PROJECT-MER GEVANGENIS DENDERMONDE · 2016. 1. 11. · INHOUD DEEL 1 NIET TECHNISCHE SAMENVATTING ... DEEL 1 NIET TECHNISCHE SAMENVATTING . 2293293012 - Gevangenis Dendermonde’

PROJECT-MER GEVANGENIS DENDERMONDE

Project-MER

Niet technische samenvatting

COLOFON

Opdracht:

Gevangenis Dendermonde

Kennisgeving / Ontwerp-MER – niet technische samenvatting

Opdrachtgever:

Poort van Dendermonde NV

Antoon van Osslaan 1 bus 1

1120 Neder-Over-Heembeek

Opdrachthouder:

Antea Belgium nv

Roderveldlaan 1

2600 Antwerpen

T : +32(0)3 221 55 00

F : +32 (0)3 221 55 01

www.anteagroup.be

BTW: BE 414.321.939

RPR Antwerpen 0414.321.939

IBAN: BE81 4062 0904 6124

BIC: KREDBEBB

Antea Group is gecertificeerd volgens ISO9001

Identificatienummer:

2293293012/gpa

Datum: status / revisie:

December 2015 Definitieve versie

Vrijgave:

Gert Pauwels, Account Manager

Controle:

Gert Pauwels, Account Manager

Projectmedewerkers:

Marijke Verhasselt, adviseur

Antea Belgium nv 2015 Zonder de voorafgaande schriftelijke toestemming van Antea Group

mag geen enkel onderdeel of uittreksel uit deze tekst worden

weergegeven of in een elektronische databank worden gevoegd,

noch gefotokopieerd of op een andere manier vermenigvuldigd.

Team van deskundigen en projectmedewerkers

MER-coördinator: Gert Pauwels

Deskundigen:

Gert Pauwels: Bodem en Water

Paul Arts: Mens – Ruimtelijke aspecten

Sven Loridan: Geluid en trillingen

Jan Baeten: Mens – mobiliteit

Kristof Goemaere: Fauna en Flora

Cedric Vervaet: Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

Dirk Dermaux: Lucht

Projectmedewerkers:

Charlotte Moerkerke, adviseur

Marijke Verhasselt, Adviseur

2293293012 - Gevangenis Dendermonde’ – Project-MER: Niet-technische samenvatting pagina 4 van 38

INHOUD

DEEL 1 NIET TECHNISCHE SAMENVATTING ............................................................ 5

1 INLEIDING EN AANLEIDING VOOR HET PROJECT-MER ............................................................ 6

1.1 INLEIDING ............................................................................................................................ 6

1.2 AANLEIDING VOOR HET PROJECT-MER ..................................................................................... 6

2 SITUERING VAN HET PROJECT BINNEN DE BELANGRIJKSTE JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE

RANDVOORWAARDEN .................................................................................................. 7

2.1 JURIDISCH KADER .................................................................................................................. 7

3 BESCHRIJVING VAN HET VOORGENOMEN PLAN .................................................................... 8

3.1 RUIMTELIJKE SITUERING ......................................................................................................... 8

3.2 VOORGESCHIEDENIS .............................................................................................................. 8

3.3 VERANTWOORDING VAN HET VOORGENOMEN PROJECT ............................................................... 8

3.4 BESCHRIJVING VAN HET VOORGENOMEN PLAN ........................................................................... 8

3.5 ONDERZOCHTE ALTERNATIEVEN ............................................................................................ 10

4 BESCHRIJVING VAN DE BESTAANDE TOESTAND, MILIEUEFFECTEN EN MAATREGELEN .................... 12

4.1 BODEM ............................................................................................................................. 12

4.2 WATER (GRONDWATER EN OPPERVLAKTEWATER)..................................................................... 13

4.3 FAUNA EN FLORA ................................................................................................................ 14

4.4 LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE ............................................................ 16

4.5 MENS - MOBILITEIT ............................................................................................................. 17

4.6 DISCIPLINE GELUID .............................................................................................................. 19

4.7 DISCIPLINE LUCHT ............................................................................................................... 19

4.8 MENS - RUIMTELIJKE ASPECTEN, HINDERASPECTEN EN GEZONDHEID ............................................ 21

5 SYNTHESE, CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN .................................................................... 23

5.1 SYNTHESE VAN MILIEUEFFECTEN EN MILDERENDE MAATREGELEN ................................................ 23

5.2 EINDSYNTHESE ................................................................................................................... 36


DEEL 1 NIET TECHNISCHE SAMENVATTING


1 Inleiding en aanleiding voor het project-MER

1.1 Inleiding

Dit is de niet-technische samenvatting van een milieueffectrapport, m.a.w. een beknopte

samenvatting van het eigenlijke milieueffectrapport bestemd voor publiek en stakeholders. Een

milieueffectrapport is een openbaar document waarin de milieueffecten van het project en de

eventuele alternatieven voor dat project worden onderzocht. Het milieueffectrapport beslist niet of

het project goedkeuring krijgt. Dit wordt beslist door de goedkeurende instantie die hierbij rekening

houdt met milieueffectrapport.

De niet-technische samenvatting heeft als doel om aan publiek en belanghebbenden de relevante

informatie uit het milieueffectrapport van het voorgenomen project te communiceren en hiermee de

publieke participatie in het vergunningsproces te bevorderen. Voor de uitgebreide technische

informatie moet u het eigenlijke milieueffectrapport raadplegen.

Voor het lezen van de niet-technische samenvatting zijn de kaarten uit de aparte kaartenbundel bij

het MER, relevant.

1.2 Aanleiding voor het project-MER

Het consortium van Regie der Gebouwen en de Poort van Dendermonde voorziet de bouw en

exploitatie van een nieuwe gevangenis te Dendermonde. Waterwegen en Zeekanaal voorziet de

realisatie van de ontsluitingsweg voor de gevangenissite. Volgens de geldende regelgeving behoort

dergelijke project tot die projecten waarvoor een project-m.e.r.-screening kan opgemaakt worden,

echter verkiest de initiatiefnemer een volledige MER op te maken.


2 Situering van het project binnen de belangrijkste juridische en

beleidsmatige randvoorwaarden

Als inleiding op een meer gedetailleerde bespreking van het voorgenomen project, wordt het project

eerst in een ruimer kader geplaatst. Dat gebeurt door de administratieve, juridische en beleidsmatige

achtergrond te schetsen waarbinnen het voorgenomen project wordt uitgevoerd. De relevante

aspecten van de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden omkaderen het projectgebied en

leggen beperkingen op aan uitgevoerde werken.

2.1 Juridisch kader

2.1.1 Ruimtelijke ordening

De site voor de gevangenis is volgens het gewestplan gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch

gebied en woonuitbreidingsgebied.

Teneinde de bouw en vergunningverlening van een gevangenis op deze site mogelijk te maken is

momenteel een procedure lopende om de bestemming van de site te wijzigen, door middel van een

provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan. Volgens dit ontwerp-PRUP ‘Afbakening kleinstedelijk gebied

Dendermonde West III’ wordt het gebied bestemd voor de realisatie van een gevangenis en bijhorende

voorzieningen, parkeerterrein, fietspad en bufferzones. Volgende bestemmingen zijn van toepassing

op de site en omgeving:

• Art. 3: zone voor gevangenis

• Art. 5: zone voor wegenis

• Art. 6: zone voor wegenis en waterlopen

• Art. 7: hoogspanningslijn

2.1.2 Milieuhygiënerecht

Bij hergebruik van uitgegraven bodem, moet rekening gehouden worden met de kwaliteitsnormen

zoals die zijn vastgelegd in de VLAREBO- en VLAREMA-reglementering.

Het project dient ook rekening te houden met de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake

hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater

en hemelwater.

Het projectgebied is niet gelegen binnen een beschermingszone voor grondwaterwinning.

Het decreet integraal waterbeheer en het uitvoeringsbesluit van de watertoets zijn van belang, gezien

het MER de elementen moet aanreiken om de watertoets uit te voeren.

De Zwyvickwaterloop, een oud-geklasseerde waterloop, bevindt zich langs de noordelijke grens van

het projectgebied. De bevaarbare waterlopen Dender en Oude Dender bevinden zich respectievelijk

ten westen en ten noorden van het projectgebied.

2.1.3 Milieubeheersrecht

Het projectgebied is niet gelegen in of nabij bosgebied, Natura-2000-gebied of VEN-gebied. Ten

westen van het projectgebied is een natuurgebied aangeduid op het gewestplan. Verspreid over de

site bevinden zich een beperkt aantal kleine, beboste percelen.

De noordelijke ontsluitingsweg doorkruist een beschermd landschap en de zone voor gevangenis

grenst in het zuiden aan een relictzone. In de omgeving van het projectgebied komen verder

bouwkundige relicten voor. Er bevinden zich geen ankerplaatsen, beschermde monumenten of

beschermde stads- of dorpsgezichten in het projectgebied.


3 Beschrijving van het voorgenomen plan

3.1 Ruimtelijke situering

Kaart 1 – Situering op topografische kaart

Kaart 2 – Situering op orthofoto

Kaart 3 – Situering op het gewestplan

Het projectgebied is gelegen op het grondgebied van Dendermonde, ten westen van de stadskern. De

site voor de gevangenis is grofweg begrensd door de Boonwijk in het oosten, de Dender in het westen,

de spoorlijn Dendermonde – Gent in het zuiden en Oud Klooster in het noorden. Het projectgebied

heeft een oppervlakte van ca. 11 ha en is momenteel in landbouwgebruik.

De noordelijke ontsluitingsweg verbindt de gevangenissite met de N416 in het noorden en heeft een

lengte van ca. 1,2 km. De ontsluitingsweg is reeds deels aangelegd (maar is op dit moment niet

vergund). De weg start aan de gevangenis, ten oosten van de ontginningsvijvers, kruist vervolgens de

Oude Dender via een brug en loopt vervolgens parallel met de Dender (ten oosten van de Dender) tot

de aansluiting met de N406.

3.2 Voorgeschiedenis

In 2002 werd het Provinciaal Ruimtelijk Uitvoeringsplan (PRUP) ‘Afbakening van het

structuurondersteunend kleinstedelijk gebied van Dendermonde’ opgemaakt. Dit PRUP werd echter

in 2009 vernietigd door de Raad van State.

De toenmalige minister van justitie heeft in 2008 een masterplan opgesteld om de

gevangenisinfrastructuur te renoveren en de capaciteit uit te breiden. In dit masterplan wordt een

nieuwe gevangenis voorzien in Dendermonde.

Al voor het PRUP een eerste keer vernietigd werd, werd al een nieuw PRUP opgemaakt waarbij zo veel

mogelijk rekening gehouden werd met de argumenten uit het eerste arrest van de Raad van State en

de klachten van de indieners van de procedure bij de Raad van State. Het PRUP ‘Dendermonde West’

werd vergezeld van een plan-MER en werd goedgekeurd in 2011.

Er werd echter een nieuwe procedure gestart bij de Raad van State tot nietigverklaring (en schorsing)

van het nieuwe PRUP ‘Dendermonde West’, waarop het PRUP in 2014 werd vernietigd.

In 2014 werd er daarom gestart met de opmaak van een nieuw PRUP, het PRUP ‘Dendermonde WEST

III’. De bijhorende plan-MER voor het PRUP ‘Dendermonde West III’ werd goedgekeurd in maart 2015.

Momenteel (december 2015) is de procedure voor opmaak en goedkeuring van het PRUP lopende.

3.3 Verantwoording van het voorgenomen project

De verantwoording voor het voorgenomen project vloeit voort uit de nood aan nieuwe gevangenissen

en het masterplan opgesteld door de minister van justitie met betrekking tot de

gevangenisinfrastructuur voor de periode 2008-2012-2016. In het masterplan wordt een actieplan

opgesteld waarin aangegeven wordt welke gevangenissen behouden worden, welke verbouwd

worden en welke gevangenissen vervangen worden. Hiervoor zijn de verschillende plannen opgedeeld

volgens categorieën. De gevangenis van Dendermonde is opgenomen in de categorie ‘nieuwe

gevangenissen’ onder de rubriek gekende locaties.

3.4 Beschrijving van het voorgenomen plan

Het project bestaat uit de bouw en exploitatie van een nieuwe gevangenis te Dendermonde. Dit omvat

concreet:

• Een nieuwe gevangenis van het type ‘Ducpétieux’ (d.i. een klassieke gevangenis in stervorm)


• Een muur, afrastering en ringgracht rondom het gevangeniscomplex

• Een parking ten westen van de gevangenis

• Een nieuwe ontsluitingsweg richting het noorden1

Een visualisatie van de geplande gevangenis is weergegeven in onderstaande figuur:

Figuur 3-1: Impressie van de gevangenis vanuit de lucht (Bron: Jaspers-Eyers, 2015)

De eigenlijke gevangenis wordt in het oosten van het projectgebied gebouwd. Volgende gebouwen

kunnen onderscheiden worden (zie ook Figuur 3-2):

(a) Het Inkomgebouw, inclusief het raadzalencomplex;

(b) Het Dienstengebouw, inclusief de sportzaal en de administratievleugel;

(c) Het Cellulair gedeelte, inclusief de lokalen rond de kern;

(d) Het Logistiek- of werkgebouw;

(e) Transitiegebouwen.

1 In casu werd een deel van de noordelijke ontsluiting reeds aangelegd. Toch zal de aanleg van de

noordelijke ontsluiting nog worden onderzocht, in kader van de volledigheid van het project-MER.


Figuur 3-2: Inrichtingsplan (Bron: Poort van Dendermonde)

Rond de gevangenis is van buiten naar binnen een ringgracht, een afsluiting en een muur voorzien.

Tussen de afsluiting en de muur bevinden zich lichtmasten die de gevangenis verlichten.

Tussen de gebouwen worden wandelingen en tuinen voorzien. Het terrein buiten de muren wordt zo

natuurlijk mogelijk aangekleed.

Ten westen van de gevangenis is parking voorzien. De hoofdontsluiting is voorzien naar het noorden

(d.i. de noordelijke ontsluitingsweg), parallel met de Dender. Een fiets- en voetgangersverbinding is

voorzien naar de Meersstraat. Er wordt een bijkomende functie als nooduitgang voorzien naar de

Meersstraat.

De gevangenis wordt voorzien op circa 440 gedetineerden. Het project vormt een vrij omvangrijk

complex met een totale grondoppervlakte van ca. 120.476 m². Er is bewust gekozen voor een

compacte inplanting: de bebouwde oppervlakte bedraagt 18.550 m². Het gevangenisgebouw zelf zal

300 m op 310 m zijn.

3.5 Onderzochte alternatieven

3.5.1 Nulalternatief

Bij het alternatievenonderzoek is het belangrijk te onderstrepen dat er eveneens een nulalternatief

aan bod komt. Het nulalternatief betekent dat het voorgenomen project niet doorgaat of m.a.w. dat


er geen gevangenis gebouwd zal worden. Met betrekking tot de ontsluitingsweg is dit, gelet op de

juridische situatie, niet volledig van toepassing.. In het nulscenario is de weg feitelijk reeds aanwezig.

Er is door de regering beslist om te voorzien in een moderne gevangenisinfrastructuur met een

verhoging van de capaciteit. De renovatie van de huidige gevangenis van Dendermonde wordt als niet

haalbaar beschouwd, en dit wegens technische en ruimtelijke redenen.

Het niet realiseren van een nieuwe gevangenis beantwoord derhalve niet aan de doelstellingen en

wordt daarom niet als een apart te onderzoeken alternatief weerhouden. Het nulalternatief betreft

wel het referentiekader om de milieueffecten te boordelen.

3.5.2 Overige alternatieven

In voorgaande fasen en in het plan-MER van het PRUP ‘Dendermonde West III’ werden verscheidene

alternatieven onderzocht. Op basis van deze analyse werd in die voorgaande fasen besloten dat er

geen redelijke locatie-alternatieven in aanmerking kwamen voor verder onderzoek.

In het goedgekeurde plan-MER werden tevens verscheidene uitvoeringsalternatieven onderzocht.

Deze hadden betrekking op de locatie van de ontsluitingsweg en de locatie van de parking op de site.

Op basis van de bevindingen in dit plan-MER, werd uiteindelijk besloten tot de realisatie van de

noordelijke ontsluitingsweg, met situering van de parking aan de westzijde.

Er worden in dit MER geen nieuwe uitvoeringsalternatieven onderzocht. Wel kunnen in het MER, op

basis van de effectenanalyse nog maatregelen en aanbevelingen gedaan worden, die ingrijpen op het

voorliggende project.


4 Beschrijving van de bestaande toestand, milieueffecten en

maatregelen

4.1 Bodem

4.1.1 Bestaande toestand

De eerste 5 à 6 m van de ondergrond bestaat uit quartaire afzettingen. Daaronder bevindt zich de

tertiaire afzettingen van de Formatie van Lede.

Volgens de bodemkaart (2001) bestaat de bodem ter hoogte van de gevangeniszone hoofdzakelijk uit

droog zandleem (Lba). In het noorden en zuidoosten komt vochtig zandleem voor (Lccz). In het

zuidwesten van het projectgebied bestaat de bodem uit droog (Sbc) tot vochtig (Scc) zand en een

groeve (OE). De noordelijke ontsluitingsweg bevindt zich volgens de bodemkaart op droge zandleem

(Pbc), vochtige zandleem (Lccz), droog zand (Sbc), antropogene bodem (ON, OB en OE) en in natte klei

(Eep).

Deze bodems zijn zeer weinig (zandbodems), matig gevoelig (zandleembodems) tot zeer gevoelig

(kleibodems) voor bodemverdichting. Het projectgebied is grotendeels matig gevoelig voor

verdichting. Met uitzondering van de antropogene bodems en de kleibodem zijn alle bodems in het

projectgebied matig gevoelig voor profielverstoring.

De gronden in projectgebied zijn hoofdzakelijk niet gevoelig voor bodemerosie volgens de

watertoetskaart erosiegevoeligheid. Er zijn geen bodems aangeduid als waardevolle bodem in of in de

nabije omgeving van het projectgebied.

Het gebied is van oudsher landbouwgebied en er zijn geen gegevens bekend over mogelijke

vervuilende activiteiten die in het projectgebied hebben plaatsgevonden. Binnen het projectgebied

werd in kader van het grondverzet voor dit project een milieuhygiënisch onderzoek uitgevoerd. Voor

geen enkele van de onderzochte parameters werd een overschrijding van relevante

verontreinigingsparameters vastgesteld.

Ten westen van het projectgebied bevond zich volgens de gegevens van Waterwegen en Zeekanaal

afdeling Bovenschelde in de jaren ’60 een stortplaats. De gestorte materialen zijn ofwel ongevaarlijke

materialen of aanwezig in vaste stof waardoor ze zich niet verspreiden via het grondwater. Volgens de

informatie van de stad Dendermonde zou er vroeger ook een stortplaats geweest zijn aan het

hoogspanningsstation in de Brugstraat.

Met uitzondering van de reeds aangelegde noordelijke uitsluitingsweg is het volledige projectgebied

momenteel onverhard en in gebruik voor de landbouw.

4.1.2 Geplande toestand

Er zal vergraving plaatsvinden voor de bouw van de gevangenis. Hierdoor kan de bodem verdicht en

het bodemprofiel verstoord worden. De zone waar vergraven zal worden is echter weinig gevoelig

voor verdichting, en heeft een bodemprofiel dat ook in de omgeving vaak voorkomt. Er wordt daarom

slechts een beperkt effect verwacht. Er wordt naar gestreefd om de uitgegraven grond maximaal te

hergebruiken op de site zelf.

Voor de bouw zal er ook een beperkte bemaling plaatsvinden. Gezien de weinig gevoelige bodem

worden geen significante effecten verwacht inzake stabiliteit. Ook inzake erosie worden geen

significante effecten verwacht.

Er zijn momenteel geen verontreinigingen gekend in het projectgebied. Er worden wel een aantal

installaties en activiteiten gepland met een mogelijk risico voor bodemverontreiniging. Aangezien er

voldoende maatregelen, onderhoud en controles voorzien zijn en aangezien de regelgeving gevolgd

zal worden, worden slechts beperkte effecten verwacht indien calamiteiten zouden optreden.

Wat de noordelijke ontsluitingsweg zijn in de praktijk de grondwerken reeds uitgevoerd en zijn er dus

geen bijkomende effecten meer te verwachten. Ten opzichte van de huidige juridische toeestand (de


weg is dan als niet vergund en dus als niet bestaande te beschouwen) wordt er maximaal een beperkt

negatief effect verwacht voor de discipline bodem.

Er worden voor de discipline bodem geen bijkomende milderende maatregelen voorgesteld.

4.2 Water (grondwater en oppervlaktewater)


4.2.1.1 Grondwater

Het grondwater bevindt zich volgens eerder uitgevoerde proeven uitgevoerd gemiddeld op een diepte

van 1,5 m onder maaiveld, met een hoogst grondwaterstand van 0,8 m onder maaiveld. Recenter

metingen wijzen uit dat de grondwatertafel schommelt tussen de 1,45 m onder maaiveld en 2,60 m

onder maaiveld.

Met uitzondering van de zone parallel aan de Dender is het projectgebied aangeduid als

infiltratiegevoelig op de watertoetskaart infiltratiegevoelige bodems.

Het projectgebied situeert zich in een gebied dat als zeer kwetsbaar voor grondwater wordt

beoordeeld (type Ca1), vanwege een zandige watervoerende laag en een zandige deklaag.

Het projectgebied is niet gelegen in een waterwingebied of in een beschermingszone van een

waterwingebied. Binnen en in de onmiddellijke nabijheid van het projectgebied zijn geen vergunde

grondwaterwinningen. Er zijn wel enkele vergunde winningen binnen een straal van 1.000 m rondom

het projectgebied.

Het voorgenomen project is niet gelegen in een beschermingszone voor grondwaterwinning, noch

bevindt er zich een beschermingszone voor grondwaterwinning in de ruime omgeving van het

voorgenomen project (dichtstbijzijnde op > 3 km). Het projectgebied is ook niet gelegen in

oppervlaktewaterwingebied.

Volgens de watertoetskaart grondwaterstromingsgevoeligheid is het projectgebied gelegen in een

zone die matig gevoelig is voor verstoring.

Het bodemgebruik wordt ingedeeld in verharde en niet-verharde bodemgebruiken. Met uitzondering

van de reeds gedeeltelijk aangelegde ontsluitingsweg is het volledige projectgebied onverhard.

4.2.1.2 Oppervlaktewater

Afwatering

Het projectgebied ten zuiden van de Oude Dender bevindt zich in de vallei van de Dender en de

Vondelbeek. Het projectgebied ten noorden van de Oude Dender (noordelijk deel nieuwe

ontsluitingsweg) maakt deel uit van het Beneden-Scheldebekken en meer bepaald het deelbekken

Scheldeland. Langsheen de noordelijke grens van het projectgebied van de gevangenis komt de oud-

geklasseerde Zwyvickwaterloop voor. Ten westen stroomt de bevaarbare waterloop Dender. De zone

voor de noordelijke ontsluitingsweg kruist de bevaarbare waterloop Oude Dender. Grenzend aan de

site in het westen bevinden zich twee ontginningsvijvers.

Het projectgebied bevindt zich in de polder van de ‘Beneden Dender’ en de polder van ‘Schelde-Durme

Oost’.

Het projectgebied behoort tot het waterzuiveringsgebied van Dendermonde. De dichtstbijzijnde

riolering die aangesloten is op de rioolwaterzuiveringsinstallatie (RWZI) bevindt zich in de

Gasthuisstraat, ten oosten van het projectgebied.


Oppervlaktewaterkwaliteit

Door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) worden metingen uitgevoerd ter bepaling van de

kwaliteit van de waterlopen in het Vlaamse Gewest. In de omgeving van het projectgebied bevinden

zich volgende meetpunten:

• Meetpunt 517000 (Steenbeek), 250 m ten zuiden van het projectgebied

• Meetpunt 517050 (Steenbeek), verder stroomopwaarts

• Meetpunt 499600 (Dender), ter hoogte van de spoorweg

Deze meetpunten geven voor de Dender een niet tot matig verontreinigde situatie aan. De Steenbeek

is matig tot zwaar verontreinigd. In alle waterlopen is de waterkwaliteit wel (lichtjes) gestegen sinds

de start van de metingen.

Overstromingsregime

In het noorden van de gevangeniszone bevindt zich volgend de watertoetskaart een zone die als

effectief overstromingsgevoelig wordt aangeduid. De ontsluitingsweg doorkruist effectieve en

potentieel overstromingsgevoelige gebieden. Er zijn echter sinds de jaren ’50 geen problemen

vastgesteld met betrekking tot overstromingen.


4.2.2.1 Wijziging aspecten grondwater

Tijdens de aanleg zal het grondwaterpeil in de omgeving tijdelijk dalen ten gevolge van de bemaling.

Rekening houdend met de afstand tot de dichtstbijzijnde grondwaterwinning en de invloedsstraal van

de bouwput wordt geen impact verwacht op grondwaterwinningen in de omgeving.

De geplande ondergrondse constructies reiken niet tot op een ondoorlaatbare laag in de bodem. Er

zijn bijgevolg geen tot slecht beperkt negatieve effecten te verwachten op de grondwaterstroming.

Ongeveer 47 % van het terrein zal verhard worden. De overige 53 % van het terrein wordt als

onverhard beschouwd. Wat infiltratie betreft zal het water probleemloos kunnen infiltreren in de

onverharde zones (het projectgebied is volledig gelegen op infiltratiegevoelige bodems). Op de

verharde zones zal het water niet meer infiltreren, maar afstromen. Er zijn echter verschillende

maatregelen getroffen om te voldoen aan de eisen opgelegd door de provincie en aan het

Hemelwaterbesluit (aanleg van o.a. wadi’s en infiltratiegrachten). Het effect van de bijkomende

verhardingen wordt daarom als beperkt negatief beoordeeld.

Het risico op het veroorzaken van grondwaterverontreiniging wordt als voldoende beheerst

beschouwd.

4.2.2.2 Wijziging aspecten oppervlaktewater

Er worden geen significant negatieve effecten verwacht met betrekking tot de productie en afvoer van

hemelwater en de afvoer van afvalwater. Er werd voldaan aan zowel de watertoets als de

voorwaarden opgelegd door de provincie Oost-Vlaanderen inzake buffering en infiltratie. Een deel van

hemelwater wordt opgevangen en herbruikt. Er wordt geen bijkomend riscio op overstromingen

gecreëerd. De lozing van het afvalwater levert geen probleem op voor de RWZI van Dendermonde.

4.3 Fauna en flora


Biologische waarderingskaart

Het projectgebied ter hoogte van de geplande gevangenis bevat hoofdzakelijk biologisch minder

waardevolle percelen. In het zuidwesten van het projectgebied bevinden zich twee biologische

waardevolle percelen. Het betreft gemengde loofhoutopslag (gml) in complex met een verruigde zone


t.h.v. een voormalige hoogstamboomhaard (kj). Daarnaast is er een populierenaanplant op vochtige

grond met ruderal ondergroei van grote brandnetel en vlier (lhb). Ook de omgeving van het

projectgebied wordt hoofdzakelijk gekenmerkt door biologisch minder waardevol akkerland. De zone

ten westen van het projectgebied, tot aan de Dender, vormt hierop een uitzondering. Dit gebied wordt

gekarteerd als biologisch waardevol tot zeer waardevol. Volgende ecotopen komen voor: eutrofe

plassen (ae), vochtig wilgenstruweel op voedselrijke bodem (sf), dijk (kd), verruigd grasland (hr),

populierenaanplant op vochtige bodem met ruderale ondergroei (lhi) en natte ruigte met

moerasspirea (hf-).

Naast het eigenlijke projectgebied is de ontsluitingsweg een onderdeel van het gevangenisproject.

Deze ontsluitingsweg is voor het grootste gedeelte gerealiseerd. Dit zorgt voor een belangrijk

onderscheid tussen de juridische situatie (want de weg is niet vergund) en de feitelijke situatie op het

terrein. Deze weg doorsnijdt een aantal biologisch waardevolle zones volgens de Biologische

waarderingskaart. De ontsluitingsweg heeft een substantieel gedeelte biologisch waardevol gebied

ingenomen en er tevens voor gezorgd heeft dat er een versnipperend effect opgetreden is ter hoogte

van het gedeelte net ten zuiden van de Oude Dender. Ten dele zijn bepaalde zones actueel terug met

pionieersvegetatie begroeid, gezien de werkzaamheden stilliggen en de weg nog niet voltooid is ter

hoogte van de Oude Dender. Beide zones zijn niet gekarteerd als faunistisch belangrijk gebied op de

biologische waarderingskaart, maar de zone ten westen van het projectgebied heeft naar fauna toe

wel een zekere waarde.

De omgeving van de site, en dan in het bijzonder de zone van de Oude Dender, zijn van belang voor

de aanwezigheid van vleermuizen.

Beschermde gebieden

Er is geen habitatrichtlijngebied (SBZ-H) noch vogelrichtlijngebied (SBZ-V) aanwezig in de omgeving

van het voorgenomen plan. Het meest nabijgelegen gebied ligt op ca. 2 km ten noorden en is het

vogelrichtlijngebied ‘Durme en middenloop van de Schelde’. Het dichtstbijzijnde habitatrichtlijngebied

bevindt zich ca. 2,5 km ten noorden, zijnde het ‘Schelde- en Durmeëstuarium van de Nederlandse

grens tot Gent’.

Het voorgenomen plan maakt geen deel uit van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). Het

dichtstbijzijnde VEN-gebied is gelegen op een afstand van ongeveer 1,5 km ten noorden van het

projectgebied (‘Vallei van de Boven Zeeschelde van Kalkense meersen tot Sint-Onolfspolder’).

Gezien de aard van de activiteiten die zal toegelaten worden door uitvoering van het voorgenomen

project worden geen significante effecten verwacht op deze beschermde gebieden. De opmaak van

een passende beoordeling en verscherpte natuurtoets wordt bijgevolg ook niet nodig geacht.


De biotoopinname ten gevolge van de inplanting van de gevangenis zelf is vrij beperkt. Er zijn geen

zeldzame vegetaties noch zeer waardevolle zones aanwezig binnen de contouren van de geplande

gevangenis. Rondom de site wordt voorzien in de aanplant van groenstructuren die de effecten van

de biotoopinname milderen. Ook het stukje bos dat verdwijnt, zal heraangeplant worden binnen de

contouren van de site. In het gevangenisontwerp en vooral de omgevingsaanleg wordt in vrij

belangrijke mate rekening gehouden met de integratie in de omgeving. De soortenkeuze is gebaseerd

op inheemse soorten en voorziet een gevarieerde samenstelling van de diverse groenbuffers. De

soortenkeuze voorziet in de aanplant van inheemse soorten met een ecologische meerwaarde.

De ontsluitingsweg veroorzaakt op vlak van biotoopinname en versnippering/verstoring de

belangrijkste effecten. Deze weg is reeds ten dele aangelegd, waarbij waardevolle vegetatie

verwijderd werd. De ontbossing wordt gecompenseerd door het spontaan laten verbossen van een

ander perceel in de omgeving van de site.

Door de verwijdering van deze vegetatie (en later verlichting van de weg) is er een versnipperend en

verstorend effect opgetreden, met name voor de vleermuizen die zich tussen Oude Dender en Dender

verplaatsen.


Deze verstoring bestaat uit licht/geluid/beweging en kan gemilderd worden door o.a. de nachtelijke

verlichting maximaal te beperken. Zo wordt verstoring voor gevoelige vleermuizen beperkt waardoor

de weg de relatie tussen Oude Dender en waterwinningspunt/Denderoevers niet volledig doorbreekt.

Dit wordt in het projectvoornemen met betrekking tot de ontsluitingsweg reeds opgenomen, want er

wordt voorzien in een aangepaste verlichting van her brugdek, door middel van LED-verlichting in de

balustrades.

Langs de toegangsweg is het noodzakelijk om maximaal heraanplant te realiseren en dit verder met

struiken dicht te planten. Voornamelijk ter hoogte van de Oude Dender dient er verdere aanplant

gerealiseerd te worden. De opengekapte zone is nu ruim breder dan het voorziene wegprofiel. De

belangrijkste milderende maatregelen met betrekking tot Fauna en Flora bestaat er dan ook uit in het

voorzien van een aanpaste verlichting van de weg ter hoogte van de Oude Dender en het voorzien van

beplanting langs die toegangsweg in zone net ten zuiden van de Oude Dender, zodat er hier een ‘hop-

over’ ontstaat voor de vleermuizen.

4.4 Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie


Het projectgebied is grotendeels opgenomen in het traditioneel landschap “Klein-Brabant – Vaartland

en Buggenhout”. Het uiterste zuidwesten van het projectgebied behoort tot het traditioneel landschap

“Dendervallei”.

De spoorlijn Brussel-Dendermonde, de hoogspanningslijn die het gebied doorkruist, de (Oude) Dender

en het relatief vlakke landbouwlandschap bepalen de landschappelijke structuur.

De noordelijke ontsluitingsweg doorkruist het beschermd landschap ‘Oude Denderloop’. Verder

bevinden er zich geen erfgoedwaarden binnen het projectgebied. In de omgeving komen wel

elementen met erfgoedwaarde voor. De relictzone ‘Dendervallei’ bevindt zich net buiten het

projectgebied in het zuidwesten. In het zuidoosten is een boerenarbeiderswoning aangeduid als

bouwkundig erfgoed.

Om een overzicht te krijgen van de reeds gekende archeologische sites kan de Centrale Archeologische

Inventaris (CAI)2 geraadpleegd worden. Het spreekt voor zich dat deze databank enkel de reeds

gekende erfgoedwaarden omvat, die slechts een zeer kleine fractie van ons bodemarchief

vertegenwoordigen. Zowel in het projectgebied als in de directe omgeving van het projectgebied

bevinden zich verschillende gekende archeologische sites in de CAI.

Er werd reeds tweemaal een archeologisch vooronderzoek uitgevoerd in het projectgebied. Op de site

van de geplande gevangenis voerde All Archeo onderzoeken uit in 2011. Hierbij zijn verschillende

sporen aangetroffen van menselijke activiteit zoals greppels, kuilen, paalsporen en enkele

verstoringen. Ruben Willaert bvba voerde archeologisch vooronderzoek uit ter hoogte van de

noordelijke uitsluitingsweg. Bij de opgravingen zijn resten van een grafveld gevonden en aanwijzingen

voor een cultusplaats uit de IJzertijd.


Het project voorziet de bouw van een omvangrijk complex met een tot oppervlakte van ca. 11 ha. De

gevangenis past qua landschapsstructuur niet in de omgeving. De verlichting ’s avonds en ’s nachts

versterkt dit effect. De inrichting van groenzones en groenbuffers aan alle zijden matigt dit effect wel.

Desalniettemin zal het project qua landschapsbeeld en –structuur een negatieve impact hebben.

2 De Centrale Archeologische Inventaris is een inventaris van tot nog toe gekende archeologische vindplaatsen. Vanwege het

specifieke karakter van het archeologisch erfgoed dat voor ons verborgen zit in de ondergrond, is het onmogelijk om op basis

van de Centrale Archeologische Inventaris uitspraken te doen over de aan- of afwezigheid van archeologische sporen. Zekerheid

omtrent aan- of afwezigheid van archeologische sporen kan alleen met verder onderzoek vastgesteld te worden.


Er verdwijnen enkele buurtwegen, die gebruikt worden door zachte recreanten, en gecompenseerd

worden door de aanleg van nieuwe fiets- en wandelpaden. De beeld- en belevingswaarde zal

aangetast worden tijdens zowel de aanlegfase als de exploitatiefase.

Er worden geen significant negatieve effecten verwacht op de erfgoedwaarden doordat het erfgoed

op geruime afstand gelegen is, of omdat er reeds barrières aanwezig zijn. De noordelijke

ontsluitingsweg doorkruist het beschermd landschap ‘Oude Denderloop’. Het project is echter niet in

strijd met de erfgoedwaarden van dit beschermd landschap, aangezien de weg wordt aangelegd in

een zone die reeds was voorbehouden voor de bouw van een sluis op de Oude Dender.

Het volledige projectgebied is een archeologisch waardevolle zone. Door vergraving zal een

aanzienlijke zone verstoord worden, hetgeen negatief beoordeeld wordt.

Er worden geen bijkomende maatregelen voorgesteld.

4.5 Mens - mobiliteit


Langzaam verkeer

Het projectgebied is momenteel voor langzaam verkeer bereikbaar via volgende wegen:

• Tragel(weg): met als hoofdfunctie dienstweg voor het onderhoud en de controle van de

dijken van de Dender

• Oud-Klooster

• Galeidestraat

• Meersstraat (en onverhard verlengde tot aan Oud Klooster)

Daarnaast zijn er in de omgeving van het projectgebied nog verschillende functionele fietsroutes

aanwezig. Zo is het jaagpad langs de Dender en de Oude Denderarm geselecteerd als hoofdroute. De

N406 Steenweg op Aalst – Gentsesteenweg en de as Brugstraat – Botermelkstraat zijn dan weer

geselecteerd als functionele fietsroute.

Ten slotte doorkruisen verschillende buurtwegen het projectgebied.

Openbaar vervoer

Het projectgebied is niet goed ontsloten door het openbaar vervoer. Onderstaande een overzicht van

de dichtstbijzijnde haltes voor regionaal openbaar vervoer:

• Halte Dendermonde Dammenlaan: 1,5 km (deze halte wordt bedient door lijnen 27, 28, 29

en 57);

• Station Dendermonde: 1,6 km (deze halte wordt bedient door lijnen 21, 23, 24, 26, 27, 28,

29, 57, 68, 91, 92, 245, 252, 253, 254 en 257).

Op wandelafstand (+- 750 meter) is er wel de halte ‘Sint-Gillis-Dendermonde Rusthuis Boonwijk’. Deze

halte wordt op aanvraag bediend door belbus 320.

Op vlak van treinverkeer is het projectgebied gelegen tussen twee stations. Zo is het station van

Dendermonde op een wandelafstand van 1,6 kilometer gelegen ten oosten van het projectgebied. Het

station van Oudegem ligt dan weer op een wandelafstand van 1,8 kilometer ten westen van het

projectgebied. Beide stations zijn gelegen langs spoorweg 53 tussen Schellebelle en Leuven.

Gemotoriseerd verkeer

In het projectgebied zijn slechts een beperkt aantal wegen aanwezig. Het betreft:

• Eikelstraat (noord-zuid), gedeeltelijk onverhard


• Oud Klooster – Galeidestraat (oost-west), gedeeltelijk onverhard

Verder zijn nog een aantal onverharde wegen aanwezig. Deze dienen voornamelijk voor de

toegankelijkheid van de landbouwpercelen in het projectgebied.

Het gebied is momenteel enkel toegankelijk via de Boonwijk in het zuiden en meer bepaald de

Gasthuisstraat. De Gasthuisstraat sluit aan op de Galeidestraat en vervolgens de Paardentrapstraat

(richting centrum van Dendermonde), Boonwijkstraat (richting Denderbelle) en Warmen Haard.

Momenteel is er ten noorden van het plangebied geen aansluiting op het wegennet. Langs de Dender

bevindt zich een jaagpad (Tragelweg) met als hoofdfunctie dienstweg voor het onderhoud en de

controle van de dijken van de Dender. Het wordt ook veelvuldig gebruikt door fietsers.

Op basis van uitgevoerde tellingen in 2014 kan gesteld worden dat de afwikkeling van het kruispunt

(Gentsesteenweg N406 x Tragel) zowel in de ochtend- als avondspits vlot verloopt.

4.5.2 Effecten geplande toestand

Op basis van kencijfers en aannames voor de verschillende verkeersstromen die gegenereerd worden

door het project, aangeleverd door de opdrachtgever, geeft onderstaande tabel een overzicht van de

te verwachte verkeersgeneratie van het project.

Tabel 4-1 Verkeersgeneratie projectgebied

Tijdstip Tijdstip detail Werknemers Advocaten,

verhoren

Bezoekers Leveranciers Andere Totaal

23u00-7u00 5u45 37,5+7,5 * 0 0 0 0 45

7u00-19u00 Ochtendspits

(8u00-9u00)

30x1 2x1 0 0 0 32

Verspreid 7x2 0 12x2 10x2 58

14u00 37,5x2 0 0 0 0 75

1

bezoekersronde

tijdens spits

Namiddag 0 0 54x2** 0 0 90

Avondspits

(16u00-17u00)

30x1 16x1

2x1

13.5x2** 0 0 75

17u00-19u00 0 8x1 13,5x2** 0 0 35

19u00-23u00 19u00-20u30 0 8x1 0 0 0 8

22u10 7,5+37,5* 0 0 0 0 45

Totaal 225 50 162 24 20 481

Uit bovenstaande tabel is duidelijk dat de meeste bewegingen van en naar de gevangenis buiten de

gebruikelijke spitsuren plaatsvinden. Tijdens de ochtendspits zijn het enkel de werknemers met

dagshift die zorgen voor 32 bijkomende verplaatsingen. Tijdens de avondspits worden er 75

bijkomende verplaatsingen verwacht, deze zijn zowel afkomstig van de werknemers met dagshift die

naar huis gaan, advocaten voor verhoor, en bezoekers.

Het verkeer dat door de realisatie van de gevangenis gegenereerd zal worden heeft geen significant

effect op de afwikkeling van het kruispunt N406 Gentsesteenweg x Tragel. Zowel tijdens de ochtend-

als avondspits is het verschil in verzadigingsgraad beperkt (minder dan 20 %) en wordt de

drempelwaarde van 80% nergens overschreden.

De nieuwe ontsluitingsweg loopt rechtstreeks van de open afritten van de Ooiebrug op de N406 tot

aan het projectgebied. Er is geen doorgaand sluipverkeer mogelijk aangezien die nieuwe

ontsluitingsweg doodloopt op het gevangenisterrein.


Het project voorziet voldoende parkeerplaatsen voor auto’s en fietsenstallingen om de parkeer- en

stallingsbehoefte te dekken.

De noordelijke ontsluiting voor de langzame weggebruikers loopt parallel doch gescheiden van het

gemotoriseerd verkeer. Het langzame verkeer wordt dus maximaal gescheiden van het gemotoriseerd

verkeer. Op de plaatsen waar het langzame verkeer het gemotoriseerd verkeer moet kruisen worden

er oversteekplaatsen voorzien. Het aantal conflicten tussen het gemotoriseerd verkeer en de

langzame weggebruiker worden op die manier gereduceerd tot het minimum. Aan de oostelijke zijde

wordt een weg voorzien die zowel voor voetgangers en fietsers zal dienen, als voor het

landbouwverkeer. Dit is een voortzetting van de huidige situatie.

Ter bevordering van de verkeersveiligheid zal de middenberm op de N406 worden dichtgemaakt,

zodat er geen kruisende bewegingen meer mogelijk zijn. Dit komt vanzelfsprekend de

verkeersveiligheid ten goede en wordt positief beoordeeld.

Er worden geen bijkomende milderende maatregelen voor de discipline mobiliteit.

4.6 Discipline Geluid


Om oorspronkelijk omgevingsgeluid te bepalen werden er ten behoeve van dit project in 2015

geluidsmetingen uitgevoerd. Uit de analyse van deze metingen blijkt dat dat op beide meetpunten het

achtergrondgeluidsniveau onder de norm ligt die overeenstemt met het geluidsniveau zoals dat in het

betrokken gebied zou mogen heersen om een akoestisch comfort te garanderen. Het omgevingsgeluid

wordt sterk bepaald door het treinverkeer op de aanwezige spoorlijn, en bijkomend door algemene

verkeersgeluiden, woonactiviteiten en bladgeruis.


Ten gevolge van het project kunnen enerzijds effecten optreden tijdens de aanlegfase en anderzijds

tijdens de exploitatiefase.

Tijdens de aanlegfase kan de inzet van zware machines wel voor een verhoging van het geluidsniveau

zorgen. Wanneer er aan de rand van de projectzone gewerkt wordt, en dan vooral aan de

zuidoostelijke hoek, kan dit tijdelijk en lokaal voor geluidshinder zorgen ter hoogte van de

dichtstbijzijnde woningen.

Bij exploitatie van de gevangenis zullen er zich in de instelling verschillende geluidsbronnen bevinden,

zoals de uitblaasmonden van de luchtgroepen voor koeling. De geluidsproductie van de gevangenissite

werd berekend door middel van een geluidsmodellering. Uit de resultaten van dit geluidsmodel blijkt

dat er zich geen overschrijdingen zullen voortdoen in de onderzochten meet- en beoordelingspunten

(omliggende woningen en natuurgebied) ten gevolge van de acitiviteiten op de gevangenissite.

Ten gevolge van het wegverkeer zal er zich ter hoogte van de noordelijke ontsluitingsweg wel een

verhoging van de geluidsdruk voordoen, maar hierbij zullen de gedifferentieerde referentiewaarden

voor nieuwe wegen nabije bestaande woning wel gerespecteerd blijven.

De aanwezigheid van de gevangenismuuur kan voor een reflectie zorgen van het geluid van het

spoorverkeer. De verhoging ter hoogte van dichtstbijzijnde woningen is door middel van modellering

ook begroot, waarbij de resultaten wijzen op een niet waarneembare verhoging.

4.7 Discipline Lucht


De bestaande luchtkwaliteit kan beschreven worden op basis van bestaande meetgegevens van de

ATMOSYS-kaarten. ATMOSYS zorgt voor luchtkwaliteitsmodellen die tot op straatniveau met een hoge


ruimtelijke resolutie kunnen geraadpleegd worden. Hieruit kan afgeleid worden dat het

gemodelleerde NO2-jaargemiddelde in 2013 t.h.v. het projectgebied gemiddeld 16-20 µg/m³ bedroeg.

Ter hoogte van de N406 in het studiegebied worden waarden tot 21-25 µg/m³ en sporadisch tot 26-

30 µg/m³ waargenomen.

Volgens de ATMOSYS-kaart lag de PM10-concentratie in 2013 ter hoogte van het studiegebied

gemiddeld tussen 21 en 25 µg/m³, en ter hoogte van de N406 tussen 26 – 30 µg/m³. Het aantal dagen

met overschrijding norm PM10-daggemiddelde bedraagt ter hoogte van het studiegebied 16-20

dagen. Inzake PM2,5 bedraagt de gemiddelde waarde voor 2013 ter hoogte van het studiegebied 16-

20 µg/m³.

Algemeen kan gesteld worden dat de luchtkwaliteit in het projectgebied gewoon tot vrij goed is. De

grenswaarden worden voor geen enkele parameter overschreden.


Impact aanlegfase

Tijdens de aanlegfase zullen de emissies in essentie beperkt worden tot stofemissies ten gevolg van

de constructiewerkzaamheden en het verkeer en emissies van NOx, SO2, CO en VOS van het

werfverkeer. De emissies van het werfverkeer zullen kwantitatief zeer beperkt zijn in relatie tot de

globale emissies van deze componenten en worden daarom buiten beschouwing gelaten. Stofemissies

kunnen bij bouwwerken wel degelijk voor een imapct zorgen. Er worden dan ook verschillende

aanbevelingen geformuleerd met betrekking tot het onderhoud van de werfzone om dit effect tot een

minimum te beperken. Indien deze aanbevelingen opgevolgd worden, wordt er hooguit een beperkt

negatief effect verwacht in de aanlegfase.

Impact van het door het project gegenereerde verkeer

In het hoofdstuk mobiliteit werd een inschatting gemaakt van de verkeerstoename ten gevolge van

de inplanting van de gevangenis te Dendermonde. In de discipline lucht wordmet behulp van de inzet

van een lucht-emissiemodel (IFDM-Traffic) voor de meest relevante wegsegmenten (nl. de nieuwe

ontsluitingsweg, Tragel, Gentsesteenweg en N406 – Gentsesteenweg.) de impact van de verwachte

verkeersemissies bepaald.

Hieruit blijkt dat de immissiebijdrage van het project voor NO2 niet boven de significantiedrempel van

1 % reikt. Een maximale bijdrage t.g.v. het project is ter hoogte van de nieuwe ontsluitingsweg te

verwachten, met een maximale bijdrage van + 0,23 µg/m³ of + 0,58 % voor NO2 t.h.v. de

ontsluitingsweg quasi grenzend aan het noordelijke deel van het projectgebied. Er wordt aldus geen

significant effect inzake NO2-verkeersimmissies verwacht.

Voor de parameters PM10 en PM2,5 (resp. Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. en Fout!

Verwijzingsbron niet gevonden.) blijkt de immissiebijdrage van het project nergens boven de

significantiedrempel van 1% reikt, en zelfs niet boven de 0,25 % uitkomt (maximale bijdrage project

voor PM10 bedraagt + 0,02 µg/m³ (0,05 %) en voor PM2,5 + 0,01 µg/m³ (0,04 %), en zelfs niet in de as

van de betreffende wegen. De luchteffecten van het door het project gegenereerd wegverkeer kunnen

derhalve voor fijn stof als niet significant beoordeeld worden.

Impact van gebouwenemissies

De exploitatie van de gevangenis veroorzaakt emissies naar lucht door het verbranden van fossiele

brandstoffen (aardgas), voor het verwarmen van de gebouwen en voor de productie van warm water.

De impact van de emissies t.g.v. gebouwenverwarming wordt bepaald a.d.h.v. een IFDM-modellering

om het aandeel van de emissies t.o.v. de geldende norm te bepalen. Enkel de NOx-emissie wordt aan

de immiessiegrenswaarden getoetst, gezien dit bij verbrandingsinstallaties de belangrijkste parameter

is. Hieruit kan geconcludeerd worden dat voor de bijdrage van het project aan grenswaarde van het

NO2-jaargemiddelde een verwaarloosbaar effect verwacht wordt en bij toetsing van de

immissiebijdrage van het project aan de P99,8 uurgrenswaarde voor NO2 een beperkt negatief effect

verwacht wordt. Er dienen aldus geen milderende maatregelen voorgesteld te worden.


Tevens zijn er in de werkplaatsen activiteiten mogelijk (houtbewerking, metaalbewerking) die ook

emissies kunnen veroorzaken. Bij de plaatsing van dergelijke bewerkingsmachines voorziet FOD

Justitie in aangepaste afzuiginstallatie, zodat niet verwacht wordt dat deze emissies tot een

aanzienlijke impact kunnen leiden.

Duurzaamheid - energieverbruik

Er is in het ontwerp rekening gehouden met duurzaamheid. Hierbij wordt gewerkt vanuit het principe

van Trias Energetica:

- reductie van energievraag

- gebruik van hernieuwbare energie

- effciënte invulling van de energievraag.

De reductie van de energievraag wordt gerealiseerd door o.a. het bouwconcept (met een dense

bebouwing), doorgedreven isolatie, vraaggestuurde ventilatie, duurzame verlichting, … .

Inzake energievoorziening wordt het gehele complex gevoed vanuit een hoogspanningsinstallatie

waarbij de opstelling van het hoofdstation zich in het inkomgebouw bevindt. Tevens wordt voorzien

in de plaatsing van zonnepanelen en worden er (micro-)WKK’s voorzien voor de productie van

elektriciteit en warm water in het cellengebouw.

Het totale energieverbruik wordt ingeschat op

- Gas: 1.962.664 kWh/jaar

- Elektriciteit: 915.821 kwWh/jaar

Er worden voor de discipline lucht geen bijkomende milderende maatregelen voorgesteld.

4.8 Mens - ruimtelijke aspecten, hinderaspecten en gezondheid


Het projectgebied is momenteel in gebruik voor landbouwactiviteiten. Verspreid over het terrein

komen bosjes of bomenrijen voor. In het zuidwesten van het projectgebied treft men een

hoogspanningslijn aan die loopt in noord-zuidelijke richting. Langsheen de oevers van de Dender kan

gewandeld en gefietst worden.

Hoewel vanuit het projectgebied in elke richting antropogene structuren te zien zijn (kerk en huizen

in het noorden, woonwijk en flatgebouw in het oosten, spoorweg en hoogspanningsstation in het

zuiden en industrieterrein en hoogspanningslijnen in het westen), heeft het gebied een relatief hoge

beeldwaarde als open natuur- en landbouwgebied.

In het projectgebied zijn geen woningen aanwezig. Ten oosten en ten zuiden bevinden zich wel

woningen (Boonwijk). Verder bevinden zich geen kwetsbare locaties in de directe omgeving van de

gevangenis. De aanwezigheid van de spoorlijn net ten zuiden van het projectgebied zorgt wel voor een

verhoogde geluidsdruk in nagenoeg het volledige projectgebied.

Inzake veiligheid en gezondheid moet rekening gehouden worden met de hoogspanningslijn die het

gebied doorkruist.


Het verdwijnen van landbouw wordt als negatief beoordeeld. Aangezien het om geleidelijke

gebruiksbeëindiging gaat, is het effect slechts beperkt negatief. Het verdwijnen van een aantal

buurtwegen wordt gecompenseerd door de aanleg van nieuwe fiets- en wandelpaden, waardoor er

geen significant effect optreedt. Er zal rekening gehouden worden met de bereikbaarheid en

ontsluiting van de overige landbouwgebruikspercelen door het voorzien van nieuwe landwegen,

overrijdbaar door landbouwvoertuigen.


De beeld- en belevingswaarde zal aangetast worden in zowel de aanlegfase (aan- en afrijden van

vrachtwagens en zicht op de werf) als in de exploitatiefase (oprichting van een omvangrijk, zichtbaar

complex). Na de aanplant van de groenbuffers en groenstructuren zal het negatief effect echter

verminderen. Het gevangeniscomplex zal zich wel binnen het gezichtsveld van de woningen in Oud

Klooster bevinden. Aan de noordzijde wordt derhalve ook een groenbuffer voorzien.

De verlichting van de gevangenissite heeft een visuele impact op de beeldwaarde en het zicht vanuit

de omliggende bewoning, omwille van de mogelijke lichtverstrooing en reflectie op de muren. Er

wordt aan verschillende zijden een groenscherm voorzien, ter beperking van de mogelijke lichthinder.

Mits een goede uitvoering van dit groenscherm kan de impact als matig negatief beschouwd worden.

Er worden wel enkele aanbevelingen geformuleerd om mogelijke lichthinder verder in te perken.

Werfroutes zullen niet doorheen de woonstraten lopen, en geluid-, stof- en geurhinder afkomstig van

de aanlegfase is slechts van tijdelijke aard. Het effect wordt maximaal beperkt negatief beoordeeld.

Een gevangenis kan ook een onveiligheidgevoel oproepen bij de omwonenden. Het effect wordt

lichtjes negatief ingeschat. De regelgeving voor werpafstanden, die moeten vermijden dat

gedetineerden voorwerpen naar buiten of externen voorwerpen naar binnen kunnen gooien, zal

bovendien gerespecteerd worden.

Gelet op de afstand tussen de hoogspanningslijn en de gebouwen wordt er geen significant negatief

effect op de gezondheid verwacht.

Er worden geen bijkomende maatregelen voorgesteld voor de discipline mens.


5 Synthese, conclusies en aanbevelingen

5.1 Synthese van milieueffecten en milderende maatregelen

In Tabel 7--1 worden de verschillende effecten en voorgestelde maatregelen tabelmatig samengevat.

Zoals reeds aangehaald werd in §Fout! Verwijzingsbron niet gevonden., gebeurt de beoordeling van

de effecten en van de resterende effecten voor elk van de aspecten a.d.h.v. volgende indeling:

-3 : sterk negatief +3 : sterk positief

-2 : matig negatief +2 : matig positief

-1 : beperkt negatief +1 : beperkt positief

0 : geen significant effect

De effecten worden opgesplitst in tijdelijke en permanente. De tijdelijke effecten slaan vooral op

effecten tijdens de aanlegfase; de permanente effecten op effecten die zich ook in de exploitatiefase

(blijven) voordoen. Tijdelijke effecten worden in de tabel aangeduid met ‘T’, de niet gemarkeerde

effecten zijn permanent.


Tabel 5-1: beoordeling van de effecten van het project + beoordeling van de resterende effecten na implementatie van maatregelen

Aspect Effecten Beoordeling Maatregelen en aanbevelingen Beoordeling

resterend effect

Mens-mobiliteit

Verkeerstoename

en -afwikkeling

Het project heeft geen significante invloed op de

afwikkeling van het verkeer binnen het studiegebied.

0 Aanbeveling

Ondanks dat er uit de sensitiviteitstoets blijkt dat er bij een

modal split van 100% autogebruik door werknemers en

bezoekers geen afwikkelingsproblemen verwacht worden,

wordt in kader van een duurzame bereikbaarheid van de

gevangenis toch aanbevolen om het projectgebied ook goed

bereikbaar te maken voor het openbaar vervoer.

Parkeren Het project voorziet voldoende parkeerplaatsen om

de eigen parkeerbehoefte te dekken.

0 /

Verkeersveiligheid

en -leefbaarheid

Beperkte conflicten tussen de langzame weggebruiker

en het gemotoriseerd verkeer. De middenberm van

de N406 wordt dichtgemaakt.

Op vlak van langzaam verkeer worden er een aantal

nieuwe trage verbindingen voorzien, die niet enkel

door het bestemmingsverkeer van de gevangenis

gebruikt kunnen worden maar ook dienen voor

overige gebruikers. Er kan dan ook gesteld worden dat

het project een beperkt positief effect (+1) op de

bereikbaarheid van het gebied voor langzaam

verkeer.

Aangezien de nieuwe ontsluitingsweg een

rechtstreekse verbinding is van de open afritten van

de Ooiebrug op de N406 tot aan het projectgebied,

+1 /



resterend effect

wordt er ook geen significant negatief effect (0)

verwacht op vlak van sluipverkeer.

Geluid en trillingen

Exploitatiefase Er worden continue geluidsbronnen voorzien in de

exploitatie van het gevangeniscomplex. De normen

blijven gerespecteerd en er worden geen aanzienlijke

imapct verwacht ter hoogte van de omliggende

bewoning.

0 / - 1 (P) /

Verkeersgeluid t.g.v. activiteiten project : De

geluidsimmissie afkomstig van dit verkeer

veroorzaakt een maximale toename van het

omgevingsgeluid met 5 à 6 dB(A) door het verkeer op

de nieuiwe ontsluitingsweg. Op de andere wegen

wordt maximaal een beperkte verhoging verwacht. Er

stelt zich echter geen probleem m.b.t. het

respecteren van de gedifferentieerde

referentiewaarden die van toepassing zijn voor een

nieuwe weg langs een bestaande woning. (+3)

verhoging

geluidsniveau

lokaal thv nieuwe

weg

0 / - 1 globaal ten

gevolge van

verkeersemissies

+3 (respecteren

gediff. Ref.

waarden)

Er dienen geen milderende maatregelen genomen te worden

voor de verhoging van het geluidsniveau op de nieuwe

ontsluitingsweg ten gevolge van het verkeer, aangezien de

gedifferentieerde referentiewaarden ruimschoots

gerespecteerd worden.

Aanlegfase Geluid machines en werfverkeer: tijdelijke en lokale

verhoging geluidsdruk. Geen aanzienlijke imact inzake

trillingen.

-3 (tijdelijk en

lokaal, bij werken

in zuidoostelijke

hoek)

Globaal -1 / -2

0 (T)

Lucht

Exploitatiefase Inzake verkeersimmissies wordt, zowel voor de

parameters NO2, PM10 als PM2,5 een

0 (P) /



resterend effect

verwaarloosbaar effect verwacht. Deze beoordeling

geldt zowel voor de toekomstige toestand als voor de

worst case situatie die werd doorgerekend o.b.v. de

verkeersgegevens die werden bekomen uit de

doorgevoerde sensitiviteitstoets bij discipline mens-

mobiliteit.

Inzake verwarmingsemissies kan gesteld worden dat

er een verwaarloosbaar tot beperkt negatief effect te

verwachten is.

0/-1 (P) /

Aanlegfase Tijdens de aanlegfase kan er van uitgegaan worden

dat de impact inzake verkeersemissies

verwaarloosbaar zal zijn t.o.v. de exploitatiefase. Wel

dient rekening gehouden te worden met mogelijke

(opwaaiend) stofemissies. Enkele aanbevelingen

worden hierbij voorgesteld, teneinde stofhinder

zoveel mogelijk te kunnen beperken.

-1 (T) Aanbevelingen

- algemeen toepassen van goed vakmanschap tijdens de

aanlegwerkzaamheden;

- aanpassen snelheid (verlaagde snelheid) van het

werfverkeer;

- optimalisatie werfzones: afscherming, bevochtiging, …;

- frequente reiniging van wegen en werfwegen als

bronmaatregel;

- gebruik wielwasinstallaties;

- natspuiten wegen en werfwegen bij droog en winderig

weer;

- bij locatiekeuze van stockageplaatsen voor verstuifbare

grondstoffen: rekening houden met overheersende

windrichting, eventuele nabijgelegen bewoning en

aanwezigheid van (evt. bestaande) groenschermen

-1 (T)



resterend effect

Bodem

Profielvernieting De bodem in het projectgebied is matig gevoelig voor

profielvernietiging. Het gaat echter om een

veelvoorkomend bodemprofiel dat ook in de

omgeving voorkomt. Het effect wordt daarom als

beperkt negatief beoordeeld (-1).

-1 (P) /

Structuurwijziging De droge tot matig droge zandleembodems die het

projectgebied domineren zijn weinig gevoelig voor

bodemverdichting. Het effect wordt hier als beperkt

negatief beoordeeld. De droge zandbodems en

antropogene bodems in het zuidwesten van het

projectgebied zijn niet tot zeer weinig

verdichtingsgevoelig en hebben een niet significant

tot beperkt negatief effect (0 tot -1).

0/-1 (P) /

Erosie Lage kwetsbaarheid voor erosie, er wordt geen

impact verwacht

0 /

Stabiliteit Gezien de beperkte bemaling, de weinig gevoelige

bodem en de omgevingseigenschappen (open

ruimte) wordt er geen significante impact verwacht

inzake stabiliteitseffecten.

0 /

Bodemverontreining Er wordt een gesloten grondbalans nagestreefd,

zonder afvoer van grondoverschotten.

Er zijn momenteel geen verontreinigingen gekend in

het projectgebied. Het bodemonderzoek wijst uit dat

uitgegraven bodem vrij gebruikt kan worden. Er is

dus geen impact inzake wijziging van verontreiniging

te verwachten.

0/-1 (P)

/



resterend effect

Exploitatiefase: Er worden wel een aantal installaties

en activiteiten gepland met een mogelijk risico voor

bodemverontreiniging. Er zijn echter maatregelen

voorzien, er wordt onderhoud en controles voorzien

en de regelgeving wordt gevolgd. Calamiteiten

kunnen echter altijd optreden, waardoor het effect

als beperkt negatief wordt beoordeeld (-1).

-1 (P) /

Ontsluitingsweg Geen bijkomend risico op profielvernietiging 0 /

Gedeeltelijk gevoelig voor verdichting 0 / -1 (P) /

Geen risico op zettingen 0 /

Beperkt grondverzet 0 /

Grondwater en oppervlaktewater

Grondwaterpeil en –

stromingen (W)

Er zal een tijdelijke bemaling ingesteld worden. In de

worst-case reikt de invloedsstraal tot net buiten de

projectsite, in een gemiddelde situatie is de

bemalingsstraal beperkt.

-1 (T) Geen Milderende maatregelen noodzakelijk

Als aanbeveling wordt evenwel meegegeven dat verwacht

wordt dat door de aannemer bij start van de werken een

bemalingsnota wordt opgemaakt. Er wordt hierin best ook een

monitoringsvoorstel opgenomen, om de grondwaterstand ter

hoogte van de huizen in de Brugstraat op te volgen.

De watervoerende laag is veel dikker dan de geplande

ondergrondse constructies en zal dus niet

onderbroken worden.

0 / -1 (P) /

Grondwaterkwaliteit

(W)

Er wordt geen aantrekking van

grondwaterverontreiniging verwacht. Tijdens de

werken kunnen er steeds calamiteiten optreden.

0 / - 1 (P) /



resterend effect

Het mogelijk risico op het veroorzaken van nieuwe

verontreinigingen wordt als voldoende beheerst

beschouwd, gelet op de voorzieningen die reeds in

het project zijn opgenomen.

Opvang en afvoer van

hemelwater (W)

De realisatie van het project voorziet in de toename

van verharde oppervlakte. Er worden in het project

voldoende voorzieningen getroffen om het

hemelwater te bufferen en te infiltreren. Er wordt

geen verhoogd risico op overstromingen voorzien.

Een deel van het hemelwater wordt herbruikt voor

sanitaire toepassingen.

Er worden beperkte werken uitgevoerd aan de

bestaande afwateringsstructuur.

0/-1 (P) /

Productie en afvoer

van afvalwater (W)

De lozing van het afvalwater wordt aangesloten op de

openbare riolering. Er wordt geen significante impact

verwacht op de capaciteit van de riolering en de RWZI

Dendermonde.

0/-1 (P) /

Ontsluitingsweg (W) Toename verharde oppervlakte, Geen bemaling, geen

risico voor grondwaterstroming, geen wijziging van de

afwateringsstructuur.

0/-1 (P) /

Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

Impact op de

landschapsstructuur

De oprichting van het gevangeniscomplex zal een

aanzienlijke invloed hebben op de omgeving. Deze

impact wordt echter gemilderd door de aangepaste

groenstructuren en de reeds aanwezige antropogene

invloeden (hoogspanningsmast, spoorlijn, …).

-2 (P) Aanbeveling

- Aanleg van groenstructuren en afscherming (zoals reeds

voorzien in het project)

-2



resterend effect

Aantasting

erfgoedwaarden

In het projectgebied en de directe omgeving komen

geen elementen met bouwkundige of

landschappelijke erfgoedwaarde voor. Gezien de

afstand en de aanwezigheid van tussenliggende

visuele en fysieke barrières (spoorweg en woonwijk)

heeft het project nauwelijks een invloed op het

bouwkundig of landschappelijk erfgoed in de ruimere

omgeving.

0/-1 (P)

Impact op archeologie Er wordt in een zeer kansrijke zone over een

aanzienlijke oppervlakte onverstoorde bodem

vergraven en bebouwd of verhard. Er zijn wel reeds

archeologische vooronderzoeken uitgevoerd.

-2 (P) Aanbeveling

- Archeologische opvolging van de werkzaamheden

Impact op perceptieve

kenmerken

/landschapsbeeld

Visueel zal het gevangeniscomplex een grote

verandering teweegbrengen. In de open ruimte op de

rand van de Dendervallei wordt een negatieve

beelddrager toegevoegd met gevolgen voor de

landschapsbeleving. Mits een aanvaardbare

architecturale kwaliteit kan de negatieve impact

gemilderd worden.

-2 / -1 / 0 (P) Aanbeveling

- correcte uitvoering van de landschappelijke inkleding van de

gevangenissite

-2 / 0

Ontsluitingsweg De aanleg van de noordelijke ontsluitingsweg is niet in

strijd met de zorgplichtvereiste van het beschermd

landschap ‘Oude Dender’, aangezien de funderingen

voorzien worden ter hoogte van een locatie waar

volgens het beschermingsbesluit werkzaamheden

i.f.v. het voorzien van een toegang voor

pleziervaartuigen toegelaten zijn. Er zijn verder geen

elementen met erfgoedwaarde in de omgeving. Met

de nieuwe brug wijzigt uiteraard wel de

contextwaarde. De weg wordt parallel met het

-1 (P)



resterend effect

jaagpad aangelegd. De effecten van de

ontsluitingsweg op het landschap en erfgoedwaarde

zijn hooguit beperkt negatief (-1).

Mens – Ruimtelijke en sociale aspecten

Gebruikswaarde De landbouwfunctie verdwijnt ter hoogte van de

projectzone. De bereikbaarheid van de belendende

percelen wordt bewerkstellig door de aanleg van

nieuwe landbouwwegen.

-1

Beeld- en

belevingswaarde

Er verdwijnen enkele buurtwegen, die gebruikt

worden door zachte recreanten, en gecompenseerd

wordt door de aanleg van nieuwe fiets- en

wandelpaden.

Leefbaarheid en

hinderaspecten

In de exploitatiefase zal de gebouw het open zicht op

het akkerland ontnemen. De permanente verlichting

maakt het complex nog meer aanwezig in het

landschap, al zullen ook hier de groenzones een

milderende rol spelen. Het effect wordt als matig

negatief beoordeeld

De gevangenis zal zich binnen het zicht van de

woningen gelegen in Oud Klooster bevinden.

Gezien de ligging worden er geen schaduweffecten

verwacht (0).

-2 / -1

-2

0

Aanbeveling

- met betrekking tot de visuele impact wordt aanbevolen om

de landschappelijke inkleding op een kwalitatieve manier te

realsieren (zoals momenteel voorzien is in het

projectontwerp).

- Met betrekking tot mogelijke lichthinder worden

verschillende aanbevelingen gedaan, dewelke kunnen

uitgewerkt worden in een globaal lichtplan

• er kunnen armaturen gebruikt worden die geen licht

naar boven uitstralen

• het parkeerterrein en toegangsweg kan verlicht

worden met een lager lichtpunt

-1 / - 2



resterend effect

• er kan een ander type lamp gebruikt worden, met

een lagere lichtopbrengst.

• Er kan verkozen worden om de verlichting van de

parking en toegangsweg in tijd te beperken, of te

koppelen aan bewegingsmelders.

• De muur aan de noordelijke zijde kan uitgevoerd

worden in een donkere kleur, teneinde reflectie te

minimaliseren.

Er wordt geen permanente aanwezigheid van

gevangenen, personeel of bezoekers voorzien in de

nabijheid van de aanwezige hoogspanningslijn.

0 / -1 /

Veiligheid Er bevinden zich geen Seveso-bedrijven in de

omgeving.

De aanwezigheid van een gevangeniscomplex kan het

(on)veiligheidsgevoel van de omwonenden

beïnvloeden.

0

0/-1

/

Fauna en flora

Biotoopinname Gevangenissite

Er is een beperkte inname van biologisch waardevolle

zones, maar het project voorziet verschillende nieuwe

zones die potentie hebben voor natuurontwikkeling

en met een hogere variatie/vegetatiewaarde dan in

de huidige situatie en er bij autonome ontwikkeling

mogelijk zou geweest zijn.

De aanwezige biologische waarden worden

0/+1



resterend effect

gecompenseerd binnen het projectgebied.

Ontsluitingsweg

Er is een inname van biologisch waardevol/zeer

waardevol gebied opgetreden tijdens de aanleg van

de ontsluitingsweg tot op heden. De effecten worden

gemilderd door de voorziene boscompensatie en

heraanplant van kleine landschapselementen

-2

(Licht)verstoring De gevangenissite veroorzaakte een nieuwe

verstoring, bijvoorbeeld op vlak van lichtemissie. Het

effect wordt al beperkt tot matig negatief beoordeeld.

Ter hoogte van de ontsluitingsweg kan de bijkomende

verlichting een belangrijk verstorend effect hebben..

-1 /-2

-3

Maatregel

Ter hoogte van de talud van de ontsluitingsweg naar de Oude

Dender (zuidelijk gedeelte) dient aanplant gerealiseerd te

worden tot tegen de randen van de wegenis. Zo kan er opnieuw

kroonsluiting gerealiseerd worden en is er voor vleermuizen een

gesloten verbinding aanwezig (hop-over). De verlichting dient in

deze zone ook hierop aangepast zijn. Ter hoogte van de brug

wordt enkel voorzien in led-verlichting die geïntegreerd wordt

in de brug zelf, wat positief is om verstoring te beperken.

Voornamelijk in de aanloopstrook naar de brug over de Oude

Dender (zowel ten noorden als ten zuiden is het noodzakelijk om

de verlichting verder te beperken zodat lichtverstoring

vermeden kan worden. Dit kan door laag gepositioneerde (led-

)armaturen met lage lichtintensiteit in de zones van 50 m t.o.v.

de Oude Dender. Als alternatief kan voor amberkleurig licht

gekozen worden in de klassiek voorziene armaturen, dewelke

voor vleermuizen het minst verstorend werkt.

-1



resterend effect

Versnippering en

barrière-effecten

Samenhangend met (licht)verstoring zal er een

versnipperend/barrière-effect optreden ter hoogte

van de Oude Dender. Het barrière-effect van de

gevangenissite zelf is zeer beperkt, gezien de site niet

ter hoogte van verbindingszones gelegen is.

De ontsluitingsweg doorsnijdt wel een ecologische

link langsheen de Oude Dender, waardoor het effect

hier wel sterk negatief kan zijn. Dit aspect hangt

samen met voorgaande effectengroep ‘verstoring’.

-1/-2

-3

Maatregelen

De verlichting ter hoogte van de aanloop naar Oude Dender

dient aangepast te worden en er dient maximale kroonsluiting

van de passage ten zuiden van de Oude Dender nagestreefd te

worden (hop-over voor vleermuizen).

Tevens is een faunatunnel voor kleine fauna aanbevolen in de

aanlooptalud naar de brug over de Oude Dender (ten zuiden).

Deze dient volgens de codes van goede praktijk uitgevoerd te

worden.

-1

Verdroging /

vernatting

Slechts een beperkt gedeelte van het regenwater dat

op de site terechtkomt zal niet meer kunnen

infiltreren. Het grootste gedeelte wordt afgevoerd,

gebufferd en kan via een infiltratiegracht/ringracht

terug infiltreren.

0

Structuurverstoring De oeverstructuur wordt door de aanleg van de brug

over de Oude Dender verstoord. Dit aspect hangt

samen met biotoopinname. Het verder milderen van

het effect van de inname van de oeverzone is actueel

niet meer mogelijk gezien dit reeds uitgevoerd is.

-1

Bodemverstoring De bodem zal binnen het projectgebied in verstoord

worden door de werkzaamheden tijdens de

aanlegfase. Evenwel worden geen significante

0



resterend effect

effecten verwacht op fauna / flora, gezien er geen

gevoelige vegetaties aanwezig zijn noch deze na

heraanleg voorzien worden.


5.2 Eindsynthese

Poort van Dendermonde NV en Regie der Gebouwen wensen de bouw van een nieuw

gevangeniscomplex op een stuk open ruimte te Dendermonde. Het project omvat de bouw en

exploitatie van de gevangenis zelf, met een afmeting van 300 op 310 m. De gevangenis zal omringd

worden met een muur, een ringgracht en een hek. Ten westen van het gevangeniscomplex wordt

parking voor bezoekers en personeel voorzien. De onbebouwde delen van het terrein zullen een

natuurlijke invulling krijgen. Ten slotte wordt in kader van dit project ook de aanleg en exploitatie

gerealiseerd van een (noordelijke) ontsluitingsweg die de gevangenis verbindt met de

Gentsesteenweg (N406).

De zone voor het gevangeniscomplex en de bijhorende parkings is grofweg begrensd door de Boonwijk

in het oosten, de Dender in het westen, de spoorlijn Dendermonde – Gent in het zuiden en Oud

Klooster in het noorden. De site heeft een oppervlakte van 11 ha.

De noordelijke ontsluitingsweg verbindt de gevangenissite met de N416 in het noorden en heeft een

lengte van ca. 1,2 km. De weg start aan de gevangenis, ten oosten van de ontginningsvijvers, kruist

vervolgens de Oude Dender via een brug en loopt vervolgens parallel met de Dender (ten oosten van

de Dender) tot de aansluiting met de N406.

De te verwachten effecten per discipline zijn de volgende:

Mens – verkeer :

Algemeen kan gesteld worden dat het project, rekening houdend met de nieuwe noordelijke

ontsluitingsweg, geen significante impact heeft op de afwikkeling van het verkeer binnen het

studiegebied. Door de aanleg van een aantal nieuwe trage verbindingen wordt de bereikbaarheid van

het gebied voor langzaam verkeer verhoogd. Aangezien geen doorgaand verkeer mogelijk is, wordt

geen effect verwacht inzake sluipverkeer. De voorziene parkings kunnen de parkeerbehoefte

ruimschoots dekken.

Geluid :

Tijdens de bouwfase van het gevangenisproject kunnen de in te zetten machines voor een verhoging

van het geluidsniveau zorgen. Afhankelijk van de plaats waar deze worden ingezet, kan dit lokaal en

tijdelijk als een negatief effect beschouwd worden ter hoogte van de dichtstbijzijnde woningen.

Bij exploitatie van de gevangenis zullen er installataties aanwezig die als een continue geluidsbron

beschouwd worden. Op basis van de immissiemetingen en overdrachtsberekeningen kunnen we

besluiten dat het specifiek continu geluidsniveau van de geplande penitentiaire inrichting te

Dendermonde voldoet aan de bepalingen conform VLAREM II. Er worden geen aanzienlijke negatieve

effecten verwachten ten opzichte van de omgeving.

Het toekomstig verkeer op de ontsluitingsweg zal voor een lokale verhoging van het geluidsniveau

zorgen, maar zal de milieukwaliteitsnorm niet overschreden worden.

Lucht :

Inzake verkeersimmissies wordt, zowel voor de parameters NO2, PM10 als PM2,5 een

verwaarloosbaar effect verwacht. Deze beoordeling geldt zowel voor de toekomstige toestand als voor

de worst case situatie die werd doorgerekend o.b.v. de verkeersgegevens die werden bekomen uit de

doorgevoerde sensitiviteitstoets bij discipline mens-mobiliteit.

Tijdens de aanlegwerken is enige stofhinder mogelijk. Inzake verwarmingsemissies kan gesteld worden

dat er een verwaarloosbaar tot beperkt negatief effect te verwachten is.

Bodem :

Het effect van het project op bodem is eerder beperkt. De constructie heeft een beperkt negatieve

invloed wat profielontwikkeling en bodemverdichting betreft. De gevangenis heeft wel een aantal

activiteiten en installaties met een mogelijk risico voor bodemverontreiniging. De regelgeving zal

gerespecteerd worden en er worden de nodige maatregelen voorzien, maar calamiteiten zijn niet uit


te sluiten. Inzake bodemerosie en stabiliteit worden geen significante effecten verwacht. Uitgegraven

gronden worden zoveel mogelijk op het terrein hergebruikt.

Wat de noordelijke ontsluitingsweg betreft wordt er maximaal een beperkt negatief effect verwacht

voor de discipline bodem.

Grond- en oppervlaktewater :

Er is voldoende bufferen infiltratiecapaciteit voorzien om te voldoen aan het Hemelwaterdecreet en

de specifieke eisen van de provincie Oost-Vlaanderen. Er worden groendaken voorzien, en er wordt

voorzien in het hergebruik van het hemelwater. Er worden geen significant negatieve effecten

verwacht met betrekking tot de productie en afvoer van hemelwater en de afvoer van afvalwater.

Gelet op de voorzieningen die binnen het project worden voorzien, wordt er geen aanzienlijke

wijziging van het watersysteem verwacht en wordt er geen significante wijziging in het risico op

overstromingen verwacht.

De aanleg van de ontsluitingsweg vereist geen bemaling. Er zullen ook geen wijzigingen van de

afwateringsstructuur en de grondwaterstroming optreden.

Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie :

Het plaatsen van een omvangrijk complex in een open gebied wordt negatief beoordeeld. De

groeninrichting rondom het projectgebied mildert dit effect evenwel. Er is geen bouwkundig of

landschappelijk erfgoed in het projectgebied of zijn directe omgeving. De mogelijke aantasting van het

archeologisch patrimonium wordt opnieuw negatief beoordeeld. Dit effect wordt wel gemilderd

doordat er reeds archeologische vooronderzoeken plaatsvonden.

De effecten van de ontsluitingsweg op het landschap zijn hooguit beperkt negatief. De aanleg van de

noordelijke ontsluitingsweg is niet in strijd met de erfgoedwaarden van het beschermd landschap

‘Oude Dender’ en er zijn verder geen elementen met erfgoedwaarde in de omgeving. De weg wordt

parallel met het jaagpad aangelegd.

Mens – ruimtelijke en sociale aspecten :

De huidige functies in het gebied zullen (deels) verdwijnen, en het open landschap zal plaats maken

voor een groot, ondoorzichtig complex. De geplande groenbuffers verminderen evenwel dit negatief

effect. De beeld- en belevingswaarde van het gebied zal wijzigen naar zowel omwonenden als

recreanten. De verlichting die in het project voorzien wordt, kan voor visuele hinder zorgen. De

groenafscherming die voorzien wordt kan dit effect gedeeltelijk inperken. Er worden nog

aanbevelingen gedaan inzake landschappelijke inkleding en verlichting. De gevangenis kan een

onveiligheidsgevoel oproepen bij de omwonenden, maar in het projectvoornemen zijn verschillende

maatrgelen opgenomen. De hinder tijdens de aanlegfase zal beperkt zijn vanwege de geringe

bewoning nabij het projectgebied en het feit dat de werfroutes geen woongebied zullen doorkruisen.

De hoogspanningslijn vormt geen gezondheidsrisico voor bezoekers, personeel en gevangenen.

Wat de noordelijke ontsluitingsweg betreft worden er geen significante effecten verwacht voor deze

discipline.

Fauna en flora :

De biotoopinname ten gevolge van de inplanting van de gevangenis zelf is vrij beperkt. Daarbij voorziet

het project ook in de aanplant van inheemse vegetatie. De ontsluitingsweg veroorzaakt op vlak van

biotoopinname en versnippering/verstoring de belangrijkste effecten. Deze weg is reeds ten dele

aangelegd. De aanleg van zowel gevangenis als ontsluitingsweg veroorzaakt een significante verstoring

voor fauna die voorkomt in het gebied ten westen van beide projectelementen, tot aan de Oude

Dender. Deze verstoring bestaat uit licht/geluid/beweging en kan gemilderd worden door vnl. de

nachtelijke verlichting maximaal te beperken. Langs de de toegangsweg, in de zone ten zuiden van de

Oude Dender, is het noodzakelijk om maximaal heraanplant te realiseren en dit verder met struiken

dicht te planten.


Eindconclusie gevangeniszone :

Er kan gesteld worden dat de milieueffecten van de bouw en exploitatie van de gevangenis voor de

meeste disciplines, mits het respecteren van de wetgeving terzake (Vlarem II, Vlarebo, Vlarema,

verordeningen inzake waterafvoer,…), en het uitvoeren van de reeds in het project opgenomen

voorzieningen ter beperking van hinder (groenscherm, buffering, infiltratie, , …) beperkt kunnen

blijven. Het project zal desalniettemin een significante impact hebben op het landschap en visuele

beleving, al worden deze effecten in de mate van het mogelijke beperkt door groenvoorzieningen en

de architecturale uitwerking van het gebouw.

Eindconclusie noordelijke ontsluitingsweg :

De milieueffecten ten gevolge van de aanleg en exploitatie van de noordelijke ontsluitingsweg blijven

zeer beperkt voor alle disciplines, met uitzondering van de discipline fauna en flora. Er werden

maatregelen en aanbevelingen geformuleerd teneinde de impact van de ontsluitingsweg maximaal te

beperken.

Documents

PROJECT-MER GEVANGENIS DENDERMONDE · 2016. 1. 11. · INHOUD DEEL 1 NIET TECHNISCHE SAMENVATTING ... DEEL 1 NIET TECHNISCHE SAMENVATTING . 2293293012 - Gevangenis Dendermonde’