1

Projekt Life+

Realizacja i efekty projektu pn. „Ochrona różnorodności

biologicznej na obszarach leśnych, w tym w ramach sieci

Natura 2000 – promocja najlepszych praktyk”

Rozpoczęcie projektu: 01.01.2012 r.

Zakończenie projektu: 31.12.2014 r.

L

2

• Inicjatywa Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych

• Przygotowanie wniosku wspólne z Centrum Koordynacji

Projektów Środowiskowych

• Realizacja zadań - CKPŚ, przy wsparciu DGLP

Geneza projektu

3

Budżet projektu to 2 093 790 Euro

Źródła finansowania:

• 50,00% Komisja Europejska

• 39,25% NFOŚiGW

• 10,75% LP

Budżet i źródła finansowania

4

Główne cele projektu

• promocja czynnej ochrony przyrody,

w szczególności w lasach

• inicjowanie nowych projektów

w oparciu o najlepsze praktyki

• przygotowanie zaleceń dla

prowadzenia skutecznych działań

ochrony przyrody

• wzrost wiedzy osób

zainteresowanych ochroną przyrody

o działaniach uznanych za najlepsze

praktyki

5

Gatunki i siedliska, którymi zajmuje się projekt

• żubr

• wilk, ryś i niedźwiedź

• kuraki leśne - głuszec i cietrzew

• rzadkie gady chronione - żółw

błotny, wąż Eskulapa, gniewosz

plamisty

• ptaki szponiaste - bielik,

rybołów, orlik krzykliwy, orzeł

przedni, sokół wędrowny

• nietoperze

• owady - wybrane gatunki

błonkówek i ksylobiontów

• sowy - gatunki leśne

• zając i kuropatwa

• murawy kserotermiczne

• mokradła

6

Korzystający ze środowiska przyrodniczego

– całe społeczeństwo

W szczególności:

• Osoby mające bezpośredni wpływ na kształtowanie

środowiska

• Osoby mogące realizować projekty z zakresu ochrony

przyrody

• Osoby kształtujące świadomość społeczeństwa,

dotyczącą ochrony przyrody

• Osoby zawodowo odpowiedzialne za ochronę przyrody

Zasady wyboru grup docelowych

7

Grupy, do których skierowane były działania

Ogół społeczeństwa,

w szczególności grupy mające

wpływ na funkcjonowanie

ochrony przyrody:

• Leśnicy

• Osoby zainteresowane

przyrodą

• Eksperci

• Pracownicy instytucji

odpowiedzialnych za

ochronę przyrody

8

Komunikacja z interesariuszami

Grupy docelowe były jednocześnie interesariuszami

projektu.

Komunikacja z interesariuszami odbywała się za

pośrednictwem:

• telefonu, poczty elektronicznej,

• bezpośrednich kontaktów podczas spotkań grup

roboczych, warsztatów i konferencji, wizyt w terenie,

• strony internetowej.

Bardzo ważna była bezpośrednia wymiana opinii podczas

szkoleń i konferencji!

9

Działania projektu adresowane do

ekspertów

• Identyfikacja najlepszych praktyk

w zakresie ochrony przyrody, w

celu ich dalszej promocji

• Przygotowanie map drogowych

zawierających wskazówki do

ochrony gatunków i siedlisk

• Przygotowanie opracowań

i przeprowadzenie konferencji

Zakończenie tych działań

umożliwiło realizację następnych

10

Działania projektu adresowane do

leśników i przyrodników

• Strona internetowa

• Podręczniki najlepszych

praktyk ochrony gatunków

i siedlisk

• 11 filmów o ochronie

przyrody

• 29 warsztatów szkoleniowych

• 6 konferencji o ochronie

gatunków i siedlisk

11

W ramach projektu prowadzona była strona internetowa:

www.bestpractice-life.pl

Na stronie zamieszczane były:

• informacje o wydarzeniach (np. warsztatach)

• inne informacje związane z tematem projektu

• produkty projektu (podręczniki, filmy, mapy drogowe)

Funkcjonowało też forum dyskusyjne

Strona internetowa

12

• Monitoring wejść na stronę internetową

• Aktywność na forum

Monitorowanie efektów działania strony

13

Strona internetowa – Liczba wejść od grudnia

2012 do listopada 2014

14

WarsztatyCel:

przekazanie wiedzy teoretycznej w zakresie ochrony przyrody

15

Warsztaty• oraz praktycznych umiejętności

16

17

18

Warsztaty

Uczestnicy

Około 1300 osób z różnych środowisk:

• pracownicy Lasów Państwowych

• osoby zajmujące się ochroną przyrody

• organizacje pozarządowe

• myśliwi

• pracownicy instytucji naukowych

• sympatycy przyrody

• studenci

19

Warsztaty - rekrutacja

• Za pośrednictwem strony internetowej projektu

• Informację zamieściły na swoich stronach

zaprzyjaźnione NGO

• Pierwszeństwo uczestnictwa dla leśników, potem

pracowników administracji przyrodniczej, instytucji

finansujących i przyrodników

20

Warsztaty - uczestnicy

21

Monitorowanie efektów działania

• Monitoring efektów

warsztatów – ankiety

• Monitoring efektów

warsztatów –

zainteresowanie

uczestnictwem

22

• Badania ankietowe na początku i na końcu warsztatów

• Przyrost wiedzy – około 40% wzrost liczby poprawnych

odpowiedzi

• Ocena trenerów – bardzo dobra, rzadziej dobra

Warsztaty - efekty

23

• Problem ze spełnieniem ambitnych założeń

• Pytania w testach nie mogą być zbyt łatwe

• Wysoki poziom merytoryczny uczestników przyczyną

zbyt niskiego przyrostu wiedzy

• Materiały szkoleniowe pomocą przy rozwiązywaniu

testów

• Szybka analiza wyników pozwala na modyfikowanie

założeń warsztatów

• Ocena trenerów i przebiegu szkolenia umożliwia lepsze

dostosowanie oferty do oczekiwań uczestników

Warsztaty – ocena efektów

24

Warsztaty – bliskie spotkania z naturą

25

Warsztaty – bliskie spotkania z naturą

26

Warsztaty – bliskie spotkania z naturą

27

Warsztaty – przygoda

28

Warsztaty – przygoda

29

Warsztaty – dodatkowe atrakcje

30

Podręczniki Najlepszych Praktyk

• Opis metod ochrony przyrody na przykładzie wybranych

projektów lub działań

• Autorzy: Wybrani w drodze przetargu eksperci

• Pakiet 11 podręczników został przekazany do każdego

Nadleśnictwa, GDOŚ, RDOŚ, NFOŚiGW, WFOŚiGW

oraz innych zainteresowanych instytucji lub organizacji

• Nakład: 3000 pakietów

31

Monitoring efektów działania

• Kontakty z odbiorcami

• Zainteresowanie

produktami

32

Zmiana zakresu realizowanych zadań

Rozszerzenie o:

• Dodatkowe 7 warsztatów szkoleniowych

• 6 konferencji o ochronie gatunków i siedlisk

• 6 opracowań o potrzebach i metodach ochrony

gatunków i siedlisk

Zmiana wynikała z zapotrzebowania odbiorców

33

Działania projektu adresowane do ogółu

społeczeństwa

• Kampania w mediach

• 11 filmów o ochronie

przyrody

34

Filmy

• Cykl 11 filmów zrealizowany przez Telewizję Polska pod

wspólnym tytułem „Ocalony Świat”

Autorzy filmów:

• Ogólna koncepcja opracowana przez CKPŚ

• Scenariusz: Marta Kądziela, Radosław Niziołek

• Reżyseria: Marta Kądziela

• Zdjęcia: Andrzej Olichwier

• Muzyka: Paweł Lucewicz

Emisja premierowa: TVP1 od września do listopada 2014 r.

35

1. „Z dziobem i szponami” – Mateusz Damięcki

2. „Leśny Majestat” – Cezary Kosiński

3. „Dlaczego głuszec żyje w głuszy” – Zbigniew Zamachowski

4. „Gorąco i sucho” – Anna Dymna

5. „Dzikość w sercu” – Ewelina Flinta

6. „Głową w dół” – Beata Tadla

7. „Cuda Mikroświata” – Joanna Kulig

8. „Pełzająca mądrość” – Anna Popek

9. „Szaraka szukaj w polu” – Olga Bończak

10. „Tajemniczy nocni łowcy” – Agata Kulesza

11. „Na mokradłach życie kwitnie” – Paweł Królikowski

Gospodarz wszystkich odcinków – Grzegorz Miśtal

Filmy – goście występujący w odcinakach

36

Filmy – monitoring efektów

• Monitoring oglądalności - każdy odcinek oglądało około

500 tys. widzów!

• Filmy promocyjne – trudność z oceną efektu

• Pośrednia ocena – opinie widzów

• Obiektywne źródło informacji – udział w festiwalach

filmowych

37

• I Nagroda Główna w kategorii specjalnej Natura 2000

Międzynarodowy Festiwal Filmów Ekologicznych

EKOFILM 2014

Odcinek „Gorąco i sucho”

• Pokazywane w ramach festiwali:

Wildlife Vaasa International Nature Film Festiwal

(Findlandia), Ekofilm (Czechy), Matsalu Nature Film

Festiwal (Estonia), Iffest Dokument (Ruminia), INPUT

2015 Berlin (Niemcy, luty 2015)

Filmy – prezentacje na festiwalach

38

39

40

41

Artykuły prasowe

Opublikowane w prasie artykuły

sponsorowane:

• 25 w Gazecie Wyborczej –

wydanie ogólnopolskie

• 22 w Gazecie Wyborczej –

wydania lokalne

• 11 prasie branżowej: Świat

Wiedzy, Wiedza i Życie, Brać

Łowiecka, Przyroda Polska

42

Monitoring efektów działań

Artykuły

prasowe -

łączny nakład:

10 200 000 egz.

43

Na podstawie społecznego odbioru projektu można

stwierdzić:

• Zakres i sposób realizacji zadań był dobrze dobrany do:

przyrodników

ekspertów

pracowników instytucji odpowiedzialnych za ochronę

i finansowanie przyrody

• Zadania były częściowo trafione w zapotrzebowanie

leśników

• Brak możliwości oceny trafności działań w odniesieniu

do ogółu społeczeństwa

Trafność doboru zadań

44

• Monitorowanie realizacji

projektu

• Monitorowanie efektów

działań

• Monitorowanie

zainteresowania

projektem

Monitoring

45

Monitorowanie realizacji projektu

• Nadzór nad pracami

prowadzony przez

zespół realizujący

• Praca Komitetu

Sterującego

• Wizyta monitorująca,

współpraca

z Monitorem projektu

i Komisją Europejską

Komitet sterujący

46

Współpraca z Monitorem i Komisją

Europejską

• Duża życzliwość i wsparcie w rozwiązywaniu

problemów

• Wstępna ocena przez Monitora dokumentów do

sprawozdań pomogła uniknąć błędów

• Otwartość na propozycje modyfikacji projektu

Komitet sterujący

47

• Zespół – 4 etaty, specjaliści z różnych dziedzin:

ochrony przyrody, zamówień publicznych, finansów

• Aktualizacja i przestrzeganie harmonogramu realizacji

działań

• Bieżące opisywanie dokumentów, znajomość

i przestrzeganie procedur LIFE (opisy faktur,

dokumentowanie czasu pracy itp.)

• Kontakty z Monitorem projektu

Zarządzanie projektem

48

• Opracowanie wskazówek merytorycznych, których

wdrożenie usprawni system ochrony przyrody w Polsce

• Przeszkolenie około 1300 osób z metod czynnej

ochrony przyrody

• Wydanie podręczników, które są cenną pomocą

merytoryczna przy planowaniu i ocenie działań

dotyczących ochrony gatunków i siedlisk

• Wyprodukowanie i emisja filmów, a także publikacja

artykułów prasowych, ukazujących ludzi

zaangażowanych w ochronę przyrody oraz sens ich

działań

Efekty projektu

49

Efekty projektu

• Opracowanie dwóch projektów ochrony gatunków

i złożenie wniosków do Life

• Pomoc merytoryczna w przygotowaniu pięciu

(potwierdzone) wniosków do Life

50

• Wzrost wiedzy w społeczeństwie na temat potrzeby ochrony przyrody

• Ukazanie, że praktyczna ochrona przyrody nie antagonizuje, ale

jednoczy różne środowiska

• Integracja różnych środowisk przyrodników

• Inspiracja do podejmowania działań z zakresu ochrony przyrody

Efekty projektu - niewymierne

51

Efekty projektu - trwałość

• Trwała użyteczność produktów

• Dystrybucja produktów do odpowiednich odbiorców

• Dobór wykonawców i odbiorców działań edukacyjnych

(w tym wypadku szkoleń):

eksperci o sprawdzonej wiedzy i umiejętności jej

przekazywania

odbiorcy wykorzystujący wiedzę w praktyce

(leśnicy, przyrodnicy, pracownicy administracji,

instytucji finansujących, …)

• KONTYNUACJA….

52

• Występuje bardzo duże zapotrzebowanie na szkolenia

z zakresu ochrony przyrody

• Potrzebne są spotkania środowisk odpowiedzialnych

za ochronę danego gatunku (administracja państwowa

i samorządowa, eksperci, organizacje pozarządowe,

gospodarze terenów, w tym leśnicy), w celu wspólnego

ustalenia działań

• Spotkania różnych środowisk umożliwiają lepsze

poznanie racji innych osób i zapobiegają konfliktom

Wnioski merytoryczne z realizacji

projektu

53

• Komunikację z interesariuszami należy budować już na etapie

opracowywania założeń projektu

• Przed złożeniem wniosku należy uzgodnić z odbiorcami

działań (zwłaszcza instytucjami) zapotrzebowanie na produkty

• Należy starać się utrzymywać kontakt z różnymi grupami

interesariuszy na każdym etapie działań, np. poprzez komitet

sterujący, stronę internetową, bezpośrednie spotkania

• Informacje od interesariuszy powinny być uwzględniane przy

planowaniu sposobu, zakresu i terminów realizacji zadań

Wnioski techniczne z realizacji projektu

– komunikacja z interesariuszami

54

• Propozycje współpracy z innymi projektami spotykały się ze

słabym odzewem

• Partnerzy zagraniczni nie byli zainteresowani współpracą,

krajowi – na ogół tak

• W praktyce współpraca ograniczała się do umieszczania na

stronach internetowych komunikatów otrzymywanych od

partnerów oraz wzajemnym zapraszaniu się (rzadziej

udziale) na organizowane imprezy (szkolenia, konferencje)

• Na cele i sposoby współpracy pomiędzy projektami należy

zwrócić większą uwagę w szkoleniach dla beneficjentów Life

Wnioski techniczne z realizacji projektu

– kontakty z innymi projektami

Dziękuję za uwagę

www.ckps.lasy.gov.pl

Centrum Koordynacji

Projektów Środowiskowych

02-362 Warszawa,

ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r., nr 3

centrum@ckps.pl

tel. +48 (22) 318 70 82

fax +48 (22) 318 70 98

Projekt „Ochrona różnorodności

biologicznej na obszarach leśnych,

w tym w ramach sieci Natura 2000

– promocja najlepszych praktyk - Best

for Biodiversity” jest finansowany

ze środków Unii Europejskiej w ramach

instrumentu finansowego LIFE +,

Narodowego Funduszu Ochrony

Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz

Lasów Państwowych.