tehničke nauke (I. Uremović, Z. Vištrica, Transl.). Zagreb: Tehnička knjiga. Mesihović, B., Arslanagić, Š. (1987). Zbirka zadataka. Sarajevo: Svjetlost. Takači, Đ., Radenović, S. (2002). Matematika 1. Belgrade: Akademska misao. Nastavne metode: Predavanja, vježbe, konsultacije. Načini provjere znanja: Tokom nastave ispit se polaže iz dva dijela pismeno. Svaki dio vrijedi 50 bodova. Ako student nakon oba dijela u zbiru ostvari najmanje 55 bodova, formira mu se konačna ocjena prema skali propisanoj Zakonom o visokom obrazovanju. Ako student nakon oba dijela u zbiru ostvari manje od 55 bodova, polaže ispit pismeno integralno, a ocjena se formira: 50% bodova ostvarenih na parcijalnim ispitima + bodovi ostvareni na završnom ispitu.

11

Osnovi nacrtne geometrije sa tehničkom i računarskom grafikom Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta OSNOVI NACRTNE GEOMETRIJE SA TEHNIČKOM I RAČUNARSKOM GRAFIKOM Šifra 01.01.17

Odgovorni nastavnik/ci prof. dr. Rada Čahtarević, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi ass. Džana Spahić, d.i.a., ass. Edin Srebrenica, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Ovladavanje teoretskim zakonitostima i konstruktivnim postupcima tehničke grafičke prostorne reprezentacije u različitim projekcijskim sistemima i različitim medijima. Razvijanje prostornog viđenja i prostornog konceptualnog mišljenja uz pomoć teoretskih zakonitosti i metoda geometrijskog projeciranja nacrtne geometrije. Očekivani ishodi učenja: Sposobnost razumijevanja grafičkog tehničkog izražavanja u različitim medijima, od klasičnih načina tehničkog grafičkog prikaza do računarske grafike. Razvijena sposobnost grafičke reprezentacije elementarnih i složenijih prostornih elemenata, bazirana na geometrijskoj konceptualizaciji prostora. Sposobnost predstavljanja trodimenzionalnih prostornih formi na dvodimenzionalnoj ravni, uz preciznu tehničku determinaciju prostornih relacija. Sposobnost primjene teoretskih znanja geometrijskog projiciranja i praktičnih metoda nacrtne geometrije u grafičkoj reprezentaciji različitih jednostavnih i složenih prostornih figura i tijela, kao i njihovih osnovnih prostornih odnosa. Sposobnost za čitanje crteža, kao sredstva arhitektonske tehničke komunikacije, u ortogonalnim projekcijama i aksonometriji. Sadržaj: Geometrijska konceptualizacija prostora, graficke konstrukcije i metode prezentacije prostornih elemenata i figura; Osnovi geometrijskog projiciranja i nacrtne geometrije, Koordinatni triedar i Monge-ove projekcije, osnovni geometrijski elementi i figure, ortogonalno i aksonometrijsko projiciranje; Projekcije tacke i prave u razlicitim položajima, tačke i prave u međusobnim odnosima; Projekcije ravnine, ravnine u razlicitim položajima i njihovi međusobni odnosi; Geometrijske transformacije i pomocne projekcije; Geometrijski likovi i tijela u aksonometrijskim projekcijama; Pravilni poliedri; Rotaciona tijela; Ravninski presjeci geometrijskih površi sa rogljastim i oblim tijelima; Međusobni prodori i zadori geometrijskih tijela. Kotirana projekcija; Geometrijski elementi u kotiranoj projekciji-tačka, prava, ravan i površ, nagib i nagibnica, graduiranje prave, izohipse ravnine, topografske površi; Konstruisanje linije usjeka i nasipa za arhitektonski objekat i cestu na topografskom terenu; Računarska grafika i tehnička grafička prezentacija prostora - osnovi 2D i 3D računarske grafike; Tehnike računarskog modeliranja geometrijskih krivulja, površina i geometrijskih tijela i njihovi međusobni odnosi. Literatura: Jovanović, D. Poluprogramirani kurs deskriptive, priručnik. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Anagnosti, P. (1984). Nacrtna geometrija. Belgrade: Naučna knjiga. Đurovic, V. (1985). Nacrtna geometrija, jedanaesto izdanje. Belgrade: Naucna knjiga. Horvatic-Baldasar, K., Babic, I. (2004). Nacrtna geometrija. Zagreb: SAND d.o.o. Rizvić, S. (2004). Kompjuterska grafika i multimedija. Sarajevo: Arka Press. Moss, E. (2011). Autodesk AutoCAD Architecture 2015 Fundamentals. Mission, KS: SDC Publications. Nastavne metode: Predavanja uz vizualnu podlogu u digitalnom formatu, vježbe – direktan rad na času, individualan i samostalan rad pod nadzorom i uz konsultacije. Vježbe prate predavanja. Zadaci grupni i individualni. Dio vježbi se rade i završavaju na času uz prethodne upute i pripremljene podloge. Veći dio vježbi se uz rad na času dovršavaju samostalno van nastave, i predaju u predviđenom roku. Načini provjere znanja: U toku nastave u semestru polaže se dio materije kroz test. Studenti koji polože prvi test mogu polagati drugi test i biti oslobođeni završnog ispita. Ukupna ocjena dobiva se sabiranjem bodova ocjenjenih vježbi, testova i završnog ispita. Predispitne obaveze: Vježbe bodovi max 40; Testovi bodovi max 55; Uredno pohađanje i aktivnost bodovi 5 Završni ispit : Pismeni ispit bodovi max 45.

12

Osnove urbane ekologije Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta OSNOVE URBANE EKOLOGIJE Šifra 01.07.12

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Denis Zvizdić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi po potrebi



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Upoznavanje sa osnovnim uzrocima nastanka i stručnim metodama i praktičnim principima rješavanja nekih od najvećih problema današnjice: degradacije čovjekove okoline, ekoloških konsekvenci razvoja gradova i naselja kao i primjene principa kohezione politike – metodologije za održivi urbani razvoj. Očekivani ishodi učenja: Od studenta se očekuje da usvoji određena znanja koja će mu pomoći u ispravnom razumijevanju i inventivnoj primjeni koncepta održivog (urbanog) razvoja u kojem se prioritet mora staviti na čovjeka kao primarnog faktora životne sredine odnosno na ekološki odgovorno planiranje, projektiranje i građenje kao preduvjeta zahtijevane harmonije u urbanom prostoru koji sa svim njegovim prirodnim i stvorenim datostima predstavlja najvredniji resurs sa kojim raspolažemo. Sadržaj: Definicije, podjela i osnovne karakteristike ključnih pojmova; Održivi razvoj: urbana održivost, okolišna održivost, energetska održivost, socijalna održivost; Politike i strategije održivog (urbanog) razvoja u međunarodnim dokumentima: deklaracije, agende, povelje, protokoli; Ekološke konsekvence razvoja naselja i gradova / promjene u urbanim ekosistemima (degradacija prirodnog okoliša) uzrokovane poljoprivrednom, industrijskom i informatičkom revolucijom; Principi održivog – bioklimatskog urbanizma: ciklusi urbanih ekosistema; Eko načela u urbanom planiranju / zelena agenda&braon agenda; Integracijske komponente urbane ekologije; Održivi grad-osnovne karakteristike; Ekološki odgovorno građenje; Ekološke prednosti (aktivnih) i pasivnih solarnih sistema; Principi planiranja, projektiranja i izgradnje pasivnih objekata; Urbani infrastrukturni (vodovodni, kanalizacioni i elektroenergetski) sistemi; Osnovne karakteristike i podjela transportnih sistema kao generativnog elementa urbane forme i zdrave sredine.; Urbano zelenilo; Održivo upravljanje (komunalnim) otpadom; Literatura: Aalborška povelja (usvojena od strane sudionika Evropske konferencije o održivim gradovima i mjestima koja je održana 27. 05. 1994. u Aalborgu, Danska). Branzi, A. (2010). The Weak Metropolis. Harvard. Campbell S. (1998). Green Cities, Growing Cities, Just Cities? Journal of the American Planning Association, 62(3). 296 – 312. Đukanović, M. (1994). Ekologija, ekourbologija i nauka o životnoj sredini. Ekologica, 2/94. Hahn, J. (1996). The Ecological Paradigm in Architecture. Architectural Research, 8(1). 85 – 92. Hall, P., Pfeiffer, U. (2000). Urban future 21 – a Global Agenda for XXI Century Cities. London: E & FN Spon. Herzog, T. (1996). Solar Energy in Architecture and Urban Planing. Munich: Prestel Pub. Istanbul + 5. (2001). Declaration on Cities and other Settlements in the New Millenium. New York: Habitat Agenda. Leithmann, J. (1999). Sustaining cities – environmental planning in urban design. New York: McGraw-Hill. Madanipour, A. (1996). Design of Urban Space. Hobeken, NJ: Wiley. Miller, T. G. (2004). Living in Environment. Pacific Grove, CA: Brooks/Cole-Thompson Learning. Milutinović, S. (2006). Urbanizacija i održivi razvoj. Niš: Fakultet zaštite na radu. Mutnjaković, A. (1982). Biourbanizam. Rijeka: Izdavački centar. Neidhardt, V. (1997). Čovjek u prostoru. Zagreb: Školska knjiga. Norberg-Schulz, C. (1990). Stanovanje- stanište, urbani prostor, kuća (O. M. N. Karapešić, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Pucar, M. (2006). Bioklimatska arhitektura. Belgrade: Grafolik. Radosavljević, J. (2009). Urboekologija. Niš. Riddell, R. (2004). Sustainable urban planning. Oxford: Blackwell. Vresk, M. (2002). Grad i urbanizacija. Zagreb: Školska knjiga. Western Cape Provincial Development Council. (2000). Berlin Declaration on the Urban Future. Berlin: Western Cape Provincial Development Council. Nastavne metode: Induktivnom i deduktivnom metodom izložiti osnovne principe, načela, faktore i komponente urbane ekologije kao i pravce daljeg djelovanja u cilju postizanja održivog i ekološki odgovornog urbanog razvoja. Načini provjere znanja: Prisustvo predavanjima 20% Seminarski rad 20%

13

Osnovi projektovanja 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta OSNOVI PROJEKTOVANJA 1 Šifra 01.03.01

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Nina Ugljen Ademović, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. dr. Elša Turkušić, d.i.a., v.ass. dr. Senka Ibrišimbegović, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Uvođenje studenata u arhitektonsku grafiku, arhitektonske nacrte i grafičke simbole u arhitekturi. Upoznavanje sa prostornim dimenzijama u okruženju i osnovnim pojmovima o uticaju fizičke sredine na arhitektonsko projektovanje. Uvođenje studenata u arhitektonsku analizu i upoznavanje sa mogućnostima arhitektonskog izražavanja i efekata koji se postižu primjenom određenih načina grafičkog prikazivanja. Uvod u osnovne teme arhitektonskog projektiranja, koji se bave temeljnim principima arhitektonskog stvaranja. Kroz arhitektonsko projektiranje, kao misaoni proces otkrivaju se, za arhitekturu, karakteristične teme, osnovna sredstva i ograničenja. Razumijevaju se odrednice arhitekture: prostor, konstrukcija, funkcija, položaj, svjetlo, mjerilo, materijali. Upoznavanje studenata sa pojmom prostora kroz izučavanje arhitektonske gramatike i osnovnim funkcionalnim i estetsko-oblikovnim elementima u prostoru, njihovim značajem i načinom primjene.Pozicioniranje arhitekture kao discipline u društvu, vremenu i kulturi. Očekivani ishodi učenja: Vladanje arhitektonskom grafikom, razumijevanje i primjena arhitektonskih nacrta u različitim mjerilima. Kreiranje zatvorenog i otvorenog prostora uz analizu postojećih prostornih odnosa i uspostavljanja novih. Sadržaj: Arhitektonska grafika i štafaža; Prostorne dimenzije- ljudska figura u mirovanju i kretanju; Le Corbusierov modulor; Uvod u gramatiku arhitektonskog projektovanja (percepcija, mjerilo i karakter objekta); Usklađivanje prostornih odnosa i sekvence u arhitekturi; Klima i uticaj fizičke sredine; Dnevna svjetlost i insolacija. Literatura: Antal, J., Kušnir, L., Slamen, I. (1971). Arhitektonska grafika. Zagreb: Tehnička knjiga. Bogdanović, B., Petrović, Z. (1991). Tragajući za arhitekturom. Belgrade: Građevinska knjiga. Milenković, B. (2009). Uvod u arhitektonsku analizu. Belgrade: Građevinska knjiga. Martinović, U. (1980). Svet arhitekture. Belgrade: Arhitektonski fakultet. Nojfert, E. (2002). Elementi arhitektonskog projektiranja (A. Prager, Transl.). Zagreb: Golden marketing. Panero, J., Zelnik, M. (1987). Antropološke mere i enterijer. Belgrade: Građevinska knjiga. Strižić, Z. (1997). Arhitektonsko projektiranje I & II. Zagreb: Nakladništvo Udruženja hrvatskih arhitekata. Tvarovski, M. (1969). Sunce u arhitekturi. Belgrade: Građevinska knjiga. Various architectural journals. Nastavne metode: Proces nastave uključuje teorijski dio, koji se izvodi kroz predavanja i individualne konsultacije, te praktični dio, koji se obavlja na vježbama kroz izradu semestralnog projekta u vidu idejnog rješenja, što podrazumijeva grafičko i konceptualno rješavanje predmetne problematike. Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi iz semestralnog projektnog zadatka i aktivnosti studenta 27,5 %; klauzure 17,5%; provjere teoretskog znanja kroz dva semestralna testa (po 27,5%ili integralnim ispitom 27,5%)

14

Slobodno crtanje 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta SLOBODNO CRTANJE 1 Šifra 01.01.01

Odgovorni nastavnik/ci prof. mr. Lada Pervan, akad.slik. / doc. dr. Nihad Babović, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi ass. Amer Hadžić, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Razvijanje osjećaja za perspektivu i perspektivna skraćenja, proporcije, međusobni odnos jednog prostornog tijela spram drugog u okviru zadate kompozicije i u odnosu na okolinu. Očekivani ishodi učenja: Realizacija ciljeva predmeta u skladu sa individualnim mogućnostima studenata. Sadržaj: Uvodni čas o centralnoj perspektivi i postavci kompozicije; Postavka osnovnih modela geometrijskih tijela položenih jednom stranom na horizontalnu ravan sa akcentom na kubična tijela; Postavka osnovnih modela geometrijskih tijela položenih jednom ivicom na horizontalnu ravan sa akcentom na kubična tijela; Postavka osnovnih modela geometrijskih tijela položenih jednim vrhom na horizontalnu ravan sa akcentom na kubična tijela; Postavka osnovnih modela geometrijskih tijela položenih jednom stranom na horizontalnu ravan sa akcentom na sferna tijela; Postavka osnovnih modela geometrijskih tijela postavljenih koso na horizontalnu ravan sa akcentom na sferična tijela; Kolokvij 1; Mobilijar – model namještaja (npr. klasična stolica, kućanski predmeti i sl.) postavljen na horizontalnu ravan;Mobilijar – model namještaja (npr. klasična stolica, kućanski predmeti i sl.) oslonjen ivicom na horizontalnu ravan; Mobilijar – model namještaja (npr. klasična stolica, kućanski predmeti i sl.) oslonjen jednim vrhom na horizontalnu ravan; Mobilijar – model namještaja, postavka dva ili više elemenata; Mobilijar – model namještaja, postavka dva ili više elemenata; 13. Mobilijar – model namještaja, postavka dva ili više elemenata; Mobilijar – model namještaja, postavka dva ili više elemenata; Kolokvij 2. Literatura: Arnheim, R. (1971). Umjetnost i vizuelno zapažanje (psihologija stvaralačkog gledanja). Belgrade: Umetnička akademija. Arnheim, R. (1981). Umjetnost i vizuelno zapažanje (psihologija stvaralačkog gledanja) (V. Stojić, Transl.). Belgrade: Univerzitet umjetnosti. Arnheim, R. (1985). Vizuelno mišljenje (jedinstvo slike i pojma) (V. Stojić, Transl.). Belgrade: Univerzitet umjetnosti. Bangal, B. (1999). Priručnik “Falken”: Crtanje i slikanje. Belgrade: Jugoslovenska knjiga. D’Amelio, J. (1964). Perspective drawing handbook. New York: Leon Amiel. Dodson, B. (1990). Keys to Drawing. Cincinnati, OH: NorhtLight Books. Ilatovskaya, T. (1996). Master Drawings Rediscovered. Treasures from prewar German Collections. New York: Harry N. Abrams. Nicodemi, G. B. (1983). Come Disegnare Natura Morta – Paesaggio – Figurh. Milano, Ottawa: Il Ccastello. Nastavne metode: Integralna nastava – obavljanje vježbi i predavanja istovremeno. Predavanja su praćena praktičnim objašnjenjima u skladu sa individualnim pristupom profesora. Vježbe se rade i dovršavaju na času, uz pristup svakom studentu ponaosob, pod nadzorom i uz konsultacije. Načini provjere znanja: Zaključna ocjena se dobije polaganjem dva ili tri kolokvija i integralnog ispita, ukoliko student ne položi neki od kolokvija, i učešćem u nastavi i to u omjeru: vježbe 50% kolokviji 40% učešće u nastavi, aktivnost i rad na vježbama 10% Student koji položi kolokvije i budu mu primljene vježbe oslobađa se polaganja integralnog ispita.

15

Statika arhitektonskih konstrukcija 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta STATIKA ARHITEKTONSKIH KONSTRUKCIJA 1 Šifra 01.06.01

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Amir Čaušević, d.i.g.

Ostali učesnici u nastavi ass. Nadira Kuljuh, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Osnovna znanja iz elementarne matematike i fizike Cilj predmeta: Upoznavanje studenata sa ulogom i zadaćom nosive strukture objekata visokogradnje. Sintezni pregled dijela konstruktivne faze unutar arhitektonskih projekata: utvrđivanje uslova stabilne ravnoteže konstruktivnih elemenata. Očekivani ishodi učenja: Student će na kraju nastave biti osposobljen za pronalaženje rezultanti sila za različite sisteme sile u ravni i prostoru, kao i određivanje reakcija na mjestima vezivanja tih sistema provođenjem odgovarajućih analiza, te načine formiranja i analiziranja prostornih rešetkastih nosača. Studenti će razviti kritičko razmišljanje i vještine potrebne za formuliranje odgovarajućeg pristupa u cilju rješavanja navedenih problema, interpretacija podataka, sposobnost stvaranja novih informacija ili zaključaka na osnovi rezultata. Sadržaj: Pojam ravnoteže - sila, osnovni aksiomi statike, statički moment, spreg sila u ravni. Isti ovi pojmovi u prostoru. Rezultanta sistema konkurentnih i proizvoljno raspoređenih sistema sila. Pojam glavnog vektora i glavnog momenta sistema sila; njegovi uslovi ravnoteže. Vrste i uloga veza. Pojam i osnovne vrste trenja; lančani sistemi (lančanice) kao konstruktivni elementi, geometrijsko statičke karakteristike presjeka, uslovi formiranja i funkcionisanja prostornih rešetkastih nosača jednostavnih i složenih struktura. Literatura: Bogunović, S. (1981). Statika konstrukcija I. Sarajevo: Univerzitet u Sarajevu. Čaušević, A., Kuljuh, N. Zbirka zadataka – Statika arhitektonskih konstrukcija (separati). Sarajevo: Arhitektonski faultet. Hadžimusić, E., Čaušević A. Separati predavanja. Sarajevo: Arhitektonski faultet. Mujčić, H., Terzić, N.. (2000). Mehanika I – Statika. Sarajevo: Građevinski fakultet. Pašić, H. (1988). Statika. Sarajevo: Svjetlost. Nastavne metode: predavanja: usmeni i demonstracijski; metoda razgovora, demonstracije, usmenog izlaganja način vježbi: demonstracijski i konsultacijski Načini provjere znanja: Verifikacija znanja studenata vrši se putem dva testa (teorija i zadaci), koji će biti održani sredinom i krajem semestra. Kandidati koji ne polože ispit putem testova dužni su pristupiti polaganju završnog ispita. Završni ispit obuhvata zadatke i teoriju. Konačna ocjena formira se na osnovu položenih testova i položenog završnog ispita, pri čemu se uzima u obzir i ocjena programskih zadataka. Pristup završnom ispitu stiče student koji je stekao pravo na drugi potpis, što podrazumijeva ispunjenje propisanih odredaba. Priprema za ispit vrši se na osnovu predavanja i vježbi, kao i na osnovu popisa literature koju nastavnik preporuči na početku izvođenja nastave. Vježbe bodovi max 8; Testovi -TEST 1 i TEST 2 - bodovi max 67; Završni ispit : Pismeni ili usmeni ispit bodovi max 25.

16

Teorija i historija arhitekture 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta TEORIJA I HISTORIJA ARHITEKTURE 1 Šifra 01.02.03

Odgovorni nastavnik/ci prof. dr. Amir Pašić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi van. prof. dr. Aida Idrizbegović Zgonić, d.i.a. ass. Lejla Šabić, d.i.a., ass. Lejla Kahrović, MA, d.i.a., i saradnici.



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Sticanje saznanja o razvoju graditeljske djelatnosti počevši od Prahistorije do Starog vijeka odnosno do 330. godine nove ere. Proučavajući razvoj graditeljske djelatnosti važno je integralno posmatrati i vrednovati ključne historijske trenutke i pojave, ostale umjetnosti koje su se razvijale paralelno i ukazati na najznačajnija arhitektonska ostvarenja u pojedinim historijskih epohama. Očekivani ishodi učenja: Studenti će usvojiti znanje o počecima arhitektonskog stvaranja, osnovnih principa gradnje i najvažnijim arhitektonskim objektima i cjelinama. Kroz rad na vježbama student će steći predodžbu o veličini i proporciji arhitektonskih spomenika, kao i važnosti razumjevanja tradicionalnih tehnika i materijala kao i grafičkog prikazivanja tradicionalnih elemenata. Sadržaj: Uvod - Kako proučavati teoriju i historiju arhitekture; Prahistorija - počeci arhitektonskog stvaranja; Arhitektura u Egiptu (Staro kraljevstvo); Arhitektura u Egiptu srednje i novo kraljevstvo; Arhitektura u Zapadnoj Aziji: Mesopotamija, Hititi, Perzija; Graditeljske tradicije Tektonske i stereotomske konstrukcije Arhitektura u egejskom području (Krit, Mikena i Mala Azija); Arhitektura u Grčkoj (razvoj); Klasični period u Grčkoj arhitekturi (Akropolis); Grčki stilski redovi Rimska arhitektura uvod materijali i konstrukcije (Etrurski period); Rimska arhitektura (Fortifikacije,Hramovi,Forumi); Rimska arhitektura ( Terme,Palate,Koloseum); Koloseum i Panteon detaljna prezentacija, pregled i analiza ( video prezentacija) Integralni pregled razvoja i zaključci. Literatura: Fletcher, B. (1996). A History of Architecture on the Comparative Method. London: Routledge. Kostof, S. (1995). History of Architecture – Settings and Ritual. Oxford: OUP. Muller, W., Gunther, V. (1999). Atlas arhitekture, Opći dio povjest graditeljstva od Mesopotamije do Bizanta (M. Pelc, Transl.). Zagreb: Golden marketing. Nestorović, B. (1974). Arhitektura Starog veka. Belgrade: Naučna knjiga. Redžić, H. (1969). Historija arhitektura Stari vijek. Sarajevo : Zavod za izdavanje udžbenika. Stierlin, H. (1996). The Roman Empire, Volume 1. From the Etruscans to the Decline of the Roman Empire. Cologne: Taschen. Stierlin, H. (1998). Greece from Mycenae to the Parthenon. Cologne: Taschen. Vitruvius, M. (1990). Deset knjiga o arhitekturi. Svjetlost: Sarajevo. Wildung, D. (2001). Egypt from Prehistory to the Romans. Cologne: Taschen. www.infiarch.ba Nastavne metode: Predavanja i analiza arhitekture, arhetipovi i tradicionalne strukture putem PPT projekcija i dokumentarnih filmova o najznačajnijim ostvarenjima. Tokom vježbi studenti obrađuju objekte (spomenike) iz antičkog doba putem grafičkih radova i zajedničkog seminarskog rada. Također, tokom vježbi biće detaljno analizirani doprinos rimskog graditeljstva i djelo „Deset knjiga o arhitekturi“ Vitruviusa. Načini provjere znanja: Grafički radovi 50%; Ispit: u pismenoj formi 50%. Kao dio ispita i grafičkih radova studenti imaju obaveznu klauzuru tektonske i stereotomske konstrukcije i grčki stilski redovi.

http://www.infiarch.ba/

17

Opis programa po predmetima za II semestar I ciklusa studija

Arhitektonske kompozicije 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ARHITEKTONSKE KOMPOZICIJE 1 Šifra 01.03.15

Odgovorni nastavnik/ci doc. dr. Mladen Burazor, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. dr. Nermina Zagora, d.i.a., ass. Amra Salihbegović, MA, d.i.a.

Godina studija I Semestar II Status predmeta OBAVEZNI ECTS 4


Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Postupno upoznavanje studenata sa kompleksnom i slojevitom materijom arhitektonskog projektiranja kroz misaoni analitičko-sintezni pristup. Studentima je predstavljen složeni kreativni proces komponiranja arhitektonskog sadržaja uvažavajući sve komponente od funkcije, konstrukcije do materijalizacije. Smisao arhitektonske kompozicije ogleda se u oblikovanju koje je rezultat racionalnih utjecajnih faktora i faktora nadgradnje -„dodane vrijednosti“, zbog čega arhitekturu razumijevamo kreativnom disciplinom, za razliku od pukoga građenja. Očekivani ishodi učenja: Studenti su osposobljeni za prepoznavanje i samostalnu analizu arhitektonskih kompozicionih principa i elemenata i to na konkretnim objektima uz kritički osvrt na smisao tako uspostavljenih relacija. Sadržaj: Uvod u arhitektonske kompozicije: karakter i cilj predmeta. Zakonomjernosti arhitektonske kompozicije, kompozicioni elementi i principi (sredstva i postupci). Red, poredak, sklad i harmonija, proporcijski sistemi i proporcije, na primjerima klasične arhitekture, arhitekture moderne, postmodernih koncepata i savremenih konceptualizama. Organizacija i oblikovanje arhitektonskog sadržaja sa stanovišta sistemskog, hijerarhijskog i tipološko morfološkog. Literatura: Ching, F. D. K. (2007). Architecture (Form, Space & Order). New York: Van Nostrand Reinhold Company. Clark, R. H., Pause, M. (2005). Precedence in Architecture (Analytic diagrams, Formative Ideas, and Partis). Hoboken, NJ: John Wiley and Sons. Gropius, V. (1961). Sinteza u arhitekturi (S. Gvozdanović, Transl.). Zagreb: Tehnička knjiga. Hanlon, D. (2009). Compositions in Architecture. Hoboken, NJ: John Wiley and Sons. Krier, R. (2010). Architectural composition. London: Everbest Printing Company, Ltd. Milenković, B. (1988). Uvod u arhitektonsku analizu. Belgrade: Građevinska knjiga. Nestorović, B. (1967). Uvod u arhitekturu. Belgrade: Građevinska knjiga. Nastavne metode: Predavanja popraćena projekcijama, komparacije, rad pod nadzorom, samostalni rad uz korigiranje, stručne ekskurzije. Načini provjere znanja: Ocjenjivanje grafičkih radova (35 - 60%), testova i ispita (15 - 30%) i aktivnosti studenata (5 - 10%). Preduvjet za dobivanje drugog potpisa u indeksu su sve pozitivno ocijenjene vježbe/semestralni zadatak.

18




Ostali učesnici u nastavi mr. Ljubica Smajlović, d.i.a., asis. Adna Šarac, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Odslušan predmet Arhitektonske konstrukcije 1. Cilj predmeta: Upoznavanje sa osnovnim principama konstruiranja, ograničenjima i mogućnostima elemenata i sklopova konstrukcija, te njihovo spajanje u cjelinu. U grafičkom smislu, svladavanje prikaza zgrade u mjerilu 1:50 i njenih dijelova u mjerilu 1:20. Očekivani ishodi učenja: Ovladavanje osnovnim znanjima i tehnikama konstruiranja arhitektonskog objekta, kako bi se moglo pristupiti projektantskom procesu. Razumijevanje i usvajanje znanja o interakcijama sastavnih elemenata sistema arhitektonskog objekta, njihovoj primjeni s ciljem uspostavljanja sinergije dijelova na integralnim principima. Sadržaj: Horizontalni elementi konstruiktivnih sistema - stropne konstrukcije; Podovi spratnih zgrada; Plafoni spratnih zgrada; Vertikalni konstruktivni elementi zgrada – zidovi i stubovi; Razdjelni zidovi u spratnim zgradama; Fasadni zidovi spratnih zgrada; Unutarnje obloge zidova spratnih zgrada; Vanjske obloge fasadanih zidova; Nadvoji nad otvorima u, i na zgradama; Istaci na fasadnim zidovima; Probmlematika otvorenih dijelova spratnih zgrada: balkoni, lođe, terase; Dilatacione razdjenice spratnih zgrada - obrade i zaštite razdjelnica; Vanjski i unutarnji utjecaji na zgrade. Literatura: Bijedić, Dž. (2016). Osnove arhitektonskih konstrukcija. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Hadrović, A. (2009). Konstruktivni sistemi u arhitekturi. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Mittag. M. (2003). Građevne konstrukcije. Belgrade: Građevinska knjiga. Peulić, Đ. (2002). Konstruktivni elementi zgrada. Zagreb: Croatiaknjiga. Popović, Ž. (2007). Zgradarstvo. Belgrade: AGM. Trbojević, R. (2003). Arhitektonsle konstrukcije – masivni konstruktivni sklop. Belgrade: Orion Art. Nastavne metode: Predavanja sukcesivno praćena vježbama . Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi na osnovu aktivnosti u nastavi (prisustvovanje predavanjima i vježbama, rad i angažman, kao i kvalitet vježbi – 51%), te ocjena sa parcijalnih i finalne provjere znanja – putem testa i usmene obrane – 49%.

19

Matematika 2 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta MATEMATIKA 2 Šifra 01.07.03

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Emil Ilić Georgijević

Ostali učesnici u nastavi v.ass. mr. Amir Hajdar, ass. Damir Hasanspahić,



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Cilj predmeta je da studenti steknu osnovna znanja iz diferencijalnog i integralnog računa realnih funkcija jedne realne varijable. Očekivani ishodi učenja: Osposobljenost studenata za opisivanje inženjerskih problema pomoću elemenata diferencijalnog i integralnog računa realnih funkcija jedne realne varijable. Sadržaj: Diferencijabilnost realnih funkcija jedne realne varijable; Rolle-ova, Lagrange-ova i Cauchy-eva teorema, L’Hospital-ovo pravilo; Ekstremne vrijednosti, konveksnost, konkavnost i grafik funkcije; Neodređeni integral; Metoda smjene; Parcijalna integracija; Integracija racionalnih funkcija; Riemann-ov integral; Newton-Leibniz-ova teorema; Primjena Riemann-ovog integrala na izračunavanje površine ravanskog lika, dužine luka krive, zapremine i površine obrtnog tijela; Nepravi integrali. Literatura: Demidovič, B. P. (Ed). (1986). Zadaci iz više matematike za tehničke nauke (I. Uremović, Z. Vištrica, Transl.). Zagreb: Tehnička knjiga. Mesihović, B., Arslanagić, Š. (1987). Zbirka zadataka. Sarajevo: Svjetlost. Takači, Đ., Radenović, S. (2002). Matematika 1. Belgrade: Akademska misao. Nastavne metode: Predavanja, vježbe, konsultacije. Načini provjere znanja: Tokom nastave ispit se polaže iz dva dijela pismeno. Svaki dio vrijedi 50 bodova. Ako student nakon oba dijela u zbiru ostvari najmanje 55 bodova, formira mu se konačna ocjena prema skali propisanoj Zakonom o visokom obrazovanju. Ako student nakon oba dijela u zbiru ostvari manje od 55 bodova, polaže ispit pismeno integralno, a ocjena se formira: 50% bodova ostvarenih na parcijalnim ispitima + bodovi ostvareni na završnom ispitu.

20

Materijali u arhitekturi Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta MATERIJALI U ARHITEKTURI Šifra 01.05.17

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Nerman Rustempašić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi ostali učesnici u nastavi



Preduslovi za pristup predmetu: Nema posebnih preduslova. Cilj predmeta: Upoznavanje materijala koji se koriste u arhitekturi i građevinarstvu u sklopu znanja i disciplina potrebnih inženjeru arhitekture. Ovladavanje osnovnom terminologijom i informacijama o materijalima u arhitekturi. Tehnički opis materijala i proizvoda, skup informacija o svojstvima materijala. Očekivani ishodi učenja: Dobivanje osnovnih karakteristika o prirodi materijala, fizičkim, mehaničkim i tehnološkim osobinama, kao i njihovim potencijalima, mogućnostima i načinima na koji se materijali primjenjuju u materijalizaciji i strukturi arhitektonskog objekta kao složenog sistema. Sadržaj: Uvodne napomene, historijski razvoj poznavanja i ispitivanja materijala. Životni ciklus i parametri održivosti materijala. Dostizanje kvaliteta i kontrola u skladu sa ISO i EN standardima. Osobine materijala – fizikalna i mehanička svojstva materijala (struktura, poroznost, hidrofilnost i hidrofobnost, elastično i plastično ponašanje, čvrstoće, zamor, tvrdoća i žilavost materijala). Vlaga neugrađenog i ugrađenog materijala, upijanje i rasprostiranje vlage. Metode ispitivanja materijala sa i bez razaranja. Podjela građevinskih materijala prema različitim kriterijima. Građevinski kamen (vrste, osobine: boja, tekstura i struktura, fizičke i mehaničke osobine, primjena). Drvo (vrste, osobine: boja, tekstura i struktura, fizičke i mehaničke osobine, primjena). Keramički materijali (podjela, sirovine, opeka i opekarski proizvodi, crijep, fini keramički materijali, keramičke pločice, primjena). Anorganska veziva (građevinsko vapno, vrste, svojstva, cement, građevinski gips, primjena). Beton (historijat, osobine, primjena, cement, agregat). Metali (historijat, čelik, gvožće, obojeni metali, osobine, primjena). Sintetički i plastični materijali (historijat, osobine, primjena). Građevinsko staklo (historijat, osobine, primjena). Izolacijski materijalali (termoizolacijska svojstva, podjela, primjena). Termoizolacioni i hidroizolacioni materijali (svojstva, podjela, primjena). Literatura: by, M, F., Jones, D. R. H. (1996). Engineering Materials 1. Oxford: Butterworth Heinemann. Ashby, M, F., Jones, D. R. H. (1998). Engineering Materials 2. Oxford: Butterworth Heinemann. Beslać, J. (1989). Materijali u građevinarstvu i arhitekturi. Zagreb: Školska knjiga. Dreca, Š. (2002). Građenje. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Illston, J. M., Domone, P. L. J. (Ed) (1994). Construction materials – their nature and behaviour. London, New York: E&FN SPON Chapman & Hall. Arthur Lyons, Materials for Architects&Builders, Butterworth-Heinemann is an imprint of Elsevier, 2010 Victoria Ballard Bell, Patrick Rand, Materials for Architectural Design, Princeton Architectural Press, 2006 Bjørn Berge,The Ecology of Building Materials, Architectural Press, 2001 Muravljev, М. (2006). Građevinski materijali. Belgrade: Građevinska knjiga. Thornton, P. A., Colongelo, V. (1985). Fundamentals of engineering materials. Englewood Cliffs: Prentice Hall Inc. Tufegdžić, V. (1983). Građevinski materijali-poznavanje i ispitivanje, V izdanje. Belgrade: Naučna knjiga. Nastavne metode: Predavanja uz PowerPoint prezentaciju i posjeta laboratoriju Instituta za materijale i konstrukcije Građevinskog fakulteta Sarajevo. Načini provjere znanja: Provjera znanja se vrši dodjeljivanjem bodova za svaki oblik aktivnosti i provjere znanja u toku semestra, kao i na završnom ispitu na kojem se utvrđuje konačna ocjena. Provjera znanja kroz dva pismena testa u semestru. Svaki test nosi 25% bodova u strukturi ocjene i završni pismeni ispit nosi 50% bodova u strukturi ocjene. 10 (A) – (izuzetan uspjeh, bez grešaka ili sa neznatnim greškama), nosi 95–100 bodova, 9 (B) – (iznad prosjeka, sa ponekom greškom), nosi 85–94 bodova, 8 (C) – (prosječan, sa primjetnim greškama), nosi 75–84 bodova, 7 (D) – (općenito dobar, ali sa značajnijim nedostacima), nosi 65–74 bodova, 6 (E) – (zadovoljava minimalne kriterije), nosi 55–64 bodova, 5 (F, FX) – (ne zadovoljava minimalne kriterije), manje od 55 bodova.

21

Nacrtna geometrija sa perspektivom u arhitekturi Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM U ARHITEKTURI Šifra 01.01.18


Ostali učesnici u nastavi ass. Džana Suljević, d.i.a., ass. Edin Srebrenica, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Odslušan predmet OSNOVI NACRTNE GEOMETRIJE SA TEHNIČKOM i RAČUNARSKOM GRAFIKOM Cilj predmeta: Ovladavanje teoretskim zakonitostima i konstruktivnim postupcima tehničke grafičke prostorne reprezentacije u specifičnim prostornim problemima vezanim za oblast arhitekture. Ovladavanje teoretskim zakonitostima i konstruktivnim postupcima tehnicke graficke prostorne predstave u različitim projekcijskim sistemima, u dvodimenzionalnoj i trodimenzionalnoj prostornoj prezentaciji, u klasičnim i savremenim tehničkim medijima. Očekivani ishodi učenja: Sposobnost primjene teoretskih znanja i praktičnih metoda nacrtne geometrije i metoda projiciranja u grafičkoj reprezentaciji specifičnih arhitektonskih prostornih sklopova i njihovih odnosa. Sposobnost za čitanje crteža, kao sredstva arhitektonske tehničke komunikacije, u ortogonalnoj, aksonometrijskoj i centralnoj projekciji. Sposobnost grafičkog modeliranja specifčnih složenijih geometrijskih formi i prostornih sklopova vezanih za oblast arhitekture. Sadržaj: Geometrija i modeliranje složenih prostornih formi i njihova primjena u arhitekturi. Klasične krovne forme, jednostavni i složeni krovovi u različitim projekcijama; Konstruktivno rješavanje krova nad datom osnovom za jednak i nejadnak pad krovnih površina; Krovovi sa nejednakim visinama streha; Izvodne geometrijske površine; Zavojne rotacijske površine, pravoizvodne površi, rotacioni hiperboloid, hiperbolični paraboloid, primjena u arhitekturi; Arhitektonski trodimenzionalni prostorni sklopovi u različitim tipovima projeciranja- aksonometrija i centralna geometrijska projekcija; Geometrijske zakonitosti centralne geometrijske projekcije; Geometrijske metode konstrukcije perspektivne slike; Konstruktivna metoda pomocu koordinatnog sistema; Frontalni perspektivni položaj, nedogledi, dijagonalna tacka, perspektivna mreža; Perspektiva sa ugla, postavka osnovnih elemenata slike, nedogledi, razmjerne tacke, prenošenje velicina, spuštena osnova; Geometrija svjetla i sjene u različitim projekcijskim prikazima i različitim vrstama projeciranja: ortogonalno, aksonometrijsko i centralno projeciranje; Izvori svjetla, centralno i paralelno osvjetljenje, uloga sjene u grafičkoj reprezentaciji prostornih formi, geometrija sjene, konstruktivni aspekti sjenčenja za paralelno svjetlo pod različitim uglovima u kosoj, ortogonalnoj i centralnoj projekciji. Literatura: Anagnosti, P. (1984). Nacrtna geometrija. Belgrade: Naučna knjiga. Cahtarevic, R. (2009). Perspektiva u klasicnom i digitalnom format. Sarajevo: Arhitektonski fakultet Sarajevo. Đurovic, V. (1985). Nacrtna geometrija, jedanaesto izdanje. Belgrade: Naucna knjiga. Jovanović, D. Poluprogramirani kurs deskriptive, priručnik. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Niče, V. (1992). Deskriptivna geometrija. Zagreb: Školska knjiga. Nastavne metode: Predavanja uz vizualnu podlogu u digitalnom formatu, vježbe – direktan rad na času, individualan i samostalan rad pod nadzorom i uz konsultacije. Vježbe prate predavanja. Zadaci grupni i individualni. Načini provjere znanja: U toku nastave u semestru polaže se dio materije kroz test. Studenti koji polože prvi test mogu polagati drugi test i biti oslobođeni završnog ispita. Ukupna ocjena dobiva se sabiranjem bodova ocjenjenih vježbi, testova i završnog ispita. Predispitne obaveze: Vježbe bodovi max 40; Testovi bodovi max 55; Uredno pohađanje i aktivnost bodovi 5 Završni ispit : Pismeni ispit bodovi max 45

22







Preduslovi za pristup predmetu: Položen ispit iz predmeta Osnovi projektovanja 1. Cilj predmeta: Upoznavanje studenata sa elementima arhitektonskog sklopa na primjerima stambenog prostora. Ovladavanje osnovnim načinima nastanka i organizacije stambenog prostora. Studenti razvijaju sposobnost raščlanjivanja na prostorne jedinice i povezivanja jedinica u sklopove uz razumijevanje - prostora, konteksta, funkcije, konstrukcije, estetskog oblikovanja. Studenti, također, razvijaju vještinu prikaza arhitektonske zamisli. Očekivani ishodi učenja: Vladanje prostornim odnosima, shvatanje i primjena organizacije suvremenog racionalnog stana, funkcionalno i estetsko povezivanje elemenata stambenog prostora. Sadržaj: Elementi i funkcija stambenog prostora (analiza i stvaranje sklopa): zajednički, individualni, servisni i komunikacioni prostori. Teme vježbanja obuhvataju snimak vlastitog stambenog prostora i analiziranje mogućnosti njegove adaptacije, te izradu idejnog rješenja za dvije funkcionalne grupe u okviru individualnog stambenog objekta: dnevni boravak i radna kuhinja. Literatura: Biondić, Lj. (2011). Uvod u projektiranje stambenih zgrada. Zagreb: Golden marketing, AFS. Ching, F. C. (1996). Architecture Form, Space and Order. New York: Van Nostrand Reinhold. Knežević, G., Kordiš, I. (1987). Stambene i javne zgrade. Zagreb: Tehnička knjiga. Milenković, B. (2009). Uvod u arhitektonsku analizu. Belgrade: Građevinska knjiga. Nojfert, E. (2002). Elementi arhitektonskog projektiranja (A. Prager, Transl.). Zagreb: Golden marketing. Panero, J., Zelnik, M. (1987). Antropološke mere i enterijer. Belgrade: Građevinska knjiga. Strižić, Z. (1997). Arhitektonsko projektiranje I & II. Zagreb: Nakladništvo Udruženja hrvatskih arhitekata. Turkušić, E. (2010). Formiranje prostora za dnevni boravak kao elementa stambene arhitekture-studija slučaja: područje Bosne i Hercegovine od XVI st. do danas. (Master’s thesis defended at the Faculty of Architecture, University of Sarajevo). architectural magazines. Nastavne metode: Proces nastave uključuje teorijski dio, koji se izvodi kroz predavanja i individualne konsultacije, te praktični dio, koji se obavlja na vježbama kroz izradu semestralnog projekta u vidu idejnog rješenja, što podrazumijeva grafičko i konceptualno rješavanje predmetne problematike. Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi iz semestralnog projektnog zadatka i aktivnosti studenta 27,5 %; klauzure 17,5%; provjere teoretskog znanja kroz dva semestralna testa (po 27,5%ili integralnim ispitom 27,5%)

23



Odgovorni nastavnik/ci prof. mr. Lada Pervan, akad. slik. / van. prof. dr. Nihad Babović, d.i.a.




Preduslovi za pristup predmetu: Odslušana nastava, primljene vježbe i položen ispit iz predmeta Slobodno crtanje 1. Cilj predmeta: Likovna nadgradnja u kontekstu razvijanja osjećaja za perspektivu i perspektivna skraćenja, proporcije, međusobni odnos jednog prostornog elementa spram drugog unutar zadate kompozicije i u odnosu na okolinu. Očekivani ishodi učenja: Realizacija ciljeva predmeta u skladu sa individualnim mogućnostima studenata. Sadržaj: Grupe sastavljene od elemenata različitih formi (pr. arhitektonske forme), linearni crtež; Grupe sastavljene od elemenata različitih formi (pr. arhitektonske forme), linearni crtež; Grupe sastavljene od elemenata različitih formi (pr. arhitektonske forme), linearni crtež; Grupe sastavljene od elemenata različitih formi (pr. arhitektonske forme), linearni crtež; Grupe sastavljene od elemenata različitih formi (pr. arhitektonske forme), linearni crtež; Grupe sastavljene od elemenata različitih formi (pr. arhitektonske forme), linearni crtež; Grupe sastavljene od elemenata različitih formi (pr. arhitektonske forme), linearni crtež; Kolokvij 1; Složene postavke modela i grupa; kombinacija različitih tekstura i materijala; Složene postavke modela i grupa; kombinacija različitih tekstura i materijala; Složene postavke modela i grupa; kombinacija različitih tekstura i materijala; Složene postavke modela i grupa; kombinacija različitih tekstura i materijala; Nastava u eksterijeru, linearni crtež; Nastava u eksterijeru, linearni crtež; Kolokvij 2. Literatura: Arnheim, R. (1971). Umjetnost i vizuelno zapažanje (psihologija stvaralačkog gledanja). Belgrade: Umetnička akademija. Arnheim, R. (1981). Umjetnost i vizuelno zapažanje (psihologija stvaralačkog gledanja) (V. Stojić, Transl.). Belgrade: Univerzitet umjetnosti. Arnheim, R. (1985). Vizuelno mišljenje (jedinstvo slike i pojma) (V. Stojić, Transl.). Belgrade: Univerzitet umjetnosti. D’Amelio, J. (1964). Perspective drawing handbook. New York: Leon Amiel. Bangal, B. (1999). Priručnik “Falken”: Crtanje i slikanje. Belgrade: Jugoslovenska knjiga. Dodson, B. (1990). Keys to Drawing. Cincinnati, OH: NorhtLight Books. Ilatovskaya, T. (1996). Master Drawings Rediscovered. Treasures from prewar German Collections. New York: Harry N. Abrams. Nicodemi, G. B. (1983). Come Disegnare Natura Morta – Paesaggio – Figurh. Milano, Ottawa: Il Ccastello. Nastavne metode: Integrisana nastava – obavljanje vježbi i predavanja istovremeno. Predavanja su praćena praktičnim objašnjenjima u skladu sa individualnim pristupom profesora. Vježbe se rade i dovršavaju na času, uz pristup svakom studentu ponaosob, pod nadzorom i uz konsultacije. Zbog sistematičnosti pristupa u nastavi prema potrebi, u odnosu na složenost vježbe, pojedine segmente vježbe studenti rade samostalno i predaju u dogovorenim terminima. Dio zadataka koji se odnosi na eksterijer se radi samostalno i predaje u predviđenom roku. Načini provjere znanja: Zaključna ocjena se dobije polaganjem dva ili tri kolokvija i integralnog ispita, ukoliko student ne položi neki od kolokvija, i učešćem u nastavi i to u omjeru: vježbe 50% kolokviji 40% učešće u nastavi, aktivnost i rad na vježbama 10% Student koji položi kolokvije i budu mu primljene vježbe oslobađa se polaganja integralnog ispita.

24

Statika arhitektonskih konstrukcija 2 Studijski program : ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I






Preduslovi za pristup predmetu: Potpis na predmetu Statika arhitektonskih konstrukcija 1 Cilj predmeta: Upoznavanje studenata sa ulogom i zadaćom nosive strukture objekata visokogradnje. Sintezni pregled dijela konstruktivne faze unutar arhitektonskih projekata: utvrđivanje uslova stabilne ravnoteže konstruktivnih elemenata. Razumijevanje preuzimanja opterećenja u nosivim sklopovima i prijenosa opterećenja nosivim sklopovima. Očekivani ishodi učenja: Upoznati studente s osnovama onih područja nosivih konstrukcija koje se najčešće koriste u građevinskoj praksi, tj. s osnovama statike i otpornosti materijala. Kroz nastavu i rad na predmetu student će: usvojiti uslove koje nosive konstrukcije moraju zadovoljiti; upoznati, uočiti, razlikovati, razumjeti, usvojiti i ovladati osnovnim mehaničkim osobinama materijala u građevinarstvu; usvojiti pojmove struke; biti osposobljen da kroz statičke proračune i dimenzioniranje jednostavnih sistema arhitektonskih konstrukcija spozna bit stabilnosti građevina, koje će kao graditelji projektovati ili izvoditi; razvijati stav prema održivom načinu građenja i očuvanje okoliša; formirati radne, moralne i estetske vrijednosti, razvijati osjećaj lične odgovornosti, jačati samopouzdanje i važnost saradnje kao i timskog rada. Sadržaj: Linijski nosači; klasifikacije, pojam i vrste opterećenja; određivanje reakcija i statičkih veličina presjeka za punostjene nosače sistema: prosta greda, greda sa prepustom, konzola, Gerberov nosač, trozglobni luk; određivanje reakcija i statičkih veličina presjeka u rešetkastom nosaču; kombinovani nosači; uticajne linije. Literatura: Bogunović, S. (1981). Statika konstrukcija I. Sarajevo: Univerzitet u Sarajevu. Čaušević, A., Kuljuh, N. Zbirka zadataka – Statika arhitektonskih konstrukcija (separati). Sarajevo: Arhitektonski faultet. Hadžimusić, E., Čaušević A. Separati predavanja. Sarajevo: Arhitektonski faultet. Mujčić, H., Terzić, N.. (2000). Mehanika I – Statika. Sarajevo: Građevinski fakultet. Pašić, H. (1988). Statika. Sarajevo: Svjetlost. Nastavne metode: predavanja:usmeni i demonstracijski; metoda razgovora, demonstracije, usmenog izlaganja način vježbi: demonstracijski i konsultacijski Načini provjere znanja: Verifikacija znanja studenata vrši se putem dva testa (teorija i zadaci), koji će biti održani sredinom i krajem semestra. Kandidati koji ne polože ispit putem testova dužni su pristupiti polaganju završnog ispita. Završni ispit obuhvata zadatke i teoriju. Konačna ocjena formira se na osnovu položenih testova i položenog završnog ispita, pri čemu se uzima u obzir i ocjena programskih zadataka. Pristup završnom ispitu stiče student koji je stekao pravo na drugi potpis, što podrazumijeva ispunjenje propisanih odredaba. Priprema za ispit vrši se na osnovu predavanja i vježbi, kao i na osnovu popisa literature koju nastavnik preporuči na početku izvođenja nastave. Vježbe bodovi max 8; Testovi -TEST 1 i TEST 2 - bodovi max 67; Završni ispit : Pismeni ili usmeni ispit bodovi max 25.

25



Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Aida Idrizbegović Zgonić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi ass. Lejla Šabić, d.i.a., ass. Lejla Kahrović, MA, d.i.a., i saradnici



Preduslovi za pristup predmetu: Odslušan predmet iz I semestra Teorija i historija arhitekture 1. Cilj predmeta: Sticanje znanja o razvoju graditeljske djelatnosti kroz historiju Srednjeg vijeka u Evropi (ranohrišćanska, romanička i gotička) i na istoku (vizantijska i islamska arhitektura) . Upoznavanje se sa principima građenja i ovisnosti arhitektonskih oblika, građevinskih materijala i graditeljskih tradicija na različitim mjestima I vremenu nastanka. Očekivani ishodi učenja: Poznavanje arhitekture Srednjeg vijeka, opšta teorijska znanja, kao i znanja o razvoju konstrukcija i načina građenja. Proučavajući pojedinačno najznačajnije arhitektonske objekte kroz historiju, analizirajući njihove stilske i umjetničke vrijednosti studenti će kroz komparacije sličnih i različitih objekata uočiti njihove specifičnosti, te ih biti u stanju prepoznati. Opšti principi i logika građenja kao i elementi kompozicije historijskih građevina kao polazna osnova za savremenu arhitektonsku djelatnost. Sadržaj: Uvodno predavanje pregled arhitekture; Ranohriščanska arhitektura; Od Cara Konstantina do 6.stoljeća; Bizantska arhitektura: Aja Sofija, Pantokrator, Ravena; Hagia Sofija, konstrukcija, načini gradnje kompozicija,materijali i detalji video prezentacija objekta; Vizantijska arhitektura istoka: Ruska arhitektura, Crkve i manastiri u Srbija i Kosovu; Islamska arhitektura: Razvoj regionalnih stilova Razvoj različitih tipova objekata u različitim historijskim periodima i podnebljima; Ključni spomenici Islamske arhitekture( Jerusalem, Meka, Sirija, Kairo); Islamska arhitektura ( Španjija, Osmanska arhitektura, Kairo i Indija); Arhitektura u zemljama dalekog istoka; Romanička arhitektura – elementi stile i konstruktivne odlike; Romanička arhitektura – najznačajniji spomenici ( Kapela u Aachenu, Kompleks u Pisi); Konstruktivni elementi romanike i gotike komparacija i primjeri; Gotička arhitektura – razvoj stila (Francuska Chartres video prezentacija), Njemačka); Gotička arhitektura - Engleska; Integralno predavanje komparacija gradova Kairo Firenca Jerusalem, i zaključci. Literatura: Bošković, Dj (1975). Arhitektura srednjeg vijeka. Belgrade: Naučna knjiga. Gunay, R. (1998). Sinan: The Architect and His Works. Istanbul: YEM Publishing. Hoag, J. D. (1977). Islamic Architecture. New York: Harry N. Abrams, Inc. Kostof, S. (1991). The City Shaped: Urban Patterns and Meanings Through History. London: Bulfinch. Kostof, S. (1985). A History of Architecture. New York: Oxford University Press. Kostof, S. (1992). The City Ensembled. London: Thames and Hudson Ltd. Kuban, D. (1996). Istanbul, an Urban History: Byzantion, Constantinopolis, Istanbul. Istanbul: Economic and Social History Foundation of Turkey. Muller, W., Gunther, V. (1999). Atlas arhitekture, Opći dio povjest graditeljstva od Mesopotamije do Bizanta (M. Pelc, Transl.). Zagreb: Golden marketing. Mumford, L. (1968). Grad u istoriji. Zagreb: Naprijed. Nastavne metode: Predavanja sa projekcijama i teorijsko upućivanje na tokove arhitektonskog stvaralaštva. Mjerenje i skiciranje detalja vrijednih historijskih objekata. Crtanje aksonometrija znacajnih objekta iz ovog perioda prema datim predloškama gdje student istovremeno razvija i trodimenzionalnu percepciju i logiku prostora. Načini provjere znanja: Grafički radovi 50%; Ispit 50%, u pismenoj formi sa mogućnošću dodatnog usmenog ispita kod graničnih rezultata.

26

Opis programa po predmetima za III semestar I ciklusa studija

Arhitektonske kompozicije 2 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ARHITEKTONSKE KOMPOZICIJE 2 Šifra 01.03.16



Godina studija II Semestar III Status predmeta OBAVEZNI ECTS 4


Preduslovi za pristup predmetu: Ispunjene obaveze na predmetu Arhitektonske kompozicije 1 koje su ovjerene drugim potpisom u indeksu. Cilj predmeta: Nadgradnja stečenog znanja na predmetu Arhitektonske kompozicije 1 u pogledu razumijevanja uloge arhitektonske kompozicije kao temelja svakog smislenog arhitektonskog koncepta. Arhitektonska sinteza: utjecajni faktori (inputi) bez kojih nije moguće valjano pristupiti problematici oblikovanja i pitanje složenosti odnosa doživljavanja i vrednovanja prostora kao konačnog rezultata arhitektonskih intervencija. Očekivani ishodi učenja: Ostvarivanje kvalitetnih pretpostavki za rad u domeni arhitektonskog projektiranja. Sadržaj: Uloga arhitekata u definiranju životnog prostora. Analiza utjecajnih faktora na arhitektonsku konceptualizaciju; arhitektonska prostorna kompozicija u “dijalogu” s ambijentom; Arhitektonski kompozicioni rječnik u problematici arhitektonskog oblikovanja; ekološki i humani problemi oblikovanja; Uloga materijalizacije (dualitet: konstruktivno i oblikovno) u procesu kreacije; Arhitektonski identitet; Originalnost i trendovi; Arhitektonska kompozicija iz perspektive odnosa tradicija i suvremeno; Vrijednost lokalne arhitektonske tradicije i njen doprinos arhitektonskoj baštini: uloga arhitekata Neidhardta i sljedbenika; Razumijevanje arhitektonske suštine i formalističkog pristupa. Utjecaj financijskih aspekata na arhitektonsku konceptualizaciju. Literatura: Arnheim, R. (1990). Dinamika arhitektonske forme (G. Vuković, Transl.). Belgrade: Univerzitet umjetnosti. Čelić, Dž. (1970). Grabrijan i Sarajevo. Sarajevo: Muzej grada Sarajeva. Faure, E. (1963). Povjest umjetnosti - duh oblika (A. Škiljan, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Neidhardt, J., Grabrijan D. (1957). Arhitektura Bosne i put u savremeno. Ljubljana: Državna založba Slovenije. Norberg-Schulz, C. (1975). Egzistencija, prostor i arhitektura (M. J. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Salihović, H. (2002). Arhitekt i umjetnost graditeljstva. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Zagora, H. (1985). Neki kompozicioni aspekti psiho-socijalne dimenzije arhitektonskog prostora. (Master’s thesis defended at the Faculty of Architecture, University of Sarajevo). Zevi, B. (2000). Znati gledati arhitekturu. Zagreb: Naklada Lukom. Nastavne metode: Predavanja popraćena projekcijama, komparacije, rad pod nadzorom, samostalni rad uz korigiranje, stručne ekskurzije. Načini provjere znanja: Ocjenjivanje grafičkih radova (35 - 60%), testova i ispita (15 - 30%) i aktivnosti studenata (5 - 10%). Preduvjet za dobivanje drugog potpisa u indeksu su sve pozitivno ocijenjene vježbe/semestralni zadatak.

27

Arhitektonske konstrukcije 3

Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I


Odgovorni nastavnik/ci doc. dr. Amira Salihbegović, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi ass. Dženis Avdić, MA, d.i.a., Feđa Hadžibegović, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Ispunjene obaveze na predmetima Arhitektonske konstrukcije 1 i Arhitektonske konstrukcije 2, koje su ovjerene drugim potpisom u indeksu. Cilj predmeta: Upoznavanje specifičnih elemenata arhitektonskih nosivih konstrukcija objekta (vertikalnih komunikacija - pješačkih i mehaniziranih) i arhitektonskih elemenata zatvaranja i pregrađivanja prostora (prozora i vrata). Osnovna načela projektovanja, načini spajanja i izvedbe arhitektonskih elemenata konstrukcije u konstruktivne sklopove i cjeline objekta, te arhitektonska razrada detalja vertikalnih komunikacija i arhitektonskih elemenata otvora - stolarije (prozori i vrata). Očekivani ishodi učenja: Ovladavanje osnovnim znanjima i tehnikama projektiranja, konstruiranja i materijaliziranja arhitektonskih elemenata konstrukcije vertikalnih komunikacija (stepeništa, rampi, liftova, eskalatora) koje služe za savladavanje visinskih razlika u objektu. Savladavanje principa projektiranja arhitektonskih elemenata zatvaranja i pregrađivanja prostora, ugradnje i izrade shema stolarije. Izrada grafičkih prikaza, nacrta, konstrukcijskih rješenja i detalja na nivou izvedbene tehničke dokumentacije. Sadržaj: Antropološke mjere i ergonomija; Komunikacioni prostori, prilazi, vertikalne komunikacije; Pješačke komunikacije: stepenišni prostor, dimenzioniranje i konstrukcija; Tipologija stepeništa prema položaju u prostoru, obliku, nagibu i materijalu; Armiranobetonsko monolitno stepenište; Polumontažno i montažno stepenište; Drveno stepenište; Metalno stepenište; Obješena i staklena stepeništa; Mehanizirane komunikacije: rampe, liftovi, eskalatori; Arhitektonski elementi otvora, stolarija: prozori i vrata (oblik, veličina, konstrukcija, materijal, tipovi, način ugradnje, šeme stolarije vrata i prozora); Tipovi ostakljenja prozora sa aspekta toplinske i zvučne zaštite, zaštite od sunca i sigurnosti ljudi. Literatura: Baus, U., & Siegele, K. (2001). Holztreppen: Konstruktion, Gestaltung, Beispiele. Stuttgart: Dt. Verlag-Anst. Natterer, J., Herzog, T., & Volz, M. (1991). Holzbau Atlas Zwei. München: Institut für internationale Architektur-Dokumentation. Habermann, J. K. (2003). Staircases, Design and Construction. Basel: Birkhäuser. Ilić, S. (2000). Drvena vrata, prozori, podovi, lamperija, stepeništa. Beograd: Građevinska knjiga. Ilić, S. (2003). Klasični drveni krovovi, potkrovlja. Beograd: Građevinska knjiga. Jahić, E. (2013). Arhitektonske konstrukcije: principi,sistemi i materijali. Sarajevo: Internacionalni Univerzitet Sarajevo. Neidhardt, T. (2001). Građevinske konstrukcije. Sarajevo: Svjetlost. Mittag, M. (2003). Građevne konstrukcije. Beograd: Građevinska knjiga. Muraj, I. (2012). Predavanja, Tematska jedinica: Lagana stubišta, osnove. Zagreb: Arhitektonski fakultet. Peulić, Đ. (2002). Konstruktivni elementi zgrada. Zagreb: Croatiaknjiga. Popović, Ž. (2007). Zgradarstvo. Beograd: AGM knjiga. Reitmayer, U. (1994). Holztreppen in handwerklicher Konstruktion. Stuttgart: Hoffmann. Smiljanić. D. (1967). Arhitektonske konstrukcije II. Sarajevo: Univerzitet u Sarajevu. Tardozzi, B. (2006) Predavanja kolegija Arhitektonske konstrukcije 2, Uvod u arhitektonske konstrukcije stubišta: Osnovni pojmovi, Čelična stubišta, Drvena stubišta; Masivna stubišta. Zagreb: Arhitektonski fakultet. Nastavne metode: Predavanja obuhvataju tematske jedinice i sukcesivno su praćena vježbama. Vježbe podrazumjevaju individualan i samostalan rad na semestralnim zadacima pod nadzorom i uz konsultacije. Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi na osnovu aktivnosti u nastavi (prisustvovanje predavanjima, rad i angažman, kao i kvalitet vježbi – 60%), te ocjena na testovima i završnim provjerama znanja – 40%.

28

Historija umjetnosti 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta HISTORIJA UMJETNOSTI 1 Šifra 01.02.01

Odgovorni nastavnik/ci doc. dr. Ema Mazrak




Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Historijski pregled razvoja likovnih umjetnosti prema historijskim periodima, od starog vijeka do umjetnosti baroka (17./18. stoljeće), s naglaskom na razvoj historije umjetnosti kroz slikarstvo i kiparstvo pojedinih stilskih i historijski razdoblja. Uporedo se navode i najznačajniji primjerci ostvarenja pojedinih razdoblja. Strukturno predmet je kompatibilan sa predmetima Teorije i historije arhitekture 1 – 3. Očekivani ishodi učenja: Poznavanje i povezivanje društvenih okolnosti, umjetnosti i arhitekture kroz navedena razdoblja. Sadržaj: Umjetnost Egipta, Mezopotamije i Perzije, umjetnost Grčke, umjetnost Rima, starokršćanska umjetnost, umjetnost ranog srednjeg vijeka, umjetnost Bizanta, islamska umjetnost u srednjem vijeku, romanika, gotika, renesansa, barok. Literatura: Edicija Umjetnost u slici – 18 knjiga od praistorije do 20 stoljeća. (1975). Rijeka: Otokar Keršovani. Goff, J. (1974). Srednjovjekovna civilizacija Europe. Belgrade: Jugoslavija. Grupa autora. (2006). Opća povijest umjetnosti. Zagreb: Mozaik knjiga. Hollingsworth, M. (1998). Umjetnost kroz povijest čovječanstva. Rijeka: Andromeda. Honour, H., Fleming, J. (1995). The Visual Arts: A History. Fourth edition. Englewood Cliffs: Prentice Hall. (Older editions also available.) Janson, H. W. (1975). Istorija umjetnosti. Belgrade: Izdavački zavod Jugoslavija. (Different editions in translation by different publishers also available.) Janson, H. W. (1997). History of Art. 5th revised edition. New York: Harry N. Abrams, Inc. Khalili, D. N. (2008). Islamic art and Culture – Timeline and History. Cairo: The American University in Cairo Press. Websites – only the pages of the .edu and .org domains. Nastavne metode: Izlaganje analitičkom i komparativnom metodom i projekcijama predložaka stanja ideje izraza pojedinih historijskih razdoblja uz elaboriranje svake pojave putem teorijskih estetskih kvalifikacija. Načini provjere znanja: Pohađanje i učešće u nastavi 10%, završni ispit pismeni 90%.

29







Preduslovi za pristup predmetu: Položeni ispiti iz predmeta: Osnovi projektovanja 1 i 2. Cilj predmeta: Osnove teorije arhitektonske forme i njen značaj u recentnom arhitektonskom trenutku. Upoznavanje studenata sa primjerima stambenog prostora u različitim povijesnim i ambijentalnim okruženjima, od prvih staništa do danas, sa akcentom na razvoj individualnog stanovanja. Upoznavanje studenata sa izradom projektne dokumentacije. Očekivani ishodi učenja: Usvajanje promišljenog i analitičkog pristupa projektiranju arhitektonske forme. Konceptualno promišljanje cjelovite arhitektonske problematike sa naglaskom na stambeni prostor unutar različitih prirodnih i urbanih okruženja, kroz primjenu suvremenog arhitektonskog riječnika. Sadržaj: Nastanak arhitektonske forme, njene osobine, zakonitosti, transformacije - od ideje do realizacije. Povijesni razvoj stambenog prostora i utjecajni faktori; klasifikacija stanovanja, izučavanje primjera stambenog prostora kroz različite vrste ambijenta. Upute za izradu projektnog programa i projektna legislativa. Teme vježbanja obuhvaćaju analizu i evaluaciju ponuđenih formi (na osnovu predložaka) u smislenu arhitektonsku formu; izradu idejnog rješenja vikend kuće - kao arhitektonskog sklopa unutar određenog podneblja; te izradu projektnog zadatka i projektnog programa za idejno rješenje individualnog stambenog objekta. Literatura: Biondić, Lj. B. (2011). Uvod u projektiranje stambenih zgrada. Zagreb: Golden marketing. Frampton, K. F. (1992). Moderna arhitektura – kritička povijest (T. Tot, Transl.). Zagreb: Globus zakladni zavod. Giedion, S. (1969). Prostor, vrijeme, arhitektura. (R. Trbojević, M. Radonić, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Knežević, G., Kordić, I. (1987). Stambene i javne zgrade. Zagreb: Tehnička knjiga. Norber-Schulz, C. (1990). Stanovanje. Stanište, urbani prostor, kuća (M. J. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Strižić, Z. (1997). Arhitektonsko projektiranje I & II. Zagreb: Nakladništvo Udruženja hrvatskih arhitekata. Turkušić, E. (2010). Formiranje prostora za dnevni boravak kao elementa stambene arhitekture-studija slučaja: područje Bosne i Hercegovine od XVI st. do danas. (Master’s thesis defended at the Faculty of Architecture, University of Sarajevo). Ugljen-Ademović, N. (2002). Vrednovanje starog i novog – sistematično proučavanje starog da bi se moglo izraditi kreativno novo. (Master's thesis defended at the University of Ljubljana). Ugljen-Ademović, N. (2012). Kritika – stimulans arhitektonskoj ideji Sarajevo: Dobra knjiga. Various architectural magazines. Nastavne metode: Proces nastave uključuje teorijski dio, koji se izvodi kroz predavanja i individualne konsultacije, te praktični dio, koji se obavlja na vježbama kroz izradu semestralnog projekta u vidu idejnog rješenja, što podrazumijeva grafičko i konceptualno rješavanje predmetne problematike. Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi iz semestralnog projektnog zadatka i aktivnosti studenta 27,5 %; klauzure 17,5%; provjere teoretskog znanja kroz dva semestralna testa (po 27,5%ili integralnim ispitom 27,5%)

30

Projektovanje organizacije i planiranje građenja 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta PROJEKTOVANJE ORGANIZACIJE I PLANIRANJE GRAĐENJA 1 Šifra 01.05.08




Nastavni sati 30 Predavanja 15 Vježbe 15 Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Upoznavanje sa teoretskim razvojem i postavkama organizacije građenja. Cilj je osposobljavanje budućih arhitekata za preuzimanje aktivne uloge u procesu izgradnje objekta, kontroli kvaliteta izvedenih radova i aktivnostima oko organizacije gradilišta, projektovanje nužnih sadržaja gradilišta i izvođenja grubih građevinskih radova –nosive konstrukcije objekta. Očekivani ishodi učenja: Izučavanje problematike projektovanja organizacije u cijelom investicijskom ciklusu. Sadržaj: Razvoj organizacije građenja;Naučni razvoj organizacije u 20. Stoljeću; Karakteristike građvinske proizvodnje; Klasifikacija građevinskih objekata; Tipovi proizvodnje; Usporedba tipova proizvodnje; Načini proizvodnje – karakteristike, prednosti i nedostaci; Projekat (elaborat) organizacije građenja; Klasifikacija građevinskih objekta i radova; Oblast organizacije građenja- izvođenja; Uređenje gradilišta; Urbanistička situacija; Situacioni plan iskoličenja; Ograda gradilišta i ulazi; Saobraćaj i pristup gradilištu; Zemljani radovi na gradilištu, iskopi građevinskih jama; Privremeni i pomoćni objekti na gradilištu; Gradilišna saobraćajnica; Energija i instalacije za potrebe gradilišta; Proizvodni pogoni i radionice na gradilištu; Deponovanje materijala i sklopova, oplata i dr.; Unutrašnji horizontalni i vertikalni transport; Ključne mašine na gradilištu, principi dimenzioniranja i pozicioniranja; Ostali sadržaji gradilišta; Tehnički izvještaj o projektu organizacije gradilišta Analiza i diskusija organicacionih šema gradilišta; Unaprijeđenje proizvodnje – racionalizacija. Literatura: Mladen Radujković i saradnici, Organizacija građenja,Sveučilište u Zagrebu, Građevinski fakultet, 2015 Dreca, Š. (2002). Građenje. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Dreca, Š. (2008). Organizacija građevinske proizvodnje, skripta. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Dreca, Š. (2008). Organizacija, upravljanje proizvodnjom i racionalizacija, skripta. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Dreca, Š. (2008). Planiranje i programiranje građenja, skripta. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Marušić, J. (1994). Organizacija građenja. Zagreb: FS. Normativi i standardi rada u građevinarstvu-visokogradnja Važeća zakonska regulativa, pravilnici i uredbe iz oblasti građevinarstava Nastavne metode: Predavanja uz PowerPoint prezentaciju i praktični rad na vježbama. Načini provjere znanja: Provjera znanja se vrši dodjeljivanjem bodova za svaki oblik aktivnosti i provjere znanja u toku semestra, kao i na završnom ispitu na kojem se utvrđuje konačna ocjena. Provjera znanja kroz dva pismena testa u semestru. Svaki test nosi 20% bodova u strukturi ocjene, vježbe nose 30% bodova u strukturi ocjene i završni pismeni ispit nosi 30% bodova u strukturi ocjene. 10 (A) – (izuzetan uspjeh, bez grešaka ili sa neznatnim greškama), nosi 95–100 bodova, 9 (B) – (iznad prosjeka, sa ponekom greškom), nosi 85–94 bodova, 8 (C) – (prosječan, sa primjetnim greškama), nosi 75–84 bodova, 7 (D) – (općenito dobar, ali sa značajnijim nedostacima), nosi 65–74 bodova, 6 (E) – (zadovoljava minimalne kriterije), nosi 55–64 bodova, 5 (F, FX) – (ne zadovoljava minimalne kriterije), manje od 55 bodova.

31







Preduslovi za pristup predmetu: Odslušana nastava, primljene vježbe i položeni ispiti iz predmeta Slobodno crtanje 1 i Slobodno crtanje 2. Cilj predmeta: Nadogradnja i razvijanje crteža prema individualnim mogućnostima studenta uz uvođenje polihromatskog kvaliteta. Očekivani ishodi učenja: Realizacija ciljeva predmeta u skladu sa individualnim mogućnostima studenata. Sadržaj: Razvoj likovnih elemenata putem postavki složenijih modela i grupa, grafitna olovka / olovka u boji; Razvoj likovnih elemenata putem postavki složenijih modela i grupa, grafitna olovka / olovka u boji; Razvoj likovnih elemenata putem postavki složenijih modela i grupa, grafitna olovka / olovka u boji; Razvoj likovnih elemenata putem postavki složenijih modela i grupa, grafitna olovka / olovka u boji; Razvoj likovnih elemenata putem postavki složenijih modela i grupa, grafitna olovka / olovka u boji; Razvoj likovnih elemenata putem postavki složenijih modela i grupa, grafitna olovka / olovka u boji; Razvoj likovnih elemenata putem postavki složenijih modela i grupa, grafitna olovka / olovka u boji; Kolokvij 1; Složeniji modeli i grupe elemenata, sjene, teksture i materijali; grafitna olovka / olovke u boji; Složeniji modeli i grupe elemenata, sjene, teksture i materijali; grafitna olovka / olovke u boji; Složeniji modeli i grupe elemenata, sjene, teksture i materijali; grafitna olovka / olovke u boji; Složeniji modeli i grupe elemenata, sjene, teksture i materijali; grafitna olovka / olovke u boji; Složeniji modeli i grupe elemenata, sjene, teksture i materijali; grafitna olovka / olovke u boji; Složeniji modeli i grupe elemenata, sjene, teksture i materijali; grafitna olovka / olovke u boji; Kolokvij 2. Literatura: Arnheim, R. (1971). Umjetnost i vizuelno zapažanje (psihologija stvaralačkog gledanja). Belgrade: Umetnička akademija. Arnheim, R. (1981). Umjetnost i vizuelno zapažanje (psihologija stvaralačkog gledanja) (V. Stojić, Transl.). Belgrade: Univerzitet umjetnosti. Arnheim, R. (1985). Vizuelno mišljenje (jedinstvo slike i pojma) (V. Stojić, Transl.). Belgrade: Univerzitet umjetnosti. Bangal, B. (1999). Priručnik “Falken”: Crtanje i slikanje. Belgrade: Jugoslovenska knjiga. D’Amelio, J. (1964). Perspective drawing handbook. New York: Leon Amiel. Dodson, B. (1990). Keys to Drawing. Cincinnati, OH: NorhtLight Books. Ilatovskaya, T. (1996). Master Drawings Rediscovered. Treasures from prewar German Collections. New York: Harry N. Abrams. Nicodemi, G. B. (1983). Come Disegnare Natura Morta – Paesaggio – Figurh. Milano, Ottawa: Il Ccastello. Nastavne metode: Integrisana nastava – obavljanje vježbi i predavanja istovremeno. Predavanja su praćena praktičnim objašnjenjima u skladu sa individualnim pristupom profesora. Vježbe se rade i dovršavaju na času, uz pristup svakom studentu ponaosob, pod nadzorom i uz konsultacije. Zbog sistematičnosti pristupa u nastavi prema potrebi, u odnosu na složenost vježbe, pojedine segmente vježbe studenti rade samostalno i predaju u dogovorenim terminima. Načini provjere znanja: Zaključna ocjena se dobije polaganjem dva ili tri kolokvija i integralnog ispita, ukoliko student ne položi neki od kolokvija, i učešćem u nastavi i to u omjeru: vježbe 50% kolokviji 40% učešće u nastavi, aktivnost i rad na vježbama 10% Student koji položi kolokvije i budu mu primljene vježbe oslobađa se polaganja integralnog ispita.

32







Preduslovi za pristup predmetu: Položeni ispiti na predmetima STATIKA ARHITEKTONSKIH KONSTRUKCIJA 1 i 2 Cilj predmeta: Savladavajući problematiku i elemente koji se izlaže u okviru ovog predmeta, student se osposobljava da samostalno analizira raspored i veličinu napona u presjecima linijskih nosača, izvrši provjeru i dimenzioniranje i dobije nastale deformacije. Očekivani ishodi učenja: Upoznati studente s osnovama onih područja nosivih konstrukcija koje se najčešće koriste u građevinskoj praksi, tj. s osnovama statike i otpornosti materijala. Kroz nastavu i rad na predmetu student će: usvojiti uslove koje nosive konstrukcije moraju zadovoljiti; upoznati, uočiti, razlikovati, razumjeti, usvojiti i ovladati osnovnim mehaničkim osobinama materijala u građevinarstvu; usvojiti pojmove struke; biti osposobljen da kroz statičke proračune i dimenzioniranje jednostavnih sistema arhitektonskih konstrukcija spozna bit stabilnosti građevina, koje će kao graditelji projektovati ili izvoditi; razvijati stav prema održivom načinu građenja i očuvanje okoliša; formirati radne, moralne i estetske vrijednosti, razvijati osjećaj lične odgovornosti, jačati samopouzdanje i važnost saradnje kao i timskog rada. Sadržaj: Historijski pregled; naponi – komponente i analiza; vrste deformacija; veze između napona i deformacija; linijski nosači; aksijalno naprezanje; smicanje; torzija; savijanje; savijanje poprečnim opterećenjem; koso savijanje; ekscentrični pritisak; opšti slučaj složenog naprezanja; koncentracija napona; osnove proračuna konstrukcija po metodi loma; provjera elemenata konstrukcije na stabilnost. Literatura: Bazjanac, D. (1973). Nauka o čvrstoći. Zagreb: Tehnička knjiga. Bogunović, S. (1986). Statika konstrukcija II. Sarajevo: Univerzitet u Sarajevu. Hrnjić, H., Skoko, M., & Čaušević, A. (2012). Otpornost materijala (J. Hiltičjev, Transl.). Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Šimić, V. (1992). Otpornost materijala I & II. Zagreb: Školska knjiga. Timošenko, S. (1966). Otpornost materijala. Belgrade: Građevinska knjiga. Verbić, B. (1986). Otpornost materijala. Sarajevo: Građevinski fakultet. Nastavne metode: predavanja: usmeni i demonstracijski; metoda razgovora, demonstracije, usmenog izlaganja način vježbi: demonstracijski i konsultacijski i Načini provjere znanja: Verifikacija znanja studenata vrši se putem dva testa (teorija i zadaci), koji će biti održani sredinom i krajem semestra. Kandidati koji ne polože ispit putem testova dužni su pristupiti polaganju završnog ispita. Završni ispit obuhvata zadatke i teoriju. Konačna ocjena formira se na osnovu položenih testova i položenog završnog ispita, pri čemu se uzima u obzir i ocjena programskih zadataka. Pristup završnom ispitu stiče student koji je stekao pravo na drugi potpis, što podrazumijeva ispunjenje propisanih odredaba. Priprema za ispit vrši se na osnovu predavanja i vježbi, kao i na osnovu popisa literature koju nastavnik preporuči na početku izvođenja nastave. Vježbe bodovi max 8; Testovi -TEST 1 i TEST 2 - bodovi max 67; Završni ispit : Pismeni ili usmeni ispit bodovi max 25.

33







Preduslovi za pristup predmetu: Odslušani predmeti THA 1 i THA2, sa ispunjenim svim obavezama (grafički radovi). Cilj predmeta: Upoznavanje studenata s razvojem arhitekture u period između 1450 i 1850.godine. Očekivani ishodi učenja: Poznavanje arhitektonskih stilskih pravaca i objekata koji su oblikovali evropske gradove kako ih danas poznajemo. Stjecanjem teorijskog znanja o načinu izgradnje objekata renesanse, baroka i drugih pravaca student će steći temelje za svoje buduće djelovanje kao i projektovanje u historijskom kontekstu. Sadržaj: Uvod – pregled kroz cjelokupno gradivo i osvrt na najznačajnije historijske i društvene okolnosti; Uvod u renesansu, principi oblikovanja, društvene okolnosti I umjetnost; Rana renesansa – palate I sakralna arhitektura u Firenci; Zrela i Kasna renesansa (Rim); Renesansa u Evropi; Uvod u Barok, komparacija Baroka I renesanse ( umjetnost, elementi arhitektonske kompozicije); Barok u Italiji; Barok u Francuskoj; Barok u Srednjoj Evropi i sjevernoj Evropi; Rokoko; Klasicizam u Francuskoj ( arheološki,vizionarski); Razvoj značajnih evropskih gradova kratki pregled; Klasicizam u Srednjoj Evropi I Engleskoj ; Klasicizam u SAD ( Us Capitol, Bijela Kuća, Grad Washington); Prelaz ka novom stoljeću počeci industrijalizacije, Secesija ( nastavlja se kroz Tha4); Zaključna predavanja, pregled. Literatura: Giedion, S. (1969). Prostor, vreme, arhitektura. (R. Trbojević, M. Radonić, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Janson, H. W. (1975). Istorija umjetnosti. Belgrade: Izdavački zavod Jugoslavija. Kostof, S. (2001). The City Shaped. Urban Patterns and Meanings Trough History. London: Thames&Hudson, Ltd. Kostof, S. A. (1995). A History of Architecture. Settings and Rituals. Oxford, New York: Oxford University Press. Millon, H. (1964). Key Monuments of the History of Architecture. New York: Prentice-Hall, Inc. Nestorović, B. (1964). Arhitektura Novog veka. Belgrade: Naučna knjiga. A script (PPT and a text sent to all students via e-mail or via the faculty webpage). Nastavne metode: Komparativna predavanja sa projekcijama i teorijsko upučivanje na tokove arhitektonskog stvaralaštva po stilu i regionalnim karakteristikama. Načini provjere znanja: U toku nastave studenti polažu dvije parcijale 80% ( 2x40%), i dva testa ili eseja 20 % ukupne ocjene.

34

Trodimenzionalna tehnička vizualizacija prostora u arhitekturi Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta TRODIMENZIONALNA TEHNIČKA VIZUALIZACIJA PROSTORA U ARHITEKTURI Šifra 01.01.19


Ostali učesnici u nastavi ass. Džana Spahić, d.i.a., ass. Edin Srebrenica, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Odslušana nastava na predmetu NACRTNA GEOMETRIJA SA PERSPEKTIVOM U ARHITEKTURI. Cilj predmeta: Primijena teoretskih znanja i prakticnih metoda u tehničkoj vizualizaciji razlicitih konkretnih trodimenzionalnih arhitektonskih prostornih sklopova. Očekivani ishodi učenja: Razvijena sposobnost za povezivanje vizualnog doživljaja i tehnicke prostorne vizualizacije i reprezentacije. Vladanje teoretskim osnovama i konstruktivnim metodama tehnicke graficke prostorne predstave u u različitim medijima. Sposobnost samostalne procjene odgovarajuceg pristupa (položaja i metoda), kao i kontrole i korekcije vizura u trodimenzionalnoj tehničkoj prostornoj vizualizaciji arhitektonskog objekta/prostora koja može biti primijenjena kako u klasičnom tako i u savremenom digitaliziranom računarskom mediju. Sadržaj: Definicija, razvoj i primjena tehničke trodimenzionalne i perspektivne vizualizacije; Razliciti primjeri trodimenzionalne vizualizacije arh. eksterijera i enterijera. Analiza i kontrola prostornih vizura, prostorne proporcije objekta i neki konstruktivni problemi; Računarska grafika i osnovi modeliranja centralne projekcije. Perspektivna reprezentacija arhitektonskog projekta, grafika i tehnike obrade slike; Perspektivna vizualizacija u digitalnoj tehnici,novi mediji i dinamicka perspektiva, anamorfna perspektiva. Virtualna i proširena realnost. Literatura: Cahtarevic, R. (2009). Perspektiva u klasicnom i digitalnom formatu. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Nastavne metode: Predavanja uz vizualnu podlogu u digitalnom formatu, vježbe – direktan rad na casu, individualan i samostalan rad pod nadzorom i uz konsultacije. Na vježbama se radi semestralni program - trodimenzionalna perspektivna vizualizacija arhitektonskg projekta. Načini provjere znanja: U toku nastave u semestru polaže se dio materije kroz test. Studenti koji polože prvi test mogu polagati drugi test i biti oslobođeni završnog ispita. Ukupna ocjena dobiva se sabiranjem bodova ocjenjenih vježbi, testova i završnog ispita. Predispitne obaveze: Vježbe bodovi max 50; Testovi bodovi max 45; Uredno pohađanje i aktivnost bodovi 5 Završni ispit: Pismeni ispit bodovi max 40

35

Urbanističko projektovanje 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta URBANISTIČKO PROJEKTOVANJE 1 Šifra 01.04.01





Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Upoznavanje s osnovnim elementima urbanističkog projektovanja kao multidisciplinarne djelatnosti koja kao svoj primarni cilj ima oblikovanje artificijelne sredine u kojoj participira čitav spektar teoretskih i praktičnih znanosti. Očekivani ishodi učenja: Od studenta se očekuje da usvoji određena znanja koja će mu pomoći u ispravnom razumijevanju i inventivnoj primjeni principa, normativa i standarda u urbanističkom projektovanju. Sadržaj: Urbanizam: definicije, zadaci, ciljevi, obilježja; Urbanizacija: pojam i sadržajno-hronološka podjela; Ekološki i sociološki pristup uređenju prostora; Urbana infrastruktura i urbana suprastruktura; Kriteriji za definiranje naselja-grada; Geneza nastanka i razvoja gradova; Urbana decentralizacija/urbana rekonstrukcija; Prirodni uvjeti (analiza I); Prirodni uvjeti (analiza II); Stvoreni uvjeti; Normativi i standardi u urbanističkom projektovanju; Ekonomski aspekti uređenja prostora; Osnovni elementi gradskog saobraćaja; Osnovni elementi gradskog zelenila; Osnovni elementi gradskog trga. Literatura: Giedion, S. (1969). Prostor, vrijeme, arhitektura. (R. Trbojević, M. Radonić, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Jenks, M. (2000). The Compact City, a Sustainable Urban Form? Nondon, New York: E & FN Spoon Press. Le Corbusier, C. J. (1974). Način razmišljanja o urbanizmu (T. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Lynch, K. (1974). Slika jednog grada. Belgrade: Građevinska knjiga. Marinović – Uzelac, A. (1986). Naselja, gradovi, prostori. Zagreb: Tehnička knjiga. Milinović, V. (2000). Separati. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Mumford, L. (1988). Grad u historiji (V. Ivir, Transl.). Zagreb: ITRO “Naprijed”. Norber-Schulz, C. (1990). Stanovanje. Stanište, urbani prostor, kuća (M. J. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Rapoport, A. (1977). Human Aspects of Urban Form. Oxford: Pergamon Press. Pegan, S. (2007). Urbanizam – uvod u detaljno urbanističko planiranje. Zagreb: ITG, d.o.o. Vresk, M. (1977). Osnovi urbane geografije. Zagreb: Školska knjiga. Vresk, M. (2002). Grad i urbanizacija. Zagreb: Školska knjiga. Nastavne metode: Informativni metod nastave praćen adekvatnim primjerima iz prakse koji se analiziraju i obrađuju na vježbama kao uvod i informativno-stručna podloga za izradu idejnog urbanističkog rješenja stambenog bloka. Načini provjere znanja: Pismeni ispit 50% Ocjena (ukupna) iz vježbi 50%

36

Opis programa po predmetima za IV semestar I ciklusa studija



Odgovorni nastavnik/ci doc. dr. Amira Salihbegović, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi ass. Dženis Avdić, MA, d.i.a., Feđa Hadžibegović,d.i.a.

Godina studija II Semestar IV Status predmeta OBAVEZNI ECTS 4


Preduslovi za pristup predmetu: Ispunjene obaveze na predmetima Arhitektonske konstrukcije 1 i Arhitektonske konstrukcije 2, koje su ovjerene drugim potpisom u indeksu. Cilj predmeta: Upoznavanje specifičnih elemenata arhitektonskih nosivih konstrukcija objekta: klasičnih drvenih kosih i ravnih krovova, njihovo spajanje u konstruktivne sklopove i cjeline. Arhitektonska razrada konstruktivnih detalja klasičnih drvenih kosih krovova i ravnih krovova; tipovi, konstruktivni sistemi, materijalizacija, toplotno-tehničke karakteristike kosih krovova i vrste pokrivki; tipologija, toplotno-tehničke karakteristike i specifični detalji ravnih krovova. Očekivani ishodi učenja: Ovladavanje osnovnim znanjima i tehnikom konstruiranja arhitektonskih elemenata objekta, sa posebnim naglaskom na konstrukcije kosih (klasičnih drvenih) i ravnih krovova, uz analizu i rješavanje relevantnih detalja ovih konstruktivnih sklopova. Izrada grafičkih prikaza, nacrta, konstruktivnih rješenja, detalja na nivou izvedbene tehničke dokumentacije i izrada modela. Sadržaj: Osnovni principi, funkcije, tipologija i tehnički zahtjevi projektovanja drvenih konstrukcija klasičnih kosih krovova; „Prazna” krovišta: prosti krovovi i krovovi sa raspinjačom; Konstrukcije krova sa pravim stolicama; Konstrukcije krova sa dvostrukim kosim stolicama; Konstrukcije krova sa vješaljkama; Konstrukcije četverovodnih krovova; Složeni i mansardni krovovi; Tradicionalni pokrivači; Pokrivke od crijepa; Vlaknastocementne pokrivke i pokrivke od ravnog lima; Pokrivke od stakla i pvc; Osnovni principi, funkcije, tipologija i toplotno-tehnički zahtjevi projektovanja ravnih krovova; Klasični „topli“, prohodni i neprohodni ravni krovovi; „Hladni“ ventilirajući ravni krovovi; Inverzni ravni krovovi; Ozelenjeni krovovi. Literatura: Basarić, L. (1985). Građevinske konstrukcije objekata visokogradnje. Beograd: Naučna knjiga. Brennecke, W., Folkerts, H., Haferland, F., & Hart, F. (1990). Atlas krovnih konstrukcija: kosi krovovi. Beograd: Građevinska knjiga. Ilić, S. (2003). Klasični drveni krovovi, potkrovlja. Beograd: Građevinska knjiga. Jahić, E. (2013). Arhitektonske konstrukcije: principi, sistemi i materijali, Sarajevo: Internacionalni Univerzitet u Sarajevu. Mittag. M. (2003). Građevne konstrukcije. Beograd: Građevinska knjiga. Peulić, Đ. (2002). Konstruktivni elementi zgrada. Zagreb: Croatiaknjiga. Popović, Ž. (2007). Zgradarstvo. Beograd: AGM knjiga. Smiljanić. D. (1967). Arhitektonske konstrukcije II. Sarajevo: Univerzitet u Sarajevu. Nastavne metode: Predavanja obuhvataju tematske jedinice i sukcesivno su praćena vježbama. Vježbe podrazumjevaju individualan i samostalan rad na semestralnim zadacima pod nadzorom i uz konsultacije. Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi na osnovu aktivnosti u nastavi (prisustvovanje predavanjima, rad i angažman, kao i kvalitet vježbi – 60%), te ocjena na testovima i završnim provjerama znanja – 40%.

37

Enciklopedija inženjerstva Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ENCIKLOPEDIJA INŽENJERSTVA Šifra 01.07.11

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Sanin Džidić, d.i.g.




Preduslovi za pristup predmetu: Redovno upisan II semestar. Cilj predmeta: Sticanje osnovnih znanja, problematike i terminologije iz oblasti geodezije, geologije, mehanike tla i stijene, kao i načina fundiranja arhitektonskih objekata, kao i priključka na infrastrukturne sisteme u neposrednoj vezi sa projektovanjem, građenjem i nadzorom nad izvođenjem arhitektonskog objekta i njegovom eksploatacijom nakon izgradnje. Očekivani ishodi učenja: Nakon savladavanja gradiva izloženog u predmetu, polaznik bi bio sposoban samostalno izvršiti situativno pozicioniranje arhitektonskog objekta uz adekvatan izbor temeljne konstrukcije, te steći elementarno poznavanje osnovnih zakonitosti funkcionisanja komunalnih infrastrukturnih sistema i mogućnosti i uvjeta priključenja arhitektonskog objekta na infrastrukturne sisteme. Sadržaj: Osnove geodezije; Podjela geodezije, praktična geodezija, inženjerska geodezija, geodetska mjerenja i instrumenti, geodetske mreže, geodetske evidencije, karte i planovi, geodetski radovi u fazi projektovanja i građenja; Pozicioniranje arhitektonskog objekta u toku izrade idejnog projekta; Principi i postupci iskolčenja arhitektonskog objekta; Mjerenje pomaka i deformacija arhitektonskih i građevinskih objekata; Katastar podzemnih instalacija.Osnove inženjerske i primjenjene geologije; Minerali i njihove fizičke i hemijske karakteristike; Eruptivne, sedimentne i metamorfne stijene; Potresi i seizmotektonska aktivnost; Podzemne vode i njihova dinamika; Raspadanje stijena i nastanak tala; Upotreba stijena i tla u građevinarstvu; Terenska istraživanja i geološko kartiranje. Osnove mehanike tla i stijena; Klasifikacija i identifikacija tla i stijena; Čvrstoća tla, stijena i stijenskih masa; Naprezanja u tlu i stijenskoj masi. Slom u tlu i stijenskoj masi. Deformabilnost tla, stijene i stijenske mase; Konsolidacija tla i stijenske mase. Voda u tlu i stijenskoj masi. Aktivni pritisak i pasivni otpor tla; Klizišta i uzroci nastanka i njihov uticaj na arhitektonske i građevinske objekte.Osnove fundiranja arhitektonskih objekata; Plitko temeljenje (temeljne trake, temelji samci ekscentrični temelji, kontra-ploče); Duboko temeljenje (temeljenje na šipovima, dijafragme, bunari, kesoni); Potporne konstrukcije i njihovo pozicioniranje (gravitacione i armirane konstrukcije); Metode sanacije klizišta; Dreniranje terena i odvodnja podzemnih voda za stvaranje pretpostavki za izgradnju arhitektonskih objekata. Komunalna infrastruktura i uvjeti priključka arhitektonskih objekata; Snadbjevanje električnom energijom, (visokonaponska, srednjenaponska i niskonaponska mreža, uvjeti i načini priključka na niskonaponsku mrežu); Snadbjevanje vodom (vrste cjevovoda, metode tretmana pitke vode, rezervoari, pumpna postrojenja, distributivna mreža, uvjeti i načini priključka na vodoopskrbni sistem. Odvodnja otpadnih voda - kanalizacija (separtni sistem odvodnje otpadnih voda, mješoviti sistem, vrste tretmana otpadnih voda, septičke jame, uvjeti priključka na kanalizacionu mrežu. Snadbjevanje gasom – vrste mreže i uvjeti priključka; Snadbjevanje toplotnom energijom, vrste sistema i uvjeti priključka arhitektonskih objekata. Sistemi internog solarnog zagrijavanja arhitektonskog objekta; Telekomunikacioni i TV kablovski sistemi – vrste i uvjeti priključka arhitektonskog objekta. Literatura: A group of authors (1996). Održavanje vodoprivrednih komunalnih sistema – priručnik. Sarajevo: Javno vodoprivredno preduzeće “Vodoprivreda BiH”. Dolarović, H. (1987). Fundiranje I. Sarajevo: Građevinski fakultet. Džidić, S. Lectures for the course „Principles of Engineering in Architecture“ Medak, D., Pribičević, B. (2003). Geodezija u građevinarstvu. Rijeka: Građevinski fakultet Sveučilišta u Rijeci. Sarač, Dž. (1986). Mehanika tla i stijene. Sarajevo: Građevinski fakultet. Šestanović, S. (2001). Osnove geologije i petrografije, IV izdanje. Split: Građevinski fakultet Sveučilišta u Splitu. Nastavne metode: Predavanja sa primjenjenim konkretnim primjerima iz prakse. Studenti mogu dolaziti u kabinet za dopunske konsultacije i razjašnjenja po pitanju problematike vezane za predavanu materiju i pripremu ispita. Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi kroz redovno prisustvo nastavi (max 10%), aktivnost u nastavnom procesu i duskusijama (max 5%), provjere znanja kroz test (max 40%) i završni ispit (max 45%).

38

Historija umjetnosti 2 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta HISTORIJA UMJETNOSTI 2 Šifra 01.02.02

Odgovorni nastavnik/ci doc. dr. Ema Mazrak




Preduslovi za pristup predmetu: Odslušan predmet Historija Umjetnosti 1 Cilj predmeta: Historijski pregled razvoja likovnih umjetnosti od razdoblja prosvjetiteljstva i klasicizma (18. stoljeće) do sredine XX vijeka sa fokusom na najistaknutije likovne stvaraoce i njihova ostvarenja. Strukturno predmet je kompatibilan sa predmetima historije i teorije arhitekture 3 i dijelom 4. Očekivani ishodi učenja: Poznavanje i kompariranje dešavanja u društvu, ekonomiji, industrijskom napretku i umjetnosti i arhitekture. Sadržaj: Pregled umjetnosti od 18. do 20. stoljeća: najvažniji likovni umjetnički pravci i predstavnici (umjetnici). Težište je na obradi slikarstva i skulpture te na povezivanju s arhitekturom i primijenjenim umjetnostima - dizajnom. U navedenim temama s hronološkim slijedom tema šire se i produbljuju sadržaji navedenih likvonih pravaca: Umjetnost prosvjetiteljstva i neoklasicizam, Romantizam, Realizam i akademizam, Imresionizam, Umjetnost krajem 19. i početkom 20. st. (Post Neoimpresionizam : Neoimpressionism, Simbolizam, Ekspresionizam, Kiparstvo, Umjetnost zanata : Arts and Crafts, Art Nouveau – Secesija – Jugend Stil - Art Deco), Umjetnost početkom 20. st. (Fovizam, Die Brücke, Der Blaue Reiter, Kubizam, Purizam, Futurizam), Umjetnost prve polovine 20. st. (Dada, Neu Sachlichkeit, Precizionizam, Grupa f64, Američka umjetnost i Armory Show, Metafizičko slikarstvo : Pittura Metafisica, Nadrealizam), Umjetnost prve polovine 20. st. (De Stijl, Bauhaus, Moderno kiparstvo, Američki regionalizam, Meksički muralisti), Umjetnost i revolucija, Ruska avangarda (Suprematizam, Konstruktivizam) , Umjetnost i ideologija (Umjetnost i ideologija građanskog realizma, Soc- realizam, Entartete Kunst, Umjetnost talijanskog fašizma, Umjetnost njemačkog nazicma), Umjetnost poslije II svetskog rata (L’Art Brut, Francuska fotografija, Enformel i tašizam, CoBrA = Copenhagen – Brussels – Amsterdam), Poslije ratni modernizam (Abstrakni ekspresisonizam, Poslijeratna abstrakcija u slikarstvu, Op Art : Optička umjetnost, Minimalizam, Fluxus, Düsseldorf & Arte Povera, Konceptualizam, Umjetnički radovi u pejsažu / krajoliku : Environmental Art & Earthworks, Site Specificity), Posmodernizam (Pop Art, Performans, Body Art, Fotorealizam i hiperrealizam, Umjetnost feminizma, Umjetnost identiteta, Neokspresionizam, Postmodernizam, Umjetnost novih medija : New Media Art, Video Art), Kiparstvo 20. st. (Izvori modernog kiparstva krajem 19. st., Moderno kiparstvo). Literatura: A group of authors (2006). Opća povijest umjetnosti. Zagreb: Mozaik knjiga. Arnason, H. H. (2009). Povijest moderne umjetnosti (Ž. Miklošević, O. Škarić, T. Trska, Transl.). Varaždin: Stanek. Edicija Umjetnost u slici – 18 knjiga od praistorije do 20 stoljeća. (1975). Rijeka: Otokar Keršovani. Hollingsworth, M. (1998). Umjetnost kroz povijest čovječanstva. Rijeka: Andromeda. Honour, H., Fleming, J. (1995). The Visual Arts: A History. Fourth edition. Englewood Cliffs: Prentice Hall. (Older editions also available.) Janson, H. W. (1975). Istorija umjetnosti. Belgrade: Izdavački zavod Jugoslavija. (Different editions in translation by different publishers also available.) Janson, H. W. (1997). History of Art. 5th revised edition. New York: Harry N. Abrams, Inc. Redžić, H. (1975). Islamska umjetnost (Umjetnost na tlu Jugoslavije). Belgrade, Zagreb, Mostar: IZJ. Rurhberg, K., Schnechenburger, M., Fricke, C., & Honeff, K. (2005). Umjetnost 20. stoljeća (M. Žanić, I. Sudec, I. Kraševac, D. Botica, Transl.). Zagreb: VBZ. Smith, E. L. (1995). Lucie, Art Today. London: Phaidon. Smith, E. L. Vizuelne umjetnosti dvadesetog stoljeća (J. Šafran, Transl.). Zagreb: Golden marketing – Tehnička knjiga. Toman, R. (2000). Neoclassicism and Romanticism – Architecture • Sculpture • Painting • Drawings 1750-1848. Cologne: Könemann. Websites – only the pages of the .edu and .org domains. Nastavne metode: Izlaganje analitičkom metodom i projekcijama predložaka stanja ideje izraza pojedine historijske epohe uz elaboriranje svake pojave putem teorijskih estetskih kvalifikacija. Načini provjere znanja: Pohađanje i učešće u nastavi 10%; Ispit 90%

39

Opća sociologija Studijski program : ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta OPĆA SOCIOLOGIJA Šifra 01.07.06

Odgovorni nastavnik/ci prof. dr. Azra Kozarčanin, dipl.fil.




Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Upoznavanje sa osnovnim elementima sociološke nauke, njenim predmetom i strukturom. Očekivani ishodi učenja: Razumjevanje socioloških pojava i njihov uticaj na urbanizam i arhitekturu. Sadržaj: Uvod u opću sociologiju; Predmet, značaj i definicija sociologije i historijski razvoj sociološke misli; Struktura društva, baza i nadgradnja; Društvena pokretljivost, društveni razvoj, društveni procesi; Klase i klasna struktura društva; Društvene grupe (narod, nacija, čovječanstvo); Istraživanja prostora i metode; Način zaključivanja Literatura: Fiamengo, A. (1978). Osnovi opće sociologije. Zagreb: Stvarnost. From, E. (1975). Anatomija ljudske destruktivnosti (G. Flego, V. Marifec, Transl.). Zagreb: Naprijed. Kostić, C. (1975). Sociologija sela. Belgrade: Građevinska knjiga. Nastavne metode: Usmeno izlaganje uz analize primjera i zaključivanje Načini provjere znanja: Prisustvo na predavanjima 20% Pismeni ispit najavljeni 60% Pismeni test nenajavljeni 2x = 2 x 10% Završni ispit ukoliko student nije prikupio dovoljan broj kredita

40

Projektovanje 1 i teorija i metodologija projektovanja Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta PROJEKTOVANJE 1 I TEORIJA I METODOLOGIJA PROJEKTOVANJA Šifra 01.03.05





Preduslovi za pristup predmetu: Položen ispit iz predmeta Osnovi projektovanja 1, 2 i 3. Cilj predmeta: Upoznavanje studenata sa primjerima stambenog prostora u različitim povijesnim i ambijentalnim okruženjima od početka 20.stoljeća do danas, sa akcentom na razvoj vile i implikacija tih saznanja u konkretan projekt. Upoznavanje studenata sa pristupima i metodama u rješavanju problema unutar arhitektonskog projektiranja, u teoriji i praksi. Očekivani ishodi učenja: Razumijevanje i usvajanje raznovrsnih pristupa projektiranju individualnih stambenih objekata. Shvaćanje suštine arhitektonske teorije i metodologije projektiranja, te razvoja suvremene i kritičke arhitektonske misli. Vladanje samostalnim i stručnim prezentiranjem radova u vidu seminarskoga rada i semestralnog projekta - idejnog rješenja. Cjelovito promišljanje arhitektonske problematike stambenog individualnog objekta unutar zatečenog urbanog ili suburbanog okruženja, obzirom na uvažavanje izgrađenog okružja, te duha mjesta i vremena u kojem nastaje. Sadržaj: Pregled razvoja stambenog prostora i i utjecajnih faktora od početka 20.st. do danas; Značaj teorije i metodologije u arhitektonskm projektiranju; Problemi u projektiranju i njihove metode rješavanja; Klasični proces projektiranja i nove metode u procesu projektiranja. Teme vježbanja obuhvaćaju izradu idejnog rješenja individualnog stambenog objekta - kao arhitektonskog sklopa unutar određenog urbanog ili suburbanog okruženja, sa detaljnim analitičkim pristupom svakoj pojedinačnoj fazi rada. Literatura: Frampton, K. F. (1992). Moderna arhitektura - kritička povijest (T. Tot, Transl.). Zagreb: Globus. Giedion, S. (1969). Prostor, vrijeme, arhitektura. (R. Trbojević, M. Radonić, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Jencks, C. (1988). Moderni pokreti u arhitekturi (S. Maksimović, S. Litvinović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Jencks, C. J. (2000). Architecture 2000 and Beyond. Chichester: Wiley-Academy. Knežević, G., Kordiš, I. (1987). Stambene i javne zgrade. Zagreb: Tehnička knjiga. Norberg-Schulz, C. (1990). Stanovanje – stanište, urbani prostor, kuća (O. M. N. Karapešić, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Radović, R. (1998). Savremena arhitektura – između stalnosti i promena ideja i oblika. Novi Sad: Stylos. Strižić, Z. (1997). Arhitektonsko projektiranje I & II. Zagreb: Nakladništvo Udruženja hrvatskih arhitekata. Ugljen-Ademović, N. (2007). Dvojnost pristupa problemu integriranja novog u postojeće u arhitektonskom oblikovanju. (Doctoral thesis defended at the Faculty of Architecture, University of Sarajevo). Ugljen-Ademović, N. (2012). Kritika – stimulans arhitektonskoj ideji Sarajevo: Dobra knjiga. Nastavne metode: Proces nastave uključuje teorijski dio, koji se izvodi kroz predavanja i individualne konsultacije, te praktični dio, koji se obavlja na vježbama kroz izradu semestralnog projekta u vidu idejnog rješenja, što podrazumijeva grafičko i konceptualno rješavanje predmetne problematike. Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi iz semestralnog projektnog zadatka i aktivnosti studenta 45%, provjere teoretskog znanja kroz dva semestralna testa (po 27,5%ili integralnim ispitom 27,5%)

41

Projektovanje 2 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta PROJEKTOVANJE 2 Šifra 01.03.06

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. Sead Gološ, d.i.a.; doc. dr. Vedad Islambegović, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. Lejla Kreševljaković, d.i.a., v.ass. Vedad Kasumagić, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Osnovi projektovanja 1 i 2 Cilj predmeta: Da se razvije sposobnost kritičkog razmišljanja o odnosu društvenog, ekonomskog i kulturološkog aspekta u sferi stanovanja; da se kroz predavanja i vježbe, proučavanjem odnosa čovjeka i prostora i stanovanja obradi problematika stambenih prostora u objektima prelaznog tipa stanovanja i višestambenim objektima; da se studenti upoznaju s tipologijom prelaznog tipa stanovanja kod niske stambene izgradnje (dvojni objekti, nizovi razne grupacije, tepih izgradnja, terasasta izgradnja) i s tipologijom stanovanja u višestambenim zgradama (stanovi s podesta, galerijski i koridorski tip, soliteri...) s elementima njihove organizacije, standarda prostora i veza stana i njegove uže okoline. Očekivani ishodi učenja: Uspješnim savladavanjem sadržaja ove materije studenti stiču neke opšte (instrumentalne, interpersonalne,sistemske)i djelomično stručne kompetencije za koje je potrebno vladati: osnovama materije iz oblasti stanovanja i koje su preduslov za rad na predmetu Projektovanje 3. Sadržaj: Ljudske potrebe i individualno stanovanje. Kontekst (kulturološko-istorijski, sociopolitički, ekonomski i prirodni faktori) . Aktuelno socio- političko okruženje stambene arhitekture i višeporodično stanovanje. Pojmovno određenje prelaznih tipova stanovanja – kolektivizacija individualnog stanovanja -prednosti i mane. Tipološka analiza grupisanja individualnih kuća -dvojne zgrade, atrijalne zgrade, nizovi, tepih izgradnja- primjeri iz prakse.Terasaste zgrade –tipologija i primjeri iz prakse. Uporedna analiza individualnog porodičnog stanovanja i više porodičnog stanovanja u višestambenoj zgradi sa sociopsihološkog i ekonomskog aspekta. Tipologija višestambene izgradnje prema obliku gradnje (samostalne, soliteri, u bloku, ..) Tipologija višestambene izgradnje u odnosu stanova prema komunikacionom sistemu (zgrade sa stanovima sa podesta-1.2.3.4....stana na podestu i položaj stepeništa u odnosu na broj stanova koji se rješavaju oko jednog stepeništa). Zgrade sa stanovima na galerijama, zgrade sa stanovima u koridorima, ), tlocrtne organizacije i primjeri iz prakse. Tipologija stambenih zgrada na uglovnim parcelama različitih oblika – položaj stepeništa u ugaonim osnovama. Stambeni tornjevi – soliteri. Stan-principi organizacije, upotrebna vrijednost stana- elementi vrednovanja-kriteriji – analiza shema i primjera. Fleksibilnost (varijabilnost) adaptabilnost u organizaciji stana, sheme i primjeri iz prakse. Literatura: Mandić,R.: Skripte iz predmeta Projektovanje 2 / I i II dio/ Zbirka tekstova raznih autora, Sarajevo 2010/11 Bajlon, M. (1981). Stanovanje: Organizacija stana. Belgrade: Arhitektonski fakultet. Bajlon, M. (1981). Stanovanje: Stan-kuća. Belgrade: Arhitektonski fakultet. Bajlon, M. (1986). Upotrebna vrijednost stana. Belgrade: Arhitektonski fakultet. Geisendorf, C. E., Schuepp, J. R., Stanescu, A., & Tonshoff, H. (1983). Dichte Individualle Wohnbauformen. Zurich: Verlag. Klein, R. (1978). Sudjelovanje korisnika u oblikovanju stana. Subotica: Građevinski fakultet. Knežević, G. (1986). Višestambene zgrade. Zagreb: Liber. Knežević, G. (1994). Fleksibilnost i participacija u stanogradnji. Zagreb: Tehnička knjiga. Knežević, G., Kordiš, I. (1987). Stambene i javne zgrade. Zagreb: Tehnička knjiga. Mandić, R. (2010). Zbirka tekstova za predmet Projektovanje 2 / Prvi i drugi dio; različiti autori. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Roaf, S., Fuentes, M., & Thomas, S. (2001). Ecohouse: A Design Guide. Oxford: Architectural Press. Schneider, F. (1997). Floor Plan Atlas Housing. Basel: Birkhauser-Verlag. Schwab, G. (1974). Differentiated Housing Estates. Stuttgart: Karl Kramer Verlag. Strižić, Z. (1996). Arhitektonsko projektovanje II (o stanovanju). Zagreb: Psefizma. Nastavne metode: Saznanja iz ove materije predstavljaju preduslov za rad na integralnom projektu u V semestru. Pradavanja su obavezna i biće organizovana kao kombinacija informativne i interaktivne nastave za koju se studenti u toku nedelje trebaju pripremiti. U toku časova predavanja i vježbi vrši se provjera znanja (ispitivanje, najavljeni i nenajavljeni kolokviji). Pored predavanja studenti rade i četiri grafičke metodske vježbe (isključivo na Fakultetu u okviru časova vježbi) koje tretiraju materiju datu na predavanjima. Studenti su obavezni da aktivno prisustvuju predavanjima i vježbama 80 % od ukupnog fonda časova. Načini provjere znanja: Kroz pomenute vidove nastave tokom semestra studenti dobijaju ocjene i ako su na svim vidovima nastave uspješni, završekom semestra, bez izlaska na ispit, dobiju ocjenu i odgovarajući broj kredita. Pismenoj provjeri znanja u okviru termina ispita pristupaju studenti koji su prisustvovali na 80% nastave , zadovoljili 50% ukupnih obaveza, ali nisu stekli dovoljan broj pozitivnih ocjena u toku semestra.

42

Projektovanje instalacija 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta PROJEKTOVANJE INSTALACIJA 1 Šifra 01.05.10


Ostali učesnici u nastavi Feđa Hadžibegović, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Upoznavanje studenata sa kućnim sanitarnim instalacijama i dijelom komunalnim sanitarnim instalacijama. Razvijanje svijesti o potrebi i uticaju instalacija na projekte u visokogradnji. Mogućnosti montaže i prefabrikacije. Protivpožarna zaštita. Standardi. Očekivani ishodi učenja: Sticanje znanja o tehnološkim postupcima i vrstama građevinsko-zanatskih radova i odnos tehnologije građenja i arhitektonsko-konstruktivne specifičnosti konstrukcije vezano za hidrotehničke instalacije u objektu. Daju se znanja s područja projektovanja hidrotehničkih instalacija koja su nužna za kompetentnu projektantsku i izvodžačku praksu sa suvremenim mogućnostima izvedbe i finalizacije. Shvatanje i potreba za instalacijama u zgradarstvu i urbanizmu. Uticaj na konstruktivne elemente zgrada te mogućnosti montaže. Iznalaženje potrebnih prostora za vođenje instalacija. Protivpožarna zaštita. Grafički prikazi. Razumjevanje tehničkih normativa i standarda. Sadržaj: Teoretske postavke, Vodosnabdjevanje, Resursi, Potrošnja, Zagađenja, Kondicioniranje, Vodovod-sistemi, Uređaji za zaštitu od požara, Kanalizacija-sistemi, Odstranjivanje otpadnih voda, Septici, Bioaeracijski uređaji, Standardi. Literatura: Agroskin, I. I. (1964). Hidraulika. Zagreb: Tehnička knjiga. Djurić, D. (2001). Snabdijevanje vodom za piće. Banja Luka: Univerzitet u Banja Luci. Haidenbauer, H., Winkelbauer, G. (2006). Sanitär und Klimatechnik. Vienna: Jugend und Volk. Kurpjel, B. (1978). Hidrotehnika. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Radonić, M. (2003). Vodovod i kanalizacija u zgradama. Zagreb: Croatiaknjiga. Legislation and technical requirements (rulebooks, norms and BAS standards) Nastavne metode: Predavanja uz PowerPoint prezentaciju, i praktični rad na vježbama. Načini provjere znanja: Provjera znanja se vrši dodjeljivanjem bodova za svaki oblik aktivnosti i provjere znanja u toku semestra, kao i na završnom ispitu na kojem se utvrđuje konačna ocjena. Provjera znanja kroz dva pismena testa u semestru. Svaki test nosi 20% bodova u strukturi ocjene, vježbe nose 30% bodova u strukturi ocjene i završni pismeni ispit nosi 30% bodova u strukturi ocjene. 10 (A) – (izuzetan uspjeh, bez grešaka ili sa neznatnim greškama), nosi 95–100 bodova, 9 (B) – (iznad prosjeka, sa ponekom greškom), nosi 85–94 bodova, 8 (C) – (prosječan, sa primjetnim greškama), nosi 75–84 bodova, 7 (D) – (općenito dobar, ali sa značajnijim nedostacima), nosi 65–74 bodova, 6 (E) – (zadovoljava minimalne kriterije), nosi 55–64 bodova, 5 (F, FX) – (ne zadovoljava minimalne kriterije), manje od 55 bodova.

43

Projektovanje organizacije i planiranje građenja 2 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta PROJEKTOVANJE ORGANIZACIJE I PLANIRANJE GRAĐENJA 2 Šifra 01.05.09





Preduslovi za pristup predmetu: Završene obaveze na predmetu Projektovanje organizacije i planiranje građenja 1 Cilj predmeta: Upoznavanje sa teoretskim postavkama planiranja i programiranja građenja. Cilj je osposobljavanje budućih arhitekata za preuzimanje aktivne uloge u procesu izrade statičkih i dinamičkih planova za realizaciju objekta. Očekivani ishodi učenja: Izučavanje problematike planiranja i programiranja u cijelom investicijskom ciklusu realizacije objekta. Sadržaj: Uvod u planiranje; Pojam, cilj, predmet i principi; Klasifikacija planova; Metodološki pristup planiranju i programiranju; Tehničko- ekonomski elaborat; Ulazni podaci za planiranje; Faze i osnovni principi kod planiranja; Podjela objekata u organizacijskom smislu u svrhu planiranja; Redoslijed izvođenja – šema proizvodnog toka; Analiza prostornih parametara i karakterističnih aktivnosti; Metode planiranja u građevinarstvu; Metoda izrade statičkih planova; Metode dinamičkog planiranja; Način prikazivanja dinamičkih planova; Gantovi dijagrami – gantogrami; Dijagrami, grafikoni i histogrami; Ortogonalni planovi; Ciklogramski planovi; Mrežni planovi; Karakteristike građevinske proizvodnje; Mjere zaštite na radu; Kolektivne mjere i sredstva zaštite na radu; Individualne mjere i sredstva zaštite na radu; Elaborat mjera tehničke zaštite Literatura: Mladen Radujković i saradnici, Organizacija građenja,Sveučilište u Zagrebu, Građevinski fakultet, 2015 Dreca, Š. (2008). Planiranje i programiranje građenja, skripta. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Dreca,Š. (2008). Tehnička zaštita na radu, skripta. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Žabčić, B. (1987). Programiranje, planiranje i analiza građenja. Sarajevo: Svjetlost. Marušić, J. (1994). Organizacija građenja. Zagreb: FS. Dreca, Š. (2002). Građenje. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Normativi i standardi rada u građevinarstvu-visokogradnja Važeća zakonska regulativa, pravilnici i uredbe iz oblasti građevinarstava Nastavne metode: Predavanja uz PowerPoint prezentaciju i praktični rad na vježbama. Načini provjere znanja: Provjera znanja se vrši dodjeljivanjem bodova za svaki oblik aktivnosti i provjere znanja u toku semestra, kao i na završnom ispitu na kojem se utvrđuje konačna ocjena. Provjera znanja kroz dva pismena testa u semestru. Svaki test nosi 20% bodova u strukturi ocjene, vježbe nose 30% bodova u strukturi ocjene i završni pismeni ispit nosi 30% bodova u strukturi ocjene. 10 (A) – (izuzetan uspjeh, bez grešaka ili sa neznatnim greškama), nosi 95–100 bodova, 9 (B) – (iznad prosjeka, sa ponekom greškom), nosi 85–94 bodova, 8 (C) – (prosječan, sa primjetnim greškama), nosi 75–84 bodova, 7 (D) – (općenito dobar, ali sa značajnijim nedostacima), nosi 65–74 bodova, 6 (E) – (zadovoljava minimalne kriterije), nosi 55–64 bodova, 5 (F, FX) – (ne zadovoljava minimalne kriterije), manje od 55 bodova.

44







Preduvjeti za pristup predmetu: Odslušana nastava, primljene vježbe i položeni ispiti iz predmeta Slobodno crtanje 1, Slobodno crtanje 2 i Slobodno crtanje 3. Cilj predmeta: Razvijanje crteža prema individualnim mogućnostima studenta uz nadogradnju polihromatskog kvaliteta u smislu boje i tehnike. Očekivani ishodi učenja: Realizacija ciljeva predmeta u skladu sa individualnim mogućnostima studenata. Sadržaj: Uvod u kolorističke tehnike (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Polihromatski pristup; postavka modela i grupa u kolorističkoj tehnici (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Polihromatski pristup; postavka modela i grupa u kolorističkoj tehnici (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Polihromatski pristup; postavka modela i grupa u kolorističkoj tehnici (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Polihromatski pristup; postavka modela i grupa u kolorističkoj tehnici (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Polihromatski pristup; postavka modela i grupa u kolorističkoj tehnici (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Kolokvij 1; Polihromatski pristup; postavka složenih modela i grupa u kolorističkoj tehnici (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Polihromatski pristup; postavka složenih modela i grupa u kolorističkoj tehnici (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Polihromatski pristup; postavka složenih modela i grupa u kolorističkoj tehnici (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Polihromatski pristup; postavka složenih modela i grupa u kolorističkoj tehnici (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Polihromatski pristup; postavka složenih modela i grupa u kolorističkoj tehnici (npr. akvarel, tuš, lavirani tuš, flomaster, olovke u boji, pastel...); Polihromatski pristup; (postavke u enterijeru ili eksterijeru, koloristička tehnika, rad na skicama...; Polihromatski pristup; (postavke u enterijeru ili eksterijeru, koloristička tehnika, rad na skicama...- terenska nastava; Kolokvij 2. Literatura: Arnheim, R. (1971). Umjetnost i vizuelno zapažanje (psihologija stvaralačkog gledanja). Belgrade: Umetnička akademija. Arnheim, R. (1981). Umjetnost i vizuelno zapažanje (psihologija stvaralačkog gledanja) (V. Stojić, Transl.). Belgrade: Univerzitet umjetnosti. Arnheim, R. (1985). Vizuelno mišljenje (jedinstvo slike i pojma) (V. Stojić, Transl.). Belgrade: Univerzitet umjetnosti. Bangal, B. (1999). Priručnik “Falken”: Crtanje i slikanje. Belgrade: Jugoslovenska knjiga. D’Amelio, J. (1964). Perspective drawing handbook. New York: Leon Amiel. Dodson, B. (1990). Keys to Drawing. Cincinnati, OH: NorhtLight Books. Ilatovskaya, T. (1996). Master Drawings Rediscovered. Treasures from prewar German Collections. New York: Harry N. Abrams. Nicodemi, G. B. (1983). Come Disegnare Natura Morta – Paesaggio – Figurh. Milano, Ottawa: Il Ccastello. Nastavne metode: Integrisana nastava – obavljanje vježbi i predavanja istovremeno. Predavanja su praćena praktičnim objašnjenjima u skladu sa individualnim pristupom profesora. Vježbe se rade i dovršavaju na času, uz pristup svakom studentu ponaosob, pod nadzorom i uz konsultacije. Zbog sistematičnosti pristupa u nastavi prema potrebi, u odnosu na složenost vježbe, pojedine segmente vježbe studenti rade samostalno i predaju u dogovorenim terminima. Prije kraja semestra po mogućnosi se organizira terenska nastava u trajanju od nekoliko dana na lokaciji sa temom arhitekture gradova, sela, starih jezgri... Dio zadataka koji se odnosi na eksterijer se radi samostalno i predaje u predviđenom roku. Načini provjere znanja: Zaključna ocjena se dobije polaganjem dva ili tri kolokvija i integralnog ispita, ukoliko student ne položi neki od kolokvija, i učešćem u nastavi i to u omjeru: vježbe 50% kolokviji 40% učešće u nastavi, aktivnost i rad na vježbama 10% Student koji položi kolokvije i budu mu primljene vježbe oslobađa se polaganja integralnog ispita.

45






Nastavni sati 30 Predavanja 15 Vježbe 15 Preduslovi za pristup predmetu: Položeni ispiti na predmetima Statika arhitektonskih konstrukcija 1, 2 i potpis na predmetu Statika arhitektonskih konstrukcija 3. Cilj predmeta: Upoznavanje sa metodama proračuna statički neodređenih sistema. Očekivani ishodi učenja: Upoznati studente s osnovama onih područja nosivih konstrukcija koje se najčešće koriste u građevinskoj praksi, tj. s osnovama statike i otpornosti materijala. Kroz nastavu i rad na predmetu student će: usvojiti uslove koje nosive konstrukcije moraju zadovoljiti; upoznati, uočiti, razlikovati, razumjeti, usvojiti i ovladati osnovnim mehaničkim osobinama materijala u građevinarstvu; usvojiti pojmove struke; biti osposobljen da kroz statičke proračune i dimenzioniranje jednostavnih sistema arhitektonskih konstrukcija spozna bit stabilnosti građevina, koje će kao graditelji projektovati ili izvoditi; razvijati stav prema održivom načinu građenja i očuvanje okoliša; formirati radne, moralne i estetske vrijednosti, razvijati osjećaj lične odgovornosti, jačati samopouzdanje i važnost saradnje kao i timskog rada. Sadržaj: Statika neodređenih konstrukcija; proračun pomjeranja; metoda sila, tehnička metoda deformacija; metod konačnih elemenata. Literatura: Bogunović ,S. (1986). Statika konstrukcija II. Sarajevo: Univerzitet u Sarajevu. Đurić, M. (1972). Teorija okvirnih konstrukcija. Belgrade: Građevinska knjiga. Hrnjić H. Metod konačnih elemenata (separat). Jokanović, O. (1991). Teorija linijskih nosača. Sarajevo: Svjetlost. Pašić, H. (1980). Metod konačnih elemenata. Sarajevo: Mašinski fakultet. Solovjev, Đ. (1981). Statika neodređenih konstrukcija. Sarajevo: Građevinski fakultet. Nastavne metode: predavanja: usmeni i demonstracijski; metoda razgovora, demonstracije, usmenog izlaganja način vježbi: demonstracijski i konsultacijski Načini provjere znanja: Verifikacija znanja studenata vrši se putem dva testa (teorija i zadaci), koji će biti održani sredinom i krajem semestra. Kandidati koji ne polože ispit putem testova dužni su pristupiti polaganju završnog ispita. Završni ispit obuhvata zadatke i teoriju. Konačna ocjena formira se na osnovu položenih testova i položenog završnog ispita, pri čemu se uzima u obzir i ocjena programskih zadataka. Pristup završnom ispitu stiče student koji je stekao pravo na drugi potpis, što podrazumijeva ispunjenje propisanih odredaba. Priprema za ispit vrši se na osnovu predavanja i vježbi, kao i na osnovu popisa literature koju nastavnik preporuči na početku izvođenja nastave. Vježbe bodovi max 8; Testovi -TEST 1 i TEST 2 - bodovi max 67; Završni ispit : Pismeni ili usmeni ispit bodovi max 25.

46



Odgovorni nastavnik/ci prof. dr. Amir Pašić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi van. prof. dr. Aida Idrizbegović Zgonić, d.i.a., ass. Lejla Šabić, d.i.a., ass. Lejla Kahrović, MA, d.i.a., i saradnici


Nastavni sati 30 Predavanja 30 Vježbe - Preduslovi za pristup predmetu: Odslušan predmet THA 3 Cilj predmeta: Upoznavanje studenata s razvojem arhitekture od sredine 19-tog stoljeća do današnje savremene arhitekture. Očekivani ishodi učenja: Poznavanje tokova savremene arhitekture, najznačajnijih predstavnika i arhitektonskih pravaca. Sadržaj: Uvodna predavanja pregled savramene arhitekture ( periodi); Na prelasku stoljeća - Art Nuoveau, Wagner, Adolf Loos; Prva moderna; Modernizacija i industrijalizacija, Peter Behrens, Expresionizam, Kubizam, Futurisam; Frank Lloyd Wright; Internacionalni stil - De Stijl, Bauhaus, Mies van der Rohe; Američka arhitektura, Art Decco; Arhitektura i moć Vladavina sile (1930-1945); Globalizacija moderne arhitekture ( Stirling, Philip Johnson); Corbusier, Novi grad; Vizije i realnosti; Socializam versus kapitalizam (Brutalism, Ekspresije u betonu, Louis I. Kahn, Alvar Aalto); Postmodernizam (R.Venturi); Dekonstruktivizam ( Libeskind, Ghery, Hadid, Eisemann); High tech ( Foster, Jean Nouvel); Savremena japanska arhitektura (od K.tange-a do Sanaa i Toyo Ito-a); Savremena skandinavska arhitektura ( BIG, Snohetta i Reiulf Ramstadt); Novi pravci u arhitekturi, mladi arhitekti, novi minimalizam ( Aires Mateus i sl); Pritzkerova nagrada integralni pregled. ( Nastavne jedinice su podložne manjim izmjenama zbog kontinuiranog praćenja novih arhitektonskih stvaralaca). Literatura: A group of authors. (1970). Enciklopecija moderne arhitekture. Belgrade: Građevinska knjiga. Betsky, A., Hadid, Z. (1998). The Complete Buildings and Projects. London: Thames & Hudson. Cattermole, P (2006). Buildings for Tomorrow: Architecture That Changed Our World. London: Thames & Hudson. Colin, A. (1999). The Pritzker Architecture Prize: The First Twenty Years. New York: Harry N. Abrams. Crosbie, M. J. (1998). Ten Houses (Alfredo DeVido Architects). Beverly, MA: Rockport Publishers. Davidson, C., Serageldin, I. (Eds). (1995). Architecture Beyond Architecture. London: Academy Editions. Dobrović, N. (1963-1971). Savremena arhiektura 1, 2, 3, 4, 5. Belgrade: Zavod za izdavanje udžbenika Socijalističke Republike Srbije. Farrelly, L. (2007). The Fundamentals of Architecture. Lausanne: AVA Publishing. Jencks, C. J. (1986). Moderni pokreti u arhitekturi (S. Litvinović, S. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Jencks, C. J. (1990). The New Moderns. London: Academy Editions. Jencks, C. J. (2005). Iconic Building. New York: Rizzoli International Publications. Kahn, L. (1997). In the Realm of Architecture. London: Thames and Hudson. Kentgens-Craig, M. (1998). The Dessau Bauhaus Building, 1926-99. Basel: Birkhauser. Khan, H-U. (2001). International Style. Cologne: Taschen. MODERN ARCHITECT: HASCHER JEHLE ARCHITEKTUR. Seoul: Archiworld. Myerson, J. (1996). New Public Architecture. London: Laurence King Publishing. Myerson, J. (2005) The 21st Century Office. London: Laurence King Publishing. Norberg-Schulz. (1975). Egzistencija, prostor i arhitektura. Belgrade: Građevinska knjiga. Phaidon Press Editors. The Phaidon Atlas of Contemporary World Architecture. (2004). London: Phaidon Press. Radović, R. (2001). Savremena arhiektura. Novi Sad: Fakultet tehničkih nauka i STYLOS. www.infiarch.ba – Savremena arhitektura Nastavne metode: Komparativa predavanja sa projekcijama i kratkim dokumentarnim filmovima kojima se student upućuje na tokove savremenog arhitektonskog stvaralaštva, regionalne karakteristike i istaknute pojedince u arhitekturi. Načini provjere znanja: Aktivno učešće u nastavi, testovi 20%; Ispit 80%, u pismenoj formi sa mogučnošću dodatnog usmenog ispita kod graničnih rezultata.

http://www.infiarch.ba/

47






Nastavni sati 45 Predavanja 15 Vježbe 30 Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Sveobuhvatno i struktuirano razumijevanje osnovnih elemenata urbanističkog projektovanja kao multidisciplinarne djelatnosti koja kao svoj primarni cilj ima oblikovanje artificijelne sredine u kojoj participira čitav spektar teoretskih i praktičnih znanosti. Očekivani ishodi učenja: Od studenta se očekuje da usvoji određena znanja koja će mu pomoći u ispravnom razumijevanju i inventivnoj primjeni principa, normativa i standarda u urbanističkom projektovanju. Sadržaj: Prostorna struktura grada, pojam i vrste; Morfološka struktura grada; Funkcionalna struktura grada; Socijalna struktura grada; Funkcije grada i namjena površina;: Osnovna gradska područja; Prostorne dominante u gradu: Elementi urbanističkog oblikovanja gradova; Ulice; Građevinski blok: definicija, oblik, sistem izgradnje, funkcija, sadržaj; Vrsta i namjena gradskih saobraćajnica; Saobraćaj u mirovanju/parking; Trgovi: pojam, funkcije i elementi oblikovanja; Urbano zelenilo; Urbana oprema. Literatura: Bašić, A. (2000). Budućnost gradova – grad za život. Okoliš, 99. Giedion, S. (1969). Prostor, vrijeme, arhitektura. (R. Trbojević, M. Radonić, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Jenks, M. (2000). The Compact City, a Sustainable Urban Form? Nondon, New York: E & FN Spoon Press. Le Corbusier, C. J. (1974). Način razmišljanja o urbanizmu (T. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Lynch, K. (1991). City Sense and City Design. Cambridge, MA: MIT Press. Marinović – Uzelac, A. (1986). Naselja, gradovi, prostori. Zagreb: Tehnička knjiga. Milinović, V. (2000). Separati. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Mumford, L. (1988). Grad u historiji (V. Ivir, Transl.). Zagreb: ITRO “Naprijed”. Norber-Schulz, C. (1990). Stanovanje. Stanište, urbani prostor, kuća (M. J. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Pegan, S. (2007). Urbanizam – uvod u detaljno urbanističko planiranje. Zagreb: ITG, d.o.o. Vresk, M. (2002). Grad i urbanizacija. Zagreb: Školska knjiga. Nastavne metode: Informativni metod nastave praćen adekvatnim primjerima iz prakse koji se analiziraju i obrađuju na vježbama kao uvod i informativno-stručna podloga za izradu idejnog urbanističkog rješenja stambenog bloka. Načini provjere znanja: Pismeni ispit 50% Ocjena (ukupna) iz vježbi 50%

48

Opis programa po predmetima za V semestar I ciklusa studija

Arhitektonska fizika 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ARHITEKTONSKA FIZIKA 1 Šifra 01.05.06

Odgovorni nastavnik/ci prof. dr. Ahmet Hadrović, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. dr. Haris Bradić, d.i.a.

Godina studija III Semestar V Status predmeta OBAVEZNI ECTS 2


Preduslovi za pristup predmetu: Prema Pravilima studiranja. Cilj predmeta: Objašnjenje suštine arhitektonske fizike kao naučne komponente arhitekture, upućivanje studenata na traganje za rješenjima u arhitekturi (dispozicija i materijalizacija) čija se valjanost može egzaktno vrjednovati. Očekivani ishodi učenja: Student bi trebao biti osposobljen da arhitekturu vidi kao jedinstvo njene umjetničke i egzatno-empirijske komponente. Sadržaj: OKRUŽENJE (definicija okruženja, prirodno i društveno kruženje). Prirodno okruženje (Zemlja, atmosfera, klima, klimatski faktori i klimatski elementi). Primjeri autohtone arhitekture iz raznih krajeva svijeta ("arhitektura bez arhitekata"). ČOVJEK (čovjek – prirodno i društveno biće; područje ugodnosti = definiciono područje sa aspekta termodinamike, svjetlosti, zvuka). GRANICE (pojam SISTEMA, veličine sistema, pojam granica sistema, transport materije i energije kroz granice sistema). Aritektonska termodinamika (osnovni postulati termodinamike, energija, toplota, temperatura). Transport energije (toplote) kroz granice ADP-a (prostiranje toplote, koeficijent toplinske vodljivosti materijala, koeficijent prolaza toplote, metoda proračuna, toplinski gubici, standardi-propisi). Temperaturne dilatacije i temperaturna naprezanja. Toplinska stabilnost na ljetni i zimski režim. Parodifuzija (osnovne veličine i jedinice, proračun parodifuzije, parna brana, preporuke, standardi). Ovjetljenje (svjetlotehničke veličine i njihove jedinice, uvjeti dobrog osvjetljenja, klima boje svjetlosti, temperatura svjetlosti, generiranje svjetlosti, svjetiljke, osnovni proračuna). Arhitektonska akustika (zvuk, predstavljanje zvučne pojave, rezonancija, interferencija, stojni valovi, Dopplerov efekat, usmjerene karakteristike zvučnog izvora, pojave koje prate prostiranje zvuka, uvjeti dobre akustičnosti prostorije, odjek, horizontalni i vertikalni plan prostorije, zvučni apsorber – vrste i zadaće). Buka, izvori i tokovi buke, predstavljanje buke, zaprečavanje buke, standardne krive, preporuke, standardi – propisi. Literatura: Goscle, K., Schule, W. (1978). Zvuk, toplota, vlaga. Belgrade: Gradjevinska knjiga. Hadrović, A. (2010). Arhitektonska fizika, drugo izdanje. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Hadrović, A. (2008). Bioclimatic Architecture, Searching for a Path to Heaven. North Charleston, SC: Booksurge. Milosavljević, M. (1985). Klimatologija. Belgrade: Naučna knjiga. Granjean, E. (1972). Vohnpysiologee. Zurich: Artemis. Moritz, K. (1975). Pravilno i pogrešno. Belgrade: Gradjevinska knjiga. Matić, M. (1988). Energija i arhitekura. Zagreb: Školska knjiga. Podlipnik, P. (1978). Svjetlotehnički priručnik. Maribor: Elektrokovina. Nastavne metode: Predavanja sa ukazivanjem na ovisnost ovoga problematiziranja i cjelokupnog envajormenta putem predložaka i uvida u terenu. Načini provjere znanja: Praćenje predavanja i vježbi 5% Nenajavljena provjera 5% Individualni zadatak (vježbe) 30% Timski rad (u grupi – vježbe) 10% Najavljeni, pismeni dio ispista 30% Najavljeni, usmeni dio ispita 20% Završni ispit za one koji nisu sakupili dovoljan broj kredita.

49

Arhitektonske konstrukcije 5 (konstruktivni sistemi u arhitekturi) Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 5 (KONSTRUKTIVNI SISTEMI U ARHITEKTURI) Šifra 01.05.05





Preduslovi za pristup predmetu: Prema Pravilima studiranja Cilj predmeta: Uputiti studenta na razumijevanje međuovisnosti arhitektonskog programa i konstruktivnog sistema u dimenzijama funkcije, estetike, ekonomičnosti = optimalnosti. Očekivani ishodi učenja: Student bi trebao biti osposobljen da arhitekturu vidi kao jedinstvo njene umjetničke i egzatno-empirijske komponente. Sadržaj: Pojam konstruktivnog sistema, definicja, zadaće u sklopu ADP-a, historijski razvoj – pregled. Sistematizacija; Linijski k. sistemi (linija=štap, sile i moment savijanja, stup, greda, konzola, linijske rešetke, prostorni rešetkasti nosači); Okvir (stup + greda), okvir u ravnini, okviri u prostoru (raster, horizontalni i vertikalni plan), načini prostorne ukrute (prihvatanje seizmike i vjetra). Luk (oblici, statičke sheme, problem horizontalnih sila, horizontalni i vertikalni plan, materijalizacija); Površinski konstruktivni sistemi. Prostorne rešetke oblici, odnos raspon-visina, materijalizacija, poznati primjeri; Nabori (definicija, presjek – poprečni i podužni, odnos visina-raspon, dijafragma, materijalizacija, najpoznatiji primjeri). Cilindrične ljuske (poprečni presjek, odnos ravan-visina, dijafragma, kratke i duge ljuske, poznati primjeri); Konoidi i konusi; Dvostruko zakrivljene površine, translacijske i rotacijske forme: naborani lukovi, HP-ljuske, torus, hiperboloidi, paraboloidi, elipsoidi, kombinacije. Poznate realizacije; Kablovski k. sistemi (uže-performanse, jednoslojni i dvoslojni kablovi, rasponi, oblici osnove, poznate realizacije); Tensegrity-konstrukcije; Razapete mreže i platna (pojam, uzori u tradicijskim rješenjima, materijali, oblici, poznati primjeri); Pneumatski k. sistemi (pojam, principi konstruiranja,materijali, elementi, poznate realizacije); Liftovi (vrste i elementi); Protupožarna zaštita (značaj, horizontalni i vertikalni plan arh. objekta, požarno opterećenje, požarni sektori, vatrootporni elementi otvora). Literatura: Fisher, R. E. (1964). New structures. New York: McGraw Book Company. Hadrović, A. (2009). Konstruktivni sistemi u arhitekturi. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Hadrović, A. (2009). Structural Systems in Architecture. North Charleston, SC: Booksurge, LLC. Hart, F., Henn, W., & Sontag H. (1991). Atlas čeličnih konstrukcija, Belgrade: Građevinska knjiga. Michelis, P. A. (1973). Estetika arhitekture armiranog betona (T. Maksimović, M. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Ruhle, H. et al. (1977). Prostorne krovne konstrukcije, njihove pojedinosti, njihove izodese. Belgrade: Građevinska knjiga. Sigel, C. (1960). Strukturformen der modernen Architektur. Munich: Verlag Georg D.W. Callwey. Journals (thematic editions on the new constructions): The Japan Architect, 164.; Techniwues & Architecture, 291.; Detail, DBZ. Nastavne metode: Strukturalno-anallitički i komparativni koncept izlaganja problemskog karaktera. Vizualna uporedjenja i predložak-primjeri iz prakse. Naćini provjere znanja: Praćenje predavanja i vježbi 5% Nenajavljena provjera 5% Individualni zadatak (vježbe) 30% sa korekcijama Timski rad (u grupi – vježbe) 10% Najavljeni, pismeni dio ispita 30% Najavljeni, usmeni dio ispita 20% Završni ispit ukoliko nije pribavljen dovoljan broj kredita.

50

Armirano-betonske konstrukcije 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ARMIRANO-BETONSKE KONSTRUKCIJE 1 Šifra 01.06.05

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Slađana Miljanović, d.i.g.

Ostali učesnici u nastavi ass. Amela Šljivić, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Redovno upisan V semester. Cilj predmeta: Sticanje osnovnih znanja o armiranom betonu kao materijalu, njegovim komponentama, tehnologiji betona, klasama čvrstoće betona i vrstama betonske armature kao i o osnovnim metodama proračuna i dimenzionisanja armiranobetonskih presjeka i primjeni armiranog betona u arhitektonskim konstrukcijama prema Eurocode 2 u korelaciji sa PBAB ’87. Očekivani ishodi učenja: Nakon savladavanja gradiva izloženog u predmetu, polaznik bi bio sposoban samostalno izvršiti dimenzioniranje armirano-betonskih presjeka opterećenih momentom savijanja sa ili bez normalne sile i rasporediti betonsku armaturu u pojedinim nosivim elementima arhitektonskog objekta. Sadržaj: Beton; Uvod. Čvrstoće betona i njihovo ispitivanje. Odnos izmedju čvrstoće betona na pritisak i zatezanje. Deformacije betona: elastične deformacije; plastične deformacije od kratkotrajnog opterećenja; vremenski ovisne deformacije betona, efekti djelovanja na konstrukciju i spriječavanje uticaja skupljanja i puzanja betona. Armaturni čelik; Općenito. Način proizvodnje i osnovne mehaničke karakteristike armaturnog čelika. Oblikovanje armature. Uticaj temperature na osobine armaturnog čelika. Spoj između čelika i betona; Općenito. Naponi spoja i osnovni zakon spoja. Faktori koji utiču na napone spoja. Minimalne debljine zaštitnog sloja betona. Osnove proračuna armirano-betonskih konstrukcija; Osnovni pojmovi. Klasifikacija; Projektovanje nosive konstrukcije:općenito o dokazu nosivosti; uzroci naprezanja, dejstva (opterećenja); proračunski modeli i odredjivanje sila u presjecima; kapacitet nosivosti; oblast sigurnosti. Računski postupci dokaza nosivosti: metoda dopuštenih napona; metoda granične otpornosti; probabilističke metode. Dimenzioniranje nosive konstrukcije, koeficijenti sigurnosti i kombinacije dejstava. Dimenzioniranje armirano-betonskih presjeka napregnutih momentom savijanja i normalnom silom metodom granične nosivosti (ULS); Osnovne pretpostavke: računski dijagram za beton (σb-εb); računski dijagram za armaturni čelik (σa- εa). Vrste lomova i zadatak dimenzioniranja. Mogući dijagrami deformacija presjeka u stanju granične nosivosti. Dimenzioniranje presjeka sa pravokutnom pritisnutom zonom. Literatura: Eurocode 2. (1994). Proračun betonskih konstrukcija, Deo 1: Opšta pravila i pravila za proračun zgrada. Belgrade: Građevinski fakultet. Miljanović, S. Lectures. Tahirović, I. V. (2001). Armirani beton I, II. Sarajevo: Svjetlost. Tomičić, I. (1984). Betonske konstrukcije. Zagreb: Školska knjiga. Zlatar, M. (2006). Predavanj za Armirano-betonske konstrukcije 1&2. Sarajevo. Nastavne metode: Predavanja i izrada numeričkih primjera na časovima vježbi. Pored rada na vježbama studenti mogu dolaziti u kabinete za dopunske konsultacije i razjašnjenja po pitanju problematike vezane za predavanu materiju zadataka i pripremu ispita. Načini provjere znanja: Verifikacija znanja studenata vrši se putem dva testa (I test 40%, II test 40%) i/ili završnog ispita (usmeni/pismeni, max 80% za dopunu bodova ostvarenih u semestru). Završni ispit obuhvata zadatke i teoriju. Konačna ocjena formira se na osnovu položenih testova i/ili položenog završnog ispita, pri čemu se uzima u obzir i zalaganje studenata na vježbama (20%).Pristup integralnom ispitu stiče student koji je stekao pravo na drugi potpis, što podrazumijeva ispunjenje Statutom propisanih odredbi. Priprema za ispit vrši se na osnovu predavanja i vježbi, kao i na osnovu popisa literature koju nastavnik i saradnici preporuče na početku izvodjenja nastave.

51

Drvene i metalne konstrukcije 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta DRVENE I METALNE KONSTRUKCIJE 1 Šifra 01.06.08





Preduslovi za pristup predmetu: Redovno upisan V semestar Cilj predmeta: Sticanje osnovnih znanja o drvetu i čeliku kao građevinskim materijalima, građi, tehnološkim svojstvima, kvalitetnim klasama, o tehnologiji proizvodnje lijepljenog lameliranog drveta, kao i o osnovnim metodama proračuna i dimenzioniranja presjeka osnovnih konstruktivnih elemenata drvenih i čeličnih konstrukcija, kao i oblikovanja i proračuna veza i nastavaka. Očekivani ishodi učenja: Nakon savladavanja gradiva izloženog u predmetu, student bi bio sposoban samostalno izvršiti odabir materijala i ponuđenog asortimana presjeka za elemente nosive konstrukcije, oblikovati veze i nastavke u konstruktivnom sklopu, kao i samostalno izvršiti dimenzioniranje i kontrolu presjeka za potrebe projektovanja i izvođenja konstrukcija. Sadržaj: Oblast: Drvene konstrukcije. Drvo kao građevinski materijal; Tehnologija drveta; Proračunski koncepti drvenih konstrukcija; Dimenzioniranje – osnovni principi; Centrično zategnuti štapovi; Centrično pritisnuti štapovi; Savijanje (pravo i koso); Ekscentrično zatezanje; Ekscentrični pritisak; Spajala: zavrtnji, trnovi i ekseri; Veze i nastavci; Klasični krovovi; Rešetke; Oblast: Metalne konstrukcije. Istorijski razvoj; Osnovna svojstva čelika; Dimenzioniranje; Centrično zategnuti štapovi; Centrično pritisnuti štapovi; Savijanje; Ekscentrično napregnuti štapovi; Spajala : obični zavrtnji, visokovrijedni zavrtnji, zavarivanje; Proračuni konstruisanih nastavaka štapova i nosača; Veze. Literatura: Androić, B.; Dujmović, D.; & Džeba, I. (1994). Metalne konstrukcije 1, 2, 3. Zagreb: Građevinski fakultet Sveučilišta u Zagrebu i Institut građevinarstva Hrvatske. Buđevac, D. (2000). Čelične konstrukcije u zgradarstvu. Belgrade: Građevinska knjiga. Buđevac, D., Marković, Z, Bogavac, D., & Tošić, D. (1999). Metalne konstrukcije 1, 2. Belgrade: Građevinski fakultet. Evrokod 5: EN 1995-1-1:2004. (2009). Belgrade: Građevinski fakultet Univerziteta. Gojković, M., Stojić, D.: (2007). Drvene konstrukcije. Belgrade: Grosknjiga. Hart, F., Henn, W., & Sontag, H. (1991). Atlas čeličnih konstrukcija. Belgrade: Građevinska knjiga. Miljanović, S. Lectures. Werner, G., Zimmer, K. (1996). Holzbau Teil 1, 2 Grundlagen DIN 1052/ EUROCODE 5. Berlin, Heidelberg, New York: Springer. Žagar, Z. (1999). Drvene konstrukcije I,II, III & IV. Zagreb: PRETEI. Nastavne metode: Auditorna predavanja i vježbe. Tokom pohađanja vježbi, svaki kandidat treba uraditi po jedan programski zadatak po osnovnim užim oblastima, iz segmenta Dimenzioniranje nosivih elemenata i Proračun veza i nastavaka za zadate pojedine konstruktivne elemente. Načini provjere znanja: Verifikacija znanja studenata vrši se putem dva testa (teorija i zadaci) (I test 40%, II test 40%) i/ili završnog ispita (usmeni/pismeni, max 80% za dopunu bodova ostvarenih u semestru). Završni ispit obuhvata zadatke i teoriju. Konačna ocjena formira se na osnovu položenih testova i/ili položenog završnog ispita, pri čemu se uzima u obzir i ocjena programskih zadataka (20%) . Pristup završnom ispitu stiče student koji je stekao pravo na drugi potpis, što podrazumijeva ispunjenje Statutom propisanih odredbi . Priprema za ispit vrši se na osnovu predavanja i vježbi, kao i na osnovu popisa literature koju nastavnik i saradnici preporuče na početku izvođenja nastave.

52



Odgovorni nastavnik/ci van. prof. Sead Gološ, d.i.a.; doc. dr. Vedad Islambegović, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. Lejla Kreševljaković, d.i.a., v.ass. Vedad Kasumagić, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Projektovanje 2 Cilj predmeta: Uvođenje studenata u stručnu materiju i metodologiju projektovanja i osposobljavanje za projektovanje višestambenih zgrada. Očekivani ishodi učenja: Uspješnim savladavanjem sadržaja ove materije studenti stiču neke opšte (instrumentalne, interpersonalne, sistemske) i djelomično stručne kompetencije za koje je potrebno vladati: osnovama materije iz oblasti stanovanja, sposobnošću analize i sinteze, sposobnošću kritičkog mišljenja, kreativnog nezavisnog djelovanja, imati svijesti o društvenoj odgovornosti, imati sposobnost praćenja savremenih dostignuća u struci. i sl. Sadržaj: U okviru predavanja studentima se prezentira materija neposredno vezana za zadatak koji se radi na vježbama, a koji predstavlja integralni projekat iz oblasti višespratnih zgrada (tipologija: stanovi sa podesta, koridorski, galerijski, terasaste zgrade i dr.) Osnovni propisi i ograničavajući činioci u projektovanju višestambenih zgrada. Aktuelno socio-političko okruženje stambene arhitekture.(tržite, nove tipologije.) Uporedna analiza individualnog stanovanja i stanovanja u višestambenoj zgradi sa sociopsihološkog i ekonomskog aspekta. Kontekst u stanovanju – genius loci (kulturološko-istorijski, socio-politički, prirodni). Uticaj globalizacija na koncept stanovanja. Tipološka analiza organizacije stana sa stanovišta naslijeđa i tradicionalnih vrijednosti. Participacija u stanovanju. Individualizacija višeporodičnog stanovanja –transponovanje elemenata individualnog stanovanja u višestambeno. Zajedničke prostorije u višestambenim zgradama -Socijalna interakcija. Rad i stanovanje.. Stambena arhitektura vodećih svjetskih arhitekata. Oblikovanje višestambenih zgrada. Prezentacija i odbrana studentskih radova. Literatura: Bajlon, M. (1986). Upotrebna vrijednost stana. Belgrade: Arhitektonski fakultet. Kara-Pešić I., Petovar, K. (1985). Neposredna okolina stambenih zgrada. Belgrade: Centar za stanovanje IMS. Klein, R. (1978). Sudjelovanje korisnika u oblikovanju stana. Subotica: Građevinski fakultet. Knežević, G. (1986). Višestambene zgrade. Zagreb: Liber. Knežević, G. (1994). Fleksibilnost i participacija u stanogradnji. Zagreb: Tehnička knjiga. Knežević, G., Kordiš, I. (1987). Stambene i javne zgrade. Zagreb: Tehnička knjiga. Mandić, R. (2000). Kritički osvrt na funkcionalizam, knjiga II – postdiplomski studij. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Mandić, R. (2000). Stanovanje u tranziciji, knjiga II – postdiplomski studij. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Mandić, R. (2010). Zbirka tekstova za predmet Projektovanje 3 / Prvi i drugi dio; različiti autori. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Mandić, R. (2011). Kultura kao kontekst u stanovanju – doktorski studij. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Norber-Schulz, C. (1990). Stanovanje. Stanište, urbani prostor, kuća (M. J. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Rudlin, D., Falk, N. (1999). Building the 21st Century Home – the /Sustainble Urban Neighbourhood/. Oxford: Architectural Press. Schneider, F. (1997). Floor Plan Atlas Housing. Basel: Birkhauser-Verlag. Strižić, Z. (1996). Arhitektonsko projektovanje II (o stanovanju). Zagreb: Psefizma. Domaći i strain časopisi koji tretiraju oblast stanovanja (Oris, Arhitektura, ČiP, AA, TA, JA, AW, DB, etc.) Nastavne metode: Predavanja su obavezna i organizovana su kao kombinacija informativne i interaktivne nastave i za njih se kao i za rad na samim vežbama studenti moraju kontinuirano pripremati. Rad na vježbama obavlja se kroz analizu i rad na projektu koji je dijelom pod nadzorom, a dijelom samostalan. Metod rada nastavnika i asistenta sa studentima je neposredan, strukturalno i funkcionalno zahtjevan i obavlja se sa svakim studentom individualno. Načini provjere znanja: Na kraju semestra je javna prezentacija projekta .Obzirom da studij obavezuje studente na kontinuirani rad na predmetu, prisustvo i aktivno učešće na predavanjima i vježbama je obavezno. Studenti su obavezni da aktivno prisustvuju predavanjima i vježbama 80% od ukupnog fonda časova. Pod aktivnim učešćem u nastavi podrazumijeva se mogućnost permanentne provjere rada (parcijalni testovi). Kroz pomenute vidove nastave tokom semestra studenti dobijaju ocjene i ako su na svim vidovima nastave uspješni završekom semestra, poslije javne odbrane projekta dobiju ocjenu i odgovarajući broj kredita. Na aktivno učešće u nastavi (predavanja, provjere znanja....) otpada 20% kredita dok provjera tehničkog znanja, kreativnosti kao i sposobnosti prezentacije samostalnog rada nosi 80% kredtita.

53



Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Adnan Pašić, d.i.a., van. prof. mr. Mevludin Zečević, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. mr. Senaida Halilović, d.i.a, ass. Zulejha Šabić-Zatrić, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Upoznavanje sa teorijskim osnovama i sticanje znanja i vještina za učešće u planiranju, programiranju i arhitektonskom projektovanju zgrada za administraciju prosječne kompleksnosti. Integracija teorijskog i praktičnog znanja kroz semestralni rad potiče i individualni pristup rješavanju problema kod svakog pojedinog studenta, kao i razvijanje, istraživanje i upotrebu tradicionalnih i suvremenih materijala i tehnologija. Očekivani ishodi učenja: Kroz predavanja i vježbe student će steći znanje u vezi sa metodologijom projektiranja prostorno-funkcionalnih grupa kojim se administrativna zgrada razvija kroz kontekst, formu, funkciju, tehnologiju i materijalizaciju. Student je sposoban izraditi idejni arhitektonski projekat administrativne zgrade prosječne kompleksnosti, na osnovu integriranog znanja iz više predhodnih stručnih predmeta, gdje istovremeno savladava oblikovno-konceptualne i urbanističko-tehničke metodološke osnove arhitektonskog projektiranja. Sadržaj: Geneza i razvoj arhitekture zgrada za administraciju; Planiranje zgrada za administraciju; Urbanističko-arhitektonski i ambijentalni aspekti planiranja zgrada za administaciju; Prostorno-funkcionalne grupe i prostorne konfiguracije zgrada za administraciju; Arhitektonsko programiranje zgrada za administraciju; Analiza arhitektonskih tipova i funkcionalno-prostornih sklopova zgrada za administraciju; Elementi opreme i ambijentalni aspekti enterijerskog uređenja zgrada za administraciju; Servisni i instalacijski sistemi zgrada za administraciju; Savremeni koncepti arhitekture zgrada za administraciju. Literatura: Pickard, Q. (2002). The Architects Handbook. Oxford: Blackwell. Neufert, E. (2000). Arhitects’ Data (3rd edition). Oxford: Blackwell. Crosbie, M., Watson, D. (2004). Time–Saver for Architectural Design. New York: McGraw-Hill. Hachner, R., Jeska, S., Klauck, B. (2002). Office Building. Basel: Birkhauser. Nastavne metode: Predavanja – EX catedra / multimedija; Rad u semestru – individualni zadaci / rad pod nadzorom; Samostalni rad. Načini provjere znanja: Znanje studenata se ocjenjuje preko uspješno izrađenih praktičnih zadataka (80% od ukupne ocjene); Projektni zadaci, seminari, terenski rad, prezentacije, odbrane projekta (20% od ukupne ocjene).

54

Projektovanje instalacija 2 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta PROJEKTOVANJE INSTALACIJA 2 Šifra 01.05.11





Preduvjeti za pristup predmetu: Uspješno apsolviran premet „Projektovanje instalacija 1“. Cilj predmeta: Upoznavanje studenta sa termotehničkim instalacijama u zgradarstvu, Teorijom održivog razvoja, Direktivama i uredbama, Sistemima grijanja, ventiliranja i klimatizacije. Očekivani ishodi učenja: Razumjevanje i usvajanje znanja o termotehničkim instalacijama, produktima sagorjevanja fosilnih goriva te mogućim uticajima na okoliš, primjene uredbi i direktive, mogućnosti uštede energije. Sadržaj: Ekološki uvjeti, Teorija održivog razvoja, Termodinamika, Uredbe i direktive, Mikroklima, Grijanje, Sistemi, Goriva, Dimnjaci, Kotlovnice, Ventiliranje, Klimatiziranje, Ušteda energije. Literatura: Bijedić, Dž. (2012). Arhitektura, holizam umjesto optimalizacije, integralni pristup arhitektonskom stvaralaštvu. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Hadrović, A. (2010). Arhitektonska fizika. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Recknagel, H., Sprenger, E., Schramek, E-R., & Čeperković, Z. (2011). Grejanje i klimatizacija, uključukući i toplu voodu i tehniku hlađenja: priručnik sa 2100 Ilustracija i preko 350 tabela. Vrnjačka Banja: Interklima. Excerpts from the relevant regulations Nastavne metode: Predavanja diskusije i individualne konsultacije. Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi na osnovu aktivnosti u nastavi (prisustvovanje predavanjima i angažman – 30%), te ocjena sa parcijalnih i finalne provjere znanja – (70%).

55

Projektovanje tehnologije građenja Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta PROJEKTOVANJE TEHNOLOGIJE GRAĐENJA Šifra 01.05.07





Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Izučavanje tradicionalnih i savremenih tehnoloških postupaka i njihova primjena u procesima rada s kojima se finalizira zgrada od izvedbe primarne nosive konstrukcije objekta kao i tehnologija izvedbe završnih zanatskih radova u građevinarstvu. Sticanje znanja o općim tehničkim uvjetima za izvedbu građevinskih i zanatskih radova i njihov redoslijed i međuovisnost. Način izrade tenderske dokumentacije sa specificiranjem radova kroz predmjer i pradračun (građevinski i zanatski radovi) kao i izradi kalkulacija-analize cijena. Očekivani ishodi učenja: Sticanje znanja o tehnološkim postupcima i vrstama građevinsko-zanatskih radova i odnos tehnologije građenja i arhitektonsko-konstruktivne specifičnosti konstrukcije. Daju se znanja s područja tehnologije građenja koja su nužna za kompetentnu projektantsku i izvodžačku praksu sa suvremenim mogućnostima izvedbe osnovnih konstrukcija zgrada i i njihove finalizacije. Proučavanje raznih tehnologija građenja i njihovih svojstava omogućava studentima sticanje neophodnih znanja za njihov pravilan izbor u zavisnosti od osobenosti objekta, lokacije, raspoloživih resursa i drugih uslova. Sadržaj: Uvodne napomene sa predstavljanjem ciljeva predmeta i metoda rada na predavanjima i vježbama; Razvoj tehnologije građenja; Pregled radova u visokogradnji; Mehanizacija građevinskog procesa; Tehnologija izvođenja zemljanih radova; Tesarske konstrukcije. Oplate; Tehnologija armiračkih radova; Tehnologija betonskih radova; Tehnologija zidarskih radova; Završni radovi u građevinarstvu; Predmjer i predaračun građevinskih radova; Analiza i kalkulacije cijena; Zakonska legislativa vezana za oblast građenja. Literatura: Dreca, Š. (2002). Građenje. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Đorđević D. (2002). Izvođenje radova u visokogradnji. Belgrade: Izgradnja. Normativi i standardi rada u građevinarstvu. (2006). Belgrade: Građevinska knjiga. Bučar G. (1997). Tesarski, armirački i betonski radovi na gradilištu. Osijek: Građevinski fakultet. Chudley, R., Greeno, R. (2006). Building Construction Handbook (6th edition). Cornwall: MPG Books Ltd. Legislation and technical requirements (rulebooks, norms and BAS standards) Normativi i standardi rada u građevinarstvu-visokogradnja Važeća zakonska regulativa, pravilnici i uredbe iz oblasti građevinarstava Nastavne metode: Predavanja uz PowerPoint prezentaciju, i praktični rad na vježbama. Načini provjere znanja: Provjera znanja se vrši dodjeljivanjem bodova za svaki oblik aktivnosti i provjere znanja u toku semestra, kao i na završnom ispitu na kojem se utvrđuje konačna ocjena. Provjera znanja kroz dva pismena testa u semestru. Svaki test nosi 20% bodova u strukturi ocjene, vježbe nose 30% bodova u strukturi ocjene i završni pismeni ispit nosi 30% bodova u strukturi ocjene. 10 (A) – (izuzetan uspjeh, bez grešaka ili sa neznatnim greškama), nosi 95–100 bodova, 9 (B) – (iznad prosjeka, sa ponekom greškom), nosi 85–94 bodova, 8 (C) – (prosječan, sa primjetnim greškama), nosi 75–84 bodova, 7 (D) – (općenito dobar, ali sa značajnijim nedostacima), nosi 65–74 bodova, 6 (E) – (zadovoljava minimalne kriterije), nosi 55–64 bodova, 5 (F, FX) – (ne zadovoljava minimalne kriterije), manje od 55 bodova.

56

Teorija i historija urbanizma Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta TEORIJA I HISTORIJA URBANIZMA Šifra 01.04.25

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Jasenka Čakarić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi Prema potrebi



Preduslovi za pristup predmetu: Nema. Cilj predmeta: Upoznavanje studenata s historijskim preduslovima i tokovima gradogradnje, te elementima koji ukazuju na osnovne kriterije prema kojima se odvijao (i još uvijek odvija) proces generisanja grada; Očekivani ishodi učenja: Definisanje urbanih kodova i dihotomije grad-selo; Sinteza studija iz oblasti urbane nauke i prakse, kroz razumijevanje i sagledavanje teorijskih i praktičnih saznanja o valorizaciji i globalnoj suštini oblikovanja čovjekove okoline; Razumijevanje tokova razvoja grada kroz historiju, tipova definisanja „mjesta“ i na to uticajnih faktora: antropogenih, funkcionalnih, pravnih, strateških, savremenih; Sadržaj: Uvod (Polazišna definicija grada i pojava urbanizma); Prahistorijske i protohistorijske kulture (Opšte odrednice razvoja; Azija, Evropa); Antika (Prednja Azija, Egipat, Bliski Istok; Grčka; Rim); Srednji vijek (Evropa; Srednjovjekovni gradovi na antičkoj baštini; Geneza grada i oktroisana geneza; Ruralne i protourbane formacije; Rast i razvoj; Forma urbis; Oblik grada i topos; Islamski grad; Osvrt na BiH; Južna i Istočna Azija; Pretkolumbovska Amerika); Renesansa (Evropa; Preporod antike; Pojava vatrenog oružja; Idealni grad); Barok (Evropa; Metropole; Gradovi rezidencije; Fragmentarna ostvarenja; Kolonijalni gradovi – Istočna i zapadna hemisfera); Grad industrijskog doba (Evropa, Amerika i osvrt na BiH; Vrtni grad); Urbanizam XX vijeka (Reakcije prema urbanizaciji industrijskog doba; Modernizam; Novi gradovi; Postmodernizam); Grad danas; Literatura: Čakarić, J, Teorija i historija urbanizma – Skripta, Arhitektonski fakultet u Sarajevu, 2013 Marinović-Uzelac, A, Prostorno planiranje, Dom i Svijet, Zagreb, 2001 Milić, B, Razvoj grada kroz stoljeća 1: Prapovijest-Antika, Školska knjiga, Zagreb, 1994 Milić, B, Razvoj grada kroz stoljeća 2: Srednji vijek, Školska knjiga, Zagreb, 1995 Milić, B, Razvoj grada kroz stoljeća 3: Novo doba, Školska knjiga, Zagreb,2002 Mumford, L, Grad u istoriji, Book Marso, Beograd, 2001 Krier, R, Gradski proctor u teoriji i praksi, Građevinska knjiga, Beograd, 1999 Elin, N, Postmoderni urbanizam, Orion Art, Beograd, 2002 Radović, R, Savremena arhitektura, Fakultet tehničkih nauka, Stylos, Novi Sad, 2001 Nastavne metode: Izlaganje primjera putem informativno-historijskog pregleda razvoja gradova i komparativne metode, uz vizuelne analize i projekcije; Predavanja i individualne konsultacije; Načini provjere znanja: Parcijalnom (putem testova – dva testa tokom semestra – svaki 20-40%) i/ili integralnom provjerom znanja (40-80%); konačna ocjena iz predmeta izvodi se na osnovu prisustva studenta predavanjima (15%), aktivnosti studenta na predavanjima (5%), rezultata parcijalne i/ili integralne provjere znanja;

57



Odgovorni nastavnik/ci doc. dr. Pavle Krstić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. dr. Nasiha Pozder, d.i.a., ass. Armin Hodo, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Položen predmet UP 2 Cilj predmeta: Ovladavanje metodologijom urbanog projektovanja u složenim odnosima gradskih funkcija i njihovom organizacijom u prostoru. Projektovanje stambenih naselja različitih gustina kao osnovne gradske funkcije. Odnos funkcije stanovanje i funkcija centraliteta. Očekivani ishodi učenja: Razvijanje analitičkog i kritičkog posmatranja ukupnih odnosa u urbanom okruženju. Poimanje prostora kao scenografskog okvira za odvijanje složenih procesa interakcije između stanovnika grada i objekata u funkciji zadovoljavanja njihovih potreba. Sadržaj: Metodologija urbanističkog projekovanja; Istraživanje planske dokumentacije; Relacija stanovanja i ostalih urbanih funkcija; Podjela stanovanja prema gustini nastanjenosti; Odnos između urbane morfologije, kompozicije i tipologije stambenih objekata; Međuzavisnost između koncepta, kompozicije i saobraćajnog rješenja u stambenim i kontaktnim zonama; Saobraćaj u naselju: osnovni principi, trasiranje, hijerarhija, kapacitet i dimenzioniranje, profili; Saobraćaj u mirovanju, javni gradski saobraćaj; komunikacioni koridori u naselju (kolski, pješački, mješoviti..); Organizacija naselja u kontekstu odnosa stambenih jedinica i pratećih sadržaja, osnovne urbane opreme i dominanti urbane morfologije; Rekreacija stanovništva u okviru naselja; Zelene površine u stambenim zonama; Prezentacija koncepta (sredinom semestra); Finalna prezentacija i diskusija pred auditorijem (kolege studenti, asistenti, profesor). Literatura: Bacon, E. N. (1969). Design of Cities. London: Thames & Hudson. Gosling, M. (1984). Urban design. New York: St. Martin’s Press. Krier, R. (1975). Urban space. London: Academy Editions. Lynch, K. (1974). Slika jednog grada. Belgrade: Građevinska knjiga. Norberg-Schulz, C. (1975). Egzistencija, prostor i arhitektura (M. J. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Norberg-Schulz, C. (1980). Genius Loci: Towards a Phenomenology of Architecture. New York: Rizzoli. Prinz, D. (1997). Städtebau – Band 2: Stadtebauliches Gestalten. Stuttgart-Berlin-Cologne: Verlag W. Kohlhammer Architektur GmbH. Sitte, C. (1967). Umjetničko oblikovanje gradova (Đ. Tabaković, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Žuljić, V. J. (1984/1990/2000). Separati. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Nastavne metode: Predavanja - usmeno, vizuelno i komparativno izlaganje problematike projektovanja; Individualni rad na studiji slučaja. Načini provjere znanja: Semestralni zadatak 50 % Aktivnost u nastavi 10 % Završni ispit 40 %

58

Urbanističko planiranje 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta URBANISTIČKO PLANIRANJE 1 Šifra 01.04.08

Odgovorni nastavnik/ci doc. dr. Nihad H. Čengić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi ass. Armin Hodo, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Predmet enciklopedijskog karaktera. Slušatelji se upoznaju sa: (1) urbanom strukturom, (2) gradom u tranziciji i (3) značajem planiranja u prostoru koji je ograničena veličina. Očekivani ishodi učenja: Sposobnost razvijanja analitičkog i kritičkog mišljenja i razumijevanja urbane strukture i urbane forme; Lične i društvene vještine izražavanja i komuniciranja govorno, pismeno i grafičkim prikazivanjem/opisivanjem; Svijest o pitanjima/problemima i temama današnjih rasprava u urbanizmu. Razumijevanje ciljeva tranzicije i uticaja na grad. Razumijevanje ograničenosti kapaciteta prostora i potrebe za više odgovornim razvojem prostora. Sadržaj: Definicije urbanog planiranja; Teorije urbanog planiranja; Zapadne škole urbanizma; Istočne škole urbanizma; Grad kao kompleksan i dinamičan sistem – čiji je grad?; Planiranje i samoorganizacija; Geneza rasta grada i urbana struktura; Urbana struktura u društvenoj i ekonomskoj tranziciji i novi razvoji; Namjena površina (stanovanje, rad i slobodno vrijeme); Funkcije centraliteta; Metodski postupak kroz izradu Urbanističkog plana; Analitički dio kod urbanističkog planiranja; Valorizacija prirodnih i stvorenih resursa – kriteriji za valorizaciju; Opći i posebni ciljevi urbanističkog planiranja; Koncept urbanističkog plana – razrada koncepta; Usvajanje – proces - urbanističkog plana; Tekstualni i grafički dijelovi urbanističkog plana; Provođenje urbanističkog plana; Zakoni i podzakonski akti. Literatura: ARH (1963). Generalni urbanistički plan grada Sarajeva. Časopis za arhitekturu, urbanizam, primijenjenu umjetnost i industrijsko oblikovanje, 1(2-3), str. 3−77. Berry, B. J. L. (1970). Geographic perspectives on urban systems. London: Prentice Hall, International, INC. Bracken, I. (2007). Urban Planning Methods. Oxon: Routledge. Čaldarević, O. (1990). Urbana sociologija. Zagreb: Globus. Glasson, J. (1978). Regional planning. London: Hutchinson of London. Kečkemet, D. (1981). Grad za čovjeka. Zagreb: Društvo historičara umjetnosti Hrvatske. Krešić, I. (1977). Prostorna ekonomija. Zagreb: Informator. Marinović-Uzelac, A. (1985). Teorija namjene površina. Zagreb: Liber. Marinović-Uzelac, A. (2001). Prostorno planiranje. Zagreb: Dom svijet. Skupština Kantona Sarajevo (1999). Urbanistički plan Grada Sarajeva za urbano područje Sarajevo (Stari Grad, Centar, Novo Sarajevo, Novi Grad, Ilijaš i Vogošća) za period od 1986. do 2015. godine – prečišćeni tekst. Službene novine Kantona Sarajeva, broj 5, 11. mart 1999. Vlada Federacije Bosne i Hercegovine (2005). Uredba o jedinstvenoj metodologiji za izradu dokumenata prostornog uredjenja. Službene novine Federacije BiH, br. 63/04 i 50/07. Vresk, M. (1990). Grad u regionalnom i urbanom planiranju. Zagreb: Školska knjiga. ZPUPPS (1977). Sarajevo – sistem gradskih centara: programski projekat. Sarajevo: Zavod za prostorno i urbanističko planiranje i programiranje Sarajeva. Žuljić, V. J. (1981/1985/1991/2001). Skripta: Separati. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Nastavne metode: Predavanja i individualni/timski rad na izradi studije slučaja (semestralni zadatak). Načini provjere znanja: Semestralni zadatak (40%), aktivnost (10%) i završni ispit (usmena i grafička prezentacija i kritička analiza slučaja) (0–50 %).

59

Opis programa po predmetima za VI semestar I ciklusa studija





Godina studija III Semestar VI Status predmeta OBAVEZNI ECTS 4


Preduslovi za pristup predmetu: Prema Pravilima studiranja. Cilj predmeta: Kroz rezime svih aspekata materijalizacije (arhitektonskih konstrukcija) podvući značaj ogradnih površina kako sa teoretskog aspekta arhitekture tako i sa praktičnog. Cilj nastave je da studenti kroz teoretske i praktične aspekte shvate nova kretanja u arhitekturi i njihov značaj. Očekivani ishodi učenja: Student bi trebao biti osposobljen da arhitekturu vidi kao jedinstvo njene umjetničke i egzatno-empirijske komponente. Sadržaj: U sadržaju je veoma pažljivo tretiran teoretski aspekt ogradjujućih površina arhitektonskog prostora. Sa praktičnog aspekta obradjuju se slijedeća područja: Pokrivanje objekata materijalima: čelični lim, aluminijum, vlaknaste ploče, sintetički materijali i sl.; Obloge ispune ogradjujućih površina pomenutim materijalima; Arhitektura u staklu i staklo u arhitekturi; Obješene fasade. Literatura: Fisher, R. E. (1964). New structures. New York: McGraw Book Company. Hadrović, A. (2009). Konstruktivni sistemi u arhitekturi. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Hadrović, A. (2009). Structural Systems in Architecture. North Charleston, SC: Booksurge, LLC. Hart, F., Henn, W., Sontag, H. (1987). Atlas čeličnih konstrukcija (visokogradnja). Belgrade: Građevinska knjiga. Ivković, V. (1981). Obješene fasade. Belgrade: Arhitektonski fakultet. Michelis, P. A. (1973). Estetika arhitekture armiranog betona. Belgrade: Građevinska knjiga. Ruhle, H. et al. (1977). Prostorne krovne konstrukcije, njihove pojedinosti, njihove izodese. Belgrade: Građevinska knjiga. Sigel, C. (1960). Strukturformen der modernen Architektur. Munich: Verlag Georg D.W. Callwey. Vekić, Ž. Teorija membrane (material postdiplomskog studija – arhitektonske structure u obnovi i izgradnji). Sarajevo: Arhitektonski fakutlet. Wigginton, M. (1996). Glass in Architecture. London: Phaidon Press Limited. Journals (thematic editions on the new constructions): The Japan Architect, 164.; Techniwues & Architecture, 291.; Detail, DBZ. Nastavne metode: Strukturalno-anallitički i komparativni koncept izlaganja problemskog karaktera. Vizualna uporedjenja i predložak primjeri iz prakse. Izvedbeni projekat, razrada M 1:50 i detalji Detalji obješene fasade i obloga M 1:25, M 1:1 Načini provjere znanja: Praćenje predavanja i vježbi 5% Nenajavljena provjera 5% Individualni zadatak (vježbe) 30% sa korekcijama Timski rad (u grupi – vježbe) 10% Najavljeni, pismeni dio ispita 30% Najavljeni, usmeni dio ispita 20% Završni ispit ukoliko nije pribavljen dovoljan broj kredita.

60

Armirano-betonske konstrukcije 2 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ARMIRANO-BETONSKE KONSTRUKCIJE 2 Šifra 01.06.06





Preduslovi za pristup predmetu: Redovno upisan VI semestar Cilj predmeta: Sticanje znanja o osnovnim metodama proračuna i dimenzionisanja armiranobetonskih presjeka i primjeni armiranog betona u arhitektonskim konstrukcijama prema Eurocode 2 u korelaciji sa PBAB ’87. Očekivani ishodi učenja: Nakon savladavanja gradiva izloženog u predmetu, polaznik bi bio sposoban razumjeti i postaviti armirano-betonsku konstrukciju arhitektonskog objekta, te samostalno izvršiti dimenzioniranje, kao i rasporediti betonsku armaturu u pojedinim nosivim elementima arhitektonskog objekta (na primjerima armirano-betonskih greda i armiranobetonskih ploča). Sadržaj: Dimenzioniranje pri naprezanju poprečnim silama; Stadij I. Stadij II. Analogija izmedju mehanizma unutarnjih sila armiranobetonske grede i unutarnjih sila rešetke. Proračun unutarnjih sila u armirano-betonskoj gredi konstantne visine pomoću modela rešetke. Vrste lomova kod vitke armirano-betonske grede. Rezultati novijih istraživanja. Redukcija poprečnih sila. Proračun smičućih napona u stadiju II. Dimenzioniranje na poprečne sile. Osnovni principi konstruisanja armature: sidrenje, prečnici savijanja armature, raspored i nastavljanje armature u elementima napregnutim na savijanje. Ploče: Uvod. Jednoosno napregnute ploče. Osnovni principi armiranja i konstruktivne odredbe. Osnovne jednačine teorije savijanja tankih ploča. Kontinualne pravougaone ploče oslonjene po čitavom obimu. Detalji armiranja unakrsno armiranih ploča. Jednoosno i dvoosno napregnute ploče sa otvorom. Presječne sile u području prekinutih linijskih oslonaca. Kružne i prstenaste ploče; Tačkasto oslonjene ploče: Općenito. Proračun momenata savijanja. Dimenzioniranje na probijanje. Literatura: Eurocode 2. (1994). Proračun betonskih konstrukcija, Deo 1: Opšta pravila i pravila za proračun zgrada. Belgrade: Građevinski fakultet. Miljanović, S. Lectures. Tahirović, I. V. (2001). Armirani beton I, II. Sarajevo: Svjetlost. Tomičić, I. (1984). Betonske konstrukcije. Zagreb: Školska knjiga. Zlatar, M. (2006). Lectures for the subject Reinforced concrete architectural constructions 1&2. Sarajevo. Nastavne metode: Predavanja i izrada numeričkih primjera na časovima vježbi. Izrada individualnih programskih zadataka: dimenzioniranje nosivih elemenata konstrukcije. Pored rada na vježbama studenti mogu dolaziti u kabinete za dopunske konsultacije i razjašnjenja po pitanju problematike vezane za predavanu materiju, izradu programskog zadataka i pripremu ispita. Načini provjere znanja: Verifikacija znanja studenata vrši se putem dva testa (I test 40%, II test 40%) i/ili završnog ispita (usmeni/pismeni, max 80% za dopunu bodova ostvarenih u semestru). Završni ispit obuhvata zadatke i teoriju. Konačna ocjena formira se na osnovu položenih testova i/ili položenog završnog ispita, pri čemu se uzima u obzir i zalaganje studenata na vježbama (20%). Pristup integralnom ispitu stiče student koji je stekao pravo na drugi potpis, što podrazumijeva ispunjenje Statutom propisanih odredbi. Priprema za ispit vrši se na osnovu predavanja i vježbi, kao i na osnovu popisa literature koju nastavnik i saradnici preporuče na početku izvodjenja nastave.

61

Drvene i metalne konstrukcije 2 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta DRVENE I METALNE KONSTRUKCIJE 2 Šifra 01.06.09





Preduslovi za pristup predmetu: Redovno upisan VI semester Cilj predmeta: Sticanje znanja o osnovnim principima dimenzioniranja i oblikovanja konstruktivnog sklopa i detalja veza savremenih drvenih i čeličnih konstrukcija velikih raspona, kao i osnovnih principa oblikovanja i dimenzioniranja konstruktivnih elemenata hala i osnovnih principa obezbjeđenja stabilnosti objekata. Očekivani ishodi učenja: Nakon savladavanja gradiva izloženog u predmetu, student bi bio sposoban razumjeti i logično oblikovati drvenu/metalnu konstrukciju arhitektonskog objekta uz obezbjeđenje stabilnosti, te samostalno izvršiti odabir materijala i ponuđenog asortimana presjeka za elemente nosive konstrukcije, oblikovati veze i nastavke u konstruktivnom sklopu, kao i samostalno izvršiti dimenzioniranje i kontrolu presjeka za potrebe projektovanja i izvođenja konstrukcija. Sadržaj: Oblast: Drvene konstrukcije. Istorijski razvoj. Lijepljene lamelirane konstrukcije; Tehnologija proizvodnje; Gredni nosači od lijepljenog lameliranog drveta (LLD); Ramovske i lučne konstrukcije; Međusobne veze od lld-a; Ležišta; Prostorna stabilnost; Spregovi. Oblast: Metalne konstrukcije. Istorijski razvoj; Primjena čeličnih konstrukcija u visokogradnji; Osnovni principi projektovanja hala; Opterećenja; Krovni pokrivači. Ukrućenja i spregovi; Sistemi glavnih nosača; Konstrukcijsko oblikovanje; Krovni vezači (rešetkasti i puni); Stubovi; Međusobne veze pojedinih elemenata; Ankerovanje glavnih stubova. Literatura: Androić, B.; Dujmović, D.; & Džeba, I. (1994). Metalne konstrukcije 1, 2, 3. Zagreb: Građevinski fakultet Sveučilišta u Zagrebu i Institut građevinarstva Hrvatske. Buđevac, D. (2000). Čelične konstrukcije u zgradarstvu. Belgrade: Građevinska knjiga. Buđevac, D., Marković, Z, Bogavac, D., & Tošić, D. (1999). Metalne konstrukcije 1, 2. Belgrade: Građevinski fakultet. Evrokod 5: EN 1995-1-1:2004. (2009). Belgrade: Građevinski fakultet. Gojković, M., Stojić, D.: (2007). Drvene konstrukcije. Belgrade: Grosknjiga. Hart, F., Henn, W., & Sontag, H. (1991). Atlas čeličnih konstrukcija. Belgrade: Građevinska knjiga. Miljanović, S. Lectures. Werner, G., Zimmer, K. (1996). Holzbau Teil 1, 2 Grundlagen DIN 1052/ EUROCODE 5. Berlin, Heidelberg, New York: Springer. Žagar, Z. (1999). Drvene konstrukcije I,II, III & IV. Zagreb: PRETEI. Nastavne metode: Auditorna predavanja. Načini provjere znanja: Verifikacija znanja studenata vrši se putem dva testa (I test 40%, II test 40%) i/ili završnog ispita (usmeni/pismeni, max 80% za dopunu bodova ostvarenih u semestru). Završni ispit obuhvata praktične zadatke iz oblasti strukturnog dizajna i teoriju. Konačna ocjena formira se na osnovu položenih testova i/ili položenog završnog ispita I aktivnosti u nastavi (20%). Pristup završnom ispitu stiče student koji je stekao pravo na drugi potpis, što podrazumijeva ispunjenje Statutom propisanih odredbi. Priprema za ispit vrši se na osnovu predavanja, kao i na osnovu popisa literature koju nastavnik i saradnici preporuče na početku izvođenja nastave.

62

Enterijeri i dizajn 1 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ENTERIJERI I DIZAJN 1 Šifra 01.03.18

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Erdin Salihović, d.i.a.




Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Upoznavanje studenata sa kompleksnim područjem oblikovanja unutrašnjih stambenih prostora, sa posebnim akcentom na enterijersko uređenje stambenih jedinica kolektivnog stanovanja.Analiziranjem enterijerskog rješenja, dispozicije i funkcije bosanskohercegovačkih stambenih jedinica kroz različite vremenske periode i društvene sisteme, daju se smjernice daljeg razvoja, karaktera i vrste savremenog stambenog enterijera. Očekivani ishodi učenja: Usvajanje znanja o značaju oblikovanja unutrašnjih stambenih prostora kroz psihološke, fiziološke i sociološke aspekte.Analiziranjem svakog pojedinačnog aspekta stambene jedinice, od dispozicije i materijalizacije do rasvjete i boje u enterijeru, podvlači se značaj interakcije prostora, namještaja i krajnjeg korisnika. Praktični dio nastave podrazumijeva upoznavanje studenata sa postupkom i tehnikom projektiranja stambenih enterijera, adaptacije i rekonstrukcije postojećih stambenih prostora za istu ili novu funkciju. Sadržaj: Temeljne enterijerske analize; Značaj stana;Osnovne jedinice enterijera; Uređenje stana, prostorije i namještaj; Interakcija prostora i namještaja; Izmjenljivost prostora u enterijeru-integracija rada i stanovanja; Savremeni materijali u enterijerima-podovi; Savremeni materijali u enterijerima-zidovi i stropovi; Problematika materijalizacije u enterijeru; Boje u enterijeru; Praktična primjena boja u enterijeru-relevantni primjeri; Prirodna i vještačka rasvjeta u enterijeru; Dizajn, projektovanje i planiranje vještačke rasvjete u enterijeru; Reprezentativni primjeri enterijera kolektivnog stanovanja; Savremene tendencije i dizajn enterijera poznatih arhitekata; Literatura: Cerver, F. A. (2000). Interior Design Atlas. Colgne: Konemann. Pile, J. (2005). A History of Interior Design. London: Laurence King. Salihović, E. (2004). Enterijer i prostorna organizacija stanova poslije II svjetskog rata u Sarajevu. Salihović, E. (2012). Interakcija dizajna namještaja i potreba stvaranja bosanskohercegovačkog branda-imena u okviru internacionalnog tržišta namještaja. Welsh, J. (1995). Modern House. London: Phaidon. De Chiara J., Panero J., Zelnik, M. (1994). Time-Saver Standards for Interior Design and Space Planning. New York: McGraw-Hill Education. Abercrombie, S., Whiton, S. (2016). Interijeri, Arhitektura, Dizajn-Povijesni pregled (I. Dučić, A. Stipić, Transl.). Zagreb: Mate. Nastavne metode: Predavanja – multimedijalne prezentacije i praktične vježbe koje se naslanjaju na tematske jedinice. Praktični dio vježbi podrazumijeva adaptaciju i rekonstrukciju postojeće stambene jedinice u novoprojektovano idejno enterijersko rješenje stana. Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi iz semestralnog projektnog zadatka 30-50%, provjere teoretskog znanja kroz dva semestralna testa (po 10-20%) ili integralnim ispitom (20-40%) i aktivnosti studenta (do 10%).

63

Osnovi restauracije Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta OSNOVI RESTAURACIJE Šifra 01.02.07

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Lemja Chabbouh Akšamija, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi ass. Šabić Lejla, d.i.a., ass. Kahrović Lejla, MA, d.i.a., i saradnici.


Nastavni sati 15 Predavanja 15 Vježbe - Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Sticanje znanja o značaju, vrijednosti i ulozi kulturno-historijske baštine, kako za sadašnje tako i buduće naraštaje, metodama njene obnove, zaštite i korištenja. Očekivani ishodi učenja: Poznavanje osnovnih pojmova, relevantnih domaćih i međunarodnih institucija, poznavanje međunarodnih konvencija koje se tiču graditeljske baštine. Sadržaj: Informacije, literatura, način rada; Definicija i klasifikacija graditeljskog naslijeđa; Značaj i uloga graditeljskog naslijeđa; Povijesni značaj doktrine zaštite i njen razvoj; Razvoj metoda zaštite kroz historiju; Savremeni pristup graditeljskom naslijeđu – biološki pravac; Savremeni pristup graditeljskom naslijeđu – uvod u aktivnu zaštitu; Metode očuvanja graditeljskog naslijeđa i metodološki postupak; Međunarodna legislativa – uvod; Atenska povelja, Venecijanska povelja; UNESCO, ICCROM, ICOMOS; Savremene povelje i konvencije; Državna legislativa iz oblasti graditeljskog naslijeđa. Literatura: Ceschi, C. (1970). Teoria e storia del restauro. Rome: Mario Bulzoni Editore. Chabbouh-Akšamija, L., (2004). Arhitektura svrhe. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Feilden M. B. (1981). Uvod u konzerviranje kulturnog naslijeđa. Zagreb: Društvo konzervatora Hrvatske. Marasović, T. (1983). Zaštita graditeljskog naslijeđa. Zagreb: Društvo konzervatora Hrvatske. Maroević, I. (1986). Sadašnjost baštine, XXXVI. Zagreb: Društvo povijesničara umjetnosti. Nastavne metode: Teorijsko izlaganje analitičkom metodom i projekcijama predložaka stanja ideje pojedine historijske epohe u tretmanu graditeljske baštine i komparacija sa današnjim stavovima u oblasti zaštite. Načini provjere znanja: Ispit 55-100% u pismenoj formi sa mogućnošću dodatnog usmenog ispita kod graničnih rezultata.

64



Odgovorni nastavnik/ci van. prof. Sead. Gološ,d.i.a.; doc. dr. Vedad Islambegović, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. mr. Lejla Kreševljaković,d.i.a.,v.ass.Vedad Kasumagić, MA,d.i.a. Gosti predavači - stručnjaci iz prakse



Preduslovi za pristup predmetu: Ovjeren peti semestar dodiplomskog studija. Cilj predmeta: Upoznati studente sa fenomenom turizma i aspektima relevantnim za projektiranje objekata koji servisiraju ovu privrednu granu u segmentu ugostiteljstva i hotelijerstva. Ukazati na opće ali i posebne, individualne potreba potencijalnih korisnika - turista, hotelijera i investitora ovih objekata, kao i na karakteristike lokaliteta, koje se reflektiraju na odabir adekvatne tipologije iz kompleksne nomenklature objekata namjenjenih turizmu i ugostiteljstvu. Očekivani ishodi učenja: Stjecanje teorijskih znanja, stručnih kompetencija i uvid u nove tendencije, što je preduslov za mogući nastavak rada u ovoj oblasti unutar izbornog predmeta Projektovanje objekata turizma i ugostiteljstva, situiranog u prvi semestar drugi ciklus studija, kao i unutar izbornog modula u III i završnog rada u IV semestru drugog ciklusa studija. Sadržaj: Osnovni pojmovi o turizmu; Pregled povijesnog razvoja turizma i specifičnosti aktuelnih turističkih tendencija / globalizacija, masovni mediji, komunikacija, turistička atrakcija, kulturološki, ekonomski, ekološki i sociološki aspekt turizma u svijetu i u BiH / ; Turizam i slobodno vrijeme ; Uloga prostora i uloga ambijentalnih vrijednosti u turističkoj izgradnji; Značaj zaštite prirode u razvoju turizma – prostorno ekološki aspekt; Generalna nomenklatura turističkih objekata namjenjenih smještaju; Sistematizirana tipologija turističkih i ugostiteljskih objekata; Kategorizacija turističkih i ugostiteljskih objekata – WTO standardi; Tipologija hotelskih objekata – analiza karakterističnih primjera; Organizacija hotelske strukture – Osnovne funkcionalne grupe hotelske strukture; Grupa ulaznih prostora; Grupa društvenih prostora; Grupa prostora za zabavu i rekreaciju; Grupa prostora za stanovanje; Tipologije grupe za stanovanje – hotelska stambena etaža; Upravno-administrativna grupa; Ekonomsko- proizvodna grupa; Grupa pomoćnih prostora; Turističko - ugostiteljski objekti u BiH sa posebnim osvrtom na turističko ugostiteljske objekte arhitekte Zlatka Ugljena; Turističko - ugostiteljskih objekti internacionalno poznatih arhitekata; Specifične turističko ugostiteljske formacije: mega hoteli, turistička i hotelska naselja, banjsko-klimatska odmarališta i wallness centri, marine, kampovi; Recentni tokovi turističke izgradnje - Koncept hoteli; Literatura: Albrecht, D. (2002). New Hotels For Global Nomads. New York: Merrell Publishers. Finci, O. (2006). Tipologije turističkih i ugostiteljskih objekata – osnovne funkcionalne grupe hotelske strukture / skripta 1. i 2.. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Finci, O. (2010). Razvoj turizma kroz povijest, skripta. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Finci, O. (Ed). (2006). Izbor tekstova o turizmu / različiti autori Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Finci, O. (Ed). (2006). Moteli / izbor tekstova raznih autora i primjeri, skripta. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Finci, O. (Ed). (2009). Gradski hoteli – primjeri skripta. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Finci, O. (Ed). (2009). Turistički hoteli – primjeri, skripta. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Lawson, F. (2007). Hotels & Resorts / Planing, Design and Refurbishment. Oxford: Architectural Press. Pirija, D. (2003). Standardi u turističkom ugostiteljstvu. Šibenik: Visoka škola za turizam. Rutes, W., Penner, R., & Adams, L. (2001). Hotel Design/Planing and Development. New York: Architectural Press. www.fmoit.gov.ba Turizam i ugostiteljstvo (Kategorizacija, Zakonski okvir / BiH). Časopisi koji obrađuju problematiku turizma i ugostiteljstva (AA, TA, DB, AW, ORIS, ČIP, etc.). Relevantne web stranice: ArchiDaily; Dezeen; Archilovers; Architecture Wallpaper Magazine; Architecture News and Trends, etc. Nastavne metode: Kroz predavanja se primjenjuje kombinacija informativne i interaktivne nastave podržane multimedijalnim prezentacijama. Terenska nastava realizira se kroz tri posjete hotelsko ugostiteljskim objektima različite tipologije uz obavezno prisustvo gosta predavača, odnosno projektanta odabranog objekta. U toku semestra se vrši provjera znanja kroz dva najavljena testa - kolokvija. Rade se dvije grafičke metodske vježbe, koje tretiraju materiju datu na predavanju i apsolviranu kroz testove koji predhode radu na grafičkim zadacima. Obaveza studenata je da aktivno prisustvuju predavanjima i vježbama u kapacitetu 80% od ukupnog fonda časova u semestru Načini provjere znanja: Kroz pomenute vidove nastave tokom semestra studenti dobijaju ocjene i ako su sve predviđene vidove rada uspješno apsolvirali, završetkom semestra, bez izlaska na ispit, dobijaju konačnu ocjenu. Pismenoj provjeri znanja u ispitnim terminima pristupaju studenti koji su prisustvovali svim vidovima nastave u kapacitetu od obaveznih 80%, a nisu stekli dovoljan broj pozitivnih ocjena tokom semestra, koje bi formirale konačnu prolaznu ocjenu. Vrednovanje aktivnosti u konačnoj ocjeni: prisustno nastavi 10%, testovi 30% grafičke metodske vježbe 60%.

http://www.fmoit.gov.ba/

65



Odgovorni nastavnik/ci van. prof. mr. Mevludin Zečević, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. mr. Senaida Halilović, d.i.a., ass. Zulejha Šabić-Zatrić, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Završena II godina dodiplomskog studija. Cilj predmeta: Razvijanje općih i specifičnih kompetencija-znanja i vještina.Semestralni zadatak predstavlja okosnicu projektiranja jer povezuje arhitektonsko projektiranje s urbanističkim uvjetima i tehničkim zahtjevima izgradnje školskih zgrada. Kroz predavanje i vježbe student se upoznaje sa metodologijom projektiranja prostorno-funkcionalnih grupa kojim se školska zgrada razvija kroz kontekst, formu, funkciju, tehnologiju i materijalizaciju. Očekivani ishodi učenja: Semestralnim zadatkom, koji se izrađuje u toku semestra, integriraju se znanja iz više predhodnih stručnih predmeta, gdje istovremeno studenti svladavaju oblikovno-konceptualne i urbanističko-tehničke metodološke osnove arhitektonskog projektiranja. Pored integracije znanja kroz semestralni rad se potiče i individualni kreativni pristup rješavanju problema kod svakog pojedinog studenta, kao i razvijanje i problemska analiza, istraživanje i upotreba tradicionalnih i suvremenih materijala i tehnologija. Sadržaj: Geneza i razvoj arhitekture školskih zgrada; Planiranje školskih zgrada; Urbanističko-arhitektonski i ambijentalni aspekt planiranja školskih zgrdada; Prostorno-funkcionalne grupe i prostorne konfiguracije školskih zgrada; Arhitektonsko programiranje školskih zgrada; Analiza arhitektonskih tipova i funkcionalno-prostornih sklopova školskih zgrada; Elementi opreme i ambijentalni aspekti enterijerskog uređenja školske zgrade; Servisni i instalacijski sistemi u školskim zgradama Literatura: Auf-Franić, H. (2004). Osnovne škole. Zagreb: Golden marketing – Tehnička knjiga. Bajbutović, Z. (1983). Arhitektura školske zgrade. Sarajevo: Svjetlost. Baylon, M. (1972). Školske zgrade. Belgrade: Građevinska knjiga. Budde, F., Theil, H. W. (1969). Schulen – Handbuch Für Die Planung Und Durchführung Von Schulbauten. Munich: Verlag Georg D. W. Callwey. Dudek, M. (2000). Architecture of schools: the new learning environments. Oxford: Architectural Press. Nastavne metode: Predavanja – EX catedra / multimedija; Rad u semestru –individualni zadaci / rad pod nadzorom; Samostalni rad. Načini provjere znanja: Znanje studenata se ocjenjuje preko uspješno izrađenog semestralnog zadatka (70% od ukupne ocjene); Test, prezentacije i odbrane projekta-klauzura (30% od ukupne ocjene).

66

Projektovanje 8 – javne garaže . Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta PROJEKTOVANJE 8 - JAVNE GARAŽE Šifra 01.03.12

Odgovorni nastavnik/ci prof. dr. Emir Fejzić, d.i.a. / van. prof. mr. Sabrija Bilalić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi ass. dr. Isra Tatlić, d.i.a., ass. Mirza Bašalić, d.i.a.


Nastavni sati 30 Predavanja 15 Vježbe 15 Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Javne garaže su objekti bez čije gradnje je nezamislivo funkcioniranje suvremenih gradskih jezgara i uopće gradova. Cilj predmeta je upoznati polaznike sa potrebom i načinom izgradnje javnih garaža. Cilj se realizira izučavanjem teoretskih aspekata problematike, te iznalaženjem projektnih rješenja za različite situacione slučajeve. Očekivani ishodi učenja: Ovladavanje saznanjima koja će studentu omogućiti prepoznavanje problema vezanih za stacionarni saobraćaj putničkih automobila, te njihovo teoretsko i praktično razrješavanje na mikro i makro urbanističkom planu. Ovladavanje metodologijom i načinom projektiranja različitih vrsta i tipova javnih garaža. Sadržaj: Uvod - uticaj razvoja saobraćaja na okoliš; Razlozi gradnje javnih garaža; Teoretske i urbanističke postavke gradnje javnih garaža Podjele javnih garaža; Javne garaže sa kosinama; Javne garaža sa pravim dugim kosinama; Javne garaže sa pravim kratkim kosinama; Javne garaža sa kružnim kosinama; Ukošene javne garaže; Mehanizirane javne garaže; Normativi; Primjeri javnih garaža sa pravim dugim i pravim kratkim kosinama; Primjeri javnih garaža sa kružnim kosinama; Primjeri mehaniziranih javnih garaža; Terenski rad (obilazak reprezentativnog objekta). Literatura: Bayer, E. et al. (1993). Parkhäuser - aber richtig. Düsseldorf: Beton-Verlag GmbH. Brierley, J. (1962). Parking of motor vehicles. London: C. R. Book Limited. Fejzić, E. (1990). Otvoreni sistem prefabrikacije javnih garaža. (Doctoral dissertation defended at the Faculty of Architecture, University of Sarajevo). Henley, S. (2007). The Architecture of Parking. London: Thames & Hudson Ltd. Jelinović, Z. (1965). Saobraćaj u mirovanju, Zagreb: Tehnička knjiga. Koželj, J. (1980). Parkiranje - načrtovanje parkirnih prostorov. Ljubljana: FAGG, VTOZD Arhitektura – Univerza Edvarda Kardelja. Rambuscheck, O. (1909). Automobilgaragen. Berlin: Richard Carl Schmidt & Co. Sill, O. (1981). Parkbauten. Wiesbaden, Berlin: Bauverlag GmbH. Tomić, M. (1979). Stacionarni saobraćaj. Belgrade: Saobraćajni fakultet. Nastavne metode: Predavanja ex-catedra, individualne konsultacije, vježbe - izrada grafičkog rada. Načini provjere znanja: Parcijalni testovi, 2 tokom semestra 16%+16%, ocjena grafičkog rada 64%, aktivnost i prisustvo na predavanjima i vježbana 4% i/ili integralni ispit 32% (za one koji nisu zadovoljili na provjerama u toku semestra). Konačna ocjena iz predmeta izvodi se na osnovu redovnosti pohađanja nastavnih aktivnosti, angažiranosti na njima, kvaliteta grafičkog rada i rezultata parcijalnih i/ili finalne provjere znanja Da bi konačna ocjena bila pozitivna, svaki segment ispita mora biti pozitivno ocijenjen

67

Regulaciono-nivelacioni plan Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta REGULACIONO - NIVELACIONI PLAN Šifra 01.04.12

Odgovorni nastavnik/ci doc. dr. Pavle Krstić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. dr. Nasiha Pozder, d.i.a., ass. Armin Hodo, MA, d.i.a.



Preduslovi za pristup predmetu: Ostvareni krediti iz predmeta „Urbanističko projektovanje 3“. Cilj predmeta: Savladavanje osnovnih tehničkih elemenata kod izrade regulaciono-nivelacionog plana. Razumijevanje korelacije između urbane morfologije i RNP-a, razumijevanje odnosa društvenog (općeg) i privatnog interesa. Očekivani ishodi učenja: Sposobnost primjene analitičkog i kritičkog pristupa kod planiranja u urbanom okruženju. Poimanje prostora kao okvira za odvijanje složenih procesa interakcije između privatnih i društvenih interesa. Sadržaj: Tehnički elementi rada na regulaciono-nivelacionom planu; Ovladavanje elementima gradskog građevinskog zemljišta kao ekonomske komponente upravljanja gradom; Parcela kao element urbane strukture grada;Građevinska parcela i urbanistički pokazatelji vezano za njenu definiciju; Odnos morfologije prostora i nivelaciono-regulacionih pokazatelja kao osnov za buduće projektantske aktivnosti kod arhitektonskih i urbanističkih projektnih zadataka i budućih realizacija; Urbanistički pokazatelji iz planova višeg reda kao obavezujuće odrednice u radu na izradi nivelaciono-regulacionog plana. Literatura: Marinović – Uzelac, A. (1986). Naselja, gradovi, prostori. Zagreb: Tehnička knjiga. Marinović – Uzelac, A. (1986). Teorija namjene površina u urbanizmu. Zagreb: Liber. Marinović – Uzelac, A. (2001). Prostorno planiranje. Zagreb: Dom i svijet. Zakon o prostornom uređenju FBIH. Žuljić, V. J. (1981/1989). Urbanističko projektiranje III, Separati. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Nastavne metode: Predavanja - usmeno, vizuelno i komparativno izlaganje problematike projektovanja; Individualni rad na studiji slučaja kroz vježbe. Načini provjere znanja: Semestralni zadatak 50 % Aktivnost u nastavi 10 % Završni ispit 40 %

68

Opis programa izbornih predmeta za I ciklus studija

Analiza procesa i pristupa u savremenoj arhitekturi - THA5 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ANALIZA PROCESA I PRISTUPA U SAVREMENOJ ARHITEKTURI – THA5 Šifra 01.02.30



Godina studija III Semestar VI Status predmeta IZBORNI ECTS 3


Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Sticanje znanja o tokovima savremene arhitekture (2000-2016) sa analizom arhitektonskog pristupa i koncepta objekta.Nastavak i produbljivanje znanja o savremenoj arhitekturi, oblikovanje i ključna literatura i teorije u arhitekturi. teoretski pristup. Očekivani ishodi učenja: Samostalna analiza objekata savremene arhitekture, te primjena saznanja prilikom procesa projektovanja. Sadržaj: Uvodna predavanja koncepti i pristupi; Teoretska podloga ključne (odabrane) teorije u arhitekturi (B. Tschumi, Venturi, Norberg Shultz i dr.); Skandinavska arhitektura: (Snohetta, BIG Arhitektura); Ključni problemi savremene arhitekture(kao što su hiperglobalizacija, formalizam i sl.).; Avangardna arhitektura (Francois Roche);Rem Koolhaaas –pomjeranje granica; Portugal , Španija i južna Amerika Minimalizam (Eduardo Souto de Moura, Alberto Campo Baeza, Alvaro Siza, Aires Mateus); Arhitektura i promišljanja o stvaranju ugođaja (Peter Zumthor,); Savremena arhitektura u regionu; Charles Jencks Ikone arhitekture; Kritički regionalizam - Između nostalgije, nacionalizma i savremenog identiteta; Kultna (odabrana) literatura u arhitekturi; Analiza pojmova kao što su kič, modernost, trend, provokacija i sl; Prezentacije studenata na odabrane teme i diskusija. Literatura: Bojanić, P. (2009). Teorije arhitekture i urbanizma. Belgrade: Arhitektonski fakultet. Corbellini, G. (2010). Bioreboot: The Architecture of R&sie{n}. New York: Princeton Architectural Press. Farrelly, L. (2007). The Fundamentals of Architecure. Lausanne: AVA Publishing. Frederic, M. (2007). 101 Things I learned in Architecture School. Cambridge, MA: MIT Press. Holl, S. (2011). Horizontal skyscraper. San Francisco: Stout Books. Jencks, C. (2005). Iconic Building. New York: Rizzoli International Publications. Koolhaas, M., Mau, B. (1997). S, M, L, XL. New York: Monacelli Press. Roche, F. (2006). Corrupted Biotopes. Seoul: Damdi publishing. Unwin, S. (2009). Analyzing architecture. London: Routledge. Weston, R. (2011). 100 Ideas that changed Architecture. London: Laurence King Publishing. Zumthor, P. (2006). Thinking Archıtecture. Basel: Birkhauser. Web pages, presentations and texts by the teaching staff Nastavne metode: Komparativa predavanja sa projekcijama i teorijsko upučivanje na tokove arhitektonskog stvaralaštva; Prezentacije studenata po odabranim temama. Načini provjere znanja: Prisustvo i aktivno sudjelovanje u diskusijama 20%; Seminarski rad i prezentacija 80%.

69

Arhitektonski natječaji Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ARHITEKTONSKI NATJEČAJI Šifra 01.03.48





Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduvjeta Cilj predmeta: Studenti trebaju prepozati značaj sprovođenja javnih natječaja kao jedne od strategija planiranja i urbanog razvoja koja ima za cilj podizanja razine kvalitete izgrađenog prostora. Sa stručnog aspekta, studenti će biti osposobljeni za samostalnu pripremu i izradu arhitektonskih natječaja. Očekivani ishodi učenja: Uspješnim savladavanjem ove materije studenti stiču potrebne opće i stručne kompetencije za uspješnu pripremu i izradu arhitektonskih natječaja. Sadržaj: Predmet je koncipiran iz dva dijela. Prvi dio tretira problematiku organizacije natječaja dok je drugim dijelom obuhvaćena sama izrada natječajnog rada. Na nizu konkretnih primjera biće predočene sve faze vezane za pripremu (izrada plana organizacije natječaja, izrada budžeta, priprema podloga i dokumentacije za raspis natječaja, objava teksta natječaja) i sprovođenje natječajne procedure (prikupljanje radova, šifriranje, žiriranje, objava rezultata). Kroz analizu nagrađenih i nenagrađenih radova, uz kritički ostvrt na sprovedenu natječajnu proceduru, studenti će biti involvirani u proces valoriziracije pojedinih rješenja što trebaj poslužiti kao osnova za izgradnju vlastitog stava pri samostalnoj izradi radova. Literatura: Braun. (2010). Competition Architecture. Salenstein: Braun Publish, Csi. de Michelis, M., Matteoni, D. (1995). Architecture competitions after 1945: history, methods, procedures. Basel: Birkhauser Verlag. Strong, J. (1996). Winning by Design: Architectural Competitions. Oxford: Butterworth-Heinemann. Themenbuch 13 – Wohnungsbau. (2012). Freiburg im Breisgau: Verlag wa wettbewerbe aktuell. Young, P. M. (2011). Architectural Diagrams. Berlin: DOM Publishers. Nastavne metode: Predavanja sa projekcijama popraćena analizom konkretnih natječaja. Rad pod nadzorom – seminarski rad. Načini provjere znanja: Učešće u nastavi i pohađanje predavanja - 30% Seminarski rad - 70%;.

http://www.google.ba/search?hl=hr&tbo=p&tbm=bks&q=inauthor:%22Judith+Strong%22

70

Fotografija u arhitekturi Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta FOTOGRAFIJA U ARHITEKTURI Šifra 01.01.21

Odgovorni nastavnik/ci prof. dr. Mehmed Akšamija,




Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Savladavanje opcih osnova na kojima se zasniva dvodimenzionalna vizualizacija i prezentacija u arhitekturi - oblast fiksacije optičke slike odgovarajućim transformativnim postupcima - fotografije; Očekivani ishodi učenja: Ovladavanje osnovnim znanjem i razumijevanjem tehnickih, tehnoloških i kompozicionih aspekata arhitektonske vizualizacije, uz korištenje izražajnih mogucnosti i specifičnih izražajnih sredstava digitalne tehnike svjetlosnog bilježenja i njene dodatne obrade. Sadržaj: Uvodno predavanje; Fiksacija opticke slike foto-digitalnim transformativnim postupkom; Tehnicko-tehnološki aspekti fiksacije opticke slike; Hardversko-softverska podrška; Arhitektonska fotografija – od dokumentacije do specificnog autorskog djelovanja; Izbor motiva, plana i modusa reprezentacije; Kompozicija slike, tonalitet i kontrast – pravilna reprodukcija kolorita scene; Format i proporcija slikovnog zapisa; Svjetlosni efekti; Tehnike digitalne obrade i mogući nivo intervencija na fajlovima; RGB - CMYK - Gray Scale - odnos formata i rezolucije svjetlosnog zapisa; Restitucija određenih elemenata slikovnog zapisa - korektura horizontalnih i vertikalnih linija objekta; Retuš i otklanjanje negativnih vrijednosti na slikovnom zapisu; Kontrola pređenog gradiva u toku semestra i završna analiza izloženog gradiva. Sadržaj vježbi: Fotografska studija geometrijskih tijela (kompozicije industrijskih cigli) u neutralnom prostoru i analiza utjecaja prirodnog izvora svjetlosti na adekvatno potenciranje figurativnih i strukturalnih vrijednosti geometrijskih tijela. Ova studija sadrži minimalno tri kompozicije, a maksimalno pet od čega su obavezne tri. Fotografska studija odabranog i odobrenog arhitektonskog objekta u realnom prostoru pod utjecajem prirodnog svjetla, sadrži minimalno dvanaest pozicija (maksimalno šesnaest), od kojih su pet obavezne (urbanistička + četiri fasade) i sedam slobodnih sa autorskom karakterizacijom arhitektonskih vrijednosti datog objekta. Vježbe se realiziraju u formi digitalnih isprinta na formatu papira A4, papir min. 200gr/m2, uvezane spiralom te kompletnim snimljenim materijalom dostavljenim na CD-u u rezoluciji 300Dpi (minimalno 240Dpi). Na sve fotografije aplicira se ram (frame) sa sljedećim podatcima: naziv fakulteta, ime i prezime studenta, akademska godina, naziv vježbe (naziv objekta) i redni broj isprinta u okviru prezentacione studije. Na samom početku prezentacione forme studije arhitektonskog objekta student obavezno tekstualno navodi i sljedeće podatke: osnovne elemente o odabranom objektu (autora/e objekta, naručioca/investitora, lokaciju, početak i okončanje gradnje, pripadnost stilskoj kategoriji, vlastita zapažanja...kratku biografiju autora objekta Literatura: Elwall, R. (2004). Building With Light: An International History of Architectural Photography. London: Merrell Publishers. Freeman, M. (2005). Digital Slr Handbook. Lewes, UK: Ilex Press Ltd. Harris, M. (2001). Professional Architectural Photography, (Professional Photography Series), 3rd edition. Waltham, MA: Focal Press. Heinrich, M. (2004). Basics Architectural Photography (1st edition). Basel: Birkhäuser Architecture. Hunter, F. (2007). Light: Science and Magic: An Introduction to Photographic Lighting (3rd edition). Waltham, MA: Focal Press. Kopelow, G. (2007). Architectural Photography: The Digital Way (1st edition). New York: Princeton Architectural Press. Lowe, J. (2007). Architectural Photography: Inside and Out. Photographers’ Institute Press. McGrath, N. (2009). Architectural –Photography: Professional Techniques for Shooting Interior and Exterior Spaces. Danvers, MA: Amphoto Books. Schulz, A. (2009). Architectural Photography: Composition, Capture, and Digital Image Processing (1st edition). San Rafael, CA: Rocky Nook. Shulman, J. (2000). Photographing Architecture and Interiors (1st edition). Saouth Pasadena, CA: Balcony Press. Wilson, D. (2001). Photographing Buildings (Professional Photography). Brighton: Rotovision. Nastavne metode: Nastavni proces podrazumijeva teorijski dio koji se izvodi kroz predavanja i individualne konsultacije, zatim praktični dio koji uključuje individualne vježbe na terenu i u ateljeu, te izradu prezentacione forme završnog praktičnog rada; Načini provjere znanja: Ocjena iz predmeta se izvodi po okončanju prve vježbe u toku semestra i na kraju semestra iz završne prezentacije praktičnog rada, seminarskog rada (sastavni dio prezentacione forme završnog praktićnog rada) i aktivnosti studenta na nastavi. Semestralni zadatci 0 - 50 % Aktivnost u nastavi 0 - 10 % Završni ispit 0 - 40 %

71

Istraživanje i dokumentiranje povijesnog graditeljstva u Bosni i Hercegovini Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ISTRAŽIVANJE I DOKUMENTIRANJE POVIJESNOG GRADITELJSTVA U BOSNI I HERCEGOVINI Šifra 01.02.12

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. dr. Lemja Chabbouh Akšamija, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi ass. Šabić Lejla, d.i.a., ass. Kahrović Lejla, MA, d.i.a., i saradnici



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Sticanje detaljnijeg znanja o metodama istraživanja, analiziranja i sinteze kulturnog i historijskog naslijeđa Bosne i Hercegovine. Očekivani ishodi učenja: Mogućnost samostalnog istraživanja arhitektonskog naslijeđa i sinteze prikupljenih podataka o graditeljskoj baštini. Sadržaj: Istraživanje i dokumentiranje historijskog naslijeđa Bosne i Hercegovine, prema modelu generalno prepoznatom u internacionalnoj praksi. Istraživanje zatečene situacije sa dijagnozom degradacije materijalizacije i konstrukcije, zajedno sa svim mogućim transformacijama. Literatura: Andrejević, A. (1984). Islamska monumentalna umetnost XVI vijeka. Belgrade: Institut za istoriju umetnosti. Basler, Đ. (1972). Arhitektura kasnoantičkog doba u Bosni i Hercegovini. Sarajevo: Veselin Masleša. Bećirbegović, M. (1989). Džamije sa drvenom munarom u BiH. Sarajevo: Veselin Masleša. Begović, M. (1963). Vakufi u Jugoslaviji, special edition CCCLXI. Belgrade: SANU (Odjeljenje društvenih nauka). Bejtić, A. (1953). Spomenici osmanlijske arhitekture u Bosni i Hercegovini, POF III-IV/1952-1953. Sarajevo. Benac, A., Čović, B., Baiser, Đ. (1984). Kulturna istorija BiH. Sarajevo: Veselin Masleša. Čelić, Dž., Mujezinović, M. (1964). Stari mostovi u BiH. Sarajevo: Veselin Masleša. Čengić, N. (2008). Begova džamija kao djelo umjetnosti. Sarajevo: Sarajevo Publishing. Deroko, A. (1964). Spomenici arhitekture IX-XVIII veka u Jugoslaviji. Belgrade: Građevinska knjiga. Grabrijan, D. (1958). Bosanska orijentalna arhitektura u Sarajevu – Bosanska arhitektura i put ka moderni. Sarajevo. Grabrijan, D., Neidhardt, J. (1957). Arhitektura Bosne i put u savremeno. Ljubljana: Državna založba Slovenije Hadrović, A. (1993). Gradska kuća orijentalnog tipa u Bosni i Hercegovini. Sarajevo: Avicena. Hrasnica, M. (2003). Arhitekt Josip Pospišil – život i djelo. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Husedžinović, S. (1997). Valorizacija islamske sakralne arhiekture Banja Luke s analizom njenog rušenja kroz povijest (Unpublished doctoral dissertation defended in Zagreb). Krzović, I. (2004). Arhitektura secesije u BiH. Sarajevo: Sarajevo Publishing. Kurto, N. (1998). Arhtiektura BiH, Razvoj bosanskog stila. Sarajevo: Međunarodni centar za mir. Prelog, M. (1910). Povijest Bosne u doba Osmanlijske vlade 1464-1739. Sarajevo: Naklada J. Studnike i druga. Redžić H. (1967). Islamska umjetnost Jugoslavije. Belgrade: Jugoslavija. Redzić, H. (1983). Sudije o islamskoj arhitektonskoj baštini. Sarajevo: Veselin Masleša. Salihović, H. (1988). Uticaj tradicionalne arhitekture na savremeno arhitektonsko stvaralaštvo u Bosni i Hercegovini. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Štraus, I. (1998). Arhitektura Bosne i Hercegovine, 1945 – 1995. Sarajevo: OKO. Vego, M. (1959). Naselja srednjovjekovne bosanske države. Sarajevo: Svjetlost. Nastavne metode: Teorijsko izlaganje analitičkom metodom o kulturnom naslijeđu, individualni rad sa studentima, te izrada seminarskih radova sa pojedinačnim temama. Načini provjere znanja: Aktivnost - 0-10% Završni ispit – 55-100%

72

Saobraćaj Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta SAOBRAĆAJ Šifra 01.04.23

Odgovorni nastavnik/ci prof. dr. Fadila Kiso, d.i.s.




Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Nastavna materija, koja je obuhvaćena sadržajem, treba omogućiti studentima upoznavanje sa osnovnim elementima saobraćaja, s tim što bi oni trebali biti usmjereni na ulogu i bit urbanističkog projektovanja. Svi važni segmenti saobraćajno – transportnog sistema tretiraju se u odgovarajućem obimu, sa ciljem da se studentima omogući što brže i uspješnije uzdizanje na urbanističko, a to znači sintetičko razmatranje saobraćajnih pojava u smislu kako statičkog, tako i dinamičkog doživljavanja prostora i vremena. Očekivani ishodi učenja: Svi važni segmenti saobraćajno – transportnog sistema tretiraju se u odgovarajućem obimu, sa ciljem da se studentima omogući što brže i uspješnije uzdizanje na urbanističko, a to znači sintetičko razmatranje saobraćajnih pojava u smislu kako statičkog, tako i dinamičkog doživljavanja prostora i vremena. Sadržaj: Multimodalno saobraćajno planiranje; Savremeni urbanizam i saobraćaj; Vidovi i značajne karakteristike saobraćaja; Saobraćajno povezivanje gradova, regija i šireg prostora; Polazne osnove za planiranje; Razvoj saobraćajnog planiranja; Zadaci i ciljevi saobraćajnog planiranja; Postupak i metode prostorno – saobraćajnog planiranja; Podjela i karakteristike cesta; Koncept kapaciteta i nivoa usluge; Prostorno trasiranje; Historijski slijed gradskih saobraćajnih mreža; Karakteristike savremene gradske saobraćajne mreže; Principi u planiranju gradskih mreža; Postupak planiranja gradskih saobraćajnica; Elementi poprečnog presjeka gradskih ulica; Osnovna načela oblikovanja raskrsnica; Projektno-tehnički elementi raskrsnica; Segmenti gradskog saobraćajnog sistema; Pješačke površine; Kolovoz i prostori za parkiranje; biciklističke površine; javni prijevoz; Saobraćajni terminali. Literatura: Banković, R. (1999). Inženjerski priručnik iz drumskog i gradskog saobraćaja i transporta. Belgrade: Saobraćajni fakultet. Jovanović, N. (1990). Planiranje saobraćaja. Belgrade: Saobraćajni fakultet. Kiso, F. (2010). Kapacitet raskrsnica. Sarajevo: Fakultet za saobraćaj i komunikacije. Kiso, F. (2013). Saobraćaj-Opdabrana poglavlja, skripta. Kiso, F.,Deljanin,A.(2017). Metode vrednovanja u planiranju I projektovanju saobraćajne infrastructure, fakultet za saobraćaj I komunikacije Sarajevo Tomić, M. (1989). Stacionarni saobraćaj. Belgrade: Saobraćajni fakultet. Nastavne metode: Teorijsko i aplikativno izlaganje tema uz komentare o predlošcima. Funkcionalno usmjeren način elaboriranja tematskih jedinica sa računskim primjerima koji ilustruju metode za dimenzionisanje I funkcionalno vrednovanje saobraćajnih infrastrukturnih objekata Načini provjere znanja: Prisustvo i aktivnost u toku nastavnog procesa 0 – 10 (%) Testovi (I I II provjera znanja) 0 – 30 (%) Semestralni zadatak 0 – 60 (%)

73

Trodimenzionalna arhitektonska vizualizacija i virtualni prostor Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta TRODIMENZIONALNA ARHITEKTONSKA VIZUALIZACIJA I VIRTUALNI PROSTOR Šifra 01.01.20


Ostali učesnici u nastavi Nora Lefa, MA, d.i.a., ass. Edin Srebrenica, MA, d.i.a.


Nastavni sati 45 Predavanja 30 Vježbe 15 Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Savladavanje opcih osnova na kojima se zasniva kvalitetna vizualizacija i trodimenzionalna prezentacija u arhitekturi, utemeljena na sintezi osnova prostornog grafickog predstavljanja, centralnog geometrijskog projiciranja, likovnih umjetnosti i osnova virtualne realnosti . Očekivani ishodi učenja: Savladane osnove upotrebe računarskih alata za tehnike modeliranja i trodimenzionalnu prezentaciju. Ovladavanje osnovnim znanjem i razumijevanjem tehnickih i kompozicionih aspekata trodimenzionalne arhitektonske vizualizacije, uz mogucnosti korištenja savremene digitalizirane tehnike i integriranja svih kompoziciono-vizurnih zahtjeva kvalitetne profesionalne arhitektonske reprezentacije, sa mogućnostima koje pruža računarska tehnika. Sadržaj: Razlike i zajednicka svojstva klasicne i digitalne tehnike trodimenzionalne prostorne reprezentacije uz pomoc racunarske grafike. Perspektivna slika u racunarskoj grafici i virtualni prostor slike; Kontrola geometrijskih parametara slike; Osnove modeliranja, materijalizacije i osvjetljenja. Digitalni formati; Dinamicki parametri slike, prostorna i temporalna perspektivna paralaksa, Kompozicija slike i korekcije vizualnih deformacija; Anamorfna perspektiva i perspektivni dekonstruktivizam. Novi mediji i dinamicka animacija. Virtualna i proširena realnost; Virtualni i realni prostor u korelaciji. Literatura: Čahtarević, R. (2008). Virtuality in architecture: from perspective representation to augmented reality. Facta universitatis-series: Architecture and Civil Engineering 6(2). 235-241. Čahtarević, R. (2009). Perspektiva u klasičnom i digitalnom formatu. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Demjaha, N. (2015). Which Virtual Reality?. Aesthetics and Ethics. 1st

Nationwide Conference of the School of Artistic Studies, Technological Eductionαl Institute of Athens. Heim, M. (1994). Mataphysics of Virtual Reality. Oxford: Oxford University Press. Nastavne metode: Predavanja i vježbe uz vizualnu podlogu i projekcije u digitalnoj tehnici. Vježbe se sastoje iz praktičnog upoznavanja sa računarskim softwerom i eksperimentalnog projekta. Načini provjere znanja: Ocjenjuje se cjelokupan rad u nastavi i konačna izrada i odbrana rada koji može biti teoretskog ili eksperimentalno-projektnog karaktera. Učešće i aktivan rad na nastavi nosi u konačnoj ocjeni 5 bodova, rad na vježbama 40 bodova, završni rad 55 bodova.

https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=hr&user=wJa_MYgAAAAJ&citation_for_view=wJa_MYgAAAAJ:u5HHmVD_uO8C

74

Vizuelne komunikacije Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta VIZUELNE KOMUNIKACIJE Šifra 01.03.37

Odgovorni nastavnik/ci prof. mr. Bojan Hadžihalilović,

Ostali učesnici u nastavi Gostujući predavači



Preduslovi za pristup predmetu: Nema preduslova. Cilj predmeta: Cilj predmeta obuhvata svestrano upoznavanje, teorijsko proučavanje i praktični rad studenata iz raznovrsnih oblasti vizuelnih komunikacija, analiza svjetskih primjera komunikacijskih materijala, kao i uvođenje u tehnološke zakonitosti prezentacija sopstvene kreativnosti. Očekivani ishodi učenja: Kreativno izrazavanje studenata, kroz analizu novih medija. Studenti ce biti bogatiji analizom najnovijih primjera vrhunske svjetske produkcije. Studenti ce producirati dvije vjezbe i predstaviti vlastiti pogled na grad, kao i detektirati vrijeme u kojem zivimo. Sadržaj: Studenti se educiraju, putem raznovrsni primjera, o značaju i funkciji vizuelnih medija, u najširem opsegu - od reklamnog medija pa sve do noviteta iz svijeta kompjuterske tehnologije, web komuniciranja, alternativnih medija - koji su sastavni dio opšte vizuelne kulture studenata arhitekture. Literatura: Armstrong, H. (2009). Graphic Design Theory: Readings from the field. New York: Princeton Arhitectual press. Banksy. (2005). Wall and Piece. London: Greener Books. Bellantoni, J., Woolman, M. (1999). Type in Motion. New York: Random House Incorporated. Blackwell, L. (2000). The Graphic Design Of David Carson (2nd edition). London: Laurence King Publishing. Heller, S. (2003). Citizen Designer: Perspectives on design Responsibility. New York: Allworth press. Heller, S., Fernandes, T. (1998). Magazines Inside & Out. Glen Cove, NY: PBC Intl. Hornung, C. P. (1946). Handbook Of Design And Devices. Mineola, NY: Dover Publications. Ilić, M., Heller, S. (2007). The Anatomy of Design: Uncovering the Influences and Inspirations in Modern Graphic Design. London: Rockport Publishers. Klanten, R. (2010). Urban Interventions. Personal Projects in Public Spaces. Berlin: M. Huebner Gestalten. Lewis, R. W. (1996). Absolut Book: The Absolut Vodka Advertising Story. Journey Editions. Pentagram, Mayle, P. (1987). Ideas on Design. London: Faber&Faber. Poynor, R. (2004). No More Rules: Graphic design and Postmodernism. London: Laurence King Publishing. Wiedemann, J. (2009). Brand Identety Now. Cologne: Taschen. Wozencroft, J. (1988). The Graphic Language Of Neville Brody I. London: Thames and Hudson. Wozencroft, J. (1994). The Graphic Language Of Neville Brody II. London: Thames and Hudson. Journals: Archive, I.D., Creative Review, Graphis, Eye, Print, Communication Arts, Colors, Wired, Idea, Wall Paper. Nastavne metode: Predavanje video i foto materijala. Odlazak i obilazak ciljne lokacije u gradu. Načini provjere znanja: Usmeni razgovor i analiza studentskog rada.

75

Opis programa predmeta - sintezni stručni rad

Sintezni stručni rad - Arhitektonske konstrukcije 6 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta ARHITEKTONSKE KONSTRUKCIJE 6 – SINTEZNI STRUČNI RAD - BAKALAUREAT Šifra 01.05.22




Nastavni sati 45 Predavanja - Vježbe 45

Preduslovi za pristup predmetu: Završena II godina dodiplomskog studija. Cilj predmeta: Kroz rezime svih aspekata materijalizacije (arhitektonskih konstrukcija) podvući značaj ogradnih površina kako sa teoretskog aspekta arhitekture tako i sa praktičnog. Sintezni stručni rad je okosnica znanja i vještina iz arhitektonsko-urbanističkog projektiranja i predstavlja sintezu egzaktno empirijskih komponenti (funkcije, konstrukcije, materijalizacije, tehnologije) i oblikovno-estetskih. Cilj nastave je da studenti kroz teoretske i praktične aspekte shvate taj kontekst, nova kretanja u arhitekturi i njihov značaj. Očekivani ishodi učenja: Student bi trebao biti osposobljen da arhitekturu vidi kao jedinstvo njene umjetničke i egzatno-empirijske komponente. Sintezni stručni rad, koji se izrađuje tokom semestra, integrira sva teoretska i praktična znanja iz više stručnih predmeta. Studenti se istovremeno uvode u projektanski proces realizacije idejnih arhitektonskih odluka, kroz sve aspekte materijalizacije i zakonotosti struktuiranja arhitektonskih elemenata objekta. Sintezni stručni rad potiče na istraživanje, problemsku analizu, savremena kretanja i tradicionalna iskustva, što olakšava kreativni pristup rješavanju problema i donošenje odluka za realizaciju arhitektonskih objekata. Sadržaj: U sadržaju je veoma pažljivo tretiran teoretski aspekt ogradjujućih površina arhitektonskog prostora. Sa praktičnog aspekta obradjuju se slijedeća područja: Pokrivanje objekata materijalima: čelični lim, aluminijum, vlaknaste ploče, sintetički materijali i sl. Obloge ispune ogradjujućih površina pomenutim materijalima; Arhitektura u staklu i staklo u arhitekturi; Obješene fasade; Separat instalacije vodovoda i kanalizacije. Literatura: Fisher, R. E. (1964). New structures. New York: McGraw Book Company. Hadrović, A. (2009). Konstruktivni sistemi u arhitekturi. Sarajevo: Arhitektonski fakultet. Hadrović, A. (2009). Structural Systems in Architecture. North Charleston, SC: Booksurge, LLC. Hart, F., Henn, W., & Sontag H. (1991). Atlas čeličnih konstrukcija, Belgrade: Građevinska knjiga. Ivković, V. (1981). Obješene fasade. Belgrade: Arhitektonski fakultet. Michelis, P. A. (1973). Estetika arhitekture armiranog betona (T. Maksimović, M. Maksimović, Transl.). Belgrade: Građevinska knjiga. Ruhle, H. et al. (1977). Prostorne krovne konstrukcije, njihove pojedinosti, njihove izodese. Belgrade: Građevinska knjiga. Sigel, C. (1960). Strukturformen der modernen Architektur. Munich: Verlag Georg D.W. Callwey. Vekić, Ž. Teorija membrane (material for postgraduate studies – architectural structures in reconstruction and construction). Sarajevo: Arhitektonski fakutlet. Wigginton, M. (1996). Glass in Architecture. London: Phaidon. Journals (thematic editions on the new constructions): The Japan Architect, 164.; Techniwues & Architecture, 291.; Detail, DBZ. Nastavne metode: Strukturalno-anallitički i komparativni koncept izlaganja problemskog karaktera. Rad u semestru –individualni zadaci / rad pod nadzorom Samostalni rad Izvedbeni projekat, razrada M 1:50 i detalji Detalji obješene fasade i obloga M 1:25, M 1:1, M 1:2 Separat instalacija vodovoda i kanalizacije Načini provjere znanja: Znanje studenata se ocjenjuje preko uspješno izrađenog Sinteznog stručnog rada (100% od ukupne ocjene).

76

Sintezni stručni rad - Projektovanje 6 Studijski program: ARHITEKTURA I URBANIZAM Ciklus studija: I

Naziv predmeta PROJEKTOVANJE 6 – SINTEZNI STRUČNI RAD - BAKALAUREAT Šifra 01.03.10

Odgovorni nastavnik/ci van. prof. mr. Mevludin Zečević, d.i.a., van. prof. dr. Adnan Pašić, d.i.a.

Ostali učesnici u nastavi v.ass. mr. Senaida Halilović, d.i.a., ass. Zulejha Šabić-Zatrić, MA, d.i.a.


Nastavni sati 45 Predavanja - Vježbe 45

Preduslovi za pristup predmetu: Završena II godina dodiplomskog studij Cilj predmeta: Razvijanje općih i specifičnih kompetencija-znanja i vještina.Sintezni stručni rad predstavlja okosnicu projektiranja jer povezuje arhitektonsko projektiranje s urbanističkim uvjetima i tehničkim zahtjevima izgradnje školskih zgrada. Kroz vježbe student se upoznaje sa metodologijom projektiranja prostorno-funkcionalnih grupa kojim se školska zgrada razvija kroz kontekst, formu, funkciju, tehnologiju i materijalizaciju. Očekivani ishodi učenja: Sintezni stručni rad, koji se izrađuje u toku semestra, integriraju se znanja iz više predhodnih stručnih predmeta, gdje istovremeno studenti svladavaju oblikovno-konceptualne i urbanističko-tehničke metodološke osnove arhitektonskog projektiranja. Pored integracije znanja, kroz Sintezni stručni rad se potiče i individualni kreativni pristup rješavanju problema kod svakog pojedinog studenta, kao i razvijanje i problemska analiza, istraživanje i upotreba tradicionalnih i suvremenih materijala i tehnologija. Sadržaj: Geneza i razvoj arhitekture školskih zgrada; Planiranje školskih zgrada; Urbanističko-arhitektonski i ambijentalni aspekt planiranja školskih zgrdada; Prostorno-funkcionalne grupe i prostorne konfiguracije školskih zgrada; Arhitektonsko programiranje školskih zgrada; Analiza arhitektonskih tipova i funkcionalno-prostornih sklopova školskih zgrada; Elementi opreme i ambijentalni aspekti enterijerskog uređenja školske zgrade; Servisni i instalacijski sistemi u školskim zgradama Literatura: Auf-Franić, H. (2004). Osnovne škole. Zagreb: Golden marketing – Tehnička knjiga. Bajbutović, Z. (1983). Arhitektura školske zgrade. Sarajevo: Svjetlost. Baylon, M. (1972). Školske zgrade. Belgrade: Građevinska knjiga. Budde, F., Theil, H. W. (1969). Schulen – Handbuch Für Die Planung Und Durchführung Von Schulbauten. Munich: Verlag Georg D. W. Callwey. Dudek, M. (2000). Architecture of schools: the new learning environments. Oxford: Architectural Press. Nastavne metode: Rad u semestru –individualni zadaci / rad pod nadzorom/ samostalni rad Načini provjere znanja: Znanje studenata se ocjenjuje preko uspješno izrađenog Sinteznog stručnog rada (100% od ukupne ocjene).

Documents

PROGRAM/CURRICULUM - af.unsa.baaf.unsa.ba/pdf/pravilnik/prvi_ciklus_bih_17_07_2017.pdf · Osnovi nacrtne geometrije sa tehničkom i računarskom grafikom ... 11 Osnove urbane ekologije